Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami za okres od 15
Transkrypt
Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami za okres od 15
Zarz d Województwa Mazowieckiego Sprawozdanie z realizacji „Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami za okres od 15 grudnia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r.” Warszawa, 2007 ZARZ D WOJEWÓDZTWA MAZOWIECKIEGO Adam Struzik - Marsza ek Województwa Mazowieckiego Jacek Koz owski - Wicemarsza ek Tomasz Siemoniak - Wicemarsza ek Waldemar Roszkiewicz - Cz onek Zarz du Województwa Mazowieckiego Piotr Szprenda owicz - Cz onek Zarz du Województwa Mazowieckiego KOMITET MONITORUJ CY: Przewodnicz cy Komitetu: Tomasz Siemoniak Zast pca przewodnicz cego Komitetu: Ma gorzata Krzy anowska Sekretarz Komitetu: El bieta Anuszewska Cz onkowie komitetu: Rados aw Rybicki Marcin G bka Albert Borowski Ewa ago ska Bart omiej Kolipi ski Krzysztof M czewski Andrzej G siewicz Joanna Fajfer Anna Bli niuk Ma gorzata Paszkowska Ewa St pniewska Ryszard Kowalski Stanis aw Jaworowski Mieczys aw Wójcik Arkadiusz Drewniak Leszek Bagi ski Barbara Szeremetti Krzysztof Czarnomski Ryszard Kalbarczyk El bieta Biernacka Andrzej Kraszewski WYKONAWCA: W WARSZAWIE I KONSORCJUM W SK ADZIE: SOCOTEC POLSKA SP. Z O. O. ZESPÓ AUTORSKI: Dr Joanna Fajfer Dr Ryszard Strzelecki Mgr Anita Barszcz Mgr in . Anna Bli niuk Mgr in . Joanna Karwowska Mgr Paulina Kostrz-Sikora Mgr Anna Ogrodowczyk Mgr Anita Witkowska P STWOWY INSTYTUT GEOLOGICZNY 4 SPIS TRE CI 1. Wprowadzenie.................................................................................................................................9 2. Podstawa wykonania pracy ............................................................................................................10 3. Cel i zakres pracy ..........................................................................................................................11 4. Analiza stanu gospodarki odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego w okresie 15.12.2003 do 31.12.2006................................................................................................................................13 4.1 Rodzaj, ilo i ród a powstawania odpadów...........................................................................13 4.1.1. Odpady komunalne .........................................................................................................13 4.1.2 Odpady opakowaniowe ..................................................................................................16 4.1.3 Odpady z sektora gospodarczego....................................................................................18 4.1.4 Osady ciekowe .............................................................................................................24 4.1.5 Odpady niebezpieczne....................................................................................................26 4.1.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych.................29 4.1.5.2 Odpady zawieraj ce PCB..........................................................................................30 4.1.5.3 Oleje odpadowe ........................................................................................................31 4.1.5.4 Baterie i akumulatory................................................................................................31 4.1.5.5 Odpady zawieraj ce azbest .......................................................................................32 4.1.5.6 rodki ochrony ro lin................................................................................................33 4.1.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow ....................................................................................................34 4.1.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy ..............................................................................34 4.1.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne............................................................................35 4.1.5.10 Zu yte opony..........................................................................................................36 4.2 Rodzaj i ilo odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku/unieszkodliwiania .........................................................................................................................................36 4.2.1 Odpady komunalne ........................................................................................................36 4.2.2 Odpady opakowaniowe ..................................................................................................41 4.2.2.1. Dane dotycz ce odpadów opakowaniowych przekazanych przez przedsi biorców do odzysku i recyklingu na podstawie sprawozdania O -OP2 .......................................41 4.2.2.2. Dane dotycz ce odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminy Województwa Mazowieckiego do odzysku i recyklingu na podstawie sprawozdania O -OP3a .......42 4.2.2.3. Dane dotycz ce odpadów opakowaniowych odzyskanych i unieszkodliwionych w Województwie Mazowieckim na podstawie zbiorczych zestawie danych o rodzaju i ilo ci odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urz dzeniach cych do odzysku i unieszkodliwiania odpadów przekazanych przez przedsi biorców do urz du marsza kowskiego Województwa Mazowieckiego .........42 4.2.3 Odpady z sektora gospodarczego....................................................................................44 4.2.4 Osady ciekowe .............................................................................................................50 4.2.5 Odpady niebezpieczne....................................................................................................51 4.2.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych.................52 4.2.5.2 Odpady zawieraj ce PCB..........................................................................................52 4.2.5.3 Oleje odpadowe ........................................................................................................53 4.2.5.4 Baterie i akumulatory................................................................................................54 4.2.5.5 Odpady zawieraj ce azbest .......................................................................................55 4.2.5.6 rodki ochrony ro lin................................................................................................55 4.2.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow ....................................................................................................56 4.2.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy ..............................................................................56 4.2.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne............................................................................56 4.2.5.10 Zu yte opony..........................................................................................................57 5 4.3 Istniej ce systemy zbierania odpadów ...............................................................................59 4.3.1 Odpady komunalne ........................................................................................................59 4.3.1.1 System zbierania odpadów niesegregowanych ..........................................................59 4.3.1.2 Odpady zbierane selektywnie....................................................................................59 4.3.3 Odpady z sektora gospodarczego....................................................................................61 4.3.4 Osady ciekowe .............................................................................................................62 4.3.5 Odpady niebezpieczne....................................................................................................62 4.3.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych.................62 4.3.5.2 Odpady zawieraj ce PCB..........................................................................................63 4.3.5.3 Oleje odpadowe ........................................................................................................63 4.3.5.4 Baterie i akumulatory................................................................................................64 4.3.5.5 Odpady zawieraj ce azbest .......................................................................................64 4.3.5.6 rodki ochrony ro lin................................................................................................64 4.3.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow ....................................................................................................65 4.3.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy ..............................................................................65 4.3.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne............................................................................66 4.4 Instalacje do odzysku/unieszkodliwiania odpadów ............................................................66 4.4.1 Odpady komunalne ........................................................................................................66 4.4.2 Odpady opakowaniowe ..................................................................................................68 4.4.3 Odpady z sektora gospodarczego....................................................................................68 4.4.4 Osady ciekowe .............................................................................................................68 4.4.5 Odpady niebezpieczne....................................................................................................69 4.4.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych.................71 4.4.5.2 Odpady zawieraj ce PCB..........................................................................................71 4.4.5.3 Oleje odpadowe ........................................................................................................72 4.4.5.4 Baterie i akumulatory................................................................................................72 4.4.5.5 Odpady zawieraj ce azbest .......................................................................................72 4.4.5.6 rodki ochrony ro lin................................................................................................72 4.4.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow ....................................................................................................73 4.4.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy ..............................................................................73 4.4.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne............................................................................73 4.5 Stan realizacji Planów gospodarki odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego...........74 5 Stan realizacji zaplanowanych celów, dzia i zada zmierzaj cych do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami.....................................................................................................................75 5.1 Odpady komunalne .................................................................................................................75 5.1.1 Plan zamykania instalacji w szczególno ci sk adowisk odpadów komunalnych ................86 5.1.2 Realizacja zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych ...................................................94 5.2 Odpady opakowaniowe...........................................................................................................95 5.3 Odpady z sektora gospodarczego ............................................................................................96 5.5 Osady ciekowe ......................................................................................................................98 5.5 Odpady niebezpieczne ..........................................................................................................101 5.5.1 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych..........................................101 5.5.2 Odpady zawieraj ce PCB z uwzgl dnieniem planu unieszkodliwiania substancji szczególnie szkodliwych w szczególno ci PCB oraz dekontaminacji i unieszkodliwiania urz dze zawieraj cych PCB) ......................................................................................102 5.5.3 Oleje odpadowe .............................................................................................................103 5.5.4 Odpady zawieraj ce azbest (z uwzgl dnieniem planu unieszkodliwiania substancji szczególnie szkodliwych w tym azbestu)......................................................................103 5.5.5 rodki ochrony ro lin.....................................................................................................104 6 5.5.6 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow (z uwzgl dnieniem planu zbierania i unieszkodliwiania odpadów zawieraj cych substancj zubo aj ce warstw ozonow ).....................................................................104 5.5.7 Wycofane z eksploatacji pojazdy ...................................................................................105 5.5.8 Odpady medyczne i weterynaryjne.................................................................................106 6. Ocena sposobów i róde finansowania zaplanowanych przedsi wzi .........................................108 6.1 Odpady komunalny...............................................................................................................108 6.2 Odpady opakowaniowe.........................................................................................................110 6.3 Odpady z sektora gospodarczego ..........................................................................................112 6.4 Osady ciekowe ....................................................................................................................112 6.5 Odpady niebezpieczne ..........................................................................................................113 6.5.1 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych..........................................113 6.5.2 Odpady zawieraj ce PCB...............................................................................................113 6.5.3 Oleje odpadowe .............................................................................................................113 6.5.4 Odpady zawieraj ce azbest ............................................................................................113 6.5.5 rodki ochrony ro lin.....................................................................................................113 6.5.6 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne................................................................113 6.5.7 Pojazdy wycofane z eksploatacji ....................................................................................113 6.5.8 Odpady medyczne i weterynaryjne.................................................................................114 7. Ocena przyj tego w WPGO 2004 - 2011 systemu monitoringu realizacji Planu ...........................115 8. Podsumowanie ............................................................................................................................121 7 SPIS SKRÓTÓW BAT GUS GPZON Kpgo MPWiK Mg PCB SIGOP SIGOP-W SPO SPON US WBGO WFOSiGW WIO WPGO WUS ZUOK ZUSOK The Best Available Technology (Najlepsza dost pna technologia) ówny Urz d Statystyczny Gminne Punkty Zbierania Odpadów Niebezpiecznych Krajowy plan gospodarki odpadami Miejskie Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji mega gramy (tony) Ministerstwo rodowiska polichlorowane bifenyle System Informacji Gospodarki Odpadami Przemys owymi System Informacji Gospodarki Odpadami Przemys owymi- Wojewódzki Stacja Prze adunkowa Odpadów Stacja Prze adunkowa Odpadów Niebezpiecznych Urz d Statystyczny Wojewódzka Baza Gospodarki Odpadami Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami Wojewódzki Urz d Statystyczny Zak ad Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych Zak ad Unieszkodliwiania Sta ych Odpadów Komunalnych 8 1. Wprowadzenie „Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” zosta przyj ty Uchwa Nr 119/2003 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 15 grudnia 2003 r. Sprawozdanie z realizacji powy szego planu zosta o sporz dzone, jako realizacja zapisów Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (tekst jednolity - Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251). Przedmiotowa ustawa w rozdziale 3 art. 14 ust. 12b pkt 2 wprowadzi a obowi zek opracowywania sprawozda z realizacji planów gospodarki odpadami, obejmuj cych okres dwóch lat kalendarzowych, wed ug stanu na dzie 31 grudnia roku ko cz cego okres sprawozdawczy. Zgodnie z art. 14 ust. 13 pkt. 3 ustawy o odpadach, sprawozdanie z realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami, zarz d województwa przedk ada sejmikowi województwa i ministrowi w ciwemu do spraw rodowiska w terminie do dnia 30 wrze nia po up ywie okresu sprawozdawczego. Przedmiotowe sprawozdanie b dzie obejmowa o okres od dnia 15 grudnia 2003 r. do dnia 31 grudnia 2006 r. Przesuni cie terminu zwi zanego z opracowaniem sprawozdania z realizacji WPGO z okresu 2 lat od uchwalenia powy szego planu do dnia 31 grudnia 2006 r., wi za o si z wprowadzeniem zapisów Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458). Zgodnie z art. 9 ust. 2 w/w ustawy, okres sprawozdawczy liczony jest od dnia uchwalenia pierwszego planu gospodarki odpadami do dnia 31 grudnia 2006 r. Zgodnie z zapisami zawartymi w obowi zuj cej ustawie o odpadach (tekst jednolity), sprawozdanie z realizacji „Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” powinno obejmowa okres czteroletni, czyli faktyczny czas realizacji zada zawartych w w/w planie. Powy sze sprawozdanie, Zarz d Województwa Mazowieckiego przed y Sejmikowi Województwa Mazowieckiego oraz Ministrowi rodowiska w terminie do dnia 30 wrze nia 2007 r. Ustawa o z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (tekst jednolity - Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251). nie okre li a wymaga , zakresu, formy i struktury sprawozdania z realizacji planu gospodarki odpadami, nie mniej jednak w sprawozdaniu powinna si znale ocena realizacji poszczególnych celów i kierunków, które w planie gospodarki odpadami okre lono jako priorytetowe. W zwi zku z powy szym sprawozdanie zosta o sporz dzone w oparciu o „Wytyczne oraz wzór sprawozdania z realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami” opracowane na zlecenie Ministerstwa rodowiska w 2006 r. 9 2. Podstawa wykonania pracy Podstaw wykonania niniejszej pracy jest umowa Nr RW/ZP/U-335-258/06 z dnia 29.06.2006 r. na wykonanie opracowania „Aktualizacja Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2007 – 2011 z uwzgl dnieniem lat 2012 – 2015” i „Sprawozdania z realizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami za okres od 15 grudnia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r.” zawarta pomi dzy Województwem Mazowieckim, a konsorcjum w sk adzie: Pa stwowy Instytut Geologiczny i Socotec Polska Sp. z o.o. 10 3. Cel i zakres pracy Celem niniejszego sprawozdania jest przedstawienie zmian w zakresie gospodarki odpadami wynikaj cych z zapisów „Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 20042011” (WPGO na lata 2004-2011) oraz przedstawienie stopnia realizacji celów za onych w powy szym dokumencie. Niniejsze sprawozdanie, zgodnie z zapisami „Wytycznych oraz wzoru sprawozdania z realizacji wojewódzkiego planu gospodarki odpadami” opracowanych przez Ministerstwo rodowiska, obejmuje: 1. Stan gospodarki odpadami, w tym: rodzaj, ilo i ród a powstawania odpadów, rodzaj i ilo odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku, rodzaj i ilo odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania, istniej ce systemy zbierania odpadów, rodzaj oraz moc przerobow instalacji do odzysku odpadów, stan formalno-prawny instalacji do unieszkodliwiania odpadów. 2. Stan realizacji zaplanowanych celów i dzia zmierzaj cych do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym: dzia zmierzaj cych do zapobiegania powstawania odpadów, dzia zmierzaj cych do ograniczenia ilo ci odpadów i ich negatywnego oddzia ywania na rodowisko, dzia wspomagaj cych prawid owe post powanie z odpadami w zakresie zbierania, transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, dzia zmierzaj cych do redukcji ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji, kierowanych na sk adowiska odpadów. 3. Ocena sposobów i róde finansowania zaplanowanych przedsi wzi . 4. Ocena przyj tego systemu monitoringu, w tym warto ci wska ników pozwalaj cych na okre lenie sposobu oraz stopnia realizacji celów i zada zdefiniowanych w palnie gospodarki odpadami, z uwzgl dnieniem ich jako ci. Analiza powy szych zagadnie powinna przedstawi obraz zmian i dynamiki tych zmian zachodz cych w gospodarce odpadami na terenie województwa z uwzgl dnieniem jej s abych i mocnych stron. „Plan Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” zosta przyj ty Uchwa Nr 119/2003 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 15 grudnia 2003 r., co oznacza, e okres sprawozdawczy powinien zawiera si od 15.12.2003 r. do 31.12.2006 r. (zgodnie z zapisem art. 14 ust. 13 pkt. 3 Ustawy o odpadach – tekst jednolity). Niemniej jednak, zgodnie z umow zawart pomi dzy Województwem Mazowieckim, a konsorcjum w sk adzie: Pa stwowy Instytut Geologiczny w Warszawie i Socotec Polska Sp. z o.o. na wykonanie przedmiotowego sprawozdania do dnia 31 stycznia 2007 r. wzi to pod uwag terminy zawarte w harmonogramie wykonania „Aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2007-2011 z uwzgl dnieniem lat 2012-2015” oraz „Sprawozdania z realizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami za okres od 15 grudnia 2003 r. do 31.12.2006 r.). Przy konstruowaniu w/w harmonogramu brano pod uwag mo liwe terminy realizacji przedsi wzi cia oraz mo liwo ci pozyskania danych z zakresu gospodarki odpadami wynikaj cych z obowi zuj cych aktów prawa. Wobec powy szego, sprawozdanie to b dzie obejmowa o okres do dnia 30.06.2006 r., w niektórych przypadkach do 31.10.2006 r. (ze wzgl du na fakt, e dane za rok 2006 mog zosta pozyskane najwcze niej w kwietniu 2007 r. – art. 37 Ustawy o odpadach tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 oraz art. 9a Ustawy z dnia 13 wrze nia 1996 r. o utrzymaniu czysto ci i porz dku w gminach - tekst jednolity Dz. U. Nr 236 poz. 2008). W przypadku danych statystycznych zamieszczonych w niniejszym dokumencie z WUS (w grupie odpady komunalne) oraz SIGOP zamieszczono informacje 11 wg stanu na dzie 31.12.2005 r., gdy okres sprawozdawczy dla podmiotów ko czy si z dniem 31.03 nast pnego roku kalendarzowego. W zwi zku z tym pozyskanie danych na 31.12. 2006 r. by o niemo liwe. Natomiast, aby przedstawi trendy zmian w gospodarce odpadami i zachowa ci analizy w stosunku do stanu aktualnego przedstawionego w „WPGO na lata 2004-2011”, w niektórych przypadkach rozszerzono okres sprawozdawczy o rok 2003. Informacje niezb dne do realizacji sprawozdania pozyskano z nast puj cych róde : Wojewódzki Urz d Statystyczny w Warszawie (w tym informacje o ilo ciach wytworzonych i poddanych procesom odzysku/unieszkodliwiania odpadów komunalnych), Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie ( baza danych SIGOP, informacje o sk adowiskach odpadów i decyzjach administracyjnych), Urz d Marsza kowski Województwa Mazowieckiego (w tym m.in.: Wojewódzka baza dotycz ca wytwarzania i gospodarowania odpadami, informacje o sk adowiskach i decyzjach administracyjnych w zakresie sk adowisk, odpadach medycznych i weterynaryjnych, opracowanych i uchwalonych planach gospodarki odpadami), Mazowiecki Urz d Wojewódzki (baza PCB, wykaz przedsi biorców posiadaj cych zezwolenie Wojewody Mazowieckiego w zakresie demonta u pojazdów i w zakresie wydawania za wiadcze o przyj ciu samochodu do kasacji), Stowarzyszenie Forum Recyklingu Samochodów (FORS) - informacje m.in. o rednim odsetku samochodów poddawanych z omowaniu w skali roku, ówny Inspektorat Ochrony rodowiska - Rejestr Przedsi biorców i Organizacji Odzysku Sprz tu Elektrycznego i Elektronicznego, Wojewódzki Fundusz Ochrony rodowiska (zestawienie inwestycji wspó finansowanych przez WFO iGW) w latach 2003-2005 dotycz cych gospodarki odpadami, Ankietyzacja gmin i powiatów za okres 2003-I pó rocze 2006 r. (ankiety zosta y rozes ane do wszystkich gmin i powiatów na terenie województwa, odpowiedzi udzieli y 223 gminy, co stanowi 71% oraz 36 powiatów, co stanowi 85% wys anych ankiet, w tym 5 miast na prawach powiatów), Program usuwania wyrobów zawieraj cych azbest z terenu Województwa Mazowieckiego, listopad 2006 r., Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami na lata 2004-2011- Uchwa a nr 119/2003 Sejmiku Województwa Mazowieckiego z dnia 15 grudnia 2003 r, Sprawozdania O -OP2 o wielko ciach wprowadzanych na rynek krajowy opakowa i produktów, osi gni tych wielko ciach odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou ytkowych oraz wp ywach z op at produktowych, Sprawozdania O -OP3 o rodzaju i ilo ci odpadów opakowaniowych zebranych przez gmin (zwi zek gmin) lub podmiot dzia aj cy w jego imieniu, rodzaju i ilo ci odpadów opakowaniowych przekazanych przez gmin do odzysku i recyklingu oraz wydatkach poniesionych na powy sze dzia ania. 12 4. Analiza stanu gospodarki odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego w okresie 15.12.2003 do 31.12.2006 Zgodnie z informacj zawart w rozdziale 3, sprawozdanie to b dzie obejmowa o okres do dnia 30.06.2006 r., w niektórych przypadkach do 31.10.2006 r. (ze wzgl du na fakt, e dane za rok 2006 mog zosta pozyskane najwcze niej w kwietniu 2007 r. – art. 37 Ustawy o odpadach tekst jednolity Dz. U. z 2007 r. Nr 39, poz. 251 oraz art. 9a Ustawy z dnia 13 wrze nia 1996 r. o utrzymaniu czysto ci i porz dku w gminach - tekst jednolity Dz. U. Nr 236 poz. 2008). W przypadku danych statystycznych zamieszczonych w niniejszym dokumencie z WUS (w grupie odpady komunalne) oraz SIGOP zamieszczono informacje wg stanu na dzie 31.12.2005 r., gdy okres sprawozdawczy dla podmiotów ko czy si z dniem 31.03 nast pnego r. kalendarzowego. W zwi zku z tym pozyskanie danych na 31.12. 2006 r. by o niemo liwe. Natomiast, aby przedstawi trendy zmian w gospodarce odpadami i zachowa ci analizy w stosunku do stanu aktualnego przedstawionego w „WPGO na lata 2004-2011”, w niektórych przypadkach rozszerzono okres sprawozdawczy o rok 2003. 4.1 Rodzaj, ilo i ród a powstawania odpadów 4.1.1. Odpady komunalne ównymi ród ami wytwarzania odpadów komunalnych na terenie Województwa Mazowieckiego : gospodarstwa domowe, obiekty infrastruktury, tj. handel, us ugi, zak ady rzemie lnicze, zak ady produkcyjne w cz ci socjalnej, targowiska, szkolnictwo, i inne. W strumieniu odpadów niesegregowanych, zarówno w gospodarstwach domowych jaki i obiektach infrastruktury wyró niamy nast puj ce rodzaje: odpady kuchenne ulegaj ce biodegradacji, odpady zielone, papier i tektura, tworzywa sztuczne, szk o, metale, materia y tekstylne, odpady niebezpieczne. Ponadto, w sk ad strumienia odpadów komunalnych wchodz równie odpady wytwarzane nieregularnie tj.: odpady wielkogabarytowe i odpady powstaj ce w wyniku wykonywania tzw. us ug komunalnych tj. odpady z piel gnacji terenów zielonych, odpady z czyszczenia ulic i placów oraz odpady z targowisk. W strumieniu odpadów komunalnych wyst puj tak e: zu yty sprz t elektryczny i elektroniczny oraz odpady remontowo-budowlne, które zosta y omówione w oddzielnym rozdziale niniejszego sprawozdania. Ilo ci odpadów zebrane z terenu województwa w oparciu o dane WUS oraz w oparciu o dane ankietowe z gmin przedstawiono w tabeli 4.1.1.1. 13 Tabela 4.1.1.1. Ilo zebranych odpadów komunalnych na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2002-2005. Odpady zebrane [tys. Mg] 2002 2003 2004 2005 wg WUS Z terenów miast 1 297,7 1 373,4 1 411,4* 1 295,9* Z terenów wiejskich 164,7 146,2 160,7* 150,8* Zebrane selektywnie 38,1 53,4 Ogó em 1 462,4 1 519,6 1 610,2 1 500,1 kg/M** 295,89 312,90 290,83 wg ankietyzacji z gmin Ogó em b.d. 1 143,8 1 187,4 1 145,8 * odpady bez wyselekcjonowanych surowców wtórnych ** wraz z infrastruktur ród o: WUS oraz ankietyzacja gmin W porównaniu do roku 2002, który by rokiem bazowym dla WPGO 2004-2011, wg danych WUS, zaobserwowano wzrost ilo ci zebranych odpadów odpowiednio w 2003 r. o 3,9%, w 2004 r. – 7,5%, natomiast w 2005 r. spadek ilo ci odpadów o 1,1% w stosunku do roku bazowego. Trend ten w mniejszym stopniu, potwierdzaj równie dane z ankietyzacji gmin, pomimo, e odpowiedzia o tylko 71% tych jednostek. Podobn tendencj odnotowano równie w skali kraju w „Sprawozdaniu z realizacji krajowego planu gospodarki odpadami za okres pa dziernik 2002 r. do pa dziernika 2004 r.”. Spadek ilo ci odpadów mo e wynika z: sytuacji ekonomicznej kraju, a co za tym idzie masowej migracji zewn trznej osób, zwi kszenia wiadomo ci ekologicznej mieszka ców, co powoduje zwi kszenie zebranych ilo ci odpadów w wyniku selektywnego zbierania i rozpocz cia w niektórych gminach kompostowania we w asnym zakresie odpadów ulegaj cych biodegradacji oraz stosowania do skarmiania zwierz t gospodarskich lub spalania w indywidualnych paleniskach domowych, niezorganizowanego pozyskania surowców wtórnych przez indywidualne osoby i dostarczanie ich do punktu skupu, porzucanie odpadów w sposób niekontrolowany w rodowisku, zwi kszania w ogólnym strumieniu odpadów zawarto ci frakcji o mniejszym ci arze obj to ciowym (np. tworzywa sztuczne). Wahania zebranej ilo ci odpadów w przeliczeniu na mieszka ca w Mg/rok w latach 2003-2005 przedstawiono na rysunku 4.1.1.1. 14 kg/M 315,00 310,00 305,00 300,00 295,00 290,00 285,00 2002 Rysunek 4.1.1.1.Ilo WUS). 2003 2004 powstaj cych odpadów w kg/osob 2005 2006 w Województwie Mazowieckim (wg Ilo zebranych odpadów wg róde pochodzenia tj. gospodarstwa domowe, infrastruktura i us ugi komunalne w latach 2002-2005 przedstawiono w tabeli 4.1.1.2. Tabela 4.1.1 2.Ilo zebranych odpadów wg róde pochodzenia w latach 2002-2005 [tys. Mg]. Rodzaj dzia alno ci 2002 2003 2004* 2005* Infrastruktura 544,1 475,8 436,7 621,6 Us ugi komunalne 55,0 54,3 Gospodarstwa domowe 1 025,7 898,0 973,0 916,5 Razem 1 462,4 1 519,6 1572,1 1446,6 * odpady bez wyselekcjonowanych surowców wtórnych ród o: WUS Jak wynika z powy szej tabeli ilo ci odpadów zebrane z infrastruktury oraz us ug komunalnych zwi kszaj si od 436,7 tys. Mg w 2002 r. do 599,1 tys. Mg w 2004 r. i nieznacznie malej w 2005 r. do poziomu 530,1 tys. Mg. Wzrost ilo ci odpadów zebranych z tych róde wiadczy o obj ciu coraz wi kszej liczby wytwórców zorganizowanym wywozem odpadów komunalnych (i podpisywaniu przez nich umów na wywóz odpadów), w szczególno ci ma ych wytwórców, którzy swoje odpady umieszczali np. w ogólnodost pnych kontenerach dla mieszka ców. W WPGO na lata 2004-2011, prognozowano sta y wzrost ilo ci odpadów komunalnych w poszczególnych latach. Jednak e, porównuj c ilo ci prognozowane, które by y obliczone wg wska ników przyj tych za Kpgo obowi zuj cym do 31.12.2006 r., stwierdzono ró nic w stosunku do ilo ci zebranych odpadów. Ró nica ta w poszczególnych latach przedstawia si nast puj co: 14% w 2003 r., 12% w 2004 r. oraz 8% w 2005 r. i mo e wynika , jak ju wcze niej wspomniano, z nie obj cia wszystkich mieszka ców - zorganizowanym zbieraniem odpadów, niew ciwych praktyk post powania z wytworzonymi przez mieszka ców odpadami oraz z nieznacznie zawy onych wska ników wytwarzania odpadów. Dlatego te , proponuje si w aktualizacji WPGO zweryfikowa ilo ci odpadów powstaj cych na terenie Województwa Mazowieckiego oraz dokona korekty wska ników wytwarzania odpadów. 15 4.1.2 Odpady opakowaniowe Analizuj c system gospodarowania odpadami opakowaniowymi w latach 2004-2006, mo na zauwa , e opiera si on na dwóch zasadniczych filarach: odpowiedzialno ci przedsi biorców, za osi gni cie wymaganych poziomów recyklingu, wprowadzaj cych na rynek produkty w opakowaniach, obowi zku gmin do organizowania selektywnego zbierania odpadów w celu ich odzysku, w tym recyklingu. Analizuj c miejsca wytwarzania odpadów opakowaniowych, mo na mówi o trzech ród ach wywarzania odpadów opakowaniowych: 1. gospodarstwa domowe – odpady zbierane selektywnie s klasyfikowane w grupie 15 lub s zbierane w zmieszanych odpadach komunalnych; 2. infrastruktura handlowa – supermarkety, sklepy, magazyny itp. – odpady te stanowi g ównie odpady z grupy 15; 3. infrastruktura przemys owa - odpady te stanowi g ównie odpady z grupy 15. Podstawowym obowi zkiem przedsi biorców w zakresie gospodarowania odpadami jest zapewnienie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych. W tabeli 4.1.2.1 na podstawie danych uzyskanych ze sprawozda O -OP1, przedstawiono ilo ci opakowa wprowadzonych na rynek na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2004 i 2005. Tabela 4.1.2.1 Ilo ci wprowadzonych na rynek opakowa w roku 2004 i 2005 Rodzaj materia u Masa wprowadzonych na rynek opakowa opakowaniowego [tys. Mg] 2004 2005 2006 Papier i tektura 414,52 505,83 b. d. Szk o 618,59 680,40 b. d. Tworzywa sztuczne 241,33 293,43 b. d. Wielomateria owe 40,04 13,33 b. d. Blacha stalowa 64,49 70,48 b. d. Aluminium 30,39 21,01 b. d. Drewno i naturalne 242,56 281,36 b. d. b. d. Razem 1651,92 1865,84 ród o: na podstawie danych zawartych w sprawozdaniu O -OP2 za rok 2004 i 2005 W 2002 roku, który by rokiem bazowym, masa opakowa wprowadzonych do obrotu wynosi a 1359,90 Mg. W stosunku do lat 2004 i 2005 ilo ta wzros a o 13% w stosunku do roku 2004 i 37% w stosunku do roku 2005. Niestety nie mo na danych tych prze na obszar województwa, gdy odzwierciedlaj one sytuacj przedsi biorców i organizacji odzysku maj cych jedynie siedzib na terenie Województwa Mazowieckiego. Charakterystyk masy odpadów opakowaniowych zebranych przez gminy w 2004 i 2005 roku przeprowadzono w oparciu o zgromadzone dane (tabela 4.1.2.2), których ród em s informacje zbiorcze z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej w Warszawie (za cznik 1). W 2004 roku informacje zbiorcze o rodzaju i ilo ci odpadów opakowaniowych zebranych przez gmin lub podmiot dzia aj cy w jej imieniu, rodzaju i ilo ci odpadów opakowaniowych przekazanych przez gmin do odzysku i recyklingu oraz wydatkach poniesionych na dzia ania wymienione powy ej, przes o w 2004 r. 28 gmin oraz 2 zwi zki gminne, a w 2005 r. - 46 gmin i równie 2 zwi zki gminne. 16 Tabela 4.1.2.2 Dane uzyskane w ramach obowi zkowego systemu ewidencji od samorz dów gminnych Odpady opakowaniowe 2004 2005 Wydatki Wydatki Rodzaj materia u Ilo odpadów Ilo odpadów poniesione na poniesione na opakowaniowego zebranych przez zebranych przez zebranie zebranie gminy gminy i przekazanie i przekazanie [Mg] [Mg] odpadów [z ] odpadów [z ] Opakowania 330 417,19 3108,98 592 028,46 1456,53 z tworzyw sztucznych Opakowania 3,62 1644,47 20,50 3646,71 z aluminium Opakowania z blachy 423,69 35 742,76 401,38 37 194,49 Opakowania z papieru 3597,89 357 393,63 5546,19 626 450,02 i tektury Opakowania ze szk a 3177,51 747 248,85 7036,69 1 410 172,48 gospodarczego Opakowania z materia ów 5,89 2,94 350,53 naturalnych Opakowania 0,07 10,76 wielomateria owe Razem 8665,20 1 472 457,66 16 116,68 2 669 842,69 ród o: na podstawie danych zawartych w sprawozdaniu O -OP3a za rok 2004 i 2005 Z powy szych danych wynika, e w 2004 r. gminy zebra y 8665,20 Mg odpadów, a w 2005 16 116,68, co wskazuje na wzrost o oko o 46 % ilo ci zebranych odpadów opakowaniowych. rednia ilo tych odpadów, zebrana przez gminy, kszta towa a si na poziomie 1,68 kg na mieszka ca w 2004 r. i 3,07 kg na mieszka ca w 2005 r. Porównuj c ilo ci odpadów opakowaniowych zebranych w wyniku selektywnego zbierania w gminach Województwa Mazowieckiego, z szacunkow ilo ci odpadów wytworzonych na jego terenie, odpady zebrane w gminach stanowi y oko o 2,6 %. W masie zebranych odpadów zauwa a si , e najwy szy udzia stanowi y opakowania ze szk a, papieru i tworzyw sztucznych. cznie te trzy materia y stanowi y ponad 95 % zebranych odpadów opakowaniowych. W 2004 r. najwi cej zebrano odpadów opakowaniowych z papieru i tektury (3597,89 Mg), natomiast w 2005 r. najwi cej zebrano odpadów ze szk a (7036,69 Mg). Ilo zebranych tworzyw sztucznych kszta towa a si w 2004 r. na poziomie 1456,53 Mg, natomiast w 2005 r. ilo ta wzros a do 3108,98 Mg. Ca kowity koszt poniesiony przez gminy na zebranie i przekazanie odpadów do odzysku i recyklingu wyniós w 2004 r. 1 mln 472 tys. z , a w 2005 r. - 2 mln 669 tys. z . Wobec powy szego koszt zebrania 1 Mg odpadów opakowaniowych wyniós oko o 170 z . W tabeli 4.1.2.3 zosta y przedstawione koszty jednostkowe zbierania poszczególnych rodzajów odpadów opakowaniowych. Zbieranie opakowa ze szk a oraz tworzyw sztucznych kszta towa o si w granicach ponad 200 z . W roku 2004 zap acono ponad 500 z za 1 Mg zebranych opakowa z aluminium, ale ju w roku 2005 jej koszt kszta towa a si na poziomie 180 z . 17 Tabela 4.1.2.3 Koszty jednostkowe zebranych odpadów opakowaniowych w roku 2004 i 2005 [z ] Wydatki poniesione na zebranie 1 Mg odpadów Rodzaj materia u opakowaniowego [z ] 2004 2005 Opakowania z tworzyw sztucznych 227 190 Opakowania z aluminium 504 178 Opakowania z blachy 84 93 Opakowania z papieru i tektury 99 113 Opakowania ze szk a gospodarczego 235 200 Opakowania z materia ów naturalnych 0 119 Opakowania wielomateria owe 154 rednio z 1 Mg 170 z 166 z Najwi ksze nak ady finansowe gminy przeznaczy y na zbieranie i przekazanie do odzysku i recyklingu szk a gospodarczego. W 2004 r. by o to 747 tys. z , a w 2005 1 mln 410 tys. z . Powy sze koszty stanowi y 50 % ogólnej sumy poniesionych nak adów. Pozosta e 45 % kosztów stanowi y koszty poniesione na zbieranie opakowa z papieru i tektury oraz tworzyw sztucznych. 4.1.3 Odpady z sektora gospodarczego Podstawowym ród em powstawania odpadów w sektorze gospodarczym jest dzia alno przemys owa, rolnicza i us ugowa (us ug komunalnych i budowlanych), a tak e, w przypadku odpadów niebezpiecznych, s ba zdrowia i szkolnictwo. Informacje o ilo ciach i sposobach post powania z odpadami z sektora gospodarczego w latach 2002 – 2005 pochodz z trzech róde – G ównego Urz du Statystycznego (GUS), Wojewódzkiej Bazy SIGOP-W prowadzonej przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska oraz Wojewódzkiej Bazy Gospodarki Odpadami Urz du Marsza kowskiego (WBGO UM). Ilo odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym zwi kszy a si od 2002 r. o 920 938 Mg (19%). Wed ug danych z Wojewódzkiej Bazy SIGOP-W w Województwie Mazowieckim wytworzono w 2002 r. 4 940 483 Mg odpadów pochodzenia przemys owego. W 2005 r. wytworzono cznie 5 861 421 Mg odpadów przemys owych (wg WIOS SIGOP-W). Ilo ci wytworzonych odpadów oraz sposoby gospodarowania w latach 2002 – 2005 przedstawia tabela 4.1.3.1 Tabela 4.1.3.1 Ilo ci odpadów z sektora gospodarczego wytwarzane w Województwie Mazowieckim w latach 2002 –2005 (wg WIOS SIGOP-W) Gospodarka odpadami Odpady wytworzone 2002 2003 2004 2005 Mg %* Mg %* Mg %* Mg %* 4 940 483 100 6 234 891 126 5 652 175 114 5 861 421 119 * rok 2002 = 100% Analizuj c dane z ostatnich czterech lat wnioskowa mo na, e ilo wytworzonych odpadów z sektora gospodarczego wykazuje du e wahania (rz du 1 300 000 Mg rocznie – tab. 4.1.3.1), co mo e by zwi zane ze zmianami gospodarczymi, ale tak e udoskonalaniem metod kontroli i pozyskiwania informacji o gospodarce odpadami. 