Zobacz wymagania programowe w klasie 6.

Transkrypt

Plan wynikowy – klasa VI
Numer programu: DKW 4014 – 165/99
A – zapamiętywanie wiadomości;
B – rozumienie wiadomości;
C - zastosowanie wiadomości w sytuacjach typowych;
D - zastosowanie wiadomości w sytuacjach nowych;
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
1. Poznajemy
zasady pracy na
lekcjach
przyrody oraz
PSO.
Wymagania podstawowe
Wymagania ponadpodstawowe
(ocena dopuszczająca i dostateczna)
(ocena dobra, bardzo dobra i celująca)
- wymienia zagadnienia, które będą omawiane w klasie 6;
- wyjaśnia, na czym polega przedmiotowy system oceniania;
- wymienia przykładowe sposoby pracy na lekcjach przyrody;
- prezentuje sposób korzystania z płyty CD;
- podaje przykłady zajęć, na których będą obowiązywały szczególne zasady bezpieczeństwa;
Dział 1. Ziemia częścią Wszechświata
1.
Miejsce Ziemi
we
Wszechświecie.
2.
Przedstawiamy
miejsce Ziemi
we
Wszechświecie.
- wyjaśnia, czym jest doba i rok (B);
- wie, kto jest twórcą teorii heliocentrycznej (A);
- rozpoznaje na ilustracji twórcę teorii
heliocentrycznej, (B);
- wyjaśnia, czym są gwiazdozbiory, Droga Mleczna
(B);
- omawia najważniejsze założenia teorii heliocentrycznej (B);
- wskazuje praktyczne zastosowania wiedzy o ruchach ciał niebieskich (B);
- prezentuje informacje o życiu i pracy Mikołaja Kopernika (D);
- przedstawia wcześniejsze poglądy na budowę Wszechświata (D);
- wie, kto był twórcą teorii geocentrycznej(A);
- wyjaśnia założenia teorii geocentrycznej(D).
2.
Układ
Słoneczny.
3.
Poznajemy
budowę Układu
Słonecznego.
- podaje przykłady ciał niebieskich (A);
- podpisuje przedstawione na ilustracji ciała
niebieskie, używając nazw: gwiazda, planeta, planeta
karłowata, księżyc, kometa, planetoida (C);
- wskazuje różnice między planetami a gwiazdami
(C);
- opisuje wygląd komety (B);
- wymienia w kolejności planety Układu Słonecznego, rozpoczynając od znajdującej się
najbliżej Słońca (A);
- rozpoznaje ciała niebieskie na podstawie opisu (C);
- wyjaśnia, czym są planetoidy (B);
- wymienia typy planet (planety typu ziemskiego, planety olbrzymy i planety karłowate)
(A);
- wyjaśnia różnice między meteorami a meteorytami (B);
- przedstawia ciekawostki dotyczące poszczególnych planet Układu Słonecznego (D);
1
Tytuł
w podręczniku
2.
Układ
Słoneczny.
3.
Jak działa siła
grawitacji?
4.
Podsumowanie
Numer
i temat lekcji
4.
Poznajemy
planety Układu
Słonecznego.
- pokazuje na tablicy dydaktycznej Ziemię i Księżyc
(B);
- wyjaśnia, dlaczego na Ziemi panują warunki
sprzyjające życiu (B);
- wyjaśnia, jaką rolę pełni atmosfera ziemska dla organizmów żywych (B);
- wyjaśnia, dlaczego na Księżycu nie istnieje życie (B);
- przedstawia dodatkowe informacje na temat Księżyca (D);
5.
Przedstawiamy
najważniejsze
wydarzenia
w poznawaniu
kosmosu.
- wymienia imię
i nazwisko Polaka, który odbył podróż kosmiczną (A);
- wymienia narodowości i nazwiska pierwszego
człowieka w kosmosie oraz zdobywców Księżyca (A);
- przedstawia na taśmie chronologicznej historię badań kosmosu (C);
- omawia budowę kosmosu (B);
- wymienia przykłady praktycznych korzyści, jakie przynoszą badania kosmosu (C);
- przedstawia współczesne badania kosmosu, korzystając z dodatkowych źródeł
informacji (D);
- analizuje informacje dotyczące najważniejszych wydarzeń w poznawaniu kosmosu,
nanosi na oś czasu poznane fakty (D);
6.
Poznajemy
prawo
powszechnego
ciążenia.
- wyjaśnia, dlaczego ciała pozbawione podpory
spadają (B);
- podaje z własnego otoczenia przykłady oddziaływań
grawitacyjnych (B);
- wyjaśnia, czym jest siła przyciągania ziemskiego
(B);
- wymienia imię i nazwisko odkrywcy prawa
powszechnego ciążenia (A);
- wyjaśnia, od czego zależy siła oddziaływania grawitacyjnego (B);
- wyjaśnia znaczenie terminu pole grawitacyjne (B);
- definiuje prawo powszechnego ciążenia (A);
- wyjaśnia, czym spowodowany jest stan nieważkości na Księżycu (B);
7.
Wyjaśniamy,
czym jest ciężar
i masa ciała.
- wyznacza masę kilku przedmiotów (C);
- wyjaśnia znaczenie terminów: masa i ciężar ciała
(A);
- wymienia jednostki masy i ciężaru (A);
- rozróżnia masę i ciężar ciała (C);
- uzasadnia, dlaczego występują różnice ciężaru tego samego ciała w zależności od jego
odległości od środka Ziemi (C);
8, 9. Powtórzenie i sprawdzian z działu „Ziemia częścią Wszechświata”. 10. Omawiamy wyniki sprawdzianu.
2
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Dział 2. Światło i dźwięk w przyrodzie
1.
Światło
i zjawiska
świetlne.
11.
Poznajemy
źródła światła.
Omawiamy
zjawisko
prostoliniowego
rozchodzenia
się światła.
12.
Wyjaśniamy, na
czym polega
zjawisko
odbicia
i załamania
światła.
13 / 14.
Budujemy
obwody
elektryczne.
Badamy
przewodnictwo
elektryczne
różnych
substancji.
- podaje przykłady naturalnych i sztucznych źródeł
światła (A);
- wymienia po 2 przykłady ciał przezroczystych
i nieprzezroczystych (B);
- wyjaśnia, jak powstaje cień i półcień (B);
- modeluje zjawisko powstawania cienia – analizuje
przyczyny jego powstawania (światło nie przechodzi
przez niektóre substancje, rozchodzi się
prostoliniowo) (D);
- wyjaśnia, że światło w jednorodnym ośrodku
rozchodzi się po liniach prostych (B);
- rysuje schemat odbicia promieni świetlnych od
powierzchni gładkiej (C);
- rozpoznaje na rysunkach rozproszenie, odbicie
i załamanie promieni świetlnych (C);
- rysuje odbicie promieni świetlnych od powierzchni
chropowatej (C);
- rysuje odchylenie promienia świetlnego przy
przejściu z powietrza do wody (C);
- wyjaśnia, w jakiej sytuacji zachodzi zjawisko
załamania światła (B);
- rozróżnia i nazywa elementy obwodów
elektrycznych (A);
- wyjaśnia, dlaczego nie można dotykać mokrymi
rękami urządzeń elektrycznych, w których płynie prąd
(B);
- rysuje prosty obwód elektryczny (C);
- buduje proste obwody elektryczne i steruje praca
urządzeń za pomocą wyłączników (D);
- bada przewodnictwo elektryczne różnych substancji
(C);
- podaje przykłady z życia codziennego świadczące o tym, ze światło rozchodzi się
prostoliniowo (C);
- wyjaśnia znaczenie terminów: cień, półcień (B);
- planuje proste doświadczenie potwierdzające prostoliniowość rozchodzenia się światła
(D);
- wykonuje proste doświadczenie potwierdzające prostoliniowość rozchodzenia się
światła (D);
- przedstawia informacje dotyczące zaćmienia Słońca (D);
- rysuje schemat zjawiska zaćmienia Słońca i Księżyca (C);
- wykazuje na przykładzie, że zjawisko załamanie światło może być przyczyna złudzeń
optycznych (np.: spłycenia dna) (C);
- wyjaśnia, dlaczego wzrokowa ocena głębokości zbiornika wodnego jest nieprawidłowa
(D);
- wyjaśnia, w jakiej sytuacji nie zachodzi zjawisko załamania światła (B);
- wyjaśnia znaczenie terminów: odbicie lustrzane światła, rozproszenie światła (B);
- omawia schemat powstawania obrazu pozornego na zwierciadle (B);
- wskazuje przyrządy, w których działaniu wykorzystano zjawisko odbicia i załamania
światła (B);
- wyjaśnia, czym jest prąd elektryczny (B);
- projektuje doświadczenie wykazujące przewodnictwo elektryczne różnych substancji
(D);
- wymienia przykłady izolatorów i przewodników prądu elektrycznego (A);
- wyjaśnia znaczenie terminów: przewodniki prądu elektrycznego i izolatory prądu
elektrycznego (B);
- podaje przykłady zastosowań przewodników i izolatorów prądu elektrycznego (C);
- omawia zasadę działania bezpieczników (C);
3
Tytuł
w podręczniku
2.
