docProgram Samorządowy - Prawo i Sprawiedliwość
download 
Reklamacja Transkrypt
Program Samorządowy - Prawo i Sprawiedliwość
Program Samorządowy WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Październik 2006 Szanowni Państwo, rok temu, dzięki głosom Wyborców, wzięliśmy na siebie odpowiedzialność za kraj i za Polaków. Podjęliśmy się trudnego zadania naprawy państwa i stworzenia IV Rzeczypospolitej na fundamentach prawa i sprawiedliwości. Mieliśmy pomysł na nową Polskę i stworzyliśmy Program Polski Solidarnej. Dziś, przed wyborami samorządowymi, mamy konkretne propozycje i rozwiązania. Chcemy być bliżej ludzi. Chcemy nadal brać odpowiedzialność za całą Polskę, każde województwo, każdy powiat, każdą gminę. Jesteśmy dobrze przygotowani do tego zadania. Aby w pełni wykorzystać szanse rozwoju, jakich Polska do tej pory nie miała, przygotowaliśmy Samorządowe Programy Wojewódzkie, które zamierzamy zrealizować. Prezes partii Prawo i Sprawiedliwość Spis treści Europejskie i krajowe uwarunkowania rozwoju regionalnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 Opis sytuacji społeczno-gospodarczej regionu oraz jego pozycji konkurencyjnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 Atuty i problemy rozwojowe województwa – analiza SWOT . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 Wizja rozwoju województwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozwój przedsiębiorczości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rolnictwo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rynek pracy i rozwój zasobów ludzkich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Turystyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Infrastruktura transportu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Wsparcie rządu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 15 16 17 17 17 18 Obszary strategiczne rozwoju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poprawa dostępności komunikacji w regionie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozwój przedsiębiorczości i tworzenie warunków do przyciągania inwestorów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozwój rolnictwa i terenów wiejskich . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Poprawa infrastruktury społecznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 20 24 26 27 Inwestycje . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31 4 Europejskie i krajowe uwarunkowania rozwoju regionalnego P rzy opracowaniu programu wyborczego PiS dla województwa lubelskiego wykorzystano istniejące krajowe i regionalne dokumenty programowe. Nasz dokument nie ma ambicji zastąpienia ani nawet zmiany istniejących dokumentów strategicznych. Jest raczej próbą krótkiej charakterystyki ich istoty oraz pokazania priorytetów, którym kierować się będzie Prawo i Sprawiedliwość po wyborach samorządowych na szczeblu regionu. Podstawowym dokumentem krajowym jest „Strategia rozwoju kraju 2007–2015”, która opiera się m.in. na „Programie działania Rządu RP »Solidarne państwo«”, „Krajowym programie reform 2005–2008”, „Programie konwergencji”, „Strategii bezpieczeństwa narodowego RP”, „Programie zapobiegania przestępczości i antyspołecznym zachowaniom”, „Krajowym programie rozwoju wsi”, „Strategii rozwoju transportu”, „Programie operacyjnym »Innowacyjna gospodarka«”, „Programie rozwoju obszarów wiejskich”, „Programie »Infrastruktura i środowisko«”, Programie »Kapitał ludzki«” oraz innych sektorowych programach operacyjnych. Uwzględniono też dokumenty Unii Europejskiej, takie jak: „Strategia lizbońska”, „Strategia zrównoważonego rozwoju UE”, „Strategiczne wytyczne Wspólnoty – polityka spójności, „Zintegrowane wytyczne na rzecz wzrostu gospodarczego i zatrudnienia” oraz unijne dokumenty programowe odnoszące się do poszczególnych obszarów zainteresowania samorządu wojewódzkiego. Podstawowymi dokumentami regionalnymi, na których opiera się program, są: „Strategia rozwoju województwa lubelskiego na lata 2006–2020”, „Regionalny program operacyjny”, „Program rozwoju Polski Wschodniej” oraz „Regionalna strategia innowacji”. 5 6 Opis sytuacji społeczno-gospodarczej regionu oraz jego pozycji konkurencyjnej W ojewództwo lubelskie istnieje w obecnym kształcie od 1999 roku i powstało z połączenia byłych województw: lubelskiego, zamojskiego, chełmskiego, biało-podlaskiego oraz częściowo tarnobrzeskiego i siedleckiego. Obejmuje ono obszar ponad 25 tys. km2 i liczy blisko 2,2 mln mieszkańców. Dzieli się na 20 powiatów ziemskich i cztery miasta na prawach powiatu oraz 213 gmin – 20 miejskich, 19 miejsko-wiejskich i 174 wiejskie. Lubelszczyzna graniczy od wschodu z Białorusią i Ukrainą, od południa – z województwem podkarpackim, od zachodu z województwami świętokrzyskim i mazowieckim, które jest też sąsiednim regionem od północy. Na krótkim odcinku Lubelszczyzna graniczy również z województwem podlaskim. Wschodnia granica województwa lubelskiego jest jednocześnie granicą Polski oraz zewnętrzną wschodnią granicą Unii Europejskiej. Województwo graniczy na długości 171 km z Białorusią i na 296 km z Ukrainą. Podstawowe wskaźniki plasują Lubelszczyznę na ostatnim miejscu, jeśli chodzi o poziom rozwoju w kraju i Unii Europejskiej. Jest to uwarunkowane wieloma aspektami, z których najważniejsze wydają się: • występowanie dużych różnic pomiędzy obszarami zurbanizowanymi a wsią (wykształcenie, dochody); • słabość sektora edukacji, nieprzystosowanie edukacji do wymogów rynku (szczególnie słabe wykształcenie ludności wiejskiej); • wysoki wskaźnik bezrobocia (ukryte na wsi oraz wysokie wśród młodych); • istnienie grup społecznych o bardzo niskich dochodach, co prowadzi do wykluczenia społecznego i ubóstwa; • słabość i niedoinwestowanie sektora służby zdrowia; • słabość i niedoinwestowanie sektora kultury i dziedzictwa narodowego; • niska wydajność pracy; • niski wzrost gospodarczy (PKB); • niewystarczający poziom przygotowania terenów pod inwestycje; • uboga infrastruktura turystyczna regionu; • słabość sektora przedsiębiorczości; 7 Program Samorządowy • niski poziom innowacyjności oraz przepływu wiedzy, brak komercjalizacji osiągnięć naukowych; • niewystarczająco rozwinięty sektor instytucji otoczenia biznesu; • słaba dostępność do internetu oraz do usług telekomunikacyjnych; • słabo rozwinięty sektor transportu zarówno drogowego, jak i lotniczego; • słabość infrastruktury ochrony środowiska; • niski poziom inwestycji (w tym zagranicznych); • brak specjalnych stref i podstref ekonomicznych; • brak planów zagospodarowania przestrzennego; • brak koncepcji promocji regionu. Województwo ma wysoki udział ludności