Szkolny program profilaktyki na rok szkolny 2013

SZKOLNY PROGRAM PROFILAKTYKI
Rok szkolny 2013/2014
SZKOŁA PODSTAWOWA
IM. J. BRZECHWY
W BUDZIWOJOWIE
Profilaktyka jest to proces wspierający zdrowie psychiczne i
fizyczne poprzez pomoc i towarzyszenie uczniom w zdobywaniu wiedzy o
zagrożenie dla zdrowia oraz nabywaniu umiejętności przeciwdziałania tym
zagrożeniom.
Szkolny program profilaktyki środowiskowej, to znaczy taki, w
którym obiektem działań jest całe środowisko szkolne. Profilaktyka jest
procesem wspierającym zdrowie poprzez umożliwienie ludziom uzyskania
pomocy potrzebnej im do konfrontacji ze złożonymi, stresującymi
warunkami życia oraz poprzez umożliwienie jednostkom osiąganie
subiektywnie satysfakcjonującego, społecznie akceptowanego, bogatego
życia.
(Z. Gaś, 1997).
PODSTAWA PRAWNA DZIAŁAŃ
PROFILAKTYCZNYCH W SZKOŁACH
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i sportu z dnia 26 lutego 2002 r. w
sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia
ogólnego w poszczególnych typach szkół. ( Dz. U. z 2002r. Nr. 51 poz. 458 )
-Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2002 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych statusów publicznego przedszkola
oraz publicznych szkół. ( Dz. U. z 2002r. Nr. 10, poz. 96 )
- Rozporządzenie Ministra Edukacji i Sportu z dnia 31 Stycznia 2003 r. w sprawie
szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej wśród dzieci i
młodzieży zagrożonych uzależnieniem. ( Dz. U. z 2003 r. Nr. 26. poz 226 )
- Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 29 lipca2002 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie sposobu nauczania szkolnego oraz zakresu
treści dotyczących wiedzy o życiu seksualnym człowieka, o zasadach świadomego i
odpowiedzialnego rodzicielstwa, o wartości rodziny, życia w fazie prenatalnej oraz
metodach i środkach świadomej prokreacji zawartych w podstawie programowej
kształcenia ogólnego. ( Dz. U. z 2002 r. Nr. 121, poz. 1037 )
Założenia programu są zgodne z:
- Statut Szkoły
- Programem Wychowawczym Szkoły
- Szkolnym Zestawem Programów Nauczania
- Wewnętrznym Systemem Oceniania
Działania profilaktyczne szkoły objęte są zakresem:
profilaktyki pierwszorzędowej, skierowanej do całej społeczności szkolnej.
Działania mają na celu promocję zdrowia i przedłużenie życia człowieka oraz
zapobieganie pojawieniu się problemów związanych z dysfunkcjonalnym stylem
życia.
2
profilaktyki drugorzędowej, ukierunkowanej do osób obecnie potrzebujących
pomocy. Działania mają na celu ujawnienie osób przejawiających objawy zaburzeń
oraz pomaganie im w zrozumieniu istoty problemu i wycofaniu się z dysfunkcji.
1
Szkolny Program Profilaktyki został opracowany przez Ewelinę Karpiak
oraz Malwinę Stal- nauczycielki stażystki. Został on opracowany z uwzględnieniem
potrzeb całej społeczności szkolnej. Zakłada wspólny front oddziaływania wszystkich
pracowników szkoły w dążeniu do realizacji poszczególnych celów i zadań.
Uwzględnia także oddziaływanie podnoszące świadomość i umiejętności rodziców w
działanie wychowania dzieci.
Szkolny Program Profilaktyki powstał w oparciu o diagnozę sytuacji
wychowawczej w szkole, przeprowadzonej wśród uczniów i rodziców Szkoły
Podstawowej,
im. J. Brzechwy w Budziwojowie.
W szkole prowadzone są również działania w oparciu o opracowany i
realizowany program związany z otrzymanym certyfikatu " Bezpieczna Szkoła "- w
ramach Dolnośląskiego Konkursu Bezpieczna Szkoła oraz Ogólnopolskiego Programu
" Szkoła bez Agresji i Przemocy ". Korelacja tych programów wraz z programem
profilaktyki umożliwi skuteczniejsze oddziaływanie i osiąganie lepszych efektów
realizacji zadań wychowawczych i profilaktycznych.
CHARAKTERYSTYKA ŚRODOWISKA SZKOLNEGO I
LOKALNEGO
Szkoła w bieżącym roku liczy 62 dzieci uczących się w pięciu
oddziałach oraz oddziale przedszkolnym. Średnia liczebność uczniów w każdym
oddziale to 10 uczniów.
Budynek, w którym mieści sie szkoła został wybudowany w 1979 roku.