Jak widzimy
świat?
Numer
i temat lekcji
4.
Podsumowanie
15.
Poznajemy
światło białe
i światła
barwne.
- wymienia, na podstawie obserwacji, barwy tworzące
światło białe (C);
- podaje przykład występowania zjawiska
rozszczepienia światła w przyrodzie (C);
- wyjaśnia, co to jest rozszczepienie światła (B);
- wymienia barwy światła podstawowe i dopełniające
(A);
- wyjaśnia, dlaczego niektóre przedmioty są czarne,
a inne białe (B);
- wyjaśnia, co można zaobserwować w trakcie przechodzenia światła białego przez
pryzmat (B);
- wyjaśnia znaczenie terminu filtr świetlny (B);
- wyjaśnia znaczenie terminu widmo światła białego (B);
- udowadnia, że światło białe składa się z wielu barw widmowych (D);
16.
Wyjaśniamy,
w jaki sposób
widzimy.
- wskazuje na rysunku elementy budowy oka
ludzkiego (B);
- określa funkcje poszczególnych części oka (A);
- wskazuje mózg, jako narząd, który rozpoznaje
i interpretuje obrazy (C);
- wyjaśnia, jakie ciała są źródłami dźwięku (B);
- omawia sposób rozchodzenia się fal dźwiękowych
(kierunek, rodzaj ośrodka) (B);
- wyjaśnia, jak powstaje echo (B);
- wymienia przykłady zwierząt porozumiewających
się za pomocą ultradźwięków (A);
- omawia sposób odbierania wrażeń świetlnych przez oko człowieka (B);
- wskazuje przystosowania narządów ochronnych oka do funkcji, jakie pełnią (C);
- wyjaśnia sposób odbieranie wrażeń wzrokowych, posługując się schematycznym
rysunkiem oka ludzkiego (B);
- wyjaśnia, na czym polega krótkowzroczność i dalekowzroczność (D);
- wyjaśnia, czym jest fala dźwiękowa (B);
- wyjaśnia, co nazywamy długością fali dźwiękowej (B);
- wyjaśnia, czym jest echolokacja (B)
- wyjaśnia, co nazywamy częstotliwością fali (B);
- wyjaśnia, czym są ultradźwięki (B);
- wymienia przykłady wykorzystania echolokacji przez człowieka (A);
- wskazuje na rysunku elementy budowy ucha
ludzkiego (B);
- określa funkcje poszczególnych części ucha (A);
- wskazuje mózg, jako narząd, który rozpoznaje i
interpretuje dźwięki (C);
- wyjaśnia, w jaki sposób człowiek odbiera dźwięki (B);
- na podstawie schematu omawia sposób odbierania dźwięków przez ucho ludzkie (B);
- wskazuje przystosowania do dobrego słyszenia u zwierząt (C);
- prezentuje ciekawostki dotyczące sposobów odbierania dźwięków przez zwierzęta (D);
17.
Wyjaśniamy,
jak powstaje
dźwięk.
3.
Co to jest
dźwięk?
18.
Wyjaśniamy,
w jaki sposób
odbieramy
dźwięki.
19, 20. Powtórzenie i sprawdzian z działu „Światło i dźwięk w przyrodzie”. 21. Omówienie wyników sprawdzianu.
4
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Dział 3. Ziemia – nasza planeta
1.
Kula ziemska
– kształt
i rozmiary.
2.
Jak określić
położenie
punktu na kuli
ziemskiej?
22.
Omawiamy
kształt
i rozmiary kuli
ziemskiej.
- opisuje kształt Ziemi (B);
- wskazuje na globusie północny i południowy biegun
geograficzny (A);
- wyjaśnia, czym jest globus (B);
- odczytuje z rysunku wymiary Ziemi (B);
- wyjaśnia, czym jest oś ziemska (B);
- podaje podstawowe wymiary kuli ziemskiej (A);
- przedstawia i wyjaśnia dowody kulistości Ziemi (D);
23.
Poznajemy
globus – model
Ziemi.
- pokazuje na mapie i globusie: południki,
równoleżniki, równik (C);
- odczytuje i podaje nazwy głównych równoleżników
(B);
- określa kierunki świata na mapie i globusie (C);
- wymienia cechy południków i równoleżników (C);
- rysuje południki i równoleżniki na globusie
indukcyjnym (B);
- wyjaśnia, czym różni się równik od pozostałych równoleżników (B);
- omawia różnice między południkami i równoleżnikami (C);
- wyjaśnia, dlaczego południki wskazują kierunek północny i południowy na globusie
a równik wskazuje kierunek wschodni i zachodni (D);
- wyjaśnia spłaszczenie biegunowe Ziemi (D);
24.
Wyjaśniamy,
co to są
współrzędne
geograficzne.
- nazywa współrzędne geograficzne (A);
- wskazuje na rysunku, globusie, mapie półkule:
wschodnią, zachodnią, północną i południową (C);
- wyjaśnia, co to jest układ współrzędnych
geograficznych (B);
- odczytuje z globusa lub mapy wartości południków
i równoleżników (D);
- określa półkule, na których położone są wybrane kontynenty, państwa, miasta (C);
- wyjaśnia, do czego wykorzystuje się określanie współrzędnych geograficznych (B);
- odszukuje punkt na mapie, mając dane jego współrzędne geograficzne (D);
25.
Określamy
szerokość
geograficzną.
- zaznacza na mapie lub globusie punkty
o jednakowej szerokości geograficznej (C);
- zaznacza punkty o wartościach najmniejszych
i największych szerokości geograficznych (C);
- wskazuje na mapie obszary, które mają szerokość
geograficzną północną, szerokość geograficzną
południową (B);
- określa na globusie i na mapie szerokość geograficzną wybranych miejscowości (C);
- odczytuje na mapie
(w przybliżeniu) szerokość geograficzną swojego miejsca zamieszkania (C); - określa
szerokość geograficzną wybranych punktów na różnych kontynentach (D) ;
- określa (stosując stopnie
i minuty) położenie geograficzne dowolnego punktu na mapie (D);
5
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
- zaznacza na mapie lub globusie punkty
o jednakowej długości geograficznej (C);
- zaznacza na mapie punkty o długości geograficznej
0°, 180° (C);
- wskazuje na mapie lub globusie obszary, które mają
długość geograficzną wschodnią i zachodnią (B);
- określa na globusie lub mapie długość geograficzną wybranych miejscowości na kuli
ziemskiej (C);
- odczytuje w przybliżeniu długość geograficzną swojego miejsca zamieszkania (C);
- określa na mapie lub globusie długość geograficzną wybranych punktów na różnych
kontynentach (D);
- określa (stosując stopnie i minuty) położenie geograficzne dowolnego punktu na mapie
(D);
27 / 28.
