Załącznik 4. Diagramy przyczynowo - skutkowe
Transkrypt
Załącznik 4. Diagramy przyczynowo - skutkowe
28/07/2014 Wykonanie badania ewaluacyjnego pn. „Ewaluacja ex-ante Programu Współpracy Transgranicznej Rzeczpospolita Polska – Republika Słowacka 2014-2020” Załącznik 4. Diagramy przyczynowo - skutkowe Zamawiający: Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju Wykonawca: Ecorys Polska Spółka z o.o. 1 W aneksie prezentujemy diagramy przyczynowo - skutkowe opisujące rekomendowaną logikę interwencji we wszystkich osiach priorytetowych w ramach Programu Polska-Słowacja 2014-2020. Diagramy zostały opracowane w oparciu o schematy zawarte w „Zaleceniach w zakresie ewaluacji exante (…)”1. Najistotniejszym ich elementem jest opis związków przyczynowo-skutkowych zachodzących pomiędzy poszczególnymi elementami logiki Programu, tj. potrzebami, podjętymi działaniami, produktami i rezultatami. Podczas konstruowania diagramów przyjęliśmy założenia: Poszczególne diagramy odnoszą się - jak sugerowano w wytycznych – do każdej z osi priorytetowych. Opis związków przyczynowo-skutkowych opracowany w odniesieniu do poszczególnych elementów logiki opierał się, poza wynikami badania ewaluacyjnego, również na źródłach (w tym: wynikach badań empirycznych) z innych regionów, kraju i świata. Priorytetowo traktowaliśmy jednak źródła odnoszące się bezpośrednio do obszaru wsparcia. 1 Zalecenia w zakresie ewaluacji ex-ante programów operacyjnych na lata 2014-2020, Departament Koordynacji Polityki Strukturalnej, Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, listopad 2012 r. 2 Oś priorytetowa I: OCHRONA I ROZWÓJ DZIEDZICTWA PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO OBSZARU POGRANICZA 1.1 DIAGRAM Oś priorytetowa 1. CT 6 Zachowanie i ochrona środowiska naturalnego oraz wspieranie efektywnego gospodarowania zasobami Ochrona i rozwój dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego obszaru pogranicza 3 ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY I WYZWANIA Brak innowacyjnych rozwiązań w zakresie wykorzystania zasobów kulturowych i przyrodniczych obszaru pogranicza w tym niska konkurencyjność produktów turystycznych w kontekście międzynarodowym Niedostatecznie rozwinięta sieć infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej i konieczność odnowy i konserwacji istniejących zabytków dziedzictwa kulturowego Niedostatecznie wykorzystywany potencjał turystyczny obszaru pogranicza PLANOWANE DZIAŁANIA Wykorzystanie narzędzi teleinformatycznych do zachowania i promowania zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego 1 o fi n a n s o w a n i e Wspólne transgraniczne projekty w zakresie odnowy i prac konserwatorskich, modernizacji obiektów dziedzictwa kulturowego znajdujących się na transgranicznych szlakach turystycznych Budowa lub modernizacja transgranicznej infrastruktury rekreacyjnej w pobliżu instytucji kultury, zabytków, parków krajobrazowych i narodowych stanowiących część transgranicznych szlaków turystycznych 2 o fi n a n s o w a n i e Wspólna transgraniczna promocja poświęcona dziedzictwu kulturowemu i przyrodniczemu obszaru pogranicza Wspólne transgraniczne działania edukacyjne promujące dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze 3 Opracowanie i wdrażanie wspólnych transgranicznych standardów/wytycznych w zakresie ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Nawiązanie i rozwój transgranicznej współpracy międzysektorowej na rzecz dziedzictwa obszaru pogranicza pomiędzy podmiotami takimi jak m.in.: środowisko akademickie, instytucje kultury, samorządy, organizacje pozarządowe, parki narodowe i krajobrazowe Konieczność uspójnienia systemów zarządzania kryzysowego w tym ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i ratownictwa górskiego Programy współpracy między instytucjami w tym wzajemna wymiana zabytków ruchomych i muzealiów 4 Działania edukacyjne w dziedzinie zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwa CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE REZULTATY STRATEGICZNE 1.13.Liczba osób korzystających z nowych /zaktualizowanych transgranicznych e-produktów i e-usług nowych produktów 1.6. Liczba zmodernizowanych elementów obiektów dziedzictwa kulturowego po zakończeniu prac restauracyjnych i konserwatorskich Negatywny wpływ nieprzewidzianych zdarzeń pogodowych takich jak powodzie, susze na jakość oferowanych usług