Historia OSP Sromowce Wyżne

Historia
Ochotniczej Straży Pożarnej
w Sromowcach Wyżnych
Spisał w 2012 roku na podstawie Kroniki OSP Sromowce Wyżne Naczelnik OSP
dh Jacek Górecki
Początki Ochotniczej Straży Pożarnej w Sromowcach Wyżnych sięgają 1927 roku,
kiedy to Franciszek Kołodziejski, ówczesny naczelnik straży granicznej podjął się
zorganizowania oddziału Ochotniczej Straży Pożarnej. Do organizacji tegoż
przedsięwzięcia przyczynił się pożar w 1926 roku, w którym to spłonęły zabudowania
dwóch gospodarzy. Na apel Franciszka Kołodziejskiego odpowiedziało dziewięciu
ochotników: Krasiński Andrzej, Kaczmarczyk Józef, Górecki Mikołaj, Dębski Stanisław,
Giblak Stanisław, Pierwoła Stanisław, Janczy Jan, Kozub Franciszek oraz Pierwoła
Wojciech, który został „prawą ręką" organizatora. Z utworzonego funduszu założycieli
na potrzeby ochotników zostały zakupione hełmy, pasy i toporki w ilości dziewięć sztuk.
Po dofinansowaniu funduszu przez gminę zakupiono mundury, dodatkowe hełmy, pasy i
oddział Ochotniczej Straży Pożarnej w sile 21 ludzi został zarejestrowany w Starostwie.
Pierwszą siedzibą OSP zostały oddane przez Radę Gminy dwa pokoje w starej
Plebani, które to po wyremontowaniu służyły mieszkańcom również jako czytelnia i
biblioteka. W dniu 5 kwietnia 1937 roku na posiedzeniu zarządu podjęto uchwałę o
budowie remizy OSP. Rozpoczętą budowę przerwał wybuch II wojny światowej, ale rok
później udało się ją pozostawić w stanie surowym i pokryć dach blachą. W roku 1942
doposażono oddział w motopompę M-200. Uroczyste przekazanie remizy do użytku
publicznego odbyło się 19 czerwca 1949 roku. Do tego czasu strażacy ochotnicy
uczestniczyli w wielu akcjach powodziowych, z których największe były w latach
1934,1947 i 1949 oraz w akcjach gaśniczych przy pożarach zabudowań „Za Skałką" i
Spiskiej Starej Wsi w 1932, w Łapszach Niżnych i Zamku w Niedzicy w 1944r, Niżnych
Szwabach w 1947r, a rok później przy pożarach w Krościenku, Kacwinie,
Czechosłowackich Hanusowcach oraz 4 września w swojej miejscowości przy pożarze
„Domu Ludowego".
Od roku 1948 przy OSP rozpoczyna działalność Kółko Teatralne pod
kierownictwem dh Franciszka Kaczmarczyka.
Dwudziestego sierpnia 1950 roku, dzięki staraniom Komendanta OSP Jana
Kowalczyka zakupiono w Krakowie drugą motopompę dwucylindrową. Dwa lata później
13 stycznia na walnym zebraniu dokonano zmian w Zarządzie. Na Komendanta wybrano
Andrzeja Znańca, a na zastępców Jana Kowalczyka i Andrzeja Pierwołę. W tym samym
roku strażacy gaszą pożar w „Orlim Gnieździe”, a rok później w Urzędzie Celnym w
Niedzicy.
W kwietniu 1961 roku w miejscowości wybuchł pożar, który strawił siedem
zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. Był to jeden z największych pożarów jakie
pamiętali najstarsi mieszkańcy sołectwa. Zdarzenie to zmobilizowało ówczesne władze
do bliższego zainteresowania się działalnością i wyposażeniem OSP. Toteż w tym
samym roku Zarząd OSP delegował Stanisława Bańkosza na kurs szkoleniowy dla
Komendantów w Ośrodku Szkolenia Pożarniczego w Wieliczce, po ukończeniu którego
został wybrany na Naczelnika OSP w Sromowcach Wyżnych.
W lipcu 1966 zakupiono nową motopompę P03E-Polonia, a w roku 1969 zamontowano
nastrażnicy OSP syrenę elektryczną.
