Tekst projektu rozporządzenia - Biuletyn Informacji Publicznej MSWiA

projekt z dnia
24 maja 2010 r.
ROZPORZĄDZENIE
MINISTRA SPRAW WEWNĘTRZNYCH I ADMINISTRACJI 1)
z dnia .............................................................. r.
w sprawie postępowania ze zwłokami cudzoziemców umieszczonych w strzeżonym ośrodku
lub przebywających w areszcie w celu wydalenia
Na podstawie art. 10 ust. 5a ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych
(Dz. U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295, z późn. zm. 2)) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Rozporządzenie określa postępowanie ze zwłokami cudzoziemców umieszczonych w strzeżonym
ośrodku lub przebywających w areszcie w celu wydalenia, w szczególności:
1) sposób powiadamiania o zgonie cudzoziemca jego najbliższej pozostałej rodziny lub osób, które
dobrowolnie zobowiązały się do pochowania zwłok;
2) podmioty wydające zgodę na pochowanie zwłok;
3) tryb postępowania ze zwłokami, które nie zostaną odebrane przez osoby, o których mowa w pkt 1;
4) sposób ponoszenia kosztów pochówku zleconego przez strzeżony ośrodek lub areszt w celu
wydalenia.
§ 2.
1. O zgonie cudzoziemca umieszczonego w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu wydalenia,
powiadamia się niezwłocznie przy użyciu wszelkich dostępnych środków łączności lub pisemnie
najbliższą pozostałą rodzinę zmarłego cudzoziemca, o której mowa w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 31
stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych, zwanej dalej "ustawą", zamieszkałą lub
przebywającą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z którą zmarły utrzymywał kontakt lub
której adresy lub numery telefonu są znane kierownikowi strzeżonego ośrodka, zwanemu dalej
„kierownikiem” lub funkcjonariuszowi odpowiedzialnemu za funkcjonowanie aresztu w celu
wydalenia.
2. Jeżeli najbliższa pozostała rodzina zmarłego cudzoziemca, o której mowa w ust. 1, zamieszkuje za
granicą, powiadamia się ją o zgonie za pośrednictwem właściwego przedstawicielstwa
dyplomatycznego lub urzędu konsularnego, a w razie braku przedstawicielstwa dyplomatycznego lub
urzędu konsularnego na terenie Rzeczypospolitej Polskiej albo gdy dotyczy to cudzoziemca, którego
obywatelstwa nie ustalono – ministra właściwego do spraw zagranicznych, wskazując dane personalne
tych osób oraz ich adresy lub numery telefonów.
3. Przy powiadomieniu, o którym mowa w ust. 1 i 2, należy ponadto poinformować:
1) że należy niezwłocznie, nie później niż przed upływem 14 dni od dnia zgonu, powiadomić
kierownika lub funkcjonariusza odpowiedzialnego za funkcjonowanie aresztu w celu wydalenia
o podjętej decyzji w sprawie zorganizowania pochówku na własny koszt, z zastrzeżeniem ust. 4;
2) że zwłoki mogą zostać odebrane w terminie nie dłuższym niż 14 dni od dnia zgonu;
3) o skutku nieodebrania zwłok, określonym w § 5 ust. 2, oraz wskazać właściwego w tym przypadku
starostę.
4. W razie zgonu cudzoziemca spowodowanego chorobą zakaźną wymienioną w wykazie, o którym
mowa w art. 9 ust. 3a ustawy, przekazując informację, o której mowa w ust. 1 i 2, zaznacza się, że
1)
Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji kieruje działem administracji rządowej – sprawy wewnętrzne,
na podstawie § 1 ust. 2 pkt 3 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 16 listopada 2007 r. w sprawie
szczegółowego zakresu działania Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji (Dz. U. Nr 216, poz. 1604).
2)
Zmiany tekstu jednolitego wymienionej ustawy zostały ogłoszone w Dz. U. z 2000 r. Nr 120, poz. 1268, z 2002 r.
Nr 113, poz. 984, z 2003 r. Nr 80, poz. 717 i Nr 162, poz. 1568, z 2006 Nr 220, poz. 1600 oraz z 2008 r. Nr 216, poz.
1367.
pochowanie zwłok musi nastąpić przed upływem 24 godzin od chwili zgonu.
5. O zgonie cudzoziemca w przypadku, o którym mowa w ust. 4, powiadamia się niezwłocznie
właściwego Państwowego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji.
§ 3.
1. Zgodę na pochowanie zwłok cudzoziemca umieszczonego w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu
wydalenia, wydaje prokurator rejonowy właściwy dla miejsca zgonu.
