Budapeszt, 10 września 2014 r. Biuletyn Ekonomiczny nr 9/2014 1

Budapeszt, 10 września 2014 r.
Biuletyn Ekonomiczny nr 9/2014
1. Bazowa stopa oprocentowania kredytów bez zmian. Rada Monetarna, zgodnie z
zapowiedziami i oczekiwaniami analityków, utrzymała stopę bazową na poziomie 2,1%.
2. PKB w drugim kwartale wzrósł o 3,9% r/r. PKB w drugim kwartale wzrósł o 3,9% r/r i
jest to wzrost najwyższy od 8 lat. Po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych i
sezonowych wzrost kształtuje się na poziomie 3,7% r/r. W relacji do pierwszego kwartału br.
(w którym odnotowano wzrost na poziomie 3,5% r/r) wzrost wyniósł 0,8%. Według
Centralnego Urzędu Statystycznego (KSH) dynamika wzrostu PKB spowodowana jest
głównie zwiększeniem wydajności przemysłu i budownictwa. Analitycy wymieniają też
wpływ ożywiających się inwestycji za sprawą pro-wzrostowego programu kredytowego
banku centralnego, motorem wzrostu mógł być również eksport. Na drugą połowę br.
eksperci prognozują spowolnienie, głównie z dwóch powodów: w trzecim kwartale baza
porównawcza jest wyższa, a dojdą też konsekwencje kryzysu ukraińsko-rosyjskiego oraz
słabnącej europejskiej koniunktury.
3. Ceny artykułów konsumpcyjnych w lipcu 2014 roku wzrosły o 0,1% w stosunku do cen z
lipca 2013 roku. Żywność staniała o 0,4%, mąka o 14,0%, olej spożywczy o 12,4%, cukier o
18,5%, żywność sezonowa o 10,1%, wyroby piekarnicze o 3,1%, zdrożały natomiast sery (o
7,0%), mleko (o 7,9%) i mięso wieprzowe (2,8%). O 7,3% zdrożał alkohol i wyroby
tytoniowe. W porównaniu z poziomem sprzed roku koszty energii dla gospodarstw
domowych obniżyły się o 12,0%, przy czym koszt gazu sieciowego był niższy o 16,9%,
ogrzewania centralnego o 11,4%, energii elektrycznej o 11,1%, opłaty za wodę, kanalizację
przeciętnie o 10,0%, ceny paliw wzrosły o 1,4%. Odzież staniała o 1,0%, opłaty za
komunikację lokalną 6,9%, usługi zaś zdrożały o 1,8%. O 0,4% zmniejszyły się natomiast
ceny dóbr konsumpcyjnych trwałego użytku. W stosunku do poprzedniego miesiąca ceny
artykułów konsumpcyjnych w lipcu 2014 roku były wyższe przeciętnie o 0,2%. (KSH)
4. W okresie maj-lipiec 2014 roku bezrobocie na Węgrzech wyniosło 7,9% r/r. W badanym
okresie liczba bezrobotnych stanowiła 354 tysięcy osób i była o 92 tys. (2,2%) niższa r/r. W
grupie wiekowej 25-54 lat bezrobocie spadło o 2,0% r/r i wyniosło 7,0%, w grupie wiekowej
55-64 też skurczyło się o 1,5% do 6,3%, a wśród osób młodszych (15-24 lat) wyniosło 21,0%
i obniżyło się o 6,8% w porównaniu z analogicznym okresem sprzed roku. Spośród ogółu
bezrobotnych 49,5% poszukiwało pracy przez okres dłuższy niż rok, a przeciętny okres
przebywania bez zatrudnienia wynosił 18,7 miesięcy. (KSH)
5. W okresie maj-lipiec 2014 roku zatrudnionych na Węgrzech było 4.127 tysięcy osób, co
oznacza o 164 tys. osób więcej niż rok wcześniej, tym samym rata zatrudnienia osób w wieku
15-64 lat wzrosła do 61,8% (wzrost o 3,1% r/r). (KSH)
6. W okresie styczeń-czerwiec 2014 roku średnia płaca brutto osób zatrudnionych na pełnym
