pobierz - Bakałarzewo
Transkrypt
pobierz - Bakałarzewo
Spis treści 1. Rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia ....................................................................... 5 1.1. Rodzaj przedsięwzięcia .........................................................................................5 1.2. Skala planowanego przedsięwzięcia .......................................................................8 1.3. Usytuowanie przedsięwzięcia .............................................................................. 12 1.3.1. Lokalizacja przedsięwzięcia w odniesieniu do zapisów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego ......................................................................12 1.3.2. Usytuowanie przedsięwzięcia w odniesieniu do cech środowiskowych otaczającego terenu ............................................................................................................... 13 2. Powierzchnia zajmowanej nieruchomości, obiektu budowlanego, dotychczasowy sposób ich wykorzystywania i pokrycie szatą roślinną ......................................................................... 22 3. 2.1. Powierzchnia nieruchomości i obiektu budowlanego .............................................. 22 2.2. Dotychczasowy sposób wykorzystywania terenu ................................................... 22 2.3. Zagospodarowanie otoczenia drogi ...................................................................... 23 Rodzaj technologii .......................................................................................................... 24 3.1. Etap realizacji .................................................................................................... 24 3.1.1. Konstrukcja nawierzchni ..................................................................................... 26 3.1.2. Technologia robót .............................................................................................. 26 3.2. Etap eksploatacji ................................................................................................ 27 4. Ewentualne warianty przedsięwzięcia ............................................................................... 27 5. Przewidywane ilości wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii ........ 29 6. 5.1. Faza realizacji .................................................................................................... 29 5.2. Faza eksploatacji ................................................................................................ 30 Przewidywane rozwiązania chroniące środowisko............................................................... 30 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 1 6.1. 6.1.1. Ochrona powierzchni ziemi ................................................................................. 30 6.1.2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych ................................................... 31 6.1.3. Ochrona flory i fauny ......................................................................................... 33 6.1.4. Ochrona dóbr kultury i wartości historycznych ..................................................... 34 6.1.5. Ochrona przed hałasem i drganiami .................................................................... 35 6.1.6. Ochrona przed zanieczyszczeniem powietrza ....................................................... 36 6.2. 7. Faza realizacji ....................................................................................................30 Faza eksploatacji ................................................................................................36 6.2.1. Rozwiązania chroniące powierzchnię ziemi ........................................................... 36 6.2.2. Rozwiązania chroniące wody powierzchniowe i podziemne .................................... 37 6.2.3. Rozwiązania chroniące florę i faunę .................................................................... 38 6.2.4. Rozwiązania chroniące dobra kultury................................................................... 38 6.2.5. Rozwiązania chroniące przed hałasem ................................................................. 38 6.2.6. Rozwiązania chroniące przed drganiami............................................................... 41 6.2.7. Rozwiązania chroniące przed zanieczyszczeniem powietrza ................................... 41 Rodzaje i przewidywane ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko .............................................................. 42 7.1. Faza realizacji ....................................................................................................42 7.1.1. Oddziaływanie na stan klimatu akustycznego ....................................................... 42 7.1.2. Oddziaływanie na stan jakości powietrza ............................................................. 42 7.1.3. Gospodarka odpadami ....................................................................................... 43 7.1.4. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi .................................................................. 49 7.1.5. Gospodarka ściekowa ........................................................................................ 49 7.2. 7.2.1. Faza eksploatacji ................................................................................................50 Oddziaływanie na stan klimatu akustycznego ....................................................... 50 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 2 7.2.2. Oddziaływanie na stan jakości powietrza ..............................................................53 7.2.2.1. Stan jakości powietrza ................................................................................. 53 7.2.2.2. Przewidywana wielkość emisji wynikająca z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia ........................................................................................................... 54 7.2.2.3. Metodyka modelowania poziomów substancji w powietrzu.............................. 56 7.2.2.4. Wyniki modelowania poziomów substancji w powietrzu .................................. 59 7.2.3. Oddziaływanie na jakość wód powierzchniowych i podziemnych ............................. 60 7.2.4. Oddziaływanie gospodarki odpadami ...................................................................63 7.2.5. Zanieczyszczenia powierzchni ziemi ..................................................................... 68 8. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko .................................................................... 69 9. Opis obszarów podlegających ochronie zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody ........................................................................................................... 69 10. Ryzyko wystąpienia powaŜnej awarii ................................................................................ 71 Spis tabel Tabela 1 Zestawienie istniejących obiektów inŜynierskich ................................................... 10 Tabela 2 Prognozowane natęŜenie ruchu na przedmiotowym odcinku drogi wojewódzkiej Nr 653 .................................................................................................................. 11 Tabela 3 Rodzaj prac oraz wykorzystywany sprzęt ............................................................. 25 Tabela 4 ZuŜycie materiałów i surowców w fazie realizacji inwestycji .................................. 29 Tabela 5 Wartości poprawek w zaleŜności od nawierzchni drogi .......................................... 40 Tabela 6 Zestawienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytworzenia w wyniku prowadzenia prac budowlanych .......................................................................... 44 Tabela 7 Sposoby gospodarowania odpadami wytworzonymi podczas fazy realizacji............. 46 Tabela 8 Wartości średniogodzinnego natęŜenia ruchu – pora dzienna i nocna..................... 51 Tabela 9 Wyniki obliczeń rozprzestrzeniania hałasu w punkcie referencyjnym - pora dzienna i nocna .............................................................................................................. 52 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 3 Tabela 10 Zasięg emitowanego hałasu z analizowanych odcinków dróg.................................52 Tabela 11 Stan jakości powietrza .......................................................................................54 Tabela 12 Struktura rodzajowa natęŜenia ruchu przyjęta do obliczeń ....................................55 Tabela 13 Wielkość emisji substancji do powietrza ..............................................................55 Tabela 14 Roczna wielkość emisji substancji .......................................................................56 Tabela 15 Wartości odniesienia dla substancji w powietrzu...................................................57 Tabela 16 Kombinacje sytuacji meteorologicznych-stanów równowagi atmosfery i prędkości wiatrów ............................................................................................................58 Tabela 17 Wartości stęŜeń maksymalnych oraz średniorocznych ...........................................59 Tabela 18 Prognozowane stęŜenie substancji w odprowadzanych wodach opadowych ............61 Tabela 19 Rodzaj oraz ilości odpadów przewidzianych do wytworzenia na etapie eksploatacji .64 Tabela 20 Sposoby gospodarowania odpadami wytworzonymi podczas fazy realizacji .............66 Spis załączników I. Kopie pism i decyzji administracyjnych II. Dokumentacja fotograficzna III. Część graficzna Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 4 KARTA INFORMACYJNA PRZEDSIĘWZIĘCIA sporządzona zgodnie z art. 3 ust.1 pkt. 5 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko(Dz.U z 2008r.Nr 199, poz. 1227) zawierająca podstawowe informacje o planowanym przedsięwzięciu, w szczególności dane: PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDSIĘWZIĘCIU 1. 1.1. Rodzaj, skala i usytuowanie przedsięwzięcia Rodzaj przedsięwzięcia Planowane przedsięwzięcie „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inŜynierskimi odcinek Bakałarzewo – Suwałki” naleŜy do przedsięwzięć drogowych, potencjalnie znacząco oddziaływujących na środowisko. Zgodnie z § 3, ust.1, pkt. 56 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2004r. w sprawie rodzajów przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko oraz szczegółowych uwarunkowań związanych z kwalifikowaniem przedsięwzięć do sporządzenia raportu o oddziaływaniu na środowisko (Dz.U. Nr 257/2004, poz. 2573) oraz § 3, ust.1, pkt 56 rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 21 sierpnia 2007r. (Dz.U. Nr158/2007, poz. 1105) zmieniającego ww. rozporządzenie-planowane przedsięwzięcie naleŜy do kategorii przedsięwzięć, które mogą wymagać sporządzenia raportu. Natomiast na podstawie ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. Nr 199, poz.1227) przedmiotowe przedsięwzięcie kwalifikowane jest jako mogące potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Charakterystyka całego planowanego przedsięwzięcia Planowane przedsięwzięcie będzie polegać na rozbudowie odcinka o długości około 15,6 km istniejącej drogi wojewódzkiej Nr 653 Serdanki – Poćkuny na odcinku Bakałarzewo – Suwałki w województwie podlaskim. Zakres rzeczowy inwestycji obejmie poza częścią drogową przebudowę urządzeń infrastruktury technicznej, kolidujących z zakresem robót drogowych oraz budowę nowych urządzeń (m.in. odcinka kanalizacji deszczowej, oświetlenia ulicy). Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 5 Podjęcie całej inwestycji jest konieczne i uzasadnione ze względu na niskie parametry techniczne i uŜytkowe istniejącej drogi, niewystarczającą nośność obiektów i konstrukcji nawierzchni, nieodpowiadającym warunkom technicznym, wymaganym dla drogi klasy „G” (DW 653) oraz wzrastającemu natęŜeniu ruchu. W wyniku realizacji planowanego przedsięwzięcia osiągnięte zostaną korzystne ze względów społecznych i środowiskowych cele, co przyczyni się bezpośrednio do poprawy warunków podróŜy i bezpieczeństwa uŜytkowników drogi oraz jakości Ŝycia mieszkańców na terenach usytuowanych w jej sąsiedztwie. Do korzyści tych naleŜy zaliczyć: • uzyskanie wymaganych parametrów geometrycznych drogi - szerokości jezdni, poboczy i chodników, • skorygowanie nienormatywnych promieni łuków poziomych, • wzmocnienie konstrukcji nawierzchni i przystosowanie jej do zwiększonych obciąŜeń, • przebudowa zniszczonych przepustów pod drogą, • zapewnienie sprawnie funkcjonującego odwodnienia powierzchniowego i wgłębnego drogi, • przebudowa skrzyŜowań z poprzecznymi drogami powiatowymi i gminnymi, • budowa wydzielonych zatok autobusowych, • budowa ciągów pieszo-rowerowych, • poprawa bezpieczeństwa ruchu, poprzez zastosowanie właściwego oznakowania pionowego i poziomego drogi oraz budowę urządzeń ograniczających prędkość pojazdów na terenach zabudowanych, np. wysepek segregujących ruch, • poprawa stanu klimatu akustycznego i stanu aerosanitarnego powietrza atmosferycznego w wyniku redukcji emisji hałasu i zanieczyszczeń. Warunki uŜytkowania terenu w fazie budowy i eksploatacji Faza budowy Warunki uŜytkowania terenu w fazie budowy zostały rozpatrzone ze szczególnym uwzględnieniem konieczności ochrony cennych przyrodniczo terenów, zasobów naturalnych oraz ograniczenia uciąŜliwości dla terenów sąsiednich. Realizacja przedsięwzięcia będzie wymagała zmian w dotychczasowym sposobie uŜytkowania terenu, gdyŜ obejmie ona obszar poza granicami własności inwestora. Przebudowa drogi oraz związanej z inwestycją infrastruktury będzie wymagała zajęcia dodatkowych terenów wzdłuŜ istniejącego pasa drogowego. W trakcie budowy zostanie zapewniona ochrona interesów osób trzecich: mieszkańców – poprzez zachowanie dostępności do nieruchomości, uŜytkowników drogi wojewódzkiej i dróg poprzecznych - poprzez odpowiednią organizację ruchu na czas budowy. Projekt organizacji ruchu na czas budowy zostanie wykonany przez wykonawcę robót i zatwierdzony przez organ zarządzający ruchem – Marszałka Województwa Podlaskiego. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 6 − − − − − − − − − − − − − − Dla planowanego przedsięwzięcia określa się następujące warunki uŜytkowania terenu: planowany zakres robót zapewni ograniczenie do minimum zajętości działek sąsiednich oraz przekształcenia powierzchni terenu, wycinka drzew i krzewów zostanie ograniczona do niezbędnego minimum, pnie oraz bryły korzeniowe drzew pozostawionych w bezpośrednim sąsiedztwie robót zostaną zabezpieczone poprzez ich osłonę i ewentualne obsypanie ziemią oraz podlewanie w okresach bezdeszczowych, zapewniona zostanie właściwa technologia i organizacja robót, polegająca m.in. na stosowaniu w maksymalnym stopniu gotowych mieszanek, wytwarzanych poza placem budowy, zapewniony zostanie nadzór nad wykonawcą robót, a prace będą prowadzone w sposób niestwarzający zagroŜenia dla ludzi, poprzez oznakowanie i oświetlenie, do robót zostanie uŜyty sprawny technicznie sprzęt, nie powodujący zanieczyszczeń i wycieków paliwa i smarów oraz zapewniona zostanie właściwa jego eksploatacja np. eliminacja pracy na biegu „jałowym” w czasie przerw, przewiduje się lokalizację zaplecza budowy poza terenami zabudowy mieszkaniowej oraz terenami wraŜliwymi i cennymi przyrodniczo, place budowy i ich zaplecza wraz z drogami technicznymi zostaną zorganizowane w sposób zapewniający oszczędne korzystanie z terenu, a po zrealizowaniu przedsięwzięcia tereny te zostaną przywrócone do stanu pierwotnego, zaplecza budowy zostaną wyposaŜone w system odbioru ścieków bytowych w postaci np. przenośnych sanitariatów, roboty budowlane w sąsiedztwie zabudowań mieszkalnych oraz innych podlegających ochronie przed hałasem będą prowadzone wyłącznie w porze dziennej oraz z ograniczeniem uŜycia sprzętu wibracyjnego, transport materiałów budowlanych będzie prowadzony z uŜyciem środków zabezpieczających przed pyleniem (przykrycia skrzyń samochodów), drogi dojazdowe i technologiczne będą utrzymywane w stanie czystości niepowodującym pylenia, wody powierzchniowe zostaną zabezpieczone przed zamuleniem zanieczyszczeniami wypłukiwanymi z placu budowy, a szczególnie przed wyciekami substancji ropopochodnych. W tym celu zakazana jest wymiana w maszynach płynów roboczych w miejscach prowadzenia prac (wymiana płynów moŜe odbywać się jedynie w miejscach do tego przeznaczonych). Stosowany sprzęt musi być sprawny technicznie niepowodujący wycieków np. olejów smarowych, a w przypadku stwierdzenia wycieku naleŜy uwolnioną substancję natychmiast usunąć przy uŜyciu dostępnych na miejscu budowy sorbentów, w przypadku konieczności tymczasowego zajęcia terenu osób trzecich uzyskana zostanie ich zgoda a po zakończeniu robót teren zostanie doprowadzony do stanu przed podjęciem robót. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 7 Szczegółowe informacje o działaniach ochronnych w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska zostały zamieszczone w dalszych punktach niniejszej karty. Faza eksploatacji PoniewaŜ przedsięwzięcie obejmuje przebudowę istniejącego odcinka drogi wraz z obiektami inŜynierskimi, w tym przebudowę mostu na przepust w m. Malinówka oraz przebudowę mostu w m. śyliny, dlatego nie wystąpią niekorzystne trwałe zmiany w zagospodarowaniu terenu, ani nie będzie ono oddziaływać negatywnie na dotychczasowy sposób uŜytkowania otaczającego terenu. Planowana przebudowa istniejącej drogi nie spowoduje Ŝadnych konfliktów funkcjonalno-przestrzennych ani zmian społecznych w jej otoczeniu oraz w strefie oddziaływania. W wyniku podjętej przebudowy drogi nastąpi poprawa stanu klimatu akustycznego oraz jakości powietrza atmosferycznego w jej sąsiedztwie. Istotne pozytywne skutki podjęcia inwestycji dotyczyć będą poprawy bezpieczeństwa ruchu podczas dalszej eksploatacji drogi. 