Ćwiczymy
określanie
współrzędnych
geograficznych.
29 / 30.
Omawiamy
ruch obrotowy
Ziemi
i poznajemy
jego następstwa.
- określa na mapie przynajmniej 1 współrzędną
geograficzną (D);
- określa na mapie współrzędne geograficzne punktów
położonych na tej samej półkuli (D);
- określa na mapie lub globusie współrzędne geograficzne dowolnego punktu (D);
- określa (stosując stopnie i minuty) położenie geograficzne dowolnego punktu na mapie
(D);
- wyjaśnia, dlaczego na Ziemi następują po sobie
dzień i noc (B);
- podaje czas obrotu Ziemi wokół własnej osi (A);
- demonstruje na globusie kierunek ruch obrotowego
Ziemi (C);
- określa, gdzie wcześniej wschodzi Słońce względem
danego punktu na kuli ziemskiej (C);
- wymienia następstwa ruchu obrotowego Ziemi (A);
- omawia wpływ ruchu obrotowego Ziemi na życie ludzi i innych organizmów (C);
- wskazuje na globusie linię obrazującą zmianę daty (D);
- uzasadnia, że doba jest następstwem ruchu obrotowego Ziemi (D);
- wyjaśnia, dlaczego istnieją różnice czasu na Ziemi (B);
- posługuje się strefami czasowymi do obliczania różnic czasu na kuli ziemskiej (B);
- spośród 2 wybranych miast wskazuje miasto, w którym Słońce wzejdzie lub zajdzie
wcześniej (C);
31 / 32
Omawiamy
ruch obrotowy
Ziemi
i poznajemy
jego następstwa.
- wyjaśnia, co to jest ruch obiegowy Ziemi (B);
- podaje, ile czasu trwa obieg Ziemi wokół Słońca
po orbicie (A);
- wymienia orbity, jako drogi po których planety
wykonują ruch dookoła Słońca (B);
- podpisuje datami długości łuków dziennych, które
Słońce zatacza nad widnokręgiem w różnych porach
roku na szerokości geograficznej Warszawy (C);
- wymienia następstwa ruchu obiegowego Ziemi (A);
- omawia skutki nachylenia osi ziemskiej (C);
- wyjaśnia na modelu ruch obiegowy Ziemi (D);
- uzasadnia, od czego zależą zmiany dopływu energii słonecznej w ciągu roku (C);- wyjaśnia, dlaczego co cztery lata mamy rok przestępny (D);
- wyjaśnia wpływ zróżnicowania oświetlenia Ziemi przez Słońce na życie organizmów
i gospodarkę człowieka (B);
26.
Określamy
długość
geograficzną
2.
Jak określić
położenie
punktu na kuli
ziemskiej?
3.
Ruch obrotowy
Ziemi.
4.
Krążenie Ziemi
wokół Słońca.
6
Tytuł
w podręczniku
4.
Krążenie Ziemi
wokół Słońca.
Numer
i temat lekcji
33.
Omawiamy
oświetlenie
Ziemi przez
Słońce w
poszczególnych
porach roku.
34.
Poznajemy
strefy
oświetlenia
Ziemi.
35 / 36/ 37.
Poznajemy lądy
i oceany na
Ziemi.
5.
Kontynenty
i oceany.
- wymienia daty rozpoczęcia kalendarzowych pór roku
(A)
- opisuje oświetlenie Ziemi przez Słońce w dniach
równonocy (C);
opisuje oświetlenie Ziemi przez Słońce w dniach tzw. przesileń (C);
- wyjaśnia, posługując się schematem, dlaczego na obszarach podbiegunowych trwa noc
polarna i dzień polarny (C);
- wskazuje na globusie i na mapie zwrotniki Raka
i Koziorożca, równik i koła podbiegunowe (C);
- wymienia strefy oświetlenia Ziemi (A);
- podpisuje na mapie świata strefy oświetlenia Ziemi
(C);
- wskazuje granice stref oświetleniowych (B);
- charakteryzuje poszczególne strefy oświetlenia Ziemi (C);
- podaje przykłady wpływu energii promieniowania słonecznego na zmiany w krajobrazie
(B);
- wykazuje związek między wysokością Słońca a horyzontem a ilością energii
docierającej do poziomej powierzchni Ziemi (D);
- uzasadnia związek stref oświetlenia Ziemi z występowaniem pór roku (D);
- wymienia nazwy kontynentów i oceanów na kuli
ziemskiej (A);
- wskazuje na mapie kontynenty i oceany(C);
- wyjaśnia, dlaczego półkula pd. jest nazywana
morską, a półkula pn lądową (C);
- opisuje położenie kontynentów i oceanów na Ziemi
(C);
- wyjaśnia co to jest: morze, zatoka, wyspa, półwysep,
archipelag, kontynent (B);
- wyjaśnia znaczenie terminu wszechocean (B);
- wyjaśnia, które części oceanów nazywamy morzami
(B);
- wymienia poznane typy mórz (A);
- wskazuje na mapie poszczególne typy mórz (C);
- wskazuje na mapie ważniejsze wyspy, półwyspy i morza (B);
- wyjaśnia, dlaczego granice oceanów są umowne (C);
- charakteryzuje poszczególne typy mórz (C);
- wymienia nazwy oceanów według zajmowanej powierzchni, rozpoczynając
od największego (A);
- wymienia nazwy kontynentów według rozmiaru powierzchni, rozpoczynając
od największego (A);
- przygotowuje diagramy słupkowe pokazujące wielkość powierzchni poszczególnych
kontynentów i oceanów (D)
7
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
6.
Podróże
i odkrycia
geograficzne.
38 / 39.
Omawiamy
podróże
i odkrycia
geograficzne.
7.
Historia życia
na Ziemi.
40.
Poznajemy
historię życia na
Ziemi.
8.
W królestwie
zwierząt.
41.
Poznajemy
budowę
komórki
zwierzęcej.
42.
Klasyfikujemy
zwierzęta.
9.
Podsumowanie.
