W Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wroc³awskiego badania

Krzysztof Ruchniewicz, Wojciech Wrzesiński
Wrocławskie badania historyczne nad stosunkami międzynarodowymi w XX wieku
W Instytucie Historycznym Uniwersytetu Wrocławskiego badania nad historią stosunków
międzynarodowych są realizowane w licznych zespołach. I to tak w odniesieniu stosunków
Polski z poszczególnymi państwami, jak i dotyczące spraw wewnętrznych państw obcych.
Szczególnym jednak zainteresowaniem cieszą się stosunki z naszymi sąsiadami. Na uwagę
zasługują tutaj przede wszystkim stosunki polsko-niemieckie. Obejmują one okres całych
dziejów, ale badania koncentrują się szczególne nad dziejami XIX i XX w.
Na przestrzeni ostatnich lat przedmiotem studiów w tym zakresie były następujące problemy:
1. Historiografia polska i niemiecka (prof. Adam Galos, prof. W. Wrzesiński, prof. T. Kulak,
dr Krzysztof Ruchniewicz)
2. Dzieje polityczne (prof. Marek Czapliński, prof. Adam Galos, prof. Teresa Kulak, prof.
Wojciech Wrzesiński, dr Krzysztof Ruchniewicz)
3. Dzieje gospodarcze (ze szczególnym zwróceniem uwagi na funkcje Śląska prof. Zbigniew
Kwaśny)
4. Sprawy narodowościowe, ze szczególnym uwzględnieniem problemów Polaków w
Niemczech oraz Niemców w Polsce (prof. M. Czapliński, prof. Adam Galos, prof. Teresa
Kulak, prof. Wojciech Wrzesiński, dr Leonard Smołka, dr Grzegorz Strauchold, dr
Krzysztof Ruchniewicz)
5. Problemy wyznaniowe (prof. Wojciech Wrzesiński, dr Leonard Smołka)
6. Zagadnienia kultury i nauki (prof. Marek Czapliński, prof. Teresa Kulak, prof. Wojciech
Wrzesińskim, dr Krzysztof Ruchniewicz)
7. Prace o charakterze biograficznym (Bismarck – prof. Adam Galos, Adenauer – dr
Krzysztof Ruchniewicz)
8. Zagadnienie wzajemnego postrzegania Polaków i Niemców (prof. Teresa Kulak, prof.
Wojciech Wrzesiński, dr Leonard Smołka)
9. Prace bibliograficzne – dzieje Śląska i sąsiadujących krain (dr Karol Sanojca, dr Grażyna
Pańko, dr Małorzata Pawlak)
Wyniki tych badań są publikowane w odrębnych monografiach, czasopismach naukowych o
zasięgu ogólnopolskim i międzynarodowym, jak np. „Wrocławskich Studiach z Historii
Najnowszej”, „Polskiej Myśli Politycznej XIX i XX w.”, „Śląskim Kwartalniku
Historycznym Sobótka”. Przegląd tych prac znajduje się w systematycznie wydawanej
bibliografii przy współpracy zespołów z Republiki Federalnej Niemiec i Czech oraz w
informatorze o pracach naukowych pracowników Uniwersytetu wydawanej przez Bibliotekę
naszego Uniwersytetu.
W ostatnich latach rozwijają się badania dotyczące stosunków z ZSRR i państwami, które
powstały po jego rozkładzie. W tym zakresie przedmiotem szczególnego zainteresowania są
dzieje Polaków znajdujących się na zesłaniu lub internowanych w okresie międzywojennym,
w latach II wojny światowej i po jej zakończeniu. Prowadzone są badania nie tylko nad
dziejami politycznymi tych skupisk, ale i ich dniem codziennym. Odrębne badania są
prowadzone nad repatriacją Polaków z ZSRR do Polski. Badaniami tymi kieruje prof.
Stanisław Ciesielski przy współudziale dr Małgorzaty Ruchniewicz, dr Grzegorza Hryciuka,
dr Aleksandera Srebrakowskiego. Schyłkiem okresu panowania caratu zajmuje się dr Edward
Czapieski. Natomiast problemami narodowościowymi, przede wszystkim polsko-ukraińskimi,
zajmuje się dr hab. Jan Kęsik. Studia prowadzone przez tą grupę są publikowane w odrębnych
monografiach oraz w czasopiśmie uniwersyteckim „Studia Wschodnie” i innych publikacjach
krajowych i zagranicznych.
Na uwagę zasługują także podjęte w ostatnich latach intensywne badania źródłowe
prowadzone przez młodych pracowników naukowych Instytutu, w tym nad dziejami:
1. krajów bałtyckich (dr Paweł Jaworski),
2. stosunków polsko-amerykańskich po 1945 (dr Jakub Tyszkiewicz),
3. stosunków polsko-izraelskich (dr Bożena Schaynok).
Odrębną grupę stanowią studia nad problemami integracji europejskiej podejmowane w
zespole kierowanym przez prof. Annę Bidwell.
Wszystkie tematy wyżej wskazane są prowadzone na podstawie odrębnych programów
badawczych, w części finansowanych przez Komitet Badań Naukowych, ale i także w
powiązaniu z przygotowywanymi pracami magisterskimi, doktorskimi i habilitacyjnymi.
W zakresie badań nad sprawami międzynarodowymi Instytut współpracuje z wielu znanymi
placówkami naukowymi w Polsce i zagranicą. Wyniki tych studiów są przedmiotem dyskusji
i polemik w czasie organizowanych we Wrocławiu i w innych ośrodkach konferencji
naukowych.