Był obiektem socjalno-bytowym Państwa Gospodarstwa Rolnego. Począwszy od roku
1991 budynek przejęła Rada Gminy Chojnów z przeznaczeniem na szkołę.
Powiększono niektóre pomieszczenia przez wyburzenie
ścianek działowych,
zaadoptowano pomieszczenie na salę gimnastyczną, zadbano o teren wokół szkoły.
Szkoła funkcjonuje w środowisku wiejskim, borykającym się z
problemami społeczno-ekonomicznymi, związanymi z upadkiem rolnictwa,
bezrobociem i zaniedbaną infrastrukturą. Wraz z bezrobociem, alkoholizm i
demoralizacja środowiska dzieci i młodzieży.
Około 70% rodzin korzysta z pomocy Gminnego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Chojnowie oraz innych fundacji wspomagających. Środowisko te
obecnie jest wewnętrznie rozbite, pełne nawarstwiających się konfliktów i problemów,
tj. alkoholizm, patologie rodzinne, łamanie prawa połączone z częstymi interwencjami
policji oraz bezrobociem.
Odnosi się wrażenie, iż ludzie w tym środowisku traktują zjawisko
bezrobocia, jako naturalną konsekwencje dokonujących się w Polsce przemian
społeczno-gospodarczych.
Ludzie ci nadal żyją w zakładowych osiedlach, gdzie większość z nich jest w podobnej
sytuacji. Niewielki procent mieszkańców ( w szczególności tych mieszkających
stosunkowo od niedawna) są czynni zawodowo, zatrudnieni bądź prowadzących
własną działalność.
Niepokojącym zjawiskiem jest fakt, iż dużo absolwentów szkoły są
osobami bezrobotnymi, w rezultacie nie mogąc znaleźć zajęcia, popadającymi w
konflikty, w alkoholizm i konflikty z prawem. Te dzieci i młodzież, która
odseparowała się od tych patologicznych zjawisk rozwija swoje zdolności i
zainteresowania w szkołach gimnazjalnych, średnich, kontynuując następnie naukę na
studiach wyższych.
Na podstawie obserwacji środowiska szkolnego wyodrębniliśmy
następujące obszary zachowań problemowych:
- brak motywacji do nauki, niskie potrzeby edukacyjne uczniów,
- niska kultura języka,
- mało utrwalone nawyki higieniczne,
- przemoc i agresja rówieśnicza,
- brak kultury,
- nie respektowanie ogólnie przyjętych norm dobrego zachowania,
- brak umiejętności skutecznego komunikowania się
Diagnoza nie wykazała problemów uzależnień. Jednak zdajemy sobie
sprawę, iż w naszej szkole są uczniowie wychowujący się w rodzinach z problemem
alkoholowym, którzy szczególnie narażeni na uleganie wszelkim typom nałogów.
Ponad to, z ustnych informacji pochodzących od pracowników szkoły, uczniów i osób
mieszkających na osiedlu wynika, iż istnieją przypadki spożywania alkoholu, palenia
papierosów oraz agresywnych i przemocowych zachowań wśród uczniów naszej
szkoły.
Analiza problemów zdrowotnych wykazała, iż stosunkowo duża liczba
uczniów ma wady postawy. Problem stanowi także niedowaga oraz nadwaga ciał,
niektórych dzieci.
Przeprowadzono również diagnozę dotycząca agresji. Wśród
wychowawców przeprowadzono wywiady dotyczące warunków materialnych i
społecznych rodziny. Pozwoliło to na wyodrębnienie grupy uczniów o najwyższym
ryzyku dysfunkcjonalności. Są to uczniowie znajdujący się w :
- w trudnej sytuacji materialnej,
- wychowującej się w rodzinie, gdzie jeden z rodziców lub oboje są bezrobotni,
- wychowującej się rodzinie mającej problemy alkoholowe,
- powtarzający klasę w swojej karierze szkolnej,
Na diagnozę środowiska szkolnego składają się także:
- obserwacja zachowań uczniów,
- analiza frekwencji w dziennikach lekcyjnych oraz dzienniczków usprawiedliwień,
- analiza frekwencji rodziców na obowiązkowych zebraniach i spotkaniach
związanych z pedagogizacją rodziców, organizowanych na terenie szkoły,
- brak obiektywizmu rodziców w ocenie własnego dziecka oraz lekceważenie
sygnałów wychowawcy.
ODBIORCY I REALIZATORZY PROGRAMU
1. Uczniowie:
- grupa niskiego ryzyka ( profilaktyka pierwszorzędowa) - cała społeczność w szkole,
- grupa podwyższonego ryzyka (profilaktyka drugorzędowa) - uczniowie, którzy mają
za sobą pojedyncze doświadczenia zachowań ryzykownych, u których występuje
jednocześnie wiele czynników ryzyka.