turystycznych 1.4. Liczba osób korzystających z nowych, zmodernizowanych lub rozbudowanych transgranicznych produktów kulturowych i ekologicznych 1.3. Liczba nowych, zmodernizowanych lub rozbudowanych elementów infrastruktury będących częścią transgranicznego produktu/szlaku turystycznego Docenienie dziedzictwa przyrodniczeg o i kulturowego pogranicza przez lokalną ludność 1.2. Długość nowych, zmodernizowanych lub udoskonalonych transgranicznych szlaków rekreacyjnych 1.14. Wzrost oczekiwanej liczby odwiedzin w objętych wsparciem miejscach należących do dziedzictwa kulturowego i naturalnego oraz stanowiących atrakcje turystyczne 1.7. Liczba transgranicznych lub/i wspólnych polsko-słowackich kampanii promocyjnych i marketingowych 1.8. Liczba adresatów wspólnych/ transgranicznych kampanii promocyjnych i marketingowych (zasięg działań promocyjnych) 1.5. Liczba miękkich działań transgranicznych promujących dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze pogranicza 1.11. Liczba opracowanych / wdrożonych wspólnych standardów lub wytycznych 1.9. Liczba organizacji uczestniczących w transgranicznych projektach na rzecz dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Wspólne szkolenia dla przewodników, konserwatorów i przedstawicieli instytucji zaangażowanych w działania na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego pogranicza Działania na rzecz wspólnej ochrony środowiska naturalnego w tym dotyczące ochrony powietrza 5 REZULTATY BEZPOŚREDNIE 1.12. Liczba nowych / zmodernizowanych transgranicznych e-produktów i e-usług 1.1. Liczba transgranicznych turystycznych Działania na rzecz integracji transgranicznej i budowania wspólnej tożsamości poprzez skoordynowane programy edukacyjne obejmujące zajęcia poświęcone dziedzictwu historycznokulturowemu, ekologii, sportowi oraz kursy językowe Niedostateczny poziom współpracy w zakresie zarządzania obszarami przyrodniczymi i obiektami dziedzictwa kulturowego i ich ochrony PRODUKT 1.10. Liczba hektarów powierzchni ekosystemów objętych transgranicznymi projektami na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego 4 6 Brak wskaźnika rezultatu bezpośredn iego (uzupełnie nie w Uszczegóło wieniu Programu) Wzrost kosztów utrzymania i renowacji dziedzictwa kulturowego 8 Kolizje działań rozwijających gospodarkę turystyczną z funkcją ochrony przyrody 7 Docenienie dziedzictwa przyrodniczeg o i kulturowego pogranicza przez turystów spoza obszaru Brak zainteresowania współpracą transgraniczną w ramach projektów z zakresu odbudowy, renowacji, modernizacji zabytkowych obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego 1.2. Opis związków przyczynowo – skutkowych rekomendowanej logiki interwencji Numer związku Elementy związku Opis związku przyczynowo - skutkowego 1 Zidentyfikowany problem: Brak innowacyjnych rozwiązań w zakresie wykorzystania zasobów kulturowych i przyrodniczych obszaru pogranicza w tym niska konkurencyjność produktów turystycznych w kontekście międzynarodowym Planowane działania: - Wykorzystanie narzędzi teleinformatycznych do zachowania i promowania zasobów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego Wykorzystanie narzędzi teleinformatycznych do zachowania i promowania zasobów dziedzictwa kulturowego jest jednym z przejawów innowacyjnego podejścia do ochrony i promowania dziedzictwa kulturowego oraz do promowania dziedzictwa przyrodniczego. W związku z tym realizacja działań polegających na uruchamianiu aplikacji na telefony komórkowe, czy otwieranie stron internetowych zawierających interaktywne treści, a także prowadzenie kampanii za pomocą nowoczesnych narzędzi komunikacji wpłynie na poprawę stopnia innowacyjności rozwiązań intensyfikujących zrównoważone wykorzystanie zasobów kulturowych i przyrodniczych obszaru pogranicza polsko-słowackiego. Zwiększenie poziomu innowacyjności rozwiązań poprzez informatyzację treści i ułatwienie do nich dostępu wpłynie także na poprawę konkurencyjności oferowanych produktów w wymiarze lokalnym i krajowym. 