- wymienia imiona i nazwiska przynajmniej 3
podróżników, którzy dokonali istotnych odkryć
geograficznych do XX w. (A);
- omawia odkrycie Krzysztofa Kolumba (A);
- wymienia przynajmniej 3 odkrycia XX w. (A);
- pracuje w zespole nad przygotowanie prezentacji na
temat podróży i odkryć geograficznych ( D);
- zaznacza na mapie trasę wyprawy morskiej
Ferdynanda Magellana (A);
- wymienia sposoby badania dna oceanicznego w XX
w. (A);
- pracuje w zespole nad przygotowanie prezentacji na
temat podróży i odkryć geograficznych, zbiera
materiały na ten temat ( D);
- odczytuje informacje ze schematu
przedstawiającego historię życia na Ziemi,
zamieszczonego na s. 76 w podręczniku (D);
- opowiada historię życia na Ziemi na podstawie
schematu zamieszczonego na s. 76 w podręczniku (D);
- rysuje schemat komórki zwierzęcej (D);
- podpisuje na rysunku elementy budowy komórki
zwierzęcej (C);
- wymienia przyczyny wielkich odkryć geograficznych (A);
- wymienia odkrycia polskich podróżników i badaczy (B);
- prezentuje wyniki pracy, razem z innymi osobami z grupy, na temat podróży
i odkryć geograficznych ( D);
- opowiada o podróżach Jamesa Cooka (A);
- wymienia dokonania wielkich odkrywców (B);
- zaznacza na mapie świata obszary, które poznawali polscy podróżnicy badacze (D);
- prezentuje wyniki pracy, razem z innymi osobami z grupy, na temat podróży
i odkryć geograficznych ( D);
- przygotowuje prezentację multimedialną pt. „Wielcy badacze i odkrywcy” (D);
- wymienia po 3 przykłady zwierząt bezkręgowych
i kręgowych (A);
- wyjaśnia, czym zwierzęta bezkręgowe różnią się od
zwierząt kręgowych (B);
- wymienia hierarchicznie jednostki systematyczne w obrębie królestwa zwierząt (A);
- wyjaśnia zasadę nazywania gatunków zwierząt (B);
- przedstawia w postaci graficznej różne gatunki należące do rodzaju kot (D);
- wyjaśnia, co to są odmiany człowieka (B);
- charakteryzuje wydarzenia, które wpłynęły na liczbę i rozmieszczenie gatunków na
Ziemi (C);
- wymienia przykłady skamieniałości, które badają paleontolodzy (A);
- prezentuje informacje o odkryciach paleontologicznych na terenie Polski (D);
- omawia rolę poszczególnych struktur komórkowych (B)
- porównuje budowę komórki zwierzęcej z budową komórki roślinnej i grzyba (D);
- przedstawia w dowolnej formie różnorodność kształtów komórek zwierzęcych (D);
43, 44. Powtórzenie i sprawdzian wiadomości z działu „Ziemia nasza planeta” . 45. Omówienie wyników sprawdzianu.
8
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
- wymienia czynniki wpływające na życie w morzu
(A);
- zaznacza na mapie świata oceany, morza (C);
- odczytuje z wykresu zawartość soli we wskazanych
morzach (C);
- wyjaśnia, dlaczego w morzu na głębokość poniżej
100 metrów nie dociera promieniowanie słoneczne
(B);
- wskazuje na rysunku elementy ukształtowania dna
oceanicznego: szelf, podmorski grzbiet górski, rów
oceaniczny (C);
- pokazuje na mapie po 1 z wymienionych form dna
oceanicznego (C);
- omawia warunki panujące na szelfie (B);
- zaznacza na rysunku grzbiet i dolinę fali (B);
- pokazuje na mapie 2 prądy morskie (C);
- podpisuje na rysunku długość i wysokość fali (B);
- wyjaśnia, jak powstają prądy morskie (B);
- pokazuje na mapie skąd
i dokąd płynie Prąd Zatokowy (B);
- wymienia nazwy stref życia w morzu (A);
- omawia budowę pełzaka na schematycznym rysunku
(B);
- omawia warunki świetlne panujące
w poszczególnych strefach morza lub oceanu (B);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia plankton (B);
- wskazuje 2 różnice między polipem i meduzą (C);
- rozpoznaje na ilustracjach przynajmniej 2 morskie
parzydełkowce (C);
- rysuje schematycznie meduzę i polipa (C);
- omawia budowę meduzy (B);
- opisuje budowę koralowców (C);
- wyjaśnia, od czego zależy przezroczystość i barwa wody morskiej (B);
- analizuje mapę świata zamieszczoną w podręczniku, przedstawiającą rozkład temperatur
wód powierzchniowych oceanów (D);
- prezentuje informacje na temat Morza Martwego (D);
Dział 4. Życie w wodzie
1.
Czynniki
wpływające na
warunki życia
w morzu.
46.
Poznajemy
czynniki
warunkujące
życie w morzu.
2.
Ukształtowanie
dna morskiego.
47.
Przedstawiamy
ukształtowanie
dna morskiego.
3.
Ruch wody
morskiej.
48.
Wyjaśniamy,
jak powstają
fale morskie
i prądy morskie.
4.
Życie
w morzach
i oceanach.
49.
Poznajemy
strefy życia
w morzach
i oceanach.
4.
Życie
w morzach
i oceanach
50.
Poznajemy
parzydełkowce
morskie.
- wyjaśnia, co to jest szelf (B);
- opisuje rafę koralową (B);
- wyjaśnia, jak powstały Hawaje (B);
- wskazuje na mapie świata podmorskie grzbiety górskie, rowy oceaniczne (C);
- prezentuje informacje na temat Wielkiej Rafy Koralowej (np. w formie gazetki,
wystawy, prezentacji) (D);
- wymienia przyczyny ruchu wód (A);
- zaznacza na mapie kierunki pływu prądów ciepłych i zimnych (C);
-wyjaśnia, co to są przypływy i odpływy (B);
- na przykładzie Prądu Zatokowego wyjaśnia, wpływ prądów morskich na temperaturę
powietrza (B);
- przedstawia informacje na temat tsunami (D);
- wymienia grupy organizmów roślinnych i zwierzęcych żyjących w morzach (A);
- omawia czynności życiowe morskich organizmów jednokomórkowych (B);
- prezentuje w formie gazetki, wystawki lub mapy myślowej informacje na temat życia
w morzach i oceanach (D);
- charakteryzuje koralowce (C);
- uzasadnia przynależność chełbi, koralowców i ukwiała do parzydełkowców (B);
- wskazuje na mapie świata obszary występowania raf koralowych (D);
9
Tytuł
w podręczniku
4.
Życie
w morzach
i oceanach
4.
Życie
w morzach
i oceanach.
5.
Znaczenie
oceanów.
Numer
i temat lekcji
- wskazuje 2 różnice między polipem i meduzą (C);
- rozpoznaje na ilustracjach przynajmniej 2 morskie
parzydełkowce (C);
- rysuje schematycznie meduzę i polipa (C);
- omawia budowę meduzy (B);
- opisuje budowę koralowców (C);
- charakteryzuje koralowce (C);
- uzasadnia przynależność chełbi, koralowców i ukwiała do parzydełkowców (B);
- wskazuje na mapie świata obszary występowania raf koralowych (D);
51/52.
Poznajemy
morskie
stawonogi
i mięczaki.
- podpisuje na rysunku części ciała homara (C);
- rozpoznaje na ilustracji przynajmniej 2 gatunki
morskich stawonogów (C);
- odróżnia ślimaki od małży (C);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia stawonogi (B);
- omawia budowę stawonogów na przykładzie homara
(B);
- omawia budowę małży (B);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia linienie (B);
- wyjaśnia rolę małży w oczyszczaniu wody (C);
- omawia sposoby poruszania się morskich stawonogów (B);
- przedstawia różnorodność morskich mięczaków (B);
53.
Poznajemy
morskie
zwierzęta
kręgowe.
- omawia na podstawie ilustracji budowę zewnętrzną
ryby (B);
- omawia sposób rozmnażania się ryb (B);
- wymienia przynajmniej 2 przykłady ssaków
żyjących w morzach i oceanach (A);
- wymienia przystosowania w budowie zewnętrznej
ryb do życia w wodzie (A);
- omawia sposób oddychania morskich ssaków (B);
- wyjaśnia znaczenie terminu zwierzęta
zmiennocieplne (B);
- wymienia korzyści, jakie człowiek czerpie
z oceanów (B);
- wskazuje na mapie przynajmniej 2 obszary
występowania podmorskich złóż ropy naftowej (C);
- omawia sposoby uzyskiwania soli z wody morskiej
(B);
- wyjaśnia, dlaczego ludzie chętnie wypoczywają nad
morzem (B);
- omawia sposób oddychania ryb (B);
- wymienia cechy ssaków żyjących w morzach i oceanach (A);
- omawia przykładowe przystosowania ryb do życia w strefie dennej i głębinowej mórz
i oceanów (B);
50.
