P R O T O K Ó Ł

Wyłącznie do użytku służbowego
BK II.1711.10.2015
Pabianice 09.10.2015r.
PROTOKÓŁ
z kontroli przeprowadzonej od 21 września do 2 października 2015 roku przez
kontroli wewnętrznej Starostwa Powiatowego w Pabianicach Janusza Małkusa
w Powiatowym Urzędzie Pracy w Pabianicach.
Kontrola została przeprowadzona na podstawie Upoważnienia nr KS 077.2.81.2015 Starosty
Pabianickiego do przeprowadzenia kontroli z dnia 15.09.2015 roku.
Zakres kontroli:
1. Koszty ogrzewania , energii elektrycznej , wody i ścieków w latach 2012 – 2014.
2. Inwentaryzacje okresowe przeprowadzone na koniec 2014 roku.
3. Sprawdzenie;
a) rzetelności prowadzenia ewidencji księgowej z dokumentacją księgową i sprawozdawczoś-cią,
b) poprawności dokonywania wydatków,
c) terminowości i poprawności regulowania zobowiązań,
d) prowadzenia kontroli dowodów księgowych.
4. Realizacja poleceń pokontrolnych z kontroli zewnętrznych prowadzonych w latach
2012 – 2014.
Dyrektorem jednostki jest od dnia 01.01.2014 roku mgr Danuta Skwirowska , pełniąca obo-wiązki Dyrektora od 01.09.2012 roku do 31.12.2013 roku.
Do 31.08.2012 roku Dyrektorem jednostki był mgr Bogusław Oswald.
Głównym Księgowym jednostki jest od dnia 01.10.2011 roku mgr Barbara Balcerzak.
Koszty ogrzewania , energii elektrycznej , wody i ścieków w latach 2012 – 2014
Koszty ogrzewania , energii elektrycznej , wody i ścieków w okresie objętym kontrolą ustalo-ne w oparciu o faktury dostawców prezentuje poniższe zestawienie.
2012r.
2013r.
2014r.
lata 2012 - 2014
------------------ ------------------ ----------------- -----------------------Ogrzewania
46.903,44 zł
48.436,51 zł
41.418,03 zł
136.757,98 zł
Energia elektryczna
79.043,32 zł
78.489,36 zł
69.742,62 zł
227.275,30 zł
Woda i ścieki
13.289,94 zł
12.475,46 zł
11.808,93 zł
37.574,33 zł
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem koszty
139.236,70 zł
139.401,33 zł 122.969,58 zł
401.607,61 zł
Wymienione w zestawieniu koszty dotyczą kosztów ponoszonych w Urzędzie Pracy w Pabia-nicach oraz Filii w Konstantynowie.
Powierzchnia użytkowa budynków w Pabianicach ( budynki A , B , C ) wynosi 1.742,2 m2 ,
kubatura – 8.555,7 m3.
Powierzchnia użytkowa budynki Filii Urzędu Pracy w Konstantynowie wynosi 133 m2 ,
kubatura – 741,2 m3.
- 2 W kosztach ogrzewania ujęto koszty ogrzewania budynków w Pabianicach , podłączonych do
miejskiej sieci ciepłowniczej.
W budynku w Konstantynowie funkcjonuje ogrzewanie elektryczne , koszty którego ujęto w
pozycji koszty energii elektrycznej.
I. Koszty ogrzewania.
Zużycie energii cieplnej w budynkach w Pabianach w okresie objętym kontrolą oraz koszty
zużytej energii cieplnej , w podziale na koszty stałe zależne od wielkości mocy zamówionej
( opłata za moc zamówioną , opłata przesyłowa stała ) i koszty zmienne zależne od wielkości
zużytej energii ( za zużyte ciepło , opłata przesyłowa zmienna ) prezentuje poniższe zestawie-nia.
2012r.
2013r.
2014r.
2012 - 2014
------------------ ------------------- ------------------- ----------------------Zużycie w GJ
783 GJ
791 GJ
621,83 GJ
2.195,83 GJ
Koszty stałe
16.461,24 zł
16.799,79 zł
16.522,32 zł
49.783,35 zł
Koszty zmienne
30.442,20 zł
31.636,72 zł
24.895,71 zł
86.974,63 zł
--------------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem koszty
46.903,44 zł
48.436,51 zł
41.418,03 zł
136.757,98 zł
Średni koszt 1 GJ zużytej energii cieplnej:
* 2012 rok – 59,90 zł/GJ , w tym; koszty stałe – 21,02 zł/GJ , koszty zmienne – 38,88 zł/GJ,
* 2013 rok – 61,23 zł/GJ , w tym; koszty stałe – 21,23 zł/GJ , koszty zmienne – 40,00 zł/GJ,
* 2014 rok – 66,61 zł/GJ , w tym; koszty stałe – 26,57 zł/GJ , koszty zmienne – 40,04 zł/GJ.
Udział kosztów stałych w kosztach ogółem:
* 2012 rok – 35,1%,
* 2013 rok – 34,7%,
* 2014 rok – 39,9%.
Średnioroczne koszty ogrzania 1 m3 kubatury budynków wynosiły:
* 2012 rok – 5,48( 0,46zł/miesięcznie ),
* 2013 rok – 5,66 zł ( 0,47 zł/miesięcznie ),
* 2014 rok – 4,84 zł ( 0,40 zł/miesięcznie ).
Dla porównania średnioroczne koszty ogrzewania budynków Starostwa Powiatowego przy
ulicy Piłsudskiego o łącznej powierzchni użytkowej 2.427,43 m2 i kubaturze 12.997 m3 wy-nosiły:
* 2012 rok – 6,63 zł ( 0,55 zł/miesięcznie ),
* 2013 rok – 6,73 zł ( 0,56 zł/miesięcznie ),
* 2014 rok – 5,77 zł ( 0,48 zł/miesięcznie ).
Ceny netto w okresie objętym kontrolą:
W styczniu 2012 roku;
* moc zamówiona – 8.144,64 zł/MW,
* opłata przesyłowa stała – 1.587,20 zł/MW,
* za 1 GJ energii cieplnej – 24,67 zł/GJ,
* opłata przesyłowa zmienna – 5,64 zł/GJ.
