nego profesora Władysława Paszka, człowieka o silnej osobowości
Transkrypt
nego profesora Władysława Paszka, człowieka o silnej osobowości
nego profesora Władysława Paszka, człowieka o silnej osobowości i o międzynarodowym autorytecie nauk owym. ś i Rys . 1. „Sy mp ozyj na P i” ie enie iej n tó h mapa ols k – roz m sz cz5 P m ż s cowo c w k ry c org a izowano sympozja maszyn n ię e in ią t t 1 . os łu o o s m olog as os owaną w tablicach z r elektrycznych (SME) w latach 1965 – 20 (rys.7) oraz (4)-zamieszczonej w [1, 2, 3, 4] Rys. 2 Miejsce obrad trzeciego Sympozjum – 3,(1967 r.) w Maszyn Elektrycznych D olny m. StojSME ą od s t ony p awej : r r Kazimierzu p rof . Władys ław L atek ( 1916– 1991), dr Cz es ław Sap ała (Z akład WAMEL) doc. Stef an , P iątek (1914 – 1999) i autor opracowania Do grona osób wyróżniaj ą y się bardzo d c ch żym wkładem w rozwój nauki i te niki pouch lskiej , zaliczany j est również prof. dr inż. T adeusz Śliwiński dr h.c.. Profe sor przez przeszło sześćdziesiąt lat pracował twórczo w Instytucie przyi j ą Elektrotechniki ię j w Warszawie, ł czyn a c s do rozwo u przemys u maszyn elektrycznych. W ciągu trzydziestu lat osią\ gnął wszystkie stopnie kariery naukowej , łą znie z tytułem złonka rze c c c zywistego PAN. W dużym stopniu przyczynił się do rozwoj u techniki w dziedzinie maszyn elektrycznych wszystkich odmian, począwszy od maszyn małych. do turbogeneratorów małej mocy. Kierował zespołami opra owuj ą ymi now c c oi il ik i k j czesne ser e s n ów ndu cy nych czte rech kolej ny genera j i wdrożony do produk j i ch c , ch c przez przemysł polski. Biorąc udział w ich opracowaniach i opracowaniach trzech generacj i silników do napędu wirówek cukrown ij i j ą ię ś i czych – ednocze n e przyczyn a c s ró wnież do ich wdrożenia – dwukrotnie został la u10 reatem zespołowych Nagród Państwowych I Stopnia. Został również odznaczony wysokimi odznaczeniami państwowymi. Rys. 3. Zabytkowy budynek w – Z droj u, w który m Szczawnicy odby ło s ięj ubileusz owe p ięćdz ies iąte Sympozjum Maszyn Elektrycznych SME– 50 Prof. T. Śliwiński wybitnie prz yił ię i czyn s do wprowadzen a tec h- nik komputerowych w polskich – badawjednostkach naukowo kł k czych oraz w za adach produ uj ą y maszyny elektry zne. c ch c N leży j edno ześnie nadmienić ża-e c , Profesor przywiązywał bardzo duże znaczenie d o eksperymentalnego weryfikowania wyników badań analitycznych. Wyniki o bł li zeń anality zny c c ch – w asnych i zespołowych, zweryfikowanych w drodze badań – zawarł w ośmiu książkach oraz w około stu artykułach zamieszczonych w czasopismach .T t ł . ą tawowych Jego publikacj i w postaci obszernych monografii, polskich i zagranicznliych i y u y pods traktuj \ il ik i k j i ił lik t cych o me odach ob czen owych s n ów ndu cy nych wym en em w pub acjach [2],[4]. W sympozjach wanych w Polsce, Profesor uczestniczył aktywnie od początku ich zaistnienia, maszyn jelektrycznych organizo ą iki i prezentu c wyn swo ch prac naukowo – badawczych. Duże uznanie świata nauki zdobył w zakresie koo rdynacj i ogólnopolskich programów badań podstawowych w dziedzinie elektryki. Dobrze znał technikę pr oą j ki ją fi śl k j ch, stosowan zarówno w przemy e ra owym a w przodu cych rmach zagr adukcji maszyn elektrycikzny i . B ł li ł j i . A ł i łą i ż t t n cznych y o wyn by o ch czn e s o dwadzieścia. cznych s u bowych wy azdów zagran cznych i l k i ł iki i ń k f j i t t W e o ro n e prezen owa wyn swo ch bada na on erenc ach sympozj ach za granicą. Jego olbrzymia pracowitość, staranność wykonania każdego opracowania i dogłębne przemyślenia metod badania i skrupula tnego opracowywania wyników pomiarów, zawsze