Krajowa lzba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Transkrypt
Krajowa lzba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Krajowa lzba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji Warszawa,dn. 5.07.2006r. KIGEiT/ 637107/2006 Pan Stanislaw Rurka Dyrektor Departamentu Podatkdw PoSrednich Ministerstwo Finans6w ut. Swiptokrzyska 12 00-916Warszawa STAI\OWISKO w SPRAWTEMOZLTWYCH ROZWIAZAN PROBLEMU ZASTAPIENIA KOPII PAPIEROWEJ PARAGONU KOPIA ELEKTROMCZNA W DUZYCH ORGAIYIZACJACH IIANDLOWYCH Krajowa Izba GospodarczaElektroniki i Telekomunikacji skupiaj4ca najwigkszych dostawc6w fiskalnych urzqdzerirejestrujqcychw Polsce w nawi4zaniu do ustaleri spotkania w dniu 20 kwietni a 2006 roku w Ministerstwie Finans6w, pragnie wyrazi(, swoje stanowisko w sprawie zast4pieniakopii papierowej paragon6w kopi4 elektronicznEoraz zaproponowal rozwrqzarietego problemu. Po przeanalizowaniu i zebraniu uwag od najwiEkszych producent6w i dostawc6w urzqdzen fiskalnych KIGEiT uwa24 ze aktualnie dopuszczonydo stosowaniaw duZych orgaruzacjach handlowychsystem archiwowania i pzechowywania dokument6w kasowych na informatycznychnoSnikachjednokrotnego trwalego zapisu, charakteryzujqcysig tym, 2e wykorzystuje kasy/drukarki fiskalne wyposazonew program pracy, kt6ry umoZliwia transfer danych drukowanych na kopii papierowej (taSmiekontrolnej) do sytemu zewngtrzrego celem archiwizacji oraz weryfrkacjg autentycznoScipochodzemai integralnoScizarchiwowanych danych, nie jest w odczuciupotencjalnychuZytkownik6w rozwi4zaniem odpowiadajQcym ich potrzebom. Gl6wnym problemem jest to, iz obowiqzek przechowywaniapapierowych kopii dokument6w kasowych zostal jedynie skrr6cony,a nie zniesiony. Ilustracj4 tej tezy mog4 bye przekazaneprzezprzedstawicieli naszej Sekcji SDFURTKIGEiT informacje, iZ po uplywie roku od uzyskaniaprzez dany System dopuszczeria do obrotu drukarek fiskalnych, kt6re mog4 byi stosowanew systemacharchiwowania dokument6w kasowych, Zadenzuprawnionych podmiot6w nie podj4l decyzji o wprowadzeniu takiego systemu. KIGEiT takZe nie posiada informacji o wdrozeniu system6w archiwizowania dokument6w kasowych przez duZeorganizacjehandlowe prowadzqcesptzedaZdetaliczn4. Problem zastqlienia kopii papierowej paragon6w kopi4 elektroniczn4 winien byi zdaniem ekspert6w KIGEiT rcrwiqzarry jak najszybciej. Przemavmaza tym praktyka i ulatwienia dla klient6w a sprzyjaj4takZenowe technologie(coraztarisze).W ocenieKIGEiT, w por6wnaniu do rozwiqzaniaaktualnego,proponowaneprzez naszqlzbg rozwiqzarie lepiej odpowiada potrzebom potencjalnych uZytkownik6w umozliwiaj4c r6wnoczesniezapewnienieodpowiednio wysokiego poziomu bezpieczenstwadanych zapisanychw Dzienniku Elektronicznym. t SDFUR - Sekcja Dostawc6w Fiskalnych \JrzqdzenRejestruj4cychKrajowej Izby GospodarczejElektroniki i Telekomunikacji. Warszawa, tel.:+4822 8510309,48228406522,fax'.+4822 8510300,e-mail:[email protected] ul. Stgpiriska22t30, OO-799 http://www.kioeit.oro.ol; NIP 526-00-29-121 Konto:BPH S.A. OddziatWarszawant3510600076 0000401040117879 Krajowa lzba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji Opis rozrviazania. 