Luty – wrzesień 2012 roku;
* moc zamówiona – 8.488,05 zł/MW,
* opłata przesyłowa stała – 1.602,30 zł/MW,
- 3 * za 1 GJ energii cieplnej – 25,71 zł/GJ,
* opłata przesyłowa zmienna – 5,70 zł/GJ.
Październik 2012 rok – wrzesień 2013 rok;
* moc zamówiona – 8.633,14 zł/MW,
* opłata przesyłowa stała – 1.770,05 zł/MW,
* za 1 GJ energii cieplnej – 26,23 zł/GJ,
* opłata przesyłowa zmienna – 6,33 zł/GJ.
Październik 2013 rok – październik 2014 rok;
* moc zamówiona – 8.194,55 zł/MW,
* opłata przesyłowa stała – 1.984,76 zł/MW,
* za 1 GJ energii cieplnej – 25,10 zł/GJ,
* opłata przesyłowa zmienna – 7,10 zł/GJ,
* opłata za efektywność energetyczną – 0,24 zł/GJ ( opłata występowała tylko w okresie
październik 2013r. – październik 2014r. ).
Od listopada 2014 roku;
* moc zamówiona – 7.876,48 zł/MW,
* opłata przesyłowa stała – 2.285,57 zł/MW,
* za 1 GJ energii cieplnej – 24,23 zł/GJ,
* opłata przesyłowa zmienna – 8,51 zł/GJ.
Podatek VAT – 23% w okresie objętym kontrolą.
Niższe średnioroczne koszty ogrzewania 1 m3 kubatury budynków Urzędu Pracy w stosunku
w analogicznego kosztu ogrzewania budynków Starostwa Powiatowego były wynikiem niż-szych opłat przesyłowych stałych i zmiennych.
Np. w/w opłaty w przypadku budynków Starostwa wynosiły:
a) opłata przesyłowa stała – 3.200,62 zł/MW w styczniu 2012 roku , w okresie luty - wrzesień
2012 roku – 3.210,15 zł/MW , w okresie październik 2012 roku – wrzesień 2013 roku - 3.417,09 zł , w okresie październik 2013 – październik 2014 roku – 3.672,39 zł , od lis-topada 2014 roku – 4.029,88 zł,
b) opłata przesyłowa zmienna – 10,59 zł/GJ , o okresie luty – wrzesień 2012 roku – 25,71 zł/
/GJ , w okresie październik 2012 roku – wrzesień 2013 roku – 11,61 zł/GJ , w okresie
październik 2013 rok – październik 2014 rok – 12,81 zł/GJ , od listopada 2014 roku - 14,64 zł/GJ.
Od stycznia 2015 roku nastąpiło zmniejszenie mocy zamówionej na dostawy energii cieplnej
do budynków Urzędu Pracy , do 2015 roku moc zamówiona wynosiła 0,110 MW ( 110 KW ),
od 2015 roku wynosi 0,10556 MW ( 105,56 KW ).
Podstawą obniżenia mocy zamówionej była opracowane przez Agencję Użytkowania i Posza-nowania Energii ekspertyza – weryfikująca wielkość mocy zamówionej do faktycznych po-trzeb.
Z tytułu obniżenia mocy zamówionej przewidywane w 2015 roku oszczędności przy założe-niu niezmienności cen zależnych od wielkości mocy zamówionej powinny wynieść ogółem
44,78 zł/miesięcznie , tj. 537,32 zł w skali roku.
Energia cieplna wykorzystywana jest w budynkach Urzędu Pracy w Pabianicach do ogrzewa-nia pomieszczeń , do podgrzania wody służą zamontowane w budynkach elektryczne pod-grzewacze wody.
II. Koszty energii elektrycznej.
Dla budynków Urzędu Pracy stosowane są taryfa cenowe C , dla budynków w Pabianicach
- 4 taryfa C 21 , dla budynku w Konstantynowie taryfa C 12a.
Kosztami stałymi dla w/w taryf są opłaty: stała za przesył , przejściowa , abonamentowa oraz
handlowa.
Kosztami zmiennymi w przypadku taryfy C 21 są opłaty za energię czynną i bierną , za skład
jakościowy oraz zmienna sieciowa.
W przypadku taryfy C 12a kosztami zmiennymi są opłaty za opłaty za energię czynną w sz-czycie i poza szczytem , opłaty zmienne sieciowe w szczycie i poza szczytem oraz opłata za
skład jakościowy.
Zużycie energii elektrycznej w poszczególnych latach objętych kontrolą i poniesione koszty
prezentują poniższe zestawienia.
1) Budynki w Pabianicach , moc zamówiona 75 KW , wspólny licznik energii elektrycz-nej dla wszystkich ( trzech budynków ) , energia elektryczna wykorzystywana do oś-wietlania budynków , terenu wokół budynków i pracy urządzeń elektrycznych.
Zużycie w kwh
2012r.
2013r.
2014r.
2012 - 2014
-------------------- ------------------- -------------------- ------------------------89.379 kwh
85.630 kwh
93.206 kwh
268.215 kwh
Koszty stałe
11.058,62 zł
11.742,67 zł
11.823,36 zł
34.624,65 zł
Koszty zmienne
56.075,89 zł
55.205,38 zł
49.160,87 zł
160.442,14 zł
---------------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem koszty
67.134,51 zł
66.948,05 zł
60.984,23 zł
195.066,79 zł
Średni koszt 1 kwh;
* 2012 rok – 0,751 zł/kwh,
* 2013 rok – 0,782 zł/kwh,
* 2014 rok – 0,654 zł/kwh.
Ceny netto w okresie objętym kontrolą:
2012 rok;
a) opłata stała za przesył – 8,12 zł/KW mocy zamówionej,
b) opłata przejściowa – 1,06 zł/KW mocy zamówionej,
c) abonament – 10,20 zł/miesięcznie,
d) opłata handlowa – 60,00 zł/miesięcznie,
e) za energię czynną – 0,3183 zł/kwh,
f) za energię bierną – 0,1953 zł/kwh,
g) oplata zmienna sieciowa – 0,1338 zł/kwh,
h) za skład jakościowy – 0,0065 zł/kwh.
