Z cyklu poznaj Sejm - Proces ustawodawczy (cz.2)

Z cyklu poznaj Sejm - Proces ustawodawczy (cz.2)
Wpisany przez RR
Wt, 17 kwi 2012
Publikujemy kolejną cześć cyklu procesu ustawodawczego, czyli ogółu wszystkich czynności
dokonywanych w parlamencie i poza nim, w celu uchwalenia ustawy. W ubiegłym tygodniu
pisaliśmy o inicjatywie ustawodawczej, dlatego też dzisiaj pora na kolejne z etapów: pierwsze,
drugie i trzecie czytanie.
Pierwsze czytanie
Odbywa się ono na posiedzeniu plenarnym Sejmu lub na posiedzeniu komisji sejmowej
właściwej dla danej problematyki wynikającej z projektu. Z uwagi na znaczne obciążenie
porządku dziennego posiedzeń Sejmu regułą jest przeprowadzanie pierwszego czytania na
posiedzeniu komisji. Jednak pewne, ważne społecznie projekty ustaw muszą być
przedstawione na posiedzeniu Sejmu. Są to projekty ustaw: o zmianie konstytucji,
podatkowych, dotyczące wyboru Prezydenta, Sejmu i Senatu oraz organów samorządu
terytorialnego, regulujące ustrój i właściwość władz publicznych, projekt ustawy budżetowej, a
także kodeksy. Marszałek Sejmu może skierować do pierwszego czytania na posiedzeniu
Sejmu również inne projekty ustaw, jeżeli przemawiają za tym ważne względy.
Pierwsze czytanie projektu ustawy obejmuje uzasadnienie projektu przez wnioskodawcę,
debatę w sprawie ogólnych zasad projektu oraz pytania posłów i odpowiedzi wnioskodawcy.
Jeżeli pierwsze czytanie odbywa się na posiedzeniu Sejmu, kończy się ono podjęciem uchwały
o skierowaniu projektu do właściwej – ze względu na tematykę projektu - komisji, bądź kilku
komisji, jeżeli tematyka projektu obejmuje zakres ich działania. Na tym etapie może jednak już
zostać złożony wniosek o odrzucenie projektu w całości.
1/3
Z cyklu poznaj Sejm - Proces ustawodawczy (cz.2)
Wpisany przez RR
Wt, 17 kwi 2012
Komisje pracując nad przepisami projektu mogą poprawiać i zmieniać ich treść. Do
szczegółowego rozpatrzenia projektu komisje mogą powołać podkomisję, a ponadto mogą
korzystać z opinii zaproszonych specjalistów z danej dziedziny tj. ekspertów komisji. Obowiązek
uczestniczenia w posiedzeniach komisji i podkomisji ma upoważniony przedstawiciel
wnioskodawcy.
Po zakończeniu prac komisja ustala wspólne stanowisko w sprawie danego projektu ustawy i
przedstawia go w formie sprawozdania, a w nim wniosek o przyjęcie projektu bez poprawek,
przyjęcie projektu z określonymi poprawkami lub odrzucenie projektu. W sprawozdaniu
zamieszcza się również, po pisemnym zgłoszeniu, wnioski i propozycje poprawek odrzuconych
przez komisje, które stają się później przedmiotem obrad jako wnioski mniejszości.
Ze swego grona komisja wybiera posła sprawozdawcę, którego zadaniem jest przedstawienie
efektów prac komisji nad projektem w formie sprawozdania.
Drugie czytanie
Czytanie to zawsze jest przeprowadzane na posiedzeniu Sejmu i obejmuje przedstawienie
Sejmowi sprawozdania komisji o projekcie ustawy, a w dalszej kolejności przeprowadzenie
debaty, w czasie której mogą być zgłaszane kolejne poprawki i wnioski. Prawo wnoszenia
poprawek w czasie drugiego czytania przysługuje wnioskodawcy, a także grupie co najmniej 15
posłów, przewodniczącemu klubu lub koła poselskiego oraz Radzie Ministrów. Poprawki mogą
być zgłaszane do czasu zakończenia drugiego czytania. Ten termin jest ostateczny także dla
wnioskodawcy, jeśli zamierza wycofać projekt. Ma on również znaczenie dla poselskich
projektów ustaw, jeśli bowiem na skutek cofnięcia poparcia jednego z posłów dla danego
projektu liczba podpisów będzie mniejsza niż 15, projekt ten będzie uznany za wycofany.
Jeżeli podczas drugiego czytania zostały zgłoszone kolejne poprawki i wnioski, projekt zostaje
ponownie skierowany do komisji, która je rozpatruje, ocenia i przedstawia Sejmowi dodatkowe
sprawozdanie, w którym wnosi o ich przyjęcie lub odrzucenie. Natomiast, jeśli projekt nie został
skierowany powtórnie do komisji, może odbyć się niezwłocznie trzecie czytanie.
2/3
Z cyklu poznaj Sejm - Proces ustawodawczy (cz.2)
Wpisany przez RR
Wt, 17 kwi 2012
Trzecie czytanie
Na posiedzeniu Sejmu poseł sprawozdawca przedstawia dodatkowe sprawozdanie komisji lub,
jeżeli projekt nie został skierowany do komisji, poprawki zgłoszone podczas drugiego czytania.
Następnie posłowie głosują w odpowiednim porządku nad zgłoszonymi wnioskami i
poprawkami, przyjmując je lub odrzucając. Na początku odbywa się głosowanie nad
ewentualnym wnioskiem o odrzucenie projektu w całości, potem nad poprawkami do
poszczególnych artykułów, a w końcu nad projektem w całości, w brzmieniu zaproponowanym
przez komisje, wraz ze zmianami wynikającymi z przegłosowanych poprawek.
Sejm uchwala ustawę zwykłą większością głosów (liczba głosów „za" jest większa niż
„przeciw"), w obecności co najmniej połowy ustawowej liczby posłów. W szczególnych
przypadkach przepisy prawa przewidują inne proporcje głosów konieczne do uchwalenia
ustawy.
Następnie Marszałek Sejmu przekazuje uchwaloną przez Sejm ustawę – w tym momencie
projekt stał się już ustawą, mimo że jeszcze nie jest ona obowiązującym aktem prawnym – do
Senatu.
cdn
Źródło: sejm.gov.pl
3/3