Obszar Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej jest unikalnym

Obszar Wyżyny Krakowsko – Częstochowskiej jest unikalnym w skali kraju
rejonem występowania bezpośrednio na powierzchni terenu masywu węglanowego.
Tworzy on hydrogeologicznie odkryty poziom wodonośny o skomplikowanej
strukturze filtracyjnej.
Celem rozprawy było scharakteryzowanie procesów i kierunków przemian
składu chemicznego wody opadowej infiltrującej w obrębie strefy aeracji. Badania
prowadzono w obrębie systemów jaskiniowych rozsianych na zdefiniowanym tytułem
obszarze, w szczególności na terenie zrębu Zakrzówka.
Opady atmosferyczne o dominującym kwaśnym odczynie infiltrując przez
strefę glebową i środowisko wapieni górnojurajskich znacząco modyfikują swój skład
chemiczny. Chemizm wód zależy w głównej mierze od wykształcenia litologicznego
skał strefy aeracji. Definiuje go zestaw możliwych do rozpuszczenia składników
obecnych w ośrodku skalnym, modyfikowany iloczynami rozpuszczalności,
warunkami Eh, pH oraz termicznymi środowiska wodnego, jak również ciśnieniem
parcjalnym CO2. Istotna jest także prędkość migracji roztworu, zależna od struktury
hydraulicznej skały. Determinuje ona bowiem czas kontaktu rozpuszczalnika, jakim
jest nienasycona woda meteoryczna, ze środowiskiem skalnym. Modyfikacje
pojawiają się wraz ze zmiennością składu chemicznego infiltrujących wód,
wykształceniem
przestrzennego.
środowiska
glebowego,
czy
charakterem
zagospodarowania
The Kraków – Częstochowa Upland is geologically a unique region of vast
carbonate outcrop, forming an unconfined aquifer with a complex hydraulic structure.
This thesis aims to characterise the processes as well as the rainwater chemical
composition dynamics during infiltration through the aeration zone. The investigations
were carried out within cave systems scattered at the southern part of the Upland,
mainly at the Zakrzówek horst area.
Atmospheric precipitation, with a dominantly acidic character during
infiltration through the soil and the Upper Jurassic carbonate environment,
significantly modifies the prevalent hydrogeochemical composition. The chemistry of
water depends mainly on the lithology of rocks forming the zone of aeration, thus
limiting the set of possible dissolved constituents to that present in the geological
structure. Diversification results from the solubility products of minerals, variable Eh,
pH, thermal conditions, as well as the partial pressure of CO2. Also of significance is
the velocity of the migrating solution, which is dependent upon the hydraulic structure
of rocks, which determines the contact time of the solvent, being the undersaturated
precipitation, with the solid rock environment. Modifications occur with variations in
rainfall chemical composition, the state of soil evolution or the character of land
development.