FIRMOWI UŻYTKOWNICY INTERNETU W WOJEWÓDZTWIE
Transkrypt
FIRMOWI UŻYTKOWNICY INTERNETU W WOJEWÓDZTWIE
National Institute of Telecommunications ul. Szachowa 1 PL – 04-894 Warszawa T: [+48 22] 512 81 00 F: [+48 22] 512 86 25 E-mail: [email protected] www.itl.waw.pl Zakład Problemów Regulacyjnych i Ekonomicznych FIRMOWI U YTKOWNICY INTERNETU W WOJEWÓDZTWIE ŁÓDZKIM Raport z bada przeprowadzonych w 2005 r. Gda sk, listopad 2006 r. Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim ii Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 1. Wst p W 2005 roku Instytut Ł czno ci przeprowadził ogólnopolsk ankietyzacj firmowych u ytkowników Internetu. Było to ju z kolei trzecie badanie, podporz dkowane zagadnieniom społecze stwa informacyjnego (2003 rok: Korzystanie z nowych technologii w Trójmie cie, 2004 rok: Firmowi u ytkownicy Internetu działaj cy w miastach wojewódzkich). Jego celem było poznanie, w jakim stopniu polskie firmy, posiadaj ce ju dost p do Internetu, korzystaj z nowych technologii. Sonda przeprowadzono drog internetow , a obszarem badania obj te zostały miejscowo ci o ró nym statusie. Problematyka bada koncentrowała si wokół czterech zasadniczych tematów, w ramach których poddano analizie nast puj ce zagadnienia: 1. 2. Komputery w firmie: • Sposoby korzystania z komputerów, • Dost p zatrudnionych do komputerów oraz • Wpływ komputeryzacji firm na ich funkcjonowanie. Internet w firmie: • Sposoby korzystania z Internetu, • Dost p zatrudnionych do Internetu, • Wpływ wprowadzenia Internetu do firm na ich funkcjonowanie, • Firmowe strony internetowe oraz • Indywidualny dost p zatrudnionych do poczty internetowej. 3. Korzystanie w firmach z telefonii komórkowej i sposoby komunikacji z klientami. 4. Publiczne usługi dla firm wiadczone drog elektroniczn : • Zapotrzebowanie na publiczne usługi dla firm wiadczone elektronicznie, • Korzystanie z tych usług oraz • Ocena jako ci ich wiadczenia. Ogółem zrealizowano 4563 ankiety, z czego w województwie łódzkim - 259. Niniejszy raport prezentuje statystyki dla tego regionu. W badanej próbie dla województwa łódzkiego najwi cej znalazło si firm z zatrudnieniem do 5 i od 6 do 20 osób (27% i 38%). Drug du grup tworz firmy rednie, z zatrudnieniem od 21 do 50 osób (14%). Firm wi kszych, z zatrudnieniem od 51 do 100 osób i od 101 do 250 osób oraz wi kszym jest mniej (7%, 7%, 6%). Reprezentowane s wszystkie obszary działalno ci gospodarczej (według klasyfikacji Rocznika Statystycznego); najwi cej jest firm zajmuj cych si produkcj (20%), usługami (19%) i handlem (18%). Wi kszo to firmy prywatne; firm pa stwowych jest 6%. Analiza porównawcza struktury podmiotów gospodarczych w rejestrze KRUPGN-REGON wg sektorów (www.stat.gov.pl/urzedy) dla populacji i próby pozwala stwierdzi , e próba obj ta badaniem zbli ona jest do rzeczywisto ci, w której wyra n przewag w województwie maj firmy prywatne, zatrudniaj ce niewiele osób. 1 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim W ród respondentów dominuj firmy ciesz ce si dobr i redni kondycj finansow (37% i 27%). Firm o bardzo dobrej kondycji finansowej jest nieznacznie mniej ni tych, które osi gaj słabe wyniki ekonomiczne (14%, 16%). Badane firmy działaj w Łodzi (56%), w innych miastach (31%) lub na wsi (11%). Zale no ci zwymiarowane zostały współczynnikiem korelacji liniowej Pearsona (z przedziałem ufno ci < 0,05). 2 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 2. Komputery w firmie 2.1 Sposoby korzystania z komputerów Firmowe komputery najcz ciej wykorzystywane s do prac biurowych oraz jako narz dzie dost pu do Internetu (po 96%). Cz sto równie u ywa si ich do prowadzenia ksi gowo ci (75%) i utrzymywania baz danych klientów (63%). Znacznie rzadziej korzysta si z komputerów do przeprowadzania szkole pracowników lub tworzenia oprogramowania. Wybieraj c opcj Inne, cz firm (18%) wyszczególniła takie zastosowania, jak: 1. projektowanie, 2. podstawowe narz dzie pracy, 3. gospodarka magazynowa, 4. przetwarzanie danych, 5. prace graficzne, przygotowywanie materiałów wydawniczych, 6. planowanie produkcji i sterowanie produkcj , 7. logistyka. Oznacza to, e w pewnych firmach wyst puje potrzeba komputerowego wspomagania - z wykorzystaniem dedykowanego oprogramowania - ró nego rodzaju prac zwi zanych z ich podstawow działalno ci . 280 96% 96% 240 Liczba obserwacji 200 75% 63% 160 prace biurowe ksi gowo 120 80 24% 18% 17% 40 Internet tworzenie oprogramowania szkolenie pracowników utrzymywanie bazy o klientach inne 0 Rys. 1 Sposoby korzystania z firmowych komputerów Mi dzy pewnymi sposobami u ywania firmowych komputerów a okre lonymi firmowymi atrybutami istniej pewne (statystycznie) istotne zale no ci. 3 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Najsilniejsze zwi zki wyst puj mi dzy wykorzystywaniem słu bowych komputerów do takich czynno ci, jak tworzenie oprogramowania oraz prowadzenia szkole a wielko ci firmy, wymiarowan liczb zatrudnionych (wsp. Pearsona: 0,24 i 0,21). Obie te korelacje obrazuje rysunek 2. Tworzenia oprogramowania jest do specyficznym zaj ciem i cz ciej wyst puje w firmach wi kszych. Najwi ksz cz sto takiego sposobu korzystania z komputerów zaobserwowano w firmach, które zatrudniaj powy ej 250 osób. Korzystanie z komputerów do prowadzenia szkole , ogólnie rzecz ujmuj c, nie jest zbyt popularne. Najcz ciej ma to miejsce w firmach du ych, zatrudniaj cych powy ej 250 osób. Z mniejszych wyró niaj si te, które posiadaj od 21 do 50 oraz od 101 do 250 pracowników. 60 cz stosci potwierdze (%) 50 40 30 20 10 0 do 5 osób do 20 osób do 50 osób programowanie do 100 osób do 250 osób wi cej osób szkolenia Rys. 2 Korzystanie z komputerów do tworzenia oprogramowania i szkole wg wielko ci firm Wielko firmy ma tak e istotny wpływ na wspomaganie komputerem prac biurowych (wsp. Pearsona: 0,17). Rozkład potwierdze u ywania komputerów do tego celu, uwzgl dniaj cy wielko zatrudnienia w firmach, pokazuje, e stosunkowo najrzadziej ma to miejsce w firmach małych, zatrudniaj cych do 5 osób. Zaznaczy nale y jednak, e mimo tego taki sposób wykorzystywania komputerów jest w tych firmach popularny; bowiem 90% takich respondentów to potwierdziło. Wszystkie firmy bior ce udział w badaniach i posiadaj ce ponad 20 pracowników u ywaj w ten sposób swoich komputerów. 4 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 100% 80% 60% 40% 20% 0% do 5 osób do 20 osób do 50 osób tak do 100 osób do 250 osób powy ej 250 osób nie Rys. 3 Wspomaganie prac biurowych komputerem wg wielko ci firm Utrzymywanie baz danych w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z kondycj finansow firm (wsp. Pearsona: -0,14). Stosunkowo najcz ciej takie korzystanie z komputerów wyst puje w firmach ciesz cych si bardzo dobr kondycj finansow , za najrzadziej komputerowe bazy utrzymuj podmioty gospodarcze osi gaj ce słabe wyniki ekonomiczne. Zauwa a si , e wraz ze wzrostem kondycji finansowej firm ro nie potrzeba zakładania komputerowych baz danych, usprawniaj cych działanie i/lub obsług klienta. 100% 80% 60% nie 40% tak 20% 0% słaba rednia dobra b. dobra Rys. 4 Utrzymywanie baz danych wg kondycji finansowej firm Firmy osi gaj ce lepsze wyniki finansowe tak e wyra nie cz ciej korzystaj z komputerów do prowadzenia ksi gowo ci i jest to zale no statystycznie istotna (wsp. Pearsona: -0,14). Jednak w tym przypadku mi dzy firmami o dobrej i bardzo dobrej kondycji finansowej nie ma zasadniczej ró nicy. 5 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 100% 80% 60% nie 40% tak 20% 0% słaba rednia Rys. 5 Ksi gowo dobra b. dobra komputerowa wg kondycji finansowej firm Dodatkowo, na prowadzenie ksi gowo ci komputerowej istotny wpływ ma wielko firm (wsp. Pearsona: 0,14). Brak zainteresowania tak mo liwo ci stosunkowo najcz ciej zdarza si w firmach małych, zatrudniaj cych nie wi cej ni 20 pracowników. Firmy wi ksze cz ciej wspomagaj komputerem prowadzenie ksi gowo ci. 2.2 Dost p zatrudnionych do komputerów W wi kszo ci badanych firm z komputerów korzysta ponad połowa pracowników (73%). wiadczy to o stosunkowo wysokim poziomie informatyzacji firm, zwymiarowanym odsetkiem zatrudnionych maj cych dost p do komputera. 