Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na

DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA
ODMIANOWEGO
Wyniki
Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych
na Dolnym Śląsku
JĘCZMIEŃ OZIMY
2015 (2013-2015)
Zeszyt 1 ( 17 )
Bukówka. październik 2015 r.
Dolnośląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego
przewodniczący: mgr inż. Tomasz Kulon
z-ca: prof. dr hab. Andrzej Kotecki
z-ca: dr inż. Paweł Dopierała
sekretarz: mgr inż. . Regina Karkoszka
Stacja Koordynująca PDO na Dolnym Śląsku:
COBORU Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Zybiszowie
55-080 Kąty Wrocławskie
dyrektor: mgr inż. Anna Kamińska
e-mail [email protected]
www.zybiszow.coboru.pl
tel. 71-334-20-10
fax. 71-334-20-17
Opracował:
mgr inż. Tomasz Kulon
Publikacja chroniona prawem wydawcy;
każda reprodukcja całości lub jej części
wymaga zgody wydawcy
Wydawca: COBORU SDOO Zybiszów
I. Wstęp
W opracowaniu wykorzystano wyniki 12 doświadczeń wykonanych na Dolnym
Śląsku w latach 2013 – 2015, w tym 4 przeprowadzonych w roku 2015.
W sezonie 2014/2015 badano 11 odmian spośród 25 znajdujących się w krajowym
rejestrze.
Doświadczenia prowadzono na dwóch poziomach agrotechnicznych:
a1 – przeciętnym,
a2 – wysokim (zwiększone o 40 kg nawożenie azotowe, zwalczanie chorób
grzybowych, stosowanie antywylegacza i dolistne dokarmianie mikronawozami)
W opracowaniu, podano ogólne charakterystykami wszystkich odmian badanych w
doświadczeniach PDO .
II. Analiza wyników doświadczeń
Zima 2014/2015 była łagodna. Wiosenne ruszenie wegetacji nastąpiło pomiędzy 6 a
14 marca 2014 r. Uzyskane plony jęczmienia ozimego kształtowały się na najwyższym od
wielu lat. .
W tym roku najwyżej plonowały odmiany Titus i KWS Meridian natomiast najniżej
Souleyka i Antonella. Najwyższe plony zebrano w Kondratowicach (113,69 dt/ha na poziomie
podstawowym i 124,07 dt/ha na poziomie intensywnym agrotechniki) a najniższe w
Zybiszowie. Średni przyrost plonu w wyniku zwiększenia nakładów wyniósł 12,0 dt/ha.
Niższe niż w poprzednich latach było porażenie jęczmienia ozimego przez wszystkie
oceniane w doświadczeniach choroby.
III. Charakterystyka odmian.
(Poniższa charakterystyka odmian została sporządzona w oparciu o wieloletnie wyniki doświadczeń
przeprowadzonych na terenie całego kraju przez specjalistów COBORU )
SCARPIA. Odmiana typu pastewnego o przeciętnej mrozoodporności. Odporność na
rynchosporiozę – dość duża, na plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i czarną plamistość –
średnia, a na mączniaka – mała do bardzo małej. Rośliny o przeciętnej wysokości i
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni. Masa 1000
ziarn, wyrównanie ziarna i gęstość ziarna w stanie zsypnym – średnie. Zawartość białka w
ziarnie przeciętna. Plenność dobra do bardzo dobrej.
SOULEYKA Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność bardzo dobra. Przyrost
plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Mrozoodporność średnia.
Odporność na mączniaka, plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i czarną plamistość – duża, na
rynchosporiozę – średnia. Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na
wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie
ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała. Zawartość białka w ziarnie
średnia.
Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
ANTONELLA – odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność bardzo dobra.
Mrozoodporność średnia. Odporność na mączniaka i czarną plamistość – duża do bardzo
dużej, na plamistość siatkową i rynchosporiozę – duża, na rdzę jęczmienia – dość duża.
Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia
średni, dojrzewania dość póżny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość dobre,
gęstość ziarna w stanie zsypnym mała. Zawartość białka w ziarnie średnia. Tolerancja na
zakwaszenie gleby średnia.
HENRIETTE – odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność bardzo dobra.
Mrozoodporność średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową i rdzę
jęczmienia – dość duża, na rynchosporiozę i czarną plamistość – średnia. Rośliny o
przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia wczesny,
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość ziarna w
stanie zsypnym średnia. Zawartość białka w ziarnie i tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
HOLMES – odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Mrozoodporność średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego, plamistość siatkową, rdzę
jęczmienia i rynchosporiozę – średnia, na czarną plamistość – dość mała. Rośliny dość niskie
o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość wczesny, dojrzewania średni.
Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna i gęstość ziarna w stanie zsypnym średnia.
Zawartość białka w ziarnie dość mała. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia.