2. Kierownik lub funkcjonariusz odpowiedzialny za funkcjonowanie aresztu w celu wydalenia
niezwłocznie po zgonie cudzoziemca umieszczonego w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu
wydalenia, przesyła prokuratorowi, o którym mowa w ust. 1, wniosek o wydanie zgody na pochowanie
zwłok.
3. We wniosku o wydanie zgody na pochowanie zwłok, w przypadku zaistnienia okoliczności, o
których mowa w § 2 ust. 4, zamieszcza się informację o przyczynie zgonu i terminie w jakim
musi nastąpić pochowanie zwłok oraz o złożeniu powiadomienia, o którym mowa w § 2 ust. 5.
§ 4.
Pochowanie zwłok cudzoziemca następuje na podstawie aktu zgonu, wystawionego przez urząd stanu
cywilnego właściwy dla miejsca zgonu oraz po otrzymaniu zgody prokuratora na ich pochowanie, z
zastrzeżeniem art. 9 ust. 3 ustawy.
§ 5.
4. Jeżeli powiadomienie najbliższej pozostałej rodziny zmarłego cudzoziemca, o której mowa w § 2, nie
jest możliwe albo gdy osoby te nie podejmą się pochowania zwłok, zwłoki mogą być wydane, na
zasadach określonych w § 2, innym osobom, które dobrowolnie zobowiążą się do ich pochowania.
5. Jeżeli zwłoki nie zostaną odebrane przez najbliższą pozostałą rodzinę lub osoby, które dobrowolnie
zobowiązały się do ich pochowania w terminie 14 dni od dnia zgonu, kierownik lub funkcjonariusz
odpowiedzialny za funkcjonowanie aresztu w celu wydalenia informuje właściwego starostę o
możliwości przekazania zwłok do celów naukowych publicznej uczelni medycznej lub publicznej
uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk medycznych, zwracając
się jednocześnie z wnioskiem o przekazanie informacji o podjętej decyzji.
6. Przekazanie zwłok do celów naukowych następuje zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art.
10 ust. 2a ustawy.
7. W przypadku negatywnej decyzji starosty w sprawie przekazania zwłok do celów naukowych
pochowanie zwłok zleca się zakładowi pogrzebowemu.
§ 6.
Na wniosek najbliższej pozostałej rodziny zmarłego cudzoziemca, o której mowa w § 2, i innych osób
bliskich powiadamia się je o miejscu i terminie pogrzebu zmarłego cudzoziemca.
§ 7.
Koszty pochowania zwłok cudzoziemca zmarłego w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu
wydalenia, poniesione przez zakład pogrzebowy, pokrywa się ze środków zmarłego cudzoziemca, a gdy
ich nie posiada lub są one niewystarczające, koszty te są finansowane z budżetu państwa z części, której
dysponentem jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji
Komendanta Głównego Straży Granicznej.
§ 8.
Rozporządzenie wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.
MINISTER
SPRAW WEWNĘTRZNYCH
I ADMINISTRACJI
UZASADNIENIE
Projekt rozporządzenia stanowi wykonanie delegacji ustawowej zawartej w art. 10 ust. 5a
ustawy z dnia 31 stycznia 1959 r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (Dz. U. z 2000 r. Nr 23,
poz. 295 z późn. zm.).
Projekt rozporządzenia określa postępowanie ze zwłokami cudzoziemców umieszczonych
w strzeżonym ośrodku lub przebywających w areszcie w celu wydalenia, uwzględniając
w szczególności powiadomienie właściwych osób o zgonie, sposób tego powiadamiania,
wskazanie podmiotów wydających zgodę na pochowanie zwłok, tryb postępowania ze zwłokami,
które nie zostaną odebrane oraz sposobów ponoszenia kosztów pochówku zleconego przez
strzeżony ośrodek lub areszt w celu wydalenia, kierując się koniecznością zachowania godności
należnej zmarłemu i bezpieczeństwem sanitarnym.
Przepisy rozporządzenia stosuje się w postępowaniu ze zwłokami cudzoziemców, którzy
będąc umieszczeni w strzeżonym ośrodku lub przebywając w areszcie w celu wydalenia, zmarli
w szpitalu albo przebywając poza terenem aresztu w celu wydalenia lub ośrodka strzeżonego w
związku z udziałem w czynnościach procesowych lub konwojowaniem.
Zgodnie z § 2 rozporządzenia o zgonie cudzoziemca umieszczonego w strzeżonym ośrodku
lub areszcie w celu wydalenia, powiadamia się niezwłocznie przy użyciu wszelkich dostępnych
środków łączności lub pisemnie najbliższą pozostałą rodzinę zmarłego cudzoziemca zamieszkałą
lub przebywającą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, z którą zmarły utrzymywał kontakt
lub której adresy lub numery telefonu są znane kierownikowi strzeżonego ośrodka lub
funkcjonariuszowi odpowiedzialnemu za funkcjonowanie aresztu w celu wydalenia.