200 73% 180 160 Liczba obserwacji 140 120 100 80 60 40 10% 20 0 do 10% 10% 7% 11-25% 26-50% 51-100% Rys. 6 Odsetek pracowników korzystaj cych z komputerów 6 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Indywidualne u ywanie komputerów przez pracowników, w zale no ci od statusu oraz wielko ci miejscowo ci działania firm, nieco ró ni si i korelacje te s (statystycznie) istotne (wsp. Pearsona: -0,16 i 0,14). Firmy działaj ce w Łodzi o wiele cz ciej ni te, które funkcjonuj w innych miejscowo ciach województwa, zapewniaj ponad połowie zatrudnionych indywidualne korzystanie z komputerów. W takich firmach, w porównaniu z firmami z innych miast i obszarów wiejskich, mały pracowniczy dost p do komputerów wyst puje znacznie rzadziej. To, e tylko do 10% lub od 11% do 25% zatrudnionych korzysta z komputerów stosunkowo najcz ciej potwierdzali respondenci działaj cy w rodowisku wiejskim. Sytuacja taka, e indywidualne korzystanie z komputerów ma zapewnione od 26% do 50% pracowników stosunkowo najcz ciej wyst puje w firmach umiejscowionych w miastach innych ni Łód . Jednocze nie w takim rodowisku firmy nieznacznie rzadziej ni „firmy wiejskie” przydzielaj komputery, do indywidualnego u ytkowania, ponad połowie zatrudnionych. wie inne miasto Łód 0% do 10% 20% 40% 11-25% 60% 26-50% 80% 100% 51-100% Rys. 7 Odsetek pracowników korzystaj cych z komputerów wg statusu miejscowo ci Ogólnie, firmy prowadz ce działalno w wi kszych miejscowo ciach stosunkowo cz ciej umo liwiaj ponad połowie zatrudnionych korzystanie z komputerów. Ró nice w udost pnianiu przez firmy pracownikom komputerów, w zale no ci od wielko ci miejscowo ci, szczególnie uwidoczniaj si w miastach innych ni Łód . 2.3 Skutki komputeryzacji firmy sprawno Firmy zdecydowanie pozytywnie oceniaj wpływ wprowadzenia komputerów na swojego działania. Wi kszo respondentów stwierdziła, e komputery stały si niezb dne do funkcjonowania firmy (66%). Drug w kolejno ci grup stanowi te firmy, które oceniły, e komputeryzacja znacznie usprawniła ich funkcjonowanie (24,7%). Opinie, e komputery nie wniosły adnych zmian pojawiały si stosunkowo rzadko (2,7%). 7 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 200 66,0 % 175 1 2 3 4 5 liczba potwierdze 150 125 stały si to niezb dne do funkcjonowania firmy znacznie usprawniły funkcjonowanie firmy nieznacznie usprawniły funkcjonowanie firmy nie wniosły adnych zmian inne 100 75 24,7 % 50 25 0 3,5 % 0 1 2 3 2,7 % 3,1 % 4 5 6 7 Rys. 8 Skutki komputeryzacji firm Postrzeganie przez firmy skutków ich komputeryzacji w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z ich kondycj finansow (wsp. Pearsona: 0,21) oraz statusem prawnym (wsp. Pearsona: -0,13). Analiza uzyskanych ocen wpływu komputeryzacji firmy na jej funkcjonowanie w zestawieniu z kondycj finansow odpowiadaj cych ujawnia, e: 1. Firmy w słabszej kondycji finansowej, rzadziej ni firmy o lepszej kondycji finansowej oceniaj , e komputery stały niezb dne do ich funkcjonowania – im lepsza kondycja finansowa tym wi ksze przekonanie o takiej wła nie roli komputerów w firmie. 2. W firmach o słabszej kondycji finansowej cz ciej ni w firmach o lepszej kondycji zdarza si , e wprowadzenie komputerów znacznie usprawniło ich funkcjonowanie – wraz z popraw osi ganych wyników ekonomicznych takie przekonanie maleje na korzy opinii, e komputery stały si do działania niezb dne. Spostrze enia te prowadz do uogólnionego wniosku, e firmy, które najbardziej doceniaj pozytywn rol komputerów i potrafi wykorzysta je do zmiany organizacji swojego działania to firmy „sukcesu”. Dodatkowo, pewna cz firm, które znajduj si w niezłej kondycji finansowej i wskazała, i „komputeryzacja nie miała wpływu na zmian ich funkcjonowania”, stwierdziła, e od pocz tku działania korzystała z komputerów. 8 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim b. dobra dobra rednia słaba 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Niezb dne do funkcjonowania Znacznie .usprawniły funkcjonowanie Nieznacznie usprawniły funkcjonowanie Nie wniosły zmian Rys. 9 Skutki komputeryzacji firm wg kondycji finansowej firm To, e komputery stały si niezb dne do funkcjonowania stosunkowo najrzadziej wyra ały przedsi biorstwa pa stwowe. W firmach takich wprowadzenie komputerów, w porównaniu do firm sektora prywatnego, cz ciej spowodowało znaczne usprawnienie działalno ci. Najwi kszy wpływ komputeryzacji na zmian funkcjonowania zaobserwowano w fundacjach (i stowarzyszeniach) oraz spółkach jawnych – adna z badanych firm tego typu nie stwierdziła, e komputery tylko nieznacznie zmieniły ich funkcjonowanie, b d ich wprowadzenie nie spowodowało adnych zmian. 100% 80% 60% 40% 20% niezb dne do działania nieznacznie usprawniły działanie znacznie usprawniły działanie nie wniosły adnych zmian Rys. 10 Skutki komputeryzacji firm wg kondycji finansowej firm 9 fundacja spółdzielnia s.jawna s.akcyjna sp.z.o.o. sp.cywil. p.pa . os.fiz. 0% Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 2.4 Plany zakupu komputerów Wi kszo badanych w województwie firm my li o zakupie nowych komputerów (76%). Nie potwierdziło istnienia takich zamiarów 10% respondentów, za 14% nie miało na ten temat wyrobionego zdania. 76% istnieje plan zakupu komputerów nie przewiduje si kupna komputerów trudno powiedzie 10% 14% Rys. 11 Plany zakupu komputerów Istnienie planów kupna komputerów w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z kondycj finansow firm (wsp. Pearsona: 0,19). Firmy o lepszej kondycji finansowej stosunkowo cz ciej my l o takich zakupach oraz wykazuj mniejsze niezdecydowanie ni te, które osi gaj słabsze wyniki ekonomiczne. b. dobra dobra rednia słaba 0% 20% TAK 40% NIE 60% 80% 100% TRUDNO POWIEDZIE Rys. 12 Plany zakupu komputerów wg kondycji finansowej firm Respondenci, którzy nie planuj zakupu komputerów w najbli szej przyszło ci najcz ciej uzasadniali to brakiem mo liwo ci finansowych (60%). Na brak potrzeb wskazało 36% badanych firm. W ród innych przyczyn (4%) znalazło si stwierdzenie, e brak takich zamiarów wynika z niepewno ci dalszego istnienia. 10 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 60% 36% 4% finanse brak potrzeb inne Rys. 13 Przyczyny braku planów zakupu komputerów 11 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 3. Internet 3.1 Sposoby korzystania z Internetu Wszystkie badane firmy posiadaj dost p do Internetu, korzystaj jednak z niego w ró ny sposób. Najcz ciej jest on u ywany do takich czynno ci, jak: prowadzenie korespondencji za pomoc poczty elektronicznej (95%), wyszukiwanie informacji zwi zanych z działalno ci firmy (85%) lub o innych firmach (81%), promowanie firmy (80%) i e-bankowo (78%) Firmy niezbyt cz sto korzystaj z Internetu do prowadzenia sprzeda y i wiadczenia usług (odpowiednio 32% i 25%). Cz stsze u ywanie Internetu do składania zamówie (55%) i dokonywania zakupów (45%) wiadczy o tym, e wi kszo firm uczestniczy w e-biznesie biernie - tylko w roli klienta. Stosunkowo rzadko realizowana te jest inna idea zwi zana ze społecze stwem informacyjnym – zdalna praca (28%). Niektóre firmy (5%), wybieraj c opcj Inne, wskazały na takie zastosowania Internetu, jak: prowadzenie zdalnych rejestrów, dost p do czasopism w wersji elektronicznej, usługi hostingowe. 250 95% 200 poczta e-mail informacje zwiazane z działalno cia szukanie informacji o innych firmach e-bankowo szukanie partnerów sprzeda zakupy zamówienia promocja, reklama ogłoszenia wiad. usług e-praca inne 85% 80% 81% 78% Liczba obs. 150 55% 54% 100 45% 44% 32% 28% 50 25% 5% 0 tak Rys. 14 Sposoby korzystania z Internetu Przeprowadzona analiza zale no ci mi dzy firmowymi atrybutami i wykorzystywaniem posiadanego dost pu do Internetu pokazała, e u ywanie poczty elektronicznej, składanie zamówie i zamieszczanie ogłosze jest od tych atrybutów niezale ne. Ujawniła ona nast puj ce (statystycznie) istotne zwi zki: 1. wielko ci firm - dokonywanie via Internet sprzeda y i zakupów, wiadczenie usług, 2. dziedzina działalno ci - wyszukiwanie informacji o innych firmach, bankowo elektroniczna, szukanie partnerów przez Internet, promocja, 12 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 3. status prawny firm - e-bankowo , szukanie partnerów, sprzeda oraz dokonywanie zakupów, 4. kondycja finansowa firm - wyszukiwanie informacji zwi zanych z działalno ci , szukanie partnerów, praca na odległo , 5. status miejscowo ci, w której firmy funkcjonuj - e-bankowo , 6. wielko miejscowo ci - e-bankowo , prowadzenie sprzeda y. Wida , e ró nice w korzystaniu z Internetu cz sto maj zwi zek jednocze nie z kilkoma charakterystykami firmowymi. Podobne zjawisko zaobserwowano tak e w przypadku korzystania z komputerów, jednak wyst puje ono tam w mniejszym zakresie i zale no ci s słabsze. Wyszczególnione wy ej zwi zki s w ró nym stopniu istotne, o czym wiadcz warto ci współczynników Pearsona dla poszczególnych