KWS MERIDIAN – odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność bardzo dobra.
Mrozoodporność średnia. Odporność na rynchosporiozę – dość duża, na plamistość siatkową,
rdzę jęczmienia i czarną plamistość – średnia, na mączniaka prawdziwego – dość mała.
Rośliny o przeciętnej wysokości i dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna dość dobre, gęstość
ziarna w stanie zsypnym dość mała. Zawartość białka w ziarnie i tolerancja na zakwaszenie
gleby średnia.
TITUS – Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Mrozoodporność średnia. Odporność na
pleśń śniegową, mączniaka prawdziwego i rdzę jęczmienia – dość duża, na plamistość
siatkową, rdzę źdźbłową, rynchosporiozę i czarną plamistość – średnia. Rośliny wysokie do
bardzo wysokich, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia dość późny,
dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren dość duża, wyrównanie ziarna średnie. Gęstość
ziarna w stanie zsypnym duża. Zawartość białka w ziarnie przeciętna. Tolerancja na
zakwaszenie gleby przeciętna. Plenność dobra do bardzo dobrej.
ZENEK - odmiana wielorzędowa typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Odporność na mączniaka prawdziwego – dość duża. Na pleśń śniegową plamistość siatkową,
rynchosporiozę - średnia, na rdzę jęczmienia i czarną plamistość – dość mała. Rośliny o
przeciętnej wysokości i odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny.
Masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziarna średnie. Gęstość ziarna w stanie zsypnym i
zawartość białka w ziarnie - średnia.
SU MELANIA - odmiana wielorzędowa typu pastewnego. Plenność dobra. Odporność na
wszystkie podstawowe choroby - średnia. Rośliny średniej wysokości, o dość słabej
odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania przeciętny. Masa 1000 ziaren i
wyrównanie ziarna przeciętne. Gęstość ziarna w stanie zsypnym – średnia, zawartość białka
w ziarnie dość duża.
SU Vireni - Odmiana dwurzędowa, typu pastewnego. Plenność na poziomie najlepszych
odmian dwurzędowych. Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki
przeciętny. Zimotrwałość prawie średnia. Odporność na plamistość siatkową, rynchosporiozę
i ciemnobrunatną plamistość – średnia, na mączniaka prawdziwego i rdzę jęczmienia – dość
mała. Rośliny średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i
dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren bardzo duża, wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna
w stanie zsypnym i zawartość białka w ziarnie dość duże. Tolerancja na zakwaszenie gleby
przeciętna.
SU Elma - Odmiana wielorzędowa, typu pastewnego. Plenność dobra do bardzo dobrej.
Przyrost plonu przy uprawie na wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Zimotrwałość
średnia. Odporność na mączniaka prawdziwego i ciemnobrunatną plamistość -dość duża, na
plamistość siatkową, rdzę jęczmienia i rynchosporiozę – średnia. Rośliny średniej wysokości,
o dość dużej odporności na wyleganie. Termin kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000
ziaren i wyrównanie ziarna średnie, gęstość ziarna w stanie zsypnym dość mała, zawartość
białka w ziarnie dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna.
Tabela 1. Jęczmień ozimy. Odmiany badane. Rok zbioru 2015.
Lp.
Odmiana
Rok wpisania
do Krajowego
Rejestru
w Polsce
Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmian zagranicznych
dodatkowo pełnomocnika w Polsce
KWS -Lochow
1
KWS Meridian
2011
2
Scarpia
2007
3
SU Elma
2014
4
Souleyka
2010
5
Antonella
2011
6
Henriette
2011
7
SU Melania
2013
8
SU Vireni
2013
9
Titus
2012
10
Holmes
2011
Danko Hodowla Roślin Sp. z o.o.
11
Zenek
2013
Choryń 27, 64-000 Kościan
KWS - Lochow Polska, 57-150 Kondratowice, ul. Słowiańska 5, tel.71/3927314
Saaten-Union Polska sp. z o.o.
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Saaten-Union Polska sp. z o.o.
ul. Straszewska 70, 62-100 Wągrowiec
Tabela 2. Jęczmień ozimy. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2015.
