Spis treści

Spis treści
Wykaz skrótów ............................................................................................................
11
Wprowadzenie ............................................................................................................
17
CZĘŚĆ I
Europejskie prawo procesowe cywilne
Projektowane zmiany rozporządzenia nr 44/2001, Karol Weitz ..............................
I. Wprowadzenie ...................................................................................................
II. Zakres zastosowania ...........................................................................................
1. Uwagi ogólne ................................................................................................
2. Pozwani z państw trzecich ............................................................................
3. Przedmiotowy zakres zastosowania ..............................................................
3.1. Acta iure imperii ..................................................................................
3.2. Sądownictwo polubowne ....................................................................
3.3. Sprawy alimentacyjne .........................................................................
4. Stosunek do innych aktów prawnych ...........................................................
III. Jurysdykcja krajowa ...........................................................................................
1. Uwagi ogólne ................................................................................................
2. Sprawy dotyczące praw rzeczowych na ruchomościach lub posiadania
ruchomości ...................................................................................................
3. Wielość pozwanych ......................................................................................
4. Wielość pozwanych w sprawach wynikających z indywidualnych umów
o pracę ..........................................................................................................
5. Jurysdykcje wyłączne ...................................................................................
6. Umowy jurysdykcyjne ...................................................................................
6.1. Uwagi ogólne ......................................................................................
6.2. Problem prawa właściwego ................................................................
6.3. Umowy jurysdykcyjne na rzecz sądów państwa trzeciego ..................
7. Jurysdykcja krajowa powstała wskutek wdania się pozwanego w spór ........
8. Jurysdykcja krajowa dodatkowa i konieczna ................................................
8.1. Uwagi ogólne ......................................................................................
8.2. Jurysdykcja krajowa dodatkowa .........................................................
8.3. Jurysdykcja krajowa konieczna ...........................................................
IV. Badanie jurysdykcji i dopuszczalności postępowania .........................................
21
22
27
27
28
34
34
34
37
37
41
41
42
43
44
45
48
48
49
51
52
55
55
55
58
60
5
Spis treści
V.
Zawisłość spraw i sprawy wiążące się ze sobą ....................................................
1. Uwagi ogólne ................................................................................................
2. Stwierdzenie jurysdykcji przez sąd, przed którym najpierw wytoczono
powództwo ...................................................................................................
3. Wzmocnienie skuteczności umów jurysdykcyjnych ......................................
4. Wzmocnienie skuteczności zapisu na sąd polubowny ...................................
5. Sprawy wiążące się ze sobą ..........................................................................
6. Określenie chwili wytoczenia powództwa ....................................................
7. Respektowanie uprzedniej zawisłości sprawy przed sądem państwa
trzeciego .......................................................................................................
8. Koordynacja postępowania w sprawie głównej i postępowania co do
stosowania środków tymczasowych ..............................................................
VI. Środki tymczasowe włącznie ze środkami zabezpieczającymi ............................
1. Pojęcie środków tymczasowych i zabezpieczających .....................................
2. Jurysdykcja krajowa dla stosowania środków tymczasowych
i zabezpieczających ......................................................................................
VII. Uznawanie i wykonywanie orzeczeń, dokumentów urzędowych
i ugód sądowych ................................................................................................
1. Uwagi ogólne ...............................................................................................
2. Zakres orzeczeń i innych tytułów mogących podlegać uznaniu
lub wykonaniu ..............................................................................................
3. Uznanie i wykonalność orzeczeń niewymagających exequatur ......................
3.1. Automatyczne uznanie i automatyczna wykonalność .........................
3.2. Środki ochrony dłużnika w prawie unijnym .......................................
3.3. Postępowanie egzekucyjne i środki ochrony dłużnika według prawa
krajowego ...........................................................................................
4. Uznanie i wykonalność orzeczeń wymagających exequatur ..........................
5. Regulacje wspólne dla orzeczeń niewymagających exequatur oraz orzeczeń
wymagających exequatur ..............................................................................
6. Dokumenty urzędowe i ugody sądowe .........................................................
VIII. Pozostałe kwestie ...............................................................................................
IX. Uwagi końcowe ..................................................................................................
Literatura ...................................................................................................................
Automatyczna wykonalność orzeczeń sądowych w sprawach cywilnych w Unii
Europejskiej – geneza, stan obecny i perspektywy, Paweł Grzegorczyk ...................
I. Początki ..............................................................................................................
II. System wykonywania orzeczeń zagranicznych w świetle rozporządzeń
nr 44/2001 i 2201/2003 ....................................................................................
