produkty strukturyzowane

InwestYCJE alternatywne
PRODUKTY
STRUKTURYZOWANE
Jan Mazurek
P
Produkty strukturyzowane stanowią efekt pracy specjalistów
z dziedziny finansów ostatnich lat. Szybko zdobyły popularność
wśród profesjonalnych inwestorów, jak również drobnych ciułaczy.
Wyniki inwestycji w większość produktów strukturyzowanych są nisko
skorelowane z wynikami inwestycji w akcje notowane na giełdach,
stąd zalicza się je do grupy inwestycji alternatywnych.
P
Portfele inwestycyjne, na których są oparte
produkty strukturyzowane, zawierają aktywa
notowane na różnych rynkach: kapitałowym,
towarowym, nieruchomości czy walutowym,
niejednokrotnie z różnych regionów świata.
Zdywersyfikowany koszyk aktywów, jakie znajdują się w portfelach produktów strukturyzowanych posiada niejednokrotnie potencjał osiągania znaczących zysków, w wielu przypadkach
przy ograniczonym ryzyku.
Produkty strukturyzowane stanowią efekt
połączenia cech lokat bankowych oraz instrumentów rynku kapitałowego. Lokata bankowa
zapewnia bezpieczeństwo zainwestowanego kapitału, natomiast rynek kapitałowy daje potencjał osiągania zysków. Produkty strukturyzowane należą do inwestycji średnioterminowych i są
emitowane najczęściej na okres 3–5 lat.
Produkty strukturyzowane występują pod
postaciami: obligacji, lokat, funduszy, polis ubezpieczeniowych oraz jednostek indeksowych.
Każdy jest tworzony na podstawie odpowiednich przepisów prawa, co może rodzić różne
skutki prawne w przyszłości, także podatkowe.
Obligacja strukturyzowana stanowi syntezę
obligacji dającej stały dochód oraz instrumentu
pochodnego. Niejako akademickim przykładem
takiej obligacji jest jednoczesny zakup obligacji
sprzedawanej z dyskontem (zerokuponowej)
oraz opcji kupna lub opcji sprzedaży na wybrane
aktywo, np. opcji na indeks WIG20. Którą opcję
8
Fot. www.fotolia.com
Rodzaje produktów
strukturyzowanych
KURIER FINANSOWY NR 4(26)/2011
InwestYCJe alternatYwne
wybrać, to zależy od spodziewanych zmian kursu notowań
tego aktywa. Obligacja zostanie wykupiona po wartości nominalnej, równej kwocie zainwestowanego kapitału. Opcja może
natomiast przynieść przychód, jeżeli będzie miała wartość
w dniu wygaśnięcia. Jak widać, tak skonstruowany produkt
strukturyzowany zapewnia zwrot zainwestowanego kapitału
dzięki obligacji oraz daje możliwość osiągnięcia zysku z opcji.
Obligacje strukturyzowane mogą być notowane na giełdzie.
Lokata strukturyzowana oferowana jest przez banki na
podstawie Prawa bankowego. Jest to w dużym uproszczeniu
depozyt z wbudowanym instrumentem pochodnym. Często
lokata strukturyzowana oprócz pełnego zwrotu kapitału posiada zagwarantowaną minimalną stopę zwrotu.
Fundusze strukturyzowane mogą zapewniać pełny lub częściowy zwrot kapitału. Inwestują w instrumenty rynku pieniężnego, np. bony skarbowe, o bardzo niskim ryzyku.
Polisy strukturyzowane oferują ubezpieczyciele, którzy
gwarantują zwrot zainwestowanych środków w postaci wypłaty z polisy na życie. Dodatkowy zysk pochodzi z inwestycji
dokonywanych np. poprzez fundusz. Zaletą tego rodzaju produktów jest możliwość uniknięcia podatku od zysków kapitałowych.
Inne produkty strukturyzowane są to na przykład jednostki indeksowe lub certyfikaty, które są instrumentami przynoszącymi przychody bezpośrednio uzależnione od cen koszyka
towarów bądź indeksów z giełd papierów wartościowych.
