Lokalna administracja gospodarcza

Lokalna administracja
gospodarcza
PPwG 2016
Struktury lokalnej administracji
• Administracja rządowa
– wojewoda
– administracja zespolona (służby, inspekcje i straże
podległe wojewodzie)
– organy administracji niezespolonej podległe
ministrom i centralnym organom administracji
• Administracja samorządowa (może wykonywać zlecone
zadania adm. rządowej)
- gmina (rada gminy, wójt, burmistrz, prezydent)
- powiat (rada powiatu, zarząd powiatu + starosta)
- województwo (sejmik wojewódzki, zarząd + marszałek)
2
Wojewoda
• Powoływanie i odwoływanie wojewody - Prezes RM
• Struktura aparatu wojewody
– wicewojewodowie, Kolegium Wojewody, Urząd Wojewódzki,
delegatury urzędu wojewódzkiego
• Administracja zespolona
– skupiona w urzędzie wojewódzkim, wojewoda tworzy jednostki,
powołuje kierowników tych jednostek, zatwierdza ich regulaminy
• Jednostki administracji zespolonej o charakterze
gospodarczym
– Inspektoraty: Transportu, Farmaceutyczny, Nadzoru
Budowlanego, Nadzoru Geodezyjno-Kartograficznego, Ochrony
Środowiska, Inspekcja Handlowa, Weterynaryjna, Jakości
Artykułów Rolno-Spożywczych
3
Zadania wojewody związane z gospodarką
• przedstawiciel Rządu w terenie
• realizacja polityki gospodarczej Rządu na terenie województwa
(określa cele zgodne z polityką Rządu)
• zwierzchnictwo w stosunku do administracji zespolonej
• koordynacja organów administracji niezespolonej (uzgadnianie
projektów aktów prawnych, polecenia w sytuacjach
nadzwyczajnych, obowiązek udzielania wyjaśnień, wstrzymywanie
egzekucji, wpływ na powołanie i odwołanie)
• orzecznictwo administracyjne (prawo wodne, ochrona środowiska,
komunalizacja mienia państwowego, przejmowanie gruntów pod
autostrady)
• reprezentant Skarbu Państwa (prywatyzacja, reprywatyzacja)
• nadzór nad samorządem (z wyjątkiem gospodarki finansowej)
4
Organy administracji niezespolonej
•
•
•
•
Podległość - ministrowie i centralne organy administracji
Właściwość terytorialna – wojewódzka, powiatowa
Funkcje - orzecznictwo, kontrola administracyjna
Organy administracji niezespolonej
–
–
–
–
–
–
–
Izby skarbowe, urzędy skarbowe
Okręgowe i specjalistyczne urzędy górnicze
Okręgowe i obwodowe urzędy miar, urzędy probiercze
Regionalne zarządy gospodarki wodnej
Izby i urzędy celne
Urzędy morskie, żeglugi śródlądowej, rybołówstwa morskiego
Urzędy statystyczne
5
Status i funkcje samorządu terytorialnego
• Status konstytucyjny
– zadania publiczne nie zastrzeżone dla innych władz
– ochrona prawna
– osobowość prawna
– własne mienie
– odpowiedzialność za własne działania
– udział w dochodach publicznych odpowiedni do zadań (podatki i
opłaty lokalne)
– zrzeszanie się dla wykonania zadań przekraczających
możliwości
• Funkcje gospodarcze: regulowanie, gospodarowanie, nabywanie
towarów i usług
6
Funkcje organów samorządowych
• Rady gminy, powiatu, sejmiki wojewódzkie
– funkcje uchwałodawcze i kontrolne (angażowanie
mienia w spółkach, wykorzystanie mienia, budżet,
plany zagospodarowania, podatki, obligacje, pożyczki
i kredyty, inwestycje)
• Zarząd powiatu, województwa, wójt, burmistrz,
prezydent
– funkcje wykonawcze
• Przewodniczący zarządów (starosta, marszałek
województwa), wójt, burmistrz, prezydent
– decyzje administracyjne
7
Zadania gospodarcze gminy
• ład przestrzenny, gospodarka nieruchomościami,
ochrona środowiska i przyrody oraz gospodarka wodna
• gminne drogi, ulice
• wodociągi, kanalizacja, utrzymanie czystości i porządku
oraz urządzeń sanitarnych, wysypiska i odpady
komunalne, zaopatrzenie w energię elektryczną, cieplną
i gaz, telekomunikacja
• lokalny transport zbiorowy
• gminne budownictwo mieszkaniowe,