III. Założenia programowe modelu automatycznej wykonalności. Zasada
wzajemnego zaufania jako aksjologiczna podstawa pełnej realizacji swobodnego
przepływu orzeczeń ................................................................................................
IV. Automatyczna wykonalność orzeczeń w tzw. rozporządzeniach drugiej generacji
(rozporządzenie nr 805/2004, nr 1896/2006, nr 861/2007 i nr 4/2009) .........
1. Uwagi wstępne .............................................................................................
2. Przedmiot orzeczeń objętych automatyczną wykonalnością .........................
3. Istota automatycznej wykonalności orzeczeń w Unii Europejskiej ................
6
62
62
62
66
72
78
79
80
85
86
86
87
89
89
90
93
93
96
106
108
110
112
113
114
114
121
121
125
131
138
138
141
147
Spis treści
3.1. Uchylenie exequatur ............................................................................
3.2. Eliminacja podstaw odmowy stwierdzenia wykonalności ..................
4. Odmowa, ograniczenie i zawieszenie wykonania .........................................
4.1. Uwagi wstępne ....................................................................................
4.2. Odmowa wykonania ...........................................................................
4.2.1. Odmowa wykonania na podstawie prawa unijnego ................
4.2.1.1. Kolizja orzeczeń ........................................................
4.2.1.2. Spełnienie świadczenia .............................................
4.2.1.3. Przedawnienie ..........................................................
4.2.2. Odmowa wykonania na podstawie prawa krajowego .............
4.3. Zawieszenie lub ograniczenie wykonania ..........................................
V. Automatyczna wykonalność a uznanie zagranicznego orzeczenia .....................
VI. Ocena i perspektywy ..........................................................................................
Literatura ...................................................................................................................
147
149
156
156
158
159
159
162
163
164
170
176
181
190
Jurysdykcja krajowa w sprawach alimentacyjnych w świetle rozporządzenia
nr 4/2009, Karol Weitz .................................................................................................
I. Wprowadzenie ...................................................................................................
II. Przedmiotowy zakres zastosowania rozporządzenia nr 4/2009 .........................
III. Podstawy jurysdykcji krajowej ............................................................................
1. Zagadnienia ogólne ......................................................................................
2. Jurysdykcja krajowa według przepisów ogólnych ........................................
3. Wpływ woli stron na jurysdykcję krajową ....................................................
4. Jurysdykcja dodatkowa i jurysdykcja konieczna ...........................................
5. Ograniczenie prowadzenia postępowania ....................................................
6. Środki tymczasowe i zabezpieczające ...........................................................
Literatura ...................................................................................................................
197
197
202
212
212
217
221
225
229
232
234
Zabezpieczenie dowodu na gruncie rozporządzeń nr 44/2001 i 1206/2001,
Piotr Rylski ....................................................................................................................
I. Uwagi wstępne ...................................................................................................
II. Istota i funkcje zabezpieczenia dowodu w wybranych regulacjach krajowych
państw członkowskich Unii Europejskiej ............................................................
III. Teoretyczne sposoby zabezpieczenia dowodu w obrocie międzynarodowym .....
IV. Zabezpieczenie dowodu w ramach międzynarodowej pomocy prawnej
na gruncie rozrządzenia nr 1206/2001 ..............................................................
V. Jurysdykcja sądów państw członkowskich w postępowaniu o zabezpieczenie
dowodu na podstawie rozporządzenia nr 44/2001 ...........................................
1. Jurysdykcja krajowa sądów państw członkowskich mających jurysdykcję
krajową w sprawie głównej w postępowaniu o zabezpieczenie dowodu ..........
2. Jurysdykcja krajowa sądów państw członkowskich niemających jurysdykcji
krajowej w sprawie głównej w postępowaniu o zabezpieczenie dowodu .....
VI. Bezpośrednie wykonanie zabezpieczenia dowodu na terytorium innego państwa
członkowskiego a system międzynarodowej pomocy prawnej na gruncie
rozporządzenia nr 1206/2001 ................................................................................
VII. Uwagi końcowe .................................................................................................
Literatura ...................................................................................................................
237
237
239
244
246
253
255
257
266
270
271
7
Spis treści
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/52/EC z 21 maja 2008 r.
w sprawie niektórych aspektów mediacji w sprawach cywilnych i handlowych,
Rafał Morek ...................................................................................................................
I. Uwagi wprowadzające .......................................................................................
II. Geneza dyrektywy 2008/52/WE ........................................................................
III. Stan implementacji dyrektywy 2008/52/WE w państwach członkowskich UE
– uwagi ogólne ...................................................................................................