2 Zidentyfikowany problem: Niedostatecznie rozwinięta sieć infrastruktury turystycznej i rekreacyjnej i konieczność odnowy i konserwacji istniejących zabytków dziedzictwa kulturowego Planowane działania: - Wspólne transgraniczne projekty w zakresie odnowy i prac konserwatorskich, modernizacji obiektów dziedzictwa kulturowego znajdujących się na transgranicznych szlakach turystycznych - Budowa lub modernizacja transgranicznej infrastruktury rekreacyjnej w pobliżu instytucji kultury, zabytków, parków krajobrazowych i narodowych stanowiących część transgranicznych szlaków turystycznych Zaplanowane działania takie jak projekty w zakresie odnowy i prac konserwatorskich na obiektach dziedzictwa kulturowego znajdujących się przy szlakach turystycznych a także budowa i modernizacja transgranicznej infrastruktury w pobliżu instytucji kultury, zabytków, parków i innych miejsc atrakcyjnych turystycznie pozwoli na zredukowanie problemu niedostatecznie rozwiniętej sieci infrastruktury turystycznej, a także poprawi jakość i wpłynie na trwałość zachowanych zabytków dziedzictwa. 3 Zidentyfikowany problem: Niedostatecznie wykorzystywany potencjał turystyczny obszaru pogranicza Planowane działania: - Wspólna transgraniczna promocja poświęcona dziedzictwu kulturowemu i przyrodniczemu obszaru pogranicza - Wspólne transgraniczne działania edukacyjne promujące dziedzictwo kulturowe i przyrodnicze - Działania na rzecz integracji transgranicznej i budowania wspólnej Problem polegający na niedostatecznym wykorzystywaniu potencjału turystycznego obszaru pogranicza wynika w dużej mierze z niewystarczających rozwiązań infrastrukturalnych, ale także z ograniczonej promocji poświęconej dziedzictwu kulturowemu i przyrodniczemu obszaru pogranicza. Zastosowanie wspólnych kampanii promocyjnych oraz działań edukacyjnych promujących dziedzictwo kulturowe, a także działania polegające na integracji transgranicznej i budowaniu wspólnej tożsamości pozwolą na wzmocnienie wykorzystaniu tego potencjału poprzez podniesienie świadomości zarówno mieszkańców obszaru wsparcia jak i przyjezdnych na temat walorów kulturowych i przyrodniczych oferowanych przez ten obszar. 5 tożsamości poprzez skoordynowane programy edukacyjne obejmujące zajęcia poświęcone dziedzictwu historyczno-kulturowemu, ekologii, sport i kursy językowe 4 Zidentyfikowany problem: Niedostateczny poziom współpracy w zakresie zarządzania obszarami przyrodniczymi i obiektami dziedzictwa kulturowego i ich ochrony Planowane działania: - Opracowanie i wdrażanie wspólnych transgranicznych standardów/wytycznych w zakresie ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego - Programy współpracy między instytucjami w tym wzajemna wymiana zabytków ruchomych i muzealiów - Wspólne szkolenia dla przewodników, konserwatorów i przedstawicieli instytucji zaangażowanych w działania na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego pogranicza - Działania na rzecz wspólnej ochrony środowiska naturalnego w tym dotyczące ochrony powietrza - Nawiązanie i rozwój transgranicznej współpracy międzysektorowej na rzecz dziedzictwa obszaru pogranicza pomiędzy podmiotami takimi jak m.in.: środowisko akademickie, instytucje kultury, samorządy, organizacje pozarządowe, parki narodowe i krajobrazowe (np. współpraca akademicka między uczelniami wyższymi oraz ośrodkami naukowymi i społecznymi w zakresie zachowania i ochrony transgranicznych zasobów kulturowych i przyrodniczych: zintegrowane projekty w regionie pogranicza, organizacja tematycznych konferencji, seminariów i warsztatów, współpraca instytucji i promocja wspólnych działań na rzecz ochrony zasobów przyrodniczych, w tym m.in. ochrona różnorodności biologicznej) Działania polegające na opracowywaniu wspólnych transgranicznych standardów i wytycznych w zakresie ochrony i zachowania dziedzictwa kulturowego a także wszelkie działania polegające na wymianie zabytków ruchomych i muzealiów a także wspólne szkolenia dla przewodników, konserwatorów i przedstawicieli innych instytucji zaangażowanych w działania na rzecz ochrony dziedzictwa przyrodniczego pogranicza będą dawały możliwość zacieśniania współpracy transgranicznej w zakresie zarządzania obszarami przyrodniczymi i obiektami dziedzictwa kulturowego. Wykazały to doświadczenia z bieżącej perspektywy finansowania. Również działania na rzecz wspólnej ochrony środowiska naturalnego w tym dotyczące ochrony powietrza będą wymagały nawiązywania współpracy instytucjonalnego po obydwu stronach granicy. 