2013 i 2014 rok;
a) opłata stała za przesył – 9,37 zł/KW ( 2013 rok ) , 9,74 zł/KW ( 2014 rok ),
b) opłata przejściowa – 0,31 zł/KW ( 2013 rok ) , 0,66 zł/KW ( 2014 rok ),
c) abonament – 10,04 zł/miesięcznie ( 2013 rok ) , 11,04 zł/miesięcznie ( 2014 rok ),
d) opłata handlowa – 60,00 zł/miesięcznie ( 2013 rok ) , 10,00 zł/miesięcznie ( 2014 rok ),
e) za energię czynną – 0,2861 zł/kwh ( 2013 rok ) , 0,2014 zł/kwh ( 2014 rok ),
f) za energię bierną – 0,1989 zł/kwh ( 2013 rok ) , 0,2014 zł/kwh ( 2014 rok ),
g) zmienna sieciowa – 0,1407 zł/kwh ( 2013 rok ) , 0,1437 zł/kwh ( 2014 rok ),
- 5 h) za skład jakościowy – 0,0084 zł/kwh ( 2013 rok ) , 0,0108 zł/kwh ( 2014 rok ).
Podatek VAT – 23% w całym okresie objętym kontrolą.
2) Budynek w Konstantynowie , moc zamówiona 28 KW , jeden licznik energii elek-trycznej , energia elektryczna także wykorzystywana do ogrzewania pomieszczeń.
2012r.
2013r.
2014r.
2012 - 2014
------------------ ------------------- ---------------------- ---------------------Zużycie w kwh
18.549 kwh
18.479 kwh
15.853 kwh
52.881 kwh
Koszty stale
2.602,21 zł
2.429,33 zł
2.253,54 zł
7.285,08 zł
Koszty zmienne
9.306,60 zł
9.111,98 zł
6.504,85 zł
24.923,43 zł
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem koszty
11.908,81 zł 11.541,31 zł
8.758,39 zł
32.208,51 zł
Średni koszt 1 kwh;
* 2012 rok – 0,642 zł/kwh,
* 2013 rok – 0,625 zł/kwh,
* 2014 rok – 0,552 zł/kwh.
Ceny netto w okresie objętym kontrolą:
2012 rok;
a) opłata stała za przesył – 4,81 zł/KW mocy zamówionej,
b) opłata przejściowa – 1,06 zł/KW mocy zamówionej,
c) abonament – 3,75 zł/miesięcznie,
d) opłata handlowa – 9,90 zł/miesięcznie,
e) zmienna sieciowa – 1,257 zł/kwh w szczycie , 0,088 zł/kwh poza szczytem,
f) energia czynna – 0,3701 zł/kwh w szczycie , 0,2597 zł/kwh poza szczytem
g) za skład jakościowy – 0,0065 zł/kwh,
2013 rok;
a) opłata stała za przesył – 4,76 zł/KW,
b) przejściowa – 0,31 zł/KW,
c) abonament – 3,62 zł/miesięcznie,
d) opłata handlowa – 19,00 zł/miesięcznie,
e) zmienna sieciowa – 0,1346 zł/kwh w szczycie , 0,0945 zł/kwh poza szczytem,
f) energia czynna – 0,3413 zł/kwh w szczycie , 0,2646 zł/kwh poza szczytem,
g) za skład jakościowy – 0,0084 zł/kwh.
2014 rok;
a) opłata stała za przesył – 4,34 zł/KW,
b) przejściowa – 0,66 zł/KW,
c) abonament – 2,68 zł/miesięcznie,
d) opłata handlowa – 10,00 zł/miesięcznie,
e) zmienna sieciowa – 0,1387 zł/kwh w szczycie , 0,0974 zł/kwh poza szczytem,
f) energia czynna – 0,231 zł/kwh w szczycie , 0,198 zł/kwh poza szczytem,
g) za skład jakościowy – 0,0108 zł/kwh.
Podatek VAT – 23% w całym okresie objętym kontrolą.
Jak wynika ze sprawdzonych faktur zużycie energii elektrycznej w okresach poza szczytowy-wych znacząco przewyższa zużycie energii w szczycie , np. w 2014 roku zużycie energii w
szczycie wyniosło 4.524 kwh , poza szczytem 11.329 kwh.
- 6 Z uwagi na znaczące okresowe różnice w zużyciu energii elektrycznej , np. w Konstantyno-wie w okresach zimowych zużycie energii elektrycznej jest średnio siedmiokrotnie wyższe
niż w okresach letnich , zmniejszenie wielkości mocy zamówionej w budynkach Urzędu
Pracy mogłoby okazać się bezzasadne.
Zgodnie z definicją mocy zamówionej – moc zamówiona to maksymalna moc ( zużycie ) w
okresie co najmniej 15 minut.
Jak wskazano na str. 2 i 5 niniejszego protokołu energia elektryczna w budynku w Konstanty-nowie również zużywana jest do ogrzewania pomieszczeń , lecz nie ma podlicznika zużycia
energii do celów grzewczych.
Koszty ogrzewania pomieszczeń można ustalić metodą statystyczną , tj. ustalając średniomie-sięczne zużycie w okresach w których budynek nie jest ogrzewany i mnożąc to zużycie przez
12 m-cy oraz odejmując uzyskany iloczyn od wynikającego z faktur zużycia rocznego energii
pomnożonego przez średnią cenę za 1 kwh zużytej energii elektrycznej.
Ustalone w powyższy sposób orientacyjne koszty ogrzewania za 2014 rok wyniosły:
15.853 kwh – ( 470 kwh * 12 m-cy ) = 10.213 kwh * 0,552 zł/kwh = 5.637,57 zł.
Średnioroczny koszt ogrzania 1 m3 kubatury budynku – 7,61 zł ( 0,63 zł/miesięcznie ).
Zgodnie z art. 108 pkt. 34 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z dnia
20 kwietnia 2004 roku ( tekst jednolity: Dz.U. z 2015r. poz.149 ) część kosztów zużycia ener-gii elektrycznej finansowana jest ze środków Funduszu Pracy , dotyczy to zużytej energii
wykorzystanej w systemie informatycznym.
Podstawą ustalania zużytej energii w systemie informatycznych są zainstalowane w budynka-ch Urzędu Pracy podliczniki zużycia energii na potrzeby systemu informatycznego.
Koszty energii elektrycznej w okresie objętym kontrolą , sfinansowane ze środków Funduszu
Pracy prezentuje poniższe zestawienie.
2012r.
2013r.
2014r.
