Sprawozdanie z sesji plenarnej Konwentu Europejskiego, 26 marca

DYSKUSJA NA TEMAT POPRAWEK DO ARTYKU£ÓW OD 1
DO 7 PROJEKTU KONSTYTUCJI
Po sesji plenarnej, która odby³a siê 27 lutego, dotycz¹cej artyku³ów 1-7
projektu konstytucji oraz poprawek przed³o¿onych do rozpatrzenia
przez cz³onków Konwentu, Konwent kontynuowa³ debatê podczas
dodatkowej sesji. Przewodniczy³ jej Jean-Luc Dehaene, wiceprzewodnicz¹cy Konwentu.
Artyku³ 1
Wiceprzewodnicz¹cy rozpocz¹³ dyskusjê krótkim nawi¹zaniem do
obrad sesji plenarnej, na której omawiano te artyku³y. Przypomnia³
g³ówne tematy stanowi¹ce przedmiot propozycji poprawek przed³o¿onych przez cz³onków Konwentu. Stwierdzi³ tak¿e, ¿e w ka¿dym przypadku Prezydium bêdzie d¹¿y³o do opracowania poprawionej wersji,
która wyraŸniej odzwierciedla³aby wyra¿one obawy. W szczególnoœci
podkreœli³ fakt, ¿e kompetencje Unii zosta³y jej przyznane przez pañstwa cz³onkowskie, a nie na mocy konstytucji. Sugestia ta spotka³a siê
z poparciem kilku cz³onków Konwentu.
Artyku³ 1 ust. 1
„Narody” czy „obywatele”
Wielu mówców opowiedzia³o siê raczej za terminem „obywatele”, a nie
„narody”. Wybór ten argumentowali faktem, ¿e jest to termin bardziej
wspó³czesny, usankcjonowany Traktatem z Maastricht. W tym samym
kontekœcie niektórzy mówcy podkreœlali, ¿e termin „obywatel” ma
znaczenie prawne, czego nie mo¿na powiedzieæ o okreœleniu „naród”.
Niemniej inni cz³onkowie podkreœlali, ¿e termin „narody” dok³adniej
odzwierciedla zasadnicz¹ istotê Unii, do której nawi¹zuje ten artyku³.
Ostatecznie niektórzy mówcy zaproponowali przeredagowanie tego
ustêpu, maj¹ce na celu uzgodnienie pojêæ „narody” i „obywatele”.
„Konstytucja” czy „traktat konstytucyjny”
Niektóre osoby zabieraj¹ce g³os wyrazi³y opiniê, ¿e nale¿y unikaæ wyrazu „konstytucja” i zast¹piæ go wyra¿eniem „traktat konstytucyjny”,
które oddaje ideê porozumienia osi¹gniêtego przez pañstwa.
* Tekst niniejszego dokumentu w jêzyku angielskim mo¿na znaleŸæ pod adresem internetowym:
http://register.consilium.eu.int/pdf/en/03/cv00/cv00674en3.pdf
125
P r z y s z ³ o œ æ U nii E u r o p e j s k i e j …
Sekretariat Konwentu, Bruksela, 8 kwietnia 2003 r.
MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ • URZ¥D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
SPRAWOZDANIE Z DODATKOWEJ SESJI
PLENARNEJ KONWENTU EUROPEJSKIEGO*
W BRUKSELI, 26 MARCA 2003 R.
Ustanowienie Unii
Niektórzy mówcy zastanawiali siê, czy zostanie zapewniona ci¹g³oœæ
prawna, je¿eli konstytucja bêdzie przewidywa³a „ustanowienie” Unii.
Ich zdaniem rzecz nie polega na ustanowieniu Unii, gdy¿ Unia ju¿
istnieje, celem jest raczej podkreœlenie nowego etapu w jej rozwoju.
Wiceprzewodnicz¹cy wyjaœni³, ¿e, po pierwsze, Unia ustanowiona na
mocy konstytucji i tak zawsze by³aby sukcesorem Wspólnoty i obecnej
Unii, po drugie zaœ, postanowienia stanowi¹ce gwarancjê ci¹g³oœci
prawnej znalaz³yby siê w ostatniej czêœci konstytucji, zatytu³owanej
„Postanowienia koñcowe”. Jeden z mówców podkreœli³ znaczenie
odzwierciedlenia ci¹g³oœci prawnej w art. 1 i nastêpnych, tak aby
unikn¹æ wieloznacznoœci.
