Spis treści - bip.wielen.pl

Transkrypt

Prognoza oddziaływania na środowisko aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013
z perspektywa na lata 2014 – 2017
Spis treści
SŁOWNICZEK..................................................................................................................................................2
I. PODSTAWY PRAWNE..................................................................................................................................3
II. CEL, ZAKRES I METODYKA SPORZĄDZANIA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO........3
2. 1. Cel i zakres Prognozy..........................................................................................................................3
2. 2. Metodyka sporządzania Prognozy.......................................................................................................4
III. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I GMINY
WIELEŃ NA LATA 2010 – 2013 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2014 – 2017.....................................................5
3.1. Podstawowa charakterystyka aktualizacji POŚ....................................................................................5
3.2. Cele aktualizacji POŚ...........................................................................................................................5
3.2.1. Cele..............................................................................................................................................6
3.2.3. Kierunki działań............................................................................................................................7
3.3. Założenia alternatywne ........................................................................................................................8
IV. ANALIZA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA NA TERENIE MIASTA I GMINY WIELEŃ.....................9
4.1. Zasoby wodne i gospodarka wodno – ściekowa...................................................................................9
4.1.1. Wody powierzchniowe..................................................................................................................9
4.1.2. Wody powierzchniowe................................................................................................................10
4.1.3. Gospodarka wodno – ściekowa..................................................................................................12
4.2.Powierzchnia ziemi i gleb.....................................................................................................................13
4.2.1. Budowa geologiczna i rzeźba terenu..........................................................................................13
4.2.2. Rodzaje występujących gleb.......................................................................................................14
4.2.3. Kopaliny występujące na terenie Gminy Wieleń.........................................................................15
4.2.4. Gospodarka odpadami................................................................................................................16
4.3. Przyroda.............................................................................................................................................17
4.3.1. Zabytki i zieleń z nimi związana..................................................................................................17
4.3.2. Formy ochrony przyrody.............................................................................................................18
4.3.2.1. Natura 2000........................................................................................................................18
4.3.2.1. Pozostałe formy ochrony przyrody......................................................................................23
4.4 Powietrze atmosferyczne.....................................................................................................................24
4.4.1. Klimat..........................................................................................................................................24
4.4.2. Jakość powietrza........................................................................................................................25
4.5. Hałas...................................................................................................................................................25
4.6. Promieniowanie elektromagnetyczne.................................................................................................26
4.7. Energia odnawialna............................................................................................................................27
4.8. Poważne awarie.................................................................................................................................29
V. ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA..................................................................................................................29
VI. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO ..................................................................30
VII. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA.................................................................................................30
VIII. DOKUMENTY WYŻSZEGO SZCZEBLA.................................................................................................31
8.1. Polityka Ekologiczna Państwa............................................................................................................31
8.2. Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2002 – 2010..........................32
Biuro Rzeczoznawstwa i Ekonomii Środowiska CODEX Sadowski i Wspólnicy Spółka Jawna
www.codex.pl
1
8.3. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego na lata 2009 – 2012 w
odniesieniu do Programu Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko –
Trzcianeckiego ..........................................................................................................................................34
IX. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU AKTUALIZACJI POŚ..........35
X. SKUTKI ODSTĄPIENIA OD REALIZACJI ZAŁOŻEŃ AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY
ŚRODOWISKA...............................................................................................................................................36
XI. ZAPOBIEGANIE I KOMPENSACJA NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO..................37
VIII. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNM.........................................................................39
IX. SPIS TABEL I RYSUNKÓW......................................................................................................................41
SŁOWNICZEK
GSM – Global System for Mobile Communications, pierwotnie Groupe Spécial Mobile (najpopularniejszy
standard sieci komórkowej)
GUS – Główny Urząd Statystyczny
GZUWiM – Gminny Zakład Usług Wodnych i Melioracyjnych w Czarnkowie
GZWP – Główny Zbiornik Wód Podziemnych
JCWPd – Jednolite Części Wód Podziemnych
NZŚ – Nadzwyczajne Zagrożenia Środowiska
ONO – Obszar Najwyższej Ochrony
OWO – Obszar Wysokiej Ochrony
POŚ – Program Ochrony Środowiska
RDOŚ – Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska
RLM – Równorzędna Liczba Mieszkańców
SN – sieć niskiego napięcia
WIOŚ – Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska
www.codex.pl
2
I. PODSTAWY PRAWNE
Obowiązek opracowania prognozy oddziaływania na środowisko nakłada art. 46 pkt 2 ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.),
zgodnie z którym: przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty:
polityk, strategii, planów lub programów w dziedzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji,
gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania
terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, wyznaczających ramy dla
późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko.
Zgodnie z art. 51 ust. 1 w/w ustawy odpowiedzialność za wykonanie prognozy oddziaływania na środowisko
spoczywa na organie opracowującym aktualizację dokumentu.
II. CEL, ZAKRES I METODYKA SPORZĄDZANIA PROGNOZY ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO
2. 1. Cel i zakres Prognozy
Zakres prognozy ustalony został, zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu
informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach
oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227), z Regionalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska
w Poznaniu (pismo RDOŚ-30-OO.III-6617-100/10/pw) oraz z Państwowym Wojewódzkim Inspektorem
Sanitarnym w Poznaniu (nie ustalono zakresu, zatem przyjmuje się zakres zgodny z ustawą).
Prognoza został a opracowana dla aktualizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Miasta
i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2017, a jej nadrzędnym celem jest
weryfikacja, czy treści zawarte w aktualizacji POŚ nie naruszają prawidłowego funkcjonowania środowiska
przyrodniczego.
Zgodnie z art. 51 ust. 2 w/w ustawy prognoza oddziaływania na środowisko:
1) zawiera:
a) informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach
z innymi dokumentami,
b) informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy,
c) propozycje
dotyczące
przewidywanych
metod
analizy
skutków
realizacji
postanowień
projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzenia,
d) informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko,
e) streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym;
2) określa, analizuje i ocenia:
a) istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji
projektowanego dokumentu,
b) stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem,
c) istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy
www.codex.pl
3
z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody,
d) cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym
i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele
i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu,
e) przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne,
skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz
pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność
tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na:
•
różnorodność biologiczną,
•
ludzi,
•
zwierzęta,
•
rośliny,
•
wodę,
•
powietrze,
•
powierzchnię ziemi,
•
krajobraz,
•
klimat,
•
zasoby naturalne,
•
zabytki,
•
dobra materialne,
•
z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami
na te elementy;
3) przedstawia:
a) rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą
negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego
dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność
tego obszaru,
b) biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru
Natura 2000 oraz integralność tego obszaru – rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych
w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania
oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym
wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej
wiedzy.
2. 2. Metodyka sporządzania Prognozy
Podczas opracowania Prognozy oddziaływania na środowisko Programu Ochrony Środowiska dla
Miasta i Gminy Wieleń poddano weryfikacji treść aktualizacji POŚ w celu rozpatrzenia możliwości
oddziaływania założeń Programu na środowisko. Rozpatrzono oddziaływania: bezpośrednie, pośrednie,
wtórne, pierwotne, pozytywne, negatywne, skumulowane, krótkoterminowe, długoterminowe, stałe
i chwilowe. Zakres prognozy jest zgodny z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
www.codex.pl
4
na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227). Zakres prognozy został przedstawiony w punkcie 2.1.
W opracowaniu wykorzystano:
1.
Politykę Ekologiczną Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016.
2.
Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2002 – 2010.
3.
Aktualizację Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego na lata
2009 – 2012.
4.
Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko –
Trzcianeckiego.
5.
Dane pozyskane z Urzędu Gminy Czarnków.
6.
Dane pozyskane z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Poznaniu.
7.
Dane pozyskane z serwisu www.geoportal. pl.
8.
Dane na temat Natura 2000 pozyskane Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska.
9.
Dane pozyskane z Głównego Urzędu statystycznego.
10. Dane meteorologiczne pozyskane z programu Operat 2000, Ryszard Samoć.
11. Dane pozyskane z Urzędu Komunikacji Elektronicznej.
12. Analizę oddziaływania hałasu przeprowadzoną przy użyciu programu SON 2 w. 3 Hałas drogowy
licencja CX/63000/S2/09 z dnia 13. 08. 2009 r.
III. GŁÓWNE ZAŁOŻENIA AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY ŚRODOWISKA DLA MIASTA I
GMINY WIELEŃ NA LATA 2010 – 2013 Z PERSPEKTYWĄ NA LATA 2014 – 2017
3.1. Podstawowa charakterystyka aktualizacji POŚ
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013
z perspektywą na lata 2014 – 2017 została sporządzona w celu określenia aktualnych warunków, wymagań
oraz zadań niezbędnych do realizacji z zakresu ochrony środowiska.
Zgodnie z art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r.,
Nr 25, poz. 150 ze zm.) organ wykonawczy gminy w celu realizacji Polityki Ekologicznej Państwa sporządza
gminny program ochrony środowiska, uchwalany przez radę gminy (art. 18 ust. 1). Programy
te sporządzane, podobnie jak polityka ekologiczna państwa co 4 lata, powinny określać cele i priorytety
ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów,
w tym mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki finansowe (art. 14).
3.2. Cele aktualizacji POŚ
Cele w projekcie aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Czarnków na lata 2010 –
2013 z perspektywą na lata 2014 – 2017 zostały opracowane w oparciu o dokumenty wyższego rzędu
głównie:
•
Politykę Ekologiczną Państwa,
•
Program Ochrony Środowiska dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2002 – 2010,
www.codex.pl
5
•
Aktualizację Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego, przyjętego
Uchwałą Nr XXX/206/2009 Rady Gminy Czarnków z dnia 31 marca 2009 r.,
•
Aktualizację Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego, przyjętego
przez Radę Gminy Czarnków Uchwałą Nr XVII/97/2004 Rady Gminy Czarnków z dnia 27 kwietnia
2004 r.,
Zostały wyznaczone główne cele, których realizacji mają służyć poszczególne zadania przewidziane
do realizacji w latach 2010 – 2017.
Zdefiniowano cele priorytetowe w 9 kategoriach:
I.
zasoby wodne i gospodarka wodno – ściekowa,
II. powierzchnia ziemi i gleb,
III. przyroda,
IV. powietrze atmosferyczne,
V. hałas
VI. promieniowanie elektromagnetyczne,
VII. energia odnawialna,
VIII.poważne awarie.
Dla realizacji wyznaczonych 12 celów wskazano 39 zadań.
3.2.1. Cele
Cele ustanowione zostały do realizacji w szerszej perspektywie czasowej tj. w latach 2010 – 2017,
w oparciu o dokumenty wyższego rzędu.
W aktualizacji POŚ dla Miasta i Gminy Wieleń zostały one zdefiniowane w sposób następujący:
I.
1.
Trwałe zabezpieczenie potrzeb w aspekcie ilości i jakości wody oraz jej dostarczenia w odpowiednim
czasie i miejscu.
2.
Racjonalne wykorzystanie wody.
3.
Racjonalne korzystanie z terenów, na których znajdują się zbiorniki i cieki wodne. Ochrona wód
powierzchniowych.
II.
1.
Właściwe użytkowanie istniejących zasobów glebowych ich ochrona i rekultywacja.
2.
Racjonalne wykorzystanie kopalin.
III.
1.
Ochrona obiektów cennych przyrodniczo nieobjętych i objętych ochroną oraz walorów krajobrazu
rekreacyjnego i rolniczego.
2.
Zachowanie i zwiększanie bioróżnorodności istniejących ekosystemów.
IV.
1.
Utrzymanie dobrego stanu powietrza na terenie Gminy Wieleń.
V.
1.
Niedopuszczenie do pogarszania się klimatu akustycznego na obszarach, na których nigdy nie
występowały przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu.
www.codex.pl
6
2.
Zapobieganie przekroczeniom dopuszczalnych poziomów hałasu w miejscach, gdzie może do nich
dochodzić.
VI.
1.
Bieżąca kontrola źródeł promieniowania elektromagnetycznego w celu uniknięcia możliwości ich
oddziaływania na ludzi ich otoczenie i krajobraz.
VII.
1.
Zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych.
VIII.
1.
Wykreowanie właściwych zachowań społeczeństwa w sytuacji wystąpienia zagrożeń środowiska
spowodowanych poważną awarią.
3.2.3. Kierunki działań
Zadania stanowią najbardziej szczegółową charakterystykę działań jakie Miasto i Gmina Wieleń
powinna podjąć, aby umożliwić realizację wytyczonych celów. W harmonogramie czasowo – finansowym
do aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013 z perspektywą
na lata 2014 – 2017 wytyczono następujące zadania:
I.
1.
Budowa kanalizacji w Mieście Wieleń.
2.
Budowa wodociągu w miejscowości Kałądek, Folsztyn, Nowe dwory, Zielonowo, Gieczynek.
3.
Budowa wodociągu w miejscowości Marianowo, Herburtowo.
4.
Połączenie sieci wodociągowych w Wieleniu z przejściem pod rzeką Noteć.
5.
Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków.
6.
Kontrolowanie nielegalnych zrzutów ścieków.
7.
Konserwacja systemów melioracyjnych.
8.
Modernizacja stacji uzdatniania wody w miejscowości Gulcz i Dzierżążno Wielkie.
9.
Edukacja ekologiczna w zakresie zanieczyszczenia ściekami i nielegalnego poboru wód.
II.
1.
Inwentaryzacja i rekultywacja terenów zdegradowanych np. dzikich wysypisk.
2.
Ochrona gleb o wysokiej przydatności rolniczej przed przeznaczeniem na cele rolnicze.
3.
Szkolenia i działalność informacyjna na rzecz rolnictwa.
4.
Kształtowanie struktury upraw przeciwdziałającej erozji i pogarszaniu się jakości gleb.
5.
Wykorzystanie gleb o niższej klasie przydatności rolniczej pod produkcję biomasy.
III.
1.
Organizacja cykli szkoleń z zakresu wdrażania Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej.
2.
Utrzymywanie i rozbudowa ścieżek edukacyjnych.
3.
Ochrona i wzmocnienie zadrzewień jako korytarzy ekologicznych i ekranów. Stosowanie nowych
nasadzeń.
4.
Organizacja cykli szkoleń z zakresu wdrażania Kodeksu Dobrej Praktyki Rolniczej.
5.
Preferowanie gatunków rodzimych przy doborze rodzaju roślin do nasadzeń.
6.
Prowadzenie prac związanych z odnowieniem terenów zielonych w Gminie Wieleń – zieleniec
w Wieleniu oraz przy Stadionie Miejskim, przy Urzędzie Miejskim.
www.codex.pl
7
7.
Przeprowadzenie zabiegów pielęgnacyjnych i szczepień kasztanowców.
8.
