ocena skutków regulacji - Biuletyn Informacji Publicznej MSWiA

Nazwa projektu
Uchwała nr … Rady Ministrów z dnia …………..2015 r. w sprawie
przyjęcia „Programu przeciwdziałania i zwalczania przestępczości
gospodarczej na lata 2015-2020”
Ministerstwo wiodące i ministerstwa współpracujące
Ministerstwo Spraw Wewnętrznych, przy współpracy Ministerstwa
Finansów i Prokuratury Generalnej
Data sporządzenia
24 czerwca 2015 r.
Źródło: Strategia „Sprawne Państwo 2020”
Nr w wykazie prac: ID 220
Osoba odpowiedzialna za projekt w randze Ministra, Sekretarza Stanu
lub Podsekretarza Stanu
Grzegorz Karpiński, Sekretarz Stanu w Ministerstwie Spraw Wewnętrznych
Kontakt do opiekuna merytorycznego projektu
Mariusz Cichomski, Zastępca Dyrektora Departamentu Porządku
Publicznego MSW, (022)-60-140-70
e-mail: [email protected]
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Jaki problem jest rozwiązywany?
Przestępczość gospodarcza (ekonomiczna) powoduje najwyższe straty, wynikające z działalności przestępczej, zarówno
dla budżetu państwa (np. poprzez zmniejszenie wpływów, uzyskiwanie nienależnych zwrotów, wyłudzenie dopłat),
jak i sektora prywatnego – poprzez bezpośrednie zmniejszenie dochodów oraz spadek konkurencyjności, w tym
w kontekście rozwoju szarej strefy czy zawyżania kosztów działalności przez podmioty gospodarcze działające
z naruszeniem prawa. Przestępstwom ekonomicznym towarzyszą często również inne rodzaje nielegalnej działalności,
w tym przestępczość kryminalna (np. fałszowanie dokumentów), a także przestępczość korupcyjna i pranie pieniędzy.
Przestępczość gospodarcza dotyczy zatem nie tylko sfery bezpieczeństwa i porządku publicznego, lecz również
bezpieczeństwa ekonomicznego państwa, a także przekłada się na opłacalność i bezpieczeństwo prowadzenia działalności
gospodarczej.
W przyjętym w Polsce modelu przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej funkcjonuje wiele niezależnych
od siebie służb, organów i instytucji w efekcie czego część działań prowadzonych w tym zakresie ma charakter
rozproszony i często zawężony swoim zasięgiem do poszczególnych resortów i podmiotów.
W związku z powyższym, celowym jest przygotowanie strategicznego dokumentu jakim jest projekt Programu
przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej, który umożliwi określenie i koordynację realizacji głównych
obszarów polityki państwa w zakresie wzmacniania mechanizmów przeciwdziałania i zwalczania tej formy
przestępczości.
2. Rekomendowane rozwiązanie, w tym planowane narzędzia interwencji, i oczekiwany efekt
W celu ograniczenia przestępczości gospodarczej niezbędne jest wypracowanie wzajemnie uzupełniającego się
wielopodmiotowego modelu współpracy przy jednoczesnym niepowielaniu przedsięwzięć i czynności w ramach zadań
realizowanych przez poszczególnych jego uczestników i zapewnieniu optymalnej wymiany informacji między nimi.
Istotnym pozostaje także wzmacnianie wymiany informacji między poszczególnymi służbami i instytucjami
m.in. poprzez bezpośrednie kontakty w ramach grup i zespołów koordynacyjnych, zarówno na szczeblu lokalnym,
jak i centralnym. Międzyinstytucjonalne podejście wymaga ponadto prowadzenia wspólnych szkoleń, umożliwiających
wymianę doświadczeń, z udziałem sędziów, prokuratorów, przedstawicieli służb i instytucji zaangażowanych
w realizację zadań w tym zakresie oraz ekspertów zewnętrznych.
Działania mające na celu odbieranie korzyści pochodzących z przestępstw wymagają natomiast wyposażenia właściwych
organów ścigania w uprawnienia do dostępu do informacji prawnie chronionych, w zakresie niezbędnym
do wykonywania zadań mających na celu zwalczanie przestępczości gospodarczej, w tym podczas wykonywania
czynności operacyjno-rozpoznawczych.