„Zasada federacji”
Niektórzy mówcy opowiedzieli siê za skreœleniem wyrazu „federacja”
w niniejszym ustêpie, gdy¿ znaczenie prawne tego terminu jest ró¿ne
w poszczególnych jêzykach, w zwi¹zku z czym nale¿y go unikaæ, by zapobiec powstaniu rozbie¿nych wyk³adni. Jeden z mówców zaproponowa³ skreœlenie drugiej czêœci zdania (o brzmieniu: „w ramach których
nale¿y skoordynowaæ polityki pañstw cz³onkowskich, oraz które zarz¹dzaj¹ niektórymi wspólnymi kompetencjami na zasadzie federacji”),
argumentuj¹c, ¿e jest ona zbyteczna i nieistotna. Pozostali mówcy opowiadali siê za zachowaniem tego postanowienia oraz terminu „federacja”, wierz¹c, ¿e termin ów okreœla dok³adniej i zwiêŸlej ni¿ inne wyra¿enia bardzo szczególny sposób funkcjonowania Unii w kategoriach
ró¿nych jej kompetencji. Niektórzy mówcy zaproponowali, aby wyraz
„federacja” zast¹piæ wyrazem „wspólnota” lub „ponadnarodowa”.
„Coraz œciœlejszy zwi¹zek”
Niektórzy cz³onkowie Konwentu opowiadaj¹ siê za wprowadzeniem do
tego ustêpu pojêcia „coraz œciœlejszego zwi¹zku”, które wystêpuje w obowi¹zuj¹cym art. 1 Traktatu. Jeden z mówców zasugerowa³, ¿e w³aœciwym miejscem dla tego pojêcia jest preambu³a konstytucji, poniewa¿ ma
ona wybiegaæ w przysz³oœæ. Jedna z cz³onkiñ Konwentu stwierdzi³a, ¿e
dostrzega zwi¹zek miêdzy t¹ kwesti¹ a terminem „na zasadzie federacji”: by³aby ona sk³onna przyj¹æ to wyra¿enie, ale z zastrze¿eniem, ¿e
konstytucja nie zawiera³aby ju¿ wyra¿enia „coraz œciœlejszy zwi¹zek”.
Punkty projektu
Niektórzy cz³onkowie uznali formu³ê wstêpn¹ art. 1 za „banaln¹” i zaproponowali sformu³owanie alternatywne, takie jak „zdecydowani
wspólnie budowaæ przysz³oœæ”. Ponadto skrytykowano czasownik „zarz¹dzaæ”, jako zbyt biurokratyczny.
Struktura ustêpu
Niektórzy mówcy zaproponowali zmianê kolejnoœci wyrazów drugiej
czêœci zdania, tak aby przed zapisem o koordynacji polityk pañstw
cz³onkowskich umieœciæ zapis o kompetencjach przyznanych Unii.
126
Artyku³ 1 ust. 3
Jedna z osób zabieraj¹cych g³os zaznaczy³a, ¿e art. 1 ust. 3, odnosz¹cy
siê do otwartoœci Unii w stosunku do innych pañstw, stanowi bardziej
nakazowy sposób formu³owania warunków cz³onkostwa ni¿ postanowienia w art. 2, w odniesieniu do istniej¹cych pañstw cz³onkowskich
i dotycz¹ce wartoœci Unii.
Na koniec dyskusji w sprawie projektu art. 1 wiceprzewodnicz¹cy Konwentu stwierdzi³, ¿e wiêkszoœæ opinii przemawia na rzecz po³¹czenia
istniej¹cych projektów w sprawie to¿samoœci narodowej (art. 1 ust. 2
i art. 9 ust. 6) w nowy artyku³, który obejmowa³by ró¿ne aspekty to¿samoœci narodowej, okreœlone w obowi¹zuj¹cym art. 9 ust. 6. Przypomnia³, ¿e Prezydium zmierza³o do opracowania formu³y, która wyra¿a³aby, bez dwuznacznoœci, ¿e kompetencje Unii zosta³y nadane przez
pañstwa cz³onkowskie, oraz wyjaœnia³aby, ¿e funkcja koordynuj¹ca Unii
ogranicza siê do niektórych polityk, zgodnie z przyznanymi jej kompetencjami. Powiedzia³, ¿e co do pozosta³ych kwestii Prezydium musi siê
przyjrzeæ dok³adniej niektórym kontrowersyjnym punktom, takim jak:
– stosowanie terminu „obywatele” lub „narody” w art. 1 ust. 1;
– stosowanie lub niestosowanie terminu „na zasadzie federacji” w art.