18 W latach 2002–2005 wytwarzanie odpadów z sektora gospodarczego w Województwie Mazowieckim by o nierównomierne. Na obszarze 4 powiatów: legionowskiego, kozienickiego, piaseczy skiego i p ockiego oraz w 4 miastach: Warszawie, Ostro ce, Radomiu i P ocku wytworzono w roku 2005 oko o 84% odpadów powsta ych w ca ym województwie. W ka dym z wymienionych powiatów wytworzono ogó em powy ej 100 000 Mg odpadów innych ni komunalne. W m.st. Warszawie w 2002 r. wytworzono ok. 32%, a w 2005 r. ju 43% wszystkich odpadów innych ni komunalne z terenu Województwa Mazowieckiego. W porównaniu do roku 2002 zmniejszy a si ilo wytwarzanych odpadów w powiatach: soko owskim, makowskim, ciechanowskim, legionowskim, nowodworskim, przysuskim, radomskim, siedleckim, szyd owieckim, warszawskim zachodnim, wo omi skim i uromi skim ( ród o: WIO SIGOP-W). Ilo ci odpadów wytwarzane w poszczególnych powiatach oraz gospodark odpadami przedstawia poni sza tabela 4.1.3.2. Najmniejsze ilo ci odpadów – poni ej 10 000 Mg - wytworzono w 2005 r. w powiatach: lipskim, osickim, makowskim, siedleckim, szyd owieckim, wyszkowskim, zwole skim i uromi skim ród o: WIO SIGOP-W). 19 Tabela 4.1.3.2 Ilo ci odpadów z sektora gospodarczego wytworzone w Województwie Mazowieckim w latach 2002 – 2005 r w uk adzie powiatowym (wg WIO SIGOP-W) Ilo wytworzonych odpadów w Mg powiat 2002 r. 2004 r. 2005 r. m .Ostro ka 258 035 295 405 290 974 m.P ock 231 160 250 777 236 261 m. Radom 46 108 120 238 104 309 m.Siedlce 54 616 12 187 62 896 m.st. Warszawa 1 604 635 2 549 850 2 477 362 bia obrzeski 2 549 15 205 19 807 ciechanowski 98 638 94 413 73 972 garwoli ski 47 933 16 980 76 434 gostyni ski 1 660 6 494 13 779 grodziski 18 650 13 786 20 337 grójecki 65 192 78 832 76 239 kozienicki 796 639 983 717 1 016 111 legionowski 857 367 408 817 393 734 lipski 8 581 9 448 8 937 osicki 2 469 2 670 2 447 makowski 101 141 4 278 7 878 mi ski 15 825 9 250 21 491 m awski 12 534 19 988 46 704 nowodworski 39 801 32 912 33 378 ostro cki 2 550 54 003 59 836 ostrowski 25 514 36 860 25 767 otwocki 20 732 29 065 20 705 piaseczy ski 74 473 82 597 100 619 p ocki 122 078 164 873 155 124 p ski 23 257 27 973 28 112 pruszkowski 18 525 57 761 65 439 przasnyski 449 35 094 39 625 przysuski 14 308 12 549 11 834 pu tuski 2 739 5 555 10 525 radomski 13 496 8 907 11 375 siedlecki 915 19 96 sierpecki 19 702 35 661 30 470 sochaczewski 25 148 67 455 71 387 soko owski 200 889 54 303 84 817 szyd owiecki 23 068 1 825 1 611 warszawski zachodni 17 865 10 426 15 050 w growski 5 633 2 491 78 554 wo omi ski 26 574 11 033 24 463 wyszkowski 1 891 9 514 9 195 zwole ski 867 2 099 2 401 uromi ski 13 819 1 878 959 yrardowski 21 808 28 470 30 124 Inne* 650 303 283 Razem 4 940 483 5 652 175 5 861 421 * - wytwórcy maj cy oddzia y w ró nych, nie podanych miejscowo ciach. 20 Najwi kszymi wytwórcami odpadów z sektora gospodarczego by y w latach 2002 – 2005 podmioty przedstawione w tabeli 4.1.3.3 Tabela 4.1.3.3 Najwi ksi Mazowieckim wg SIGOP-W wytwórcy odpadów Producent z sektora gospodarczego Miejscowo MPWiK w m.st.Warszawie S.A. Zak ad Wodoci gu Pó nocnego Elektrownia "KOZIENICE" Spó ka Akcyjna wier e Górne MPWiK w m.st.Warszawie S.A. Zak ad Wodoci gu Centralnego Elektrociep ownie Warszawskie S.A. Grupa Vattenfall Elektrociep ownia SIEKIERKI Elektrociep ownie Warszawskie S.A. Grupa Vattenfall Elektrociep ownia ERA Zespó Elektrowni Ostro ka S.A. PKN ORLEN S.A. Zak ad Produkcyjny Cukrownia Ma a Wie S.A. Wieliszew wier e Górne WarszawaOchota WarszawaMokotów WarszawaBia ka Ostro ka ock Ma a Wie Razem w Województwie Odpady Odpady wytworzone wytworzone w 2002 r. [Mg] w 2005 r. [Mg] 856 841 391 593 787 009 1 008 577 594 560 1 479 178 364 695 272 879 279 963 215 359 214 313 111 736 109 829 3 318 946 213 187 101 503 129 333 3 811 609 czna ilo odpadów innych ni komunalne wytworzonych przez wymienione 8 podmiotów gospodarczych wynosi a w latach 2002 - 2005 od 66 do 75% ca kowitej ilo ci wytworzonych odpadów z sektora gospodarczego. Ogó em, w latach 2002 – 2005 w Województwie Mazowieckim zewidencjonowano: 10 producentów wytwarzaj cych odpady powy ej 100 000 Mg rocznie, 5 producentów wytwarzaj cych odpady w przedziale od 50 000 Mg do 100 000 Mg rocznie, 27 producentów wytwarzaj cych odpady w przedziale od 10 000 do 50 000 Mg rocznie, 116 producentów wytwarzaj cych odpady w przedziale od 1 000 Mg do 10 000 Mg rocznie, 925 pozosta ych producentów zarejestrowanych w bazie SIGOP, wytwarzaj cych do 1 000 Mg odpadów rocznie. Oprócz du ych wytwórców, na terenie województwa funkcjonuje znaczna liczba mniejszych firm, w których wytwarzane s odpady w ilo ci poni ej 1 000 Mg rocznie. Blisko po owa tych podmiotów dzia a na terenie Powiatu Warszawskiego. W pozosta ych powiatach liczba podmiotów gospodarczych kszta towa a si na poziomie kilku – kilkunastu tysi cy. Szacuj c, e strumie odpadów pochodz cy z sektora ma ych i rednich firm wynosi 2 - 3% ilo ci ewidencjonowanej w stosunku do du ych zak adów, co daje to w przybli eniu warto 150 000– 200 000 Mg odpadów ze strumienia ma ych i rednich podmiotów. Odpady inne ni komunalne i niebezpieczne zaliczone zosta y do nast puj cych grup: Odpady powstaj ce przy poszukiwaniu, wydobywaniu, fizycznej i chemicznej przeróbce rud oraz innych kopalin (grupa 01) ród em wytwarzania odpadów z grupy 01 s zak ady górnicze, oraz - w ograniczonym zakresie przedsi biorstwa poszukiwawcze i samodzielne zak ady przeróbki kopalin, nie prowadz ce eksploatacji. W 2002 r. wytworzono 24 255 Mg, a w 2005 r. jedynie 267 Mg odpadów z tej grupy. 21 Odpady powstaj ce z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybo ówstwa, le nictwa, owiectwa, przetwórstwa ywno ci (grupa 02) Odpady z grupy 02 powstaj g ównie w: ubojniach, zak adach przetwórstwa mi snego, mleczarniach, ch odniach, gospodarstwach rolnych, ogrodniczych i hodowlanych, cukrowniach, browarach, gorzelniach oraz innych zak adach zajmuj cych si produkcj i przetwórstwem ywno ci. Niewielkie ilo ci odpadów z tej grupy powstaj równie w instytutach i laboratoriach naukowych prowadz cych eksperymenty na zwierz tach do wiadczalnych. Liczba zak adów, w których powstaj odpady zaliczane do grupy 02 w Województwie Mazowieckim jest du a i si ga kilku tysi cy. Wiele ga zi przemys u spo ywczego dzia a w trybie kampanii, tzn. w bardzo krótkim okresie powstaje du a ilo odpadów. W 2002 r. wytworzono 734 666,4 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 673 243 Mg. Ilo odpadów wytwarzanych w grupie 02 spad a w 2005 r. o 8% w stosunku do roku 2002. Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji p yt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (grupa 03) Odpady z grupy 03 powstaj na wszystkich etapach obróbki drewna, produkcji mebli i p yt, a tak e podczas produkcji papieru i celulozy. Odpady te powstaj g ównie w tartakach, zak adach przetwórstwa drzewnego, zak adach stolarskich, wytwórniach p yt pil niowo - wiórowych, fabrykach papierniczo - celulozowych. W 2002 r. wytworzono 78 815 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 102 501 Mg. Ilo odpadów z grupy 03 wytwarzana w Województwie Mazowieckim wzros a w 2005 r. o 30% w stosunku do roku 2002. Odpady z przemys u skórzanego, futrzarskiego i tekstylnego (grupa 04) Odpady z przemys u skórzanego powstaj w procesie garbowania skór. W Województwie Mazowieckim funkcjonuje kilka du ych garbarni oraz kilkana cie ma ych i bardzo ma ych zak adów, zlokalizowanych szczególnie w okolicach Radomia. Do przemys u w ókienniczego nale y dzia alno produkcyjna obejmuj ca przygotowanie i prz dzenie w ókien (naturalnych, sztucznych i syntetycznych), tkanie i wyka czanie materia ów w ókienniczych oraz produkcj wyrobów nietkanych. W 2002 r. wytworzono 39 150 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 38 986 Mg (wg WIOS SIGOP-W). Ilo odpadów z grupy 04 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zmniejszy a si w 2005 r. o 0,4% w stosunku do roku 2002. Odpady z przeróbki ropy naftowej, oczyszczania gazu ziemnego oraz pirolitycznej przeróbki w gla (grupa 05) Odpady z grupy 05 powstaj w zak adach przetwórstwa ropy naftowej (rafinerie, petrochemie), hutach, zak adach metalurgicznych, kombinatach koksochemicznych, fabrykach chemicznych, zak adach przeróbki gazu ziemnego, zak adach zajmuj cych si regeneracj olejów, zak adach produkuj cych grafit syntetyczny i elektrody w glowe, itp. Odpady tej grupy powstaj równie w zak adach zajmuj cych si przetwarzaniem odpadowych tworzyw (np. poliolefinowych), wytwarzaj cych pó produkty do produkcji paliw. W 2002 r. wytworzono 30 892 Mg odpadów z grupy 05, a w 2005 r. – 31 763 Mg odpadów. Ilo odpadów z grupy 05 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zwi kszy a si w 2005 r. o 3% w stosunku do roku 2002. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemys u chemii nieorganicznej (grupa 06) Wytwórcami odpadów z grupy 06 s zak ady produkuj ce nawozy mineralne, zak ady chemiczne, huty stali, zak ady produkuj ce sod , pigmenty, leki oraz celuloz . W 2002 r. wytworzono 4 660 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 1910 Mg. Ilo odpadów z grupy 06 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zmniejszy a si w 2005 r. o 59% w stosunku do roku 2002. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania produktów przemys u chemii organicznej (grupa 07) Podstawowymi ga ziami przemys u wytwarzaj cymi odpady z grupy 07 s firmy produkuj ce barwniki i pigmenty, podstawowe chemikalia nieorganiczne, farby, lakiery i inne substancje pow okowe, farby drukarskie i masy uszczelniaj ce, pestycydy i rodki agrochemiczne, farmaceutyki, produkty t uszczowe, myd a, kosmetyki i detergenty, preparaty myj ce i czyszcz ce, produkty 22 przemys u gumowego i tworzyw sztucznych. W 2002 r. wytworzono 27 862 Mg odpadów z grupy 07, a w 2005 r. – 27 848 Mg. Ilo odpadów z grupy 07 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zmniejszy a si w 2005 r. o 0,05% w stosunku do roku 2002. Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania pow ok ochronnych (grupa 08) Do grupy 08 zaliczono odpady powstaj ce w wyniku produkcji, nak adania i usuwania pow ok lakierniczych, czyszczenia narz dzi, opakowa po produktach, pozosta ci lub opakowa farb drukarskich oraz stosowania i produkcji klejów, kitów, mas szpachlowych. W 2002 r. wytworzono 1 617 Mg odpadów z grupy 08, a w 2005 r. – 4 288 Mg. Ilo odpadów z grupy 08 wytwarzana w Województwie Mazowieckim w 2005 r. zwi kszy a si o 165% w stosunku do roku 2002. Odpady z przemys u fotograficznego i us ug fotograficznych (grupa 09) Odpady z grupy 09 wyst puj w zak adach us ugowych fotograficznych, dzia aj cych w du ym rozproszeniu, w szpitalach i placówkach opieki zdrowotnej posiadaj cych pracownie rentgenowskie oraz drukarniach. W 2002 r. wytworzono 1 021 Mg odpadów z grupy 09, a w 2005 r. – 1 977 Mg (wg WIOS SIGOPW). Ilo odpadów z grupy 09 wytwarzana w Województwie Mazowieckim w 2005 r. zwi kszy a si o o 93% w stosunku do roku 2002. Odpady z procesów termicznych (grupa 10) Odpady z grupy 10 powstaj w energetyce, g ównie w procesie spalania surowców energetycznych (w giel kamienny), w wyniku stosowania metod oczyszczania gazów odlotowych oraz w hutnictwie elaza i stali oraz metali nie elaznych. Znaczne ilo ci odpadów powstaj w zak adach zajmuj cych si przetwórstwem surowców, posiadaj cych odlewnie. W 2002 r. wytworzono 1 882 114 Mg odpadów z grupy 10, a w 2005 r. – 1 965 764 Mg. Ilo odpadów z grupy 10 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zwi kszy a si w 2005 r. o 4% w stosunku do roku 2002. Odpady z chemicznej obróbki i powlekania powierzchni metali oraz innych materia ów i z procesów hydrometalurgii metali nie elaznych (grupa 11) Odpady z grupy 11 wytwarzane s g ównie w przemy le przetwórstwa i obróbki powierzchniowej stali i metali nie elaznych, w przemy le wyrobów metalowych, w przemy le elektrycznym, elektronicznym i samochodowym. W 2002 r. wytworzono 11 079 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 – 11 155 Mg. Ilo odpadów z grupy 11 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zwi kszy a si w 2005 r. o 0,7% w stosunku do roku 2002. Odpady z kszta towania oraz fizycznej i mechanicznej obróbki powierzchni metali i tworzyw sztucznych (grupa 12) Odpady z grupy 12 powstaj w produkcji elementów metalowych i z tworzyw sztucznych, ich obróbce ko cowej oraz w procesach remontowych. W 2002 r. wytworzono 25 155 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 44 334 Mg. Ilo odpadów z grupy 12 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zwi kszy a si w 2005 r. o 76% w stosunku do 2002 r. Odpady nie uj te w innych grupach (grupa 16) Do grupy 16 zaliczane wszystkie odpady, które nie zosta y zakwalifikowane do innych grup, w tym pojazdy wycofane z eksploatacji oraz zu yty sprz t elektryczny i elektroniczny, omówione w cz ci dotycz cej odpadów niebezpiecznych. W 2002 r. wytworzono 36 093 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 87 966 Mg. Ilo odpadów z grupy 16 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zwi kszy a si w 2005 r. o 144% w stosunku do 2002 r. Odpady z budowy, remontów i demonta u obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (grupa 17) Grupa 17 obejmuje odpady powstaj ce w budownictwie mieszkalnym jak i przemys owym oraz w drogownictwie i kolejnictwie. Odpady te powstaj zarówno na etapie budowy jak i wykonywanych planowych i awaryjnych remontów oraz prac rozbiórkowych. 23 W 2002 r. wytworzono 233 871 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 288 918 Mg. Ilo odpadów z grupy 17 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zwi kszy a si w 2005 r. o 24% w stosunku do roku 2002. Odpady z instalacji i urz dze s cych zagospodarowaniu odpadów z oczyszczalni cieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemys owych (grupa 19) Do grupy 19 zaliczane s odpady ze spalania i termicznego rozk adu odpadów komunalnych, fizykochemicznej przeróbki odpadów przemys owych, odpady z tlenowej i beztlenowej fermentacji odpadów sta ych oraz odpady z oczyszczalni cieków i stacji uzdatniania wody. W 2002 r. wytworzono 1 725 889 Mg odpadów z tej grupy, a w 2005 r. – 2 359 409 Mg. Ilo odpadów z grupy 19 wytwarzana w Województwie Mazowieckim zwi kszy a si w 2005 r. o 37% w stosunku do roku 2002. W porównaniu do roku 2002 w Województwie Mazowieckim wzros a ilo odpadów wytwarzanych w grupach: 03, 05, 08, 09, 10, 11, 12, 16, 17 i 19. Zmala a ilo odpadów wytwarzanych w grupach: 01, 02, 04, 06 i 07. Na terenie Województwa Mazowieckiego wyró ni mo na pi grup odpadów, które w 2005 r. wytworzone zosta y w cznej ilo ci 5 513 914 Mg (94% strumienia odpadów z sektora gospodarczego w 2005 r.) W ka dej z grup wytwarzanych jest wi cej ni 100 000 Mg rocznie odpadów. S to: Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybo ówstwa, le nictwa, owiectwa oraz przetwórstwa ywno ci (grupa 02). Odpady z przetwórstwa drewna oraz z produkcji p yt i mebli, masy celulozowej, papieru i tektury (grupa 03). Odpady z procesów termicznych (grupa 10). Odpady z budowy, remontów i demonta u obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (w czaj c gleb i ziemi z terenów zanieczyszczonych) (grupa 17). Odpady z instalacji i urz dze s cych zagospodarowaniu odpadów, z oczyszczalni cieków oraz uzdatniania wody pitnej i wody do celów przemys owych (grupa 19). Na terenie Województwa Mazowieckiego w najwi kszych ilo ciach wytworzono w 2005 r. nast puj ce rodzaje odpadów: osady z klarowania wody (kod 19 09 02) – 1 862 088 Mg; mieszanki popio owo- lowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych (kod 10 01 80) – 889 388 Mg; popio y lotne z w gla (kod 10 01 02) – 600 362 Mg. Oprócz odpadów wytworzonych w danym roku, na terenie Województwa Mazowieckiego gromadzone by y na sk adowiskach w asnych odpady wytworzone w latach poprzednich. Wed ug GUS, pod koniec 2002 r. nagromadzono 43 327 700 Mg odpadów, a w 2005 r. - 44 425 900 Mg odpadów, co oznacza to wzrost o 2,5% w stosunku do roku 2002. 4.1.4 Osady ciekowe Osady ciekowe powstaj ce w komunalnych oczyszczalniach cieków klasyfikowane s w strumieniu odpadów z grupy 19. Do odpadów powstaj cych w komunalnych oczyszczalniach cieków mo na zaliczy : skratki (kod 19-08-01) odpady z piaskowników (kod 19-08-02) 24 odpady z procesów stabilizacji i odwadniania osadów w tym ustabilizowane komunalne osady ciekowe (kod 19-08-05). W Województwie Mazowieckim gospodarka osadami ciekowymi jest monitorowana od 1999 r., przy czym system ewidencji osadów zacz swoje dzia anie z pocz tkiem 2002 r.. Liczba oczyszczalni w Województwie Mazowieckim w 2002 r. wynosi a wg danych GUS 206 obiektów, a w 2005 r. liczba ta wzros a do 254 obiektów. Wed ug danych WIO , liczba komunalnych oczyszczalni cieków w Województwie Mazowieckim wynosi a w 2005 r. 530 obiektów. W dalszej cz ci opracowania pos ono si danymi GUS, z uwagi na uwzgl dnienie przez to ród o wi kszej wytworzonych osadów ciekowych. Liczb i rodzaj oczyszczalni oraz oczyszczanych cieków w latach 2002 – 2005 przedstawia tabela 4.1.4.1. Tabela 4.1.4.1 Liczba i rodzaj oczyszczalni cieków oraz oczyszczonych cieków (wg GUS, 2006) Zmiana Parametr Jednostka 2002 2003 2004 2005 w latach 2002 - 2005 Liczba komunalnych 230 245 254 +48 206 oczyszczalni cieków, w tym: oczyszczalnie 3 5 4 3 0 mechaniczne obiekty oczyszczalnie 170 180 195 199 +19 biologiczne oczyszczalnie 33 45 46 52 +19 z podwy szonym usuwaniem biogenów Wielko oczyszczalni +31 459 m3/dob 958 786 971 269 977 339 990 245 wg projektów cieki oczyszczane 223 219 210 dam3/rok 213 543 -13 558 ogó em 781,4 732,3 223,5 2 306 Ludno obs ugiwana 2 386 2 432 2 439 osoba +133 398 przez oczyszczalnie 233 962 121 631 Ludno korzystaj ca z oczyszczalni cieków 46,5 47,3 47,3 +2,3 % 45 w % ogólnej liczby ludno ci Liczba ludno ci korzystaj cych z oczyszczalni cieków wynosi a w 2002 r. 2 306 233 osoby (45% ogó u mieszka ców województwa), a w 2005 r. wzros a do 2 439 631 osób (47,3% ogó u mieszka ców województwa). Na terenach powiatów: bia obrzeskiego, garwoli skiego, legionowskiego, osickiego, ostro ckiego, piaseczy skiego, przasnyskiego, radomskiego, siedleckiego, wo omi skiego i zwole skiego poni ej 20% ludno ci jest obs ugiwana przez oczyszczalnie cieków. Najwy szy procent (ponad 40% ludno ci) wyst puje w powiatach: ciechanowskim, gostyni skim, m awskim, nowodworskim, pruszkowskim (ponad 92%), warszawskim i yrardowskim. Wed ug danych GUS, w 2003 r. (brak danych za rok 2002 r.) w Województwie Mazowieckim powsta o 46 027 Mg s.m. osadów ciekowych z komunalnych oczyszczalni cieków. Dodatkowo, w lagunach, stawach osadowych i poletkach na terenie oczyszczalni nagromadzone by y osady, których masa wynios a 46 854 Mg s.m. na koniec roku 2003. W 2005 r. powsta o 57 514 Mg s.m. osadów ciekowych z komunalnych oczyszczalni. Dodatkowo, w lagunach, stawach osadowych i poletkach na terenie oczyszczalni nagromadzone by y osady wytworzone w latach ubieg ych, których czna masa wynios a 43 333 Mg s.m. na koniec roku 2005. 25 Ilo ci wytwarzanych osadów ciekowych w latach 2002 – 2005 przedstawia tabela 4.1.4.2. Tabela 4.1.4.2 Ilo wytwarzanych osadów ciekowych w latach 2003 - 2005 Parametr Jednostka 2003 2004 2005 Zmiana w latach 2003 2005 Osady ciekowe wytworzone w ci gu 46 50 57 Mg s.m. +11 487 roku 027 791 514 Wed ug wska ników podanych w Kpgo, jeden mieszkaniec obs ugiwany przez oczyszczalnie odpowiada produkcji rocznej osadów na poziomie od 11,4 kg s.m. do 34,8 kg s.m. (w zale no ci od technologii oczyszczania cieków) przy redniej 19,4 kg s.m. Najwi cej osadów ciekowych powstaje w powiatach charakteryzuj cych si wysokim zaludnieniem, w których obr bie znajduj si du e skupiska miejskie (Warszawa, Radom, P ock, Siedlce, Ciechanów). Najwi kszymi wytwórcami osadów ciekowych w województwie mazowieckim s : Miejskie Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji m. st. Warszawy SA - oczyszczalnia „Czajka”. Otwocki Zak ad Wodoci gów i Kanalizacji w Otwocku. Wodoci gi Miejskie w Radomiu – oczyszczalnia w Lesiowie. Miejskie Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji m. st. Warszawy S.A. w Warszawie Oczyszczalnia cieków w Pruszkowie. Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Siedlcach - Oczyszczalnia cieków w Siedlcach. Wodoci gi P ockie Sp. z o.o. w P ocku – oczyszczalnia w Maszewie. Zak ad Wodoci gów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Ciechanowie - Oczyszczalnia cieków w Ciechanowie. Ostro ckie Przedsi biorstwo Wodoci gów i Kanalizacji Sp. z o.o. w Ostro ce. 4.1.5 Odpady niebezpieczne Podstawowym ród em wytwarzania odpadów niebezpiecznych jest dzia alno przemys owa i us ugowa. Odpady niebezpieczne powstaj równie w s bie zdrowia, szkolnictwie oraz w resorcie obronno ci. W strukturze wytwarzania odpadów niebezpiecznych na terenie Województwa Mazowieckiego dominuj odpady przemys owe pochodz ce z nast puj cych bran : petrochemicznej, elektronicznej, farmaceutycznej, chemiczno - kosmetycznej, wydawniczej, obróbki metali, dzia alno ci transportowej, remontowej, us ug serwisowych i oczyszczania cieków, separatorów olejów i t uszczów. Zmiany w stanie gospodarki odpadami niebezpiecznymi w latach 2002 – 2005 opracowano w oparciu o informacje uzyskane z wojewódzkiej bazy danych monitoringu gospodarki odpadami niebezpiecznymi SIGOP-W, b cej w posiadaniu Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Warszawie oraz Wojewódzkiej Bazy Gospodarki Odpadami prowadzonej przez Urz d Marsza kowski Województwa Mazowieckiego. W 2002 r. wytworzono w Województwie Mazowieckim 73 956 Mg odpadów niebezpiecznych ród o: WIOS SIGOP-W). Ilo odpadów niebezpiecznych wytworzona w województwie w 2005 r. wynios a 163 230 Mg (wg WIOS SIGOP-W i WBGO) i by a wi ksza o 121% od ilo ci wytworzonej w 2002 r.. Generalnie, w latach 2002 – 2005 ilo odpadów wytwarzanych w województwie systematycznie wzrasta a, ze spadkiem ilo ci wytworzonych odpadów w roku 2004. Zmiany w ilo ci ewidencjonowanych odpadów zwi zane s przede wszystkim z rozszerzeniem i zaostrzeniem kontroli w zak adach b cych wytwórcami tych odpadów. Ilo ci odpadów niebezpiecznych wytwarzane w poszczególnych grupach odpadów w latach 2002 2005 przedstawiono w tabeli 4.1.5.1 26 Tabela 4.1.5.1 Ilo ci wytwarzane odpadów niebezpiecznych dla poszczególnych grup odpadów w latach 2002 - 2005 Rok Grupa Nazwa grupy 2002 2003 2004 2005 Odpady z rolnictwa, sadownictwa, 02 0,106 95,1 140,4 7 061,45 hodowli, rybo ówstwa, le nictwa oraz przetwórstwa ywno ci Odpady z przetwórstwa drewna oraz z 03 produkcji p yt i mebli, masy 0 0 0 4,215 celulozowej, papieru i tektury Odpady z przemys u skórzanego, 04 0 0 0 10,28 futrzarskiego i tekstylnego Odpady z przeróbki ropy naftowej, 05 30 892,4 39287,3 24681,9 40 548,30 oczyszczania gazu ziemnego oraz wysokotemperaturowej przeróbki w gla Odpady z produkcji, przygotowania, 06 4 470,29 2050,5 1268,8 2 464 obrotu i stosowania zwi zków nieorganicznych Odpady z przemys u syntezy 07 1522,2 1287,5 1 868,58 2 522,30 organicznej Odpady z produkcji, przygotowania, obrotu i stosowania pow ok ochronnych 08 579,66 419,2 542,6 9 109,86 (farb, lakierów, emalii ceramicznych), kitu, klejów, szczeliw i farb drukarskich 09 986,03 1832,5 1839,5 11 610,51 Odpady z przemys u fotograficznego Odpady nieorganiczne z procesów 10 1 332,04 1276,2 730,9 1 290,01 termicznych Odpady nieorganiczne z przygotowania powierzchni i powlekania metali oraz 11 9654,3 9110,1 19 149,20 9 258, 81 procesów hydrometalalurgii metali nie elaznych Odpady z kszta towania 206,07 12 i powierzchniowej obróbki metali 252,7 297,7 374,86 i tworzyw sztucznych Oleje odpadowe i odpady ciek ych 13 5 857,57 14211,1 12866,9 16 375,6 paliw (z wy czeniem olejów jadalnych oraz grup 05,12 i 19) Odpady z rozpuszczalników 14 45,95 129,8 263,2 307,75 organicznych, ch odziw i propelenów Odpady opakowa , sorbentów, tkanin, 15 materia ów filtracyjnych i ochronnych 160,161 302,5 482,5 749,1 nie uj te w innych grupach Odpady ró ne nie uj te w innych 16 8 017,52 6841,3 6773,9 16 717,64 grupach Odpady z budowy, remontów 17 4 602,16 7099,6 5347,2 12 932,12 i demonta u obiektów budowlanych oraz drogowych Odpady z urz dze do likwidacji i neutralizacji odpadów oraz 19 5595,3 10785,2 22 657,30 5 025,07 oczyszczenia cieków i gospodarki wodnej Razem: 73 956 96 424 76 418,3 163 230,8 ród o: baza SIGOP 27 W latach 2002 – 2005 wzros a ogólna ilo wytworzonych odpadów niebezpiecznych we wszystkich grupach odpadów, z wyj tkiem grup: 06, 07 i 10. W latach 2002 – 2005 najwi ksze ilo ci odpadów niebezpiecznych wytworzono w grupach: 19,11, 09, 17 i 16, a najmniejsze - w grupach 03, 04, 12 i 15. W latach 2002 – 2004 w grupie 01, 03 04 nie stwierdzono wytwarzania odpadów niebezpiecznych. Analizuj c ilo ci powstaj cych odpadów w uj ciu rodzajowym stwierdzono, e najwi ksze ilo ci wytwarzanych odpadów niebezpiecznych w Województwie Mazowieckim stanowi odpady rodzaju 05 01 09 – osady z zak adowych oczyszczalni cieków zawieraj ce substancje niebezpieczne. Odpady te powstaj tylko w jednym zak adzie PKN ORLEN S.A. w P ocku. Kolejnym rodzajem odpadów jest odpad o kodzie 11 01 11 – wody pop uczne zawieraj ce substancje niebezpieczne oraz odpad o kodzie 16 07 08 – odpady zawieraj ce rop naftow lub jej produkty. Rodzaje odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w najwi kszej ilo ci wraz z wytwórcami przedstawiono w tabeli 4.1.5.2. Tabela 4.1.5.2 Rodzaje odpadów niebezpiecznych wytworzonych z wytwórcami (SIGOP-W) Kod odpadu Nazwa odpadu Osady z zak adowych oczyszczalni cieków 05 01 09 zawieraj ce substancje niebezpieczne Wody pop uczne zawieraj ce substancje 11 01 11 niebezpieczne 16 07 08 Odpady zawieraj ce rop naftow lub jej produkty 06 04 05 19 08 10 17 05 03 13 05 02 18 01 03 20 01 19 16 06 01 13 05 08 07 05 08 w najwi kszej ilo ci wraz Wytwórca PKN ORLEN S.A. Zak ad Produkcyjny Zak ady Elektronowe "LAMINA" S.A. UTIL Spó ka z o.o. PKN ORLEN S.A. Odpady zawieraj ce inne metale ci kie Zak ad Produkcyjny uszcze i mieszaniny olejów z separacji olej/woda PKN ORLEN S.A. inne ni wymienione w 19 08 09 Zak ad Produkcyjny Gleba i ziemia, w tym kamienie, zawieraj ce SEGI-AT Sp.z o.o. substancje niebezpieczne (np. PCB) SEPARATOR Szlamy z odwadniania olejów w separatorach SERVICE Sp.z o.o inne odpady, które zawieraj ywe drobnoustroje Szpitale:Dzieci tka chorobotwórcze lub ich toksyny oraz inne formy zdolne do przeniesienia materia u genetycznego, Jezus i Centralny Szpital Kliniczny AM o których wiadomo lub co do których istniej w Warszawie wiarygodne podstawy do s dzenia, e wywo uj choroby u ludzi i zwierz t rodki ochrony ro lin I i II klasy toksyczno ci SEGI-AT Sp.z o.o (bardzo toksyczne i toksyczne np. herbicydy, insektycydy) ZAP Sznajder Baterie i akumulatory o owiowe Batterien S.A. KOZAK PUWodMieszanina odpadów z piaskowników Kan, EC ZERA , Zak ad Torowoi z odwadniania olejów w separatorach Budowlany TW Tarchomi skie Zak ady Inne pozosta ci podestylacyjne i poreakcyjne Farmaceutyczne POLFA ród o: Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie 28 Najwi ksze ilo ci odpadów powstaj w 8 zak adach zlokalizowanych na terenie Województwie Mazowieckiego (ok. 85 % odpadów niebezpiecznych). Wykaz najwi kszych wytwórców wraz z wytworzonymi ilo ciami odpadów przedstawia poni sza tabela 4.1.5.3 Tabela 4.1.5.3 Wykaz najwi kszych wytwórców odpadów na terenie Województwa Mazowieckiego Lp. Nazwa wytwórcy 1 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. PKN ORLEN S.A. Zak ad Produkcyjny Zak ady Elektronowe „LAMINA” S.A. UTIL Spó ka z o.o. SEGI - AT Sp. z o o. ZAP SZNAJDER BATTERIEN Spó ka Akcyjna KOZAK Przedsi biorstwo Us ug Wodoci gowo-Kanalizacyjnych SEPARATOR SERVICE Sp. z o o. Tarchomi skie Zak ady Farmaceutyczne POLFA S.A. ród o: Wojewódzki Inspektorat Ochrony rodowiska w Warszawie Wytwórc ok. 50% odpadów niebezpiecznych w Województwie Mazowieckim, a ponad 98% w P ocku, jest Polski Koncern Naftowy ORLEN S.A. S to odpady g ównie pochodz ce z przemys u przetwórczego ropy naftowej. W tym mie cie powstaje prawie 3 razy wi cej odpadów niebezpiecznych ni w dobrze uprzemys owionym m.st. Warszawa. W pozosta ych powiatach, podobnie jak w P ocku, pomijaj c niebezpieczne odpady pou ytkowe, wyst puj ce powszechnie, producentami odpadów niebezpiecznych poprodukcyjnych, s pojedyncze, du e zak ady, a tak e firmy zajmuj ce si wiadczeniem us ug w zakresie zagospodarowywania odpadów. Przyk adem mog by : ZE LAMINA w Piasecznie, UTIL Sp. z o.o. w Grodzisku Mazowieckim, ZAP SZNAJDER BATTERIEN S.A. w pow. pruszkowskim. Najwi kszy udzia w ilo ci wytwarzanych odpadów ma miasto na prawach powiatu P ock, nast pnie miasto sto eczne Warszawa oraz powiaty: piaseczy ski, grodziski i pruszkowski. Ogó em, w ka dym z tych powiatów powstaje powy ej 1000 Mg odpadów niebezpiecznych. Odpadami, które nie s wykazywane w statystyce WIO w znacz cych ilo ciach ze wzgl du na nie przeprowadzone rozpoznanie w tym zakresie s odpady powstaj ce w sektorze ma ych i rednich przedsi biorstw w du ym rozproszeniu. Do odpadów tych zaliczamy odpady z zak adów fotograficznych, filtry olejowe, odpady z obróbki metali, odpady rodków do impregancji drewna, odpady farb i lakierów itp. 4.1.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych ród ami powstawania odpadów s gospodarstwa domowe oraz instytucje u yteczno ci publicznej. Wg szacunkowych danych, przedstawionych w WPGO na lata 2004-2011 do strumienia odpadów komunalnych w Województwie Mazowieckim trafia ok. 11,5 tys. Mg odpadów niebezpiecznych. Wg danych WUS, na terenie Województwa Mazowieckiego, w 2003 r. zebrano selektywnie 4,1 Mg odpadów, w 2004 – 10,2, natomiast w 2005 – 53,3 Mg. W ilo ci zebranej w 2004 r. – 10,2 Mg odpadów niebezpiecznych, odpady z gospodarstw domowych stanowi y– 5,3 Mg, us ug komunalnych 3,5 Mg oraz infrastruktury – 1,4 Mg. Natomiast odpadów o kodach 20 01 23, 20 01 35 i 20 01 36 zebrano ogó em –0,7 Mg. By y to odpady pochodz ce tylko z infrastruktury. 29 W 2005 r. w ilo ci zebranej - 53,3 Mg odpadów niebezpiecznych, odpady z gospodarstw domowych stanowi y– 10 Mg, us ug komunalnych 25,4 Mg oraz infrastruktury – 17,9 Mg. Natomiast odpadów o kodach 20 01 23, 20 01 35 i 20 01 36 zebrano ogó em –2,7 Mg, w tym z gospodarstw domowych – 1,6 Mg a z infrastruktury – 1,0 Mg. Pozosta a ilo przypada na us ugi komunalne – 0,1 Mg. Wg danych z ankietyzacji gmin na terenie Województwa Mazowieckiego zebrano selektywnie w 2003 r. – 77,942 Mg, w 2004 – 110,9704 Mg, w 2005 - 84,18 Mg, natomiast w 2006 (I po owa) – 12,47 Mg odpadów niebezpiecznych wyst puj cych w strumieniu odpadów komunalnych. Nale y tutaj zaznaczy , e na ankiety odpowiedzia o tylko 71% gmin. W niektórych przypadkach, gminy nie wpisywa y ilo ci zebranych odpadów tylko ich rodzaj i form prowadzonego zbierania. Jak wynika z przedstawionej analizy stanu aktualnego w zakresie pozyskania odpadów niebezpiecznych, stwierdzono wzrost ilo ci zebranych odpadów. Dane uzyskane z gmin wykazuj znacznie wi ksze ilo ci zebranych odpadów ni dane z WUS. Niemniej jednak zauwa alny jest znacznie trend wzrostu ilo ci zebranych odpadów, co mo e by wynikiem wzrostu odpowiedzialno ci mieszka ców i skuteczno ci prowadzonych coraz liczniej akcji edukacyjnych. 4.1.5.2 Odpady zawieraj ce PCB Od momentu wej cia w ycie Ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o wprowadzeniu ustawy - Prawo ochrony rodowiska, ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. nr 100 poz. 1085) na posiadaczach odpadów zawieraj cych PCB ci y obowi zek usuni cia i/lub unieszkodliwienia PCB w terminie nie pó niej ni do dnia 31 grudnia 2010 r. (art. 40. ww. ustawy). Z kolei w § 2.1. Rozporz dzenia Ministra Gospodarki z dnia 24 czerwca 2002 r. (Dz. U. nr 96 poz. 860) zawarto zapis mówi cy, e „wykorzystanie PCB dopuszcza si w u ytkowanych urz dzeniach lub instalacjach, nie ej ni do dnia 30 czerwca 2010 r.”. W tym samym akcie prawnym wprowadzono obowi zek przeprowadzenia przegl dów w celu stwierdzenia obecno ci PCB, oznaczenia poziomów zawarto ci PCB i, w przypadku stwierdzenia ilo ci powy ej 5 dm3, oznakowania urz dze , instalacji, zbiorników oraz obszarów magazynowania urz dze i zbiorników z PCB do dnia 31.12.2002 r.. Równie do 31.12.2002 r., zgodnie z § 7, wykorzystuj cy PCB byli zobowi zani do przeprowadzenia inwentaryzacji urz dze lub instalacji, w których by y lub s wykorzystywane PCB, a nast pnie do bie cej aktualizacji uzyskanych w ten sposób danych. Informacje w zakresie okre lonym § 8.1. nale o przed w terminie 1 miesi ca od zako czenia inwentaryzacji wojewodzie, a w przypadku osób fizycznych nieb cych przedsi biorcami odpowiednio wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta. Materia y oraz dane dotycz ce PCB uzyskane z Mazowieckiego Urz du Wojewódzkiego w Warszawie wskazuj , e nie wszyscy posiadacze PCB wywi zali si ze swojego obowi zku enia informacji. Ci natomiast, którzy to zrobili, przekazali niezwykle zró nicowany materia , w którym niejednokrotnie dla okre lenia masy u ywano ró nych jednostek (kg, dm3, sztuki), w ró norodny sposób opisywano te stan urz dze . W efekcie, baza danych obejmuj ca informacje dotycz ce urz dze zawieraj cych PCB wg stanu na dzie 31.12.2003 r. jest niepe na a zbilansowanie zamieszczonych w niej danych ród owych jest praktycznie niemo liwe. W odniesieniu do stanu na 31.12.2004 r. uda o si okre li mas urz dze zawieraj cych PCB na poziomie 140 589,5 kg. Zinwentaryzowano tak e 41 urz dze w odniesieniu co do których nie okre lono masy PCB oraz takie, w których okre lono tylko obj to PCB (wynosi a ona oko o 592,439 dm3). W chwili opracowywania niniejszego dokumentu Urz d Wojewódzki nie dysponowa zestawieniem obejmuj cym rok 2005 i 2006. Odnosz c si do informacji zawartych w bazie SIGOP, nale y stwierdzi , e ilo wytwarzanych odpadów zawieraj cych PCB w latach 2003 – 2005 zasadniczo maleje (pocz wszy od 14,684 Mg w 2003 r., przez 13,361 Mg w 2004 r. i 9,696 Mg w 2005 r.). Mo e wynika to z faktu, e zdecydowana wi kszo przedsi biorców b cych posiadaczami PCB, nadsy aj c do Urz du Wojewódzkiego wyniki przeprowadzonej inwentaryzacji, wskazywa a na rok usuni cia i/lub 30 unieszkodliwienia PCB rok 2009 b rok 2010. Zjawisko to opiera si na fakcie, e wi kszo z urz dze z PCB jest sprawna i mo e spe nia swoje funkcje. Ponadto wymiana wspomnianych urz dze wi e si z wysokimi nak adami finansowymi. Analizuj c stan gospodarki odpadami PCB w latach 2003-2006 stwierdzono, e najwi kszym problemem w zakresie gospodarowania charakteryzowanymi odpadami by i jest brak podstawowej wiedzy o odpadach PCB. Nie wszyscy przedsi biorcy wywi zuj si ze swoich prawnych obowi zków, w tym z obowi zku sk adania informacji Wojewodzie na temat: ilo ci i miejsc wyst powania wykorzystywanych PCB; instalacji i urz dze , w których znajduj si lub znajdowa y PCB, czasu i sposobu usuni cia PCB; czasu i sposobu zast pienia PCB inn substancj . 4.1.5.3 Oleje odpadowe Oleje odpadowe, wed ug obowi zuj cej klasyfikacji odpadów zawartej w Rozporz dzeniu Ministra rodowiska z dnia 27 wrze nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206), znalaz y si na li cie odpadów niebezpiecznych i klasyfikowane s w grupie 13, w której nale y wyró ni nast puj ce podgrupy: 13 01 – odpadowe oleje hydrauliczne, 13 02 – odpadowe oleje silnikowe, przek adniowe i smarowe, 13 03 – odpadowe oleje i ciecze stosowane jako elektroizolatory oraz no niki ciep a. Ilo ci olejów odpadowych, wg danych z bazy SIGOP, które powsta y w latach 2003-2005 obrazuje rysunek 4.1.5.3.1. Ilo olejów odpadowych wytworzona w latach 2003-2005 15000 14500 14000 [Mg] 13500 13000 12500 12000 2003 2004 2005 lata Rysunek 4.1.5.3.1 Ilo ci olejów odpadowych wytworzonych w latach 2003-2005, wg danych z bazy SIGOP Z wykresu wynika, e w2004 r. nast pi spadek wytworzonych olejów odpadowych, natomiast w 2005 r. nieznaczny wzrost. 4.1.5.4 Baterie i akumulatory Akumulatory i baterie znajduj szerokie zastosowanie, jako przeno ne ród o pr du, w ró nych ga ziach przemys u jak i dziedzinach ycia. Wyst puj w postaci wielko - i ma ogabarytowej, nale do produktów, które po zu yciu staj si odpadami niebezpiecznymi dla rodowiska i zdrowia ludzi. 31 Akumulatory wielkogabarytowe dzielone s na: kwasowo-o owiowe, niklowo-kadmowe. Baterie i akumulatory ma ogabarytowe mo na podzieli na: baterie: alkaliczne, manganowe, litowe, srebrowe, akumulatory: niklowo-kadmowe, wodorkowe, litowe. Akumulatory kwasowo-o owiowe s przede wszystkim do uruchomienia silników samochodowych zasilania instalacji elektrycznej o nap dzie elektrycznym (wózków akumulatorowych, transporterowych, podno ników itp.), zasilania awaryjnego instalacji elektrycznej i sygnalizacyjnej urz dze w energetyce, telekomunikacji, górnictwie. Ilo zu ytych akumulatorów kwasowo owiowych w roku 2002 obliczono na podstawie wska ników przyj tych w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami (na podstawie ilo ci zarejestrowanych samochodów osobowych i ci arowych i redniego okresu u ytkowania akumulatora oraz redniej masy akumulatora). Ogó em na terenie Województwa Mazowieckiego powsta o ok. 10 581 Mg zu ytych akumulatorów o owiowych, a w 2005 r. ich ilo wzros a do ok. 14 459 Mg. Akumulatory niklowo-kadmowe wielkogabarytowe ze wzgl du na du pojemno elektryczn oraz trwa , u ywane s g ównie przez podmioty gospodarcze w telekomunikacji i komunikacji (kolejnictwo, lotnictwo, górnictwo itp.). Ilo akumulatorów wprowadzana na rynek systematycznie maleje, ze wzgl du na powszechne wycofywanie kadmu z procesów technologicznych. Ze wzgl du na bardzo d ugi okres ywotno ci tych akumulatorów (10 do 12 lat) do odpadów przechodz akumulatory wprowadzone na rynek w latach 90-tych. Akumulatory niklowo-kadmowe ma ogabarytowe by y najcz ciej u ywane jako ród o zasilania sprz tu elektronicznego i elektrycznego, urz dze AGD, telefonów przeno nych i komórkowych, zabawek dzieci cych, itd. Obecnie do strumienia odpadów przechodz najstarsze akumulatory ma ogabarytowe niklowo-kadmowe. Aktualnie akumulatory te zast powane s poprzez ród a pr du nowej generacji akumulatory niklowo-wodorkowe, litowe i litowo-jonowe. W 2002 r. terenie Województwa Mazowieckiego powsta o ok. 550 Mg zu ytych akumulatorów niklowo – kadmowych, a w 2005 r. ilo ta wzros a do 600 Mg. ród baterii, z których korzystamy w yciu codziennym, mo emy wyró ni baterie kwasowe i alkaliczne oraz guzikowe. Stosowane s bardzo szeroko do zasilania ró norodnych urz dze w gospodarstwach domowych oraz w podmiotach gospodarczych. Baterie guzikowe wyst puj najcz ciej jako elementy zasilania zegarków, aparatów s uchowych, drobnych urz dze elektrycznych i elektronicznych. Ze wzgl du na du e rozproszenie róde powstawania odpadów, oszacowanie ich ilo ci jest niemo liwe. 4.1.5.5 Odpady zawieraj ce azbest W latach 2003 – 2005 na terenie Województwa Mazowieckiego wytworzono nast puj ce ilo ci odpadów zawieraj cych azbest (dane z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Warszawie, baza SIGOP) - Tabela 4.1.5.5.1 Tabela 4.1.5.5.1 Ilo ci i rodzaje odpadów zawieraj cych azbest wytworzonych na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 – 2005 Rodzaj odpadów 17 06 01* 17 06 05* rok 2003 2004 2005 2003 2004 2005 ród o: baza SIGOP 32 Ilo ci odpadów wytworzonych [Mg] 949,694 1803,745 858,186 3180,060 2143,120 1242,716 cznie w 2003 r. wytworzono 4129,7 Mg odpadów zawieraj cych azbest, w 2004 r. 3946,8 Mg, a w 2005 r. 2100,9 Mg. W chwili opracowywania przedmiotowego dokumentu dane za rok 2006 by y niedost pne. Informacje przedstawione w powy szej tabelce nie odzwierciedlaj stanu rzeczywistego, gdy zawieraj jedynie ilo ci odpadów wytworzonych przez przedsi biorców (s to odpady, które powsta y przede wszystkim w wyniku prac demonta owych i rozbiórkowych przeprowadzonych w zak adach przemys owych). Nie ma adnych danych na temat odpadów zawieraj cych azbest powstaj cych w wyniku usuwania azbestu z budynków mieszkalnych i inwentarskich, a nale y podkre li , e a 93% ogó u wyrobów zawieraj cych azbest zabudowana jest w budynkach mieszkalnych i inwentarskich. Usuwanie wyrobów zawieraj cych azbest odbywa si w wi kszo ci bez przestrzegania odpowiednich przepisów prawa. W dalszej perspektywie nast pi zahamowanie powstawania odpadów (odpady zawieraj ce azbest musz by usuni te do 31 grudnia 2032 r.), na razie jednak mo na si spodziewa wzrostu ilo ci usuwanych wyrobów zawieraj cych azbest, wynikaj cy z demonta u tych wyrobów. Analizuj c stan aktualny w zakresie gospodarki odpadami zawieraj cymi azbest na terenie Województwa Mazowieckiego mo na wskaza nast puj ce problemy: brak pe nej i rzetelnej inwentaryzacji dotycz cej ilo ci, lokalizacji i stanu wyrobów zawieraj cych azbest na terenie gmin Województwa Mazowieckiego; ma a wiadomo mieszka ców w zakresie bezpiecznego u ytkowania wyrobów zawieraj cych azbest i ich usuwania; „dzikie wysypiska” odpadów zawieraj cych azbest; brak mechanizmów dofinansowania usuwania azbestu dla indywidualnych gospodarstw domowych. 