kultura i socjalizacja

3/3/2015
KULTURA I SOCJALIZACJA
dr Agnieszka Kacprzak
POJĘCIE KULTURY

Wyuczone, społecznie przekazywane dziedzictwo
materialne oraz niematerialne: wiedza, normy,
wartości, wierzenia, które wspólnie zapewniają
członkom danego społeczeństwa narzędzia do
rozwiązywania pojawiających się problemów.
ELEMENTY KULTURY
WARTOŚCI
NORMY
ARTEFAKTY
Wartości : określają co w życiu członków
kultury jest ważne, definiują cele.
Normy: determinują rodzaje zachowań
jakich się spodziewamy po innych, drogi
do celu, mówią, co robić by być
uważanym za normalnego
Artefakty:
• fizyczne (sztuka, budynki,
odzież, wygląd, przedmioty
materialne,)
• w zachowaniach (ceremonie i
rytuały, wzorce komunikacji,
tradycje i obyczaje)
• werbalne (język, opowieści, mity,
historie, bohaterowie, metafory)
1
3/3/2015
RÓŻNORODNOŚĆ KULTUROWA


Kultury różnią się między sobą wyznawanymi
wartościami, normami zachowań i przyjętymi
praktykami.
Społeczeństwa dzielą się na:



jednokulturowe (np. Polska, Japonia)
wielokulturowe (np. Wielka Brytania, Stany Zjednoczone) – w
ich skład wchodzą grupy o odmiennym rodowodzie
kulturowym, etnicznym i językowym
SUBKULTURA – część społeczeństwa wyróżniająca się
swoim wzorem kulturowym (np. mniejszości narodowe,
hakerzy, hipisi, fani rocka gotyckiego, kibice klubów
piłkarskich)
ZDERZENIE KULTUR

SZOK KULTUROWY- poczucie dezorientacji
wynikające ze znalezienia się w obcej kulturze.
Może wywoływać poczucie dystansu i chęć
odizolowania się, ale też umożliwia uświadomienie
sobie odmienności własnej kultury i zrozumienie
obcych wzorców
ZDERZENIE KULTUR

ETNOCENTRYZM- rozumienie idei i praktyk obcej
kultury przez pryzmat własnych wartości,
uznawanych za lepsze od innych.

RELATYWIZM KULTUROWY- rozumienie obcej
kultury w oparciu o obowiązujące w niej normy i
wartości
2
3/3/2015
SOCJALIZACJA

Proces w którym dzieci, lub inni nowi członkowie
społeczeństwa uczą się jego kultury
Socjalizacja pierwotna – okres
niemowlęctwa i wczesnego dzieciństwa, w
którym poznajemy język i podstawowe
wzory zachowań
Socjalizacja wtórna – dotyczy dzieci
starszych i trwa przez całe dorosłe życie i
polega nauce odgrywania kolejnych ról
społecznych

Socjalizacja z punktu widzenia ZBIOROWOŚCI
jest procesem przekształcania, przez instytucje
społeczne, biologicznej jednostki ludzkiej w
człowieka moralnego

Socjalizacja z punktu widzenia JEDNOSTKI
jest procesem przyswajania sobie wiedzy,
umiejętności, zwyczajów i obyczajów, czyniących
człowieka zdolnym do życia w społeczeństwie i
prawidłowego „odgrywania” różnych ról społecznych
3