Ikona „Chrystus na krzyżu” - Wirtualne Muzea Małopolski

Ikona „Chrystus na krzyżu”
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Autor August Rolin? Czas powstania 1815 Miejsce powstania Stanisławowskie, Ukraina Wymiary wysokość: 95,5 cm (z ramą), 86 cm (w świetle), szerokość: 83 cm (z ramą), 75 cm (w świetle) Numer inwentarzowy 1507/mek Muzeum Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Tematy wielokulturowość, religijność, sztuka ludowa, namalowane Technika malarstwo olejne, malowanie Materiał płótno, farba olejna Kolekcjoner z kolekcji Heleny Dąbczańskiej Data pozyskania 1920 Prawa do obiektu Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie Prawa do wizerunków cyfrowych domena publiczna Digitalizacja RPD MIK, projekt Wirtualne Muzea Małopolski Tagi Chrystus, sztuka ludowa, malarstwo, ikona, Chrystus Ukrzyżowany, Matka Boska z Dzieciątkiem, Huculszczyzna, 2D, sztuka sakralna, święci, wielokulturowość Prezentowana ikona z przedstawieniem Chrystusa Ukrzyżowanego, Matką Boską z Dzieciątkiem i Św. Mikołajem stanowi dar Heleny Dąbczańskiej dla Muzeum Etnograficznego w Krakowie.
Helena Dąbczańska to słynna lwowska kolekcjonerka inkunabułów, rycin, książek, rysunków, tkanin, mebli; właścicielka prywatnego muzeum urządzonego we własnej willi i gospodyni niedzielnych poranków artystycznych, na których gościli przedstawiciele lwowskiej elity przełomu XIX i XX wieku. A przy tym wielka entuzjastka Huculszczyzny. W jej kolekcji znajdują się fragmenty strojów, tkaniny, biżuteria, ceramika, przedmioty użytkowe, ale przeważają przedmioty związane ze sztuką i liturgią cerkiewną: fragmenty ikonostasów, świeczniki, krzyże, ikony. Często uratowane od zniszczenia, zakupione z ukraińskich świątyń części wystroju, które uznano za niepotrzebne i zamierzano wymienić na nowe. W latach 1911—1935 ofiarowała Muzeum Etnograficznemu w Krakowie ponad 400 obiektów — piękną i niepowtarzalną kolekcję sztuki ludowej i rzemiosła z Huculszczyzny i Pokucia.
Obraz w formie leżącego prostokąta. W jego centrum znajduje się niewielkich rozmiarów przedstawienie Chrystusa na krzyżu, które zasadniczo dzieli obraz na dwie części. Zbawiciel ukazany w typie Christo morto, o delikatnie wygiętej sylwetce, ciało zaś z silnie uwypuklonymi śladami męki, broczącymi krwią. Wokół jego głowy nimb z chrystogramem. W lewej części obrazu znajduje się całopostaciowe przedstawienie Matki Boskiej z Dzieciątkiem zwróconej en trois quarts w prawo. Maria na lewym ramieniu podtrzymuje Dzieciątko, prawą ręką wskazuje na nie (typ Hodegetria, czyli Przewodniczka). Ubrana jest w niebieską suknię oraz czerwony maforion nakrywający jej głowę, przerzucony przez ramiona i opadający na plecy. Wokół jej głowy nimb, ponad nim monogram maryjny. Dzieciątko zwrócone en trois quarts w lewo, lewą ręką podtrzymuje na kolanach kulę, prawą wyciąga w geście błogosławieństwa. Ubrane jest w beżową tunikę, przewiązaną w talii oraz ściśle owinięty wokół ciała brązowy płaszcz. Wokół głowy Dzieciątka nimb krzyżowy wpisany w koło z literami alfy i omegi, ponad nim chrystogram. W lewej części obrazu całopostaciowe przedstawienie św. Mikołaja, zwróconego en face, ukazanego jako starca. Lewą ręką podtrzymuje księgę, zaś prawa dłoń w geście błogosławieństwa. Święty ubrany w sakkos o roślinnym wzorze tkaniny i złoconych lamówkach. Na piersi zawiązany czerwony omoforion oraz zawieszony krzyż pektoralny. Na głowie bogato dekorowana kamieniami szlachetnymi mitra biskupia, wokół niej nimb, zaś nad głową imienny podpis świetnego. Postacie stoją na fragmencie zieleni. Tło jednolite, niebieskie, w każdej wolnej przestrzeni wypełnione ukwieconą wicią roślinną.
W pośrodku obrazu, po prawej stronie pionowej belki krzyża napis: DNIA/ 23/ AUGUSTY/ ROLIN/ 1815.
Opracowanie: Muzeum Etnograficzne im. Seweryna Udzieli w Krakowie, Redakcja WMM, © wszystkie prawa zastrzeżone