Poznajemy
parzydełkowce
morskie.
54.
Przedstawiamy
znaczenie
oceanów.
- uzasadnia, że oceany stanowią źródło pożywienia dla ludzi (D);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia akwakultura (B);
- omawia rolę oceanów jako szlaków transportowych (B) ;
- prezentuje zagrożenia wód oceanicznych będące skutkiem działalności człowieka (C);
10
Tytuł
w podręczniku
6.
Życie
w jeziorze.
Numer
i temat lekcji
55.
Poznajemy
jednokomórkowe organizmy
żyjące
w jeziorze.
56.
Poznajemy
zwierzęta
żyjące w
jeziorze.
7.
Podsumowanie.
- wymienia strefy życia w jeziorze (A);
- rysuje schematycznie pantofelka na podstawie
obserwacji mikroskopowej (C);
- wymienia nazwy organizmów cudzożywnych
żyjących w jeziorze (A);
- zaznacza na schematycznym rysunku narząd ruchu
pantofelka (C);
- omawia rolę organizmów samożywnych żyjących
w jeziorze (B);
- pokazuje na planszy części ciała pantofelka (B);
- rysuje schematycznie stułbię (B);
- rozpoznaje na ilustracjach przynajmniej 3 gatunki
zwierząt żyjących w jeziorze (B);
- rozpoznaje na ilustracjach przynajmniej 3 gatunki
ryb żyjących w jeziorze (B);
- wymienia źródła pokarmu dla pijawki (A);
- charakteryzuje przedstawicieli skorupiaków
żyjących w jeziorze (C);
- wymienia części ciała raka (A);
- wymienia przedstawicieli mięczaków żyjących
w jeziorze (A);
- wymienia przykłady ryb drapieżnych
i roślinożernych występujących w jeziorze (A);
- charakteryzuje poszczególne strefy jeziora (B);
- wyjaśnia rolę wodniczek tętniących u słodkowodnych protistów zwierzęcopodobnych
(pierwotniaków) (B);
- porównuje budowę i sposób poruszania się poznanych słodkowodnych protistów
zwierzęcopodobnych (pierwotniaków) (D);
- prezentuje mapę myślową pt. „Życie w jeziorze”; wymienia zagrożenia jezior będące
skutkiem działalności człowieka (C);
- omawia budowę pijawki (B);
- przyporządkowuje poznane gatunki ryb do poszczególnych stref życia w jeziorze (C);
- rozpoznaje na ilustracjach wybrane gatunki zwierząt żyjących w jeziorze (C);
- porównuje budowę stułbi z budową chełbi (D);
- omawia środowisko i tryb życia raka stawowego (B);
- charakteryzuje sposób oddychania mięczaków słodkowodnych (B);
57, 58. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z działu „ Życie w wodzie”. 59. Omówienie wyników sprawdzianu.
11
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
Dział 4. Życie w środowisku lądowym.
1.
60.
- wyjaśnia znaczenie pojęcia zwierzęta bezkręgowe
Małe zwierzęta
Poznajemy
(B);
bezkręgowe.
pierścienice
- opisuje budowę dżdżownicy (B);
lądowe.
- omawia znaczenie dżdżownic w przyrodzie (B);
- omawia przystosowania dżdżownicy do życia
w glebie (B);
61 /62.
- podpisuje na rysunku części ciała owada (C);
Poznajemy
- wymienia 3 przykłady owadów, w których rozwoju
budowę i tryb
występuje larwa (C);
życia owadów.
- wymienia po 3 przykłady pożytecznych owadów
Przedstawiamy
i owadów będących szkodnikami dla człowieka (C);
różnorodność
- omawia budowę owada na podstawie planszy (C);
owadów.
- omawia rozwój owadów na przykładzie motyla (C);
63.
-wymienia przykłady pajęczaków i ślimaków
Poznajemy
lądowych (A);
pajęczaki
- wymienia miejsca, w których mogą występować
i mięczaki
kleszcze (A);
żyjące na
- wymienia przedstawicieli ślimaków lądowych (A);
lądzie.
- wymienia części ciała pająka, wskazując je na
planszy (C);
- omawia funkcję muszli ślimaka winniczka (B);
64.
- wymienia przedstawicieli płazów (A);
2.
Poznajemy
- odróżnia ropuchę od innych płazów (B);
Płazy
przedstawicieli
- klasyfikuje płazy na bezogonowe i ogoniaste (C);
– kręgowce
płazów.
- wymienia najważniejsze cechy charakterystyczne
wodno-lądowe.
płazów (A);
65.
- wyjaśnia, dlaczego płazy zalicza się do zwierząt
Omawiamy
wodno - lądowych (B);
przystosowania
- wymienia cechy budowy płazów przystosowujące
płazów do życia je do życia w 2 środowiskach (C);
w wodzie i na
lądzie.
- wyjaśnia, jaką funkcję pełni śluz, którym pokryte jest ciało dżdżownicy (B);
- omawia sposób rozmnażania się dżdżownicy (B);
- omawia rolę dżdżownic w tworzeniu próchnicy (B);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia stawonogi (B);
- charakteryzuje typy aparatów gębowych owadów (C);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia przeobrażenie zupełne i niezupełne (B);
- analizuje zróżnicowanie budowy zewnętrznej owadów (D);
- porównuje rozwój motyla i pasikonika (D);
- prezentuje informacje na temat owadów społecznych (D);
- przedstawia role owadów w przyrodzie, gospodarce i życiu człowieka(C);
- charakteryzuje przedstawicieli pajęczaków (C);
- omawia budowę i przystosowania ślimaka winniczka do życia na lądzie (B);
- omawia sposób poruszania się ślimaka (B);
- wyjaśnia, w jaki sposób pająk zdobywa pokarm (B);
- omawia sposób rozmnażania się ślimaków (B);
- prezentuje ciekawostki na temat pajęczaków (D);
- charakteryzuje wybranych przedstawicieli płazów (C);
- rozpoznaje omawiane płazy (C);
- klasyfikuje płazy, podając ich charakterystyczne cechy (C);
- przygotuje ciekawostki na temat płazów żyjących na innych kontynentach (D);
- omawia etapy rozwoju żaby (B);
- omawia cechy budowy płazów przystosowujące je do życia w 2 środowiskach (B);
- porównuje budowę i czynności życiowe kijanek i dorosłych żab (C);
- omawia sposób zdobywania pokarmu przez żabę (B);
12
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
3.
Gady
– kręgowce,
które
opanowały ląd.
66.
Poznajemy
przedstawicieli
gadów.
67.
Omawiamy
przystosowania
gadów do życia
na lądzie.
68.
Przedstawiamy
różnorodność
ptaków.
4.
Ptaki
– latające
kręgowce.