etacie wzrosła na poziomie gospodarki narodowej o 3,0% r/r i wyniosła 235.000 HUF, przy
czym w sektorze prywatnym średnia płaca brutto wzrosła o 5,0% (do 252.200 HUF), w
budżetówce o 7,6% (do 235.800 HUF). Średnia płaca netto w gospodarce narodowej (liczona
bez ulg rodzinnych) wzrosła w badanym okresie o 3,0% r/r i wyniosła 153.900 HUF. (KSH)
7. W czerwcu 2014 roku produkcja przemysłowa w relacji r/r odnotowała wzrost na poziomie
11,3% (po wyeliminowaniu czynników kalendarzowych również 11,3%). W stosunku do
poprzedniego miesiąca, po wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych,
wskaźnik produkcji wzrósł w czerwcu 2014 roku o 1,8%. Eksport produktów przemysłowych
wzrósł w badanym okresie o 15,1% r/r, sprzedaż krajowa produktów przemysłowych o 8,4%
r/r. (KSH)
8. W czerwcu 2014 roku ceny produkcji sprzedanej przemysłu były niższe o 0,6% w
stosunku do czerwca 2013 roku, a w stosunku do poprzedniego miesiąca ceny wzrosły o
0,8%, przy czym ceny sprzedaży krajowej w czerwcu skurczyły się o 2,3% r/r, a sprzedaży
na eksport wzrosły o 0,4% r/r. (KSH)
9. Węgierski przemysł budowlany odnotował w czerwcu 2014 roku wzrost o 9,8% w
porównaniu z czerwcem 2013 roku, przy czym produkcja budynków wzrosła o 2,4% r/r, zaś
wykonanie robót budowlanych innego typu było wyższe o 18,0% r/r. W stosunku do czerwca
2013 roku w czerwcu 2014 roku portfel nowych zamówień na roboty budowlane był niższy o
14,3%, a skumulowana liczba zamówień była wyższa o 57,3%. r/r (KSH)
10. W okresie styczeń-czerwiec 2014 roku wartość węgierskiego eksportu wyniosła 41.824,5
mln EUR (wzrost o 4,4% r/r), a importu 38.540,5 mln EUR (wzrost o 4,3% r/r), co oznacza,
że - dodatnie dla Węgier - saldo obrotów handlowych ukształtowało się na poziomie 3.284,0
mln EUR. W czerwcu nadwyżka obrotów handlowych stanowiła 584 mln EUR. (KSH)
11. W czerwcu 2014 roku wolumen obrotów handlu detalicznego po wyeliminowaniu
czynników kalendarzowych - wzrósł o 4,1% r/r. W stosunku do poprzedniego miesiąca, po
wyeliminowaniu czynników sezonowych i kalendarzowych, wolumen obrotów handlu
detalicznego skurczył się o 0,3%. Wartość obrotów handlu detalicznego (w tym również
internetowego i wysyłkowego) w czerwcu 2014 roku wyniosła 727,4 mld HUF. (KSH)
12. W stosunku do czerwca 2013 roku ceny produktów rolnych spadły w czerwcu 2014 roku o
9,8%, przy czym ceny upraw roślinnych skurczyły się o 15,8% r/r, a zwierząt żywych i
produktów pochodzenia zwierzęcego wzrosły o 1,9%. (KSH)
13. Międzynarodowe rezerwy węgierskiego banku centralnego MNB wyniosły na koniec
lipca 2014 roku 35.225,5 mln EUR (w analogicznym okresie 2013 roku rezerwy wynosiły
33.734,0 mln EUR).
14. W sierpniu 2014 roku obroty na Budapeszteńskiej Giełdzie Papierów Wartościowych
(BÉT) wyniosły 133.827,2 mln HUF (wzrost o 6,9% w stosunku do poprzedniego miesiąca;
wzrost o 1,0% w stosunku do sierpnia 2013 roku), a średnia wartość dziennej transakcji
wynosiła 6.691,4 mln HUF.