1. Proponowanerczwiqzanie problemu zast4pieniakopii papierowej dokument6w drukowanychprzezkasE/drukarkgfiskaln4kopi4elektronicznq polega na dopuszczeniudo obrotu fiskalnej kasy rejestruj4cej,kt6ra zamiast drukowania kopii dokument6w kasowych zapracy kasy, w nieulotnych pamippisuje je pod calkowitq i wyLEczn4kontrol4programu ciach, wbudowanych w czgsci kasy niedostEpnejdla uZytkownika i zabezpieczonychw spos6bpowoduj4cy zriszczenie ich plomby, co ma posluzy6 identyfikacji nieuprawnionej ingerencji w momencie naruszenia zabezpieczenia.W dalszej czqsci dokumentu kopia dokument6w kasowych wydrukowanych podczasjednej doby fiskalnej, zapisanaw postaci elektronicznej, nazywana bqdzie Dziennikiem Elektronicznym, a kasa rejestruj4ca, kt6ra nie drukuje kopii papierowej dokument6w kasowych, ale utrwala j4 w zasobach pamiEcikasy bqdzie nazywanaKas4 Rejestrujqc1zDziennikiem Elektronicznym. 1.1. Prawo do uzywania kas/drukarek fiskalnych z dziennikiem elektronicznym winni mie6 wszyscy podatnicy prowadz4cy rejestracjg sprzedaLyprzy u2yciu kas rejestruj4cych. 1.2. PojemnoSi pamiqci przeznaczonejdo zapisu Dziennika Elektronicznego w kasie winna by6 wystarczajqcado przechowywania wszystkich Dziennik6w Elektronicznych za okres, co najmniej jednego miesiqca kalendarzowego.Kasa rejestrujqca z dziennikiem elektronicznym nie wymusza momentu przekazaria danych do sytemu archiwowania za wyjqtkiem sytuacji szczegllnych takich j ak zapelnieniepamiEci lub stany awaryjne. Komentarz: KIGEiT jest zdania, 2e za czgstoSi archiwowania danych i liczbg tworzonych kopii archiwalnych powi4ien byi odpowiedzialny uzytkownik, a kasa nie powinna wymuszac momentu wykonania archiwizacja za v,ryjqtkiem sytuacji szczegblnychtypu awarie czry zapefuieniepamiEci. Zapis w pkt. 1.2 dopuszczaw szczeg6lno5cipamiEd o pojemnoSci wystarczaj4cejdo zapisu wszystkich Dziennik6w Elektronicznych w okresie od fiskalizacji do wycofania kasy z eksploatacji. W przypadku, gdy uzytkownik odpowiada6bEdzie za archiwizacjEkopii dokument6w kasowych, to we wlasnym dobrze pojqtym interesie bgdzie wykonywal zrntt darrychz kasy raczej czgstoi zapisywalje w kilku kopiach. 2. Wymagania Kasy rejestrujqcez dziewrikiem elektronicznym muszqspelniadnastqpuj4cewarunki: 2.1. PamiedDziennikaElektronicznego. a) Kasa winna zawiera1co najmniej dwa uklady pamigci nieulotnej przeznaczone odpowiednio do zapisu Dziennika Elektronicznego i jego kopii bezpieczefstwa, oruz zaberyieczenia przed blEdnym zapisem danych, uszkodzeniem zapisanych danych lub wpisaniem danych w spos6b nie kontrolowany przez program pracy kasy. b) Pamig6 wykorzystywana do zapisu dziennika elektronicznego musi byd wbudowana w czg|i| kasy niedostgpnqdla uzytkownika i zabezpieczonaprzed dostqpem w spos6b powoduj4cy zniszczeniejej plomby (co ma posfuZyi identyfikacji nieuprawnionej ingerencji) w momencie naruszeruazabezpieczenia. Reiestracia danvch w dzienniku elektronicznvm. a) Operacja wydruku jednej linii danych na drukarce paragon6wjest wykonywana transakcyjnie z operacj4zapisu danych w Dzienniku Elektronicznym i w jego kopii bezpieczefstwa pod warunkiem, 2e s4 to dane, kt6re zgodnie z aktualnie obowi4Tuj4cymi wymaganiami dla kas rejestruj4cychmuszeby6 drukowane na kopii (taSmie kontrolnej). W miejsce grafiki drukowanej na drukarce paragon6w do '[grafika]'. Pod pojEciem'zapis DziennikaElektronicznegojest