- przyporządkowuje, na podstawie opisu,
przedstawicieli gadów do poszczególnych grup
systematycznych (C);
- wymienia na podstawie ilustracji cechy różniące
żmiję zygzakowatą od zaskrońca zwyczajnego (C);
gadów (A);
- omawia wybraną grupę gadów (B);
- wymienia przynajmniej 3 gatunki gadów żyjących
w Polsce (A);
- wymienia części ciała jaszczurki (A);
- omawia budowę jaszczurki na schematycznym
rysunku (B);
- wymienia gady żyjące w Polsce (A);
- omawia sposób zdobywania pokarmu przez węże (B);
- charakteryzuje poznane grupy gadów (C);
- prezentuje informacje na temat gadów żyjących w Polsce (D);
- wymienia charakterystyczne cechy ptaków
drapieżnych (A);
- wymienia 2 przykłady ptaków, które opiekują się
potomstwem (A);
- wymienia 2 przykłady ptaków odlatujących
i przylatujących na zimę do Polski oraz
mieszkających w Polsce cały rok (A);
ptaków (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęć: gniazdowniki,
zagniazdowniki (B);
- wymienia charakterystyczne cechy ptaków
brodzących (A) ;
- omawia rozwój ptaka (B);
- wymienia przykłady gniazdowników i zagniazdowników (A);
- charakteryzuje poszczególne grupy ptaków (C);
- wymienia przykłady ptaków odlatujących zimą z Polski, przylatujących na zimę
do Polski oraz mieszkających w Polsce cały rok (A);
- omawia, na czym polega pasożytnictwo lęgowe (B);
- wymienia cechy gadów przystosowujące je do życia na lądzie (A)
- porównuje budowę płazów i gadów (C);
- przedstawia informacje na temat gadów wymarłych (D);
13
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
4.
Ptaki
– latające
kręgowce.
69.
Omawiamy
przystosowania
ptaków do lotu.
5.
Ssaki
– kręgowce
karmiące młode
mlekiem.
70.
Poznajemy
ssaki.
- wymienia przynajmniej 3 cechy budowy
przystosowujące ptaki do lotu (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia zwierzęta stałocieplne
(B);
- omawia rolę piór u ptaków (A);
- wymienia elementy budowy pióra (A);
- przyporządkowuje ssaki do środowiska, w którym
żyją (C);
-- wymienia najważniejsze cechy charakterystyczne
ssaków (A);
- omawia budowę zewnętrzną ssaka (A);
- wymienia 4 przykłady grup ssaków i podaje
przykłady przedstawicieli tych grup (A);
- omawia przystosowania, występujące w budowie
kończyn ssaków do życia w różnych środowiskach
(C);
- wymienia przystosowania ptaków do lotu (A);
- rozróżnia rodzaje piór (C);
- dowodzi, dlaczego ptaki mają bardzo dobrze rozwinięty układ oddechowy (D);
- prezentuje informacje na temat ptaków nieposiadających zdolności latania (D);
- wymienia wytwory skóry ssaków (A);
- omawia sposób rozmnażania się ssaków (B);
- wyjaśnia, dlaczego niektóre ssaki zaraz po urodzeniu są zdolne do samodzielnego
funkcjonowania, a inne wymagają opieki matki (D);
6.
Podsumowanie. 71,72. Powtórzenie i sprawdzian wiadomości z działu „Życie środowisku lądowym”. 73. Omówienie wyników sprawdzianu.
Dział 6. Krajobrazy Ziemi
1.
74.
- wymienia sposoby obserwacji i pomiaru
- wyjaśnia znaczenie pojęcia klimat (B);
Od pogody do
Omawiamy,
poszczególnych składników pogody (B);
- odczytuje informacje z wykresów klimatycznych (C);
klimatu.
w jaki sposób
- wyjaśnia znaczenie pojęcia pogoda (B);
- odczytuje z wykresu klimatycznego średnią temperaturę powietrza sumę opadów
można
- wymienia dane liczbowe stosowane do opisania
atmosferycznych w poszczególnych miesiącach w danym mieście (C);
przedstawić
klimatu (A);
- porównuje klimat dwóch różnych miast na podstawie wykresów klimatycznych (C);
informacje i
- oblicza średnią temperaturę powietrza na podstawie
- charakteryzuje zmienność pogody w Polsce na podstawie napływających mas powietrza
pogodzie i
danych w tabeli lub wykresu klimatycznego (C);
(C);
klimacie.
- oblicza roczną amplitudę temperatury powietrza (C); - przedstawia informacje na temat tych dziedzin życia, w których istotną rolę odgrywają
informacje pogodowe (D);
2.
75.
- wskazuje na mapie i omawia strefy krajobrazowe
- wymienia składniki krajobrazu (A);
Strefy
Poznajemy
występujące na terenie Europy (C);
- wyjaśnia, dlaczego na Ziemi istnieją strefy krajobrazowe (B);
krajobrazowe.
strefy
- wskazuje na mapie świata strefy krajobrazowe (C)
- omawia wpływ odległości od oceanu na klimat obszarów leżących na tej samej
krajobrazowe
szerokości geograficznej (B);
świata.
- przedstawia informacje na temat gatunków endemicznych (roślin
i zwierząt) występujących w wybranych strefach krajobrazowych (D);
14
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
3.
Wilgotne lasy
równikowe
– strefa bez pór
roku.
76.
Poznajemy
klimat
i roślinność
wilgotnego lasu
równikowego.
3.
Wilgotne lasy
równikowe
– strefa bez pór
roku.
4.
Dwie pory roku
w strefie
sawann.
77.
Poznajemy
zwierzęta
wilgotnych
lasów
równikowych.
78.
Omawiamy
działalność
człowieka
w wilgotnych
lasach
równikowych.
79.
Poznajemy
klimat
i roślinność
sawanny
afrykańskiej.
- wymienia 2 cechy klimatu strefy wilgotnych lasów
równikowych (A);
- wymienia 2 gatunki roślin wilgotnych lasów
równikowych (A);
- wskazuje na mapie obszary występowania
wilgotnych lasów równikowych (C);
- omawia, jak powstają deszcze zenitalne (B);
- odczytuje z wykresu przebieg temperatury powietrza i opadów atmosferycznych
w poszczególnych miesiącach na obszarze wilgotnego lasu równikowego (C);
- opisuje strukturę wilgotnego lasu równikowego (B);
- wyjaśnia, co to są epifity (B);
- przedstawia informacje na temat wilgotnych lasów równikowych w kategorii „naj” (np.
największe rośliny, najmniejsze rośliny, itp.) (D);
- omawia przystosowania zwierząt do życia w strefie wilgotnych lasów równikowych (B);
- omawia rolę owadów żyjących w wilgotnych lasach równikowych (B);
- wymienia kilka (4–5) gatunków zwierząt żyjących
w wilgotnych lasach równikowych (B);
- rozpoznaje wybrane zwierzęta wilgotnych lasów
równikowych (C);
- wymienia przykłady roślin uprawianych
w strefie wilgotnych lasów równikowych (A);
- opisuje zajęcia Pigmejów, Papuasów, Indian
żyjących w wilgotnych lasach równikowych (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia plantacja (B);
- wymienia przykłady roślin uprawianych na plantacjach na terenie wilgotnych lasów
równikowych (A);
- wymienia przyczyny zmniejszania się powierzchni wilgotnych lasów równikowych (A);
- przewiduje skutki zmniejszania się powierzchni wilgotnych lasów równikowych (D);
- przedstawia poglądy przemysłowców i ekologów dotyczące wykorzystywania zasobów
wilgotnych lasów równikowych (D);
- omawia przystosowania roślin do 2 pór roku w strefie sawann (B);
- odczytuje z wykresu klimatycznego lub tabeli przebieg temperatury powietrza i opadów
atmosferycznych w poszczególnych miesiącach pory suchej i deszczowej (C);
- omawia, jak zmienia się krajobraz sawann między równikiem a zwrotnikiem Raka (B);
- porównuje roślinność sawann i wilgotnych lasów równikowych (C);
- przedstawia informacje na temat zależności, jakie występują między roślinami
a zwierzętami i mechanizmów obronnych roślin (inne niż podane w podręczniku)
w strefie sawann (D);
- wymienia pory roku w strefie sawann (A);
- wymienia 3 gatunki roślin, które spotykamy
w strefie sawann (A);
- wskazuje na mapie obszary występowania sawann
(C);
- odczytuje z wykresu klimatycznego lub tabeli
przebieg temperatury powietrza w porze deszczowej
na sawannie (C);
- wymienia 2 gatunki drzew sawann (A);
15
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
4.
