docpostępowanie administracyjne
download 
Reklamacja Transkrypt
postępowanie administracyjne
KAZUSY BECKA Michał Rojewski POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE – OGÓLNE, PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI I EGZEKUCYJNE 2. wydanie Problemy: 1. Jakie powinno być rozstrzygnięcie sądu II instancji? Rozwiązanie: Wydawnictwo C. H. BECK KAZUSY BECKA Postępowanie administracyjne – ogólne, przed sądami administracyjnymi i egzekucyjne W sprzedaży: M. Wierzbowski (red.) POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE – OGÓLNE, PODATKOWE, EGZEKUCYJNE I PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI, wyd. 12 Podręczniki Prawnicze P. Gołaszewski POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I SĄDOWOADMINISTRACYJNE. TESTY. KAZUSY Ćwiczenia Becka P. Gołaszewski POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE I SĄDOWOADMINISTRACYJNE Plansze Becka R. Kędziora OGÓLNE POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE Akademia Prawa M. Rojewski, A. Suławko-Karetko KODEKS POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO. ORZECZNICTWO Zbiory Orzecznictwa Becka J. Borkowski (wprow.) KODEKS POSTĘPOWANIA ADMINISTRACYJNEGO, wyd. 23 Teksty Ustaw Becka www.ksiegarnia.beck.pl Michał Rojewski POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE – OGÓLNE, PRZED SĄDAMI ADMINISTRACYJNYMI I EGZEKUCYJNE 2. wydanie Wydawnictwo C. H. BECK Warszawa 2013 Redakcja: Katarzyna Pudłowska Wydawca: Joanna Ablewicz Projekt okładki: Robert Rogiński © Wydawnictwo C.H. Beck 2013 Wydawnictwo C.H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, 00-203 Warszawa Skład i łamanie: IGAWA Druk i oprawa: P.W.P. Interdruk, Warszawa ISBN 978-83-255-4824-7 ISBN e-book 978-83-255-4825-4 Spis treści Przedmowa_________________________________________________ IX Wykaz skrótów______________________________________________ XI Wykaz podstawowej literatury________________________________ XIII Rozdział I. Postępowanie administracyjne ogólne________________ Kazus 1. Kazus 2. Kazus 3. Kazus 4. Kazus 5. Kazus 6. Kazus 7. Kazus 8. Kazus 9. Kazus 10. Kazus 11. Kazus 12. Kazus 13. Kazus 14. Kazus 15. Kazus 16. Kazus 17. Kazus 18. Kazus 19. Kazus 20. 1 Zakres obowiązywania Kodeksu postępowania administracyjnego____________________________________1 Wyłączenie stosowania Kodeksu postępowania administracyjnego____________________________________3 Zasada przekonywania________________________________5 Zasada szybkości postępowania________________________6 Zasada wysłuchania stron_____________________________7 Właściwość organu ___________________________________8 Właściwość miejscowa organu _________________________10 Wyłączenie pracownika oraz organu____________________12 Wyłączenie członka organu kolegialnego________________14 Strona postępowania__________________________________16 Organizacja społeczna_________________________________17 Udział organizacji społecznej w postępowaniu___________18 Pełnomocnictwo______________________________________20 Załatwianie spraw____________________________________21 Terminy na rozpoznanie wniosku_______________________23 Doręczenia__________________________________________25 Doręczenie zastępcze__________________________________26 Terminy przewidziane w Kodeksie postępowania administracyjnego ____________________________________28 Przywrócenie terminu_________________________________30 Wszczęcie postępowania_______________________________31 M. Rojewski, Postępowanie administracyjne V Spis treści Kazus 21. Kazus 22. Kazus 23. Kazus 24. Kazus 25. Kazus 26. Kazus 27. Kazus 28. Kazus 29. Kazus 30. Kazus 31. Kazus 32. Kazus 33. Kazus 34. Kazus 35. Kazus 36. Kazus 37. Kazus 38. Kazus 39. Kazus 40. Kazus 41. Kazus 42. Kazus 43. Kazus 44. Kazus 45. Podania wnoszone drogą elektroniczną__________________32 Sposób wnoszenia podania ____________________________34 Przekazanie wniosku zgodnie z właściwością____________35 Pozostawienie wniosku bez rozpoznania________________37 Metryka sprawy _____________________________________39 Protokoły i adnotacje__________________________________40 Wymagania formalne protokołu________________________42 Udostępnianie akt____________________________________44 Przeprowadzanie dowodów w sprawie _________________45 Przesłuchanie świadka ________________________________47 