GIS: Green Inwestment Scheme – System Zielonych Inwestycji

GIS: Green Inwestment Scheme – System Zielonych Inwestycji
System tworzony przez państwa, które podpisały Protokół z Kioto.
Protokół z Kioto (podpisany przez Polskę w 1998, wszedł w życie w 2005) zakłada możliwość
handlu jednostkami przyznanej emisji (AAU - Assigned Amount Unit) pod warunkiem
przeznaczenia uzyskanych w ten sposób środków finansowych na cele i projekty z zakresu
ochrony klimatu.
1 AAU = ekwiwalent 1 tony CO2.
Podstawą wyliczeń były pierwsze inwentaryzacje emisji składane na podstawie Konwencji
klimatycznej ONZ uwzględnieniem celów redukcyjnych, które określa Protokół z Kioto.
GIS w Polsce
Dla Polski rok bazowy od którego liczy się spadek emisji to 1988 (emisja roczna wówczas - ok.
563 mln ton CO2).
Zgodnie z Protokołem Polska zobowiązała się do redukcji emisji o 6 proc., a osiągnęła 30
proc. redukcji – stąd nadwyżka.
„Ustawa o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji” uchwalona przez
sejm 17 lipca 2009, weszła w życie 18 września 2009. Określa 10 obszarów tematycznych,
w jakich mogą być realizowane projekty finansowane w ramach GIS.
Rozporządzenie Rady Ministrów (przyjęte przez RM 20 października 2009, jeszcze nie
ogłoszone) doprecyzowuje rodzaje zielonych inwestycji (programy), jakie mogą być
finansowane w ramach GIS (poprawa efektywności energetycznej, zmniejszenie
energochłonności polskiej gospodarki i zapotrzebowania na energię, czyste
technologie węglowe, odzysk i wykorzystanie metanu, OZE i inne).
Na co i w jakiej formie możemy przeznaczyć uzyskane przychody?
Zasada tzw. „zazieleniania przychodów” uzyskanych ze sprzedaży jednostek AAU
polega na inwestowaniu tych środków w dalsze ograniczanie emisji gazów cieplarnianych
(działania mitygacyjne), działania adaptacyjne do zmian klimatu, kampanie społeczne.
Katalog działań określa szeroko nowa ustawa, a RM ma prawo, na drodze rozporządzenia,
ustalić obszary priorytetowe – obecnie jest opracowanych 5 programów priorytetowych:
a) OZE - biomasa
b) OZE - biogaz
c) Modernizacja sieci energetycznych w celu podłączania farm wiatrowych
d) Termomodernizacja
e) Sieci ciepłownicze
Zawierana z partnerem umowa może regulować, na jakie obszary lub wręcz na jaki
rodzaj projektów przekazywane środki mogą być wydane.
Przychody ze sprzedaży AAU będą trafiały do NFOŚiGW na jedyny zamknięty
subfundusz, z którego nawet w perspektywie wieloletniej nie będzie można przemieszczać
(pożyczać) środków na inne cele. Środki te będą mogły trafić wyłącznie na dotacje (dopłaty
do oprocentowania lub kapitału) i wyłącznie na projekty „zazieleniające” te przychody.
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚIGW)
Największa i najbardziej wiarygodna instytucja w systemie finansowania ochrony środowiska
w Polsce od 20 lat (doświadczenie w obrocie środkami pomocowymi oraz statutowymi,
pochodzącymi ze źródeł krajowych – przeznaczanymi na cele związane z ochroną środowiska,
doświadczenie kadry w zarządzaniu projektami i programami w tym obszarze)
Krajowy operator systemu zielonych inwestycji
a) opracowuje programy priorytetowe,
b) opracowuje regulaminy naboru wniosków (opiniuje Rada Konsultacyjna,
c) zatwierdza Ministerstwo Środowiska),
d) przeprowadza nabór wniosków, po czym je ocenia,
e) tworzy listę rankingową projektów (opiniuje Rada Konsultacyjna, zatwierdza MŚ),
f) uczestniczy w pracach zespołu negocjacyjnego (decyzją ministra),
g) zarządza zgromadzonymi środkami,
h) stanowi Sekretariat Rady Konsultacyjnej przy Ministrze Środowiska (Rada Konsultacyjna
to organ doradczy przy Ministrze Środowiska, w którego skład wchodzą przedstawiciele
ministerstw Nauki, Gospodarki, Finansów, Skarbu, Środowiska, Rolnictwa, Transportu
oraz przedstawiciel Krajowego Ośrodka Bilansowania i Zarządzania Emisjami),
i) Prezes NFOŚiGW uczestniczy w negocjacjach umów o transakcjach kupna-sprzedaży
jednostek uprawnień do emisji w ramach systemu GIS.
Na jakim etapie organizacyjnym jesteśmy?
Programy priorytetowe są opracowywane w departamentach merytorycznych,
Trwają prace nad projektem podręcznika dot. zasad dofinansowania w ramach GIS,
Ogłoszony został Program Systemu Zielonych Inwestycji (GIS) „Zarządzanie energią
w budynkach użyteczności publicznej”,
Pierwsze ogłoszenie o naborze wniosków w ramach ww. konkursu powinno się
pojawić w pierwszym kwartale 2010,
Zapowiedź konkursów na stronie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej: