Zatrudnianie cudzoziemców na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej

ZATRUDNIANIE CUDZOZIEMCÓW NA
TERYTORIUM RZECZYPOSPOLITEJ
POLSKIEJ
Cudzoziemiec może zostać zatrudniony o ile
posiada zezwolenie pobytowe, uprawniające do
podjęcia pracy oraz zezwolenie na pracę.
Rodzaje wydanych zezwoleń na pracę
A – dotyczy cudzoziemca zamierzającego wykonywać pracę na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie umowy z podmiotem, którego siedziba
lub miejsce zamieszkania albo oddział, zakład lub inna forma zorganizowanej
działalności znajduje się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
B – dotyczy cudzoziemca zamierzającego wykonywać pracę na pełnieniu funkcji
w zarządzie osoby prawnej wpisanej do rejestru przedsiębiorców lub będącej
spółką kapitałową w organizacji
C – dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i
jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres
przekraczający 30 dni w roku kalendarzowym do oddziału lub zakładu podmiotu
zagranicznego albo podmiotu powiązanego, w rozumieniu ustawy z dnia 26
lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, z pracodawcą
zagranicznym
Rodzaje wydanych zezwoleń na pracę
D- dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego,
nieposiadającego oddziału, zakładu lub innej formy zorganizowanej działalności na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jest delegowany na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej w celu realizacji usługi o charakterze tymczasowym i okazjonalnym (usługa
eksportowa)
E- dotyczy cudzoziemca, który wykonuje pracę u pracodawcy zagranicznego i jest
delegowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okres przekraczający 3 miesiące
w ciągu kolejnych 6 miesięcy w innym celu niż B, C, D
Obowiązki pracodawcy, wobec cudzoziemca
dla którego uzyskał zezwolenie na pracę
●
●
●
●
●
Zgodnie z art. 88h ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy podmiot powierzający wykonywanie pracy
cudzoziemcowi, jest obowiązany do uwzględnienia w umowie z cudzoziemcem
warunków zawartych w zezwoleniu na pracę.
Oznacza to, że pracodawca może zatrudnić cudzoziemca wyłącznie na warunkach
określonych w otrzymanym zezwoleniu na pracę (pracodawca, nawet za zgodą
pracownika-cudzoziemca, nie może powierzyć pracy na innej podstawie niż
wskazana w zezwoleniu, obniżyć wymiaru zatrudnienia oraz wynagrodzeniu).
Zawarcia z cudzoziemcem umowy w formie pisemnej, przed
pracodawcy przedstawia jej tłumaczenie
podpisaniem której
Przekazanie cudzoziemcowi jednego egzemplarza zezwolenia na pracę
Informowania cudzoziemca o działaniach podejmowanych w związku z
postępowaniem o udzielenie, przedłużenie zezwolenia oraz decyzjach o wydaniu,
odmowie lub uchyleniu zezwolenia
Obowiązki pracodawcy, wobec cudzoziemca
dla którego uzyskał zezwolenie na pracę
●
●
Zachowania należytej staranności w postępowaniach o zezwolenie i przedłużenie
zezwolenia na pracę
Udostępnianie
uprawnionym
organom,
potwierdzających wypełnienie obowiązków
na
ich
wniosek
dokumentów
Obowiązki pracodawcy wobec organu, który
wydał zezwolenie na pracę
Pracodawca powiadamia w terminie 7 dni pisemnie wojewodę, który wydał zezwolenie
na pracę, o następujących okolicznościach:
●
●
Cudzoziemiec rozpoczął pracę o innym charakterze lub na innym stanowisku niż
określone w zezwoleniu na pracę
Nastąpiła zmiana siedziby lub miejsca zamieszkania, nazwy lub formy prawnej lub
przejęcie zakładu pracy lub jego części przez innego pracodawcę
●
Nastąpiło przejście zakładu lub jego części na innego pracodawcę
●
Zmieniła się osoba reprezentująca pracodawcę w przypadku zezwoleń typu C do E
●
●
●
Cudzoziemiec nie podjął pracy w okresie 3 miesięcy od początkowej daty ważności
zezwolenia na pracę
Cudzoziemiec przerwał pracę na okres przekraczający 3 miesiące
Cudzoziemiec zakończył pracę wcześniej niż 3 miesiące przed upływem okresu
ważności zezwolenia na pracę
Możliwość powierzenia cudzoziemcowi pracy
bez zezwolenia na pracę
Cudzoziemiec jest uprawniony do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej, jeżeli:
●
posiada status uchodźcy nadany w RP;
●
udzielono mu ochrony uzupełniającej w RP;
●
posiada zezwolenie na pobyt stały w RP;
●
posiada zezwolenie na pobyt rezydenta długoterminowego UE w RP;
●
posiada zgodę na pobyt ze względów humanitarnych;
●
posiada zgodę na pobyt tolerowany w RP;
●
korzysta z ochrony czasowej w RP;
●
●
jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
jest obywatelem państwa Europejskiego Obszaru Gospodarczego, nienależącego
do Unii Europejskiej;
Możliwość powierzenia cudzoziemcowi pracy
bez zezwolenia na pracę
●
●
●
●
jest obywatelem państwa niebędącego stroną umowy o Europejskim Obszarze
Gospodarczym, który może korzystać ze swobody przepływu osób na podstawie
umowy zawartej przez to państwo ze Wspólnotą Europejską i jej państwami
członkowskimi;
jest członkiem rodziny cudzoziemca, o którym mowa w 3 punktach powyżej;
posiada określone w ustawie z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach zezwolenie
na pobyt czasowy, o którym mowa w:
art. 114 ust. 1 (tzw. jedno zezwolenie na pobyt czasowy i pracę), art. 126 (zezwolenie
wydawane cudzoziemcowi pełniącemu funkcje w zarządzie osoby prawnej,
nieposiadającemu udziałów), art. 127 (zezwolenie wydawane cudzoziemcowi
wykonującemu pracę w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji) lub art. 142
ust. 3 (zezwolenie wydawane cudzoziemcowi posiadającemu udziały bądź akcje w
utworzonej przez siebie spółce i pełniący funkcję w zarządzie osoby prawnej), art.