5 Zidentyfikowany problem: Konieczność uspójnienia systemów zarządzania kryzysowego w tym ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i ratownictwa górskiego Planowane działania: - Działania edukacyjne w dziedzinie zarządzania ryzykiem i bezpieczeństwa Dzięki prowadzeniu zaplanowanych działań edukacyjnych możliwe przekazanie najnowszej, wspólnie zweryfikowanej wiedzy na temat istniejących systemów zarządzania kryzysowego w tym ochrony przeciwpowodziowej, przeciwpożarowej i ratownictwa górskiego a w dalszej kolejności, dzięki podniesionej wiedzy nt. niniejszych systemów - wychwycenie różnic i luk systemowych i dalsze dostosowywanie ich do siebie i uspójnienia po obydwu stronach granicy. 6,7 Wskaźniki produktu Wszystkie wymienione w diagramie Brak wskaźnika rezultatu bezpośredniego. 6 Wskaźnik rezultatu bezpośredniego Brak wskaźnika rezultatu bezpośredniego Wskaźnik rezultatu strategicznego: - Docenienie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego pogranicza przez lokalną ludność - Docenienie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego pogranicza przez turystów spoza obszaru 8 Wskaźniki rezultatu - Docenienie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego pogranicza przez lokalną ludność - Docenienie dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego pogranicza przez turystów spoza obszaru Czynniki zewnętrzne - Negatywny wpływ nieprzewidzianych zdarzeń pogodowych takich jak powodzie, susze na jakość oferowanych usług turystycznych - Wzrost kosztów utrzymania i renowacji dziedzictwa kulturowego - Kolizje działań rozwijających gospodarkę turystyczną z funkcją ochrony przyrody - Brak zainteresowania współpracą transgraniczna w ramach projektów z zakresu odbudowy, renowacji, modernizacji zabytkowych obiektów dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. Wymienione czynniki zewnętrzne mogą wpływać na zaplanowany wskaźnik rezultatu ze względu na fakt iż wskaźnik opiera się na opinii użytkowników usług turystycznych i rekreacyjnych oraz tych realizowanych w obiektach dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego. W przypadku wystąpienia niekorzystnych zjawisk przyrodniczych odbiór i wrażenia wywołane obcowaniem z obiektami dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego może zostać negatywnie zachwiany. Wzrost kosztów utrzymania i renowacji obiektów dziedzictwa kulturowego, bądź niemożność realizacji inwestycji ze względu na kolizję działań rozwijających gospodarkę turystyczną z funkcją ochrony przyrody a także brak zainteresowania współpracą transgraniczną w ramach projektów może wpłynąć na ograniczenie ilości i zakresu planowanych inwestycji i tym samym poziom docenienia dziedzictwa kulturowego i przyrodniczego przez ludność miejscową i napływową nie zmieni się w stosunku do wartości bazowej. 7 Oś priorytetowa II: ZRÓWNOWAŻONY TRANSPORT TRANSGRANICZNY 2.1 DIAGRAM Oś priorytetowa 2. Zrównoważony transport transgraniczny CT 7 Promowanie zrównoważonego transportu i usuwanie niedoborów przepustowości w działaniu najważniejszej infrastruktury sieciowej 8 ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY I WYZWANIA PLANOWANE DZIAŁANIA Brak lub zły stan dróg w obszarze pogranicza 1 o fi n 2a on fis no a 3 w na o sn fi on i w e a an ns io ew a n i e Brak połączeń z siecią TEN-T lub niedostateczna jakość dróg stanowiących łączniki do sieci TEN-T Niewystarczająca infrastruktura połączeń komunikacyjnych na poziomie lokalnym, subregionalnym i regionalnym po obu stronach granicy Niski poziom usług przewozowych w transporcie transgranicznym na granicy polskosłowackiej 7 Budowa lub modernizacja ważnych transgranicznych odcinków sieci, zwłaszcza budowa lub modernizacja infrastruktury drogowej łączącej systemy transportu po obu stronach granicy 8 REZULTATY BEZPOŚREDNIE 2.1. Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych dróg (wskaźnik KE) 4 2.2. Całkowita nowych dróg 5 długość REZULTATY STRATEGICZNE Brak wskaźnika rezultatu bezpośredn iego (uzupełnie nie w Uszczegóło wieniu Programu) 6 CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE Intensywność ruchu transgranicznego Negatywny wpływ nieprzewidzianych zdarzeń pogodowych, warunkujących lub mających wpływ na tempo realizacji prac budowlanych Wzrost kosztów budowy i modernizacji infrastruktury drogowej Planowanie i realizacja zintegrowanego transgranicznego systemu komunikacji publicznej 11 Kolizje działań infrastrukturalnych z działaniami na rzecz ochrony środowiska Opracowanie transgranicznych map i koordynacja połączeń transportu publicznego Rozwijanie przyjaznego środowisku systemu transportu multimodalnego na obszarze objętym programem Braki w infrastrukturze