Mogą one gwarantować w całości lub w części zwrot zainwestowanego kapitału lub w ogóle nie zwierać takiej gwarancji.
W ostatnim przypadku zmiany wartości certyfikatu odzwierciedlają zmiany wartości instrumentów bazowych (trakers). Są
one często notowane na giełdach.
Polski rynek
Oferta produktów strukturyzowanych na polskim rynku zwiększa się z miesiąca na miesiąc. Jednak daleko nam do
rynków światowych. Oferują je zazwyczaj banki, lecz również
firmy niebankowe, jak Wealth Solutions.
– Stawiamy na produkty oparte na prostych, zrozumiałych
aktywach, a nie skomplikowanych strategiach, które w praktyce zbyt często zawodzą. Nasze produkty od pewnego czasu
oparte są przede wszystkim na akcjach wybranych spółek. Popularna konstrukcja (tzw. opcja binarna) pozwala np. wypłacić
zysk rzędu 15–20 proc. w skali roku wówczas, gdy akcje kilku
spółek w danym okresie nie spadną – nie muszą wcale zdrożeć.
Kilka tak skonstruowanych produktów przyniosło wysokie zyski naszym klientom – np. Sprint III dał zarobić 19 proc. w rok
i była najbardziej zyskowną strukturą w 2009 r., Speedway
I i II przyniosły po 15 proc. zysku. W Polsce wciąż jednak bardzo wiele struktur opartych jest na przekombinowanych strategiach, które w założeniu mają zarabiać w każdych warunkach,
w praktyce są bardzo zawodne – mówi Maciej Kossowski, prezes zarządu Wealth Solutions.
Niezbędne wskazówki
Produkty strukturyzowane w porównaniu z lokatami bankowymi posiadają potencjał osiągania wyższych zysków niż
oprocentowanie. Istnieje jednak ryzyko nieuzyskania żadnego
profitu po niejednokrotnie wieloletnim okresie zamrożenia
środków. Emitenci są niechętni umarzaniu produktów strukturyzowanych przed terminem ich wygaśnięcia. Często w takiej
sytuacji należy liczyć się, że zostanie potrącona pewna część
z zainwestowanego kapitału. Jeżeli produkt strukturyzowany
jest notowany na giełdzie, to można go sprzedać, lecz jego cena
może być niesatysfakcjonująca.
Należy pamiętać, że gwarantowany zwrot całości zainwestowanego kapitału nie oznacza otrzymania jego początkowej
realnej wartości, czemu jest winna inflacja. Jednak w porównaniu z inwestycjami w akcje lub fundusze agresywne produkty
strukturyzowane gwarantujące zwrot kapitału są zdecydowanie
mniej ryzykowne. Stąd produkty strukturyzowane są wygodną
formą lokowania pieniądza dla osób nieaktywnych inwestycyjnie, posiadających awersję na ryzyko, chcących jednak zarobić
więcej niż lokata.
Diamentowe inwestycje
Nadzwyczajne twory natury
Niezwykła uroda, jaką niosą w sobie kamienie szlachetne,
wyzwala uczucia podziwu i zachwytu. Piękno i unikalne właściwości pochodzą od potężnych sił natury, które kształtowały
naszą planetę.
Obligacja strukturyzowana
Przychód z opcji call
?
Zakup opcji call
Inwestor
100 000
Emitent
produktu
strukturyzowanego
5000
95 000
Obligacja
0-kuponowa
100 000
Wykup obligacji
Źródło: Opracowanie własne.
KURIER FINANSOWY NR 4(26)/2011
9
Fot. www.fotolia.com
InwestYCJE alternatywne
Coraz częściej stają się aktywem dla inwestycji określanym
mianem alternatywnych, niezależnych od sytuacji na giełdach
papierów wartościowych.
Niekwestionowanym królem kamieni szlachetnych jest
diament, który po obróbce, wydobywającej z niego piękno,
jest nazywany brylantem.