Przeprowadzenie prac pielęgnacyjnych, porządkowych drzew i krzewów oraz pozostałej zieleni
w Gminie i Mieście Wieleń.
IV.
1.
Budowa dróg w Wieleniu na Os. Przytorze.
2. Budowa Ciągów pieszo – jezdnych w Wieleniu. Ulice: Leśna, Pl. Zwycięstwa, 27 Stycznia, Lipowa,
Sosnowa, Traugutta, Waryńskiego.
3. Modernizacja dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich.
4. Termomodernizacja budynków oświatowych.
5. Sukcesywna zmiana sposobu ogrzewania budynków z węglowego na gazowe i olejowe, paliwa
ekologiczne – użytkownicy indywidualni.
6. Edukacja ekologiczna mieszkańców na temat zanieczyszczeń z niskiej emisji i szkodliwości spalania
odpadów w piecach domowych.
V.
1. Budowa dróg w Wieleniu na Os. Przytorze.
2. Budowa ciągów pieszo – jezdnych w Wieleniu. Ulice: Leśna, Pl. Zwycięstwa, 27 Stycznia, Lipowa,
Sosnowa, Traugutta, Waryńskiego.
3. Modernizacja dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich.
4. Nasadzenia drzew i utrzymanie zieleni wzdłuż szlaków komunikacyjnych.
VI.
1.
Uwzględnianie w planach zagospodarowania przestrzennego zagadnień dotyczących znaczącego
oddziaływania pól elektromagnetycznych na środowisko i człowieka.
2.
Przestrzeganie procedury oceny oddziaływania na środowisko na etapie udzielania decyzji
środowiskowej.
3.
Współpraca ze służbami kontrolno – pomiarowymi obiektów emitujących pola elektromagnetyczne.
VII.
1. Stopniowe zwiększanie udziału energii otrzymanej z surowców odnawialnych w całkowitym zużyciu
energii.
2. Opracowanie programu wykonawczego związanego z rozwojem energetyki odnawialnej na terenie
Gminy.
VIII.
1.
Aktualizacja informacji o zakładach o zwiększonym i dużym ryzyku wystąpienia poważnej awarii.
2.
Edukacja społeczeństwa w zakresie właściwych zachowań w sytuacji wystąpienia zagrożenia.
3.3. Założenia alternatywne
Art. 51 ust. 2. pkt. 3b ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji
o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania
na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) nakłada obowiązek przedstawienia rozwiązań
alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie.
W przypadku opracowywania projektu aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń
www.codex.pl
8
na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2017 różne warianty zakładanych celów określone zostały
na etapie tworzenia dokumentu. Powszechnym kryterium wyboru oprócz efektów ekologicznych są względy
finansowe. Ważne jest zatem, zgodnie z założeniami zrównoważonego rozwoju, znalezienie takiego
rozwiązania, by przy określonych środkach finansowych uzyskać optymalny efekt ekologiczny. Na etapie
projektowania dokumentu uwzględniono tylko takie założenia, które umożliwią kształtowanie środowiska,
jego ochronę lub stanowią pewne metody naprawcze przy jednoczesnym zagwarantowaniu stabilnego
rozwoju gospodarczego Miasta i Gminy Wieleń.
IV. ANALIZA AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA NA TERENIE MIASTA I GMINY WIELEŃ
4.1. Zasoby wodne i gospodarka wodno – ściekowa
4.1.1. Wody powierzchniowe
Na terenie Gminy Wieleń znajdują się jeziora: Białe, Dzierżążno, Wielkie, Górne, Bąd, Główki,
Hamrzyskie, Księże, Mileczki, Święte, Lipniki, Zdręczno, Zdojek. Łączna powierzchnia jezior o powierzchni
powyżej 1 ha – 316,08 ha.
Na ogólną powierzchnię wód składają się: wody płynące – 246 ha, wody stojące – 401 ha i rowy –
149 ha. Prawie cała powierzchnia Gminy Wieleń położona jest w dorzeczu Noteci, tylko z niewielkiego
fragmentu południowo – wschodniego (mniej niż 5% powierzchni Gminy) wody odprowadzane są, poprzez
Rzeciński Rów, bezpośrednio do Warty. Większość terenu na południe od doliny Miały jest obszarem
bezodpływowym a wyznaczony na mapach dział wodny III rzędu między zlewniami Warty i Noteci jest
określony jako niepewny, ponieważ odpływ wód odbywa się pod ziemią – pod piaskami wydmowymi.
Osią hydrograficzną gminy Wieleń jest Noteć, a jej dolina jest bazą drenażu wód podziemnych. Dolina
Noteci (dno pradoliny) jest bardzo bogata w sieć rowów i cieków. Większe zbiorcze rowy otrzymały nazwy
m.in., Kanał Rosko, Kanał Moczarka, Kanał Leniwka, Czarna. Dawne meandrujące koryto Noteci nazwane
jest Starą Notecią. Na południe od doliny Noteci sieć rzeczna jest bardzo uboga. Najważniejszą rzeką jest
Miała zwana również Miałką. Jej całkowita długość, z odcinkami jeziornymi, wynosi 64 km. Rozpoczyna swój
bieg z jeziora Kruteckiego (gmina Lubasz), a wpływa do Noteci na terenie województwa lubuskiego. W swym
biegu przepływa przez kilka jezior, z których największe jest jezioro Białe. Drugą rzeczką w południowej
części gminy jest Gulczanka. Całkowita jej długość wynosi 31,5 km, a powierzchnia zlewni 107 km2.
Terenem źródliskowym są łąki na południe od Śmieszkowa (gmina Czarnków), przepływa przez gminę
Lubasz i wschodni fragment Gminy Wieleń i wpływa do Noteci na 77 km jej biegu, na północny – zachód
od miejscowości Gulcz.
Następny niewielki ciek, o nazwie Zawada, o długości 10,4 km i powierzchni zlewni 25 km2 ma źródła
na łąkach na południe od miejscowości Wrzeszczyna, płynie w płaskiej dolinie na północ od Potrzebowic
i wpływa do Noteci w rejonie Drawskiego Młyna w gminie Drawsko.
Północna część Gminy ma sieć rzeczną bardziej rozwiniętą. Największą w tej części Gminy rzeką jest
Bukówka (zwana również Bukową lub Kamionką, a w dolnym odcinku Molitą lub Hamerką).
Jej całkowita długość wynosi 48,7 km, a powierzchnia zlewni 277 km2. Bukówka wypływa z jeziora Bukowo
Długie w gminie Człopa, potem płynie przez północno – zachodnią część gminy Trzcianka m. in. przez
jezioro Smolarskie (Straduńskie).
Na teren Gminy Wieleń Bukówka wpływa około 3 km na wschód od miejscowości Kocień Wielki, początkowo
www.codex.pl
9
stanowiąc granicę między gminami Trzcianka i Wieleń, potem coraz głębiej wciętą doliną przepływa przez
Kużniczkę, Mniszek i Herburtowo, wpływa na teren doliny Noteci łącząc się z nią na jej 54,6 km biegu,
na obszarze gminy Krzyż Wlkp.
Dopływami Bukówki jest rzeczka Dzierżążna, której długość wynosi około 14 km, a powierzchnia zlewni
około 53 km2 i niewielki ciek zwany Zbrzycą. Dzierżążna ma swój początek na łąkach na północ
od Dzierżążna Małego. Północno – zachodni fragment gminy Wieleń odwadniany jest przez ciek o nazwie
Rzeczka (inna nazwa Modrza). Długość cieku wynosi 11,7 km a powierzchnia zlewni 49,3 km 2. Początek jej
znajduje się na łąkach, 4 km na wschód od Gieczynka, przepływa przez Dębogórę i wpływa do Człapi, już
na terenie gminy Krzyż Wlkp.
Na podstawie badań przeprowadzonych przez WIOŚ w 2008 r. Stwierdzono, że wody rzeki Noteć w punkcie
pomiarowo – kontrolnym Drawski Młyn:
–
według klasyfikacji stanu ekologicznego w punkcie pomiarowo – kontrolnym charakteryzują się
dobrym stanem ekologicznym,
–
według klasyfikacji stanu ekologicznego w jednolitej części wód charakteryzują się dobrym stanem
ekologicznym.
Dla porównania – w punkcie pomiarowo – kontrolnym Kanał Romanowski:
–
według klasyfikacji stanu ekologicznego w punkcie pomiarowo – kontrolnym charakteryzują się
umiarkowanym stanem ekologicznym.
Badanie jakości wód w rzekach zostało przeprowadzone w 2008 r. Przez WIOŚ dla poszczególnych cieków.
Dane te zostają przedstawione w poniższej tabeli.
Rzeka
Opis PPK
Tab. 1. Wykaz jezior w Gminie Wieleń
km
Powiat
Warta
Ląd
370,8 czarnkowsko – trzcianecki
Meszna
Policko. Ujście do Warty
0,3
czarnkowsko – trzcianecki
Wrześnica Samarzewo. Ujście do Warty 3,6
Bukówka
4,5
2,8
Herburtowo
Gulczanka Gulcz
Gmina
Wieleń –
Zlewnia Rzędowość
Odra
II
Warta
III
Warta
III
Wieleń
Noteć
IV
Wieleń
Noteć
IV
obszar wiejski
Wieleń –
obszar wiejski
Wieleń –
obszar wiejski
Źródło: Stan czystości wód województwa wielkopolskiego, WIOŚ 2008
4.1.2. Wody powierzchniowe
W obrębie Gminy Wieleń znajdują się fragmenty dwóch głównych Zbiorników wód Podziemnych.
Część północna i środkowa, prawie po dolinę rzeki Miały, znajduje się w obrębie trzeciorzędowego GZWP
oznaczonego numerem 127 i nazwanego subzbiornikiem Złotów – Piła – Strzelce Krajeńskie. Zbiornik ten
nie jest objęty ani najwyższą (ONO) ani wysoką (OWO) ochroną. Zbiornik ten ma całkowitą powierzchnię
3876 km2 i łączne szacunkowe zasoby dyspozycyjne wody 186 tys m3/dobę oraz klasę jakości wód III (wody
www.codex.pl
10
o zadowalającej jakości). Średnia głębokość ujęć wód wynosi 100 m.
Dno pradoliny Toruńsko – Eberswaldzkiej oraz pas terenów do niej przyległych od północy
aż do miejscowości Kuźniczka i Kocień Wielki, znajduje się w obrębie czwartorzędowego Głównego
Zbiornika Wód Podziemnych oznaczonego Nr 138 o nazwie pradolina Toruń – Eberswalde (Noteć). Jest
to zbiornik o charakterze porowym objęty na terenie Gminy Wieleń najwyższą ochroną (ONO) – część
południowa zbiornika oraz wysoką ochroną (OWO) – część północna zbiornika. Zasoby dyspozycyjne całego
zbiornika wynoszą 400 tys m3/dobę, a średnia głębokość ujęć 30 m. Wody tego zbiornika mają klasę jakości
IV (wody o niezadowalającej jakości).
Warstwy wodonośne:
•
I zwierciadło wody: nawiercone 17,0 m, ustabilizowane 14,3 m p. p. t.,
•
II zwierciadło wody: nawiercone 47,0 m, ustabilizowane 14,2 m p. p. t.
Rys. 1. Lokalizacja Głównych Zbiorników Wód Podziemnych na terenie Gminy Wieleń i w powiecie czarnkowsko
– trzcianeckim
Źródło: Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Wielkopolskiego na lata 2008 – 2011 z perspektywa na lata 2012 – 2019, Aktualizacja
www.codex.pl
11
Rys. 2. Lokalizacja Jednolitych Części Wód Podziemnych na terenie Gminy Wieleń i w powiecie czarnkowsko –
trzcianeckim
Źródło: http://www.psh.gov.pl/jednolite_czsci_wd_podziemnych-charakterystyka_geologiczna_i_hydrogeologiczna.html
4.1.3. Gospodarka wodno – ściekowa
Na terenie Gminy Wieleń nie korzysta się z ujęć wód powierzchniowych. Ujęcia wód podziemnych
na terenie Gminy Wieleń znajdują się w:
•
Dzierżążnie Wielkim (Zakład Rolny) na poziomie 87,0 m n. p. m.,
•
Gulczu na poziomie 58,4 m n. p. m.,
•
Miałach (Osiedle RDLP) na poziomie 53,8 m n. p. m.,
•
Gniewomierzu na poziomie 57,5 m n. p. m.,
•
Nowych Dworach (Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska) na poziomie 38 m n. p. m.,
•
Wieleniu (ujęcie miejskie) na poziomie 48 m n. p. m.
W poniższych tabelach zostają przedstawione dane dotyczące sieci wodociągowej oraz sieci kanalizacyjnej
zgodnie z danymi GUS za lata 2005 – 2008 r.
Tab. 2. Ogólna charakterystyka sieci wodociągowej w Gminie i Mieście Wieleń w latach 2005 – 2008
Dane liczbowe
Wyszczególnienie
Jednostka
2005
2006
2007
2008
Długość czynnej sieci rozdzielczej
km
78,9
78,9
78,9
78,9
Połączenia prowadzące do budynków mieszkalnych
i zbiorowego zamieszkania
szt.
1366
1366
1370
1370
Woda dostarczona gospodarstwom domowym
dam3
184
201
188
276
Ludność korzystająca z sieci wodociągowej
w mieście
osoba
4728
4698
4711
4724
osoba
7654
7610
7623
7662
Ludność korzystająca z sieci wodociągowej
Źródło: GUS
www.codex.pl
12
Tab. 3. Ogólna charakterystyka sieci kanalizacyjnej w Gminie i Mieście Wieleń w latach 2005 – 2008
Dane liczbowe
Wyszczególnienie
Jednostka
2005
2006
2007
2008
Długość czynnej sieci kanalizacyjnej
km
5,2
5,2
5,2
5,2
Połączenia prowadzące do budynków
mieszkalnych i zbiorowego zamieszkania
szt.
257
257
257
257
Ścieki odprowadzone
dam3
83
83
79
94
Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej w
mieście
osoba
2030
2017
2021
2027
osoba
2216
2202
2206
2214
Ludność korzystająca z sieci kanalizacyjnej
Źródło: GUS
Nie wszyscy mieszkańcy omawianego terenu mają możliwość korzystania z sieci wodociągowej
i kanalizacyjnej. W miarę postępu czasu zwiększa się ilość osób korzystających z wody i wytwarzających
ścieki. Działania założone w Programie Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń nie spowodują
pogorszenia jakości środowiska wodnego. Przeciwnie będą one służyć nie tylko poprawie standardu życia
mieszkańców, ale i będą zapobiegać degradacji wód oraz powodować racjonalne ich użytkowanie.