umożliwiającej mieszkańcom i turystom wygodne podróżowanie różnymi środkami transportu publicznego w obszarze wsparcia PRODUKT Wykorzystanie dostępnych narzędzi i stworzenie nowych produktów informatycznych (np. ułatwienie wyboru właściwego biletu, internetowe i dostępne z telefonu komórkowego wyszukiwarki połączeń 3.1 Liczba nowych transgranicznych usług komunikacji publicznej lub/i przypadków lepszego zintegrowania dotychczasowych usług Połączenia multimodalne w zakresie publicznego systemu przewozu osób np. budowa obiektów parkingowych typu „Parkuj i Jedź” 9 9 Brak wskaźnika rezultatu bezpośredn iego (uzupełnie nie w Uszczegóło wieniu Programu) 10 Jakość połączeń transgranicznych realizowanych w systemie transportu multimodalnego na obszarze pogranicza Brak porozumienia pomiędzy przewoźnikami po polskiej i słowackiej stronie granicy 2.2. Opis związków przyczynowo – skutkowych rekomendowanej logiki interwencji Numer związku Elementy związku Opis związku przyczynowo - skutkowego 1, 2, 3 Zidentyfikowane problemy: Brak lub zły stan dróg w obszarze pogranicza Brak połączeń z siecią TEN-T lub niedostateczna jakość dróg stanowiących łączniki do sieci TEN-T Niewystarczająca infrastruktura połączeń komunikacyjnych na poziomie lokalnym, subregionalnym i regionalnym po obu stronach granicy Planowane działanie: Budowa lub modernizacja ważnych transgranicznych odcinków sieci, zwłaszcza budowa lub modernizacja infrastruktury drogowej łączącej systemy transportu po obu stronach granicy Zgodnie z informacjami podanymi w sekcji 1 Programu oba kraje korzystają z sieci dróg krajowych, wojewódzkich i lokalnych o słabych parametrach technicznych. Brakuje połączeń pomiędzy drogami regionalnymi, które są istotne w transgranicznej komunikacji zewnętrznej. Dodatkowym wyzwaniem jest niespójność parametrów technicznych (tonażu) dróg łączących Polskę i Słowację, a także niezadawalający stan nawierzchni dróg, w tym polsko-słowackich przejść granicznych. 4, 5, 6 7 Produkt: Całkowita długość przebudowanych lub zmodernizowanych dróg (wskaźnik KE) Całkowita długość nowych dróg (wskaźnik KE) Rezultat strategiczny: Intensywność ruchu transgranicznego Zidentyfikowany problem: Niski poziom usług przewozowych w transporcie transgranicznym na granicy polsko-słowackiej Planowane działania: Planowanie i realizacja zintegrowanego transgranicznego systemu komunikacji publicznej Opracowanie transgranicznych map i koordynacja połączeń transportu publicznego Z tego też względu stwierdzono, ze Program powinien koncentrować się na realizacji projektów drogowych, które w skali lokalnej i subregionalnej umożliwiłyby stworzenie zintegrowanej sieci komunikacyjnej łączącej obie strony i ułatwiającej dostęp do korytarzy TEN-T. Budowa i modernizacja ważnych transgranicznych odcinków sieci dróg, zwłaszcza budowa i modernizacja infrastruktury drogowej bezpośrednio łączącej systemy transportu po obu stronach granicy wynika z omówionych powyżej problemów i wpisuje się w cele Programu. Przebudowa i modernizacja dróg przekraczających granicę oraz stanowiących połączenia do sieci TEN-T, jak również budowa ich nowych odcinków dróg, mierzona długością nowych, przebudowanych lub zmodernizowanych dróg) wpłynie na osiągnięcie rezultatu strategicznego, którym jest intensywność ruchu transgranicznego. W diagnozie społeczno-ekonomicznej stwierdzono, ze rejon pogranicza nie oferuje żadnych zaawansowanych, dobrze rozwiniętych usług komunikacji autobusowej oraz że brak transgranicznej integracji transportu publicznego ma negatywny wpływ na czas dojazdu do aglomeracji miejskich oraz warunki podróży w obszarze pogranicza. Do głównych problemów należy mała liczba połączeń autobusowych i kolejowych między obydwoma krajami, zwłaszcza na poziomie lokalnym. Dlatego też zostały zaplanowane działania dotyczące wspólnego planowania i koordynacji rozwoju transportu publicznego, które pobudzą rozwój transportu publicznego na obszarze pogranicza i przyczynia się do powstania 10 sprawnych połączeń transgranicznych, a w konsekwencji powinny przyczynić się do zmniejszenia lub zlikwidowania zdiagnozowanych problemów. 