159 ust. 1 (zezwolenie wydawane w celu połączenia się z rodziną) ustawy z dnia 12
grudnia 2013 r. o cudzoziemcach – na warunkach określonych w tym zezwoleniu.
Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę
jest zwolniony cudzoziemiec:
●
●
●
posiadający w RP zezwolenie na pobyt czasowy udzielone w związku z
okolicznościami, o których mowa:
w art. 144 (studenci studiów stacjonarnych), art. 151 ust. 1 i 2 (zezwolenie
wydawane w celu prowadzenia badań naukowych lub zezwolenie wydawane
cudzoziemcowi posiadającemu dokument pobytowy wydany przez inne państwo
członkowskie UE z adnotacją „naukowiec”), art. 158 ust. 2 pkt 1 lub 2 (zezwolenie
udzielane cudzoziemcowi posiadającemu zezwolenie dla małżonka obywatela
polskiego w przypadku rozwodu, separacji, owdowienia), art. 161 ust. 2 (zezwolenie
wydawane cudzoziemcowi przebywającemu w celu połączenie się z rodziną w
przypadku rozwodu, separacji, śmierci tzw. sponsora), art. 176 lub art. 186 ust. 1 pkt
3 lub 4 ustawy o cudzoziemcach.
art. 176 (zezwolenie wydawane ofiarom handlu ludźmi) lub art. 186 ust. 1 pkt 3 lub 4
(zezwolenie wydawane cudzoziemcowi posiadającemu zezwolenie na pobyt
rezydenta długoterminowego UE udzielone przez inne państwo członkowskie UE,
który zamierza w Polsce pracować, prowadzić działalność gospodarczą, studiować
lub wykaże inne okoliczności).
Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę
jest zwolniony cudzoziemiec:
●
●
●
posiadający ważną Kartę Polaka;
ubiegający się o nadanie statusu uchodźcy lub będący małżonkiem, w imieniu
którego został złożony wniosek o nadanie statusu uchodźcy, pod warunkiem
posiadania zaświadczenie wydanego na podstawie art. 36 ustawy z dnia 13 czerwca
2003 r. o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
w stosunku do którego umowy międzynarodowe lub odrębne przepisy dopuszczają
wykonywanie pracy bez konieczności posiadania zezwolenia.
Z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę zwolnieni są obywatele Republiki Armenii,
Republiki Białorusi, Republiki Gruzji, Republiki Mołdowy, Federacji Rosyjskiej lub Ukrainy
wykonujący pracę przez okres 6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy, niezależnie od
liczby podmiotów powierzających im wykonywanie pracy, na podstawie umowy zawartej
w formie pisemnej, jeżeli przed podjęciem przez cudzoziemca pracy powiatowy urząd
pracy, właściwy ze względu na miejsce pobytu stałego lub siedzibę podmiotu
powierzającego wykonywanie pracy, zarejestrował pisemne oświadczenie tego podmiotu
o zamiarze powierzenia wykonywania pracy temu cudzoziemcowi (§ 1 pkt 22
rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 lipca 2011 r. w sprawie
przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania zezwolenia na
pracę).
Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę
●
●
Wdrożenie przepisów dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/98/UE w
sprawie procedury jednego wniosku o jedno zezwolenie dla obywateli państw
trzecich na pobyt i pracę na terytorium państwa członkowskiego oraz w sprawie
wspólnego zbioru praw dla pracowników z państw trzecich przebywających legalnie
w państwie członkowskich (Dz. Urz. UEL 343 z 23.12.2011, str. 1)
Cudzoziemiec, który przebywa na terytorium naszego kraju w związku, z zamiarem
wykonywania pracy ma możliwość ubiegania się w ramach jednej procedury o
zezwolenie, które będzie uprawniało zarówno do pracy, jak i do pobytu w Polsce.
Procedura wydawania zezwoleń na pracę nie uległa jednak likwidacji.
Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę
Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę łączy kryteria wydawania zezwolenia na pobyt
czasowy i zezwolenia na pracę i udzielane jest jeżeli są łącznie spełnione następujące
warunki:
1) cudzoziemiec posiada:
a) ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o
świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub
potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
b) źródło stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów
utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na jego utrzymaniu;
2) cudzoziemiec ma zapewnione na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zamieszkanie;
3) podmiot powierzający wykonywanie pracy nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb
kadrowych na rynku pracy;
Jednolite zezwolenie na pobyt i pracę
4) wysokość wynagrodzenia, która jest określona w posiadanej przez cudzoziemca
umowie z podmiotem powierzającym wykonywanie pracy, będącej podstawą
wykonywania pracy, zawartej w formie pisemnej, nie jest niższa niż wynagrodzenie
pracowników wykonujących pracę w tym samym wymiarze czasu pracy
porównywalnego rodzaju lub porównywalnym stanowisku.
Zezwolenie na pracę wygasa z mocy prawa z dniem, w którym udzielono
cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w związku z wykonywaniem pracy
u tego samego pracodawcy i na tym samym stanowisku (art. 88m ustawa o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy)
Zezwolenie na pobyt w celu wykonywania
pracy w zawodzie wymagającym wysokich
kwalifikacji
●
●
●
●
Konieczność transpozycji do polskiego porządku prawnego regulacji dyrektywy Rady
2009/50/WE z dnia 25 maja 2009 r. w sprawie warunków wjazdu i pobytu obywateli
państw trzecich w celu podjęcia pracy w zawodzie wymagającym wysokich
kwalifikacji (Dz. U. L 155 z 18.06.2009, str. 17).
Niebieska Karta UE – wydawana w ramach jednej procedury udzielania zezwolenia
na pobyt i pracę.
Wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym wysokich kwalifikacji – wykonywanie
pracy przez cudzoziemca posiadającego kompetencje potwierdzone wyższymi
kwalifikacjami zawodowymi, który niezależnie od zachodzącego między stronami
stosunku prawnego, wykonuje pracę na rzecz lub pod kierownictwem innej osoby za
wynagrodzeniem.
Wyższe kwalifikacje zawodowe – kwalifikacje uzyskane w wyniku ukończenia
studiów wyższych albo co najmniej pięcioletnie doświadczenie zawodowe na
poziomie porównywalnym z poziomem kwalifikacji uzyskanych w wyniku ukończenia
studiów wyższych, niezbędne do pracy określonej w umowie lub ofercie pracy
stanowiącej ofertę zawarcia umowy w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 23
kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93, z późn. zm.).
Zezwolenie na pobyt w celu wykonywania
pracy w zawodzie wymagającym wysokich
kwalifikacji
●
Zezwolenie na pobyt czasowy w celu wykonywania pracy w zawodzie wymagającym
wysokich kwalifikacji udziela się, gdy celem pobytu cudzoziemca na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej jest wykonywanie pracy w zawodzie wymagającym
wysokich kwalifikacji oraz spełnione są łącznie następujące warunki:
1) cudzoziemiec
a) zawartą na okres przynajmniej 1 roku, umowę o pracę, umowę o pracę nakładczą,
umowę cywilnoprawną, na podstawie, której wykonuje pracę, świadczy usługi lub
pozostaje w stosunku służbowym;
b) spełnia wymagania kwalifikacyjne i inne warunki w przypadku zamiaru wykonywania
pracy w zawodzie regulowanym w rozumieniu art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 18 marca 2008
r. o zasadach uznawania kwalifikacji zawodowych nabytych w państwach członkowskich
UE
c) posiada wyższe kwalifikacje
Zezwolenie na pobyt w celu wykonywania
pracy w zawodzie wymagającym wysokich
kwalifikacji
d) posiada ubezpieczenie zdrowotne w rozumieniu ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o
świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych lub
potwierdzenie pokrycia przez ubezpieczyciela kosztów leczenia na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
e) posiada zgodę właściwego organu na zajmowanie określonego stanowiska,
wykonywanie zawodów lub prowadzenie działalności, gdy obowiązek jej uzyskania
przed zawarciem umowy wynika z odrębnych przepisów;
2) podmiot powierzający wykonywanie pracy nie ma możliwości zaspokojenia potrzeb
kadrowych na lokalnym rynku pracy;
3) roczne wynagrodzenie brutto wynikające z miesięcznego lub rocznego
wynagrodzenia, wskazane w umowie nie będzie niższe niż minimalne wynagrodzenie
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 139 ustawy z dnia 12 grudnia 2013
r. o cudzoziemcach.