4.2.Powierzchnia ziemi i gleb
4.2.1. Budowa geologiczna i rzeźba terenu
Gminę Wieleń cechuje duże zróżnicowanie fizjograficzne. Środkowa część Gminy zajmuje
podmokłe dno pradoliny Noteci – Warty. Po obu jej stronach występują wyższe terasy pradolinne.
Północny fragment Gminy Wieleń zajmują powierzchnie ukształtowane przez lądolód i wody topniejącego
lądolodu.
Morfogenetycznie Gmina Wieleń należy do bardzo zróżnicowanych. Występują tu formy ukształtowane przez
działalność akumulacyjną lądolodu, jak pagórki moreny czołowej i powierzchnie moreny dennej, w rejonie
Dębogóry Dzierżążna Wielkiego i Gieczynka.
W północnej części Gminy na północ od Dębogóry i Dzierżążna Wielkiego występują pola sandrowe
usypane przez wody z topniejącego lądolód.
Erozyjna działalność wód fluwioglacjalnych zaznaczyła się istniejącymi rynnami polodowcowymi
koło Dzierżążna Wielkiego. Pozostała część powierzchni Gminy ukształtowana została przez wody rzeczne,
które żłobiły pradolinę i usypywały terasy pradolinne. Występują również formy akumulacji eolicznej – wydmy
i erozji eolicznej – obniżenia między wydmami tzw. niecki deflacyjne.
W Gminie występują również holoceńskie doliny rzeczne, kształtowane także współcześnie m. in. dolina
Bukówki i dolina Gulczanki.
Gmina Wieleń położona jest w obrębie jednostki geologiczno – strukturalnej o nazwie Niecka
Szczecińsko – Łódzka.
Na terenie Gminy wykonano odwierty, na podstawie których stwierdzono występowanie w stopniu
dostatecznym utworów czwartorzędowych oraz w stopniu ograniczonym utworów trzeciorzędowych – jego
górne warstwy.
www.codex.pl
13
4.2.2. Rodzaje występujących gleb
Największą powierzchnię zajmują gleby strefowe, charakterystyczne dla strefy klimatycznej umiarkowanej
przejściowej. Wśród nich największy zasięg mają gleby bielicoziemne reprezentowane przez gleby rdzawe.
Powstają one na piaskach luźnych i żwirach wodnolodowcowych luźnych i słabo gliniastych. Swoim
zasięgiem obejmują niemal całe płaskie powierzchnie teras nadzalewowych doliny Noteci. Występują
również na powierzchniach piasków przewianych, między wałami wydmowymi oraz między głównym ciągiem
wydm, a doliną rzeki Miały. Gleby te są pospolite również w północnej części Gminy, na północ od linii
Dębogóra – Dzierżążno Wielkie, gdzie występują na wysoczyźnie zarówno w obrębie wzniesień moreny
czołowej jak i na powierzchni moreny pagórkowatej i falistej.
Drugą grupę wśród gleb strefowych stanowią gleby brunatnoziemne (gleby brunatne właściwe) powstające
z utworów lodowcowych i wodnolodowcowych glin i piasków gliniastych i charakteryzujące się brązową
barwą
przypowierzchniowych
poziomów.
Na
płaskich
powierzchniach
występują
gleby
brunatne
wyługowane. W części północnej w rejonie miejscowości Gieczynek i na północ od miejscowości Dzierżążno
Wielkie, gleby te występują w obrębie wysoczyzny morenowej. W części południowej, między
miejscowościami Gulcz i Rosko, znajdują się na terasie nadzalewowej w zasięgu wychodni glin. Gleby te
można spotkać po dwóch stronach Pradoliny Noteci w jej strefach krawędziowych na wschód
od miejscowości Nowe Dwory – w części północnej i na wschód od miejscowości Wrzeszczyna – w części
południowej, gdzie również istnieją wychodnie glin i piasków gliniastych. Gleby brunatnoziemne są bardzo
żyzne i mają duże znaczenie dla rolnictwa, dlatego większość z nich na terenie Gminy jest gruntami ornymi.
Gleby brunatne typowe zaliczane są do III klasy bonitacji i kompleksu pszennego wadliwego, a także
do kompleksu żytniego i żytnio – ziemniaczanego, a gleby płowe do IV klasy bonitacji oraz kompleksu
żytniego i żytnio – ziemniaczanego dobrego i bardzo dobrego.
W granicach Gminy występują także gleby śródstrefowe, do powstania których przyczynił się czynnik lokalny,
w tym przypadku wysoki pozom wód gruntowych oraz skała macierzysta. Są to gleby hydrogeniczne
powstające w warunkach beztlenowych. Największym obszarem ich występowania jest dno Pradoliny
Noteci. Zajmują one także obszar doliny rzeki Dzierżążny, Bukówki, a także niewielkie powierzchnie
w dolinie rzeki Miały. W sąsiedztwie głównego koryta rzeki występują gleby torfowe, mułowo – torfowe,
niewielkie powierzchnie tworzą również gleby murszowe i mady. Na terenach położonych w pobliżu krawędzi
pradoliny zmniejsza się udział gleb torfowych na korzyść gleb murszowatych i murszastych. Większość gleb
hydrogenicznych (z wyjątkiem madów i gleb murszastych) zaliczana jest do użytków zielonych średnich,
słabych i bardzo słabych.
Na podstawie badań przeprowadzonych przez WIOŚ zostały określone klasy bonitacyjne oraz
kompleksy przydatności rolniczej gleb występujących na terenie Gminy Wieleń. Na terenie Gminy nie
występują gleby w klasie bonitacyjnej I, II i IIIa.
Tab. 4. Klasy bonitacyjne gruntów ornych występujących na terenie Gminy Wieleń
Klasy bonitacyjne gruntów ornych [%]
Wyszczególnienie
I
II
IIIa
IIIb
IVa
IVb
V
VI
Powiat
czarnkowsko
–
0
0
2
5
14
10
32
33
trzcianecki
Gmina Wieleń
0
0
0
1
4
5
33
45
Źródło: Raport WIOŚ 2004
www.codex.pl
14
VIRZ
4
12
Tab. 5. Kompleksy przydatności rolniczej gleb na terenie Gminy Wieleń
Grunty orne w % powierzchni
Jednostka
Powiat
czarnkowsko
– trzcianecki
Gmina
Wieleń
Pszenny
b.dobry
Pszenny
dobry
Pszenny
wadliwy
Żytni
b.dobry
Żytni
dobry
Żytni
słaby
Żytni
b.słaby
Zbożowopastewny
mocny
Zbożowopastewny
słaby
0
2
2
7
14
32
34
0
9
0
0
2
2
4
29
54
9
9
Źródło: Raport WIOŚ 2004
Obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej obejmują tereny o niskiej przydatności rolniczej,
rozczłonkowane, tworzące głównie enklawy śródleśne.
Przeważająca część terenów rolnych znajduje się na obszarach poddanych rygorom ochrony
środowiska przyrodniczego. Wykorzystanie rolniczej przestrzeni ograniczone jest do ekologicznych form
gospodarowania, upraw specjalistycznych np. zielarstwa i łąkarstwa.
Na terenie Gminy Wieleń przeważają gospodarstwa o powierzchni do 1 ha włącznie. Gospodarstw
dużych o powierzchni 100 ha i więcej jest tylko 8.
4.2.3. Kopaliny występujące na terenie Gminy Wieleń
Na
terenie
Gminy
Wieleń
prowadzono
wiele
prac
geologiczno
–
poszukiwawczych
i rozpoznawczych dotyczących występowania kruszywa naturalnego, piasków kwarcowych, surowców
ilastych, a także torfu i gytii.
Złoża torfu i gytii (kredy jeziornej) rozpoznane zostały w wielu rejonach gminy. Stan ich rozpoznania jest
niepełny i mało precyzyjny pod względem ustalenia granicy złóż, obliczenia zasobów i specjalistycznych
badań laboratoryjnych. Złoża te nie są eksploatowane. W poniższym zestawieniu podano jedynie ważniejsze
z tych złóż.
Tab. 6. Złoża naturalne występujące na terenie Gminy Wieleń
Lp.
Lokalizacja
Nazwa złoża
Rodzaj kopaliny
Zatwierdzone zasoby
Uwagi
1.
Zielonowo
kruszywo
zas. bilans.: 946 tys. m3
zas. pozabilans.: 318 tys. m3
cz. złoża w gminie
Czarnków
2.
Maciejewo
kruszywo
zas. bilans.: 5160 tys. ton
nie eksploatowane
3.
Gulcz
kruszywo
piasek – 646 392 t
pospółka – 305 290 t
nie eksploatowane
4.
Wieleń Płn.
kruszywo
piasek – 60,5 tys. m3
pospółka – 32,6 tys. m3
eksploatowane
5.
Nowe Dwory
kruszywo
piasek – 22 571 t
pospółka – 30 040 t
eksploatowane
6.
Zielonowo II
kruszywo
zas. pozabilans.: 1434,8 tys. m3
cz. złoża w gm.
Czarnków
7.
Rosko M.
kruszywo
656090 t
eksploatowane
www.codex.pl
15
8.
Wieleń II
piaski kwarc
zas. bilans.: 452,9 tys. m3
nie eksploatowane –
teren przeznaczony
na cele budowlane
9.
Folsztyn
surowce ilaste
105709 t
b.d.
10.
Folsztyn II
surowce ilaste
140,9 tys. m3
nie eksploatowane
11.
Folsztyn GP
kruszywo
174410,0 t
eksploatowane
nie eksploatowane
12.
Gierczynek (Pola B, C, L)
torf
zas. pozabilans.: 411 m3,
138 tys. m3
13.
Gierczynek (Pola I-XXXIX)
torf
zas. pozabilans.: 5071 tys m3
nie eksploatowane
14.
Rejon Doliny Noteci
torf
zas. pozabilans.: 2864 m3
nie eksploatowane
15.
Rejon Łaski
torf, gytia
16 tys. m3
18 tys. m3
nie eksploatowane
16.
Rejon Mężyk- Miały
torf, gytia
2100 tys. m3
1662 tys. m3
nie eksploatowane
17.
Rejon Hamrzysko
torf
1863 tys. m3
911 tys. m3
nie eksploatowane
18.
Rosko Mł.
kruszywo
807860 t
eksploatowane
19.
Nowe Dwory II
kruszywo
1234888,5 t
eksploatowane
19.Źródło: POŚ dla Gminy Wieleń 2007
4.2.4. Gospodarka odpadami
Dla Miasta i Gminy Wieleń zostaje równorzędnie sporządzona aktualizacja Planu Gospogarki Odpadami na
lata 2010 – 2013 z perspektywa na lata 2014 – 2017, w której przeprowadzono dokładna analizę z zakresu
gospodarowania odpadami. Poniżej zostaje przedstawiona poglądowa tabela nt. ilości wytwarzanych
odpadów na omawianym terenie.
Tab. 7. Ilość zebranych odpadów komunalnych łącznie z frakcjami odpadów zbieranych selektywnie [Mg]
w latach 2006 – 2009 na terenie Gminy i Miasta Wieleń
Kod odpadu
Rodzaj odpadu
2006
2007
2008
2009
20 03 01
Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne
20 01 01
Papier i tektura
3,3
2,5
44
5
20 01 02
Szkło
89
95,2
102,4
60,2
20 01 39
Tworzywa sztuczne
7,7
7,4
16,03
13,9
20 02 03
Inne odpady nieulegające biodegradacji
-
-
-
-
20 03 03
Odpady z czyszczenia ulic i placów
0
14,04
14,98
26,01
20 03 07
Odpady wielkogabarytowe
-
-
-
-
1234,87
1250,19
1321,21
1343,36
RAZEM
1134,87
1128,05
Źródło: Dane z Urzędu Miasta i Gminy Wieleń
www.codex.pl
16
1158,77
1238,25
Mieszkańcy Miasta i Gminy Wieleń są w zakresie odbioru odpadów komunalnych obsługiwani przede
wszystkim przez Zakład Handlowo Usługowy SANUS Paweł Kmieciak, Al. Wyzwolenia 65, 64 – 510 Wronki,
tel. 67/254 06 69. Firma ta zajmuje się również odbiorem nieczystości ciekłych.
Drugą firmą wywożącą zarówno odpady stałe jak i ciekłe jest Remondis Sanitech Poznań Sp. z o. o.
ul. Górecka 104, 61 – 493 Poznań, Oddział Wągrowiec ul. Skocka 13a, 62 – 100 Wągrowiec,
tel. 67/262 07 04.
Firmy: Przedsiębiorstwo Komunalne NOTEĆ Sp. z o. o, ul. Błonie 29, 64 – 730 Wieleń oraz RAGAN –
SELLS Sp. z o. o. , ul. Dzielna 21-67, 01 – 029 Warszawa zajmują się wywozem odpadów wyłącznie stałych.
Firmami wywożącymi odpady wyłącznie ciekłe są natomiast:
- Zakład Usługowo – Produkcyjny Przemysław Sanocki, Folsztyn 45, 64 – 730 Wieleń.
- Firma Usługowo – Handlowa Grzegorz Jeżewski, Rosko, ul. Jarzębinowa 8, 64 – 730 Wieleń.
- Perfekt Serwis Bartosz Troczyński, ul. Newtona 6e/22, 60 – 730 Wieleń.
- P. H. U. TOMEK Tomasz Krych, Rosko, ul. Dworcowa 15, 64 – 730 Wieleń.
- Przedsiębiorstwo Komunalne NOTEĆ Sp. z o. o., ul. Błonie 29, 64 – 700 Czarnków.
Na omawianym terenie działało również Przedsiębiorstwo Wielobranżowe AGA Barbara Fąferek,
64 – 700 Czarnków, ul. Chodzieska 7. Firma ta zajmowała się wywozem nieczystości stałych i ciekłych,
na chwilę obecna jest nieaktywna.