Jest to węgiel, a ściślej – jego odmiana alotropowa. Diament
to najcenniejszy kamień szlachetny. Powstał w iście piekielnych
warunkach: pod ciśnieniem 50 ton/cm2 oraz w temperaturze
ponad 1300°C, które panują głęboko w ziemi. Wykrystalizowane w układzie regularnym struktury węgla dają najtwardszy
minerał w przyrodzie.
Ceny diamentów zmieniają się w zależności od podaży,
popytu oraz sytuacji ekonomicznej na świecie. Dziś nastały
dobre czasy dla diamentów, gdyż społeczeństwa świata się bogacą w szybkim tempie, a sytuacja na rynkach finansowych jest
wysoce niestabilna.
Wycena brylantów
O wartości obrobionych kamieni, czyli brylantów, decydują następujące cztery czynniki: masa, barwa, czystość, szlif,
określane z języka angielskiego mianem „4C” (carat, colour,
clarity, cut).
Carat (masa – liczba karatów). Wartość brylantów
wzrasta nieproporcjonalnie do wagi. Na przykład cena jednostkowa za karat (1 ct = 0,200 g) bezbarwnego, czystego brylantu ze szlifem okrągłym o całkowitej masie 1 ct
wynosi 16 tys. USD, natomiast cena jednostkowa brylantu
o takich samych cechach, lecz o masie 2 ct kształtuje się już
na poziomie 42 tys. USD. Zatem cały brylant 2-karatowy
jest wart 84 tys. USD.
Colour (kolor, barwa). Kolory brylantów są oznaczane
literami od D do Z, rozpoczynając od bezbarwnej do coraz
większego nasycenia żółtym kolorem. Najcenniejsze są diamenty bezbarwne. Diamenty i wykonane z nich brylanty mogą
być również o innych kolorach (różowy, niebieski, zielony,
brązowy itp.). Bywa, że ich ceny są bardzo wysokie.
10
Clarity (czystość). Idealnie czyste diamenty w przyrodzie
stanowią rzadkość. Domieszki w postaci wtrąceń widocznych gołym okiem lub pod szkłem powiększającym są obecne
w większości wydobytych z ziemi diamentów. Czystość brylantów oznacza się symbolami (rozpoczynając od najczystszego): FL, IF, VVS1, VVS2, VS1, VS2, SI1, SI2, I1, I2, I3. Im
brylant czystszy, tym droższy.
Cut (cięcie, szlif). Surowe diamenty podlegają obróbce,
polegającej na ich cięciu i szlifowaniu. Wymagane są tu wysokie umiejętności szlifierza, co pozwala na wydobycie z nich
życia, żaru i ognia. Najpiękniejszy i najdroższy jest szlif okrągły
(brylantowy). Inne popularne szlify to: marquise, oval, emerald, pear shape, princess.
Cena ryzyka
Ceny brylantów i wyrobów z nich systematycznie wzrastają. Stopa zwrotu z inwestycji w kamienie szlachetne może
być wysoka, w szczególności, jeżeli zostanie zakupiony kamień
surowy, a następnie poddany cięciu i szlifowaniu.
Większość centrów przerobu i handlu diamentami znajduje się w Belgii, Izraelu, Indiach i USA (Nowy Jork). Światową
stolicą diamentów jest Antwerpia, gdzie jest szlifowanych ponad 50 proc. wszystkich diamentów świata.
Kamienie szlachetne niosą znaczne ryzyko inwestycyjne.
Najwyższym poziomem ryzyka inwestycyjnego charakteryzują
się kamienie wysokiej wartości. Podstawowe czynniki ryzyka
związanego z inwestycjami w kamienie to: subiektywność wyceny, brak płynności rynku, możliwość zniszczenia podczas
obróbki, oszustwo sprzedawcy.
Sposobem na zabezpieczenie się przed błędem czy
oszustwem jest skorzystanie z pomocy rzeczoznawcy lub
zawieranie transakcji poprzez licencjonowanego pośrednika. Każdy legalnie sprzedawany kamień posiada certyfikat
autentyczności.
Najbardziej uznanymi instytucjami certyfikującymi na
świecie są Gemological Institute of America (GIA) oraz International Gemological Institute (IGI). n
KURIER FINANSOWY NR 4(26)/2011