4.1.5.6 rodki ochrony ro lin Plan gospodarki odpadami dla Województwa Mazowieckiego przewidywa w celach krótkoterminowych jak najszybsz likwidacj miejsc sk adowania przeterminowanych rodków ochrony ro lin. W 2003 r. Pa stwowy Instytut Geologiczny opracowa na zlecenie Departamentu Geologii Ministerstwa rodowiska w ramach realizacji III etapu zadania „Badanie wp ywu sk adowisk przeterminowanych rodków ochrony ro lin (mogilników) na rodowisko geologiczne”, dokument pt.: Inwentaryzacja i badanie wp ywu sk adowisk przeterminowanych rodków ochrony ro lin na terenie Województwa Mazowieckiego” Na tej podstawie oraz w odniesieniu do pochodz cej z 2006 r. „Aktualizacji danych dotycz cych inwentaryzacji ilo ci przeterminowanych rodków ochrony ro lin w Polsce, opracowania procedur okre laj cych sposób prowadzenia dzia polegaj cych na likwidacji mogilników i rekultywacji terenów zdegradowanych sk adowaniem przeterminowanych rodków ochrony ro lin” stwierdzono, e wed ug stanu na 31.12.2006 r. w 11 mogilnikach zlokalizowanych na obszarze Województwa Mazowieckiego znajduje si oko o 282 Mg przeterminowanych pestycydów. W grudniu 2006 r. przeprowadzono likwidacj mogilnika Du y Las, zlokalizowanego na terenie gminy Przytyk, powiat radomski. W trakcie prac zwi zanych z likwidacj mogilnika wytworzone nast puj ce odpady: 02 01 08*, 15 02 02*, 17 01 06*, 17 05 03*. cznie wydobyto i unieszkodliwiono termicznie (SARPI D browa Górnicza) 60,00 Mg przeterminowanych rodków ochrony ro lin. Pozosta e po likwidacji mogilnika konstrukcje betonowe zosta y wydobyte, oczyszczone z pozosta ci po pestycydach, pokruszone i wywiezione na sk adowisko odpadów niebezpiecznych w Zgierzu (EKO-BORUTA). Stanowi y one 130,52 Mg odpadów. Wydobyto równie 58,90 Mg gruntów s siaduj cych ze cianami i dnem studzienek. Zanieczyszczon ziemi przekazano na sk adowisko odpadów niebezpiecznych w Zgierzu (EKO-BORUTA). 33 4.1.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow Ilo ci poszczególnych urz dze wycofanych z u ycia jest trudna do okre lenia ze wzgl du na fakt, e nie funkcjonuje zorganizowany system zbierania odpadów. Dlatego te dotychczas pos ugiwano si metodami wska nikowymi. Na podstawie tej analizy oszacowano ilo zu ytego sprz tu elektrycznego i elektronicznego (2005 r.) na terenie Województwa Mazowieckiego na poziomie 11,5 tys. Mg. Sytuacja powinna ulec zmianie, gdy od 2005 r. gospodark zu ytymi urz dzeniami elektrycznymi i elektronicznymi (wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow ) reguluje ustawa z dnia 29 lipca o zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495). W my l nowych przepisów przedsi biorcy zobowi zani s do sk adania kwartalnych sprawozda o ilo ci i masie wprowadzanego sprz tu, o masie zu ytego sprz tu zebranego poddanego przetwarzaniu, odzyskowi, w tym recyklingowi oraz unieszkodliwianiu. Raz do roku wprowadzaj cy sprz t sk ada sprawozdanie o osi gni tych poziomach zbierania, odzysku i recyklingu zu ytego sprz tu. W trakcie opracowywania niniejszego dokumentu dane te nie by y jeszcze dost pne. Nie ulega w tpliwo ci, e w wyniku post pu technologicznego, ogólnej dost pno ci produktów elektrycznych i elektronicznych ich krótszej „ ywotno ci”, ilo zu ytych urz dze b dzie wzrasta . Analizuj c stan aktualny w zakresie gospodarki odpadami elektrycznymi i elektronicznymi nale y wskaza nast puj ce problemy: brak wiarygodnych i rzetelnych danych dotycz cych rynku sprz tu elektrycznego i elektronicznego; brak wtórnego obiegu przestarza ego sprz tu elektrycznego i elektronicznego; ma a wiadomo ekologiczna spo ecze stwa dotycz ca gospodarki zu ytym sprz tem elektrycznym i elektronicznym. 4.1.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy Wycofane z eksploatacji pojazdy zgodnie z Rozporz dzeniem Ministra rodowiska z dnia 27 wrze nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz. U. nr 112 poz. 1206) klasyfikowane s jako grupa 16 01 04* (zu yte lub nienadaj ce si do u ytkowania pojazdy) oraz 16 01 06 (zu yte lub nienadaj ce si do ytkowania pojazdy niezawieraj ce cieczy i innych niebezpiecznych elementów). Pocz wszy od 2005 r. gospodark tymi grupami odpadów reguluje Ustawa z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (Dz. U. nr 25 poz. 202 z pó n. zm.) wraz z aktami wykonawczymi do niej. Wymieniona ustawa transponuje do polskiego prawodawstwa dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 2000/53/WE z dnia 18 wrze nia 2000 r. w sprawie pojazdów wycofanych z eksploatacji (ze zmianami), co sprawia, e od momentu jej wej cia w ycie w gospodarce wycofanymi z eksploatacji pojazdami obowi zuj standardy europejskie. Oznacza to równocze nie, e w okresie obowi zywania WPGO (Uchwa a Sejmiku nr 119/2003 z 15 grudnia 2003 r. w sprawie uchwalenia Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami) zosta y wprowadzone nowe regulacje prawne zawieraj ce szczegó owe wytyczne dotycz ce post powania z wrakami samochodowymi, w tym okre laj ce minimalne poziomy odzysku i recyklingu. Mo na s dzi , e zapisy owe wp yn na zwi kszenie stopnia kontroli w odniesieniu do post powania z charakteryzowanymi odpadami oraz zminimalizuj istnienie tzw. szarej strefy (z informacji uzyskanych od przedstawicieli Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów wynika, e praktycznie tylko co 10 samochód trafia do dzia aj cej legalnie stacji demonta u). B dzie to mo na oceni jednak nie wcze niej ni w 2007 r., po z eniu rocznego sprawozdania (za 2006) przez prowadz cych stacje demonta u. Ilo odpadów z grup 16 01 04* i 16 01 06, które powsta y w latach 2003-2005 zosta a przedstawiona na rysunku 4.1.5.8.1 na podstawie danych z bazy SIGOP. 34 Ilo odpadów z grup 16 01 04* i 16 01 06 wytworzona w latach 2003-2005 900 [Mg] 800 700 160104* 600 160106 500 400 2003 2004 2005 [rok] Rysunek 4.1.5.8.1 Ilo odpadów z grup 16 01 04* i 16 01 06 wytworzona w latach 2003 – 2005 Jak wynika z powy szego wykresu, w 2005 r. zaobserwowano znaczny wzrost ilo ci odpadów z grup 16 01 04* i 16 01 06. Fakt ten mo e by spowodowany wzrostem liczby pojazdów kierowanych do legalnie dzia aj cych stacji demonta u prowadz cych ewidencj . Innym uzasadnieniem tego zjawiska mo e by ogólny boom na rynku motoryzacyjnym zwi zany ze sprowadzaniem na du skal pojazdów z zagranicy, w tym w bardzo z ym stanie technicznym, w wyniku czego cz starych pojazdów trafi a do stacji demonta u. 4.1.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne Odpady medyczne i weterynaryjne klasyfikowane s w grupie 18 zgodnie z obowi zuj cym Rozporz dzeniem Ministra rodowiska z dnia 27 wrze nia 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. Nr 112, poz. 1206) w tym w podgrupie 18 01 - Odpady z diagnozowania, leczenia i profilaktyki medycznej, natomiast odpady weterynaryjne w podgrupie 18 02. ród em powstawania odpadów s szpitale ogólne, psychiatryczne, zak ady piel gnacyjno-opieku cze, zak ady leczniczo wychowawcze, zak ady opieku czo-lecznicze, szpitale uzdrowiskowe, sanatoria uzdrowiskowe, hospicja, przychodnie, o rodki zdrowia, poradnie, punkty lekarskie, praktyki lekarskie (indywidualne, indywidualne specjalistyczne i grupowe). Odpady weterynaryjne powstaj g ównie w gabinetach weterynaryjnych. Ilo ci wytworzonych odpadów przedstawiono w tabeli 4.1.5.9.1 Tabela 4.1.5.9.1 Ilo ci wytworzonych odpadów medycznych i weterynaryjnych w latach 2003-2005 Ilo Grupa odpadów 18 01 18 02 Ogó em 2003 ogó em 2 184,458 2,361 2 186,819 w tym niebezpieczne 2 081,130 2,055 2 083,185 wytwarzanych odpadów [Mg] 2004 w tym ogó em ogó em niebezpieczne 2 354,375 25,382 2 379,757 2 263,532 25,114 2 288,646 3 469,835 16,044 3 485,879 2005 w tym niebezpieczne 3 246,893 15,722 3 262,615 ród o: baza SIGOP (uwzgl dniono odpady z lat ubieg ych) W porównaniu do 2002 r. zaobserwowano w latach 2003-2004 spadek ilo ci powstaj cych odpadów medycznych, natomiast w 2005 r. znaczny wzrost. Mo na domniemywa , e jest to wynikiem zarówno wzrostu ilo ci wykonywanych wiadcze jak równie wzrostu wiadomo ci ekologicznej wytwórców odpadów w zakresie obowi zuj cego prawodawstwa. Ponadto w 2002 r. oszacowano, e poza statystykami WIO powsta o ok. 150 Mg odpadów z indywidualnych praktyk lekarskich, natomiast w 2005 – ok. 65 Mg. wiadczy to równie o zwi kszonej wiadomo ci wytwórców. 35 W zakresie odpadów weterynaryjnych zebrane ilo ci s nieznaczne. Tak niewielka ilo powstaj cych odpadów mo e by wynikiem nie prowadzenia w ciwej inwentaryzacji odpadów w gabinetach weterynaryjnych. Wg szacunków ilo ci odpadów weterynaryjnych kszta tuj si na poziomie 10% ilo ci odpadów medycznych (wg Kpgo), co wskazuje, e w 2005 r. powinno by wytworzone 355 Mg odpadów weterynaryjnych. 4.1.5.10 Zu yte opony Zu yte opony (kod odpadu 16 01 03) powstaj w wyniku bie cej eksploatacji pojazdów mechanicznych, ich ród em s te samochody wycofane z eksploatacji. Ilo wytwarzanych odpadów szacuje si na podstawie ilo ci kupowanych opon na wymian lub na podstawie ilo ci zarejestrowanych pojazdów, uwzgl dniaj c czas zu ycia opon. Wed ug danych WIO SIGOP-W w 2002 r. wytworzono na terenie Województwa Mazowieckiego 796,5 Mg zu ytych opon, a w 2005 r. - 1 506 Mg tych odpadów. Oznacza to wzrost zbierania zu ytych opon o 89% w stosunku do roku 2002. Zewidencjonowana ilo ci zu ytych opon jest znacznie zani ona, z uwagi na fakt, e uwzgl dnia jedynie du ych wytwórców z sektora gospodarczego. Brak jest informacji o ilo ciach zu ytych opon z warsztatów samochodowych, punktów wulkanizacyjnych, du ych przedsi biorstw transportowych i od mieszka ców województwa. Szacunki Stowarzyszenia Przemys u Gumowego EKOGUMA oraz Organizacji Odzysku Centrum Utylizacji Opon wskazuj , e na terenie Województwa Mazowieckiego rocznie mo e by wytwarzanych nawet 13 000 Mg tych odpadów. 4.2 Rodzaj i ilo odpadów odzysku/unieszkodliwiania poddawanych poszczególnym procesom 4.2.1 Odpady komunalne Odzysk odpadów Na terenie Województwa Mazowieckiego procesom odzysku poddawane wysegregowane ze strumienia odpadów komunalnych zmieszanych w wyniku: selektywnego zbierania u „ ród a”, segregacji na liniach sortowniczych. by y odpady Na podstawie danych uzyskanych od gmin podczas ankietyzacji przeprowadzonej na potrzeby opracowania przedmiotowego dokumentu, okre lono ilo ci odpadów z selektywnego zbierania, które zosta y poddane odzyskowi i recyklingowi. Dane te przedstawiono w tabeli 4.2.1.1. Tabela 4.2.1.1 Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania odpadów komunalnych poddanych odzyskowi na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2004-2006. Ilo odzyskanych odpadów [Mg] Rodzaj odpadu 2004 2005 2006* Szk o 5 287,50 5 790,30 2 679,65 Tworzywa sztuczne 2 103,54 2 126,95 743,47 Papier 3 011,29 2 901,88 1 411,47 Metale 321,50 246,54 91,05 Odpady ulegaj ce biodegradacji 0 0,98 0 Niebezpieczne 10,23 0,80 0,47 Wielkogabarytowe 16,00 56,63 16,11 Inne 168,31 273,57 0 Razem 10 918,37 11 397,65 4 942,22 *dotyczy I pó rocza 2006. 36 Wy ej wymienione odpady zosta y poddane nast puj cym procesom odzysku: R-1: wykorzystanie jako paliwa lub innego rodka wytwarzania energii, R-4: recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie s stosowane jako rozpuszczalniki (w czaj c kompostowanie i inne biologiczne procesy przekszta cania), R-5: recykling lub regeneracja innych materia ów nieorganicznych, R-13: magazynowanie odpadów, które maj by poddane któremukolwiek z dzia wymienionych w pkt od R1 do R11, R-15: przetwarzanie odpadów w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu. Na podstawie powy szych danych mo na stwierdzi , e ilo odpadów odzyskanych kszta tuje si na poziomie oko o 34% w stosunku do ogólnej ilo ci odpadów zebranych. ród odpadów zebranych selektywnie, do odzysku najwi cej przekazano szk a, tworzyw sztucznych, papieru i metali. W tabeli 4.2.1.2. zamieszczono dane dotycz ce ilo ci odpadów przekazanych do unieszkodliwienia z ca ego strumienia odpadów selektywnie zebranych. Ich ilo kszta tuje si na poziomie poni ej 10%. Tabela 4.2.1.2. Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania poddanych unieszkodliwieniu na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2004-2006. Ilo unieszkodliwionych odpadów [Mg] Rodzaj odpadu 2004 2005 2006* Szk o 2 342,57 2 154,42 930,04 Tworzywa sztuczne 74,99 69,65 90,62 Papier 182,26 119,93 123,68 Metale 0,06 3,41 4,00 Odpady ulegaj ce biodegradacji 187,80 94,10 54,67 Niebezpieczne 3,25 5,95 1,68 Wielkogabarytowe 19,42 919,08 23,74 Inne 0 0 0 Razem 2 810,35 3 366,54 1 228,43 *dotyczy I pó rocza 2006 Wy ej wymienione odpady zosta y poddane nast puj cym procesom odzysku: D-1: sk adowanie odpadów na sk adowiskach odpadów oboj tnych, D-5: sk adowanie odpadów na sk adowisku odpadów niebezpiecznych lun innych ni niebezpieczne. Na rysunku 4.2.1.1. przedstawiono ilo ci odpadów komunalnych odzyskanych i unieszkodliwionych w stosunku do odpadów zebranych selektywnie. W roku 2004 oko o 42% spo ród odpadów zebranych selektywnie, oddano razem do odzysku i unieszkodliwiania. Najwi cej, tj. ponad 60% odzyskano i unieszkodliwiano szk a oraz metali i z omu, nast pnie ponad 40% tworzyw sztucznych oraz papieru. Odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych stanowi oko o 12 %, odpady ulegaj ce biodegradacji oko o 5 %, a wielkogabarytowe poni ej 1%. 37 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% z Ra em e od ie c zp bi sz cz a gr tu odzysk e w do ne ne tow in ary ab og el k e wi zn e eb ni le et a wa dy pa od m er o rzy pi pa o tw k sz unieszkodliwianie e al n zbiórka Rysunek 4.2.1.1. Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania, odzyskanych i unieszkodliwionych odpadów komunalnych w 2004 r. [%] na terenie Województwa Mazowieckiego. W roku 2005 sytuacja wygl da a bardzo podobnie, chocia jak wida na wykresie poni ej (Rys. 4.1.2.2.), z ogólnej ilo ci zebranych selektywnie odpadów, do odzysku i unieszkodliwiania przekazano wi cej szk a tj. ponad 75%, natomiast ilo odzyskanych i unieszkodliwionych metali oraz papieru kszta towa a si w okolicach 47%. Nie zmieni si % udzia odzysku i unieszkodliwiania w stosunku do ilo ci z 2004 r., który wynosi 40%. Wzrós natomiast % udzia odzysku i unieszkodliwiania odpadów wielkogabarytowych (Rys.4.1.2.2.). 100% 80% 60% 40% 20% 0% m ze Ra e ne tow in a ry ab og elk e ne wi z al n iec ow zp ad gr e eb ni le et a dy pa od m o bi e od ne er cz pi tu pa sz wa zy or tw k sz unieszkodliwianie odzysk zbiórka Rysunek 4.2.1.2. Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania, odzyskanych i unieszkodliwionych odpadów komunalnych w 2005 r. [%] na terenie Województwa Mazowieckiego. Procesom odzysku organicznego (kompostowania) poddano odpady komunalne niesegregowane, odpady zielone zebrane z piel gnacji terenów zielonych oraz w nieznacznym stopniu odpady z selektywnego zbierania. Ilo ci odpadów w poszczególnych latach poddane procesom kompostowania przedstawiono w tabeli 4.2.1 3 oraz na rysunku 4.2.1.3. 38 Tabela 4.2.1.3. Ilo ci odpadów komunalnych niesegregowanych poddanych procesom odzysku organicznego na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003-2005. Rodzaj procesu Ilo odpadów w latach [Mg] 2003 2004 2005 Kompostowanie 57 090,6 70 508,72 140 390,16 ród o: WUS 160000 140000 120000 Mg 100000 80000 60000 40000 20000 0 2002 2003 2004 2005 2006 lata Rysunek 4.2.2.3 Ilo odpadów komunalnych w Województwie Mazowieckim poddanych procesom kompostowania w latach 2003-2005 Z analizowanych danych, zawartych w tabeli 4.2.1.3 oraz rysunku 4.2.1.3, widoczny jest ponad dwukrotny wzrost ilo ci odpadów komunalnych poddanych odzyskowi organicznemu w stosunku do 2002 r. tj. z 60 tys. Mg w 2002 r. do 140 tys. Mg w 2005 r. Z informacji przedstawionej w WUS brak jest okre lenia procesów odzysku zgodnie z za cznikiem nr 5 do Ustawy o odpadach. W celu okre lenia ilo ci odpadów poddanych poszczególnym procesom odzysku, wykorzystano informacje wojewódzkiej bazy danych (WBO), które przedstawiono w tabeli 4.2.1.4. Tabela 4.2.1.4. Ilo ci odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom odzysku na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 - 2005. 2003 2004 2005 Rodzaj odpadu Ilo [Mg] Rodzaj Ilo [Mg] Rodzaj Ilo [Mg] Rodzaj procesu procesu procesu 20 01 01 2,3 R3 20 02 01 1 383,4 R3 10 621,2 R3 7 543,8 R3 20 03 01 8 637,2 R3 97 648,1 R3 105 558,3 R3 20 02 01 944,1 R14 20 03 01 224,0 R14 ród o: WBO, informacje od prowadz cych instalacje W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, du e rozbie no ci w prezentowanych danych, które mog wynika z nierzetelnie przekazywanych informacji lub informacji nie przekazanych do WBO przez prowadz cych instalacje. Jednak e, analizuj c powy sze dane zauwa ono trend rosn cy w zakresie wykorzystania procesów odzysku odpadów komunalnych, co jest zjawiskiem pozytywnym. Z danych WUS, widoczny jest ponad dwukrotny wzrost ilo ci odpadów komunalnych poddanych 39 odzyskowi organicznemu w stosunku do 2002 r., tj. z oko o 60 tys. Mg w 2002 r. do 140 tys. Mg w 2005 r. Unieszkodliwianie odpadów Na terenie Województwa Mazowieckiego odpady poddawane s procesom unieszkodliwiania poprzez sk adowanie na sk adowiskach odpadów oraz zastosowanie metod termicznych. Ilo ci odpadów komunalnych niesegregowanych poddanych unieszkodliwiania w latach 2003-2005 przedstawiono w tabeli 4.2.1.5. poszczególnym procesom Tabela 4.2.1.5. Ilo ci odpadów komunalnych niesegregowanych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003-2005. Ilo odpadów w latach [Mg] Rodzaj procesu 2003 2004 2005 D5 1 420 962,6 1 414 179,06 1 253 972,67 D10 41 553,9 87 376,62 44 380,70 * ród o: WUS Ilo deponowanych odpadów komunalnych na sk adowiskach w Województwie Mazowieckim w latach 2002 – 2005 przedstawiono na rysunku 4.2.2.4. 1500000 1450000 Mg 1400000 1350000 1300000 1250000 1200000 2002 2003 2004 2005 2006 lata Rysunek 4.2.2.4.Ilo deponowanych odpadów komunalnych na sk adowiskach w Województwie Mazowieckim m w latach 2002-2005. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, e w latach 2003-2005: ilo odpadów poddanych unieszkodliwianiu poprzez sk adowanie, w porównaniu do ogólnej ilo ci zebranych odpadów, systematycznie zmniejsza si od 92% w 2002 r. do 86,68% w 2005 r.. Jest to wynikiem wykorzystania innych metod odzysku i unieszkodliwiania odpadów alternatywnych do sk adowania. Jednak w dalszym ci gu podstawow metod unieszkodliwiania odpadów komunalnych w Województwie Mazowieckim, podobnie jak i w ca ym kraju, jest sk adowanie odpadów, ilo odpadów unieszkodliwiana przy wykorzystaniu metod termicznych pozostaje na tym samym poziomie (jest to uwarunkowane parametrami technicznymi instalacji). Anomalia w roku 2004 mo e wynika z faktu, e do ZUSOK-u w Warszawie, w pierwszej kolejno ci odpady przekazywane s na lini segregacji, a dopiero wst pnie posegregowane trafiaj do instalacji termicznej (by mo e w analizowanym roku ca ilo przyj tych odpadów zaklasyfikowano do unieszkodliwienia w instalacji termicznej). 40 4.2.2 Odpady opakowaniowe 4.2.2.1. Dane dotycz ce odpadów opakowaniowych przekazanych przez przedsi biorców do odzysku i recyklingu na podstawie sprawozdania O -OP2 Na podstawie danych uzyskanych od przedsi biorców - sprawozda O -OP1 - wprowadzaj cych na rynek produkty w opakowaniach, w tabeli 4.2.2.1 przedstawiono ilo ci opakowa poddanych odzyskowi i recyklingowi na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2004 i 2005. Tabela 4.2.2.1 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi w latach 2004-2005. Rodzaj materia u Masa odpadów poddanych recyklingowi opakowaniowego [Mg] 2004 2005 2006 Papier i tektura 194 090 298 490 b. d. Szk o 203 480 255890 b. d. Tworzywa sztuczne 44 930 73 040 b. d. Wielomateria owe 5790 2210 b. d. Blacha stalowa 8430 13 420 b. d. Aluminium 9610 9650 b. d. Drewno i naturalne 17 480 34 460 b. d. Razem 483 740 687 160 b. d. ród o: na podstawie danych zawartych w sprawozdaniu O -OP2 za rok 2004 i 2005 W roku bazowym 2002 ogólna masa odpadów poddanych recyklingowi wynosi a 266 280 Mg. Wzrost ilo ci w latach kolejnych by spowodowany równie wzrostem rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych wymaganych prawem. W tabeli 4.2.2.2 przedstawiono uzyskane poziomy recyklingu w latach 2004-2005 w Województwie Mazowieckim. Z przedstawionych danych wynika, e w analizowanym okresie osi gni to i to cz sto znacz co, w przypadku niektórych opakowa , przekroczono wymagane prawem poziomy recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych. Tabela 4.2.2.2. Uzyskane i wymagane prawem poziomu recyklingu dla odpadów opakowaniowych w latach 2004-2005 2004 2005 2006 uzyskany wymagany uzyskany wymagany Rodzaj materia u poziom poziom poziom poziom opakowaniowego recyklingu recyklingu recyklingu recyklingu [%] [%] [%] [%] Papier i tektura 46,84 39 59,72 42 bd Szk o 32,89 22 38,13 29 bd Tworzywa sztuczne 18,63 14 25,21 18 bd Wielomateria owe 13,47 12 22,87 16 bd Blacha stalowa 13,07 11 19,41 14 bd Aluminium 31,63 25 46,60 30 bd Drewno i naturalne 18,83 9 37,79 11 bd bd rednia 25,05 % 35,67 % ród o: na podstawie danych zawartych w sprawozdaniu O -OP2 za rok 2004 i 2005 Na podstawie otrzymanych wyników mo na zauwa , e najwy szy poziom osi gni to dla odpadów z papieru i tektury, nast pnie dla aluminium, szk a i odpadów z tworzyw sztucznych. Niestety nie mo na danych tych prze na obszar województwa, gdy odzwierciedlaj one sytuacj 41 przedsi biorców i organizacji odzysku maj cych jedynie siedzib Mazowieckiego. na terenie Województwa 4.2.2.2. Dane dotycz ce odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminy Województwa Mazowieckiego do odzysku i recyklingu na podstawie sprawozdania O OP3a Charakterystyk masy odpadów opakowaniowych przekazanych do odzysku i recyklingu przez gminy Województwa Mazowieckiego w 2004 i 2005 r., przeprowadzono na podstawie sprawozda O -OP3, które sp yn y w kolejnych latach do Wojewódzkiego Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej. W tabeli 4.2.2.3 przedstawiono w/w informacje uzyskane od gmin Województwa Mazowieckiego w latach 2004 i 2005 r. Rodzaje i ilo ci odpadów opakowaniowych zebranych przez gminy zosta y przedstawione w rozdziale 4.1.2. Tabela 4.2.2.3.Ilo odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminy Województwa Mazowieckiego do odzysku i recyklingu w roku 2004 i 2005 Ilo odpadów przekazanych do odzysku Rodzaj materia u opakowaniowego i recyklingu [Mg] w latach: 2004 2005 Opakowania z tworzyw sztucznych 1442,44 3032,06 Opakowania z aluminium 3,61 19,93 Opakowania z blachy 418,60 397,97 Opakowania z papieru i tektury 5474,52 3577,51 Opakowania ze szk a gospodarczego 3167,51 7005,01 Opakowania z materia ów naturalnych 2,94 2,94 Opakowania wielomateria owe 0,07 Razem 8612,68 15 932,43 ród o: na podstawie danych zawartych w sprawozdaniu O -OP3a za rok 2004 i 2005 Ilo odpadów przekazanych do odzysku i recyklingu w 2004 r. stanowi a 99% odpadów zebranych przez gminy. W 2005 r. ilo ta stanowi a 93%. Ilo ci odpadów opakowaniowych zebranych przez mazowieckie gminy zosta y przedstawione w rozdziale 4.3.2. 4.2.2.3. Dane dotycz ce odpadów opakowaniowych odzyskanych i unieszkodliwionych w Województwie Mazowieckim na podstawie zbiorczych zestawie danych o rodzaju i ilo ci odpadów, o sposobach gospodarowania nimi oraz o instalacjach i urz dzeniach s cych do odzysku i unieszkodliwiania odpadów przekazanych przez przedsi biorców do urz du marsza kowskiego Województwa Mazowieckiego W tabelach 4.2.2.4 i 4.2.2.5 przytacza si zestawienie danych dotycz cych masy odpadów opakowaniowych odzyskanych i unieszkodliwionych przez przedsi biorców z Mazowsza (wg sprawozda rocznych za rok 2004 i 2005, przes anych do Marsza ka Województwa Mazowieckiego). ród odpadów poddanych odzyskowi i unieszkodliwianiu znajduj si odpady opakowaniowe od przedsi biorców, jak równie odpady opakowaniowe zebrane selektywnie przez gminy. Na podstawie danych przytoczonych powy ej okre lono, e ilo odpadów opakowaniowych poddanych odzyskowi wynios a w 2004 r. 158 873,40 Mg. W stosunku do oszacowanej ilo odpadów opakowaniowych w PGO ilo ta stanowi oko o 27%. 42 Tabela 4.2.2.4 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom odzysku roku 2004 Rodzaj odzysku Kod odpadu 150101 150102 150103 150104 150105 150106 150107 Razem R1 [Mg] 0,70 1,60 9,00 11,3 Kompostowanie R3 [Mg] 320,30 406,60 726,9 Fiz-chem R2, R4, R5, R6, R7, R8, R9 [Mg] 105,00 1745,40 22,50 10,80 116,00 812,80 2812,50 R13 [Mg] 60,50 7,70 2254,10 2322,30 R14 [Mg] 123 271,50 5 162,90 603,20 159,60 949,90 317,50 22 535,80 153 000,40 ród o: wg sprawozda rocznych przes anych do Marsza ka Województwa Mazowieckiego Tabela 4.2.2.5 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom odzysku w roku 2005 Procesy odzysku Kod Fiz-chem odpadu Kompostowanie R1 R2, R4, R5, R6, R7, R14 R13 Kod R3 R8, R9 [Mg] [Mg] [Mg] odpadu [Mg] [Mg] 150101 150102 150103 150104 150105 150106 150107 Razem 1,00 2,58 35,00 38,58 427,60 437,30 0,30 865,20 272,60 1 846,60 225,70 5,90 1 223,90 3574,70 90,40 18,70 4,30 2 606,30 2719,70 124 038,80 6 274,40 11,30 469,70 475,80 670,55 31 160,70 163 101,30 ród o: wg sprawozda rocznych przes anych do Marsza ka Województwa Mazowieckiego W roku 2005 wg danych Urz du Marsza kowskiego Województwa Mazowieckiego do odzysku zosta o przekazanych 170 299,50 Mg odpadów opakowaniowych, co stanowi oko o 28% oszacowanej ilo ci odpadów opakowaniowych wytworzonych w 2005 r. na terenie Województwa Mazowieckiego. Jednak z uwagi na to, e nie wszyscy przedsi biorcy z yli zbiorcze zestawienia danych o rodzaju i ilo ci odpadów, powy sze dane mog by w tpliwe. Podobne sytuacja wyst puje w przypadku odpadów poddanych unieszkodliwianiu. Z uzyskanych danych wynika, ze tylko 380 Mg w 2004 r. i 170 Mg odpadów opakowaniowych z grupy 15 zosta o poddanych procesom unieszkodliwiania. Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania w roku 2004 przedstawiono w tabeli 4.2.2.6, natomiast w roku 2005 w tabeli 4.2.2.7 43 Tabela 4.2.2.6 Ilo ci odpadów unieszkodliwiania w roku 2004 opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom Proces unieszkodliwiania D5 [Mg] D10 [Mg] D15 [Mg] 0,90 0,80 0,10 32,00 341,00 5,62 341,10 37,62 1,70 Kod odpadu 150101 150102 150105 150106 150110 Razem Tabela 4.2.2.7 Ilo ci odpadów unieszkodliwiania w roku 2005 opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom Proces unieszkodliwiania D1 [Mg] D5 [Mg] D10 [Mg] 7,40 159,70 3,20 159,70 7,40 3,20 Kod odpadu 150105 150106 150110 Razem 4.2.3 Odpady z sektora gospodarczego Rodzaj i ilo odpadów z sektora gospodarczego poddawanych poszczególnym procesom w latach 2002 – 2005 przedstawiono w oparciu o dane WIO i Urz du Marsza kowskiego. W bilansach WIO SIGOP-W i WBGO uwzgl dnione zosta y odpady wytworzone w latach ubieg ych, a poddane procesom odzysku lub unieszkodliwiania w danym roku. W latach 2002 – 2005 wzros a w Województwie Mazowieckim ilo odpadów poddawanych procesom odzysku – z 51,5% w 2002 r. do 58% w 2005 r.. Równie ilo odpadów poddawanych procesom unieszkodliwiania poza sk adowaniem wzros a – z 14,7% w 2002 r. do 29% w 2005 r.. Ilo odpadów magazynowanych wzros a z 5,9% w 2002 r. do 9,2% w 2005 .r. Zmala a natomiast ilo odpadów sk adowanych – z 31,7% w 2002 r. do 9,9% w 2005 r.. Poszczególne sposoby post powania z odpadami w latach 2002 – 3005 przedstawiaj tabele: 4.2.3.1 – 4.2.3.3. Tabela 4.2.3.1 Gospodarka odpadami pochodzenia przemys owego w Województwie Mazowieckim w latach 2002 – 2005 (wed ug WIO SIGOP-W i WBGO) Lata 2002 2003 2004 2005* Jednostka Wytworzone Mg % Mg % Mg % Mg % 4 940 483 100% 6 234 891 100% 5 652 175 100% 5 861 421 100% Poddane procesom odzysku Magazynowane 2 488 294 51,5% 3 201 636 51,3% 3 450 978 58,9% 3 422 111 58% 283 653 5,9% 136 602 2,2% 275 493 4,7% 481 253 9,2% * w bilansie uwzgl dniono odpady wytworzone w poprzednich latach 44 Unieszkodliwione (poza sk adowaniem) 709 241 14,7% 1 397 528 22,4% 1 711 265 29,2% 1 698 738 29% Unieszkodliwione (poprzez sk adowanie) 1 532 793 31,7% 1 720 184 27,5% 673 804 11,5 534 750 9,9% Tabela 4.2.3.2 Gospodarka odpadami przemys owymi [w Mg] wed ug grup w 2002 r. (SIGOP-W) Wytwarzanie i zagospodarowanie odpadów przemys owych wed ug grup w 2002 r.* kod zagospodarowa wytworzone magazynowane odzysk unieszkodliwione sk adowane grupy ne z ub.lat 114031,793 1271731,007 2,359 596426,380 69558,019 10 1912633,519 54625,932 219350,046 613707,073 885726,541 47520,262 19 1725889,329 734666,552 80954,262 653574,422 43547,446 10969,360 54378,938 02 5734,912 1888,018 233553,568 11522,562 217781,537 402,576 17 78814,665 20240,344 48133,960 0,300 19415,170 8975,109 03 39320,480 118,997 2838,082 36063,462 510,965 211,026 04 2849,101 673,726 36169,242 941,017 20846,957 12205,893 16 169,975 196,462 35162,842 445,838 34351,469 392,022 15 30892,399 0,000 0,000 30892,399 0,000 0,000 05 27862,459 282,894 19661,738 6304,190 1738,489 124,851 07 26073,228 638,691 24962,312 174,900 442,037 144,712 12 24255,501 557,800 10510,400 0,0 13187,300 0,000 01 11079,125 80,256 1215,349 9896,622 3,880 116,982 11 8138,841 124,112 5592,596 1881,896 556,620 16,383 20 0,000 572,890 5857,576 541,319 3356,089 2533,058 13 0,000 28,284 4659,803 43,305 4481,431 163,351 06 2771,134 50,508 83,826 2645,928 0,000 9,128 18 1617,749 28,809 946,992 663,937 19,308 41,296 08 1021,406 5,962 103,990 913,322 0,000 1,868 09 45,958 4,536 26,015 23,005 0,0 7,598 14 cznie 4940485,378 285238,936 2539548,217 762411,380 1537750,038 184465,554 Tabela 4.2.3.3 Odpady z sektora gospodarczego wytworzone w 2005 r. na terenie Województwa Mazowieckiego oraz sposoby gospodarowania* w Mg (wed ug WIO i WBGO) Unieszkodliwione Unieszkodliwione Kod grupy Wytworzone Odzysk poza przez sk adowanie Magazynowane sk adowaniem 267 1 314 78 01 673 243 624 155 44 489 1 497 51 767 02 102 501 78 688 24 2726 5 577 03 34 089 637 161 38 986 4 300 04 31 763 12 293 19 533 4,6 05 1 910 105 1 816 3,8 17 06 27 848 22 518 4 317 1 076 494 07 4 288 2 104 2 183 1,5 89 08 1 977 339 1 642 11 09 1 965 764 1 402 808 570 377 140 319 807 10 11 155 2 299 8 897 0,3 53 11 44 334 43 368 298 458 1 207 12 10 323 246 16 375 3 237 13 307,75 23 270 29 14 1 798 0,7 13 785 15** 16 046 154 3 151 87 966 71 333 16 288 918 305 741 3 746 5 103 4 595 17 2 359 409 747 420 1 510 127 67 778 93 136 19 *w bilansie uwzgl dniono tak e odpady wytworzone w latach ubieg ych ** z wy czeniem odpadów opakowaniowych 45 W latach 2002 – 2005 najwi ksz ilo odpadów pochodzenia przemys owego przekazano do odzysku w powiatach: m.st. Warszawie, kozienickim, soko owskim, m. P ocku, powiecie p ockim i m. Ostro ka. W ka dym z nich ogó em poddano odzyskowi ponad 90 000 Mg odpadów. Najcz ciej stosowane metody odzysku w latach 2002 – 2005 to: R3 - Recykling lub regeneracja substancji organicznych, które nie s stosowane jako rozpuszczalniki (w czaj c kompostowanie i inne biologiczne procesy przekszta cania) R4 - Recykling lub regeneracja metali i zwi zków metali R9 - Powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania oleju R10 - Rozprowadzenie na powierzchni ziemi, w celu nawo enia lub ulepszania gleby, R11 - Wykorzystanie odpadów pochodz cych z któregokolwiek z dzia wymienionych w punktach od R1 do R10, R12 - Wymiana odpadów w celu poddania któremukolwiek z dzia wymienionych w punktach od R1 do R11, R14 - Inne dzia ania prowadz ce do wykorzystania odpadów w ca ci lub cz ci lub do odzyskania z odpadów substancji lub materia ów, cznie z ich wykorzystaniem, nie wymienione w punktach od R1 do R13 W najwi kszej ilo ci procesom odzysku poddawane by y w latach 2002 - 2005 odpady z grup: 10, 19, 02 i 17. W najmniejszej – odpady z grup 05, 06 i 09. Zak ady produkuj ce energi skutecznie rozwi za y problem zagospodarowania odpadów poprodukcyjnych w inny sposób ni poprzez gromadzenie ich na sk adowisku. Uboczne produkty spalania s wykorzystywane gospodarczo: popio y i le, mieszanina popio owo- lowa s stosowane w budownictwie drogowym jako: kruszywa, w tym mikrokruszywa, dodatki do spoiw, spoiwa b wype niacze. Znajduj zastosowanie w niwelacji i rekultywacji terenów, budowie i utwardzaniu dróg, izolacji sk adowisk komunalnych, produkcji materia ów budowlanych (betonów, cementu). Przerób li z procesów wytapiania, ok adzin piecowych i materia ów ogniotrwa ych z procesów metalurgii, li stalowniczych umo liwia odzysk z omu metalicznego i kruszywa frakcjonowanego. Inne odpady poddawane s procesom odzysku w procesach technologicznych: powtórna rafinacja olejów przepracowanych (R9), odzysk srebra z roztworów utrwalaczy (R14, R4), odzysk odpadów tworzyw sztucznych w postaci granulatu, kabli w postaci p atków, odzysk opakowa papierowych, tekturowych i drewnianych mechanicznymi metodami odzysku surowca R14, odzysk surowców wtórnych w postaci recyklingu materia owego (R3,R14), demonta i czyszczenie kaset (tonerów) przy pomocy r cznych narz dzi, nape nianie kaset nadaj cych si do ponownego u ytku nowym tonerem i pakowanie - metoda R14, odzysk metali elaznych i nie elaznych, szyby samochodowe w postaci st uczki szklanej stosowane jako materia wype niaj cy przy pracach betoniarskich zwi zanych z utwardzeniem terenu, odzysk opon, tekstyliów itd.. Istnieje tak e wykorzystanie energetyczne odpadów (R1), np. spalanie odpadów wraz z mia em glowym z odzyskiem energii, spalanie kory odpadowej, przekazywanie opon do przekszta cenia termicznego z odzyskiem energii, spalanie odpadów z przetwórstwa drewna i wykorzystanie odpadów z procesów termicznych - popio ów z drewna niepoddanego obróbce chemicznej (popió paleniskowy) do polepszania struktury gleby. Odpady wykorzystywane w celu nawo enia (metod R10 – rozprowadzania na powierzchni gleby) to popio y paleniskowe, ale przede wszystkim osady ciekowe. Stosowane zwierz ce nawozy naturalne – obornik, gnojowica i gnojówka - zgodnie z wymaganiami okre lonymi w ustawie o nawozach i nawo eniu, nie podlegaj przepisom ustawy o odpadach. Metoda R 10 - rozprowadzanie na powierzchni ziemi w celu nawo enia gleby prowadzi tak e do wykorzystywania odpadów farmaceutycznych (grzybni pofermentacyjnej) i osadów pofermentacyjnych z oczyszczalni cieków zak adowych i komunalnych do produkcji nawozu wapniowo-organicznego. 46 Procesy unieszkodliwiania polegaj na przekszta caniu fizycznym, chemicznym, biologicznym odpadów. Najcz ciej stosowane metody unieszkodliwiania odpadów to: D1 - Sk adowanie na sk adowiskach odpadów oboj tnych, D5 - Sk adowanie na sk adowiskach odpadów niebezpiecznych lub na sk adowiskach odpadów innych ni niebezpieczne, D15 - Magazynowanie w czasie któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D14 (z wyj tkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbierania w miejscu, gdzie odpady s wytwarzane). ród metod unieszkodliwiania odpadów przewa aj metody fizyczno-chemiczne (D9) - wytr canie zwi zków trudno rozpuszczalnych, destylacja, krystalizacja, str canie, utlenianie, frakcjonowanie, zoboj tnianie w zak adowych instalacjach, cementacja spoiwem hydraulicznym itd. Rodzaje odpadów unieszkodliwionych poza sk adowaniem w latach 2002 – 2005 w najwi kszych ilo ciach, to: osady z klarowania wody (19 09 02), brzeczka garbuj ca nie zawieraj ca chromu (04 01 05), osady z zak adowych oczyszczalni cieków i wapno defekacyjne (02 04 02) oraz szlamy z biologicznego oczyszczania cieków przemys owych (19 08 12). Jedn z metod unieszkodliwiania odpadów jest ich sk adowanie. Najwi ksze ilo ci odpadów sk adowanych znajduj si w powiatach: legionowskim (osady z klarowania wody MPWiK w zbiornikach lagunowania Zak adu Wodoci gu Pó nocnego), kozienickim (popio y i le Elektrowni KOZIENICE w wier ach Górnych), m. Ostro ka (popio y i le ZE OSTRO KA sk adowisko " g" w gu Przedmiejskim w gm. Lelis), m.st. Warszawie (mieszanki popio owolowe, osady z dekarbonizacji wody EC ERA - mokre sk adowisko odpadów, odpady produkcyjne Huty L-W - ha da przyzak adowa). Odpady sk adowane w najwi kszych ilo ciach to: osady z klarowania wody (19 09 02), mieszanki popio owo- lowe z mokrego odprowadzania odpadów paleniskowych (10 01 80) oraz odpady z produkcji papieru, w ókna i mechanicznej separacji (03 03 10). Najwi ksze ilo ci odpadów przemys owych, powy ej 500 Mg, zdeponowano na sk adowiskach przemys owych (w tym w asnych) zak adów przedstawionych w tabeli 4.2.3.4 Tabela 4.2.3.4 Sk adowiska odpadów innych ni komunalne w Województwie Mazowieckim (wg WIO ) Nazwa sk adowiska Sk adowisko Odpadów w m.Kra nicza Wola (Roz ogi) Sk adowisko Odpadów w m.Jeziorna (SO Poprodukcyjnych Metsa Tissue) Sk adowisko Odpadów w m.Warszawa-Bielany (SO Pohutniczych Arcelor Huta Warszawa) Sk adowisko odpadów produkcyjnych w m. Marki Sk adowisko Odpadów Socjalno-Bytowych i Poremontowych w P ocku Sk adowisko Odpadów z Wyk adzin Samochodowych w Che stowie Zbiornik la i Popio u Sk adowisko zak adowe la i popio u EC RADOM (obecnie Radpec S.A. w Radomiu) Sk adowisko zak adowe Zak adów Górniczo-Metalowych "Z BIEC" w Z bcu Spó ka Akcyjna Sk adowisko zak adowe la i popio u Elektrowni "KOZIENICE" S.A. w m. Wola Chodkowska Mokre sk adowisko odpadów paleniskowych " G" Sk adowisko odpadów poprodukcyjnych ROCKWOOL POLSKA w Ma kini Poni ej w tabeli 4.2.3.5 i 4.2.3.6 przedstawiono sposoby gospodarowania odpadami z sektora gospodarczego w poszczególnych powiatach w latach 2002 – 2005. 