Jednocześnie w perspektywie kolejnych lat szczególnie istotne jest wypracowanie mechanizmu efektywnego zarządzania
zabezpieczonym mieniem, celem obniżenia kosztów i zwiększenia wpływów do budżetu państwa. Ściśle wiąże się z tym
potrzeba stworzenia jednolitego systemu ewidencji zabezpieczonego mienia celem ustalenia jego wartości, ilości
i rodzaju.
W ramach systemu przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej konieczne jest również zapewnienie
efektywnego współdziałania w ramach Unii Europejskiej, organizacji międzynarodowych czy bezpośrednio pomiędzy
polskimi służbami, organami i instytucjami, a ich zagranicznymi odpowiednikami. Istotne jest także wdrażanie
międzynarodowych standardów w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej i odzyskiwania
mienia zawartych w rekomendacjach poewaluacyjnych.
Ponadto do usprawnienia systemu przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej przyczyni się rozwijanie
współpracy z sektorem prywatnym. Powyższemu służyć będzie utworzenie platformy współpracy organów i służb
z podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, jako elementu stałej wymiany doświadczeń w obszarze
funkcjonowania oraz zagrożeń związanych z obrotem gospodarczym.
Zintegrowane podejście do kwestii przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej, zakładane przez niniejszy
Program, pozwoli na poprawę skuteczności działań państwa prowadzonych w tym zakresie.
3. Jak problem został rozwiązany w innych krajach, w szczególności krajach członkowskich OECD/UE?
Unia Europejska
Zakres projektu Programu przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej ma związek z działaniami
podejmowanymi na forum Unii Europejskiej. W ramach rozwoju przestrzeni wolności, bezpieczeństwa i sprawiedliwości UE
ustanowione zostały mechanizmy o charakterze strategicznym i operacyjnym (na które składają się akty o charakterze
legislacyjnym i nielegislacyjnym), służące zapobieganiu i zwalczaniu przestępczości poważnej i zorganizowanej, w tym
przestępczości gospodarczej. Mechanizmy te dają podstawę do podejmowania działań o charakterze międzynarodowym,
które są konieczne z uwagi na transgraniczny charakter współczesnej przestępczości.
Jednym z istotnych dokumentów strategicznych UE pozostaje Strategia Bezpieczeństwa Wewnętrznego UE (ISS), której
nowa edycja ma zostać opublikowana przez Komisję Europejską w pierwszej połowie 2015 r. Wśród identyfikowanych
dotychczas w ISS priorytetów znajduje się m.in. zapobieganie i zwalczanie poważnej oraz zorganizowanej przestępczości,
jak również ochrona gospodarki przed przestępczą infiltracją. Istotne jest, że w dniu 4 grudnia 2014 r. Rada ds. Wymiaru
Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych (WSiSW) przyjęła Konkluzje w sprawie opracowania odnowionej Strategii
Bezpieczeństwa Wewnętrznego UE, w których wskazuje, że jednym z głównych wyzwań i zagrożeń jest przestępczość
poważna i zorganizowana, a w szczególności wewnątrzwspólnotowe oszustwa podatkowe typu „znikający podatnik”,
przestępstwa dotyczące akcyzy oraz zorganizowana przestępczość przeciwko mieniu. Rada ds. WSiSW wzywa również, aby
zwrócić szczególną uwagę na wszelkie działania związane z praniem brudnych pieniędzy i reinwestowaniem korzyści
pochodzących z przestępstw, zwłaszcza mające na celu przeniknięcie do legalnej gospodarki.
Od 2011 r. realizowany jest w ramach Unii Europejskiej mechanizm planowania działań operacyjnych w oparciu o Cykl
Polityki Bezpieczeństwa Unii Europejskiej dotyczącej poważnej i zorganizowanej przestępczości międzynarodowej
(EU Policy Cycle). Mechanizm ten obejmuje identyfikację priorytetów w zakresie walki z zagrożeniami dla bezpieczeństwa
w wymiarze wieloletnim oraz szczegółowych celów i działań do realizacji w okresach rocznych.
W dniach 6-7 czerwca 2013 r., Rada ds. Wymiaru Sprawiedliwości i Spraw Wewnętrznych ds. WSiSW przyjęła konkluzje
ustanawiające priorytety zwalczania przestępczości poważnej i zorganizowanej w Unii Europejskiej na lata 2014-2017, które
będą realizowane w ramach EU Policy Cycle.
