Mini poradnik o funduszach

Mini poradnik o funduszach
Skąd pozyskać środki na działalność organizacji?
To pytanie jest jednym z najczęściej zadawanych przez osoby działające w
organizacjach pozarządowych. Działalność NGO wiąŜe się z kosztami, a czym
bardziej profesjonalnie organizacja chce coś robić, tym koszta są większe.
Chodzi tu juŜ nie tylko o opłacenie pracy osób, ale przede wszystkim o
działania podejmowane przez organizację dla społeczności, a w końcu o
niezbędny sprzęt i infrastrukturę. W Polsce nie istnieje Ŝaden stały, spójny
system
wspierania
finansowego
działalności
społecznej.
Dostępność
potencjalnych środków finansowych, jest zaleŜna od formuły prawnej
prowadzonej działalność (np. czy posiadamy status organizacji poŜytku
publicznego, który uprawnia nas do otrzymywania 1% odpisu od podatku, czy
nasza organizacja prowadzi działalność statutową odpłatną, czy prowadzi
działalność gospodarczą). Działalność organizacji pozarządowych związana jest
z
nieustanną
koniecznością
pozyskiwania
funduszy
na
realizację
podejmowanych przez nie aktywności. Zaletą jest fakt, iŜ organizacje korzystać
mogą z wielu, bardzo róŜnorodnych źródeł finansowania. Wadą zaś to, Ŝe trudno
wskazać chociaŜby jedno stałe i pewne. Dlatego teŜ warto, by organizacja
budowała swoją stabilność finansową korzystając z kilku źródeł finansowania
jednocześnie. To umoŜliwia i przede wszystkim zabezpiecza realizację
najwaŜniejszych celów statutowych kaŜdej organizacji. Wiele zaleŜy tutaj od
nas samych, nie tylko od tego jakie mamy potrzeby i moŜliwości jako
organizacja, ale równieŜ od środowiska, w którym funkcjonujemy, czyli tzw.
zaplecza społecznego.
Fundusze
Fundusze to bezzwrotna pomoc finansowa, którą moŜna otrzymać od
donatora/sponsora. Fundusze najczęściej są udzielane na zrealizowanie jakiegoś
konkretnego działania, zwanego projektem. Mogą być teŜ przeznaczone na
wsparcie instytucjonalne organizacji, czyli np. na zakup sprzętu, szkolenia dla
pracowników itp. Inne określenia na fundusze, z którymi moŜna się spotkać: dotacja, - dofinansowanie- grant. Wsparcia finansowego mogą udzielać róŜne
podmioty, organizacje, instytucje: - administracja rządowa i samorządowa
(ministerstwa, urzędy miast i gmin, urzędy marszałkowskie itp.), - organizacje
pozarządowe, np. fundacje, krajowe lub zagraniczne, - Unia Europejska, podmioty niepubliczne, np. firmy prywatne. W kontekście funduszy instytucje te
nazywamy grantodawcami. Najczęściej, aby zdobyć dofinansowanie naleŜy
wziąć udział w konkursie ogłoszonym przez grantodawcę, poprzez wysłanie
wniosku lub listu intencyjnego. Wnioski te są oceniane pod względem
formalnym i merytorycznym. PoniewaŜ instytucje grantodawcze mają
ograniczone środki finansowe, nie mogą wesprzeć wszystkich projektów,
dlatego trzeba się liczyć z tym, Ŝe przygotowany przez nas wniosek moŜe nie
otrzymać dofinansowania.
Dla kogo? O otrzymanie dotacji nie mogą ubiegać się osoby prywatne. W
konkursach
grantowych
udział
brać
mogą
jedynie
zarejestrowane
stowarzyszenia, fundacje, jednostki administracji publicznej, rady osiedla,
kościoły, czasami firmy prywatne. W niewielu konkursach mogą brać udział
grupy nieformalne, takie konkursy są raczej rzadkością niŜ regułą. Aby ubiegać
się o niektóre fundusze, musimy oprócz posiadania statusu fundacji czy
stowarzyszenia spełniać inne, szczegółowe warunki. Informacje o tym, czy są
one
wymagane
znajdują
się
zawsze
w
dokumentacji
konkursowej
opublikowanej przez grantodawcę. Dobrym rozwiązaniem jest bezpośredni
kontakt z doradcą specjalizującym się w danym funduszu, który najczęściej
pomaga bezpłatnie. MoŜemy ich znaleźć na stronach konkretnego grantodawcy np. Europejski Fundusz Społeczny ma swoich doradców w Regionalnych
Ośrodkach EFS.