zapisywanynapis 2.2. Krajowa lzba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji do Dziennika Elektronicmego' rozumiany jest zawsze zapis danych do pamiEci zawieraj qcychoryginal i kopi I b ezpieczeftstwadziennika. b) Dziennik Elektroniczny zawiera wszystkie wydruki wyemitowane przez kasEod momentu zakoficzeniapoprzedniej doby fiskalnej do Raportu Dobowego kofrczry cego aktualn4 dobE fiskaln4 wlqcznie, kt6rych kopie zgodnie z aktualnie obowi4zuj4cymi wymaganiami dla kas rejestruj4cych musz4 by6 drukowane na taSmie kontrolnej. W szczegolnoScinie jest wymagane zapisywanie do dziennika elektronicznegodmkowanego Raportu Okresowego. c) Paragony, faktury i raport dobowy wyemitowane przez kasg muszE byi zaopattzone w numer kontrolny, o kt6rym mowa w rozporzqdzeniuMinistra Finans6w, Dz.U.Nr. 108,po2.948. d) Dla wszystkich danych zapisanychw Dzienniku Elektronicznym winien byi wyliczany na biez4conumer kontrolny, pzy pomocy jednej ze standardowychjednokierunkolvych funkcj i mieszaj4cych (np. algorytmem SHA- 1)' e) Cykl wytworzenia Dziennika Elektronicznegoobejmuje: . Zainicjowanie dziennika - nastEpujepo wykonaniu pierwszej operacji drukowania dokumentu, po zakonczeniupoprzedniej doby fiskalnej, przy zastosowaniu regul okreSlonychw pkt. 2.2 podpunkt a). Zainicjowanie dziennika musi byt poprzedzonesprawdzeniem przez program pracy kasy integralnoSci danych zapisanychw pamigci dziennika,stanuzapelnieniapamigci i stanuarchiwizacji Dziennik6w Elektronicznych. Wyliczany i zapisywanyjest numer kontrolny dziennika. . Zapis do dziennika - dane drukowane s4 transakcyjniezapisywanedo dziennika. Wpis danych do dziennika powoduje wyliczenie aktualnego numeru kontrolnego. 0 2.3. o ZamkniQciedziennika - po zapisaniu do pamiEci fiskalnej Rekordu Dobowego i wydrukowaniu RaportuDobowego,do pamiEcifiskalnej zapisywanyjest rekord Dziennika Elektronicznego zawrerajqcynumer kontrolny dziennika wyliczonytriozapisaniudo niego Raportu Dobowego. W przypadku, gdy nie jest moZliwe wykonanie dowolnej z wymienionych wyZej operacjiprzez program pracy kasy, dzialanie kasy rejestruj4cejjest blokowane. ZamkniEte Dzienniki Elektroniczne i ich kopie bezpieczenstwamog4 byd usuwane z pamipci Dziennika Elektronicznego, przez program pracy kasy po ich zatchiwizowaniu. Odczyt/wvdruk Dziennik6w Elektronicznvch z kasv reiestruiacei. Program pracy kasy winien umoZliwi(, odczyt/v'rydrukwszystkich lub wybranych Dziennik6w Elektronicmych aktualnie zapisanych w zasobachpamiEci kasy, w szczeg6lnoscitakze dziennika zainicjowanego,ale nie zamknigtego. ArchiwowanieDziennik6wElektronicznvch. a) OperacjEarchiwowania danych inicjuje uzytkownik. Kasa rejestruj4caz dzienni' kiem elektronicznym nie wymusza momentu przekazatnadanych do sytemu archiwowania za wyjqtkiem sytuacji szczeg6lnychtakich jak zapelnieniepamiEci dziennika elektronicznego,trwale zablokowaniepracy kasy w wyniku zapelnienia pamigci fiskalnej lub wykonania Raportu Rozliczeniowegolub stany awaryjne. 2.4. Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji b) Cykl archiwowania obejmuje: . Transfer zamknigtych Dziennik6w Elektronicznych zzasob6w pamiEci kasy do sytemu archiwowania - dane s4 przesylaneprzy pomocy dostarczonegoprzez producenta/importeraprogramu wsp6lpracuj4cegoz programem pracy kasy, kt6ry: w Pliki Dziennik6wElekdaneDziennik6wElektronicznych 1) przetwarza tronicznych, 2) przesyla dane z kasy do systemu archiwowania danych uzytkownika w spos6bbezpieczny, 3) weryfikuje autentycznoS6i kompletnoSdprzeslanychdanych. o Zapis Plik6w Dziennik6w Elektronicznych - przeniesienieprzez uZytkownika przeslanych Plik6w Dziennik6w Elektronicznych na noSnik informatyczny, lrt6ry zgodnie z obowiqzuj4cymiprzepisamimoze byd uZywany do tego celu. . Przeslanieprzez uzytkownika do kasy potwierdzenia archiwizacji przeslanych danych lub informacji, iz przeslanedanenie zostalyzarchiwowane. o Zapisaniedo pamigci fiskalnej rekordu danych o wyniku archiwizacji. W przypadku, gdy dane zostalyzarchiwowanerekord taki powinienzawieraf: c) identyfikator noSnika,na kt6rym zapisanoDzienniki Elektroniczne kasy, identyfikatory (nazwy) zarchiwowanychDziennik6w Elektronicznych, datp i czaszapisu rekordu do pamigci fiskalnej. Kuzdy noSnik, na kt6rym system archiwowania zapisuje Pliki Dziennik6w Elektronicznych winien zawierat: o etykietQ umozliwiai4cq iego identyfikacjp, zawierajqc4 informacig o dacie i czasiepierwszegozapisu oraz numer identyfikacyjny noSnika, o pliki tekstowe dziennik6w elektronicznych wraz ze skojarzonymi z nimi plikami indeksowymi, o dostarczonyprzez producenta/importerakasy rejestrui4cejprogram sluz4cy do wyszukiwania, przeglqdaniai drukowania kopii dokument6w, generowaniaraport6w okresowych,atak2eweryfikacji danychzapisanychna noSniku, o plik tekstowy zawieraj4cy aktualne informacje umozliwiaj4ce zidentyfikowanie dokument6w zapisanychna noSniku: NIP, okres czasujaki obejmuj4danezapisanena noSniku, numery unikatowe kas z jakich pochodz4dokumenty, lista nazw plik6w zawrcrajqcychdokumenty, data nieodwracalnegoprzelqczerianoSnikaw stan tylko-do-odczytu. o plik historii archiwowania Dziennik6w Elektronicznych dla wszystkich kas rejestruj4cych, kt6re wyemitowaly dokumenty zapisanena danym noSniku. d) Nazwa przypisanaplikowi dziennika elektronicznegowinna sklada6sig z numeru unikatowego kasy, daty i czasu zakohczeniadoby fiskalnej w czasie kt6rej powstal dany dziennik i numeru raportu dobowego. Krajowa lzba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji 2.5. Usuwanie awarii maiacych zwiazek z Dziennikiem Elektronicznvm. a) Bl4d zerowania obszaru pamiEci oryginalu lub kopii bezpieczeirstwaDziennika Elektronicznegopo jego zarchiwizowaniu. Reakcia: b) obszarupamiEcijako uszkodzony.Kasa zostaniezablokowanadopieOznacizenie ro po zredukowaniupojemnoScipamiEci do minimalnej dopuszczalneiwartoSci Bl4d danych zapisanychw pamiEci oryginalu lub kopii bezpieczehstwaDziennika Elektronicznego. Reakcja: c) d) Wymuszenie wykonania Raportu Dobowego. Tymczasowe zablokowanie kasy. Automatyczne odtworzenieuszkodzonychdanych po zalogowaniu serwisanta. Wymuszenie archiwizacji danych. Permanentnybl4d transferudanych do sytemu archiwowania. Reakcja: Kasa zostanie automatycznie zablokowana dopiero po zapelnieniu pamiEci Dziennika Elektronicznego.Odblokowaniekasy jest mozliwe dopiero po wykonaniu archiwizacji Dziennik6w Elektronicznych zapisanychw pamigci kasy. Blqd dany_chwykryty r6wnoczeSniew oryginale i kopii bezpieczenstwanie zarchiwowanegoDziennika