Jednym z przyjętych przez Radę priorytetów jest "Rozbicie potencjału zorganizowanych grup przestępczych i specjalistów,
zajmujących się przestępstwami dotyczącymi akcyzy i wewnątrzwspólnotowymi oszustwami podatkowymi polegającymi na
bezpodstawnym zwrocie naliczonego VAT”. Jednocześnie Rada zaapelowała do państw członkowskich, by przy zwalczaniu
poważnej i zorganizowanej przestępczości oprócz tradycyjnego podejścia opartego na wymiarze sprawiedliwości w sprawach
karnych aktywnie wykorzystywały komplementarne, uzupełniające podejścia i instrumenty.
Komisja Europejska, w Komunikacie Komisji do Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu EkonomicznoSpołecznego i Komitetu Regionów z dnia 11.03.2014 r. pn. Otwarta i bezpieczna Europa: realizacja założeń (KOM (2014)
154) stwierdza, że jednym z zagrożeń bezpieczeństwa UE jest ingerencja zorganizowanych grup przestępczych
w gospodarkę UE. Komisja Europejska wskazuje, że zorganizowane grupy przestępcze kierują się ogromnymi zyskami
generowanymi przez nielegalny handel, korupcję, przestępstwa finansowe i inne formy działalności przestępczej,
w związku z czym konieczna jest większa liczba działań, aby skutecznie przeciwdziałać takim przestępstwom oraz
zapobiegać przenikaniu zysków uzyskiwanych z przestępczości do legalnej gospodarki. Według Komisji, wszystkie państwa
członkowskie powinny niezwłocznie transponować i wdrożyć dyrektywę w sprawie zamrożenia i konfiskaty dochodów
pochodzących z działalności przestępczej w UE. Biura ds. odzyskiwania mienia, organy ścigania, organy sądowe
i administracyjne, takie jak organy podatkowe lub licencjonujące, powinny zacieśnić współpracę w celu poprawienia
lokalizowania mienia przestępców. W państwach UE, problematyka przeciwdziałania przestępczości ekonomicznofinansowej uwzględniana jest przede wszystkim w narodowych strategiach zwalczania przestępczości zorganizowanej.
Czechy
W przyjętej przez Rząd Czech Strategii zwalczania przestępczości zorganizowanej na lata 2011-2014 (Rezolucja nr 598
z dnia 10.08.2011) wskazuje się, że przestępczość ekonomiczno-finansowa jest jedną z najbardziej dochodowych
a jednocześnie najgroźniejszych form przestępczości zorganizowanej, wykorzystującej często luki w prawie. Ocenia się,
że ta forma przestępczości zorganizowanej będzie nadal rozwijała się w przyszłości. Najpoważniejszymi formami
przestępczości ekonomicznej w Republice Czeskiej to oszustwa podatkowe, oszustwa kredytowe, oszustwa związane
z postępowaniami przetargowymi, oszustwa dotyczące funduszy UE oraz pranie pieniędzy. Według ww. dokumentu, straty
powodowane przez przestępczość ekonomiczna w Republice Czeskiej szacowane są na dziesiątki miliardów koron czeskich
rocznie.
Wielka Brytania
Problematyka przestępczości ekonomiczno-finansowej jest również ujęta w Strategii zwalczania przestępczości poważnej
i zorganizowanej opracowanej w październiku 2013 r. przez Ministerstwo Spraw Wewnętrznych Wielkiej Brytanii.
Z ww. Strategii wynika, że w Wielkiej Brytanii zidentyfikowano prawie 1400 zorganizowanych grup przestępczych,
zajmujących się przestępczością ekonomiczną. Wiele z nich zaangażowanych jest również w inne formy przestępczości
poważnej i zorganizowanej. Oszustwa na szkodę sektora publicznego powodują w Wielkiej Brytanii każdego roku straty
rzędu około 20 miliardów funtów, z czego większość tych strat dotyczy systemu podatkowego. Ponadto, oszustwa dotyczące
podatku VAT w związku z obrotem papierosami i alkoholem przybrały coraz bardziej wyrafinowany
i międzynarodowy wymiar. Karuzele VAT-owskie w obrocie wewnątrzwspólnotowym różnego rodzaju towarami, powodują
straty podatkowe VAT.
