ściągnij tutaj/download here - Teatr Szekspirowski

ściągnij tutaj/download here - Teatr Szekspirowski

Organizator | Organiser:
Gdański Teatr Szekspirowski
ul. W. Bogusławskiego 1
80-818 Gdańsk
www.teatrszekspirowski.pl
Redakcja | Edited by:
Marta Nowicka
Opracowanie graficzne | Designed by:
Karol Prochacki
Fotografie | Photos:
Agnieszka Fortenbach, Marta Nowicka, Joanna Szkudlarek
Tłumaczenie | Translated by:
Ewa Piórko
„Szeksploracje Kultury” to największy jak dotąd projekt edukacyjny Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego, obejmujący
swym zasięgiem (w latach 2013-2014) nie tylko Gdańsk i Gdynię ale też województwo pomorskie
i kawałek Norwegii: Oslo i Bergen. Inspiracją była nasza wieloletnia współpraca (i przyjaźń :) z norweskimi ekspertami
w zakresie edukacji kulturalnej oraz ogromne zapotrzebowanie wśród nauczycieli i uczniów szkół pomorskich na
międzynarodowe szkolenia dotyczące dziedzictwa kulturowego.
Jako, że naszym atutem jest Szekspir (można zażartować, że przyjaźnimy się z nim od lat) postanowiłyśmy
„eksplorować” (a raczej „szeksplorować”) jego wielowiekową obecność w filmie, sztuce i literaturze. Oczywiście
współczesność była i jest ważna, ale korciło nas, żeby „cofnąć się w czasie” do epoki elżbietańskiej i w tym kontekście
przyjrzeć historii lokalnej. Taki na przykład Gdańsk za życia Szekspira – jakiż to był tygiel kulturowy!
Uczestnikami było 20 nauczycieli ze szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych woj. pomorskiego oraz ich uczniowie.
Działań zaproponowaliśmy im całkiem sporo: międzynarodowe szkolenia, przegląd filmów i spektakli młodzieżowych,
4 konkursy artystyczne dla młodzieży i wystawa prac, ogólnopolska konferencja naukowa „Obrazy Szekspira”, 2 wizyty
studyjne (w Oslo i Bergen), Obóz Szekspirowski podczas którego młodzież przygotowała trójjęzyczny spektakl „Sen nocy
letniej”. Ekspertów od sztuki i historii mieliśmy znakomitych – z Polski, Norwegii, Wielkiej Brytanii, a wśród nich, jak to
się mówi, wszelkiej maści: teatrolodzy, szekspirolodzy, filmoznawcy, psycholodzy, aktorzy, reżyserzy, historycy,
archeolodzy, historycy sztuki, przewodnicy, instruktorzy teatralni, pedagodzy. O tym wszystkim jest ta publikacja.
Do współpracy pozyskaliśmy dwóch partnerów: Norweskie Towarzystwo Szekspirowskie z Oslo oraz Wydział Języków
Obcych Uniwersytetu w Bergen. Nieocenioną pomocą okazali się najlepsi na świecie koordynatorzy - Bernhard Ramstad
z Oslo oraz Siri Vevle z Bergen. Dziękujemy - mange takk!
Życzymy miłej lektury i udanego seansu filmowego (załączamy DVD pełną ciekawostek),
Koordynatorki Projektu
Marta Nowicka
Anna Ratkiewicz-Syrek
Joanna Szkudlarek
Gdański Teatr Szekspirowski
Kontakt:
[email protected]
[email protected]
tel. 58 35 10 119
tel. kom. 698 034 820
“Shakesploring Culture” has been the largest educational project run by the Gdańsk Shakespeare Theatre so far.
It was carried out in the years 2013-2014 not only in Gdańsk and Gdynia but also in different parts of the Pomorskie
region and Norwegian cities of Oslo and Bergen. We were inspired by our long-term cooperation (and friendship :) with
Norwegian experts in cultural education as well as huge demand from local teachers and students for international
trainings in cultural heritage.
Since Shakespeare is our asset – what can we say, we have been close friends for ages! – we decided we would “explore”,
or rather “shakesplore” his centuries-long presence in film, art and literature. The present was and still is important
to us, at the same time however we felt an urge to “go back in time” to the Elizabethan era and look at our local history
from that perspective. Gdańsk in Shakespeare's times – it must have been a melting pot!
20 middle and secondary school teachers from the Pomorskie region and their students took part in the project. They
had a wide variety of activities to choose from: international trainings; film and theatre performance reviews; 4 art
contests for the young followed by an exhibition; the national conference entitled “Shakespeare's Images”; 2 study
visits to Oslo and Bergen; the Shakespeare Camp during which our young participants worked on “A Midsummer Night's
Dream”, which they finally staged in three languages. We invited great experts in art and history from Poland, Norway
and Great Britain. They were specialists of all sorts: theatrologists, shakespearologists, film experts, psychologists,
actors, directors, historians, archeologists, art historians, guides, theatre instructors and pedagogues. This is what this
publication is all about.
We managed to win two notable Norwegian partners for the project: the Norwegian Shakespeare Society from Oslo
and the Department of Foreign Languages at the University of Bergen. The world's most amazing coordinators –
Bernhard Ramstad from Oslo and Siri Vevle from Bergen – were of invaluable help to us. Many thanks – mange takk!
We hope you enjoy reading... and watching! We have enclosed a DVD full of interesting facts about the project.
Project Coordinators
Marta Nowicka
Anna Ratkiewicz-Syrek
Joanna Szkudlarek
Gdańsk Shakespeare Theatre
Contact us:
[email protected]
[email protected]
phone: +48 58 35 10 119
mobile: +48 698 034 820
CYKL 8 SZKOLEŃ DLA NAUCZYCIELI POMORSKICH
A SERIES OF 8 TRAINING SESSIONS FOR TEACHERS FROM THE POMORSKIE REGION
VI 2013 – V 2014
Zjazdy dla naszej super 20-stki odbywały się raz w miesiącu w Gdańsku i trwały od piątkowego popołudnia
do niedzielnego poranka (13h), czyli w czasie wolnym nauczycieli – czapki z głów dla ich wytrwałości! Co się wówczas
działo? Były wykłady, dyskusje, wspólne czytanie dzieł (nie tylko Szekspira), oglądanie filmów, wyzwania aktorskie, ale
przede wszystkim ferment twórczy. Zazwyczaj spotykaliśmy się w Centrum Edukacji Nauczycieli, które objęło projekt
patronatem. Poniżej opisy zajęć prowadzonych łącznie przez 17 ekspertów – z Polski i Norwegii.
Our amazing team of 20 teachers met monthly in Gdańsk. Each meeting lasted 13 hours – from Friday afternoon till
Sunday morning. As you may guess, it was the participants' free time, so hats off to them for their determination!
What were they doing during the meetings? There were lectures, debates, collective reading (not only Shakespeare
was on the reading list!), watching films, drama tasks but most of all – a creative atmosphere prevailed. The meetings
were usually held at the Teachers' Education Centre (Centrum Edukacji Nauczycieli) in Gdańsk, a patron of the project.