Jeżeli najbliższa pozostała rodzina nie zamieszkuje na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
powiadamia się ją za pośrednictwem właściwego przedstawicielstwa dyplomatycznego lub
urzędu konsularnego.
W przypadku braku przedstawicielstwa dyplomatycznego lub urzędu konsularnego na terenie
Rzeczypospolitej Polskiej, jak również w przypadku gdy nie ustalono obywatelstwa zmarłego
cudzoziemca Straż Graniczna przekazuje informację do Ministra Spraw Zagranicznych,
wskazując dane personalne osób z najbliższej pozostałej rodziny oraz ich adresy lub numery
telefonów.
W sytuacji, gdy porozumienie się z rodziną nie jest możliwe albo gdy osoby te nie podejmą
się pochowania zwłok, zwłoki mogą być wydane innym osobom, które dobrowolnie zobowiążą
się do ich pochowania. Natomiast, jeśli zwłoki nie zostaną odebrane przez te osoby to informuje
się właściwego starostę o możliwości przekazania zwłok publicznej uczelni medycznej lub
publicznej uczelni prowadzącej działalność dydaktyczną i badawczą w dziedzinie nauk
medycznych do celów naukowych. Informując właściwego starostę wnioskuje się do niego o
przekazanie informacji o podjętym rozstrzygnięciu, gdyż w przypadku negatywnej decyzji w tym
zakresie uczelnia nie zwróci się o przekazanie zwłok i brak będzie informacji umożliwiających
podjęcie dalszych czynności.
Powiadomienie powinno zawierać informację dla osób powiadamianych, że zobowiązane są
one niezwłocznie poinformować kierownika lub funkcjonariusza odpowiedzialnego za
funkcjonowanie aresztu w celu wydalenia, nie później niż przed upływem 14 dni od dnia zgonu,
o podjętej decyzji w sprawie zorganizowania pogrzebu samodzielnie i odebrania zwłok.
Wyjątkiem od powyższego terminu jest zgon spowodowany chorobą zakaźną wymienioną w
wykazie ustalonym przez ministra właściwego do spraw zdrowia – wówczas pochowanie zwłok
musi nastąpić przed upływem 24 godzin od chwili zgonu.
Powiadomienie, powinno zawierać informację, że w przypadku nieodebrania zwłok w
terminie 14 dni od dnia zgonu przez rodzinę lub osobę, która dobrowolnie zobowiąże się do
pochowania zwłok, kierownik lub funkcjonariusz odpowiedzialny za funkcjonowanie aresztu w
celu wydalenia obowiązany jest, zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy, przekazać do właściwego
starosty informację o zwłokach, które nie zostały odebrane przez osoby uprawnione do ich
pochowania. Starosta rozstrzygnie w tym przypadku o przekazaniu zwłok do celów naukowych.
Wskazanie dodatkowo starosty, który w danym przypadku jest właściwy do wydania decyzji,
umożliwi rodzinie zmarłego wzięcie udziału w tym postępowaniu.
Dodatkowo ust. 5 stanowi, iż o zgonie cudzoziemca spowodowanego chorobą zakaźną
powiadamia się niezwłocznie właściwego Państwowego Inspektora Sanitarnego Ministerstwa
Spraw Wewnętrznych i Administracji.
W przypadku podjęcia przez właściwego starostę decyzji o przekazaniu zwłok do celów
naukowych uczelni, przekazanie zwłok następuje na zasadach określonych w przepisach
wydanych na podstawie art. 10 ust. 2a.
Niezwłocznie po zgonie cudzoziemca zmarłego w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu
wydalenia kierownik strzeżonego ośrodka lub funkcjonariusz odpowiedzialny za funkcjonowanie
aresztu w celu wydalenia musi przesłać prokuratorowi wniosek o wydanie zgody na pochowanie
zwłok. Uzasadnione jest to koniecznością wykluczenia wszelkich wątpliwości związanych ze
zgonem osoby, która przebywa w ośrodku lub areszcie na podstawie postanowienia sądu, a tym
samym szczególny nadzór nad takimi zdarzeniami musi być zapewniony przez państwo
ograniczające wolność osobistą cudzoziemca. Najwłaściwszym środkiem, analogicznie jak w
przypadku zwłok osób pozbawionych wolności zmarłych w zakładach karnych i aresztach
śledczych, jest uzyskanie zgody prokuratora.
Pochowanie zwłok następuje po otrzymaniu zgody prokuratora na ich pochowanie oraz aktu
zgonu, wystawionego przez urząd stanu cywilnego właściwy dla miejsca zgonu.