W roku 1970 na Walnym Zebraniu podjęto uchwałę o budowie nowej remizy
strażackiej i w związku z tym powołano Społeczny Komitet Budowy odpowiedzialny za
wszystkie sprawy związane z budową. Przez dwa lata pozyskiwano i gromadzono
materiał na budowę aby w roku 1972 ją rozpocząć i oddać w stanie surowym z
wykonanym pokryciem dachowym rok później.
2
Wartość nowo wybudowanej remizy oszacowano na ponad 2 miliony złotych, z czego
otrzymane wsparcie finansowe w postaci dotacji z powiatu i gminy to zaledwie 400 tys.
złotych, a pozostała wartość to praca społeczna strażaków, mieszkańców oraz pomoc
Wspólnoty Gruntowej Wsi Sromowce Wyżne. Uroczyste oddanie do użytku Remizy,
odbyło się 19 października 1975 roku.
Przez wszystkie dotychczasowe lata działalności OSP w Sromowcach Wyżnych,
jednym z trudniejszych zadań dla jednostki było zapewnienie dogodnego i sprawnego
transportu dla przewożonego na miejsce działań sprzętu pożarniczego. Początkowo
sikawka była transportowana na dwukołowym wózku. Potem do transportu motopompy i
węży pożarniczych wykorzystywano wóz i zaprzęgi konne.
Aby usprawnić i przyśpieszyć działania ratownicze, za pomocą czynionych starań i
przedsięwzięć przez Naczelnika Stanisława Bańkosza, przy wsparciu Komendanta
Gromadzkiego Andrzeja Sukiennika, OSP w Sromowcach Wyżnych otrzymuje 10 lutego
1972 roku samochód pożarniczy marki „Żuk". Samochód ten służył jednostce ponad 3
lata, gdyż z okazji uroczystego oddania do użytku remizy druhowie otrzymali z
Komendy Wojewódzkiej Straży Pożarnej w Nowym Sączu samochód pożarniczy „Star
A-26P". Był to już samochód ze zbiornikiem na wodę, autopompą oraz motopompą.
W maju 1976 roku z inicjatywy Naczelnika Stanisława Bańkosza oraz pomocy
organizacyjnej pani Krystyny Jamróz, nauczycielce Szkoły Podstawowej, powołano dwie
Młodzieżowe Drużyny Pożarnicze (dziewczęta i chłopcy). Drużyny te już w tym samym
roku w październiku zdobyły I i II miejsce w Rejonowych Zawodach MDP.
W październiku 1977 roku OSP w Sromowcach Wyżnych obchodziła swój
jubileusz 50-lecia swej działalności, połączony z przekazaniem sztandaru dla OSP
ufundowanego przez społeczeństwo i sympatyków straży. W uroczystościach
uczestniczyli liczni goście między innymi Komendant Wojewódzki Straży Pożarnych płk
Józef Strojny oraz Komendant Rejonowy mjr Kazimierz Cepuch, którzy odznaczyli
zasłużonych strażaków medalami. W 1980 roku przy doraźnej pomocy Wspólnoty
Gruntowej wsi Sromowce Wyżne zakupiono nową motopompę PO-5. W tym też roku po
raz pierwszy zorganizowano w Szkole Podstawowej Turniej Wiedzy Pożarniczej Młodzież Zapobiega Pożarom.
Lata osiemdziesiąte to okres dalszego rozwoju organizacji pod względem
gospodarczym jak i niesieniu pomocy potrzebującym poprzez udział w akcjach
ratowniczych. W tym czasie wykonano między innymi zbiornik przeciw pożarowy na
osiedlu „Glinik", odnowiono pomieszczenia i wyremontowano ogrodzenie wokół remizy.
Jednostka brała czynny udział w ujarzmieniu Dunajca podczas powodzi, które
występowały praktycznie co roku. Strażacy uczestniczyli również w gaszeniu pożarów w
Niedzicy i Sromowcach Niżnych w 1981 roku, w Maniowach i Kluszkowcach 1982
roku, na osiedlu „Rówień" i Niedzicy w 1984roku, w Kacwinie, Maniowach,
Czorsztynie, Falsztynie i Urzędzie Celnym 1986 roku oraz w 1987 roku w Niedzicy,
Maniowach i Sromowcach Niżnych.
W roku 1988 ze względu na rezygnację z funkcji Komendanta Gminnego OSP Andrzeja
Sukiennika, Zarząd Gminnego Związku OSP w Czorsztynie powołuje na Komendanta
Gminnego OSP Stanisława Bańkosza, który od szeregu lat pełnił funkcję Naczelnika
OSP w Sromowcach Wyżnych. W tym samym roku strażacy wyjeżdżali gasić pożary w
Sromowcach na Przystani Flisackiej oraz w Maniowach i Niedzicy.