1 ust. 1.
Artyku³ 2
Dyskusjê poprzedzi³o wprowadzenie wiceprzewodnicz¹cego, który wyjaœni³, czym kierowa³o siê Prezydium przy opracowywaniu projektu
niniejszego artyku³u. Artyku³ ten ma siê ograniczaæ do krótkiego wykazu zasadniczych wartoœci, przyjêtych przez ogó³, o dostatecznej jasnoœci
prawnej, umo¿liwiaj¹cej nak³adanie sankcji w przypadku powa¿nych
naruszeñ ze strony pañstw cz³onkowskich. Podkreœli³, ¿e bardzo du¿a
liczba poprawek dotyczy uzupe³nienia [listy] wartoœci równoœci¹ i/lub
równoœci¹ mê¿czyzn i kobiet. Wyjaœni³ tak¿e podejœcie Prezydium do
odwo³ania siê do religii, w nawi¹zaniu do wniosków przewodnicz¹cego
Valéry’ego Giscarda d’Estaing, sformu³owanych na zakoñczenie
ostatniej sesji plenarnej. Wiceprzewodnicz¹cy zwróci³ uwagê, ¿e wiele
127
P r z y s z ³ o œ æ U nii E u r o p e j s k i e j …
Kilku cz³onków Konwentu podkreœli³o potrzebê dok³adniejszego sprecyzowania pojêcia „to¿samoœæ narodowa” w ust. 2 niniejszego artyku³u
oraz wyrazili w¹tpliwoœæ co do celowoœci zamieszczania wzmianek
o to¿samoœci narodowej w dwóch miejscach konstytucji. Zaproponowali
uszczegó³owienie tego pojêcia przez dodanie ró¿nych aspektów, takich
jak: ró¿norodnoœæ kulturowa i jêzykowa, autonomia oraz cechy regionalne i inne. Niektórzy proponowali rozwiniêcie tego pojêcia przez dodanie postanowieñ art. 9 ust. 6 lub opracowanie nowego artyku³u, na podstawie art. 1 ust. 2, uzupe³nionego art. 9 ust. 6. Niemniej jeden z mówców wyrazi³ obawy co do w³¹czenia czêœci art. 9 ust. 6, gdy¿ mog³oby to
skutkowaæ nadmiernym rozbudowaniem nowego ustêpu.
MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ • URZ¥D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
Artyku³ 1 ust. 2
poprawek podnosi³o kwestiê stosownoœci drugiego zdania tego
artyku³u, które zosta³o sformu³owane bardziej jako cel ni¿ wartoœæ.
Wielu mówców wnioskowa³o, aby do wykazu wartoœci dodaæ pojêcie
równoœci w sensie ogólnym (lub, w niektórych przypadkach, równoœci
wobec prawa) albo równoœci mê¿czyzn i kobiet, b¹dŸ oba pojêcia jednoczeœnie. Niektórzy mówcy argumentowali, ¿e termin „równoœæ” nie jest
bardziej ogólny od wyrazu „wolnoœæ” czy „demokracja” i dlatego powinien pozostawaæ w zgodzie ze stanowiskiem Prezydium.
Jeden z cz³onków zaproponowa³, aby zamiast o poszanowaniu mówiæ
raczej o „nietykalnoœci” godnoœci cz³owieka, zgodnie z terminologi¹
Karty Praw Podstawowych. Niektórzy cz³onkowie tak¿e woleli wyra¿enie „prawa podstawowe” zamiast „praw cz³owieka”.
Niektórzy cz³onkowie opowiadali siê za w³¹czeniem do art. 2 ró¿norodnoœci kulturowej i jêzykowej, stanowi¹cej wartoœæ Unii; jednak¿e przyznali, ¿e okolicznoœci przemawiaj¹ na korzyœæ w³¹czenia tych kwestii
w zakres art. 3.