relacji. Najistotniejsze korelacje mi dzy danym sposobem korzystania z Internetu i firmow charakterystyk s nast puj ce: 1. szukanie informacji zwi zanych z działalno ci i kondycja finansowa firm (wsp. Pearsona: -0,17), 2. wyszukiwanie informacji o innych firmach i dziedzina działalno ci firm (wsp. Pearsona: -0,16), 3. e-bankowo i status miejscowo ci działania firm (wsp. Pearsona: -0,15), 4. szukanie partnerów i status prawny firm (wsp. Pearsona: -0,26), 5. dokonywanie sprzeda y przez Internet i wielko firm (wsp. Pearsona: -0,28), 6. dokonywanie zakupów przez Internet i status prawny firm (wsp. Pearsona: -0,26), 7. promocja, reklama i dziedzina działalno ci firm (wsp. Pearsona: -0,13), 8. wiadczenie usług i wielko 9. praca na odległo firm (wsp. Pearsona: -0,15), i kondycja finansowa firm (wsp. Pearsona: -0,15). Wykorzystywanie Internetu do wyszukiwania informacji zwi zanych z działalno ci jest, ogólnie rzecz ujmuj c, do popularne. Bior c jednak pod uwag kondycj finansow firm zauwa a si pewne zró nicowanie w takim u ywaniu posiadanego dost pu do Internetu. Stosunkowo najcz ciej takie działania podejmuj firmy o bardzo dobrej kondycji finansowej, za najrzadziej te, które znajduj si w złej sytuacji ekonomicznej. Ró nica wynosi 18 punktów procentowych 13 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 100 90 70 60 50 to 40 30 cz (%) potwierdze 80 20 10 0 bardzo dobra dobra rednia słaba Rys. 15 Szukanie informacji zwi zanych z działalno ci wg kondycji finansowej firm Korzystanie z dost pu do Internetu w celu szukania informacji o innych firmach, bior c pod uwag rodzaj działalno ci gospodarczej firm, najcz ciej ma miejsce w firmach transportowych, zwi zanych z prawem oraz w tych, które zajmuj si telekomunikacj (i ł czno ci ). Wszystkie badane firmy prowadz ce działalno w wy ej wymienionych obszarach potwierdziły, e w ten sposób u ywaj Internetu. Cz sto takie działania maj miejsce w budownictwie (93%) oraz w działalno ci informatycznej (93%). Stosunkowo najrzadziej (50%) takie zastosowanie firmowego Internetu potwierdzały badane firmy zajmuj ce si rachunkowo ci (i doradztwem), za zwi zane z ochron zdrowia, finansami i słu by ratownicze wykazały całkowity brak u ywania Internetu w ten sposób. kultura ochrona rachunkowo telekomunikacja prawo transport finanse adm.pub zdrowie nauka budownictwo turystyka media informatyka usługi handel produkcja 0% tak nie 20% 40% 60% 80% 100% Rys. 16 Wyszukiwanie informacji o innych firmach wg dziedziny działalno ci firm 14 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Firmy, które posiadaj swoje siedziby na obszarach wiejskich wyra nie rzadziej korzystaj z Internetu do realizowania rozlicze finansowych ni te, które funkcjonuj w rodowisku miejskim. Stosunkowo najcz ciej elektronicznej bankowo ci u ywaj firmy działaj ce w stolicy województwa – Łodzi (84%). W grupie badanych firm umiejscowionych w innych miastach 74% potwierdziło, e z takiej mo liwo ci korzysta. Natomiast tylko 62% respondentów z miejscowo ci o statusie wsi wykazało taki sposób korzystania z Internetu. wie inne miasto Łód 0 10 20 30 40 cz sto Rys. 17 e-bankowo 50 60 70 80 90 (%) potwierdze wg statusu miejscowo ci Szukanie partnerów przez Internet stosunkowo najcz ciej wyst puje w firmach zarejestrowanych jako osoba fizyczna – potwierdziło to 66% takich respondentów. W ród pozostałych respondentów z sektora prywatnego takie korzystanie z firmowego Internetu do cz sto potwierdzały spółki z o.o. (64%). Najrzadziej z opcji szukania partnerów via Internet korzystano w przedsi biorstwach pa stwowych (31%). 60 50 40 fundacja spółdzielnia s.jawna s.akcyjna sp.z.o.o. 0 sp.cywilna 10 p.pa stwowe 20 osoba fizyczna to 30 cz (%) potwierdze 70 Rys. 18 Szukanie partnerów wg statusu prawnego firm 15 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Dokonywanie sprzeda y przez Internet, ogólnie rzecz bior c, cz ciej wyst puje w firmach mniejszych. Najcz ciej korzystanie z tej mo liwo ci potwierdzali respondenci, którzy zatrudniaj do 5 osób (45%), za najrzadziej ci, którzy zatrudniaj od 101 do 250 pracowników (5%). Najwi ksze badane firmy, z zatrudnieniem przekraczaj cym 250 osób, prowadz tak działalno nieco cz ciej ni firmy posiadaj ce do 100 pracowników. 45 cz to (%) potwirdze 40 35 30 25 20 15 10 5 0 do 5 osób do 20 osób do 50 osób do 100 osób do 250 osób wi cej osób zatrudnienie Rys. 19 Sprzeda przez Internet wg wielko ci firm Dokonywanie zakupów przez Internet stosunkowo najcz ciej wyst puje w ród firm, które prawnie funkcjonuj jako osoby fizyczne (61%). Najrzadziej taki sposób wykorzystywania mo liwo ci Internetu potwierdzały firmy pa stwowe (19%). 70 (%) potwierdze 50 cz sto 60 20 40 30 fundacja spółdzielnia s.jawna s.akcyjna sp.z.o.o. sp.cywilna p.pa stwowe 0 osoba fizyczna 10 Rys. 20 Zakupy przez Internet wg statusu prawnego firm 16 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Korzystanie z Internetu do reklamowania swoich produktów b d działalno ci wykazały wszystkie badane firmy turystyczne, zajmuj ce si mediami (w tym wydawnictwa), zwi zane z doradztwem (i finansami) oraz słu by ochronne (ratownictwo). Tak e do cz sto zdarza si to w firmach produkcyjnych (88%) i wiadcz cych usługi (84%). Stosunkowo najrzadziej takie u ywanie Internetu wyst puje w administracji publicznej (38%). kultura ochrona rachunkowo ł czno prawo transport finanse adm.pub zdrowie nauka budownictwo turystyka media informatyka usługi handel produkcja tak nie 0% 20% 40% 60% 80% 100% Rys. 21 Internetowa reklama wg statusu miejscowo ci wiadczenie usług przez Internet, bior c pod uwag wielko firm, stosunkowo najcz ciej wykazywali respondenci, którzy zatrudniaj do 5 osób (32%); firmy wi ksze takie u ywanie Internetu potwierdzały rzadziej. Najwi ksza ró nica w wiadczeniu usług elektronicznych wyst piła mi dzy firmami, których wielko okre laj poziomy zatrudnienia: od 21 do 50 oraz od 51 do 100 pracowników. 35 cz to (%) potwirdze 30 25 20 15 10 5 0 do 5 osób do 20 osób do 50 osób do 100 osób do 250 osób wi cej osób zatrudnienie Rys. 22 wiadczenie usług przez Internet wg wielko ci firm 17 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Wykorzystywanie Internetu do pracy na odległo cz ciej ma miejsce w firmach osi gaj cych lepsze wyniki ekonomiczne. Wida , e dobra kondycja finansowa organizacji sprzyja wprowadzeniu takiej formy zatrudnienia. Stosunkowo najcz ciej potwierdzały to firmy, b d ce w bardzo dobrej kondycji finansowej (33%), a najrzadziej - w słabej (15%). słaba rednia dobra b. dobra 0 5 10 15 20 cz sto 25 30 35 (%) potwierdze Rys. 23 Zdalna praca wg kondycji finansowej firm 3.2 Dost p zatrudnionych do Internetu Wi kszo badanych firm (61%) gwarantuje dost p do Internetu ponad połowie zatrudnionych. Jednak indywidualne korzystanie w firmach z Internetu jest mniejsze ni indywidualne korzystanie z komputerów (73% badanych firm gwarantuje ponad połowie zatrudnionych dost p do komputera). Prawdopodobnie nie zawsze wszystkie firmowe komputery s podł czone do sieci lub te istniej inne przyczyny, wynikaj ce z polityk firm. 160 61% Liczba obserwacji 120 80 40 0 15% 11% do 10% 11-25% 13% 26-50% 51-100% Rys. 24 Odsetek zatrudnionych z dost pem do Internetu 18 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Indywidualny dost p pracowników do Internetu w (statystycznie) istotny sposób skorelowany jest z dziedzin działalno ci gospodarczej firm (wsp. Pearsona: 0,14). Istniej sfery działalno ci, w których wyst puje wył cznie du y dost p zatrudnionych do Internetu. Stosunkowo najwi kszy słu bowy dost p do sieci maj pracownicy firm działaj cych w sferze informatyki, ochrony zdrowia, finansów, transportu, prawa i telekomunikacji (w tym ł czno ci) – wszyscy respondenci działaj cych w tych sektorach potwierdzali, e w ich firmach ma zapewniony indywidualny dost p do Internetu ponad połowa załogi. Kolejne miejsca zajmuj : firmy handlowe, usługowe, zwi zane z mediami, prowadz ce działalno naukow (i edukacyjn ), zajmuj ce si rachunkowo ci (w tym doradztwo) oraz z obszarów kultury – wi kszo z nich zapewnia ponad połowie zatrudnionych indywidualne korzystanie z Internetu. adna z badanych firm zwi zanych z ochron (ratownictwo) nie po wiadczyła takiego udost pniania Internetu, a firmy produkcyjne czyniły to stosunkowo rzadko. rednie mo liwo ci indywidualnego korzystania z Internetu – od 26 do 50% zatrudnionych – potwierdzali respondenci, którzy zajmuj si produkcj , handlem, usługami, mediami, budownictwem, nauk (i edukacj ) oraz zaliczaj si do