3
Dwa lata później w lutym, na Walnym Zebraniu Sprawozdawczo-Wyborczym w
związku ze śmiercią dotychczasowego Prezesa dh Jana Pierwoła oraz objęciu funkcji
Komendanta Gminnego przez dotychczasowego Naczelnika dokonano zmian w składzie
osobowym Zarządu. Tak też funkcję Prezesa OSP obejmuje dh Stanisław Bańkosz,
natomiast funkcję Naczelnika dh Antoni Pierwoła. W tym samym roku jednostka
wyjeżdża do gaszenia pożaru lasu „Pod Zamczyskiem".
W roku 1992 strażacy brali udział między innymi w akcjach przy pożarach
Schroniska Trzy Korony w Sromowcach Niżnych, magazynu ODGW w Niedzicy,
zabudowań mieszkalno-gospodarczych w Łapszance. W tym też roku rozpoczęto budowę
w czynie społecznym „szopo-garażu" na osiedlu „Wygon" aby trzy lata później po
zamontowaniu syreny alarmowej mógł w nim garażować samochód pożarniczy Żuk wraz
z motopompą i armaturą pożarniczą.
Rok 1997 przyniósł zmiany w wyposażeniu jednostki. Czynione starania o
wymianę samochodu gaśniczego, wysłużonego „Stara A-26P" przyniosły efekty.
Udało się otrzymać ciężki samochód marki „Stayer" z dużym zbiornikiem na wodę
od Komendy Wojewódzkiej Policji w Poznaniu. Samochód wymagał dostosowania do
wymogów pojazdu pożarniczego, więc zlecono to firmie zajmującej się karosacją takich
pojazdów. W tym czasie przeprowadzono również remont stropu na garażach i posadzki
na dużej sali. W dniu 19 października 1997 roku OSP w Sromowcach Wyżnych
obchodziła swoje 70 lecie działalności. Podczas tych obchodów został uroczyście
przekazany, już skarosowany ciężki samochód gaśniczy „Stayer" ze zbiornikiem na wodę
8 tysięcy litrów..
Rok dwutysięczny nie przyniósł jednostce większych zmian. W dalszym ciągu
prowadzono prace wykończeniowe przy budowie na osiedlu „Wygon" oraz prace
remontowe przy remizie. Wszystkie te prace, co jest warte podkreślenia były
wykonywane społecznie przez strażaków.
W roku 2000 dnia 30 października wybuchł pożar w zabudowaniach
gospodarczych na ul. Ks. Józefa Kosibowicza. Zaalarmowani strażacy natychmiast udali
się na miejsce samochodem GCBAM 8/16+8 i przystąpili do działań gaśniczych. W tym
samym czasie przez pozostałych ratowników został zbudowany punkt czerpania wody na
rzece Dunajec oraz linia zasilająca do będącego na miejscu działań GCBAM dzięki
czemu została zachowana ciągłość podawania wody. Dzięki tak sprawnej organizacji i
celowości podejmowanych decyzji, jak również pełnego zaangażowania w działaniach
strażaków, nie doszło do rozprzestrzenienia się ognia na zabudowania mieszkalne oraz
sąsiednie zabudowania gospodarcze będące w zwartej zabudowie, bezpośrednio
przylegające do palącego się budynku.
Rok później jednostka otrzymuje motopompę szlamową WT 30X, która jest często
wykorzystywana do wypompowywania wody z zalanych obiektów podczas
występowania powodzi i podtopień. W tym samym roku w grudniu strażacy gaszą w
zarodku pożar na plebani, a marcu 2002 roku jednostka zostaje doposażona w sprzęt
ratownictwa technicznego, rozpieracz i nożyce hydrauliczne „Lukas", przekazane przez
KP PSP w Nowym Targu, dwa aparaty powietrzne nadciśnieniowe firmy „Auer",
zakupione z częściowym dofinansowaniem przez Koło Sromowce Wyżne Polskiego
Stowarzyszenia Flisaków Pienińskich na rzece Dunajec oraz motopompę słowacką
„Skoda M-12".
4
W tym samym roku strażacy brali udział w gaszeniu dużego pożaru budynków
mieszkalno-gospodarczych w miejscowości Tylmanowa.