8 9, 10 11 Zidentyfikowany problem: Braki w infrastrukturze umożliwiającej mieszkańcom i turystom wygodne podróżowanie różnymi środkami transportu publicznego w obszarze wsparcia Planowane działania: Rozwijanie przyjaznego środowisku systemu transportu multimodalnego na obszarze objętym Programem Wykorzystanie dostępnych narzędzi i stworzenie nowych produktów informatycznych (np. ułatwienie wyboru właściwego biletu, internetowe i dostępne z telefonu komórkowego wyszukiwarki połączeń Połączenia multimodalne w zakresie publicznego systemu przewozu osób np. budowa obiektów parkingowych typu „Parkuj i Jedź” Produkt: Liczba nowych transgranicznych usług komunikacji publicznej lub/i przypadków lepszego zintegrowania dotychczasowych usług Rezultat strategiczny: Jakość połączeń transgranicznych realizowanych w systemie transportu multimodalnego na obszarze pogranicza Rezultaty strategiczne: Intensywność ruchu transgranicznego Jakość połączeń transgranicznych w systemie transportu multimodalnego na obszarze pogranicza Czynniki zewnętrzne: Negatywny wpływ nieprzewidzianych zdarzeń W diagnozie stwierdzono również braki infrastruktury umożliwiającej mieszkańcom tych terenów i turystom wygodne podróżowanie różnymi środkami transportu publicznego. Planowane projekty infrastrukturalne skoncentrowane np. na tworzeniu węzłów przesiadkowych, obiektów parkingowych typu „Parkuj i Jedź”, umożliwiają podróżnym zmianę jednego środka transportu na inna formę komunikacji i tym samym wygodne podróżowanie różnymi środkami transportu publicznego i prywatnego. Także wdrożenie nowych produktów informatycznych w dziedzinie transportu publicznego, jak ułatwienie wyboru właściwego biletu, internetowe i dostępne z telefonu komórkowego wyszukiwarki połączeń umożliwią wygodne podróżowanie i wpłyną na zmianę zachowań komunikacyjnych mieszkańców pogranicza i przyjeżdżających tutaj turystów. Produkty, którymi są nowe transgraniczne usługi komunikacji publicznej i systemy integracji usług komunikacyjnych mają istotny wpływ na jakość połączeń transgranicznych oferowanych poprzez multimodalne systemy transportowe. Dlatego też wprowadzenie nowych transgranicznych połączeń transportowych, lepsze zintegrowanie usług świadczonych przez przewoźników po obu stronach granicy wpłyną na osiągnięcie rezultatu strategicznego, jakim jest poprawa jakości połączeń transgranicznych w transporcie publicznym. Osiągnięcie zaplanowanych rezultatów strategicznych może być utrudnione w przypadku wystąpienia czynników zewnętrznych utrudniających czy wręcz uniemożliwiających realizację projektów budowlanych. Nieprzewidziane zjawiska pogodowe, takie jak powodzie, burze i duże opady lub szczególnie niskie temperatury mogą wstrzymać prace budowlane lub utrudnić ich realizację powodując opóźnienia lub wzrost kosztów (związany z usuwaniem skutków tych zjawisk). Zjawiska te są często nie do uniknięcia i jedynym środkiem ich zapobiegania jest właściwe zaplanowanie prac uwzględniające możliwe utrudnienia bądź przerwy w robotach. Kolejnym czynnikiem zewnętrznym wpływającym zarówno na realizację prac budowlanych (ale także na projekty związane z zakupami i doradztwem) jest wzrost kosztów – pracy ludzkiej, materiałów, pracy sprzętu. Wprawdzie 11 pogodowych, warunkujących lub mających wpływ na tempo realizacji prac budowlanych Wzrost kosztów budowy i modernizacji infrastruktury drogowej Kolizje działań infrastrukturalnych z działaniami na rzecz ochrony środowiska Brak porozumienia pomiędzy przewoźnikami po polskiej i słowackiej stronie granicy obecnie obowiązująca ustawa o zamówieniach publicznych zabezpiecza inwestorów przed wzrostem cen, zabraniając indeksowania wartości umów, jednakże plany zmiany zapisów art.142 ustawy przewidują możliwość wartości zamówienia publicznego, gdy rośnie płaca minimalna, zmieniają się zasady oskładkowania umów czy rosną podatki. Może to istotnie wpłynąć na umowy dotyczące realizacji projektów, a tym samym wpłynąć na osiągnięcie wskaźników produktu i w konsekwencji – także wskaźników rezultatu. Konieczność uwzględnienia przy planowaniu i realizacji projektów wymogów ustawy o ochronie środowiska naturalnego (i ustaw pochodnych) nie jest wprawdzie czynnikiem zewnętrznym mogącym bezpośrednio zagrozić osiągnięciu wskaźników, ale wobec nie zawsze wystarczającej świadomości ekologicznej uczestników procesu budowlanego – może doprowadzić do wzrostu kosztów lub opóźnienia inwestycji spowodowanych dodatkowymi robotami nieuwzględnionymi w kosztorysach, a wymaganych prawem. Brak porozumienia pomiędzy przewoźnikami po polskiej i słowackiej stronie granicy jest głównym czynnikiem mogącym zagrozić przygotowaniu projektów mającym za cel poprawę poziomu usług przewozowych w transporcie transgranicznym, a tym samym negatywnie wpłynąć na związane z tymi działaniami wskaźniki produktu i w nie poprawić jakości połączeń transgranicznych w systemie transportu multimodalnego na obszarze pogranicza. 