4. Podmioty, na które oddziałuje projekt
Grupa
Wielkość
Źródło danych
Oddziaływanie
Służby, organy i instytucje,
wymienione w Programie,
które realizują zadania
przewidziane do realizacji
w ramach wdrażania
Programu.
17
Plan działań Programu
Podmioty wymienione
w Planie działań,
odpowiedzialne za wykonanie
poszczególnych zadań
Programu.
Osoby prawne, jednostki
organizacyjne niemające
osobowości prawnej oraz
osoby fizyczne prowadzące
działalność gospodarczą
bez osób fizycznych
prowadzących wyłącznie
indywidulane gospodarstwa
rolne.
4 102 768
Główny Urząd Statystyczny Liczba podmiotów gospodarki
narodowej wpisanych do
rejestru REGON
Podniesienie bezpieczeństwa
prowadzenia działalności
gospodarczej oraz
konkurencyjności rynku.
http://bip.stat.gov.pl/dzialalnosc
-statystyki-publicznej/rejestrregon/liczba-podmiotow-wrejestrze-regontablice/miesieczna-informacjao-podmiotach-gospodarkinarodowej-w-rejestrze-regon/
5. Informacje na temat zakresu, czasu trwania i podsumowanie wyników konsultacji
Z uwagi na złożony charakter zagrożenia, do którego odnosi się projekt Programu przeciwdziałania i zwalczania
przestępczości gospodarczej, jego opracowanie poprzedziło przeprowadzenie roboczych konsultacji w ramach spotkań
z przedstawicielami służb, organów i instytucji właściwych w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości
zorganizowanej. Spotkania te pozwoliły na określenie kluczowych obszarów wymagających wzmocnienia, w celu
ograniczenia tego rodzaju przestępczości.
Przy opracowywaniu niniejszego dokumentu wykorzystane zostały również materiały służb i instytucji właściwych
w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości zorganizowanej, a także wybrane propozycje zgłaszane przez
organizacje przedstawicielskie reprezentujące sektory najbardziej zagrożone tego rodzaju przestępczością, w tym sektor
paliwowy, tytoniowy, spirytusowy oraz bankowy.
Projekt Programu uzyskał akceptację Pełnomocników do spraw realizacji Porozumienia z dnia 30 stycznia 2014 r. zawartego
pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych, Ministrem Finansów i Prokuratorem Generalnym o współpracy
w zakresie wypracowania systemowych rozwiązań w odniesieniu do przeciwdziałania i zwalczania przestępczości
gospodarczej.
Projekt uchwały został skonsultowany międzyresortowo oraz społecznie zgodnie z art. 19a ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r.
o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. z 2009 r. Nr 84, poz. 712, z późn. zm.). Projekt dokumentu został
pozytywnie zaopiniowany przez Komisję Wspólną Rządu i Samorządu w dniu 24 czerwca br.
Projekt uchwały został zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych, stosownie do wymogów art. 5 ustawy z dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie
stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414, z późn. zm.).
6. Wpływ na sektor finansów publicznych
(ceny stałe z …… r.)
Skutki w okresie 6 lat od wejścia w życie zmian [mln zł]
6
7
8
9
10
Łącznie (0-10)
1
2
3
4
5
6
0,1
1,5
1,5
1,5
1,5
1,5
7,6
Saldo ogółem
0,1
1,5
1,5
1,5
1,5
1,5
7,6
budżet państwa
0,1
1,5
1,5
1,5
1,5
1,5
7,6
Dochody ogółem
budżet państwa
JST
pozostałe jednostki (oddzielnie)
Wydatki ogółem
budżet państwa
JST
pozostałe jednostki (oddzielnie)
JST
pozostałe jednostki (oddzielnie)
Źródła finansowania
Dodatkowe informacje,
w tym wskazanie źródeł
danych i przyjętych do
obliczeń założeń
Środki finansowe na rok 2015 ujęte zostały w ramach rezerwy celowej pn. Środki na realizację
przedsięwzięć związanych z przeciwdziałaniem i zwalczaniem korupcji, ograniczaniem przestępczości
gospodarczej oraz przeciwdziałaniem zagrożeniom terrorystycznym łącznie na kwotę 2 000 tys. zł,
w tym 100 tys. zł z przeznaczeniem na wdrażanie Programu przeciwdziałania
i zwalczania przestępczości gospodarczej. Także w kolejnych latach, w miarę możliwości
finansowych, planowane jest wyasygnowanie środków w zakładanych kwotach w ramach budżetu
resortu spraw wewnętrznych. Natomiast w przypadku, jeśli w kolejnych latach nastąpi zmniejszenie
tego źródła finansowania Programu lub koszty realizacji działań przekroczą zaplanowane środki,
różnica ta zostanie pokryta ze środków poszczególnych podmiotów realizujących zadania. Program
nie będzie jednak stanowił podstawy do ubiegania się o dodatkowe środki z budżetu państwa na ten
cel.