administracji publicznej. Stosunkowo najcz ciej ma to miejsce w administracji publicznej (31%), za najrzadziej w budownictwie (8%). Bardzo mały dost p zatrudnionych do Internetu (do 10% składu osobowego) znacz co cz sto ma miejsce w firmach ochroniarskich – potwierdziło to 100% takich respondentów. do 10% zatrudnionych 11 - 15% zatrudnionych 26 - 50% zatrudnionych powy ej 50% zatrudnionych 100% 80% 60% 40% 20% kultura ochrona rachunkowo telekomunikacja prawo transport finanse adm.pub zdrowie nauka budownictwo turystyka media informatyka usługi handel produkcja 0% Rys. 25 Odsetek zatrudnionych z dost pem do Internetu wg dziedziny działalno ci firm Na dost pno firmowego Internetu (statystycznie) istotny wpływ ma tak e wielko firm (wsp. Pearsona: –0,22). Najwi kszy dost p - od 51 do 100% zatrudnionych korzystaj cych z Internetu - najcz ciej wyst puje w firmach małych, z zatrudnieniem do 5 osób. Wytłumaczy mo na to tym, e w takich firmach łatwiej osi gn wysok dost pno pracowników do Internetu, liczon w procentach liczby zatrudnionych. Dodatkowo, w firmach du ych, z rozbudowan struktur okre lony odsetek załogi nie korzysta z Internetu z 19 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim powodu braku potrzeb (np. portierzy, sprz taczki). Dlatego te w firmach wi kszych cz ciej ni w tych małych zdarza si , e indywidualnie z sieci korzysta mniej ni połowa załogi. do 10% zatrudnionych 26 - 50% zatrudnionych 11 - 25% zatrudnionych powy ej 50% zatrudnionych 100% 80% 60% 40% 20% 0% do 5 osób 6 - 20 osób 21 - 50 osób 51 - 100 osób zatrudnienie 101 - 250 osób pow. 250 osób Rys. 26 Odsetek zatrudnionych z dost pem do Internetu wg wielko ci firm Zró nicowanie w indywidualnym korzystaniu z firmowego Internetu w sposób istotny zwi zane jest ze statusem miejscowo ci funkcjonowania firm (wsp. Pearsona: 0,19). Firmy działaj ce w Łodzi (ogólnie) w wi kszym stopniu ni inne udost pniaj zatrudnionym dost p do Internetu. To, e tylko niecałe 10% pracowników ma dost p do Internetu stosunkowo najcz ciej zachodzi w rodowisku wiejskim. do 10% zatrudnionych 26 - 50% zatrudnionych 11 - 25% zatrudnionych powy ej 50% zatrudnionych 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Łód inne miasto wie Rys. 27 Odsetek zatrudnionych z dost pem do Internetu wg wielko ci firm 20 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 3.3 Skutki wprowadzenia Internetu do firmy Najcz ciej Internet stał si niezb dny do funkcjonowania firm (51%) lub znacznie usprawnił ich działanie (36%). Opinie, e wprowadzenie Internetu tylko w małym stopniu poprawiło działanie firmy lub nie spowodowało adnych zmian pojawiały si stosunkowo firm stwierdziła, e Internetu u ywano od pocz tku. Dla pewnej rzadko (6% i 4%). Cz grupy respondentów (2%) widocznym skutkiem wprowadzenia Internetu stało si : • nawi zanie kontaktów biznesowych, w tym mi dzynarodowych, • podniesienie presti u firmy. 144 51% 120 Liczba obserwacji 36% 1 2 3 4 5 6 - stał si niezb dny znacznie usprawnił funkcjonowanie firmy nieznacznie usprawnił funkcjonowanie firmy nie wniósł adnych zmian trudno powiedzie inne 96 72 48 24 0 6% 1 2 3 4% 4 1% 5 2% 6 Rys. 28 Wpływ wprowadzenia Internetu na funkcjonowanie firmy Wida , ze firmy w zdecydowanej wi kszo ci postrzegaj pozytywny wpływ Internetu na swoje funkcjonowanie; podobne zjawisko odnotowano tak e w odniesieniu do oceny skutków wprowadzenia komputerów. Porównuj c jednak rozkłady opinii na ten temat dla obu przypadków wida , e na zmian funkcjonowania firm wprowadzenie Internetu ma mniejszy wpływ ni fakt ich komputeryzacji. Ocena skutków wprowadzenia Internetu – lub inaczej – roli Internetu w firmie w (statystycznie) istotny sposób skorelowana jest z kondycj finansow firm (wsp. Pearsona: 0,20) i wielko ci firm (wsp. Pearsona: 0,15). Stosunkowo najcz ciej Internet jest niezb dny w firmach, które osi gaj bardzo dobre wyniki finansowe – potwierdziło to 69% takich firm. Firmy te tak e cz ciej ni pozostałe stwierdzały, e niczego nie zmienił (9%), co w du ym stopniu wynika (na podstawie komentarzy do ankiety) z tego, e od pocz tku swego działania korzystały z tego medium. Firmy słabe finansowo najrzadziej stwierdzały (39%)), e wprowadzenie Internetu spowodowało takie zmiany w organizacji pracy, e stał si on niezb dny do ich funkcjonowania. Najcz ciej znaczny wpływ Internetu na zmian funkcjonowania ma miejsce w firmach charakteryzuj cymi si dobrymi wynikami ekonomicznymi (45%), za nieznaczny w firmach o redniej kondycji finansowej (10%). 21 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Wida , e dla firm osi gaj cych lepsze wyniki ekonomiczne wpływ posiadania dost pu do Internetu na sposób prowadzenia działalno ci jest wi kszy ni w przypadku firm słabych. Przyczyn tego by mo e jest to, e firmy w lepszej sytuacji ekonomicznej po cz ci swój sukces zawdzi czaj umiej tno ci takiej organizacji pracy, by wspomagało to osi ganie zamierzonych korzy ci i potrafi w tym celu wykorzysta wszystkie mo liwo ci, w tym i Internet. b. dobra dobra rednia słaba 0% 10% 20% 30% 40% 50% stał si niezb dny 60% 70% 80% 90% 100% znacznie usprawnił funkcjonowanie nieznacznie usprawnił funkcjonowanie trudno powiedzie adnych zmian nie spowodował inne Rys. 29 Ocena skutków wprowadzenia Internetu wg kondycji finansowej firm Bior c pod uwag wielko badanych firm, to stosunkowo najcz ciej Internet stał si niezb dny w tych przedsi biorstwach, które zatrudniaj do 5 osób (62%). To, e Internet w znacznym stopniu usprawnił działanie najcz ciej zachodzi w firmach posiadaj cych powy ej 250 pracowników (67%). Jednocze nie w ród takich firm stosunkowo cz ciej ni w pozostałych zdarza si , by wprowadzenie Internetu miało tylko nieznaczny wpływ na funkcjonowanie (13%). Opini , e jego wprowadzenie nie przyniosło adnych zmian wyra ały najcz ciej rednie firmy (do 50 i do 100 pracowników – po 6%). zatrudnienie pow. 250 osób do 250 osób do 100 osób do 50 osób do 20 osób do 5 osób 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% stał si niezb dny znacznie usprawnił funkcjonowanie nieznacznie usprawnił funkcjonowanie adnych zmian nie spowodował trudno powiedzie inne Rys. 30 Ocena skutków wprowadzenia Internetu wg wielko ci firm 22 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 3.4 Firmowe strony WWW 3.4.1 Posiadanie strony WWW Wszystkie badane firmy maj dost p do Internetu, lecz nie oznacza to (automatycznie) posiadania strony WWW. Uzyskane statystyki ujawniaj , w jakim stopniu firmy z takiej mo liwo ci korzystaj , a je li nie, to czy planuj w przyszło ci to zmieni . Okazuje si , e utrzymywanie stron internetowych jest w ród firm popularne. Posiadanie firmowej strony WWW potwierdziła zdecydowana wi kszo respondentów (89%). 240 89% Liczba obserwacji 200 160 120 80 40 11% 0 tak nie Rys. 31 Utrzymywanie przez firmy stron WWW Firmy, które nie utrzymuj strony internetowej w wi kszo ci planuj je utworzy (62%). Stwierdze odrzucaj cych mo liwo zało enia firmowej strony odnotowano (12%). Du a grupa takich firm nie ma jeszcze na ten temat wyrobionego zdania (30%). tak trud.pow. nie Rys. 32 Istnienie planów utworzenia strony WWW 23 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Nie stwierdzono, by mi dzy deklarowanymi zamiarami utworzenia firmowej strony internetowej, a atrybutami firm zachodziły (statystycznie) istotne zale no ci. 3.4.2 Zadowolenie z funkcjonowania stron WWW Liczba obserwacji Firmy, które posiadaj strony internetowe s w wi kszo ci (78%) zadowolone z ich funkcjonowania; tylko 8% respondentów wyraziło swoje niezadowolenie. 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 78% 14% 8% tak nie trudno pow. Rys. 33 Zadowolenie z funkcjonowania firmowych stron WWW Wyra one przez badane firmy zadowolenie z funkcjonowania ich stron WWW w sposób istotny jest skorelowane z kondycj finansow firm (wsp. Pearsona: 0,25). Firmy o słabszej kondycji finansowej rzadziej ni pozostałe stwierdzały, e utrzymywane internetowe strony funkcjonuj w sposób zadawalaj cy. Stosunkowo najbardziej zadowolone s z ich działania firmy, b d ce w bardzo dobrej kondycji finansowej. Jednocze nie takie firmy s najbardziej zdecydowane w wyra aniu swoich opiniach. b. dobra dobra rednia słaba 0% 10% 20% WWW dobrze działa 30% 40% 50% 60% 70% WWW niezbyt dobrze działa 80% 90% 100% Trudno powiedzie Rys. 34 Zadowolenie z funkcjonowania firmowych stron WWW wg kondycji finansowej firm 24 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 3.4.3 Korzy ci z posiadania strony WWW Wi kszo badanych firm potwierdziła, e czerpie korzy ci z tytułu posiadania strony internetowej (74%). Wyra one przez respondentów zadowolenie z tego, e firmowe strony WWW przynosz im korzy ci jest o 4 punkty procentowe mniejsze ni wyra one zadowolenie z ich funkcjonowania. Jednocze nie w ocenie stron internetowych jako ródła korzy ci – w porównaniu z ocen funkcjonowania tych stron - wyst puje wi ksze niezdecydowanie. 