1.2. Skala planowanego przedsięwzięcia Zakres planowanego przedsięwzięcia obejmuje przebudowę drogi wojewódzkiej nr 653 na odcinku od m. Bakałarzewo do granicy miasta Suwałki na długości ok. 15,6 km wraz z drogowymi obiektami inŜynierskimi. Przebudowa dotyczy równieŜ wlotów dróg poprzecznych i pozostałych punktów dostępu (miejsc dostępu przyległych nieruchomości) do drogi wojewódzkiej. Przebudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 obejmuje: − − − − − − − − − − − − przebudowę mostu na przepust na rzece Czerwonka w m. Malinówka, przebudowę mostu na rzece Szczeberka w m. śyliny, przebudowę przepustów, budowę i przebudowę zatok autobusowych, budowę zatok parkingowych w terenach zabudowy, budowę ciągów pieszo-rowerowych na odcinku od Bakałarzewa do Malinówki oraz na odcinku od m. Przebród do m. Suwałki, budowę chodników w terenach zabudowy, przebudowę skrzyŜowań z drogami niŜszych kategorii, usunięcie drzew i krzewów kolidujących z robotami drogowymi, poprawę systemu odwodnienia drogi, przebudowę kolidującego uzbrojenia technicznego wraz z budową odcinka linii oświetleniowej, wykonanie nowej organizacji ruchu, a co za tym idzie oznakowania poziomego i pionowego oraz elementów bezpieczeństwa ruchu, w tym wysepek segregujących ruch Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 8 Parametry techniczne przedsięwzięcia Droga wojewódzka nr 653 • klasa drogi • ilość pasów ruchu • szerokość jezdni poza terenem zabudowanym • szerokość jezdni w terenie zabudowanym • szerokość chodników • szerokośc ciągu pieszo-rowerowego • obciąŜenie nawierzchni • kategoria ruchu G 2 6,5 – 7,0 m 7,0 m ok. 1,5 – ok. 2,0 m od ok. 2,5 m do ok. 3,5 m 100 kN/oś KR3 SkrzyŜowania: Na przedmiotowym odcinku DW 653 występują następujące skrzyŜowania: − strona prawa, skrzyŜowanie z drogą powiatową nr 1120B do m. Raczki, − strona prawa i lewa, skrzyŜowanie z drogami gminnymi nr 101922B oraz 101940B do wsi Malinówka, − strona prawa, skrzyŜowanie z drogą gminną nr 101959B do wsi Kamionka Poprzeczna, − strona lewa, skrzyŜowanie z drogą powiatową nr 1118B do wsi Kamionka P, − strona prawa, skrzyŜowanie z drogą gminną nr 101934B do wsi Zajączkowo, − strona lewa, skrzyŜowanie z drogą gminną Nr 101933B do wsi Zajączkowo- Folwark, − strona prawa, skrzyŜowanie z drogą powiatową Nr 031119B do m. Podwysokie, − strona lewa, skrzyŜowanie z drogą powiatową Nr 031118B w kierunku Aleksandrowa, − strona prawa, z drogą powiatową Nr 1174B w kierunku m. Białe, − strona prawa, skrzyŜowanie z drogą gminną Nr 101998B w kierunku wsi Wasilczyki, − skrzyŜowanie z drogami powiatową Nr 03725 do m. Wychodne i gminną do m. Kropiwne Stare, − strona lewa - skrzyŜowanie z drogą powiatową Nr 1145B, − strona prawa - skrzyŜowanie z drogą gminną Nr 1146B do m. Wychodne; − strona prawa - skrzyŜowanie z drogą gminną do m. Zielone Kamedulskie. Zatoki autobusowe W związku z przebudową drogi przewiduje się dokonanie korekty lokalizacji przystanków autobusowych i umieszczenie ich w zatokach. Przewidziano równieŜ połączenie zatok chodnikami dla pieszych. Przewiduje się wykonanie 13 zatok znajdujących się w przebiegu wskazanego odcinka. Zatoki będą posiadały następujące parametry techniczne: • szerokość zatoki – około 3 m • długość zatoki – około 20 m • chodnik przy zatoce – szerokość około 2 m Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 9 Na przedmiotowym odcinku drogi autobusowych. przewiduje się wykonanie około 13 par zatok Parkingi Zatoki i miejsca parkingowe planuje się wykonać na terenach zabudowanych. Odwodnienie drogi Na odcinkach o przekroju szlakowym zapewniony zostanie powierzchniowy spływ wód opadowych do rowów przydroŜnych, a następnie do przepustów i ostatecznie do naturalnych odbiorników wód opadowych. Pod drogami bocznymi zaprojektowano przepusty z rur polietylenowych Ø 40-60 cm. Ukształtowanie niwelety oraz projektowane spadki poprzeczne zapewniają prawidłowe odwodnienie drogi. Ujęcie wód opadowych przewiduje się z rowów otwartych, z przyległego terenu oraz z powierzchni drogowych. Z uwagi na lokalnie ograniczony pas drogowy odwodnienie drogi przewiduje się rowami krytymi. Zrzut wód opadowych przewiduje się poprzez elementy kanalizacji deszczowej oraz rowy otwarte i kryte do istniejących cieków (m. in. rz. Czerwonka, rz. Szczeberka, rz. Rospuda), rowów melioracyjnych i zbiorników odparowujących. Zbiornik odparowujący winien umoŜliwiać odparowanie wody oczyszczonej przy pomocy rowów trawiastych, skarpy zbiornika umocnić brukiem lub darniną, zbiornik zabezpieczyć ogrodzeniem z siatki oraz zapewnić bramę wjazdową i dojazd w celu okresowego oczyszczenia. Obiekty inŜynierskie Na istniejącym odcinku drogi znajdują się obiekty inŜynierskie, które zostaną przebudowane ze względu na niezadowalający stan techniczny. Przebudowane drogowe obiekty inŜynierskie planuje się zlokalizować w tym samym miejscu co dotychczasowe lub w kilometraŜu zbliŜonym do obecnej lokalizacji. Projektowane obiekty inŜynierskie uwzględniają równieŜ moŜliwość zmiany ich średnicy oraz konstrukcji. Charakterystykę istniejących obiektów inŜynierskich przedstawiono w tabeli poniŜej. Tabela 1 Zestawienie istniejących obiektów inŜynierskich KilometraŜ ok. ok. ok. ok. ok. 13+177 14+000 14+359 15+493 15+639 Rodzaj obiektu Przewidziane prace Przepust betonowy Przepust betonowy Most Przepust betonowy Przepust betonowy Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa na przepust Przebudowa przepustu Likwidacja przepustu Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 10 KilometraŜ ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. ok. 16+566 17+730 18+135 18+667 19+081 19+541 19+845 19+918 20+377 20+590 21+139 21+415 21+659 22+032 22+409 22+548 22+841 23+344 24+030 26+230 Rodzaj obiektu Przewidziane prace Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust betonowy Most Przepust betonowy Przepust betonowy Przepust ramowy Przepust betonowy o kształcie kroplistym Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Likwidacja przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Likwidacja przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa mostu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Przebudowa przepustu Charakter obiektów inŜynierskich będzie dostosowany do warunków terenowych. Przepusty zostaną wykonane z rur stalowych lub prefabrykatów kompozytowych. Parametry ruchowe- prognozowane natęŜenie ruchu Dane dotyczące natęŜenia ruchu opracowane zostały w oparciu o Generalny pomiar ruchu na drogach wojewódzkich z 2005 roku. Na podstawie tych danych wyznaczona została prognoza natęŜenia ruchu dla stanu obecnego oraz dla okresów po przeprowadzeniu przebudowy drogi w latach 2012 oraz 2022. NaleŜy jednocześnie podkreślić, Ŝe wartości prognozowane dla drogi zostały opracowane przy załoŜeniu, Ŝe nie wystąpią istotne czynniki mogące mieć wpływ na zmiany zachowań komunikacyjnych. PoniŜsza tabela ilustruje prognozowane średniodobowe natęŜenie ruchu (SRD poj./dobę). Tabela 2 Prognozowane natęŜenie ruchu na przedmiotowym odcinku drogi wojewódzkiej Nr 653 Kategorie pojazdów Motocykle SDR 2005 rok SDR 2009 rok poj./dobę % poj./dobę % 14 0,5 14 0,4 SDR 2012 rok poj./dobę 14 % 0,4 SDR 2022 rok poj./dob % ę 14 0,3 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 11 SDR 2005 rok Kategorie pojazdów poj./dobę SDR 2009 rok SDR 2012 rok % poj./dobę % 2 382 83,5 2875 84,8 3284 85,6 4790 87,5 220 7,7 236 7,0 248 6,5 288 5,3 94 3,3 101 3,0 107 2,8 125 2,3 88 3,1 110 3,2 129 3,4 204 3,7 Autobusy 46 1,6 46 1,4 46 1,2 46 0,8 Ciągniki rolnicze 9 0,3 9 0,3 9 0,2 9 0,2 Pojazdy samochodowe ogółem 2 853 100,0 3 391 100,0 3 836 100,0 5 477 100,0 Samochody osobowe Samochody dostawcze Samochody cięŜarowe bez przyczep Samochody cięŜarowe z przyczepami poj./dobę % SDR 2022 rok poj./dob % ę Powiązania z innymi przedsięwzięciami Omawiane przedsięwzięcie jest inwestycją jednozadaniową i nie jest ono powiązane z innymi przedsięwzięciami realizowanymi w obszarze oddziaływania przedmiotowej inwestycji, co mogłoby powodować kumulowanie się negatywnych oddziaływań na ludzi i środowisko przyrodnicze. 1.3. Usytuowanie przedsięwzięcia Planowane przedsięwzięcie zlokalizowane jest w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 653 Serdanki – Poćkuny, na odcinku Bakałarzewo – Suwałki, w województwie podlaskim, w powiecie suwalskim, na terenie gmin Suwałki oraz Bakałarzewo. Wykaz działek, na których przewidziane jest planowane przedsięwzięcie został załączony do opracowania. 1.3.1. Lokalizacja przedsięwzięcia w odniesieniu do zapisów w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Planowane przedsięwzięcie zlokalizowane jest w województwie podlaskim w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 653 Serdanki – Poćkuny. Przedmiotowy odcinek usytuowany jest na terenie powiatu suwalskiego, Gminy Bakałarzewo oraz Gminy Suwałki. Część wsi Przebród posiada aktualny Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego z dnia 17 sierpnia 2007 roku uchwalony uchwałą Nr VIII/67/07 Rady Gminy Suwałki. Zgodnie z zapisami ogólnymi, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 12 rozpatrywany teren inwestycji leŜy na obszarze oznaczonym symbolem 13KG – teren drogi wojewódzkiej nr 653. Gmina Suwałki posiada studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, którego zmiana została zatwierdzona uchwałą Nr XVI/135/07 Rady Miejskiej w Suwałkach z dnia 31 października 2007 roku, oraz miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego, w których rozpatrywany teren inwestycji leŜy na obszarze wyznaczonym jako teren drogi wojewódzkiej nr 653. Gmina Bakałarzewo nie posiada aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ani teŜ studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. 1.3.2. Usytuowanie przedsięwzięcia w środowiskowych otaczającego terenu odniesieniu do cech PołoŜenie geograficzne Rozpatrywany odcinek drogi wojewódzkiej Nr 653 przebiega przez obszar gmin Bakałarzewo i Suwałki. Gmina Bakałarzewo leŜy w północno-zachodniej części województwa podlaskiego, w powiecie suwalskim, ok. 20 km na zachód od Suwałk. Obszar ten naleŜy do Pojezierza Wschodniobałtyckiego, Makroregionu Pojezierza Litewskiego i Mezoregionu Pojezierza Zachodniosuwalskiego. Z kolei cały teren gminy Suwałki znajduje się w granicach dwóch jednostek fizyczno-geograficznych: Pojezierza Wschodniosuwalskiego od północy i wschodu oraz Równiny Augustowskiej w centrum i na południu. Pojezierze Zachodniosuwalskie znajduje się na południe od Puszczy Romnickiej, na zachód od doliny Czarnej Hańczy i Puszczy Augustowskiej, na wschód od Wzgórz Szeskich oraz Pojezierza Ełckiego. Jest to region przejściowy pomiędzy Pojezierzem Mazurskim a Pojezierzem Litewskim, ale zaliczany do tego drugiego. Pojezierze Wschodniosuwalskie rozpościera się na pograniczu Polski i Litwy, w większej części na wschód od granicy polsko-litewskiej. Wały morenowe tego pojezierza mają w Polsce ogólny kierunek z północnego-zachodu na południowy-wschód i od jeziora Wigry skręcają w kierunku wschodnim. Znaczny obszar na północ od Suwałk przekracza wysokość 200 m n. p. m. i ma bardzo urozmaiconą rzeźbę terenu. Występują tu wały moren czołowych, kemy, drumliny, ozy i bardzo głębokie rynny. Równina Augustowska jest sandrem zaczynającym się w okolicy Suwałk na wysokości ok. 190 m i obniŜającym się do ok. 120 m w okolicach Augustowa. Od północy sandr graniczy z morenami Pojezierza Wschodniosuwalskiego, od zachodu z Pojezierzem Zachodniosuwalskim, od południa z Kotliną Biebrzańską. Rzeźbę terenu gminy Suwałki ukształtowało ostatecznie zlodowacenie, w szczególności stadiał leszczyńsko-pomorski zlodowacenia północnopolskiego, chociaŜ widoczne są takŜe elementy rzeźby pochodzące z wcześniejszych okresów. W okresie tym wyŜłobione zostały pod lodowcem rynny o stromych zboczach i nierównym dnie. W kolejnych fazach Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 13 ustępowania (recesji) i ponownego nasuwania się (transgresji) lodowca powstawały charakterystyczne elementy ukształtowania terenu - moreny czołowe i denne, kemy, ozy, równiny sandrowe, misy jeziorne, doliny wód roztopowych i inne formy. Obszar gminy Bakałarzewo jest bardzo urozmaicony pod względem geomorfologicznym. Występują tu liczne pagórkowate wysoczyzny morenowe z pojedynczymi formami moreny czołowej, licznymi wytopiskami i wielkim polem sandrowym z rynną rzeki Rospudy oraz meandrującej Szczeberki. Na zachodzie teren posiada charakter wysoczyzny morenowej falistej z licznymi formami wytopiskowymi (zagłębieniami). Maksymalne wzniesienie terenu w tej części gminy dochodzi do około 198,6 m n. p. m. Wschodnia część gminy połoŜona jest w obrębie mikroregionu określanego jako Pagórki Przebrodzkie. Jest to typowa wysoczyzna moreny dennej z występującymi pojedynczymi formami moren czołowych. Maksymalne wzniesienie terenu wynosi 219,0 m n. p. m. Przez teren gminy przepływa rzeka Rospuda, na której drodze znajduje się ciąg malowniczych jezior: Głębokie, Sumowo i Okrągłe. Budowa geologiczna oraz powierzchnia ziemi Obszar gminy Bakałarzewo zbudowany jest z utworów czwartorzędowych (holocen i plejstocen). Są to osady lodowcowe i wodnolodowcowe, wykształcone w postaci glin zwałowych, iłów, piasków, piasków ze Ŝwirem i Ŝwirów. W dolinie rzeki Rospudy występują utwory holoceńskie reprezentowane przez torfy i utwory torfiaste. Warunki glebowe gminy Bakałarzewo charakteryzują się zmiennością w poszczególnych obszarach gminy. Większość gleb ornych (ponad 40%) naleŜy do IVb klasy bonitacji czyli gleb względnych. Znaczny udział (ponad 22%) mają teŜ gleby średnie, naleŜące do klasy IVa. Gleby dobre (IIIa) i dość dobre (IIIb) stanowią zaledwie niecały 1% wszystkich gruntów ornych. Gleby złe (VI) i bardzo złe (VIz) zajmują prawie 17% powierzchni. Gleby I i II klas bonitacyjnych w ogóle nie występują na terenie gminy. Badania przeprowadzone w 1999 roku przez Stację Chemiczno-Rolniczą w Białymstoku, w punktach zlokalizowanych w rejonach oddziaływania duŜego ruchu samochodowego (obręb Malinówka) wykazały, Ŝe stęŜenia metali cięŜkich w glebie były niskie, poniŜej dopuszczalnych norm. Na podstawie uzyskanych danych moŜna stwierdzić, Ŝe gleby gminy Bakałarzewo naleŜą do grupy "0" gleb pod względem skaŜenia. Mogą być one wykorzystywane w celach rolniczych i ogrodniczych bez Ŝadnych ograniczeń. Ze względu na przydatność rolniczą i właściwości agrochemiczne gleb wyodrębnić moŜna na terenie gminy Bakałarzewo następujące kompleksy glebowo-rolnicze: − w części południowo-zachodniej, na obszarze stanowiącym około 20% powierzchni gminy występują gleby kompleksu pszennego dobrego. Występują tu głównie gleby brunatne odpowiadające klasom bonitacyjnym. Wykazują dobrą zasobność w składniki odŜywcze. Nadają się do uprawy roślin bardziej wymagających: pszenicy, jęczmienia, buraka cukrowego, koniczyny i rzepaku, − w części środkowej - na obszarze sandru Rospudy, stanowiącym około 40% powierzchni gminy, występują gleby kompleksu Ŝytniego bardzo słabego. Są to przewaŜnie gleby Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 14 − rdzawe i częściowo bielicowe. NaleŜą do najsłabszych gleb wytworzonych z piasków luźnych i Ŝwirów, ubogie w składniki odŜywcze. Nadają się do uprawy Ŝyta i łubinu. Plony są uzaleŜnione od intensywności opadów atmosferycznych, w części wschodniej, na obszarze stanowiącym około 40% powierzchni gminy występują gleby kompleksu Ŝytniego bardzo dobrego. Gleby te nadają się do uprawy wielu gatunków roślin, pod warunkiem utrzymania ich w dobrej kulturze rolnej. Na obszarze gminy Suwałki istnieją utwory wieku plejstoceńskiego pochodzenia polodowcowego. Są one wykształcone jak utwory piaszczysto-Ŝwirowe, gliny, gliny zwałowe, iły, iły zastoiskowe i mułki. MiąŜszość tych utworów jest równa miąŜszości osadów czwartorzędowych. Wszystkie udokumentowane złoŜa surowców ilastych ceramiki budowlanej, złoŜa kruszywa naturalnego i piasków kwarcowych są wieku plejstoceńskiego. Utwory wieku holoceńskiego są to przede wszystkim osady limniczno-bagienne i osady rzeczne. Są to gytie, kreda jeziorna, iły, torfy, namuły i piaski rzeczne. MiąŜszość osadów holoceńskch tylko w nielicznych miejscach przekracza 10 m. Na gruntach ornych gminy Suwałki występuje mozaika gleb od klasy III do VI, jakkolwiek przewaŜają gleby słabe i bardzo słabe klas V i VI stanowiące 65,4%. Gleby klas najsłabszych zlokalizowane są często na dotkniętych największym niedoborem wody wierzchołkach morenowych wzniesień uŜytkowanych jako pastwiska trwałe, ale przede wszystkim w pasie sandru Czarnej Hańczy zlokalizowanego południkowo w centralnej części gminy. Tereny chronione prawnie W odległości około 10 km na wschód od planowanej inwestycji znajduje się Wigierski Park Narodowy, natomiast w odległości około 2,5 km na północ znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Północnej Suwalszczyzny”, a około 40 m na południe Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Rospudy”. W granicach tego obszaru znajduje się takŜe Suwalski Park Krajobrazowy, który zlokalizowany jest w odległości około 14 km od planowanej inwestycji. Obszar Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Północnej Suwalszczyzny” zajmuje powierzchnię 39 510 ha. Rozciąga się od granicy z Litwą na północy po Suwałki i Wigierski Park Narodowy na południu obejmując swym zasięgiem cały Suwalski Park Krajobrazowy i tereny na wschód od niego, aŜ po OCK Pojezierza Sejneńskiego. Jest to jedno z najpiękniejszych w Polsce pojezierzy, gdzie mozaika jezior, licznych wzniesień, pól, łąk i lasów harmonijnie splata się z siecią dróg i zabudowań, tworząc półnaturalny lecz urzekający krajobraz. Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Rospudy” o powierzchni 25 250 ha chroni cenne przyrodniczo tereny zachodnich obrzeŜy Puszczy Augustowskiej, a dokładniej: dolinę rzeki Rospudy, od granicy z województwem warmińsko-mazurskim na północy do jeziora Necko na południu, dolinę rzeki Szczeberka, kilkanaście jezior rynnowych oraz przylegające do nich bagna i lasy. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 15 Ponadto na terenie gminy Bakałarzewo występuje 13 zarejestrowanych pomników przyrody. Wszystkie pomniki to drzewa: dąb szypułkowy (1), jesion wyniosły (1), grab pospolity (7), topola niekłańska (1) i modrzew polski (3). Na terenie gminy Suwałki nie występują rezerwaty przyrody. W gminie występuje natomiast 6 pomników przyrody. Obszarami wchodzącymi w skład sieci obszarów chronionych NATURA 2000 połoŜonymi najbliŜej inwestycji są: − − − Puszcza Augustowska (obszar oznaczony kodem PLB 200002) – obszar specjalnej ochrony ptaków - zlokalizowany około 11 km na wschód od terenu planowanej inwestycji, Ostoja Suwalska (obszar oznaczony kodem PLH 200003) – obszar specjalnej ochrony siedlisk - zlokalizowany około 14 km na północ od terenu planowanej inwestycji, Ostoja Wigierska (obszar oznaczony kodem PLH 200004) – obszar specjalnej ochrony siedlisk połoŜony w odległości ok. 9,5 km na wschód od terenu planowanej inwestycji. NajbliŜej analizowanego przedsięwzięcia połoŜone są następujące proponowane do ochrony Obszary NATURA 2000: − Dolina Górnej Rospudy (obszar oznaczony kodem PLH 20_10) - obszar specjalnej ochrony siedlisk - obszar zlokalizowany około 0,2 km na południe od terenu inwestycji, − Jeleniowo (obszar oznaczony kodem PLH 20_12) - obszar specjalnej ochrony siedlisk obszar zlokalizowany około 4,5 km na północ od terenu inwestycji. Walory przyrodnicze i krajobrazowe Gmina Suwałki leŜy w obrębie obszaru funkcjonalnego Zielone Płuca Polski. Lasy zajmują 7 717 ha powierzchni całej gminy Suwałki. Wśród zbiorowisk leśnych największą powierzchnię zajmują zbiorowiska grądu trzcinnikowego, subborealnych borów mieszanych i typowych grądów. Charakter najbardziej zbliŜony do naturalnego mają bory i lasy bagienne, bory świeŜe oraz olsy. DuŜą część powierzchni Parku zajmują takŜe torfowiska, będące często zbiorowiskami unikatowymi w skali kraju. Florę doliny Rospudy tworzą gatunki wilgotnych łąk i wilgotnego lasu łęgowego. Do najbardziej interesujących gatunków roślin zielnych naleŜą: gruszyczka okrągłolistna, rutewka orlikolistna, dziewięciornik błotny, pełnik europejski, wielosił błękitny, storczyk krwisty, storczyk męski, storczyk plamisty i wyblin jednolistny. Fauna gminy Bakałarzewo jest słabo poznana. Występują tu gatunki, które są charakterystyczne dla Polski północno-wschodniej. Spośród większych ssaków spotyka się sarnę, jelenia, łosia, dzika, lisa, borsuka, jenota oraz zająca szaraka. Na terenie gminy występuje równieŜ bóbr, piŜmak i wydra. Z drobnych ssaków spotkać moŜna ryjówki, nietoperze, jeŜa, kunę i wiewiórkę. Z licznych gatunków ptaków występują m.in.: kruk, orzechówka, dzięcioł czarny, jerzyk, bocian biały, myszołów, krogulec i jastrząb. Wśród Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 16 płazów dominują Ŝaby: trawna i jeziorkowa oraz ropucha szara. W wodach jezior występują m.in. okonie, szczupaki, leszcze, płocie, a takŜe liny i węgorze. Planowana przebudowa drogi wojewódzkiej nie zagraŜa ani bioróŜnorodności obszarów chronionych, ani ich integralności. Nie będzie równieŜ powodować zmian w populacji chronionych gatunków zwierząt. Przyrodniczo cenne tereny nie będą dotknięte skutkami planowanego przedsięwzięcia. Wody powierzchniowe Na terenie gminy Bakałarzewo istnieje względnie dobrze rozwinięta sieć wód powierzchniowych. Głównym ciekiem jest rzeka Rospuda, która przepływa przez jeziora: Głębokie, Sumowo i Okrągłe. Rzeka płynie z północnego zachodu i kieruje się na południowy wschód. Charakteryzuje się ustrojem wodnym umiarkowanym z wezbraniem wiosennym i zimowym oraz zasilaniem gruntowo-deszczowo-śnieŜnym. Oprócz Rospudy przez teren gminy przepływają niewielkie rzeczki Szczeberka i Czerwonka, występują teŜ drobne cieki. Rzeki płynące w swoich górnych biegach poprzez zlewnie rolnicze toczą wody naleŜące do I i II klasy czystości. Rzeka Rospuda z hydrologicznego punktu widzenia stanowi górny bieg rzeki Netty, prawego dopływu Biebrzy, która jest prawym dopływem Narwi. Rospuda płynie poprzez typowe formy rzeźby młodoglacjalnej: jeziora rynnowe, ozy (długie, kręte wzgórza) i płaskie powierzchnie sandrowe. Krajobraz ten jest wynikiem działalności lądolodu skandynawskiego w okresie zlodowacenia bałtyckiego: rynna, w której płynie Rospuda, została wyŜłobiona przez potok płynący pod lodowcem; ozy powstały z materiału akumulowanego przez płynącą wodę; a sandr to rozległy stoŜek napływowy, zbudowany ze Ŝwirów i piasków osadzonych przez wody wypływające spod lodowca. Rospudą prowadzi mało uczęszczany, malowniczy choć miejscami uciąŜliwy szlak kajakowy o długości ok. 67 km. W gminie Bakałarzewo znajduje się duŜo jezior rynnowych: Sumowo, Garbaś, Głębokie, Siekierewo, Skazdubek, Bolesty, Gaczne, Grabieńszczyzna, Karasiewek, Okrągłe. Jeziora Sumowo, Głębokie, Siekierowo, Okrągłe, Skazdubek są zaliczane wg badań PIOŚ do II klasy czystości wód. Są to spływy powierzchniowe z pól i gruntów ornych. Największym jeziorem gminy jest jezioro Sumowo, leŜące w ciągu rzeki Rospudy. Jest to typowe jezioro rynnowe, przypominające rzekę, o powierzchni 93,4 ha, maksymalnej głębokości 13,6 m, długości ok. 3,45 km i maksymalnej szerokości 0,5 km. Brzegi jeziora są wysokie i strome, z małymi laskami świerkowo-sosnowymi. PobrzeŜe jest porośnięte wąskim pasem trzcin. Gmina Suwałki jest bogata pod względem hydrograficznym. Gmina posiada wiele jezior, których ogólna powierzchnia wynosi 2 718,4152 ha. Pozostałością po zlodowaceniach są liczne jeziora (42) o róŜnym kształcie, powierzchni i głębokości. Największe z nich Wigry ma Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 17 2187 ha powierzchni, maksymalną głębokość 73 m i zajmuje centralną część Parku. Na jeziorach Czarne i Koleśne w gminie Suwałki utworzone są strefy ciszy. Główną rzeką jest Czarna Hańcza, przepływająca przez jezioro Wigry i stanowiąca znany i ceniony w kraju szlak kajakowy. Na odcinku za jeziorem Wigry Czarna Hańcza jest jednym z najsłynniejszych polskich nizinnych szlaków kajakowych. Najpierw bardzo powoli płynie wśród rozlewisk i podmokłych łąk (spadek 0,03‰), by za Wysokim Mostem lekko przyspieszyć swój bieg w dolinie wcinającej się bardzo malowniczo w Puszczę Augustowską. Na tym odcinku rzeka silnie meandruje. Na wysokości wsi Rygol włącza się w system Kanału Augustowskiego i kieruje do granicy białoruskiej doprowadzając jej wody do Niemna. Rzeka Czarna Hańcza jest lewobrzeŜnym dopływem Niemna II rzędu. Całkowita długość rzeki wynosi 141,7 km, w tym 107,8 km w granicach Polski. Powierzchnia zlewni rzeki na obszarze Polski wynosi 1744 km kw. Zlewnia została ukształtowana przez zlodowacenie bałtyckie i charakteryzuje się zróŜnicowaną rzeźbą terenu z licznymi jeziorami rynnowymi i wytopiskowymi oraz duŜą ilością zagłębień bezodpływowych. Rzeka Czarna Hańcza, której źródła znajdują się na terenie powiatu suwalskiego w okolicy RogoŜajn Wielkich jest największą rzeką na terenie powiatu. Rzeka płynie początkowo w kierunku południowym, przepływa przez jeziora: Jegliniszki, Hańczę i Wigry. W górnym biegu rzeka ma charakter potoku podgórskiego. Od jeziora Wigry płynie w kierunku południowo-wschodnim do granicy polsko-białoruskiej i następnie uchodzi do Niemna na terenie Białorusi. Końcowym odcinkiem rzeki biegnie trasa Kanału Augustowskiego. Malownicze fragmenty zlewni rzeki i jej okolic zostały objęte ochroną w ramach Suwalskiego Parku Krajobrazowego i Wigierskiego Parku Narodowego. Głównymi dopływami Czarnej Hańczy są: WiatrołuŜa, Pawłówka, Wierśnianka, Marycha, Kalna, Kanał Augustowski, Maleszówka, Wołkuszanka. Rzeka Czarna Hańcza zasila wodą sztuczny zalew "Arkadia" w Suwałkach oraz stanowi na odcinku od jeziora Wigry do połączenia z Kanałem Augustowskim atrakcyjny szlak turystyki wodnej. Stan czystości rzeki Czarna Hańcza w punkcie wodowskaz Bród Stary - przed Suwałkami ocenia się na II klasę czystości, ze względu na miano coli, w punkcie wodowskaz Sobolewo poniŜej Suwałk na III klasę czystości, ze względu na miano coli i azot azotynowy. Główne zanieczyszczenia rzeki powodowane są przez oczyszczalnie ścieków: urzędu gminy Jeleniewo i PWiK Sp. z o.o. Suwałki. Wody podziemne UŜytkowy I poziom wodonośny występuje na całym obszarze gminy Bakałarzewo w utworach czwartorzędowych. Poziom ten jest w całości izolowany od powierzchni utworami słabo- i półprzepuszczalnymi w postaci glin zwałowych. Głębokość zalegania poziomu uŜytkowego uzaleŜniona jest w głównej mierze od zróŜnicowania geomorfologicznego i od budowy geologicznej terenu. W części wschodniej gminy poziom ten zalega na głębokości od 30 do 60 m p.p.t., na zachodzie znacznie głębiej - od około 60 do 100 m p.p.t. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 18 Nie występują na tym obszarze samowypływy oraz obszary źródliskowe wód podziemnych. Wody występujące na obszarze gminy wymagają prostego uzdatniania, głównie z powodu ponadnormatywnej zawartości związków Ŝelaza. Podstawowym i praktycznie jedynym zbiornikiem wód podziemnych uŜytkowych w gminie Suwałki są utwory czwartorzędowe o miąŜszości 150 m – 250 m. Głównym uŜytkowym poziomem wodonośnym są piaski i Ŝwiry przypowierzchniowe związane z sandrem, posiadające miąŜszość do 40 m, w jego granicach zwierciadło wody jest swobodne i zalega na ogół dość płytko od 2 m do 15 m, jedynie miejscami do 30 m, studnie posiadają na ogół znaczną wydajność od 10 do 120m3/h. Wody podziemne charakteryzują się przewaŜnie mineralizacją 0,3-0,5 g/dm3, Są to na ogół wody wodorowęglanowe o mało urozmaiconym składzie chemicznym. Wyraźne zróŜnicowanie zaznacza się w twardości oraz zawartości związków Ŝelaza i manganu. Wody twarde i bardzo twarde występują najczęściej wśród glin zwałowych, izolowanych od powierzchni. Pod względem bakteriologicznym są to wody jakościowo dobre. Teren planowanej inwestycji znajduje się poza obszarem Głównych Zbiorników Wód Podziemnych. W sąsiedztwie DW 653 w m. Przebród znajdują się dwa ujęcia wód podziemnych zaopatrujące w wodę m. Przebród. Ujęcie wody znajduje się po południowej stronie przedmiotowej drogi nr 653 Serdanki – Poćkuny. Dla ujęcia tego ustanowiona jest strefa ochrony bezpośredniej o promieniu 10 m wokół kaŜdej studni. Na terenie ochrony bezpośredniej ujęć wód podziemnych zabronione jest uŜytkowanie gruntów do celów niezwiązanych z eksploatacją ujęcia wody. Przedmiotowa inwestycja nie będzie ingerować w strefę ochrony bezpośredniej ujęcia wód podziemnych. Dobra kulturowe i historyczne Planowana inwestycja realizowana będzie na odcinku drogi wojewódzkiej nr 653 Bakałarzewo - Suwałki. W gminach Bakałarzewo i Suwałki znajdują się zabytki wpisane do rejestru zabytków województwa podlaskiego: Bakałarzewo - kościół par. p.w. św. Jakuba Ap., 1936, nr rej.: 766 z 24.02.1990 - cmentarz par. rzym.-kat., nr rej.: 715 z 30.08.1989 - cmentarz Ŝydowski, nr rej.: 741 z 27.11.1989 Zajączkowo - cmentarz wojenny z I wojny światowej, nr rej.: 777 z 14.03.1990 PodŜyliny - kościół par. p.w. MB Częstochowskiej, drewn., 1926, nr rej.: 505 z 20.06.1986 - dzwonnica, szach., nr rej.: j.w. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 19 Pismo Podlaskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków wskazujące zabytki nieruchome w otoczeniu planowanej inwestycji zostało dołączone do opracowania. Zabytkowy kościół i dzwonnica w PodŜylinach znajdują się w odległości ok. 40 m od pasa drogowego przedmiotowego odcinka drogi. Pozostałe zabytki zlokalizowane są poza zasięgiem oddziaływania planowanej inwestycji. Planowane przedsięwzięcie zakłada przebudowę istniejącej drogi wojewódzkiej nr 653 bez zmiany jej przebiegu, co wiąŜe się z podobnym jak do tej pory oddziaływaniem w/w drogi na znajdujące się w jej otoczeniu obiekty objęte ochroną konserwatorską. W związku z powyŜszym planowana inwestycja nie będzie stanowić zagroŜenia i nie będzie oddziaływać negatywnie w większym niŜ do tej pory stopniu na dobra materialne, zabytki chronione i krajobraz kulturowy. Zgodnie z rejestrem zabytków archeologicznych województwa podlaskiego na terenie gminy Suwałki znane są 4 stanowiska archeologiczne: 1. Krzywólka, st. 3 - osada z okresu wpływów rzymskich (II-V w. n.e.) 2. Osowa, st. 1 - cmentarzysko kurhanowe z III-V w. n.e., 3. Osowa, st. 2 - osada z okresu wpływów rzymskich 4. Szwajcaria, st. 1 - cmentarzysko kurhanowe Zgodnie z Archeologicznym Zdjęciem Polski (wg danych z miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego) na obszarze wsi Przebród znajdują się następujące stanowiska archeologiczne: 1. AZP – 69 – ślad osadn. - mezolit - epoka brązu, osada – okres nowoŜytny – obszar 17-83, 2. AZP – 16 – ślad osadn. - mezolit - epoka brązu, osada – okres nowoŜytny – obszar 17-83, 3. AZP – 66 – ślad osadn. - mezolit - epoka brązu, osada – okres nowoŜytny – obszar 17-83, 4. AZP – 102 – ślad osadn.- mezolit - epoka brązu, osada – okres nowoŜytny – obszar 17-83, 5. AZP – 65 – ślad osadn. - mezolit - epoka brązu – obszar 17-83, Dwa z ww. stanowisk (AZP – 65 oraz AZP – 102) mogą kolidować z planowaną rozbudową drogi wojewódzkiej nr 653. Lokalizacja stanowisk archeologicznych na rysunku planu zagospodarowania przestrzennego części wsi Przebród została pokazana jako orientacyjna, dlatego teŜ nie moŜna jednoznacznie wskazać, czy teren planowanej inwestycji będzie ingerował w ww. stanowiska. Wszystkie stanowiska archeologiczne objęte są obserwacją archeologiczną i podlegają ochronie prawnej w myśl przepisów ustawy z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz.U. 2003 nr 162 poz. 1568 z późn. zm.) . Wszelka działalność Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 20 inwestycyjna na ich terenie moŜe być prowadzona jedynie pod nadzorem archeologiczno – konserwatorskim Inspekcji Zabytków Archeologicznych Wojewódzkiego Oddziału SłuŜby Ochrony Zabytków. Przed przystąpieniem do prac ziemnych związanych z realizacją inwestycji na terenach objętych stanowiskami i obszarami archeologicznymi, Inwestor zobowiązany jest do powiadomienia Inspekcji Zabytków Archeologicznych w Białymstoku, z 7-dniowym wyprzedzeniem, o terminie rozpoczęcia i zakończenia prac ziemnych. Wszelkie inwestycje oraz prace ziemne planowane na nich muszą być uzgadniane z wojewódzkim konserwatorem zabytków, który w drodze decyzji określa szczegółowy zakres i rodzaj niezbędnych badań archeologicznych przy zabytkach nieruchomych. Zgodnie z art. 32 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003r. Nr 162 poz. 1568 z późn. zm.): „1. Kto, w trakcie prowadzenia robót budowlanych lub ziemnych, odkrył przedmiot, co do którego istnieje przypuszczenie, iŜ jest on zabytkiem, jest obowiązany: 1) wstrzymać wszelkie roboty mogące uszkodzić lub zniszczyć odkryty przedmiot; 2) zabezpieczyć, przy uŜyciu dostępnych środków, ten przedmiot i miejsce jego odkrycia; 3) niezwłocznie zawiadomić o tym właściwego wojewódzkiego konserwatora zabytków, a jeśli nie jest to moŜliwe, właściwego wójta (burmistrza, prezydenta miasta). 3. Wojewódzki konserwator zabytków jest obowiązany w terminie 5 dni od dnia przyjęcia zawiadomienia (…) dokonać oględzin odkrytego przedmiotu. 5. Po dokonaniu oględzin odkrytego przedmiotu wojewódzki konserwator zabytków wydaje decyzję: 1) pozwalającą na kontynuację przerwanych robót, jeŜeli odkryty przedmiot nie jest zabytkiem; 2) pozwalającą na kontynuację przerwanych robót, jeŜeli odkryty przedmiot jest zabytkiem, a kontynuacja robót nie doprowadzi do jego zniszczenia lub uszkodzenia; 3) nakazującą dalsze wstrzymanie robót i przeprowadzenie, na koszt osoby fizycznej lub jednostki organizacyjnej finansującej te roboty, badań archeologicznych w niezbędnym zakresie.” Uwarunkowania wynikające z planów zagospodarowania przestrzennego oraz innych planów i programów Gmina Suwałki posiada studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, z czego część wsi Przebród posiada Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego z dnia 17 sierpnia 2007 roku uchwalony ustawą Nr VIII/67/07 Rady Gminy w Suwałkach. Z kolei gmina Bakałarzewo nie posiada aktualnego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, ani teŜ studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 21 W odniesieniu do programów i planów, nadrzędnym dokumentem jest „Program Operacyjny Rozwój Polski Wschodniej” ze wskazaniem Priorytetu IV – Infrastruktura transportowa „Głównym celem osi priorytetowej jest poprawa dostępności i jakości powiązań komunikacyjnych województw Polski Wschodniej”. 2. Powierzchnia zajmowanej nieruchomości, obiektu budowlanego, dotychczasowy sposób ich wykorzystywania i pokrycie szatą roślinną 2.1. − − − Powierzchnia nieruchomości i obiektu budowlanego PoniŜej przedstawiono przybliŜoną powierzchnię inwestycji: długość przebudowywanego odcinka drogi istniejąca powierzchnia jezdni z asfaltobetonu projektowana powierzchnia jezdni z asfaltobetonu – około 15,6 km, – około 9,4 ha, – około 10,9 ha, Planowane przedsięwzięcie nie wymaga wyburzeń obiektów kubaturowych. 2.2. Dotychczasowy sposób wykorzystywania terenu Stan istniejący drogi Droga wojewódzka nr 653 na odcinku Bakałarzewo – Suwałki zaliczana jest do klasy technicznej G i charakteryzuje się przekrojem szlakowym: nawierzchnia bitumiczna szerokości ok. 6,0 m, pobocza gruntowe szerokości od 1,2 do 2,8 m, nawierzchnia drogi jest skoleinowana, posiada liczne spękania poprzeczne i podłuŜne, krawędzie są wykruszone. Droga przebiega przez tereny o charakterze rolniczym, a takŜe przez tereny o zabudowie rozproszonej wsi Zajączkowo Folwark, Orłowo oraz teren zabudowany wsi śyliny i m. Przebród. Na przedmiotowym odcinku występują dwa mosty: na rzece Czerwonka (przed wsią Malinówka) oraz na rzece Szczeberka Górna (za wsią śyliny). W miejscowości Przebród w otoczeniu drogi znajduje się zwarta zabudowa: budynki mieszkalne, gospodarcze oraz uŜyteczności publicznej (kościół, szkoła podstawowa). W okolicy wsi śyliny (przed terenem zabudowanym) stronie prawej znajduje się cmentarz z przyległym do drogi wojewódzkiej nieuporządkowanym parkingiem gruntowym. W pozostałych miejscowościach występuje zabudowa usytuowana w pewnej odległości od drogi. Między miejscowościami droga przebiega przez tereny zagospodarowane rolniczo (pola, łąki). Istniejące krawęŜniki są tylko w rejonie istniejących zatok autobusowych. Część przystanków autobusowych nie jest umieszczonych w zatokach. Oprócz szeregu zjazdów na okoliczne pola występują równieŜ skrzyŜowania z drogami podporządkowanymi. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 22 Na przedmiotowym odcinku DW 653 konieczna jest korekta parametrów geometrycznych w celu poprawy bezpieczeństwa uŜytkowników ruchu oraz zapewnienia większego komfortu i płynności jazdy. Projektowane odcinki trasy przebiegają przez tereny typowo rolnicze. Dominującymi gruntami przylegającymi do modernizowanego odcinka drogi są w znacznej części pola uprawne. Nawierzchnia bitumiczna jezdni jest w złym stanie technicznym. Podstawą takiego stwierdzenia jest zdeformowany przekrój i profil, licznie występujące spękania poprzeczne, siatkowe oraz ubytki. Pobocza drogi są w całości porośnięte trawą i inną roślinnością. Ich stan jest niezadowalający ze względu na niejednostajną szerokość, nieregularne spadki poprzeczne i częste wyrwy spowodowane wodą opadową. W obrębie pasa drogowego rośnie znaczna ilość drzew i krzaków zasianych samoistnie. Drzewa te uniemoŜliwiają wykonanie niezbędnych prac budowlano-drogowych, utrudniają późniejsze utrzymanie i pielęgnację drogi oraz stwarzają zagroŜenia w ruchu pojazdów. W ciągu przebudowywanej drogi znajdują się obiekty kultowe (kapliczki i krzyŜe przydroŜne) oraz przystanki autobusowe z wiatami dla oczekujących. Ze względu na prawidłowy przebieg projektowanego ciągu pieszo-rowerowego zachodzi konieczność przestawienia obiektów małej architektury nie zaliczanych do grupy zabytków w pobliŜe granicy pasa drogowego. Obiekty zostaną przestawione na stałe. W pasie drogowym występują: kabel telekomunikacyjny, linie energetyczne i telekomunikacyjne – napowietrzne, światłowód poza pasem drogowym. Odwodnienie drogi Obecnie odwodnienie przedmiotowego odcinka drogi wojewódzkiej nr 653 odbywa się poprzez powierzchniowy spływ wód opadowych rowami przydroŜnymi lub na teren. Istniejący system rowów i przepustów jest zanieczyszczony, zamulony oraz w stanie zaniku i nie spełnia swej roli. W km ok. 24+083 znajduje się naturalny zbiornik odparowujący, do którego spływają wody opadowe z jezdni, oczyszczone w rowach przydroŜnych. 2.3. Zagospodarowanie otoczenia drogi W bezpośrednim otoczeniu drogi wojewódzkiej Nr 653 znajdują się w przewaŜającej części tereny o charakterze rolniczym i zabudowa wiejska rozproszona. Omawiany odcinek przebiega przez miejscowości Bakałarzewo, Malinówka, Zajączkowo, Orłowo, śyliny, Przebród aŜ do granicy miasta Suwałki. Na terenach niezabudowanych wokół drogi zlokalizowane są pola uprawne i łąki. Droga wojewódzka jest ogólnie dostępna poprzez istniejące skrzyŜowania z drogami powiatowymi oraz drogami gminnymi, a takŜe indywidualne zjazdy do budynków, gospodarstw rolnych i pól. Na omawianym odcinku zlokalizowane są sieci: wodociągowa, energetyczna i telekomunikacyjna. Biegną one w pasie drogowym i kolidują z projektowanymi rozwiązaniami przebiegu drogi. W związku z powyŜszym, na etapie realizacji przedsięwzięcia Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 23 konieczna będzie przebudowa sieci wodociągowej, napowietrznych linii telekomunikacyjnych oraz sieci telekomunikacyjnych i dostosowanie ich do projektowanego stanu zagospodarowania terenu. Pokrycie szatą roślinną W bezpośrednim sąsiedztwie drogi wojewódzkiej nr 653 występuje roślinność pól uprawnych i zieleń łąkowa. W rejonie zabudowy mieszkaniowej występują przydroŜne zadrzewienia i zakrzewienia oraz ogrody przydomowe. Na znacznym odcinku drogi nr 653 ciągną się rowy odwadniające, które wraz z poboczami porośnięte są m.in. przez zbiorowiska ruderalne z klasy Artemisietea vulgaris (bylica pospolita, oset kędzierzawy, szczaw tępolistny, wrotycz pospolity, wiesiołek pospolity). W bezpośrednim sąsiedztwie drogi nie występują drzewa pomnikowe ani cenne gatunki drzew. Przebudowa drogi, związana z jej poszerzeniem będzie wymagała wycięcia przydroŜnych drzew i krzewów kolidujących z przewidywanym zakresem prac. 3. 3.1. Rodzaj technologii Etap realizacji Realizacja przedsięwzięcia pociągać będzie za sobą wykonanie szeregu prac przygotowawczych oraz budowlanych związanych z uŜyciem cięŜkiego sprzętu budowlanego. W trakcie prac przygotowawczych zostaną wykarczowane krzewy dla poszerzenia drogi. Istnieje takŜe moŜliwość wycinki drzew kolidujących z terenem przewidzianym do poszerzenia drogi oraz drzew, których system korzeniowy będzie kolidować z budową skarp i przeciwskarp wzdłuŜ drogi. Zostanie równieŜ usunięta górna warstwa gleby, co wiąŜe się z moŜliwością wystąpienia erozji. Dlatego przewiduje się podjęcie działań zabezpieczających środowisko, które obejmować będą: − zapewnienie prawidłowego odwodnienia powierzchniowego terenu, aby nie dopuścić do powstawania zalewisk, − zabezpieczenie wód opadowych i ścieków z placu budowy przed przedostaniem się do nich substancji ropopochodnych i chemicznych, zagraŜających glebie oraz wodom gruntowym, − zabezpieczenie systemu korzeniowego oraz pni drzew, − zastosowanie środków technicznych i odpowiedniej organizacji robót podczas transportu materiałów budowlanych w celu ograniczenia emisji pyłu (np. stosowanie na skrzyni ładunkowej samochodów transportowych opończ) oraz czyszczenie dróg dojazdowych. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 24 Przykładowe czynności oraz zastosowany sprzęt budowlany przedstawiono w tabeli zamieszczonej poniŜej. Tabela 3 Rodzaj prac oraz wykorzystywany sprzęt Etap prac Zakres prac Wykorzystany sprzęt Roboty przygotowawcze Odtworzenie trasy i punktów wysokościowych przy liniowych robotach ziemnych Tachimetry, niwelatory, dalmierze, tyczki łaty, itp. Usunięcie drzew i krzewów Piły spalinowe, siekiery. Samochody cięŜarowe Usunięcie przepustów z rur betonowych Koparki, samochody cięŜarowe. Usunięcie warstw humusu Koparki podsiębierne, spycharki gąsienicowe, samochody cięŜarowe. Usunięcie znaków drogowych oraz barierek Samochody cięŜarowe. Wykonanie wykopów oraz przekopów Koparki podsiębierne, spycharki, samochody cięŜarowe. Wykonanie nasypów Koparki, spycharki, samochody cięŜarowe, walce samojezdne wibracyjne, zagęszczarki wibracyjne. Plantowanie powierzchni skarp i korony nasypów Koparki, spycharki, równiarki, zagęszczarki wibracyjne. Wykonanie przepustów rurowych Koparki, Ŝurawie samochodowe, sprzęt do zagęszczania, samochody cięŜarowe. Usunięcie nawierzchni asfaltowej. Frezarki drogowe, zamiatarki do usuwania sfrezowanego materiału, samochody cięŜarowe. Wykonanie podbudowy Samochody cięŜarowe, koparki, spycharki, zagęszczarki, rozściełacz Roboty ziemne Wykonanie podbudowy i nawierzchni Wykonanie asfaltowego Odwodnienie korpusu drogowego nawierzchni z betonu Samochody samowyładowcze z przykryciem, skrapiarki, rozściełacz, walec do wałowania powierzchni, urządzenia czyszczące. Wykonanie kanalizacji deszczowej Koparki podsiębierne, spycharki gąsienicowe, samochody cięŜarowe, zagęszczarki Wykonanie studni kanalizacyjnych Koparki, samochody cięŜarowe, betoniarki, sprzęt ręczny do robót ziemnych. Wykonanie obudowy kolektorów Zagęszczarki wibracyjne, sprzęt ręczny do robót ziemnych Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 25 Etap prac Zakres prac Wykorzystany sprzęt Prace wykończeniowe Umocnienie skarp i rowów Równiarki. Walce, ubijaki, wibratory samobieŜne, cysterny z wodą do zraszania, samochody cięŜarowe. Umocnienie przepustów rurowych Betoniarki, sprzęt do zagęszczania, samochody cięŜarowe. Umocnienie poboczy Równiarki, ładowarki czołowe, walce, zagęszczacze, samochody cięŜarowe. Oznakowanie drogi poziome i pionowe Pędzle, malowarki, spawarki, ręczny lub mechaniczny sprzęt do robót ziemnych. Nasadzenia zieleni Łopaty, samochody cięŜarowe. Roboty rozbiórkowe Młoty mechaniczne, frezarki, piły mechaniczne, łopaty, sprzęt do obróbki strumieniowo –ściernej, samochody cięŜarowe, koparki, Roboty remontowe Koparki, łopaty, spycharki, zagęszczarki, młoty mechaniczne, frezarki, piły mechaniczne, betoniarki, pompy do betonu, spawarki, giętarki, rusztowania Prace remontowe mostu Prace prowadzone będą tylko w porze dziennej tzn. w godzinach 600 – 2200. Warunki wykorzystania terenu w fazie budowy zostały uszczegółowione w pkt. 1.1 oraz w pkt 6. 