12 Oś priorytetowa III : ROZWÓJ EDUKACJI TRANSGRANICZNEJ I UCZENIA SIĘ PRZEZ CAŁE ŻYCIE 3.1 DIAGRAM Oś priorytetowa 3. CT 10 Inwestowanie w kształcenie, szkolenie oraz szkolenie zawodowe na rzecz zdobywania umiejętności i uczenia się przez całe życie Rozwój edukacji transgranicznej i uczenia się przez całe życie 13 ZIDENTYFIKOWANE PROBLEMY I WYZWANIA Brak istotnej współpracy transgranicznej w dziedzinie edukacji zawodowej pomiędzy szkołami słowackimi i polskimi Migracja osób poszukujących pracy do większych ośrodków miejskich poza obszarem wsparcia Programu Niski wskaźnik zatrudnienia Uboga oferta szkolenia zawodowego na poziomie edukacji ponadobowiązkowej i w zakresie kształcenia ustawicznego PLANOWANE DZIAŁANIA 1 2 o fi n a n s 3 o w a n 4i e o fi n a n s o w a n i e PRODUKT REZULTATY BEZPOŚREDNIE REZULTATY STRATEGICZNE CZYNNIKI ZEWNĘTRZNE Wspólne opracowanie i promocja oferty edukacji specjalistycznej i zawodowej Realizacja transgranicznych działań wspierających tak zwane włączenie społeczne i partycypację społeczną, scalających obszar pogranicza jako obszar funkcjonalny; kursy, studia podyplomowe, programy i szkolenia Organizacja praktyk zawodowych oraz transgraniczna wymiana dobrych praktyk w zakresie realizacji programów/ inicjatyw na potrzeby edukacji specjalistycznej i zawodowej oraz rozwiązań modelowych w szkolnictwie i placówkach kształcenia ustawicznego, a także dobrych praktyk w zakresie zarządzania edukacją oraz finansowania systemów szkolnictwa Wspólne transgraniczne programy/ inicjatywy dla uczniów i nauczycieli w szkołach średnich w sektorze edukacji specjalistycznej i zawodowej Różnice pomiędzy typami, liczbą i rodzajem szkół w obydwu państwach i ryzyko niedostosowania programów edukacyjnych dla szkół po obu stronach granicy Brak wskaźnika rezultatu bezpośredn iego (uzupełnie nie w Uszczegóło wieniu Programu) 4.1. Liczba uczestników wspólnych inicjatyw lokalnych na rzecz zatrudnienia i wspólnych szkoleń 4.3. Liczba wspólnych inicjatyw lokalnych na rzecz zatrudnienia i wspólnych szkoleń 6 Jakość usług z zakresu edukacji na całym pograniczu mierzona jako wskaźnik zadowolenia osób korzystających z takich usług 7 Brak zainteresowania współpracą transgraniczną w ramach projektów szkoleniowych 5 Niedostateczna chłonność rynku w przypadku szkoleń 4.2. Liczba uczestników transgranicznych inicjatyw w zakresie mobilności 14 Subiektywizm opinii uczestników inicjatyw i ryzyko zafałszowanych wyników ankiet 3.2. Opis związków przyczynowo-skutkowych w ramach OP III Rozwój edukacji transgranicznej i uczenie się przez całe życie Numer związku Elementy związku Opis związku przyczynowo - skutkowego 1 Zidentyfikowany problem: Brak istotnej współpracy transgranicznej w dziedzinie edukacji zawodowej pomiędzy szkołami słowackimi i polskimi Planowane działania: - Wspólne opracowanie i promocja oferty edukacji specjalistycznej i zawodowej Dzięki projektom z zakresu wspólnego opracowywania i promocji oferty edukacji specjalistycznej poprawie ulegnie poziom współpracy pomiędzy instytucjami polskimi i słowackimi. Dodatkowo zaplanowane działania promocyjne również realizowane będą we współpracy pomiędzy stroną polską a słowacką. Tym samym na polu edukacji zawodowej wzmocniona zostanie współpraca transgraniczna pomiędzy polskimi i słowackimi szkołami. 2 Zidentyfikowany problem: Migracja osób poszukujących pracy do większych ośrodków miejskich poza obszarem wsparcia Programu Planowane działania: Działania transgraniczne wspierające włączenie społeczne i partycypację społeczną mają za zadanie scalać obszar pogranicza jako obszar funkcjonalny. Dodatkowo, wspólne kursy, studia podyplomowe i szkolenia a także budowane programy edukacyjne będą tak konstruowane, aby sprostać wymogom rynku pracy i lepiej je do niego dostosować i tym samym zatrzymać odpływ ludności poprzez ułatwienie im zdobycia pracy w miejscu zamieszkania. Ponadto wszelkie działania wspierające włączenie społeczne i partycypację społeczną będą wpływać na głębsze poczucie przynależności do obszaru pogranicza i silniejsze poczucie tożsamości lokalnej, co z kolei przekłada się na mniejszą chęć emigrowania z rodzinnych