180 160 74% 140 120 100 80 60 40 22% 20 4% 0 tak nie trudno pow. Rys. 35 Stwierdzenie, czy utrzymywanie strony WWW daje korzy ci Mi dzy czerpaniem korzy ci z utrzymywania stron WWW i jako ci ich funkcjonowania zachodz (statystycznie) istotne zwi zki (wsp. Pearsona: 0,49). Utrzymywanie dobrze działaj cej strony wyra nie sprzyja uzyskiwaniu z niej korzy ci. strona le działa s korzysci brak korzy ci strona dobrze działa 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 korzy ci w wyniku posiadania WWW (%) Rys. 36 Uzyskiwanie korzy ci ze stron WWW wg jako ci działania stron WWW 25 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim W ród korzy ci, jakie przynosi firmom posiadanie stron WWW, pierwsze miejsce zajmuje promocja, bez widocznych zysków finansowych (43%). To, e firma odnosi znaczne korzy ci finansowe potwierdziło 30%, a do nieznacznych „przyznało si ” 18% badanych u ytkowników Internetu, czerpi cych korzy ci z internetowych stron. Pewna cz respondentów (5%) wskazała na inne zyski, a mianowicie: 1. usprawnienie przekazywania informacji i 2. pomoc w nawi zaniu współpracy. 80 43% 70 60 50 30% 40 18% 30 20 5% 10 0 znaczne fin. małe fin. promuje inne 4% trudno pow. Rys. 37 Rodzaj korzy ci z utrzymywania stron WWW Rodzaje korzy ci z utrzymywania firmowych strony w (statystycznie) istotny sposób skorelowane s z wielko ci (wsp. Pearsona: 0,16) i statusem prawnym firm (wsp. Pearsona: 0,18) Znaczne korzy ci finansowe, ogólnie rzecz bior c, uzyskuj cz ciej firmy mniejsze, przy czym najcz ciej zatrudniaj ce do 5 osób (45%). Nieznaczne korzy ci finansowe stosunkowo najcz ciej zdarzaj si w firmach du ych, zatrudniaj cych powy ej 250 pracowników (42%). Zauwa a si , ze adna z badanych firm zatrudniaj cych od 101 do 250 osób nie potwierdziła finansowych korzy ci z tytułu utrzymywania stron WWW. Firmy takie najcz ciej wskazywały, e utrzymywanie firmowej strony internetowej przynosi im korzy ci reklamowe i skutecznie promuje ich produkty (90%). 26 cz sto ci (%) potwierdze Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 90 67 45 42 44 47 42 29 11 17 23 16 41 30 22 11 11 10 2 znaczne finansowe małe finansowe promocja inne do 5 osób do 20 osób do 50 osób do 100 osób do 250 osób wi cej osób Rys. 38 Rodzaj korzy ci z utrzymywania stron WWW wg wielko ci firm Internetowe strony utrzymywane przez przedsi biorstwa pa stwowe, spółki akcyjne i fundacje cz ciej ni strony innych firm słu promocji (odpowiednio: 63%, 60%, 67%). Ogólnie, firmy pa stwowe stosunkowo rzadziej ni prywatne uzyskuj korzy ci finansowe. W ród firm działaj cych w sektorze prywatnym wyró niaj si te, które działaj jako osoby fizyczne lub cywilne spółki, które z tytułu posiadania stron WWW stosunkowo najcz ciej odnosz znaczne korzy ci finansowe (odpowiednio: 41% i 38%). Osi ganie nieznacznych korzy ci finansowych dzi ki utrzymywaniu strony WWW stosunkowo najcz ciej potwierdzały firmy o statusie spółki akcyjnej (40%). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% os.fiz. p.pa . sp.cywil. sp.z.o.o. s.akcyjna znaczne finansowe małe finansowe s.jawna promocja spół. fundacja inne Rys. 39 Rodzaj korzy ci z utrzymywania WWW wg statusu prawnego firm 27 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 3.5 Indywidualne adresy poczty elektronicznej Wszystkie badane firmy - co wynika ze sposoby przeprowadzenia ankietyzacji posiadaj adresy poczty elektronicznej. Wi kszo z nich (67%) przydzieliła swoim pracownikom do u ytku słu bowego indywidualne adresy e-mail. 180 170 160 150 140 130 120 110 100 90 80 70 60 50 40 30 20 10 0 67% 33% tak nie Rys. 40 Czy pracownicy maj dost p do poczty elektronicznej? Umo liwianie zatrudnionym posługiwania si indywidualnymi adresami e-mail w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z wielko ci i kondycj finansow firmy (wsp. Pearsona: -0,16 i 0,19). Wi ksze firmy cz ciej stwarzaj pracownikom mo liwo korzystania z poczty elektronicznej. Widoczny wzrost tendencji przydzielania w firmie indywidualnych adresów email wyst puje w sytuacji, gdy poziom zatrudnienia przekracza 50 osób. wi cej osób do 250 osób tak nie do 100 osób do 50 osób do 20 osób do 5 osób 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 100% Rys. 41 Przydzielanie pracownikom e-mail wg wielko ci firm 28 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Przydzielanie indywidualnych adresów poczty elektronicznej zatrudnionym pozostaje w zwi zku z kondycj finansow firm, którego istot obrazuje umieszczony poni ej rysunek. Firmy o lepszej kondycji finansowej czyni to ch tniej ni te, które osi gaj gorsze wyniki finansowe. Stosunkowo najcz ciej ma to miejsce w firmach ekonomicznie silnych. 100% 80% 60% 40% 20% 0% słaba rednia dobra firma przydziela zat. adresy e-mail b. dobra firma nie przydziela adresów Rys. 42 Przydzielanie pracownikom e-mail wg kondycji finansowej firm Firmy, które umo liwiaj swoim pracownikom indywidualny dost p do poczty elektronicznej, realizuj to w ró nym stopniu. W ród badanych firm najcz ciej wyst puje sytuacja, e ponad 50% zatrudnionych korzysta z takiej mo liwo ci (51%). Drug w kolejno ci grup stanowi te firmy, w których adresy e-mail posiada tylko do 10% zatrudnionych (22%). Najrzadziej zdarza si , by dost p do poczty elektronicznej miało od 11 do 25% pracowników (12%). 90 80 51% 70 60 50 40 30 22% 20 15% 12% 10 0 do 10% 11-25% 26-50% 51-100% Rys. 43 Odsetek zatrudnionych z adresem e-mail 29 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Stwierdzono, e przedstawione powy ej poziomy indywidualnego korzystania z poczty elektronicznej przez pracowników ró ni si w (statystycznie) istotny sposób w zale no ci od wielko ci firm, a tak e statusu miejscowo ci (wsp. Pearsona: -0,38; -0,33). Stosunkowo najcz ciej ponad połowa pracowników posiada indywidualny adres poczty elektronicznej w firmach zatrudniaj cych do 5 osób (86%). W takich firmach o wiele rzadziej ni w wi kszych zdarza si , by tylko do 10% zatrudnionych korzystało w ten sposób z Internetu (2%). Stosunkowo cz sto mały dost p do poczty elektronicznej, okre lony przedziałem do 10% zatrudnionych, wyst puje w wi kszych firmach, w tym najcz ciej w zatrudniaj cych od 51 do 100 osób (50%). Wida , e firmy takie, chocia ogólnie cz ciej przydzielaj indywidualne adresy poczty elektronicznej, to czyni to w mniejszym zakresie ni te mniejsze. Znajduje to swoje wytłumaczenie w tym, e du e firmy maj do rozbudowan struktur organizacyjn , w której istniej stanowiska, na których konieczno słu bowej komunikacji via Internet jest nieuzasadniona. do 10% zatrudnionych 26 - 50% zatrudnionych 11 - 25% zatrudnionych powy ej 50% zatrudnionych 100% 80% 60% 40% 20% 0% do 5 osób 6 - 20 osób 21 - 50 osób 51 - 100 osób zatrudnienie 101 - 250 osób pow. 250 osób Rys. 44 Odsetek zatrudnionych z adresem e-mail w firmach wg wielko ci firm Bior c pod uwag status miejscowo ci stwierdzono, e firmy działaj ce w stolicy województwa - w Łodzi - stosunkowo cz ciej ni firmy z innych miejscowo ci regionu gwarantuj ponad połowie zatrudnionych indywidualny dost p do poczty elektronicznej (60%). Jednocze nie w Łodzi stosunkowo najrzadziej zdarza si , by w firmie „pracowniczy dost p do poczty elektronicznej” nie przekraczał poziomu do 10% zatrudnionych. Najcz ciej sytuacja taka zachodzi w firmach funkcjonuj cych na obszarach wiejskich (60%). Ogólnie, im miejscowo jest bardziej zurbanizowana i wy szy jest jej status administracyjny, tym działaj ce tam firmy cz ciej udost pniaj wi kszej grupie zatrudnionych indywidualne adresy e-mail do słu bowego u ytku. 30 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim wie inne miasto Łód 0% do 10% 20% 40% 11-25% 60% 26-50% 80% 100% 51-100% Rys. 45 Odsetek zatrudnionych z adresem e-mail w firmach wg statusu miejscowo ci 31 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 4. Sposoby komunikacji 4.1 Telefonia komórkowa w firmie 4.1.1 Korzystanie z telefonii komórkowej U ywanie przez firmy telefonii komórkowej jest w województwie łódzkim do popularne. Z tego medium korzysta wi kszo badanych firmowych u ytkowników Internetu - potwierdziło to 86% respondentów. 