47 Tabela 4.2.3.5 Bilans odpadów pochodzenia przemys owego w Województwie Mazowieckim w 2002 r w uk adzie powiatowym (wg WIO SIGOP-W) powiat m .Ostro ka m. Radom m.P ock m.Siedlce m.st. Warszawa bia obrzeski ciechanowski garwoli ski gostyni ski grodziski grójecki kozienicki legionowski lipski osicki makowski mi ski m awski nowodworski ostro cki ostrowski otwocki piaseczy ski p ocki p ski pruszkowski przasnyski przysuski pu tuski radomski siedlecki sierpecki sochaczewski soko owski szyd owiecki warszawski zachodni w growski wo omi ski wyszkowski zwole ski uromi ski yrardowski Inne** cznie: Bilans odpadów przemys owych w 2002 r. wed ug powiatów Sposób zagospodarowania odpadów*Mg wytworzon Ilo odpadów e zagospodarowanyc unieszkodliwione odzysk sk adowane magazynowane h z ub. lat Mg Mg bez sk adowania 258034,965 94914,044 96,379 153272,200 19948,795 10196,453 46108,073 33532,130 354,338 10531,895 2206,091 516,382 231159,980 179475,434 49021,203 2394,230 292,795 23,682 54616,221 51569,982 185,334 46,780 5330,640 2516,516 1604634,69 0 907252,053 616754,995 85048,035 19566,186 23986,579 2549,344 2507,901 11,543 29,550 2,654 2,304 98638,456 61652,641 36087,253 652,540 2269,352 2023,331 47933,144 6870,823 36031,847 776,115 4349,743 95,384 1659,932 1029,841 172,823 38,570 475,839 57,142 18649,850 6982,082 498,420 10356,670 25482,273 24669,596 65191,675 63518,784 256,233 1203,140 369,385 155,867 796639,464 385212,659 76,079 368945,658 87141,070 44736,001 857367,506 1369,153 226,416 855845,260 435,202 508,525 8581,429 7243,526 783,272 203,020 965,445 613,834 2468,646 2354,306 55,362 13,300 148,895 103,217 101141,378 77374,547 25,199 6,000 23788,395 52,763 15824,690 12849,512 1226,548 1365,818 498,079 115,267 12534,506 11991,733 261,103 210,620 435,156 364,106 39801,446 38634,083 434,688 699,770 1045,381 1012,476 2550,181 2489,995 2,879 72,400 13,577 28,669 25514,095 11442,363 233,015 13320,900 602,745 84,928 20732,543 21300,812 111,828 293,900 699,582 1673,579 74473,025 44669,465 12879,326 16845,149 681,232 602,146 122077,845 116941,811 96,451 19,580 17441,905 12421,903 23256,553 21192,598 113,370 2103,475 532,399 685,288 18524,698 18889,980 1016,903 361,091 2412,644 4155,920 449,420 417,713 27,042 3,196 28,860 27,391 14308,482 14788,511 15,390 23,000 1951,365 2469,783 2739,320 2520,141 189,632 118,270 760,902 849,625 13495,645 12193,530 819,146 382,158 259,690 158,880 915,435 987,348 7,339 12,950 40,116 132,318 19702,225 19653,043 14,872 6,100 40,865 12,655 25147,600 24623,061 196,490 0,050 582,730 254,730 200889,399 188653,808 43,186 41,600 39330,727 27179,922 23067,751 23016,733 2,162 24,540 333,422 309,106 17864,681 4270,633 5632,897 2973,929 26574,110 19973,195 1890,652 1878,582 866,688 589,398 13819,454 14098,069 21807,658 24998,638 649,626 649,626 4940485,37 8 2539548,217 2710,764 253,033 464,525 31,167 301,620 9,752 314,812 9620,630 224,600 2462,784 0,000 79,950 21,500 73,045 762413,739 1537750,03 8 4588,203 2181,736 3687,855 8,421 86,945 245,651 13975,988 0,000 3325,549 0,401 14,248 27,518 191,226 555,518 17554,825 285238,936 184465,552 * - w gospodarce odpadami w 2002r. zosta y uwzgl dnione równie odpady wytworzone w latach ubieg ych ** - wytwórcy maj cy oddzia y w ró nych, niepodanych miejscowo ciach. 48 Tabela 4.2.3.6 Bilans odpadów innych ni komunalne w Województwie Mazowieckim w 2005 r. w uk adzie powiatowym (wg WIO SIGOP-W i WBGO) Bilans odpadów przemys owych w 2005 r. wed ug powiatów Sposób zagospodarowania odpadów* wytworzoMg powiat ne unieszkodliwione bez [Mg] odzysk sk adowane magazynowane sk adowania m .Ostro ka 290 974 170 347 112 124 176 7 286 m. Radom 104 309 96 375 1 387 8 694 7 726 m.P ock 236 261 172 062 42 926 8 694 304 m.Siedlce 62 896 61 004 226 344 2 685 m.st. Warszawa 2 477 362 880 778 1 495 510 41 466 193 819 bia obrzeski 19 807 19 577 22 207 2 ciechanowski 73 972 71 705 643 682 1 564 garwoli ski 76 434 30 253 46 236 584 1 113 gostyni ski 13 779 2 062 579 10 345 6 658 grodziski 20 337 12 100 339 8 085 76 grójecki 76 239 75 544 322 194 714 kozienicki 1 016 111 618 437 819 246 517 159 290 legionowski 393 734 392 291 402 18 2 096 lipski 8 937 7 778 1 433 96 393 osicki 2 447 2 360 13 37 78 makowski 7 878 4 758 186 12 25 290 mi ski 21 91 19 177 7 697 89 276 m awski 46 704 29 785 17 481 359 434 nowodworski 33 378 31 709 670 418 1 316 ostro cki 59 836 59 319 221 112 303 ostrowski 25 767 14 511 187 12 215 398 otwocki 20 705 19 690 739 505 2 221 piaseczy ski 100 619 50 123 30 216 18 917 6 254 p ocki 155 124 144 443 2 655 3 098 8 769 p ski 28 112 21 739 5 291 1 149 367 pruszkowski 65 439 61 542 1 999 713 18 518 przasnyski 39 625 38 507 31 758 804 przysuski 11 834 12 682 11 5 1 175 pu tuski 10 525 10 211 134 157 1 600 radomski 11 375 9 530 1 325 132 494 siedlecki 96 76 44 18 8 sierpecki 30 470 22 222 187 7 944 156 sochaczewski 71 387 21 214 33279 16 891 664 soko owski 84 817 96 465 972 5 23 984 szyd owiecki 1 611 1 511 4 221 warszawski 15 050 12 692 2 221 2 216 2 780 zachodni w growski 78 554 78 269 106 313 173 wo omi ski 24v463 22 833 1 150 3 005 822 wyszkowski 9 195 8 847 377 150 zwole ski 2 401 2 375 19 30 44 uromi ski 959 705 149 20 142 yrardowski 30 124 14 220 418 15 530 86 Inne** 283 283 * - w gospodarce odpadami w 2005 r. zosta y uwzgl dnione równie odpady wytworzone w latach ubieg ych ** - wytwórcy maj cy oddzia y w ró nych, nie podanych miejscowo ciach. 49 4.2.4 Osady ciekowe Wytworzone osady ciekowe poddawane s procesom odzysku lub unieszkodliwiania oraz s czasowo magazynowane. Poni ej (tabela 4.2.4.1) przedstawiono sposoby post powania z osadami ciekowymi na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 – 2005. Tabela 4.2.4.1 Sposób post powania z osadami ciekowymi z komunalnych oczyszczalni cieków w latach 2003 - 2005 (GUS, 2006) 2003 2004 2005 Sposób post powania z osadami Mg % Mg % Mg % s.m.* ogó u s.m.* ogó u s.m.* ogó u Stosowane w rolnictwie 10 501 22,8% 5 114 10,1% 5 604 9,7% Stosowane do rekultywacji terenów 6 246 13,6% 11 212 22,1% 19 340 33,6% Stosowane do uprawy ro lin przeznaczonych 4 629 10,0% 12 965 25,5% 2 875 5,0% do produkcji kompostu Przekszta cone termicznie 0 0% 0 0% 0 0% Sk adowane 9 367 20,4% 6 990 13,8% 6 171 10,7% Magazynowane 6 486 12,8% 14 216 24,8% Inne sposoby ** 15 284 33,2% 7 924,1 15,7% 9 308 16,2% Nagromadzone na terenie oczyszczalni (stan 52 730 - 46 405 - 43 333 na koniec danego roku) Wykorzystane z nagromadzonych (stan na 6 867 13% 9 011 19,4% 8 954 20,7% koniec danego roku) *s.m. - sucha masa ** osady nie zakwalifikowane do adnego z wymienionych sposobów post powania Z zamieszczonych danych wynika, e w 2003 r. 46,4% wytworzonych osadów by o wykorzystywanych, g ównie na cele rolnicze (22,8%). W celach przemys owych (rekultywacja sk adowisk odpadów, terenów zdegradowanych i nieu ytków, niwelacja terenu itp.) wykorzystywano 13,6 % osadów. Sk adowanych by o 20,3% osadów. Stosunkowo niewielka cz osadów ciekowych by a poddawana kompostowaniu – 5,9%. Przekszta ceniu termicznemu poddawano zaledwie 0,12% osadów ciekowych. Du a cz osadów – 33,2% by a wykorzystywana w inny sposób ni podany powy ej. Wed ug danych GUS, w 2005 r. 48,3% wytworzonych osadów ciekowych by o wykorzystywanych, ównie do rekultywacji terenów, w tym gruntów na cele rolne. Du a cz osadów – 35,5% by a sk adowana lub magazynowana. Powierzchnia, na której stosowane by y osady ciekowe, wynosi a cznie 1 272,63 ha. W 2005 r., spo ród sk adowanych osadów, 8 954 Mg s.m. zosta o wykorzystanych, co stanowi o 20,7% zdeponowanych tych odpadów. Mo na stwierdzi , e gospodarka osadami ciekowymi ulega stopniowej poprawie – odsetek osadów wykorzystywanych wzrós z 46,4% w 2003 r. do 48,3% w 2005 r.. Spad a ilo osadów sk adowanych – z 20,4% w 2003 r. do 10,7% w 2005 r.. Zwi kszy a si natomiast ilo odpadów magazynowanych. Systematycznie spada ilo osadów nagromadzonych na terenie oczyszczalni – z 52 730 Mg .s.m. w roku 2003 do 43 333 Mg s.m. w roku 2005. Zwi ksza si systematycznie odsetek wykorzystania nagromadzonych osadów – z 13% w roku 2003 do 20,7% w roku 2005. 50 4.2.5 Odpady niebezpieczne W 2002 r. gospodarka odpadami niebezpiecznymi wygl da a nast puj co (wg WIO SIGOP-W): odzysk 23,5%, unieszkodliwiono poza sk adowaniem 68,8%, unieszkodliwiono przez sk adowanie 5,9%, magazynowanie 1,8%. W 2005 r. gospodarka odpadami niebezpiecznymi wygl da a nast puj co (wg WIOS SIGOP-W i WBGO): odzysk 30,4%, unieszkodliwiono poza sk adowaniem 66,6%, unieszkodliwiono przez sk adowanie 4,0%, magazynowanie 1,1%. Mo na zauwa stopniowa popraw w gospodarce odpadami niebezpiecznymi – od 2002 r. wzrós odsetek odpadów poddawanych procesom odzysku (o 6,9%), zmala natomiast odsetek odpadów unieszkodliwianych poprzez sk adowanie (o 1,9%) i magazynowanych (o 0,7%) – tabela 4.2.5.1. Tabela 4.2.5.1 Zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych w Województwie Mazowieckim w latach 2002 – 2005 Sposoby zagospodarowania odpadów niebezpiecznych w latach 2002 2005 Sposoby 2002 2003 2004 2005 zagospodarowania Poddane odzyskowi Unieszkodliwione w inny sposób ni sk adowanie Sk adowane Magazynowane Mg %* Mg %* Mg %* %* 19 721 57 833 23,5% 68,8% 19 871 74 727 19,1% 71,7% 15 625 58 822 19,2% 72,2% 30,4% 66,6% 4 949 1 519 5,9% 1,8% 7 430 2 201 7,1% 2,1% 4 874 2 160 6,0% 2,6% 4,0% 1,1% * - bilans uwzgl dnia odpady zagospodarowane w danym roku, a wytworzone w latach ubieg ych W sposobie zagospodarowania odpadów poprzez poddanie procesom odzysku przewa aj w Województwie Mazowieckim nast puj ce metody: R3, R4, R9, R10 i R14. Inne odpady poddawane procesom odzysku w procesach technologicznych: powtórna rafinacja olejów przepracowanych (R9), odzysk srebra z roztworów utrwalaczy (R14, R4). Odpady niebezpieczne odzyskiwane w najwi kszych ilo ciach od pojedynczych wytwórców to: zu yty katalizator zawieraj cy metale (060405*); osady z dna zbiorników (160708*); ko uchy z mechanicznej oczyszczalni cieków (190810*); szlamy z odwadniania olejów w separatorach (130502*). Unieszkodliwianie odpadów w inny sposób ni sk adowanie obejmuje ok. 67 % odpadów. Procesy te polegaj na przekszta caniu fizycznym, chemicznym, biologicznym odpadów, rzadko w instalacjach asnych, najcz ciej u profesjonalnych odbiorców z terenu kraju. ród metod unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych przewa aj metody termiczne. Termicznie unieszkodliwia si : odpady zaolejone – emulsje olejowo-wodne, osady z czyszczenia zbiorników po substancjach ropopochodnych, oleje nienadaj ce si do regeneracji, zawieraj ce PCB, czy ciwa, sorbenty, odpady z odt uszczania powierzchni, t uszcze (ko uchy t uszczowe) i osady zaolejone; odpady z produkcji i stosowania zwi zków nieorganicznych, produktów syntezy organicznej; odpady farb i lakierów, agrochemikalia i opakowania po nich, odpady szpitalne – medyczne i weterynaryjne, leki; frakcje palne z odpadów komunalnych. 51 Prawie ca a ilo odpadów poddana rozk adowi termicznemu w województwie zostaje unieszkodliwiona w PKN ORLEN, w P ocku. Zak ad uruchomi trzy piece fluidalnego spalania i piec obrotowy w celu unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych, takich jak m.in. 050109* i 190810*. Poza PKN ORLEN S.A, znacz ce ilo ci odpadów niebezpiecznych pochodz ce praktycznie z jednego zak adu, które podlega y unieszkodliwieniu to: kwa ne odpady z obróbki i powlekania metali , cieki cyjankaliczne i zawieraj ce chrom z ZE LAMINA w Piasecznie i pozosta wodna z regeneracji rozpuszczalników 070508 z TZF POLFA w Warszawie. Odpady grupy 11 podlega y neutralizacji, a cz 07 tak e przekszta ceniu termicznemu. Ponadto stosuje si tak e metody fizyczno-chemiczne (D9) – wytr canie zwi zków trudno rozpuszczalnych, destylacja, krystalizacja, str canie, utlenianie, frakcjonowanie, zoboj tnianie w zak adowych instalacjach, cementacja spoiwem hydraulicznym itd. 4.2.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych W analizowanych danych, pozyskanych zarówno z WUS, jak i ankietyzacji gmin, brak jest informacji o procesach odzysku/unieszkodliwiania zebranych odpadów niebezpiecznych, za wyj tkiem miasta sto ecznego Warszawy. W ankiecie miasta sto ecznego Warszawa, podano nast puj ce procesy unieszkodliwiania odpadów: zu yte baterie- unieszkodliwione innym sposobem, baterie i akumulatory o owiowe- unieszkodliwione innym sposobem, lampy fluorescencyjne i inne odpady zawieraj ce rt - unieszkodliwione innym sposobem, drewno zawieraj ce substancje niebezpieczne - unieszkodliwione innym sposobem, leki- termiczne przekszta canie. Nale y nadmieni , e wype nianie ankiet przez gminy by o ca kowicie dobrowolne. 4.2.5.2 Odpady zawieraj ce PCB W celu przedstawienia ilo ci odpadów PCB poddawanych poszczególnym procesom odzysku/ unieszkodliwiania pos ono si informacjami pochodz cymi z bazy SIGOP. Poni sze zestawienie uwzgl dnia wszystkie rodzaje odpadów PCB wymienione w katalogu odpadów z wyj tkiem odpadów o kodach 15 02 02* i 17 05 03*. Wy czenie to wi e si z faktem, e odpady o wymienionych wcze niej kodach mog zawiera PCB, ale nie musz . Baza SIGOP nie wyszczególnia w obr bie jednego rodzaju odpadów (np. 15 02 02*) ilo ci odpadów zanieczyszczonych PCB i ilo ci odpadów zanieczyszczonych innymi substancjami (tabela 4.2.5.2.1). 52 Tabela 4.2.5.2.1 Ilo ci wytworzonych odpadów zawieraj cych PCB oraz sposoby post powania z tymi odpadami w latach 2003-2005 Ilo ci odpadów [Mg] unieszkodliwione Rodzaj rok odpadów wytworzone magazynowane odzysk poza przez sk adowaniem sk adowanie 2003 13 01 01* 2004 2005 2003 0 0 0 0,65 0 13 03 01* 2004 2005 2003 16 01 09* 2004 2005 2003 14,684 3,963 0 12,411 0 16 02 09* 2004 13,361 1,69 0 15,077 2005 9,696 0 0 11,474 0 2003 16 02 10* 2004 2005 2003 17 09 02* 2004 2005 ród o: baza SIGOP Z informacji zamieszczonych w bazie SIGOP wynika, e w 2005 r. odpady zawieraj ce PCB (16 02 09*) unieszkodliwiano tylko i wy cznie metod D10, a wi c poprzez termiczne przekszta canie w instalacjach lub urz dzeniach zlokalizowanych na l dzie. Na uwag zas uguje równie fakt, e ilo ci odpadów PCB poddane procesom unieszkodliwienia w latach 2003 - 2005 s wi ksze ni przewidywa to harmonogram unieszkodliwiania i dekontaminacji urz dze zawieraj cych PCB (tabela 5.4.1.) zamieszczonym w WPGO na lata 20042011. 4.2.5.3 Oleje odpadowe Na podstawie informacji uzyskanych z bazy SIGOP przedstawiono w tabeli 4.2.5.3.1 ilo odpadowych poddanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania. 53 olejów Tabela 4.2.5.3.1 Ilo i unieszkodliwiania Rodzaj odpadów 13 01 13 02 13 03 13 04 13 05 13 07 13 08 olejów odpadowych poddanych poszczególnym procesom odzysku rok Wytworzone [Mg] Magazynowane [Mg] 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 2003 2004 2005 65,371 213,101 102,144 1522,980 1257,827 1454,792 73,976 48,573 47,653 1,690 0,7599 12699,976 11236,423 11 528,727 17,911 76,451 12,551 32,958 32,884 36,483 20,067 21,582 26,276 117,673 94,243 107,752 2,048 7,844 3,461 0,0 0,060 579,661 491,316 106,921 0,222 0,222 0,261 22,5 1,307 1,202 Odzysk [Mg] 48,532 93,708 86,361 1671,731 1255,079 1421,028 69,316 40,106 51,916 0,990 3708,346 2093,436 1638,589 0,189 7,551 2,322 17,410 49,540 36,340 Unieszkodliwione poza sk adowaniem [Mg] Unieszkodliwione przez sk adowanie [Mg] 3,914 119,385 10,047 22,608 21,013 13,640 4,164 3,275 4,420 0,7 0,700 8672,543 9209,197 10 273,833 17,5 68,90 20,190 11,150 4,547 0,248 0,0 0,0 0,0 0,0 - Wg danych bazy SIGOP oleje odpadowe, w 2005 r. poddano nast puj cym kierunkom post powania, zdefiniowanym w Ustawie o odpadach, jako procesy odzysku: R9 powtórna rafinacja oleju lub inne sposoby ponownego wykorzystania oleju, R14 – inne dzia ania polegaj ce na wykorzystaniu odpadów w ca ci lub cz ci, R15 – przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym do recyklingu 4.2.5.4 Baterie i akumulatory Sposób gospodarki odpadami z grupy 16 06 – Baterie i akumulatory opracowano na podstawie danych WIO – SIGOP. W tabeli 4.2.5.4.1przedstawiono sposoby gospodarki odpadami z podgrupy 16 06 w latach 2002 – 2005. Tabela 4.2.5.4.1Sposoby gospodarowania odpadami z podgrupy 16 06 – baterie i akumulatory w latach 2002 – 2005 (wg WIO – SIGOP) Rok Jednostka 2002 2003 2004 2005 Poddane odzyskowi Mg 1 504 1265 1 250 10,6 Magazynowane Mg 204 163 111 842 Unieszkodliwione (poza 59 3 805 7 Mg 128 sk adowaniem) Sk adowane Mg 3 196 bd bd 0,1 Struktura gospodarki z podgrupy 16 06 zmieni a si diametralnie – w 2002 r. wi kszo odpadów by a sk adowana oraz poddawana procesom odzysku. W latach 20023 – 2004 g ównym sposobem by odzysk i unieszkodliwianie poza sk adowaniem. W 2005 r. przewa aj ca masa odpadów by a magazynowana. 54 4.2.5.5 Odpady zawieraj ce azbest Odpady zawieraj ce azbest nie mog by poddawane procesom odzysku. Tak e unieszkodliwianie chemiczne lub fizyczno – chemiczne, ze wzgl du na w ciwo ci azbestu, jest w praktyce trudne do zrealizowania. Dlatego te , praktycznie jedynym sposobem unieszkodliwiania odpadów zawieraj cych azbest na dzie dzisiejszy jest sk adowanie na odpowiednio przygotowanych do tego celu sk adowiskach. Tabela 4.2.5.5.1 przedstawia ilo ci i rodzaje odpadów zawieraj cych azbest poddanych procesom unieszkodliwiania na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 – 2005 (dane z Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony rodowiska w Warszawie, baza SIGOP). Tabela 4.2.5.5.1 Ilo ci i rodzaje odpadów zawieraj cych azbest poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 – 2005 Ilo odpadów unieszkodliwionych [Mg] Rodzaj odpadów rok poza sk adowaniem przez sk adowanie 17 06 01* 17 06 05* 2003 2004 2005 2003 2004 2005 190,175 206,057 1,530 610,836 307,698 4,500 727,792 909,696 1557,753 2136,187 1827,162 1230,930 ród o: baza SIGOP Ilo ci podane w powy szej tabeli pochodz z informacji przekazanych przez zak ady przemys owe. Jak wynika z tabeli 4.2.5.5.1 odpady zawieraj ce azbest s przede wszystkim unieszkodliwiane przez sk adowanie. Odpady azbestowe deponowane s w du ej mierze na sk adowiskach znajduj cych si poza obszarem Województwa Mazowieckiego m.in. na sk adowisku odpadów przemys owych „MOBRUK” w Wa brzychu (województwo dolno skie, powiat wa brzyski), na sk adowisku odpadów w miejscowo ci Dalsze (województwo zachodniopomorskie, powiat my liborski, gmina My libórz), zarz dzanym przez „EKO-MY L” Sp. z o.o. w My liborzu oraz na sk adowisku odpadów w Marianowie (województwo zachodniopomorskie, powiat stargardzki, gmina Marianowo) zarz dzanym przez Przedsi biorstwo „EKOMAR” Sp. z o.o. Nie jest mo liwe podanie ilo ci unieszkodliwianych odpadów azbestowych pochodz cych z indywidualnych gospodarstw domowych, gdy w wi kszo ci s one deponowane na tzw. „dzikich wysypiskach”. 4.2.5.6 rodki ochrony ro lin W latach 2003-2006 nie by a przeprowadzana akcja likwidacji mogilników. Pomimo uzyskania przez Mazowiecki Urz d Wojewódzki rodków finansowych w Narodowym Funduszu Ochrony rodowiska i Gospodarki Wodnej nie uda o si rozstrzygn w odpowiednim terminie procedury przetargowej wy onienia wykonawcy zadania likwidacji mogilników. Fundusze przeznaczone przez NFO iGW na to zadanie zosta y anulowane. W roku 2006 powiat radomski og osi przetarg na likwidacj mogilnika Du y Las. Zadanie zosta o zako czone w styczniu 2007 r.. Unieszkodliwiono 60 Mg przeterminowanych pestycydów oraz wykonano rekultywacj ska onych gruntów i infrastruktury betonowej obiektu. Zatem do likwidacji pozostaje 11 mogilników i magazynów zawieraj cych przeterminowanych pestycydów 55 cznie oko o 690 Mg 4.2.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow Jak wspomniano w rozdziale 4.1.5.7 system zbierania zu ytego sprz tu elektrycznego i elektronicznego jest obecnie w fazie tworzenia, dlatego okre lenie ilo ci odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku/unieszkodliwiania jest niemo liwe. Tak e je li chodzi o urz dzenia zawieraj ce substancje zubo aj ce warstw ozonow brak jest informacji na ten temat. Zu yte odpady powinny by przekazywane do specjalistycznych firm zajmuj cych si unieszkodliwianiem tego typu odpadów, posiadaj cych niezb dne wyposa enie i kwalifikacje (zgodnie z Ustaw o post powaniu z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow (Dz.U. Nr 52, poz. 537 z 2001 r. z pó n. zm.). 4.2.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy Zgodnie z obowi zuj cym prawodawstwem zu yte lub nienadaj ce si do u ytkowania pojazdy powinny by przekazywane przez ostatniego w ciciela do dzia aj cej w oparciu o stosowne zezwolenie wojewody stacji demonta u. Dostarczone do uprawnionych podmiotów (stacji demonta u) pojazdy poddawane s najpierw procesowi osuszania (usuwanie substancji niebezpiecznych), nast pnie procesom demonta u i segregacji na materia y poddawane recyklingowi materia owemu i energetycznemu. Ilo ci odpadów (16 01 04* i 16 01 06) wytworzonych w wyniku dzia alno ci stacji demonta u oraz sposoby post powania z tymi odpadami w latach 2003-2005 przedstawiono pos uguj c si danymi z bazy SIGOP (w zwi zku z brakiem mo liwo ci uzyskania wiarygodnych danych bezpo rednio od prowadz cych stacje demonta u) w poni szej tabeli 4.2.5.8.1 Tabela 4.2.5.8.1 Ilo ci wytworzonych odpadów (16 01 04* i 16 01 06) oraz sposoby post powania z tymi odpadami w latach 2003-2005 Ilo ci odpadów [Mg] unieszkodliwione Rodzaj rok odpadów wytworzone magazynowane odzysk przez poza sk adowaniem sk adowanie 2003 626,774 41,17 622,104 16 01 04* 2004 521,24 14,3 547,11 2005 838,54 6,96 845,88 2003 636,31 48,38 610,88 16 01 06 2004 656,638 15,845 676,913 2005 813,738 40,518 866,565 ród o: baza SIGOP Z informacji zamieszczonych w bazie SIGOP wynika, e w 2005 r. odpady w postaci zu ytych lub nienadaj cych si do u ytkowania pojazdów (16 01 04*) oraz zu ytych lub nienadaj cych si do ytkowania pojazdów niezawieraj cych cieczy i innych niebezpiecznych elementów (16 01 06) by y poddane procesom odzysku oznaczonym jako R14 – inne dzia ania polegaj ce na wykorzystaniu odpadów w ca ci i cz ci. 4.2.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne W celu przedstawienia ilo ci odpadów medycznych i weterynaryjnych poddawanych poszczególnym procesom odzysku/unieszkodliwiania pos ono si informacjami pochodz cymi z bazy SIGOP. W zestawieniu uwzgl dniono wszystkie rodzaje odpadów wraz ze sposobami post powania. Ilo ci 56 wytworzonych odpadów medycznych i weterynaryjnych wraz ze sposobami post powania z tymi odpadami w 2005 r. przedstawiono w tabeli 4.2.5.9.1 Tabela 4.2.5.9.1 Ilo ci wytworzonych odpadów medycznych i weterynaryjnych wraz ze sposobami post powania z tymi odpadami w 2005 r. Ilo ci odpadów [Mg] unieszkodliwione Rodzaj odpadów wytworzone magazynowane odzysk poza przez sk adowaniem sk adowanie 18 01 01 6,103 0,006 4,531 1,572 18 01 02* 141,050 0,051 141,050 18 01 03* 3 040,853 1,444 3 042,335 18 01 04 190,969 0,004 60,100 117,035 13,830 18 01 06* 25,059 26,290 18 01 07 0,625 0,625 18 01 08* 14,715 15,715 18 01 09 25,957 0,273 0,008 25,689 18 01 10* 0,002 0,002 18 01 82* 24,502 24,502 18 02 01 0,152 0,161 18 02 02* 15,173 2,707 13,399 18 02 03 0,167 0,166 0,029 18 02 05* 0,549 0,559 18 02 08 0,003 0,003 0,033 ród o: baza SIGOP Z informacji zamieszczonych w bazie SIGOP wynika, e w 2005 r. odpady niebezpieczne medyczne i weterynaryjne unieszkodliwiane by y nast puj cymi metodami: D10 – Termiczne przekszta canie odpadów w instalacjach lub urz dzeniach zlokalizowanych na l dzie, D9- obróbka fizyko-chemiczna nie wymieniona w innym punkcie niniejszego za cznika, w wyniku której powstaj odpady, unieszkodliwione za pomoc któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D12 (np. parowanie, suszenie, str canie), D15 – magazynowanie w czasie któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D1 do D14 (z wyj tkiem tymczasowego magazynowania w czasie zbierania w miejscu, gdzie odpady s wytwarzane), D14 – przepakowywanie przed poddaniem któremukolwiek z procesów wymienionych w punktach D1do D13, D12- sk adowanie odpadów w pojemnikach w ziemi. W wietle obowi zuj cego rozporz dzenia Ministra Zdrowia z dnia 23.12.2002 r. w sprawie dopuszczalnych sposobów i warunków unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych (Dz.U.Nr 8, poz.104) odpady medyczne i weterynaryjne mog by unieszkodliwiane w wyniku zastosowania metod D10 oraz D9. W zwi zku z powy szym, stwierdzono, e w niektórych przypadkach gospodarka odpadami jest prowadzona w sposób nieprawid owy z wykorzystanie pozosta ych procesów, tj. D15, D14 oraz D12. 4.2.5.10 Zu yte opony ównymi metodami odzysku zu ytych opon s : R1 - wykorzystanie jako paliwa lub innego rodka wytwarzania energii, R5 - recykling lub regeneracja, 57 R11 - wykorzystanie odpadów pochodz cych z któregokolwiek z dzia wymienionych w punktach od R1 do R9), R13 – magazynowanie odpadów, które maja by poddane któremukolwiek z dzia wymienionych w punktach od R1 do R12 (z wyj tkiem tymczasowego magazynowania w miejscu, gdzie odpady s wytwarzane), R14 - inne dzia ania polegaj ce na wykorzystaniu odpadów w ca ci lub w cz ci, R15 – przetwarzanie odpadów, w celu ich przygotowania do odzysku, w tym recyklingu. ównymi metodami unieszkodliwiania zu ytych opon s : D9 – obróbka fizyczno –chemiczna, D10 – termiczne przekszta canie odpadów w instalacjach lub urz dzeniach zlokalizowanych na dzie, D5 – sk adowanie. Sposoby gospodarowania zu ytymi oponami w latach 2002 – 2005 przedstawia poni sza tabela: Tabela 4.2.5.1. Gospodarka zu ytymi oponami w latach 2002 – 2005 wg WIO SIGOP-W Unieszkodliwianie Sk adowanie Magazynowanie Odzysk poza sk adowaniem Rok Mg % Mg % Mg % Mg % 2002 674 84,6% 86,6 10,8% 1,6 0,2% 151 19% 2003 970,3 88,8% 104,6 9,5% 161,6 14,8% 2004 1 190,2 93,2% 64,1 5% 192,4 15,1% 2005 1 324,6 88% 99 6,6% 0,38 0,02% 270 17,9% W porównaniu z rokiem 2002 wzros a ilo zu ytych opon poddawanych procesom odzysku – z 84,6% do 88%. Odzysk jest g ównym sposobem post powania ze zu ytymi oponami. Obni a si natomiast odsetek zu ytych opon unieszkodliwianych poza sk adowaniem – z 10,8% w 2002 r. do 6,6% w 2005 r.. Na zbli onym, wysokim poziomie (od 14,8 – 19%) utrzymywa a si w latach 2002 – 2005 ilo magazynowanych zu ytych opon. Ocenia si , e rocznie oko o 15% opon poddaje si bie nikowaniu (obecnie bie nikuje si g ównie opony ci arowe, opony osobowe s bie nikowane w niewielkim stopniu), oko o 30% termicznemu przekszta ceniu z odzyskiem energii (g ównie w cementowniach, przedsi biorstwach energetyki cieplnej i kot owniach lokalnych), oko o 5% poddano regeneracji, a 12% pirolizie. Brak jest informacji na temat ilo ci zu ytych opon wykorzystanych do produkcji granulatu oraz pozosta ych metod odzysku zu ytych opon. Cz opon jest prawdopodobnie spalana w instalacjach nieprzystosowanych do tego celu, odpady te równie mieszane z odpadami komunalnymi i deponowane na sk adowiskach Jest to post powanie niezgodne z prawem, gdy zgodnie z art. 55 p.5 ustawy o odpadach zakazuje si sk adowania opon i ich cz ci, z wy czeniem opon rowerowych i opon o rednicy zewn trznej wi kszej ni 1400 mm. Obecnie trwa rozwój systemu selektywnego zbierania zu ytych opon. Istniej mo liwo ci techniczne zapewniaj ce odzysk lub unieszkodliwienie (poza sk adowaniem) ca ego strumienia wytworzonych odpadów. Problemem jest nielegalne spalanie cz ci zu ytych opon oraz deponowanie ich na sk adowiskach. 58 4.3 Istniej ce systemy zbierania odpadów 4.3.1 Odpady komunalne Na terenie Województwa Mazowieckiego mo na wyró ni nast puj ce systemy zbierania odpadów komunalnych: zbieranie odpadów niesegregowanych, selektywne zbieranie odpadów do recyklingu materia owego, selektywne zbieranie odpadów do recyklingu organicznego, zbieranie odpadów niebezpiecznych, zbieranie odpadów wielkogabarytowych, zbieranie odpadów poremontowych. 4.3.1.1 System zbierania odpadów niesegregowanych Na terenie województwa system zbierania odpadów niesegregowanych stanowi podstawowy systemem zbierania odpadów komunalnych. Do gromadzenia odpadów wykorzystywane s ró nego typu pojemniki o ró nej pojemno ci dostosowane do rodzaju i charakteru zabudowy (tereny miejskie, wiejskie, zabudowa jedno lub wielorodzinna). Pojemniki s w asno ci gmin, natomiast pojemniki ce w asno ci przedsi biorstw wywozowych, wydzier awiane s u ytkownikom. W ciciele nieruchomo ci (osoby fizyczne, spó dzielnie i inne jednostki) zawieraj umowy z przedsi biorstwami wywozowymi na odbiór i transport wytwarzanych odpadów komunalnych. Przedsi biorstwa wywozowe zobligowane s do uzyskania zezwolenia na odbiór i transport odpadów komunalnych, wydawanych przez w ciwy organ jednostki samorz dowej w ciwej ze wzgl du na miejsce dzia alno ci prowadzonej przez w/w przedsi biorstwa. Cz stotliwo opró niania pojemników jest uzale niona od charakteru gminy. Na ogó , w przypadku zabudowy wielorodzinnej odpady wywo one s codziennie, natomiast w zabudowie jednorodzinnej, odpady wywo one s w systemie raz na dwa tygodnie lub nawet raz na miesi c. Na terenach wiejskich cz stotliwo wywozu odpadów realizowana jest najcz ciej raz na miesi c. Cz stotliwo odbioru odpadów reguluj zapisy zawarte w Regulaminach utrzymania czysto ci i porz dku w gminie oraz zapisy zawarte w umowach z firmami transportowymi. 4.3.1.2 Odpady zbierane selektywnie Selektywne zbieranie odpadów do recyklingu materia owego Szczegó owy zakres post powania z odpadami, w tym selektywne zbieranie odpadów zawarty jest w Regulaminie utrzymania czysto ci i porz dku na terenie gminy uchwalanym przez gminy, który dostosowany jest do wymogów zawartych w planach gospodarki odpadami dla gmin. Zasadniczo, w selektywnym zbieraniu odpadów stosowane s dwa rozwi zania systemowe: zbieranie „u ród a” oraz punkty dobrowolnego zbierania odpadów. W niektórych gminach prowadzone jest zbieranie odpadów „u ród a” i odbywa si ono najcz ciej w ramach zbierania odpadów zmieszanych tj.: papier i karton, plastik, metale i szk o realizowane w systemie workowym. Ten typ zbierania odpadów jest charakterystyczny dla budownictwa jednorodzinnego. Dla budownictwa wielorodzinnego, system dobrowolnego zbierania odpadów odbywa si najcz ciej w zainstalowanych zestawach czterech pojemników tj.: szk o bia e, szk o kolorowe; papier, 59 makulatura i karton; opakowania z plastiku oraz metale. Gmina dostosowuje pojemniki do potrzeb swojego regionu. G ównie, dla obs ugi budownictwa wielorodzinnego instalowane s pojemniki o pojemno ci 1,5 m3 - typu „dzwon”, 1,1 m3 - pojemniki siatkowe, jak równie pojemniki o pojemno ci 240 litrów. Dla gmin wiejskich tworzone s tzw. centralne punkty dobrowolnego zbierania odpadów. W punktach tych ustawione s pojemniki (j. w.), do których mieszka cy gminy mog przynie odpady wytworzone w gospodarstwach domowych. Po podsumowaniu danych zamieszczonych w ankietach gmin, mo na równie zauwa , e selektywne zbieranie odpadów prowadzone jest na szersz skal w szko ach, w których zbierane s odpady frakcji suchej, jak równie zbierane s odpady niebezpieczne typu baterie. Gminy Województwa Mazowieckiego w ramach prowadzenia edukacji ekologicznej, opracowuj programy edukacyjne na temat selektywnego zbierania odpadów, celem poinformowania mieszka ców o w ciwych sposobach prowadzenia selektywnego zbierania odpadów bezpo rednio w gospodarstwach domowych. Niektóre gminy (m.in. Miasto Ostro ka), przekaza y swoim mieszka com regulamin utrzymania porz dku i czysto ci w gminie wraz z za czon ulotk dotycz selektywnego zbierania odpadów za po rednictwem przedsi biorców wiadcz cych us ugi w zakresie odbioru odpadów komunalnych i wywozu nieczysto ci ciek ych, a tak e zarz dców spó dzielni mieszkaniowych i wspólnot. Zbieranie odpadów wielkogabarytowych Zbieranie odpadów wielkogabarytowych prowadzone jest bardzo sporadycznie na terenie gmin Województwa Mazowieckiego. Zbieranie powy szych odpadów odbywa si w sposób akcyjny tzw. „systemem wystawki”. Mieszka cy zostaj odpowiednio wcze niej powiadomieni o terminie odbioru tych odpadów i wystawiaj odpady przed posesj . Z informacji uzyskanych z ankietyzacji gmin, przeprowadzonej na zasadzie dobrowolno ci, wynika, e na terenie 32 gmin Województwa Mazowieckiego funkcjonuje system zbierania odpadów wielkogabarytowych. Zbieranie odpadów remontowych System zbierania odpadów remontowych polega na wystawieniu przed posesj kontenera przeznaczonego na odpady remontowo-budowlane, po uprzednim zg oszeniu przez wytwórc odpadu pro by o odbiór odpadów do administratora budynku lub przedsi biorstwa wywozowego. Z informacji uzyskanych z ankietyzacji gmin, przeprowadzonej na zasadzie dobrowolno ci, wynika, e na terenie 17 gmin Województwa Mazowieckiego funkcjonuje system zbierania odpadów remontowobudowlanych. Selektywne zbieranie odpadów do recyklingu organicznego Odpady ulegaj ce biodegradacji W „Planie Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” zaproponowano wdro enie nast puj cych systemów zbierania odpadów ulegaj cych biodegradacji: bezpo rednio z domostw (zabudowa jednorodzinna), z zastosowaniem pojemników ustawionych w bezpo rednim s siedztwie gospodarstw domowych (zabudowa wielorodzinna), poprzez bezpo redni dostaw odpadów do obiektów odzysku (g ównie z piel gnacji terenów zielonych), zbieranie zmieszanych odpadów komunalnych systemem dwupojemnikowym. Odpady ulegaj ce biodegradacji zbierane razem z odpadami mineralnymi w jednym pojemniku. W drugim pojemniku zbierane s wszystkie suche surowce wtórne oraz odpady niebezpieczne przeznaczone do specjalistycznego unieszkodliwienia. 60 W wyniku ankietyzacji gmin, stwierdzono, e zbieranie odpadów ulegaj cych biodegradacji prowadzono w nast puj cych gminach: Mszczonów, yrardów (powiat yrardowski), Bie (powiat uromi ski), Policzna (powiat zwole ski), Stro reby (powiat p ocki) – zbieranie w systemie pojemnikowym. Selektywne zbieranie odpadów i ich kompostowanie w kompostowniach przydomowych (zabudowa jednorodzinna zarówno tereny miejskie, jak i wiejskie) prowadzono w nast puj cych gminach: Glinojeck (powiat ciechanowski), Legionowo (powiat legionowski), osice i Platerów (powiat osicki), Lelis (powiat ostro cki), Pruszków (powiat pruszkowski). Po analizie informacji zawartych w ankietach, mo na stwierdzi , i na terenie Województwa Mazowieckiego nie by o realizowane zbieranie odpadów ulegaj cych biodegradacji w systemie dwupojemnikowym Reasumuj c, mo na stwierdzi , e zbieranie odpadów ulegaj cych biodegradacji na terenie Województwa Mazowieckiego w okresie sprawozdawczym nie funkcjonowa o w sposób prawid owy. Dzia ania w propagowaniu powy szego, zapocz tkowano dopiero na terenie zaledwie kilku gmin województwa w latach 2005-2006. W zwi zku z powy szym, proponuje si kontynuowanie szeroko zakrojonej akcji edukacyjno-informacyjnej w województwie, w zakresie u wiadomienia mieszka com celowo ci prowadzenia zbierania odpadów ulegaj cych biodegradacji. 4.3.3 Odpady z sektora gospodarczego Specyfika odpadów wytwarzanych w sektorze gospodarczym polega na tym, e ka dy wytwórca i posiadacz odpadów jest odpowiedzialny za sposób post powania z odpadami, dysponuj c pewn swobod wyboru metody zbierania, transportu i zagospodarowania tych odpadów (z wyj tkiem odpadów, w odniesieniu do których Ustawa o odpadach z dnia 27 kwietnia 2001 r. narzuca okre lone sposoby post powania). Ograniczeniami, a jednocze nie wytycznymi s w tym przypadku zapisy prawa w zakresie gospodarki odpadami oraz aspekty ekonomiczne. System zbierania odpadów dla sektora gospodarczego w Województwie Mazowieckim ulega od 2002 r. stopniowemu rozwojowi i sk ada si z nast puj cych elementów: wytwórców i posiadaczy odpadów, podmiotów gospodarczych wiadcz cych us ugi w zakresie zbierania, transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, organizacji odzysku. Odpady usuwane s najcz ciej na zasadzie podstawienia przez przedsi biorstwo wywozowe pojemnika na zlecenie i koszt wytwarzaj cego odpady. Wytwórców odpadów mo na podzieli umownie na trzy grupy: Grupa I - wytwórcy wytwarzaj cy du e ilo ci odpadów, gromadz cych odpady w sposób selektywny, a nast pnie w miar mo liwo ci technologicznych i ekonomicznych poddaj cych je procesom odzysku lub unieszkodliwiania. Podmioty te posiadaj zazwyczaj w asne, wykwalifikowane s by ochrony rodowiska, transport i baz techniczn do przeróbki odpadów, cz sto ze sk adowiskami. Grupa ta cz sto sama wiadczy us ugi w ramach zbierania odpadów od mniejszych wytwórców. Grupa II - reprezentowana przez mniejszych wytwórców odpadów, którzy ze wzgl du na swoj skal lub charakter prowadzonej dzia alno ci nie maj mo liwo ci samodzielnego zbierania i zagospodarowania odpadów we w ciwy sposób. Korzystaj oni najcz ciej z us ug wiadczonych przez wykwalifikowane i wyspecjalizowane podmioty zewn trzne. Grupa III – tworz j podmioty, które wytwarzaj niewielk , w porównaniu do poprzednich grup, ilo odpadów, w zwi zku z czym cz sto umykaj one obecnym statystykom i systemowi nadzoru i kontroli. Jest to tzw. „szara strefa odpadowa” – wytwórcy, o których wiadomo na pewno, e wytwarzaj odpady, natomiast nie ma informacji, w jaki sposób i gdzie ma to miejsce. Ta grupa wytwórców reprezentuje tzw. ród a rozproszone i produkuje szeroki zakres odpadów. W badaniach ankietowych wytwórcy ci najcz ciej unikaj odpowiedzi zwi zanych z tematem zbierania i dalszej gospodarki odpadami, co sugeruje, e odbywa si to w sposób niezgodny z prawem i normami 61 ochrony rodowiska. Najbardziej prawdopodobne jest w czanie odpadów pochodz cych z dzia alno ci w strumie odpadów komunalnych, o ile inne post powanie nie jest uzasadnione ekonomicznie. Dodatkowo, istnieje stale rozwijaj ca si sie zbiorki zu ytych opon obejmuje: punkty serwisowe ogumienia (podstawowe ród o zu ytych opon), firmy eksploatuj ce pojazdy, zak ady demonta u pojazdów, gminy i osoby fizyczne. Ilo zbieranych zu ytych opon zale y od sezonu, najwi cej opon pozyskuje si w okresie wymian jesienno-zimowej i wiosennej. W zwi zku z rozwi zaniem ustawowym z 11 maja 2001 r., w którym opony zosta y obj te op at produktow , producenci i importerzy opon utworzyli Centrum Utylizacji Opon Organizacj Odzysku S.A. Zajmuje si ono tworzeniem kompleksowego systemu zbiorki, odzysku i unieszkodliwiania zu ytych opon, prowadz c wspó prac z operatorami logistycznymi oraz firmami zajmuj cymi si odzyskiem lub unieszkodliwianiem opon. 4.3.4 Osady ciekowe Komunalne osady ciekowe w Województwie Mazowieckim gromadzone by y w latach 2002 -2006 na terenie oczyszczalni, w których powsta y. Najcz stszym sposobem zbierania jest magazynowanie osadów na poletkach osadowych lub innym wydzielonym zbiorniku, do czasu wywiezienia poza teren oczyszczalni. W mniejszych obiektach stosowanym cz sto sposobem jest rozprowadzenie osadów na terenie samego obiektu, w celu nawo enia gleby lub ukszta towania warstwy glebotwórczej. W przypadku mniejszych obiektów cz sta praktyka jest wywóz osadów do wi kszej oczyszczalni, gdzie nast puje ich przerób i/lub dalsze zagospodarowanie. 4.3.5 Odpady niebezpieczne Odpady niebezpieczne zbierane s na terenie wytwarzaj cych je podmiotów, przez pracowników lub specjalistyczne firmy posiadaj ce stosowne zezwolenia. Odpady niebezpieczne zbierane s najcz ciej selektywnie do wydzielonych pojemników, odbieranych przez podmiot transportuj cy je do miejsca odzysku lub unieszkodliwienia. Cz du ych zak adów poddaje odpady niebezpieczne procesom odzysku lub unieszkodliwiania we w asnych instalacjach. Cz odpadów zbierana jest przy udziale organizacji odzysku. Na terenie województwa tworzone s lub rozwijane sieci zbierania poszczególnych rodzajów odpadów, np. wietlówek, baterii i akumulatorów, zu ytych olejów. 4.3.