rolniczej w ogólnej liczbie pracujących – w 2004 roku w rolnictwie pracowało blisko 40% spośród wszystkich zatrudnionych. Użytki rolne w województwie lubelskim w 2004 roku stanowiły prawie 60% ogólnej powierzchni województwa. Niemal 100% użytków rolnych należało do sektora prywatnego. Przeciętna powierzchnia użytków rolnych gospodarstwa indywidualnego wyniosła 6,6 ha. Lubelskie ma znaczącą produkcję rolniczą w skali kraju. Region zajmuje czołowe lokaty w produkcji buraków cukrowych, chmielu, tytoniu oraz owoców. Niska opłacalność produkcji rolniczej i trudności w zbycie produktów powodują nasilenie się zjawiska odłogowania i ugorowania gruntów ornych. Wzrost zapotrzebowania na żywność ekologiczną powoduje rozwój rolnictwa ekologicznego, jednak tą formą produkcji w województwie zajmuje się niewielki odsetek gospodarstw rolnych. Lubelszczyzna jest obszarem atrakcyjnym turystycznie, ma bogatą i różnorodną spuściznę kulturową, walory krajobrazowe i uzdrowiskowe, należy też do regionów najczystszych ekologicznie. Niewykorzystane dotąd walory turystyczne województwa lubelskiego stwarzają możliwości rozwoju turystyki jako istotnego czynnika aktywizacji obszarów i źródła dochodu mieszkańców regionu. Pomimo usytuowania województwa lubelskiego na styku dwóch korytarzy transportowych wschód – zachód (Berlin – Warszawa – Moskwa i Warszawa – Lublin – Lwów) obecny stan dróg, dogodność połączeń kolejowych, a także odległości od najbliższych portów lotniczych znacznie zmniejszają atrakcyjność województwa. Infrastruktura transportowa w obszarze województwa lubelskiego odgrywa ogromną rolę w krajowym i międzynarodowym systemie transportowym. Podstawowy układ drogowy województwa stanowią drogi krajowe: Nr 2 granica państwa – Świecko – Poznań – Warszawa – Terespol – granica państwa łącząca w układzie równoleżnikowym większość ważniejszych dróg Europy i kraju; 8 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Nr 12 granica państwa – Łęknica – Głogów – Piotrków Trybunalski – Radom – Puławy– Lublin – Piaski – Chełm – Dorohusk – granica państwa; Nr 17 (E 372) Warszawa – Zakręt – Garwolin – Ryki – Kurów – Lublin – Piaski – Krasnystaw – Zamość – Tomaszów Lubelski – Hrebenne – granica państwa; Nr 19 granica państwa – Kuźnica Białostocka – Białystok – Siemiatycze – Międzyrzec Podlaski – Kock – Lubartów – Lublin – Kraśnik – Janów Lubelski – Nisko – Rzeszów. Drogi krajowe nr 12, 17 i 19 tworzą trasy przyszłych dróg ekspresowych i wraz z planowaną autostradą A2 stanowić będą układ dróg szybkiego ruchu o łącznej długości 550 km. W obszarze województwa istnieje 68 tras dróg wojewódzkich. Dla obsługi ruchu tranzytowego przez przejścia graniczne o znaczeniu międzyregionalnym najistotniejsze znaczenie mają drogi: • 835 Lublin – Biłgoraj – Przeworsk – Grabowica Starzeńska; • 816 Terespol – Kodeń – Sławatycze – Włodawa – Dorohusk – Horodło – Zosin • droga 698 Siedlce – Konstantynów – Terespol to tzw. nadbużanka, łącząca przejścia graniczne na wschodniej granicy państwa. Stan techniczny dróg ulega systematycznemu pogorszeniu. Na przestrzeni ostatnich lat na drogach krajowych i wojewódzkich zrealizowano niewiele dużych inwestycji drogowych, dominowały prace remontowo-modernizacyjne, co w związku ze wzrastającą liczbą przewozów powoduje obniżanie płynności ruchu i przepustowości dróg. Podstawowym problemem funkcjonowania ruchu drogowego jest brak sieci dróg ekspresowych, prowadzenie ruchu tranzytowego przez tereny intensywnie zurbanizowane, niska jakość sieci dróg niespełniająca wymogów nośności i niedostosowana do rozmiarów wzrastającego ruchu. Nieodzownym staje się stworzenie programu przewidującego stopniowe remonty, budowę i rozbudowę infrastruktury tego typu, uwzględniającej przede wszystkim poprawę stanu dróg najważniejszych dla regionu, budowę obwodnic miast w ciągach tych dróg, jak również wyposażenie dróg w potrzebne obiekty inżynieryjne. W województwie lubelskim nie ma portu lotniczego i nie funkcjonuje cywilny transport lotniczy. Istnieje siedem lotnisk o różnym charakterze w miejscowościach: Dęblin, Podlodów, Ułęż i Biała Podlaska, aeroklubowe o nawierzchni trawiastej (Radawiec i Zamość) oraz lotnisko w Świdniku. Niezbędne staje się podjęcie działań w celu dostosowania lotniska w Świd9 Program Samorządowy niku do transportu osobowego poprzez budowę lotniska wielofunkcyjnego. Korzystna odległość od Lublina, której pokonanie zajmuje około 15 min, istniejąca w pobliżu linia kolejowa, a w przyszłości obwodnica Lublina, to zachęta do podjęcia działań zmierzających do powstania lotniska osobowego właśnie w tym miejscu. Pierwszy krok został już uczyniony. W budżecie na 2006 rok, po lobbingu posłów PiS z Lubelszczyzny, rząd przyznał 14 mln zł na wykup gruntów pod lotnisko oraz przygotowanie dokumentacji technicznej dla tej inwestycji. Konieczne jest podjęcie dalszych działań, których efektem będzie uruchomienie lotniska za dwa lata. Na obszarze Lubelszczyzny przebiega ogółem 1100 km linii kolejowych. Pod względem wyposażenia w infrastrukturę transportową województwo należy do grupy najsłabiej rozwiniętych regionów. Bardzo słabo rozwinięte są linie o znaczeniu regionalnym. Inwestycji modernizacyjnych w dostosowaniu do standardów europejskich wymaga cała infrastruktura kolejowa. Zbyt mało jest linii zelektryfikowanych i dwutorowych, obserwuje się też niską jakość taboru i słaby system łączności. Obecna infrastruktura kolejowa wymaga pilnych inwestycji modernizacyjnych i dostosowania do standardów europejskich. Główne problemy dotyczą: stanu technicznego torów, przestarzałego systemu łączności, wyeksploatowanego i przestarzałego taboru, zbyt małej liczby miejsc oraz niskiego poziomu obsługi podróżnych. Wzrastające zainteresowanie transportem kolejowym Linią Hutniczo-Szerokotorową ze strony Rosji, Ukrainy, Chin, Kazachstanu, Japonii i Korei wymaga podjęcia jak najszybszych działań naprawczych, co powinno umożliwić zwiększenie przewozów (w tym kontenerowych) w tranzycie wschód – zachód. Niezbędny jest przy tym rozwój usług logistycznych o wysokim standardzie. W województwie lubelskim zarejestrowanych było około 150 tys. osób poszukujących pracy. Stopa bezrobocia rejestrowanego wynosiła 16% i była nieznacznie wyższa od stopy obliczonej dla całego kraju (15,7%). Natomiast pracowało około 720 tys. osób, które stanowiły ponad połowę ludności województwa w wieku produkcyjnym. W regionie występują niekorzystne tendencje na rynku pracy. Coraz więcej młodych, wykształconych ludzi z powodu niemożności znalezienia interesujących ofert pracy opuszcza województwo, poszukując jej w innych miejscach Polski oraz za granicą. Powoduje to nasilanie się niekorzystnych zjawisk demograficznych, gospodarczych i społecznych, co przejawia się w starzeniu się społeczeństwa, jego ubożeniu i apatii oraz braku aktywności, a to zmniejsza możliwości generowania przedsiębiorczości i innowacji. Kolejnym ważnym aspektem jest chłonność rynku, którą określają przede wszystkim dochody ludności. Pod tym względem województwo zajmuje 14. 