Wykorzystanie środków z rezerwy celowej planowane jest przede wszystkim na wydatki związane
z prowadzeniem szkoleń umożliwiających międzyinstytucjonalną wymianę doświadczeń w zakresie
przeciwdziałania i zwalczania przestępczości gospodarczej oraz odzyskiwania mienia pochodzącego
z przestępstw. Środki mogą być również przeznaczane m.in. na prowadzenie działań
profilaktycznych oraz zakup bądź unowocześnienie niezbędnych narzędzi analitycznych czy
usprawnienie mechanizmów gromadzenia i wymiany informacji, a także realizację zadań
pilotażowych w zakresie przeciwdziałania i zwalczania przestępczości.
Środki finansowe na realizację zadań wymagających nakładów finansowych wydatkowane będą
przez poszczególne służby, organy i instytucje je wykonujące. Środki finansowe niezbędne do
wykonania przedmiotowych zadań określone zostaną przez podmioty wiodące w ich realizacji oraz
ujęte w harmonogramach ich realizacji.
Pozostałe, dodatkowe koszty działań zmierzających do realizacji celów Programu, które zostały
określone w Planie działań, ponoszone będą w oparciu o własne budżety służb, organów i instytucji
zaangażowanych w ich realizację.
Oprócz tego przewidziano możliwość realizacji działań określonych w Programie przy wsparciu
finansowym uzyskanym w ramach funduszy Unii Europejskiej lub innych programów finansowanych
ze środków publicznych. Nie zakłada się natomiast wydatkowania środków ujętych w rezerwie
celowej na ewentualne dodatkowe stanowiska do spraw realizacji Programu.
Większość priorytetów zaplanowanych do realizacji w ramach Programu nie generuje kosztów.
Dotyczy to w szczególności działań mających charakter analityczny i koncepcyjny, czyli tych
w ramach których dokonywane są przeglądy, analizy (np. opracowanie przepisów prawnych,
wzmacnianie współpracy, monitorowanie zagrożeń itd.). Ponadto obecnie służby, organy
i instytucje realizują już częściowo cele wymienione w Planie działań. Natomiast Program od
momentu jego wejścia w życie zakłada kontynuację i koordynację już realizowanych bądź
zaplanowanych działań związanych z przeciwdziałaniem i zwalczaniem przestępczości gospodarczej
w sposób usystematyzowany.
Powyższy Program nie stanowi programu wieloletniego w rozumieniu art. 136 ustawy
z dnia 27 sierpnia 2013 r. o finansach publicznych.
7. Wpływ na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym funkcjonowanie przedsiębiorców oraz na
rodzinę, obywateli i gospodarstwa domowe
Skutki
Czas w latach od wejścia w życie zmian
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
sektor mikro-, małych i
pieniężnym
średnich przedsiębiorstw
(w mln zł,
rodzina, obywatele oraz
ceny stałe z
gospodarstwa domowe
…… r.)
(dodaj/usuń)
W ujęciu
duże przedsiębiorstwa
niepieniężnym
sektor mikro-, małych i
średnich przedsiębiorstw
rodzina, obywatele oraz
gospodarstwa domowe
Niemierzalne
(dodaj/usuń)
Podmioty gospodarki
narodowej
0
1
2
3
5
10
Przewiduje się, że realizacja postanowień Programu przyczyni się do poprawy
i wzmocnienia rozwiązań prawnych ograniczających przestępczość gospodarczą,
której skutki odczuwalne są dla całej gospodarki, a w szczególności dla podmiotów
gospodarczych prowadzących działalność zgodnie z prawem. Przełoży się to
również na bezpieczeństwo ekonomiczne państwa, konkurencyjność polskiej
gospodarki, a także na opłacalność i bezpieczeństwo prowadzenia działalności
gospodarczej.