Kilku mówców zwróci³o uwagê na kwestiê poruszon¹ przez wiceprzewodnicz¹cego, a dotycz¹c¹ obecnego sformu³owania drugiego zdania,
i wyrazili opiniê, i¿ powinno ono zostaæ po³¹czone ze zdaniem
pierwszym lub przeniesione do preambu³y b¹dŸ do art. 3.
Co do odwo³ania do religii, niektórzy cz³onkowie Konwentu chcieli
pójœæ dalej, ni¿ zrobi³o to Prezydium w stanowisku wskazanym przez
wiceprzewodnicz¹cego, i umieœciæ w konstytucji odniesienie do Boga;
z drugiej zaœ strony kilku cz³onków Konwentu wyrazi³o zadowolenie
z podejœcia Prezydium.
Argument wiceprzewodnicz¹cego, ¿e wszelkie odniesienia do wartoœci
religijnych i duchowych lub do dziedzictwa mog¹ zostaæ umieszczone
wy³¹cznie w preambule, a nie w art. 2, spotka³ siê z ogóln¹ aprobat¹.
Konkluduj¹c, wiceprzewodnicz¹cy zwróci³ uwagê, ¿e wiêkszoœæ opinii
przemawia³a na korzyœæ umieszczenia równoœci wœród wartoœci, a dla
niektórych oznacza³o to tak¿e równoœæ mê¿czyzn i kobiet. Powiedzia³
tak¿e, i¿ Prezydium opracuje lepsze sformu³owanie w celu po³¹czenia
tych dwóch zdañ w obecnym projekcie art. 2.
Artyku³ 3
Przewodnicz¹cy rozpocz¹³ dyskusjê nad tym artyku³em krótkim wprowadzeniem, przypominaj¹c cz³onkom stanowisko w tej kwestii, wyra¿one na sesji plenarnej oraz za spraw¹ poprawek przed³o¿onych przez
cz³onków Konwentu. Wskaza³ na pewne zagadnienia, w których
osi¹gniêto ju¿ porozumienie, takie jak potrzeba pe³niejszego wyra¿enia
celów ochrony i poprawy stanu œrodowiska oraz trwa³ego rozwoju
128
W opinii niektórych cz³onków Konwentu w³¹czanie do art. 3 ust. 1 pojêæ
takich jak pokój i inne wartoœci, uwzglêdnionych ju¿ w art. 2, by³o
zbyteczne.
Inni wyrazili ubolewanie z powodu nieprzyjêcia zasad mówi¹cych, ¿e
dzia³ania Unii bêd¹ w miarê mo¿liwoœci jak najbardziej otwarte i jak
najbli¿sze jej obywatelom, i zaproponowali dodanie oddzielnego ustêpu,
który zawiera³by stosowny zapis.
Na koniec kilku cz³onków Konwentu zwróci³o siê o dodanie do tego
artyku³u lub do czêœci drugiej klauzuli „zintegrowanego podejœcia”
b¹dŸ klauzuli zgodnoœci, o której wspomnia³ tak¿e wiceprzewodnicz¹cy.
Artyku³ 3 ust. 2
Wielu mówców popar³o uwagê wiceprzewodnicz¹cego, ¿e zapisy dotycz¹ce ochrony i poprawy stanu œrodowiska oraz trwa³ego rozwoju,
w jego ró¿nych aspektach, mo¿na wyraziæ w sposób bardziej dobitny,
oraz przed³o¿yli w tym celu konkretne propozycje zapisów.
Niektóre osoby zabieraj¹ce g³os domaga³y siê odniesieñ zarówno do
„otwartej gospodarki rynkowej ze swobodn¹ konkurencj¹”, stosownie
do obowi¹zuj¹cego art. 4 TWE, jak i do „spo³ecznej gospodarki rynkowej”, a cz³onkowie Konwentu podkreœlili, ¿e te pojêcia nie wykluczaj¹
siê nawzajem. Ponadto, nawi¹zuj¹c do wniosków grupy roboczej 11,
niektórzy cz³onkowie Konwentu wspomnieli o ró¿nych aspektach spo-
129
P r z y s z ³ o œ æ U nii E u r o p e j s k i e j …
Niektórzy mówcy zwrócili szczególn¹ uwagê, ¿e cele ustanowione
w art. 3 mog¹ byæ wykorzystywane przez Trybuna³ Sprawiedliwoœci,
i w konsekwencji wymagaj¹ bardziej precyzyjnego sformu³owania.