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych W Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004-2011 zaproponowano do wdro enia nast puj ce systemy zbierania odpadów niebezpiecznych wyst puj cych w strumieniu odpadów komunalnych: zbieranie w punktach zbiorczych (GPZON): odpady donoszone s przez mieszka ców do punktów zbiorczych.. regularny, bezp atny odbiór odpadów przez specjalistyczny samochód. zbieranie poprzez sie handlow np. apteki, sklepy ze rodkami ochrony ro lin, serwisy telefonów komórkowych itp. zbieranie odpadów niebezpiecznych prowadzone w planowanych regionalnych zak adach odzysku i unieszkodliwiania odpadów. W wyniku analizy informacji stwierdzono, e najcz stszym systemem zbierania odpadów jest system pojemnikowy. W systemie tym zbierane s przede wszystkim zu yte baterie i przeterminowane lekarstwa oraz bardzo sporadycznie zu yte wietlówki. Pojemniki ustawione s w aptekach (przeterminowane lekarstwa), punktach handlowych, szko ach i instytucjach u yteczno ci publicznej 62 (zu yte baterie i wietlówki). Ponadto sporadycznie zbierane s opakowania po przeterminowanych rodkach ro lin oraz opakowania po farbach Drugim systemem zbierania odpadów niebezpiecznych jest ich donoszenie przez mieszka ców do utworzonych na terenie gminy GPZON tj. Gminnych Punktów Zbierania Odpadów Niebezpiecznych. Wg uzyskanych informacji na terenie województwa utworzono 10 takich punktów. Zlokalizowane one w nast puj cych gminach: Ka uszyn (powiat mi ski), upno, Nowy Duninów, Staro reby, S ubice (powiat p ocki), gmina Mochowo – 2 punkty(powiat sierpecki), miasto i gmina Przysucha, gmina Rusinów (powiat przysuski), gmina Somianka (powiat wyszkowski). W GPZON zbierane s zu yte baterie i akumulatory, zu yte wietlówki, zu yty sprz t elektryczny i elektroniczny, opakowania po farbach. Kolejnym systemem zbierania jest bezp atny odbiór od mieszka ców poprzez system mobilny (samochód). Odbiór taki jest prowadzony tylko w dwóch gminach województwa tj. gmina Sanniki (powiat gostyni ski) oraz gmina Bielsk (powiat p ocki). W gminie Sanniki zbierane s w ten sposób zu yte baterie i akumulatory oraz zu yte wietlówki, natomiast w gminie Bielsk – zu yte baterie, wietlówki, przeterminowane leki, opakowania po SOR oraz zu yty sprz t elektryczny i elektroniczny – odbiorniki telewizyjne. Na terenie województwa nie jest realizowany system zbierania odpadów niebezpiecznych prowadzony w planowanych regionalnych zak adach odzysku i unieszkodliwiania odpadów. Reasumuj mo na stwierdzi , e na terenie województwa zapocz tkowano zbieranie odpadów niebezpiecznych wyst puj cych w strumieniu odpadów komunalnych. Jednak e funkcjonuj ce obecnie systemy zbierania odpadów ró ni si nieznacznie od zaproponowanych w Planie. Dotyczy to w szczególno ci bardzo rozpowszechnionego systemu pojemnikowego. W zwi zku z powy szym proponuje si uwzgl dni ten rodzaj zbierania przy aktualizacji Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2007-2011 z uwzgl dnieniem lat 2012-2015. 4.3.5.2 Odpady zawieraj ce PCB Na terenie Województwa Mazowieckiego nie istnieje aden zorganizowany system zbierania odpadów zawieraj cych PCB. Posiadacze tych odpadów, w celu usuni cia i/lub unieszkodliwienia PCB, powinni zwróci si bezpo rednio do firm zajmuj cych si zbieraniem, dekontaminacj oraz unieszkodliwianiem urz dze i odpadów zawieraj cych PCB. 4.3.5.3 Oleje odpadowe Odpady olejowe w du ych zak adach na terenie Województwa Mazowieckiego odbierane by y przez firmy specjalistyczne trudni ce si zbieraniem: olejów przepracowanych, emulsji olejowo-wodnych, szlamów zaolejonych oraz prowadz ce serwis separatorów olejowych i odstojników. Nie istnia zorganizowany system zbierania olejów odpadowych w sektorze ma ych i rednich przedsi biorstw i indywidualnych u ytkowników. 63 4.3.5.4 Baterie i akumulatory Aktualnie na terenie kraju funkcjonuj 3 firmy zajmuj ce si zbieraniem i odzyskiem akumulatorów kwasowo-o owiowych. Na terenie Województwa Mazowieckiego dzia a instalacja do odzysku i unieszkodliwiania baterii i akumulatorów – Pro-Eko w Piasecznie. Pozosta e firmy to: ZGH „Orze Bia y” S.A. w Bytomiu (moc przerobowa 100 tys. Mg akumulatorów), „Baterpol” Sp. z o.o. w wi toch owicach (moc przerobowa 70 tys. Mg). Zu yte akumulatory Ni-Cd przerabiane s w firmie MarCo Ltd. w Rudnikach ko o Cz stochowy. Firmy te posiadaj w asn sie zbierania akumulatorów kwasowo-o owiowych obejmuj teren ca ego kraju, tak e Województwa Mazowieckiego. Zbieranie baterii i akumulatorów ma ogabarytowych funkcjonuje w ograniczonym zakresie, gdy odpady te powstaj w du ym rozproszeniu. W Warszawie dzia a - Reba Organizacja Odzysku S.A. najwi ksza w Polsce organizacja odzysku baterii i akumulatorów ma ogabarytowych. W zakresie pozosta ych typów baterii i akumulatorów w Województwie Mazowieckim tworzone s aktualnie systemy zbierania. 4.3.5.5 Odpady zawieraj ce azbest System zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów zawieraj cych azbest powinien by prowadzony w oparciu o zapisy aktualnie obowi zuj cych aktów prawnych dotycz cych ww. problematyki. cis e przestrzeganie procedur ma na celu zapewnienie usuni cia wyrobów azbestowych w sposób bezpieczny dla rodowiska i zdrowia ludzkiego. Jak wykaza a analiza stanu aktualnego w tym zakresie, realizacja procedur odbywa si nie w pe ni. Przedsi biorcy zajmuj cy si zbieraniem i transportem odpadów zawieraj cych azbest najcz ciej spe niaj stawiane im wymagania w zakresie posiadania stosowanych pozwole i decyzji oraz wywi zuj si z na onych na nich przepisami obowi zków. Za nieprawid owe nale y stwierdzi post powanie podmiotów b cych cicielami wyrobów zawieraj cych azbest (przede wszystkim osoby nie b ce przedsi biorcami). Przyczynami takiego stanu rzeczy s przede wszystkim: niska wiadomo ekologiczna mieszka ców; brak rodków finansowych. Nast pstwem takiego stanu rzeczy jest pozbywanie si odpadów azbestowych (najcz ciej p yt eternitowych pochodz cych z pokry dachowych) w sposób ca kowicie niezorganizowany w miejscach nieprzeznaczonych do tego celu – np. w lasach (tzw. „dzikie wysypiska”). Istotn luk w aktualnie funkcjonuj cym systemie zbierania, transportu i unieszkodliwiania odpadów zawieraj cych azbest na terenie Województwa Mazowieckiego jest brak spe niaj cej wymogi prawne i rodowiskowe instalacji do unieszkodliwiania azbestu – sk adowiska odpadów niebezpiecznych lub wydzielonej kwatery do sk adowania odpadów azbestowych na którym z funkcjonuj cych obiektów. 4.3.5.6 rodki ochrony ro lin Aktualnie racjonaln gospodark rodkami ochrony ro lin ( .o.r.) tj. nabywanie w ilo ciach niezb dnych dla bie cych potrzeb, wymusi y wysokie ceny rodków. W efekcie przeterminowaniu ulegaj nieznaczne ilo ci rodków ochrony ro lin. Powstaj natomiast odpady opakowaniowe po .o.r. System zbierania opakowa po .o.r. regulowany jest przez Ustaw z dnia 11 maja 2001 r. o opakowaniach i odpadach opakowaniowych (Dz. U. Nr 63, poz. 638 z pó n. zmianami). Ssprzedaj cy s zobowi zani do pobrania kaucji ustalonej przez producenta lub importera w wysoko ci od 10-30% ceny rodka niebezpiecznego oraz zwrotu zu ytego opakowania po tych rodkach. W przypadku braku mo liwo ci wywi zania si z tego obowi zku sprzedawców, producenci i importerzy s zobowi zani do odbierania na w asny koszt opakowa wielokrotnego ytku, w tym opakowa po wykorzystanych .o.r. oraz zwrotu pobranej kaucji. Równi z opakowania 64 donosze przez indywidualnych u ytkowników do GPZON powsta ych na terenie gmin (np. w gminie Bielsk). 4.3.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow Na terenie Województwa Mazowieckiego nie istnieje zorganizowany system zbierania zu ytych urz dze elektrycznych i elektronicznych wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow . Odpady te w du ej cz ci znajduj si w strumieniu odpadów komunalnych b s deponowane na „dzikich wysypiskach”. Pocz wszy od 2005 r. obowi zuje na terytorium Polski ustawa z dnia 29 lipca o zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym (Dz. U. Nr 180, poz. 1495). Jest to regulacja prawna oparta na koncepcji rozszerzonej odpowiedzialno ci producenta. Istot ustawy jest stworzenie warunków dla zapewnienia odpowiedniego poziomu zbierania, odzysku i recyklingu zu ytego sprz tu elektrycznego i elektronicznego. System jest obecnie w fazie tworzenia, w pe ni powinien funkcjonowa od 1 stycznia 2008 r.. Poni ej zaprezentowano schemat systemu gospodarowania zu ytym sprz tem elektrycznym i elektronicznym zgodny z polskimi przepisami. S prz t wyprodu ko wan y w kraju S prz t z imp ortu W PRO W ADZAJ CY SPR Z T ELEKTRYC ZNY I ELEKTRO NICZNY ORGANIZ ACJ A ODZ YSKU S PRZ TU E LEKT RYCZNE GO I E LEKTRONICZNEGO S prz t na byty wew n trzws pó lno towo U YTKO W NICY SPRZ TU ZBIERAJ CY ZU YTY SPR Z T ELEKTRYC ZNY I ELEKTRO NICZNY P ONO W N E U YC IE SP RZ TU W CA CI L UB W CZ CI PUN KTY ZBIERANIA Z U Y T E G O S P R Z TU P R O W A D Z C Y Z AK AD P R Z E T W A R Z A N IA Z U Y T E G O S P R Z TU P R O W AD Z C Y D ZIA ALN O W Z A K R E S IE R EC Y K LIN G U PR O W AD Z C Y D ZIA AL NO W ZAK R E SIE I N N Y C H N I R E C Y K L IN G P R O C E SÓ W O D ZY S KU P RO W AD Z AC Y D Z IA A L N O W Z AK R ES IE U N IES Z K O D LIW IAN IA Rysunek 4.3.5.7 System gospodarowania zu ytym sprz tem elektrycznym i elektronicznym (za Kpgo) 4.3.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy Istniej cy system zbierania pojazdów wycofanych z eksploatacji opiera si o funkcjonuj ce na obszarze Województwa Mazowieckiego stacje demonta u pojazdów posiadaj ce stosowane zezwolenia Wojewody Mazowieckiego oraz o punkty zbierania pojazdów równie legitymuj ce si stosownymi dokumentami uprawniaj cymi do prowadzenia dzia alno ci (ich wykaz znajduje si na stronie internetowej Mazowieckiego Urz du Wojewódzkiego). Dodatkowo na obszarze województwa zlokalizowana jest jedna linia do strz pienia z omu. 65 Stowarzyszenie Forum Recyklingu Samochodów (FORS) wskazuje na jeszcze jeden istotny element charakteryzowanego systemu– tzw. szar stref . Aktualnie bowiem tylko co 10. samochód trafia do dzia aj cej legalnie stacji demonta u pojazdów. 4.3.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne System zbierania odpadów medycznych na terenie placówek s by zdrowia jest prowadzony w oparciu o wewn trzne procedury obowi zuj ce w poszczególnych jednostkach s by zdrowia. W zwi zku z brakiem szczegó owych informacji nie mo na jednoznacznie oceni prawid owo ci funkcjonowania zbierania. Jednak e zg aszane przez niektóre jednostki s by zdrowia, zadania inwestycyjne i modernizacyjne do wykonania, wskazuj na dostosowanie procedur do obowi zuj cych wymaga . W zwi zku z brakiem szczegó owych informacji w zakresie systemu zbierania odpadów weterynaryjnych równie nie mo na oceni jednoznacznie prawid owo ci funkcjonowania systemu. 4.4 Instalacje do odzysku/unieszkodliwiania odpadów 4.4.1 Odpady komunalne Instalacje do odzysku odpadów komunalnych Wg informacji zawartych w WPGO na lata 2004-2011, na terenie Województwa Mazowieckiego w 2002 r. funkcjonowa y nast puj ce obiekty do odzysku odpadów: dwa kompleksowe zak ady gospodarki odpadami komunalnymi o cznej mocy przerobowej 173 000 Mg/rok (w tym ZUSOK – 128 000 Mg/rok oraz ZUOK Kobierniki – 45 000 Mg/rok), 10 sortowni (poza ZUSOK i ZUOK), w tym 4 sortownie przyjmuj ce odpady zmieszane i 6 sortowni przyjmuj cych odpady z selektywnego zbierania o cznej mocy przerobowej 328 635 Mg/rok, 5 kompostowni (poza ZUSOK i ZUOK), w tym 3 pryzmowe i dwie z biostabilizatorem bnowym obrotowym o cznej mocy przerobowej 254 950 Mg/rok (w tym brak danych o mocy przerobowej kompostowni w Susku). W 2005 r. na terenie województwa funkcjonowa o tylko 8 sortowni o cznej mocy przerobowej 291 675 Mg/rok, natomiast ilo kompostowni pozosta a niezmieniona. W 2006 r. zwi kszy a si ilo sortowni do 9 oraz ilo kompostowni do 6. W wyniku prowadzonych zmian ilo ciowych instalacji, zmianie uleg y równie moce przerobowe. W 2006 r. zwi kszy a si moc przerobowa funkcjonuj cych sortowni o 41 000 Mg/rok, czyli do 332 675 Mg/rok, natomiast moc przerobowa kompostowni pozostaje bez zmian. Wynika to z faktu, i w 2006 r., wg informacji uzyskanych ze Starostwa Powiatowego w Sierpcu, w dniu 2.12.2005 r. cofni ta zosta a decyzja na prowadzenie dzia alno ci w zakresie odzysku odpadów dla kompostowni w Susku. Zarz dzaj cy t kompostowni nie przed yli informacji n.t. mocy przerobowej powy szej instalacji. Instalacje do unieszkodliwiania odpadów komunalnych Instalacja do termicznego przekszta cania odpadów Jedyna w Województwie Mazowieckim instalacja do termicznego przekszta cania odpadów funkcjonuje na terenie zak adu ZUSOK w Warszawie. Maksymalna moc przerobowa instalacji wynosi 57 000 Mg. W 2002 r., w instalacji tej unieszkodliwiono wst pnie przesegregowane odpady komunalne w ilo ci 35 868 Mg, natomiast w 2005 r. – 44 380 Mg. Jak wynika z przytoczonych danych, zwi kszy a si ilo odpadów unieszkodliwianych w powy szej instalacji osi gaj c maksymaln wydajno tej instalacji (wielko przerobowa instalacji termicznej waha si w granicach 66 6 Mg/h, co daje maksymaln ilo odpadów unieszkodliwionych rocznie w granicach 45 000 Mg). Wytworzona w tym procesie energia jest wykorzystana w produkcji energii elektrycznej, która cz ciowo jest sprzedawana do sieci pa stwowej. Proponuje si rozwa mo liwo zwi kszenia wydajno ci instalacji poprzez budow II linii do termicznego przekszta cania odpadów, w celu zwi kszenia efektywno ci unieszkodliwiania odpadów Sk adowiska odpadów Podstawowym procesem unieszkodliwiania odpadów komunalnych na terenie Województwa Mazowieckiego jest deponowanie odpadów na sk adowiskach. Zestawienie syntetyczne charakteryzuj ce sk adowiska odpadów w 2005 r. w porównaniu do 2002 r. przedstawiono w tabeli 4.4.1.1. Tabela 4.4.1.1. Zestawienie danych o sk adowiskach odpadów funkcjonuj cych w 2005 r. na terenie Województwa Mazowieckiego w odniesieniu do 2002 r. Wyszczególnienie Jednostka 2002 2005 Ilo czynnych sk adowisk szt. 134* 115 Powierzchnia ca kowita ha 330,92 262,11 Powierzchnia wykorzystana ha 200,04 140,23 Monitoring, w tym: - wody powierzchniowe szt. 9 10 - wody podziemne szt. 69 82 - odcieki szt. 13 46 - gaz sk adowiskowy szt. 4 26 - uszczelnienie dna szt. 15 44 Ilo zamkni tych sk adowisk szt. 104 122 * Wg informacji WIO , sk adowisko Roz ogi w Woli Kra niczej w 2005 r. jest zakwalifikowane, jako sk adowisko przemys owe (w 2002 r. funkcjonowa o, jako sk adowisko balastowe w grupie sk adowisk komunalnych) ród o: WIO W wyniku przeprowadzonej analizy, stwierdzono, e: ilo czynnych sk adowisk na terenie Województwa Mazowieckiego zmniejszy a si o 18 obiektów (sk adowiska zosta y zamkni te), powierzchnia ca kowita zajmowana przez sk adowiska zmniejszy a si o ok. 12% w stosunku do powierzchni zajmowanej w 2002 r., powierzchnia wykorzystana przez funkcjonuj ce sk adowiska zmniejszy a si o ok. 18% w stosunku do powierzchni wykorzystywanej w 2002 r., zwi kszy a si ilo sk adowisk prowadz cych monitoring: wód powierzchniowych w bardzo niewielkim stopniu (1 sk adowisko), wód podziemnych (o 43 sk adowiska), odcieki (o 33 sk adowiska) oraz gaz sk adowiskowy (o 22 sk adowiska). Reasumuj c mo na stwierdzi , e pomimo obowi zuj cego Rozporz dzenia Ministra rodowiska z dnia 9 grudnia 2002 r w sprawie zakresu, czasu, sposobu oraz warunków prowadzenia monitoringu sk adowisk odpadów. (Dz. U. nr 220., poz. 1858) nie wszystkie funkcjonuj ce sk adowiska spe niaj jego wymogi w zakresie monitoringu. Sytuacja ta mo e wynika z braku rodków finansowych na inwestycje na sk adowiskach odpadów, a prowadzenie dalszych inwestycji mo e nie by op acalne, gdy sk adowisko w krótkiej perspektywie czasu przeznaczone jest do likwidacji. Wykaz funkcjonuj cych i zamkni tych sk adowisk przedstawiono w za czniku 2., wykaz sk adowisk w trakcie rekultywacji przedstawiono w za czniku 3, natomiast wykaz sk adowisk, na których prowadzony jest monitoring po rekultywacji przedstawiono w za czniku 4. 67 4.4.2 Odpady opakowaniowe W Województwie Mazowieckim stworzy a si sie instalacji do recyklingu i odzysku odpadów opakowaniowych. Realizowane przedsi wzi cia maj g ównie charakter inwestycji sektora gospodarczego tj. odzysk lub unieszkodliwianie we w asnych instalacjach, na podstawie zezwole na odzysk lub unieszkodliwianie lub wspólny odzysk lub unieszkodliwianie z odpadami komunalnymi, tam gdzie jest to mo liwe (sortownie, kompostownie oraz zak ad termicznego unieszkodliwiania odpadów w Województwie Mazowieckim, patrz rozdzia 4.4.1). Odpady opakowaniowe s poddawane procesom odzysku i recyklingu na terenie województwa jak i poza nim. W Województwie Mazowieckim istniej g ównie zak ady recyklingu odpadów z papieru i tworzyw sztucznych. W za czniku 5 zosta y przedstawione instalacje do przetwarzania odpadów opakowaniowych . 4.4.3 Odpady z sektora gospodarczego Wed ug informacji zawartych w WPGO na lata 2004-2011, na terenie Województwa Mazowieckiego w 2002 r. funkcjonowa o 213 instalacji i urz dze do odzysku oraz 9 instalacji i urz dze do unieszkodliwiania odpadów innych ni niebezpieczne i komunalne (w tym 3 instalacje do termicznego przekszta cania odpadów). Wed ug WBGO i WIO , na terenie Województwa Mazowieckiego w 2005 r. funkcjonowa y 132 instalacje i urz dzenia do odzysku oraz 9 instalacji i urz dze do unieszkodliwiania odpadów innych ni niebezpieczne i komunalne (w tym 3 instalacje do termicznego przekszta cania odpadów) oraz zlokalizowanych by o 14 sk adowisk odpadów innych ni komunalne (w tym 12, na których w 2005 r. deponowano odpady). Ponad 66% obiektów to instalacje stosuj ce procesy oznaczone kodem R14 (inne dzia ania polegaj ce na wykorzystaniu odpadów w ca ci lub cz ci) oraz R5 (recykling i regeneracja innych materia ów nieorganicznych) i R4 (recykling lub regeneracja metali i zwi zków metali). W województwie w 2002 r. zlokalizowanych by o 16 sk adowisk odpadów innych ni komunalne, a w 2005 r. – 12 takich obiektów. Zinwentaryzowano tak e 18 nieczynnych sk adowisk odpadów przemys owych. Na 15 sk adowiskach odpadów komunalnych dopuszczono sk adowanie odpadów przemys owych. Wykaz instalacji do odzysku/unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego przedstawiono w za czniku 6. 4.4.4 Osady ciekowe Na terenie Województwa Mazowieckiego w 2005 r. funkcjonowa y trzy obiekty do odzysku osadów ciekowych: Kompostownia w Garwolinie, moc przerobowa 2 640 Mg/rok, metoda R14, Linia technologiczna do produkcji materia u Stabirol w Wierzbicy, Moz przerobowa 210 000, metoda R10, Kompostownia w Grodzisku Mazowieckim, moc przerobowa 25 000, metoda R3. 68 4.4.5 Odpady niebezpieczne Wytwarzane w Województwie Mazowieckim odpady niebezpieczne przez podmioty gospodarcze poddawane s procesom odzysku i unieszkodliwiania w instalacjach zlokalizowanych na terenie Województwa Mazowieckiego, jak i na terenie kraju. Wykaz funkcjonuj cych instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów przedstawiono w tabeli 4.4.5.1. Tabela 4.4.5.1 Wykaz funkcjonuj cych instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów na terenie Województwa Mazowieckiego ciciel instalacji Rodzaj instalacji Moc przerobowa Rodzaj odpadu -piec obrotowy: 3000 ton odpady z grup w tym 1500 dla odpadów 05,06,07,08,12,13,14, Instalacje PKN ORLEN S.A., z zewn trz 15,16,19 termicznego ock -piece fluidalne: 45000 ton unieszkodliwiania w tym 10000 ton dla odpady z grup odpadów z zewn trz 05, 13, 16, 19 neutralizator cieków cyjankowych – 9 000 Mg/r, Zak ady Instalacja do neutralizator cieków Elektronowe neutralizacji cieków chromowych – 6 000 Mg/r 11 01 11, „LMINA: S.A. chemicznych neutralziator cieków w Piasecznie kwa no-alkalicznych – 75 000 Mg/r PPU PetrochemInstalacja do odzysku 1700 Mg 130202-05,130305-07 sk S.A., P sk olejów Oczyszczalnia URSUS Media Sp., odpady z grup 30000 Mg cieków Warszawa 06,09,10,11,16,19,20 przemys owych ZPP AUTO Sp. Instalacja do odpady z podgrupy z o.o. 40 Mg neutralizacji ciek ych 0601 Siedlce odpadów Instalacja do unieszkodliwiania odpady z podrup Separator Service odpadów 14 700 Mg 0202,0203,0206,1305, Sp. z o.o., Piaseczno 1908 z separatorów olejów i t uszczy AWAS SERVICE Instalacja do bd odpady z grup 13 i 19 Sp. z o.o. odwadniania piasków w Warszawie i osadów z separatora Przedsi biorstwo odpady z grup 01, 02, Kruszyw Lekkich Piece obrotowe do 12000 Mg 03,04,05,06,07,08,11,12 KERAMZYT, produkcji keramzytu ,13,14,15,16,17,19,20 Mszczonów Instalacja do UTIMER Sp. z o.o., 250 Mg 060404,160213,168101 unieszkodliwiania Warszawa lamp rt ciowych Przedsi biorstwo Us ug Wodoci gowoInstalacja do odpady z grupy 13, 14, 1 500 Mg odwadniania osadów 16, 19 Kanalizacyjnych „KOZAK” w Warszawie 69 ciciel instalacji Rodzaj instalacji Moc przerobowa Rodzaj odpadu 190810, 130503, 130506, 130507, 130508, 160303, 4080 Mg 160104, 110105, 110111, 070108, 110107 Aquarius&Co Iwona Górzkowskaoczyszczalnia Jarzabek cieków komunalnych w Piasecznie Sprzeda i Odzysk Metali Szlachetnych w Warszawie Przetwórstwo Metali Szlachetnych. Odzysk srebra z materia ów fotograficznych. Hubert Bartnicki. Koby ka Przetwórstwo Metali Szlachetnych, M. Buczy ski Warszawa ARGO-FILM, Warszawa/odz. awie ARGO-FILM Zak ad Nr 1 w Nadarzynie Fundacja Ochrony Warstwy Ozonowej PROZON w Warszawie Odzysk srebra z odpadów fotograficznych 1000 l/dzie Elektrolityczny odzysk metali nie elaznych 4 250 Mg Odzysk srebra z odpadów fotograficznych odpady z grupy 09 odpady z grupy 09, 08, 11 15 000 l/m-c 09 01 04 Odzysk srebra z odp. fotograficznych 960 Mg odpady z grupy 09 odzysk metali szlachetnych 250 Mg odpady z grupy 09 Instalacja do regeneracji czynników ch odniczych 70 Mg odpady z grupy 07 i 14 Odpady deponowane by y na sk adowiskach odpadów przemys owych i komunalnych zlokalizowanych w Województwie Mazowieckim lub poza jego granicami. Na terenie Województwa Mazowieckiego status sk adowiska odpadów niebezpiecznych posiada zak adowe sk adowisko popio u i la PKN ORLEN S.A. Zak ad Produkcyjny w P ocku. Powierzchnia sk adowiska – 0,788 ha, pojemno wykorzystana – 5 844,297 m3 (planowana 21 500 m3). Sk adowisko posiada uszczelnienie pod a naturalne (gliny) oraz sztuczne (folia PEHD). Na sk adowisku deponowane s odpady o kodzie – 19 01 11 w ilo ci 664,856 Mg. Odpady niebezpieczne s sk adowane g ównie poza granicami województwa. Najwi ksze ilo ci odpadów zdeponowano na sk adowisku EKO-BORUTA – gleba i ziemia zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (170503*), odpady materia ów i elementów budowlanych(170106*) i odpady zawieraj ce azbest z podgrupy 17 06 oraz w Trzemesznie „IZOPOL” – odpady materia ów i elementów budowlanych (170106*) i odpady zawieraj ce azbest z podgrupy 170601* i 170605*. Ponadto, odpady deponowane by y na sk adowisku odpadów niebezpiecznych w Tarnowie (Jednostka Ratownictwa Chemicznego) oraz na sk adowisku odpadów komunalnych w Goraninie. Ponadto odpady niebezpieczne by y deponowane w przesz ci na zak adowych sk adowiskach na terenie Województwie Mazowieckiego. Wykaz sk adowisk przedstawiono w tabeli 4.4.5.2, natomiast charakterystyk sk adowisk w za czniku 7. 70 Tabela 4.4.5.2 Wykaz zak adowych sk adowisk odpadów przemys owych, na których deponowane by y odpady niebezpieczne Pojemno Nazwa sk adowiska Miasto Gmina Powiat wykorzystana [Mg] Sk adowisko Odpadów dzielnica Pohutniczych Hutu LucchiniWarszawa m.st. Warszawa 362563,8 Bielany Warszawa Zamkni te Sk adowisko „KONIA Rzeczków Wierzbica radomski 53783,0 GÓRA” w Rzeczkowie FsiWP IZOLACJA w upad ci Zamkni te Sk adowisko odpadów Marki Marki wo omi ski 27633,0 produkcyjnych „stare” FOC Fomar Roulunds Zamkni te Sk adowisko odpadów Zawisty Ma kinia ostrowski 85200,0 azbestowo – cementowych Podle ne Górna Zamkni te Sk adowisko odpadów Sochacze Sochaczew sochaczewski bd przemys owych ChZWCh w CHEMITEX Zamkni te sk adowisko st uczki szklanej ze wietlówek na terenie Bosewo ugosiod wyszkowski 364,0 posesji prywatnej w Bosewie Stare o Starym – „dzikie” Zamkni te WYLEWISKO Radom m.Radom 145185,0 osadów garbarskich Radomskich Radom Zak adów Garbarskich Do sk adowisk wyj tkowo zagra aj cych rodowisku i zdrowiu ludzi nale mogilniki - le zabezpieczone i zawieraj ce wymieszane odpady niebezpieczne (przeterminowane rodki ro lin i opakowania po nich). 4.4.5.1 Odpady niebezpieczne wyst puj ce w strumieniu odpadów komunalnych Na terenie Województwa Mazowieckiego nie funkcjonuj instalacje do odzysku/unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych wyst puj cych w strumieniu odpadów komunalnych. Odpady zebrane w wyniku selektywnej zbierania s przekazywane do instalacji zlokalizowanych zarówno na terenie województwa, jak i na terenie kraju. W instalacjach tych odpady te poddawane s procesom odzysku/unieszkodliwiania razem z odpadami niebezpiecznymi z sektora gospodarczego posiadaj cymi identyczne w asno ci fizyko-chemiczne, jak odpady niebezpieczne ze strumienia odpadów komunalnych. 4.4.5.2 Odpady zawieraj ce PCB Wg stanu na dzie 31.12.2005 r. na terenie kraju funkcjonowa y 3 instalacje s przekszta cania ciek ych odpadów PCB. Nale one do: 1. SARP Industries/Onyx w D browie Górniczej; 2. Zak adów Chemicznych ROKITA SA w Brzegu Dolnym; 3. Zak adów Azotowych ANWIL SA we W oc awku. 71 ce do termicznego Ponadto firma POFRABAT sp. z o.o. zajmuje si unieszkodliwianiem sta ych odpadów PCB – zbiera a nast pnie przekazuje kondensatory do spalenia francuskiej firmie TREDI. Firma INTEREKO przekazuje natomiast zebrane urz dzenia z PCB do firmy INDAVER (w Belgii). 4.4.5.3 Oleje odpadowe Wg danych na koniec 2006 r. odpady z grupy 13 poddawane by y procesowi odzysku lub unieszkodliwiania w instalacjach na terenie Województwa Mazowieckiego, jak równie w instalacjach funkcjonuj cych na terenie kraju w: AWAS Polska w Warszawie – poddawane s procesom oczyszczania-odwadaniania, SEPARATOR SERWIS Sp. z o.o. w Piasecznie - poddawane s procesom oczyszczania, Rafinerii Nafty Jedlicze – metod rerafinacji lub krakingu termicznego, Po udniowych Zak adach Rafineryjnych Naftopol S.A. Oddzia K dzierzyn-Ko le – metod krakingu termicznego, Na terenie kraju dzia aj obecnie 3 organizacje odzysku, które w imieniu producentów i importerów olejów organizuj zbieranie i zagospodarowanie olejów odpadowych w celu osi gni cia wymaganych poziomów odzysku i recyklingu. S to: Konsorcjum Olejów Przepracowanych – Organizacja Odzysku S.A. w Jedliczu, Oiler Organizacja Odzysku S.A. Plastekol Organizacja Odzysku S.A. 4.4.5.4 Baterie i akumulatory Funkcjonuj ce instalacje w zakresie odzysku/unieszkodliwiania zu ytych akumulatorów i baterii przedstawiono w rozdziale 4.3.5.4. 4.4.5.5 Odpady zawieraj ce azbest Na terenie Województwa Mazowieckiego funkcjonuje 1 instalacja, która przyjmuje odpady zawieraj ce azbest. Instalacja ta zlokalizowana jest miejscowo ci Rachocin, w gminie Sierpc (powiat sierpecki). W cicielem przedmiotowego sk adowiska jest Urz d Miasta Sierpc, natomiast Zarz dzaj cym – Zak ad Gospodarki Mieszkaniowej w Sierpcu (z siedzib przy ul. Traugutta 33, 09200 Sierpc). Z informacji uzyskanych od Zarz dzaj cego wynika, e na charakteryzowane sk adowisko przyjmowane s obecnie odpady niebezpieczne zawieraj ce azbest celem ich czasowego magazynowania – do 1 roku (decyzja w zakresie gospodarki odpadami W R – P/6620/8/2003 Wojewody Mazowieckiego). Jednostka ta posiada opracowan dokumentacj techniczn dotycz rozbudowy i modernizacji sk adowiska odpadów o 2 kwatery do unieszkodliwiania odpadów zawieraj cych azbest. Aktualnie dokumentacja ta zosta a przed ona w ciwym organom celem uzyskania pozwolenia na budow . 4.4.5.6 rodki ochrony ro lin Odpady o kodzie 02 01 08* mog by unieszkodliwianie w instalacjach zlokalizowanych na terenie kraju w miejscowo ciach: Kutno, Zgierz, Tczew, D browa Górnicza oraz Konin. Do unieszkodliwiania stosowany jest proces D10 - Termiczne przekszta canie odpadów w instalacjach lub urz dzeniach zlokalizowanych na l dzie oraz D9-obróbka fizyko-chemiczna nie wymieniona w innym punkcie niniejszego za cznika (tj .za cznika 5 do Ustawy o odpadach), w wyniku której powstaj odpady, unieszkodliwiane za pomoc któregokolwiek z procesów wymienionych w punktach od D11 do D12 (np. parowanie, suszenie, str canie). 72 4.4.5.7 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow W rejestrze G ównego Inspektora Ochrony rodowiska (rejestr prowadzony jest od 1 lipca 2006 r.) zarejestrowanych jest 14 przedsi biorców zajmuj cych si przetwarzaniem zu ytego sprz tu elektrycznego i elektronicznego. S to: Serwisownia Sp. z o.o., Warszawa ZOMIS Sp. z o.o., Warszawa Eko Harpoon Technologie Ekologiczne Sp. z o.o., Cz stków Mazowiecki SYNERGIS Sp. z o.o., Grodzisk Mazowiecki UTIMER Sp. z o.o., Warszawa CleanMed S.C. T. Kupiec & T. Duszy ski, Sucho ebry Spó dzielnia Pracy ARGO – FILM, Warszawa REMONDIS Electrorecycling Sp. z o.o., Warszawa PMS BARTNICKI H. Bartnicki, Koby ka THORNMANN RECYCLING, Warszawa PPHU WITMAR, Radom NESTLE WATERS POLSKA S.A.,Warszawa Mechanika Pojazdowa Blacharstwo, Lakiernictwo M. Ga ko, W. Ga ko Spó ka Jawna, Mi sk Mazowiecki Import – Export Electronics K. Sawicki, Warszawa Szersze informacje na temat przedsi biorców zajmuj cych si przetwarzaniem zu ytego sprz tu elektrycznego i elektronicznego udost pnione s na stronie internetowej pod adresem http://www.rzseie.gios.gov.pl 4.4.5.8 Wycofane z eksploatacji pojazdy Wg informacji uzyskanych z Mazowieckiego Urz du Wojewódzkiego w Warszawie na terenie województwa w dniu 30.06.2006 r. funkcjonowa y 53 firmy posiadaj ce zezwolenie Wojewody Mazowieckiego w zakresie prowadzenia demonta u pojazdów i w zakresie wydawania za wiadcze o przyj ciu samochodu do kasacji ( czna ilo odpadów dopuszczona do odzysku i wyra ona w Mg/rok wynosi a dla tych podmiotów 45 949 (odpady o kodzie 16 01 04*) i 49 906 (odpady o kodzie 16 01 06). Ponadto jedna z wymienionych firm posiada a lini do strz pienia z omu o maksymalnej mocy przerobowej 15 000 sztuk pojazdów/rok. Z zapisów WPGO (Uchwa a Sejmiku nr 119/2003 z 15 grudnia 2003 r. w sprawie uchwalenia Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami) wynika, e w momencie opracowywania dokumentu, na terenie województwa dzia o 76 podmiotów gospodarczych posiadaj cych uprawnienia wojewody do wydawania za wiadcze niezb dnych do wyrejestrowania samochodu, a wi c o 23 wi cej ni w czerwcu 2006 r.. Wed ug przedstawicieli Stowarzyszenia Forum Recyklingu Samochodów, przy za eniu, e tzw. „szara strefa” ulegnie likwidacji, obecna moc przerobowa charakteryzowanych instalacji b dzie niewystarczaj ca. 4.4.5.9 Odpady medyczne i weterynaryjne Wg Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2004-2011, na terenie Województwa Mazowieckiego w 2002 r. funkcjonowa o 15 instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych. Instalacje te posiada y moc przerobow cznie ok. 3700Mg/rok. Ilo unieszkodliwionych odpadów w 2002 r. wynosi a 1643,6 Mg, co stanowi o obci enie mocy przerobowej w 44,4%. Natomiast w 2003 r. funkcjonowa o 10 instalacji o mocy przerobowej- 1521 Mg/rok. W roku 2005 ilo instalacji wynosi a wzros a do 13, a moc przerobowa znacznie si zwi kszy a i kszta towa a si na 73 poziomie – 6 231 Mg/rok. Ilo unieszkodliwionych odpadów w 2005 r. wynosi a 3260,645 Mg, co stanowi o obci enie mocy przerobowej w 52,3%. Natomiast w 2006 r. (stan na dzie 31.10) funkcjonowa o ju 9 instalacji o cznej mocy przerobowej – 5 131 Mg/rok. Aktualnie funkcjonuj ce instalacje s dostosowane do obowi zuj cych wymogów prawnych. Zmieniaj ca si ilo instalacji oraz ich wydajno w latach 2003-2005 by a wynikiem braku dostosowania do wymogów prawa polskiego oraz technologii BAT. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, e funkcjonuj ce instalacje posiadaj wystarczaj ce moce przerobowe do unieszkodliwiania wytwarzanych odpadów medycznych i weterynaryjnych. 4.5 Stan realizacji Planów gospodarki odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego Ustawa o odpadach w art. 14 nak ada obowi zek opracowania planów gospodarki odpadami na poszczególnych szczeblach jednostek administracyjnych. Zgodnie z uregulowaniami prawnymi powiatowe plany gospodarki odpadami winny by uchwalone do 31.12.2003 r., natomiast gminne plany gospodarki odpadami – do 30.06.2004 r. Stopie opracowania i uchwalenia powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami w Województwie Mazowieckim do dnia 31.12.2006 r. przedstawiono w tabeli 4.5.1. Tabela 4.5.1 Stopie opracowania i uchwalenia powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami w Województwie Mazowieckim do dnia 31.12.2006 r. Ilo opracowanych planów Ilo uchwalonych planów Wyszczególnienie % stopie % stopie szt. szt. realizacji realizacji Plany powiatowe 42 100 41 97,6 Plany gminne 300 97 271 87,7 ród o: Urz d Marsza kowski Jak wynika z powy szego zestawienia wszystkie powiaty opracowa y plany. W przypadku gmin plany opracowa o 300 jednostek administracji samorz dowej, co stanowi 97% ogó u. Natomiast stwierdzono, e na terenie Województwa Mazowieckiego 9 gmin nie opracowa o planów gospodarki odpadami, a w 38 gminach nie uchwalono przedmiotowych planów. Wiadomym jest, i 1 powiat pomimo przygotowania planu gospodarki odpadami, nadal nie uchwali powy szego dokumentu. W terminie ustawowym, zarówno w gminach jak i powiatach powsta y tylko po 2 plany gospodarki odpadami. Szczegó owe informacje przedstawiono w za cznikach 8 i 9. 74 5 Stan realizacji zaplanowanych celów, dzia i zada zmierzaj cych do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami 5.1 Odpady komunalne W „Planie Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” za ono cele przewidziane do osi gni cia w horyzoncie czasowym krótko- i d ugookresowym, obejmuj cym odpowiednio lata 2004-2007 oraz 2008-2011. Bior c pod uwag okres sprawozdawczy wskazany w przedmiotowym dokumencie, wynikaj cy z zapisów obowi zuj cego prawodawstwa (Ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o zmianie ustawy o odpadach oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 175, poz. 1458). Zgodnie z art. 9 ust. 2 w/w ustawy, okres sprawozdawczy liczony jest od dnia uchwalenia pierwszego planu gospodarki odpadami do dnia 31 grudnia 2006 r..), nie b dzie mo liwe wskazanie ilo ciowych danych do ko ca 2007 r., ale istnieje mo liwo okre lenia trendu wskazuj cego na perspektyw realizacyjn na koniec 2007 r. Cele przewidziane do osi gni cia w gospodarce odpadami komunalnymi w latach 2004-2007: kampania edukacyjno-informacyjna mieszka ców Województwa Mazowieckiego w zakresie prawid owego funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi, uporz dkowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi w województwie, ze szczególnym uwzgl dnieniem tworzenia ponad lokalnych struktur organizacyjnych, obj cie wszystkich mieszka ców miast i 95% mieszka ców terenów wiejskich zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych, rozwój i podniesienie skuteczno ci selektywnego zbierania odpadów dla osi gni cia odpowiednich limitów odzysku i recyklingu: odpadów wielkogabarytowych na poziomie 20%, odpadów budowlanych na poziomie 15%, odpadów niebezpiecznych na poziomie 15%, odpadów opakowaniowych – odzysk 50%, recykling 25%, podniesienie skuteczno ci selektywnego zbierania odpadów ze szczególnym uwzgl dnieniem rozwoju selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji, skierowanie w roku 2007 na sk adowiska odpadów innych ni niebezpieczne i oboj tnych nie wi cej ni 90% (wagowo) ca kowitej ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji (w stosunku do roku 1995), rozwój instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, bie ca likwidacja nielegalnych sk adowisk, inwentaryzacja starych sk adowisk odpadów w celu ich rekultywacji a tak e intensyfikacja dzia w zakresie zamykania, rekultywacji lub modernizacji modernizacji nieefektywnych lokalnych sk adowisk odpadów komunalnych, b rozbudowa sk adowisk regionalnych wg standardów UE. Analiz realizacji tych celów przedstawiono poni ej. Kampania edukacyjno-informacyjna mieszka ców Województwa prawid owego funkcjonowania gospodarki odpadami komunalnymi. Mazowieckiego w zakresie Na terenie Województwa Mazowieckiego prowadzone s od kilku lat akcje w zakresie edukacji ekologicznej adresowane do mieszka ców województwa, przedstawicieli samorz dów powiatowych i gminnych, nauczycieli, przedsi biorców oraz zarz dzaj cych sk adowiskami. Celem prowadzonych akcji jest przekazanie spo ecze stwu, jak równie i przedsi biorcom informacji o prawid owych sposobach gospodarowania odpadami. Akcje edukacyjne prowadzone s przez Urz d Marsza kowski, gminy, zwi zki gmin, a tak e przez placówki o wiatowe. W zwi zku z powy szym stwierdzono, e 75 realizacja celu w zakresie edukacji ekologicznej mieszka ców województwa jest realizowana zgodnie z zapisami Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami na lata 2004-2011. Uporz dkowanie systemu gospodarki odpadami komunalnymi w województwie, ze szczególnym uwzgl dnieniem tworzenia ponad lokalnych struktur organizacyjnych. W Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami zaproponowano 9 regionalnych Zak adów Gospodarki Odpadami, tj.: m.st.Warszawa, m awski, ciechanowski, ostro cki, siedlecki, radomski, p ski, p ocki i grodziski. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, e nie podj to zaawansowanych kroków w tworzeniu ponadlokalnych struktur organizacyjnych na terenie Województwa Mazowieckiego. Podj to natomiast dzia ania w zakresie tworzenia regionalnych sk adowisk odpadów niewielkim stopniu. Stan realizacji przedstawiono w tabeli 5.1.1.1.1. Tabela 5.1.1.1.1.Podj te dzia ania w zakresie tworzenia regionalnych sk adowisk odpadów na terenie Województwa Mazowieckiego. Powiat Nazwa sk adowiska ciechanowski Sk adowisko odpadów w Woli Paw owskiej k/Ciechanowa garwoli ski Wybór na etapie planu powiatowego kozienicki Sk adowisko odpadów komunalnych Garbatka Zbyczyn gm. Garbatka Letnisko awski Sk adowisko odpadów w Uniszkach Cegielnia w M awie ostro cki Sk adowisko odpadów w Goworkach k/Ostro ki ostrowski Sk adowisko odpadów w Lubiejewie Starym Stan realizacji zadania 1. Wykonywane Studium Wykonalno ci pod planowane inwestycje: sortownia, kompostownia, stanowisko demonta u odpadów wielkogabarytowych, GPZON. 2. Okre lono obszar obs ugiwany- ciechanowski, makowski, przasnyski, pu tuski. 1. Dokonano wyboru sk adowiska - Sk adowisko odpadów w miejscowo ci S up Pierwszy, 2. Okre lono obszar obs ugiwany - powiat garwoli ski, mi ski, siedlecki. 3. Okre lono planowane inwestycje - sortownia, kompostownia, stanowisko demonta u odpadów wielkogabarytowych, GPZON. Zrezygnowano z dzia RSO. na rzecz utworzenia 1. Zako czenie prac nad uruchomieniem nowej linii do sortowania odpadów. 2. Planowane uruchomienie produkcji paliw z odpadów. Planowane dzia ania nad uruchomieniem pryzmy energetycznej do zagospodarowania odpadów ulegaj cych biodegradacji 1. Okre lono obszar ostro cki obs ugiwany bez gm. Troszyn oraz m. Ostro ka. 2. Okre lono planowane inwestycje - sortownia, kompostownia, stanowisko demonta u odpadów wielkogabarytowych, GPZON. 1. Projekt budowlany - Stacja Segregacji Surowców Wtórnych i Kompostowni Odpadów Organicznych. 2. Okre lono obszar obs ugiwany – powiat ostrowski. 76 Powiat Nazwa sk adowiska otwocki Sk adowisko odpadów komunalnych w Otwocku – wierku piaseczy ski Sk adowisko odpadów komunalnych „ UBNA II” w Górze Kalwaria (planowana budowa) ocki Sk adowisko odpadów w Kobiernikach k/P ocka ski Sk adowisko odpadów w Dalanówku pu tuski lub makowski Wybór sk adowiska na etapie powiatowych planów gospodarki odpadami) Stan realizacji zadania 1. Planowana budowa kompostowni odpadów zielonych i ulegaj cych biodegradacji z selektywnego zbierania. 2. okre lono obs ugiwany obszar - Otwocki, Miasto Warszawa. Brak informacji n/t podj tych dzia 1. Funkcjonuje kompleksowy zak ad unieszkodliwiania odpadów. 2. zg oszono do Marsza ka Województwa Mazowieckiego wniosek o w czenie do Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami zadania „Budowa sk adowiska odpadów zawieraj cych azbest”. 3. Planuje si budow nowej kwatery sk adowiska na odpady balastowe. 4. Okre lono obszar obs ugiwany - Gminy zrzeszone w Zwi zku Gmin Regionu ockiego oraz gminy przyleg e z s siednich powiatów m.in. sierpeckiego, gostyni skiego. 1. Istnieje decyzja o lokalizacji inwestycji celu publicznego PN. „Budowa Regionalnego Zak adu Przeróbki Odpadów Komunalnych” w sk ad którego wchodz : budynek sortowni, budynek administracyjno – socjalny, budynek gara owo – magazynowy, waga samochodowa, wiata na surowce wtórne, misy sk adowiskowe odpadów. 2. Zosta y rozpocz te prace zmierzaj ce do budowy nowoczesnego sk adowiska odpadów: opracowano projekt budowlany na budow sk adowiska odpadów, opracowano raport wp ywu na rodowisko sk adowiska odpadów. 3. Przeprowadzono badania geologiczne i hydrogeologiczne terenu sk adowiska odpadów, rozszerzono monitoring poprzez wykonanie 5 dodatkowych piezometrów. 