(dodaj/usuń)
Dodatkowe informacje,
w tym wskazanie źródeł
danych i przyjętych do
obliczeń założeń
8. Zmiana obciążeń regulacyjnych (w tym obowiązków informacyjnych) wynikających z projektu
nie dotyczy
Wprowadzane są obciążenia poza bezwzględnie
tak
nie
wymaganymi przez UE (szczegóły w odwróconej tabeli
nie dotyczy
zgodności).
zmniejszenie liczby dokumentów
zmniejszenie liczby procedur
skrócenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
Wprowadzane obciążenia są przystosowane do ich
elektronizacji.
Komentarz:
Łącznie (0-10)
zwiększenie liczby dokumentów
zwiększenie liczby procedur
wydłużenie czasu na załatwienie sprawy
inne:
tak
nie
nie dotyczy
9. Wpływ na rynek pracy
Wprowadzenie uchwały nie będzie miało wpływu na rynek pracy.
10. Wpływ na pozostałe obszary
środowisko naturalne
sytuacja i rozwój regionalny
inne:
Omówienie wpływu
demografia
mienie państwowe
informatyzacja
zdrowie
Przestępczość gospodarcza generuje wysokie straty dla gospodarki, w tym dla mienia
państwowego, czego wyrazem są m.in. uszczuplenia należności podatkowych na rzecz budżetu
państwa. Wdrożenie zaproponowanych w programie rozwiązań powinno zatem w istotny sposób
przełożyć się na ograniczenie skali strat państwa w tym obszarze oraz zwiększyć konkurencyjność
gospodarki poprzez ograniczenie tzw. szarej strefy.
11. Planowane wykonanie przepisów aktu prawnego
Realizacja w latach 2015-2020 zadań kluczowych w kontekście ograniczenia przestępczości gospodarczej, wynikających
z Planu działań. Przedsięwzięcia o charakterze legislacyjnym i organizacyjnym, zgodnie z opracowanymi w tym celu
harmonogramami, będą wdrażane przez wyznaczone w Planie działań podmioty wiodące i współpracujące przy wykonaniu
poszczególnych zadań.
12. W jaki sposób i kiedy nastąpi ewaluacja efektów projektu oraz jakie mierniki zostaną zastosowane?
Cel główny i cele szczegółowe, a przez to również ocena efektywności Programu, są mierzone poprzez:
Cel główny i cele szczegółowe, a przez to również ocena efektywności Programu, są mierzone poprzez:
1.
Sprawozdawczość dotyczącą postępów we wdrażaniu konkretnych priorytetów Planu działań – jako mierniki
wykonania Programu wprowadza się wskaźnik rozpoczęcia wdrażania Programu oraz wskaźnik zakończenia
wdrażania Programu.
Wskaźnik rozpoczęcia wdrażania Programu wyrażony jako procentowy udział zadań, ujętych w Planie działań, których
wdrażanie zostało rozpoczęte od momentu przyjęcia dokumentu do końca rozpatrywanego roku, przy założeniu, iż zadania
mogą być realizowane
w dowolnej kolejności.
Wskaźnik rozpoczęcia wdrażania Programu liczony jest zgodnie z poniższym wzorem:
X
WRWP =
-------------------------------------------------------------- * 100
26
gdzie:
WRWP – wskaźnik rozpoczęcia wdrażania Programu (wskaźnik procentowy zadań, ujętych
w Planie działań, których realizacja rozpoczęła się od momentu przyjęcia dokumentu do końca rozpatrywanego roku);
X – liczba zadań, ujętych w Planie działań, których realizacja rozpoczęła się od momentu przyjęcia dokumentu do końca
rozpatrywanego roku;
Liczba 26 – liczba wszystkich zadań Programu ujętych w Planie działań.
Wskaźnik zakończenia wdrażania Programu wyrażony jako procentowy udział zadań, ujętych w Planie działań, których
wdrażanie zostało zakończone do końca rozpatrywanego roku kalendarzowego od momentu rozpoczęcia wdrażania
Programu.