2012 - 2014
---------------- ------------------- ------------------ ------------------------Pabianice
23.093,59 zł
22.769,26 zł
20.823,83 zł
66.686,68 zł
Konstantynów
1.610,94 zł
1.478,20 zł
1.454,28 zł
4.543,42 zł
-------------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem
24.704,53 zł
24.247,46 zł
22.278,11 zł
71.230,10 zł
III. Koszty poboru wody i odprowadzania ścieków
Budynki Urzędu Pracy podłączone są do miejskich sieci wodno – kanalizacyjnych Pabianic i
Konstantynowa.
Zużycie wody oraz koszty dostaw wody i odbioru ścieków w okresie objętym kontrolą poka-zuje poniższe zestawienie.
.
1) Pabianice
2012r.
2013r.
2014r.
2012 - 2014
------------------- --------------------- -------------------- ---------------------zużycie w m3
968 m3
836 m3
759 m3
2.563 m3
abonament
3.506,97 zł
3.640,09 zł
3.661,44 zł
10.808,50 zł
woda
3.023,18 zł
2.673,44 zł
2.442,77 zł
8.139,39 zł
ścieki
5.997,79 zł
5.301,75 zł
4.844,54 zł
16.144,08 zł
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem
12.527,94 zł
11.615,28 zł
10.948,75 zł
35.091,97 zł
- 7 Średni koszt 1m3 wody i ścieków , łącznie z kosztami abonamentu.
* 2012 rok – 12,94 zł/m3,
* 2013 rok – 13,89 zł/m3,
* 2014 rok – 14,43 zł/m3.
Zmniejszenie zużycia wody w latach 2013 – 2014 w stosunku do roku 2012 miało związek
z przeprowadzoną w II połowie 2012 roku naprawą i regulacją spłuczek w toaletach ( zm-niejszenie jednorazowej pojemności spłuczek ).
W I półroczu 2012 roku zużycie wody wyniosło 550 m3 , w II półroczu 2012 roku – 418m3.
W kolejnych półroczach lat 2013 – 2014 zużycie wody kształtowało się na poziomie około
400 m3.
Ceny netto w okresie objętym kontrolą:
Do kwietnia 2012 roku;
* abonament – 254,60 zł/miesięcznie,
* woda – 2,86 zł/m3,
* ścieki – 5,68 zł/m3.
Od kwietnia 2012 roku;
* abonament – 275,86 zł/miesięcznie,
* woda – 2,91 zł/m3,
* ścieki – 5,77 zł/m3.
Od kwietnia 2013 roku;
* abonament – 282,52 zł/miesięcznie,
* woda – 2,98 zł/m3,
* ścieki – 5,91 zł/m3.
W 2014 roku nie było zmian cen.
Podatek VAT w całym okresie objętym kontrolą – 8%.
2) Konstantynów
zużycie w m3
2012r.
2013r.
2014r.
2012 – 2014
-------------------- --------------------- -------------------- ----------------------47 m3
46 m3
46 m3
139 m3
abonament
220,32 zł
220,32 zł
220,32 zł
660,96 zł
woda
154,94 zł
156,98 zł
156,98 zł
468,90 zł
ścieki
386,74 zł
482,88 zł
482,88 zł
1.352,50 zł
----------------------------------------------------------------------------------------------------------------Razem
762,00 zł
860,18 zł
860,18 zł
2.482,36 zł
Średni koszt 1 m3 wody i odprowadzenia 1 m3 ścieków , łącznie z kosztami abonamentu.
* 2012 rok – 16,21 zł/m3
* 2013 rok – 18,70 zł/m3
* 2014 rok – 18,70 zł/m3.
Ceny netto w okresie objętym kontrolą:
W całym okresie objętym kontrolą miesięczna wysokość abonamentu wynosiła 17,00 zł , w
tym; abonament za wodę 5,00 , abonament za ścieki 12,00 zł.
Ceny wody i ścieków;
a) woda – 3,05 zł/m3 w 2012 roku , 3,16 zł/m3 w 2013 roku,
- 8 b) ścieki – 7,63 zł/m3 w 2012 roku , 9,72 zł/m3 w 2013 roku.
W 2014 roku nie było zmian cen.
Podatek VAT w całym okresie objętym kontrolą – 8%.
Inwentaryzacje okresowe przeprowadzone na koniec 2014 roku
Podstawą prowadzenia inwentaryzacji okresowych w Urzędzie Pracy w Pabianicach są opra-cowane na podstawie regulaminu organizacyjnego jednostki i ustawy o rachunkowości zasa-dy prowadzenia i rozliczania inwentaryzacji.
Powyższe zasady wprowadzone zostały na podstawie Zarządzenia Dyrektora Powiatowego
Urzędu Pracy Nr 17/2010/2010 z dnia 29.10.2010 roku w sprawie zasad przeprowadzania i
rozliczania inwentaryzacji w jednostce , w/w zasady stanowią załącznik do Zarządzenia.
Zmiany zasad wprowadzano na podstawie Zarządzeń Dyrektora jednostki w sprawie zmian w
zasadach prowadzenia i rozliczanie inwentaryzacji ( Zarządzenia Nr 27/2012 z 18.12.2012
roku , Zarządzenie Nr 41/2014 z 17.10.2014 roku ).
W zasadach:
1) Opisano prowadzenie inwentaryzacji;
* w drodze spisu z natury,
* potwierdzenia sald,
* weryfikacji poprzez porównanie danych ksiąg rachunkowych z danymi wynikającymi z
Dokumentów.
2) Wskazano , że inwentaryzacja w drodze spisu z natury prowadzona jest w trzech etapach i
opisano czynności wykonywane w każdym z etapów , tj.
* przygotowania inwentaryzacji , etap przygotowawczy,
* przeprowadzenie inwentaryzacji , etap spisowy,
* sporządzenie protokołu z przeprowadzonej inwentaryzacji , etap rozliczeniowy.
W formie załącznika opracowano zestawienie podstawowych etapów , czynności i odpowie-dzialności za inwentaryzację prowadzoną w każdym z etapów.
Powyższe zestawienie jest załącznikiem nr 1 do protokołu z kontroli.
3) Wskazano , że podstawą przeprowadzenia inwentaryzacji w drodze spisu z natury powinno
być Zarządzenie Dyrektora jednostki , powołujące między innymi komisję inwentaryzacyj-ną , zespoły spisowe.
4) Opisano sposób postępowania w przypadku stwierdzenia różnic inwentaryzacyjnych.