4. Uzyskano pozwolenie na budow wagi samochodowej i budynku socjalnego. 5. Opracowano koncepcje sortowni i kompostowni, wykonano analizy struktury odpadów. 6. Okre lono obs ugiwany obszar - p ski i nowodworski. Brak informacji n/t pod tych dzia 77 Powiat radom grodzki siedlecki sierpecki growski wo omi ski yrardowski Nazwa sk adowiska Sk adowisko odpadów innych ni niebezpieczne i komunalnych m. Radom Wybór sk adowiska regionalnego na etapie powiatowego planu gospodarki odpadami Sk adowisko odpadów komunalnych Rachocin Stan realizacji zadania 1. Na etapie uzyskiwania decyzji o rodowiskowych uwarunkowaniach dla inwestycji - Budowa Zak adu Utylizacji Odpadów Komunalnych. 2. Okre lono obszar obs ugiwany - subregion radomski. 1. Dokonano wyboru sk adowiska – Sk adowisko odpadów komunalnych w Woli Sucho eberskiej. 2. W budowie znajduj si : sortownia odpadów z selektywnego zbierania (planowane uruchomienie lipiec 2007), kompostownia odpadów zielonych i kuchennych z selektywnego zbierania (przewidywany termin uruchomienia czerwiec 2007); planowana jest równie modernizacja sk adowiska (skarpy, stara niecka, rowy odwadniaj ce), odgazowanie sk adowiska; Istnieje mo liwo budowy stanowiska rozbiórki i sortowania odpadów wielkogabarytowych, miejsca magazynowania komunalnych odpadów niebezpiecznych oraz stanowiska sortowania i magazynowania gruzu (w przypadku op acalno ci). 3. Okre lono obszar obs ugiwany - siedlecki, soko owski, mi ski, osicki, w growski. 1. Zosta a opracowana dokumentacja techniczna dot. rozbudowy i modernizacji sk adowiska odpadów obejmuj ca budow sortowni o wydajno ci 25 tys. Mg/rok, 2 kwater do unieszkodliwiania odpadów inertnych, 2 kwater do unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych zawieraj cych azbest; dokumentacja jest w trakcie uzyskania pozwolenia na budow . 2. Okre lono obszar obs ugiwany - sierpecki, uromi ski, m awski. Mi dzygminne sk adowisko odpadów komunalnych Sk adowisko na gruntach gminy Zielonka (planowane) Sk adowisko odpadów komunalnych Krzy ówka-S abomierz Zrezygnowano z dzia RSO. Nie podj to dzia na rzecz utworzenia inwestycyjnych 1. Modernizacja sk adowiska w zakresie systemu wjazdowego (waga, myjka, droga dojazdowa wraz z placem manewrowym), modernizacja budynku socjalnego i systemu zraszania komory, w dalszej perspektywie czasowej – budowa linii sortowniczej. 2. Okre lono obszar obs ugiwany - powiat yrardowski i gminy o cienne. ród o: ankietyzacja gmin i sk adowisk 78 W wyniku przeprowadzonej analizy, stwierdzono, e dzia ania podj o 12 obiektów, natomiast dwa zrezygnowa y z procesu tworzenia sk adowiska regionalnego. S to: Sk adowisko odpadów komunalnych W grów-Ruszczyzna dla miasta W growa, gminy Liw, gminy Korytnica – Przedsi biorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. Sk adowisko odpadów Garbatka Zbyczyn, Gmina Garbatka Letnisko - Gminny Zarz d Gospodarki Komunalnej w Garbatce Letnisko. Jeden obiekt tj. ZUOK Kobierniki k/P ocka, nie podj konkretnych dzia , nie mniej jednak w planach na lata 2007-2015, zarz d ZUOK zadeklarowa funkcjonowanie tego obiektu, jako sk adowiska regionalnego. Nie podj te zosta y równie dzia ania maj ce na celu budow obiektu w powiecie piaseczy skim - ubna II (postawienie w stan likwidacji spó ki ubna II Sp. z o.o., której zadaniem by a budowa sk adowiska).Teren ten, zgodnie z informacj MPO Sp. z o.o. jest terenem przeznaczonym pod obiekty gospodarki odpadami, w tym równie pod regionalne sk adowisko odpadów. Nie otrzymano informacji dotycz cych stopnia zaawansowania projektów dla sk adowisk regionalnych planowanych na terenie powiatu pu tuskiego lub makowskiego (ustalenia mia y by na etapie powiatowych planów). Obj cie wszystkich mieszka ców miast i 95% mieszka ców terenów wiejskich zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych. W wyniku analizy danych uzyskanych z ankietyzacji gmin (198 gmin udzieli o odpowiedzi w zakresie obj cia zorganizowanym zbieraniem odpadów niesegregowanych). Z uzyskanych danych wynika, e obj tych zorganizowanym zbieraniem jest 76% mieszka ców województwa, w tym w miastach – 81%, w gminach miejsko-wiejskich – 67% oraz w gminach wiejskich – 69%. Ilo mieszka ców obj tych zorganizowanym zbieraniem odpadów w 2005 r. przedstawiono w tabeli 5.1.1.1.2. Tabela 5.1.1.1.2. Ilo mieszka ców obj tych zorganizowanym zbieraniem odpadów w 2005 r. [%]. Ilo mieszka ców obj tych Ilo gmin zorganizowanym zbieraniem [szt.] odpadów [%] 0-25 % 17 26-50% 30 51-75% 35 76-99% 35 100% 81 ród o: Ankiety Jak wynika z przedstawionych danych, w tpliwym jest obj cie 100% mieszka ców miast oraz 95% mieszka ców gmin systemem zorganizowanego zbierania odpadów niesegregowanych do 2007 r.. Wobec powy szego wskazane jest podj cie przez gminy dzia kontrolnych w zakresie zawieranych umów na odbieranie odpadów komunalnych od w cicieli nieruchomo ci w celu kontroli wykonywania przez nich obowi zków wynikaj cych z art. 5 ustawy z dnia 13 wrze nia 1996 r. o utrzymaniu czysto ci i porz dku w gminach (Dz. U. 96, Nr 132, poz. 622, z pó n. zm.). W innym przypadku mieszka cy, którzy nie zostali obj ci zorganizowanym systemem b pozbywali si odpadów komunalnych w sposób niezgodny z obowi zuj cymi przepisami, co b dzie powodowa o tworzenie dzikich wysypisk odpadów oraz zagro enie dla rodowiska i zdrowia ludzi. Podniesienie skuteczno ci selektywnego zbierania odpadów ze szczególnym uwzgl dnieniem rozwoju selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji. W latach 2003 – 2006 w Województwie Mazowieckim zanotowano systematyczny wzrost ilo ci mieszka ców obj tych selektywnym zbieraniem odpadów. Z nades anych ankiet wynika, e na 223 które przys y ankiety, do roku 2006 - 168 gmin prowadzi o selektywne zbieranie odpadów. 79 Selektywne zbieranie by o wdra ane stopniowo, co zosta o przedstawione na rys. 5.1.1.1. Mo na zauwa , e do 1999 r. selektywne zbieranie odpadów prowadzi o tylko 28 gmin. W latach 20002003 ilo gmin, które obj y mieszka ców selektywnym zbieraniem odpadów selektywnie wzrasta a (93 gminy). W ci gu trzech nast pnych lat selektywne zbieranie wprowadzi o kolejne 75 gmin Województwa Mazowieckiego. Selektywne zbieranie wprowadzi y g ownie gminy miejskie oraz miasta. WPGO na lata 2004-2011 zak ada obj cie systemem selektywnego zbierania odpadów 100 % gmin województwa do ko ca 2007 r. Analizuj c sytuacj , mo na zauwa , e cel ten mo e nie zosta spe niony, pomimo wyra nego zapisu prawnego w ustawie o odpadach oraz obowi zku uchwalenia Regulaminów utrzymania czysto ci i porz dku na terenie gminy, w których kwestia wprowadzenia selektywnego zbierania w gminie powinna by uregulowana. 180 162 160 149 140 120 93 100 80 60 40 51 28 20 0 do 1999 roku 2000-2001 2002-2003 2004-2005 2006 ród o: Ankiety (* 5 gmin nie poda o danych odno nie rozpocz cia selektywnego zbierania odpadów) Rysunek 5.1.1.1.Ilo zbierania odpadów. gmin Województwa Mazowieckiego obj tych systemem selektywnego Ze 168 gmin, które prowadzi y selektywne zbieranie, 144 przys o informacj o ilo ci mieszka ców obj tych systemem selektywnego zbierania. 24 gminy nie poda y w/w informacji. Wobec powy szego, opieraj c si na uzyskanych danych od 144 gmin, mo na wywnioskowa , e w oko o 40 % gmin funkcjonuje system obejmuj cy 100 % mieszka ców, w 32 % gmin system obejmuje ponad 50 % mieszka ców, a w pozosta ych miastach i gminach - poni ej 50 %. Niektóre z gmin wprowadzi y tylko system dobrowolnego przynoszenia odpadów do punktów zbierania, inne dodatkowo wprowadzi y system workowy „od drzwi do drzwi”. W ramach edukacji ekologicznej, praktykowane jest cz sto selektywne zbieranie odpadów w placówkach o wiatowych. Na 168 gmin, które prowadzi y selektywne zbieranie, dane o ilo ci odpadów zebranych selektywnie uzyskano od 140 gmin Województwa Mazowieckiego. Dane dotycz zebranych selektywnie odpadów tj. szk o, tworzywa sztuczne, papier, metale i z om, odpady ulegaj ce biodegradacji, odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych oraz odpady wielkogabarytowe. W ankietyzacji nie uzyskano danych dotycz cych zebranych selektywnie odpadów budowlanych. 80 60 56 50 40 30 26 22 20 20 20 10 0 0-25 % 26-50% 51-75% 76-99% 100% ród o: Ankiety (* 24 gminy nie poda y danych odno nie % mieszka ców obj tych selektywnym zbieraniem odpadów) Rysunek 5.1.1.2. Ilo mieszka ców w uk adzie % obj tych systemem selektywnego zbierania na terenie Województwa Mazowieckiego. Przeprowadzaj c analiz ilo ci odpadów zebranych selektywnie, wyra nie wida , e oko o 70 % gmin zbiera do 100 Mg odpadów rocznie, 20 % gmin w granicach od 100-1000 Mg, natomiast oko o 6 % gmin zbiera ponad 1000 Mg odpadów rocznie. Najwi cej odpadów zosta o zebranych w Mie cie st. Warszawa, P ocku, Pruszkowie, Wo ominie, Brwinowie oraz Nowym Dworze Mazowieckim. Ilo ci odpadów selektywnie zebranych na terenie poszczególnych gmin Województwa Mazowieckiego zosta y umieszczone w za czniku 10. 120 99 100 80 60 40 24 20 8 7 2 0 0-100 Mg 101-300 Mg 301-500 Mg 501-1000 Mg powy ej 1000 Mg ród o: Ankiety (* 27 gmin nie poda o danych odno nie ilo ci selektywnie zebranych odpadów) Rysunek 5.1.1.3. Ilo ci odpadów zebranych selektywnie na terenie Województwa Mazowieckiego. 81 Na podstawie danych przes anych przez gminy Województwa Mazowieckiego, w tabelach poni ej przedstawiono sumaryczne ilo ci odpadów zebranych selektywnie w latach 2004, 2005 oraz w pierwszej po owie 2006 r. (tabela 5.1.1.1.3). Tabela 5.1.1.1.3.Odpady zebrane selektywnie w Województwie Mazowieckim w podziale na poszczególne rodzaje. Rodzaj odpadu 2004 2005 2006* Szk o 11 119,23 10 547,98 4 628,10 Tworzywa sztuczne 5 036,94 5 542,61 1 339,62 Papier 7 423,56 6 381,71 2 190,76 Metale 479,00 516,59 160,02 Odpady ulegaj ce biodegradacji 3 850,36 3 618,89 174,41 Odpady niebezpieczne 110,97 87,5 12,47 Odpady wielkogabarytowe 4 385,96 7 058,47 106,43 inne 179,35 306,56 Razem 32 585,37 34 060,37 8 611,81 odpady z terenów zielonych 3998,73 4278,74 466,85 ród o: Ankiety *1-sza po owa 2006 r. Dane te odbiegaj od danych przekazanych w celu aktualizacji „Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami dla Mazowsza na lata 2007-2001 z uwzgl dnieniem lat 2012-2015” dla roku 2005 przez GUS, wg których na terenie Województwa Mazowieckiego zosta o zebranych selektywnie 45 500 Mg odpadów. Zanotowano, e dane z ankiet uzyskanych od gmin s ni sze o oko o 10 000 Mg. Wed ug powy szych danych, zaobserwowano, i spo ród ogólnej ilo ci zebranych odpadów, ponad 30% stanowi odpady ze szk a, 20% - papieru i tektury, oko o 15% - to tworzywa sztuczne. W/w frakcje odpadów s frakcjami najcz ciej zbieranymi selektywnie przez gminy. Na podstawie uzyskanych danych mo na zauwa , e na terenie gmin Województwa Mazowieckiego sukcesywnie rozwija si system selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych. W roku 2004, w ca ym strumieniu odpadów selektywnie zebranych, odpady wielkogabarytowe stanowi y oko o 13%, natomiast w roku 2005 ju ponad 20%. Warto ta by a wynika a z zapisów zawartych w WPGO dla roku 2006, wobec czego mo na stwierdzi , i cel selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych zosta zrealizowany. Z analizy przeprowadzonej na potrzeby opracowania sprawozdania z realizacji WPGO 2004-2011 wynika, i najwi cej odpadów zbieranych jest w Warszawie, Pruszkowie, Nowym Dworze Mazowieckim, Raszynie i Ostro ce. W porównaniu do roku 2002, który by rokiem bazowym dla danych zawartych w WPGO 2004-2011 (wg których w 2002 roku w Województwie Mazowieckim zosta o zebranych 27 410 Mg odpadów), zaobserwowano wzrost ilo ci wyselekcjonowanych odpadów w roku 2005 o oko o 40%. Przy okre laniu tej warto ci wzi to pod uwag dane przekazane przez WUS. Analiza danych ankietowych wykaza a 20% wzrost ilo ci odpadów wyselekcjonowanych w 2005 r. Mo na to t umaczy faktem, e na ankiety odpowiedzia o 71% gmin, zatem brakuj ca ilo odpadów w stosunku do ilo ci podanej przez WUS odpowiada aby w przybli eniu ilo ciom wytworzonym przez gminy, które nie wzi y udzia u w ankietyzacji. 82 wielkogabarytowe niebezpieczne 0,34% inne 0,55% 13,46% szk o 34,12% odpady ulegaj ce biodegradacji 11,82% matale 1,47% tworzywa sztuczne 15,46% papier 22,78% Rysunek 5.1.1.4.Struktura odpadów zebranych selektywnie w gminach na terenie Województwa Mazowieckiego w roku 2004 [%]. wielkogabarytowe niebezpieczne 0,26% odpady ulegaj ce biodegradacji 10,62% 20,72% matale 1,52% inne 0,90% papier 18,74% szk o 30,97% tworzywa sztuczne 16,27% Rysunek 5.1.1.4.Struktura odpadów zebranych selektywnie w gminach na terenie Województwa Mazowieckiego w roku 2005 [%]. Drugi z celów, dotycz cy podniesienia skuteczno ci selektywnego zbierania odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji, nie zosta zrealizowany w sposób zadawalaj cy. Odpady ulegaj ce biodegradacji w ca ym strumieniu odpadów zebranych stanowi oko o 10%. Selektywne zbieranie odpadów ulegaj cych biodegradacji prowadzone jest tylko w nielicznych gminach tj.: gminie Latowicz, abia Wola, Rybno, Bielsk, Kozienice, Wieniawa, w których zbieranie w/w odpadów kszta tuje si na poziomie do 130 Mg rocznie. Gminy, w których zbiera si najwi cej odpadów ulegaj cych biodegradacji to Pruszków, Raszyn i Brwinów. Z do wiadcze lat 2003-2006 wynika, e wprowadzenie systemu selektywnego zbierania dla odpadów ulegaj cych biodegradacji jest inwestycj kosztown i wydaje si , ze rozwój selektywnego ich zbierania b dzie nast powa wolno w porównaniu ze zbieran frakcj such odpadów. 83 Realizacja planu redukcji ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji kierowanych na sk adowiska w latach 2004-2006. Realizacj planu redukcji ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji kierowanych na sk adowiska w latach 2004-2006 przedstawiono w tabeli 5.1.1.4. Tabela 5.1.1.4.Realizacja planu redukcji ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji kierowanych na sk adowiska w Województwie Mazowieckim w latach 2004-2006. Lp. Nazwa zadania Planowany okres Opis podj tych dzia realizacji Zbieranie odpadów ulegaj cych biodegradacji prowadzono w nast puj cych gminach: Mszczonów, yrardów (powiat yrardowski), Bie (powiat uromi ski), Policzna (powiat zwole ski), Staro reby (powiat Wdra anie systemu ocki) – zbieranie w systemie selektywnego zbierania pojemnikowym. odpadów ulegaj cych Selektywne zbieranie 1. 2004-2011 biodegradacji od i kompostowanie mieszka ców w kompostowniach przydomowych (zabudowa jednorodzinna zarówno tereny miejskie, jak i wiejskie) prowadzono w nast puj cych gminach: Glinojeck (powiat ciechanowski), Legionowo (powiat legionowski), osice i Platerów (powiat osicki), Lelis (powiat ostro cki). Planowane s dzia ania w zakresie Budowa instalacji do budowy instalacji do odzysku odpadów odzysku odpadów ulegaj cych biodegradacji w ramach 2. 2004-2011 ulegaj cych RZGO (powiat otwocki, m awski, biodegradacji ski, siedlecki, ciechanowski, ostro cki, ostrowski i garwoli ski). ród o: ankietyzacja gmin Zgodnie z za onym w WPGO celem, rozwój i podniesienie skuteczno ci selektywnego zbierania odpadów mia o si przyczyni do osi gni cia odpowiednich poziomów odzysku i recyklingu. Analiz realizacji celów w zakresie odzysku, recyklingu i unieszkodliwiania odpadów opakowaniowych utrudnia obowi zuj cy system prowadzenia sprawozdawczo ci przez przedsi biorców wprowadzaj cych opakowania na rynek. Wynika to z niemo no ci zastosowania danych ze sprawozda w odniesieniu do sytuacji panuj cej w zakresie gospodarki odpadami opakowaniowymi na obszarze województwa. Dane te odzwierciedlaj jedynie sytuacj przedsi biorców i organizacji odzysku maj cych siedzib na terenie Województwa Mazowieckiego, a nie jednostek faktycznie gospodaruj cych tymi odpadami na Mazowszu. Gminy z obszaru Mazowsza, realizuj c za ony cel rozwoju selektywnego zbierania odpadów w okresie 2003-2006, w ramach poczynionych inwestycji zakupi y pojemniki do selektywnego zbierania odpadów, worki do selektywnego zbierania odpadów oraz samochody do transportu kontenerów. Gminy prowadzi y równie kampani edukacyjno-informacyjn mieszka ców Województwa Mazowieckiego w zakresie prawid owych zasad post powania z odpadami 84 komunalnymi. Jednym z elementów kampanii prowadzonej przez gminy w ramach edukacji ekologicznej, by o przygotowanie i wdro enie programów edukacyjnych uwzgl dniaj cych selektywne zbieranie odpadów z gospodarstw domowych, celem informowania mieszka ców o prawid owych sposobach prowadzenia selektywnego zbierania odpadów. Rozwój i podniesienie skuteczno ci selektywnego zbierania odpadów dla osi gni cia odpowiednich limitów odzysku i recyklingu: odpadów wielkogabarytowych na poziomie 20%, odpadów budowlanych na poziomie 15%, odpadów niebezpiecznych na poziomie 15%, odpadów opakowaniowych – odzysk 50%, recykling 25%. Odpady wielkogabarytowe W WPGO na lata 2004-2011, za ono osi gni cie 20% poziomu selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych w 2007 r.. Prognozy opracowane na potrzeby WPGO 2004-2011, pozwoli y na okre lenie ilo ciowego udzia u tej grupy odpadów w ród wszystkich rodzajów odpadów wytworzonych na terenie Mazowsza, który stanowi 23 414 Mg. Prognozowano, e w 2005 r. zostanie odzyskanych 9 169 Mg odpadów, co stanowi 10% pozosta ych rodzajów odpadów. W 2005 r. selektywnie zebrano 7058,47 Mg odpadów wielkogabarytowych, co stanowi o 7,69% wszystkich grup odpadów ( ród o ankietyzacja gmin).W zwi zku z powy szym, nale y stwierdzi , e realizacja celu nie przebiega prawid owo i za ony w roku 2007 poziom odzysku mo e nie zosta wype niony. Odpady budowlane W WPGO na lata 2004-2011, za ono osi gni cie 15% poziomu selektywnego zbierania odpadów poremontowych w 2007 r.. Wg prognoz okre lono, e procent ten stanowi 38 208 Mg odpadów. Prognozowano, e w 2005 r. zostanie odzyskanych 18 338 Mg odpadów poremontowych, co stanowi 10% pozosta ych rodzajów odpadów. W 2005 r. selektywnie zebrano 12 720 Mg odpadów poremontowych na terenie Mazowsza, czyli 6,9% wszystkich grup odpadów ( ród o ankietyzacja gmin). W zwi zku z powy szym, nale y stwierdzi , e realizacja celu nie przebiega prawid owo i za ony w roku 2007 poziom odzysku mo e nie zosta wype niony. Odpady niebezpieczne Grupa ta zosta a przedstawiona w rozdziale 5.4.1 Odpady opakowaniowe Grupa ta zosta a przedstawiona w rozdziale 5.2.. Skierowanie w roku 2007 na sk adowiska odpadów innych ni niebezpieczne i oboj tnych nie wi cej ni 90% (wagowo) ca kowitej ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji (w stosunku do roku 1995) W 2006 r. za ono, e ilo odpadów ulegaj cych biodegradacji wytworzonych w Województwie Mazowieckim b dzie wynosi a 687,4 tys. Mg. Zak adano, i dopuszczalne b dzie deponowanie na sk adowiskach 526,4 tys. Mg odpadów ulegaj cych biodegradacji, natomiast 112,6 tys. Mg odpadów powinno zosta poddanych recyklingowi. W wyniku przedstawionej analizy w zakresie zbierania odpadów ulegaj cych biodegradacji oraz ilo ci tych odpadów poddanych procesom odzysku lub unieszkodliwiania wynika, i cel ten mo e nie zosta osi gni ty w 2007 r. Rozwój instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów W 2002 r. na terenie Województwa Mazowieckiego funkcjonowa y dwa kompleksowe zak ady gospodarki odpadami, 12 instalacji do segregacji odpadów oraz 7 kompostowni odpadów. W 2005 r. liczba sortowni zmniejszy a si do 8, natomiast w 2006 r. zwi kszy a do 9. W przypadku kompostowni liczba instalacji zmniejszy a si do 6. Jednak z informacji uzyskanych z ankietyzacji gmin oraz WFO iGW, planowana jest budowa sortowni: w Pruszkowie, Wi zownie, Wo ominie, 85 Mszczonowie oraz przewidywana jest modernizacja tego typu instalacji w Radomiu. Mo na uzna , e cel ten jest systematycznie realizowany. Bie ca likwidacja nielegalnych sk adowisk, inwentaryzacja starych sk adowisk odpadów w celu ich rekultywacji, a tak e intensyfikacja dzia w zakresie zamykania i rekultywacji sk adowisk. W latach 2003-2006 (do 30.06) - dane zosta y pozyskane z ankietyzacji gmin, która obejmowa a okres do 30 czerwca)) - na terenie Województwa Mazowieckiego zlikwidowano 51 tzw. „dzikich wysypisk mieci”, a koszty likwidacji wynosi y 548 231,4 z (wg ankietyzacji gmin). Jednak e, nale y zaznaczy , e proces likwidacji „dzikich wysypisk” jest procesem ci ym, realizowanym na bie co przez wi kszo gmin Województwa Mazowieckiego. W zakresie realizacji celu dotycz cego zamykania i rekultywacji sk adowisk odpadów stwierdzono, e jest on równie realizowany sukcesywnie. Z danych uzyskanych z gmin wynika, e w latach 20032005 zamkni to 18 sk adowisk, natomiast rekultywacji poddano 6 sk adowisk odpadów. Wg informacji WIO (stan na grudzie 2006 r.), w trakcie rekultywacji jest 14 obiektów spe niaj cych wymagania formalne tzw. klasa „B” oraz 37 obiektów nie spe niaj cych minimalnych wymaga formalnych tzw. klasa „F”. Uzyskano równie informacje, i 66 obiektów zosta o zrekultywowanych, a na 3 prowadzony jest monitoring poeksploatacyjny po rekultywacji. Wykaz obiektów, na których prowadzona jest rekultywacja przedstawiono w za czniku 3, natomiast wykaz sk adowisk, na których prowadzony jest monitoring po rekultywacji przedstawiono w za czniku 4. Powy sza analiza danych wskazuje jednoznacznie, e nale y podj zintensyfikowane dzia ania w zakresie zamykania i rekultywacji sk adowisk tak, aby wype ni za enia Krajowego Planu gospodarki Odpadami 2010, dotycz cych m.in. funkcjonowania na terenie województwa maksymalnie do 15 sk adowisk regionalnych. Modernizacja nieefektywnych lokalnych sk adowisk odpadów komunalnych, b rozbudowa sk adowisk regionalnych wg standardów UE W latach 2003-2006 (do 30. 06 - dane zosta y pozyskane z ankietyzacji gmin, która obejmowa a okres do 30 czerwca)), na terenie województwa modernizacji poddano 10 sk adowisk odpadów. Modernizacja dotyczy a doposa enia obiektów g ównie w wag , sie piezometrów, studnie odgazowuj ce, ogrodzenie, czy te pas zieleni. Dalsz rozbudow planuje 11 sk adowisk z 17 wytypowanych w WPGO 2004-2011 do pe nienia roli sk adowisk regionalnych. Szczegó ow charakterystyk przedstawiono w niniejszym rozdziale dotycz cym uporz dkowania systemów gospodarki odpadami. Dzia ania organizacyjne Zgodnie z nowelizacj Ustawy o utrzymaniu czysto ci i porz dku w gminie, gminy zosta y zobligowane do opracowania nowych regulaminów utrzymania czysto ci i porz dku w terminie do 13.01.2006 r. W wyniku ankietyzacji przeprowadzonej na potrzeby opracowania przedmiotowego Sprawozdania, uzyskano informacje, i na terenie Województwa Mazowieckiego, nowe regulaminy utrzymania porz dku i czysto ci w gminie uchwali o 148 gmin. W 34 gminach nie uchwalono nowych regulaminów, a w pozosta ych regulaminy s w trakcie opracowywania, uchwalania lub nie uzyskano adnych informacji w tym zakresie. Wykaz gmin, które uchwali y regulaminy przedstawiono w za czniku 11. 5.1.1 Plan zamykania instalacji w szczególno ci sk adowisk odpadów komunalnych W „Planie Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” przedstawiono harmonogram (plan) zamykania sk adowisk odpadów komunalnych. Z harmonogramu tego wynika, e do 2006 r. winno zosta zamkni tych 39 obiektów, które nie spe nia y wymaga ochrony rodowiska wg stanu prawnego obowi zuj cego w 2003 r.. Plan zamykania instalacji przedstawiono w tabeli 5.1.1.5. 86 Tabela 5.1.1.5.Plan zamykania sk adowisk odpadów komunalnych na terenie Województwa Mazowieckiego do 2006 r. Powiat/ gmina Lp. 1. bia obrzeski 2. 3. 4. ciechanowski 5. grójecki 6. Nazwa i adres obiektu; ciciel i zarz dzaj cy Gminne sk adowisko komunalne m. Sucha Gmina Bia obrzegi Zak ad Us ug Komunalnych w Bia obrzegach ul. Rzemie lnicza 51 26-800 Bia obrzegi (0 48) 613-23-69 Sk adowisko gminne komunalnych odpadów m. Ksawerów Stary Gmina Stromiec Zarz d Gminy Stromiec ul. Piaski 4 26-804 Stromiec (0-48) 619-10-20 Sk adowisko odpadów komunalnych m. Wy mierzyce Gmina Wy mierzyce Zak ad Gospodarki Komunalnej ul. Kopernika 19 26-811 Wy mierzyce (0-48) 615-70-75 Sk adowisko Odpadów Komunalnych w Rembówku 06-406 Opinogóra Górna, m. Rembówek Gmina Opinogóra Górna Zarz d Gminy Opinogóra Górna 06-406 Opinogóra Górna (0-23) 673-61-10 / 673-61-10 Sk adowisko Odpadów Komunalnych w lubowie 06-430 So sk, m. lubowo Gmina So sk Zarz d Gminy So sk 06-430 So sk, ul. Ciechanowska (0-23) 671-30-32 Komunalne sk adowisko odpadów m. Warka ul. Fabryczna 41 Gmina Warka Zak ad Us ug Komunalnych w Warce ul. Farna 2 (0-48) 667-26-42 87 Rok uruchomieniaproponowany rok zamkni cia / uwagi 1997 2006 sk adowisko przekszta cane dzie w punkt segregacji i prze adunku odpadów Podj te dzia ania Sk adowisko czynne 1992 2006 Sk adowisko nieczynne Decyzja Nr RO 76440/27/06/TB z dnia 14.07.06 1950 2005 Sk adowisko czynne 1977 2006 Sk adowisko zamkni te (WIO ) 1980 2006 1970 2004 Sk adowisko zamkni te (WIO ) Sk adowisko czynne Powiat/ gmina Lp. Nazwa i adres obiektu; ciciel i zarz dzaj cy Rok uruchomieniaproponowany rok zamkni cia / uwagi 7. Gminne sk adowisko odpadów komunalnych m. ChotczaJózefów Chotcza-Józefów Gmina Chotcza Zarz d Gminy Chotcza 27-312 Chotcza (048)375-10-33 1985 2005 8. Sk adowisko odpadów komunalnych m. Ciepielów Ciepielów Gmina Ciepielów Zarz d Gminy Ciepielów 27-310 Ciepielów 378-80-47 1985 2006 Lipski 9. 10. Makowski 11. 12. Mi ski 13. Sk adowisko odpadów w Byszewie Urz d Gminy w Karniewie 06-425 Karniewo ()-23)6911013 Sk adowisko odpadów w Makowie Maz. Urz d Miejski w Makowie Mazowieckim Miejskie Przedsi biorstwo Us ug Komunalnych "PUK" Sp. z o.o. W Makowie Maz. 06-200 Maków Maz. ul. Przemys owa 5 (0-29)7171030 Sk adowisko odpadów w Jaci ku Urz d Gminy w P oniawach Bramurze 06-210 Ploniawy Bramura (0-29)7178061 Sk adowisko odpadów w m. Che chy Urz d Gminy w Sypniewie 06-216 Sypniewo (0-29)7177783 Sk adowisko odpadów komunalnych dla miasta Mi sk Mazowiecki ul. Przemys owa Urz d Miasta Przedsi biorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. 88 1979 2004 Podj te dzia ania Sk adowisko nieczynne - brak decyzji o zamkni ciu Wg informacji z WIO - od 2003 r. nie s deponowane na sk adowisku odpady, jak równie nie podj to dzia w celu uzyskania decyzji na zamkni cie i rekultywacj sk adowiska Sk adowisko czynne Wg informacji WIO do lipca 2005r. deponowano odpady. Zarz dzaj cy nie uzyska decyzji na zamkni cie i rekultywacj sk adowiska Sk adowisko nieczynne. Decyzja Starosty Makowskiego Nr RO 7643-5/03 z dnia 29.12.2003 r. 1986 2006 Sk adowisko czynne. Decyzja Starosty Makowskiego Nr RO 7643-4/1/05 z dnia 28.12.2005 r. (data zamkni cia 29.04.2007 r.) 1987 2006 Sk adowisko czynne 1986 2006 Wg informacji WIO sk adowisko nieczynne. Data zamkni cia 31.12.2005 r. 1998 2006 Sk adowisko czynne Powiat/ gmina Lp. 14. awski 15. 16. Nowodworski 17. Piaseczy ski 18. Nazwa i adres obiektu; ciciel i zarz dzaj cy ul. Tuwima 1 /025/ 7583300 Sk adowisko odpadów sta ych dla Gminy Radzanów 06-540 Radzanów Gmina Radzanów Zarz d Gminy Radzanów 06-540 Radzanów, Pl. Marsza ka Pi sudskiego 26 (0-23) 679-80-35 / 679-80-35 Sk adowisko odpadów sta ych dla Gminy Stupsk Stupsk-Je e Gmina Stupsk Zarz d Gminy Stupsk 06-561 Stupsk, ul. Sienkiewicza 10 (0-23) 653 12-54 / 653-10-16 Sk adowisko odpadów sta ych w Kosewie 05-190 Nasielsk, m. Kosewo Gmina Nasielsk Zarz d Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w Nasielsku 05-190 Nasielsk, ul. P ska 43 (0-23) 691-23-64 / 691-25-90 Sk adowisko odpadów sta ych w Zakroczymiu Zakroczym Gmina Zakroczym Urz d Gminy Zakroczym Tel. (22) 758-21-45 Sk adowisko odpadów komunalnych " UBNA" w Baniosze (w rekultywacji) Baniocha Miejskie Przedsi biorstwo Oczyszczania w m. st. Warszawie 01-161 Warszawa ul. Obozowa 43 632-00-51 / 836-49-16 89 Rok uruchomieniaproponowany rok zamkni cia / uwagi Podj te dzia ania 1982 2005 Wg informacji WIO sk adowisko nieczynne. Data zamkni cia 31.12.2005 r. 1991 2006 Wg informacji WIO sk adowisko nieczynne. Data zamkni cia 31.12.2005 r. 1978 2002 koncepcja rekultywacji Sk adowisko nieczynne, zamkni te z dniem 1.04.2004 decyzja Starosty Nowodworskiego Nr 20/2004 1997 2004 okres zamkni cia przed 2009 1978 2005 w rozbudowie Sk adowisko czynne Sk adowisko czynne Wg informacji WIO Wojewoda Mazowiecki zatwierdzi instrukcj eksploatacji sk adowiska -dec. R.V.AT.6625/11/06 z 14.09.2006r. i zezwoli na odzysk odpadów wykorzystywanych na sk adowisku - dec. R.V.AT.6626/10/06 z dnia 10.10.2006r.) Powiat/ gmina Rok uruchomieniaproponowany rok zamkni cia / uwagi Podj te dzia ania 19. Sk adowisko Odpadów Komunalnych w Rogowie Rogowo 09-454 Bulkowo Gmina Bulkowo 09-545 Bulkowo 265-23-50 1981 2003 nieczynne, termin zako czenia rekultywacji 2006 r. Sk adowisko nieczynne Wg informacji WIO na sk adowisku w 2003, 2004 i 2005 r. nie deponowano odpadów. Nie posiada decyzji o zamkni ciu. Decyzja dostosowawcza z art. 362 ust.1 pkt.1 PO , .I.7644-3/52/2002 z dn. 16.10.2002 r. Starosty P ockiego. 20. Sk adowisko Odpadów Komunalnych w Cieszewie Cieszewo, 09-210 Drobin Miasto i Gmina Drobin Zak ad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Drobin Sp. z o.o. ul. Tupadzka 7, 09-210 Drobin (24) 260-12-82 1994 2002 termin zako czenia rekultywacji 2006 r. Sk adowisko Odpadów Komunalnych w K pinie ul. Cmentarna 09-530 G bin Miasto i Gmina G bin Zak ad Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej w G binie ul. Stra acka 4A 09-530 G bin (24) 277-11-85 1970 2005 prowadzona jest procedura administracyjna i dokumentacyjna celem dostosowania i rozbudowy sk adowiska. Zamkniecie niecki sk adowiska do 2006 r. Sk adowisko czynne nie spe niaj ce minimalnych wymaga prawnych (klasa E) wg WIO termin zamkni cia 2003r., termin rekultywacji 2006 r. Wg informacji WIO sk adowisko nieczynne 1990 2005 termin zamkni cia 2010, termin rekultywacji 2014 r. Wg informacji WIO sk adowisko czynne Lp. Nazwa i adres obiektu; ciciel i zarz dzaj cy ocki 21. 22. 23. ski 24. Sk adowisko Odpadów w m. Worowice-Wyroby ciciel: Gminy: Ma a Wie , Staro reby, Gminy i miasto Wyszogród Sk adowisko Odpadów Komunalnych w cku ul. D uga 09-520 ck Gmina ck ul. Gostyni ska 2 09-520 ck 384-14-00 Sk adowisko odpadów sta ych w Lutomierzynie 09-130 Baboszewo, m. Lutomierzyn Gmina Baboszewo Zarz d Gminy Baboszewo 09-130 Baboszewo (0-23) 661-10-91 / 661-10-71 90 1978 2006 Sk adowisko czynne Decyzja Starosty ockiego O .I.76443/158/2003 – zamkni cie kwatery A z dniem 31.12.2006 r. Sk adowisko nieczynne, zamkni te 13.07.2005 r. Powiat/ gmina Lp. 25. 26. Pruszkowski 27. 28. Przasnyski 29. Przysuski 30. Nazwa i adres obiektu; ciciel i zarz dzaj cy Sk adowisko odpadów w Janikowie 09-445 Czerwi sk , Gmina Czerwi sk Zarz d Gminy Czerwi sk 09-445 Czerwi sk , ul. W . Jagie y 16 (0-24) 231-51-15 / 231-51-99 Sk adowisko odpadów sta ych w Pólce Raci 09-140 Raci , m. Pólka Raci Gmina miejska Raci Zarz d Gminy Miejskiej Raci 09-140 Raci , Pl. Mickiewicza 17 (0-23) 679-11-63 Sk adowisko Odpadów Komunalnych Pruszków-G sin bikowska Góra) ul. Przejazdowa w Pruszkowie Zarz d Miasta Pruszkowa Miejski Zak ad Oczyszczania Sp. z o.o. ul. Bry y 4 758-20-63 Sk adowisko odpadów w Chojnowie Urz d Gminy w Czernicach Borowych 06-415 Czernice Borowe (0-23)6746215 Sk adowisko odpadów w Krzynow odze Ma ej Urz d Gminy w Krzynow odze Ma ej 06-316 Krzynow oga Ma a (0-29)7512720 Sk adowisko Komunalne Wola Wi cierzowa Wola Wi cierzowa 26-400 Przysucha Gmina Przysucha Przedsi biorstwo Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Sp. z o.o. w Przysusze ul. Targowa 52 26-400 Przysucha 675-25-36 / 675-21-63 91 Rok uruchomieniaproponowany rok zamkni cia / uwagi Podj te dzia ania 1970 2006 Wg informacji WIO sk adowisko czynne 1979 2006 Wg informacji WIO sk adowisko nieczynne 1965 1997 zamkni te, trwa rekultywacja 1986 2006 1988 2005 1985 2004 Sk adowisko czynne Wojewoda Mazowiecki zatwierdzi instrukcj eksploatacji sk adowiska - dec. R.V.AT.6625/ /06 z 2006r. i zezwoli na odzysk i unieszkodliwianie odpadów na sk adowisku dec.W R.V.AT.6626/15 /06 z dnia 13.11.2006r (WIO ) Sk adowisko nieczynne, zamkni te z dniem 31.12.2005 r. Sk adowisko nieczynne Wg informacji WIOS sk adowisko zamkni te 31.12.2005 r. Sk adowisko czynne Powiat/ gmina Lp. 31. 32. Pu tuski 33. 34. Sierpecki 35. Soko owski 36. Szyd owiecki 37. Nazwa i adres obiektu; ciciel i zarz dzaj cy Gminne Sk adowisko Odpadów Komunalnych Potworów Gmina Potworów Zarz d Gminy Potworów 26-414 Potworów (048) 671-30-11 Sk adowisko odpadów sta ych w m. Grochy-Serwatki 06-126 Gzy Gmina Gzy Zarz d Gminy Gzy 06-126 Gzy (0-23) 691-13-67 / 691-31-22 Sk adowisko odpadów w m. Pokrzywnica 06-121 Pokrzywnica Gmina Pokrzywnica Zarz d Gminy Pokrzywnica 06-121 Pokrzywnica (0-23) 691-87-21 / 691-85-55 Sk adowisko odpadów w m. Gnaty-Szczerbaki 06-120 Winnica, m. GnatySzczerbaki Gmina Winnica Zarz d Gminy Winnica 06-120 Winnica, ul. Pu tuska 25 (0-23) 691-40-92 / 691-40-25 Sk adowisko Odpadów Komunalnych Ca ownia , 09 - 227 Szczutowo Gmina Szczutowo ul. Lipowa 5a, 09 - 227 Szczutowo 2767196 Sk adowisko odpadów komunalnych w Suchodole Urz d Miasta Soko ów Podlaski Przedsi biorstwo Us ug In ynieryjno-Komunalnych Sp. z o.o. Soko ów Podlaski ul.Kosowska 75 /025/7812408,07813078 Gminne sk adowisko Broniów Gmina Chlewiska Zarz d Gminy Chlewiska ul. Czachowskiego 49 26-510 Chlewiska (0-48) 626-72-71 92 Rok uruchomieniaproponowany rok zamkni cia / uwagi Podj te dzia ania 1988 2002 Sk adowisko nieczynne – decyzja z dnia 12.03.2003 r. nr RS 7643/3/2003 1986 2003 Sk adowisko nieczynne – zamkni te 31.12.2004 r. 1973 2003 Sk adowisko nieczynne – zamkni te 01.05.2003 r. Decyzja RLO 76456/03 z dnia 24.04.2003 r. 1974 2004 Sk adowisko nieczynne – zamkni te 31.12.2004 r. 1996 2004 Wg informacji z WIO – sk adowisko nieczynne 1978 2005 Sk adowisko czynne 1988 2005 Sk adowisko nieczynne Starosta Szyd owiecki dec. RO-764438/04/1/05 z dnia 20.01.2005r. wyrazi zgod na zamkni cie i rekultywacj sk adowiska -termin zako czenia prac 2007r (wg informacji WIOS) Powiat/ gmina Lp. Nazwa i adres obiektu; ciciel i zarz dzaj cy Rok uruchomieniaproponowany rok zamkni cia / uwagi Podj te dzia ania Miejskie sk adowisko mieci ul. Piaskowa 26-500 Szyd owiec Gmina Szyd owiec 1991 Sk adowisko czynne 38. Jednostka Bud etowa Gminy 2004 w Szyd owcu 26-500 Szyd owiec (0-48) 617-10-16 Sk adowisko czynne, Sk adowisko Odpadów zamkni cie wydzielonej komunalnych Lipiny Stare 1973 cz ci sk adowiska Gmina Wo omin 2004 39. Wo omi ski (kwatery) 31.12.2005 r. Zarz d Miasta Wo omin – decyzja W R-V-662/ul Ogrodowa 4 3/05 /022/ 7876481, 7876514 Sk adowiska przeznaczone do zamkni cia do 2009 r., a zamkni te do 2006 r. Sk adowisko komunalne m. Sk adowisko nieczynne odynie Dolne 1986 Gmina Radzanów (zamkni te w 2004 r.)– 1. Bia obrzeski 2008 Zarz d Gminy Radzanów decyzja Nr RO 764426-807 Radzanów 0/26/04 z dnia 29.04.04 (0-48) 613-62-76 / 613-62-36 Gminne Sk adowisko mieci ysa Góra" k. Bodzanowa Bodzanów 09-470 Gmina Bodzanów 1985 Wg informacji WIO – Przedsi biorstwo Us ugowo2. ocki 2009 sk adowisko nieczynne Handlowe "SO" J. Sobiesiak Nowe Miszewo ul. Pa acowa 18 09-471 nowe Miszewo(24) 260-60-13 Sk adowisko odpadów w m. Obryte Wg informacji WIO – 07-215 Obryte, sk adowisko nieczynne 1970 3. Gmina Obryte Pu tuski 2008 (zamkni te 31.1.2.2004 Zarz d Gminy Obryte r. 07-215 Obryte (0-29) 741-10-04 / 741-10-04 Sk adowisko odpadów w Tumanku Urz d Miejski w Wyszkowie Sk adowisko nieczynne 1971 Zak ad Administracji Domów 4. –zamkni te 31.12.2005 Wyszkowski 2007 Mieszkalnych w Wyszkowie r. ul. Komunalna 1, 07-200 Wyszków (0-29)7423829 ród o: WIO , ankietyzacja gmin i starostw W wyniku przeprowadzonej analizy, stwierdzono, e spo ród 39 sk adowisk przewidzianych do zamkni cia, ostatecznie zamkni to 18 obiektów i 2 kwatery na dwóch sk adowiskach, 16 obiektów nadal funkcjonuje, 3 nie przyjmuj odpadów. Ponadto, z listy sk adowisk przeznaczonych do zamkni cia do 2009 r. zamkni to 4 obiekty. Mo na przypuszcza , e opó nienia w zakresie zamykania sk adowisk odpadów wynikaj z faktu, i zarz dzaj cy sk adowiskami zainteresowani s , jak najd szym funkcjonowaniem sk adowisk i wype nieniem ca kowitej pojemno ci tych sk adowisk ze wzgl dów ekonomicznych. Ponadto, 93 wydane w roku 2006 decyzje administracyjne, równie przyczyni y si do ponownego wznowienia dzia alno ci przez niektóre obiekty wymienione w powy szej tabeli. 5.1.2 Realizacja zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych W „Planie Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011”, celem uporz dkowania systemu gospodarki odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego, zaplanowano szereg zada inwestycyjnych, jak i pozainwestycyjnych. Wytyczenie zada w WPGO 2004-2011 wynika o z diagnozy potrzeb dokonanej na podstawie przeprowadzonych analiz stanu aktualnego, jak i wymaga formalno-prawnych. Stan realizacji zaplanowanych zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych przedstawiono w tabeli 5.1.2.1. Tabela 5.1.2.1. Stan realizacji zaplanowanych zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych w gospodarce odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego w odniesieniu do WPGO 20042011. Jednostka Termin odpowiedzialna Stan zaawansowania realizacji Lp. Przedsi wzi cie realizacji za realizacj zadania zadania Zadania inwestycyjne Zadanie planowane do realizacji, Instalacje do odzysku Organizacje podj to dzia ania organizacyjne – i unieszkodliwiania ponadgminne, szczegó owa charakterystyka w 1. 2004-2011 odpadów ulegaj cych Gminy, rozdziale 5.1 niniejszego biodegradacji Przedsi biorcy opracowania–opis celu dot. RZGO Budowa potencja u Zadanie planowane do realizacji, technicznego Organizacje podj to dzia ania organizacyjne – w zakresie ponadgminne, szczegó owa charakterystyka w 2. selektywnego 2004-2011 Gminy, rozdziale 5.1 niniejszego gromadzenia odpadów Przedsi biorcy opracowania –opis celu dot. ulegaj cych RZGO biodegradacji Zadanie realizowane sukcesywnie -planowana budowa 4 sortowni (Pruszków, Wi zownia, Przedsi biorcy 3. Sortownie 2004-2011 Wo omin, Mszczonów) oraz i Gminy modernizacja sortowni w Radomiu i rozbudowa sortowni w Warszawie Organizacje Instalacje do ponadgminne, Brak danych dot. realizacji tego 4. recyklingu odpadów 2004-2011 zadania Gminy, wielkogabarytowych przedsi biorcy Organizacje Instalacje do ponadgminne, Brak danych dot. realizacji tego 5. recyklingu odpadów 2004-2011 Gminy, zadania budowlanych Przedsi biorcy W zakresie zamykania Zamykanie i rekultywacji sk adowiska i rekultywacja Organizacje zadanie jest realizowane sk adowisk, dodatkowe ponadgminne, (szczegó owa charakterystyka 6. zamykanie sk adowisk, 2004-2011 Gminy, przedstawiona zosta a przekszta canie na Przedsi biorcy w niniejszym sprawozdaniu obiekty stacji w opisie realizacji celu dot. prze adunkowych zamykania sk adowisk 94 Lp. Przedsi wzi cie Termin realizacji Jednostka odpowiedzialna za realizacj zadania Stan zaawansowania realizacji zadania W zakresie przekszta cania sk adowisk na obiekty stacji prze adunkowych- brak danych 7. Budowa, rozbudowa sk adowisk Organizacje ponadgminne, 2004-2011 Gminy, Przedsi biorcy 8. Budowa i rozbudowa instalacji do termicznego przekszta cania odpadów Organizacje ponadgminne, 2004-2011 Gminy, Przedsi biorcy 1. Edukacja ekologiczna, dzia ania promocyjne 2. Organizacja zbierania odpadów niesegregowanych oraz selektywnego zbierania Zadania pozainwestycyjne Przedsi biorcy Jednostki naukowo2004-2011 badawcze Województwo Powiaty Gminy Zadanie ci e Gminy Zadanie realizowane Zadanie nie realizowane (planowane do realizacji) Zadanie realizowane w sposób ci y Zadanie realizowane w sposób ci y ród o: ankietyzacja gmin i powiatów Jak wynika z powy szej tabeli, zadania w zakresie edukacji ekologicznej oraz organizacji zbierania odpadów niesegregowanych i selektywnego zbierania odpadów realizowane s w sposób ci y. Natomiast nie zrealizowano zadania w zakresie budowy i rozbudowy instalacji do termicznego przekszta cania odpadów oraz budowy potencja u technicznego w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów ulegaj cych biodegradacji. 