Below you will find a detailed account of the workshops run by 17 experts from Poland and Norway.
SZEKSPIR W FILMIE | SHAKESPEARE IN FILM (28 - 30 VI 2013)
Dr Agnieszka Rasmus (Uniwersytet Łódzki) rozpoczęła projekt warsztatami „Adaptacje filmowe dzieł Szekspira dla
młodzieży”. Mówiła o wszystkich momentach przełomowych: 1895 rok jako narodziny kina, 1899 rok jako czas powstania
pierwszego filmu szekspirowskiego (1-minutowy fragment „King John” w reż. W.K. Dicksona), kino nieme, złote czasy
Hollywood, sir Laurence Olivier, Orson Welles, Akira Kurosawa, Grigorij Kozincew, Franco Zeffirelli, Roman Polański,
Kenneth Branagh. Przypomnieliśmy sobie m.in. „Zakochanego Szekspira” Johna Maddena. Zastanawialiśmy się, dlaczego
tragedie szekspirowskie są częściej ekranizowane niż komedie, dlaczego liceum jest tak częstym tłem akcji dla
współczesnych adaptacji szekspirowskich. Obejrzeliśmy „Zakochaną złośnicę” Gila Jungera z 1999 roku (na podstawie
„Poskromienia złośnicy”). Była tam m.in. scena pisania sonetu Szekspira na nowo w interpretacji Kate Stratford (sic!).
Zajęliśmy się też wybranymi scenami z „Poskromienia” (w ramach serii „ShakespeaRe-Told” z 2005 roku) oraz „Otellem”
(film Oliviera Parkera z 1995 roku, „O” Tima Blake Nelsona z 2001 roku).
Dr hab. Olga Kubińska (Uniwersytet Gdański) zainteresowała nas „Królem Learem”. Obejrzeliśmy realizację TV BBC
z 2008 roku, powstałą we współpracy z Royal Shakespeare Company - na podstawie spektaklu w reżyserii Trevora Nunna,
tytułową rolę zagrał sir Ian McKellen. Długo dyskutowaliśmy nad samym tekstem dramatu (czytaliśmy fragmenty
w skupieniu, pochylając się nad wybranymi dialogami), dokonaliśmy także pogłębionej analizy sceny 7 aktu IV –
nazywanej „sceną pogodzenia” Leara z Kordelią oraz sceny śmierci Leara nad ciałem Kordelii (scena 3, akt V). Dla
porównania obejrzeliśmy je w kilku filmowych adaptacjach: Grigorija Kozinceva (1971), Petera Brooka (1971),
Jonathana Millera (spektakl Teatru TV BBC z 2005 roku).
Dr Agnieszka Rasmus (University of Silesia) was the one to start the project. Her workshop, “Film adaptations
of Shakespeare's plays for the young”, was the first one in the series. Doctor mentioned every milestone in the history
of film: 1895 – the film was born; 1899 – the first film based on Shakespeare's work was made (a one-minute-long
fragment of “King John”, directed by W.K. Dickinson), the silent film era and the golden age of Hollywood. She also
mentioned a few great names in the history of film: sir Laurence Olivier, Orson Welles, Akira Kurosawa, Grigori
Kozintsev, Franco Zeffirelli, Roman Polański and Kenneth Branagh. We watched “Shakespeare In Love” by John Madden
again. Have you ever wondered why Shakespeare's tragedies are much more often adapted for the big screen
than his comedies? And why a high school is so often the location for most of today's adaptations of Shakespeare?
We have! We watched “10 Things I Hate About You”, the 1999 production directed by Gil Junger, based on “The Taming
of The Shrew”, with the memorable scene in which Kate Stratford attempts to write a sonnet from scratch (she really
does!). We also worked on selected scenes from “The Taming of The Shrew” (on the basis of the “ShakespeaRe-Told”
series from 2005) and “Othello” (on the basis of Oliver Parker's film from 1995 and “O” by Tim Blake Nelson from 2001).
Dr hab. Olga Kubińska's (University of Gdańsk) class sparked our interest in “King Lear”. We watched the 2008 BBC
production, created in cooperation with the Royal Shakespeare Company on the basis of a play directed by Trevor
Nunna, with Ian McKellan as King Lear. A long discussion about the very text followed the show. We read its fragments
thoroughly and focused on selected dialogues. We made a detailed analysis of Act 4, Scene 7, called “a scene
of reconciliation”, showing Lear reuniting with Cordelia. Then we focused on Act 5, Scene 3 with King Lear dying over
Cordelia's body. To compare the scenes in several adaptations we watched film productions by Grigori Kozintsev (1971),
Peter Brook (1971) and Jonathan Miller (a 2005 BBC TV performance).
PSYCHOLOGICZNA PRACA Z FILMEM | PSYCHOLOGY IN FILM-RELATED TASKS
(20-22 IX 2013)
Agnieszka Skorupa oraz Michał Brol (Instytut Psychologii Uniwersytetu Śląskiego) zaproponowali zajęcia dotyczące
zagadnień związanych z psychologią i jej wykorzystaniem do pracy z filmem oraz do dyskusji nad bliskimi nam
problemami. Punktem wyjścia był „Hamlet” (dramat ale też film w reż. Franco Zeffirellego) i dysputa nad sytuacją jego
bohaterów. Mówiliśmy o wartościach, moralności, o tym, jak zmienia się nasz sposób oceniania postaci. Mieliśmy okazję
porozmawiać o naszych doświadczeniach, reakcjach uczniów, zapytać ekspertów jak radzić sobie z postawami
podopiecznych. Zrozumieliśmy, że trzeba dobrze przemyśleć, jakiego rodzaju zadania daje się grupie, z którą
się pracuje i jakie zadania będą dla tej grupy najlepsze. Przeszliśmy też profesjonalny test psychologiczny: skalę
wartości Schelerowskich. Przed seansem filmowym prowadzący zadali pytanie o aktualność następujących zagadnień:
wybory miłosne, posiadanie ojczyma, przeżywanie żałoby, chęć zemsty, myśli samobójcze, powtórne zamążpójście,
toksyczne relacje, role kobiet i mężczyzn. Rozmawialiśmy o tym na podstawie własnych doświadczeń oraz ogólnych
norm społecznych. Zastanawialiśmy się, który z problemów psychologicznych można uznać za główny w „Hamlecie”,
jak bardzo te problemy są aktualne dla świata współczesnego, analizowaliśmy postępowanie postaci. Prowadzący
poprosili nas o ocenę bohaterów zarówno przed dyskusją i seansem filmowym jak i po. Okazało się, że merytoryczna
wartość dyskusji miała niemały wpływ na naszą ocenę i sympatię wobec przedstawionych postaci. Warsztaty te pokazały
nam, jak ważna jest znajomość specyfiki grupy docelowej, faz jej rozwoju, temperamentów i postaw osób, które
tę grupę tworzą. Rozmawialiśmy też o tym, jak umiejętnie dobierać filmy, które z nich mają dobry wpływ na daną grupę,
a które mogą rodzić negatywne stereotypy. Uwaga! Zdradzamy, że najlepszym filmem animowanym dla dzieci, z punktu
widzenia psychologii, jest „Jak wytresować smoka”!