240 216 86% 192 Liczba obserwacji 168 144 120 96 72 48 14% 24 0 tak nie Rys. 46 U ywanie w firmie telefonii komórkowej Korzystanie z telefonii komórkowej w (statystycznie) istotny sposób zwi zane jest z dziedzin działalno ci gospodarczej firm (wsp. Pearsona: 0,19). Wszyscy respondenci zajmuj cy si budownictwem, finansami, transportem, prawem, telekomunikacj (i ł czno ci ) oraz ochron (i ratownictwem) potwierdzili u ywanie takiego rodzaju komunikowania si . Równie prawie wszystkie firmy usługowe (96%) korzystaj z komunikacji bezprzewodowej. Stosunkowo najrzadziej z telefonii komórkowej korzystaj firmy prowadz ce rachunkowo i/lub działaj ce w obszarze nauki. 32 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim tak nie 100% 80% 60% 40% 20% kultura ochrona rach. telekom. prawo trans. finanse adm.pub zdrowie nauka budow. turystyka media infor. usługi handel prod. 0% Rys. 47 U ywanie w firmie telefonii komórkowej wg dziedziny działalno ci firm 4.1.2 Dost p zatrudnionych do telefonii komórkowej Firmy w ró nym stopniu umo liwiaj pracownikom - wyposa aj c ich w komórki korzystanie z telefonii bezprzewodowej. Najcz ciej ponad 50% zatrudnionych posiada słu bowe komórki - taki stan rzeczy zadeklarowało 36% korzystaj cych z telefonii komórkowej respondentów. 90 36% 80 70 27% Liczba obs. 60 20% 50 16% 40 30 20 10 0 do 10% 11-25% 26-50% 51-100% Rys. 48 Odsetek zatrudnionych wyposa onych w komórki 33 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Na słu bowy dost p pracowników do telefonii komórkowej (statystycznie) istotny wpływ maj nast puj ce atrybuty: wielko firm (wsp. Pearsona: -0,52), status prawny firm (wsp. Pearsona: -0,18) i wielko miejscowo ci ich działania (wsp. Pearsona: -0,21). Sytuacja, w której ponad połowa pracowników jest wyposa ona w komórki znacznie cz ciej wyst puje w firmach mniejszych ni wi kszych. W firmach najwi kszych, zatrudniaj cych ponad 250 osób, przypadki takie nie maj miejsca. W wi kszo ci takich firm najcz ciej dost p do telefonii komórkowej ma poni ej 10% zatrudnionych. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% do 5 do 20 do 50 do 100 do 250 wi cej zatrudnienie w firmie do 10% 11-25% 26-50% 51-100% Rys. 49 Odsetek zatrudnionych wyposa onych w komórki wg wielko ci firm Ogólnie, w przedsi biorstwach pa stwowych indywidualny dost p pracowników do telefonii komórkowej jest mniejszy ni w firmach sektora prywatnego. Firmy pa stwowe najcz ciej stwierdzały, e tylko do 10% zatrudnionych zostało wyposa onych w słu bowe komórki i adna z takich firm nie potwierdziła pracowniczej dost pno ci do telefonii komórkowej na poziomie wy szym ni 25% zatrudnionych. W ród firm sektora prywatnego wyra nie wyró niaj si spółdzielnie i fundacje. W tych pierwszych najcz ciej tylko do 10% zatrudnionych korzysta z telefonii komórkowej, natomiast wszystkie badane fundacje zapewniaj ponad połowie pracowników mo liwo indywidualnego korzystania z takiego sposobu komunikacji. 34 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% fundacja spół. 26-50% sp.jawna 11-25% sp.akcyjna sp. z o.o do 10% sp.cywil. p. pa . osoba fiz. 0% 51-100% Rys. 50 Odsetek zatrudnionych wyposa onych w komórki wg statusu prawnego firm Bior c pod uwag wielko miejscowo ci działania firm mo na zauwa y , e w wi kszych miastach znacznie cz ciej ni w mniejszych ponad połowa pracowników u ywa firmowej telefonii komórkowej. Najrzadziej takie przypadki zachodz w firmach posiadaj cych swoje siedziby w małych miejscowo ciach, licz cych do 5 tysi cy mieszka ców, które przewa nie maj status wsi. 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% do 5 tys. 5 - 20 tys. do 10% 20 - 100 tys. 100 - 200 tys. pow. 200 tys. 11-25% 26-50% 51-100% Rys. 51 Odsetek zatrudnionych wyposa onych w komórki wg wielko ci miejscowo ci 35 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 4.1.3 Plany wprowadzenia telefonii komórkowej Firmy, które nie korzystaj z telefonii komórkowej, raczej nie s zainteresowane zmian tej sytuacji w najbli szej przyszło ci. Zapytane o zamiar wprowadzenia komórek do słu bowego u ytku, najcz ciej odpowiadały, e nie maj takich planów (54%) lub nie miały jeszcze wyrobionego na ten temat zdania (37,9%). Tylko 8,1% firm potwierdziło, i rozwa a tak mo liwo . 60 54 55 50 (%) potwierdze 40 cz sto 45 20 37,9 35 30 25 15 8,1 10 5 0 tak nie trudno powiedzie Rys. 52 Istnienie planów u ywania telefonii komórkowej 4.2 Kontakty z klientami Badani firmowi u ytkownicy Internetu w swoich kontaktach z klientami wykorzystuj wszystkie mo liwo ci, które wyszczególnione zostały w zapytaniu, lecz w ró nym zakresie. Korzystanie z Internetu spowodowało, e najpopularniejszym w kontaktach z klientami stał si nowy sposób komunikacji, oparty o nowe technologie – poczta elektroniczna (87,3%). Równie popularnym medium jest wci klasyczna telefonia stacjonarna (86,9%). Telefonia komórkowa zaj ła na tej li cie trzecie miejsce – korzystanie z niej w kontaktach z klientami potwierdziło 78,4% badanych, nieznacznie wi cej ni wskazuj cych na kontakt osobisty. Korzystanie z firmowej telefonii bezprzewodowej potwierdziło wi cej respondentów (86%) ni wskazało na u ywanie jej w kontaktach z klientami. Wynika st d, e cz z nich realizuje poł czenia ze swoich komórek raczej w komunikacji wewn trznej ni w kontaktach ze wiatem zewn trznym. 36 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 250 200 87,3% 86,9% 225 73,7% 78,8% 76,4% POTWIERDZENIA 175 150 51% 44% 125 100 75 50 8,5% 25 0 osobisty tel. kom. faks listy tel. stac. e-mail przes. kur. inne Rys. 53 Sposoby kontaktowania si z klientami Cz respondentów (8,5%), wybieraj c opcj Inne, najcz ciej wyszczególniała takie sposoby kontaktowania si z klientami, jak: 1. wideokomunikacja, 2. telefonia internetowa (VoIP) i 3. Skype. 37 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 5. Publiczne usługi dla firm wiadczone elektronicznie Badani firmowi u ytkownicy Internetu wyrazili swoje zapotrzebowanie na usługi publiczne dla firm, które ich zdaniem powinny by wiadczone drog elektroniczn . Lokalne urz dy administracji pa stwowej, realizuj c programy elektronicznego urz du w mniejszym lub wi kszym stopniu wdro yły ju pewne idee społecze stwa informacyjnego, w tym i niektóre z zakresu publicznych usług dla firm. Firmy, które ju korzystały z takiej mo liwo ci wyszczególniły u ywane przez siebie usługi, a tak e oceniły jako ich wiadczenia. 5.1 Popyt na publiczne e-usługi dla firm liczba potwierdze Cz badanych (8%) nie potrafiła wyrazi swojego zapotrzebowania na publiczne e-usługi dla firm. Najwi kszy popyt ze strony pozostałych firm wyst puje na elektroniczny dost p do dokumentów i zarz dze (82%), a tak e na mo liwo opłacania podatków i finansowych przez Internet (80%). Znacz ce regulowania innych zobowi za zapotrzebowanie istnieje na elektroniczne przetargi (72%) i mo liwo zdalnego załatwiania spraw zwi zanych z ewidencj działalno ci gospodarczej (71%). Najmniej po dan usług okazało si by załatwianie przez Internet spraw zwi zanych z aktami notarialnymi (29%). 240 228 216 204 192 180 168 156 144 132 120 108 96 84 72 60 48 36 24 12 0 82% 80% 67% 72% 71% 65% 1 - podatki,inne płatno ci 2 - akty notarialne 3 - pozwolenia i opinie 4 - ewidencja działalno ci 5 - dost p do dokumentów, zarz dze 6 - przetargi 7 - sprawy zwi zane z zatrudnieniem 8 - inne trudno powiedzie (8%) 29% 10% 1 2 3 4 5 6 7 8 Rys. 54 Zapotrzebowanie na publiczne e-usługi dla firm W ramach opcji Inne wyszczególniono potrzeb stworzenia mo liwo ci: 1. zdalnego dost p do rejestrów (np. ksi gi wieczyste, urz dowe mapy geodezyjne), 2. monitorowania zainicjowanych spraw (rodzaj workflow), 3. pomocy w interpretacji przepisów (e-konsultacje), 4. dost pu do ofert pracy zło onych w Urz dzie przez osoby fizyczne w formie CV, 38 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 5. e-korespondencji z administracj publiczn . Dodatkowo, ankietowani zwracali uwag na to, e: 1. wszystkie sprawy zwi zane z prowadzeniem działalno ci gospodarczej powinno da si załatwi drog elektroniczn na wielu platformach systemowych (np. Linux, a nie tylko Microsoft), 2. po dane jest usprawnienie i stała aktualizacja informacyjnych stron urz dów, 3. istnieje konieczno wdro enia podpisu elektronicznego. 5.2 Korzystanie z publicznych e-usług dla firm Cz badanych firm (12%) nie pami tała, czy kiedykolwiek korzystała z publicznych usług dla firm, wiadczonych elektronicznie przez lokalne władze administracyjne. Pozostałe firmy najcz ciej wskazywały, e korzystały z nast puj cych mo liwo ci: • podatki i inne płatno ci (60%), • dost p do materiałów i zarz dze (40%) i • przetargi elektroniczne (31%). 