5.2 Odpady opakowaniowe W WPGO dla Województwa Mazowieckiego, celem do zrealizowania do roku 2007 by o osi gni cie nast puj cych poziomów odzysku i recyklingu: - 25 % recyklingu - 50% odzysku W rozdziale 4.2.2. zosta y przedstawione uzyskane przez przedsi biorców poziomy recyklingu. W analizowanym okresie, w przypadku niektórych opakowa , znacz co przekroczono wymagane prawem poziomy recyklingu poszczególnych odpadów opakowaniowych. Analizie poddano równie przekazane do odzysku i recyklingu odpady opakowaniowe zbierane w gminach. Ilo tych odpadów przekazanych w roku 2005 przez gminy do odzysku i recyklingu w stosunku do oszacowanych ilo ci odpadów opakowaniowych wynios a oko o 2,64 %. W celu zwi kszenia ilo ci zbieranych odpadów opakowaniowych gminy tworz lub rozwijaj systemy selektywnego zbierania odpadów ze strumienia odpadów komunalnych (patrz rozdzia 5.1) Zatem realizacja obowi zku odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych prowadzona jest ównie na bazie odpadów pozyskiwanych ze róde przemys owych. Odpady opakowaniowe 95 z przemys u i handlu s odpadami o wysokiej jako ci, a ich zbieranie w porównaniu ze zbieraniem odpadów z gospodarstw domowych charakteryzuje si znacznie ni szym kosztem. W obecnej sytuacji na terenie Województwa Mazowieckiego odpady opakowaniowe poddawane s przede wszystkim recyklingowi materia owemu, bez zmiany ich struktury chemicznej szczególnie w odniesieniu do odpadów, które stanowi warto ciowe surowce wtórne potrzebne ze wzgl dów technologicznych istniej cym zak adom przetwórczym. Uzyskanie w roku 2007 za onego poziomu odzysku wydaje si by trudne do zrealizowania, poniewa w obecnej sytuacji na terenie Województwa Mazowieckiego odpady opakowaniowe poddawane s przede wszystkim recyklingowi materia owemu, bez zmiany ich struktury chemicznej szczególnie w odniesieniu do odpadów, które stanowi warto ciowe surowce wtórne potrzebne ze wzgl dów technologicznych istniej cym zak adom przetwórczym. Recykling chemiczny, wspó spalanie oraz termiczne ich przekszta canie odpadów z odzyskiem energii obejmuje niewielk ilo odpadów opakowaniowych. Kolejnym do zrealizowania celem w WPGO by rozwój instalacji do odzysku i unieszkodliwiania odpadów, a nast pnie rozwój i wdra anie nowoczesnych technologii odzysku i unieszkodliwiania odpadów, w tym równie metod termicznego przekszta cania odpadów. W rozdziale nr 4.4.1. oraz 4.4.2 zosta y przedstawione instalacje do przekszta cania odpadów komunalnych i odpadów opakowaniowych. Wyznaczony cel odzysku odpadów opakowaniowych wymaga rozwoju instalacji metod termicznego ich przekszta cania. Celem WPGO by o tak e wdro enie i doskonalenie systemu monitoringu opakowa i odpadów opakowaniowych (sprawozdania z grupy OPAK oraz O -OP1). Prowadzony od 2002 system jest rozwijany i udoskonalany. Nale y jednak w dalszym ci gu udoskonali system pod k tem zbilansowania ilo ci odpadów z zainstalowanymi lub planowanymi zdolno ciami instalacji w zakresie odzysku i recyklingu. W ramach realizacji celu w zakresie poprawy sytuacji zbierania odpadów opakowaniowych prowadzona by a przez gminy, powiaty, województwo oraz organizacje pozarz dowe dzia alno informacyjno-edukacyjna maj ca na celu zapobieganie powstawaniu odpadów opakowaniowych oraz propagowanie odzysku i recyklingu. 5.3 Odpady z sektora gospodarczego Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsi wzi ciach w zakresie gospodarki w sektorze gospodarczym w Województwie Mazowieckim w latach 2003 – 2006 przedstawiono w tabeli 5.3.1. Tabela 5.3.1 Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsi wzi ciach w zakresie gospodarki w sektorze gospodarczym w Województwie Mazowieckim w latach 2003 – 2006 Rok Koszt (tys. Lp. Nazwa zadania Opis podj tych dzia realizacji PLN) Rozpocz cie dzia przez Urz d Marsza kowski Województwa Dzia ania edukacyjno – 2004 Mazowieckiego i starostwa 1 informacyjne dla podmiotów 2 500 2007 powiatowe, w formie z sektora gospodarczego wydawania broszur i zamieszczania informacji oraz akcji doradczych 96 Lp. Nazwa zadania Rok realizacji 2 Organizacja systemu zbierania, gromadzenia i transportu odpadów powstaj cych w sektorze gospodarczym 2004 2006 3 Monitoring gospodarki odpadami powstaj cymi w sektorze gospodarczym 20042007 4 5 6 7 8 9 Opracowanie list rankingowych sk adowisk przeznaczonych do likwidacji lub modernizacji oraz terenów zdegradowanych przeznaczonych do rekultywacji Zbudowanie nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierz cego SRM i HRM Rekultywacja sk adowisk, dla których brak jest mo liwo ci odzysku magazynowanych odpadów lub nie spe niaj wymogów ekologicznych Modernizacja sk adowisk odpadów, które nie spe niaj wymogów ekologicznych Budowa systemu unieszkodliwiania odpadów pochodzenia zwierz cego (w tym z grupy SRM szczególnego ryzyka i HRM wysokiego ryzyka) - urz dzenie zbiornic pad ych zwierz t - spalarnia m czek Wdra anie w zak adach przemys owych projektów Czystej Produkcji, w tym odzysku i unieszkodliwiania odpadów Opis podj tych dzia Przedsi biorcy we w asnym zakresie prowadz gospodark odpadami. Organizacja polega na pomocy w zakresie regulowania strony formalno – prawnej gospodarki odpadami (akcje informacyjno – doradcze). Organizacja koordynowana jest na podstawie zapisów planów gospodarki odpadami szczebla wojewódzkiego, powiatowego i gminnego Uruchomiono Wojewódzk Baz Gospodarki Odpadami, oraz System Informacji o Odpadach i baz SIGOP – Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony rodowiska Koszt (tys. PLN) bd 15 000 2004 2005 Zadanie wykonane odno nie sk adowisk przeznaczonych do zamkni cia 300 2004 2005 Zadanie zako czone 100 2004 2007 W trakcie rekultywacji jest 5 sk adowisk odpadów tzw. przemys owych bd 2004 2007 Zadanie w trakcie realizacji bd 2004 2006 W trakcie realizacji – tworzona jest sie zbiornic i modernizowane zak ady utylizacyjne 2004 2007 Zadanie w trakcie realizacji przez przedsi biorców 97 225 – po yczka z WFOSiGW 287,5 dotacja z WFO iGW* bd Lp. Nazwa zadania 10 Utworzenie Centrum Informacji BAT/BREF 11 12 Rozbudowa linii do segregacji i kruszenia odpadów budowlanych nie zawieraj cych odpadów niebezpiecznych Dzia ania zwi zane ze zwi kszeniem odzysku odpadów wytwarzanych przez energetyk zawodow - budowa instalacji do magazynowania popio u lotnego z okresu zimowego do wykorzystania w okresie letnim o pojemno ci 120 tys. ton - budowa instalacji do przerobu odpadów z energetyki na surowce do produkcji materia ów budowlanych - zdolno przerobowa instalacji 250 tys. ton - budowa instalacji do produkcji, na bazie mieszanin popio owolowej mieszanki do wykorzystania w budownictwie drogowym, budowli ziemnych i melioracyjnych Rok realizacji Opis podj tych dzia Koszt (tys. PLN) 2004 2005 Zadanie zako czone – utworzono Centrum w strukturze Ministerstwa rodowiska bd 2004 2007 Zadanie w trakcie realizacji – zbudowano dwa obiekty bd 2004-2007 Brak informacji o realizacji zada bd *- informacja z WFO iGW 5.5 Osady ciekowe Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsi wzi ciach w zakresie gospodarki osadami ciekowymi w Województwie Mazowieckim w latach 2003 – 2006 przedstawiono w poni szej tabeli. Tabela 5.5.1 Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsi wzi ciach w zakresie gospodarki w sektorze gospodarczym w Województwie Mazowieckim w latach 2003 – 2006 Lp. 1 Nazwa zadania Zobligowanie wszystkich wytwórców osadów ciekowych do przekazywania odpowiednim jednostkom kontrolnym zbiorczych zestawie dotycz cych prowadzonej gospodarki osadami Rok realizacji 2007 98 Opis podj tych dzia Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Obecnie informacje dotycz ce wytwarzania i sposobów gospodarowania osadami ciekowymi gromadzone przez Urz d Marsza kowski Województwa Mazowieckiego, WIO oraz GUS. Docelowo, najbardziej komplementarne informacje znajdowa si b w Wojewódzkiej Bazie Gospodarki Odpadami Koszt (tys. PLN) bd Lp. 2 3 4 5 6 7 Nazwa zadania Obj cie monitoringiem wszystkich oczyszczalni cieków w województwie, w zakresie wytwarzania osadów ciekowych, sposobów post powania z nimi oraz realizacji przez oczyszczalnie cieków obowi zku prowadzenia bada fizyczno-chemicznych i mikrobiologicznych osadów ciekowych Zwi kszenie efektywno ci kontroli nad stosowaniem osadów ciekowych na terenach gmin i powiatów, ze zwróceniem szczególnej uwagi na miejsca stosowania osadów Intensyfikacja dzia edukacyjno – informacyjnych dla rolników, pracowników administracji gmin i powiatów oraz ogó u spo ecze stwa w zakresie w ciwego post powania z osadami ciekowymi, prowadzenia akcji promocyjnych dotycz cych stosowania osadów ciekowych i preparatów tworzonych na ich bazie w rolnictwie oraz kszta towaniu nowych walorów ytkowych zdegradowanych lub zdewastowanych terenów. Kontynuacja prac badawczo – rozwojowych zmierzaj cych do opracowania nowych metod odzysku i unieszkodliwiania osadów ciekowych, np. wspó spalania osadów ciekowych z w glem w ciep owniach i elektrociep owniach Województwa Mazowieckiego, stosowania osadów w celach rekultywacji i niwelacji terenów, Opracowanie realnych i zgodnych z obowi zuj cym prawodawstwem sposobów zagospodarowania powstaj cych osadów ciekowych na etapie projektowania lub modernizacji oczyszczalni cieków, uwzgl dniaj cych lokalne mo liwo ci Budowa obiektów do kompostowania osadów ciekowych, w miejscach ekonomicznie uzasadnionych, rozwi zuj cych problemy zagospodarowania osadów kilku lub kilkunastu oczyszczalni. Rok realizacji Opis podj tych dzia 2007 Zadanie ci e, w trakcie realizacji, prowadzone przez Urz d Marsza kowski Województwa Mazowieckiego i WIO 2007 2007 Zadanie ci e, w trakcie realizacji, prowadzone przez Urz d Marsza kowski Województwa Mazowieckiego i WIO Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Nie prowadzi si akcji informacyjno – edukacyjnych po wi conych wy cznie tematowi osadów ciekowych, zagadnienia z tej dziedziny poruszane s przy okazji dzia edukacyjnych dotycz cych szeroko poj tej gospodarki odpadami. Informacje na temat osadów ciekowych przekazywane s na specjalistycznych konferencjach lub seminariach zorganizowanych dla zainteresowanego kr gu osób Koszt (tys. PLN) bd bd bd 2007 Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Prace te prowadzone s przez zainteresowane jednostki, np. przedsi biorstwa wodno – kanalizacyjne i elektrociep ownie bd 2007 Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Realizowane przez cicieli i eksploatatorów oczyszczalni cieków przy wspó pracy placówek badawczo – rozwojowych i naukowych bd 2007 Na terenie Województwa Mazowieckiego funkcjonuj trzy kompostownie osadów ciekowych. Planowana jest budowa kolejnych obiektów, w których osady ciekowe b wspó kompostowane z innymi odpadami bd 99 Lp. 8 9 10 11 12 13 14 15 16 Nazwa zadania Budowa instalacji termicznego przekszta cania osadów w aglomeracjach miejskich powy ej 100 000 mieszka ców lub w rejonach, gdzie brak jest mo liwo ci przyrodniczego wykorzystania osadów ciekowych, b te jako wytwarzanych osadów uniemo liwia inne sposoby ich wykorzystania. Wykorzystywanie nagromadzonych w latach ubieg ych osadów ciekowych, poprze np. procesy rekultywacji i melioracji gleb i gruntów zdegradowanych oraz do celów rolniczych. Zwi kszenie stopnia ustabilizowania osadów ciekowych oraz ograniczenie wykorzystywania osadów nieustabilizowanych Zmniejszenie stopnia obci enia osadów ciekowych szkodliwymi substancjami i organizmami chorobotwórczymi poprzez ograniczenie zrzutu zanieczyszcze pochodzenia przemys owego, trafiaj cych do komunalnych oczyszczalni cieków, a tym samym zmniejszenia ilo ci wytwarzanych osadów Ograniczenie deponowania osadów ciekowych na sk adowiskach odpadów, w tym na terenach oczyszczalni, z wyj tkiem sk adowania osadów o ponadnormatywnych parametrach zanieczyszcze , Zwi kszenie ilo ci kompostowanych osadów ciekowych Zwi kszenie ilo ci osadów ciekowych poddanych termicznym metodom przeróbki i unieszkodliwiania (suszenie i spalanie) Zwi kszenie ilo ci osadów ciekowych wykorzystywanych przyrodniczo i przemys owo Zmniejszenie stopnia zagro enia rodowiska, spowodowanego przez niew ciwe sk adowanie osadów ciekowych. Rok realizacji 2007 2007 2007 Opis podj tych dzia Na terenie Województwa Mazowieckiego nie funkcjonuje instalacja do termicznego przekszta cania osadów ciekowych. W planach jest budowa takiej instalacji w Warszawie – w wariancie jako obiekt samodzielny, lub jako wspó spalanie osadów z odpadami komunalnymi Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Systematycznie spada ilo osadów ciekowych nagromadzonych na terenie oczyszczalni, wzrasta natomiast odsetek osadów wykorzystania nagromadzonych osadów Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Realizowane przez cicieli i eksploatatorów oczyszczalni cieków przy wspó pracy placówek badawczo – rozwojowych i naukowych Koszt (tys. PLN) bd bd bd 2007 Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Realizowane przez cicieli i eksploatatorów oczyszczalni cieków przy wspó pracy placówek badawczo – rozwojowych i naukowych bd 2007 Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Systematycznie spada odsetek osadów ciekowych unieszkodliwianych przez sk adowanie bd 2007 Ilo osadów ciekowych poddawanych odzyskowi poprzez kompostowanie zmniejsza si systematycznie (z 10% w 2002 r. do 5% w 2005 r.) bd 2007 Nie stosuje si termicznego przekszta cania osadów ciekowych bd 2007 2007 100 Ilo osadów ciekowych wykorzystywanych przyrodniczo i przemys owo wzrasta systematycznie Zadanie ci e, w trakcie realizacji. Realizowane przez eksploatatorów oczyszczalni cieków oraz sk adowisk odpadów bd bd 5.5 Odpady niebezpieczne 5.5.1 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych W zakresie odpadów niebezpiecznych wyst puj cych w strumieniu odpadów komunalnych, jako dzia anie nadrz dne zapisano zorganizowanie zbierania odpadów niebezpiecznych powstaj cych w strumieniu odpadów komunalnych. Dzia anie to jest realizowane przez 40% gmin na terenie województwa (wg ankietyzacji gmin). Najcz ciej zbierane s zu yte baterie w placówkach o wiatowych i instytucjach u yteczno ci publicznej, przeterminowane lekarstwa w aptekach oraz wietlówki w instytucjach u yteczno ci publicznej. Sporadycznie zbierane s opakowania po przeterminowanych rodkach ro lin oraz opakowania po farbach. Do zbierania stosowany jest system pojemnikowy, GPZON oraz sporadycznie system mobilny. W WPGO na lata 2004-2007,w 2006 r. przyj to osi gni cie 15% poziomu selektywnego zbierania odpadów niebezpiecznych, co stanowi 1 827 Mg odpadów. Wg informacji z ankietyzacji gmin osi gni to poziom selektywnego zbierania – 4,6%. Wynik ten jednoznacznie wskazuje na niezrealizowanie zapisanego dzia ania. W zwi zku z powy szym proponuje si w aktualizacji Planu gospodarki odpadami dla Województwa Mazowieckiego zweryfikowa zapisane poziomy selektywnego zbierania. Stan realizacji zaplanowanych zada przedstawiono w tabeli 5.5.1.1.1. Tabela 5.5.1.1.1 Stan realizacji zaplanowanych zada w zakresie odpadów niebezpiecznych wyst puj cych w sektorze komunalnym 2004-2011 Jednostka Termin Stan zaawansowania Przedsi wzi cie odpowiedzialna za realizacji realizacji zadania realizacj zadania Zadanie realizowane Organizacja systemu zbierania, w sposób ciag y, do gromadzenia i transportu 2006 r. zrealizowano odpadów niebezpiecznych od w 40% w gminach mieszka ców oraz z sektora 2004-2015 Gminy, Przedsi biorcy odno nie organizacji ma ych i rednich zbierania od przedsi biorstw (GPZON mieszka ców poprzez i SPON) punkty GPZON Utworzenie 161 gminnych punktów gromadzenia zadanie zrealizowane 2004-2006 Gminy odpadów (GPZON); w latach w 26% 2004-2006 – 39 GPZON Zarz d Województwa Utworzenie 5 stacji zadanie nie by o 2006-2011 Mazowieckiego prze adunkowych (SPON) jeszcze realizowane Przedsi biorcy ród o: ankietyzacja gmin Powy sze zadania maj charakter ci y, nie mniej jednak nie stwierdzono w analizowanym okresie rozpocz cia realizacji zadania w zakresie budowy stacji prze adunkowych, natomiast zadanie w zakresie budowy GPZON nie zosta o zrealizowane w ca ci w zaplanowanym terminie. 101 5.5.2 Odpady zawieraj ce PCB z uwzgl dnieniem planu unieszkodliwiania substancji szczególnie szkodliwych w szczególno ci PCB oraz dekontaminacji i unieszkodliwiania urz dze zawieraj cych PCB) Uwzgl dniaj c zapisy zawarte w WPGO (Uchwa a Sejmiku nr 119/2003 z 15 grudnia 2003 r. w sprawie uchwalenia Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami) nale y stwierdzi , e wi kszo ze sformu owanych celów i zaplanowanych dzia dotycz cych gospodarowania odpadami zawieraj cymi PCB jest realizowana w sposób ci y, zgodnie z obowi zuj cymi aktami prawnymi. Bior c pod uwag cele krótkookresowe obejmuj ce horyzont lat 2004-2007 : sukcesywne wycofywanie funkcjonuj cych urz dze zawieraj cych PCB; sukcesywna likwidacja wycofanych urz dze zawieraj cych PCB poprzez kontrolowane unieszkodliwianie lub dekontaminacj oraz cele d ugookresowe przewidziane do realizacji w okresie lat 2008-2010: ca kowita likwidacja wycofanych urz dze zawieraj cych PCB poprzez kontrolowane unieszkodliwianie lub dekontaminacj nale y uzna , e proces ten jest realizowany w sposób ci y. Ilo ci odpadów zawieraj cych PCB poddawane procesom unieszkodliwiania s w skali roku wi ksze od zaplanowanych w harmonogramie unieszkodliwiania i dekontaminacji urz dze zawieraj cych PCB (tabela 5.4.1 w WPGO). Ponadto wi kszo z posiadaczy odpadów, którzy dokonali inwentaryzacji obiektów i urz dze z PCB zdaje sobie spraw z ci cego na nich obowi zku ca kowitego usuni cia i/lub unieszkodliwienia PCB do 2010 r. i deklaruje realizacj tego zadania w nie w tym czasie. Problemem jest natomiast cz przedsi biorców lub posiadaczy, którzy nie zdaj sobie sprawy z konieczno ci przeprowadzenia ww. czynno ci. W odniesieniu do realizacji poszczególnych zada , stan zaawansowania prac przedstawia poni sza tabela 5.5.2.1.1 Tabela 5.5.2.1.1Stan zaawansowania prac w zakresie odpadów zawieraj cych PCB Jednostka Termin Stan zaawansowania Przedsi wzi cie odpowiedzialna za realizacji realizacji zadania realizacj zadania Weryfikacja danych ilo ciowych z inwentaryzacji urz dze zawieraj cych PCB 2004 WIO bd oraz harmonogramu ich unieszkodliwiania i dekontaminacji Projekt gromadzenia i unieszkodliwiania urz dze 2004-2005 Wojewoda Mazowiecki nie zrealizowano zawieraj cych PCB nie podlegaj cych rejestracji Monitoring procesu likwidacji 2004-2010 WIO bd urz dze zawieraj cych PCB Likwidacja urz dze Przedsi biorstwa realizowane w sposób 2004-2010 zawieraj cych PCB pa stwowe i prywatne ci y Kampania edukacyjnoSpotkanie informacyjna w zakresie Zarz d Województwa informacyjne dla prawid owego post powania 2004-2006 Mazowieckiego, przedstawicieli gmin z odpadami zawieraj cymi Wojewoda Mazowiecki w 2006 r. PCB 102 5.5.3 Oleje odpadowe W planie gospodarki odpadami dla Województwa Mazowieckiego uchwalonym w 2003 r. zosta y przyj te cele krótkookresowe na lata 2004-2007 i d ugookresowe na lata 2008-2011. Cele krótkookresowe w latach 2004-2007 uzyskanie poziomu odzysku olejów smarowych w wysoko ci 50% ilo ci wprowadzanej na rynek, uzyskanie poziomu recyklingu olejów smarowych w wysoko ci 25%, Cele d ugookresowe w latach 2008-2011 uzyskanie poziomu odzysku olejów smarowych do 2007 r. w wysoko ci 50% ilo ci wprowadzanej na rynek, uzyskanie poziomu recyklingu olejów smarowych w ilo ci 35% do 2007 r. sukcesywne zwi kszenie poziomu odzysku i recyklingu olejów smarowych okre lonych w rozporz dzeniu Rady Ministrów z dnia 30 czerwca 2001 r. w sprawie rocznych poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou ytkowych, W 2003 i 2004 i 2005 r. nie osi gni to zak adanego poziomu odzysku olejów odpadowych. Analizuj c zadanie zawarte w WPGO dotycz ce rozbudowy systemu zbierania olejów odpadowych, przewidziane na lata 2004-2006 stwierdzono, e nadal nie istnieje zorganizowany system zbierania olejów odpadowych w sektorze ma ych i rednich przedsi biorstw i indywidualnych u ytkowników. 5.5.4 Odpady zawieraj ce azbest (z uwzgl dnieniem planu unieszkodliwiania substancji szczególnie szkodliwych w tym azbestu) Stopie realizacji zada przedstawionych w WPGO z zakresu gospodarki odpadami zawieraj cymi azbest przedstawia tabela 5.5.4.1.1 Tabela 5.5.4.1.1 Stopie realizacji zada przedstawionych w WPGO z zakresu gospodarki odpadami zawieraj cymi azbest Jednostka Stan zaawansowania Termin odpowiedzialna za Przedsi wzi cie realizacji zadania realizacji realizacj zadania 2004 - 2006 Zarz d Województwa zrealizowane - Opracowanie programu (opracowano Program usuwania wyrobów usuwania wyrobów zawieraj cych azbest z terenu azbestowych z terenu województwa; Województwa - Opracowanie planu Mazowieckiego rozmieszczenia na terenie wraz z planem województwa wyrobów rozmieszczenia tych zawieraj cych azbest wyrobów) Monitoring realizacji 2004 -2011 Nadzór budowlany zadanie ci e usuwania azbestu nie zrealizowane Budowa 3 sk adowisk 2006 - 2011 Zarz d Województwa odpadów azbestowych Mazowieckiego, Przedsi biorcy Analizuj c stan realizacji celów, dzia i zada w zakresie gospodarki odpadami zawieraj cymi azbest nale y podkre li , e wymagaj one d ugiego okresu realizacji (zgodnie z przepisami azbest 103 powinien zosta usuni ty z terytorium Polski do 31 grudnia 2032 r.) oraz olbrzymich nak adów finansowych. To w nie brak rodków finansowych powoduje, e niemo liwe s do osi gni cia przedstawione w WPGO poziomy usuni cia do roku 2007 - 20% wyrobów zawieraj cych azbest oraz 30% do roku 2011. Na terenie województwa nie przeprowadzono pe nej i rzetelnej inwentaryzacji wyrobów zawieraj cych azbest. Znacznym problem na terenie województwa jest brak sk adowiska odpadów azbestowych. Budowa takich sk adowisk wymaga znacznie mniejszych nak adów finansowych ni budowa sk adowisk odpadów innych ni niebezpieczne i oboj tnych. Jedn z g ównych przeszkód w budowie tego typu obiektów jest sprzeciw spo eczno ci lokalnej. Na terenie województwa przeprowadzono szkolenia dla przedstawicieli jednostek samorz du terytorialnego w zakresie zdrowotnych, technicznych, prawnych oraz finansowych aspektów zagospodarowania odpadów zawieraj cych azbest. Wci jednak niewystarczaj ce jest wiedza mieszka ców na temat bezpiecznego u ytkowania i usuwania wyrobów zawieraj cych azbest. 5.5.5 rodki ochrony ro lin Celem krótkoterminowym dotycz cym rodków ochrony ro lin w WPGO na lata 2004-2011, by a sukcesywna likwidacji miejsc sk adowania przeterminowanych rodków ochrony ro lin. Analizuj c podj te w tym zakresie dzia ania nale y stwierdzi , e realizacja celu zapocz tkowana zosta a dopiero w grudniu 2006 r., a wi c w ko cowym okresie obj tym niniejszym dokumentem i polega a na likwidacji mogilnika Du y Las, zlokalizowanego na terenie gminy Przytyk, powiat radomski. W chwili obecnej brak jest informacji na temat jakichkolwiek dzia zwi zanych z likwidacj pozosta ych 11 mogilników. 5.5.6 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow (z uwzgl dnieniem planu zbierania i unieszkodliwiania odpadów zawieraj cych substancj zubo aj ce warstw ozonow ) Za one w WPGO cele, dzia ania i zadania zmierzaj ce do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki zu ytym sprz tem elektrycznym i elektronicznym by y zgodne z ówcze nie obowi zuj cym prawodawstwem w tym zakresie. W chwili obecnej ocena realizacji cz ci tych celów jest niemo liwa, gdy od 2005 r. obowi zuje nowe prawo oparte na koncepcji rozszerzonej odpowiedzialno ci producenta. Nowe zapisy prawne zmieniaj tak e terminy realizacji niektórych celów np. osi gni cie zbierania odpadów elektrycznych i elektronicznych na poziomie 4 kg/M do 31 stycznia 206 r. – obecnie jest to termin 31 grudnia 2008 r. Odnosz c si natomiast do pozosta ych przewidzianych do realizacji w WPGO, stopie zaawansowania ich realizacji przedstawiono w tabeli 5.5.6.1.1 104 Tabela 5.5.6.1.1Stopie zaawansowania realizacji zada w zakresie zu ytego sprz tu elektrycznego i elektronicznego z uwzgl dnieniem odpadów zawieraj cych substancj zubo aj ce warstw ozonow Jednostka Termin Stan zaawansowania Przedsi wzi cie odpowiedzialna za realizacji realizacji zadania realizacj zadania w trakcie realizacji – (termin w my l Organizacja zbierania nowego prawa 2004 – 2006 Gminy, producenci zu ytych urz dze przesuni ty na 1 z gospodarstw domowych stycznia 2008 r.) Inwentaryzacja urz dze zawieraj cych substancje zubo aj ce warstw ozonow w zak adach przemys owych Monitorowanie osi gni cia za onych poziomów odzysku i recyklingu urz dze zawieraj cych CFC i HCFC zapisanych w rozporz dzeniu Rady Ministrów (Dz. U. Nr 69, poz. 719 z 2001 r.) w sprawie poziomów odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych i pou ytkowych Kampania edukacyjno – informacyjna w zakresie prawid owego post powania ze zu ytymi urz dzeniami zawieraj cymi substancje zubo aj ce warstw ozonow 2004 – 2006 WIO bd 2004 - 2011 Urz d Marsza kowski zadanie ci 2004 - 2011 Powiaty, gminy, Zarz d Województwa nie zrealizowane e 5.5.7 Wycofane z eksploatacji pojazdy Cele zapisane w WPGO (Uchwa a Sejmiku nr 119/2003 z 15 grudnia 2003 r. w sprawie uchwalenia Wojewódzkiego Planu Gospodarki Odpadami) dotycz ce gospodarowania pojazdami wycofanymi z eksploatacji dotyczy y kontrolowanego odzysku i recyklingu poprzez spe nienie wymogów projektowanej wówczas ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji (obecnie jest to obowi zuj cy akt prawny (Dz. U. nr 25/2005 poz. 202 z pó n. zm.). Wymogi te mia y dotyczy w szczególno ci obowi zku osi gania okre lonego przez ustaw rocznego poziomu odzysku i recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji pocz wszy od dnia 1 stycznia 2006 r.. W chwili obecnej ocena realizacji tych celów jest niemo liwa, bowiem zgodnie z ww. aktem prawnym na przedsi biorcach spoczywa obowi zek sk adania rocznego sprawozdania w terminie do 15 lutego nast pnego roku (a wi c w tym przypadku do 15 lutego 2007 r.). Odnosz c si natomiast do zada dotycz cych wyeksploatowanych pojazdów przewidzianych do realizacji w WPGO, stopie zaawansowania ich realizacji przedstawiono w tabeli5.5.7.1.1 105 Tabela 5.5.7.1.1 Stopie zaawansowania realizacji przedsi wzi Jednostka Termin Przedsi wzi cie odpowiedzialna za realizacji realizacj zadania Stan zaawansowania realizacji zadania Niemo liwy do okre lenia ze wzgl du na przyj cie Ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji w 2005 r. (Dz. U. nr 25/2005 poz. 202 z pó n. zm.), zgodnie z któr czas na z enie pierwszego sprawozdania up ywa 15 lutego 2007 r. Zadanie realizowane w sposób ci y – ewidencja taka jest prowadzona przez Mazowiecki Urz d Wojewódzki i publikowana na stronie internetowej Egzekwowanie zapisów projektu ustawy o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji Nie okre lono Nie okre lono Prowadzenie ewidencji stacji demonta u upowa nionych do wydawania stosownych za wiadcze o z omowaniu samochodu w celu jego wyrejestrowania Nie okre lono Nie okre lono 2004-2011 Zarz d Województwa Mazowieckiego, Przedsi biorcy Zadanie realizowane w sposób ci y Nie okre lono Nie okre lono Nie zrealizowano Organizowanie systemu zbierania wyeksploatowanych pojazdów od mieszka ców poprzez stacje demonta u Utworzenie bazy recyklingu wyeksploatowanych pojazdów w ochowie Fabrycznym 5.5.8 Odpady medyczne i weterynaryjne Nadrz dnym celem w gospodarce odpadami medycznymi i weterynaryjnymi by a: minimalizacja negatywnego oddzia ywania odpadów medycznych i weterynaryjnych na rodowisko poprzez stosowanie w ciwych praktyk post powania z odpadami. Cel ten zosta zrealizowany w 90%. Jak wynika z analizy informacji zapisanych w bazie SIGOP (pod k tem sposobów unieszkodliwiania odpadów medycznych i weterynaryjnych) nie wszyscy wytwórcy stosowali sposoby post powania zgodne z. obowi zuj cym rozporz dzeniem. W zakresie sukcesywnego wprowadzania systemu zbierania odpadów niebezpiecznych powstaj cych w gabinetach weterynaryjnych oraz indywidualnych praktykach lekarskich brak jest informacji dotycz cych realizacji tego celu. Jedynie na podstawie danych uzyskanych ze starostw o ilo ci gabinetów lekarskich i weterynaryjnych posiadaj cych uregulowany stan prawny wydaje si , e proces porz dkowania gospodarki odpadami zosta rozpocz ty. Niestety, brak jest szczegó owych informacji na ilo ciowe potwierdzenie realizacji tego celu. Stan realizacji zaplanowanych zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych przedstawiono w tabeli 5.5.8.1.1. 106 Tabela 5.5.8.1.1 Stan realizacji zaplanowanych zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych dla odpadów medycznych i weterynaryjnych Jednostka Termin Stan zaawansowania Przedsi wzi cie odpowiedzialna za realizacji realizacji zadania realizacj zadania Zadania pozainwestycyjne Organizacja zbierania Gminy, placówki 2004-2006 brak informacji odpadów weterynaryjnych weterynaryjne z gabinetów weterynaryjnych Organizacja zbierania odpadów medycznych Gminy, gabinety 2004-2006 Brak informacji z indywidualnych praktyk lekarskie lekarskich Podnoszenie wiadomo ci w zakresie prawid owych Zadanie realizowane sposobów post powania w sposób ci y, równie z odpadami medycznymi 2004-2011 Powiaty i Gminy przez jednostki s by i weterynaryjnymi w s bie zdrowia zdrowia i gabinetach weterynaryjnych Zadania inwestycyjne SSW SP ZOZ w Ciechanowie SPZ ZOZ w Kozienicach, SP ZOZ w Soko owie Podlaskimodst piono od realizacji zadania z przyczyn ekonomicznych Modernizacja 6 instalacji do SPZ ZOZ w P sku-z termicznego unieszkodliwiania dniem 31.12.2006r. odpadów medycznych (SPZ zamkni cie instalacji bez ZOZ w Ostrowie Placówki s by modernizacji 2004-2006 zdrowia Mazowieckim, SPZ ZOZ SPZ ZOZ w Ostrowie w P sku, SSW SP ZOZ Przedsi biorcy Mazowieckim-zadanie w Ciechanowie, SPZ ZOZ nie realizowane w Kozienicach, SP ZOZ (zamkni cie instalacji w Soko owie Podlaskim 04.2004 r.) SCSK w Warszawieinstalacja wy czona w 07.2006 r. – zadanie niezrealizowane z przyczyn ekonomicznych Budowa zak adu unieszkodliwiania odpadów Przedsi biorcy Zadanie zrealizowano medycznych i weterynaryjnych w yrardowie Uruchomienie instalacji Placówki s by Odst piono od realizacji unieszkodliwiania odpadów zdrowia zadania z przyczyn szpitalnych w Wyszkowie Przedsi biorcy ekonomicznych ród o: ankietyzacja jednostek s by zdrowia oraz informacja ze starostw (Urz d Marsza kowski) 107 6. Ocena sposobów i róde finansowania zaplanowanych przedsi wzi W zwi zku z ocen realizacji zada zaplanowanych w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami 2004-2011, dokonano analizy kosztów poniesionych na realizacj zada w rozpatrywanym okresie sprawozdawczym. Analiz kosztów poniesionych na realizacj zada w odniesieniu do poszczególnych sektorów gospodarki odpadami przedstawiono w poni szych rozdzia ach. 6.1 Odpady komunalny Koszty poniesione w latach 2004-2006 na realizacj zada zaplanowanych do realizacji w „Planie Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” przedstawiono w tabeli 6.1.1. 108 Tabela 6.1.1. Koszty poniesione na realizacj zada okre lonych w WPGO na lata 2007-2011 w latach 2004-2006. Koszty Kwota poniesione ród o przewidzian Lp. Nazwa zadania w latach finansowania a na zadanie 2004-2006 zadania [tys. PLN] [tys. PLN] Zadania inwestycyjne Instalacje do odzysku i unieszkodliwiania 1. 2 400 Brak danych odpadów ulegaj cych biodegradacji Budowa potencja u technicznego 2. 14 000 Brak danych w zakresie selektywnego gromadzenia odpadów ulegaj cych biodegradacji 59,6%-brak danych 14,27%- NFOSiGW 9,96%-Ekofundusz 3. Sortownie 15 200 30 013,51 7,16%przedsiebiorcy 4,6%-WFO iGW 4,31%-bud et gminy Instalacje do recyklingu odpadów 4. 1 000 Brak danych wielkogabarytowych Instalacje recyklingu odpadów 2 100 Brak danych 5. budowlanych 99,9%-bud et gminy Zamykanie i rekultywacja sk adowisk, 0,1% - GFO iGW, dodatkowe zamykanie sk adowisk, 6. 1 800 744 198,53 WFO iGW, przekszta canie na obiekty stacji Wojewoda, prze adunkowych przedsi biorcy 74,15%-bud et gminy 15,55%-brak danych 5,13% WFO iGW Budowa, rozbudowa sk adowisk 18 000 20 908,408 2,9%-NFO iGW 7. i modernizacja 1,59%przedsi biorcy 0,56%-GFO iGW 0,12%-PFO iGW Budowa i rozbudowa instalacji do 500 000 Brak danych 8. termicznego przekszta cania odpadów Zadania pozainwestycyjne 26,58%- GFO iGW 47,51%-WFO iGW Edukacja ekologiczna, dzia ania 16,44%-bud et 9. 3 000 66,55 promocyjne gminy 9,47%-Urz d Marsza kowski 50,4%-budzet gminy 45,42%-brak danych Organizacja zbierania odpadów Nie 3,0%-GFO iGW 10. 40 428,0 niesegregowanych oraz selektywnej uwzgl dniano 0,93%-WFO iGW zbierania 0,22%-mieszka cy 0,03%-EFRWP ród o: ankietyzacja gmin 109 W wyniku analizy danych przedstawionych w powy szej tabeli w zakresie róde finansowania zada stwierdzono, e w przypadku zada zwi zanych z: budow , rozbudow , czy modernizacj sk adowisk odpadów komunalnych, organizacji zbierania odpadów na terenie gmin, najwi ksze koszty ponoszone by y z bud etów gmin. W przypadku dzia edukacyjnych, najwi ksze koszty pochodzi y z dofinansowania przekazanego przez WFO iGW. Mo na zauwa , i wydatki na poszczególne zadania zamieszczone w w/w tabeli, przekracza y kwoty oszacowane na potrzeby realizacji tych zada w WPGO. Mo na si tylko domy la , e jedn z g ównych przyczyn zaistnia ej sytuacji jest niedoszacowanie kosztów w WPGO wynikaj ce ze zbyt dynamicznych zmian rynku w tym sektorze, podejmowanie dzia przez jednostki samorz dowe w celu wywi zania si z obowi zków na onych przez obowi zuj ce akty prawne oraz zapisy planów gospodarki odpadami, a tak e mo liwo korzystania z dofinansowania z Unii Europejskiej zarówno przez przedsi biorców jaki jednostki samorz dowe. W latach 2003-2005 WFO iGW udzieli szereg dotacji i po yczek na wskazane powy ej zadania. Kwoty przeznaczone na dotacje i po yczki w poszczególnych latach na zadania w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi przedstawiono w tabeli 6.1.2. Tabela 6.1.2. Kwoty przeznaczone przez WFO iGW na dotacje i po yczki w latach 2003-2005 na zadania w sektorze komunalnym dla jednostek z obszaru Województwa Mazowieckiego Lata Dotacje [PLN] Po yczka [PLN] 2003 119 000 3 048 358 2004 1 779 048,1 7 360 307 2005 3 028 924 Ogó em w latach 2003-2005 1 898 048 13 437 589 ród o: WFO iGW Jak wynika z powy szej tabeli, kwota po yczek znacznie przekracza kwot dotacji. Mo na wnioskowa , e jednostki administracji samorz dowej oraz przedsi biorcy coraz ch tniej korzystaj z istniej cych mo liwo ci finansowych. Reasumuj c, dzia ania podejmowane w zakresie zwi kszania potencja u technicznego w sektorze gospodarki odpadami komunalnymi determinowane s wype nianiem zobowi za wynikaj cych z Traktatu Akcesyjnego. Najwi ksze wydatki poniesione zosta y na zamykanie i rekultywacj sk adowisk odpadów. rodki pochodzi y w 99% z bud etów gmin. Ponadto wydatkowano równie du e kwoty na organizacj zbierania odpadów w sposób selektywny oraz odpadów niesegregowanych. W wyniku przeprowadzonej analizy stwierdzono, e nie by y wykorzystywane rodki pochodz ce z funduszy unijnych. Aktualnie, na podstawie posiadanych informacji (ankietyzacja gmin, która by a dobrowolna) nie jest mo liwe stwierdzenie, czy rodki przeznaczone na dzia ania w sektorze komunalnym by y zagospodarowane prawid owo. 6.2 Odpady opakowaniowe Na podstawie sprawozda rocznych dotycz cych masy lub ilo ci odzyskanych i poddanych recyklingowi odpadów opakowaniowych i pou ytkowych oraz wysoko ci nale nej op aty produktowej, przedstawionych Marsza kowi Województwa Mazowieckiego, okre lono kwot , która zosta a wniesiona za poszczególne rodzaje opakowa (tabela 6.2.1). W 2004 r. wp ywy wynios y: 607 717,85 z , a w 2005 r. - 199 491,63 z . 110 Tabela 6.2.1. Nale na op ata produktowa, przedstawiona Marsza kowi Województw Mazowieckiego, która zosta a wniesiona za poszczególne rodzaje opakowa Op ata produktowa [z ] Rodzaj materia u opakowaniowego 2005 2004 opakowania z tworzyw sztucznych 155 884,44 45 009,09 opakowania z aluminium 4 480,89 2 793,56 opakowania ze stali w tym blachy stalowej 16 161,05 10 267,60 opakowania z papieru i tektury 325 678,88 121 411,80 opakowania ze szk a 40 519,89 12 254,86 opakowania z materia ów naturalnych 15 201,14 6 362,38 opakowania wielomateria owe 49 791,56 1 392,34 607 717,85 z 199 491,63 ród o: na podstawie danych zawartych w sprawozdaniu O -OP2 za rok 2004 i 2005 Z uzyskanych z WFO iGW w Warszawie informacji dotycz cych prowadzenia przez gminy z Województwa Mazowieckiego zbierania odpadów opakowaniowych, ca kowity koszt poniesiony przez gminy na zebranie i przekazanie odpadów do odzysku i recyklingu wyniós : - w 2004 r. 1 mln 472 tys z - w 2005 r. 2 mln 669 tys. z Wobec powy szego koszt zebrania 1 Mg odpadów opakowaniowych wyniós oko o 170 z . Dane uzyskane w ramach obowi zkowego systemu ewidencji od samorz dów gminnych przedstawiono w tabeli 6.2.2. Tabela 6.2.2. Dane uzyskane w ramach obowi zkowego systemu ewidencji od samorz dów gminnych Wydatki poniesione na zebranie i przekazanie odpadów [z ] Rodzaj materia u opakowaniowego 2004 2005 Opakowania z tworzyw sztucznych 330 417,19 592 028,46 Opakowania z aluminium 1644,47 3646,71 Opakowania z blachy 35 742,76 37 194,49 Opakowania z papieru i tektury 357 393,63 626 450,02 Opakowania ze szk a gospodarczego 747 248,85 1 410 172,48 Opakowania z materia ów naturalnych 350,53 Opakowania wielomateria owe 10,76 Razem 1 472 457,66 2 669 842,69 ród o: na podstawie danych zawartych w sprawozdaniu O -OP3a za rok 2004 i 2005 W tabeli 6.2.3 zosta y przedstawione koszty jednostkowe poniesione na zbieranie poszczególnych rodzajów odpadów opakowaniowych. Koszt zbierania opakowa ze szk a oraz tworzyw sztucznych kszta towa si w granicach ponad 200 z . W roku 2004 zap acono ponad 500 z za 1 Mg opakowa z aluminium, ale ju w roku 2005 koszt zbierania tych odpadów kszta towa si na poziomie 180 z . 111 Tabela 6.2.3 Koszty jednostkowe zebranych odpadów opakowaniowych w roku 2004 i 2005 [z ] Rodzaj materia u opakowaniowego Opakowania z tworzyw sztucznych Opakowania z aluminium Opakowania z blachy Opakowania z papieru i tektury Opakowania ze szk a gospodarczego Opakowania z materia ów naturalnych Opakowania wielomateria owe rednio z 1 Mg Wydatki poniesione na zebranie 1 Mg odpadów [z ] 2004 227 504 84 99 235 0 154 170 z 2005 190 178 93 113 200 119 166 z Koszty jednostkowe poszczególnych rodzajów odpadów opakowaniowych zosta y obliczone dziel c ca kowity koszt poniesiony na zebranie i przekazanie odpadów opakowaniowych poszczególnych rodzajów przez ilo zebranych przez gminy Województwa Mazowieckiego odpadów opakowaniowych danego rodzaju. Najwi ksze nak ady finansowe gminy przeznaczy y na zbieranie i przekazanie do odzysku i recyklingu szk a gospodarczego. W 2004 r. by o to 747 tys. z , a w 2005 1 mln 410 tys. z . Powy sze koszty stanowi y 50 % ogólnej sumy poniesionych nak adów. Pozosta e 45 % kosztów stanowi y koszty poniesione na zbieranie opakowa z papieru i tektury oraz tworzyw sztucznych. Zgodnie z art. 29 ust. 4 ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowi zkach przedsi biorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o op acie produktowej i op acie depozytowej (Dz. U. 01, Nr 63, Poz. 639, z pó n. zm.), rodki pochodz ce z op at produktowych za opakowania przekazywane gminom, proporcjonalnie do ilo ci odpadów opakowaniowych przekazanych do odzysku i recyklingu, wykazanych w sprawozdaniach rocznych o rodzaju i ilo ci odpadów opakowaniowych zebranych przez gmin , rodzaju i ilo ci odpadów opakowaniowych przekazanych przez gmin do odzysku i recyklingu oraz wydatkach poniesionych na w/w dzia ania. rodki te, zgodnie z art. 29 ust.5, wydatkowane s na finansowanie dzia w zakresie odzysku i recyklingu odpadów opakowaniowych, edukacji ekologicznej dotycz cej selektywnego zbierania i recyklingu odpadów opakowaniowych. 