Agnieszka Skorupa and Michał Brol (Institute of Psychology, University of Silesia) suggested we take part in a workshop
related to employing psychology when working on a film and discussing problems we are confronted with ourselves.
“Hamlet” was our starting point – both the play and Franco Zeffirelli's film. We discussed the situation of the characters
– values, moral issues and the way our perception and opinion on the characters evolved. We had an opportunity to talk
about our own experiences as well as the students' reactions. Also, we were given a chance to ask the experts how
to deal with various attitudes young people in our care adopted. Thanks to the participation in the workshop
we understood that tasks we assign to our students must be thoroughly thought over. We should always take into
consideration what teams we work with, what they are like and what kind of task will be the best for a given team.
We took a professional psychological test called The Scheler Value Scale. Just before the film started the experts asked
us about our attitude towards the following issues: love choices, having a step-father, experiencing grief, feeling
a desire for revenge, suicidal thoughts, getting married for the second time, toxic relationships, men and women's roles
in society. We spoke from our own personal experience but we also took into consideration general social norms.
We wondered which of the psychological problems depicted in “Hamlet” is the major one and whether those issues
can still be perceived as problems in today's world. We have made a detailed analysis of the characters. Agnieszka
and Michał asked us about our opinion on the protagonists before and after we watched the film and started
the discussion. It turned out the subject-matter aspect of the discussion had an enormous influence on the way
we perceived the characters and on our attitude towards them. The workshop made us aware of the fact that it is most
important to know your target group, its development stages as well as its members' disposition and attitudes. We also
took a while to talk about a proper selection of films. We were not aware of the fact that some films might reinforce
negative stereotypes, while others have a positive influence on people watching them. We can tell you a secret about
animated cartoons now. Do you know which one is best for children, from a psychologist's point of view, of course?
It is “How To Train Your Dragon”!
TEATR I FILM | THEATRE AND FILM
(25-27 X 2013)
Marzena Nieczuja-Urbańska (Teatr Wybrzeże, Gdańsk) poprowadziła warsztaty integracyjno-aktorskie. Celem jej zajęć
było, jak sama pisze, „otwarcie drogi do pracy nad Szekspirem, jego dziełami, parafrazami tychże i rolami zapisanymi
w jego sztukach. Do tego dochodziliśmy poprzez ćwiczenia integrujące grupę. Ćwiczenia zorientowane na budowaniu
roli, improwizacji oraz emisji głosu koncentrowały się na twórczym traktowaniu materiału szekspirowskiego, współpracy
między aktorami na scenie. Były także ćwiczenia na twórczym budowaniu scen zbiorowych. Zadania, których
podejmowali się uczestnicy, obejmowały m.in.. śpiew z zamkniętymi oczami i jednoczesne chodzenie po sali, śmianie
się „na żądanie”, monolog „połamanego” człowieka skrywającego pewną tajemnicę.
Prof. dr hab. Mirosław Przylipiak (Uniwersytet Gdański) zrobił wprowadzenie do estetyki filmu, bazując na„Hamlecie”.
Celem zajęć, jak sam pisze, „była praktyczna analiza podstawowych środków wyrazu filmowego, przeprowadzona
poprzez porównanie sposobu kreowania postaci Ofelii, a także prowadzenia wątku Ofelii, w trzech Hamletach: Laurence
Oliviera (1948), Franco Zeffirellego (1990) i Kennetha Branagha (1996). Analiza prowadzona była w porządku
wyznaczonym przez tok produkcji filmowej.” Wspólnie przeszliśmy przez 6 kolejnych etapów: omawialiśmy wątki Ofelii
w dramacie Szekspira; dyskutowaliśmy o sposobie przeniesienia tekstu Szekspira na 3 wybrane filmy; roztrząsaliśmy
decyzje obsadowe (Ofelię zagrały: Jean Simmons, Helena Bonham-Carter i Kate Winslet) i to, jak aktor wpływa na
charakter zadanej postaci (jakże ważny jest jego wygląd, emploi, potencjał); rozważaliśmy strony wizualne filmów
(interesowały nas punkty widzenia i ruchy kamery, światło, koncepcja barwna, głębia ostrości, scenografia);
wysłuchaliśmy o montażu i dźwięku poszczególnych scen (Ofelia pojawia się jedynie w 6 scenach dramatu,
nas interesowała m.in. scena szaleństwa Ofelii niedługo przed jej śmiercią i scena opisująca spotkanie Ofelii
ze wzburzonym Hamletem – relacjonowana Poloniuszowi) – na tle ogólnych klasyfikacji dotyczących montażu
(pojęciowy, płynny, miękki, wewnątrzkadrowy, wewnątrzujęciowy, poziomy, pionowy); podsumowaliśmy całość poprzez
podkreślenie roli poszczególnych środków wyrazu w wykreowaniu przyjętej przez twórców wizji postaci Ofelii.
Marzena Nieczuja-Urbańska (Wybrzeże Theatre, Gdańsk) was in charge of an integration and drama workshop
in the project. The aim of the workshop was, as she puts it herself, “to prepare the ground for the work on Shakespeare
and his works, their paraphrases and roles inscribed in his plays. We attempted to achieve that aim through integration
activities. The participants were assigned several tasks meant to help them create roles, related to improvisation
and voice emission. They focused on creative attitude towards Shakespeare's works and actors' cooperation on stage.
There were also some exercises in organising crowd scenes.” As part of their task the participants were supposed to sing
with their eyes closed while walking around the room, to laugh “on demand” and to deliver a monologue of a “broken”
man hiding a secret.
Prof. dr hab. Mirosław Przylipiak (University of Gdańsk) provided an introduction to film aesthetics, based on
“Hamlet”. The aim of his class, as he explains, was: “the practical analysis of basic means of expression in film.
We compared the way Ophelia was presented and the way her story unfolds in 3 different film adaptations: by Laurence
Olivier (1948), Franco Zeffirelli (1990) and Kenneth Branagh (1996). We started from the oldest and proceeded to the
most recent production”. Together we followed the 6 subsequent stages of analysis: we looked at all Ophelia-related
motifs and the way the text of the play was adapted to the screen in all the three films; we discussed the director's
decision as for the actress in the leading role (three different actresses – Jean Simmons, Helena Bonham-Carter
and Kate Winslet – played Ophelia's role). We considered the way actors' looks and potential influence the character
they play; we looked at the visual aspects of the films (we were interested in different perspectives, various points
of view the cameraman took to look at the scenes, the lights, the colours, the depth of field and the set design). Ophelia
appears in only 6 scenes of the play. We were particularly interested in the scene of madness followed by Ophelia's death
and well as the one in which Ophelia's meeting with Hamlet is being reported to Polonius. We made an analysis
of the editing and sound in those scenes in relation to the general classification of edition types. Finally, we summed up
our work and emphasised the role of selected means of expression in creating the final vision of the character.
WIELKIE DZIEŁA NA MAŁYM EKRANIE, POLSKA SCENA WSPÓŁCZESNA I GENDER, CZYLI NIE TYLKO O SZEKSPIRZE
GREAT WORKS ON SMALL SCREEN.
POLISH CONTEMPORARY THEATRE AND GENDER – NOT ONLY ABOUT SHAKESPEARE (15-17 XI 2013)
Prof. UAM dr hab. Jacek Fabiszak (Wydział Anglistyki, Poznań) zapytał nas na wstępie: „Czy Teatr Telewizji to teatr
czy telewizja?” To był punkt wyjścia do warsztatów „Szekspir na małym ekranie”. Dowiedzieliśmy się, że istnieją
3 rodzaje telewizyjnego nagrywania Szekspira: nagranie przedstawienia teatralnego, przedstawienia/filmu
w telewizyjnym studio, w plenerze. Profesor przybliżył nam serię BBC/Time-Life „Dzieła wszystkie Williama Szekspira”
z lat 1978-1985 oraz różne podejścia do filmowania Szekspira w telewizji: naturalistyczne, obrazowe, stylizowane.
Omówiliśmy mini-serię BBC „ShakespeaRe-told” z 2005 roku – współczesna Wielka Brytania, współczesny język
i tematyka. Profesor porównał teatr telewizji do teatru elżbietańskiego – prymat słowa nad obrazem, fenomen theatrum
mundi oraz niedookreślony kształt studia telewizyjnego są jak symboliczna natura sceny elżbietańskiej. Poznaliśmy
historię przedstawień Szekspira w polskim TT: od roku 1959 („Makbet” w reż. Maryny Broniewskiej) do czasów
współczesnych (m.in. „Hamlet” w reż. Łukasza Barczyka). Obejrzeliśmy „Juliusza Cezara” w reż. Jana Englerta (2006) sceny kręcono m.in. w Pałacu Kultury i Nauki oraz Bibliotece Uniwersytetu Warszawskiego.
Zajęcia dr Moniki Żółkoś (UG) „Teatr polski po 1989 roku” mówiły o teatrze stojącym na rozdrożu. Nastąpił kryzys
dawnych formuł teatralnych i pojawiły się inne wyzwania – teatr potrzebuje nowej problematyki, bohaterów, historii,
widowni. Pojawił się teatr niezaangażowany, autorski, sprofilowany jak Teatr Polonia w Warszawie, Teatr Polski
w Bydgoszczy. Rozmawialiśmy o twórcach, zarysowane zostały ich sylwetki, dorobek, kierunki rozwoju. Obejrzeliśmy
fragmenty spektaklu „Kalkwerk” w reż. Krystiana Lupy (1992). Analizowaliśmy twórczość tego reżysera mówiąc
o literaturze scenicznej, bohaterach, przestrzeni, czasie, procesie tworzenia. Przypomnieliśmy termin Piotra
Gruszczyńskiego „młodsi zdolniejsi” dotyczący: Anny Augustynowicz, Zbigniewa Brzozy, Piotra Cieplaka, Grzegorza
Jarzyny i Krzysztofa Warlikowskiego. Tworzyli oni teatr inscenizacji z reżyserską wizją, używali kodów i klisz kultury
masowej, wykorzystywali filmową narrację i media cyfrowe. Podejmowali problemy: płeć a rola społeczna, tożsamość
i egzystencja, społeczne konstruowanie norm, kondycje odmieńców. Pokolenie 2000 trudno nazwać – bo jak –„jeszcze
młodsi, jeszcze zdolniejsi”?. To reżyserzy: Jan Klata, Maja Kleczewska, Paweł Demirski i Monika Strzępka oraz
dramaturdzy: Zyta Rudzka, Magdalena Fertacz, Julia Holewińska, Mateusz Pakuła. Drugim ważnym zagadnieniem
poruszonym przez dr Żółkoś było rozróżnienie pomiędzy płcią biologiczną (sex, płeć „naturalna” i pierwotna)
a kulturową (gender, płeć wtórna), które przyniosło przełom w humanistyce. Rozmawialiśmy o „wrażliwości
genderowej” czyli dostrzeganiu różnic płciowych, nierówności ze względu na płeć oraz nie zawsze oczywistej
dyskryminacji. Aby zilustrować motyw „drag queen” obejrzeliśmy fragmenty filmów Pedro Almodovara - „Wysokie
obcasy” oraz „Wszystko o mojej matce” i scenę z „Poskromienia złośnicy” Warlikowskiego (z transwestytami dającymi
„lekcję mody” Katarzynie). Spotkanie zakończyliśmy tematem teatralności płci – sposobami istnienia płci w teatrze.
Just before he started, Prof. UAM dr hab. Jacek Fabiszak (Faculty of English, Adam Mickiewicz University, Poznań)
asked us a question: “Is television drama production more theatre or is it more television?” The question was a starting
point for the discussion about the topics he was going to deal with during his workshop – “Shakespeare on small screen”.
It turned out Shakespeare's plays are adapted for the television in three different ways: you can film a theatre
performance, you can film a play in the studio or you can do it outdoors. Professor Fabiszak introduced us to the
BBC/Time-Life series “The Shakespeare Collection”, broadcast in the years 1978-1985. He discussed different
approaches towards making Shakespeare TV productions: naturalistic, pictorial or stylised. Another Shakespeare-based
TV production we talked about, was “ShakespeaRe-told”, the 2005 BBC mini-series depicting today's Britain with its
everyday language and problems. Professor Fabiszak compared the television drama productions to Elizabethan
theatre – the precedence of words over images, the theatrum mundi phenomenon and an unspecified shape of the TV
studio have something in common with the symbolic nature of Elizabethan stage. We made ourselves familiar with
the history of Shakespeare's plays in Polish TV drama productions: starting with “Macbeth”, the 1959 production by
Maryna Broniewska and ending with contemporary productions like “Hamlet” by Łukasz Barczyk. We watched “Julius
Ceasar” directed by Jan Englert (2006), filmed in the Palace of Culture and Science in Warsaw as well as in
The University of Warsaw's library.
Dr Monika Żółkoś from the University of Gdańsk invited us to her workshop entitled “Polish theatre after 1989”. Its aim
was to explore the issue of Polish theatre's being at the crossroads, facing the crisis of old theatrical formulas and new
challenges, craving for new topics, characters, stories and audiences. We took a look at new types of theatre that had
recently emerged – individual in character, original and specialised, like Polonia in Warsaw and Polski in Bydgoszcz.
We discussed the authors, their output and their development directions. We watched fragments of Krystian Lupa's
“Kalkwerk” (1992) and analysed Lupa's works in terms of literature, characters, space, time and the creative process.