W lutym 2003 roku przekazano dla potrzeb Pogotowia Ratunkowego
pomieszczenia na parterze budowanej remizy na osiedlu „Wygon". Prace
wykończeniowe tej części budynku udało się przeprowadzić tylko dzięki dużym
wkładzie pracy społecznej strażaków, jak i pomocy finansowej organizacji, stowarzyszeń
i spółek działających na terenie Sromowiec.
W maju 2005 roku jednostka została zadysponowana przez Powiatowe Stanowisko
Kierowania w Nowym Targu do zderzenia samochodu osobowego z autobusem na
drodze powiatowej na osiedlu „Wygon". Pomoc strażaków była niezbędna przy
koniecznym wykonaniu dostępu do osób poszkodowanych za pomocą posiadanego
sprzętu hydraulicznego.
Rok 2006 przyniósł zmiany w Zarządzie z uwagi na rezygnację z zajmowanych
funkcji druha Stanisława Bańkosza, który przez okres 45 lat jako członek OSP
Sromowce Wyżne pełnił odpowiedzialne funkcje, od roku 1961 jako Naczelnik, a od
1988 jako Prezes i zarazem Komendant Gminny OSP oraz druha Władysława
Góreckiego wieloletniego Sekretarza Zarządu OSP i Prezesa Zarządu Oddziału
Gminnego Związku OSP. Obydwaj zasłużeni druhowie zostali członkami honorowymi,
służąc pomocą i dobrą radą nowo wybranemu Zarządowi.
W tym samym roku został ufundowany przez strażaków witraż z wizerunkiem św.
Floriana w kościele parafialnym, wykonane zostały prace remontowe remizy w postaci
wymiany okien i malowania wnętrza.
W roku 2007 minęło 80 lat istnienia OSP. Przed oficjalnymi obchodami udało się
wykonać ogrodzenie wokół remizy dzięki dofinansowaniu przez wspólnotę gruntową.
W dniu 9 września odbyła się oficjalna ceremonia 80-lecia działalności Ochotniczej
Straży Pożarnej w Sromowcach Wyżnych. Tą niecodzienną uroczystość zaszczycili
swoją obecnością dostojni goście, między innymi Nuncjusz Apostolski w Kazachstanie
Jego Ekscelencja Ksiądz Arcybiskup Józef Wesołowski. Podczas tego święta został
udekorowany sztandar OSP złotym medalem „Za zasługi dla pożarnictwa" oraz
odznaczeni zostali zasłużeni strażacy, a długoletnim emerytowanym działaczom zostały
wręczone statuetki św. Floriana.
W latach 2008-2010 w dalszym ciągu były prowadzone prace wykończeniowe na
osiedlu wygon, jednostka uczestniczyła w ćwiczeniach i zawodach organizowanych na
terenie gminy, a przede wszystkim brała czynny udział w działaniach ratowniczogaśniczych. Były to w 2008r pożary w Falsztynie, Niedzicy i Kacwinie oraz wypadki na
drogach powiatowych w kierunku Krośnicy oraz Niedzicy- Granicy Państwa. Rok
później strażacy musieli już ratować życie i dobytek na terenie własnej miejscowości
przy pożarach na osiedlu Glinik oraz Wygon oraz przy zagrożeniu jakie spowodowała
ulewa na ulicach Ks. J. Kosibowicza, Ogrodowej czy szkole podstawowej.
W roku 2010 występowały bardzo obfite opady deszczu powodując liczne
podtopienia i osunięcia się dróg i brzegów, przy zabezpieczaniu których brali udział
strażacy. Oprócz działań związanych z opadami ugaszony został w zarodku pożar
autobusu oraz zabudowania gospodarcze w miejscowości Krośnica.
W roku 2011 na zebraniu sprawozdawczo-wyborczym dokonano zmian w składzie
osobowym zarządu. Prezesem został wybrany dotychczasowy wieloletni Naczelnik dh
Antoni Pierwoła natomiast Naczelnikiem dh Jacek Górecki.