10 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE miejsce w kraju z wynagrodzeniami niższymi o ponad 14% od średniej krajowej. W rankingach atrakcyjności inwestycyjnej województwo lubelskie jest oceniane jako jedno z najmniej atrakcyjnych regionów (15. miejsce w kraju). Wynika to ze słabej dostępności komunikacyjnej, niewielkiej chłonności rynku, niekorzystnych tendencji na rynku pracy, niewielkiego zaplecza przemysłowego, słabej promocji regionu jako atrakcyjnego inwestycyjnie i turystycznie. Stosunkowo niewielkie zaangażowanie inwestycyjne firm z kapitałem zagranicznym świadczy o niewielkim wpływie kapitału zagranicznego na proces rozwoju gospodarki regionalnej i wzrost jej konkurencyjności. Bardzo istotny wpływ na atrakcyjność inwestycyjną mają instytucje otoczenia biznesu, których sieć w województwie jest wciąż niedostateczna. Duże znaczenie mają agencje rozwoju, ośrodki wspierania biznesu, fundusze pożyczkowe, centra i parki technologiczne oraz inkubatory przedsiębiorczości, które podejmują różne inicjatywy gospodarcze i promocyjne. Brak jest również specjalnych stref ekonomicznych, w których w skali całego kraju następuje znaczny wzrost inwestycji. Produkt krajowy brutto na jednego mieszkańca województwa lubelskiego wynosił 15 tys. zł, co stanowiło 70% średniego poziomu dla całej Polski i 33% średniej unijnej. Udział województwa w tworzeniu PKB wynosi zaledwie 4%. Pod względem liczby uczelni wyższych województwo lubelskie zajmuje ósmą pozycję w kraju, natomiast siódmą pozycję pod względem liczby studiujących. Można więc wnioskować, że Lubelszczyzna wyróżnia się dużymi zasobami dobrze wykształconej kadry, lecz w zderzeniu tych danych ze wzrastającą liczbą bezrobotnych z wyższym wykształceniem należy podkreślić, iż wybierane bądź oferowane kierunki kształcenia nie są adekwatne do potencjalnych potrzeb lokalnego i regionalnego rynku pracy. W województwie lubelskim kształcenie na poziomie wyższym zapewniało 18 uczelni, 10 filii i wydziałów zamiejscowych oraz jeden punkt konsultacyjny. Stolica województwa – Lublin – jest największym ośrodkiem akademickim po wschodniej stronie Wisły. Tutaj mają swoją siedzibę największe uczelnie regionu, jak Uniwersytet Marii Skłodowskiej-Curie, Katolicki Uniwersytet Lubelski, Politechnika Lubelska, Akademia Rolnicza i Akademia Medyczna, istnieje również wiele prywatnych szkół wyższych. W regionie funkcjonują też mniejsze ośrodki szkolnictwa wyższego: Zamość, Biała Podlaska, Chełm, Ryki, Puławy i Dęblin. 11 12 Atuty i problemy rozwojowe województwa – analiza SWOT Mocne strony Słabe strony • Ulokowanie województwa lubelskiego w re- • Słabe wskaźniki wzrostu gospodarczego; gionie nadgranicznym; albo komunikacja • Dysproporcje wewnątrz regionu, szczególnie i transport transeuropejski; w relacji między terenami zurbanizowanymi a wsią; • Ekologiczna produkcja rolno-spożywcza; • Atrakcyjne, czyste krainy przyrodnicze, które • Brak pozarolniczych miejsc pracy na wsi; dają szansę na rozwój turystyki i agrotury• Wysokie bezrobocie (ukryte bezrobocie na styki; wsi, strukturalne bezrobocie wśród ludzi młodych w mieście); • Istnienie zasobów dziedzictwa kulturowego; • Zróżnicowane środowisko kulturowe, wynikające z multikulturowego charakteru regionu oraz ze sporej liczby organizacji krzewiących kulturę; • Niska wydajność pracy; • Zdegradowane tereny przemysłowe; • Zły stan infrastruktury komunikacyjnej; • Zdolność Lublina do pełnienia roli centrum • Brak lotniska, słaba dostępność komunikakulturowego, gospodarczego, administracyjcyjna regionu; nego regionu jako obszaru metropolitalne• Brak inwestorów tworzących miejsca pracy; go; • Wysoki poziom ubóstwa, szczególnie na wsi • Funkcjonowanie dobrze wykształconych i w małych gminach miejskich; i niedrogich kadr; • Niski udział w sektorze produkcji nowych • Funkcjonowanie bazy naukowo-badawczej technologii i sfery naukowo-badawczej; o sporym potencjale i różnorodności; • Słaby stan infrastruktury związanej z ochro• Spora liczba terenów pod inwestycje; ną środowiska i gospodarką wodno-kanali• Mobilność mieszkańców regionu, wyrażazacyjną. jąca się w samozatrudnianiu i otwieraniu działalności gospodarczej; • Rozwinięta sieć kontaktów gospodarczych na rynkach wschodnich; • Duża skłonność MSP do wprowadzania innowacji i nowych inwestycji. 13 Program Samorządowy Szanse rozwoju • Rozwój turystyki przez promocję regionu i jego walorów turystycznych; Zagrożenia • Dalsze cofanie się w rozwoju regionu; • • Promowanie poza regionem oraz rozwijanie • ekologicznej produkcji żywności; • • Dynamiczny rozwój Lublina – uzyskani statusu metropolii, największego miasta • wschodniej Polski; • Odpowiednie wykorzystanie środków z funduszy strukturalnych Unii Europejskiej; Niekorzystne tendencje demograficzne; Nierówny dostęp do edukacji i rynku pracy; Trwałe bezrobocie; Emigracja zarobkowa młodych wykształconych ludzi; • Utrzymująca się niska atrakcyjność inwestycyjna regionu; • Wykorzystanie możliwości wykreowania • Niedostateczne zabezpieczenie energetyczne regionu jako odskoczni na rynki wschodnie; regionu; • Rozwój rynku pracy przez promocję • Marginalizacja Lublina jako ośrodka naukokształcenia ustawicznego oraz odpowiednie wego i badawczego; dostosowanie systemu edukacyjnego; • Niska i zła absorpcja środków strukturalnych • Niszowe sektory produkcji i usług; Unii Europejskiej; • Wzrost poziomu innowacyjności, transferu • Brak nowych inwestorów zagranicznych, wiedzy z sektora nauki do przedsiębiorstw, schodzenie do roli regionu wyłącznie rolniprzez wspieranie i tworzenie klastrów, czego; parków przemysłowych, naukowo-technicz• pogorszenie stanu infrastruktury drogowej nych, specjalnych stref ekonomicznych; i kolejowej. • Inwestowanie w infrastrukturę graniczną w celu usprawnienia ruchu transgranicznego; • Budowa lotniska i poprawa infrastruktury komunikacyjnej (drogowej i kolejowej); • Rozwój infrastruktury dla przedsiębiorców. 