Zwiedzanie Archiwum Straży Granicznej w Szczecinie

W tegoroczne EDD włączyło się Archiwum Straży Granicznej mieszczące się, o czym wie niewielu
mieszkańców naszego regionu, w Szczecinie. Dzięki uprzejmości dyrektora Archiwum, pułkownika SG
Ryszarda Techmana i jego współpracowników możliwość poznania tajemnic gmachu Archiwum
zyskały dwie grupy uczestników Europejskich Dni Dziedzictwa 2014.
Na początek historia znaków granicznych. Barwna opowieść pana Miłosza Filipowiaka, której
kolorytu dodawała kopia munduru Korpusu Ochrony Pogranicza – formacji strzegącej wschodniej
granicy II Rzeczypospolitej wprowadziła słuchaczy w tematykę, którą zgłębiali przez kilka kolejnych
godzin.
Następnie grupy przechodziły do budynku zajmowanego przez Archiwum Straży Granicznej. Płk
Techman zapoznał słuchaczy z historią tego mało znanego archiwum, rodzajem gromadzonych w nim
akt (obejmujących okres od 1918 roku) i zasadami działania placówki. Odpowiadał też cierpliwie na
wszelkie pytania, których nie brakowało.
Jego wysiłki, by przybliżyć uczestnikom EDD funkcjonowanie Archiwum kontynuowali pani Karolina
Piekarz i por. SG Arkadiusz Wilczura, którzy wraz z Miłoszem Filipowiakiem zaprezentowali zbiory
wirtualnego muzeum Polskich Formacji Granicznych i już dużo bardziej materialne zbiory izby
muzalnej Archiwum oraz jego magazyny i pracownie.
Muzeum Polskich Formacji Granicznych jest, jak piszą jego twórcy, „wirtualnym miejscem pamięci o
formacjach granicznych i ludziach strzegących polskich granic”. Na jego stronie można obejrzeć,
często nigdy wcześniej nie publikowane materiały – dokumenty, filmy i fotografie przedstawiające
służbę strażników granicznych, infrastrukturę i wyposażenie, a także życie codzienne pogranicza.
Można tam też zapoznać się z umundurowaniem, uzbrojeniem i wyposażeniem jednostek formacji
granicznych od 1918 roku po czasy współczesne.
Archiwum Straży Granicznej gromadzi też materialne pamiątki po ludziach służących we wszystkich
formacjach strzegących polskich granic od zakończenia I wojny światowej, zachowuje także ślady
działalności poszczególnych jednostek tych formacji.
Wielkim zainteresowaniem uczestników EDD cieszyła się także komora gazowa, która służy do
likwidacji wszelkich szkodliwych dla zdrowia, a nawet życia ludzkiego, „gości” znajdujących się na
włączanych do zasobu archiwalnego dokumentach.
Wszyscy uczestnicy zgodnie uznali wizytę w Archiwum Straży Granicznej za bardzo interesującą.
Jeszcze raz dziękujemy dyrektorowi i pracownikom Archiwum.