• turystyka, urządzenia sportowe, targowiska i hale
targowe
• podatki lokalne
8
Zadania gospodarcze powiatu
•
•
•
•
•
•
transport
powiatowe drogi publiczne
rolnictwo, leśnictwo, rybactwo śródlądowe
geodezja, kartografia, kataster
administracja architektoniczno-budowlana
gospodarka wodna, ochrona środowiska i przyrody,
ochrona przeciwpowodziowa
• telekomunikacja
• przeciwdziałanie bezrobociu
• ochrona praw konsumenta
9
Zadania gospodarcze województwa
• pobudzanie aktywności gospodarczej
• modernizacja terenów wiejskich, zagospodarowanie
przestrzenne, ochrona środowiska,
• transport zbiorowy (koleje) i drogi publiczne
• kultura fizyczna i turystyka (np. nadzór nad biurami
podróży)
• przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja lokalnego
rynku pracy
• promocja województwa
• telekomunikacja
10
Struktura zadań samorządów
• Zadania własne
– Zasady wykonywania zadań własnych
• decyzje o zakresie i sposobie realizacji, finansowanie,
nadzór
– Zadania fakultatywne i obligatoryjne (utrzymanie czystości i
porządku)
• Zadania zlecone
– Tryb zlecania
• ustawowy (prowadzenie spisów rolnych, ewidencja pól
biwakowych, zezwolenia na uprawę maku i konopi
włóknistych, wydawanie dowodów osobistych)
• w drodze porozumienia
– Zasady wykonywania
• finansowanie, nadzór celowościowy
11
Mienie samorządowe
• Rodzaje mienia należącego do samorządu
– własność wspólnoty samorządowej, własność komunalnych
osób prawnych, związków samorządowych
• Nabywanie mienia
– nabycie pierwotne - komunalizacja
• z mocy prawa (data utworzenia samorządu - mienie
znajdujące się w dyspozycji, grunty, budynki,
przedsiębiorstwa)
• komunalizacja na wniosek
– tryb komunalizacji – decyzja wojewody (deklaratoryjna,
konstytutywna)
– nabycie wtórne - w wyniku czynności prawnych
12
Działalność gospodarcza samorządów
terytorialnych
•
•
•
•
•
•
Podstawa prawna
– ustawa o gospodarce komunalnej, ustawy samorządowe
GMINA
Podstawowy zakres - zadania użyteczności publicznej (bieżące,
nieprzerwane dostarczanie podstawowych usług bytowych)
Zadania inne tylko jeżeli:
– niezaspokojone potrzeby rynku lokalnego
– znaczne bezrobocie
– zbycie składników majątkowych prowadzi do znacznej straty
– bankowość, ubezpieczenia, wydawnictwa, inne zadania gospodarcze
ważne dla rozwoju gminy
POWIAT
– tylko użyteczność publiczna
WOJEWODZTWO
– użyteczność publiczna, promocja, edukacja, wydawnictwa
13
Kompetencje w zakresie własnej
działalności gospodarczej
• Decyzje gospodarcze organów samorządowych:
– o zaangażowaniu w działalność gospodarczą
– o wyborze sposobu prowadzenia i form gospodarki
komunalnej
– o utworzeniu jednostki gospodarczej, przystąpieniu do
spółki
– o wysokości cen i opłat za usługi komunalne o charakterze
użyteczności publicznej
– wykonywanie uprawnień korporacyjnych (spółki),
nominowanie przedstawicieli do rad nadzorczych
– wykonywanie uprawnień kierowniczych i nadzorczych w
stosunku do samorządowych zakładów budżetowych
14
Formy działalności gospodarczej
i współpracy samorządów
• Formy działalności gospodarczej
– Samorządowy zakład budżetowy (wydzielenie, brak
osobowości prawnej, ograniczenie do zadań użyteczności
publicznej)
– Spółki handlowe
– Powierzenie innym osobom na podstawie umowy
(odpowiedzialność zatrzymuje samorząd), ustalanie cen i opłat
przez samorząd
• Współpraca jednostek samorządowych
– Związki międzykomunalne - nowa jednostka, wspólne uchwały,
organy związku - zgromadzenie, zarząd, typowe zadania wodociągi, komunikacja, gaz
– Porozumienia komunalne - bez tworzenia nowej jednostki,
ustalenie zasad finansowania
– Stowarzyszenia – reprezentacja interesów
15