14 Wizja rozwoju województwa Rozwój przedsiębiorczości B ędziemy wspierać rozwój sektora małych i średnich przedsiębiorstw, gdyż tworzy on stosunkowo najwięcej miejsc pracy. Warto zwrócić uwagę, w pryzmacie rozwoju MSP, na strukturę zasobów ludzkich regionu: duża liczba osób w wieku produkcyjnym, większa w porównaniu z poprzednimi latami aktywność samozatrudnienia, dobrze wykwalifikowane i niedrogie kadry. Zamierzamy wspierać instytucje otoczenia biznesu, które w znaczący sposób wpływają na rozwój przedsiębiorczości. Instytucje te zapewniają pomoc i wsparcie dla nowo powstających oraz istniejących firm, przez wiele działań doradczych, szkoleniowych, fundusze pomostowe, pomoc w założeniu własnej działalności gospodarczej. Godne uwagi jest to, że organizacje wsparcia otoczenia biznesu środki na swoją działalność często czerpią z odpowiednich programów finansowanych z funduszy europejskich. Przygotujemy odpowiednią infrastrukturę pod utworzenie stałej platformy przepływu wiedzy naukowo-badawczej do przedsiębiorstw, co zaowocuje wzrostem innowacyjności i konkurencyjności lubelskich firm. Nasz region dysponuje dobrą bazą naukowo-edukacyjną, która powinna być wykorzystana w celu zwiększenia nowoczesności produkcyjnej lubelskich przedsiębiorstw. Dlatego chcemy zwrócić większą uwagę na potrzebę zwiększenia nakładów i wsparcie sektora wiedzy oraz sukcesywną realizację „Regionalnej strategii innowacyjności”. Istotnym czynnikiem wzrostu gospodarczego regionu jest stopień nakładów inwestycyjnych, który bezpośrednio przekłada się na wzrost PKB. W tym pryzmacie bardzo ważne jest odpowiednie wykorzystanie alokacji finansowych, przeznaczonych dla województwa lubelskiego z funduszy strukturalnych UE, oraz utworzenie właściwej infrastruktury w celu przyciągnięcia inwestorów zewnętrznych (również zza zagranicy). Duże znaczenie ma również wspieranie handlu międzynarodowego szczególnie dynamicznie rozwijającego się z Ukrainą. Lubelszczyzna ma szansę stać się regionem Unii Europejskiej, z którego może odbywać się ekspansja na rynki wschodnie. Dlatego zamierzamy zwiększyć nakłady na modernizację infrastruktury transportu międzynarodowego. 15 Program Samorządowy Rolnictwo Rolnictwo na terenie naszego województwa jest sektorem, który ma olbrzymie szanse rozwoju. Nasze produkty są ekologiczne, niemodyfikowane genetycznie, pochodzą z jednego z najczystszych regionów, nie tylko Polski, ale też Unii Europejskiej, dlatego są bardzo konkurencyjne. Wiemy, że lubelskie rolnictwo może być nowoczesne i wydajne, dlatego pragniemy zaproponować niżej opisane rozwiązania. Zapewnimy zwiększenie nakładów na rozwój infrastruktury drogowej i kolejowej, co bezpośrednio wpłynie na jakość i szybkość transportu produktu od producenta do konsumenta. Zamierzamy wspierać zwiększenie poziomu nowoczesności produkcji rolno-spożywczej. Wprowadzenie innowacyjnych linii produkcyjnych zapewni zwiększenie efektywności oraz poprawę jakości produktu, dlatego będziemy dążyć do poszerzenia dostępu do nowych rozwiązań w sektorze produkcji rolniczej. Będziemy wspierać zrzeszanie się rolników w grupy producenckie, które są bardziej konkurencyjne od pojedynczych gospodarstw rolnych i lepiej dają sobie radę na rynku. Lubelskie produkty rolne należy odpowiednio wypromować na zewnątrz regionu, informując potencjalnych klientów, iż kupują artykuły ekologiczne. Warto również wspierać procesy tworzenia nowych regionalnych marek, które mogą stać się wizytówką regionu. Lubelszczyzna jest regionem o niepowtarzalnej, czystej i często jeszcze nietkniętej przez cywilizację przyrodzie, co daje duże możliwości rozwoju. Dlatego będziemy wspierać rozwój infrastruktury turystycznej i promować agroturystykę. Promocja powinna odbywać się przez pokazanie walorów turystycznych poszczególnych krain geograficzno-przyrodniczych Lubelszczyzny. Chcemy rozszerzyć i unowocześnić edukację osób z sektora rolnictwa, co da szansę unowocześnienia produkcji rolnej. Szczególnie ważne jest rozwijanie systemu reorientacji zawodowej rolników. Naszym priorytetem jest właściwe wykorzystanie środków pomocowych UE, przeznaczonych na restrukturyzację rolnictwa, oraz stworzenie instrumentów finansowych wspierających sektor (gwarancje bankowe, pożyczki, kredyty). 16 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Rynek pracy i rozwój zasobów ludzkich Zamierzamy intensyfikować rozwój sektora MSP, który generuje stosunkowo dużo miejsc pracy, co powinno zapewnić zmniejszenie bezrobocia. Lubelszczyzna dysponuje sporym zasobem dobrze wykwalifikowanych i niedrogich pracowników (szczególnie w miastach, gdzie znajdują się ośrodki edukacyjne), dlatego warto przyciągać inwestycje z sektora usług. Chcemy wpłynąć na restrukturyzację systemu nauczania, który nie jest przystosowany do wymogów funkcjonujących na rynku pracy. Szczególnie ważne jest wsparcie edukacji na poziomie wyższym, co zwiększy konkurencyjność regionu oraz przyciągnie nowych inwestorów. Zamierzamy zwiększyć nakłady na inwestycje w celu utworzenia nowych organizacji sektora badawczo-edukacyjnego. Turystyka W zakresie turystyki zamierzamy prowadzić następujące działania: • promocję ekologicznej turystyki i agroturystyki; • promocję lubelskiego dziedzictwa kulturowego; • tworzenie nowych marek turystycznych przez rozpowszechnienie informacji na temat walorów lubelskich krain przyrodniczych; • promocję turystyki transgranicznej. Infrastruktura transportu Rozwój infrastruktury transportu jest ważny dla Lubelszczyzny, szczególnie biorąc pod uwagę nadgraniczne położenie regionu. Województwo ma szansę stać się tzw. Bramą Unii Europejskiej na Wschód, ale też dobry transport może przyciągnąć nowych inwestorów. Będziemy starali się zwiększyć nakłady na inwestycje w infrastrukturze komunikacyjnej, drogowej i kolejowej. Strategicznym celem jest budowa lotniska, które jest niezbędne do dalszego rozwoju regionu, a szczególnie Lublina jako obszaru metropolitalnego. Dlatego też podejmiemy działania, zmierzające do jak najszybszej budowy lotniska w Świdniku. 17 Program Samorządowy Wsparcie rządu Zgodnie z wyrażanymi wielokrotnie opiniami samorządów gminnych i powiatowych za najważniejsze i wymagające rządowego wsparcia uważamy: • przebudowę dróg S17 i S19 oraz inwestycje w drogi regionalne i powiatowe; • modernizację transportu kolejowego jako ważnego elementu tranzytu wschód – zachód; • poprawę infrastruktury przejść granicznych; • rozbudowę przejść przez Wisłę, przede wszystkim mostu w Puławach; • budowę lotniska w Świdniku; • budowę sieci szybkich łączy internetowych; • zakładanie podstref ekonomicznych i wykorzystanie pomocy publicznej przy zwolnieniach z podatków i opłat lokalnych; • budowę i modernizację infrastruktury wodno-ściekowej i ochrony środowiska; • wspieranie MSP i przyciąganie strategicznych inwestorów; • uzyskanie statusu metropolii przez miasto Lublin; • rozwój i poprawę bazy społecznej (służba zdrowia, sport, kultura, opieka socjalna); • rozwój projektu „Lublin – miasto wiedzy” na poziomie województwa; • wspieranie rolnictwa i ekologicznej produkcji rolnej; • wykorzystanie spółek Skarbu Państwa do rozwoju lokalnej gospodarki (np. poprzez przeznaczenie na rozwój regionu wypracowanego zysku); • komercjalizacja przedsiębiorstwa państwowego FS Holding z wykorzystaniem go do finansowania zadań rozwoju regionalnego. 