IV. Cel dyrektywy 2008/52/WE ..............................................................................
V. Definicja pojęcia „mediacja” ...............................................................................
VI. Definicja pojęcia „mediator” ...............................................................................
VII. Mediacje sądowe i mediacje obowiązkowe .........................................................
VIII. Wykonalność ugód zawartych w drodze mediacji ..............................................
IX. Poufność mediacji ..............................................................................................
X. Wpływ mediacji na okresy przedawnienia .........................................................
XI. Informacje dla ogółu społeczeństwa ...................................................................
XII. Informacje dotyczące właściwych sądów i organów ..........................................
XIII. Przegląd regulacji i transpozycja ........................................................................
Literatura ...................................................................................................................
274
274
275
280
280
281
283
286
293
295
299
305
307
307
308
CZĘŚĆ II
Europejskie prawo kolizyjne
Statut umów ubezpieczenia według rozporządzenia Rzym I, Mateusz Pilich .........
I. Wprowadzenie ...................................................................................................
II. Temporalny, podmiotowy i przedmiotowy zakres zastosowania rozporządzenia
do umów ubezpieczenia .....................................................................................
1. Intertemporalny aspekt międzynarodowego prawa umów ubezpieczenia ....
2. Problemy kwalifikacyjne międzynarodowego prawa kontraktów
ubezpieczenia w rozporządzeniu Rzym I ......................................................
III. Prawo właściwe dla umów ubezpieczenia ..........................................................
1. Wewnętrzna systematyka art. 7 rozporządzenia Rzym I ...............................
2. Umowy nieobjęte zakresem art. 7 (masowe ryzyko zlokalizowane poza Unią
Europejską, reasekuracja) ...............................................................................
3. Umowy obejmujące duże ryzyko ..................................................................
4. Umowy obejmujące masowe ryzyka ulokowane wewnątrz UE
oraz umowy ubezpieczenia na życie .............................................................
IV. Kolizyjnoprawna problematyka ubezpieczeń obowiązkowych. Przepisy
wymuszające swoje zastosowanie ......................................................................
1. Umowy ubezpieczenia obowiązkowego ........................................................
2. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie ...................................................
V. Zakres norm kolizyjnych dla umów ubezpieczenia .............................................
VI. Podsumowanie i wnioski końcowe......................................................................
Literatura ...................................................................................................................
313
313
315
315
321
331
331
336
349
352
362
362
374
380
384
386
Prawo właściwe dla umów licencyjnych o korzystanie z praw własności
intelektualnej w świetle rozporządzenia Rzym I, Rafał Sikorski ............................. 390
I. Wprowadzenie ................................................................................................... 391
II. Ogólna charakterystyka poszukiwania prawa właściwego dla umów
licencyjnych w świetle postanowień rozporządzenia Rzym I .............................. 392
8
Spis treści
III. Wybór prawa przez strony umowy licencyjnej ...................................................
IV. Artykuł 4 ust. 1 rozporządzenia Rzym I a prawo właściwe dla umów
zezwalających na korzystanie z praw własności intelektualnej .........................
1. Uwagi ogólne ...............................................................................................
2. Artykuł 4 ust. 1 lit. f projektu rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła
kolizyjna dla umów licencyjnych ..................................................................
3. Artykuł 4 ust. 1 lit. e rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła kolizyjna
dla umów franchisingu .................................................................................
4. Artykuł 4 ust. 1 lit. f rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła kolizyjna
dla umów dystrybucji ...................................................................................
5. Artykuł 4 ust. 1 lit. b rozporządzenia Rzym I – szczególna reguła kolizyjna
dla umów o świadczenie usług .....................................................................
6. Podsumowanie rozważań odnoszących się do stosowania norm kolizyjnych
wyrażonych w art. 4 ust. 1 rozporządzenia Rzym I ......................................
V. Świadczenie charakterystyczne w umowach licencyjnych –
art. 4 ust. 2 rozporządzenia Rzym I ....................................................................
1. Koncepcja świadczenia charakterystycznego – uwagi ogólne .......................
2. Poszukiwanie świadczenia charakterystycznego w umowach licencyjnych
– przegląd głównych stanowisk ....................................................................
3. Określenie „świadczenie charakterystyczne” w umowach licencyjnych
o korzystanie z praw własności intelektualnej .............................................
3.1. Świadczenie charakterystyczne w umowach licencyjnych w prawie
autorskim ............................................................................................
