13 Sprawozdanie.p65

INFORMACJE O ZJAZDACH I KONFERENCJACH
Sprawozdanie z Pierwszego Spotkania
Polskiego Konsorcjum Genetyki Cukrzycy Typu 1
Dnia 21 lutego 2003 roku w Auli Wielkiej Akademii
Medycznej w Białymstoku odbyło się pod protektoratem
Jego Magnificencji Rektora AMB prof. dr. hab. Jana Górskiego I Spotkanie Polskiego Konsorcjum Genetyki Cukrzycy Typu 1. Nasza Uczelnia miała zaszczyt gościć
wybitnych diabetologów i genetyków: prof. Jorna Nerupa oraz prof. Flemminga Pociota z czołowego światowego ośrodka diabetologicznego Steno Diabetes Center z Kopenhagi oraz ponad 100 czołowych polskich
diabetologów ze wszystkich ośrodków diabetologicznych w kraju.
Po nieoficjalnym, przebiegającym w niezwykle miłej
atmosferze, spotkaniu z Władzami Uczelni reprezentowanymi przez Prorektora ds. Studenckich prof. Andrzeja Dąbrowskiego, Prorektora ds. Nauki i Integracji Europejskiej dr. hab. Jacka Niklińskiego oraz członka Senatu, Rzecznika Prasowego Uczelni prof. Lecha Chyczewskiego, goście przeszli do zapełnionej po brzegi Auli
Wielkiej, gdzie rozpoczęły się obrady Polskiego Konsorcjum Genetyki Cukrzycy Typu 1. Spotkanie otworzyła
prof. Ida Kinalska, witając wybitnych gości zagranicznych
oraz przedstawicieli Polskich Ośrodków Diabetologicznych, m.in. prof. Jana Tatonia z Warszawy, prof. Andrzeja
Nowakowskiego, prof. Jerzego Łopatyńskiego z Lublina,
prof. Renatę Wąsikową z Wrocławia i wielu innych wybitnych polskich diabetologów.
Następnie głos zabrał Rektor prof. dr hab. Jan Górski, który podkreślił zadowolenie władz uczelni z faktu,
że organizację tak ważnego ogólnoświatowego programu w Polsce powierzono prof. dr hab. Idzie Kinalskiej
i jej klinice.
Niezwykle interesujące wykłady gości zagranicznych
dotyczyły roli proteomiki i genetyki w patogenezie cukrzycy typu 1 i spotkały się z uznaniem słuchaczy, inspirując do bardzo ciekawej, reprezentującej wysoki poziom dyskusji.
Fot. 1. W trakcie kuluarowych rozmów w Kiermusach: (od lewej) Prof. Jorn
Nerup, Prof. Ida Kinalska i Rektor AM Prof. Jan Górski
www.ddk.viamedica.pl
291
Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2003, tom 3, nr 3
Cele i założenia Polskiego Konsorcjum Genetyki Cukrzycy Typu 1 przedstawił dr hab. Adam Krętowski, podkreślając unikalną szansę stworzenia polskiej mapy genetycznej cukrzycy typu 1.
Ze względu na czas i duże zainteresowanie prezentowaną tematyką ożywione dyskusje i rozmowy kuluarowe kontynuowano do późnych godzin nocnych w trakcie kolacji integracyjnej w Kiermusach.
Czy cukrzycy można zapobiec? Pytanie to nurtuje od
lat nie tylko lekarzy diabetologów, ale także, a może
przede wszystkim, chorych na cukrzycę.
Przez 10 lat Klinika Endokrynologii, Diabetologii
i Chorób Wewnętrznych wspólnie z II Kliniką Chorób
Dzieci Akademii Medycznej w Białymstoku brały udział
w międzynarodowym programie prewencji cukrzycy
typu 1 — European Nicotinamide Diabetes Intervention
Trial (ENDIT). Program badawczy opierał się na założeniach tzw. kopenhaskiej teorii patogenezy cukrzycy typu 1,
która zakładała, że uszkodzenie komórek b przez komórkowy układ immunologiczny w wyspach trzustkowych powoduje defragmentaryzację jądrowego DNA
oraz spadek stężenia nukleotydu nikotynamido-adeninowego (NAD) w wyspach trzustkowych. Konsekwencją
tego procesu jest upośledzenie syntezy białek, w tym
insuliny. Badania doświadczalne i wstępne obserwacje
kliniczne sugerowały, że suplementacja amidu kwasu
nikotynowego (witamina PP), będącego składnikiem
NAD, może wpływać na regenerację komórek b i zapobiegać ujawnieniu się cukrzycy.
W ramach programu ENDIT nasz ośrodek przebadał
ponad 2500 krewnych I stopnia chorych na cukrzycę
typu 1. Na podstawie obecności markerów immunologicznych (przeciwciał przeciwwyspowych) wyodrębniono grupę osób z wysokim ryzykiem rozwoju cukrzycy.
Osoby te w podwójnej ślepej próbie otrzymywały preparat nikotynamidu w dawce 1,0–2,0 g/d. przez 5 lat.