wywoływały mój podziw. A mi ałem ku temu okazj ę, gdyż bezpośrednie przyj acielski e kontakty utrzymywaliśmy przez ok. sześćdziesiąt lat. Będą w delega j i służbowej w roku 197 1 w Wilnie prowadziłem długą rozmowę z głównym konstruktorem c c li i j f il ik i k j . t t t fabryki dr Jurgisem Szliogerisem, na ema me od ob czen owych edno azowych s n ów ndu cy nych W trakcie rozmowy na zapytanie, którą z metod obliczeniowych stosuj ą inżynierowie fabryki, rozmówca jednoznacznie udzielił odpowiedzi, że posługuj ą się książką „Kleine Einphasenmotoren” prof. T. Śliwińskiego, w ydanej przez VEB Verlag Technik w 196 1r. Duże było zadowolenie dr J. Szliogerisa, kiedy rok później , będąc w ramach rewanżu w Instytucie Elektrotechniki w Warszawie, został na moj ą prośbę przyj ęty na prawie dw ugodzinną rozmowę merytoryczną z prof. T. Śliwińskim. Trzeba nadmienić, że w ówczesnym ZSRR, w tym i j ij i k iążki w j ęzyku rosyj skim poświę one j ednofazowym silnikom induk y czas e wydano, co na mn e dw e s , c c jnym. Do grona osób wyróżniaj ą y się prowadzeniem bardzo szerokiej działalnoś i naukowej należał niewątpl c ch c iwie i ż. Bolesław Dubi ki. Poznałem Profesora w 1950 r. Byłem wów zas studentem drugiego roku Po l c c prof. iki dr n itechn Warszawskiej . Tak się złożyło, że później , przez kilkadziesiąt lat miałem bezpośredni kontakt z Profesorem (może zgodnie z treścią cytowanych słów piosenki). Ponieważ prof. B. Dubicki prowadził równolegle do pracy naukowej , również szeroko zakroj oną pracę organizacyj ną i społeczną. W latach tych byłem czło nkiem trze komisj i którym Profesor przewodni zył. Były to komisj e istniej ą e przy PK B i .Z ch , c c N, C JW SEP n j ą działalność prof. B. D koń zą ymi się opra owaniami ac c c c ubickiego z oryginalnych prac w zakresie teorii, monografii z dziedziny maszyn elektrycznych oraz działalności dydaktycznej i społecznej , długo zastanawiałem się dlaczego Profesor nie uczestniczy w sympozj ach maszyn elektrycznych. Jeśli dobrze pamiętam, to uczes tniczył tylko w j ednym sympozj um, które odbyło się w Kazimierzu Dolnym w początkowych latach siede mdziesiątych. Przyj echał wówczas na posiedzenie ze swoim gościem z Anglii. 11 f ą Rys d. 4. Fotografia rodzinna przedstawiaj ca p ro . Wła ys ława P asz ka (P ol. Śl.) wraz z sy nem p rof . Stef anem P asz kiem (P ol. Śl.) . A kty wny udz iał prof. Stefana Paszka w sympozjach maszyn elektrycznych ws kaz uj e na konty nuacj ę dz ieła oj ca Rys.5. Prof. Eugeniusz Koziej (P.W. 1926 – 2015) – Prezes Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teorety cz nej i Stos owanej s kłada ży cz enia p of . Władys ł ar wowi Paszkowi (!925 – 2004) z okazji 75– lecia urodzin, podczas Sympozjum Maszyn SME– 31 Rys . 6. Wp zyj aciels kiej p og awędce. 5 n ó eZ Rys. 12.Uczestnicy sympozjum SME – 3 , a Gd rzh amkowej w r P d P of . Władys ław K D e e j i ie n e asz k (p o p raw stroaz m rz u ol y m p o cz as p rz rwy w obra ac . N a z dj ęciu r ) nie o az auto wsp omnień w p z e wie z naj duj ą s ię: p o lewej s tronie - prof. Krystyn Pawluk (IEL); po , r r r r między p os iedz eniami, p odcz as Sympo- ś rodku – autor op racowania, z aś p o p rawej s tronie p rof . A ndrz ej ni t SME– ó zjum SME – 37 w Ustroniu Jaszowcu Bytnar (Instytut Energetyki i– wsp łorg a z a or 35) Przyczynę nie uczestniczenia w sympozj ach odkryłem nieco później . Biorąc udział w posiedzeniach w yi iony trze komisj i miałem możliwość prowadzenia rozmów z Profesorem na tematy nie tylko ch ch , mł en s użbowe. Wprawdzie prof. B. Dubicki z zasady bardzo racj onalnie gospodarował zarówno swoim czasem, j ak i zasem złonków komisj i którym Profesor przewodni