We recalled the term coined by Piotr Gruszczyński, “the younger and the more talented”. Piotr Gruszczyński used to
describe Anna Augustynowicz, Zbigniew Brzoza, Piotr Cieplak, Grzegorz Jarzyna i Krzysztof Warlikowski. They are
all directors with a clear vision. In their productions they made use of codes and cultural stereotypes, film narration
and digital media. They were particularly interested in the following topics: sex vs social roles, identity and existence,
creation of social norms and misfits. It is difficult to give a name to Generation 2000. What can they be called, after all?
”The younger and the more talented”? They are Polish directors: Jan Klata, Maja Kleczewska, Paweł Demirski i Monika
Strzępka as well as playwrights: Zyta Rudzka, Magdalena Fertacz, Julia Holewińska and Mateusz Pakuła. Another
important issue touched by Monika Żółkoś was the differentiation between biological and cultural sex (gender,
secondary sex) that brought about a breakthrough in humanities. We talked about “gender sensitivity” which should be
understood as the ability to recognise differences between sexes and to be aware of sex discrimination.
To better understand the “drag queen” motif, we watched fragments of Pedro Almodovar's “High Heels” and “All About
My Mother” as well as a scene from “The Taming of The Shrew” by Krzysztof Warlikowski, with transvestites teaching
Kate fashion. At the end of the meeting we had a heated discussion on the ways sex-related issues are reflected
in theatre.
DWAJ PANOWIE Z BERGEN | TWO GENTLEMEN OF BERGEN
(13-15 XII 2013)
Prof. Stuart Sillars (Uniwersytet w Bergen) podczas zajęć „Shakespeare and the Image” skupił się na relacji między
tekstem a obrazem („Makbet” i „Otello” a ilustracje różnych wydań tychże). Pokazał jak silnie na interpretację tekstu,
postaci, emocji, wpływa obraz i to, co w nim przekazane. Zastanawialiśmy się wspólnie nad tym, jakie sensy wpisane
są w poszczególne ilustracje, jakie konteksty kulturowe i artystyczne mogły zostać wykorzystane przy ich tworzeniu oraz
jak my możemy wykorzystać obraz, jako narzędzie pracy z uczniami (np. jako punkt wyjścia do rozważań nad tekstem).
Bardzo ciekawa była uwaga profesora, iż pokazanie ilustracji z finałową sceną nie musi być rozumiane jako „spoiler” –
ponieważ, gdy wiemy, jakie emocje pojawią się w scenie finałowej, możemy bardziej świadomie czytać tekst
od początku. Można powiedzieć, że to rodzaj odwrócenia tradycyjnego sposobu czytania – nie czytamy po to, aby poznać
zakończenie, ale po to, aby rozsmakować się w treści.
Dr R. Kavu Ngala (Telemark University College) podczas zajęć “Workshops in Black Transmediations of Shakespeare
in Education” mówił o tym, jak Szekspir został przełożony na grunt afro-amerykański i zwrócił uwagę na tłumaczenia
jako pewną formę czytania i równoczesnego interpretowania. Co ciekawe, potraktował Szekspira jako twórcę pewnego
„konceptu”, „pojęcia”, które przetrwało epoki, kultury, kraje i wszelkie reinterpretacje. Opowiadał o tym, jak pewne
elementy tekstowe przekroczyły całkowicie swój własny kontekst czasowy i kulturowy i zostały wchłonięte przez „nowe”
kultury. Dowiedzieliśmy się, że Otello może stać się wyłącznie metaforą pewnych znaczeń i że wystawienie tej sztuki
w kulturze afroamerykańskiej może się wiązać z zachowaniem wyłącznie tej części bohatera, z którą dana społeczność
etniczna się utożsamia (np. honor). Takie właśnie cechy, które będą ważne dla ludzi reinterpretujących dzieło,
sprawiają, że postać sprzed wieków może być aktualna dla każdego. Otello nie jest kulturowym przedstawieniem
bohatera czarnoskórego z cechami wpisanymi w kanon postrzegania tej kultury, ale jest głównie metaforą Innego
(pociągającego i obcego w swojej inności) i można by tę metaforę wpisać w rany każdej różnicy kulturowej. Naprawdę
warto czytać Szekspira ponad „prozaicznymi stereotypami”!
During the „Shakespeare and the Image” workshop Professor Stuart Sillars (University of Bergen) focused
on the relation between text and image. He discussed illustrations in different editions of “Macbeth” and “Othello”
and showed us to what an extent an image and everything it conveys influences a text it accompanies
as well as characters and emotions depicted in it. Together we made an analysis of each illustration, looking
for hidden senses as well as cultural and artistic contexts that might have been taken into consideration by their
authors when creating them. We investigated the way a picture could be used as a teaching tool, for instance
as a starting point in a discussion about a text it illustrates. Professor Sillars made a very interesting remark
about illustrations depicting the final scene of a play or a book. In his opinion such a picture does not have to be
perceived as a “spoiler”. If we know what emotions we can expect in the final scene of a work before we start
reading, we are more conscious readers from the very beginning. Such a process may be perceived as inverting
the traditional way of reading – you do not read a book to learn how it ends. You read it to celebrate the content.
Dr R. Kavu Ngala (Telemark University College) ran a session entitled “Workshops in Black Transmediations
of Shakespeare in Education” during which he talked about adapting Shakespeare to Afro-American culture. He also
drew our attention to translations and pointed out to the fact that they are a form of reading and interpreting at the
same time. What is much interesting, for dr Ngala Shakespeare is a creator of a “concept” that survived several epochs,
cultures, countries and reinterpretations. He talked about certain aspects of culture that surpassed their own time and
cultural context and were absorbed by “new” cultures. We learned that “Othello” can only be a metaphor of certain
meanings and staging the play may result in maintaining only that part of the protagonist a local ethnic community
identifies with (e.g. honour). Such features, important for those responsible for the reinterpretation of the work, can
make an ancient character still live for today's readers. Othello is not a cultural depiction of a dark-skinned protagonist
possessing features characteristic of the way a given culture is perceived. He is a metaphor of a Stranger, an attractive
one, alien in his distinctness. The metaphor can be valid for any cultural difference. Believe us, Shakespeare is worth
reading. But reject all common stereotypes before you start!
SZEKSPIR – HISTORIA LOKALNA – DZIEDZICTWO KULTUROWE
SHAKESPEARE – LOCAL HISTORY – CULTURAL HERITAGE (10-12 I 2014)
Dr Tomasz Wiśniewski (UG) zaproponował ćwiczenia artystyczne, rytmiczne i integracyjne. Ćwiczyliśmy na przykład
utrzymanie dystansu w parach za pomocą kijków bambusowych oraz opowiadaliśmy ciałem historie pełne emocji. Potem
czytaliśmy na głos „Dziady, cz. II” - z podziałem na role, ze śmiechem, bez parodii, płynnie i rytmicznie, indywidualnie
i jako grupa. Oglądaliśmy filmy grupy teatralnej Complicite, film o Schulzu w reż. Miklaszewskiego, fragmenty „Traktatu
o manekinach” Teatru Wierszalin. Rozmawialiśmy o Schulzu, o tym na ile jest on dziś współczesny i jak można go
teatralnie pokazać. Czytaliśmy także fragmenty „Burzy” w parach, zastanawiając się nad relacją ojciec-córka
i pojęciem archetypu.