180 165 1 - podatki,inne płatno ci 2 - akty notarialne 3 - pozwolenia i opinie 4 - ewidencja działalno ci 5 - dost p do dokumentów, zarz dze 6 - przetargi 7 - sprawy zwi zane z zatrudnieniem 8 - inne nie pami tam (12%) 60% 150 135 liczba potwierdze 120 40% 105 90 31% 75 60 19% 45 12% 30 8% 10% 6% 15 0 1 2 3 4 5 6 7 8 Rys. 55 Korzystanie z publicznych e-usług dla firm Respondenci zwrócili uwag na to, e: 1. brak jest pełnego dost pu do bezpłatnej informacji o przetargach oraz 2. zdalny dost p do baz danych bywa nieraz zawodny - za ka dym razem otrzymuje si inny wynik. 39 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Korzystanie przez badanych z poszczególnych e-usług jest znacznie mniejsze ni wyra one przez nich zapotrzebowanie na takie usługi. Poniewa wszystkie firmy bior ce udział w ankietyzacji u ywaj Internetu i przeszkod nie s uwarunkowania techniczne, to by mo e przyczyny tego mi dzy innymi tkwi w tym, e: 1. ró ne o rodki lokalnej władzy w ró nym stopniu umo liwiaj elektroniczny dost p do publicznych usług dla firm i/lub 2. dost pne publiczne e-usługi dla firm nie spełniaj jeszcze w pełni oczekiwa bardziej wymagaj cych potencjalnych usługobiorców. 90 80 % potwierdze 70 60 50 40 30 20 popyt zatrudnienie przetargi dost p do dokumentów ewidencja działalnosci pozwolenia i opinie akta notarialne 0 podatki, płatno ci 10 korzystanie Rys. 56 Popyt i korzystanie z publicznych e-usług dla firm Przeprowadzona analiza wypowiedzi respondentów na temat korzystania z elektronicznych usług w powi zaniu z atrybutami firm ujawniła istnienie pewnych {statystycznie) istotnych korelacji. S to nast puj ce zwi zki: 1. wielko firm i dokonywanie płatno ci (wsp. Pearsona: 0,14) oraz e-przetargi (wsp. Pearsona: 0,15), 2. status prawny firm i akty notarialne (wsp. Pearsona: 0,14) oraz pozwolenia i opinie (wsp. Pearsona: 0,15), 3. kondycja finansowa firm i ewidencja działalno ci gospodarczej (wsp. Pearsona: -0,20) oraz e-przetargi (wsp. Pearsona: -0,14), 4. status miejscowo ci funkcjonowania i dost p do dokumentów i zarz dze (wsp. Pearsona: -0,16). Oznacza to, e na u ywanie przez firmy elektronicznych usług wiadczonych przez władze lokalne w istotny sposób wpływaj pewne ich charakterystyki. Wydaje si , e lokalne władze powi kszaj c zakres usług lub doskonal c ju wiadczone powinny (mi dzy innymi) 40 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim bra pod uwag specyfik firm działaj cych na ich terenie, która w okre lony sposób generuje ich potrzeby. Znajomo tego w pewnym stopniu mo e pomóc w podj ciu trafnych decyzji, które z publicznych usług dla firm nale ałoby rozwija w pierwszej kolejno ci. 5.3 Ocena jako ci wiadczenia usług Firmowi u ytkownicy Internetu, którzy korzystali z elektronicznych usług publicznych, oferowanych przez lokalne urz dy administracji pa stwowej rodowisku biznesowemu, ocenili jako ich wiadczenia. Firmy najcz ciej stwierdzały, e jest ona rednia (38%). Druga w kolejno ci grupa to firmy, według których jako takich usług jest dobra (28%). Pojawiały si te oceny bardzo dobre, lecz cz sto ich wyst pie była niska (5%). Opini negatywn (słaba jako ) wyraziło 11% badanych. 38 40 35 28 % potwierdze 30 25 20 11 15 7 5 10 5 0 b. dobra dobra Rys. 57 Jako rednia słaba trudno pow. wiadczenia e-usług publicznych dla firm Przekonanie respondentów o jako ci wiadczonych elektronicznie publicznych usług dla biznesu w (statystycznie) istotny sposób nie jest skorelowane z ich atrybutami, co oznacza, e wyra one oceny s niezale ne od specyfiki firm. 41 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim 6. Podsumowanie Komputer w firmie Firmowe komputery najcz ciej wykorzystywane s do wspomagania ró nych prac biurowych (96%) oraz jako narz dzie dost pu do Internetu (96%). Do cz sto znajduj one zastosowanie w ksi gowo ci (75%) i do utrzymywania baz danych (63%). Inne mo liwo ci wykorzystywania komputerów (np. pisanie oprogramowania i szkolenia pracowników) s znacznie mniej popularne. W pewnych firmach, obok ogólnych sposobów korzystania z komputerów, wyst puje do silna potrzeba ich u ywania – z wykorzystaniem dedykowanego oprogramowania – do ró nego rodzaju prac, nieodł cznie zwi zanych z ich podstawow działalno ci . Jednym ze wska ników osi gni tego poziomu komputeryzacji firmy wydaje si by to, ilu zatrudnionych korzysta z komputera. W wi kszo ci firm dost p do komputera ma ponad połowa zatrudnionych; taki stan zadeklarowało 73% respondentów. wiadczy to o tym, e osi gni ty w badanych firmach poziom komputeryzacji – zwymiarowany w ten sposób – jest do wysoki. Respondenci pozytywnie oceniaj wpływ wprowadzenia komputerów do firmy na sprawno jej działania. W wietle opinii wi kszo ci komputery stały si wr cz niezb dne do funkcjonowania firmy (66%) lub znacznie usprawniły jej działanie (25%). Wi kszo firm my li o zakupie nowych komputerów (76%); szczególnie cz sto posiadanie takich zamiarów deklaruj firmy osi gaj ce sukcesy finansowe. Firmy, które nie planuj kupna komputerów (10%) w wi kszo ci tłumacz to brakiem mo liwo ci finansowych (60%). W zestawieniu z poziomem kraju (statystyki dla Polski), lokalnie - w województwie łódzkim: 1. Rozkład sposobów u ywania komputerów wg popularno ci jest zbli ony. 2. Równie cz sto ponad połowa zatrudnionych korzysta z firmowych komputerów. 3. Firmy rzadziej oceniaj , e komputery stały si niezb dne do ich funkcjonowania, za cz ciej, e tylko nieznacznie usprawniły ich działanie lub nie spowodowały adnych zmian. 4. Firmy cz ciej planuj zakup komputerów. Internet w firmie Internet w firmach najcz ciej słu y do wymiany korespondencji za pomoc poczty elektronicznej (95%). Kolejne licz ce si sposoby korzystania z dost pu do sieci to: wyszukiwanie informacji zwi zanych z działalno ci firmy (85%) lub o innych firmach (81%), autoreklama (80%) oraz bankowo elektroniczna (78%). Z tzw. nowych usług, zwi zanych z ideami społecze stwa informacyjnego, najwi ksz popularno ci cieszy si bankowo elektroniczna. Stosunkowo rzadsze u ywanie Internetu do prowadzenia sprzeda y (32%) i wiadczenia usług (25%) dowodzi, e prowadzenie elektronicznego biznesu jest jeszcze mało popularne. Firmy tak e niezbyt cz sto stosuj nowy sposób zatrudniania - ci le zwi zany ze społecze stwem informacyjnym zdaln prac (28%). 42 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Ró nice w sposobach korzystania z Internetu wynikaj z okre lonych firmowych atrybutów. Podobne zjawisko zaobserwowano tak e w przypadku u ywania komputerów, jednak wyst puje ono tam w mniejszym zakresie i korelacje s słabsze. Dowodzi to, ze specyfika firm w ma silniejszy wpływ na to, w jaki sposób u ywa si Internetu ni ma to miejsce w przypadku korzystania z komputerów. Chocia wi kszo respondentów (61%) gwarantuje du y, ponad 50-procentowy dost p zatrudnionych do Internetu, jest on jednak (ogólnie) mniejszy ni zapewnione indywidualne korzystanie z komputerów, co oznacza, e w niektórych firmach nie wszystkie komputery s podł czone do Internetu. W firmach, w których dost p pracowników do komputerów nie jest zbyt du y, zdarza si , e jednego stanowiska komputerowego – w celu skorzystania z Internetu – u ywa wi cej ni jedna osoba. Firmy w zdecydowanej wi kszo ci postrzegaj pozytywny wpływ Internetu na swoje funkcjonowanie. Najcz ciej stał si on niezb dny do funkcjonowania (51%) lub znacznie poprawił funkcjonowanie (36%). Podobne zjawisko odnotowano tak e w odniesieniu do oceny skutków wprowadzenia komputerów. Porównuj c jednak rozkłady opinii na ten temat dla obu przypadków wida , e na zmian funkcjonowania firm wprowadzenie Internetu ma mniejszy wpływ ni fakt ich komputeryzacji Wpływ wprowadzenia Internetu na zmian funkcjonowanie firm w silnym stopniu skorelowany jest z ich wielko ci oraz kondycj finansow . Wprowadzenie Internetu spowodowało stosunkowo najwi ksze zmiany w działaniu małych organizacji, osi gaj cych dobre wyniki ekonomiczne. Wi kszo firm (67%) umo liwia swoim pracownikom indywidualne korzystanie z poczty elektronicznej i najcz ciej dotyczy to ponad połowy załogi (51%). W ród firm, w których zatrudnieni nie maj dost pu do tego rodzaju poczty, s takie, które mimo sprzyjaj cych uwarunkowa wiadomie uniemo liwiaj (blokuj ) pracownikom korzystanie z takiego sposobu komunikacji. Nie przydzielaj one indywidualnych adresów e-mail, chocia zatrudnieni maj zapewniony indywidualny dost p do Internetu. Firmy doceniaj zaistnienie w Internecie poprzez utrzymywanie stron WWW, czego