3.1.1. Konstrukcja nawierzchni Dla rozpatrywanego odcinka drogi wojewódzkiej Nr 653 przewiduje się zastosowanie konstrukcji nawierzchni przystosowanej do obciąŜenia ruchem kat. KR3. 3.1.2. Technologia robót Technologia robót infrastrukturalnych Przebudowa urządzeń infrastruktury, niezbędna wobec występujących kolizji z poszerzeniem drogi, zostanie wykonana zgodnie z warunkami technicznymi określonymi przez właścicieli, co nie będzie stwarzało zagroŜenia dla środowiska i zdrowia ludzi, pod warunkiem wykonania robót zgodnie z projektem oraz przepisami BHP. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 26 Technologia robót ziemnych Roboty ziemne będą obejmowały usunięcie warstwy ziemi urodzajnej między innymi w miejscu przebudowywanych skrzyŜowań, budowy zatok autobusowych, ciągów pieszorowerowych, chodników, poszerzeń itp. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 9 września 2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. nr 165/2002, poz.1359) materiał uŜyty do robót ziemnych powinien spełniać kryteria dopuszczalnych wartości stęŜeń określonych w załączniku do wymienionego rozporządzenia dla gruntów grupy „B”. 3.2. Etap eksploatacji Koncepcja przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 653 na odcinku Bakałarzewo – Suwałki zakłada korektę przebiegu drogi głównej na łukach oraz zmianę szerokości jezdni. Przyjęto konstrukcję i technologię nawierzchni drogi dla kategorii ruchu KR3. Dotychczasowy sposób uŜytkowania drogi wojewódzkiej Nr 653 po zrealizowaniu planowanego przedsięwzięcia nie ulegnie zmianie. Przyjęte rozwiązania techniczne: poszerzenie drogi, korekta nienormatywnych promieni łuków, budowa zatok autobusowych, chodników i ciągów pieszo-rowerowych oraz wykonanie nowego oznakowania pionowego i poziomego, wyposaŜenie drogi w urządzenia bezpieczeństwa ruchu – oznakowane wysepki, wpłyną na poprawę warunków podróŜy oraz bezpieczeństwa i jakości Ŝycia mieszkańców. W trakcie dalszej eksploatacji drogi zaleca się ograniczenie stosowania środków chemicznych do zwalczania śliskości zimowej w celu zabezpieczenia wód gruntowych oraz powierzchniowych. 4. Ewentualne warianty przedsięwzięcia W fazie prac przedsięwzięcia: koncepcyjnych rozwaŜano następujące warianty planowanego Wariant 0 - bezinwestycyjny Jednym z moŜliwych wariantów w przypadku analizowanego przedsięwzięcia jest tzw. wariant zerowy, polegający na zachowaniu stanu istniejącego i niepodejmowaniu inwestycji na całym odcinku drogi. Przyjęcie takiego rozwiązania skutkować będzie stale pogarszającym się stanem jezdni omawianego odcinka drogi wojewódzkiej Nr 653, zwiększaniem zagroŜenia bezpieczeństwa w miarę wzrostu natęŜenia ruchu oraz pogarszaniem jakości Ŝycia mieszkańców miejscowości zlokalizowanych przy drodze. Dodatkowo obecny system odwodnienia drogi nie funkcjonuje prawidłowo. Wariant, w którym nie zostanie podjęta rozbudowa drogi wojewódzkiej 653 będzie polegał na pozostawieniu terenu w stanie istniejącym. Wariant ten nie będzie wywierał Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 27 dodatkowego oddziaływania na środowisko przyrodnicze, poza aktualnym oraz sukcesywnie wzrastającym niekorzystnym oddziaływaniem na powietrze, klimat akustyczny oraz środowisko glebowe, wynikającymi z obecnego funkcjonowania drogi. Brak działań inwestycyjnych oraz zachowanie obecnego stanu rzeczy jest rozwiązaniem niekorzystnym zarówno dla środowiska jak i zdrowia i bezpieczeństwa ludności. Wariant I Jest to wariant wynikający z danych wejściowych do projektowania: technicznych i ruchowych. ZałoŜeniem takiego rozwiązania jest wykonanie przebudowy istniejącej drogi nr 653 w śladzie istniejącej jezdni. Przebudowa drogi obejmuje wzmocnienie nawierzchni z przystosowaniem do przenoszenia obciąŜeń 100 kN/oś, poszerzenie drogi do szerokości 6,5 -7,0 m, przebudowę skrzyŜowań, wlotów dróg bocznych i drogowych obiektów inŜynierskich. Równolegle z planowaną przebudową zostaną wykonane korekty niwelety oraz łuków poziomych. Wariant II Zakres przebudowy przedmiotowego odcinka drogi oraz proponowane rozwiązania techniczne pokrywają się z wariantem 1. Ze względu na konieczność poprawy bezpieczeństwa oraz komfortu Ŝycia okolicznych mieszkańców, a takŜe z uwarunkowań środowiskowych, w wariancie tym wprowadzone zostały dodatkowe rozwiązania. W porównaniu do wariantu 1 wprowadzono dodatkowo rozbudowany ciąg pieszorowerowy. Projektowany ciąg pieszo-rowerowy będzie zlokalizowany po lewej stronie przebudowywanej drogi wojewódzkiej Nr 653 na odcinku od Bakałarzewa do Malinówki oraz na odcinku od m. Przebród do m. Suwałki. Poszerzenie jezdni i budowa ciągów pieszo-rowerowych wymusza konieczność przestawienia obiektów małej architektury nie zaliczanych do grupy zabytków województwa podlaskiego (przydroŜnych krzyŜy i kapliczek) w pobliŜe granicy pasa drogowego. Wprowadzenie ciągów pieszo-rowerowych spowoduje wzrost płynności jazdy pojazdów na drodze wojewódzkiej, a co za tym idzie zwiększenie bezpieczeństwa kierujących pojazdami oraz pieszych i rowerzystów. Dodatkowo upłynnienie jazdy spowoduje zmniejszenie emisji hałasu oraz substancji emitowanych do powietrza. Wariant III Zakres przebudowy przedmiotowego odcinka drogi oraz proponowane rozwiązania techniczne pokrywają się z rozwiązaniami przedstawionymi w wariancie 1 oraz 2. Uwzględnia on w pełni dodatkowe elementy wynikające z uwarunkowań środowiskowych, a mianowicie budowę kanalizacji deszczowej w m. śyliny i elementów odwodnieniowych w m. Przebród oraz budowę zbiornika odparowującego między m. Przebród a m. Suwałki, do Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 28 którego odprowadzane będą wody opadowe z jezdni. Projektowany zbiornik będzie umoŜliwiał odparowanie wody, oczyszczonej przy pomocy rowów trawiastych. Takie rozwiązanie wyeliminuje moŜliwość odprowadzania wód opadowych na teren przyległy w sposób niekontrolowany. Wariant ten zakłada równieŜ przebudowę przepustu w rejonie miejscowości Zajączkowo-Folwark, tak aby funkcjonował równieŜ jako przepęd dla bydła. Wariant 3 – wskazuje się jako optymalny w aspekcie ochrony środowiska. Wariant ten zapewnia uzyskanie oczekiwanych celów uŜytkowych oraz minimalizację niekorzystnych oddziaływań na środowisko i zdrowie ludzi. Rozwiązanie wg tego wariantu zostało przedstawione na rysunku nr 2. Wariant 3 jest jednocześnie wariantem rekomendowanym przez Wnioskodawcę do dalszych prac projektowych. 5. 5.1. Przewidywane ilości wykorzystywanej wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii Faza realizacji W fazie realizacji pobór wody, surowców, materiałów, paliw oraz energii będzie wiązał się wykonaniem robót budowlanych. W tabeli poniŜej przedstawiono przewidywany bilans masowy. Tabela 4 ZuŜycie materiałów i surowców w fazie realizacji inwestycji Lp. Wielkość Jednostka Wartość szacunkowa Materiały i surowce 1. Kruszywa łamane i naturalne [m3] ok. 20 tys. 2. Mieszanka mineralno-bitumiczna [m3] ok. 21 tys. 3. Grunt stabilizowany cementem [m3] ok. 70 tys. 4. Ziemia na nasypy [m3] ok. 50 tys. 3 5. Woda do zraszania [m ] ok. 1,5 tys. 6. Kostka brukowa [m2] ok. 0,8 tys. 7. Płyty betonowe chodnikowe [m2] ok. 4 tys. W stanie obecnym brak jest moŜliwości jednoznacznego określenia zuŜycia energii, paliw oraz wody. Wielkość zuŜycia zaleŜeć będzie od wielu czynników m.in. od ilości oraz stanu technicznego sprzętu budowlanego, sposobu wykonywania prac, wyszkolenia oraz dyscypliny pracowników (wyłączanie urządzeń podczas przerw w pracy). W związku Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 29 z powyŜszym w niniejszym wspomnianych wielkości. 5.2. − − − − opracowaniu odstąpiono od ilościowego wyznaczenia Faza eksploatacji Faza eksploatacji będzie pociągała za sobą wykorzystanie: wody – do oczyszczania ulic. ZaleŜeć będzie od częstotliwości oczyszczania drogi, materiałów w postaci piasku lub soli – do utrzymania drogi w przejezdności w okresie zimy. Wielkość zuŜycia zaleŜy od: okresu trwania zimy, temperatury zewnętrznej, wielkości opadów śniegu, materiałów w postaci farb – do odnowy oznakowania oraz elementów konstrukcyjnych drogi. Wielkość zuŜycia zaleŜna od częstotliwości prac renowacyjnych. paliw – do napędu pojazdów silnikowych poruszających się po drodze. Ilość zuŜywanych paliw uzaleŜniona będzie od natęŜenia ruchu, rodzaju pojazdów oraz ich stanu technicznego. 6. Przewidywane rozwiązania chroniące środowisko 6.1. Faza realizacji 6.1.1. Ochrona powierzchni ziemi Na etapie przebudowy odcinka drogi wpływ na powierzchnię ziemi będzie znacznie mniejszy niŜ w przypadku budowy nowego odcinka i dotyczyć będzie przede wszystkim pasa drogowego. Ingerencja w wierzchnią warstwę powierzchni ziemi będzie wiązała się z wykonywaniem prac ziemnych przy przebudowie szerokości jezdni oraz przebudową rowów odwadniających. W trakcie prac zostaną wykonane wykopy w celu usunięcia części ziemi oraz kamieni. Po zakończeniu przebudowy teren zostanie zniwelowany, zebrana warstwa humusu zostanie rozplantowana, a następnie zostanie obsiana trawą. Na niektórych odcinkach istnieje moŜliwość obsadzenia zielenią niskiej i średniej wysokości. Dla minimalizacji wpływu przebudowy omawianego odcinka na stan powierzchni ziemi zastosowane zostaną następujące rozwiązania: − ograniczenie zakresu prac ziemnych do terenów pasa drogowego. Unikanie czasowego składowania mas ziemnych i wytworzonych odpadów poza pasem drogowym, − zakaz składowania mas ziemnych, odpadów oraz lokalizacji baz materiałowych i zaplecza technicznego budowy na terenie Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 30 − − − − − − − − Rospudy” w m. Zajaczkowo-Folwark, którego granica znajduje się ok. 40 m od pasa drogowego, zagospodarowanie humusu i mas ziemnych w miejscu budowy, usuwanie i składowanie warstwy gleby z terenów wykopów do późniejszego wykorzystania na miejscu w celu rekultywacji terenów przekształconych w trakcie robót budowlanych oraz do plantowania skarp, minimalizacja powierzchni odsłoniętych oraz czasu odsłonięcia w celu zapobiegania erozji, organizacja placu budowy i zaplecza, pozwalająca na minimalizowanie wpływu cięŜkiego sprzętu na strukturę gruntu np. poprzez wyłoŜenie płytami betonowymi celem ochrony wierzchniej warstwy gleby przed zanieczyszczeniem, zastosowanie maszyn budowlanych w dobrym stanie technicznym, a co za tym idzie eliminowanie moŜliwości wycieku paliwa oraz olejów roboczych, transport materiałów pylących z zastosowaniem przykrycia plandekami, wytwarzanie mieszanek oraz mas bitumicznych poza placem budowy oraz dowóz środkami transportu, przystosowanymi do takiego transportu właściwa gospodarka odpadami powstającymi podczas robót realizowana poprzez magazynowanie odpadów w specjalnie przystosowanych pojemnikach zapobiegających rozprzestrzenianiu się ich na placu budowy. Szczegółowy opis gospodarki odpadami zawarto w punkcie 7.1.3. 6.1.2. Ochrona wód powierzchniowych i podziemnych Wody podziemne Zakres prac związanych z przebudową drogi oraz przebudową skrzyŜowań nie wymaga wykonywania głębokich wykopów, co mogłoby mieć niekorzystny wpływ na poziom wód gruntowych i zmianę spływu wód podziemnych. W związku z tym, Ŝe przebudowywana droga wojewódzka nr 653 w m. Przebród przebiega obok strefy ochrony bezpośredniej ujęć wody, proponuje się, aby teren drogi wojewódzkiej w bezpośrednim sąsiedztwie działki oznaczonej w Miejscowym Planie Zagospodarowania Przestrzennego części wsi Przebród jako 18W – teren ujęcia wody, traktować ze szczególną ostroŜnością – porównywalnie z obszarem strefy ochrony pośredniej ujęć wody, gdzie zgodnie z ustawą Prawo wodne (Dz. U. Nr 239 poz. 2019 z późn. zm.) zabrania się m.in.: − wprowadzania ścieków do wód lub do ziemi, − rolniczego wykorzystania ścieków, − wykonywania robót melioracyjnych i wykopów ziemnych, − lokalizowania składowisk odpadów komunalnych, niebezpiecznych, innych niŜ niebezpieczne i obojętne oraz obojętnych, − mycia pojazdów mechanicznych, − urządzania parkingów, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 31 Na pozostałym obszarze prowadzone prace nie będą stanowiły zagroŜenia dla stosunków wodnych na terenach przyległych. W związku z powyŜszym nie zachodzi potrzeba stosowania specjalnych środków ochrony. Wody powierzchniowe PoniewaŜ planowana przebudowa drogi i skrzyŜowań dotyczy istniejącej infrastruktury, dlatego ewentualne zagroŜenia dla wód powierzchniowych obejmą fazę realizacji. Na etapie budowy głównymi przyczynami zanieczyszczenia wód mogą być: − spływy deszczowe i roztopowe z terenu budowy oraz wypłukiwane zanieczyszczenia z materiałów uŜywanych do budowy drogi (np. z mas bitumicznych), − nieodpowiednio składowane materiały budowlane oraz materiały stosowane w pracach nawierzchniowych, wykończeniowych i przy zabezpieczeniach antykorozyjnych, − niewłaściwa lokalizacja zaplecza budowy bądź nieodpowiednio zorganizowane zaplecze sanitarne, − zanieczyszczenia wód substancjami chemicznymi (w szczególności ropopochodnymi) wyciekającymi z maszyn. Skutecznym zabiegiem ochronnym przed wyŜej wymienionymi oddziaływaniami jest prawidłowa organizacja robót i placu budowy, uwzględniająca wymienione poniŜej rozwiązania. Odpowiedzialność w tym zakresie spada na wykonawcę robót, który powinien sporządzić projekt organizacji prac i placu budowy uwzględniając odpowiednie zabezpieczenia, wymienione poniŜej. Na etapie budowy przewiduje się zastosowanie następujących rozwiązań oraz środków zabezpieczających: − ograniczanie szerokości pasa zajętego pod plac budowy do minimum, − lokalizacja zaplecza budowy poza terenami wraŜliwymi na zanieczyszczenia – dolinami cieków wodnych i ich terenami przybrzeŜnymi oraz poza terenem ujęcia wody w m. Przebród i Obszarem Chronionego Krajobrazu w m. Zajączkowo-Folwark i Orłowo, − zakaz zasypywania cieków wodnych oraz zmniejszania powierzchni przepływu, − uszczelnienie terenu przeznaczonego na zaplecze budowy i bazę materiałową oraz zapewnienie przez wykonawcę robót dostępności sorbentów, − zabezpieczenie wód powierzchniowych przed zamuleniem zanieczyszczeniami wypłukiwanymi z placu budowy w trakcie prowadzonych prac mostowych i w okresie uŜytkowania mostu tymczasowego poprzez stosowanie np. folii technicznej HDPE lub PVC, − zakaz stosowania sprzętu budowlanego o złym stanie technicznym, z którego następują ubytki płynów, − zakaz naprawy sprzętu budowlanego w miejscu wykonywanych prac, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 32 − − − − tankowanie maszyn budowlanych ze szczególną ostroŜnością, poza wykopami, zakaz pozostawiania w miejscu prowadzonych prac ziemnych jakichkolwiek odpadów, w tym w szczególności pojemników z substancjami niebezpiecznymi, wyposaŜenie zaplecza budowy w system odbioru ścieków bytowych w postaci np. przenośnych sanitariatów, wykonywanie prac budowlanych na moście na rzece Szczeberka i przepuście na rzece Czerwonka z zastosowaniem środków zabezpieczających wody rzeki (np. stosowanie folii technicznej). Prawidłowa realizacja przedsięwzięcia związana jest z przestrzeganiem ostrych reŜimów technologicznych, zastosowaniem wysokiej jakości sprzętu i materiałów budowlanych. 6.1.3. Ochrona flory i fauny Przedmiotowy odcinek drogi, jaki poddany zostanie przebudowie leŜy na terenie w niewielkim stopniu zurbanizowanym. Większą część obszarów zlokalizowanych wokół omawianego odcinka zajmuje luźna zabudowa wiejska i pola uprawne. W fazie robót przygotowawczych konieczne będzie usunięcie drzew kolidujących z projektowanymi robotami. Wycinka części drzew konieczna jest takŜe ze względu na niszczenie przez system korzeniowy elementów drogi tj. nawierzchni, poboczy oraz rowów przydroŜnych. Dodatkowo drzewa zagraŜają bezpieczeństwu ruchu drogowego. Wycinka drzew będzie równieŜ konieczna w przypadku, gdy podczas budowy skarp i przeciwskarp zostanie naruszony ich system korzeniowy. W pozostałych przypadkach drzewa te pozostaną w stanie istniejącym. W ramach planowanej inwestycji przewiduje się wycięcie ok. 1000 sztuk drzew kolidujących z zakresem prac budowlanych. W związku z wycinką drzew planuje się nasadzenia nowych drzew. PoniewaŜ w trakcie wykonywania robót budowlanych moŜe wystąpić zagroŜenie dla pozostałego, istniejącego drzewostanu w sąsiedztwie placu budowy, proponuje się zastosowanie osłon pni oraz bryły korzeniowej, aby nie dopuścić do ich uszkodzenia. W fazie prac ziemnych z pasa przydroŜnego inwestycji zostanie zebrana warstwa ziemi wraz z porastającą ją trawą. PoniewaŜ aktualny stan zieleni niskiej znajdującej się na terenie przeznaczonym pod planowaną inwestycję nie przedstawia szczególnych walorów przyrodniczych, przekształcenie stanu zieleni niskiej nie będzie istotnym oddziaływaniem na środowisko. NaleŜy jednak moŜliwie maksymalnie zawęŜać pas budowy, co pozwoli ograniczyć bezpośrednie zniszczenie roślin. W celu ochrony środowiska przyrodniczego w fazie budowy podjęte zostaną następujące środki ochronne: − maksymalne zawęŜenie pasa budowy w celu ochrony występujących w pobliŜu prowadzenia robót roślin, − nasadzenie nowych drzew, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 33 − − roboty związane z przebudową przepustów będą wykonywane z zachowaniem w maksymalnym stopniu roślinności przybrzeŜnej na ciekach wodnych oraz osadów dennych, zastosowanie osłon pni oraz bryły korzeniowej drzew naraŜonych na uszkodzenia mechaniczne powstałe podczas robót budowlanych. 6.1.4. Ochrona dóbr kultury i wartości historycznych W liniach rozgraniczających analizowanego odcinka istniejącej drogi wojewódzkiej nr 653 nie są zlokalizowane obiekty architektury, ani inne kulturowe objęte ochroną konserwatorską, natomiast w strefie oddziaływania planowanego przedsięwzięcia w PodŜylinach zlokalizowane są następujące obiekty objęte ochroną konserwatorską: - kościół par. p.w. MB Częstochowskiej, drewn., 1926, nr rej.: 505 z 20.06.1986 - dzwonnica, szach., nr rej.: j.w. − − − − − − − − − Rozwiązania oraz działania chroniące środowisko na etapie realizacji przedsięwzięcia: wykonanie fotograficznej inwentaryzacji kapliczek zakwalifikowanych do przeniesienia, w celu umoŜliwienia ich odbudowy transport elementów składowych kapliczek oraz krzyŜy ze szczególną ostroŜnością, tak aby nie uszkodzić Ŝadnego z nich, magazynowanie elementów składowych kapliczek i krzyŜy w miejscu zabezpieczonym przed ich uszkodzeniem i kradzieŜą, odbudowa kapliczek ze szczególną starannością, zgodnie z ich pierwotnymi parametrami utrwalonymi w dokumentacji fotograficznej, prowadzenie prac ziemnych w obszarze pasa drogowego, unikanie czasowego składowania mas ziemnych i wytworzonych odpadów poza pasem drogowym, zakaz lokalizacji zaplecza budowy w pobliŜu kościoła i dzwonnicy w PodŜylinach, stosowanie szczególnej ostroŜności podczas pracy cięŜkiego sprzętu w pobliŜu lokalnych kapliczek oraz obiektów objętych ochroną konserwatorską, zabezpieczenie przydroŜnych kapliczek przed moŜliwością mechanicznego uszkodzenia oraz zapylenia, Planowane przedsięwzięcie zakłada przebudowę istniejącej drogi wojewódzkiej nr 653 bez zmiany jej przebiegu, co wiąŜe się z podobnym jak do tej pory oddziaływaniem drogi na znajdujące się w jej otoczeniu obiekty objęte ochroną konserwatorską. Zastosowanie szczególnej ostroŜności podczas rozbierania, przenoszenia i odtworzenia kapliczek i krzyŜy nie wpłynie na pogorszenie ich stanu technicznego, a dzięki przeniesieniu ich w miejsce zlokalizowane w dalszej odległości od drogi, zmniejszą się negatywne skutki oddziaływania drogi. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 34 W związku z powyŜszym planowana inwestycja nie będzie stanowić zagroŜenia i nie będzie oddziaływać negatywnie w większym niŜ do tej pory stopniu na dobra materialne, zabytki chronione i krajobraz kulturowy. 