Teoria Wymiany Międzynarodowej konspekt ćwiczeń

Teoria Wymiany Międzynarodowej
konspekt ćwiczeń
dr Leszek Wincenciak, dr Jan Hagemejer, dr Agnieszka Pugacewicz
Katedra Makroekonomii
i Teorii Handlu Zagranicznego
WNE UW
4 października 2009
Opis zajęć
Celem ćwiczeń z Teorii Wymiany Międzynarodowej jest przedyskutowanie i ugruntowanie pojęć
poznanych na wykładzie z TWM, a przede wszystkim przygotowanie studentów do egzaminu
końcowego z tego przedmiotu. W trakcie zajęć zostaną przeanalizowane przykłady empiryczne
i rachunkowe odnoszące się do przedstawianych w trakcie wykładu modeli i koncepcji teoretycznych. Oczekuje, że studenci dysponują wiedzę z zakresu mikro- i makroekonomii na poziomie
średniozaawansowanym oraz iż będą odpowiednio przygotowani do każdych ćwiczeń od strony
teoretycznej. Do każdego tematu określona została także literatura. Zalecane jest zapoznanie się
z nią przed ćwiczeniami z odpowiedniego tematu. Przed każdymi ćwiczeniami na stronie internetowej dostępny będzie zestaw zadań przygotowany na dane zajęcia. Przed ćwiczeniami wskazane
jest wcześniejsze przemyślenie problemów i próba samodzielnego ich rozwiązania. Intencją ćwiczeń nie jest rozwiązywanie zadań przez prowadzącego za studentów. Na każdych ćwiczeniach
studenci będą proszeni o rozwiązywanie zadań z zestawu. W przypadku poprawnego rozwiązania student otrzymuje «plus», w przypadku niepoprawnego, lub braku wiedzy z wykładu, która
uniemożliwia rozwiązanie, student otrzymuje «minus». Po ostatnich zajęciach bilans «plusów»
i «minusów» zostanie dodany do wyników z kolokwiów, co będzie stanowiło podstawę do ustalenia zaliczenia i wystawienia ocen. Obecność na ćwiczeniach jest obowiązkowa, tzn. można
mieć dwie nieobecności bez usprawiedliwienia. Każda ponadnormatywna nieobecność skutkuje
dopisaniem dodatkowego «minusa» do bilansu studenta.
Program zajęć
1. Wprowadzenie/Model Ricardo
Wprowadzenie do gospodarki światowej. Podstawowe koncepcje. Wprowadzenie do modelu Ricardo. Koncepcja przewagi absolutnej i komparatywnej. Handel międzynarodowy
w gospodarce klasycznej.
Literatura: [KO] R. 2, 3; [M] R. 2, 3; [CFJ] R. 5.
2. Model Ricardo
Pojęcie terms of trade i czynniki go determinujące. Korzyści z wymiany. Proste rozszerzenia modelu Ricardo: model z wieloma dobrami i wieloma krajami. Analiza równowagi
ogólnej w modelu Ricardo.
Literatura: [KO] R. 3; [M] R. 2, 3; [CFJ] R. 5.
3. Model czynników specyficznych
1
Model czynników specyficznych. Korzyści z wymiany, implikacje dobrobytowe handlu,
twierdzenie Haberlera.
Literatura: [KO] R. 3 – tylko wydanie szóste lub starsze; [CFJ] R. 6.
4. Model Heckschera-Ohlina: część I
Model Heckschera-Ohlina ze stałymi współczynnikami nakładów czynników produkcji – relatywna czynnikointensywność produkcji dóbr, relatywna obfitość wyposażenia w czynniki
produkcji oraz kierunki specjalizacji i wymiany. Diagram Lernera. Twierdzenie StolperaSamuelsona i Rybczyńskiego.
Literatura: [KO] R. 4; [M] R. 4–7; [CFJ] R. 7.
5. Model Heckschera-Ohlina: część II
Model H-O w wersji ogólnej (technologia produkcji pozwalająca na substytucję czynników
produkcji). Wyrównywanie się cen cen czynników produkcji. Diagram Lernera-Pearce’a.