6.3 Odpady z sektora gospodarczego Z uwagi na fakt, e przedsi biorcy s zobowi zani we w asnym zakresie prowadzi gospodark wytwarzanymi odpadami, ponosz równie koszty przedsi wzi w tej dziedzinie. St d te , niemo liwym by a ocena sposobów i róde finansowania zaplanowanych dzia , gdy informacje te stanowi najcz ciej tajemnic handlow podmiotów. 6.4 Osady ciekowe Z uwagi na fakt, e gminy i przedsi biorcy s zobowi zani we w asnym zakresie prowadzi gospodark wytwarzanymi osadami ciekowymi, ponosz równie koszty przedsi wzi w tej dziedzinie. Wytwórcy osadów ciekowych nie podali informacji na temat kosztów gospodarki tymi odpadami. St d te , niemo liwym by a ocena kosztów, sposobów i róde finansowania zaplanowanych dzia w zakresie gospodarki osadami ciekowymi. 112 6.5 Odpady niebezpieczne 6.5.1 Odpady niebezpieczne w strumieniu odpadów komunalnych Koszty poniesione na zbieranie odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych zosta y uj te w tabeli 6.1.1 rozdzia 6.1 – odpady komunalne. Brak jest natomiast kosztów poniesionych na budow GPZON (gminy nie uwzgl dni y tej informacji w ankietyzacji). W latach 2004-2006 na terenie Województwa Mazowieckiego powsta o 10 GPZON (lokalizacj tych punktów przedstawiono w rozdziale 4.3.5.1). Ze wzgl du na fakt, e ankietyzacja gminnych jednostek odbywa a si na zasadzie dobrowolno ci, informacje dotycz ce problemów tworzenia i organizowania GPZON oraz ponoszonych kosztów inwestycyjnych jak i eksploatacyjnych nie zosta y zamieszczone w przedmiotowych ankietach. 6.5.2 Odpady zawieraj ce PCB W zakresie PCB nie s dost pne adne informacje dotycz ce kosztów post powania z odpadami zawieraj cymi PCB. 6.5.3 Oleje odpadowe Brak jest danych dotycz cych kosztów post powania z olejami odpadowymi. 6.5.4 Odpady zawieraj ce azbest W latach 2003 – 2005 ze rodków WFO iGW wspó finansowane by y inwestycje z zakresu gospodarki odpadami zawieraj cymi azbest na kwot : 2003 r. – 580 587,00 z ; 2004 r. – 933 484,81 z ; 2005 r. – 680 079,56 z . 6.5.5 rodki ochrony ro lin Na unieszkodliwianie przeterminowanych pestycydów w latach 2003-2006 nie poniesiono adnych nak adów finansowych. 6.5.6 Zu yte urz dzenia elektryczne i elektroniczne Brak jest danych dotycz cych aspektów finansowych zwi zanych z realizacj zada z zakresu gospodarowania zu ytymi urz dzeniami elektrycznymi i elektronicznymi wraz z substancjami zubo aj cymi warstw ozonow , poniewa system gospodarowania zu ytym sprz tem elektrycznym i elektronicznym jest obecnie w fazie tworzenia. 6.5.7 Pojazdy wycofane z eksploatacji Brak jest danych dotycz cych aspektów finansowych zwi zanych z realizacj gospodarowania pojazdami wycofanymi z eksploatacji. 113 zada z zakresu 6.5.8 Odpady medyczne i weterynaryjne Koszty poniesione na realizacj zada zaplanowanych do realizacji w Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004-2011 przedstawiono w tabeli 6.5.8.1 Tabela 6.5.8.1 Koszty poniesione na realizacj zada okre lonych w WPGO w latach 2003-2006 Koszty Kwota poniesione przewidziana Lp. Nazwa zadania w latach ród o finansowania na zadanie 2003-2006 [tys.PLN] [tys. PLN] Zadania inwestycyjne Modernizacja 5 instalacji do 1. 2 870 918,174* 100% - rodki w asne termicznego unieszkodliwiania odpadów medycznych rodki w asne, Budowa instalacji do EkoFundusz oraz unieszkodliwiania odpadów 2. 11 500 159, 82** WFO iGW (brak medycznych udzia u procentowego) Zadania pozainwestycyjne Podnoszenie wiadomo ci w zakresie prawid owych sposobów post powania 1. z odpadami medycznymi 45,0 71,85 100% - rodki w asne i weterynaryjnymi w s bie zdrowia i gabinetach weterynaryjnych. 82,34% - rodki w asne Organizacja zbierania odpadów 9,79%-dotacja Koszty medycznych w placówkach 2. 715,164 5,5%-bud et nieokre lone by zdrowia województwa w WPGO 2,37%-bud et gmin ród o: ankietyzacja starostw (dane z Urz du Marsza kowskiego) * - modernizacja dwóch instalacji ** - budow instalacji przerwano 114 7. Ocena przyj tego w WPGO 2004 - 2011 systemu monitoringu realizacji Planu Podstaw monitoringu realizacji planu jest sprawozdawczo oparta na wska nikach odzwierciedlaj cych stan gospodarki odpadami, stan rodowiska i presj na rodowisko. W celu prowadzenia nadzoru nad realizacj przyj tego planu przedstawiono, za „Planem Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” wska niki opracowane dla poszczególnych sektorów gospodarki odpadami, które mia y pos ocenie stopnia realizacji za onych zada . W zwi zku z powy szym, dokonano porównania warto ci osi gni tej na koniec 2005 r. z warto ci docelow , zaplanowan na 2007 rok. Wska niki monitoringu planu gospodarki odpadami przedstawiono w tabeli 7.1. Tabela 7.1. Wska niki monitoringu „Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011.” L.p. Wska nik Jednostka Warto Warto Warto 31.12. 2002 31.12. 2005 planowana sektor komunalny 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. Ilo odpadów komunalnych wytworzonych w przeliczeniu na kg/M/rok mieszka ca na rok Mieszka cy województwa obj ci % zorganizowanym zbieraniem mieszka ców odpadów Gminy obj te systemem % gmin selektywnego zbierania Zamkni te i zrekultywowane sk adowiska odpadów % niespe niaj ce wymogów ochrony rodowiska Ilo zlikwidowanych dzikich % sk adowisk odpadów Odzysk i unieszkodliwienie (poza sk adowaniem) odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji % Odzysk i recykling opakowaniowych 324 342,8 bd wg szacunków 76 bd wg szacunków 65 bd 18*/6** 100% w 2012 r. bd 51 100% w 2007 r. bd ok. 9% ilo ci wytworzonej w 1995 r. 75% odpadów wytworzonych w latach 1995 – 2010 50% odpadów wytworzonych w latach 1995 – 2013 bd Papier i tektura – 59,72% Szk o-38,13% Tworzywa sztuczne25,21% Wielomateria o we-22,87% Blacha stalowa19,41% Aluminium46,60% Drewno naturalne37,79% poziom odzysku 50%, poziom recyklingu 25% w 2007 r. odpadów % 115 300 100 % mieszka ców w 2007 r. 100 % gmin w 2007 r. L.p. 8. 9. 10. Wska nik Odpady wielkogabarytowe wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych przez selektywne zbieranie Odpady budowlane wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych przez selektywne zbieranie Odpady niebezpieczne wydzielone ze strumienia odpadów komunalnych przez selektywne zbieranie Jednostka Warto 31.12. 2002 Warto 31.12. 2005 % bd 7,69 % bd 6,9 % bd 4,6 Warto planowana 20% ilo ci wytworzonej w 2006 r. 50% - w 2010 r. 70% - w 2014 r. 15% ilo ci wytworzonej w 2006 r., 40% - w 2010 r. 60% - w 2014 r. 15% ilo ci wytworzonej w 2005r., 50% - w 2010r. 80% - w 2014 r. sektor gospodarczy, osady ciekowe i odpady niebezpieczne 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Ilo odpadów innych ni niebezpieczne poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania Ilo odpadów niebezpiecznych poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania Liczba ma ych i rednich podmiotów gospodarczych obj tych ewidencj i kontrol pod k tem prowadzonej gospodarki odpadami Likwidacja odpadów PCB oraz dekontaminacja i unieszkodliwienie urz dze zawieraj cych PCB Liczba mogilników poddanych likwidacji Ilo osadów ciekowych deponowana na sk adowiskach odpadów Ilo kompostowanych osadów ciekowych Ilo osadów ciekowych poddanych termicznym metodom przeróbki Ilo osadów ciekowych wykorzystywanych przyrodniczo i przemys owo % 66,2% 89,6% 75% w 2011 % 91,8% % bd 3 000 sztuk 95% w 2007 r. % bd bd 100% ilo bd 1 100% % 28,41% 12,1% do 20% % bd bd co najmniej 15% % bd bd co najmniej 20% % 26,12% 48,3% co najmniej 45% - Podnoszenie stanu wiadomo ci spo ecznej, edukacja ekologiczna Liczba szkó prowadz cych zaj cia z zakresu ochrony 1. rodowiska, w tym gospodarki odpadami Regionalne o rodki edukacji 2. ekologicznej *liczba zamkni tych sk adowisk ** liczba sk adowisk w trakcie rekultywacji % bd bd 100% w 2007 r. ilo 2 2 co najmniej 20 Na podstawie powy szych wska ników zaobserwowano trend zmian w gospodarce odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego. Zmiany te dotycz g ównie sektora komunalnego, gdzie mo na 116 zauwa post p w realizacji selektywnego zbierania odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych wyst puj cych w strumieniu odpadów komunalnych. Niewielki jest natomiast procent odpadów ulegaj cych biodegradacji poddanych procesom odzysku i unieszkodliwiania. Zmiany w sektorze gospodarczym dotycz wzrostu ilo ci odpadów poddanych procesom odzysku/unieszkodliwiania. Pozytywne trendy zmian zaobserwowano równie w gospodarce osadami ciekowymi. W celu pe nego monitoringu zmian w gospodarce odpadami komunalnymi na terenie województwa, w oparciu o zapisy Kpgo 2010, proponuje si rozszerzenie i modyfikacj listy wska ników. Nale y zaznaczy , e wska niki te z za enia stanowi podstaw do sprawozdania i dlatego aby uzyska pe niejsze dane, na bazie wcze niejszych do wiadcze , proponujemy rozszerzy list (tabela 7.2). Tabela 7.2. Propozycje zmian wska ników dla sektora komunalnego w zestawieniu ze wska nikami przedstawionymi w WPGO na lata 2004-2011. Lp. Wska nik w WPGO na lata 2004-2011 Proponowany wska nik 1. Ilo odpadów komunalnych Masa wytworzonych odpadów komunalnych wytworzonych w przeliczeniu na mieszka ca na rok 2. Mieszka cy województwa obj ci Masa zebranych selektywnie odpadów zorganizowanym zbieraniem odpadów komunalnych 3. Gminy obj te systemem selektywnego Masa zebranych odpadów komunalnych jako zbierania zmieszane 4. Zamkni te i zrekultywowane sk adowiska Masa odpadów komunalnych odpadów niespe niaj ce wymogów ochrony przekszta conych termicznie w spalarniach rodowiska i w procesach wspó spalania 5. Ilo zlikwidowanych dzikich sk adowisk Masa odpadów komunalnych przekszta cona odpadów metodami biologicznymi 6. Odzysk i unieszkodliwienie (poza Masa odpadów komunalnych sk adowaniem) odpadów komunalnych nieprzetworzonych – sk adowanych ulegaj cych biodegradacji 7. Odpady wielkogabarytowe wydzielone ze Masa odpadów komunalnych przetworzonych strumienia odpadów komunalnych przez – sk adowanych selektywne zbieranie 8. Odpady budowlane wydzielone ze Masa odpadów komunalnych ulegaj cych strumienia odpadów komunalnych przez biodegradacji sk adowanych na sk adowiskach selektywne zbieranie odpadów 9. Odpady niebezpieczne wydzielone ze Iloraz masy odpadów komunalnych strumienia odpadów komunalnych przez ulegaj cych biodegradacji sk adowanych na selektywne zbieranie sk adowiskach odpadów w odniesieniu do masy tych e odpadów wytworzonych w 1995 r. 10. Brak odpowiednika Liczba czynnych sk adowisk odpadów, na których sk adowane s odpady komunalne 11. Brak odpowiednika Pozosta a do wype nienia pojemno sk adowisk odpadów, na których sk adowane odpady komunalne 12. Brak odpowiednika Liczba czynnych sk adowisk odpadów, na których sk adowane s odpady komunalne przetworzone termicznie lub biologicznie 13. Brak odpowiednika Pozosta a do wype nienia pojemno sk adowisk odpadów, na których s sk adowane odpady komunalne przetworzone termicznie lub biologicznie 14. Brak odpowiednika Liczba instalacji biologicznego przekszta cania odpadów 117 Lp. 15. 16. 17. 1. Wska nik w WPGO na lata 2004-2011 Brak odpowiednika Proponowany wska nik Moce przerobowe instalacji do biologicznomechanicznego przetwarzania odpadów Brak odpowiednika Liczba spalarni odpadów komunalnych Brak odpowiednika Moce przerobowe spalarni odpadów komunalnych Odpady opakowaniowe Odzysk i recykling odpadów Masa opakowa wprowadzonych z produktami na rynek - ogó em opakowaniowych 2. Brak odpowiednika 3. Brak odpowiednika 4. Brak odpowiednika 5. Brak odpowiednika 6. Brak odpowiednika 7. Brak odpowiednika 8. 9. 10. Brak odpowiednika Brak odpowiednika Brak odpowiednika 11. Brak odpowiednika 12. Brak odpowiednika 13. Brak odpowiednika 14. Brak odpowiednika 15. Brak odpowiednika 16. Brak odpowiednika Masa opakowa ze szk a wprowadzonych z produktami na rynek Masa opakowa z tworzyw sztucznych wprowadzonych z produktami na rynek Masa opakowa z papieru i tektury wprowadzonych z produktami na rynek Masa opakowa ze stali wprowadzonych z produktami na rynek Masa opakowa z aluminium wprowadzonych z produktami na rynek Masa opakowa z drewna wprowadzonych z produktami na rynek Poziom odzysku – ogó em Poziom recyklingu – ogó em Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze szk a Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z tworzyw sztucznych Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z papieru i tektury Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze stali Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych ze stali Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z aluminium Poziom recyklingu odpadów opakowaniowych z drewna W zwi zku z niemo no ci zastosowania wska nika w zakresie monitoringu PCB, zapisanego w WPGO na lata 2004-2011: „Likwidacja odpadów PCB oraz dekontaminacja i unieszkodliwianie urz dze zawieraj cych PCB” dlatego, e dane ilo ciowe odno nie PCB zawarte w WPGO s danymi szacunkowymi, opartymi o wyniki inwentaryzacji przeprowadzonej przez 32 podmioty. Z tego te powodu trudno jest okre li odsetek odpadów poddanych procesowi unieszkodliwienia w 2005 r.. Wynika to g ównie z faktu, e ilo zinwentaryzowana (wg stanu na dzie 31.12.2004 r.) jest równie warto ci niepe (nie wszystkie podmioty przes y wyniki inwentaryzacji, nie wszyscy przedsi biorcy pos yli si tymi samymi jednostkami, a cz z nich w ogóle nie okre li a ilo ci PCB). W zwi zku z tym proponuje si zastosowanie wska nika, który wskazywa by liczb urz dze zawieraj cych PCB pozosta ych do usuni cie i/lub unieszkodliwienia. W celu zwi kszenia mo liwo ci monitoringu zada zwi zanych z post powaniem z pojazdami wycofanymi z eksploatacji, proponuje si zastosowanie takiego wska nika opieraj cego si bezpo rednio o zapisy Ustawy z dnia 20 stycznia 2005 r. o recyklingu pojazdów wycofanych z eksploatacji( Dz.U. Nr 25, poz. 202 z pó n.. zmianami). Proponowane wska niki wyra yby 118 w sposób % poziomy odzysku i recyklingu pojazdów (uwzgl dniaj c podzia wyprodukowane przed i po roku 1980). na pojazdy W celu prowadzenia nadzoru nad systemem gospodarowania zu ytym sprz tem elektrycznym i elektronicznym proponuje si , aby w zaktualizowanym Planie gospodarki odpadami dla Województwa Mazowieckiego, uwzgl dniono nast puj ce wska niki: poziomu odzysku dla zu ytego sprz tu z grupy 1 i 10 okre lonych w za czniku 1 do ustawy (ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym - Dz. U. Nr 180, poz. 1495) wyra ony w %; poziomu recyklingu dla zu ytego sprz tu z grupy 1 i 10 okre lonych w za czniku 1 do ustawy (ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym Dz. U. Nr 180, poz. 1495) wyra ony w %; poziomu odzysku dla zu ytego sprz tu z grupy 3 i 4 okre lonych w za czniku 1 do ustawy (ustawa z dnia 29 lipca o 2005 r. zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym - Dz. U. Nr 180, poz. 1495) wyra ony w %; poziomu recyklingu dla zu ytego sprz tu z grupy 3 i 4 okre lonych w za czniku 1 do ustawy (ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym - Dz. U. Nr 180, poz. 1495) wyra ony w %; poziomu odzysku dla zu ytego sprz tu z grup 2, 5, 7 i 9 okre lonych w za czniku 1 do ustawy (ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym Dz. U. Nr 180, poz. 1495) wyra ony w %; poziomu recyclingu dla zu ytego sprz tu z grup 2, 5, 7 i 9 okre lonych w za czniku 1 do ustawy (ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o zu ytym sprz cie elektrycznym i elektronicznym Dz. U. Nr 180, poz. 1495) wyra ony w %. W zakresie systemu gospodarki odpadami zawieraj cymi azbest proponuje si , aby w aktualizacji WPGO uwzgl dniony zosta wska nik: masy wyrobów zawieraj cych azbest – pozosta ych jeszcze do usuni cia i unieszkodliwienia w [Mg]. W zakresie olejów odpadowych, baterii i lamp wy adowczych, proponuje si uwzgl dnienie w aktualizacji WPGO, nast puj cych wska ników opieraj cych si bezpo rednio o zapisy Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. o obowi zkach przedsi biorców w zakresie gospodarowania niektórymi odpadami oraz o op acie produktowej i op acie depozytowej (Dz. U. Nr 63, poz. 639, z pó n. zm.): poziom odzysku olejów odpadowych wymagany i osi gni ty, poziom recyklingu olejów odpadowych wymagany i osi gni ty, poziom zbierania baterii i akumulatorów wymagany i osi gni ty, poziom recyklingu baterii i akumulatorów kwasowo-o owiowych wymagany i osi gni ty, poziom recyklingu baterii i akumulatorów niklowo-kadmowych) wymagany i osi gni ty, poziom recyklingu pozosta ych baterii i akumulatorów wymagany i osi gni ty. W sektorze gospodarczym proponuje si zweryfikowa i zmodyfikowa list wska ników w zakresie: masa odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne – ogó em, odsetek odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne poddanych procesom odzysku, odsetek odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne poddanych recyklingowi (bez recyklingu organicznego), odsetek odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne poddanych recyklingowi organicznemu, odsetek odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne poddanych termicznemu przekszta caniu z odzyskiem energii, odsetek odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne wykorzystanych bezpo rednio na powierzchni ziemi, odsetek odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne poddanych unieszkodliwianiu metodami biologicznymi, odsetek odpadów innych ni komunalne i niebezpieczne poddanych unieszkodliwianiu metodami termicznymi. 119 W wyniku przeprowadzonej analizy, stwierdzono, e stan gospodarki odpadami na terenie województwa ulega poprawie (np. zwi kszenie wykorzystania w sposób przyrodniczy i przemys owy osadów ciekowych czy równie zwi kszenie procesu odzysku odpadów w sektorze gospodarczym). Jednak e, aby w pe ni oceni zaistnia e zmiany, nale oby przeprowadzi bardziej szczegó ow analiz . W zwi zku z powy szym zaproponowano rozszerzenie zakresu wska ników do monitorowania post pów realizacji Wpgo. 120 8. Podsumowanie Sprawozdanie z realizacji „Planu Gospodarki Odpadami dla Województwa Mazowieckiego w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011” obejmuje okres od 15 grudnia 2003 r. do 31 grudnia 2006 r. Analiza stanu aktualnego przedstawionego w Sprawozdaniu wraz z analiz celów i zada zapisanych w Planie, pozwoli a na okre lenie stopnia realizacji za planu, funkcjonowania systemu gospodarki odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego, oraz przedstawienie s abych i mocnych stron tego systemu. W sektorze komunalnym, w wyniku przeprowadzonej analizy, stwierdzono realizacj celów w zakresie wdra ania i rozwoju zbierania odpadów niesegregowanych, w tym zbierania selektywnego, a tak e zbierania odpadów ulegaj cych biodegradacji. Niemniej jednak, zauwa ono i prawdopodobny jest brak mo liwo ci nie wywi zania si z zapisanych celów dotycz cych osi gni cia limitów odzysku i recyklingu dla odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych. Ponadto, wart jest zaznaczenia fakt, i w sektorze komunalnym nie podj to zdecydowanych dzia w tworzeniu ponadlokalnych struktur organizacyjnych oraz dzia w zakresie tworzenia regionalnych sk adowisk odpadów. Proces organizowania sk adowisk regionalnych przebiega bardzo powoli. Mo na zauwa , i nie powsta o adne sk adowisko tego typu. Dzia ania zarz dzaj cych sk adowiskami ograniczaj si jedynie do uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Wype niane s natomiast zapisy dotycz ce modernizacji nieefektywnych lokalnych sk adowisk odpadów komunalnych oraz likwidacji nielegalnych sk adowisk tzw. „dzikich wysypisk”. Analizuj c harmonogram zamykania sk adowisk odpadów innych ni niebezpieczne i oboj tne, stwierdzono, e do 2006 r. powinno zosta zamkni tych 39 obiektów. W chwili obecnej wiadomym jest, i harmonogram ten zrealizowany zosta tylko w 50%. Pomimo szeregu dzia motywuj cych jednostki gminne ze strony samorz du województwa (m.in. szeroko zakrojone akcje edukacyjnoinformacyjne, szkolenia, seminaria, pisma), nie uda o si osi gn oczekiwanych efektów. Nale y podkre li , i w zakresie realizacji inwestycji w gospodarce odpadami na terenie Mazowsza, podj to dzia ania w zakresie budowy sortowni oraz w niewielkim stopniu realizowane s dzia ania organizacyjne w zakresie budowy potencja u technicznego dotycz cego selektywnego gromadzenia odpadów ulegaj cych biodegradacji. Na uwag zas uguje realizacja ci a zadania w zakresie edukacji ekologicznej mieszka ców zapisanego w WPGO 2004 –2011. Akcje edukacyjne prowadzone s przez Urz d Marsza kowski, gminy, zwi zki gmin, a tak e przez placówki o wiatowe. Adresatami tych dzia s mieszka cy województwa, przedstawiciele samorz dów powiatowych i gminnych, nauczyciele, przedsi biorcy oraz zarz dzaj cy sk adowiskami. W sektorze gospodarczym zrealizowano zadanie w zakresie zbudowania nadzoru weterynaryjnego nad procesem powstawania i niszczenia odpadów pochodzenia zwierz cego SRM i HRM oraz utworzono Centrum Informacji BAT/BREFF w strukturze Ministerstwa rodowiska. Pozosta e dzia ania s w trakcie realizacji. Obowi zuj ce prawodawstwo w du ym stopniu wp yn o pozytywnie na zagospodarowanie odpadów z tego sektora, co przyczyni o si do tego, e gospodarka odpadami jest w wi kszym stopniu uregulowana. Natomiast w sektorze komunalnym, w którym nie ma w asno ci odpadów powstaj cych na terenie gminy (co jest czynnikiem determinuj cym dzia ania samorz du w zakresie poprawy stanu tej gospodarki), wymagane s dalsze dzia ania jednostek samorz du województwa w celu jej poprawy. W sektorze odpadów niebezpiecznych, realizacja szeregu zada zapisanych w WPGO 2004-2011, uzale niona jest w du ej mierze od przedsi biorców i dost pno ci róde finansowania np. zadania 121 przewidziane do realizacji dla odpadów medycznych i weterynaryjnych dotycz cych uruchomienia i modernizacji instalacji do unieszkodliwiania odpadów medycznych nie zosta y zrealizowane z przyczyn ekonomicznych. Z tej w nie przyczyny, nie zrealizowane zosta o zadanie dotycz ce budowy sk adowisk odpadów azbestowych. Nale y podkre li równocze nie, i sprawnie przebiega realizacja zada dotycz cych: monitoringu realizacji usuwania azbestu, prowadzenia stacji demonta u upowa nionych do wydawania stosownych za wiadcze o z omowaniu samochodów w celu ich wyrejestrowania, podnoszenia wiadomo ci w zakresie prawid owych sposobów post powania z odpadami medycznymi i weterynaryjnymi w s bie zdrowia i gabinetach weterynaryjnych. Reasumuj c, mo na stwierdzi , e nale y zintensyfikowa dzia ania w zakresie tworzenia ponadlokalnych struktur organizacyjnych tzw. Regionalnych Zak adów Gospodarowania Odpadami (RZGO), zamykania sk adowisk niespe niaj cych wymogów prawnych oraz ma ych i nieefektywnych sk adowisk odpadów, budowy zak adów unieszkodliwiania odpadów komunalnych, w tym zak adów termicznego przekszta cania odpadów. Niezb dne jest tak e prowadzenie dalszych dzia polegaj cych na organizacji selektywnego zbierania odpadów, szczególnie odpadów niebezpiecznych w strumieniu odpadów komunalnych oraz odpadów ulegaj cych biodegradacji. Konieczna jest tak e kontynuacja procesu edukacji ekologicznej mieszka ców Mazowsza w zakresie prawid owych sposobów post powania z odpadami. 122 SPIS TABEL Tabela 4.1.1.1. Ilo zebranych odpadów komunalnych na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2002-2005. ..........................................................................................................14 Tabela 4.1.1 2.Ilo zebranych odpadów wg róde pochodzenia w latach 2002-2005 [tys. Mg]. .......15 Tabela 4.1.2.1 Ilo ci wprowadzonych na rynek opakowa w roku 2004 i 2005..................................16 Tabela 4.1.2.2 Dane uzyskane w ramach obowi zkowego systemu ewidencji od samorz dów gminnych ..........................................................................................................................17 Tabela 4.1.2.3 Koszty jednostkowe zebranych odpadów opakowaniowych w roku 2004 i 2005 [z ] ..18 Tabela 4.1.3.1 Ilo ci odpadów z sektora gospodarczego wytwarzane w Województwie Mazowieckim w latach 2002 –2005 (wg WIOS SIGOP-W)......................................................................18 Tabela 4.1.3.2 Ilo ci odpadów z sektora gospodarczego wytworzone w Województwie Mazowieckim w latach 2002 – 2005 r w uk adzie powiatowym (wg WIO SIGOP-W)............................20 Tabela 4.1.3.3 Najwi ksi wytwórcy odpadów z sektora gospodarczego w Województwie Mazowieckim wg SIGOP-W.............................................................................................21 Tabela 4.1.4.1 Liczba i rodzaj oczyszczalni cieków oraz oczyszczonych cieków (wg GUS, 2006) ..25 Tabela 4.1.4.2 Ilo wytwarzanych osadów ciekowych w latach 2003 - 2005...................................26 Tabela 4.1.5.1 Ilo ci wytwarzane odpadów niebezpiecznych dla poszczególnych grup odpadów w latach 2002 - 2005.........................................................................................................27 Tabela 4.1.5.2 Rodzaje odpadów niebezpiecznych wytworzonych w najwi kszej ilo ci wraz z wytwórcami (SIGOP-W) ................................................................................................28 Tabela 4.1.5.3 Wykaz najwi kszych wytwórców odpadów na terenie Województwa Mazowieckiego29 Tabela 4.1.5.5.1 Ilo ci i rodzaje odpadów zawieraj cych azbest wytworzonych na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 – 2005........................................................32 Tabela 4.1.5.9.1 Ilo ci wytworzonych odpadów medycznych i weterynaryjnych w latach 2003-2005 35 Tabela 4.2.1.1 Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania odpadów komunalnych poddanych odzyskowi na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2004-2006. ........................36 Tabela 4.2.1.2. Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania poddanych unieszkodliwieniu na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2004-2006...........................................................37 Tabela 4.2.1.3. Ilo ci odpadów komunalnych niesegregowanych poddanych procesom odzysku organicznego na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003-2005. ....................39 Tabela 4.2.1.4. Ilo ci odpadów komunalnych poddanych poszczególnym procesom odzysku na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 - 2005.........................................................39 Tabela 4.2.1.5. Ilo ci odpadów komunalnych niesegregowanych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003-2005..............40 Tabela 4.2.2.1 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi w latach 2004-2005.........41 Tabela 4.2.2.2. Uzyskane i wymagane prawem poziomu recyklingu dla odpadów opakowaniowych w latach 2004-2005...............................................................................................................41 Tabela 4.2.2.4 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom odzysku roku 2004..................................................................................................................................43 Tabela 4.2.2.5 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom odzysku w roku 2005 ......................................................................................................................43 Tabela 4.2.2.6 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania w roku 2004 .........................................................................................44 Tabela 4.2.2.7 Ilo ci odpadów opakowaniowych poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania w roku 2005 .........................................................................................44 Tabela 4.2.3.1 Gospodarka odpadami pochodzenia przemys owego w Województwie Mazowieckim w latach 2002 – 2005 (wed ug WIO SIGOP-W i WBGO) ...............................................44 Tabela 4.2.3.2 Gospodarka odpadami przemys owymi [w Mg] wed ug grup w 2002 r. (SIGOP-W)...45 Tabela 4.2.3.3 Odpady z sektora gospodarczego wytworzone w 2005 r. na terenie Województwa Mazowieckiego oraz sposoby gospodarowania* w Mg (wed ug WIO i WBGO) ..............45 Tabela 4.2.3.4 Sk adowiska odpadów innych ni komunalne w Województwie Mazowieckim (wg WIO ) ..............................................................................................................................47 123 Tabela 4.2.3.5 Bilans odpadów pochodzenia przemys owego w Województwie Mazowieckim w 2002 r w uk adzie powiatowym (wg WIO SIGOP-W)..............................................................48 Tabela 4.2.3.6 Bilans odpadów innych ni komunalne w Województwie Mazowieckim w 2005 r. w uk adzie powiatowym (wg WIO SIGOP-W i WBGO) .................................................49 Tabela 4.2.4.1 Sposób post powania z osadami ciekowymi z komunalnych oczyszczalni cieków w latach 2003 - 2005 (GUS, 2006) ....................................................................................50 Tabela 4.2.5.1 Zagospodarowanie odpadów niebezpiecznych w Województwie Mazowieckim w latach 2002 – 2005 ........................................................................................................51 Tabela 4.2.5.2.1 Ilo ci wytworzonych odpadów zawieraj cych PCB oraz sposoby post powania z tymi odpadami w latach 2003-2005...........................................................................................53 Tabela 4.2.5.3.1 Ilo olejów odpadowych poddanych poszczególnym procesom odzysku i unieszkodliwiania ...........................................................................................................54 Tabela 4.2.5.4.1Sposoby gospodarowania odpadami z podgrupy 16 06 – baterie i akumulatory w latach 2002 – 2005 (wg WIO – SIGOP) ..........................................................................54 Tabela 4.2.5.5.1 Ilo ci i rodzaje odpadów zawieraj cych azbest poddanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania na terenie Województwa Mazowieckiego w latach 2003 – 2005 ...........55 Tabela 4.2.5.8.1 Ilo ci wytworzonych odpadów (16 01 04* i 16 01 06) oraz sposoby post powania z tymi odpadami w latach 2003-2005 ................................................................................56 Tabela 4.2.5.9.1 Ilo ci wytworzonych odpadów medycznych i weterynaryjnych wraz ze sposobami post powania z tymi odpadami w 2005 r. ..........................................................................57 Tabela 4.2.5.1. Gospodarka zu ytymi oponami w latach 2002 – 2005 wg WIO SIGOP-W ..............58 Tabela 4.4.1.1. Zestawienie danych o sk adowiskach odpadów funkcjonuj cych w 2005 r. na terenie Województwa Mazowieckiego w odniesieniu do 2002 r. ...................................................67 Tabela 4.4.5.1 Wykaz funkcjonuj cych instalacji do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów na terenie Województwa Mazowieckiego...............................................................................69 Tabela 4.4.5.2 Wykaz zak adowych sk adowisk odpadów przemys owych, na których deponowane by y odpady niebezpieczne................................................................................................71 Tabela 4.5.1 Stopie opracowania i uchwalenia powiatowych i gminnych planów gospodarki odpadami w Województwie Mazowieckim do dnia 31.12.2006 r. ......................................74 Tabela 5.1.1.1.1.Podj te dzia ania w zakresie tworzenia regionalnych sk adowisk odpadów na terenie Województwa Mazowieckiego. .........................................................................................76 Tabela 5.1.1.1.2. Ilo mieszka ców obj tych zorganizowanym zbieraniem odpadów w 2005 r. [%]. 79 Tabela 5.1.1.1.3.Odpady zebrane selektywnie w Województwie Mazowieckim w podziale na poszczególne rodzaje.........................................................................................................82 Tabela 5.1.1.4.Realizacja planu redukcji ilo ci odpadów komunalnych ulegaj cych biodegradacji kierowanych na sk adowiska w Województwie Mazowieckim w latach 2004-2006. ..........84 Tabela 5.1.1.5.Plan zamykania sk adowisk odpadów komunalnych na terenie Województwa Mazowieckiego do 2006 r. ................................................................................................87 Tabela 5.1.2.1. Stan realizacji zaplanowanych zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych w gospodarce odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego w odniesieniu do WPGO 2004-2011.........................................................................................................................94 Tabela 5.3.1 Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsi wzi ciach w zakresie gospodarki w sektorze gospodarczym w Województwie Mazowieckim w latach 2003 – 2006 .............96 Tabela 5.5.1 Zestawienie informacji o zrealizowanych przedsi wzi ciach w zakresie gospodarki w sektorze gospodarczym w Województwie Mazowieckim w latach 2003 – 2006 .............98 Tabela 5.5.1.1.1 Stan realizacji zaplanowanych zada w zakresie odpadów niebezpiecznych wyst puj cych w sektorze komunalnym 2004-2011.........................................................101 Tabela 5.5.2.1.1Stan zaawansowania prac w zakresie odpadów zawieraj cych PCB........................102 Tabela 5.5.4.1.1 Stopie realizacji zada przedstawionych w WPGO z zakresu gospodarki odpadami zawieraj cymi azbest.......................................................................................................103 Tabela 5.5.6.1.1Stopie zaawansowania realizacji zada w zakresie zu ytego sprz tu elektrycznego i elektronicznego z uwzgl dnieniem odpadów zawieraj cych substancj zubo aj ce warstw ozonow ..........................................................................................................................105 Tabela 5.5.7.1.1 Stopie zaawansowania realizacji przedsi wzi ...................................................106 124 Tabela 5.5.8.1.1 Stan realizacji zaplanowanych zada inwestycyjnych i pozainwestycyjnych dla odpadów medycznych i weterynaryjnych ........................................................................107 Tabela 6.1.1. Koszty poniesione na realizacj zada okre lonych w WPGO na lata 2007-2011 w latach 2004-2006.......................................................................................................................109 Tabela 6.1.2. Kwoty przeznaczone przez WFO iGW na dotacje i po yczki w latach 2003-2005 na zadania w sektorze komunalnym dla jednostek z obszaru Województwa Mazowieckiego 110 Tabela 6.2.1. Nale na op ata produktowa, przedstawiona Marsza kowi Województw Mazowieckiego, która zosta a wniesiona za poszczególne rodzaje opakowa .............................................111 Tabela 6.2.2. Dane uzyskane w ramach obowi zkowego systemu ewidencji od samorz dów gminnych .......................................................................................................................................111 Tabela 6.2.3 Koszty jednostkowe zebranych odpadów opakowaniowych w roku 2004 i 2005 [z ] ...112 Tabela 6.5.8.1 Koszty poniesione na realizacj zada okre lonych w WPGO w latach 2003-2006 ...114 Tabela 7.1. Wska niki monitoringu „Planu Gospodarki Odpadami w Województwie Mazowieckim na lata 2004-2011.”..............................................................................................................115 Tabela 7.2. Propozycje zmian wska ników dla sektora komunalnego w zestawieniu ze wska nikami przedstawionymi w WPGO na lata 2004-2011.................................................................117 125 SPIS RYSUNKÓW Rysunek 4.1.5.3.1 Ilo ci olejów odpadowych wytworzonych w latach 2003-2005, wg danych z bazy SIGOP ..............................................................................................................................31 Rysunek 4.1.5.8.1 Ilo odpadów z grup 16 01 04* i 16 01 06 wytworzona w latach 2003 – 2005 .....35 Rysunek 4.2.1.1. Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania, odzyskanych i unieszkodliwionych odpadów komunalnych w 2004 r. [%] na terenie Województwa Mazowieckiego. ..............38 Rysunek 4.2.1.2. Ilo ci odpadów z selektywnego zbierania, odzyskanych i unieszkodliwionych odpadów komunalnych w 2005 r. [%] na terenie Województwa Mazowieckiego. ..............38 Rysunek 4.2.2.3 Ilo odpadów komunalnych w Województwie Mazowieckim poddanych procesom kompostowania w latach 2003-2005..................................................................................39 Rysunek 4.2.2.4.Ilo deponowanych odpadów komunalnych na sk adowiskach w Województwie Mazowieckim m w latach 2002-2005. ...............................................................................40 Tabela 4.2.2.3.Ilo odpadów opakowaniowych przekazanych przez gminy Województwa Mazowieckiego do odzysku i recyklingu w roku 2004 i 2005 ............................................42 Rysunek 4.3.5.7 System gospodarowania zu ytym sprz tem elektrycznym i elektronicznym (za Kpgo) .........................................................................................................................................65 Rysunek 5.1.1.1.Ilo gmin Województwa Mazowieckiego obj tych systemem selektywnego zbierania odpadów. ...........................................................................................................80 Rysunek 5.1.1.2. Ilo mieszka ców w uk adzie % obj tych systemem selektywnego zbierania na terenie Województwa Mazowieckiego...............................................................................81 Rysunek 5.1.1.3. Ilo ci odpadów zebranych selektywnie na terenie Województwa Mazowieckiego...81 Rysunek 5.1.1.4.Struktura odpadów zebranych selektywnie w gminach na terenie Województwa Mazowieckiego w roku 2004 [%]. .....................................................................................83 Rysunek 5.1.1.4.Struktura odpadów zebranych selektywnie w gminach na terenie Województwa Mazowieckiego w roku 2005 [%]. .....................................................................................83 126 SPIS ZA CZNIKÓW Za czniki 1Lista gmin/zwi zków gmin, które nades y sprawozdania o rodzaju i ilo ci odpadów opakowaniowych zebranych i przekazanych do odzysku i recyklingu oraz nak adach poniesionych na ten cel Za cznik 2 Wykaz funkcjonuj cych sk adowisk na terenie województwa mazowieckiego wg stanu na 31.10.2006 r. (klasa A i klasa E) wg WIO oraz Urz du Marsza kowskiego Województwa Mazowieckiego Za cznik 3 Zestawienie sk adowisk odpadów komunalnych b cych w trakcie rekultywacji na terenie Województwa Mazowieckiego wg stanu na koniec 2005 r. (WIO ) Za cznik 4Zestawienie sk adowisk odpadów b cych w trakcie monitoringu po zako czeniu rekultywacji na terenie Województwa Mazowieckiego – stan na 31.12.2005 r. Za cznik 5 Instalacje s ce do odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, w tym odpadów opakowaniowych z wy czeniem sk adowisk odpadów, sortowni, kompostowni i instalacji do termicznego przekszta cania odpadów na terenie Województwa Mazowieckiego – stan na 30.06.2006 Za cznik 6 Instalacje i obiekty do odzysku/unieszkodliwiania odpadów z sektora gospodarczego Za cznik 7 Charakterystyka sk adowisk odpadów przemys owych na terenie województwa mazowieckiego Za cznik 8 Przebieg realizacji uchwalania powiatowych planów gospodarki odpadami na terenie Województwa Mazowieckiego Za cznik 9 Przebieg procesu uchwalania gminnych planów gospodarki odpadami w Województwie Mazowieckim Za cznik 10 Selektywne zbieranie odpadów w Województwie Mazowieckim w latach 2004-2006 Za cznik 11 Wykaz gmin, które uchwali y regulaminy zgodnie ze znowelizowan Ustaw o utrzymaniu czysto ci i porz dku w gminach 127