1 Autor: Marcin Pietrych TEMPERAMENTALNE I MOTYWACYJNE

Autor: Marcin Pietrych
TEMPERAMENTALNE I MOTYWACYJNE UWARUNKOWANIA DOBORU DO
RATOWNICTWA WODNEGO WOPR
Człowiek i jego działanie powinno być obiektem komplementarnych podejść, podejść
o zorganizowanej współpracy nurtów temperamentalnych oraz motywacyjnych. Badania
historyczne nie pozwalają dostrzec warunków dla takiego holistycznego ujęcia wiedzy o
człowieku. Istniejący dorobek nauki w tym zakresie nie jest wykorzystany z powodu jego
rozproszenia, braku komunikacji wielofunkcyjnej oraz braku teorii o dużym zasięgu,
pozwalającym usystematyzować i skonsolidować tę wiedzę. Ludzkość znajduje się w takim
stadium rozwoju, w którym dalsze jej przetrwanie będzie zależeć od postępów człowieka na
drodze samopoznania i samokontroli.
Badania nad temperamentem i motywacją w sporcie mają niemałe znaczenie, jednak
chyba nie dostrzeżono znaczenia wyżej wymienionych cech ludzkiej osobowości w
działalności ratownika WOPR.
Celem tych badań było uzyskanie informacji na temat temperamentalnych i
motywacyjnych uwarunkowań doboru do ratownictwa wodnego WOPR oraz zmiennych je
różnicujących.
W celu znalezienia odpowiedzi na powyższe pytania posłużono się Kwestionariuszem
Sport Orientation Questionnaire (SOQ) autorstwa D.L. Gill oraz T.E. Deeter, który ma na
celu zbadanie różnorakich przejawów motywacji osiągnięć sportowych odpowiednich dla
sportowców oraz osób nie uprawiających sportu.
Aby zdiagnozować podstawowe, pierwotnie zdeterminowane wymiary osobowości
określane mianem temperamentu posłużono się kwestionariuszem temperamentu (FCZ-KT)
autorstwa B. Zawadzkiego i J. Strelau.
Po przeanalizowaniu materiału badawczego można wysnuć następujące wnioski:
Porównując wyniki ratowników WOPR do wyników uzyskiwanych przez ogół
mężczyzn w wieku 20-29 lat zaobserwowano, że we wszystkich podskalach opisujących
konstrukcję temperamentu uzyskane rezultaty mieszczą badanych w kategorii wyników
uzyskiwanych przez większość badanej populacji generalnej. Wyjątkiem jest tutaj wrażliwość
sensoryczna, która przejawia się w wysokim stopniu aż u 41,4% badanych ratowników przy
13,8% dysponujących niskim poziomem tej cechy. Jest to sytuacja pozytywna ponieważ
świadczy o dużej sile układu nerwowego badanych ratowników. Podobnie sytuacja wygląda
1
jeżeli chodzi o żwawość. Tylko 6,9% badanych ratowników posiada ją na niskim pułapie.
Dobrze to świadczy o ratownikach gdyż w większości działają z niezwykłą żwawością, są
wytrwali i sumienni w działaniu. Wyjątkowo atrakcyjnie prezentuje się charakterystyka
badanej grupy w odniesieniu do wytrzymałości. Bardzo mało badanych uzyskało niski
poziom (6,9%) w pomiarze tej zmiennej, co świadczy o wysokiej odporności na trudy i
niewygody życia codziennego.
Analizując strukturę motywacji osiągnięć ratowników WOPR można zauważyć, iż w
większości rezultaty jakie uzyskali mieszczą ich w kategorii uzyskanej przez ogół populacji
generalnej. Wyjątek stanowi współzawodniczenie gdzie wysoki wynik uzyskało tylko 17,2%
ratowników. Z punktu widzenia pracy jaką wykonują jest to dosyć niekorzystne zjawisko
ponieważ profesja ta wymaga jednak nieco rywalizacji w duchu sportowym.
Badając związek temperamentu ratowników WOPR z motywacją osiągnięć można
zauważyć kilka charakterystycznych zjawisk do których możemy zaliczyć występowanie w
100% niskiego poziomu współzawodniczenia u ratowników o niskim poziomie żwawości.
Jeżeli chodzi o żwawość to Ci sami ratownicy w 100% posiadają średni poziom tendencji do
zwyciężania.
Reasumując, można stwierdzić iż badani ratownicy WOPR posiadają zarówno
temperament jak i motywację zwyciężania na podobnym poziomie jak ogół populacji
generalnej. Nieznacznie różnią się oni w kilku sferach osobowości człowieka jednak w
pozytywnym sensie, biorąc pod uwagę charakterystykę ich pracy.
Do tej pory w badaniach empirycznych był to rzadko podejmowany temat. Biorąc pod
uwagę specyfikę podejmowanej pracy przez ratowników WOPR, która wiąże się często z
ryzykiem utraty życia podczas ratowania innych, ważne jest poznanie ich osobowości i tych
wymiarów psychiki, które determinują efektywne funkcjonowanie w sytuacji zadaniowo
trudnej, a taką jest przecież ratowanie życia drugiego człowieka.
2