Danuta Sosnowska (Stowarzyszenie Miłośników Turystyki „Włóczykij”, Rumia) zaskoczyła nas wchodząc na zajęcia
w przebraniu czarownicy, po czym zagoniła nas na próbę do „Makbeta”, w czym przeszkadzał jej brodaty zakonnik
żywcem wyjęty z czasów Szekspira - Artur Nowicki. Potem nastąpiła prezentacja: pokaz filmów i wyjaśnianie, czym jest
fabularyzowany rajd, praktyczne rady jak przenosić się w czasie i przestrzeni i jak angażować młodzież do działania.
Otrzymaliśmy teksty z materiałami historycznymi dotyczącymi Gdańska w czasach Szekspira („Znani gdańszczanie”,
„Jan Zamoyski i gra o władzę”, „Mennonici – osadnictwo niderlandzkie w Gdańsku i jego wkład w kulturę miasta”,
„Polacy w oczach Anglików w XVI wieku”). Nasze wariackie (w końcu to karnawał) przebrania pomogły uczestnikom
stworzyć 4 „punkty” - scenki opowiadające pewną fabułę, wymagające wypełnienia konkretnych zadań, w których
nauczyciele są autentycznymi postaciami z epoki, a uczestnicy muszą wejść z nimi w interakcję i przy okazji się czegoś
nauczyć.
Dr Tomasz Wiśniewski (University of Gdańsk) invited us to take part in art exercises, eurhythmics classes as well as to
integrate within the group. We worked in pairs and used bamboo sticks to practise keeping physical distance. We also
used our own bodies to tell stories full of emotions. Then we read “Dziady, part II”, a poetic drama by Adam Mickiewicz,
aloud. It was a role-playing exercise. We read it and laughed. Then we adopted a serious tone. We read it fluently
and rhythmically. Individually and as a team. We watched a few films during the workshop: a production by Complicite,
a British theatre company, another one about Bruno Schultz, directed by Krzysztof Miklaszewski and fragments
of a performance by a Polish theatre “Wierszalin”. We discussed Bruno Schultz thoroughly – to what an extent he is
a contemporary figure and how that figure could be portrayed on stage. We read fragments of “The Tempest” in pairs,
focusing on the father-daughter relation and the notion of archetype.
Danuta Sosnowska (the Association of Tourism Lovers from Rumia) puzzled us as she came to the class disguised
as a witch. She rushed us all to the rehearsal of “Macbeth” while Artur Nowicki disguised as a bearded monk, as if taken
straight out of Shakespeare's times, was doing everything he could to disturb her. What followed that funny game was
a presentation, a film show and some useful tips on how to organise a role-playing hike – how to “travel in time and
space” and how to encourage young people to participate. We were given a few texts about Gdańsk in Shakespeare's
times – about its famous inhabitants, Jan Zamoyski as well as the Mennonites and the Dutch settlement in Gdańsk.
Our fancy dresses (we met during the Carnival after all!) helped the participants arrange 4 scenes in which a story was
told and the students were assigned tasks – they had to interact with their teachers who played characters from the past
and learn new skills at the same time.
BURZA 6 x 3 + 3 + X ORAZ PRACA NAD AUTENTYCZNOŚCIĄ AKTORA NA SCENIE
THE TEMPEST 6 x 3 + 3 + X AND PRACTISING AUTHENTICITY ON STAGE (12-14 III 2014)
Prof. dr hab. Artur Blaim (UG) porównał różne adaptacje „Burzy” - pracowaliśmy nad pierwszymi scenami I i II aktu oraz
epilogiem. Obejrzeliśmy film niemy (reż. Percy Stow, 1909), realizację Teatru TV BBC (reż. John Gorrie, 1980), film
Dereka Jarmana (1979), „Księgi Prospera” (reż. Peter Greenaway, 1991); film Julie Taymor (2010) oraz inscenizację
teatralną (reż. Krzysztof Warlikowski). Zastanawialiśmy się nad wpływem poszczególnych elementów
adaptacji/inscenizacji na odbiór dzieła Szekspira. Braliśmy pod uwagę ukształtowanie tła przestrzennego, zakres
wykorzystania oryginalnego tekstu, dobór aktorów oraz sposoby „aktualizacji” utworów poprzez nawiązania do świata
współczesnych odbiorców. Myśleliśmy nad znaczeniem przekładu dla odbioru dramatu - zapoznaliśmy się z trzema
„Burzami”: Paszkowskiego, Barańczaka i Słomczyńskiego. Pracowaliśmy też nad własnymi pomysłami możliwych
inscenizacji dramatu.
Z kolei Øyvind Osmo Eriksen (Oslo) pokazał nam podstawowe techniki analizy dramatu na przykładzie „Romea i Julii” –
sceny pierwszego spotkania kochanków na balu (akt I, scena 5) oraz sceny „balkonowej” (akt II, scena 1). Bazą
do ćwiczeń były metody Stanisławskiego. Staraliśmy się zobaczyć, w jaki sposób to, co zawarte w słowie pisanym, można
przenieść na warunki sceniczne w taki sposób, aby nie stracić z oczu podstawowej wartości inscenizacji teatralnej, jaką
jest spotkanie aktorów we wzajemnym dialogu. Kluczowa była autentyczność aktora wyrastająca z dogłębnego
zrozumienia tekstu i poznania świata wewnętrznych motywacji postaci.
Prof. dr hab. Artur Blaim (University of Gdańsk) presented a comparison of various adaptations of “The Tempest”.
We worked on the first scenes of Acts 1 and 2 of the play as well as the epilogue. We watched Percy Stow's 1909 silent
film adaptation, the BBC production by John Gorrie from 1980, Derek Jarman's film from 1979, Peter Greenaway's
“Prospero's Books” from 1991, Julie Taymor's adaptation from 2010 and a theatre performance by Krzysztof
Warlikowski. What we took into consideration in our analysis was spatial background, the extent to which the original
text was used in the adaptations, the selection of actors, and the ways of “updating” the works by referring to the world
known to contemporary audience. On the basis of three Polish translations of “The Tempest” – by Józef Paszkowski,
Stanisław Barańczak i Maciej Słomczyński – we investigated the significance of translation for the overall reception
of the play. Also we came up with our own ideas of how to stage the play.
Øyvind Osmo Eriksen from Oslo presented the basic techniques of play analysis on the basis of “Romeo and Juliet”.