15. Deficyt budżetowy. Według resortu gospodarki deficyt w pierwszych ośmiu miesiącach
2014 roku wyniósł 858,8 mld HUF, czyli 87,2% deficytu założonego na rok bieżący (984,6
mld HUF). W samym sierpniu deficyt wyniósł 7,4 mld HUF. Resort podkreśla, że realizacja
deficytu na poziomie 2,9% nie jest zagrożona i podobnie jak w ubiegłym roku znaczna
nadwyżka przychodów na wydatkami budżetu dostrzegalna będzie dopiero w drugiej połowie
roku.
16. Zadłużenie państwa na historycznym szczycie. Według danych Węgierskiego Banku
Narodowego (MNB) na koniec drugiego kwartału br. dług publiczny Węgier osiągnął 85,1%
PKB tj. 25,4 bln HUF. Według metodologii z Maastricht jest najwyższy od czterech lat - na
koniec 2013 roku wynosił 79,4%, na koniec pierwszego kwartału podskoczył do 84,4%. Tym
razem we wzroście wskaźnika osłabienie forinta odgrywało jedynie minimalną rolę, gdyż
euro wzmocniło się tylko o 1%, co podwyższyło zadłużenie jedynie o 0,3% PKB. Wg
ekpertów wzrost zadłużenia w o wiele większym stopniu jest konsekwencją specyficznego
przebiegu finansowania długu w ciągu roku, jak i też obecnej korekty skutków zabiegów
księgowych z końca ubiegłego roku, podjętych wówczas dla statystyczno-formalnej redukcji
długu publicznego. W pierwszej połowie roku państwo wyemitowało o wiele więcej nowych
papierów wartościowych w forintach niż wyniosła liczba i wartość obligacji, które stały się
wymagalne. Przyczyny tego były wielorakie. Z jednej strony większa część deficytu
budżetowego powstaje tradycyjnie właśnie w pierwszej połowie roku i musi być
sfinansowana. Z drugiej: ogłoszony przez MNB model samofinansowania (wyeliminowanie z
instrumentarium finansowego banku centralnego emisji obligacji dwutygodniowych i
zastąpienie ich lokatami dwutygodniowymi) spowodował, że zagraniczne podmioty i
instytucje finansowe musiały zwrócić się w kierunku zakupu obligacji państwowych, których
pule emisyjne wielokrotnie podwyższano. Po trzecie: państwo i tak miało zamiar podwyższyć
swe płynne rezerwy, gdyż pod koniec zeszłego roku poważnie je nadszarpnęło, finansując z
nich wymagalny dług (po to, by na 31 grudnia 2013 roku statystycznie obniżyć indeks
zadłużenia poniżej 80%). Ta operacja spowodowała, że na koniec 2013 roku na rachunku
państwa znajdowało się już tylko 752 mld HUF. Od początku roku następowało natomiast
powolne uzupełnianie rezerw - 31 marca br. wynosiły one już 1,8 bln HUF, a 30 czerwca br.
– 2,3 bln HUF. Wszystkie te czynniki wystarczyły, by podwyższyć wskaźnik zadłużenia,
nawet mimo tego, że w drugim kwartale spłaty wymagań w walutach obcych były wyższe niż
nowe zobowiązania. W marcu odpowiadająca za obsługę zadłużenia spółka ÁKK dokonała
emisji obligacji dolarowych na kwotę 3 mld USD (2,2 mld EUR), z czego w lipcu spłacono
już dług opiewający na 1 mld EUR. Transakcja ta uwzględniona zostanie dopiero w
statystykach trzeciego kwartału, a do końca roku spłata reszty tego długu przyczyni się do
dalszej redukcji zadłużenia państwa. Eksperci uważają, że dług publiczny może zacząć
spadać poniżej 80% PKB w drugiej połowie roku. Spłacanie wymagalnych zobowiązań
odbywać się będzie z rachunku państwa ze środków płynnych i prawdopodobnie większe
wymagalne transze długu denominowane w walutach zostaną spłacone bez emisji nowych
obligacji walutowych, co również przyczyni się do zmniejszenia proporcji zadłużenia
dewizowego w całości długu. Do redukcji długu pod koniec roku przyczynić się może także
większy wzrost gospodarczy oraz wzrost inflacji, która w minionych miesiącach była bliska
zeru. Resort gospodarki zapewnia, że na koniec roku wysokość długu publicznego obniżyć
się może poniżej poziomu sprzed roku, a deficyt budżetowy podobnie jak w poprzednich
latach może ostatecznie być niższy niż zakładane 2,9% PKB (i wynieść ok. 2,5% PKB).