Niestety, wyniki badań przedstawione w ubiegłym
roku podczas Kongresu EASD w Budapeszcie nie wykazały istotnego wpływu nikotynamidu na zahamowanie progresji procesu autoimmunologicznej destrukcji
komórek b trzustki.
Dotychczasowe próby prewencji cukrzycy typu 1
z zastosowaniem insuliny doustnej (w dawce 2,5 lub
7,5 mg) oraz wczesne (w okresie przedklinicznej cukrzycy) podskórne podawanie insuliny (zakończone w 2002 r.
amerykańskie badanie DPT-1) również nie wykazały korzystnego wpływu na zapobieganie choroby wśród
krewnych I stopnia chorych na cukrzycę typu 1. Podobnie wcześniejsze próby stosowania terapii immunosupresyjnej: m.in. cyklosporyną, azatiopryną czy glikokortykosterydami, zaniechano ze względu na działania niepożądane przy braku istotnego efektu klinicznego.
W ramach prewencji pierwotnej oczekujemy jeszcze
na wyniki prowadzonego w Finlandii dużego badania
292
Trial to Reduce IDDM in Genetically at Risk (TRIGR),
oceniającego efekt eliminacji mleka krowiego (karmienie mlekiem matki lub stosowanie preparatów hydrolizatów białkowych) u dzieci obciążonych genetycznym ryzykiem cukrzycy typu 1 (prodiabetogenne allele II klasy
HLA) i obecnością przeciwciał skierowanych przeciwko
antygenom wysp trzustkowych.
W prewencji wtórnej pewne nadzieje wiąże się natomiast z terapią peptydem DiaPep277 — fragmentem
białka szoku termicznego hsp60, który wykazuje efekt
immunomodulujący. U pacjentów ze świeżo rozpoznaną
cukrzycą typu 1 otrzymujących 3-krotnie podskórnie
peptyd w dawce 1 mg (0, 1, 6 miesięcy) stężenie peptydu C utrzymywało się na poziomie wyjściowym, podczas
gdy w grupie kontrolnej istotnie obniżyło się w trakcie
rocznej obserwacji. Podobny „efekt ochronny” na resztkowe wydzielanie insuliny u chorych z nowo zdiagnozowaną cukrzycą typu 1 zaobserwowano po 14-dniowych
wlewach i.v. przeciwciał monoklonalnych skierowanych
przeciwko receptorowi CD3.
Dotychczasowy poziom wiedzy dotyczący patogenezy cukrzycy typu 1 jest jednak niewystarczający i jak się
wydaje, stanowi to przyczynę obecnych niepowodzeń
w zapobieganiu cukrzycy typu 1.
Diabetolodzy i genetycy z najlepszych ośrodków
światowych postanowili pod koniec 2002 roku połączyć
swoje wysiłki i zorganizowali Type 1 Diabetes Genetics
Consortium (T1DGC), aby określić genetyczną mapę cukrzycy, co być może pozwoli na lepsze zrozumienie
przyczyn tej choroby, ułatwi jej leczenie i prewencję. Do
realizacji tego ambitnego celu zaplanowano zbadanie
około 4500 rodzin, w których przynajmniej 2 dzieci choruje na cukrzycę typu 1 i przynajmniej jedno dziecko
jest zdrowe. W badaniu niezbędny jest także udział obojga rodziców. W tym celu w Stanach Zjednoczonych,
Azji i Australii oraz w Europie powstały agendy T1DGC,
w tym European Type 1 Diabetes Genetics Network,
a National Institute of Health (NIH) przeznaczył na ten cel
duże fundusze.
Prace ośrodka białostockiego, koordynującego badanie ENDIT w Polsce, zostały zauważone i docenione
przez naukowców z czołowych ośrodków diabetologicznych w Europie i prof. Ida Kinalska, kierownik Kliniki
Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych
AMB, została zaproszona przez prof. Jorna Nerupa do
zorganizowania Polskiego Konsorcjum Genetyki Cukrzycy Typu 1, a dr hab. Adam Krętowski został członkiem
5-osobowej grupy tworzącej Steering Committee European Type 1 Diabetes Genetics Network.
Podsumowując, białostockie I Spotkanie Polskiego
Konsorcjum Genetyki Cukrzycy Typu 1 należy uznać za
niezwykle udane i ważne. Jest to niewątpliwy sukces nie
tylko naszej Kliniki, ale i Uczelni. Pragnę podziękować
władzom Uczelni, Jego Magnificencji Rektorowi za obję-
www.ddk.viamedica.pl
Sprawozdanie z Pierwszego Spotkania Polskiego Konsorcjum Genetyki Cukrzycy Typu 1
cie patronatem spotkania, za pomoc, życzliwość i ciepłe
słowa adresowane do pracowników Kliniki Endokrynologii, Diabetologii i Chorób Wewnętrznych.