Dwie pory roku
w strefie
sawann.
80.
Poznajemy
zwierzęta
i warunki życia
ludzi w strefie
sawann.
81.
Poznajemy
strefę pustyń
gorących.
5.
Całoroczna
susza w strefie
pustyń
gorących.
6.
Upalne
i suche lato
w strefie
śródziemnomor
skiej.
-wymienia i rozpoznaje gatunki zwierząt żyjących
w strefie sawann (C);
Podaje przykłady roślinożerców, drapieżców i
padlinożerców żyjących na sawannie (A);
- wymienia sposoby ochrony zwierząt roślinożernych
przed drapieżnikami (A);
- wskazuje na mapie Saharę (C);
- wymienia charaktery-styczne cechy pustyni (A);
- wymienia rodzaje pustyń (podaje ich nazwy) (A);
- odczytuje z wykresu klimatycznego roczny przebieg
temperatury powietrza w strefie pustyń gorących (C);
- wymienia cechy przeżuwaczy (A);
- omawia sposób uprawy pól w strefie sawann (B);
- przedstawia zależności pokarmowe między organizmami żyjącymi na sawannie (C);
- omawia wpływ klimatu na życie ludzi mieszkających w Sahelu (B)
82.
Przedstawiamy
życie
mieszkańców
pustyń
gorących.
- wymienia po 2 gatunki roślin i zwierząt żyjących w
strefie pustyń gorących (A);
- wymienia zajęcia Beduinów (A);
- wymienia przystosowania wielbłąda do życia
w strefie pustyń gorących (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia oaza (B);
- wymienia główne uprawy w oazach (A);
- wymienia przystosowania zwierząt do życia na pustyni (A);
- porównuje sposób uprawy roli w dolinie Nilu w czasach dawnych i obecnie (C);
- omawia przystosowania roślin do życia w strefie pustyń gorących (B);
- omawia, jak odkrycie ropy naftowej wpłynęło na zmianę życia mieszkańców pustyń
gorących (B);
83.
Poznajemy
klimat,
roślinność
i zwierzęta
strefy
śródziemnomor
skiej.
- wskazuje na mapie strefę śródziemno-morską (C);
- charakteryzuje opady w strefie śródziemnomorskiej
na podstawie wykresu (C);
- wymienia 3 gatunki roślin występujących
w strefie śródziemno-morskiej (A);
- opisuje, korzystając z wykresu, klimat
śródziemnomorski (C);
- wymienia rośliny uprawiane w strefie
śródziemnomorskiej (B);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia makia, roślinność twardolistna (B);
- wymienia gatunki zwierząt, które można spotkać w strefie śródziemnomorskiej (A);
- wyjaśnia, dlaczego w strefie śródziemno-morskiej lasy zachowały się tylko
w nielicznych miejscach (B);
- charakteryzuje makię śródziemnomorską (B);
- przygotowuje przewodnik po najciekawszych miejscach strefy śródziemnomorskiej (D);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia półpustynie (B);
- opisuje poszczególne rodzaje pustyń (B);
- odczytuje z wykresu klimatycznego lub tabeli roczny przebieg temperatury powietrza
i ilość opadów atmosferycznych strefie pustyń gorących (C);
- wyjaśnia pojecie uedy (B);
- wskazuje na mapie Afryki uedy (C);
- porównuje poszczególne rodzaje pustyń gorących (C);
- przedstawia w formie graficznej informacje na temat pustyń gorących na świecie,
uwzględniające ich położenie, obszar, bogactwa mineralne (D);
16
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
6.
Upalne
i suche lato
w strefie
śródziemnomor
skiej.
84.
Przedstawiamy
działalność
człowieka
w strefie
śródziemnomor
skiej.
85.
Charakteryzuje
my strefę lasów
liściastych.
7.
Strefa lasów
liściastych.
8.
Strefa stepów
– „morza traw”.
- wskazuje na mapie najczęściej odwiedzane państwa
strefy śródziemnomorskiej (C);
- wyjaśnia, dlaczego strefa śródziemnomorska
nazywana jest kolebką cywilizacji europejskiej (C);
- wyjaśnia, dlaczego basen Morza Śródziemnego jest atrakcyjny turystycznie (B);
- wymienia korzystne i niekorzystne skutki rozwoju turystyki w strefie śródziemnomorskiej (B);
- opisuje zmiany lasu liściastego w poszczególnych
porach roku (C);
- wymienia warstwy lasu liściastego (A);
- wymienia po 3 przykłady zwierząt roślinożernych
i drapieżników żyjących w lasach liściastych (A);
- wymienia cechy klimatu strefy lasów liściastych (A);
- charakteryzuje warstwy lasu liściastego (C);
- rozpoznaje na ilustracjach wybrane gatunki zwierząt
występujących w lasach liściastych (C);
- wskazuje na mapie strefę lasów liściastych (C);
- wymienia gatunki drzew rosnących w lasach strefy umiarkowanej (A);
- charakteryzuje faunę poszczególnych warstw lasu liściastego (C);
- wskazuje zależności między warunkami klimatycznymi a typem lasów (C);
- omawia zależności pokarmowe występujące w lesie (C);
- rysuje wykres słupkowy przedstawiający powierzchnię, jaką zajmują lasy liściaste
w kilku wybranych krajach europejskich (D);
86.
Poznajemy
klimat
i roślinność
stepów.
- wymienia 3 przykłady roślin, które rosną
w strefie stepów (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia step (B);
- wyjaśnia znaczenie pojęć: pampa, preria (B);
- wskazuje na mapie świata obszary strefy stepów (C);
- wymienia przystosowania roślin do warunków stepowych (B);
- omawia, na podstawie wykresu klimatycznego, roczny przebieg temperatury powietrza i
opadów atmosferycznych w strefie stepów (C);
- opisuje klimat strefy stepów (B);
- omawia zmiany w wyglądzie szaty roślinnej stepów w ciągu roku (B);
- porównuje step Eurazji, prerię Ameryki Północnej i pampę Ameryki Południowej (D);
87.
Omawiamy
życie zwierząt
i gospodarkę
człowieka
w strefie
stepów.
- wymienia 4 gatunki zwierząt żyjących
w stepie (A);
- wyjaśnia, dlaczego zwierzęta stepowe żyją
gromadnie (B);
- omawia przystosowania zwierząt do życia w stepie (B);
- omawia, w jaki sposóbi dlaczego wykorzystuje się stepy do celów rolniczych (B);
17
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
9.
Długie mroźne
zimy
w strefie
północnych
lasów iglastych.
88.
Poznajemy
klimat
i roślinność
strefy
północnych
lasów iglastych.
10.
Zimna
i bezleśna strefa
tundry.
- wyjaśnia pojecie tajga (B);
- wymienia gatunki drzew iglastych występujące
w tajdze (A);
- pokazuje na mapie obszary, na których występuje
tajga (C);
- wyjaśnia pojecie wieczna zmarzlina (B);
- wyjaśnia, dlaczego w tajdze występują rozległe obszary podmokłe (B);
-opisuje klimat tajgi na podstawie wykresu klimatycznego (C);
- opisuje przystosowania roślin do warunków klimatycznych w tajdze (D);
- charakteryzuje cechy krajobrazu tajgi (C);
- przedstawia informacje na temat tajgi w kategorii „naj” (np. największe rośliny,
najmniejsze rośliny, itp.) (D);
89.
Omawiamy
życie zwierząt
i gospodarkę
człowieka
w tajdze.