17. Rząd: wzrost PKB w 2014 wyniesie 3,1%. Minister gospodarki Mihály Varga
poinformował, że rząd podnosi swoją prognozę wzrostu PKB Węgier w bieżącym roku do
poziomu 3,1%. Przypomniał przy tej okazji, że w kwietniowym programie konwergencji rząd
liczył się jeszcze z dynamiką gospodarki na poziomie 2,3%. Podkreślił, że stabilny i
dynamiczny wzrost zawdzięczany jest głównie poprawie sektora produkcyjnego oraz
ożywieniu popytu wewnętrznego. Dane za pierwszy kwartał (3,5% wzrostu) sprawiły, że
Węgry znalazły się wśród trzech najdynamiczniej rozwijających się gospodarek UE, ale już
najnowszy wynik, za drugi kwartał, był najlepszy w całej UE. O 2015 roku Varga
powiedział, że założenie wzrostu PKB na poziomie 2,5% nie uległo rewizji, z uwagi na
potencjalne konsekwencje związane z kryzysem rosyjsko-ukraińskim.
18. Zmiana proporcji własnościowych systemu finansowego na Węgrzech. Poprzez zakup
banku MKB udział banków, proporcjonalny do sumy bilansowej, znajdujących się w rękach
węgierskich wzrasta do 50,5% (z 44,4%). Tym samym spełnia się wizja premiera Orbana
dotycząca proporcji w węgierskim systemie finansowym, w którym co najmniej połowa
należy do Węgrów. Jeden z portali finanowych przygotował ciekawą analizę, z której
wynika, że spośród UE-27 (nie brano pod uwagę Chorwacji) w pięciu krajach (SE, FR, DE,
ES, IT) obserwuje się proporcję krajowego udziału kapitałowego przewyższającą 90%, a w
trzech (EE, LT, CZ) nie osiąga 10%. Węgry znajdują się w połowie stawki. W trzynastu
krajach proporcja banków krajowych jest większa niż 50% (wraz z Węgrami ich liczba
wzrasta do czternastu).
19. Bank centralny wprowadza limity kredytowe dla ludności Limity mają na celu
ograniczenie zadłużania się społeczeństwa i zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2015 roku.
Kredyty udzielane przez banki przy uwzględnieniu następujących trzech kluczowych
narzędzi:
 wprowadza się współczynnik zależności od dochodu PTI (payment-to-income),
 będą obowiązywać nowe regulacje dot. współczynnika pokrycia kredytu LTV (loan-tovalue) oraz
 niezbędne będzie potwierdzenie legalności dochodu.
Miesięczny dochód (współczynnik PTI)
HUF
EUR
inna waluta
Poniżej 400.000 HUF
50%
25%
10%
400.000 HUF i więcej
60%
30%
15%
Rodzaj kredytu (współczynnik LTV)
HUF
EUR
inna waluta
Kredyt hipoteczny
80%
50%
35%
Pożyczka na samochód
75%
45%
30%
Jak informuje bank centralny Węgier, MNB konsultował nowe przepisy z EBC i otrzymał
zielone światło dla ich wprowadzenia. Plan zakłada ogłoszenie nowych regulacj w tut.
Dzienniku Ustaw we wrześniu br.
20. Procesy sądowe ws. kredytów walutowych mają zostać zamknięte do końca roku.
Przewodniczący wydziału cywilnego Kúrii (Sądu Najwyższego) Gy. Wellmann
poinformował, że procesy dotyczące walutowych kredytów hipotecznych powinny zostać
zamknięte do końca roku. Chodzi o procesy wszczynane przez banki o ustalenie, czy
stosowane przez nie, jednostronne modyfikacje ogólnych warunków umów były nieuczciwe.