We selected two scenes: the first meeting (Act 1, Scene 5) and the balcony scene (Act 2, Scene 1) and analysed them
in accordance with Stanislavski's system. Our aim was to examine how we could transfer written words to stage and not
forget about the basic meritof the stage production, which is actors' dialogue. The key factor was actors' authenticity
resulting from their deep understanding of the text and the exploration of inner motivation of the characters.
O HISTORII PEWNEGO WIZERUNKU, NIEZNISZCZALNYM BARANKU I WAŻNOŚCI FECHTUNKU
STORY OF AN IMAGE, AN INVINCIBLE LAMB, AND THE IMPORTANCE OF FENCING (23-25 V 2014)
Dr Jacek Bielak (UG) podczas zajęć „Portrety Szekspira” opowiadał o potrzebie upamiętniania, teorii pamięci
kulturowej Aleidy Assmann, „owocnym momencie” Lessinga, mitologizacji i heroizacji Szekspira w sztukach
plastycznych na przestrzeni XVII-XIX wieku oraz kłopotach z utrwalonymi w kulturze brytyjskiej wizerunkami Mistrza.
Oglądaliśmy m.in. „okładkę” Pierwszego Folio – Martina Droeshouta (1623). Szekspir ma o wiele więcej twarzy, niż do tej
pory sądziliśmy!
Zajęcia „XVI-wieczny Gdańsk w świetle badań archeologicznych” poprowadziła najpierw Ewa Trawicka (Muzeum
Archeologiczne Miasta Gdańska), pokazała nam bogate zbiory swojego muzeum. Następnie na Wyspie Spichrzów,
w Centrum Edukacji Archeologicznej „Błękitny Lew” – czyli jedynym zachowanym XVII-wiecznym spichlerzu „Błękitny
Baranek”, z 15 zagadkami dotyczącymi historii Gdańska czekały na nas prowadząca - Monika Jodczyk, oraz niezwykłe
przestrzenie - Portowa Tawerna i Uliczka Hanzeatycka odtwarzająca miasto z okresu 1320-1450 (można tam poznać
zapachy, dźwięki oraz wygląd mieszkańców dawnego Gdańska).
Dr hab. inż. arch. Marcin Gawlicki (KUL) zapoznał nas z kolei z genezą Gdańskiego Teatru Szekspirowskiego.
Dowiedzieliśmy się o Szkole Fechtunku (ok.1634, która przypominała teatr elżbietański poprzez swoją budowę na planie
koła/wielokąta, brak dachu, trzy rzędy galerii dla widzów, małą zadaszoną scenę o kształcie trapezu, wolną przestrzeń
dla widzów stojących. Budynek ten ukazuje rycina Petera Willera (ok. 1661). Usłyszeliśmy o fortyfikacjach
średniowiecznych, wąskich ulicach, ciasnej zabudowie, przedprożach, traktacie o fechtunku. Obejrzeliśmy „Plan
Sztokholmski” z ok. 1615 roku (!), stare ryciny, mapy i szkice.
Dr Jacek Bielak (University of Gdańsk) ran a workshop entitled “Portraits of Shakespeare” during which we talked
about the necessity to commemorate Aleida Assmann's theory of cultural memory, about Lessing's “fruitful moment”,
about mythologisation and heroisation of Shakespeare during the period from the seventeenth to the nineteenth
century. He also discussed problems British culture experiences with the Master's portrayals. We had a look at
“the cover” of the First Folio by Martin Droeshout (1623). Shakespeare seems to have many more faces than we have
ever imagined!
Ewa Trawicka from the Archaeological Museum in Gdańsk started a workshop entitled “The sixteenth century Gdańsk
in view of archaeological research” and presented the museum's rich collection. Then we visited the Granary Island
where Monika Jodczyk awaited us at the Archaeological Education Centre “Blue Lion”, located in the only wellpreserved seventeenth century granary called “Blue Lamb”. Monika had 15 puzzles about the history of Gdańsk for us
to solve. She also showed two amazing sites – the Hanseatic Street presenting the city as it was in the years 1320-1450
and an old tavern where we could actually catch the smell of the Middle Ages, hear some long-forgotten sounds and
learn what the city inhabitants in the old days looked like.
Dr hab. inż. arch. Marcin Gawlicki (John Paul II Catholic University of Lublin) told us the story of the origins
of the Gdańsk Shakespeare Theatre. We learned about the Gdańsk Fencing School (ca. 1634) that looked like
Elizabethan theatre due to the way it was constructed. It was rounded or polygonal in plan, with no roof. It had three
levels of galleries for the audience, a small roofed stage, trapezoidal in plan and some free space for standing audience.
The building was depicted in a drawing by Peter Willer (ca. 1661). Marcin Gawlicki also took a while to talk about
the medieval fortifications, narrow and cramped streets, perrons and the treaty on fencing. Finally, we had a look at
the “Stockholm plan” of Gdańsk from 1615, old drawings, maps and sketches.
MIĘDZYNARODOWE SZKOLENIA WAKACYJNE DLA UCZNIÓW I NAUCZYCIELI
INTERNATIONAL HOLIDAY TRAININGS FOR STUDENTS AND TEACHERS
30 VII – 4 VIII 2013
Podczas upalnego lata w Gdańsku w zajęciach wzięli udział nauczyciele (3 dni) a następnie ich uczniowie (3 dni).
Warsztaty rozpoczęła Marzena Wojciechowska-Orszulak (Polska). Ćwiczenia były nakierowane na przełamywanie
barier dotyczących pracy z ciałem. Szybka integracja następowała poprzez doświadczanie bezpośredniego kontaktu
oraz ekspresję ruchową i wokalną. Nauczyciele mieli okazję stworzyć własne postaci, do których inspiracją stały się
figurki „zamieszkujące” dachy kamienic gdańskiego Głównego Miasta. Po wspólnym odczytaniu legendy autorstwa
Jerzego Sampa, opowiadającej o balu figurek, odbywającym się raz na sto lat, uczestnicy wykreowali własne, unikalne
postaci – co pokazali w improwizowanym mini-spektaklu historycznym.
Joanna Magierecka (Oslo) skupiła się na technikach właściwych sztuce performance – użyła ich jako narzędzia
w edukacji. Pokazała, w jaki sposób można pracować z ciałem: warsztat opierał się na bezpośrednim doświadczaniu
cielesności, a także energii – płynącej z wzajemnego kontaktu, wydobywanej w sekwencjach ruchowych i skrawkach
historii życia codziennego, nabierających nagle unikatowego, osobistego i emocjonalnego znaczenia. Mini-spektakl,
który młodzież z nią przygotowywała, został zaprezentowany na przedprożach kamienic obok Domu Studenta Akademii
Sztuk Pięknych, budząc żywe zainteresowanie przechodniów.
In the hot summer of 2013 a workshop for teachers and then another one for their students took place in Gdańsk. Both
lasted 3 days. Marzena Wojciechowska-Orszulak (Poland) invited the teachers to take part in exercises that focused
on overcoming barriers related to the body. The integration among the group was fast thanks to the fact that
the participants were directly in touch with one another and could express themselves both physically and vocally.