18 Obszary strategiczne rozwoju • • • • • • • • D okonana analiza oraz opis pozycji konkurencyjnej regionu pozwalają nam na rekomendację następujących działań: poprawa dostępności komunikacyjnej; stworzenie warunków do rozwoju przedsiębiorczości; przyciągnięcie inwestorów; maksymalna efektywność wykorzystania środków UE; modernizacja rolnictwa i rozwój terenów wiejskich; stworzenie korzystnych warunków turystyki; rozwój funkcji naukowo-badawczych i dostępności edukacji; rozbudowa bazy infrastruktury społecznej. Cele strategiczne: I Poprawa dostępności komunikacyjnej w regionie II Rozwój przedsiębiorczości i tworzenie warunków do przyciągania inwestorów III Rozwój rolnictwa i terenów wiejskich IV Poprawa infrastruktury społecznej Tak dobrane cele strategiczne wyznaczają priorytety programu wyborczego PiS dla województwa lubelskiego. Na pierwszym miejscu postawiliśmy na poprawę dostępności komunikacyjnej. Element ten ma kluczowe znaczenie dla dynamiki rozwoju i poprawy jakości życia mieszkańców regionu. Bez dobrych dróg, szybszych połączeń kolejowych (np. bez wielkich inwestycji podróż koleją z Lublina do Warszawy może trwać 1,5 godziny pociągiem pospiesznym) oraz istnienia lotniska pasażerskiego i cargo możliwość przyciągnięcia nowych inwestorów oraz stworzenie warunków do powstawania nowych miejsc pracy jest znacznie ograniczona. Biorąc pod uwagą wiele czynników decydujących o konkurencyjności regionów, ten wydaje się nam najważniejszy. Kolejny cel strategiczny naszego programu to rozwój przedsiębiorczości. Chcemy wykorzystać potencjał tkwiący w dynamicznej, dobrze wykształconej i stosunkowo niedrogiej kadrze pracowników. Najwięcej uwagi przykładamy do przedsiębiorczości rodzinnej oraz rozwoju małych i średnich przedsiębiorstw. Wyrażamy przekonanie, że łatwiej przygotować 1000 nowych miejsc 19 Program Samorządowy pracy poprzez stworzenie odpowiednich warunków, aby 1000 firm zatrudniło po jednym nowym pracowniku, niż przyciągnąć jednego inwestora, który od razu zatrudni 1000 osób. Nie rezygnujemy oczywiście z przyciągania inwestorów zewnętrznych. W tym celu chcemy zapewnić zniesienie wszystkich barier administracyjnych (przede wszystkim stworzenie całościowych planów zagospodarowania przestrzennego) i wydzielenie specjalnych, przygotowanych do inwestowania stref – parków technologicznych i przemysłowych. Pamiętamy jednak o specyfice regionu, o lubelskiej wsi. Bardzo nam zależy na jej wsparciu. Wierzymy, że jesteśmy w stanie wykorzystać te wszystkie szanse, jakie daje wsi i rolnikom przystąpienie Polski do Unii Europejskiej. Marzy nam się dobrze rozwinięte rolnictwo ekologiczne, wykorzystanie wszystkich szans na współdziałanie producentów zbóż, warzyw i owoców, a przede wszystkim na aktywizację wsi jako miejsca do życia i pracy nie tylko w rolnictwie. Nie zapominamy o sferze społecznej. Wyrównywanie dysproporcji socjalnych postawiliśmy sobie jako czwarty priorytet najbliższej kadencji samorządu. Zaczynamy od pracy – zwiększenie możliwości znalezienia pracy lub samozatrudnienia traktujemy jako być albo nie być w kraju i regionie dla absolwentów lubelskich szkół i uczelni. Chcemy dbać o spójność całego regionu i godziwe warunki życia dla wszystkich jego mieszkańców. Wprowadzamy cały szereg mechanizmów zmniejszających obszary wykluczenia społecznego i zapewniających równomierny dostęp do sieci infrastruktury społecznej. Wykorzystując unijne wsparcie, chcemy rozbudzać aspiracje edukacyjne i budować społeczeństwo wiedzy. Znamy też problemy służby zdrowia. Podejmiemy takie działania, które pozwolą na poprawę dostępności i jakości usług medycznych, a dzięki wnikliwemu nadzorowi sprawią, że żadna publiczna złotówka nie zostanie zmarnowana. Poprawa dostępności komunikacji w regionie Cel ogólny: Rozwój komunikacji dla ułatwienia kontaktów z innymi regionami oraz poprawy spójności wewnętrznej województwa. Zadania: 1. Budowa autostrady A2 oraz budowa i przebudowa dróg krajowych na terenie województwa lubelskiego: 20 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE • budowa autostrady A2 na odcinku Siedlce – Biała Podlaska – Terespol – granica państwa; • droga ekspresowa S12 – budowa odcinka po ostatecznym wytyczeniu przebiegu w ramach tzw. Szlaku Staropolskiego; • droga ekspresowa S17 – budowa na odcinku Warszawa Zakręt – Ryki – Kurów – Lublin – Piaski – Chełm – Dorohusk – granica państwa; • droga ekspresowa S19 – budowa na odcinku Międzyrzec Podlaski – Kock – Lubartów – Lublin – Kraśnik – Janów Lubelski – Nisko – Rzeszów; • droga krajowa nr 74 – budowa na odcinku Annopol – Kraśnik – Janów Lubelski – Frampol – Zamość – Hrubieszów – Zosin – granica państwa. 2. Przebudowa dróg wojewódzkich w celu usprawnienia połączeń komunikacyjnych wewnątrz województwa i z województwami sąsiednimi oraz granicą państwa: • rozbudowa i modernizacja drogi wojewódzkiej nr 816 na odcinku Terespol – Kodeń – Sławatycze – Włodawa – Dorohusk – Horodło – Zosin; • rozbudowa i modernizacja drogi wojewódzkiej nr 835 na odcinku Lublin – Wysokie – Biłgoraj – Sieniawa; • rozbudowa i modernizacja drogi wojewódzkiej nr 830 na odcinku Lublin – Nałęczów – Bochotnica; • rozbudowa i modernizacja drogi wojewódzkiej nr 747 na odcinku Solca n. Wisłą – Opole Lubelskie – Bełżyce – Konopnica; • budowa obwodnicy Nałęczowa; • budowa obwodnicy Opola Lubelskiego. 3. Rozwój i modernizacja infrastruktury drogowej miejskich ośrodków wzrostu w województwie lubelskim: • budowa obwodnicy Lublina; • drogi dojazdowe do obwodnicy w Lublinie; • przebudowa ciągu dróg wojewódzkich w Lublinie. 4. Poprawa stanu infrastruktury drogowej istotnej dla społeczności lokalnych. Cel szczegółowy: Poprawa infrastruktury transportu kolejowego. Zadania: 1. Modernizacja infrastruktury kolejowej w celu poprawy atrakcyjności Lubelszczyzny zarówno w wymiarze biznesowym, jak i turystycznym: 21 Program Samorządowy • a) b) c) • • 2. 3. 4. 5. 