Przed wyjazdem do Danii nasi goście zwiedzili Klinikę oraz Pracownię Immunogenetyki. W ścisłym gronie
w rozmowach nie kryli swego zadowolenia z przyjazdu
do Polski, a w szczególności do Białegostoku. Dziękując za gościnę i organizację sympozjum, zapewnili nas,
że model organizacji Polskiego Konsorcjum Genetycznego będzie służył za wzór dla innych krajów.
www.ddk.viamedica.pl
Ida Kinalska
293
Diabetologia Doświadczalna i Kliniczna rok 2003, tom 3, nr 3
Szanowni Państwo
W tym roku już po raz siódmy w Szczyrku w dniach 17–19.10.2003 roku
odbędzie się Sympozjum Diabetologiczne pt.
„Postępy w diagnostyce i terapii cukrzycy”
Dotychczas sześć ostatnich spotkań odbywało się w Sanatorium w Wysowej. W tym roku po raz pierwszy siódme
z kolei Sympozjum odbędzie się w Szczyrku, w hotelu „Orle Gniazdo”.
W imieniu Komitetu Organizacyjnego VII Sympozjum Diabetologicznego mam zaszczyt zaprosić Panią Doktor/
/Pana Doktora do wzięcia udziału w tej konferencji. Podczas spotkania w Szczyrku zostaną omówione praktycznie
najważniejsze współczesne problemy diabetologiczne.
Do najważniejszych omawianych problemów należą:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Leczenie cukrzycy typu 2
Powikłania metaboliczne i hormonalne cukrzycy
Powikłania sercowo-naczyniowe występujące u chorych na cukrzycę
Nadciśnienie tętnicze u chorych na cukrzycę — diagnostyka i leczenie
Cukrzyca a nerki
Zapobieganie rozwojowi cukrzycy
Zagadnienia epidemiologiczne i genetyczne cukrzycy oraz jej powikłań
Szczyrk to znany i popularny ośrodek turystyczno-wypoczynkowy położony we wschodniej części Beskidu Śląskiego,
w głębokiej dolinie Żylicy. Otoczony jest wieńcem gór pokrytych lasami świerkowymi. Miasto leży na dogodnej trasie
prowadzącej z Bielska-Białej przez przełęcz Salmopolską do Wisły i Ustronia.
Wybitne walory turystyczne miejscowości — klimat, przyroda, szlaki turystyczne i tereny narciarskie, oraz możliwość czynnego wypoczynku, począwszy od pieszych wędrówek, przez wyczynową i amatorską jazdę na rowerach
górskich, do coraz bardziej popularnych sportów lotniarskich (lotnie i paralotnie) — sprawiają, że jest to wymarzone
miejsce letniego i zimowego wypoczynku.
Pobyt w tak wyjątkowo uroczym miejscu, jakim jest Szczyrk, bardzo interesujący program naukowy spotkania oraz
specjalnie dobrani wykładający — eksperci w omawianych zagadnieniach, przyniesie wiele korzyści zarówno Państwu,
jak i leczonym przez Państwa pacjentom.
Przygotowany program socjalny będzie w tych warunkach dodatkową ucztą dla ciała.
Serdecznie zapraszam do Szczyrku na VII Sympozjum Diabetologiczne pt.
„Postępy w diagnostyce i terapii cukrzycy” w dniach 17–19.10.2003 r.
Prof. zw. dr hab. med. Władysław Grzeszczak
Przewodniczący Komitetu
Naukowego i Organizacyjnego
VII Sympozjum Diabetologicznego
294
www.ddk.viamedica.pl
Dr med. Wacław Burak
Sekretarz Komitetu
Naukowego i Organizacyjnego
VII Sympozjum Diabetologicznego
INFORMACJE O ZJAZDACH I KONFERENCJACH
KOMUNIKAT
Uprzejmie zawiadamiamy, że
XXXV Zjazd
Towarzystwa Internistów Polskich
odbędzie się
w Katowicach
w dniach
9–12 września 2004 r.
Zjazd będzie miał charakter naukowo-szkoleniowy, będzie łączył prezentacje osiągnięć
naukowo-badawczych z ich zastosowaniem praktyczno-klinicznym, a także przedstawieniem
wykładów podsumowujących aktualne poglądy na najważniejsze zagadnienia specjalności
wchodzących w skład nauki o chorobach wewnętrznych.
Zapraszamy do Katowic lekarzy internistów, lekarzy rodzinnych i wszystkich interesujących
się problemami medycyny wewnętrznej i wierzymy, że dzięki Państwa obecności Zjazd stanie
się świętem polskiej interny i przyniesie wiele korzyści zawodowych oraz miłych wspomnień.
Zainteresowanych prosimy o kontakt
z Sekretariatem Komitetu Organizacyjnego
Katedra i Klinika Chorób Wewnętrznych i Reumatologii
Śląskiej Akademii Medycznej, ul. Ziołowa 45/47, 40–635 Katowice
tel. (0 prefiks 32) 202 40 25 w. 1290; faks (0 prefiks 32) 202 99 33
e-mail: [email protected] lub [email protected]
(-) dr med. Anna Kotulska
Sekretarz Komitetu Organizacyjnego
(-) prof. dr hab. Eugeniusz J. Kucharz
Przewodniczący Komitetu Organizacyjnego
www.ddk.viamedica.pl
295