Zg³oszono uwagi, ¿e powinno istnieæ bezpoœrednie powi¹zanie miêdzy
kompetencjami Unii a jej celami, a o celach nie mo¿na wspominaæ, je¿eli
Unia nie jest uprawniona do ich realizowania. Niektórzy cz³onkowie
Konwentu poparli wezwanie wiceprzewodnicz¹cego do zachowania
zwiêz³oœci tego artyku³u.
MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ • URZ¥D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
i potrzeby bardziej otwartego i mniej „eurocentrycznego” sformu³owania ust. 4 w sprawie roli Unii w œwiecie, przez dostosowanie go do sformu³owania grupy roboczej 7. Podkreœli³, ¿e takie sformu³owanie artyku³u rozwia³oby obawy zarówno zwolenników okreœlenia cech spo³ecznej gospodarki rynkowej, jak i zwolenników wolnego rynku i swobodnej konkurencji. Ponadto wiceprzewodnicz¹cy zaznaczy³, ¿e konstytucja powinna w ka¿dym przypadku zawieraæ klauzulê „zintegrowanego podejœcia” (z uwzglêdnieniem we wszystkich politykach Unii wymogów równoœci p³ci i ochrony œrodowiska), ale konieczne jest przedyskutowanie w³aœciwego miejsca dla takiej klauzuli (czêœæ pierwsza czy
druga konstytucji). Na koniec podkreœli³, ¿e mimo wszystkich sugerowanych dodatkowych zapisów artyku³ ten powinien zachowaæ zwiêz³y
charakter.
³ecznej gospodarki rynkowej, takich jak ochrona zdrowia publicznego,
zwalczanie zjawiska wykluczenia spo³ecznego, promowanie jakoœci
pracy i/lub dostêpu do edukacji i kszta³cenia, oraz wysoka jakoœæ us³ug
powszechnego zainteresowania.
Kilku mówców opowiedzia³o siê za dodaniem idei spójnoœci terytorialnej. W tym kontekœcie podkreœlono, ¿e dodanie takiego zapisu nieuchronnie wp³ynê³oby na definicjê polityki funduszy strukturalnych
w czêœci drugiej, która obecnie ukierunkowana jest na promowanie
jedynie spójnoœci gospodarczej i spo³ecznej.
Na koniec niektórzy mówcy zasugerowali zapis o odniesieniu do promowania niedyskryminacji, zw³aszcza w dziedzinach obecnie objêtych
art. 13 TWE.
Artyku³ 3 ust. 3
Wielu mówców zaznaczy³o, ¿e ze wzglêdu na fakt, ¿e ró¿norodnoœæ kulturowa nie jest w sposób szczególny powi¹zana ze sfer¹ wolnoœci, bezpieczeñstwa i sprawiedliwoœci, nale¿y j¹ zapisaæ oddzielnie. Inni natomiast sugerowali szersze ujêcie sfery wolnoœci, bezpieczeñstwa i sprawiedliwoœci, polegaj¹ce na przytoczeniu niektórych jej elementów,
zw³aszcza walki z rasizmem i ksenofobi¹, która, ich zdaniem, powinna
siê znaleŸæ w tym miejscu lub w czêœci drugiej traktatu.
Niektórzy cz³onkowie Konwentu podkreœlali znaczenie dodania pojêcia
ró¿norodnoœci jêzykowej do ró¿norodnoœci kulturowej; w tym kontekœcie jeden z mówców doda³ tak¿e ideê poszanowania praw mniejszoœci. Z pozytywn¹ reakcj¹ spotka³a siê propozycja dodania pojêcia wspólnego dziedzictwa kulturowego, w celu zachowania równowagi art. 151
ust. 1 TWE.