5) Wskazano protokoły , które należy sporządzić ( wzory protokołów stanowią załączniki do
zasad );
* inwentaryzacji kasy,
* potwierdzenia sald , weryfikacji sald.
6) Wskazano , że po zakończeniu inwentaryzacji w drodze weryfikacji należy sporządzić
sprawozdanie z inwentaryzacji składników aktywów i pasywów o treści zgodnej z załacz-nikiem do zasad.
W zasadach nie wskazano terminów i częstotliwości prowadzenia inwentaryzacji.
Natomiast do terminowości i częstotliwości prowadzenia inwentaryzacji , o których mowa w
art. 26 ustawy o rachunkowości odnoszą się postanowienia zasad prowadzenia rachunkowoś-ci jednostki , stanowiące załącznik do Zarządzenia Dyrektora jednostki Nr 9/2012 z dnia
31.07.2012 roku w sprawie wprowadzenia zasad ( polityki ) rachunkowości.
Zgodnie z w/w załącznikiem:
1) Inwentaryzację w drodze spisu z natury środków trwałych , pozostałych środków trwałych
( wyposażenia ) prowadzi się raz na cztery lata ( teren strzeżony ), pozostałych składników
- 9 majątkowych co roku.
2) W przypadku terminów prowadzenia inwentaryzacji okresowych powołano się na art. 26
ustawy o rachunkowości , wskazujący że inwentaryzację należy rozpocząć nie wcześniej
niż trzy miesiące przed końcem roku obrotowego , a zakończyć nie później niż do 15 dnia
roku następnego.
3) Inwentaryzację w drodze spisu z natury przeprowadza się również;
* w przypadku wystąpienia wypadków losowych i innych , w wyniku których nastąpiło lub
zachodzi podejrzenie naruszenie stanu składników majątkowych,
* na dzień poprzedzający likwidację jednostki.
Dokumentacja przeprowadzonych inwentaryzacji na koniec 2014 roku obejmowała:
I. Spis z natury;
1) Zarządzenie Nr 42/2014 Dyrektora jednostki z dnia 17.10.2014 roku w sprawie przeprowa-dzenia pełnej inwentaryzacji składników aktywów i środków trwałych będących w mająt-ku jednostki ( załącznik nr 2 do protokołu z kontroli ).
W zarządzeniu wskazano , że;
a) w drodze spisu z natury należy przeprowadzić inwentaryzację środków trwałych wg stanu
na 31.10.2014 roku oraz środków pieniężnych w kasie wg stanu na 31.12.2014 roku,
b) w drodze weryfikacji wartości niematerialnych i prawnych , środków trwałych będących
nieruchomościami wg stanu na 31.10.2014 roku oraz należności i zobowiązań wg stanu na
31.12.2014 roku,
c) powołano zespoły spisowe , w tym przewodniczącego zespołów.
d) określono terminy przeprowadzenia inwentaryzacji.
2) Zarządzenie Nr 48/2014 Dyrektora jednostki z dnia 31.12.2014 roku w sprawie przeprowa-dzenia inwentaryzacji rocznej pozostałych aktywów i pasywów , które nie zostały objęte
inwentaryzacją przeprowadzoną na podstawie Zarządzenia Nr 42/2014 z 17.10.214 roku.
( załącznik nr 3 do protokołu z kontroli ).
W zarządzeniu wskazano , że wg stanu na 31.12.2014 roku w drodze potwierdzenia sald nale-ży przeprowadzić inwentaryzacje kont rozrachunkowych , środków pieniężnych na rachun-kach bankowych oraz w drodze weryfikacji wymienionych w zarządzeniu składników.
Zarządzeniem także powołano zespół spisowy do przeprowadzenia w/w inwentaryzacji oraz
wskazano , że z w/w czynności inwentaryzacyjnych należy sporządzić protokoły.
3) Arkusze spisu z natury , zawierające daty prowadzenia spisu , podpisy osób materialnie od-powiedzialnych , osób prowadzących spisy , osoby wyceniającej i sprawdzającej popraw-ność wyceny , daty podpisania przez w/w osoby arkuszy spisowych.
Ostatnie strony arkuszy zawierały wnioski osób prowadzących spisy w zakresie; poprawności
zabezpieczenia mienia , trudności napotkanych w trakcie prowadzenia spisu , ewentualnego
ruchu składników w trakcie spisu , uwag osób uczestniczących w spisie.
Powyższe wnioski ( informacje ) w praktyce są sprawozdaniem z przeprowadzonych spisów.
Ostatnia strona jednego z arkuszy spisowych jest załącznikiem nr 4 do protokołu z kontroli.
4) Protokół różnic inwentaryzacyjnych z dnia 21.11.2014 roku oraz wyjaśnienia dotyczące
stwierdzonych różnic ( załącznik nr 5 do protokołu z kontroli ).
Zgodnie z wyjaśnieniami , różnice dotyczące wartości składników majątkowych wynikały z
nieprawidłowo wprowadzonych do ewidencji ( systemu komputerowego ) wartości wymie-nionych w wyjaśnieniach składników majątkowych.
5) Oświadczenia osób materialnie odpowiedzialnych;
* wstępne – o ujęciu wszystkich dokumentów przychodowych i rozchodowych w ewidencji
- 10 księgowej przed rozpoczęciem spisów,
* końcowe – o dokonaniu spisu w obecności osoby materialnie odpowiedzialnej i braku zas-trzeżeń do kompletności spisu i pracy zespołów spisowych.
Jak wynika z arkuszy spisowych spisy zostały przeprowadzone w dniach 04.11 – 21.11.2014
roku.
Poprzednia inwentaryzacja środków trwałych , pozostałych środków trwałych (wyposażenia)
w drodze spisu z natury została przeprowadzona na koniec 2010 roku.
6) Protokół z inwentaryzacji kasy z 31.12.2014 roku oraz oświadczenia kasjera wymienione
powyżej ( wstępne , końcowe ).
II. Potwierdzenie sald.
1) Protokół z dnia 12.01.2015 roku inwentaryzacji dokonanej drogą potwierdzenia sald w/g
stanu na 31.12.2014 roku ( załącznik nr 6 do protokołu z kontroli ).