4.3. Przyroda
4.3.1. Zabytki i zieleń z nimi związana
Na terenie Gminy Wieleń występują formy ochrony przyrody takie jak: rezerwat, obszary
chronionego krajobrazu, pomniki przyrody. Ponadto na terenie Gminy Wieleń znajdują się liczne zabytki:
•
Kościół p. w. N. M. P. i św. Michała Anioła w Wieleniu,
•
Dwór „Lipówka”, murowany, ok. połowy XVIII w. w Wieleniu,
•
Zespół cmentarza ewangelicko – augsburskiego w Wieleniu,
•
Starostwo Powiatowe, ob. DPS wraz z parkiem w Wieleniu,
•
Zespół pałacowo – parkowy, pałac murowany ok. 1749 – 1750 r. w Wieleniu,
•
Cmentarz katolicki, parafialny z XIX w. w Wieleniu,
•
Cmentarz ewangelicko – augsburski rodowy, ul. Czarnkowska, nieczynny z XIX w. w Wieleniu,
•
Cmentarz ewangelicko – augsburski rodowy, przy szosie Wieleń – Krzyż, XVIII/XX w. w Wieleniu,
•
Cmentarz ewangelicko – augsburski, nieczynny, XIX w. w Wieleniu,
•
Kościół filialny p.w. św. St. Kostki, restaurowany 1746 – 50, 1900 r. w miejscowości Dzierżążno
Małe,
•
Kościół parafialny p. w. M. B. Różańcowej, 1595 r. w miejscowości Dzierżążno Wielkie,
•
dwór, murowany XVIII/XIX w. w Dębogórze,
•
dwór drewniany, 1908 r. w Gniewomierzu,
•
kościół filialny p. w. M. B. Siewnej w Herbutowie,
•
kościół filialny p. w. św. Anny, mur./szach., 1844 r., remontowany w latach 70 – tych XX w., 1983 r.
w miejscowości Kocień Wielki,
•
kościół filialny p. w. św. Jana Chrzciciela, drewniany, wieża z 1615 r., nawa z 1792 r. odrestaurowany
www.codex.pl
17
w 1829 r., lata 80-te XX w. w Nowych Dworach,
•
cmentarz katolicki, XIX w. w Białej,
•
cmentarz ewangelicki, XIX w. w miejscowości Kocień Wielki,
•
cmentarz rodzinny młynarzy, XIX/XX w. w Kuźniczce,
•
cmentarz przykościelny, XVIII w. w Nowych Dworach,
•
cmentarz przykościelny, XIX w. w miejscowości Rosko.
Wymienionym zabytkom towarzyszy zieleń o pewnej wartości przyrodniczej i estetycznej. Do ciekawszych
obszarów zieleni urządzonej w Gminie zaliczyć można kompleks dworsko – parkowy w Dębogórze, a także
park w Potrzebowicach z pierwszej połowy XVIII, które jednocześnie wpisane są do rejestru zabytków.
Na terenie Gminy Wieleń znajdują się również użytki ekologiczne w postaci łąk, pastwisk, halizn i bagien
o łącznej powierzchni 49,85 ha występujących w obrębie leśnym Wieleń w leśnictwie Zwierzyniec i Wizany.
4.3.2. Formy ochrony przyrody
4.3.2.1. Natura 2000
Najważniejszą formę ochrony przyrody stanowią obszary objęte programem NATURA 2000
i Gmina Wieleń jest pod tym względem wyjątkowa z uwagi na mnogość tych form. W granicach Gminy
można rozróżnić 7 obszarów NATURA 2000. Poniżej zostają one wymienione i krótko opisane na podstawie
danych zawartych http://natura2000.gdos.gov.pl/.
DOLINA NOTECI PLH300004 [dane aktualizowane 30.06.2010 r.]
Ogólna charakterystyka obszaru. Obszar obejmuje fragment doliny Noteci między miejscowością Wieleń
a Bydgoszczą. Obszar jest w dużej części zajęty przez torfowiska niskie, z fragmentami zalewowych łąk
i trzcinowisk, z enklawami zakrzewień i zadrzewień. Na zboczach doliny znajdują się płaty muraw
kserotermicznych. W okolicach Goraja, Pianówki i Góry oraz Ślesina występują kompleksy buczyn i dąbrów,
w tym m. in. siedlisk przyrodniczych: ciepłolubnej dąbrowy i mieszanych lasów zboczowych. Teren
przecinają kanały i rowy odwadniające. Liczne są starorzecza i wypełnione wodą doły potorfowe. Miejscami
występują rozległe płaty łęgów. Łąki są intensywnie użytkowane.
Status ochrony. Obszar w większości położony jest na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina
Noteci (13100 ha; 1989); obejmuje 4 rezerwaty przyrody: dawny Czapliniec Kuźnicki (5,45 ha; 1988), Łąki
Ślesińskie (42 ha; 1975), Kruszyn (1997 r, 73 ha), Skarpy Ślesińskie (1999, 14 ha).
Siedlisko. Pokrycie wyrażone w %:
- łąki i pastwiska 80 %,
- grunty orne 6 %,
- lasy liściaste 6 %,
- zbiorniki wodne 3 %,
- tereny rolnicze z dużym udziałem udziałem elementów naturalnych 2 %,
- złożone systemy upraw i działek 1 %,
- lasy iglaste 1 %,
- lasy w stanie zmian 1 %.
DOLINA MIAŁY PLH300042 [dane aktualizowane 30.06.2010 r.]
www.codex.pl
18
Ogólna charakterystyka obszaru. Ostoja chroni zatorfioną dolinę rzeki Miały (Miałki) o ponad 6 km długości,
usytuowaną w obszarze wydmowym Puszczy Noteckiej na międzyrzeczu Warty i Noteci. Obszar znajduje się
pomiędzy miejscowościami Miały i Mężyk. Silnie meandrująca rzeka połączona jest z czterema
kaskadowymi jeziorami przepływowymi, powstałymi w związku z antropogenicznymi pogłębiającymi
piętrzeniami w jej dolinie. Szerokim pasem przylegają do rzeki Miały lasy łęgowe, miejscami przechodzące
w olsy. Na przestrzeni 2 km równolegle do północnego brzegu rzeki, w zagłębieniu śródwydmowym
położone jest jezioro Święte oraz kompleks torfowisk przejściowych. Krawędź doliny, porośnięta jest młodymi
lasami sosnowymi. Teren nosi wyraźne ślady przekształcenia w wyniku rozległego pożaru oraz następującej
po nim eutrofizacji i zakłóceniu stosunków wodnych w latach 90-tych. Jezioro Święte jest płytkim (2,5 m
głęb.), o niewielkiej powierzchni (6,5 ha) zbiornikiem śródtorfowiskowym, o wodach silnie zabarwionych
substancjami humusowymi. W jeziorze występują łąki ramienicowe, reprezentowane głównie przez
zbiorowisko ramienicy kolczastej (Charetum intermediae), oraz rozwijają się płaty grzybieni białych i grążela
żółtego (Nymphaeo albae-Nupharetum luteae) oraz wywłócznika kłosowego (Myriophylletum spicati).
W fitolitoralu jeziora dominują wielkopowierzchniowe zbiorowiska kłoci wiechowatej (Cladietum marisci),
w mniejszym stopniu pło narecznicowo-trzcinowe Thelypterido-Phragmitetum. Jezioro od strony wschodniej
i zachodniej ograniczone jest kompleksem mszarnych torfowisk przejściowych i niskich, o bogatej
i zróżnicowanej florze roślin naczyniowych i mszaków. Najważniejszymi zbiorowiskami torfowisk mszarnych
są mszar z turzycą dziubkowatą (Sphagno apiculati-Caricetum rostratae), mszar z bobrkiem trójlistkowym
(Menyantho-Sphagnetum teretris) i mszar z wełnianką pochwowata (Sphagno recurvi-Eriophoretum
vaginati). Torfowiska obfitują również w efemeryczne drobne zbiorniki i cieki, w obrębie których stwierdzono
m.in. zbiorowiska z klas Charetea fragilis, Potametea i Littorelletea uniflorae. W sumie powierzchnia
torfowisk mszarnych wokół położonego w centrum jeziora wynosi aż 27 ha. W granicach ostoi znajdują się
również 4 płytkie jeziora eutroficzne (Wielkie, Małe, Księże i Bąd) z szerokimi strefami szuwarowymi
w otoczeniu łęgów olszowych. Jeziora zdominowane są przez zbiorowiska nymfeidów i zespół rogatka
sztywnego (Ceratophylletum demersi). W częściach rzeki Miały o szybkim nurcie wykształcają się
zbiorowiska włosiennicznikowe. W 1998 r. torfowiska przylegające do jezior Święte i Bąb były miejscem
restytucji aldrowandy pęcherzykowatej (Aldrovanda versiculosa). W 2003 i 2004 obserwowano bardzo liczną
populację aldrowandy w zachodniej części jeziora Święte. W późniejszych badaniach i inwentaryzacji
w 2008 gatunku tego nie odnaleziono.
Status ochrony. Obszar w całości położony na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu Puszcza Notecka
oraz obszaru Natura 2000 Puszcza Notecka, kod PLB 300015.
- lasy w stanie zmian 42 %,
- lasy mieszane 17 %,
- lasy iglaste 13 %,
- tereny luźno zabudowane 1 %.
DOLINA BUKÓWKI PLH300046 [dane aktualizowane 30.06.2010 r.]
www.codex.pl
19
Ogólna charakterystyka obszaru. Obszar zajmuje większą część biegu rzeki Bukówka wraz z jej doliną.
Rzeka uchodzi do Noteci w pobliżu Wielenia. W części objętej obszarem dolina jest stosunkowo wąska
z stromymi brzegami porośniętymi starodrzewami. Na dnie doliny wąskie pasy łęgów i szuwarów. W części
północno-wschodniej obszaru stawy hodowlane.
Status ochrony. Brak ochrony. We wschodniej części obszaru zaproponowano utworzenie rezerwatu
chroniący dolinę rzeczną Bukówki i Źródlanej Strugi wraz z najcenniejszymi fragmentami lasów liściastych
i torfowisk niskich.
- grunty orne 1 %.
UROCZYSKA PUSZCZY DRWASKIEJ PLH320046 [dane aktualizowane 30.06.2010 r.]
Ogólna charakterystyka obszaru. Ostoja obejmuje większą część dużego kompleksu leśnego na równinie
sandrowej, położonej w środkowym i dolnym biegu rzeki Drawy. W lasach dominują drzewostany sosnowe,
jednak duży jest udział buczyn i dąbrów; niektóre ich płaty mają charakter zbliżony do naturalnego.
W miejscach, gdzie teren jest pofałdowany, wzgórza osiągają wysokość do 121 m. Najcenniejszym
przyrodniczo obszarem jest centralna część ostoi, położona w widłach rzek: Drawy i Płocicznej. Są tu liczne
jeziora (największym z nich jest J. Ostrowieckie - 370 ha). W rzeźbie terenu odznaczają się meandry obu
rzek, obramowane wysokimi skarpami. Charakterystyczną cechą tych rzek jest bystry prąd wywołany silnym
spadkiem terenu. Ich koryta i doliny zachowały charakter zbliżony do naturalnego. Jeziora są zróżnicowane
pod względem trofizmu wód, od dystroficznych przez mezotroficzne do eutroficznych. Na terenie ostoi
rozproszone są liczne, małopowierzchniowe ale bardzo cenne torfowiska przejściowe i kilka dobrze
zachowanych torfowisk alkalicznych.
Status ochrony. Projektuje się utworzenie kolejnych rezerwatów przyrody: Czarne Torfowisko, Storczykowe
Mechowisko, Torfowisko Przesieki, Torfowisko Linkowo, Rzeka Korytnica, Zielony Bór.
- grunty orne 6 %,
PUSZCZA NOTECKA PLB300015 [dane aktualizowane 30.06.2010 r.]
Ogólna charakterystyka obszaru. Obszar stanowi zwarty, jednolity kompleks leśny w międzyrzeczu Noteci
i Warty, będącym częścią pradoliny Eberswaldsko-Toruńskiej, równiny akumulacyjnej przekształconej przez
wiatr. Jest to największy w Polsce obszar wydm śródlądowych, głównie o wysokości 20 – 30 m,
www.codex.pl
20
maksymalnie do 98 m n. p. m. W środkowej części obszaru uformowały się wały o przebiegu południkowym,
leżące 500 – 600 m od siebie. W części wschodniej mają one kształt paraboliczny. Wydmy pokryte są
monotonnym, jednowiekowym lasem, głównie sosnowym (92%), posadzonym tu po wielkiej klęsce
spowodowanej pojawieniem się szkodników owadzich w okresie międzywojennym. Pozostałości
drzewostanów naturalnych są chronione w rezerwatach np. Cegliniec. Na terenie ostoi znajduje się ponad 50
jezior, raczej płytkich, pochodzenia wytopiskowego, zwykle z grubą warstwą mułu i zakwitami glonów.
W zagłębieniach terenu lub na brzegach jezior utrzymują się torfowiska, na ogół w pewnym stopniu
przekształcone.
Status ochrony. Występują następujące formy ochrony: Rezerwat Przyrody: Bagno Chlebowo (4,4 ha) Buki
nad Jeziorem Lutomskim (55,0 ha) Cegliniec (4,3 ha) Czaple Wyspy (14,9 ha) Czaplenice (8,1 ha) Czaplisko
(2,9 ha) Łabędziniec (4,3 ha) Mszar nad Jeziorem Mnich (5,8 ha) Promenada (4,4 ha) Wełna (9,6 ha) Wilcze
Błoto (2,5 ha) Park Krajobrazowy: Sierakowski (30413,0 ha) Obszar Chronionego Krajobrazu: Puszcza
Notecka (58170 ha) "H" (Międzychód) "V" OCK woj. lubuskiego "VII" OCK woj. lubuskiego Dolina Noteci
Dolina Wełny i Rynna Gołaniecko – Wągrowiecka
- grunty orne 14 %,
- lasy w stanie zmian 5 %,
- złożone systemy upraw i działek 1 %.
NADNOTECKIE ŁĘGI PLB300003 [dane aktualizowane 30.06.2010 r.]
Ogólna charakterystyka obszaru. Część doliny Noteci między miejscowością Wieleń a ujściem Gwdy.
Pokrywają ją łąki zalewowe, torfowiska niskie, pośród których występują kanały i rowy odwadniające,
niegdysiejsze koryta rzeczne oraz wypełnione wodą doły potorfowe. Część terenu jest porośnięta krzewami
i drzewami. Łąki są intensywnie użytkowane.
Status ochrony. Występują następujące formy ochrony: Rezerwat Przyrody: dawny Czapliniec Kuźnicki
(5,5 ha) Obszar Chronionego Krajobrazu: Dolina Noteci (68840,0 ha)
- grunty orne 12 %,
- torfowiska 2 %,
- lasy iglaste 1 %.
www.codex.pl
21
LASY PUSZCZY nad DRAWĄ PLB 320016 [dane aktualizowane 30.06.2010 r.]
Ogólna charakterystyka obszaru. Obszar obejmuje większą część dużego kompleksu leśnego na równinie
sandrowej, położonej w środkowym i dolnym biegu rzeki Drawy. W lasach dominują bory sosnowe
z domieszką brzozy, dębu i topoli. Zostały one znacznie przekształcone w wyniku prowadzenia gospodarki
leśnej na tym terenie przez kilkaset lat. Jednakże pewne fragmenty lasów np. Melico-Fagetum, Luzulo
pilosae - Fagetum zachowały swój naturalny charakter. W miejscach, gdzie teren jest pofalowany, wzgórza
osiągają wysokość do 220 m. Najcenniejszym przyrodniczo obszarem jest centralna część ostoi, położona
w widłach rzek: Drawy i Płocicznej,. Są tu liczne jeziora (największym z nich jest J. Ostrowieckie – 370 ha).