- wymienia 5–6 gatunków zwierząt występujących
w tajdze (A);
- rozpoznaje na ilustracjach 5–6 gatunków zwierząt
żyjących w tajdze (C);
- wymienia przykłady zwierząt roślinożernych
i drapieżników w tajdze (A);
- wymienia po 2 przykłady: owadów, ptaków, ssaków
roślinożernych i drapieżników żyjących w tajdze (A);
- rozpoznaje na ilustracjach wymienione zwierzęta
(C);
- wymienia surowce mineralne występujące
w tajdze (B);
- charakteryzuje gospodarkę człowieka w tajdze (C);
- omawia skutki wycinania lasów na obszarze wieloletniej zmarzliny (B);
90.
Omawiamy
przystosowania
roślin i zwierząt
do życia
w tundrze.
- wymienia 5 gatunków zwierząt żyjących w tundrze
(A);
- rozpoznaje na ilustracjach 5 gatunków zwierząt
tundry (C);
- wymienia najważniejsze cechy klimaty tundry (A);
- rozpoznaje zwierzęta żyjące w tundrze (C);
- odczytuje z wykresu klimatycznego przebieg
temperatury powietrza w tundrze w ciągu roku (C);
- omawia przystosowania roślin i zwierząt do życia w tundrze (B);
- przyporządkowuje poznane zwierzęta tundry do grup systematycznej (C);
- wyjaśnia, dlaczego w tundrze nie rosną drzewa (B);
- wyjaśnia, dlaczego występuje w tundrze dzień polarny i noc polarna (B);
- opowiada o życiu mieszkańców tundry na podstawie samodzielnie przeczytanej
literatury (C);
18
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
10.
Zimna
i bezleśna strefa
tundry.
91.
Omawiamy
działalność
człowieka
w strefie tundry
11.
Wieczne mrozy
w strefie pustyń
lodowych.
12.
Podsumowanie.
- wymienia zajęcia mieszkańców tundry (A);
- opisuje dawny sposób życia mieszkańców tundry
(B);
- porównuje życie mieszkańców tundry dawniej i obecnie (C);
- charakteryzuje bogactwa mineralne tundry i sposób ich eksploatacji (C);
92.
Poznajemy
Antarktydę.
- zaznacza na mapie Antarktydę (C);
- charakteryzuje klimat Antarktydy na podstawie
diagramu klimatycznego (C);
- wyjaśnia, jak powstaje lądolód (B);
- omawia działalność człowieka na Antarktydzie (B);
- prezentuje samodzielnie wyszukane wiadomości na temat wkładu polskich
naukowców w badania strefy pustyń lodowych (D);
93.
Poznajemy
Arktykę.
- zaznacza na mapie Arktykę (C);
- omawia przystosowania pingwinów do życia
w strefie pustyń lodowych (B);
- omawia przystosowania zwierząt do życia w strefach pustyń lodowych (B);
- omawia działalność człowieka w Arktyce (B);
- porównuje Antarktydę i Arktykę (D);
- prezentuje samodzielnie wyszukane wiadomości na temat wkładu polskich
naukowców w badania strefy pustyń lodowych (D);
94, 95. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z działu „Krajobrazy Ziemi”. 96. Omawiamy wyniki sprawdzianu.
Dział 7. Ziemia – nasze wspólne dobro
1.
Zasoby
przyrody.
97.
Poznajemy
zasoby
przyrody.
- wymienia przykłady zasobów przyrody (A);
- klasyfikuje zasoby przyrody na zasoby przyrody
ożywionej i nieożywionej (B);
- wymienia przykłady zasobów przyrody ożywionej
i nieożywionej (A);
- rozróżnia zasoby przyrody na odnawialne i nieodnawialne (B);
- podaje przykłady zasobów odnawialnych i nieodnawialnych przyrody (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęć: zasoby wyczerpywalne, zasoby niewyczerpywalne (B);
- podaje przykłady zasobów wyczerpywanych i niewyczerpywanych przyrody (A);
- charakteryzuje zasoby przyrody najbliższej okolicy (D);
2.
Globalne
zagrożenia dla
środowiska
przyrodniczego.
98.
Omawiamy
skutki
wyczerpywania
się zasobów
- wymienia przynajmniej 3 działania człowieka, które
przyczyniają się do wyczerpywania zasobów
przyrody (A);
- wymienia przynajmniej 3 przyczyny zmniejszania
się różnorodności biologicznej (B);
- wymienia najważniejsze globalne zagrożenia dla środowiska przyrodniczego (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęć: konwencjonalne źródła energii, różnorodność biologiczna
(B);
- wskazuje lokalne działania ludzi przyczyniające się do wyczerpywania zasobów
przyrody (D);
19
przyrody.
Tytuł
w podręczniku
Numer
i temat lekcji
3.
Globalne
zagrożenia dla
środowiska
przyrodniczego.
99.
Poznajemy
przyczyny
i skutki
ocieplania się
klimatu.
100.
Wyjaśniamy,
co to jest
„dziura
ozonowa”.
101.
Przedstawiamy
przykłady
międzynarodow
ej współpracy
w celu ochrony
przyrody.
102.
Prezentujemy
międzynarodowe organizacje
zajmujące się
ochroną
środowiska.
4.
Współpraca
międzynarodow
a w celu
ochrony
przyrody.
5.
Podsumowanie.
- wymienia przynajmniej 3 skutki ocieplania się
klimatu (A);
- wyjaśnia znaczenie pojęcia efekt cieplarniany (B);
- wymienia 2 przyczyny zwiększenia się ilości gazów
cieplarnianych w atmosferze (A);
- omawia rolę gazów cieplarnianych (A);
- wymienia przykłady przeciwdziałania ocieplaniu się klimatu (A);
- charakteryzuje skutki wzrostu średniej temperatury powietrza na Ziemi (C);
- wskazuje działania lokalne mające na celu przeciwdziałanie ocieplaniu się klimatu (A);
- wymienia 2 sposoby zapobiegania powstawaniu
„dziury ozonowej” (A);
- wyjaśnia rolę warstwy ozonowej (B);
- wyjaśnia, jak powstaje „dziura ozonowa” (B);
- wyjaśnia, czym jest ozon (B);
- omawia skutki istnienia „dziury ozonowej” (B);
- wyjaśnia, czego dotyczy program Unii Europejskiej
Natura 2000 (B);
- wyjaśnia, dlaczego działania służące ochronie
przyrody muszą mieć charakter globalny (B);
- omawia działania realizowane w ramach UNEP (B);
- wymienia przykłady międzynarodowych konwencji o ochronie przyrody (A);
- przedstawia informacje o funkcjonowaniu programu Natura 2000 na terenie gminy,
powiatu, województwa (D);
- wyjaśnia, czym jest „czerwona księga” (B);
- wymienia cele działalności Greenpeace (A);
- proponuje działania, które może wykonać w celu ochrony przyrody (C);
- omawia działania pozarządowych organizacji działających na rzecz ochrony przyrody
(B);
- rozpoznaje na rysunkach symbole międzynarodowych organizacji zajmujących się
ochroną środowiska (C);
- wymienia działania lokalne służące ochronie przyrody (A);
103, 104. Powtórzenie wiadomości i sprawdzian z działu „Ziemia nasze wspólne dobre”. 105. Omówienie wyników sprawdzianu.
20

Zobacz wymagania programowe w klasie 6.

Transkrypt

Podobne dokumenty

Wymagania semestralne w klasie IV — Semestr I

Wymagania semestralne w klasie IV

HYDROSFERA Lp. Temat Poziom wymagań konieczny podstawowy

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

Karta pracy nr 1

15. Wody podziemne wymienia rodzaje wód podziemnych i

wyjaśnia przyczyny kryzysu elit politycznych w dobie

Wymagania edukacyjne z historii – klasa 5

Wymagania semestralne w klasie V — Semestr I