Udział biegłego ______________________________________49 Rozprawa administracyjna_____________________________50 Nieusprawiedliwione stawiennictwo____________________52 Zawieszenie postępowania ____________________________53 Elementy decyzji administracyjnej______________________55 Prostowanie pomyłek_________________________________57 Postanowienia_______________________________________58 Odwołania __________________________________________59 Wznowienie postępowania____________________________61 Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy_______________63 Upoważnienie pracowników przez organ administracji____64 Udział prokuratora___________________________________65 Wydawanie zaświadczeń______________________________66 Skargi_______________________________________________67 Wnioski_____________________________________________68 Rozdział II. Postępowanie przed sądami administracyjnymi_______ Kazus 1. Kazus 2. Kazus 3. Kazus 4. Kazus 5. Kazus 6. Kazus 7. Kazus 8. VI 69 Warunki złożenia skargi do wojewódzkiego sądu administracyjnego____________________________________69 Zasada dwuinstancyjności_____________________________71 Przesłanki formalne do powołania na sędziego Naczelnego Sądu Administracyjnego____________________73 Skład sądu___________________________________________75 Wyłączenie sędziego od udziału w postępowaniu_________77 Procedura wyłączenia sędziego_________________________79 Postępowanie dyscyplinarne___________________________81 Pełnomocnictwo w postępowaniu przed sądami administracyjnymi____________________________________82 M. Rojewski, Postępowanie administracyjne Spis treści Kazus 9. Kazus 10. Kazus 11. Kazus 12. Kazus 13. Kazus 14. Kazus 15. Kazus 16. Kazus 17. Kazus 18. Postępowanie mediacyjne_____________________________84 Skarga kasacyjna_____________________________________86 Przymus adwokacko-radcowski przy skardze kasacyjnej___88 Koszty sądowe_______________________________________90 Opłaty w postępowaniu przed sądami administracyjnymi____________________________________91 Wyznaczenie adwokata_______________________________92 Referendarz sądowy__________________________________93 Właściwość sądu administracyjnego____________________95 Składanie oryginałów dokumentów_____________________97 Niezbędne koszty postępowania _______________________99 Rozdział III. Postępowanie egzekucyjne w administracji__________ 101 Kazus 1. Kazus 2. Kazus 3. Kazus 4. Kazus 5. Kazus 6. Kazus 7. Kazus 8. Kazus 9. Kazus 10. Kazus 11. Kazus 12. Kazus 13. Kazus 14. Kazus 15. Kazus 16. Kazus 17. Kazus 18. Wyłączenie przedmiotów z egzekucji___________________101 Zajęcie środków finansowych__________________________104 Zgoda wierzyciela na zwolnienie przedmiotu z egzekucji___________________________________________105 Możliwość wszczęcia egzekucji_________________________106 Zasady postępowania egzekucyjnego i karnoskarbowego___________________________________107 Wyłączenie pracownika_______________________________109 Elementy formalne tytułu wykonawczego_______________111 Egzekucja prowadzona z majątku małżonków____________113 Obowiązki następcy prawnego dłużnika_________________114 Asysta przy czynnościach egzekucyjnych________________115 Obowiązek zgłoszenia do Krajowego Rejestru Sądowego___117 Zawieszenie postępowania egzekucyjnego_______________119 Warunki umorzenia postępowania______________________121 Zbieg egzekucji_______________________________________123 Koszty egzekucyjne___________________________________125 Czas dokonywania egzekucji___________________________127 Skarga na czynności egzekucyjne _______________________128 Egzekucja w stosunku do obcokrajowca_________________130 Wzory wniosków i pism procesowych__________________________ 133 Postępowanie administracyjne ____________________________________135 1. Wniosek o rozstrzygnięcie sporu o właściwość____________________135 2. Wniosek o wyłączenie pracownika od udziału w postępowaniu_____137 M. Rojewski, Postępowanie administracyjne VII Spis treści 3. Wniosek o dopuszczenie organizacji społecznej do udziału w postępowaniu w sprawie ustalenia warunków zabudowy i zagospodarowania terenu_____________________________________138 4. Skarga na bezczynność organu administracji______________________140 5. Wniosek o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania_________141 