W rzeźbie terenu odznaczają się meandry obu rzek, obramowane wysokimi skarpami. Charakterystyczną
cechą tych rzek jest bystry prąd wywołany silnym spadkiem terenu. Ich koryta i doliny zachowały charakter
zbliżony do naturalnego. Jeziora są zróżnicowane pod względem trofizmu wód, od dystroficznych przez
mezotroficzne do eutroficznych.
Status ochrony. Występują następujące formy ochrony: Park Narodowy: Drawieński (9367,8 ha) Rezerwat
Przyrody: Jezioro Łubówko (77,5 ha) Łasko (19,0 ha) Mszary Tuczyńskie (6,1 ha) Stary Załom (0,9 ha)
Wyspa na jeziorze Bierzwnik (1,1 ha) Żródlisko Skrzypowe (1,1 ha) Drawa (522,4 ha) Radęcin (46,3 ha)
Płociczna (149,1 ha) Sicienko (20,4 ha) Jezioro Głodne (38,1 ha) Pustelnik (38,0 ha) Widłakowy Bór (30,1
ha) Wyspy ostrowickie (6,4 ha) Żółwie Kłocie (22,4 ha) Kłocie Ostrawickie (20,7 ha) Wilcze Łyko (3,6 ha)
Głuskie Ostępy (33,1 ha) Obszar Chronionego Krajobrazu: Puszcza nad Drawą (62200,0 ha) "D" Choszczbo
– Drawsko "E" Rzeka Korytnica "F" Bierzwnik "I" OCK woj. lubuskiego "II" OCK woj. lubuskiego Dominikowo
– niemeńskie Pojezierze Wałeckie i Dolina Gwdy
- grunty orne 25 %,
www.codex.pl
22
Rys. 3. Obszary NATURA 2000 występujące na terenie Gminy Wieleń
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Centralnej Baza Danych Geologicznych oraz http://natura2000.gdos.gov.pl/.
4.3.2.1. Pozostałe formy ochrony przyrody
Teren całej Gminy jest poprzecinany obszarami objętymi różnorodnymi formami ochrony przyrody.
Wiele z tych obszarów nakłada się na siebie, tak że np. obszary chronionego krajobrazu nakładają się
na obszary NATURA 2000.
Obszary chronionego krajobrazu w Gminie Wieleń zajmują powierzchnię około 24310 ha, co stanowi około
56,8% ogólnej, łącznej powierzchni Miasta i Gminy Wieleń, z tego 9660 ha w północnej części wchodzi
w skład obszaru chronionego krajobrazu „Puszcza nad Drawą”, 3650 ha w części środkowo – wschodniej
należy do obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Noteci” i 11000 ha w części południowej wchodzi w skład
obszaru chronionego krajobrazu „Puszcza Notecka”.
Ponadto należy wymienić inne formy ochrony przyrody takie jak rezerwat i pomniki przyrody.
Torfowiskowy Rezerwat Wilcze Błoto jest objęty ścisłą ochroną, ma powierzchnię 2,76 ha. Przedmiotem
ochrony jest bezodpływowe, otoczone wydmami, zagłębienie wypełnione wodą, na którym w strefie
brzegowej utworzył się kożuch z mchów torfowców. Na kożuch ten stopniowo wkracza sosna, brzoza
omszona i olsza. Poza chronionymi torfowcami występują tutaj m. innymi dwa gatunki rosiczki, turzyca
bagienna i modrzewnica zwyczajna. Jest to niezwykle rzadkie w Wielkopolsce zbiorowisko roślin. Rezerwat
znajduje się w nadleśnictwie Krucz, niedaleko drogi Krucz – Hamrzysko.
www.codex.pl
23
Zagrożeniem dla rezerwatu, a szczególnie dla istniejących tam zbiorowisk roślinnych, mogą być zmiany
w środowisku przyrodniczym, powstające w sposób naturalny, lub wywołane przez człowieka np. zmiana
stosunków wodnych na terenach przyległych lub całkowita wycinka lasu na jego obrzeżach. Ostatnio,
m. in. na terenie Wielkopolski, wskutek nieprzemyślanego osuszania bagien wiele podobnych ostoi
roślinnych wyginęło.
Pomniki przyrody
Rozporządzeniami Wojewody Pilskiego, a wcześniej Wojewody Poznańskiego, uznane zostały za pomniki
przyrody
podlegające
ochronie
indywidualnej
następujące
twory
przyrody
wpisane
do
rejestru
Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody w Pile:
1.
Sosna pospolita – dwójka (obwód pni w miejscu zrośnięcia 410 m), Wrzeszczyna posesja
P.J. Stranz – nr rej 282.
2.
Grupa drzew: platan klonolistny (obw. 585 cm) i dąb szypułkowy (obwód 585 cm) m. Wieleń – park,
obok zamku Sapiehów, nr rej. 360.
3.
Grupa drzew: 3 dęby szypułkowe (obw.: 330 cm, 340 cm i 410 cm)., Herburtowo – skarpa przy
strumieniu Bukówka, około 400 m na północ od drogi Wieleń – Krzyż – nr rej. 481.
4.
Lipa drobnolistna (obw. 600 m) Dębogóra park przy Zakładzie Rolnym – nr rej. 592.
5.
Grupa drzew: 2 buki zwyczajne (obw.: 320 cm i 305 cm), Marianowo w pasie drogowym
po południowej stronie drogi Wieleń – Krzyż, w odległości około 2 km na zachód od wysypiska
komunalnego – nr rej. 593.
6.
Dąb szypułkowy (obw. 675 cm) – Folsztyn zachodnia część wsi, 150 m na południe od drogi
z Wielenia na posesji P. Romana Lewy, przy zabudowaniach – nr rej. 621.
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń nie zakłada działań mogących
negatywnie oddziaływać na obiekty cenne przyrodniczo. Założenia aktualizacji będą chronić środowisko
przyrodnicze.
4.4 Powietrze atmosferyczne
4.4.1. Klimat
Gmina Wieleń leży w strefie klimatu umiarkowanego, na obszarze wzajemnego przenikania się
wpływów kontynentalnych i morskich. Przejściowość ta uwidacznia się zmiennymi stanami pogody, które
uwarunkowane są napływającymi masami powietrza. Średnia temperatura powietrza omawianego obszaru
wynosi 7°C, najzimniejszym miesiącem jest styczeń, a najcieplejszym lipiec. Średnia roczna suma opadów
wynosi 650 mm. Liczba dni z pokrywą śnieżną waha się od 50 do 65.
Duży obszar leśny oraz rozległa dolina rzeki Noteci sprzyjają tworzeniu się specyficznego
makroklimatu. Obecność terenów podmokłych (torfowisk, bagien, dolin rzecznych) powoduje wzrost
wilgotności powietrza na tych obszarach. Na otwartych polnych terenach Gminy okresowo występują bardzo
silne, porywiste wiatry stwarzając niekorzystne warunki aerosanitarne.
Najbliższa stacja meteorologiczna znajduje się w Pile, skąd pochodzą dane meteorologiczne dla
Regionu Pilskiego, do którego należy Gmina Wieleń.
www.codex.pl
24
4.4.2. Jakość powietrza
Na podstawie badań jakości powietrza w województwie wielkopolskim przeprowadzonych przez
WIOŚ w roku 2008 zostają przedstawione poniższe dane.
Gmina Wieleń została zakwalifikowana do odpowiedniej strefy pod kątem określonych kryteriów. Dla oceny
jakości
powietrza
pod
kątem
zawartości
ozonu
Miasto
i
Gmina
Wieleń
zostaje
zaliczona
do strefy wielkopolskiej. Dla oceny jakości powietrza pod kątem zawartości dwutlenku siarki, tlenków
azotu, tlenku węgla i benzenu, pyłu zawieszonego PM10 oraz zawartego w nim ołowiu, arsenu, kadmu, niklu
i benzo(a)pirenu Gmina Wieleń jest zaliczana do strefy pilsko – złotowskiej.
Ze względu na ochronę zdrowia strefę wielkopolską zalicza się do klasy C. pod kątem zawartości ozonu
natomiast strefę pilsko – złotowską. Pod kątem zawartości dwutlenku siarki, tlenków azotu, tlenku węgla
i benzenu, pyłu PM10 oraz zawartego w nim ołowiu, arsenu, kadmu, niklu zalicza się do klasy A, tylko ze
względu na zawartość benzoapirenu zalicza się tę strefę do klasy C.
Ze względu na ochronę roślin strefę wielkopolską zaliczono do klasy C ze względu na zawartość
ozonu.
Ze względu na zawartość tlenków azotu i dwutlenku siarki strefę pilsko – złotowską zaliczono
do strefy A.
Głównym źródłem zanieczyszczenia powietrza jest emisja niska, szczególnie, że jako paliwo opałowe
przeważnie stosowany jest węgiel kamienny. Zadania uwzględnione w aktualizacji POŚ posłużą
poprawie likalnego klimatu i ochronie powietrza.
4.5. Hałas
Dopuszczalne wartości graniczne hałasu w terenie zabudowanym dla zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej wynoszą:
•
55 dB dla pory dziennej i 50 dB dla pory nocnej;
dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania zbiorowego:
•
60 dB dla pory dziennej i 50 dB dla pory nocnej.
Do źródeł hałasu zalicza się hałas komunikacyjny i przemysłowy, gdzie na terenie Gminy Wieleń
ten drugi prawie wcale nie występuje. Nieliczne i nieduże zakłady prowadzą działalność na niewielką skalę,
przez co nie można mówić o uciążliwości powodowanej przez hałas przemysłowy. Poziom hałasu
przemysłowego jest kształtowany indywidualnie dla każdego obiektu i zależny jest od rodzaju
wykorzystywanych maszyn i urządzeń. Jeżeli na terenie Gminy powstałaby inwestycja mogąca powodować
większą emisję hałasu, obowiązek dotrzymania odpowiednich poziomu hałasu leży w gestii inwestora.
Przedsiębiorcy prowadzący działalność powodującą emisję hałasu do środowiska są zobowiązani
do przeprowadzenia monitoringu minimum co 2 lata na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska
z dnia 4 listopada 2008 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz
pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. Nr 206, poz. 1291).
www.codex.pl
25
Hałas komunikacyjny natomiast towarzyszy nieodłącznie drogom uczęszczanym przez pojazdy
mechaniczne, trasom kolejowym i strefom lotniczym.
W związku z brakiem dostępności danych na temat ilości przejazdów pociągów towarowych oraz
parametrów startu i hamowania pociągów towarowych, osobowych, pospiesznych nie jest możliwe
przeprowadzenie obliczeń emitowanego hałasu.
Dla każdej z dróg wojewódzkich w zależności od SDR (Średniego Dobowego Ruchu) został
przedstawiony wykres. Łącznie w wyniku obliczeń uzyskano po 12 wykresów dla pory dnia i dla pory
nocy, które zostają przedstawione i zinterpretowane w załączniku nr 1 do Aktualizacji POŚ.
Na podstawie wykresów wnioskuje się występowanie przekroczeń dopuszczalnych poziomów hałasu
w niektórych punktach na drogach, które w niektórych przypadkach oddziałują na najbliższe budynki
mieszkalne. Jest to powszechne zjawisko i w celu zapobiegania negatywnym oddziaływaniom należy
rozważyć możliwość budowania obwodnic i stosowania ekranów wokół dróg już istniejących,
nasadzeń zieleni, stosowania „cichej nawierzchni”.
Program Ochrony Środowiska zawiera zapisy dotyczące działań pomagających chronić mieszkańców
i środowisko w Gminie Wieleń przed możliwością powstawania nadmiernego poziomu hałasu
drogowego. Najczęstszym ekranem pochłaniającym hałas wzdłuż dróg są lasy i zadrzewienia.
W mieście natomiast występują nieliczne punkty, gdzie dochodzi do przekroczeń dopuszczalnego
poziomu hałasu, który swym zasięgiem obejmuje niektóre budynki mieszkalne. Dla takich przypadków
proponowane są działania ochronne, takie jak np. zastosowanie „cichej nawierzchni” lub modernizacja
drogi, czy nasadzenie zieleni – w zależności od możliwości i potrzeb.
4.6. Promieniowanie elektromagnetyczne
Na terenie Gminy Wieleń znajdują się nadajniki stacji GSM przy ul. Przemysłowej w Wieleniu
i w miejscowości Dzierżążno Wielkie. Stacja radiowa Radia Maryja znajduje się w miejscowości Rosko.
Działanie nadajników nie wpływa na mieszkańców ponieważ fale rozchodzą się prostopadle do nadajnika
umieszczonego na znacznej wysokości. Wysokie maszty służą temu, aby nie dochodziło do oddziaływania
na ludzi i ich otoczenie.
Innym źródłem pól elektromagnetycznych są linie wysokiego napięcia. Na terenie Gminy Wieleń nie
ma sieci elektroenergetycznych wysokiego napięcia ani głównych punktów zasilania. Jedynie przez
systemy leśne, przy południowo – zachodniej granicy Gminy (koło Miałów), przebiega linia WN 110
kV łącząca GPZ Wronki z GPZ Drawski Młyn. Odbiorcy zasilani są przez linie SN 15kV doprowadzone
z GPZ zlokalizowanych w gminach sąsiednich – Drawsko, Wronki, Czarnków, Trzcianka. Omawiana
linia nie ma wpływu na tereny zabudowy mieszkalnej na terenie Gminy Wieleń.
Aktualizacja POŚ nie zakłada działań, które wywołają negatywny wpływ na ludzi i środowisko poprzez
oddziaływanie pól elektromagnetycznych.
www.codex.pl
26
4.7. Energia odnawialna
Na terenie Gminy Wieleń znajduje się obecnie elektrownia wodna na rzece Noteć w mieście
Wieleń. Należy mieć również na uwadze, że Gmina Wieleń znajduje się w II strefie wietrzności –
bardzo korzystnej, dlatego powinno się upatrywać możliwość wykorzystania tego typu odnawialnych
źródeł energii. Energia wiatru znajduje coraz większe zastosowanie w Polsce, jednak budzi pewne
kontrowersje pod względem ochrony ptaków i nietoperzy. Fermy wiatrowe mogą stanowić przeszkodę
na trasie przelotu ptaków. Kolizje ptaków z siłowniami wiatrowymi zdarzają się w sytuacji
zlokalizowania elektrowni na trasie głównych przelotów ptaków lub w miejscu, gdzie znajdują się
ważne dla nich żerowiska. Pewne zagrożenie występować może także w trakcie nocnych przelotów
i w warunkach złej widoczności.
Pamiętać należy jednak, że większość migracji ptaków odbywa się na wysokościach znacznie
przekraczających 150 m, czyli zdecydowanie ponad pracującymi siłowniami wiatrowymi.