2. Rodzice:
- podnoszenie wiedzy i umiejętności wychowawczej rodziców
- współudział rodziców przy rozwiązywaniu konfliktów klasowych i szkolnych
- praca z rodziną nad rozwiązywaniem problemów dziecka
- pomoc rodzinie ze strony szkoły
3. Nauczyciele:
- wypracowywanie wspólnego modelu wymagań i postępowania wobec uczniów
Realizatorami programu są wszyscy pracownicy szkoły:
- dyrektor szkoły
- wychowawcy, nauczyciele
- obsługa szkoły
Program będzie prowadzony w ramach trzech obszarów:
1. Przeciw agresji i przemocy, zachowania w sytuacjach wypadkowych
2. Profilaktyka uzależnień, promowanie zdrowego stylu życia
3. Przezwyciężanie niepowodzeń szkolnych, wspomaganie ucznia, rozwiązywanie
problemów.
INSTYTUCJE WSPIERAJĄCE SZKOŁĘ W DZIAŁANIACH
PROFILAKTYCZNYCH
1. Powiatowa Poradnia Psychologiczno- Pedagogiczna w Chojnowie
2. Komenda Policji w Chojnowie
3. Towarzystwo Przyjaciół Dzieci- Oddział w Legnicy
4. Gminna Komisja ds. Problemów Alkoholowych w Chojnowie
5. Sąd Rodzinny i dla Nieletnich w Złotoryji
6. Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Chojnowie
7. Filia gminnej biblioteki Publicznej w Dobroszowie
8. Rejonowa Przychodnia w Chojnowie: szkolna pielęgniarka
9. Straż Pożarna w Chojnowie
HARMONOGRAM DZIAŁAŃ:
Przeciw agresji i przemocy, zachowania w sytuacjach
wypadkowych
Cele:
- tworzenie bezpiecznej i przyjaznej atmosfery w szkole
- zapobieganie, zwalczanie przejawów agresji i nietolerancji
- przestrzeganie ogólnoprzyjętych norm i zasad zachowania się w różnych sytuacjach i
środowiskach
- uczenie świadomego decydowania o sobie i ponoszenie konsekwencji własnych
decyzji
- uczenie zachowań asertywnych
Profilaktyka uzależnień, promowanie zdrowego stylu życia
Cele:
- wdrażanie zasad dbałości o higienę
- kształtowanie postaw oraz utrwalanie nawyków związanych z ochroną środowiska
- podejmowanie działań dla ochrony i poszanowania zdrowego własnego i innych, ze
szczególnym uwzględnieniem negatywnego wpływu alkoholu, tytoniu, narkotyków,
hałasu
- dostarczanie pozytywnych wzorców zagospodarowania i spędzania wolnego czasu
-ukazanie wpływów reklamy i środków masowe przekazu na zachowania dzieci i
młodych ludzi
Przezwyciężenie niepowodzeń szkolnych, wspomaganie
uczniów, rozwiązywanie problemów
Cele:
- kształtowanie i rozwijanie umiejętności pokonywania trudności w uczeniu się i
zachowaniu
- wzmacnianie poczucia własnej wartości
- kształcenie umiejętności interpersonalnych
PROCEDURY POSTĘPOWANIA W SYTUACJACH
KRYZYSOWYCH
- powiadomienie rodziców uczniów, biorących udział w incydentach czy zdarzeniach
w szkole, zagrażających zdrowiu lub życiu własnym czy innych
- poinformowanie o możliwości uzyskania specjalistycznej pomocy ( podanie
konkretnych adresów placówek udzielających pomoc)
- w przypadku zachowań o charakterze przestępczym , np. pobicia, kradzieże,
wymuszenia, zastraszania- powiadomienie policji.
EWALUACJA PROGRAMU
Szkolny Program Profilaktyki będzie systematycznie monitorowany,
poddawany ewaluacji.
Podstawowymi metodami i technikami ewaluacji będą:
- badania kwestionariuszowe, ankietowe skierowane do uczniów, nauczycieli i
rodziców
- analiza dokumentów
- obserwacja
- hospitacje prowadzone przez dyrektora szkoły
Wnioski z ewaluacji będą sporządzone w postaci raportu i przedstawiona Radzie
Pedagogicznej oraz rodzicom na koniec roku szkolnego.
Opracowała:
mgr Ewelina Karpiak
Małgorzata Romaniak
Lp.
Imię i nazwisko
nauczyciela
1
E.KARPIAK
2
M. STAL
3
M.ROMANIAK
4
W. BOBIŃSKA
5
C. FILIPOWICZ
6
A. BIELECKI
7
W. BIELECKA
8
K. FILIPOWICZ
9
10
11
12
13
14
15
Data zapoznania się z
dokumentem
Podpis nauczyciela