6.1.5. Ochrona przed hałasem i drganiami Etap budowy będzie związany z emitowaniem hałasu powstałym na skutek prowadzenia prac budowlanych w ciągu drogi wojewódzkiej Nr 653 (odcinek o łącznej długości około 15,6 km). Generalnie podczas robót drogowych źródłami hałasu będą: − samochody cięŜarowe dostarczające materiały budowlane i odbierające niewykorzystane materiały budowlane oraz ziemię z wykopów, − sprzęt cięŜki w postaci: • koparko-ładowarek, • spychaczy, • dźwigów, • kruszarek, • urządzeń wibracyjnych do zagęszczania mas ziemnych i skalnych, • ręcznego sprzętu mechanicznego. Budynkami najbardziej naraŜonymi na hałas, który powstanie w wyniku przeprowadzanych prac budowlanych, będą obiekty zlokalizowane w najbliŜszej odległości od terenu placu budowy. UciąŜliwość akustyczna spowodowana pracami budowlanymi przy drodze wojewódzkiej nr 653 będzie zatem zwiększona w następujących miejscach występowania budynków mieszkalnych: m. Malinówka, m. Kamionka Poprzeczne, m. Zajączkowo, m. Orłowo, m. śyliny oraz w m. Przebród. Dodatkowo naleŜy zwrócić uwagę na to, Ŝe podczas wykonywania robót drogowych, w szczególności usytuowanych w bezpośrednim sąsiedztwie budynku, praca urządzeń wibracyjnych moŜe generować drgania uciąŜliwe dla ludzi. Dotyczy to w szczególności budynków niskich, wznoszonych metodą tradycyjną. Oddziaływania takie będą krótkotrwałe. W związku z powyŜszym zaleca się, aby roboty budowlane były wykonywane z ograniczeniem do minimum uŜycia sprzętu wibracyjnego w sąsiedztwie najbliŜej usytuowanych budynków mieszkalnych. W związku z tym, Ŝe roboty drogowe wiązać się będą z uciąŜliwością akustyczną, w celu zminimalizowania jej wpływu zaleca się: − prowadzenie prac związanych z emisją hałasu jedynie w porze dziennej – w szczególności w pobliŜu zabudowy mieszkaniowej, − niedopuszczenie do sytuacji, w której urządzenia o duŜej wartości poziomu mocy akustycznej (tzn. takie, które emitują dźwięk o duŜym natęŜeniu – m.in. ręczne kruszarki do betonu, młoty, a takŜe pozostałe wymienione w tabeli nr 3) będą pracowały równocześnie w bliskim połoŜeniu względem zabudowy mieszkaniowej, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 35 Zastosowanie powyŜszych zaleceń powinno zminimalizować wpływ robót budowlanych na środowisko przyrodnicze i zdrowie ludzi. UciąŜliwość wynikająca z prowadzenia robót będzie istotna, ale o charakterze lokalnym, oraz krótkotrwała i odwracalna. W sąsiedztwie obiektów zabytkowych, wymienionych w punkcie 1.3.2 „Dobra kulturowe i historyczne”, zaleca się ograniczenie do niezbędnego minimum stosowanie sprzętu budowlanego, który generuje drgania. 6.1.6. Ochrona przed zanieczyszczeniem powietrza Faza przebudowy kaŜdego odcinka drogowego związana jest nieodzownie z uciąŜliwością dla powietrza atmosferycznego. Substancjami, które wpływają na lokalne pogorszenie stanu jakości powietrza atmosferycznego są głównie: pył powstający podczas robót ziemnych, spaliny pochodzące z silników maszyn i środków transportu, a takŜe substancje odorowe, których emisja związana jest z układaniem mas bitumicznych. Wymienione uciąŜliwości powstawać będą w fazie prowadzenia robót budowlanych i będą miały charakter krótkotrwały i przejściowy. Jednocześnie emisja substancji do powietrza z wspomnianych operacji będzie miała charakter niezorganizowany. W celu ograniczenia emisji substancji do powietrza na etapie realizacji inwestycji naleŜy: − masy bitumiczne transportować samochodami, w których skrzynia ładunkowa wyposaŜona będzie w opończę ograniczającą emisję oparów asfaltów, − transportować materiały pylące samochodami, których skrzynia ładunkowa wyposaŜona zostanie w opończę ograniczającą pylenie transportowanego materiału, − stosować gotowe mieszanki do podbudowy wytwarzane w wytwórniach poza miejscem inwestycji, − utrzymywać drogi dojazdowe w odpowiednim stanie czystości, nie stwarzającym moŜliwości nadmiernego pylenia, − wyłączać silniki pojazdów samochodowych oraz maszyn roboczych w trakcie przerw od pracy, − racjonalnie gospodarować masami bitumicznymi. 6.2. Faza eksploatacji 6.2.1. Rozwiązania chroniące powierzchnię ziemi Ochrona powierzchni ziemi realizowana będzie m.in. poprzez systematyczne usuwanie odpadów generowanych przez poruszające się drogą pojazdy, w tym najgroźniejsze dla gleb, odpady niebezpieczne. W przypadku jeŜeli słuŜby drogowe stwierdzą wyciek do gleby substancji niebezpiecznej (np. olej silnikowy z porzuconego przy drodze zbiornika), konieczne będzie usunięcie zanieczyszczonej warstwy gleby i zastąpienie jej warstwą nową. Skuteczność działania będzie zaleŜeć od czasu zdeponowania substancji w glebie. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 36 Ochrona powierzchni ziemi wiązać się będzie równieŜ z jak najszybszym działaniem związanym z usunięciem ewentualnych skutków awarii tj. wyciek substancji niebezpiecznych z pojazdu, który uległ kolizji. Szczególną uwagę naleŜy zwrócić na warstwę gleby i grunty zanieczyszczone np. na skutek wycieku paliw, czy olejów. Zanieczyszczony grunt powinien być natychmiast usuwany i zastąpiony gruntem czystym. Grunt zanieczyszczony powinien zostać przekazany do utylizacji przez uprawnione do tego firmy. Dodatkowo wpływ na powierzchnię gleby będzie miało zimowe utrzymanie drogi polegające na stosowaniu soli drogowej. PodwyŜszone zasolenie gleb będzie notowane na skarpach nasypów oraz na skarpach i dnie rowów odwadniających. − − − − − − Rozwiązania oraz działania chroniące środowisko na etapie eksploatacji: systematyczne usuwanie odpadów zdeponowanych w pasie drogowym, zapewnienie stabilności skarp i nasypów, w przypadku stwierdzenia zanieczyszczenia gruntu substancją niebezpieczną, usunięcie skaŜonego gruntu i zastąpienie go nową warstwą, udział w usuwaniu skutków wypadków drogowych specjalistycznego sprzętu pozwalającego na szybką i skuteczną akcję ograniczającą moŜliwość skaŜenia gruntów, odpowiedni dobór mieszanek do zwalczania śliskości eliminujący maksymalnie stosowanie soli drogowej, zastosowanie do obsadzania rowów odwadniających gatunków traw odpornych na zasolenie (w przypadku konieczności zastosowania chemicznej metody zwalczania śliskości). W celu zabezpieczenia środowiska glebowego wzdłuŜ analizowanej drogi powinny być zachowane następujące zasady ochrony: − zatrzymanie jak największej ilości wody na danym terenie przez wyposaŜenie rowów w zastawki i przegrody, co wpłynie korzystnie na bilans wodny gleb, − w przypadku lokalizacji w rejonie trasy na przykład: stacji paliw, parkingów, stanowisk obsługi pojazdów, itp. powinny być one wyposaŜone w infrastrukturę uniemoŜliwiającą przenikanie zanieczyszczeń do środowiska glebowego. Urządzenia powinny być sprawne i naleŜycie konserwowane, − ograniczenie stosowania mieszanek chemicznych do zwalczania śliskości zimowej. 6.2.2. Rozwiązania chroniące wody powierzchniowe i podziemne Eksploatacja omawianego odcinka drogi wojewódzkiej Nr 653 będzie się wiązać z oddziaływaniem na wody powierzchniowe i podziemne w wyniku odprowadzania wód opadowych i roztopowych z terenu jezdni oraz poboczy. Rozwiązania oraz działania chroniące środowisko na etapie eksploatacji: − szczelna nawierzchnia jezdni o nawierzchni bitumicznej, która wyeliminuje przenikanie i wsiąkanie wód opadowych w grunt, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 37 − − − − − − odpowiednie spadki podłuŜne i poprzeczne jezdni, odwadnianie drogi za pomocą przydroŜnych rowów trawiastych, w których następować będzie częściowe samooczyszczenie na skutek procesów sedymentacyjnych, filtracji oraz procesów biochemicznych, odwadnianie drogi na terenie wsi śyliny za pomocą kanałów deszczowych, z których wody opadowe będą kierowane do osadników, w których następować będzie oczyszczenie z zawiesin ogólnych, umocnienie dna rowów przydroŜnych warstwą gliny, co zminimalizuje, moŜliwość przenikania wód opadowych do wód gruntowych, utrzymanie systemu odwodnieniowego w dobrym stanie technicznym poprzez systematyczne wykaszanie trawy w rowach odwadniających, udraŜnianie rowów, czyszczenie studzienek osadowych i osadników itp. maksymalne wyeliminowanie tzw. chemicznego zwalczania śliskości w okresie zimowym. 6.2.3. Rozwiązania chroniące florę i faunę Ochrona roślinności podczas eksploatacji drogi będzie polegała na systematycznej pielęgnacji trawników porastających skarpy drogi i rowy odwadniające. Dodatkowo pielęgnacji poddawana będzie przydroŜna roślinność średnia i drzewa. PoniewaŜ poszerzenie drogi będzie wymagało wycinki drzew, dlatego niezbędne będzie takŜe dokonanie nowych nasadzeń. Rozwiązania oraz działania chroniące środowisko na etapie eksploatacji przedsięwzięcia: − pielęgnacja trawy porastającej przydroŜne rowy odwadniające poprzez systematyczne wykaszanie, − pielęgnacja roślinności średniej oraz drzew poprzez systematyczne przycinanie gałęzi, − przebudowa mostu na przepust w m. Malinówka oraz przebudowa mostu w m. śyliny w sposób zapewniający moŜliwość przemieszczania się zwierząt małych i średnich wzdłuŜ skarp cieku. 6.2.4. Rozwiązania chroniące dobra kultury Planowane przedsięwzięcie zakłada przebudowę istniejącego odcinka drogi wojewódzkiej Nr 653 bez zmiany jej przebiegu, zatem planowana inwestycja nie powinna stanowić większego niŜ dotychczas zagroŜenia i nie będzie oddziaływać negatywnie w większym stopniu na dobra materialne, zabytki chronione i krajobraz kulturowy. 6.2.5. Rozwiązania chroniące przed hałasem Zasięg i wielkość oddziaływania akustycznego dróg związana jest bezpośrednio z jej lokalizacją względem obszarów podlegających ochronie przed hałasem. Wspomniane rodzaje terenów chronionych akustycznie są zamieszczone w rozporządzeniu Ministra Środowiska Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 38 z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku, i zalicza się do nich tereny przeznaczone: − pod zabudowę mieszkaniową, − pod szpitale i domy opieki społecznej, − pod budynki związane ze stałym lub czasowym pobytem dzieci i młodzieŜy, − na cele uzdrowiskowe, − na cele rekreacyjno-wypoczynkowe, − na cele mieszkaniowo-usługowe. Dla tych rodzajów terenów określa się zróŜnicowane dopuszczalne poziomy hałasu, określone wskaźnikami hałasu LAeq D, LAeq N oraz okresy, do których odnoszą się poziomy hałasu jako czas odniesienia. W strefie oddziaływania planowanej przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 653 zlokalizowane są odcinkowo tereny, które podlegają ochronie przed hałasem. Pierwsza linia zabudowy tych terenów usytuowana jest w następujących miejscowościach: w m. Malinówka, m. Kamionka Poprzeczne, m. Zajączkowo, m. Orłowo, m. śyliny, oraz w m. Przebród. NajbliŜej zlokalizowana, względem krawędzi jezdni, istniejąca zabudowa znajduje się w miejscowościach śylina i Przebród. W związku z tym proponuje się wprowadzić dodatkowe środki ograniczające wpływ hałasu. O tym, czy występują przekroczenia dopuszczalnych wartości, w głównej mierze decydują następujące parametry i elementy: − usytuowanie terenów podlegających ochronie akustycznej względem drogi, − wielkość natęŜenia ruchu (w tym szczególnie istotnym jest wielkość udziału w ruchu pojazdów zaliczanych do tzw. klasy cięŜkiej), − rodzaj nawierzchni, − płynność ruchu, − parametry geometryczne drogi, takie jak: • liczba pasów ruchu, • szerokość pasów ruchu, • pochylenie podłuŜne drogi, W niniejszym opracowaniu przeanalizowano następujące zagadnienia chroniące środowisko przed hałasem w odniesieniu do realizowanego przedsięwzięcia: a) zastosowanie nowoczesnej konstrukcji nawierzchni Stan nawierzchni oraz jej rodzaj ma bardzo duŜy wpływ na emisję hałasu. Zniszczenia nawierzchni (spękania i ubytki warstwy ścieralnej, oraz koleiny) generują dodatkową emisję hałasu. Zatem przebudowa lub remont nawierzchni moŜe w znaczącym stopniu zmniejszyć wielkość emitowanego hałasu. PoniŜej przedstawiono przykładowe wartości poprawki, o jakie moŜe się zmienić poziom mocy akustycznej przypadający na 1mb drogi w zaleŜności od nawierzchni jezdni: Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 39 Tabela 5 Wartości poprawek w zaleŜności od nawierzchni drogi Rodzaj nawierzchni Wartość poprawki, dB (przy prędkościach 40÷60 km/h) Asfalt porowaty z więcej niŜ 15% porów Beton asfaltowy (o uziarnieniu do 8mm) Gładki asfalt, beton asfaltowy Beton uzbrojony siatką metalową Beton lub szorstki asfalt Brukowiec kamienny gładki Brukowiec kamienny szorstki 0 0 0 +1 +1,5÷2 +2,5÷3 +4,5÷6 Wartość poprawki, dB (przy prędkościach powyŜej 60 km/h) -4 -2 0 +1 +2 +3 +6 Planowana do zastosowania w analizowanym przedsięwzięciu nawierzchnia z betonu asfaltowego jest bardzo korzystnym rozwiązaniem. NaleŜy dąŜyć do zastosowania warstwy ścieralnej z betonu asfaltowego lub mieszanki mastyksowo-grysowej o uziarnieniu <0/16, co umoŜliwi zmniejszenie poziomu emisji hałasu o ok. 1,5 – 3 dBA, w zaleŜności od prędkości pojazdów. b) organizacja ruchu, Organizacją ruchu pojazdów moŜna sterować wielkość emisji hałasu m.in. poprzez uspokojenie ruchu. Głównym celem jest ograniczenie prędkości pojazdów, co pośrednio powoduje zmniejszenie emisji hałasu. Środkami zapewniającymi to rozwiązanie jest: stosowanie oznakowania pionowego, w postaci ograniczenia prędkości; foto- i wideo-radary połączone z odpowiednim oznakowaniem. W analizowanym przedsięwzięciu proponuje się zastosowanie rozwiązania w postaci zaprojektowanych wysepek kanalizujących ruch. Spowoduje to zmniejszenie prędkości poruszających się pojazdów i moŜe stanowić alternatywę do stosowania oznakowania pionowego. c) stosowanie ekranów akustycznych, Rozwiązanie to stanowi najpowszechniej stosowany sposób ochrony przed hałasem ze względu na m.in. małą zajętość terenu, łatwość montaŜu, dobrą efektywność pod warunkiem prawidłowego rozwiązania itp. W analizowanym przypadku, zasadniczym ograniczeniem moŜliwości zastosowania ekranów jest częstotliwość występowania indywidualnych miejsc dostępu do drogi wojewódzkiej z posesji. W takim przypadku nie moŜna zachować ciągłości ekranów (warunkiem koniecznym jest, aby długość ekranu „ciągłego” znacznie przekraczała rozmiar liniowy obiektu chronionego) co spowoduje, Ŝe ekrany takie są nieefektywne. Nie przewiduje się zatem budowy ekranów akustycznych, ze względu m.in. na obsługę komunikacyjną nieruchomości bezpośrednio z drogi wojewódzkiej. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 40 6.2.6. Rozwiązania chroniące przed drganiami Podczas przejazdu pojazdów samochodowych (zwłaszcza pojazdów zaliczanych do klasy cięŜkiej) po drodze mogą zostać wygenerowane drgania mechaniczne, które zostaną przekazane na sąsiadujące obiekty (w szczególności budynki mieszkalne). Czynnikami powodującymi takie zjawisko są m.in.: zmiana sił kontaktowych między kołami pojazdu i powierzchnią jezdni, ciśnieniowa fala powietrza powstająca w wyniku przejazdu pojazdów. Kryteria oceny wpływu drgań na warunki przebywania ludzi w budynku określono w PNB-02171:1988. Podano tam dopuszczalne wartości parametrów drgań mechanicznych, przy których wystąpieniu zapewniony będzie wymagany komfort przebywania ludzi w pomieszczeniu o zróŜnicowanym przeznaczeniu. Natomiast ocenę szkodliwości drgań przekazywanych przez podłoŜe na budynki zawarto w PN-B-02170:1985. 6.2.7. Rozwiązania chroniące przed zanieczyszczeniem powietrza Na stan jakości powietrza atmosferycznego podczas eksploatacji drogi ma wpływ stan techniczny pojazdów poruszających się po drodze, rodzaj stosowanego paliwa oraz rodzaj silnika. Parametry te nie zaleŜą jednak od rozwiązań projektowych drogi, ani od zarządcy drogi, który nie moŜe zabronić korzystania z drogi pojazdom o starszej konstrukcji emitujących zwiększoną ilość substancji powstających podczas spalania paliwa. Od strony konstrukcyjnej drogi, ograniczenie oddziaływania na stan jakości powietrza odbywa się w sposób pośredni. W wyniku przeprowadzonej inwestycji nastąpi poprawa jakości nawierzchni jezdni co spowoduje zwiększenie płynności ruchu, a co za tym idzie ograniczy się częstość hamowania oraz zmniejszona zostanie kolizyjność odcinka. Zmniejszenie kolizyjności odcinka oraz miejsc hamowania pojazdów zostanie osiągnięte równieŜ poprzez umieszczenie przystanków komunikacji zbiorowej w zatokach autobusowych. Takie rozwiązanie pozwoli na zmniejszenie spalania paliwa w pojazdach, co z kolei spowoduje ograniczenie emisji substancji do powietrza. Kolejnym ze sposobów minimalizacji oddziaływania drogi na stan powietrza atmosferycznego w fazie eksploatacji jest jej utrzymanie w takim stanie czystości, aby maksymalnie ograniczyć moŜliwość wystąpienia emisji wtórnej pyłów. Dodatkowo pochylenie drogi na zdecydowanej części rozpatrywanego odcinka nie wykazuje znaczących wahań, co pozwoli na jednostajną pracę silnika podczas poruszania się pojazdów i nie będzie powodować zwiększonego zuŜycia paliwa potrzebnego do pokonania wzniesień, a co za tym idzie zwiększonej emisji substancji do powietrza powstających podczas spalania paliw. Rozwiązania oraz działania chroniące środowisko na etapie eksploatacji: − ograniczenie zuŜycia paliwa poprzez rozwiązanie konstrukcyjne drogi pozwalające na poprawę płynności ruchu, zmniejszenie częstości hamowania oraz kolizyjności odcinka, − utrzymanie drogi w stanie czystości pozwalającym na ograniczenie emisji wtórnej pyłów, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 41 − projektowana niweleta drogi na zdecydowanej części nie przewiduje znacznych pochyleń dzięki czemu ograniczone zostanie zuŜycie paliwa w pojazdach. Nie planuje się innych niŜ ww. sposobów ograniczenia emisji do środowiska podczas eksploatacji rozpatrywanego odcinka drogi. 7. Rodzaje i przewidywane ilości wprowadzanych do środowiska substancji lub energii przy zastosowaniu rozwiązań chroniących środowisko 7.1. Faza realizacji 7.1.1. Oddziaływanie na stan klimatu akustycznego Wielkość i zasięg emitowanego hałasu, z związku z prowadzonymi pracami budowlanymi będą uzaleŜnione od rodzaju i liczby uŜytego sprzętu. KaŜde urządzenie stanowiące źródło hałasu moŜna opisać poprzez podanie jego poziomu mocy akustycznej (LWA). Na podstawie wartości dopuszczalnych poziomu mocy akustycznej urządzeń zamieszczonych w rozporządzeniu w sprawie wymagań zasadniczych dla urządzeń uŜywanych na zewnątrz pomieszczeń w zakresie emisji do środowiska (Dz.U. 2006 Nr 32 poz. 223 z późniejszymi zmianami), przedstawiono poniŜej przykładowe parametry akustyczne ogólnie uŜywanych urządzeń i maszyn budowlanych: walec – LWA = 92÷108 dB, koparki, dźwigi budowlane – LWA = 93÷102 dB, spycharki – LWA = 105÷115 dB, ręczne kruszarki do betonu i młoty – LWA ≥ 105 dB, maszyny do zagęszczenia – LWA = 105÷115 dB. Na zasięg oddziaływania akustycznego bardzo duŜy wpływ ma, oprócz rodzaju i liczby źródeł hałasu, równieŜ i czas trwania prac budowlanych. Zaleca się ograniczenie czasu trwania robót budowlanych tylko do pory dziennej, w godzinach 600-22 00 7.1.2. Oddziaływanie na stan jakości powietrza Etap realizacji przedsięwzięcia będzie wpływał negatywnie na stan jakości powietrza atmosferycznego. Oddziaływanie to będzie jednak krótkotrwałe oraz lokalne. W wyniku prac związanych z przebudową omawianego odcinka będzie występowała emisja zarówno zorganizowana jak i niezorganizowana. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 42 Bezpośrednie, negatywne oddziaływanie będzie sprowadzało się do: − emisji pyłu powstającego podczas prac z uŜyciem sprzętu budowlanego, środków transportu itp., − emisji spalin z pojazdów dowoŜących materiały oraz maszyn drogowych, − emisji wtórnego pylenia powstającej podczas transportu pylistych materiałów budowlanych w bezdeszczowe dni, − emisji węglowodorów w trakcie układania i utwardzania nawierzchni bitumicznych. Dodatkowo realizacja inwestycji wiązać się będzie z pośrednim oddziaływaniem na stan powietrza atmosferycznego przez obiekty wytwarzające materiały wykorzystywane przy przebudowie drogi: wytwórnie betonu, mas bitumicznych, wyrobiska i składowiska kruszywa. Obiekty te będą źródłem lokalnej emisji takich substancji jak: pył zawieszony oraz węglowodory. PoniewaŜ wspomniane materiały będą dowoŜone na miejsce inwestycji z terenu wytwórni, emisje ww. substancji nie będą występować w sąsiedztwie rozpatrywanego odcinka drogi. Wymienione powyŜej potencjalne uciąŜliwości zostaną ograniczone do minimum poprzez stosowanie zabezpieczeń pojazdów przewoŜących materiały pylące oraz mieszanki bitumiczne, wytwarzane poza placem budowy. 7.1.3. Gospodarka odpadami Na etapie budowy źródłami odpadów będą: − roboty ziemne (wykopy, budowa nowych sieci uzbrojenia), − rozbiórki, przebudowy i remonty nawierzchni i podbudowy fragmentu istniejącej drogi (zrywna nawierzchnia betonowa i asfaltobetonowa z istniejących jezdni i przebudowywanych chodników, opakowania po wykorzystanych materiałach), − rozbiórka urządzeń infrastruktury (oznakowania drogi, barier ochronnych), − rozbiórka uszkodzonych lub skorodowanych elementów stalowych, − likwidacja kolizji z uzbrojeniem terenu (np. siecią telekomunikacyjną), − wycinka drzew i krzewów, − zaplecza budowy (odpady komunalne i komunalno podobne). W tabeli poniŜej przedstawiono charakterystykę przewidywanych do wytworzenia odpadów podczas prowadzenia prac budowlanych przedmiotowego odcinka. Klasyfikacja odpadów została przeprowadzona zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów. (Dz. U. Nr 112, poz. 1206). Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 43 Tabela 6 Zestawienie rodzajów odpadów przewidzianych do wytworzenia w wyniku prowadzenia prac budowlanych Odpad Kod Grupa, podgrupa, rodzaj Ilość ODPADY NIEBEZPIECZNE Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone 15 01 10* Grupa: Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Podgrupa: Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi) Rodzaj: Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności bardzo toksyczne i toksyczne) 0,5 Mg Sorbenty i materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne 15 02 02* Grupa: Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Podgrupa: Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne Rodzaj: Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym filtry olejowe nieujęte w innych grupach), tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne zanieczyszczone substancjami niebezpiecznymi (np. PCB) 0,2 Mg ODPADY INNE NIś NIEBEZPIECZNE Sorbenty i materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania, ubrania ochronne inne niŜ 15 02 02* 15 02 03 Grupa: Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach Podgrupa: Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania i ubrania ochronne Rodzaj: Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny do wycierania (np. szmaty, ścierki) i ubrania ochronne inne niŜ wymienione w 15 02 02 0,2 Mg Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 17 01 01 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika) Rodzaj: Odpady betonu oraz gruz betonowy z rozbiórek i remontów 100 m3 Odpady z remontów i przebudowy dróg: usunięte przepusty betonowe, krawęŜniki, 17 01 81 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) 1000 m3 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 44 Odpad Kod Grupa, podgrupa, rodzaj Ilość Podgrupa: Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika) Rodzaj: Odpady z remontów i przebudowy dróg piasek, odpady z rozbiórki podbudowy istniejącej drogi Drzewa oraz krzewy 17 02 01 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych Rodzaj: Drewno 1 000 Mg Tworzywa sztuczne 17 02 03 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych Rodzaj: Tworzywa sztuczne 1,0 Mg Odpady asfaltu z frezowania nawierzchni 17 03 02 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Odpady asfaltów, smół i produktów smołowych Rodzaj: Asfalt inny niŜ wymieniony w 17 03 01 7 500 m3 śelazo i stal: barierki ochronne, tablice znaków, słupki do znaków drogowych itp. 17 04 05 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali Rodzaj: śelazo i stal 30,0 Mg Kable inne niŜ wymienione w 17 04 10 17 04 11 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali Rodzaj: Kable inne niŜ wymienione w 17 04 10 5,0 Mg Usunięty humus 17 05 04 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Gleba i ziemia (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania) Rodzaj: Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŜ wymienione w 17 05 03 20 700 m3 w tym 6 700 m3 do wykorzystania Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 45 Odpad Kod Ziemia z pogłębiania 17 05 06 Grupa, podgrupa, rodzaj Ilość Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Gleba i ziemia (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania) Rodzaj: Urobek z pogłębiania inny niŜ wymieniony w 17 05 07 21 300 m3 Usunięte kruszywo 17 05 08 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) Podgrupa: Gleba i ziemia (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania) Rodzaj: Tłuczeń torowy (kruszywo) inny niŜ wymieniony w 17 05 07 Niesegregowane odpady komunalne 20 03 01 Grupa: Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie Podgrupa: Inne odpady komunalne Rodzaj: Niesegregowane (zmieszane) odpady komunalne w tym 20 000 m3 do wykorzystania 2 000 m3 2,0 Mg Sposoby gospodarowania odpadami wytworzonymi na etapie realizacji przedsięwzięcia przedstawiono w tabeli poniŜej. Tabela 7 Sposoby gospodarowania odpadami wytworzonymi podczas fazy realizacji Kod odpadu 15 01 10* 15 02 02* 15 02 03 17 01 01 17 01 81 Postępowanie docelowe Unieszkodliwianie w procesie D10. Opakowania wielokrotnego uŜytku po stosowanych substancjach niebezpiecznych, zgodnie z wymaganiami wynikającymi z art. 17 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, przekazywane są do punktu sprzedaŜy środków, natychmiast po ich zuŜyciu, bądź przekazywane są do utylizacji zgodnie z wymaganymi przepisami. Opakowania jednorazowe będą odbierane przez wyspecjalizowaną firmę posiadającą stosowne zezwolenia w zakresie gospodarki tego typu odpadami. Unieszkodliwianie w procesie D10. Odpad odbierany będzie przez wyspecjalizowaną firmę, posiadającą zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania tego rodzaju odpadów niebezpiecznych. Unieszkodliwianie w procesie D10. Odpad odbierany będzie przez wyspecjalizowaną firmę, posiadającą zezwolenie na prowadzenie działalności w zakresie unieszkodliwiania tego rodzaju odpadów niebezpiecznych. Odzysk w procesie R14. Odpad uŜyty będzie np. do utwardzenia powierzchni, jako podsypka pod posadzki na gruncie. Nadmiar ziemi będzie mógł być zagospodarowany poprzez np. przekazanie osobom fizycznym. Odzysk w procesie R14. Po usunięciu, odpad zostanie przetransportowany do bazy wykonawcy, a w dalszym etapie Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 46 Kod odpadu Postępowanie docelowe wykorzystany zgodnie z potrzebami np. jako mieszanka do utwardzania powierzchni. 17 02 01 17 02 03 17 03 02 17 04 05 17 04 11 17 05 04 17 05 06 17 05 08 20 03 01 Odzysk w procesie R1. Usunięte drzewa będą mogły być przekazane osobom fizycznym w celu wykorzystania np. jako paliwo lub materiał budowlany. Odzysk w procesie R14. Odpady wywoŜone będą przez uprawnioną firmę posiadającą stosowne zezwolenia na gospodarowanie tego typu odpadami. Odbiór odbywać się będzie na podstawie osobnej umowy. Odzysk w procesie R14. Po usunięciu, odpad zostanie przetransportowany do bazy wykonawcy, a w dalszym etapie wykorzystany zgodnie z potrzebami np. jako mieszanka do utwardzania powierzchni. Odzysk w procesie R14. Odpad będzie odbierany przez uprawnioną firmę, a następnie przekazywany do wykorzystania w celach przemysłowych. Odpad moŜe równieŜ zostać przekazany osobom fizycznym. Odzysk w procesie R14. Odpad będzie odbierany przez uprawnioną firmę, a następnie przekazywany do wykorzystania np. właściwemu Zakładowi Energetycznemu. Odzysk w procesie R14. Zdjęta warstwa humusu częściowo wykorzystana będzie do urządzenia i zagospodarowania skarp nasypów. Nadmiar ziemi będzie mógł być zagospodarowany poprzez np. przekazanie osobom fizycznym. Odzysk w procesie R14. Masy ziemne z pogłębiania będą częściowo wykorzystane do wykonania nasypów oraz do zagospodarowania terenu po zakończeniu inwestycji (wyrównanie i rekultywacja terenu). Nadmiar ziemi będzie mógł być zagospodarowany poprzez np. przekazanie osobom fizycznym. Odzysk w procesie R14. Usunięte kruszywo będzie przetransportowane na teren bazy wykonawcy. W dalszym etapie będzie mogło być wykorzystane np. do budowy dróg. Unieszkodliwianie w procesie D5. Odpady wywoŜone będą przez specjalistyczną firmę posiadającą stosowne zezwolenia na gospodarowanie tego typu odpadami. Odbiór odbywać się będzie na podstawie osobnej umowy. Oprócz w/w odpadów mogą wystąpić pomijalne ilości następujących odpadów: elementy drogowe (słupki, krawęŜniki), płoty, rurociągi i studnie betonowe oraz linki i przewody elektryczne. Część wytworzonych odpadów (kod: 17 01 01, 17 02 01, 17 04 05, 17 05 04, 17 05 06), zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 kwietnia 2006 roku w sprawie listy rodzajów odpadów, które posiadacz odpadów moŜe przekazywać osobom fizycznym lub jednostkom organizacyjnym niebędącym przedsiębiorcami, oraz dopuszczalnych metod ich odzysku (Dz. U. Nr 75, poz. 527), moŜe być przekazywana do wykorzystania osobom fizycznym. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 47 Część odpadów (kod: 17 01 01, 17 05 04, 17 05 06) będą mogły być zagospodarowane na miejscu w związku z realizacją zjazdów i dróg obsługujących ruch lokalny. Wytwórca odpadów, którym na etapie realizacji prac budowlanych jest wykonawca robót, zgodnie z art. 17 i 18 oraz art. 26 i 27 ustawy o odpadach przed rozpoczęciem prac budowlanych powinien uzyskać pozwolenie na wytwarzanie odpadów (wymagane przy wytwarzaniu powyŜej 1 Mg odpadów niebezpiecznych lub 5000 Mg odpadów innych niŜ niebezpieczne), zezwolenie na odzysk odpadów innych niŜ niebezpieczne w miejscu prowadzenia inwestycji jak i wyznaczyć miejsce ich tymczasowego magazynowania. Wykonawca robót powinien równieŜ podpisać umowy na wywóz odpadów bytowych, technologicznych i niebezpiecznych z wyspecjalizowanymi jednostkami posiadającymi wymagane zezwolenia jak i powinien zawrzeć umowy z punktami odbioru surowców wtórnych. KaŜdorazowe przekazanie odpadów musi być udokumentowane kartą przekazania odpadów. Wytwórca odpadów posiada równieŜ obowiązek prowadzenia ewidencji wytwarzanych odpadów za pomocą kart ewidencji odpadów na podstawie kart przekazania odpadów. Odpady powstałe w czasie budowy naleŜy magazynować selektywnie w wyznaczonych i oznakowanych miejscach. Miejsce tymczasowego magazynowania odpadów powinno być zlokalizowane w jak najbliŜszej odległości od istniejącej drogi, aby stworzyć dogodne warunki do transportu odpadów, obniŜyć koszty inwestycji oraz ograniczyć zagroŜenia środowiskowe (uciąŜliwość pylenia w czasie transportu). Miejsce tymczasowego magazynowania odpadów powinno: − posiadać oznakowane sektory, na których będzie prowadzona selektywna zbiórka odpadów, − zostać oznakowane rodzajem magazynowanego odpadu, − zostać zabezpieczone przed moŜliwością mieszania się odpadów z macierzystą glebą. Ponadto na terenie zaplecza technicznego budowy będą powstawać odpady z uŜytkowania środków transportu, narzędzi i wykorzystania baz socjalnych (odpady komunalnopodobne), które równieŜ naleŜy gromadzić selektywnie w wyznaczonych i oznakowanych miejscach, a następnie przekazać odbiorcom odpadów posiadającym wymagane zezwolenia na transport i zbieranie odpadów. Po zakończeniu prac budowlanych Wykonawca jest zobowiązany do uporządkowania terenu zaplecza i przekazania Inwestorowi terenu zaplecza bez odpadów. Odpady nie mogą być składowane w sąsiedztwie terenów wraŜliwych przyrodniczo (OChK „Dolina Rospudy”) jak i w sąsiedztwie rzek i ich dopływów oraz rowów melioracyjnych, ujęć wód podziemnych, zagłębień bezodpływowych itp. Odpady niebezpieczne naleŜy bezwzględnie magazynować w szczelnych pojemnikach ustawionych na terenie utwardzonym, zadaszonym i zabezpieczonym przed dostępem osób postronnych oraz zwierząt (np. w zadaszonych i zamykanych klatkach ustawionych na wannach Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 48 wychwytowych). NaleŜy tak zabezpieczyć miejsce tymczasowego magazynowania odpadów, aby wyeliminować moŜliwość wymywania składników odpadów wskutek opadów atmosferycznych. 7.1.4. Oddziaływanie na powierzchnię ziemi Etap przebudowy drogi wiązać się będzie z mechanicznym naruszeniem powierzchni ziemi i gleb. Oprócz mechanicznych przekształceń mogą wystąpić takŜe zmiany właściwości i zanieczyszczenia chemiczne gleb, w strefie bezpośredniego sąsiedztwa pasa budowy. Prace ziemne oraz praca cięŜkiego sprzętu stanowić będą źródło zanieczyszczeń – gazów i pyłów, których emisja będzie stanowić potencjalne źródło zanieczyszczeń gleb sąsiadujących z pasem robót. Istnieje równieŜ prawdopodobieństwo wycieku płynów roboczych wykorzystywanych w sprzęcie budowlanym. NaleŜy jednak zaznaczyć, iŜ zastosowanie praktyk opisanych w punkcie 6.1.5 niniejszej dokumentacji pozwoli na minimalizację niekorzystnego wpływu na środowisko podczas realizacji przedsięwzięcia. W fazie budowy nie zajdą zmiany degradujące powierzchnię ziemi. 7.1.5. Gospodarka ściekowa Do zanieczyszczenia wód w trakcie budowy moŜe dojść w wyniku stosowania sprzętu budowlanego w złym stanie technicznym. Następstwem takiego postępowania moŜe być wyciek substancji uŜywanych podczas prac budowlanych (smary, oleje, benzyny, farby, itp.) oraz wyciek powstałego w trakcie wypadku przy pracy sprzętu budowlanego. Określenie prawdopodobieństwa zaistnienia takiej sytuacji oraz zakresu stopnia oddziaływania jest trudne do przewidzenia. Wykonywanie prac przez firmę z doświadczeniem w zakresie takich robót, a co za tym idzie dobra organizacja placu budowy powinny wyeliminować lub przynajmniej ograniczyć jego skutki. W przypadku wód powierzchniowych największą ingerencję podczas prac budowlanych przewiduje się w rejonie istniejących cieków, a przede wszystkim rzeki Czerwonki i Szczeberki. Zabrania się lokalizacji placu budowy w okolicy strefy ochrony bezpośredniej ujęcia wód podziemnych w m. Przebród. W pozostałych przypadkach projektowana droga będzie przecinała niewielkie rowy melioracyjne, które zostaną ujęte w przepusty. Prowadzone przy nich prace nie będą wiązały się ze znaczącą ingerencją w ekosystem tych cieków. W przypadku wymienionych rzek przewidywane oddziaływania mogą polegać na: − zmętnieniu wody w cieku wskutek prowadzenia prac budowlanych; − zmianach w strefie brzegowej spowodowanych robotami (wycinka roślinności, zdjęcie warstwy humusu i darni); − zanieczyszczeniu rzek odpadami z materiałów budowlanych (gruzem, podbudową, substancjami bitumicznymi) – konieczne uporządkowanie terenu robót i rekultywacja terenów czasowo zajętych pod place budowy. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 49 Przedstawione powyŜej oddziaływania mają charakter okresowy, które ustąpią wraz z zakończeniem realizacji przedsięwzięcia. Prawidłowa realizacja przedsięwzięcia związana jest z przestrzeganiem ostrych reŜimów technologicznych, zastosowaniem wysokiej jakości sprzętu i materiałów budowlanych. 7.2. Faza eksploatacji 7.2.1. Oddziaływanie na stan klimatu akustycznego Do obliczeń propagacji hałasu przenikającego do środowiska, zarówno z istniejącego (na podstawie prognozy wielkości natęŜenia ruchu na rok 2009), jak i przebudowanego odcinka drogi (prognoza ruchu na rok 2022), zastosowano program SoundPLAN ver. 6.5. Ocenę oddziaływania akustycznego wykonano wg francuskiego standardu NMPB (Guide de Bruit), który jest zalecany przez dyrektywę 2002/49/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 25 czerwca 2002r. UŜyty do obliczeń model emisji, oparty jest na metodyce opisanej w normie PN ISO 9631-2 „Akustyka. Tłumienie dźwięku podczas propagacji w przestrzeni otwartej”. Ocenę przeznaczenia terenu zlokalizowanego w najbliŜszym otoczeniu analizowanego odcinka drogi opracowano na podstawie ustaleń urbanistycznych, zamieszczonych w „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego” oraz w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego miejscowości Przebród. Na dzień sporządzania opracowania brak jest aktualnie obowiązujących planów zagospodarowania przestrzennego dla większości miejscowości usytuowanych w otoczeniu przedsięwzięcia. Podstawą do określenia dopuszczalnych poziomów dźwięku dla najbliŜej zlokalizowanych terenów chronionych akustycznie wokół analizowanej drogi jest rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007r. w sprawie dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U nr 120, poz. 826). Zgodnie z powyŜszym rozporządzeniem oraz w oparciu o rodzaj terenu (zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, zabudowa zagrodowa, mieszkaniowo-usługowa oraz mieszkaniowa wielorodzinna), dopuszczalne poziomy hałasu dla najbliŜszego otoczenia drogi określono następująco: dla zabudowy zagrodowej: • pora dzienna: 60 dB, • pora nocna: 50 dB. dla zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej: • pora dzienna: 60 dB, • pora nocna: 50 dB. dla zabudowy mieszkaniowo-usługowej: • pora dzienna: 60 dB, • pora nocna: 50 dB. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 50 dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej: • pora dzienna: 55 dB, • pora nocna: 50 dB. Wskaźnikami oceny hałasu do ustalania i kontroli warunków korzystania ze środowiska w odniesieniu do jednej doby są: a) LAeq D - równowaŜny poziom dźwięku A dla pory dnia (rozumianej jako przedział czasu od godz. 600 do godz. 2200), b) LAeq N - równowaŜny poziom dźwięku A dla pory nocy (rozumianej jako przedział czasu od godz. 2200 do godz. 600), PoniŜej przedstawiono parametry wejściowe do programu obliczeniowego SoundPLAN charakteryzujące analizowane źródło hałasu: Stan na rok 2009 − − − − − − liczba pasów ruchu – 2, szerokości jezdni – śr. 6,0 m, połoŜenie dróg – w poziomie terenu, natęŜenie ruchu – patrz Tabela 8, średnia prędkość potoku ruchu – 70 km/h, rodzaj nawierzchni jezdni – beton asfaltowy. Stan na rok 2022 − − − − − − liczba pasów ruchu – 2, szerokości jezdni – 6,5÷7,0 m, połoŜenie dróg – w poziomie terenu, natęŜenie ruchu – patrz Tabela 8, średnia prędkość potoku ruchu – 80 km/h (pojazdy klasy lekkiej) i 70 km/h (pojazdy klasy cięŜkiej) oraz odcinkowo ograniczenie prędkości do 60 km/h i do 50 km/h, rodzaj nawierzchni jezdni – beton asfaltowy. Na podstawie powyŜszych danych wejściowych określa się poziom mocy akustycznej przypadającej na 1 mb drogi. Jest to parametr charakteryzujący drogę jako źródło hałasu. W poniŜszych tabelach przedstawiono prognozowane wartości średniogodzinowego natęŜenia ruchu na analizowanych odcinkach dróg. Tabela 8 Wartości średniogodzinnego natęŜenia ruchu – pora dzienna i nocna Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 51 rok 2009 NatęŜenie dobowe SDR P/24h ODCINEK rok 2022 NatęŜenie średniogodzino we Pora nocna P/h NatęŜenie dobowe SDR P/24h 39 5078 16 4 90% (pojazdy klasy lekkiej) 90% (pojazdy klasy cięŜkiej) 398 Ruch nocny = NatęŜenie średniogodzinowe Pora dzienna P/h NatęŜenie średniogodzinowe Pora dzienna P/h NatęŜenie średniogodzinowe Pora nocna P/h DW 653 Klasa lekka Klasa cięŜka 3111 280 Ruch dzienny = 175 286 22 10% (pojazdy klasy lekkiej) 10% (pojazdy klasy cięŜkiej) 63 5 Obliczenia dokonano w punktach obserwacyjnych, reprezentujących najbliŜszą zabudowę wymagającą ochrony akustycznej. Dodatkowo wykonano obliczenia w punkcie referencyjnym, zlokalizowanym w odległości 10 m od krawędzi jezdni, na obszarze poza zabudowaniami mieszkalnymi. Tabela 9 Wyniki obliczeń rozprzestrzeniania hałasu w punkcie referencyjnym - pora dzienna i nocna Nr punktu 2009 2022 pomiarowe Obliczony Obliczony Obliczony Obliczony go równowaŜny poziom równowaŜny poziom równowaŜny poziom równowaŜny poziom dźwięku dla pory dźwięku dla pory dźwięku dla pory dźwięku dla pory dziennej nocnej dziennej nocnej LAeqD, dB(A) LAeqN, dB(A) LAeqD, dB(A) LAeqN, dB(A) ref_1 61,6 55,3 64,3 57,7 Pozostałe punkty obserwacyjne zlokalizowano w odległości 1 m od ściany zewnętrznej oraz na wysokości 1,5 m nad poziomem kondygnacji, na której poziom hałasu jest największy. W poniŜszej tabeli przedstawiono dodatkowo porównanie zasięgu emitowanego hałasu na rok 2009 i 2022 (na obszarach, gdzie zlokalizowane są tereny podlegające ochronie akustycznej): Tabela 10 Zasięg emitowanego hałasu z analizowanych odcinków dróg 2009 2022 DW 653 Wartość izolinii, dB Zasięg hałasu, m Wartość izolinii, dB ≈22 60 60 ≈46 55 55 ≈40 50 50 Zasięg hałasu, m ≈23÷25 ≈47÷50 ≈43÷50 Analizę rozprzestrzeniania hałasu emitowanego z planowanej do przebudowy drogi wojewódzkiej Nr 653 wykonano na podstawie prognozy ruchu na rok 2012 i 2022. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 52 Obliczeń dokonano w punktach pomiarowych, reprezentujących najbliŜszą zabudowę wymagającą ochrony akustycznej. Punkty pomiarowe zlokalizowano w odległości 1 m od ściany zewnętrznej oraz na wysokości 1,5 m nad poziomem kondygnacji, na której poziom hałasu jest największy. W wyniku realizacji przedsięwzięcia polegającego na przebudowie istniejącej drogi wojewódzkiej w perspektywie na rok 2022, przy załoŜonych rozwiązaniach ograniczających emisję hałasu (m.in. nowa nawierzchnia) przewiduje się moŜliwość uzyskania zmniejszenia poziomu emitowanego hałasu do środowiska o ok. 2-3 dB. W przypadku braku wymiany istniejącej nawierzchni drogowej i poprawy jej stanu technicznego, mogą się znacznie pogorszyć warunki akustyczne najbliŜszego otoczenia w analizowanym okresie czasu (rok 2022). 7.2.2. Oddziaływanie na stan jakości powietrza Oddziaływanie projektowanej drogi na stan jakości powietrza atmosferycznego wykonano metodą symulacji obliczeniowej dla prognozowanego na 2022 rok średniogodzinowego oraz maksymalnego natęŜenia ruchu. Maksymalne natęŜenie ruchu zostało wyznaczone jako 9,5 % średniodobowego natęŜenia ruchu. W modelu obliczeniowym przedstawiono przebieg trasy po istniejącym śladzie. Obliczeń rozprzestrzeniania substancji dokonano przy pomocy programu OpaCal3m na podstawie następujących danych: − natęŜenia godzinowego ruchu, − jednostkowego składu potoku, − emisji jednostkowej substancji dla poszczególnych pojazdów. 7.2.2.1. Stan jakości powietrza Stan jakości powietrza atmosferycznego na obszarze rozpatrywanego odcinka drogi wojewódzkiej Nr 653 kształtowany jest przede wszystkim poprzez tzw. „emisję niską” wynikającą z charakteru zagospodarowania terenu oraz emisję substancji pochodzącą ze spalania paliw w silnikach spalinowych pojazdów poruszających się po omawianej drodze. Na trasie objętej zakresem niniejszej dokumentacji brak jest obiektów przemysłowych, które wpływałyby znacząco na stan jakości powietrza atmosferycznego. Zgodnie z załącznikiem nr 4 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. Nr 1, poz. 12), tło substancji, dla których określone są dopuszczalne poziomy w powietrzu, stanowi aktualny stan jakości powietrza określony przez właściwy inspektorat ochrony środowiska jako stęŜenie uśrednione dla roku. Dla pozostałych substancji tło uwzględnia się w wysokości 10% wartości odniesienia uśrednionej dla roku. Tło opadu substancji pyłowej uwzględnia się w wysokości 10% wartości odniesienia opadu substancji pyłowej. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 53 W piśmie DMS.6619-26/08 z dnia 8 grudnia 2008 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Białymstoku – Delegatura w Suwałkach określił aktualny stan zanieczyszczenia powietrza dla obszaru objętego zakresem oddziaływania projektowanej drogi. Aktualne dane dotyczące jakości powietrza zostały określone dla powiatu Suwalskiego. Wg przekazanych informacji, WIOŚ w Białymstoku – Delegatura w Suwałkach monitoruje stan powietrza atmosferycznego w zakresie następujących substancji: dwutlenek azotu, dwutlenek siarki, pył zawieszony PM10 oraz benzen. Wartości stęŜenia średniorocznego dla wymienionych substancji przedstawia poniŜsza tabela. Tabela 11 Stan jakości powietrza Substancja Wartość stęŜenia średniorocznego µg/m3 Wartość odniesienia µg/m3 Dwutlenek siarki 2,3 30 Dwutlenek azotu 7,4 40 Benzen 2,2 5 Jak wynika z powyŜszych danych, na rozpatrywanym terenie: stęŜenie dwutlenku siarki osiąga wartość 15,3% wartości odniesienia, stęŜenie dwutlenku azotu osiąga wartość 37% wartości odniesienia, PoniewaŜ analiza obliczeniowa przeprowadzona została dla planowanego natęŜenia ruchu w roku 2022, do modelowania substancji w powietrzu przyjęto wartość tła na poziomie 10% wartości odniesienia. Odstąpiono od uwzględnienia tła wskazanego przez WIOŚ w Białymstoku – Delegatura w Suwałkach ze względu na fakt, iŜ podane w tabeli powyŜej wartości odnoszą się do stanu aktualnego. Kopia pisma obrazująca aktualny stan jakości powietrza w rejonie inwestycji dołączona została do dokumentacji w formie załącznika. 7.2.2.2. Przewidywana wielkość emisji wynikająca z funkcjonowania planowanego przedsięwzięcia Przy modelowaniu poziomów substancji w powietrzu atmosferycznych wprowadzono 26 liniowych źródeł substancji do powietrza. Przyjęty model obrazuje ruch pojazdów po jezdni zarówno w stronę Serdanek jak i w stronę Poćkun. Obliczenia wykonano w dwóch wariantach: − Wariant obliczeniowy I – zakładane na 2022 rok średniogodzinowe natęŜenie ruchu pojazdów samochodowych, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 54 − Wariant obliczeniowy II – zakładane na 2022 rok maksymalne godzinowe natęŜenie ruchu pojazdów samochodowych odpowiadające 9,5% średniodobowego natęŜenia ruchu. W tabeli poniŜej przedstawiono przyjęte do obliczeń natęŜenie ruchu oraz strukturę rodzajową pojazdów wyznaczoną na podstawie danych zawartych w tabeli 2. Tabela 12 Struktura rodzajowa natęŜenia ruchu przyjęta do obliczeń Rodzaj pojazdu NatęŜenie ruchu średniogodzinowe DW653 2022 rok poj./h % Motocykle Samochody osobowe Samochody dostawcze Samochody cięŜarowe z przyczepami Samochody cięŜarowe bez przyczep Autobusy Ciągniki rolnicze 1 200 12 9 0,3 87,5 5,2 3,7 5 2,3 2 1 0,8 0,2 Pojazdy ogółem 230 100 Emisję oszacowano na podstawie wskaźników zawartych w programie obliczeniowym OpaCal3m oraz natęŜenia ruchu pojazdów podanego w tabeli powyŜej. Prognozowaną wielkość emisji w poszczególnych wariantach obliczeniowych przedstawiono w tabeli poniŜej. Tabela 13 Wielkość emisji substancji do powietrza Substancja Emisja [kg/km*h] Wariant obliczeniowy I emisja średniogodzinowa dla 2022 roku Wariant obliczeniowy II emisja maksymalna godzinowa dla 2022 roku Droga wojewódzka Nr 653 NO2 0,1734 CO 0,2719 Sadza 0,0025 Węglowodory alifatyczne 0,2504 Droga wojewódzka Nr 653 NO2 0,3874 CO 0,6119 Sadza 0,0055 Węglowodory alifatyczne 0,5653 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 55 Roczna emisja substancji prezentuje się następująco. Tabela 14 Roczna wielkość emisji substancji Substancja Emisja [Mg/a] Wariant obliczeniowy I emisja średniogodzinowa dla 2022 roku Wariant obliczeniowy II emisja maksymalna godzinowa dla 2022 roku NO2 2,367 CO 3,713 Sadza 0,034 Węglowodory alifatyczne 3,419 NO2 5,289 CO 8,355 Sadza 0,076 Węglowodory alifatyczne 7,720 7.2.2.3. Metodyka modelowania poziomów substancji w powietrzu OpaCal3m autorstwa firmy Eco-Soft. Program OpaCal3m oblicza stan zanieczyszczenia powietrza w pobliŜu dróg, autostrad i parkingów w oparciu o model CALINE3. Jest to model mikroskalowy, oparty na gaussowskim równaniu dyfuzji i stosujący koncepcję strefy mieszania. Model ten uwzględnia turbulencję mechaniczną i turbulencję termiczną, spowodowaną przez pojazdy. OpaCal3m wykorzystuje model CALINE3 do wyznaczania stęŜenia zanieczyszczenia 60min., w pozostałych aspektach algorytm programu oparty jest na metodzie określonej w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. nr 1, poz. 12). Dotyczy to zarówno: postaci danych meteorologicznych, metody organizacji obliczeń, wyboru największego ze stęŜeń chwilowych, sposobu obliczania stęŜenia średniorocznego oraz częstości przekraczania D1 (poziomu dopuszczalnego lub wartości odniesienia). 7.2.2.3.1. Dopuszczalne poziomy oraz wartości odniesienia niektórych substancji w powietrzu Dopuszczalne poziomy niektórych substancji w powietrzu oraz dopuszczalne częstości ich przekraczania określono w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz.U. z 2008 r. Nr 47, poz. 281). Zgodnie z art. 222 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 2008 r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150) w razie braku standardów emisyjnych i dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu ilości gazów lub pyłów dopuszczonych do wprowadzania do powietrza ustala się na poziomie nie powodującym przekroczeń wartości odniesienia Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 56 w powietrzu i standardów zapachowej jakości powietrza. Wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu określono w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. nr 1, poz. 12). Zgodnie z pkt. 3 załącznika nr 4 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 grudnia, 2002 r. w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu, jeŜeli w odległości mniejszej niŜ 30⋅Xmm od pojedynczego emitora lub któregoś z emitorów w zespole znajdują się obszary parków narodowych lub obszary ochrony uzdrowiskowej, to w obliczeniach poziomów substancji w powietrzu na tych obszarach naleŜy uwzględniać ustalone dla nich dopuszczalne poziomy substancji w powietrzu oraz wartości odniesienia substancji w powietrzu. PowyŜszy zapis nie odnosi się do analizowanej inwestycji. Wartości odniesienia w powietrzu, dla substancji emitowanych w wyniku eksploatacji projektowanej drogi przedstawiono w tabeli poniŜej. Tabela 15 Wartości odniesienia dla substancji w powietrzu Lp. Wartości odniesienia w µg/m3 uśrednione dla okresu Nazwa substancji 1 godziny 1. Ditlenek azotu 2. Tlenek węgla 3. Sadza 4. Węglowodory alifatyczne 7.2.2.3.2. roku kalendarzowego 200 40 30 000 - 150 8 3 000 1 000 PołoŜenie źródeł W modelu obliczeniowym połoŜenie źródeł emisji ustalono w układzie współrzędnych XY, gdzie oś 0X skierowana jest w kierunku wschodnim, 0Y w kierunku północnym. Siatkę punktów recepcyjnych przyjęto jako pas otaczający drogę z obu stron o całkowitej szerokości 200 m. Wymiar oczka siatki receptorów wewnątrz wyznaczonego pasa wynosi dx = dy = 50 m. 7.2.2.3.3. Współczynnik aerodynamicznej szorstkości terenu Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie wartości odniesienia dla niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. z 2003 r. nr 1, poz. 12), aerodynamiczną szorstkość terenu z0 określa się w zasięgu 50 h najwyŜszego emitora. W związku z powyŜszym, do wyznaczenia współczynnika zo uwzględniono teren o promieniu 25 m od drogi (załoŜono wysokość emitora 0,5 m). Współczynnik aerodynamicznej szorstkości terenu wyznaczony został na podstawie mapy topograficznej obrazującej przebieg omawianej trasy. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 57 − − − − Na podstawie analizy terenu, przyjęto następujące współczynniki: zwarta zabudowa wiejska zo = 0,5; miasto do 10 tys. mieszkańców zo = 1,0; pola uprawne zo = 0,035; lasy zo = 2,0. Wielkość współczynnika zaleŜy od pokrycia terenu i rodzaju zabudowy. Wymienione czynniki są na analizowanym terenie zróŜnicowane. W związku z powyŜszym do obliczeń przyjęto średnią wartość współczynnika aerodynamicznej szorstkości terenu zo dla obszaru, na którym dokonane zostały obliczenia. Dla terenów wokół modernizowanego odcinka drogi woj. nr 653 obliczony średni współczynnik aerodynamicznej szorstkości terenu wynosi 0,157 i taką wartość przyjęto do dalszych obliczeń. 7.2.2.3.4. Dane meteorologiczne Przy obliczaniu stanu zanieczyszczenia powietrza niezbędne są następujące dane meteorologiczne: − statystyka stanów równowagi atmosfery, prędkości i kierunków wiatrów, − średnia temperatura powietrza dla okresu obliczeniowego (sezonu lub roku). Stan równowagi atmosfery opisuje pionowe ruchy powietrza. Parametr stanu równowagi jest kombinacją czynników: termicznego i dynamicznego tzn. gradientu temperatury i prędkości wiatru. WyróŜnia się 6 stanów równowagi atmosfery i odpowiadających im 36 spotykanych w atmosferze kombinacji stanów równowagi i określonych zakresów prędkości wiatru (ze skokiem, co 1 m/s). Tabela 16 Kombinacje sytuacji meteorologicznych-stanów równowagi atmosfery i prędkości wiatrów Nazwa stanu równowagi Numer stanu równowagi Zakres prędkości wiatru „ua” [m/s] silnie chwiejna 1 1—3 chwiejna 2 1—5 lekko chwiejna 3 1—8 obojętna 4 1 — 11 lekko stała 5 1—5 stała 6 1—4 Średnie temperatury powietrza T0 zawiera katalog danych meteorologicznych opracowany przez państwową słuŜbę meteorologiczną. Dla potrzeb niniejszego opracowania przyjęto reprezentatywną stację meteorologiczną w Suwałkach. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 58 7.2.2.4. Wyniki modelowania poziomów substancji w powietrzu W wyniku wykonanych obliczeń przy uŜyciu programu komputerowego OpaCal3m uzyskano następujące wartości stęŜeń maksymalnych i średniorocznych. Tabela 17 Wartości stęŜeń maksymalnych oraz średniorocznych Nazwa substancji Wartość stęŜenia 1godzinowe go StęŜenie odniesione do okresu roku [µg/m3] [µg/m3] Wartości odniesienia StęŜenia StęŜenia maksymalne dyspozycyjne odniesione odniesione do okresu do okresu 1h roku [µg/m3] % wartości odniesienia % stęŜeń maksymalnych odniesionych do okresu 1 h [µg/m3] % stęŜeń odniesionych do okresu roku % % 36 23,8 21,8 30 000 – 0,2 – 7,2 0,4 1,6 2,3 1,3 WARIANT OBLICZENIOWY I (emisja średniogodzinowa dla 2022 roku) Ditlenek azotu 47,604 7,844 Tlenek węgla 74,657 12,301 0,680 0,112 150 68,749 11,328 3 000 Sadza Węglowodory alifatyczne 200 900 WARIANT OBLICZENIOWY II (emisja maksymalna godzinowa dla 2022 roku) Ditlenek azotu 106,355 17,524 200 Tlenek węgla 167,992 27,680 1,525 155,222 Sadza Węglowodory alifatyczne 36 53,2 30 000 – 0,5 – 0,251 150 7,2 1,0 3,5 25,576 3 000 5,2 2,8 900 48,7 Modelowanie poziomów substancji w powietrzu wykonano w dwóch wariantach natęŜenia ruchu pojazdów silnikowych. Trasę zamodelowano zgodnie z istniejącym śladem drogi wojewódzkiej Nr 653. W wariancie pierwszym do obliczeń przyjęto średniodobowe natęŜenie ruchu pojazdów dla roku 2022. Otrzymane wyniki wskazują na niewielkie oddziaływanie drogi na stan jakości powietrza dla stanu projektowanego na 2022 rok. NajwyŜsze stęŜenie w odniesieniu do wartości dopuszczalnej notuje się w przypadku dwutlenku azotu, które wynosi nieco ponad 20% wartości odniesienia. Dla pozostałych substancji oddziaływanie jest znikome. W wariancie drugim przyjęto najmniej korzystną sytuację dla środowiska naturalnego. ZałoŜono ruch pojazdów samochodowych jak w godzinach szczytu przez okres całego roku dla natęŜenia ruchu pojazdów prognozowanego na 2022 rok. Zatem oddziaływanie to jest Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 59 maksymalne i czysto teoretyczne, gdyŜ w porze wieczornej oraz nocnej notuje się znacznie niŜsze natęŜenie ruchu niŜ w godzinach szczytowych. Z przeprowadzonych obliczeń wynika, iŜ w wariancie tym nie będą występowały przekroczenia dopuszczalnych poziomów substancji w powietrzu. NajwyŜsze stęŜenie w odniesieniu do wartości dopuszczalnej notuje się, podobnie jak w poprzednim wariancie, w przypadku dwutlenku azotu – około 50% wartości odniesienia. 7.2.3. Oddziaływanie na jakość wód powierzchniowych i podziemnych Oddziaływanie na środowisko wodne w trakcie eksploatacji przebudowywanego odcinka drogi obejmie spływ wód opadowych i roztopowych. Określenie jakości oraz ilości wód opadowych powstających w wyniku eksploatacji przeprowadzono na podstawie: − prognozowanego ruchu, − normy PN-S-02204:1997 Drogi samochodowe. Odwodnienie dróg, − publikacji „Zasady ochrony środowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu dróg. Dział 07 Ochrona wód w otoczeniu dróg” Generalna Dyrekcja Dróg Publicznych, Warszawa 1993, − publikacji „Ograniczanie zanieczyszczeń w spływach powierzchniowych z dróg. Ocena technologii i zasady wyboru.” H. Sawicka-Siarkiewicz, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2003r. Oddziaływanie ilościowe Oddziaływanie ilościowe określono w zakresie rocznej ilości wód opadowych oraz miarodajnego natęŜenia spływu. Metodykę obliczeń przedstawiono poniŜej. Roczną ilość wód opadowych obliczono na podstawie wzoru: Vop = H × α × F × 10 gdzie: H – wielkość opadu [mm] – przyjęto 611 mm, α – współczynnik redukujący [-] – przyjęto 0,95, F – powierzchnia zredukowana [ha] – przyjęto 10,945 ha Zgodnie z przedstawionymi powyŜej danymi, roczna ilość wód opadowych dla modernizowanego odcinka DW 653 (na całej jego długości) będzie kształtowała się na poziomie Vop = 63 527 m3. Zgodnie z przedstawionymi powyŜej danymi, dla jednorodnego odcinka DW 653 o długości 1000 m, roczna ilość wód opadowych będzie wynosić ok. 4 063 m3. Miarodajne natęŜenie spływu wód opadowych obliczono ze wzoru: Q = qm × F × 10-3 gdzie: Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 60 F – powierzchnia szczelna zlewni drogi [ha] – przyjęto po dwa pasy ruchu po 3,5 m szerokości kaŜdy na całej długości odcinka, qm – natęŜenie miarodajne opadu [l/s ha] – przyjęto 15 l/s ha, 10-3 – współczynnik przeliczeniowy [-]. Na podstawie przyjętych danych, miarodajne natęŜenie spływu wód opadowych dla całego modernizowanego odcinka DW 653 będzie wynosić Q = 164,17 dm3/s. Dla jednorodnego odcinka DW 653 o długości 1000 m, miarodajne natęŜenie spływu będzie wynosić 10,5 dm3/s. Oddziaływanie jakościowe StęŜenie poszczególnych substancji w wodach opadowych odprowadzanych z terenu drogi jest zmienne i zaleŜy od wielu czynników m.in. natęŜenia ruchu, charakterystyki opadu, rodzaju spływu, rodzaju nawierzchni i zagospodarowania terenu. Wg publikacji Generalnej Dyrekcji Dróg Publicznych „Zasady ochrony środowiska w projektowaniu, budowie i utrzymaniu dróg. Dział 07 Ochrona wód w otoczeniu dróg” najistotniejszymi czynnikami oddziałującymi na akumulację zanieczyszczeń w wodach opadowych są: zagospodarowanie terenu, szerokość odwadnianej drogi oraz warunki klimatyczne. Na podstawie wspomnianej publikacji wyznaczono prawdopodobne stęŜenie substancji zawartych w odprowadzanych wodach opadowych. StęŜenie zawiesin obliczono dla projektowanego na 2022 natęŜenia ruchu (5476 pojazdów). Taki tok postępowania jest słuszny ze względu na fakt, iŜ wykonana analiza będzie zakładała maksymalne obciąŜenie wód powierzchniowych. W przypadku jeŜeli spełnione zostaną normy dla takiego natęŜenia ruchu (5476 szt./dobę), automatycznie dla aktualnego natęŜenia ruchu wartości normatywne będą równieŜ dotrzymane. Wyniki obliczeń stęŜenia przedstawiono w tabeli poniŜej. substancji w odprowadzanych wodach opadowych Tabela 18 Prognozowane stęŜenie substancji w odprowadzanych wodach opadowych Wskaźnik zanieczyszczenia Prognozowane stęŜenie w ściekach surowych [mg/l] StęŜenie dopuszczalne Konieczny stopień redukcji [mg/l] [%] 172,95 13,84 100 15 42,2 Nie wymagany Zawiesina ogólna Substancje ropopochodne Roczny ładunek zawiesin oraz substancji ropopochodnych dla ścieków nieoczyszczonych dla omawianego odcinka drogi woj. 653 o długości 1 km wynosi: Ł = S × Vop gdzie: S – stęŜenie substancji [mg/l], Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 61 Vop – roczna ilość wód opadowych z 1 km drogi [m3/rok km], Łzaw. = Szaw. × Vop = 172,3 × 4 063 = 702,7 kg/a Łrop. = Srop. × Vop = 13,84 × 4 063 = 56,2 kg/a Maksymalny dopuszczalny ładunek zawiesin oraz substancji ropopochodnych dla omawianego odcinka drogi o długości 1 km przedstawiono poniŜej: Ł max zaw. = S dop. zaw. × Vop = 100 × 4 063 = 406,3 kg/a Ł max rop. = S dop. rop. × Vop = 15 × 4 063 = 60,9 kg/a W związku z przekroczeniem dopuszczalnych stęŜeń substancji (zawiesin) wprowadzanych do odbiorników jakie zostały określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 2006 Nr 137, poz. 984) naleŜy zastosować urządzenia do oczyszczania ścieków w postaci trawiastych rowów odwadniających oraz osadników. Według załoŜeń, odprowadzanie wód opadowych do odbiorników będzie realizowane poprzez przydroŜne rowy i osadniki (na przejściu przez m. śyliny). Zgodnie z informacjami zawartymi w opracowaniu „Ograniczanie zanieczyszczeń w spływach powierzchniowych z dróg. Ocena technologii i zasady wyboru.” H. Sawicka-Siarkiewicz, Instytut Ochrony Środowiska, efekt oczyszczania zawiesiny w rowach trawiastych waha się od 40 do 90%, natomiast w osadnikach od 60 do 80%. NaleŜy zatem stwierdzić, iŜ nawet najmniejsza podana skuteczność oczyszczania rowów trawiastych i osadników będzie wystarczająca do oczyszczenia odprowadzanych wód opadowych do wymaganych parametrów. Przyjmując skuteczność oczyszczania zawiesiny ogólnej dla: − rowów trawiastych – 45% − osadników – 60%, stęŜenia zawiesiny ogólnej w wodach opadowych wprowadzanych do odbiornika będą kształtowały się na następującym poziomie: dla odcinków oczyszczanych przez rowy trawiaste: Łzaw. = Szaw. × (1 – 0,45) = 95,1 mg/dm3. dla odcinków oczyszczanych przez osadniki: Łzaw. = Szaw. × (1 – 0,60) = 69,2 mg/dm3. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 62 Przy załoŜeniu skuteczności oczyszczania 60% (minimalna skuteczność osadników), wartość stęŜenia zawiesiny w odprowadzanych do odbiornika wodach opadowych w ciągu DW 653 będzie wynosić nie więcej niŜ 69,2 mg/l. W związku z powyŜszym naleŜy stwierdzić, iŜ przyjęte rozwiązanie oczyszczania wód opadowych jest wystarczające do uzyskania wartości niŜszych od wartości dopuszczalnych. Z kolei przy załoŜeniu skuteczności oczyszczania 45% (dla rowów trawiastych), wartość stęŜenia zawiesiny w odprowadzanych do odbiornika wodach opadowych w ciągu DW 653 będzie wynosić nie więcej niŜ 95,1 mg/l. W związku z powyŜszym naleŜy stwierdzić, iŜ przyjęte rozwiązanie oczyszczania wód opadowych jest równieŜ wystarczające do uzyskania wartości niŜszych od wartości dopuszczalnych. NaleŜy jednak utrzymywać w nienagannym stanie rowy odwadniające, m.in. poprzez regularne wykaszanie trawy w rowach oraz ich udraŜnianie, aby ich skuteczność nie obniŜyła się poniŜej wartości 45%. Dodatkowo naleŜy stwierdzić, iŜ z przeprowadzonych obliczeń wynika, Ŝe stęŜenie substancji ropopochodnych będzie niŜsze od wartości dopuszczalnych i nie będzie wymagało oczyszczania. Jak wykazano w powyŜszej analizie, przy zastosowaniu urządzeń oczyszczania ścieków w postaci trawiastych rowów odwadniających oraz osadników w ciągu DW 653 dotrzymane będą dopuszczalne stęŜenia substancji wprowadzanych do odbiorników określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 roku w sprawie warunków, jakie naleŜy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. 2006 Nr 137, poz. 984). 