Podstawowe znaczenie dla minimalizacji ewentualnych negatywnych oddziaływań elektrowni wiatrowych
na ptaki ma właściwy wybór lokalizacji, w szczególności unikanie lokalizowania elektrowni wiatrowych:
−
na obszarach użytkowanych intensywnie przez ptaki,
−
w miejscach koncentracji występowania gatunków znanych ze swej kolizyjności, takich jak np.: ptaki
drapieżne (szponiaste), mewy i rybitwy, ptaki migrujące nocą, sowy oraz wybrane gatunki
wykonujące w powietrzu pokazy godowe,
−
w miejscach koncentracji ptaków blaszkodziobych oraz siewkowych, w odniesieniu do których
stwierdzono silne reakcje unikania elektrowni wiatrowych, prowadzące do utraty siedlisk tych
ptaków,
−
na obszarach wyjątkowo cennych dla awifauny lęgowe.
Obecność turbin wiatrowych zlokalizowanych na użytkach rolnych umożliwia ich dalsze wykorzystanie pod
uprawę lub pastwiska. Pojedyncza elektrownia zajmie teren kilkunastu metrów kwadratowych, obsługa
ogranicza się do dwóch przeglądów w ciągu roku. Ściśle należy natomiast przestrzegać zasady zakazującej
wznoszenia elektrowni wiatrowych w bliskim sąsiedztwie siedzib ludzkich. Naruszenie tej zasady może być
źródłem niezadowolenia tej części społeczeństwa, dla której uciążliwe jest zbyt bliskie sąsiedztwo urządzeń,
ich stała obecność w krajobrazie i powodowany nią efekt cienia.
Należy zachować taką odległość terenów przeznaczonych pod lokalizację elektrowni wiatrowych wraz
z infrastrukturą towarzyszącą od terenów wymagających ochrony przed hałasem, która zapewni dotrzymanie
akustycznych standardów jakości środowiska określonych w przepisach odrębnych na terenach
podlegających ochronie lub odległość mniejszą, ale przy zastosowaniu środków ograniczających emisję
hałasu co najmniej do poziomów dopuszczalnych.
Elektrownie wiatrowe mogą mieć negatywny wpływ na populacje nietoperzy ich siedliska szczególnie
poprzez:
˗
degradację, zakłócenia lub niszczenia siedlisk oraz korytarzy migrowania,
˗
degradację, zakłócenia lub niszczenie miejsc rozrodu,
˗
zwiększone ryzyko kolizji nietoperzy w locie,
˗
dezorientację nietoperzy na skutek emisji ultradźwięków
Zgodnie z tymczasowymi wytycznymi dotyczącymi ocen oddziaływania elektrowni wiatrowych na nietoperze
(wersja II, grudzień 2009) nie należy lokalizować elektrowni wiatrowych:
www.codex.pl
27
˗
we wnętrzu lasów i niebędących lasem skupień drzew;
˗
w odległości mniejszej niż 200 m od granic lasów i niebędących lasem skupień drzew o powierzchni
0,1 ha lub większej;
˗
w odległości mniejszej niż 200 m oraz brzegów zbiorników i cieków wodnych wykorzystywanych
przez nietoperze (nie dotyczy farm off shore);
˗
na obszarach Natura 2000 chroniących nietoperze lub w ich sąsiedztwie – w odległości mniejszej
niż 1 km od znanych kolonii rozrodczych i zimowisk nietoperzy
˗
z gatunków będących przedmiotem ochrony na danym obszarze;
na obszarach, na których w regionalnych lub lokalnych opracowaniach dotyczących
potencjalnych lokalizacji elektrowni wiatrowych wykluczono ich lokalizację ze względu na stwarzane
zagrożenia dla nietoperzy.
Innym popularnym źródłem energii odnawialnej są panele słoneczne, które są popularne
w indywidualnych gospodarstwach domowych jak i wśród firm. Energia słoneczna zebrana przez solar
zamontowany w miejscu o odpowiedniej ekspozycji na światło może być wykorzystywana przede wszystkim
do dogrzewania wody. W Gminie Wieleń znajdują się solary na prywatnych posesjach, jednak trudno określić
ich ilość ponieważ jest trudno zinwentaryzowania ich ilość, a montaż paneli słonecznych nie podlega
obowiązkowi zgłoszenia.
Bardzo dobrym rozwiązaniem mogą być również plantacje roślin energetycznych takich jak wierzba
energetyczna. Zważywszy na brak gazyfikacji Gminy Wieleń i główne paliwo opałowe jakim jest węgiel
kamienny, alternatywnym rozwiązaniem jest rozważenie zmiany paliwa w kotłowniach gminnych jak
i propagowanie ekologicznego paliwa w indywidualnych gospodarstwach domowych.
Energia
geotermalna
również
może
znaleźć
zastosowanie
na
terenie
Gminy
Wieleń.
W miejscowości Mężyk podczas przeprowadzonych badań sejsmicznych i wykonanych wierceń stwierdzono
występowanie wód geotermalnych w dolnej jurze.
W tym rejonie w mezozoiku występują m. in. następujące elementy tektoniczne: synklina Dobrej i antyklina
Szamotuł. Synklina Dobrej o rozciągłości NW – SE, której oś przebiega przez Czarnków. Strop dolnej jury
(liasu) na terenie miasta znajduje się na głębokości 2400 – 2650 m, a temperatura wody w stropie waha się
od 90 do 95ºC. Synklina ta dociera na teren gminy Wieleń w rejonie Dzierżążna Małego, gdzie strop dolnej
jury jest na głębokości 2300 – 2400 m, a temperatura wody wynosi 80 – 85ºC.
Otwór w Mężyku położony jest w jednostce tektonicznej o nazwie antyklina Szamotuł. Strop dolnej jury
nawiercono na głębokości 1471,5m, a temperatura wody w stropie wynosiła 56,4ºC. Spąg dolnej jury jest
na głębokości 1816,5m, a temperatura na tej głębokości wynosi ok. 66ºC. Wieleń położony jest w obrębie tej
samej jednostki tektonicznej co Mężyk, a temperatura wody w stropie doliny jury wynosi około 50ºC.
W Gminie Wieleń na pewno istnieją możliwości czerpania ciepła z wód geotermalnych. Najlepsze ku temu
warunki istnieją w rejonie Dzierżążna Małego. Możliwości wykorzystania ciepła wód geotermalnych
w obrębie antykliny Szamotuł, gdzie położony jest Mężyk i Wieleń są znacznie mniej opłacalne z powodu
niższej temperatury wód o około 30 – 40ºC, niż w rejonie Czarnkowa. W Czarnkowie energia geotermalna
wykorzystywana jest do zasilania systemu ciepłowniczego.
Zapisy Aktualizacji programu nie przewidują inwestycji w zakresie energii odnawialnej, które mogły by
mieć negatywny wpływ na środowisko.
www.codex.pl
28
4.8. Poważne awarie
Mianem "nadzwyczajnych zagrożeń środowiska" (NZŚ) określa się negatywne skutki zdarzeń
losowych takich jak awarie techniczne i technologiczne w jednostkach stosujących, produkujących
lub magazynujących materiały niebezpieczne oraz w transporcie takich substancji. NZŚ stanowią:
−
zanieczyszczenie poszczególnych elementów środowiska w zakładach przemysłowych, transporcie,
rozładunku i przeładunku materiałów niebezpiecznych i innych substancji,
−
pożary na rozległych obszarach lub długo trwające, a także towarzyszące awariom z udziałem
materiałów niebezpiecznych,
−
zanieczyszczenie
chemiczne
lub
biologiczne
środowiska
w
wyniku
katastrof
budowli
hydrotechnicznych,
−
zanieczyszczenie chemiczne lub biologiczne środowiska w wyniku klęsk żywiołowych.
Na terenie Gminy Wieleń nie ma zakładów, które zalicza się do zakładów o zwiększonym ryzyku
wystąpienia NZŚ. Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska nie przewiduje też działań, podczas
których może dojść do poważnej awarii. Mimo braku potencjalnych zagrożeń, aktualizacja
przedstawia możliwości postępowania w przypadku wystąpienia NZŚ.
V. ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA
Projekt aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013
z perspektywą na lata 2014 – 2017 będzie realizowany poprzez ustanowione cele oraz zadania. Określają
one rodzaje przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko m. in. w myśl Rozporządzenia
Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004 r. w sprawie określenia rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco
oddziaływać
na
środowisko
oraz
szczegółowych
uwarunkowań
związanych
z
kwalifikowaniem
przedsięwzięcia do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz. U. Nr 257, poz. 2573 ze zm.).
Spośród zadań ujętych w harmonogramie czasowo – finansowym dla Miasta i Gminy Wieleń znacząco
oddziaływać na środowisko mogą:
•
Budowa kanalizacji w Mieście Wieleń,
•
Budowa wodociągu w miejscowości Kałądek Folsztyn, Nowe Dwory, Zielonowo, Gieczynek,
•
Budowa wodociągu w miejscowości Marianowo, Herburtowo,
•
Połączenie sieci wodociągowych w Wieleniu z przejściem pod rzeką Noteć,
•
Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków,
•
Modernizacja stacji uzdatniania wody w miejscowości Gulcz i Dzierżążno Wielkie,
•
utrzymywanie i rozbudowa ścieżek edukacyjnych,
•
Budowa dróg w Wieleniu na Os. Przytorze,
•
Budowa ciągów pieszo – jezdnych w Wieleniu. Ulice: Leśna, Pl. Zwycięstwa, 27 Stycznia, Lipowa,
Sosnowa, Traugutta, Waryńskiego,
•
Modernizacja dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich,
•
Termomodernizacja budynków oświatowych.
www.codex.pl
29
Zgodnie z art. 51 ust. 1 pkt. 2e ustawy z dnia 3 października 2008 o udostępnianiu informacji o środowisku
i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(załącznik 1) przeanalizowano przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie,
pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe
oraz pozytywne i negatywne.
VI. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO
Zgodnie z art. 104 ust. 1 pkt. 2, art. 104 ust. 2 oraz art. 105 ustawy z dnia 3 października 2008 r.
o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz
o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.), postępowanie dotyczące
transgranicznego oddziaływania na środowisko przeprowadza się:
•
w razie stwierdzenia możliwości znaczącego transgranicznego oddziaływania na środowisko
z terytorium Rzeczpospolitej Polskiej na skutek realizacji projektów planów, jak również:
•
na wniosek innego państwa, na którego terytorium może oddziaływać realizacja projektu dokumentu;
•
gdy możliwe oddziaływanie pochodzące spoza granic Rzeczypospolitej Polskiej mogłoby ujawnić się
na jej terytorium.
Nie stwierdza się możliwości transgranicznego oddziaływania na środowisko z terytorium
Rzeczpospolitej Polskiej na skutek realizacji aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy
Wieleń na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2017.
VII. PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA
Na podstawie analizy danych, dotyczących stanu środowiska na terenie Miasta i Gminy Wieleń,
stwierdzono, że występują problemy takie jak:
•
niska emisja, szczególnie w sezonie grzewczym, palenie materiałów odpadowych w kotłowniach
domowych, większość kotłowni opalanych węglem,
•
konieczność zwiększania stopnia skanalizowania i zwodociągowania Gminy,
•
konieczność stałego kształtowania struktur przeciwerozyjnych, propagowania dobrej praktyki
rolniczej dla ograniczenia zanieczyszczenia oraz zakwaszenia gleb i zanieczyszczenia wody,
•
konieczne stałe utrzymywanie czystości wód jeziornych, modernizacja i konserwacja instalacji
wodnych i modernizacja,
•
potrzeba gazyfikacji Gminy i Miasta,
•
potrzeba prowadzenia racjonalnej gospodarki odpadami określonej w Planie Gospodarki Odpadami,
•
konieczność przeprowadzenia akcji edukacyjnych na temat ochrony poszczególnych elementów
środowiska.
www.codex.pl
30
VIII. DOKUMENTY WYŻSZEGO SZCZEBLA
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy ieleń na lata 2010 – 2013
z perspektywą na lata 2014 – 2017 opracowano zgodnie z założeniami dokumentów wyższego szczebla:
•
Polityką Ekologiczną Państwa,
•
Programem Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2002 – 2010,
•
Aktualizacją Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego o pełnej
nazwie „Program Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko –
Trzcianeckiego z jednoczesnym uwzględnieniem Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu
Czarnkowsko – Trzcianeckiego na lata 2009 – 2012.
8.1. Polityka Ekologiczna Państwa
Dla
opracowania
aktualizacji
Programu
Ochrony
Środowiska
dla
Gminy
Czarnków
na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2017, obowiązującym dokumentem nadrzędnym jest
„Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009 – 2012 z perspektywą do roku 2016”. Została ona przyjęta
przez
Sejm
Rzeczpospolitej
Polskiej
uchwałą
z
dnia
22
maja
2009
r.
(M.
P.
nr
34
poz. 501). Stanowi aktualizację i uszczegółowienie „Polityki ekologicznej państwa na lata 2003 – 2006”.
Ma ona na celu stworzenie warunków niezbędnych do realizacji zadań z zakresu ochrony środowiska.
Hasłem przewodnim jest zrównoważony rozwój, czyli równoważenie rozwoju kraju przy uwzględnieniu
celów ochrony środowiska w takiej samej mierze jak celów gospodarczych i społecznych. Zwraca się uwagę
w pierwszej kolejności na zmiany modelu produkcji i konsumpcji, zmniejszenie materiałochłonności,
wodochłonności i energochłonności gospodarki a także stosowanie najlepszych dostępnych technik
i dobrych praktyk gospodarowania (zapobieganie), a dopiero w następnej kolejności na działania typowo
ochronne (przeciwdziałanie).
Priorytety tej Polityki sformułowane zostały w 3 działach z podziałem na stan wyjściowy, cele
średniookresowe do 2016 r. oraz kierunki działań w latach 2009 – 2012:
kierunki działań systemowych:
•
uwzględnienie zasad ochrony środowiska w strategiach sektorowych,
•
aktywizacja rynku na rzecz ochrony środowiska,
•
zarządzanie środowiskowe,
•
udział społeczeństwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska,
•
rozwój badań i postęp techniczny,
•
odpowiedzialność za szkody w środowisku,
•
aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym,
ochrona zasobów naturalnych:
•
ochrona przyrody,
•
ochrona i zrównoważony rozwój lasów,
•
racjonalne gospodarowanie zasobami wody,
•
ochrona powierzchni ziemi,
•
gospodarowanie zasobami geologicznymi,
poprawa jakości środowiska i bezpieczeństwa ekologicznego:
www.codex.pl
31
•
środowisko a zdrowie,
•
jakość powietrza,
•
ochrona wód,
•
gospodarka odpadami,
•
oddziaływanie hałasu i pól elektromagnetycznych,
•
substancje chemiczne w środowisku.