Podstawą sporządzenia protokołu stanowiły potwierdzenia sald wszystkich rachunków ban-kowych , w tym także rachunków dotyczących realizowanych projektów współfinansowa-nych ze Europejskiego Funduszu Społecznego.
III. Weryfikacja.
1) Protokoły weryfikacji sald kont księgowych wg stanu na 31.12.2014 roku , z załączonymi
zestawieniami obrotów i sald za okres 01.01 – 31.12.2014 roku.
Przykładem takiego protokołu jest protokół weryfikacji salda konta 020 dotyczący wartości
niematerialnych i prawnych , stanowiący załącznik nr 7 do protokołu z kontroli.
2) Sprawozdanie z inwentaryzacji dokonanej drogą weryfikacji stanów księgowych z doku-mentacją księgową aktywów i pasywów nieobjętych inwentaryzacją poprzez spis z natury
lub potwierdzenie sald sporządzony na dzień 31.12.2014 roku ( załącznik nr 8 do protoko-łu z kontroli ).
3) Informacja , stanowiąca załącznik do bilansu dotycząca inwentaryzacji rocznej przeprowa-dzonej wg stanu na 31.12.2014 roku środków w kasie oraz w drodze weryfikacji , wska-zująca na brak różnic inwentaryzacyjnych.
Inwentaryzację na koniec 2014 roku przeprowadzono zgodnie z postanowieniami ustawy o
rachunkowości oraz obowiązującymi w jednostce zasadami prowadzenia i rozliczania inwen-taryzacji , z zachowaniem określonego w ustawie terminu przeprowadzenia inwentaryzacji
okresowych , tj. rozpoczęcie inwentaryzacji nie wcześniej niż trzy miesiące przed końcem ro-ku obrotowego , a zakończenie do dnia 15 roku następnego.
Sprawdzenie:
I. Rzetelności prowadzenia ewidencji księgowej z dokumentacją księgową i sprawozdawczoś-cią.
W trakcie trwania kontroli rzetelność prowadzenia ewidencji księgowej z dokumentacją księ-gową i sprawozdawczością sprawdzono na podstawie dokumentacji z 2014 roku , tj.
a) faktur za dostawy energii elektrycznej , energii cieplnej , wody i odbioru ścieków,
b) dokumentów dotyczących dochodów jednostki,
w porównaniu z:
a) kartami wydatków za 2014 rok,
b) analityką konta 221 w zakresie realizacji dochodów jednostki,
c) analityką konta 222 – rozliczenie dochodów budżetowych.
Jak wynika z porównań dowodów księgowych z wymienionymi ewidencjami , każdy dowód
został ujęty w ewidencjach , należności i zobowiązania wynikające z prowadzonych ewieden-cji były zgodne ze stanem faktycznym oraz sprawozdawczością budżetową ( sprawozdania
- 11 Rb-27 , Rb-28 ) , wysokość przekazanych dochodów na rachunek budżetu Powiatu Pabianic-kiego była zgodna z rocznym sprawozdaniem Rb-23 , np.
1) Zgodnie z ewidencją księgową dochody jednostki w 2014 roku wyniosły 21.227,90 zł,
w/w dochody ujęto w sprawozdaniu Rb-27S.
2) Całość zobowiązań jednostki na dzień 31.12.2014 roku wyniosła 276.381,71 zł , w tym
zobowiązania za dostawy energii cieplnej , energii elektrycznej , wody i odbiór ścieków - 12.880,14 zł ( nieopłacone faktury za m-c grudzień 2014 roku , płatne w styczniu 2015
roku ) , w/w kwoty zgodne z ewidencją księgową zostały ujęte w sprawozdaniu Rb-28S.
Wykaz zobowiązań niewymagalnych na dzień 31.12.2014 roku ( zobowiązania wymagalne
nie występowały ) , w którym wyszczególniono zobowiązania o których mowa powyżej i wy-nikające z faktur terminy zapłat oraz ostatnia strona rocznego sprawozdania Rb-28S stanowią
załącznik nr 9 do protokołu z kontroli.
II. Poprawność dokonywania wydatków.
Zgodnie z art. 11 ust.1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 roku o finansach publicznych , jednost-ki budżetowe pokrywają swoje wydatki bezpośrednio z budżetu , a pobrane dochody odpro-wadzają na rachunek dochodów budżetu jednostki samorządu terytorialnego.
W trakcie trwania kontroli sprawdzono odprowadzanie całości dochodów uzyskanych przez
jednostkę w 2014 roku na rachunek dochodów budżetu Powiatu Pabianickiego.
Dochody jednostki w 2014 roku wyniosły – 21.227,90 zł , w tym:
a) wynajem pomieszczenia o powierzchni 52,6 m2 na prowadzenie działalności w zakresie
usług niekoncesjonowanych ( Agencja PKO ) , powyższy najemca między innymi doko-nuje wypłat zasiłków dla bezrobotnych – 9.152,40 zł,
b) zwrot kosztów energii elektrycznej i cieplnej przez w/w Agencję – 1.708,56 zł,
c) odpłatność pracowników za prywatne rozmowy telefoniczne – 121,99 zł,
d) odsetki bankowe – 3.052,78 zł,
e) sprzedaż samochodu służbowego – 4.300,00 zł,
f) z tytułu wynagrodzenia płatnika , rozliczeń z lat ubiegłych nadpłaconej składki na Fundusz
Pracy i zwrotu opłaty za ubezpieczenie sprzedanego samochodu – 2.892,17 zł.
Uzyskane dochody jednostka sukcesywnie przekazywała na rachunek dochodów budżetu Po-wiatu Pabianickiego , nie występowały przypadki pokrywania z tych dochodów wydatków
jednostki.
Kwota przekazanych dochodów w 2014 roku została wykazana w rocznym sprawozdaniu fi-nansowym Rb-23.
III. Terminowość i poprawność regulowania zobowiązań.
W trakcie trwania kontroli sprawdzono terminowość i poprawność regulowania zobowiązań
w 2014 roku z tytułu dostaw energii elektrycznej , energii cieplnej , wody , odbioru ścieków
oraz zobowiązań należnych Urzędowi Skarbowemu i Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych
w II półroczu 2014.
Wszystkie powyżej wymienione zobowiązania regulowano terminowo na rachunki bankowe
wskazane przez wierzycieli.