6. Odwołanie od decyzji wójta gminy _________________________________ 142 7. Wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy________________________143 8. Wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji______________________144 Postępowanie przed sądami administracyjnymi _____________________145 1. Wniosek o wyłączenie sędziego_________________________________145 2. Wzór pełnomocnictwa w postępowaniu przed sądami administracyjnymi_____________________________________________146 3. Wniosek o wstrzymanie wykonania zaskarżonej decyzji____________147 4. Wniosek o przeprowadzenie postępowania mediacyjnego__________149 5. Wniosek o sporządzenie i doręczenie uzasadnienia wyroku WSA____151 6. Sprzeciw od postanowienia referendarza sądowego_________________ 152 Postępowanie egzekucyjne w administracji _________________________153 1. Wniosek o umorzenie postępowania egzekucyjnego_______________153 2. Wniosek o zwolnienie rzeczy spod egzekucji______________________154 3. Wniosek o zawieszenie postępowania egzekucyjnego ______________155 Indeks rzeczowy_____________________________________________ 157 VIII M. Rojewski, Postępowanie administracyjne Przedmowa Kazusy z postępowania administracyjnego są przeznaczone dla studentów wydziałów prawa, lecz będą pomocne również aplikantom oraz osobom, które interesują się postępowaniem administracyjnym. Pozycja stanowi uzupełnienie książek, skryptów i zbiorów orzecznictwa z zakresu postępowania administracyjnego. Do rozwiązania kazusów konieczna jest znajomość przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, ustawy o postępowaniu przed sądami administracyjnymi oraz ustawy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Wymagają one od Czytelnika umiejętności znalezienia prawidłowego rozwiązania prawnego na podstawie tekstu aktu prawnego. Istotnymi zaletami pozycji są wzięte z praktyki przykłady, które zostały szczegółowo omówione. Opracowanie składa się z trzech rozdziałów. Pierwszy opisuje przykłady z postępowania administracyjnego ogólnego. W drugim rozdziale zawarte są przykłady z zakresu postępowania sądowoadministracyjnego. Całość zamyka przedstawienie w trzecim rozdziale kazusów dotyczących postępowania egzekucyjnego w administracji. Nauka przedmiotów prawniczych jest nierozerwalnie związana z umiejętnością stosowania rozwiązań prawnych w praktyce, dlatego kazusy są potrzebną i konieczną formą przyswajania wiedzy. Autor jest adwokatem, ma doświadczenie w pracy w organach administracji oraz w wymiarze sprawiedliwości. W 2006 r. był delegowany z Sądu Okręgowego w Warszawie do pracy w Ministerstwie Sprawiedliwości. Prowadzi zajęcia ze studentami z zakresu postępowania administracyjnego, postępowania egzekucyjnego w administracji oraz z prawa rzeczowego. Jako autor chciałbym złożyć serdeczne podziękowania wszystkim osobom, które udzielały mi wsparcia przy opracowaniu niniejszej publikacji. Stan prawny uwzględniono na styczeń 2013 r. dr Michał Rojewski Warszawa, luty 2013 r. M. Rojewski, Postępowanie administracyjne IX Wykaz skrótów 1. Akty prawne EgzAdmU���� ustawa z 17.6.1966 r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 1015) KK����������� ustawa z 6.6.1997 r. – Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKS���������� ustawa z 10.9.1999 r. – Kodeks karny skarbowy (tekst jedn. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765 ze zm.) KPA��������� ustawa z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (tekst jedn. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071 ze zm.) PrPostSAdm�� ustawa z 30.8.2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.) PrUSAdm���� ustawa z 25.7.2002 r. – Prawo o ustroju sądów administracyjnych (Dz.U. Nr 153, poz. 1269 ze zm.) 2. Organy orzekające NSA��������� Naczelny Sąd Administracyjny SN����������� Sąd Najwyższy WSA��������� wojewódzki sąd administracyjny 3. Czasopisma ONSA�������� Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego ONSAiWSA�� Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego i Wojewódzkich Sądów Administracyjnych OSG��������� Orzecznictwo Sądów Gospodarczych OSN��������� Orzecznictwo Sądu Najwyższego OSNC�������� Orzecznictwo Sądu Najwyższego Izba Cywilna OSNwSK����� Orzecznictwo Sądu Najwyższego w Sprawach Karnych M. Rojewski, Postępowanie administracyjne XI Wykaz skrótów OSP���������� Orzecznictwo Sądów Polskich OTK��������� Orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego Pal.