Wyszczególnienie
Kompleks gleb
Klasa bonitacyjna gleby
Zasobność gleby P2O5
Zasobność gleby K2O
Zasobność gleby Mg
PH gleby w KCl
Przedplon
Nawożenie N na poziomie a1
Nawożenie N na poziomie a2
Nawożenie P2O5 (kg/ha)
Nawożenie K2O (kg/ha)
Data siewu
Obsada nasion na 1m2
Zaprawa nasienna
Herbicyd
Fungicyd a2 (pierwszy zabieg)
Fungicydu a2 (drugi zabieg)
Regulator wzrostu na a2
Nawóz dolistny na a2
Kondratowice
Zybiszów
Pawłowice
Jelenia Góra
1
II
średnia
średnia
średnia
7,1
Rzepak ozimy
69
108
40
60
30.09.2014
350
Celest Trio 060 FS
2
IIIa
średnia
średnia
wysoka
6,3
Groch pastewny
86
126
60
90
26.09.2014
350
Orius 02
2
IIIb
wysoka
średnia
wysoka
6,3
Rzepak ozimy
60
100
50
80
24.09.2014
350
Funaben T
10
IVa
bardzo wysoka
bardzo wysoka
średnia
6,0
Groch pastewny
56
96
54
80
17.09.2014
400
Sarfun T65
Legato Plus 1,5l
Marathon 2l
Mustang 0,5l
Legato Plus 1,35l
Duett Ultra 1.0l
Duett Ultra 0,6l
Falcon 460 0,6l
Osiris 1,5 l
Orius 0,75l
Amistar 250- 0,9l
Moddus 250 EC- 0,6l
Moddus 0,4l
Modus 0,4 l
Proteg 250 0,6l
Basfoliar Extra 36- 10l
Basfoliar Extra 8l
Basfoliar 6l
Basfoliar 6l
Komplet 560
SC,Glean75WG,Mustang 306
SE
Wirtuoz 520 EC
Tabela 3. Jęczmień ozimy. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru 2015.
Kondratowice
Miejscowość
a1
a2
Zybiszów
Pawłowice
a1
a2
a1
Jelenia Góra
a2
a1
a2
Zahamowanie wegetacji
(data)
-
25.11.2014
27,11.2014
21.11.2014
Ruszenie wegetacji
(data)
-
17.03.2015
1.03.2015
-
Termin krzewienia
(data)
Termin kłoszenia
(data)
Termin dojrzałości wosk. (data)
-
25.10.2014
30.10.2014
6.10.2014
8.05
10.05
6.05
8.05
7.05
12.05
13.05
-
-
-
-
11.06
30.06
2.07
Mączniak prawdziwy (skala 90)
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
(skala 90)
9,0
8,7
8,9
8,5
8,5
8,5
Czarna plamistość liści (skala 90)
9,0
8,2
7,9
8,1
8,4
7,8
8,2
Rynchosporioza
(skala 90)
9,0
8,7
8,9
8,6
8,9
8,9
8,7
Plamistość siatkowa
(skala 90)
9,0
8,4
8,6
8,2
8,3
7,2
8,6
Rdza jęczmienia
9,0
Wyleganie przed zbiorem (sk.90)
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
9,0
8,7
9,0
Wysokość roślin
98
88
69
63
57
59
98
91
Zbiór – omłot
(cm)
(data)
Masa 1000 ziaren
Plon ziarna
(dt/ha)
7.07
10,07
6.07
6.07
52,84
57,45
50,68
53,27
49,58
49,52
43,02
44,84
113,69
124,07
66,36
74,59
74,17
85,81
92,69
110,60
Wyniki średnie wszystkich badanych odmian.
„ – ” - brak obserwacji
Tab. 4. Jęczmień ozimy. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru 2015
Poziom a2
Poziom a1
Odmiana
Zybiszów
Średni plon, dt z ha
66,36
Jelenia Góra
92,69
Kondratowice
113,69
Pawłowice
74,17
Zybiszów
Jelenia Góra
Kondratowice
Pawłowice
74,59
110,60
124,07
85,81
Souleyka
53%
107%
98%
86%
62%
94%
99%
93%
Titus
128%
106%
105%
115%
119%
104%
101%
106%
SU Melania
87%
102%
106%
105%
90%
96%
103%
98%
121%
105%
99%
103%
127%
105%
98%
110%
Antonella
63%
101%
101%
91%
70%
99%
104%
104%
Henriette
92%
99%
94%
94%
87%
100%
97%
99%
Holmes
107%
93%
99%
103%
103%
99%
99%
96%
KWS Meridian
123%
107%
109%
104%
129%
113%
108%
104%
Zenek
88%
97%
99%
101%
96%
99%
103%
99%
121%
85%
84%
87%
104%
91%
85%
90%
117%
98%
104%
110%
112%
98%
102%
103%
Scarpia
SU Vireni
SU Elma
(2rz.)
2rz – odmiana o dwurzędowej budowie kłosa, wzorzec – średni plon z wszystkich odmian badanych.
Tabela 5. Jęczmień ozimy. Plon względny ziarna. Lata zbioru: 2013 - 2015
Plon ziarna
Lp.