Do 25 sierpnia br. banki mogły składać swe wnioski do Sądu Stołecznego. Zgodnie z
nowymi przepisami postępowanie w pierwszej instancji trwać może maksymalnie 30 dni,
następne 30 dni przeznaczone jest na postępowanie apelacyjne, po czym Kúria (Sąd
Najwyższy) ma kolejne 30 dni na rewizję prawną. Każdy bank złożyć mógł jeden pozew na
podstawie konkretnego casusu. Na Węgrzech uprawnionych do złożenia takiego pozwu w
trybie niedawno uchwalonej ustawy o niektórych działaniach dotyczących konsumpcyjnych
umów kredytowych jest 300 instytucji finansowych.
21. Reakcja Fideszu na opinię EBC ws. pakietu dla „dewizowców”. Na sformułowane w
opinii Europejskiego Banku Centralnego zalecenia (w tym m.in. by władze węgierskie
konsultowały swoje zamiary z instytucjami finansowymi oraz ich bankami macierzystymi za
granicą) odpowiedziała partia Fidesz, publikując komunikat, zgodnie z którym, w ocenie
partii, ustawa - pakiet pomocowy dla tzw. „dewizowców” - nie dotyczy banku centralnego i
w związku z tym nie należy do ścisłego kręgu obowiązków konsultacyjnych Węgierskiego
Banku Narodowego. Według Fideszu opinia EBC jest kolejną próbą wywierania nacisku ze
strony zagranicznych banków macierzystych. Fidesz podkreślił w komunikacie, że rząd
węgierski, parlamentarna frakcja Fideszu, Sąd Najwyższy (Kúria) oraz TSUE w
Luksemburgu stoją po stronie „dewizowców”.
22. MNB podwaja kwotę kredytowania dla firm. Węgierski Bank Narodowy na drugi etap
programu kredytowego dla firm „Kredytowanie dla Wzrostu” przewidział kwotę 1 bln HUF.
Pierwsza edycja programu trwa od października 2013 roku i przewidziano na nią 500 mld
HUF. Do dziś w ramach programu udzielono kredytów 14 tysiącom przedsiębiorstw na
Węgrzech na kwotę ponad 1 bln HUF.
23. Pierwsze zwycięstwo sektora bankowego w procesach ws. kredytów walutowych.
Magyar Cetelem Bank wygrał proces ws. swojego regulaminu udzielania walutowych
kredytów hipotecznych w Sądzie Stołecznym. Sąd uznał, że zasady udzielanych pożyczek w
euro w okresie 1 lipca 2009 – 10 czerwca 2010 roku spełniły kryteria prawne. Na podstawie
uchwalonych niedawno regulacji banki muszą udowadniać swoją niewinność, tzn.
prawidłowość zasad udzielania kredytów, przed sądem, bo ustawodawca przyjął zasadę
domniemania winy, zakładając, że kredyty udzielane od 2004 roku były obciążone wadą
prawną w postaci nieuczciwych regulaminów.
24. Rośnie wartość obligacji państwowych w rękach gospodarstw domowych. Z danych
Centrum Obsługi Zadłużenia (ÁKK Zrt.) wynika, że - zgodnie z planami rządu i polityką
nakreśloną przez bank centralny – społeczeństwo zaczyna zamieniać swe oszczędności
lokowane w krótkoterminowych (rocznych) bonach skarbowych na obligacje 3-6 letnie. W
pierwszym półroczu br. gospodarstwa domowe zakupiły państwowe papiery wartościowe na
kwotę 522,6 mld HUF (w samym lipcu 80 mld HUF), posiadając łącznie 2.211 mld HUF
(zadłużenie Węgier na koniec czerwca wyniosło 24.786,9 mld HUF).