Analiza równowagi ogólnej.
Literatura: [KO] R. 4, 5; [M] R. 4–7; [CFJ] R. 7.
6. Nowa teoria handlu: część I
Koncepcja handlu wewnątrzgałęziowego (IIT). Mierzenie IIT (indeks Grubela-Lloyda)
i problemy z tym związane. Model wzajemnego dumpingu (Brandera-Krugmana): znaczenie struktur rynkowych dla powstawania handlu wewnątrzgałęziowego.
Literatura: [KO] R. 6; [M] R. 9; [JJM] R. 9 pkt. 1.2.
7. Nowa teoria handlu: część II
Znacznie konkurencji niedoskonałej i korzyści skali produkcji. Model Krugmana – korzyści
skali w ramach konkurencji monopolistycznej i zróżnicowanie produktów. Model DixitaStiglitza i dobrobytowe skutki handlu.
Literatura: [KO] R. 6; [M] R. 10; [CFJ] R. 8
8. Kolokwium 1
9. Polityka handlowa: część I
Polityka handlowa w warunkach doskonałej konkurencji (skutki stosowania cła w kraju
małym i dużym – analiza cząstkowa i ogólna). Optymalna taryfa celna.
Literatura: [JJM] R. 1, pkt. 1–6; [KO] R. 8; [M] R. 8; [CFJ] R. 11.
10. Polityka handlowa: część II
Ograniczenia ilościowe i subwencje. Problem ekwiwalnetności cła, ograniczenia ilościowego
i subwencji produkcyjnej.
Literatura: [JJM] R. 1, pkt. 10; [JJM] R. 7, 8;
11. Polityka handlowa: część III
Efektywna protekcja celna. Polityka handlowa w warunkach niedoskonałej konkurencji:
porównanie skutków stosowania cła i kwoty w monopolu. Dumping.
Literatura: [JJM] R. 1, pkt. 9; [JJM] R. 2, pkt. 2; [JJM] R. 7, pkt. 1.1–1.3; [JJM] R. 9;
[KO] R. 8; [CFJ] R. 13.
2
12. Strategiczna polityka handlowa
Strategiczna polityka handlowa: model Brandera-Spencer oraz Eatona-Grossmana.
Literatura: [KO] R. 11; [JJM] R. 2, pkt. 3; [JJM] R. 8, pkt. 2; [M] R. 11.
13. Integracja gospodarcza
Teoria unii celnej, efekty kreacji i przesunięcia handlu. Mobilność czynników produkcji,
wspólny rynek czynników produkcji.
Literatura: [JJM] R. 3, 5; [KO] R. 7.
14. Kolokwium 2
Literatura
[CFJ]: Caves R., J. Frankel i R. Jones, Handel i finanse międzynarodowe, PWE, Warszawa 1998;
[JJM]: Michałek J. J., Instrumenty polityki handlowej, mechanizmy ekonomiczne i regulacje
międzynarodowe, PWN 2002;
[KO]: Krugman P., M. Obstefld, Ekonomia międzynarodowa. Teoria i polityka, wydanie trzecie
zmienione, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007;
[M]: Marrewijk Ch. Van, International Trade and the World Economy, Oxford University Press
2002;
Zasady zaliczenia ćwiczeń z MSE
Do zaliczenia ćwiczeń konieczne jest uczęszczanie na zajęcia (dopuszczalne są dwie nieusprawiedliwione nieobecności w semestrze) oraz uzyskanie w trakcie zajęć min. 50% punktów, które uzyskać można w czasie dwóch kolokwiów. Punkty za aktywność na ćwiczeniach («plusy»
i «minusy» zostaną doliczone do punktów z kolokwiów) mogą ułatwić bądź utrudnić zaliczenie
ćwiczeń.
Do egzaminu końcowego z przedmiotu mogą przystąpić wyłącznie osoby, które zaliczyły
ćwiczenia.
Przygotował: dr Leszek Wincenciak
3