zył to j ednak pod zas niektóry posiedzeń były c c , c , c ch il ę k ij . ię ł i i i ż chw e na rozmow o chara terze mn e merytorycznym Pam tam, e powraca wówczas wspomn en am l ł i ń . j j ł ł i i ią k nawet do at m odz e czych Podczas ednego z wy azdów s użbowych – w ramach spe n an a obow z owego kł ł k ł j Z kł DA w Poniatowej ). Wo t wizytowania za adów przemys owych (w ym przypad u by wy azd do a adu E lnego czasu było wtedy dużo. Wyj azd odbywał się na zlecenie Centralnego Biura Jakości Wyrobów, podp orządkowanego wówczas Polskiemu Komitetowi Normalizacyj nemu. Brałem udział w tym wyj eździe jako sekretarz komisj i. Delega j a była trzyosobowa (trze ią osobą był starszy wiekiem pra ownik B W nie włą z c c c C J , c j ą y się do rozmowy). W zasie j azdy samo odem pytałem Profesora o ego .plany działalnoś i ś iśle na ac c ch , J c c kowej na naj bliższe lata. Odpowiedz była bardzo sz zera i sz zegółowa. Utwierdziłem się w przekonaniu żuc c , e Profesor j est człowiekiem bardzo pracowitym i, że pracuj e w domu – na ogół do późna w nocy. Z wypowiedzi wynikało, że zainteresowanie sympozj ami Profesora było duże, a wkład do utrzymywania ciągłości 12 j elektrycznych – z powodu braku czasu – ograniczał się do wspomagania finansowego tej sympoz ów maszyn k j . zy nau owe Pomoc finansowa przychodziła poprzez Komitet Elektrotechniki PAN oraz Sekcj ę Maszyn iimpre Transformatorów Komitetu Elektrote niki. ależy przy tym nadmienić że prof. B. Dubi ki przez wiele lat ch N , c pełnił szereg zaszczytnych funkcj i w Polskiej Akademii Nauk. Był również prezesem Polskiego Tow arzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej , które wspierało finansowo i wspiera nadal sympozja. W najwyż\ szym stopniu przyczyniał się do wspomagania finansowego sympozj ów w czasie, gdy pełnił funkcj ę zastępcy Wydziału IV Nauk Technicznych PAN (funkcj ę tę pełnił przez wiele lat). Zasługi Profes ora na tym sekretarza l ł po u by y duże, aczkolwiek może nie dla wszystkich elektryków dostrzegalne. a Data sympozjum b 31 20-23 września L.p 1995 r. 32 33 34 26-29 czerwca 1996 r. 9-12 czerwca 1997 r. 1998 r. Miejscowość obrad c Gliwice (Ustroń) Kraków (Przegorzały) Poznań (Kiekrz) Łódź (Art urówek) 14-16 czerwca 1999 r. 13-16 czerwca 2000 r. 19-22 czerwca 2001 r. 18-21 czerwca 2002 r Warszawa (Kazimierz Dolny) Wrocław (Szklarska ę Por ba) Gliwice (Ustroń– Zawodzie) 39 9-11 czerwca 2003 r. Gdańsk 40 15-18 czerwca 2004 r. Warszawa (Haj nó wka) 41 14-17 czerwca 2005 r. Opole ł --// Wroc aw (Jarnołtó\ wek) 42 3-6 lipca 2006 r. 35 36 37 38 Kielce (Cedzyna) (Jurata) Kraków Nazwa sympozjum lub uwagi dotyczące zakresu tematycznego d Maszyny synchroniczne dużych i małych mocy z uwzględnieniem warunków zas ilania Liczba Refe- Uczest ratów ników e f 67 150 50 80 53 82 66 78 Maszyny Elektryczne w Energetyce 48 100 Zagadnienia metrologiczne w dziedzinie maszyn elektrycznych 104 170 Analiza i projektowanie maszyn elektrycznych 80 120 Diagnostyka maszyn elektrycznych Maszyny elektryczne o magnesach trwałych i ść t t S ra y sprawno w maszynach elektrycznych Nowe konstrukcje, technologia, metody obliczeniowe Silniki indukcyjne, maszyny o magnesach trwałych, programy n auczania ść Straty i sprawno w maszynach elektrycznych Polowe i obwodowe metody symulacyjne, maszyny w elektroenergetyce Silniki indukcyjne, maszyny synchroniczne io magnesach trwałych – symulacja Organizatorzy g lą k Politechnika Ś s a ,, Komitet Elektrotechniki PAN Politechnika Krakowska, ABB O i ł Dolmel, SEP ddz a Krakowski ń k Pozna s a, KoPolitechnika mitet Badań Naukowych, PTETiS, Mikroma, Energetyka Ł k Politechnika ódz a, Ministerstwo Edukacji