Należy mięć w szczególności na uwadze, że Polityka Ekologiczna Państwa odnosi się do prawa
międzynarodowego i unijnego dotyczącego m. in.:
•
dotrzymywania standardów emisyjnych – Traktat Akcesyjny,
•
ochrony powietrza z dużych zakładów – Dyrektywa LCP, CAFE,
•
ochrony klimatu – Protokół z Kioto, Konwencja Genewska,
•
ochrony wód – Ramowa Dyrektywa Wodna,
•
ochrony powodziowej – Dyrektywa wodna,
•
ochrona wód morskich – Konwencja HELCOM,
•
udzielania zezwoleń i stosowanych ograniczeń w zakresie chemikaliów – Rozporządzenie REACH,
•
krajowego systemu standaryzacji, ekozarządzania i audytu – EMAS, ISO, CP.
•
odpowiedzialności za środowisko, zapobiegania i naprawy szkód w środowisku – dyrektywa
2004/35/WE,
•
ochrony dzikiego ptactwa – Dyrektywa ptasia,
•
ochrony siedlisk – Dyrektywa siedliskowa,
•
ochrony gatunków dzikiej flory i fauny europejskiej – Konwencja Berneńska,
•
ochrony wędrownych gatunków dzikich zwierząt – Konwencja Bońska,
•
kontroli niebezpieczeństw poważnych awarii związanych z substancjami niebezpiecznymi –
Dyrektywa Seveso II,
•
transgranicznych skutków awarii przemysłowych – Konwencja EKG ONZ,
•
obszarów narażonych na zanieczyszczenia azotanami ze źródeł rolniczych – Dyrektywa Azotanowa
•
szeregu zagadnień w dziedzinie gospodarki odpadami,
•
hałasu – Dyrektywa 2002/49/WE.
8.2. Program Ochrony Środowiska Województwa Wielkopolskiego na lata 2002 – 2010
Koncepcja
"Programu
Ochrony
Środowiska
Województwa
Wielkopolskiego"
przewiduje
sformułowanie celów dotyczących jakości środowiska. Wymienić należy następujące:
• gospodarowanie odpadami – strategie i plany gospodarowania odpadami na szczeblu krajowym,
regionalnym i lokalnym, programy likwidacji odpadów niebezpiecznych, wzrost odzysku surowców,
opakowań, recyklingu materiałów z opakowań, do roku 2010 wtórne wykorzystywanie co najmniej 50%
papieru i szkła,
• stosunki wodne i jakość wód – zapobieganie zanieczyszczeniu słodkich wód powierzchniowych
i podziemnych, przywracanie wodom podziemnym i powierzchniowym właściwego stanu ekologicznego
(zapewnienie źródeł poboru wody do picia),
• stres miejski, hałas i promieniowanie – zmniejszenie narażenia mieszkańców na zanieczyszczenie
www.codex.pl
32
powietrza i hałas, zmniejszenie intensywności degradacji powierzchni ziemi, poprawa estetyki otoczenia,
• jakość powietrza – przeciwdziałanie powstawaniu zanieczyszczeń powietrza, wśród substancji
zanieczyszczających powietrze i zagrażających bezpośrednio lub pośrednio środowisku i zdrowiu
są także substancje niszczące warstwę ozonową kontrolowane przez protokół Montrealski, zgodnie
z wymogami protokołów z Aarhus wprowadzenie norm emisji dla 12 dziedzin działalności przemysłowej,
wprowadzenie pozwoleń na emisję zanieczyszczeń powietrza w ramach zintegrowanych pozwoleń na emisję
zagrożeń wszystkich elementów środowiska (zgodnych z dyrektywą IPPC), do 2010 r. ograniczenie emisji
pyłów o 75%, dwutlenku siarki o 56%, tlenków azotu o 31%, lotnych związków organicznych (poza
metanem) o 4% w stosunku do stanu w 1990 r., zgodnie z wymogami protokołów z Aarhus do Konwencji
w sprawie transgranicznego zanieczyszczenia powietrza na dalekie odległości (EMEP) ograniczenie emisji
metali ciężkich i trwałych zanieczyszczeń organicznych, osiągnięcie w latach 2008 – 2012 wielkości emisji
gazów cieplarnianych nie przekraczającej 94% wielkości z roku 1988 i spełnienie wymagań protokołu
z Kioto,
• nadzwyczajne zagrożenia środowiska – harmonizacja przepisów prawnych z dyrektywą „Seveso II”
i innymi odnoszącymi się do przeciwdziałania nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska, eliminowanie lub
zmniejszanie skutków dla środowiska z tytułu nzś a także doskonalenie istniejącego systemu ratowniczego
na wypadek zaistnienia awarii i klęsk żywiołowych,
• różnorodność biologiczna i krajobrazowa – zwiększenie skali rekultywacji i renaturalizacji obszarów
zdegradowanych, realizacja zobowiązań Konwencji o ochronie różnorodności biologicznej, ochrona
gatunków dzikiej flory i fauny poprzez rozbudowę i doskonalenie systemu reglamentacji obrotu okazami
i wyrobami zgodnie z postanowieniami Konwencji Waszyngtońskiej i wymogami unijnymi, ochrona
najbardziej zagrożonych ekosystemów oraz gatunków i ich siedlisk przez tworzenie i powiększanie
narodowej sieci obszarów chronionych, wdrożenie systemu Natura 2000.
Główną zasadą, którą przyjęto w działaniach zmierzających do zdrowego środowiska jest zasada
zrównoważonego rozwoju, który to rozwój będzie realizowany poprzez właściwą politykę ochrony środowiska
zintegrowaną z politykami innych dziedzin i opartą o szereg zasad wymienionych poniżej. Znaczenie tego
zagadnienia
podkreślono
w
"Strategii
rozwoju
województwa
wielkopolskiego",
gdzie
napisano,
że w zasadniczej części realizacja zadań na rzecz właściwego gospodarowania zasobami i ochrony
środowiska musi odbywać się w obrębie poszczególnych sektorów, czyli głównych form oddziaływania
człowieka na środowisko (przemysł i energetyka, mieszkalnictwo i ład przestrzenny, rolnictwo, transport,
turystyka i rekreacja).
Kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju, zaproponowano w ramach obszaru przestrzeń osiem celów,
których realizacja przyczyni się do trwałego podniesienia jakości życia obecnego i przyszłych pokoleń. Cele
te mają za zadanie:
•
minimalizację wpływu na środowisko oraz eliminację ryzyka dla zdrowia ludzi w miejscach
największego oddziaływania na środowisko w skali województwa, w tzw. "gorących miejscach" –
Gorące Punkty,
•
racjonalizację zużycia energii, surowców i materiałów wraz ze wzrostem udziału wykorzystywanych
zasobów odnawialnych – Racjonalne użytkowanie surowców,
•
zapewnienie odpowiedniej jakości użytkowej wód, racjonalizację zużycia wody, zwiększenie
zasobów w zlewniach oraz ochronę przed powodzią – Zasoby wodne,
www.codex.pl
33
•
zapewnienie wysokiej jakości powietrza, redukcję emisji gazów cieplarnianych i niszczących
warstwę ozonową, zminimalizowanie uciążliwego hałasu i ochronę przed promieniowaniem
elektromagnetycznym – Powietrze atmosferyczne, Hałas, Pola elektromagnetyczne,
•
ochronę powierzchni ziemi, w tym powierzchni biologicznie czynnej i gleb przed degradacją –
Powierzchnia ziemi,
•
zminimalizowanie
ilości
wytwarzanych
odpadów
oraz
wdrożenie
nowoczesnego
systemu
wykorzystania i unieszkodliwiania – Gospodarka odpadami,
•
zachowanie
walorów
i
zasobów
przyrodniczych
z
uwzględnieniem
georóżnorodności
i bioróżnorodności oraz rozwoju zasobów leśnych – Zasoby przyrodnicze,
•
ochronę przed nadzwyczajnymi zagrożeniami środowiska oraz sprostanie nowym wyzwaniom, czyli
zapewnienie bezpieczeństwa chemicznego i biologicznego – Poważne awarie.
W czasie opracowywania aktualizacji Programu nie była dostępna aktualizacja Programu Ochrony
Środowiska Województwa Wielkopolskiego.
8.3. Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego na lata 2009 –
2012 w odniesieniu do Programu Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla
Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego na lata
2009 – 2012 przyjmuje cele założone w poprzedzającym go opracowaniu jakim jest Program
Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego: „Cele
ekologiczne do 2012 roku i strategia ich realizacji przedstawione w rozdziałach 3 – 5 poprzedniego
programu, są bazą dla planu operacyjnego na lata 2009 – 2012, tj. konkretnych przedsięwzięć
(pozainwestycyjnych
i
inwestycyjnych),
które
mają
priorytet
w
skali
powiatu”.
W Programie Zrównoważonego Rozwoju i Ochrony Środowiska dla Powiatu Czarnkowsko – Trzcianeckiego
przedstawiono analizę stanu środowiska naturalnego oraz uwarunkowań społeczno – gospodarczych
na terenie Powiatu z uwzględnieniem poszczególnych gmin. Na podstawie analizy wyznaczono:
–
cele po osiągnięciu, których ma nastąpić poprawa poszczególnych elementów środowiska, stanowiąca
ostateczny efekt podejmowanych kierunków działań (a w ramach kierunków działań – zadań
ekologicznych),
–
kierunki działań – kierunki służące do osiągnięcia wyznaczonych celów ekologicznych,
–
zadania ekologiczne – konkretne przedsięwzięcia prowadzące do realizacji wyznaczonych zadań
w ramach danego celu ekologicznego. Zadania te mają charakter długookresowy i winny być
zrealizowane aż do osiągnięcia założonego celu.
Wyznaczone cele długoterminowe z zakresu:
•
ochrony powietrza
„Spełnienie wymagań ustawodawstwa UE w zakresie jakości powietrza poprzez sukcesywną
redukcję emisji substancji zanieczyszczających powietrze, zwłaszcza emisji niskiej
i komunikacyjnej”,
•
ochrony przed hałasem
„Zmniejszenie uciążliwości dla mieszkańców i środowiska”,
www.codex.pl
34
•
ochrony zasobów wodnych
„Zapewnienie wszystkim mieszkańcom wody pitnej o dobrej jakości, przywrócenie wysokiej jakości
wód powierzchniowych i racjonalne gospodarowanie wodą”,
•
ochrony zasobów przyrody
„Ochrona i zachowanie zasobów przyrodniczych w powiecie czarnkowsko – trzcianeckim”,
•
ochrony zasobów mineralnych
„Ochrona terenów złóż surowców mineralnych poprzez ich racjonalne wykorzystanie oraz
rekultywacja terenów poeksploatacyjnych”,
•
ochrony przed elektromagnetycznym promieniowaniem niejonizującym
„Kontrola i ograniczenie emisji promieniowania niejonizującego do środowiska”.
IX. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU AKTUALIZACJI POŚ
Zgodnie z zapisami ustawy Prawo Ochrony Środowiska po upływie dwóch lat od przyjęcia programu
ochrony środowiska organ wykonawczy Gminy powinien sporządzić raport z realizacji programu ochrony
środowiska, obejmujące okres dwóch lat kalendarzowych. Raport jest dokumentem, pozwalającym ocenić
stopień realizacji założeń programu na terenie Gminy po połowie okresu jego obowiązywania. Jednym
z narzędzi, służących do oceny, są wskaźniki, na podstawie wartości których ocenić można z jednej strony
stan środowiska przyrodniczego, z drugiej – postęp działań mających na celu poprawę jego jakości.
W dalszej części niniejszego rozdziału przestawiono wskaźniki, umożliwiające prowadzenie monitoringu
realizacji Programu na terenie Miasta i Gminy Wieleń.
Kategoria
Wskaźnik monitoringu
ilość i udział powierzchni obszarów prawnie chronionych
Przyroda i krajobraz
liczba gatunków prawnie chronionych występujących na terenie Gminy
Powierzchnia ziemi i gleb
szt.
szt. / %
udział powierzchni zalesionej
ha / %
ilość wydobytych surowców naturalnych
Mg
tereny zrekultywowane
ha / %
powierzchnia terenów zmeliorowanych
ha / %
udział ścieków komunalnych i przemysłowych nieoczyszczanych
liczba zbiorników retencyjnych
Powietrze
szt. / %
liczba utworzonych parków i zadrzewień
jakość wód powierzchniowych, udział wód pozaklasowych
Zasoby wodne i gospodarka
wodno – ściekowa
Jednostka
wyniki
monitoringu
%
%
szt.
udział mieszkańców korzystających z sieci wodociągowej, kanalizacji
sanitarnej
%
zużycie wody do celów bytowych na osobę
m3
zużycie wody w największych zakładach
m3
udział wód powierzchniowych wykorzystywanych do celów gospodarczych
%
ilość zakładów emitujących ścieki oczyszczone i nieoczyszczone
szt.
ilość zakładów będących emitorami zanieczyszczeń gazowych i pyłowych
szt.
www.codex.pl
35
Poważne awarie
Hałas
Ilość alternatywnych źródeł energii
szt.
liczba kotłowni węglowych, gazowych, opalanych drewnem, olejem etc.
szt.
liczba zakładów na terenie powiatu stwarzających zagrożenie wystąpienia
awarii przemysłowej
szt.
liczba zdarzeń o znamionach NZS
szt.
liczba spotkań szkoleniowych z zakresu informacji i postępowania
w przypadku wystąpienia NZS
szt.
ilość kontroli w zakładach emitujących hałas, w szczególności
w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej
szt.
stwierdzone przekroczenia hałasu na drogach
ludność korzystająca z komunikacji miejskiej
dB / %
%
ilość urządzeń będących źródłem promieniowania elektromagnetycznego
szt.
Pola elektromagnetyczne
powierzchnia stref ochronnych wokół urządzeń i linii
elektromagnetycznych
m2
Energia odnawialna
udział energii pozyskiwanej ze źródeł odnawialnych
%
X. SKUTKI ODSTĄPIENIA OD REALIZACJI ZAŁOŻEŃ AKTUALIZACJI PROGRAMU OCHRONY
ŚRODOWISKA
Aktualizacja Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013
z perspektywą na lata 2014 – 2017 uwzględnia działania będące kontynuacją realizacji założeń
poprzedniego programu. Dokument ten odnosi się do dokumentów wyższego szczebla, które z kolei
kształtowane są na podstawie prawodawstwa krajowego i unijnego. W związku z powyższym, przedmiotowa
aktualizacja jest spójna z dokumentami wprowadzającymi organizację podejmowanych działań w celu
zachowania lub poprawy stanu jakości środowiska przyrodniczego. Aktualizacja Programu Ochrony
Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń została sporządzona z zachowaniem względów ekologicznych
i ekonomicznych. Odstąpienie od realizacji założeń aktualizacji Programu spowoduje przerwanie ciągłości
podejmowanych działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego na terenieMiasta i Gminy Wieleń.