25. Decyzja ETS w sprawie węgierskiego VAT. Europejski Trybunał Sprawiedliwości orzekł,
iż państwo węgierskie zobowiązane będzie do zapłaty odsetek za zwłokę z tytułu kwot VAT
zatrzymywanych przez urzędy skarbowe i przez lata nie zwracanych firmom, pomimo
składanych przez nie w terminie formularzy o zwrot podatku VAT. Według Trybunału
węgierskie podmioty podatkowe, którym zwrócono podatek z przekroczeniem czasu
racjonalnie koniecznego do dokonania zwrotu, uprawnieni będą do otrzymania odsetek za
zwłokę. Jeszcze w 2011 roku TSUE stwierdził, że niektóre węgierskie przepisy podatkowe są
niezgodne z ustawodawstwem unijnym i nakazał państwu dokonania zwrotu VAT
wnioskującym o to firmom. Przez parę lat od wstąpienia do UE - na podstawie ówczesnej
ustawy o VAT - państwo węgierskie nie dokonywało zwrotu tego podatku. Po orzeczeniu
Trybunału sprzed trzech laty parlament węgierski zmodyfikował wprawdzie
zakwestionowane przepisy, ale nie podjął decyzji w sprawie zadośćuczynienia firmom, które
w wyniku przeciągającego się oczekiwania na zwrot należnych im kwot VAT poniosły
poważne straty. Obecny wyrok Trybunału wydany został w związku ze sprawą wniesioną, co
ciekawe, przez tzw. partnera strategicznego rządu - firmę Delphi. Kwota niewypłaconych,
wstrzymywanych przez węgierskie urzędy skarbowe kwot VAT w 2011 roku wyniosła 200
mld HUF (stopa bazowa w tych latach kształtowała się na poziomie 6-7% - odsetki za zwłokę
oznaczają jej dwukrotność). Resort gospodarki poinformował, że ETS nakazał węgierskiemu
sądownictwu obliczenie konkretnych kwot odsetek za zwłokę, które państwo węgierskie
winne jest wnioskującym przedsiębiorstwom.
26. Z Brukseli znów płyną pieniądze. Unia Europejska znów przelewa na Węgry środki z
funduszu spójności - poinformował o tym N. Csepreghy, odpowiedzialny w Kancelarii
Premiera za politykę rozwojową. W ostatnich dniach napłynęło z Brukseli 25,8 mld HUF za
wystawione wcześniej faktury. Wcześniej KE prosiła o niewysyłanie nowych faktur do
zwrotu kosztów do czasu zakończenia trwającej rewizji nowo ustanowionego przez rząd
systemu instytucji zarządzającymi wypłatami funduszy unijnych, teraz natomiast Komisja
uchyliła swą decyzję, co oznacza, że zwrotem rachunków wystawionych po 15 kwietnia
objęte będą cztery programy operacyjne: energii, regionalny, infrastruktury społecznej i
rozwoju gospodarki. Do tej pory z 8,2 bln HUF przeznaczonych na te programy wypłacono 6
bln HUF.
27. Węgry w szóstej dziesiątce rankingu konkurencyjności. Węgry zajmują 60. miejsce na
144 w rankingu konkurencyjności Światowego Forum Gospodarczego (WEF). To awans o
trzy miejsca w porównaniu do ubiegłego roku, ale jednocześnie Węgry są dopiero na 24.
miejscu wśród 27 krajów UE, a w regionie Europy Środkowej i Wschodniej niższe pozycje w
rankingu zajmują jedynie Słowacja i Chorwacja.
28. Bank centralny sam wyszkoli ekonomistów. Węgierski Bank Narodowy (MNB) chce
stworzyć nową generację węgierskich ekonomistów i przeznaczy na ten cel olbrzymią kwotę
200 mld HUF (o połowę więcej niż wynosi roczny budżet państwa na cele szkolnictwa
wyższego). MNB zamierza wesprzeć tą kwotą pięć fundacji, które nadzoruje, a które nauczać
mają „węgierskiego, nieortodoksyjnego, modelu gospodarczego” w opozycji do „błędnych
założeń neoliberalnej polityki gospodarczej”. Na pytanie Transparency International o
zasadność i przejrzystość wydatków bank odpowiedział, że środki te nie stanowią środków o
charakterze publicznym.
29. Szkolnictwo zawodowe trafi pod bezpośredni zarząd resortu gospodarki. Ministerstwo
Gospodarki Narodowej przejmie nadzór nad szkolnictwem zawodowym od Centrum
Klebelsberga (KLIK) z początkiem 2015 roku. Zmiana ma służyć lepszemu wykorzystaniu
środków, a według kierownictwa resortu „żadna polityka gospodarcza nie może się obyć bez
odpowiedniego szkolnictwa zawodowego”.