����������Palestra PiP����������� Państwo i Prawo POP���������� Przegląd Orzecznictwa Podatkowego PS����������� Przegląd Sądowy RPEiS�������� Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny R. Pr.��������� Radca Prawny ST����������� Samorząd Terytorialny 4. Inne skróty art.����������� Dz.U.�������� KRS���������� m.in.��������� niepubl.������ Nr����������� poz.���������� RP����������� SKO��������� tekst jedn.���� zm.���������� XII artykuł Dziennik Ustaw Krajowy Rejestr Sądowy między innymi niepublikowany numer pozycja Rzeczpospolita Polska Sądowe Kolegium Odwoławcze tekst jednolity zmiany M. Rojewski, Postępowanie administracyjne Wykaz podstawowej literatury B. Adamiak, J. Borkowski, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2009. B. Adamiak, J. Borkowski, Postępowanie administracyjne i sądowo administracyjne, Warszawa 2009. K. Celińska-Grzegorczyk, R. Hauser, W. Sawczyn, A. Skoczylas, Postępowania administracyjne, sądowoadministracyjne i egzekucyjne, Warszawa 2009. K. Chorąży, W. Taras, A. Wróbel, Postępowanie administracyjne, egzekucyjne i sądowo administracyjne, Warszawa 2009. W. Chróścielewski, J. P. Tarno, Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2009. R. Hauser, Z. Leoński, A. Skoczylas, Postępowanie egzekucyjne w administracji, Warszawa 2008. J. Ignaczewski (red.), Koszty postępowań sądowych, Warszawa 2008. M. Jaśkowska, A. Wróbel, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2009. R. Kędziora, Kodeks postępowania administracyjnego, Warszawa 2008. R. Kędziora, Ogólne postępowanie administracyjne, Warszawa 2008. Z. Kmieciak (red.), Polskie sądownictwo administracyjne, Warszawa 2006. Z. R. Kmieciak, Postępowanie administracyjne, postępowanie egzekucyjne w administracji i postępowanie sądowo administracyjne, Warszawa 2008. J. Lang (red.), Postępowanie administracyjne i postępowanie przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2008. P. Przybysz, Kodeks postępowania administracyjnego. Komentarz, Warszawa 2009. M. Rojewski, A. Suławko-Karetko, Kodeks postępowania administracyjnego. Orzecznictwo, Warszawa 2009. M. Wierzbowski (red.), Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2008. M. Rojewski, Postępowanie administracyjne XIII Spis treści XIV M. Rojewski, Postępowanie administracyjne Rozdział I. Postępowanie administracyjne ogólne Kazus 1. Zakres obowiązywania Kodeksu postępowania administracyjnego Stan faktyczny Katarzyna W. przebywająca na urlopie w Brazylii została okradziona. Od polskiego konsula w Rio de Janeiro otrzymała jednorazową zwrotną pomoc pieniężną. Katarzyna W. uznała, że jest to za mała kwota i w związku z powyższym będzie składać odwołanie do ambasadora RP w Brazylii. Problem Czy powyższe działania Katarzyny W. mają oparcie w przepisach Kodeksu postępowania administracyjnego? Odpowiedź Kodeks postępowania administracyjnego normuje postępowanie: 1) przed organami administracji publicznej w należących do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych, 2) przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw określonych w art. 1 pkt 1 KPA, 3) w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, o których mowa w art. 1 pkt 2 KPA, 4) w sprawach wydawania zaświadczeń. M. Rojewski, Postępowanie administracyjne 1 Zakres stosowania KPA Kazus 1 Wyłączenie stosowania KPA Rozdział I. Postępowanie administracyjne ogólne Kodeks postępowania administracyjnego normuje ponadto postępowanie w sprawie skarg i wniosków przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych. Jednakże zgodnie z art. 3 § 1 KPA przepisów kodeksu nie stosuje się do postępowania w sprawach karnych skarbowych, enumeratywnie wymienionych spraw uregulowanych w ustawie z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (tekst jedn. Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), a także spraw należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Tym samym wysokość udzielonej pomocy materialnej przez konsula nie podlega zaskarżeniu w drodze postępowania odwoławczego. Literatura M. Wierzbowski (red.), Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2008, s. 13. Orzecznictwo Wyrok WSA w Białymstoku z 13.3.2008 r. (II SA/Bk 865/07, niepubl.). Wyrok WSA w Warszawie z 20.12.2007 r. (I SA/Wa 1435/07, niepubl.). Uchwała SN (7) z 30.9.1988 r. (III AZP 3/92, OSN 1992, Nr 10, poz. 172). NOTATKI 2 M. Rojewski, Postępowanie administracyjne Rozdział I. Postępowanie administracyjne ogólne Kazus 2 Kazus 2. Wyłączenie stosowania Kodeksu postępowania administracyjnego Stan faktyczny Przeciwko Andrzejowi C. wszczęte było postępowanie karnoskarbowe ze względu na zaległości podatkowe. Sprawa została skierowana do sądu rejonowego celem wydania stosownego orzeczenia. Andrzej C. nie zgodził się z powyższym działaniem urzędu skarbowego i złożył odwołanie do właściwej izby skarbowej. Problemy Czy te działania były prawidłowe? Jakie środki przysługują Andrzejowi C. w jego sytuacji? Odpowiedź Zgodnie z art. 3 § 1 KPA kodeksu nie stosuje się do: – postępowania w sprawach karnych skarbowych, – spraw uregulowanych w ustawie 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2012 r. poz. 749 ze zm.), z wyjątkiem przepisów działów IV, V i VIII. Przepisów KPA nie stosuje się również do postępowania w sprawach należących do właściwości polskich przedstawicielstw dyplomatycznych i urzędów konsularnych, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Ponadto zgodnie z art. 3 § 3 KPA przepisów kodeksu nie stosuje się także do postępowania w sprawach wynikających z: – nadrzędności i podległości organizacyjnej w stosunkach między organami państwowymi i innymi państwowymi jednostkami organizacyjnymi, – podległości służbowej pracowników organów i jednostek organizacyjnych wymienionych w pkt 1, o ile przepisy szczególne nie stanowią inaczej. Tym samym, działania Andrzeja C. nie były prawidłowe, ponieważ postępowanie administracyjne już się zakończyło, stąd nie ma możliwości prawnej zastosowania środka przewidzianego w procedurach administracyjnych. Jedynym środkiem odwoławczym, jakim może dysponować Andrzej C., to apelacja w wypadku skazania go przez sąd. M. Rojewski, Postępowanie administracyjne 3 Wyłączenie stosowania KPA Kazus 2 Rozdział I. Postępowanie administracyjne ogólne Literatura M. Wierzbowski (red.), Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2008, s. 64. Orzecznictwo Postanowienie NSA z 13.12.2007 r. (II GSK 281/07, niepubl.). Wyrok NSA z 7.10.2004 r. (OSK 106/04, niepubl.) NOTATKI 4 M. Rojewski, Postępowanie administracyjne Rozdział I. Postępowanie administracyjne ogólne Kazus 3 Kazus 3. Zasada przekonywania Stan faktyczny Organ administracji wydał decyzję bez wskazania uzasadnienia faktycznego i prawnego. Strona nie wiedziała, dlaczego właśnie takie a nie inne rozstrzygnięcie zostało wydane i miała problem ze sformułowaniem odwołania od ww. decyzji, ponieważ nie mogła się ustosunkować do argumentów organu. Problem Jaką zasadę i przepisy szczególne Kodeksu postępowania administracyjnego naruszył organ administracji? Odpowiedź Organy administracji publicznej powinny wyjaśniać stronom zasadność przesłanek, którymi kierują się przy załatwieniu sprawy, aby w ten sposób w miarę możności doprowadzić do wykonania przez strony decyzji bez potrzeby stosowania środków przymusu (art. 11 KPA). W podanym przykładzie strona nie była zaznajomiona z argumentacją urzędu, co naruszyło wymienioną powyżej zasadę. Obowiązkiem każdego organu administracji jest najstaranniejsze wyjaśnianie podstawy faktycznej i prawnej decyzji, czyli wyjaśnianie stronie zasadności przesłanek rozstrzygnięcia. W istocie chodzi o wytłumaczenie stronie, dlaczego organ dany przepis zastosował do konkretnych ustaleń faktycznych lub uznał go za niewłaściwy. Ponadto organ naruszył przepis art. 107 KPA dotyczący elementów formalnych decyzji administracyjnej, nie zawarł bowiem w decyzji uzasadnienia faktycznego i prawnego. Literatura M. Wierzbowski (red.), Postępowanie administracyjne – ogólne, podatkowe, egzekucyjne i przed sądami administracyjnymi, Warszawa 2008, s. 29. Orzecznictwo Wyrok NSA z 29.11.2008 r. (II OSK 1470/07, OSP 2009, Nr 9, poz. 100). Wyrok WSA w Warszawie z 10.9.2008 r. (VIII SA/Wa 193/08, niepubl.). Wyrok NSA z 7.8.2008 r. (I OSK 1151/07, niepubl.). Wyrok WSA w Warszawie z 9.7.2008 r. (V SA/Wa 442/08, niepubl.). Wyrok NSA z 5.6.2008 r. (I OSK 839/07, niepubl.). Wyrok NSA z 15.10.2007 r. (I OSK 1994/06, niepubl.). M. Rojewski, Postępowanie administracyjne 5 Wyjaśnienie zasadności przesłanek