stron do większych ośrodków miejskich. - Realizacja transgranicznych działań wspierających tak zwane włączenie społeczne i partycypację społeczną, scalających obszar pogranicza jako obszar funkcjonalny; kursy, studia podyplomowe, programy i szkolenia 3 Zidentyfikowany problem: Niski wskaźnik zatrudnienia Planowane działania: Organizacja praktyk zawodowych oraz transgraniczna wymiana dobrych praktyk w zakresie realizacji programów/ inicjatyw na potrzeby edukacji specjalistycznej i zawodowej oraz rozwiązań modelowych w szkolnictwie i placówkach kształcenia ustawicznego, a także dobrych praktyk w zakresie zarządzania edukacją oraz finansowania systemów szkolnictwa Organizacja praktyk zawodowych a także transgraniczna wymiana dobrych praktyk i wiedzy w zakresie programów/inicjatyw na potrzeby edukacji specjalistycznej/zawodowej pozwoli lepiej przygotować mieszkańców do podjęcia pracy dzięki zdobywaniu cenionej na rynku pracy praktyki w zakresie usług najliczniej występujących w obszarze pogranicza. 15 4 Zidentyfikowany problem: Uboga oferta szkolenia zawodowego na poziomie edukacji ponadobowiązkowej i w zakresie kształcenia ustawicznego Planowane działania: - Organizacja praktyk zawodowych oraz transgraniczna wymiana dobrych praktyk w zakresie realizacji programów/ inicjatyw na potrzeby edukacji specjalistycznej i zawodowej oraz rozwiązań modelowych w szkolnictwie i placówkach kształcenia ustawicznego, a także dobrych praktyk w zakresie zarządzania edukacją oraz finansowania systemów szkolnictwa Organizacja praktyk zawodowych a także wszelka transgraniczna wymiana dobrych praktyk w zakresie programów/inicjatyw na potrzeby edukacji specjlistycznej i zawodowej a także poszukiwanie rozwiązań modelowych w szkolnictwie i placówkach kształcenia ustawicznego w połączeniu z wymianą i przekazywaniu dobrych praktyk w zakresie zarządzania edukacją pozwolą na poprawę jakości oferty szkoleniowej na poziomie edukacji ponadobowiązkowej i w zakresie kształcenia ustawicznego, natomiast organizacja wspólnych transgranicznych programów dla uczniów i nauczycieli w szkołach średnich w sektorze edukacji specjalistycznej i zawodowej, poza wzmacnianiem mobilności w samym obszarze pogranicza, pozwoli także na zwiększenie ilości oferowanych szkoleń zawodowych w obszarze wsparcia - Wspólne transgraniczne programy/ inicjatywy dla uczniów i nauczycieli w szkołach średnich w sektorze edukacji specjalistycznej i zawodowej (np.: transgraniczne programy /inicjatywy edukacji specjalistycznej i zawodowej realizowane przez szkoły, staże, programy pilotażowe i stypendialne, wizyty studyjne dla uczniów i studentów w placówkach i szkołach kształcenia specjalistycznego i zawodowego) 5,6 Wskaźniki produktu 4.1. Liczba uczestników wspólnych inicjatyw lokalnych na rzecz zatrudnienia i wspólnych szkoleń (wskaźnik KE) 4.3. Liczba wspólnych inicjatyw lokalnych na rzecz zatrudnienia i wspólnych szkoleń Wskaźnik rezultatu bezpośredniego Brak wskaźnika rezultatu bezpośredniego. Brak wskaźnika rezultatu bezpośredniego Wskaźnik rezultatu strategicznego: - Jakość usług z zakresu edukacji na całym pograniczu mierzona jako wskaźnik zadowolenia osób korzystających z takich usług 7 Wskaźniki rezultatu Jakość usług z zakresu edukacji na całym pograniczu mierzona jako wskaźnik zadowolenia osób korzystających z takich usług Czynniki zewnętrzne - Różnice pomiędzy typami, liczbą i rodzajem szkół w obydwu państwach i ryzyko niedostosowania programów edukacyjnych dla szkół po obu stronach granicy - Brak zainteresowania współpracą transgraniczną w ramach projektów Wymienione czynniki zewnętrzne są powiązane z zaplanowanym wskaźnikiem rezultatu bezpośrednio i pośrednio. Elementy takie jak brak zainteresowania współpracą transgraniczną w ramach projektów szkoleniowych może powodować że różnice pomiędzy typami, liczbą i rodzajem szkół w obydwu krajach nie będą niwelowane. Dodatkowo istniejące ryzyko niedostosowania programów edukacyjnych może wpływać na subiektywną opinię odbiorców zaplanowanych działań (pogorszenie tej opinii). Niedostateczna chłonność rynku w przypadku szkoleń może z kolei powodować że zebranie opinii od odpowiednio dużej grupy uczestników tak aby jej wyniki były reprezentatywne może być utrudnione. 16 szkoleniowych - Niedostateczna chłonność rynku w przypadku szkoleń - Subiektywizm opinii uczestników inicjatyw i ryzyko zafałszowanych wyników ankiet 17