W trakcie trwania kontroli przedstawiono kontrolującemu zaświadczenia z Urzędu Skarbowe-go oraz Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o nie zaleganiu z płatnościami wg stanu na dzień
21.07.2015 roku ( Urząd Skarbowy ) , 29.07.2015 roku ( Zakład Ubezpieczeń Społecznych ).
Powyższe zaświadczenia są załącznikiem nr 10 do protokołu z kontroli.
IV. Kontrola dowodów księgowych.
W trakcie trwania kontroli sprawdzono wszystkie faktury wystawione w 2014 roku za dosta-wy energii elektrycznej , energii cieplnej , wody i odbiór ścieków.
- 12 Sprawdzone faktury spełniały wymogi art. 21 ustawy o rachunkowości , tj. zawierały:
a) określenie rodzaju dokumentu i numer identyfikacyjny,
b) określały strony dokonujące operacji ( nazwy , adresy , numery identyfikacji podatkowej
NIP ),
c) opis operacji gospodarczych , wartość operacji , daty dokonania operacji , daty wystawie-nia faktur , terminy płatności , podpisy wystawców.
Zgodnie z załącznikiem do Instrukcji obiegu i kontroli dokumentów finansowo – księgowych,
wprowadzonej Zarządzeniem Nr 50/2013 Dyrektora jednostki z dnia 31 grudnia 2013 roku w
sprawie wprowadzenia Instrukcji obiegu i kontroli dokumentów księgowych w Powiatowym
Urzędzie Pracy w Pabianicach wydatki określone na fakturach , rachunkach podlegają zat-wierdzeniu do wypłaty przez Dyrektora jednostki i Głównego Księgowego.
Do kontroli faktur , rachunków dotyczących wydatków budżetowych są upoważnieni:
* pod względem merytorycznym – pracownicy działu Organizacyjno – Administracyjnego
( Kierownik działu , starszy inspektor ),
* pod względem formalno – rachunkowym – pracownicy działu Finansowo – Księgowego.
Wszystkie faktury za dostawy energii elektrycznej , cieplnej , wody i odbiór ścieków podle-gały sprawdzeniu pod względem merytorycznym przez Kierownika działu Organizacyjno -Administracyjnego lub starszego inspektora działu , pod względem formalno - rachunkowym
przez pracowników działu Finansowo – Księgowego , wydatki określone w tych fakturach
były zatwierdzane do wypłaty przez Z – cę Dyrektora jednostki i Głównego Księgowego.
Potwierdzeniem dokonania kontroli lub zatwierdzenia wydatków do wypłaty każdorazowo
były podpisy upoważnionych osób oraz imienne pieczątki w/w osób.
Przykładem prowadzenia w/w kontroli dowodów księgowych jest faktura za dostawy energii
cieplnej do budynków jednostki w Pabianicach z dnia 30.11.2014 roku oraz faktura za dos-tawy energii elektrycznej do budynków w Pabianicach za grudzień 2014 roku z dnia 05.01.
2015 roku.
Powyższe faktury są załącznikiem nr 11 do protokołu z kontroli.
Sprawdzenie dokumentacji kontroli zewnętrznych przeprowadzonych w jednostce w
latach 2012 - 2014
W okresie objętym kontrolą przeprowadzono łącznie 13 kontroli , w tym 8 kontroli dotyczą-cych realizacji projektów przez jednostkę współfinansowanych ze środków Europejskiego
Funduszu Społecznego.
I. Kontrole dotyczące realizowanych przez jednostkę projektów.
Wszystkie w/w kontrole przeprowadzone zostały przez Wojewódzki Urząd Pracy w Łodzi:
1) Kontrola przeprowadzona w dniach 01.02 – 03.02.2012 roku w zakresie realizacji projektu
„Nowe perspektywy” , okres objęty kontrolą 01.01 – 31.12.2011 rok.
Jak wynika z zaleceń pokontrolnych z dnia 12.03.2012 roku jedynym uchybieniem stwierdzo-nym w trakcie trwania kontroli był brak zgodności danych wprowadzonych do formularza
PEFS w odniesieniu do daty rozpoczęcia udziału w projekcie , dotyczyło to jednej osoby , fa-ktyczna data rozpoczęcia udziału w projekcie 29.06.2011 roku , w formularzu 05.07.2011
roku.
W terminie określonym w zaleceniach , przesłano do Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Łodzi
zaktualizowany formularz PEFS.
2) Kontrola przeprowadzona w dniach 19.04 – 20.04.2012 roku w zakresie realizacji projektu
„Skuteczny Urząd – 4”, okres objęty kontrolą 01.05.2011 roku – 31.03.2012 roku.
Nie stwierdzono uchybień.
- 13 3) Kontrola przeprowadzona w dniach 09.05 – 10.05.2013 roku w zakresie realizacji projektu
„Młodzi niezależni” , okres objęty kontrolą 01.10.2012 roku – 08.05.2013 roku.
Jedynym uchybieniem stwierdzonym w trakcie trwania kontroli była nieprecyzyjna nazwa
stanowiska pracy , którego część wynagrodzenia rozliczana była w ramach kosztów pośredni-ch projektu.
Zgodnie z zaleceniami pokontrolnymi dokonano zmiany nazwy stanowiska z pracownika d/s
obsługi finansowej na pracownika ds. obsługi księgowej projektu.
4) Kontrola przeprowadzona w dniach 08.05 – 09.05.2014 roku w zakresie realizacji projektu
„Skuteczny Urząd – 5” , okres objęty kontrolą 01.02.2012 roku – 31.03.2014 roku.
Nie stwierdzono uchybień.
5) Kontrola przeprowadzona w dniach 03.06 – 04.06.2014 roku w zakresie realizacji projektu
„Rekiny biznesu” , okres objęty kontrolą 01.12.2013 roku – 02.06.2014 roku.
Nie stwierdzono uchybień.
6) Kontrola ( wizyta monitoringowa ) wykorzystania wsparcia udzielonego na rozpoczęcie
działalności gospodarczej pod nazwą „Kwiatowe klimaty” dla uczestniczki projektu
„Rekiny biznesu” przeprowadzona 22.07.2014 roku.
Nie stwierdzono uchybień.
7) Kontrola przeprowadzona w dniach 09.09 – 10.09.2014 roku w zakresie realizacji projektu
„Nowe perspektywy” , okres objęty kontrolą 01.01 – 08.09.2014 roku.
Nie stwierdzono uchybień.