Czynności związane ze złożeniem wniosku do prokuratora o wydanie zgody na pochowanie
zwłok oraz wydaniem przez niego zgody na pochowanie zwłok, a także czynności związane z
powiadamianiem rodziny i okresem oczekiwania na odebranie zwłok, w przypadku zgonu
cudzoziemca spowodowanego chorobą zakaźną, realizowane są z uwzględnieniem art. 9 ust. 3
ustawy, który obliguje do pochowania zwłok w ciągu 24 godzin od chwili zgonu lub innym
terminie określonym w zezwoleniu właściwego miejscowo inspektora sanitarnego.
Koszty pochowania zwłok cudzoziemca zmarłego w strzeżonym ośrodku lub areszcie w celu
wydalenia pokrywane są ze środków zmarłego, a gdy ich nie posiada lub są one
niewystarczające, koszty te są finansowane z budżetu państwa z części, której dysponentem jest
minister właściwy do spraw wewnętrznych, ze środków będących w dyspozycji Komendanta
Głównego Straży Granicznej.
Projekt rozporządzenia nie zawiera przepisów technicznych, w związku z tym nie podlega
procedurze notyfikacji zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 23 grudnia 2002 r.
w sprawie sposobu funkcjonowania krajowego systemu notyfikacji norm i aktów prawnych
(Dz. U. Nr 239, poz. 2039 oraz z 2004 r. Nr 65, poz. 597).
Projekt rozporządzenia nie wymaga przedłożenia właściwym instytucjom i organom Unii
Europejskiej lub Europejskiemu Bankowi Centralnemu w celu uzyskania opinii, dokonania
konsultacji lub uzgodnień.
OCENA SKUTKÓW REGULACJI
1. Podmioty, na które oddziałuje rozporządzenie
Wejście w życie rozporządzenia będzie oddziaływało na:
- ośrodki strzeżone dla cudzoziemców;
- areszty w celu wydalenia;
- Komendanta Głównego Straży Granicznej;
- osoby uprawnione do pochowania cudzoziemca;
- właściwych starostów;
- właściwych prokuratorów;
- zakłady pogrzebowe.
2. Konsultacje społeczne
Projekt rozporządzenia nie wymaga konsultacji społecznych. Zgodnie z art. 5 ustawy z
dnia 7 lipca 2005 r. o działalności lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169,
poz. 1414 oraz z 2009 r. Nr 42, poz. 337), projekt zostanie umieszczony w wersji elektronicznej
w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i
Administracji.
3. Wpływ regulacji na sektor finansów publicznych, w tym na budżet państwa i budżety
jednostek samorządu terytorialnego
Koszty związane z pochowaniem zwłok cudzoziemca zmarłego w strzeżonym ośrodku
lub areszcie w celu wydalenia pokrywa się ze środków finansowych zmarłego cudzoziemca.
W przypadku gdy cudzoziemiec nie posiada środków lub gdy są one niewystarczające, koszty
związane z pochowaniem zwłok pokrywane są z budżetu państwa, z części której dysponentem
jest minister właściwy do spraw wewnętrznych, będących w dyspozycji Komendanta Głównego
Straży Granicznej.
Skutki finansowe proponowanych uregulowań zostały oszacowane na ok. 12 000 zł w stosunku
rocznym. W przypadku powstania ww. kosztów zostaną one sfinansowane w ramach środków
ujętych w ustawie budżetowej na dany rok budżetowy w części dotyczącej Ministra Spraw
Wewnętrznych i Administracji – zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów
z dnia 16 czerwca 2006 r. w sprawie szczegółowej klasyfikacji dochodów, wydatków,
przychodów i rozchodów oraz środków pochodzących ze źródeł zagranicznych (Dz. U. Nr 107,
poz. 726), z części 42 – Sprawy wewnętrzne, dział 754 – Bezpieczeństwo publiczne i ochrona
przeciwpożarowa, rozdział 75406 – Straż Graniczna.
4. Wpływ regulacji na rynek pracy
Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na rynek pracy.
5. Wpływ regulacji na konkurencyjność gospodarki i przedsiębiorczość, w tym na
funkcjonowanie przedsiębiorstw
Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na konkurencyjność gospodarki
i przedsiębiorczość, w tym na funkcjonowanie przedsiębiorstw.
6. Wpływ na sytuację i rozwój regionów
Wejście w życie rozporządzenia nie będzie miało wpływu na sytuację i rozwój regionów.
7. Wstępna opinia o zgodności projektu z prawem Unii Europejskiej
Regulacja nie jest objęta zakresem prawa Unii Europejskiej