Poziom realizacji Programu liczony jest zgodnie z poniższym wzorem:
X
WZWP =
-------------------------------------------------------------- * 100
26
gdzie:
WZWP – wskaźnik zakończenia wdrażania Programu (wskaźnik procentowy zadań, ujętych
w Planie działań, których wdrażanie zostało zakończone do końca rozpatrywanego roku kalendarzowego od momentu
rozpoczęcia wdrażania Programu),
X – liczba zadań, ujętych w Planie działań, których realizacja została przeprowadzona od momentu przyjęcia dokumentu do
końca rozpatrywanego roku;
Liczba 26 – liczba wszystkich zadań Programu, ujętych w Planie działań.
Wyniki docelowe dla obu wskaźników przedstawia poniższa tabela:
Tabela nr 2. Wyniki docelowe dla Wskaźnika rozpoczęcia wdrażania Programu i Wskaźnika zakończenia wdrażania Programu
Rok
Programu
obowiązywania
2015
2016
2017
2018
2019
2020
% zadań Programu ujętych
w Planie działań, których
realizacja została rozpoczęta od
momentu przyjęcia dokumentu
do końca rozpatrywanego roku
% zadań Programu ujętych
w Planie działań, których
realizacja została zakończona
10%
40%
60%
80%
90%
100%
-
20%
30%
40%
50%
100%
W odniesieniu do wskaźnika zakończenia wdrażania Programu duża rozpiętość jego wartości pomiędzy 2019. a 2020. rokiem
wynika, z faktu iż część zadań przewidzianych do realizacji w ramach Planu działań ma charakter stały i zakłada
się ich prowadzenie przez cały okres obowiązywania dokumentu.
2.
Wzrost o 2% począwszy od 2016 roku, jako pierwszego pełnego roku wdrażania Programu, liczby kontroli
realizowanych w trybie administracyjnym przez urzędy kontroli skarbowej i Służbę Celną w odniesieniu do
przestępczości VAT-owskiej i akcyzowej.
Realizacja działań kontrolnych jest podstawowym i najskuteczniejszym mechanizmem zwalczania narastającej
przestępczości VAT-owskiej i akcyzowej, jednak ich częstotliwość nie może prowadzić do nadmiernego obciążenia
podmiotów gospodarczych prowadzących legalną działalność. Dlatego też przewiduje się jedynie stopniowy wzrost liczby
prowadzonych kontroli, przy założeniu iż prosty parametr wzrostowy nie przesądza ostatecznie o skuteczności działań,
ponieważ musi mu odpowiadać odpowiednie typowanie podmiotów poddanych kontroli.
3.
Liczbę osób skazanych na podstawie prawomocnych orzeczeń sądu w danym roku kalendarzowym do liczby
aktów oskarżenia skierowanych do sądu w danym roku kalendarzowym, wg kwalifikacji zarzucanych czynów
penalizowanych:
•
art. 286 § 1 k.k. (oszustwo na szkodę interesów finansowych UE i RP),
•
art. 299 § 1,2,5,6 k.k. (pranie pieniędzy),
•
art. 297 § 1 k.k. (oszustwo kredytowe),
•
art. 298 § 1 k.k. (oszustwo ubezpieczeniowe),
•
art. 54-56 k.k.s. (uchylanie się od opodatkowania, firmanctwo, złożenie nieprawdziwej deklaracji podatkowej),
przy założeniu niemalejącej tendencji w ramach całego okresu trwania Programu:
WS = (OS : AO) x 100%
gdzie:
WS – współczynnik liczby osób skazanych do liczby aktów oskarżenia,
OS – liczba prawomocnych orzeczeń sądów – dane z KRK,
AO – liczba aktów oskarżenia – dane z SIP LIBRA.
Powyższy wskaźnik pozwoli na ocenę przekładalności kierowanych aktów oskarżenia na sposób sądowego rozstrzygnięcia
spraw w odniesieniu do typowych rodzajów przestępstw o charakterze ekonomicznym. W tym wypadku malejąca tendencja
może świadczyć z jednej strony o poprawie jakości i adekwatności zbieranego przez właściwe służby i organy materiału
dowodowego, z drugiej zaś o podejściu i zrozumieniu sądów do problematyki przestępczości gospodarczej i specyfiki
materiałów dowodowych w tym obszarze. Kwestia ta pozostaje istotna zarówno z perspektywy finansowych skutków
przestępczości ekonomicznej, efektywności wdrażania zakładanych w Programie wspólnych szkoleń dla przedstawicieli
organów ścigania
i sędziów, jak także oceny konsekwencji wprowadzonych od lipca 2015 r. zmian w modelu postepowania karnego
w odniesieniu do problematyki objętej zakresem Programu.