3.2. Świadczenie charakterystyczne w umowach licencyjnych w prawie
własności przemysłowej ......................................................................
3.3. Prawo właściwe dla umów licencyjnych o korzystanie
ze wspólnotowego wzoru przemysłowego i wspólnotowego znaku
towarowego .........................................................................................
VI. Prawo najściślej powiązane z umową licencyjną – stosowanie klauzul
korekcyjnych zawartych w art. 4 ust. 3 i 4 rozporządzenia Rzym I ....................
VII. Prawo właściwe dla umów konsumenckich a umowy licencyjne .......................
VIII. Prawo właściwe dla umów o pracę a umowy licencyjne ....................................
IX. Przepisy wymuszające swoje zastosowanie ........................................................
X. Zakres zastosowania statutu kontraktowego. Rozgraniczenie statutu
kontraktowego i praw na dobrach niematerialnych ...........................................
XI. Rozwiązania kolizyjne zawarte w rozporządzeniu Rzym I na tle najnowszych
propozycji doktryny ...........................................................................................
XII. Podsumowanie ...................................................................................................
Literatura ...................................................................................................................
Prawo właściwe dla naruszeń praw własności intelektualnej w świetle
postanowień rozporządzenia Rzym II, Rafał Sikorski ...............................................
I. Wprowadzenie ...................................................................................................
II. Konwencje międzynarodowe dotyczące praw własności intelektualnej a prawo
kolizyjne .............................................................................................................
1. Uwagi ogólne ................................................................................................
2. Zasada traktowania narodowego jako źródło norm kolizyjnych ...................
393
394
394
395
396
397
398
399
400
400
402
405
406
411
413
414
416
419
420
422
423
425
426
429
430
432
432
433
9
Spis treści
3. Inne postanowienia konwencji międzynarodowych dotyczących ochrony
własności intelektualnej jako źródła norm kolizyjnych .................................
4. Zasada terytorializmu jako uzasadnienie rozstrzygnięć w prawie kolizyjnym
III. Prawo właściwe dla naruszeń praw własności intelektualnej w świetle
postanowień art. 8 rozporządzenia Rzym II – zagadnienia ogólne ....................
IV. Prawo właściwe dla naruszeń praw własności intelektualnej w świetle art. 8
ust. 1 rozporządzenia Rzym II ............................................................................
V. Prawo właściwe dla naruszeń jednolitych wspólnotowych (unijnych) praw
własności intelektualnej .....................................................................................
1. Uwagi ogólne ...............................................................................................
2. Art. 8 ust. 2 rozporządzenia Rzym II a postanowienia rozporządzeń
regulujących jednolite prawa własności intelektualnej .................................
3. Ocena rozwiązań kolizyjnych dla naruszeń jednolitych praw własności
intelektualnej ................................................................................................
VI. Prawo właściwe dla naruszeń w Internecie .......................................................
VII. Prawo właściwe dla naruszeń praw autorskich i pokrewnych a teoria emisji
w odniesieniu do nadań satelitarnych ...............................................................
VIII. Wyłączenie możliwości wyboru prawa oraz stosowania prawa wspólnego
miejsca pobytu lub prawa najściślej powiązanego ..............................................
IX. Zakres zastosowania prawa właściwego dla naruszeń praw własności
intelektualnej wskazanego za pośrednictwem art. 8 rozporządzenia Rzym II ....
X. Podsumowanie ...................................................................................................
Literatura ...................................................................................................................
Problematyka kolizyjnoprawna umów o roboty budowlane, Michał Wojewoda .....
I. Wprowadzenie ...................................................................................................
II. Pojęcie umowy o roboty budowlane ...................................................................
III. Wybór prawa przez strony ..................................................................................
IV. Prawo właściwe w braku wyboru .......................................................................
V. Umowy konsumenckie .......................................................................................
VI. Znaczenie prawa miejsca prowadzenia inwestycji ..............................................
VII. Problem rozszczepienia statutu ..........................................................................
VIII. Prawo właściwe dla stosunków między podwykonawcą a inwestorem ..............
1. Roszczenia inwestora względem podwykonawców ......................................
2. Roszczenia podwykonawców względem inwestora ......................................
IX. Prawo właściwe w przypadku inwestycji realizowanych w trybie zamówień
publicznych ........................................................................................................
X. Zakończenie .......................................................................................................
Literatura ...................................................................................................................
437
441
443
444
446
446
446
451
452
460
461
463
466
468
471
471
477
479
487
495
502
506
509
511
512
520
523
524
O autorach ................................................................................................................... 527
10