Elektronicznego. Reakcja Wymuszenie wykonania raportu dobowego. Kasa jest odsylana do producenta, kt6ry podejmie pr6bq odtworzenia danych. Powy2sze rorwiryartie, jest zdaniem KIGEiT wlaSciwym sposobem rozwi4zania problemu zast4pieniakopii papierowejparagonukopi4 elektroniczn4w duiych organizacjachhandlorvych. zuGf,it, w zal4czonychmaterialach,przekazujer6wnie2 altematywny spos6b tomviqzariatej kwestii, kt5ry zostal przedstawiony przez firmQ INNOVA S.A., jedn4 z ftm ztzeszonychw Sekcji Do stawc6w Fi skalnych lJ rzqdzefiRejestruj4cych KIGEiT. PrezesZarzadu StefanKamiriski Zalacznik do stanowiska KIGEiT z dn. 5 lipca 2006r. Od 2'3 lat klienci sygnalizuj4koniecznoS6posiadaniadrukarki z wbudowanym modulem kopii elelftronicznej. W przypadku drukowania znacznej iloSci dokument6w skladowanie olbrzymiej ilo5ci rolek papierowych stanowi olbrzymi problem a u2ytecznoS1,praktyczna takiej informacji (dostEp do wybranych dokument6w) jest co najmniej w4tpliwa. Dochodzq, do tego problemy z czytelnoSci4druku termicznego po dlu2szym okresie przechowywania (co jest kwesti4czasemslabejjakodci papieru a czasemwarunk6w przechowywania). Maj4c SwiadomoSitych potrzebjuz pod koniec 2004 roku firma przygotowala koncepcjg i zalohenia takiego urzlrlzenia. Wymagalo to rozwiEzania nastQpujqcych problemow podstawowych: - olbrzymia iloSi informacji do przechowaniaw ci4gu eksploatacjiurz4dzenia(oceniiemj4 w skrajnym przypadku na 500M8-1GB), - trwalo$6 i niezawodno56zapisu,wysoki poziom bezpieczeristwadanych, - latwy i szybki dostEp do wybranych wedlug pewnych kryteri6w dokumentow wraz z mo2liwolici4 uzyskaniaich kopii papierowych, - prostota i wygoda u2ytkowania. Nie sq to wymagania proste do spelnienia i sq czgsciowo wewnEtrznie sprzeczne. Optymalne roztxriqzanie jest uzale2nione od aktualnie dostgpnych w racjonalnej cenie technologii pamigci masowych i pole manewru nie jest tu wielkie. Kluczowe znaczenie ma wyb6r samej technologii zapisu (noSnika). W chwili obecnej s4 stosowane powszechnie trry calkowicie odmienne z punktu widzenia zasady technologie zapisu (archiwizacji) duzych iloSci danych: - zapis magnetyczny, - zapis optyczny, - zapis w pamiEciachp6lprzewodnikowych. W dzisiejszych czasach najsensowniejsz4 wedlug nas alternatywE sq pamigci p6lprzewodnikowe typu FLASH. Se to uklady scalone umo2liwiaj4ce wielokrotny trwaty zapis znacznej iloSci danych. Obecnie sq komercyjnie dostgpne uklady o pojemnoSci rzEdu kilku GB (gigabajtow). Co ta liczba praktycznie oznaczazobrazowanejest w dalszej czgsci. Umo2liwil to og6lny postQp w dziedzinie technologii p6lprzewodnikowych, a impulsem rynkowym jest tu zwlaszcza rozw6j technik multimedialnych i sprzEtupowszechnego u2ytku (odtwarzacze MP3, ayfrowe aparaty fotograficzne, kamery cyfrowe, telefony kom6rkowe). Z tego wzglgdu jest tu staly rozw6j i bgdzie na pewno jeszcze przez wiele lat. Pojemnosd produkowanych uklad6w podwaja sig co rok (czyli roSnie wykladniczo), rodnie teZ niezawodnoSdzapisu. Dostgp do wybranych danych jest tu teZ wielokrotnie szybszy niz w przypadku zapisu magnetycznego lub optycznego. System nie zawiera w og6le Zadnych element6w mechanicznych, st4d niezawodno56 urzqdzenia wzrasta zdecydowanie. Zastosowanie tej techniki w sprzgcie fiskalnym (kasy i drukarki fiskalne) jest celowe i moiliwe, ale wymaga starannego wyboru rozwi4ztnia technicznego. Aby urz4dzenie takie spelnialopodstawowe,,,fiskalne"wymogi rejestracjimusi spelniai nastEpujqcewarunki: - zapisw module kopii elektronicznejmusi byi: trwaly i jednokrotny, - zapis musi sip dokonywai r6wnocze5nie z wydrukiem oryginafu dokument6w, wszelkie stany awaryjne (np. awaria zasilania) nie mogq prowadzii do wyst4pienia r6Lnic miqdzy zapamigtanq kopi4 a wydrukiem oryginalu (np. brak kilku linii na kopii w wyniku calkowitego zaniku zasilania urzEdzenia), - u4rtkownik nie mo2e miei mo2liwoScizmiany lub uszkodzeniaczgsci lub caloScizapisu. - typowe uszkodzenia mechaniczne i elektryczne (np. zalanieurz4dzenia, awaria zasllacza) nie mog4 prowadzii do uszkodzeniazapisu. Przyjpcie takich zalo?efieliminuje wszelkie no5niki wymienne (karry pamigci), kr6re, -nie choi wygodnew uZytkowaniuw pewnych sytuacjach,kompletniesig nadaj4w tej aplikacji,poniewaz: - istniejemoZliwoSiskasowania danychw latwy spos6b, - typoweelementymaj4mo2liwo56wielokrotnegozapisu, kasowaniai edyowaniadanych w specjalizowanymsprzEcie,kt6ry jest wzglgdnielatwo osi4galny. Z drugiejstronytechnologiazapisup5lprzewodnikowego przy tak du2ejggsto(cizapisu musi prowadzii do wyst4pieniaw samymelemenciep6lprzewodnikowym utiaty "zES"iow"l danychzar6wnopodczaszapisu,odczytujak i przeihowywania.Problem ten nie jest tak krWcznY w aplikacjach multimedialnych poniewaz ,urtoro*une tam formafy danych (MP3,JPG,MPEG) polegaj4na kompresjioryginalnychdanych(obrazek,urwormuzyczny)w taki spos6b,2e czg(( oryginalnej informacji jest i tak tracona,st4dsEto formaryodporne na pewienprocentprzeklamaridanych(a dokladnie- u2ytkowniktego nie zauwa2y).i tego wzglgdutypoweaplikacjemultimedialnepamiEciFLASH te| niemogqtu mie6zastosowania z uwagi na zbyl mal4 niezawodnoS6. Zastosowanie tych technologiiw sprzgciefiskalnym wymaga zateri zastosowaniainnych romtiEzaft technicznyih (hardware'owych i software'owych), wzorowanych raczej na technikach uZywanych w konstruowaniu p6lprzewodnikowychanalog6w dysk6w magnefycznych fiest to od paru lat robione zastppowanie w pewnychaplikacjachdysku magnetycznego specjalizowanym urzEdzeniem elektronicznymopartym na pamigciachtypu FLASH, kiore z punktu widzenia sysremu operacyjnego zachowujesigjak dysk, tylko 10-100razy szybszyi trwalszy).Nalezy zatem zbudowaiod poczQtkuurz4dzenie elektroniczne opartena pamigciachFLA-SH,zachowujqce siEz grubszabior4cjak swegorodzaju,,dysk",z odpowiednimpoziomemochronyi trwalosci danych-Nie wchodz4cw szczeg6ty jest to mo2liweprzy racjonatnycUkosztach techniczne, przy wykorrystaniu pewnych znanych technik np. wielopoziomowakonirola danych, algorytmy korekcji blEd6w i dublowaniazapis6w (minoring), sprzEtowaochrona przed przypadkowymskasowaniem. PozwoliliSmysobiepnytoczy| powy2sz4argumentacjQ, aby zobrazowa(,Le rozwiqzNtie, kt6re proponujemymoZebyi optymalnezar6wnoz punktuwidzeniaMinisterstwaFinans6w jak i podatnik6w.Opisalijmyje zresztqszczeg6lowo w piSmieskierowanymdo Ministerstwa -ztechnicznegopunktuwidzeniaprzezponadroknic Finans6wwdn.24-0l.2005.CowiEcej siEnie zmienilo;pojemnoSci i niezawodnoSi oferowanychpamiEciFLASi{ wzrosty znacznie a cenyulegtyniewielkiemuzmniejszeniu.