4.
Liczbę międzyinstytucjonalnych działań o charakterze pilotażowym, organizowanych w celu zwalczania
przestępczości gospodarczej – nie mniej niż 6 w danym roku obowiązywania Programu;
ZR ≥ 6
gdzie:
ZR – liczba zintegrowanych realizacji w danym roku’
liczba bazowa w 2014 r. – 5 (na podstawie sprawozdań z realizacji Porozumienia
z dnia 30 stycznia 2014 r. zawartego pomiędzy Ministrem Spraw Wewnętrznych, Ministrem Finansów i Prokuratorem
Generalnym o współpracy w zakresie wypracowania systemowych rozwiązań w odniesieniu do przeciwdziałania
i zwalczania przestępczości gospodarczej).
Prowadzenie wspólnych działań realizacyjnych ukierunkowanych na zwalczania najpoważniejszych i najbardziej
skomplikowanych przestępstw ekonomicznych, w oparciu m.in. o zakładane w Programie zmapowanie zagrożenia
przestępczością podatkową (pkt 11 Planu działań), stanowi najskuteczniejszą formę działań, umożliwiających jednoczesne
wykorzystanie zróżnicowanych uprawnień poszczególnych służb i organów (od analitycznych i kontrolnych,
aż po operacyjno-rozpoznawcze czy dochodzeniowo-śledcze). Prowadzenie tego rodzaju działań realizacyjnych wymaga
każdorazowo przygotowania do specyfiki danego procederu
i odpowiedniego umiejscowienia prowadzonych czynności. Natomiast profilaktyczny efekt tych działań wymaga wdrożenia
wspólnej polityki informacyjnej (pkt 15 Planu działań).
5.
Wskaźnik skuteczności odzyskiwania mienia przy założeniu tendencji rosnącej jego wartości w kolejnych
latach:
WMOD + WMNZ
WS = --------------------------- * 100%
WSTR
gdzie:
WS – wskaźnik skuteczności odzyskiwania mienia,
WMOD – wartość odzyskanego mienia pochodzącego z przestępstw gospodarczych,
WMNZ – wartość mienia zabezpieczonego u podejrzanych w kategorii przestępstw gospodarczych,
WSTR – wysokość strat spowodowanych przestępstwami w kategorii przestępstw gospodarczych.
Wartością bazową do obliczania wskaźnika skuteczności w kolejnych latach obowiązywania Programu będzie 11,13%.
Miernik ten zostanie zmodyfikowany w ramach prac międzyresortowego zespołu, o którym mowa w podrozdziale 4.3.
Programu, w sposób umożliwiający uwzględnienie efektów działania innych służb i organów współpracujących w zakresie
odzyskiwania mienia pochodzącego z przestępstw. Podstawą do utworzenia takiego miernika będzie realizacja zadania celu
szczegółowego nr 1 z Planu działań Programu – Stworzenie jednolitych kryteriów i metodyki szacowania stwierdzonych strat
przez budżet Państwa w wyniku przestępczości gospodarczej.
Obecnie istnieje istotna rozbieżność pomiędzy wartością mienia zabezpieczanego przez organy ścigania a realnie
odzyskiwanego w oparciu o prawomocne wyroki sądowe, co może wynikać m.in. z długości procesu sądowego, jakości
zgormadzonego materiału dowodowego czy skuteczności egzekucji. Mając na uwadze, iż skuteczność odzyskiwania mienia
jest pochodną śledztwa finansowego (ustalania składników majątkowych pochodzących z przestępstw), efektów
zabezpieczania mienia, jego ewidencjonowania, sposobu zarządzania nim, orzeczenia sposobu zasądzania i egzekucji,
założeniem miernika jest porównanie efektów tych działalności z wartością strat generowanych przez przestępczość
gospodarczą.
13. Załączniki (istotne dokumenty źródłowe, badania, analizy itp.)
------