Narodowej, PTETiS, Komitet Elektr. PAN Politechnika Warszawska, Instytut Energetyki, Instytut Elektrotechniki Politechnika Wrocławska z udziałem Politechniki Opo lskiej Politechnika Śląska, Komitet Elektrotechniki PAN Politechnika Świętokrzyska, 73 88 116 168 81 89 127 135 Politechnika Opolska, Komitet Elektrotechniki li ik PAN, ł IEEE ,Po techn a Wroc a wska 86 101 AGH, Politechnika Krakowska, Komitet Elektrotechniki PAN Komitet Elektrotechniki PAN Politechnika Gdańska, Komitet Elektrotechniki PAN, O IEEE i ł Sekcja Polska,ńSEP ddz a Gda ski Instytut Elektrotechniki, Politechnika Warszawska, Komitet Elektrotechniki PAN, IEEE Sekcja Polska 13 43 2-5 lipca 2007 r. Poznań Turbogeneratory, maszyny indukcyjne, maszyny o magnesach trwałych Politechnika Poznańska, Ko- 87 120 mitet Elektrotechniki PAN, PTETiS, MULTIMOTO, ASTAT, H.Cegielski, MPK Poznań ł Wroc aw (Szklarska ę Por ba) Projektowanie, nowe Politechnika Wrocławska , konstrukcje i technolo44 94 110 Komitet Elektrotechniki PAN gie maszyn, badania symulacyjne Silniki indukcyjne – Rzeszów 23-26 modelowanie, współ\ Politechnika Rzeszowska, ią 45 76 90 czerwca (Krasiczyn) praca z siec , masz yny PTETiS, BOBRME 2009 r. reluktancyjne Silniki indukcyjne, ma21-24 szyny Politechnika Śląska, Komitet ły o emagnesach ksploata j a t Gliwice rwa ch, c , czerwca 46 84 114 (Ustroń) Elektrotechniki PAN 2010 r. optymalizacja maszyn synchronicznych Energetyka odnawialna, nowe konstrukcje i Zachodniopomorski Uniwertet Technolog. , PGE Gó 19-22 sy rtechnologie maszyn i transformatorów, z 47 Szczecin 70 75 czerwca nictwo i Energetyka, Danfoss, a2011 r. gadnienia cieplne i meTespol, National Instruments chaniczne Maszyny o magnesach Politechnika Wrocławska, trwałych, elektromasz ł 18-20 yWroc aw Komitet Elektr. PAN, Polska ł czerwca nowe elementy automa48 97 119 (Książ) Sekcja IEEE, Oddz. Wroc a w2012 r. tyki, badania symulaj i ę ski PTETiS cy ne maszyn nap dów Maszyny synchroniczne, 17-19 Akademia Politechniliniowe, transformatory, ka GdańMorska, Gdynia ska, SEP Odział Gdańsk– 49 czerwca indukcyjne (silniki i ge102 110 Gdański 2013 r. neratory – diagnostyka, modelowanie) Problemy eksploatacyjPolitechnika Krakowska, Kok 22-25 Kra ów ne maszyn dla energetymitet Elektrotechniki PAN, 50 102 89 AGH, PTETiS, IEEE, SEP czerwca (Szczawni- ki – diagnostyka, badaOdz iał nia i modelowanie, ana2014 r. ca) Krakowski lizy polowe ń [1 eł e t ieni jó nee t n h SME) up acowa z , Rys. 7. U nienie (w stos. do opr , 2, 3, 4]) z s aw a sy mp oz w maszy l k ry cz y c ( 17-20 czerwca 2008 r. zorganizowanych w Polsce w latach 1965-2014 14 h de i iń i Rys. 8 Prof.,PA dr .Pc. Ta f usz Śl w s k e ni n j e ł. N . ł ł u kc kierowcz (I.El.) – nicze w Instytucie Elektrotechniki oraz w Polskiej Akademii Nauk Otwarcie sympozjum SME– 35 w Kazimierzu Dolnym, pośRys.9. więcone maszy nom elektry cz ny m w energ ety ce (w D omu Dz iennika z a) . Siedz ą od s t ony lewe j prof. Kazimierz Zakrzewski r r ni ący K omitetu E lekt otechniki PAN i dalej dr h. c. – dprzewod cz r eusz Śliwińs ki d h.c. cz ł. PAN – p owadz ący s sj ę a , r r prof. T e Rys . 1 . P of . B oles ław D ubicki (P olitechnika Wa r0 r PA szawska (1906– 1990) – cz ł. N Rys . 11. P ie wsz a ks iąż ka p of . B oles ława D ubicki er r g o, maj ąca p os tać monog raf ii – wydana w 1947 r. ł ż i l ju ią zołówkę t c nauki i techniki polskiej Wymienieni trzej kprzedstawiciele –ż zaskłu en d a rozwo – s anow k ę i ł i i i j j l szego r gu osób, tóre wn os y du y w ad w organ zowan e rozwó sympoz ów maszyn e ektrycznych. szer Z ra j i istniej ą y ograni zeń nie j est możliwe sz zegółowe zaprezentowanie wszystki zaangażowany c c ch c c ch ch osób. 15