Artyku³ 3 ust. 4
Kilku mówców opowiedzia³o siê za bardziej otwartym i mniej defensywnym sformu³owaniem tego ustêpu, opieraj¹c siê na projektach zg³oszonych przez grupê robocz¹ 7. Jeden z cz³onków Konwentu zakwestionowa³ pojêcie „niezale¿noœci Unii”. W opinii tych cz³onków
Konwentu nale¿y zrobiæ odniesienie do poszanowania prawa miêdzynarodowego, zasad Karty Narodów Zjednoczonych i podstawowych
praw w ogóle, co – zdaniem niektórych cz³onków – powinno obejmowaæ równie¿ odniesienie do praw dziecka. Wiceprzewodnicz¹cy zgodzi³
siê, ¿e ustêp ten nale¿y przeredagowaæ zgodnie z tymi wytycznymi,
zachowuj¹c poprawki wprowadzone przez grupê robocz¹. Niektórzy
mówcy nie zgadzali siê, aby cele takie jak ochrona praw dziecka czy
zwalczanie ubóstwa zosta³y po³¹czone z obron¹ niezale¿noœci Unii i jej
interesów w œwiecie, poniewa¿ powinny zostaæ uwzglêdnione równie¿
wewn¹trz Unii.
Niektórzy cz³onkowie Konwentu wyraŸnie opowiedzieli siê, aby art. 3
ust. 4 zawiera³ definicjê oraz przewidywa³ wprowadzanie w ¿ycie przez
130
Artyku³ 4
Wiceprzewodnicz¹cy otworzy³ debatê stwierdzeniem, ¿e podczas plenarnej sesji Konwentu osi¹gniêto stosunkowo szerokie porozumienie
w sprawie projektu tego artyku³u. Wywi¹za³a siê bardzo krótka dyskusja na ten temat.
Jeden z mówców podkreœli³ fakt, ¿e zatwierdzenie tego artyku³u nie wyklucza istnienia szczególnych uzgodnieñ dotycz¹cych Wspólnej Polityki
Zagranicznej i Bezpieczeñstwa, ani niektórych aspektów w zakresie wymiaru sprawiedliwoœci i spraw wewnêtrznych.
Inny mówca utrzymywa³, ¿e osobowoœæ prawna Unii nie mo¿e przekszta³caæ Unii w federacjê.
Artyku³y 5-7
7
We wprowadzeniu do dyskusji wiceprzewodnicz¹cy stwierdzi³, ¿e mimo i¿ niektórzy cz³onkowie Konwentu wezwali do rozszerzenia podstawy prawnej art. 5 ust. 2, w celu uwzglêdnienia przyst¹pienia do innych
konwencji miêdzynarodowych w zakresie praw cz³owieka, Prezydium
uzna³o, ¿e obecny projekt, który mówi jedynie o Europejskiej Konwencji
Praw Cz³owieka (EKPC), nie powinien byæ rozumiany a contrario, jako
wykluczaj¹cy przyst¹pienie do innych konwencji. Klauzula ta by³a niezbêdna do celów EKPC w œwietle opinii Trybuna³u z 1996 r., który
odrzuci³ mo¿liwoœæ przyst¹pienia do EKPC, argumentuj¹c, ¿e takie
przyst¹pienie „mia³oby znaczenie konstytucyjne”; z drugiej strony,
w przypadku innych konwencji z zakresu praw cz³owieka, które nie
maj¹ takiego „znaczenia”, oraz s¹ powi¹zane z kompetencjami Unii,
istniej¹ce podstawy prawne zawarte w Traktacie (oraz zawarte w czêœci
drugiej) powinny wystarczyæ.
Ponadto, w odniesieniu do wniosków o dodanie innych form dyskryminacji do obecnej wersji projektu art. 6 w sprawie niedyskryminacji ze
wzglêdu na przynale¿noœæ pañstwow¹, wiceprzewodnicz¹cy wezwa³
zebranych do zachowania ostro¿noœci, uznaj¹c, ¿e takie rozszerzenie
mog³oby mieæ znacznie wiêksze konsekwencje prawne ni¿ zakaz
dyskryminacji zawarty w Karcie, art. 21 ust. 2, którego zakres zosta³
wyraŸnie ograniczony przez art. 51 Karty.
Na koniec wiceprzewodnicz¹cy poruszy³ kwestiê potencjalnego powielania art. 6 i art. 7 ust. 2 (wykaz praw obywateli) z jednej strony i tekstu
131
P r z y s z ³ o œ æ U nii E u r o p e j s k i e j …
Jeden z mówców proponowa³, aby w tym artykule znalaz³ siê zapis, ¿e
Unia odrzuca wojnê jako œrodek rozstrzygania sporów
miêdzynarodowych.
