STRATEGIA LECZENIA USZKODZEŃ CHRZĘSTNYCH I

STRATEGIA LECZENIA USZKODZEŃ CHRZĘSTNYCH I CHRZĘSTNO-KOSTNYCH
STAWU KOLANOWEGO U SPORTOWCÓW
Bogusław Sadlik
Ośrodek Biologicznej Rekonstrukcji Stawów Szpital Św. Łukasza w Bielsku-Białek
Uszkodzenia chrzęstne stawu kolanowego u sportowców powstają najczęściej w wyniku urazów
ostrych. W większości przypadków są to urazy powtarzające się, czyli przewlekłe. Lokalne przeciążenia
powierzchni stawowej, którym poddawane jest kolano sportowca, skutkuje mikropęknięciami warstwy
powierzchownej, a po jej uszkodzeniu tracona zostaje macierz tkanki. Z kolei napływ enzymów
proteolitycznych do wnętrza tkanki chrzęstnej zapoczątkowuje stopniową lizę proteoglikanów, co w
dalszych etapach doprowadza do zmian degeneracyjnych.
Powtarzające się mikrourazy, zaburzenia zborności stawu lub wrodzone torbiele podchrzęstnej,
które zaburzają odżywianie chrząstki, są czynnikami predysponującymi do powstawania ogniskowych
uszkodzeń chrzęstnych lub nawet chrzęstno-kostnych. Z uwagi na potrzeby planowania strategii
leczenia
wprowadziliśmy
uszkodzenia chrzęstne,
następujący
gdy
podział
podchrzęstna
kliniczny
zachowuje
uszkodzeń
powierzchni
stawowej:
ciągłość, oraz chrząstno-kostne,
gdy
podchrzęstna jest załamana. Te z kolei dzielą się na: uszkodzenia ogniskowe (uraz ma ograniczone
brzegi i jest niewielkich rozmiarów, kształt owalny) oraz uszkodzenia rozlane (ognisko uszkodzenia nie
ma wyraźnie ograniczonych brzegów oraz zajmuje co najmniej 4cm2).
Strategia leczenia uszkodzeń powierzchni stawowej u sportowców w naszym ośrodku opiera
się na 5 zasadach:
1. Należy unikać leczenia operacyjnego, stosując leczenie zachowawcze, aż do zakończenia
kariery sportowej.
2. Niezbędne leczenie operacyjne należy przeprowadzać tylko artroskopowo, w wyjątkowych
sytuacjach na otwarto z zastosowaniem technik małoiwazyjnych.
3. Preferowane są metody oparte na zaawansowanych i sprawdzonych technologiach
biologicznych lub transpozycji chrzęstno-kostnej z materiału własnego.
4. Ubytki kostne powinny być wypełniane kością własną z ew. dodatkami kości allogenicznej.
5. Leczenie rehabilitacyjne, a następnie program treningowy powinien być kontrolowany badaniem
MRI w 6,12 tygodniu oraz 6 i 12 miesiącu.
Odpowiednio wcześnie zdiagnozowane i leczone uszkodzenie stawu kolanowego daje lepsze
wyniki i szybsze wyleczenie w porównaniu do przypadków, gdy zawodnik dalej eksploatuje
powiększając zakres uszkodzenia stawu.