Co to jest projekt? Projekt to kluczowe słowo jeśli mówimy o funduszach.
Projekt jest formą pracy, która jest ograniczona w czasie, tj. ma swój konkretny
początek i koniec. Projekt musi być odpowiedzią na jakiś konkretny problem, i
proponować działania, które zmierzają co rozwiązania tego problemu i
osiągnięcia pozytywnych rezultatów. Projekt to nic innego jak spisany w pewnej
formie pomysł na działanie. Nie naleŜy mylić go z wnioskiem. Wniosek o
dofinansowanie to takŜe nazwa, która często pojawia się w kontekście funduszy,
a oznacza nasz projekt wpisany w konkretny formularz konkursowy, wymagany
przez grantodawcę. Wniosek jest wtórny wobec projektu, co oznacza, Ŝe
najpierw musimy stworzyć i napisać projekt, a dopiero potem wypełniać
wniosek. KaŜdy projekt powinien zawierać następujące informacje: - tytuł, termin realizacji, - opis problemu, - cele działań, - szczegółowo opisane
działania + harmonogram ich realizacji, - rezultaty, - budŜet. Tak więc, aby
stworzyć dobry projekt i otrzymać na niego dofinansowanie, musimy mieć
konkretne informacje. Nie wystarczy samo przekonanie, Ŝe nasz pomysł jest
dobry a działania potrzebne. Nie moŜemy takŜe zaczynać od pieniędzy, np. gdy
widzimy ogłoszenie o konkursie i próbujemy się do niego dopasować. Najpierw
potrzebne jest dobre rozeznanie w obszarze, którego dotyczy nasz pomysł oraz
wiedza, która przejawia się w potwierdzonych (np. statystycznie) danych.
Podsumowując...
Polskie organizacje mogą ubiegać się o środki z budŜetów samorządów oraz
ministerstw, ale takŜe korzystać z grantów roŜnego rodzaju fundacji, a od czasu
przystąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej, takŜe o środki europejskie.
NaleŜy jednak brać pod uwagę, Ŝe o im większe środki ubiega się nasza
organizacja, tym program jest bardziej skomplikowany. Podstawowym
pytaniem, jakie musimy sobie zadać w tym przypadku, jest cel naszej
działalności. Jeśli zdefiniujemy sobie poprawnie i jak najbardziej szczegółowo,
czym będziemy się za otrzymane środki zajmować, tym łatwiej będzie nam
określić potencjalnego grantodawcę. Warto więc pamiętać, by starać się o
wsparcie ze strony roŜnych darczyńców. Począwszy od członków własnej
organizacji
(składki
członkowskie,
których
wysokość
ustalana
jest
indywidualnie przez kaŜdą organizację), poprzez zewnętrznych darczyńców
indywidualnych i firmy (sponsoring, darowizny, pay - roll czyli odpisy od
wynagrodzeń, spadki, zapisy), aŜ po instytucje publiczne (środki samorządowe,
rządowe np. Fundusz Inicjatyw Obywatelskich, unijne – tutaj warto pamiętać o
Europejskim Funduszu Społecznymi Programie Operacyjnym Kapitał Ludzki) i
inne organizacje pozarządowe (głownie fundacje np. Fundacja Batorego, Polsko
- Amerykańska Fundacja Wolności, Fundacja Kronenberga). Pozyskanie
grantów, czy to krajowych, rządowych czy unijnych, daje organizacji
największy zastrzyk finansowy, a co z tym związane czasową stabilność.
Zdobycie grantu, szczególnie ze źródeł europejskich nie jest jednak sprawą
prostą (trzeba odpowiednio wypełnić wniosek, często dysponować wkładem
własnym finansowym bądź rzeczowym). Warto więc pozyskiwać jednocześnie
środki z innych źródeł (oczywiście biorąc pod uwagę nasze moŜliwości i
potrzeby).
Informację opracowano w oparciu o dane zamieszczone na stronie internetowej:
http://www.centrumis.pl/aktualnosci.html