MONITOR INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ • URZ¥D KOMITETU INTEGRACJI EUROPEJSKIEJ
Uniê Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeñstwa oraz Wspólnej
Polityki Obronnej. Inni forsowali ideê odwo³ania siê do promowania
wolnego handlu.
Karty [Praw Podstawowych] z drugiej strony, zachêcaj¹c cz³onków do
zajêcia stanowiska w sprawie wyboru zasady, jak¹ nale¿y siê kierowaæ
w odniesieniu do tej kwestii.
Podczas dyskusji nad artyku³ami 5–7 poruszono nastêpuj¹ce sprawy:
– zasugerowano, aby do tytu³u II wprowadziæ nowy artyku³, poœwiêcony czterem podstawowym wolnoœciom, zgodnie z uzasadnieniem,
¿e zasadnicze znaczenie tych wolnoœci dla integracji europejskiej
uzasadnia³oby umieszczenie zapisów o nich we wstêpnych artyku³ach konstytucji; znaczenie to jest bardziej powi¹zane z istot¹ podstawowych praw o bezpoœrednim dzia³aniu ni¿ z istot¹ kompetencji
Unii. Niniejsza propozycja spotka³a siê z pozytywnym przyjêciem
wiceprzewodnicz¹cego oraz pozosta³ych cz³onków Konwentu.
– Pewna liczba cz³onków Konwentu opowiedzia³a siê raczej za w³¹czeniem Karty do tekstu konstytucji, a nie w formie protoko³u; wiêkszoœæ z nich sk³ania³a siê do wprowadzenia jej do czêœci pierwszej
lub utworzenia z Karty czêœci drugiej. Jeden z cz³onków Konwentu
doda³, ¿e w takim przypadku preambu³a do Karty nie powinna
podlegaæ inkorporacji, gdy¿ konstytucja nie mo¿e zawieraæ dwóch
preambu³.
– Jeden z cz³onków Konwentu powiedzia³, ¿e w przypadku w³¹czenia
Karty do jej tekstu nale¿y dodaæ dok³adniejsze „objaœnienia” dotycz¹ce Karty. Niemniej pozostali cz³onkowie Konwentu i wiceprzewodnicz¹cy, popieraj¹c wnioski grupy roboczej w sprawie opublikowania uaktualnionych objaœnieñ, odrzucili pomys³ do³¹czenia
objaœnieñ do tekstu Karty w konstytucji, poniewa¿ oznacza³oby to
przyznanie im tej samej wartoœci prawnej, jak¹ ma Karta. Objaœnienia
powinny zachowaæ obecn¹ wartoœæ, tj. znaczenie przygotowawcze,
które mo¿e s³u¿yæ jako wartoœciowy instrument wyk³adni Karty.
– W odniesieniu do art. 5 ust. 2 kilku cz³onków Konwentu zauwa¿y³o,
¿e by³oby niebezpiecznie ograniczaæ go do jednej opcjonalnej podstawy prawnej, jaka ma byæ stosowana przez Radê stanowi¹c¹ jednomyœlnie, co mo¿e skutkowaæ zablokowaniem przyst¹pienia do
EKPC. Z drugiej strony uznano, ¿e konstytucja nie mo¿e ustanawiaæ
wi¹¿¹cego obowi¹zku przyst¹pienia, je¿eli przyst¹pienie takie bêdzie
nadal zale¿a³o od negocjacji prowadzonych przez Radê Europy
z pañstwami cz³onkowskimi oraz od porozumienia miêdzy nimi.
Zgodzono siê z powy¿sz¹ opini¹, a wiceprzewodnicz¹cy przyj¹³
sformu³owanie „Unia podejmuje starania...” przyst¹pienia do EKPC.
– Kilku cz³onków Konwentu zwróci³o uwagê, ¿e w przypadku w³¹czenia Karty do tekstu konstytucji obecny art. 6 mo¿na skreœliæ, gdy¿ jej
art. 21 ust. 2 zawiera identyczne postanowienie. Wiceprzewodnicz¹cy powróci³ do tej sprawy w swoich wnioskach i podkreœli³ potrzebê
zbadania mo¿liwoœci unikniêcia powielania zapisów czêœci pierwszej
[konstytucji] i Karty.
132
132