Najczęstsze błędy popełniane przez
pracodawców zatrudniających cudzoziemców
●
●
●
●
Zatrudnianie cudzoziemca nie posiadającego zezwolenia na pracę, w tym
cudzoziemca dopiero ubiegającego się o udzielenie jednolitego zezwolenia na pobyt
czasowy i pracę.
Zatrudnianie cudzoziemca po upływie ważności zarejestrowanego oświadczenia o
zamiarze powierzenia wykonywania pracy cudzoziemcowi, który ubiega się o
udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę.
Zatrudnianie cudzoziemców na innych warunkach niż określone w wydanym
zezwoleniu na pracę, jednolitym zezwoleniu na pobyt czasowy i pracę.
Traktowanie informacji starosty o braku możliwości zaspokojenia potrzeb kadrowych
pracodawcy, jako dokumentu uprawniającego do powierzenia cudzoziemcowi
zatrudnienia.
Skutki powierzenia wykonywania pracy
cudzoziemcom wbrew przepisom
●
●
-
-
-
Wydanie decyzji o zobowiązaniu cudzoziemca do powrotu (art. 302 ust. 1 pkt 4
ustawy o cudzoziemcach – cudzoziemiec wykonuje lub wykonywał pracę bez
wymaganego zezwolenia na pracę lub zarejestrowanego w powiatowym urzędzie
pracy oświadczenia pracodawcy o zamiarze powierzenia wykonywania pracy lub
został ukarany karą grzywny za wykonywanie pracy).
Nałożenie na pracodawcę kary grzywny - art. 120 ustawy o promocji zatrudnienia i
instytucjach rynku pracy
kto powierza cudzoziemcowi nielegalne wykonywanie pracy podlega karze grzywny
nie niższej niż 3000 zł
kto za pomocą wprowadzenia cudzoziemca w błąd, wyzyskania błędu, wykorzystania
zależności służbowej lub niezdolności do należytego pojmowania przedsiębranego
działania doprowadza cudzoziemca do nielegalnego wykonywania pracy, podlega
karze grzywny do 10.000 zł
kto żąda od cudzoziemca korzyści majątkowej w zamian za podjęcie działań
zmierzających do uzyskania zezwolenia na pracę lub innego dokumentu
uprawniającego do wykonywania pracy, podlega karze grzywny nie niższej niż 3.000
zł
Skutki powierzenia wykonywania pracy
cudzoziemcom wbrew przepisom
-
-
kto za pomocą wprowadzenia w błąd, wyzyskania błędu lub niezdolności do
należytego pojmowania przedsiębranego działania doprowadza inną osobę do
powierzenia cudzoziemcowi nielegalnego wykonywania pracy, podlega karze
grzywny do 10.000 zł
kto nie dopełnia obowiązku, o którym mowa w art. 88i, podlega karze grzywny nie
niższej niż 100 zł
Sankcje określone w ustawie z dnia 15 czerwca 2012 r. o skutkach powierzania
wykonywania pracy cudzoziemcom przebywającym wbrew przepisom na terytorium
Rzeczypospolitej
- kary grzywny, ograniczenie wolności, pozbawienie wolności, zakaz dostępu do
środków publicznych lub zwrot tych środków
Przepisy regulujące zatrudnianie
cudzoziemców na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej
●
●
●
●
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy
art. 87 do 88m oraz art. 120 (tj. Dz. U. z 2016, poz. 645)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 stycznia 2009 r. w
sprawie określenia przypadków, w których zezwolenie na pracę cudzoziemca jest
wydawane bez względu na szczegółowe warunki wydawania zezwoleń na pracę
cudzoziemców (jt. Dz. U. z 2015 r., poz. 97)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 21 kwietnia 2015 r. w
sprawie przypadków, w których powierzenie wykonywania pracy cudzoziemcowi na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest dopuszczalne bez konieczności uzyskania
zezwolenia na pracę (Dz. U. Z 2011 r. Nr 155, poz. 1507 z późn.zm.)
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 17 kwietnia 2015 r. w
sprawie wydawania zezwolenia na pracę cudzoziemca (Dz. U. z 2015, poz. 543)
Aplikacja dla pracodawców
„Jak zatrudnić cudzoziemca w Polsce?”
www.aplikacja.migrant.info.pl
Dziękuję za uwagę
Katarzyna Baranowicz
Kierownik Oddziału ds. Cudzoziemców
tel. 58/30 77 425
[email protected]