6. linia nr 7 Warszawa – Lublin: budowa drugiego toru na odcinku Pilawa – Otwock, zwiększenie prędkości do 160 km/h, modernizacja kolejowego przejścia granicznego w Dorohusku; zelektryfikowanie linii Lublin – Stalowa Wola – Rozwadów; budowa nowej linii od istniejącej linii nr 25 w stacji Padew do elektrowni Połaniec, prowadząc ją przez most LHS na Wiśle, tor normalny poprowadzić w torze LHS z trzecią szyną; inwestycja ta zapewni najkrótszą drogę dowozu węgla z kopalni Bogdanka do elektrowni Połaniec; • modernizacja i elektryfikacja linii nr 25 w celu uzyskania alternatywnego i jednocześnie szybkiego połączenia Lublina z Krakowem; • budowa kolejowego przejścia granicznego z Ukrainą w Hrubieszowie z jednoczesną rewitalizacją linii nr 72. Uruchomienie kolejowego ruchu podmiejskiego: • umożliwienie wygodnego i szybkiego przewozu klientów z lotniska w Świdniku do metropolii Lublin; • zapewnienie dogodnego połączenia w ruchu podmiejskim, co stworzy szansę na znalezienie pracy przez mieszkańców podlubelskich miejscowości, zwłaszcza w deficytowych jeśli chodzi o zatrudnienie branżach. Stworzenie promienistego systemu transportowego Lubelszczyzny, polegającego na dowożeniu pasażerów do wyznaczonych centrów PKP, przy użyciu transportu samochodowego (autobusy, busy). Dalsza podróż odbywałaby się koleją. Sprawna absorpcja środków z funduszy europejskich w celu modernizacji i rozwoju infrastruktury przewozów kolejowych. Zwiększenie znaczenia przewozów kolejowych (ludzi i towarów) w celu zacieśnienia kontaktów z Ukrainą i Białorusią poprzez wymianę turystyczną i biznesową, modernizacja kolejowych przejść granicznych. Promocja transportu intermodalnego jako konkurencyjnego do transportu przewozów masowych. Cel szczegółowy: Stworzenie możliwości transportu lotniczego pasażerskiego i cargo. 1. Lokalizacja lotniska w Świdniku uznana została przez nas jako optymalna, gdyż pozwala wykorzystać w maksymalnym stopniu teren i infrastrukturę dotychczasowego lotniska fabrycznego WSK „PZL – Świdnik” oraz istniejące tam fachowe kadry. Ma to również duże znaczenie dla wysokości na22 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE kładów, jakie trzeba przeznaczyć na tę inwestycję – jej całkowity koszt to ok. 80 mln zł (Niedźwiada co najmniej kilkanaście razy tyle plus komunikacja, której całkowicie brak przy odległości ok. 40 km od Lublina), wliczając w to nakłady na infrastrukturę towarzyszącą lotnisku, np. wyłączenie z komunikacji ul. Lotniczej w Świdniku (kwota ta zakłada przejęcie od banku Pekao S.A. płyty lotniska przez Prezydenta Lublina, który dzięki aktywności posłów Klubu Parlamentarnego PiS ma do dyspozycji 14 mln zł w rezerwie budżetowej państwa). Zlokalizowane w Świdniku lotnisko będzie mieć bardzo dobre połączenie drogowe, tj. od północy: droga Lublin – Mełgiew, od południa: Lublin – Chełm – Dorohusk oraz Lublin – Zamość – Hrebenne, co umożliwi dojazd do centrum Lublina mniej więcej w 10–15 min, a także szybki dojazd do Chełma, Zamościa i przejść granicznych w Dorohusku i Hrebennem. W przyszłości w bezpośrednim jego sąsiedztwie będzie północna obwodnica Lublina dla trasy Warszawa – Dorohusk – Hrebenne. Obok lotniska przebiega również linia kolejowa Lublin – Chełm – Dorohusk. Tereny położone w sąsiedztwie lotniska doskonale się nadają na lokowanie tam różnorodnej działalności gospodarczej (obok Park Przemysłowy i dzielnica przemysłowa Lublina – Zadębie). Samo lotnisko obejmuje miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który przesądza m.in. kwestie protestów osiedla Felin (ostateczne wyroki NSA po dwuletnim postępowaniu administracyjnym). W tej chwili trwają prace nad dokumentacją, określającą warunki łagodnego przeniesienia części kolonii susła perełkowatego, zgodnie z wymogami ochrony przyrody i programu NATURA 2000. Linie lotnicze chcą korzystać z lotniska w Świdniku, Agencja Ruchu Lotniczego chce za środki Skarbu Państwa postawić urządzenia zapewniające nawigację, lotnisko wpisane jest we wszelkie międzynarodowe kanały powietrzne. Swoimi parametrami lotnisko w Świdniku nawiązywać będzie do lotnisk typu City Airport. Będzie mieć pas startowy o nawierzchni sztucznej, dł. 1540 m i szer. 30 m. To w pełni profesjonalne małe lotnisko regionalne umożliwi: • uruchomienie i obsługę regionalnych połączeń pasażerskich samolotami o pojemności 40-60 miejsc po Polsce i Europie, co w pełni zaspokoi potrzeby regionu; • przyjmowanie i obsługę lekkich samolotów klasy business, samolotów kurierskich, małego carga, samolotów dyspozycyjnych różnych służb, w tym ratowniczych oraz śmigłowców różnego przeznaczenia; • obsługę lotów na trasach międzynarodowych w oparciu o ustanowione na nim już obecnie przejście graniczne; 23 Program Samorządowy • świadczenie podstawowych usług serwisowych dla sprzętu latającego; • docelowo także zwiększenie asortymentu kooperacji ze strony PZL Świdnik, a zatem zwiększenie liczby miejsc pracy z zakładach lotniczych, nie licząc miejsc pracy na lotnisku, około lotniska i w biznesie towarzyszącym. Harmonogram działań zakłada, że w roku 2006 zakończone zostaną prace nad dokumentacją niezbędną dla Urzędu Lotnictwa Cywilnego do uzyskania zezwolenia na prowadzenie tej klasy lotniska. Zdecydowanie większa część terenu niezbędnego na prowadzenie lotniska zostanie też nabyta od banku (123 ha). Na lata 2007-2008 przypadnie uregulowanie stanu własnościowego 44 ha terenów prywatnych. W tym czasie (lipiec 2007) nastąpi też przeniesienie zagrożonej budową kolonii susła i opracowanie całości dokumentacji technicznej. Zakładamy, że z końcem kadencji 2007–2011 powinna zakończyć się budowa świdnickiego lotniska i pierwsze samoloty będą mogły wystartować. 2. Przygotowanie do budowy Międzynarodowego Portu Lotniczego w Niedźwiadzie jako możliwe uzupełnienie oferty transportowej województwa. Rozwój przedsiębiorczości i tworzenie warunków do przyciągania inwestorów Cel ogólny: Podnoszenie konkurencyjności przedsiębiorstw w regionie poprzez wsparcie czynników ułatwiających ich powstawanie i rozwój. Cel szczegółowy: Instrumenty pożyczkowe i poręczeniowe dla przedsiębiorców. Zadania: • zwiększenie dostępności, odpowiednie i równomierne rozmieszczenie funduszy, instrumentów pożyczkowych oraz poręczeniowych; • właściwe wykorzystanie funduszy europejskich w celu wzmocnienia instrumentów poręczeniowych i pożyczkowych; • ułatwienia pożyczkowe i poręczeniowe w powstawaniu nowych firm; • intensyfikacja powstawania oraz reorganizacji przedsiębiorstw na działalność innowacyjną. 