Scenariusz lekcji: Co się stanie z falą płaską, gdy na jej drodze

Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej, ul. Noakowskiego 10, 00-666 Warszawa, e-mail: [email protected]; Akademia uczniowska,
Tel. (22) 825 04 96, e-mail: [email protected]; więcej informacji: www.ceo.org.pl
SCENARIUSZ ZAJĘĆ SZKOLNEGO KOŁA NAUKOWEGO Z PRZEDMIOTU
FIZYKA
PROWADZONEGO W RAMACH PROJEKTU AKADEMIA UCZNIOWSKA
Temat lekcji „Co się stanie z falą płaską, gdy na jej drodze zostaną postawione
przegrody z dwoma szczelinami?”
Na podstawie pracy Jolanty Szlęk i jej uczniów. Opiekunka grupy uczniowskiej
uczestniczyła w kursie „Eksperymentowanie i wzajemne nauczanie” w ramach projektu
Akademia uczniowska realizowanego przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej.
Opracowanie: ekspertka CEO, Iwona Pruszczyk
Fragment podstawy programowej związany z doświadczeniem zawierający treści
nauczania określone w wymaganiach szczegółowych (wraz z numeracją):
6. Ruch drgający i fale. Uczeń:
4) posługuje się pojęciami: amplitudy, okresu i częstotliwości, prędkości i długości fali
do opisu fal harmonicznych oraz stosuje do obliczeń związki między tymi wielkościami;
8. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
1) opisuje przebieg i wynik przeprowadzanego doświadczenia, wyjaśnia rolę użytych
przyrządów, wykonuje schematyczny rysunek obrazujący układ doświadczalny;
2) wyodrębnia zjawisko z kontekstu, wskazuje czynniki istotne i nieistotne dla wyniku
doświadczenia;
Podstawa programowa – liceum:
6.Ruch harmoniczny i fale mechaniczne. Uczeń:
9) opisuje załamanie fali na granicy ośrodków;
10) opisuje zjawisko interferencji, wyznacza długość fali na podstawie obrazu
interferencyjnego.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt realizowany przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z partnerami: Międzynarodowym Instytutem Biologii Molekularnej i Komórkowej
oraz Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności; wdrażany przez Instytucję Pośredniczącą II stopnia w Ośrodku Rozwoju Edukacji.
Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej, ul. Noakowskiego 10, 00-666 Warszawa, e-mail: [email protected]; Akademia uczniowska,
Tel. (22) 825 04 96, e-mail: [email protected]; więcej informacji: www.ceo.org.pl
Cele kształcenia – wymagania ogólne:
II. Przeprowadzanie doświadczeń i wyciąganie wniosków z otrzymanych wyników.
III. Wskazywanie w otaczającej rzeczywistości przykładów zjawisk opisywanych za pomocą
poznanych praw i zależności fizycznych.
Rekomendacja ekspertki CEO, Iwony Pruszczyk:
Doświadczenie dla ambitnych – ukazuje w bardzo prosty sposób różnicę między zjawiskiem
dyfrakcji i interferencji. Uczniowie świetnie się przy tym bawią i sami są w stanie odróżnić
jedno zjawisko od drugiego, co wcale nie jest dla nich oczywistą sprawą. Przy okazji można
przemycić tu pojęcia fali płaskiej, grzbietu i doliny czy czoła fali i jej długości. Oba zjawiska
wykraczają poza podstawę programową gimnazjum, ale ambitni uczniowie z pewnością sobie
z tym poradzą.
Źródło:
Doświadczenie zaproponowane przez uczniów.
Podstawowe pojęcia:
Zjawiska falowe – interferencja, dyfrakcja.
Temat – w formie pytania badawczego lub problemowego:
Co się stanie z falą płaską, gdy na jej drodze zostaną postawione przegrody z dwoma
szczelinami?
Jakim zjawiskom ulegają fale?
Przykładowe hipotezy zaproponowane przez uczniów:
Fala przejdzie przez szczeliny.
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt realizowany przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z partnerami: Międzynarodowym Instytutem Biologii Molekularnej i Komórkowej
oraz Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności; wdrażany przez Instytucję Pośredniczącą II stopnia w Ośrodku Rozwoju Edukacji.
Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej, ul. Noakowskiego 10, 00-666 Warszawa, e-mail: [email protected]; Akademia uczniowska,
Tel. (22) 825 04 96, e-mail: [email protected]; więcej informacji: www.ceo.org.pl
OPIS DOŚWIADCZENIA
Zmienne występujące w doświadczeniu:
Jaką zmienną/wielkość będziemy zmieniać (zmienna niezależna)?
Liczba szczelin.
Jaką zmienną/wielkość będziemy mierzyć – obserwować (zmienna zależna)?
Obserwujemy zjawiska falowe.
Czego w naszym eksperymencie nie będziemy zmieniać (zmienne kontrolne)?
Nie zmieniamy ilości wody.
Instrukcja do doświadczenia:
Potrzebne materiały:
Linijka, 3 klocki, naczynie, woda.
Wykonanie:
1.
2.
3.
4.
Do naczynia nalewamy wodę.
Następnie wkładamy 2 przeszkody.
Obserwujemy ruch fal wywołanych linijką.
Następnie dokładamy kolejny 3. klocek i obserwujemy ruch fal wywołanych linijką.
BHP:
Przestrzegaj zasad BHP pracowni fizycznej.
Proponowany sposób dokumentacji uczniowskiej:
1.
Wykonaj schematyczne rysunki obrazujące przebieg doświadczenia i zachodzące
zjawiska fizyczne.
2.
Zapisz obserwacje.
3.
Wykonaj zdjęcia.
Propozycja modyfikacji eksperymentu:
Dowiedz się więcej: jakim innym ciekawym zjawiskom ulegają fale?
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.
Projekt realizowany przez Fundację Centrum Edukacji Obywatelskiej we współpracy z partnerami: Międzynarodowym Instytutem Biologii Molekularnej i Komórkowej
oraz Polsko-Amerykańską Fundacją Wolności; wdrażany przez Instytucję Pośredniczącą II stopnia w Ośrodku Rozwoju Edukacji.