30. Rozbudowa sieci autostrad do 2018 roku. Kancelaria Premiera ogłosiła, że rozbudowa
sieci autostrad będzie jednym z priorytetów Węgier przy korzystaniu z budżetu UE na lata
2014-2020. Do 2018 wszystkie autostrady prowadzące do granic Węgier mają zostać do nich
dociągnięte. Autostrada M3 dotrze do granicy z Ukrainą, M4 połączy Debreczyn z granicą
rumuńską (kierunek Oradea), M6 zostanie doprowadzona do granicy z Chorwacją (kierunek
Osijek), M8 do granicy z Austrią. Poprawić się powinna także komunikacja z Polską, bo w
planie jest także dokończenie autostrady od Miszkolca do granicy słowackiej w kierunku
Koszyc oraz budowa istniejącej dziś w formie szczątkowej autostrady M2 prowadzącej z
Budapesztu przez Vác na Słowację w kierunku Bańskiej Bystrzycy (najkrótsza droga do
Warszawy i Krakowa).
31. Dyskusja ws. centy za węgierskie spółki E.ON. Współprzewodniczący sojuszu partyjnego
Razem-Dialog na Rzecz Węgier, B. Jávor, złożył doniesienie do Centralnej Prokuratury
Śledczej w sprawie ceny spółek grupy E.ON, które węgierski rząd kupił w ubiegłym roku od
niemieckiego właściciela. W wydanym w tej sprawie oświadczeniu zwrócił uwagę na artykuł
serwisu dziennikarstwa śledczego Átlátszó.hu, w którym opublikowano dokumenty
dotyczące transakcji (chodzi o kontrakt podpisany 28 marca 2013 roku przez spółkę MVM
Magyar Villamosművek Zrt. i niemiecką grupę E.ON). Według Jávora rząd węgierski
zapłacił niemieckiej stronie nawet o 600 mld HUF (ok. 2 mld EUR) więcej niż wynosiła
wartość zakupionych spółek E.ON (ich wartość księgowa netto miała wynosić wówczas
minus 350 mld HUF, a państwo zapłaciło 260 mld HUF). Z dokumentów miałoby wynikać
również, że walne zgromadzenie MVM, zatwierdzające transakcję, zostało zwołane w sposób
nieprawidłowy. Miał tam się też znaleźć dokument, w którym zwracano uwagę na możliwość
zakwestionowania całej transakcji przez UE jako ukrytej dotacji dokonanej przez państwo.
32. Wspólne oświadczenie MOL i rządu Chorwacji. Węgierski koncern paliwowy MOL i
chorwacki rząd opublikowały wspólne oświadczenie dotyczące orzeczenia trybunału
arbitrażowego w Szwajcarii w sprawie ich sporu. Według niego MOL może sprzedać swoje
udziały w chorwackim koncernie INA, ale nabywca będzie musiał zastosować się do
przyszłego wyroku trybunału. MOL został też oficjalnie zobowiązany do „takiej realizacji
swoich praw właścicielskich, która każdorazowo będzie leżała w najlepszym interesie INA”.
Chorwacja domaga się od MOL-u m.in. wstrzymania się ze sprzedażą udziałów, rezygnacji
ze zwolnień w grupie INA oraz z likwidacji czy zamykania jej rafinerii.
33. Pierwsze wpływy z podatku od reklam. Zaliczki (obecnie 1,3 mld HUF) wpływają do
budżetu zgodnie z harmonogramem (do 20 sierpnia, a następnie do 20 listopada).
34. Rekordowa liczba likwidacji firm w lipcu. Wg analizy Opten z rynku zniknęło w tym
miesiącu ponad 5 tysięcy przedsiębiorstw. Poprzedni rekord padł w październiku 2013 roku i
był o 27% niższy.
35. Węgry szkolą górników. Po 20 latach przerwy wznowiono na Węgrzech edukację górniczą
– otwarto szkołę w Komló na południu kraju. Na jej otwarciu sekretarz stanu w Ministerstwie
Zasobów Ludzkich P. Hoppál powiedział, że zasoby węgla na Węgrzech szacowane na
miliardy ton pomogą w ochronie niezależności Węgier, zwłaszcza w obliczu możliwych
przerw w dostawach gazu.