24 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Cel szczegółowy: Dotacje inwestycyjne dla przedsiębiorstw. Absorpcja środków UE na rozwój przedsiębiorczości. Cel szczegółowy: Stworzenie infrastruktury badawczo-rozwojowej. Zadania: • zwiększenie inwestycji w sektor badawczy w celu wzrostu jego potencjału; • zwiększenie liczby innowacyjnych rozwiązań technologicznych; • właściwa realizacja „Regionalnej strategii innowacyjnej”; • zwiększenie przepływu wiedzy z sektora nauki do przedsiębiorców. Cel szczegółowy: Wsparcie instytucji i usług otocznia biznesu. Zadania: • wzmocnienie instytucji otoczenia biznesu przez doradztwo i szkolenia; • zwiększenie wsparcia dla instytucji otoczenia biznesu przez lepsze wykorzystanie funduszy strukturalnych Unii Europejskiej. Cel ogólny: Stworzenie warunków do przyciągania nowych inwestorów i powstawania nowych miejsc pracy. Cel szczegółowy: Opracowanie regionalnej koncepcji zagospodarowania przestrzennego i przygotowanie terenów inwestycyjnych. Zadania: • plany zagospodarowania przestrzennego – uruchomienie specjalnych dotacji dla samorządów na utworzenie planów zagospodarowania przestrzennego; • przygotowanie odpowiedniej infrastruktury komunikacyjnej; • utworzenie zintegrowanej oferty inwestycyjnej regionu. 25 Program Samorządowy Cel szczegółowy: Wspieranie rozwoju parków przemysłowych i parków naukowo-technologicznych. Zadania: • wsparcie powstawania parków przemysłowych i parków naukowo-technologicznych przy odpowiednim wykorzystaniu środków z Unii Europejskiej; • utworzenie odpowiednio przygotowanych obszarów pod powstawanie parków naukowo-technologicznych i przemysłowych; • tworzenie specjalnych stref gospodarczych, w których mogłyby powstawać parki. Rozwój rolnictwa i terenów wiejskich Cel ogólny: Podnoszenie poziomu i jakości życia mieszkańców obszarów wiejskich. Cel szczegółowy: Wspieranie rolnictwa ekologicznego. Zadania: • promocja i wsparcie regionalnej ekologicznej produkcji żywności; • wsparcie tworzenia i promocji nowych marek ekologicznej żywności. Cel szczegółowy: Wspieranie powstawania klastrów producenckich w sektorze przetwórczym. Zadania: • uświadomienie podniesienia konkurencyjności gospodarstw rolnych poprzez łączenie się w grupy producentów i wybór rolniczej specjalizacji oraz wykorzystanie funduszy unijnych; • tworzenie wspólnych marek produktów i ich promocja. Cel szczegółowy: Rozwijanie działalności pozarolniczej na wsi. 26 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE • • • • • • Zadania: zminimalizowanie monofunkcyjności poprzez edukację w kierunku prowadzenia działalności pozarolniczej na wsi (usługi i agroturystyka); poprawa infrastruktury (dróg, oczyszczalni ścieków, sieci informatycznych, telekomunikacyjnych); podniesienie poziomu wykształcenia poprzez ułatwienie dostępu do edukacji w dziedzinie produkcji rolniczej; ułatwienie zbioru sezonowych owoców poprzez zatrudnianie cudzoziemców w oparciu o złagodzone przepisy wizowe oraz sprzedaży owoców po atrakcyjnych cenach; rozwijanie na obszarach wiejskich działalności agencji doradczych; pomoc w postaci zasiłku celowego na odbudowę budynków mieszkalnych oraz zakup niezbędnego wyposażenia zniszczonych przez klęski żywiołowe. Poprawa infrastruktury społecznej Cel ogólny: Wzrost poziomu zatrudnienia i spójności społecznej regionu. Cel szczegółowy: Dostosowanie zasobów pracy do zmieniającej się sytuacji na rynku pracy Zadania: • podniesienie poziomu edukacji ponadgimnazjalnej (niwelowanie różnic miasto – wieś); • dopasowanie oferty szkolnictwa ponadgimnazjalnego do potrzeb rynku pracy; • wypracowanie systemu (szybkie reagowanie) dostosowania programów nauczania do aktualnego popytu i podaży na określone zawody w regionie; • upowszechnienie kształcenia zawodowego przy wykorzystaniu programów modułowych; • włączenie szkolnictwa wyższego w system badania skuteczności edukacyjnej poprzez ułatwianie dostępu do informacji o jakości kształcenia; • propagowanie wśród pracodawców idei szkolenia pracowników poprzez inwestowanie w uzupełnianie ich kwalifikacji i umiejętności dostosowujących do nowych technologii; • wyzwalanie aktywności edukacyjnej osób nisko wykwalifikowanych; 27 Program Samorządowy • indywidualizacja usług aktywizacji zawodowej; • rozwój usług poradnictwa zawodowego. Cel szczegółowy: Zmniejszanie obszarów wykluczenia społecznego. Zadania: • aktywizacja zawodowa osób długotrwale bezrobotnych, w tym z rodzin dotkniętych pokoleniowym bezrobociem; • opracowanie systemu motywowania osób starszych i niepełnosprawnych do podnoszenia kwalifikacji; • angażowanie osób niepełnosprawnych w proces aktywizacji zawodowej; • tworzenie sieci klubów integracji społecznej; • wypracowanie systemowego rozwiązania ograniczania bierności zawodowej i społecznej; • utworzenie silnego systemu (opartego na jasnym i przejrzystym podziale kompetencji) współpracy instytucji samorządowych (PCPR, pUP, CIS) oraz instytucji sektora pozarządowego; • monitorowanie i ewaluacja programów integracyjnych dla uchodźców; • tworzenie programów przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu poprzez wykorzystanie całego spektrum instrumentów aktywizacyjnych, stosowanych przez różne instytucje samorządowe oraz sektor pozarządowy. Cel szczegółowy: Społeczeństwo wiedzy. Zadania: poprawa dostępności do usług edukacyjnych; poprawa dostępności do informacji o jakości kształcenia ustawicznego; propagowanie kształcenia na kierunkach inżynieryjno-technicznych; rozwój sieci centrów informacji z bezpłatnym dostępem do internetu dla mieszkańców lokalnej społeczności; • wyposażanie w sprzęt oraz doskonalenie umiejętności obsługi komputera pracowników oraz osób poszukujących pracy. • • • • Cel szczegółowy: Ułatwienie dostępu do usług społecznych poprzez równomierny rozwój infrastruktury społecznej w regionie. 28 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE Zadania: • rozwój partnerstwa publiczno-społecznego w sferze usług społecznych poprzez angażowanie różnych organizacji (NGO) w rozwiązywanie problemów społecznych; • zlecanie realizacji usług społecznych jednostkom zewnętrznym; • opracowanie jasnych i przejrzystych reguł przyznawania środków publicznych na organizację zadań publicznych. Cel ogólny: Poprawa stanu zdrowia społeczeństwa i sytuacji służby zdrowia. Cel szczegółowy: Poprawa dostępności i jakości usług medycznych. W województwie lubelskim było zatrudnionych 6119 lekarzy i 1531 stomatologów. Dostępność do świadczeń udzielanych przez lekarzy, określana ich liczbą przypadającą na 10 tys. ludności, wynosiła 28/10 tys. Wskaźnik dla lekarzy stomatologów wynosił 7/10 tys. W województwie lubelskim obserwuje się stopniowy spadek liczby pielęgniarek (o 5,3% w porównaniu z 2003 rokiem). Ma to związek z niskimi wynagrodzeniami w służbie zdrowia i emigracją personelu medycznego – zarówno średniego, jak i wyższego – za granicę. Biorąc pod uwagę strukturę lekarzy wg posiadanej specjalizacji, widzimy niedobór kardiologów, onkologów, hematologów, diabetologów, endokrynologów i gastrologów, w związku z czym