7.2.4. Oddziaływanie gospodarki odpadami W fazie eksploatacji nie przewiduje się powstawania znaczących ilości i rodzajów odpadów. Będą powstawać odpady związane z funkcjonowaniem obiektów i urządzeń zapewniających sprawne funkcjonowanie drogi (oświetlenie, urządzenia odwadniające) oraz obiektów powiązanych technologicznie z drogą. Do odpadów powstających w wyniku eksploatacji drogi naleŜy zaliczyć m.in.: − odpady powstające podczas utrzymania w dobrym stanie technicznym rowów odwadniających (np. wykoszona trawa, liście z drzew, ziemia itp.), − odpady z utrzymania studzienek kanalizacyjnych (szlamy i osady z osadników, rur i przepustów). − odpady związane ze sprawnym funkcjonowaniem drogi (elementy oświetlenia), − opakowania po środkach stosowanych do renowacji i zabezpieczenia antykorozyjnego utrzymanie mostów, malowanie znaków drogowych i innych urządzeń oraz wykonywania linii oznakowania poziomego, Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 63 − odpady komunalne pozostawione przez uŜytkowników drogi – papier (butelki po napojach, opakowania po Ŝywności), szkło (butelki po napojach), opakowania z tworzyw sztucznych (butelki po napojach, opakowania po Ŝywności), opakowania metalowe (puszki po napojach), resztki jedzenia, Ponadto eksploatacja pojazdów pociąga za sobą wytwarzanie następujących odpadów: pozostałości opon, szkło, lakier samochodowy, smary i oleje oraz benzyny wyciekające z nieszczelnych układów, itp. W wyniku wypadków i stłuczek powstają odpady w formie fragmentów pojazdów: uszkodzonych zderzaków, stłuczonych szyb i świateł, uszkodzonej karoserii itp. Przewiduje się zastosowanie osadników jako urządzeń do oczyszczania wód opadowych. Powstawać będą zatem odpady - 13 05 08* - mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach. Ze względu na właściwości tych odpadów a takŜe na powodowane przez nich zagroŜenia sanitarne, odpady te wymagają usuwania i unieszkodliwiania przez specjalistyczną firmę, posiadającą uprawnienia do prowadzenia usług w tym zakresie. Wytwarzający odpady, zgodnie z ustawą o odpadach powinien uzyskać pozwolenie na wytwarzanie odpadów (bądź uzyskać decyzję zatwierdzającą program gospodarki odpadami niebezpiecznymi) oraz podpisać umowy na odbiór odpadów z jednostką posiadającą zezwolenie na zbieranie i transport odpadów. Podanie dokładnych ilości odpadów planowanych do wytworzenia na etapie eksploatacji omawianego odcinka nie jest moŜliwe. UzaleŜnione jest to m.in. od jakości robót, zastosowanych technologii, czyli od częstotliwości napraw, czyszczeń itp. MoŜna jedynie szacować zgrubnie na podstawie planowanego natęŜenia ruchu oraz długości rozpatrywanego odcinka. W związku z powyŜszym, podane w tabeli poniŜej ilości są jedynie wartościami przybliŜonymi, określonymi na postawie szacunków. Tabela 19 Rodzaj oraz ilości odpadów przewidzianych do wytworzenia na etapie eksploatacji Lp. Kod Typ odpadu Prognozowana ilość [Mg/a] ODPADY NIEBEZPIECZNE 1 2 13 Grupa: Oleje odpadowe i odpady ciekłych paliw (z wyłączeniem olejów jadalnych oraz grup 05, 12 i 19) 13 05 Podgrupa: Odpady z odwadniania olejów w separatorach 13 05 08* Rodzaj: Mieszanina odpadów z piaskowników i z odwadniania olejów w separatorach 13 07 Podgrupa: Odpady paliw ciekłych 13 07 01* Rodzaj: Olej opałowy i olej napędowy 3,0 0,06 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 64 Lp. Kod 3 13 07 02* Rodzaj: Benzyna 15 Grupa: Odpady opakowaniowe; sorbenty, tkaniny do wycierania, materiały filtracyjne i ubrania ochronne nieujęte w innych grupach 15 01 Podgrupa: Odpady opakowaniowe (włącznie z selektywnie gromadzonymi komunalnymi odpadami opakowaniowymi) 15 01 10* Rodzaj: Opakowania zawierające pozostałości substancji niebezpiecznych lub nimi zanieczyszczone (np. środkami ochrony roślin I i II klasy toksyczności - bardzo toksyczne i toksyczne) 16 Grupa: Odpady nieujęte w innych grupach 16 02 Podgrupa: Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych 16 02 13* Rodzaj: ZuŜyte urządzenia zawierające niebezpieczne elementy inne niŜ wymienione w 16 02 09 do 16 02 12 4 5 Typ odpadu Prognozowana ilość [Mg/a] 0,06 0,3 0,06 ODPADY INNE NIś NIEBEZPIECZNE 02 Grupa: Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, rybołówstwa, leśnictwa, łowiectwa oraz przetwórstwa Ŝywności 02 01 Podgrupa: Odpady z rolnictwa, sadownictwa, upraw hydroponicznych, leśnictwa, łowiectwa i rybołówstwa 02 01 03 Rodzaj: Odpadowa masa roślinna 16 Grupa: Odpady nieujęte w innych grupach 16 01 Podgrupa: ZuŜyte lub nienadające się do uŜytkowania pojazdy (włączając maszyny pozadrogowe), odpady z demontaŜu, przeglądu i konserwacji pojazdów (z wyłączeniem grup 13 i 14 oraz podgrup 16 06 i 16 08) 8 16 01 03 Rodzaj: ZuŜyte opony 0,2 9 16 01 17 Rodzaj: Metale Ŝelazne 1,0 10 16 01 18 Rodzaj: Metale nieŜelazne 1,0 11 16 01 19 Rodzaj: Tworzywa sztuczne 0,6 12 16 01 20 Rodzaj: Szkło 0,2 16 02 Podgrupa: Odpady urządzeń elektrycznych i elektronicznych 16 02 16 Rodzaj: Elementy usunięte z zuŜytych urządzeń (oprawy oświetleniowe) 17 Grupa: Odpady z budowy, remontów i demontaŜu obiektów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych) 17 01 Podgrupa: Odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (np. beton, cegły, płyty, ceramika) 7 13 2,5 0,8 Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 65 Kod 14 17 01 81 Rodzaj: Odpady z remontów i przebudowy dróg 17 02 Rodzaj: Odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych 15 17 02 01 Rodzaj: Drewno 0,6 16 17 02 03 Rodzaj: Tworzywa sztuczne 0,3 17 04 Podgrupa: Odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali 17 17 04 05 Rodzaj: śelazo i stal 1,5 18 17 04 07 Rodzaj: Mieszaniny metali 1,0 17 05 Podgrupa: Gleba i ziemia (włączając glebę i ziemię z terenów zanieczyszczonych oraz urobek z pogłębiania) 17 05 04 Rodzaj: Gleba i ziemia, w tym kamienie, inne niŜ wymienione w 17 05 03 20 Grupa: Odpady komunalne łącznie z frakcjami gromadzonymi selektywnie 20 02 Podgrupa: Odpady z ogrodów i parków (w tym z cmentarzy) 20 02 01 Rodzaj: Odpady ulegające biodegradacji 20 03 Podgrupa: Inne odpady komunalne 21 20 03 01 Rodzaj: Niesegregowane odpady komunalne 22 20 03 03 Rodzaj: Odpady z czyszczenia ulic i placów 0,2 23 20 03 06 Rodzaj: Odpady ze studzienek kanalizacyjnych 1,0 19 20 Typ odpadu Prognozowana ilość [Mg/a] Lp. 0,8 3,0 0,5 0,06 Wszystkie odpady wywoŜone będą przez specjalistyczną firmę posiadającą stosowne zezwolenia na gospodarowanie poszczególnymi rodzajami odpadów. Sposoby gospodarowania odpadami wytworzonymi na etapie eksploatacji drogi przedstawiono w tabeli poniŜej. Tabela 20 Sposoby gospodarowania odpadami wytworzonymi podczas fazy realizacji Kod odpadu 02 01 03 13 05 08* 13 07 01* 13 07 02* 15 01 10* Postępowanie docelowe Odzysk w procesie R3. Odpady trawy i liści mogą być wykorzystane w kompostowniach, jednak uzyskany w ten sposób kompost, z uwagi na zawartość metali cięŜkich nie moŜe być stosowany pod uprawy rolnicze. Unieszkodliwianie w procesie D5. Unieszkodliwianie w procesie D10. Unieszkodliwianie w procesie D10. Unieszkodliwianie w procesie D10. Opakowania wielokrotnego uŜytku po stosowanych substancjach niebezpiecznych, zgodnie Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 66 Kod odpadu 16 01 03 16 01 17 16 01 18 16 01 19 16 01 20 16 02 13* 16 02 16 17 01 81 17 02 01 17 02 03 17 04 05 17 04 07 17 05 04 20 03 01 20 03 03 20 03 06 Postępowanie docelowe z wymaganiami wynikającymi z art. 17 ustawy o opakowaniach i odpadach opakowaniowych, przekazywane są do punktu sprzedaŜy środków, natychmiast po ich zuŜyciu, bądź przekazywane są do utylizacji zgodnie z wymaganymi przepisami. Opakowania jednorazowe będą odbierane przez wyspecjalizowaną firmę posiadającą stosowne zezwolenia w zakresie gospodarki tego typu odpadami. Odzysk w procesie R15. Odpady mogą być przekazane do recyklingu, bądź do procesu unieszkodliwiania z odzyskiem energii. Odzysk w procesie R15. Odpady powinny być przekazane do recyklingu Odzysk w procesie R15. Odpady powinny być przekazane do recyklingu Odzysk w procesie R15. Odpady powinny być przekazane do recyklingu Unieszkodliwianie w procesie D5. Odzysk w procesie R15. Odpady powinny być przekazane do odzysku surowców wtórnych Odzysk w procesie R14. Odpady powinny być przekazane do recyklingu Odzysk w procesie R14. Po usunięciu, odpad zostanie przetransportowany do bazy wykonawcy, a w dalszym etapie wykorzystany zgodnie z potrzebami np. jako mieszanka do utwardzania powierzchni. Odzysk w procesie R1. Usunięte drzewa będą mogły być przekazane osobom fizycznym w celu wykorzystania np. jako paliwo. Unieszkodliwianie w procesie D5. Odzysk w procesie R14. Odpad transportowany będzie na teren bazy wykonawcy, a następnie przekazywany do wykorzystania w celach przemysłowych. Odpad moŜe równieŜ zostać przekazy osobom fizycznym do wykonywania drobnych napraw i konserwacji. Odzysk w procesie R14. Odpad transportowany będzie na teren bazy wykonawcy, a następnie przekazywany do wykorzystania w celach przemysłowych. Odpad moŜe równieŜ zostać przekazy osobom fizycznym do wykonywania drobnych napraw i konserwacji. Unieszkodliwianie w procesie D5. Ziemia pochodząca z czyszczenia rowów moŜe być składowana jako przekładka na wysypisku odpadów Unieszkodliwianie w procesie D5. Unieszkodliwianie w procesie D5. Unieszkodliwianie w procesie D5. Szczególną grupę odpadów, których powstawania nie moŜna wykluczyć są odpady naleŜące do podgrupy 16 81 – odpady powstałe w wyniku wypadków i zdarzeń losowych, w tym: 16 81 01* - odpady wykazujące właściwości niebezpieczne oraz 16 81 02 – odpady inne niŜ wymienione w 16 81 01. W wyniku zdarzenia losowego powstają odpady martwych Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 67 zwierząt potrąconych przez uŜytkowników drogi. W wyniku awarii, których źródłem mogą być katastrofy drogowe, moŜe dojść do rozszczelnienia zbiorników i instalacji samochodowych, z których mogą zostać uwolnione i trafić do środowiska: paliwo (benzyna, olej napędowy), płyny. Oprócz tego – jeŜeli w katastrofie uczestniczyć będą pojazdy przewoŜące towary niebezpieczne, moŜe dojść do awaryjnych wycieków tych substancji. W wyniku tych zdarzeń moŜe ulec zanieczyszczeniu warstwa gleby, która zebrana wraz z pozostałościami substancji niebezpiecznej stanowić będzie odpad podlegający obowiązkowi unieszkodliwienia. Akcję ratowniczą przeprowadzają jednostki specjalistyczne Państwowej StraŜy PoŜarnej – nie do nich jednak naleŜy obowiązek zapewnienia unieszkodliwienia powstających odpadów czy rekultywacji zdegradowanych gruntów. Zgodnie z art. 17b ustawy o odpadach „ za wytwórcę odpadów z wypadków uwaŜa się sprawce wypadku”. Wytwórca odpadów ma obowiązek zagospodarować wytworzone przez siebie odpady tzn. przekazać je uprawnionemu podmiotowi do odzysku bądź unieszkodliwiania. „W przypadku braku moŜliwości ustalenia sprawcy albo bezskuteczności egzekucji wobec sprawcy koszty gospodarowania odpadami z wypadków (…) są pokrywane ze środków finansowych wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej na wniosek starosty” (art. 17b pkt. 5 ustawy o odpadach). Aktualnie brak jest moŜliwości oszacowania ilości zanieczyszczeń powstających w sytuacjach awaryjnych. O wielkości zanieczyszczenia decydować będzie: − skala awarii i rodzaj uwolnionej substancji, − czas podjęcia akcji ratowniczej przez specjalistyczne słuŜby, − wyposaŜenie słuŜb w środki techniczne do prowadzenia akcji ratowniczej. 7.2.5. Zanieczyszczenia powierzchni ziemi Eksploatacja drogi wiąŜe się z zanieczyszczeniem gleb sąsiadujących z drogą (w przewaŜającej części znajdujących się w pasie drogowym) składnikami spalin samochodowych, wodami opadowymi i roztopowymi spływającymi z pasa drogowego, odpadami komunikacyjnymi oraz środkami stosowanymi do zimowego utrzymania dróg. W bezpośrednim otoczeniu drogi będą powstawać emisje mogące deponować się na powierzchni gruntu lub przenikać w jego głąb, powodując znaczącą zmianę stopnia zanieczyszczenia. Obszar najbardziej szkodliwych oddziaływań zanieczyszczeń komunikacyjnych na gleby szacowany jest na kilkanaście metrów od jezdni w zaleŜności od warunków lokalnych. Natomiast bezpośrednie oddziaływania drogi na zawartość substancji szkodliwych w glebach odnotowuje się w odległości kilkudziesięciu metrów. Jednocześnie wobec coraz szerszego stosowania benzyn bezołowiowych i katalizatorów spalin, zanieczyszczenia ołowiem w glebach w rejonie dróg nie stanowią tak istotnego zagroŜenia jak to miało miejsce kilkanaście lat temu. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 68 Innym zagroŜeniem dla gleb w rejonie drogi jest ich zasolenie w wyniku zimowego utrzymania. PodwyŜszone stęŜenie soli w glebie notuje się na skarpach rowów odwadniających. Zawarty w składzie soli sód niszczy glebę poprzez: − obniŜanie zawartości próchnicy, − podnoszenie pH, − zmniejszenie przepuszczalności. NaleŜy stwierdzić, iŜ najsilniejsze zasolenie gleb występuje w pasie drogowym. 8. Transgraniczne oddziaływanie na środowisko Ze względu na połoŜenie, skalę inwestycji oraz zasięg oddziaływań, realizacja przedmiotowego przedsięwzięcia nie ujawni się w postaci negatywnego oddziaływania na środowisko poza granicami Rzeczpospolitej Polskiej. Przewidywany bardzo lokalny zasięg oddziaływania (ograniczający się do terenów sąsiadujących z analizowaną inwestycją) nie będzie miał wpływu na środowisko poza granicami kraju. 9. Opis obszarów podlegających ochronie zgodnie z ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody ustanawia następujące formy ochrony: parki narodowe; rezerwaty przyrody; parki krajobrazowe; obszary chronionego krajobrazu; obszary Natura 2000; pomniki przyrody; stanowiska dokumentacyjne; uŜytki ekologiczne; zespoły przyrodniczo-krajobrazowe; ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. Z przeprowadzonej analizy dostępnych materiałów (materiały archiwalne, strony internetowe, urzędy) wynika, Ŝe teren analizowanej inwestycji nie jest połoŜony w granicach obszaru podlegającego ochronie tj. parku narodowego, rezerwatu przyrody, parku krajobrazowego lub obszaru NATURA 2000. W odległości około 10 km na wschód od planowanej inwestycji znajduje się Wigierski Park Narodowy. Natomiast w odległości około 2,5 km na północ znajduje się Obszar Chronionego Krajobrazu „Pojezierze Północnej Suwalszczyzny”. W granicach tego obszaru znajduje się takŜe Suwalski Park Krajobrazowy, który zlokalizowany jest w odległości około 14 km od planowanej inwestycji. WyŜej wymienione formy ochrony przyrody nie są zlokalizowane w strefie oddziaływania planowanej inwestycji. Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 21 lipca 2004 roku w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000 (Dz. U. z 2004 roku Nr 229, poz. 2313; Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 69 zmiana w Dz. U. z 2007 roku Nr 179, poz. 1275 oraz w Dz. U. z 2008 roku Nr 198, poz. 1226) – analizowana inwestycja nie jest zlokalizowana na terenie obszaru Natura 2000. Według w/w rozporządzenia najbliŜej inwestycji połoŜonymi obszarami wchodzącymi w skład sieci obszarów chronionych NATURA 2000 są: − Puszcza Augustowska (obszar oznaczony kodem PLB 200002) – obszar specjalnej ochrony ptaków - zlokalizowany około 11 km na wschód od terenu planowanej inwestycji, − Ostoja Suwalska (obszar oznaczony kodem PLH 200003) – obszar specjalnej ochrony siedlisk - zlokalizowany około 14 km na północ od terenu planowanej inwestycji, − Ostoja Wigierska (obszar oznaczony kodem PLH 200004) – obszar specjalnej ochrony siedlisk połoŜony w odległości ok. 9,5 km na wschód od terenu planowanej inwestycji. W rejonie inwestycji występują obszary proponowane do ochrony Obszarów NATURA 2000 (potencjalnych specjalnych obszarów ochrony siedlisk). NajbliŜej analizowanego przedsięwzięcia usytuowane są projektowane obszary Natura 2000: − Dolina Górnej Rospudy (obszar oznaczony kodem PLH 20_10) - obszar specjalnej ochrony siedlisk - zlokalizowany około 0,2 km na południe od terenu inwestycji, − Jeleniowo (obszar oznaczony kodem PLH 20_12) - obszar specjalnej ochrony siedlisk - zlokalizowany około 4,5 km na północ od terenu inwestycji. Granica proponowanego obszaru Natura 2000 „Dolina Górnej Rospudy”, zbliŜa się do korytarza drogi wojewódzkiej Nr 653 na odległość ok. 200 m na fragmencie planowanego przedsięwzięcia w okolicach miejscowości Bakałarzewo. Z kolei granica Obszaru Chronionego Krajobrazu „Dolina Rospudy”, zbliŜa się do korytarza drogi wojewódzkiej Nr 653 na odległość ok. 40 m na fragmencie planowanego przedsięwzięcia w okolicach miejscowości Zajączkowo Folwark. Teren pomiędzy drogą, a obszarem chronionym jest terenem podmokłym i nie uŜytkowanym rolniczo. Obszar Chronionego Krajobrazu „Dolina Rospudy” o powierzchni 25 250 ha chroni cenne przyrodniczo tereny zachodnich obrzeŜy Puszczy Augustowskiej, a dokładniej: dolinę rzeki Rospudy, od granicy z województwem warmińsko-mazurskim na północy do jeziora Necko na południu, dolinę rzeki Szczeberka, kilkanaście jezior rynnowych oraz przylegające do nich bagna i lasy. Potencjalny wpływ planowanego przedsięwzięcia, polegającego wyłącznie na przebudowie istniejącej drogi będzie ograniczony do oddziaływań na migrujące ptaki, podobnie jak eksploatowana obecnie droga. Przebudowa drogi nie wpłynie negatywnie na populacje zwierząt ani na siedliska roślin, objętych ochroną z uwagi na ograniczenie inwestycji do istniejącego pasa drogowego. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 70 10. Ryzyko wystąpienia powaŜnej awarii PowaŜnymi awariami w rozumieniu ustawy – Prawo ochrony środowiska są zdarzenia, w szczególności emisje, poŜary lub eksplozje, powstałe w trakcie procesu przemysłowego, magazynowania lub transportu, w których występuje jedna lub więcej niebezpiecznych substancji, prowadzące do natychmiastowego powstania zagroŜenia Ŝycia lub zdrowia ludzi lub środowiska lub powstania takiego zagroŜenia z opóźnieniem. Przez powaŜną katastrofę rozumie się zdarzenie, które moŜe wywołać jeden z następujących skutków: − utratę Ŝycia co najmniej 10 osób − zanieczyszczenie wód powierzchniowych (ładunek > 15 g/cm2 w przypadku ropopochodnych i > 5 g/cm2 w przypadku substancji mogących zmienić istotnie jakość wód) na odległości co najmniej 10 km, w przypadku wód bieŜących lub na obszarze co najmniej 1 km2 w przypadku jezior i zbiorników wodnych − zagroŜenie wód podziemnych (przekroczenie norm zanieczyszczenia ujęcia/gromadzenia się wód w obszarach chronionych – wyznaczone poprzez współczynniki przepuszczalności gleby i głębokość warstwy piezometrycznej). W wyniku kolizji drogowych czy wypadków moŜe dojść do wycieku paliwa ze zbiornika samochodu do gleby. W przypadku gdy w zdarzeniu uczestniczą pojazdy przewoŜące substancje niebezpieczne przewidywać moŜna wydostanie się tych substancji do środowiska. Prawdopodobieństwo wystąpienia wypadku transportowego o powaŜnych skutkach jest1: − w przypadku ludności, sumą prawdopodobieństw scenariuszy o powaŜnych skutkach, związanych z poŜarem, wybuchem i uwolnieniem substancji toksycznych; − w przypadku wód powierzchniowych i podziemnych, sumą prawdopodobieństw obliczonych dla scenariuszy o powaŜnych skutkach, związanych z uwolnieniem związków węglowodorowych i innych ciekłych związków chemicznych mogących znacznie zmienić jakość tych wód. O skali zagroŜenia dla ludzi i środowiska, do którego moŜe dojść w przypadku wystąpienia awarii w związku z ruchem drogowym będzie decydować: − intensywność ruchu, − struktura ruchu, udział pojazdów cięŜkich, − skala awarii rodzaj i ilość uwolnionej substancji, − miejsce zdarzenia (teren zabudowany, wolny od zabudowy), − warunki środowiska (występowanie cieków, przepuszczalność gleby), 1 Borysiewicz M. Potempski S. Praktyczne algorytmy ocen ryzyka dla człowieka i środowiska od szlaków przewozu niebezpiecznych substancji. Instytut Energii Atomowej, Świerk. 2001. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 71 − − czas podjęcia akcji ratowniczej przez specjalistyczne słuŜby, wyposaŜenie słuŜb w środki techniczne do prowadzenia akcji ratowniczej. W świetle ustawy – Prawo ochrony środowiska, odpowiedzialność za zanieczyszczone grunty ponosi generalnie tzw. władający powierzchnią ziemi: czyli w pasie pomiędzy liniami rozgraniczającymi – zarządzający drogą, na pozostałym terenie – inni władający (np. osoby fizyczne będące właścicielami gruntów). Jednak odpowiedzialność ta moŜe być ograniczona poprzez wskazanie innego podmiotu, który spowodował zanieczyszczenia (art. 102 ust. 1 i 2 w/w ustawy). Obowiązek rekultywacji spoczywa na sprawcy zanieczyszczenia z mocy samej ustawy (obowiązek wynikający z mocy prawa). Jednak w przypadku jego niewykonania właściwy podmiot moŜe być do niego zobowiązany takŜe w drodze decyzji wydanej na podstawie art. 362 ust. 1 P.o.ś. JeŜeli podmiot zobowiązany do rekultywacji nie posiada praw do terenu pozwalających na jej przeprowadzenie (a w przypadku awarii związanych z wyciekiem substancji niebezpiecznej taka sytuacja będzie zazwyczaj występować) obowiązek jej przeprowadzenia spoczywać będzie na Staroście, jednak kosztami rekultywacji powinien zostać obciąŜony w drodze decyzji sprawca zanieczyszczenia (art. 102 ust. 4 pkt 1, ust. 6 i 8 P.o.ś.). Z uwagi na ochronę wód powierzchniowych przed skutkami powaŜnych awarii (aby zabezpieczyć środowisko naturalne przed skaŜeniem na obszarze przebiegu inwestycji) proponuje się: − zastosowane szczelnego systemu odwodnienia drogi, − zastosowanie zamknięcia odpływu (zasuwy odcinające odpływ) na wylotach do odbiorników (w urządzeniach oczyszczających), które stanowić powinny zabezpieczenie przed zrzutem substancji niebezpiecznych. Podjęcie przebudowy drogi wojewódzkiej nr 653 na odcinku Bakałarzewo - Suwałki oraz przewidywane rozwiązania chroniące środowisko przyczynią się w sposób znaczący do zmniejszenia ryzyka wystąpienia powaŜnej awarii pojazdów przewoŜących materiały niebezpieczne. Karta Informacyjna Przedsięwzięcia: „Przebudowa i rozbudowa drogi wojewódzkiej Nr 653 wraz z drogowymi obiektami inżynierskimi na odcinku BAKAŁARZEWO - SUWAŁKI” 72