Odmiana
Poziom a1
wzorzec, dt/ha
Poziom a2
2013
2014
2015
20142015
20132015
2013
2014
2015
20142015
2013-2015
65,8
79,7
87,3
72,8
77,0
73,7
96,4
98,8
97,6
89,6
1
Souleyka
112
107
88,4
97,7
102,5
109
108
88,2
98,1
101,7
2
Titus
97
99
111,1
105,1
102,4
100
101
104,9
103,0
102,0
3
SU Melania
-
101
100,6
100,8
-
103
96,4
99,7
-
4
Scarpia
93
98
105,0
101,5
98,7
98
100
106,7
103,4
101,6
5
Antonella
110
100
91,1
95,6
100,4
103
100
95,2
97,6
99,4
6
Henriette
108
103
94,4
98,7
101,8
107
102
95,1
98,6
101,4
7
Holmes
101
109
99,2
104,1
103,1
101
105
98,1
101,6
101,4
8
KWS Meridian
107
103
109,5
106,3
106,5
105
103
111,1
107,1
106,4
9
Zenek
-
106
96,3
101,2
-
106
98,5
102,3
-
10
SU Vireni
11
SU Elma
(2rz.)
Liczba doświadczeń
4
4
98,0
90,3
-
104,3
101,8
-
4
8
12
4
2rz – odmiana o dwurzędowej budowie kłosa, wzorzec – średni plon z wszystkich badanych odmian.
4
4
8
12
Tabela 6. Jęczmień ozimy. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby (odchylenie od wzorca). Rok zbioru 2015.
Lp.
Odmiana
wzorzec, skala 90
Mączniak
prawdziwy
Rdza jęczmienia
Czarna
plamistość liści
Rynchosporioza
Plamistość siatkowa
a1
a2
a1
a2
a1
a2
a1
a2
a1
a2
9
9
8,5
8,8
8,0
8,3
8,8
8,8
7,7
8,4
1
Souleyka
0
0
0,5
0,2
0,0
0,1
0,1
-0,6
0,3
0,2
2
Titus
0
0
0,5
0,2
0,8
0,4
0,2
0,2
0,6
0,6
3
SU Melania
0
0
-0,3
0,0
0,0
-0,2
-0,1
0,2
-0,4
-0,4
4
Scarpia
0
0
-0,3
0,0
0,0
0,4
-0,1
-0,2
0,3
0,1
5
Antonella
0
0
-0,3
-0,3
-0,2
-0,2
0,2
0,2
-0,2
0,2
6
Henriette
0
0
0,0
0,2
0,0
-0,3
-0,1
-0,1
-0,4
0,2
7
Holmes
0
0
0,0
0,0
-0,2
-0,2
-0,3
-0,1
0,1
0,1
8
KWS Meridian
0
0
0,5
0,2
0,0
0,6
0,2
0,2
0,3
0,1
9
Zenek
0
0
-0,3
-0,3
-0,2
0,1
0,2
0,2
0,2
-0,2
0
0
-0,1
-0,1
-0,8
-0,8
0,2
0,2
-0,7
-0,3
0
0
0,0
-0,3
0,2
0,2
-0,5
-0,6
0,3
0,3
10
SU Vireni
11
SU Elma
(2rz.)
Liczba doświadczeń
4
4
4
2rz – odmiana o dwurzędowej budowie kłosa, wzorzec – średnia z wszystkich odmian badanych.
W tabeli zamieszczono jedynie średnią z tych doświadczeń, w których choroba wystąpiła.
4
4
Tabela 7. Jęczmień ozimy. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe (odchylenia od wzorca). Rok zbioru 2015
Wyleganie (skala 90)
Masa 1000 ziarn
(g)
przed zbiorem
a1
a2
a1
a2
a1
a2
a1
a2
9
9
8,9
9
85
80
48,48
50,60
Souleyka
0
0
0,1
0
0
1
0,85
1,70
Titus
0
0
-0,1
0
7
11
2,54
3,43
SU Melania
0
0
0,1
0
1
0
-0,78
1,15
Scarpia
0
0
0,1
0
7
5
-1,03
-1,18
Antonella
0
0
-0,4
0
-3
-2
-1,06
-1,13
Henriette
0
0
0,1
0
-1
-3
0,8
-0,10
Holmes
0
0
0,1
0
-5
-5
0,3
-2,00
KWS Meridian
0
0
-0,1
0
-1
1
-0,35
0,27
Zenek
0
0
-0,1
0
-2
-4
-3,51
-2,85
0
0
0,1
0
-5
-8
5,44
4,02
0
0
-0,1
0
-5
-3
-1,08
-1,83
Lp.
Odmiana
wzorzec*
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Wysokość roślin
(cm)
w fazie dojrz.
mlecznej
SU Vireni
(2rz.)
SU Elma
Liczba doświadczeń
4
4
4
2rz – odmiana o dwurzędowej budowie kłosa. Wzorzec – średnia wszystkich odmian badanych.
Wyniki wylegania w tabeli zamieszczono jedynie z tych doświadczeń, w których zjawisko to wystąpiło
4