8) Kontrola przeprowadzona w dniach 06.11 – 07.11.2014 roku w zakresie realizacji projektu
„Skuteczny Urząd – 6” , okres objęty kontrolą 01.03 – 05.11.2014 roku.
Nie stwierdzono uchybień.
II. Pozostałe kontrole zewnętrzne:
1) Kontrola przeprowadzona w dniach 06.02 – 21.02.2012 roku przez Łódzki Urząd Wojewó-dzki w Łodzi w zakresie;
a) dotacji na rozpoczęcie działalności gospodarczej,
b) dofinansowania studiów podyplomowych,
c) realizacja zadań w zakresie usług i instrumentów rynku pracy w ramach wyodrębnionych w
Powiatowych Urzędach Pracy Centrów Aktywizacji Zawodowej,
d) spełniania wymogów kwalifikacyjnych przez pracowników Urzędu.
Zgodnie z pismem Łódzkiego Urzędu Wojewódzkiego do Starosty Pabianickiego z dnia
13.04.2012 roku – „Wobec pozytywnej oceny działalności Powiatowego Urzędu Pracy w
Pabianicach w zakresie objętym kontrolą Wojewoda Łódzki nie wydał zaleceń pokontrolny-ch”.
2) Kontrola przeprowadzona w dniu 27.04.2012 roku przez Archiwum Państwowe w Łodzi w
zakresie stosowania przepisów kancelaryjno – archiwalnych oraz ewidencji zasobu archi-walnego.
Jak wynika z protokołu z kontroli oraz zaleceń pokontrolnych stwierdzonymi w trakcie trwa-nia kontroli uchybieniami były;
* brak podziału materiałów archiwalnych na Zespół Rejonowego Urzędu Pracy ( poprzednika
kontrolowanej jednostki ) i Zespół Powiatowego Urzędu Pracy ( następcy Urzędu Rejono-wego ),
* nie przekazywanie do Archiwum Państwowego kopii spisów zdawczo – odbiorczych ma-teriałów archiwalnych.
Zgodnie z odpowiedzią na zalecenia pokontrolne z dnia 28.06.2012 roku;
a) dokonano podziału materiałów archiwalnych na w/w dwa Zespoły,
- 14 b) zobowiązano się do sukcesywnego przekazywania kopii spisów zdawczo – odbiorczych
do Archiwum Państwowego.
3) Kontrola przeprowadzona w dniu 11.04.2013 roku przez Państwową Straż Pożarną w
Pabianicach w zakresie przestrzegania przepisów p.poż. , a w szczególności warunków
budowlanych , w tym sprawności instalacji użytkowych.
Efektem przeprowadzonej kontroli była Decyzja Komendanta Powiatowego Państwowej
Straży Pożarnej w Pabianicach nakazująca dostosowanie istniejącego systemu oddymiania
klatek schodowych do wymagań normy PN-B-02877-4 : 2001 w celu zapewnienia skutecz-nego działania systemu oddymiania , termin wykonania 31.12.2014 roku.
Na skutek pisma jednostki z dnia 03.07.2014 roku , Decyzją Komendanta Powiatowego Pańs-twowej Straży Pożarnej w Pabianicach termin dostosowania instalacji został wydłużony do
dnia 31.12.2015 roku.
4) Kontrola przeprowadzona w okresie 22.07 – 09.08.2013 roku przez Zakład Ubezpieczeń
Społecznych w zakresie;
a) prawidłowości i rzetelności obliczania składek na ubezpieczenia społeczne oraz innych
składek do których pobierania zobowiązany jest Zakład pracy oraz zgłaszania do ubezpie-czeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego,
b) ustalania uprawnień do świadczeń z ubezpieczeń społecznych i wypłacanie tych świadczeń
oraz dokonywania rozliczeń z tego tytułu,
c) prawidłowości i terminowości opracowywania wniosków o świadczenia emerytalne i ren-towe,
d) wystawiania świadczeń lub zgłaszania danych dla celów ubezpieczeń społecznych.
Kontrolą objęto lata 2009 – 2011.
Jak wynika z protokołu z kontroli , po dokonaniu rozliczeń przez kontrolujących stwierdzono
nadpłaty w łącznej wysokości 13.568,92 zł , w tym;
* na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne – 2.626,86 zł,
* na Fundusz Pracy – 10.413,83 zł,
* na świadczenia z ubezpieczeń ( zasiłki chorobowe ) – 528,23 zł.
Zgodnie z ustaleniami zawartymi w protokole z kontroli głównym powodem powstania nad-płat były błędy funkcjonującego w jednostce komputerowego systemu płacowego.
Jak wynika z pisma Głównego Księgowego Zakładu Ubezpieczeń Społecznych z dnia 09.09.
2013 roku całość nadpłat została rozliczona.
5) Kontrola przeprowadzona w dniach 06.11 – 26.11.2013 roku przez Łódzki Urząd Wojewó-dzki w Łodzi w zakresie;
a) dodatków aktywizacyjnych,
b) standardu usług pośrednictwa pracy,
c) prac interwencyjnych.
Okres objęty kontrolą 2012 rok.
Jak wynika z wystąpienia pokontrolnego z dnia 13.01.2914 roku realizację przez jednostkę
zadań objętych kontrolą oceniono pozytywnie.
W związku z nie stwierdzeniem uchybień w zakresie objętym kontrolą do niniejszego proto-kołu nie zostanie sporządzone wystąpienie pokontrolne.
Przeprowadzenie kontroli odnotowano w książce kontroli jednostki.
Protokół sporządzono w trzech jednobrzmiących egzemplarzach.
- 15 Kontrolowana jednostka może złożyć zastrzeżenia w formie pisemnej do faktów ujętych w
protokole w terminie 3 dni od dnia podpisania protokołu z kontroli oraz wyjaśnienia do
ustaleń zawartych w protokole w terminie 7 dni od dnia podpisania protokołu.
Podpisy osób reprezentujących
kontrolowaną jednostkę
DYREKTOR
Powiatowego Urzędu Pracy
w Pabianicach
Danuta Skwirowska
GŁÓWNY KSIĘGOWY
Barbara Balcerzak
Otrzymałam dnia 09.10.2015 r.
Podpis kontrolującego
INSPEKTOR
KONTROLI WEWNĘTRZNEJ
mgr Janusz Małkus