5
Nowo wybrany zarząd postawił sobie za pierwsze w kolejności zadanie, zakup
samochodu gaśniczego za zbiornikiem wodnym na osiedle Wygon. Plan ten udało się
zrealizować już z końcem lipca, dzięki ciągłemu monitorowaniu rynku używanych
pojazdów oraz pozyskanym funduszom przede wszystkim ze wspólnoty wiejskiej ale
także z Urzędu Gminy i Zespołu Elektrowni Wodnych. Tym sposobem w miejsce
wyeksploatowanego samochodu GLM Żuk zakupiono GBA Iveco ze zbiornikiem 3000
litrów i autopompą o wydajności 2000 l/min. W tym samym roku zamontowany został
moduł sms do systemu selektywnego alarmowania, mający na celu powiadamianie za
pomocą sms-ów strażaków biorących bezpośredni udział w działaniach. Pod względem
ilości działań ratowniczo-gaśniczych ten rok w porównaniu z ubiegłym minął spokojnie.
Strażacy pięciokrotnie wyjeżdżali do akcji. Dwa razy na terenie miejscowości do palącej
się trawy i lasu, a dwa razy na teren gminy Łapsze Niżne do Kacwina i Niedzicy.
We wszystkich dotychczasowych latach działalności OSP w Sromowcach
Wyżnych brała co roku czynny udział w szkoleniach, manewrach, ćwiczeniach i
zawodach organizowanych na terenie gminy, uroczystościach religijnych oraz
organizacji OTWP na poziomie szkoły podstawowej.
Działalność na rzecz środowiska lokalnego: sportowa, kulturalna, społeczna,
religijna.
- kółko teatralne w latach 1948 - 1964
- coroczne uczestnictwo w zawodach sportowo-pożarniczych
- uczestniczenie w uroczystościach religijnych, wystawienie warty przy
„Grobie Pańskim", udział w procesji rezurekcyjnej
- organizacja Turnieju Wiedzy Pożarniczej w Szkole Podstawowej
6
Baza, samochody, sprzęt, rok otrzymania.
1927r
sikawka ręczna
1942r
motopompa M-200
1950r
druga motopompa dwucylindrowa
1966r
motopompa P03-Polonia
1972r
GLM Żuk
1975r
GBAM Star A-26P, motopompa P05
1980r
motopompa P05
1997r
GCBAM „Stayer"
2001r
motopompa szlamowa WT 30X
2002r
rozpieracz i nożyce hydrauliczne „Lukas", aparaty powietrzne
„Auer", motopompa „Skoda M-12"
2006r
motopompa Tohatsu, radiostacja bazowa na Wygonie
2007r
hełmy Gallet, pilarka Stihl
2010r
agregat prądotwórczy
2011r
GBA 3/20 Iveco
Najważniejsze akcje ratownicze
Akcje powodziowe, z których największe były w latach 1934, 1947, 1949,1967,
1970, 1987 oraz 1989
1932r
pożar zabudowań mieszkalno gospodarczych „Za Skałką"
1948r
pożar „Domu Ludowego", pożar gasiło dodatkowo osiem
ościennych jednostek OSP w tym trzy z Czechosłowacji.
1949r
pożar zabudowań na osiedlu „Wygon"
1961r
pożar siedmiu zabudowań mieszkalno gospodarczych, w gaszeniu
udział brało 18 jednostek OSP
1967r
pożar zabudowań gospodarczych i budynku mieszkalnego
1982r
pożar budynku mieszkalnego na osiedlu „Równień"
1987r
pożar zabudowań w Niedzicy 1990r pożar lasu „Pod
Zamczyskiem"
1992r
pożar Schroniska Trzy korony w Sromowcach Niżnych
2000r
pożar zabudowań gospodarczych ul. Ks. Józefa Kosibowicza
2005r
zderzenie sam. osobowego z autobusem na drodze powiatowej na
osiedlu Wygon", dwie osoby ranne, wykonanie dostępu do osób
uwięzionych w pojeździe. 2006r pożar budynku mieszkalnego w
Kacwinie
2006r
pożar zabudowań mieszkalnych w Kacwinie,1 ofiara śmiertelna,
praca ratowników w aparatach powietrznych
2008r
Niedzica, zderzenie samochodów osobowych, 5 osób rannych, 2
osoby poniosły śmierć.
2009r
pożar poddasza w budynku mieszkalnym, ul. Pod Skałką oraz
budynku mieszkalnego na os. „Wygon"
2010r
zderzenie samochody osobowego z ciężarowym na os. „Wygon",
jedna osoba poszkodowana oraz zabezpieczenie osuwiska na drodze
powiatowej.
2011r
Kacwin, pożar zabudowań gospodarczych, Sromowce Wyżne pożar
lasu „Pod Popieską”
7