36. Kłopoty branży tytoniowej. Wg szefa węgierskiego zrzeszenia producentów tytoniu
Magosz o ile środki unijne, które przestaną płyną do sektora z końcem br. (7 mld HUF), nie
zostaną zastąpione środkami krajowymi branżę czeka upadek. Wiąże się to także z
problemem natury społecznej, gdyż uprawy tytoniu zlokalizowane są głównie w
najbiedniejszych częściach kraju, a osoby przy nich zatrudnione, to w 90% pracownicy
niewykwalifikowani, 70% stanowią to kobiety, a 50% osoby pochodzenia romskiego. Rząd
zapowiedział analizę możliwości wsparcia sektora tytoniowego, zgodnego z wymogami
unijnymi.
37. Audi dynamicznie na Węgrzech. Dzięki nowemu naborowi niemiecka marka koncernu
Volkswagen na Węgrzech zatrudnia już 11 tysięcy pracowników. Koncern posiadający
fabrykę w Győr jeszcze w 2011 roku zatrudniał 7 tys. osób, w 2012 roku 8 tys., w 2013 roku
10 tysięcy. Zwiększają się też przychody przedsiębiorstwa: z 2,79 mld EUR w pierwszym
półroczu 2013 roku do 3,71 mld EUR w analogicznym okresie br. W pierwszym półroczu br.
z taśm produkcyjnych w Győr zjechało 66,6 tys. aut (w analogicznym okresie zeszłego roku
13,4 tys. sztuk) i wyprodukowano 1 mln 66,2 tys. silników (1 mln 19,6 tys. w takim samym
okresie ub.r.).
38. Citibank zainwestuje 3 mld HUF w centrum usługowe w Budapeszcie i zatrudni kolejne
250 osób (obecnie dla Citi pracuje na Węgrzech 750 osób) do jego obsługi. Rząd węgierski
dołoży do projektu 250 mln HUF.
39. Finansowy zastrzyk Erste dla węgierskiego oddziału. Centrala austriackiego banku Erste
zasiliła swój węgierski oddział kwotą 95 mld HUF, odpowiadającą szacowanym stratom z
tytułu nowych przepisów dotyczących dłużników dewizowych. W pierwszym półroczu br.
bank na Węgrzech odnotował straty na poziomie 44 mld HUF (rok wcześniej było to 26,2
mld HUF). W całym 2013 roku bank poniósł straty na poziomie 24,9 mld HUF.
40. Raiffeisen nie wyklucza wyjścia z Węgier Węgierskie oddziały austriackiego banku
poniosły w drugim kwartale br. straty w wysokości 67 mln EUR (100 mln EUR w pierwszym
półroczu br.). K. Sevada, szef Raiffeisen Bank International, stwierdził po publikacji danych,
że na dzisiaj nie ma konkretnych planów sprzedażowych operacji na Węgrzech i na Ukrainie,
ale obydwie struktury znajdują się pod stałą obserwacją, skutkującą potencjalnym
opuszczeniem tych rynków.
41. Rosyjski Magnit wstrzymał inwestycję na Węgrzech. Chodzi o centrum logistyczne w
Zahony dla rosyjskiego giganta handlu detalicznego. Powodem jest embargo Rosji na
produkty rolno-spożywcze z UE. Magnit zapowiedział powrót do projektu w bardziej
sprzyjających okolicznościach.
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Węgry - podstawowe wskaźniki makroekonomiczne
2009
2010
Wzrost PKB (%)
-6,3
1,2
Produkcja przemysłowa (%)
-17,7
10,5
Inflacja (%)
4,2
4,9
Bezrobocie (%)
10,0
11,2
Źródło: Węgierski Urząd Statystyczny (KSH), r/r
2011
1,7
5,4
3,9
10,9
2012
-1,7
-1,7
5,7
10,9
Opr.: Wydział Polityczno-Ekonomiczny Ambasady RP w Budapeszcie
2013
1,1
1,4
1,7
10,2
2014
3,9 (IV-VI)
11,3 (VI)
0,1 (VII)
7,9 (V-VII)