Program wykładu – Wstęp do biologii: 1. Istota Ŝycia biologicznego
Transkrypt
Program wykładu – Wstęp do biologii: 1. Istota Ŝycia biologicznego
Program wykładu – Wstęp do biologii: 1. Istota Ŝycia biologicznego (co to jest Ŝycie?): najprostsze znane i moŜliwe do pomyślenia układy Ŝywe; Ŝycie bez białek i genów, świat RNA; koncepcja "gorącej pizzy" Wächtershäusera; chemoautotrofia i systemy fotosyntezy. 2. Teoria komórki (dlaczego istnieją osobniki?): skutki wyodrębnienia procesów Ŝyciowych błoną lipidową, sens funkcjonalny transportu przez błonę; zamiana energii chemicznej na mechaniczną przez ATPazy; poŜytki ze ściany komórkowej, antybiotyki. 3. Fizjologia organelli (jak działa komórka?): uporządkowanie wnętrza komórek prokariotycznych i eukariotycznych; pokrewieństwa bakterii; geneza autonomii niektórych organelli i dziedziczenie pozachromosomowe; procesy fizjologiczne wewnątrz komórki i cytoszkielet. 4. Skutki powstania jądra (jak działa genom?): przedziały wnętrza komórki; rozdział translacji od transkrypcji; introny a błona jądrowa; segregacja chromosomów a konstrukcja wici; symbiotyczna natura chloroplastów i mitochondriów. 5. Osobniki w ekosystemach (dlaczego są róŜnorodne?): ograniczenia rozmiarów osobników, dynamika populacji, niejednorodność środowiska, teoria biogeografii wysp; nieuchronność drapieŜnictwa i pasoŜytnictwa, piramida troficzna, przepływ energii przez ekosystemy. 6. Konsekwencje płciowości (dlaczego niektóre osobniki są podobne?): sens mejozy i płci; koncepcja gatunku biologicznego i specjacja; miary róŜnorodności biologicznej, taksonomia, systematyka i filogenetyka ewolucyjna, zasady nomenklatury biologicznej. 7. Regulacja rozwoju (jak wykorzystywany jest zapis genetyczny?): powody wielokomórkowości, klon genetyczny, mechanizmy regulacji rozwoju, ekspresja genów homeotycznych, czynniki morfogenetyczne, hormony i feromony. 8. Organizacja rośliny (co róŜni rośliny od zwierząt?): sens przystosowawczy przemiany pokoleń, dostosowywanie roślin naczyniowych do lądowego Ŝycia; regulacja budowy kwiatu a jego funkcja; sens ewolucyjny toksyn biogennych. 9. Eksploracja przestrzeni (co to jest zwierzę?): homologia segmentalnych genów homeotycznych; funkcja kolagenu i błony podstawnej; szkielet hydrauliczny a pierwotna i wtórna jamy ciała; funkcja narządów zmysłu i układu nerwowego; chitynowe lub keratynowe okrywy ciała. 10. Ochrona integralności (jak zwalczyć pasoŜyta?): zagroŜenia środowiskowe i obrona przed nimi; mechanizm reakcji odpornościowych; ewolucja specyficzności odpowiedzi immunologicznej; mechanizm powstawania róŜnorodności receptorów limfocytów i selekcja klonalna immunoglobulin. 11. Przyczyny zbieŜności (dokąd zmierza ewolucja?): fizykochemiczne uwarunkowania konwergencji ewolucyjnej; aerodynamika zwierząt latających i hydrodynamika wodnych; tendencje rozwoju złoŜoności na przykładzie mózgu; mechanizm przejścia od instynktu do uczenia się. 12. Symbioza i altruizm (komu warto pomóc?): dobór krewniaczy a teoria gier w wyjaśnieniu współdziałania organizmów; ewolucja zwierząt społecznych i klonalnych; mechanizm róŜnicowania superorganizmu; ewolucja behawioru w zapisie kopalnym. 13. Przemiany Ziemi (jak zmienia się środowisko?): czynniki określające klimat Ziemi, siła Coriolisa i cykliczność Milankovićia; historia przemian klimatu w epokach historycznych i prehistorycznych; problem oszacowania wpływu cywilizacji na środowisko. 14. Człowiek wytworem i zaprzeczeniem przyrody (czy jesteśmy zwierzętami?): człowiek jako gatunek zwierzęcy; biogeograficzny kontekst jego ewolucji; geneza ludzkich zachowań i struktur społecznych; wyzwalanie kultury z uwarunkowań biologicznych; ewolucja świadomości społecznej.