Jednoczesnym skutkiem będzie pogorszenie warunków środowiskowych i warunków życia mieszkańców.
W wyniku zaniechania działań założonych w aktualizacji Programu dojdzie do zwiększenia stresu
i pogorszenia stanu środowiska poprzez nieprawidłowo podejmowane działania związane z codziennymi
czynnościami mieszkańców. Dokument na etapie realizacji został uzgodniony z Urzędem Miejskim
w Wieleniu. Wszelkie działania zaplanowane w aktualizacji posłużą poprawie jakości życia na terenie Miasta
i Gminy bez wywoływania szkód wobec środowiska przyrodniczego. Możliwości wystąpienia negatywnych
oddziaływań na poszczególne elementy środowiska zostały przeanalizowane i przedstawione w załączniku
nr 1.
www.codex.pl
36
XI. ZAPOBIEGANIE I KOMPENSACJA NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO
Przez kompensację przyrodniczą rozumie się: zespół działań obejmujących w szczególności roboty
budowlane, roboty ziemne, rekultywację gleby, zalesienie, zadrzewienia lub tworzenie skupień roślinności
prowadzących do przywrócenia równowagi przyrodniczej na danym terenie, wyrównanie szkód dokonanych
w środowisku przez realizację przedsięwzięcia i zachowanie walorów krajobrazowych.
Na terenie Gminy Wieleń występuje dużo obszarów objętych programem ochrony NATURA 2000. Inwestycje
oddziałujące w znaczący sposób i mogące znacząco oddziaływać na przyrodę będą wymagały raportu
oddziaływania na środowisko w przypadku sąsiedztwa inwestycji z obszarem Natura 2000 lub ingerencji
w ten obszar. Można zezwolić na realizację inwestycji negatywnie oddziałującej na przedmiot ochrony tylko
wtedy, gdy przemawiają za tym wymogi „nadrzędnego interesu publicznego” (takie jak np. budowa sieci
wodociągowej) i nie ma rozwiązań alternatywnych. Warunkiem dopuszczenia do realizacji jest wtedy
wykonanie tzw. kompensacji przyrodniczej, której celem jest zapewnienie spójności i właściwego
funkcjonowania sieci obszarów NATURA 2000.
Projekt Aktualizacji Programu Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013
z perspektywą na lata 2014 – 2017 zakłada realizację zadań mogących potencjalnie znacząco oddziaływać
na środowisko przyrodnicze.
Warianty kompensacji przyrodniczej powinny być określone w ramach
wydawanych decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach dla poszczególnych przedsięwzięć.
Zgodnie z art. 71 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego
ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko
(Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm.) decyzje te określają środowiskowe uwarunkowania realizacji
przedsięwzięć, a w szczególności warunki wykorzystywania terenu w fazie realizacji i eksploatacji lub
użytkowania przedsięwzięcia, ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych wartości
przyrodniczych, zasobów naturalnych i zabytków oraz ograniczenia uciążliwości dla terenów sąsiednich
a także w przypadku gdy z oceny przedsięwzięcia na środowisko wynika potrzeba wykonania kompensacji
przyrodniczej – stwierdza konieczność jej wykonania.
W trakcie prac budowlanych inwestor jest obowiązany uwzględnić ochronę środowiska, a w szczególności
ochronę gleby, zieleni, naturalnego ukształtowania terenu i stosunków wodnych. Dopuszcza się
wykorzystywanie i przekształcanie elementów przyrodniczych wyłącznie w takim zakresie, w jakim jest
to konieczne w związku z realizacją konkretnej inwestycji, a jeśli ochrona elementów przyrodniczych nie jest
możliwa, należy podejmować działania mające na celu naprawienie wyrządzonych szkód.
Rozpatrując zadania wymienione jako mogące znacząco oddziaływać na środowisko:
1.
Budowa kanalizacji w Mieście Wieleń,
2.
Budowa wodociągu w miejscowości Kałądek, Folsztyn, Nowe Dwory, Zielonowo, Gieczynek,
3.
Budowa wodociągu w miejscowości Marianowo, Herburtowo,
4.
Połączenie sieci wodociągowych w Wieleniu z przejściem pod rzeką Noteć,
5.
Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków,
6.
Modernizacja stacji uzdatniania wody w miejscowości Gulcz i Dzierżążno Wielkie,
7.
utrzymywanie i rozbudowa ścieżek edukacyjnych,
8.
Budowa dróg w Wieleniu na Os. Przytorze,
9.
Budowa ciągów pieszo – jezdnych w Wieleniu. Ulice: Leśna, Pl. Zwycięstwa, 27 Stycznia, Lipowa,
Sosnowa, Traugutta, Waryńskiego,
www.codex.pl
37
10. Modernizacja dróg gminnych, powiatowych, wojewódzkich,
11. Termomodernizacja budynków oświatowych.
proponuje się odpowiednie metody zapobiegania i kompensacji negatywnych oddziaływań.
Podczas prac budowlanych nastąpi naruszenie wierzchniej warstwy gleby wraz z okrywą roślinną,
a następnie przemieszczone zostaną masy ziemne. Należy zabezpieczyć wszystkie drzewa i krzewy
znajdujące się w obszarze prowadzonych prac. Korę drzew należy zabezpieczyć przed odzieraniem i innymi
uszkodzeniami mechanicznymi przy pomocy mat ochronnych. W przypadku, gdy wystąpi konieczność
przesadzenia drzewa lub krzewu, należy zabezpieczyć całą bryłę korzeniową, koronę i strzałę. Operację
przeniesienia należy dokonać przy użyciu odpowiedniego sprzętu. Przesadzenie dużego drzewa najczęściej
wiąże się z uszkodzeniem/obcięciem niektórych korzeni, wówczas należy zredukować promień korony
proporcjonalnie, tak, aby roślina była w stanie wykarmić swój organizm. Jeżeli jedyną możliwością jest
usunięcie drzewa, należy w jego miejsce nasadzić inne w ilości określonej bliżej w decyzji dotyczącej
pozwolenia na wykonanie przedsięwzięcia. Ilość i gatunek drzew, które należy nasadzić w miejsce wyciętego
zależy od wieku, gatunku, obwodu i wartości przyrodniczej wyciętego drzewa.
Przemieszczanie mas ziemnych przy prowadzeniu wykopów jest konieczne. W przypadku prowadzenia prac
głębokościowych takich jak np. kładzenie rur kanalizacyjnych/wodociągu zostaje naruszonych kilka warstw
ziemi. Po zakończeniu prac należy przywrócić poprzedni stan zachowując kolejność warstw glebowych
w profilu glebowym. Jeżeli nie jest możliwe przywrócenie rzeźby terenu i stanu gleby np. w przypadku
budowy lub modernizacji drogi należy wykonać szereg zabiegów podyktowanych w decyzji dotyczącej
pozwolenia na taką budowę. Mogą to być:
•
ukształtowanie terenu przez uformowanie nasypów, skarp, wykonanie drenażu i przejść dla zwierząt
oraz nasadzenia drzew, krzewów, roślinności zielnej oraz dopilnowanie, aby stan zarządzony
decyzja utrzymywał się.
Skala wykonanych działań kompensacyjnych zależy od rodzaju wykonanych prac i skali ingerencji
w środowisko.
Do przeprowadzenia prac przy realizacji w/w zadań należy stosować sprzęt o pełnej sprawności, żeby:
–
zminimalizować poziom emitowanego hałasu,
–
zminimalizować poziom zanieczyszczeń pochodzących ze spalania paliw w silnikach samochodów i
maszyn,
–
zapobiec wyciekom paliw ze zbiorników maszyn, pojazdów i urządzeń.
Przedsięwzięcia należy realizować z wykorzystaniem najlepszych dostępnych technik, przy czym należy
zapobiegać emisji zanieczyszczeń do środowiska, a w przypadku braku takiej możliwości ograniczać je
przez zastosowanie odpowiednich zabezpieczeń (filtry, maty, ekrany itp.).
W przypadku okresowego oddziaływania na środowisko związanego z bytnością ludzi (np. ruch turystów
po terenie przystani) proponuje się:
•
stworzenie odpowiedniego regulaminu obowiązującego turystów podczas pobytu na terenie
przystani,
•
stworzenie planu pielęgnacji zieleni w razie wyrządzonej szkody,
•
monitorowanie stanu miejsc odwiedzanych przez turystów,
www.codex.pl
38
•
zabezpieczanie miejsc narażonych na zniszczenia wywołane ruchem turystycznym.
W przypadku zaburzenia naturalnego funkcjonowania ekosystemu spowodowanego eksploatacją inwestycji
(np. budowa urządzeń wodnych) zostanie nakazana konieczność przeprowadzania działań naprawczych
takich jak np.:
•
prowadzenie obserwacji zmian ekosystemu wodnego i pobliskiego ekosystemu, na który
on oddziałuje,
•
odpowiednie operowanie instalacją na śluzie i/lub instalacja dodatkowych urządzeń w celu
zapewnienia odpowiedniego przepływu wody, jej temperatury, chemizmu i innych, które warunkują
istnienie określonych organizmów wodnych.
Zanim warunki kompensacji przy inwestycjach takich jak elektrownie wodne zostaną określone należy
prognozować wpływ konkretnie wybranej technologii na dany ciek i organizmy od niego uzależnione.
Jako, że na etapie sporządzania aktualizacji POŚ wymienione zadania nie są dokładnie zaplanowane nie
można określić konkretnych działań zapobiegawczych i kompensacyjnych. Obowiązek przeprowadzenia
działań zapobiegawczych i kompensacyjnych zostanie nałożony na inwestora/wykonawcę zadania.
VIII. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNM
Obowiązek opracowania prognozy oddziaływania na środowisko nakłada art. 46 pkt. 2 ustawy z dnia
3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa
w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz. 1227 ze zm),
zgodnie z którym: przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty:
(...)programów innych niż wymienionych w pkt 1 i 2 , których realizacja może spowodować znaczące
oddziaływanie na obszar Natura 2000 jeżeli nie są one bezpośrednio związane z ochroną obszaru Natura
2000 lub nie wynikają z tej ochrony.
Odpowiedzialność za wykonanie prognozy oddziaływania na środowisko spoczywa zgodnie z art. 51
ust.1 w/w na organie opracowującym projekt dokumentu, o którym mowa w art. 46 lub 47.
Prognoza oddziaływania na środowisko wykonana została dla projektu aktualizacji Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2017,
który umożliwi weryfikację i udoskonalenie obecnie funkcjonującego systemu ochrony środowiska
przyrodniczego.
Zasadniczym celem prognozy jest określenie czy projekt POŚ nie narusza zasad prawidłowego
funkcjonowania środowiska przyrodniczego. Projekt uwzględnia cele i kierunki działań względem takich
elementów jak:
•
zasoby wodne i gospodarka wodno – ściekowa
•
powierzchnia ziemi i gleb,
•
przyroda,
•
powietrze atmosferyczne,
•
hałas,
•
promieniowanie elektromagnetyczne,
www.codex.pl
39
•
energia odnawialna,
•
poważne awarie.
Kluczowym elementem zrównoważonego rozwoju jest równoważne traktowanie środowiska przyrodniczego
oraz priorytetów gospodarczych i społecznych. W związku z tym, że realizacja założonych zadań
w aktualizacji POŚ, wskazane zostały źródła finansowania. Podano również metody monitorowania stopnia
wykonania
Programu.
Jednocześnie
zadaniem
prognozy
jest
ułatwienie
identyfikacji
skutków
środowiskowych spowodowanych realizacją zapisów w POŚ w przyszłości. Projekt aktualizacji Programu
Ochrony Środowiska dla Miasta i Gminy Wieleń na lata 2010 – 2013 z perspektywą na lata 2014 – 2017 jest
dokumentem, określającym zasady postępowania oraz działania dla jednostki samorządowej w zakresie
ochrony środowiska przyrodniczego. Wskutek realizacji wyznaczonych zadań osiągnięte zostaną cele,
gwarantujące poprawę jakości stanu środowiska na terenie Gminy, a co za tym idzie – warunków życia oraz
zdrowia jej mieszkańców. Działania edukacyjne i promocyjne, zachęcające między innymi do prowadzenia
racjonalnej gospodarki odpadami, gospodarki wodnej i energetycznej oraz inne proekologiczne postawy,
prowadzić będą do utrwalania się wśród mieszkańców właściwych z punktu widzenia ochrony środowiska
zachowań, a w ich następstwie – rozwoju Miasta i Gminy Wieleń zgodnego z prawem, skutecznego
i efektywnego.
www.codex.pl
40
IX. SPIS TABEL I RYSUNKÓW
Spis tabel
Tab. 1. Wykaz jezior w Gminie Wieleń............................................................................................................10
Tab. 2. Ogólna charakterystyka sieci wodociągowej w Gminie i Mieście Wieleń w latach 2005 – 2008.........12
Tab. 3. Ogólna charakterystyka sieci kanalizacyjnej w Gminie i Mieście Wieleń w latach 2005 – 2008..........13
Tab. 4. Klasy bonitacyjne gruntów ornych występujących na terenie Gminy Wieleń......................................14
Tab. 5. Kompleksy przydatności rolniczej gleb na terenie Gminy Wieleń........................................................15
Tab. 6. Złoża naturalne występujące na terenie Gminy Wieleń.......................................................................15
Tab. 7. Ilość zebranych odpadów komunalnych łącznie z frakcjami odpadów zbieranych selektywnie [Mg] . 16
w latach 2006 – 2009 na terenie Gminy i Miasta Wieleń...............................................................................16
Spis rysunków
Rys. 1. Lokalizacja Głównych Zbiorników Wód Podziemnych na terenie Gminy Wieleń i w powiecie
czarnkowsko – trzcianeckim...........................................................................................................................11
Rys. 2. Lokalizacja Jednolitych Części Wód Podziemnych na terenie Gminy Wieleń i w powiecie
czarnkowsko – trzcianeckim...........................................................................................................................12
Rys. 3. Obszary NATURA 2000 występujące na terenie Gminy Wieleń.........................................................23
www.codex.pl
41

Spis treści - bip.wielen.pl

Transkrypt

Podobne dokumenty

Obst Edyta Sklep Przemyslowy, Wielen, Kosciuszki 5

Dyskietka nr 2

Uczniowski Klub Sportowy "Handball 28"

I SPOTKANIE KOBIET STRAŻAKÓW – RATOWNIKÓW OSP NA

Dorota Sieracka tel.: 886 664 844 email: d.sieracka@lokum

niskie oprocentowanie - 9,60 %w stosunku rocznym, korzystny okres

Rb-ST sprawozdanie o stanie środków na

mapa dróg3,5.cdr - Powiat Czarnkowsko

Miejscowość Odjazdy BRZEGI Brzegi, gm. Krzyż Wielkopolski