należałoby rozważyć zwiększenie liczby miejsc specjalizacyjnych dla lekarzy. Aby zapewnić pacjentom lepszą jakość i dostępność świadczeń medycznych, należy zadbać o dobrze wykwalifikowany personel medyczny poprzez umożliwienie mu szkoleń oraz odpowiednie wynagradzanie. Cel szczegółowy: Uszczelnienie nadzoru nad zakładami opieki zdrowotnej. W województwie lubelskim funkcjonują 494 zakłady opieki zdrowotnej. Nieliczne tylko zakłady opieki zdrowotnej udzielają świadczeń w soboty, i to w ograniczonym wymiarze godzin, co odbija się na racjonalnym wykorzystaniu opieki doraźnej (60-80% wezwań niecelowych). Konieczne są działania o charakterze kompleksowym, obejmujące ograniczenie czynników ryzyka, objęcie profilaktyką osób z grup zagrożonych oraz wczesna identyfikację osób wymagających leczenia specjalistycznego. Zadania, 29 Program Samorządowy które są w kompetencji lekarza pierwszego kontaktu, rzadko są realizowane z powodu braku stosownych planów i mierników oceny ich realizacji oraz braku odpowiedzialności lekarzy rodzinnych za uczestnictwo w programach. Szczególnie niepubliczne zakłady opieki zdrowotnej pozbawione są nadzoru w zakresie czynnego poradnictwa, promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej. Odpowiednie regulacje prawne i koordynacja działań ośrodków monitorujących stan zdrowia, samorządów i jednostek odpowiedzialnych za finansowanie świadczeń (NFZ) stworzyłyby większe możliwości podejmowania konkretnych działań i ich egzekwowania. Zasadnicze znaczenie dla realizacji programów zdrowotnych i polityki zdrowotnej ma działalność ośrodków decyzyjnych z wysoko wykwalifikowaną kadrą w zakresie zdrowia publicznego. Rozmieszczenie i stan dróg w województwie oraz intensywność ruchu drogowego ma wpływ na zagrożenie wypadkami komunikacyjnymi, bezpieczeństwo i zdrowie mieszkańców województwa, a położenie przygraniczne na występowanie chorób zakaźnych. Istniejące przejścia graniczne, drogowe i kolejowe oraz przebiegające przez teren województwa drogi międzynarodowe wpływają na intensywność ruchu tranzytowego. Bardzo ważna jest poprawa infrastruktury i stanu dróg oraz rozmieszczenie karetek pogotowia ratunkowego tak, by czas dojazdu na miejsce zdarzenia i do szpitala był jak najkrótszy. 30 Inwestycje Puławy 1. Obwodnica Puław 2. Most na Wiśle 3. Włączenie Zakładów Azotowych „Puławy” do Wałbrzyskiej Podstrefy Ekonomicznej 1. 2. 3. 4. 1. 2. 3. 4. Kraśnik Obwodnica Kraśnika Przetwórstwo rolno-spożywcze (chłodnia) Tłocznia oleju do biopaliw w Wilkołazie Realizacja programu zagospodarowania doliny rzeki Wyżnicy z gospodarką ściekową i rekreacyjną Łuków Kanalizacja miasta i gminy Łuków Kolej Lublin – Łuków – szynobusy Duża obwodnica Łukowa połączona z drogą Łuków – Lublin Budowa wysypiska śmieci, utylizacja odpadów Janów Lubelski 1. Budowa infrastruktury pod park rekreacji w Janowie 2. Droga Janow – Godziszów – Batorz – zmiana kat. na drogę wojewódzką 3. Kanalizacja – infrastruktura przeciwburzowa w miejscowościach Godziszów, Modliborzyce, Wierzchowiska Ryki 1. Miejska Oczyszczalnia Ścieków 2. Kanalizacja obszarów wiejskich 3. Budowa kompleksu sportowo-rekreacyjnego Lubartów 1. Budowa Centrum Kultury 2. Budowa lotniska Niedźwiada 31 Program Samorządowy 3. Modernizacja, renowacja i połączenie drogi Lubartów – Lublin – Rzeszów Lublin Ziemski 1. Wsparcie budowy szpitala w Bychawie – oddziały paliatywne 2. Modernizacja ciągu komunikacyjnego droga Lublin – Kamień Świdnik 1. Budowa lotniska 2. Modernizacja Parku Przemysłowego 3. Budowa dróg dojazdowych (al. Solidarności, ul. Kusocińskiego) do planowanych węzłów na drodze krajowej Warszawa – Kijów (Witosa, Mełgiew, Mełgiewska) 4. Budowa kolektora kanalizacji deszczowej wraz z oczyszczalnią wód opadowych Łęczna 1. Kontynuacja budowy szpitala 2. Przebudowa drogi wojewódzkiej Lubartów – Łęczna – Biskupice Międzyrzec Podlaski 1. Zagospodarowanie byłej żwirowni – ośrodek wypoczynkowy 2. Przydomowe oczyszczalnie ścieków, kanalizacja obszarów wiejskich 3. Droga powiatowa Utrówka – Strzakły Radzyń Podlaski 1. Budowa budynku sądu 2. Remont zespołu parkowo-pałacowego 3. Segregacja i utylizacja śmieci, budowa wysypiska śmieci Biała Podlaska 1. Zagospodarowanie terenu byłego lotniska 2. Zagospodarowanie terenu przy ul. Północnej 3. Budowa zatok autobusowych, reorganizacja komunikacji miejskiej Hrubieszów 1. Rozbudowa HOSIR – części hotelarsko-gastronomicznej 2. Koncepcja budowy zalewu w powiecie 32 WOJEWÓDZTWO LUBELSKIE 3. Budowa obwodnicy Hrubieszowa północ – wschód Włodawa 1. Przejście graniczne z Białorusią – Włodawa Tomaszówka 2. Ukrainą – Zbereże Adamczuki 3. Poprawa infrastruktury drogowej Chełm Obwodnica północna Chełma Biłgoraj 1. Droga krajowa 835 Lublin – Przemyśl (do granic województwa lubelskiego) 2. Hala sportowa – kompleks rekreacyjno-sportowy na terenie powiatu 3. Poprawa infrastruktury i terenów inwestycyjnych 4. Rozwój ekologicznego przetwórstwa rolno-spożywczego 1. 2. 3. 4. Parczew Zakład utylizacji i segregacji śmieci w Parczewie Modernizacja trasy Międzyrzec Podlaski – Lublin Budowa obwodnicy dla Parczewa Budowa kanalizacji przy jeziorach Białka, Czarne, Zagłębocze Krasnystaw 1. Termomodernizacja SP ZOZ szpitala w Krasnymstawie 2. Droga Żółkiewka w kierunku na Biłgoraj 3. Budowa drugiego mostu i małej obwodnicy – poprawa układu komunikacyjnego Tomaszów Lubelski 1. Uruchomienie biopaliwa w Cukrowni Wożuczyn 2. Poprawa infrastruktury – obwodnica tomaszowska 3. Budowa basenu sportowego w Tomaszowie Lubelskim Opole Lubelskie 1. Zmiana drogi 824 z wojewódzkiej na krajową 2. Uruchomienie linii produkcyjnej cukierków w Cukrowni Opole Lubelskie 33 Program Samorządowy 1. 2. 3. 4. Zamość Inwestycje drogowe – obwodnica zachodnia na trasie E74, ulica Dzieci Zamojszczyzny, aleja 1 Maja – Lubelska Obwodnica wschodnia – aleja Hrubieszowska do alei Jana Pawła II i Legionów Zakład utylizacji w Dębowcu Park Naukowo-Technologiczny na terenie powiatu (strefa ekonomiczna – podstrefa ekonomiczna) 34 Samorządowy Program PiS Rozwoju Województwa opracował Samorządowy Zespół Programowy, powołany przez Klub Parlamentarny „Prawo i Sprawiedliwość” i Zarząd Główny Partii „Prawo i Sprawiedliwość”, w skład którego weszli przedstawiciele parlamentu, administracji rządowej i samorządowej w województwach, a także przedstawiciele instytucji i organizacji społecznogospodarczych. Przy opracowaniu Programu wykorzystano materiały przygotowane przez Rząd RP, a także władze samorządowe poszczególnych województw. WYDAWCA: KOMITET WYBORCZY Prawo i Sprawiedliwość ul. Nowogrodzka 84/86, 02-018 Warszawa tel. (+48) 22 6215035, faks (+48) 22 6216767 www.pis.org.pl