dowodem jest to, e wi kszo badanych (89%) je posiada. Nie wszystkie firmy, których internetowe strony „technicznie” dobrze działaj , potrafi to wykorzysta i czerpa z nich jakiekolwiek korzy ci. Zadowolenie z funkcjonowania firmowej strony internetowej wyraziło 78% z nich, a 74% stwierdziło, e przynosi ona firmie korzy ci. Utrzymywane strony WWW najcz ciej wykorzystywane s do celów reklamowych i przynosz korzy ci w postaci skutecznej promocji (43%). Istniej jednak firmy, które dzi ki swoim stronom internetowym uzyskuj korzy ci finansowe – znaczne (30%), b d nieznaczne (18%). Szczególnie dotyczy to niewielkich firm ze sektora prywatnego. Przypadki takie stosunkowo rzadko zdarzaj si w przedsi biorstwach pa stwowych, które w wi kszo ci wykorzystuj swoje strony do szeroko poj tej promocji, Firmy, które nie posiadaj utworzeniu (62%). własnej strony WWW w wi kszo ci my l o jej Ogólnie odnosi si wra enie, e firmy o dobrej kondycji finansowej i działaj ce w wi kszych miejscowo ciach maj cz sto „lepszy styl uprawiania Internetu” ni te, które osi gaj gorsze wyniki ekonomiczne i/lub działaj , np. na rodowisku wiejskim. „Lepszy styl uprawiania Internetu” oznacza takie korzystanie z sieci, by wykorzysta jak najwi cej mo liwo ci, które daje dost p do Internetu. Takie podej cie oznacza nowoczesn organizacj pracy w firmie i przynosi okre lone korzy ci, w tym nieraz finansowe. By mo e takie korzystanie z sieci wynika z tego, e firmy o dobrej kondycji finansowej prowadz polityk , 43 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim która w maksymalny sposób wykorzystuje wszelkie mo liwo ci, które mog poprawi wyniki ekonomiczne. Dodatkowo, je li działaj w rodowisku „wielobiznesowym” (wi ksze miasta), polityk t wzmacnia czynnik konkurencji – wymusza to, mi dzy innymi, intensywne korzystanie z nowych technologii. W porównaniu z poziomem kraju (statystyki dla Polski), lokalnie - w województwie łódzkim: 1. Ogólna struktura sposobów korzystania przez firmy z Internetu jest zbli ona. 2. Firmy rzadziej oceniaj , e Internet stał si niezb dny do działania i cz ciej, e znacznie usprawnił ich działanie. 3. Firmy rzadziej zapewniaj ponad połowie zatrudnionych u ywanie Internetu, co oznacza mniejszy dost p do tego medium. 4. Firmy rzadziej przydzielaj pracownikom indywidualne adresy e-mail i znacznie rzadziej korzysta z tego ponad połowa zatrudnionych. Telefonia komórkowa Jednym ze wska ników rozwoju społecze stwa informacyjnego jest – obok korzystania z komputerów i dost pu do informacji z wykorzystaniem Internetu – u ywanie telefonii komórkowej. Wi kszo badanych firm (86%) z niej korzysta, zauwa a si jednak, e u ywanie takiej komunikacji ró ni si w zale no ci od rodzaju działalno ci. Z telefonii bezprzewodowej, bior c pod uwag to kryterium, najrzadziej korzystaj instytucje z obszaru nauki i edukacji. Szerokie zastosowanie znajduje ona w firmach wiadcz cych usługi transportowe i ratownicze oraz zajmuj cych si budownictwem, ł czno ci i telekomunikacj Najcz ciej firmy korzystaj ce z telefonii komórkowej udost pniaj j ponad połowie zatrudnionych (36%). Drug znacz c grup tworz firmy, które w słu bowe komórki wyposa yły poni ej 10% swoich pracowników (27%). Indywidualny dost p zatrudnionych do telefonii komórkowej pozostaje w korelacji z atrybutami, charakteryzuj cymi firm i jej działalno . Cz ciej wi kszy dost p do telefonii komórkowej gwarantuj firmy prywatne ni pa stwowe. Indywidualne korzystanie z firmowej telefonii komórkowej jest wi ksze w wi kszych miejscowo ciach. Badane firmy, które nie korzystaj z telefonii bezprzewodowej, raczej nie s zainteresowane zmian tej sytuacji w najbli szej przyszło ci. Najcz ciej stanowczo wprowadzenia komórek do słu bowego u ytku (54%) lub s odrzucaj mo liwo niezdecydowane (40%). Tylko 8% takich respondentów stwierdziło, e planuje wprowadzi do firmy telefoni komórkow . wiadczy to mo e o tym, e firmowa telefonia komórkowa zbli a si do poziomu nasycenia (w istniej cych uwarunkowaniach ekonomicznych). Prawdopodobnie dostrzegaj to operatorzy, którzy tworz coraz to nowsze oferty skierowane do rodowiska biznesowego, poł czone z szerok reklam . Najpopularniejszym medium słu bowej komunikacji z klientami jest poczta elektroniczna (87,3%). Prawie równie popularne jest korzystanie z telefonii stacjonarnej (86,9%). Telefonia komórkowa zajmuje kolejne miejsce na li cie najcz stszych sposobów kontaktowania si z klientami (78,8%). Respondenci cz ciej stwierdzali, e u ywaj telefonii komórkowej w firmie, ni to, e korzystaj z niej do nawi zywania w/w kontaktów. Oznacza to, e cz u ytkowników firmowej telefonii komórkowej realizuje poł czenia ze swoich komórek raczej w komunikacji wewn trznej ni w kontaktach ze wiatem zewn trznym. 44 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim Na pewno najbardziej „uniwersalnym” sposobem komunikacji jest korespondencja listowna (nie wymaga adnych szczególnych uwarunkowa ), lecz korzystanie z tego wyst puje rzadziej (51%) ni z mediów opartych o mniej lub bardziej nowoczesne technologie przekazu, w tym telefonii komórkowej. Wskazuje to, e „pisanie listów” jest pomału zanikaj c metod firmowej komunikacji. Stosunkowo najcz ciej w taki sposób komunikuj si z interesantami urz dy administracji publicznej. W porównaniu z poziomem kraju (statystyki dla Polski), lokalnie - w województwie łódzkim: 1. Firmy cz ciej u ywaj telefonii komórkowej, lecz rzadziej wyposa aj ponad połow zatrudnionych w słu bowe komórki do indywidualnego u ytku. 2. Firmy rzadziej planuj wprowadzi telefoni komórkow . 3. Korzystanie przez firmy z telefonii stacjonarnej jest rzadsze, a z telefonii komórkowej cz stsze. Firmy z terenu województwa łódzkiego znacznie rzadziej kontaktuj si z klientami osobi cie. Elektroniczne usługi publiczne dla firm Zapotrzebowanie na elektroniczne wiadczenie publicznych usług dla firm jest du e. Z punktu widzenia potencjalnych usługobiorców konieczne jest wdro enie podpisu elektronicznego i zastosowanie takich rozwi za informatycznych, by zdalne załatwianie spraw zwi zanych z prowadzeniem firmy było mo liwe niezale nie od systemowej platformy. Najwi kszy popyt ze strony firm wyst puje na mo liwo zdalnego dost pu do dokumentów i zarz dze (82%) oraz dokonywania drog internetow płatno ci (80%). Du e zapotrzebowanie istnieje tak e na takie e-usługi dla firm, jak: elektroniczne przetargi (72%) i zdalne załatwianie spraw zwi zanych z ewidencj działalno ci gospodarczej (71%). Korzystanie z dost pnych usług jest mniejsze ni zapotrzebowanie na te usługi. wiadczy to mo e o tym, e lokalne o rodki władzy lokalnej w ró nym stopniu udost pniaj poszczególne usługi lub dost pne publiczne e-usługi dla biznesu nie spełniaj jeszcze w pełni oczekiwa tego rodowiska. Najpopularniejsze usługi, których firmy u ywaj , to dokonywanie płatno ci podatków, składek ZUS i innych urz dowych nale no ci (60%), zdalny dost p do dokumentów i zarz dze (40%) oraz udział w przetargach via Internet (31%). Korzystanie z oferowanych usług w (statystycznie) istotny sposób skorelowane jest z okre lonymi atrybutami firm i specyfik ich działalno ci. Najsilniejszy wpływ na to maj wielko , status prawny i kondycja finansowa podmiotów gospodarczych oraz wielko miejscowo ci ich funkcjonowania. Respondenci, którzy ju korzystali z mo liwo ci, które oferuj lokalne urz dy administracji pa stwowej najcz ciej stwierdzali, e jako wiadczenia publicznych e-usług jest rednia (38%) lub dobra (28%). Ocen słabych wyst piło wi cej ni bardzo dobrych (11% i 5%). W porównaniu z poziomem kraju (statystyki dla Polski), lokalnie - w województwie łódzkim: 1. Ogólne struktury wyra onego przez firmy zapotrzebowania na e-usługi i korzystania z tych usług s takie same, lecz cz sto ci wskaza w odniesieniu do poszczególnych usług nieco si ró ni . Ró nice te w wi kszo ci przypadków s nieznacznie; najwi ksze dotycz zapotrzebowania na załatwianie spraw zwi zanych z 45 Firmowi u ytkownicy Internetu w województwie łódzkim zatrudnieniem (o 7% wi cej), pozwoleniami i opiniami oraz przetargami (o 4% wi cej), a tak e aktami notarialnymi (o 4% mniej). Je li chodzi o korzystanie z elektronicznych usług publicznych to najwi ksze ró nice dotycz przetargów oraz dost pu do dokumentów – w obu przypadkach firmy łódzkie rzadziej korzystały z tych mo liwo ci (odpowiednio o 4% i 3%). 2. Ogólna struktura wyra onych opinii odno nie jako ci wiadczenia e-usług dla firm jest taka sama. Obserwuje si jednak mniej ocen dobrych (o 8%) i mniej opinii, ze jako ta jest rednia (o 4%). 46