The teachers had an opportunity to create their own characters, inspired by the sculpted figures “inhabiting” the roofs
of tenement houses in the Main Town of Gdańsk. Having read Jerzy Samp's legend about the figures' ball that takes place
every 100 years, the participants devised their own characters and presented them during a short improvised
performance.
Joanna Magierecka (Oslo) focused on the techniques
characteristic of the performance art and she used them
as teaching tools. She taught the participants how
to work with one's body. During Joanna's workshop they
could directly experience physical aspects of their
bodies as well as energy being a result of contact,
generated through sequences of movements or moments
from their lives which suddenly got a unique, personal
and emotional dimension. A mini-play the students
prepared with Joanna was staged on a perron next to
the Academy of Fine Arts hall of residence in Gdańsk.
Passers-by were most interested in the show.
WARSZTATY DLA UCZNIÓW W SZKOŁACH POMORSKICH
WORKSHOPS FOR STUDENTS FROM THE POMORSKIE REGION SCHOOLS
X-XII 2013
Troje ekspertów poprowadziło warsztaty w szkołach biorących udział w projekcie – chcieliśmy naprawdę aktywnie
włączyć młodzież w nasze działania. Dla Marzeny Nieczuji-Urbańskiej punktem wyjścia zajęć „Ty też możesz zostać
Szekspirem” były pytania: Co wiemy na temat Szekspira i jego sztuk? Co wiemy na temat epoki, w której żył i jakie
istnieją jej związki ze współczesnością? Dlaczego świat teatralny tak bardzo kocha jego twórczość? Młodzież, podzielona
na grupy twórcze, miała za zadanie stworzyć oryginalny scenariusz oparty na własnym pomyśle, wykorzystując
zasłyszane historie, fakty, postacie znane i wymyślone, a wszystko w duchu szekspirowskiej narracji. Następnie w formie
przygotowanej improwizacji, mieli przedstawić mini-spektakl.
Zajęcia Marzeny Wojciechowskiej-Orszulak uczyły czerpać z twórczości Szekspira, pozwalały na znalezienie tego,
co uniwersalne oraz zastosowanie środków teatralnych, filmowych, plastycznych, literackich i historycznych
do wyzwalania kreatywności i integracji w grupach. Zajęcia kończyły się etiudami związanymi z twórczym
wykorzystaniem historii lokalnej, cofnięciem do czasów Szekspira i tworzeniem scenek oraz rozmową, wymianą myśli
grupy.
Dr hab. inż. arch. Marcin Gawlicki zaproponował zajęcia historyczne: wirtualny spacer po historycznym Gdańsku (XVXVII w.), przedstawienie najważniejszych historycznych budowli Gdańska, prezentację archiwalnego planu tzw. „Planu
Sztokholmskiego” Gdańska pochodzącego z początku XVII w., dyskusję o historii rozwoju przestrzennego Gdańska i jego
architektury, prezentację dotycząca poszukiwań reliktów Szkoły Fechtunku – Teatru Elżbietańskiego w Gdańsku.
Three experts ran workshops for the schools participating in the project. We wanted to encourage young people to take
a really active part in it. For Marzena Nieczuja-Urbanska, the author of the “You can also become Shakespeare”
workshop the starting point was a set of questions: What do we know about Shakespeare and his plays? What do we know
about his times and how are they linked to the present? Why does the world of theatre love Shakespeare and his works
so much? The participants were grouped into several creative teams and were assigned a task: to come up with
an original screenplay based on a unique idea. They were supposed to use stories they once heard, facts, real people
or imaginary characters – and all that with Shakespearean narration in mind. Afterwards they staged their mini-play.
Marzena Wojciechowska-Orszulak's classes enabled the participants to draw from Shakespeare's works, to find
the universal in them as well as to use drama, film, art, literary and historical means to boost creativity and
to integrate within groups. At the end of the workshop the participants presented a short study based on local history –
they “went back in time” to Shakespeare's times, they role-played, had numerous discussions and exchanged opinions.
Dr hab. inż. arch. Marcin Gawlicki invited us all to a virtual historical walk around Gdańsk as it was in the period
between the fifteen and seventeen century. He showed us the main historic buildings, talked about the “Stockholm
plan” of Gdańsk and about the architecture of the city. He also gave a presentation about the search for the relics of
the Fencing School – the Elizabethan Theatre in Gdańsk.
WIZYTY STUDYJNE POLSKICH UCZESTNIKÓW PROJEKTU W NORWEGII
POLISH PARTICIPANTS VISITING NORWAY
II & VI 2014
Były to starannie zaplanowane przez naszych Koordynatorów Projektu w Norwegii czterodniowe wizyty „szeksplorujące”
najpierw Oslo (dziękujemy Bernhardowi Ramstadowi), a później Bergen (dziękujemy Siri Vevle). Skrzyknęli oni świetne
grono międzynarodowych ekspertów (także z Wielkiej Brytanii) i zaplanowali nam każdą minutę pobytu. Jak się okazuje –
Szekspir mieszka na północy wśród trolli (ślady jego obecności są wszędzie), ma się dobrze i wcale nie marznie!
Our four-day study visits “shakesploring” Oslo and Bergen were well planned by our Norwegian Project Coordinators –
Bernhard Ramstad and Siri Vevle. Thanks a lot, guys! Siri and Bernhard gathered a team of notable experts (from Great
Britain among others) and carefully planned every minute of our stay in Norway. It turned out Shakespeare lives in the
north, among trolls. The traces of his presence can be found everywhere. He is doing fine. And is not cold at all!
OSLO (13-16 II 2014)
Na zajęciach Joanny Magiereckiej ćwiczyliśmy wyobraźnię i sztukę opowieści – wyobrażaliśmy sobie jakiś obraz, pełen
szczegółów, zapachów, kolorów i innych bodźców, które mógłby odbierać człowiek w określonej sytuacji, a potem
zamykaliśmy oczy i jedna osoba opowiadała swoją historię, reszta jej słuchała. Inne ćwiczenie było takie: prowadząca
rozdała nam artystyczne fotografie, na podstawie których mieliśmy eksperymentować, tworząc instalacje teatralne,
mając do dyspozycji jedynie swe ciało i obiekty w sali. Następnie w grupach tworzyliśmy artystyczne etiudy oparte
o abstrakcyjne figury. Na koniec dodaliśmy tekst - każdy wybierał sobie dowolny fragment i przetwarzał go w taki sposób,
by tworzył ciekawy efekt z wizualną formą, jaka powstała z naszych ciał i rekwizytów oraz, aby stanowił on pewną całość
z tekstami pozostałych. Improwizowaliśmy także… na dworze.
Warsztaty historyczne „Oslo za czasów Szekspira” przeprowadziła Hedvig Vollsnes - ekspert od średniowiecznego Oslo.
Zajmująco opowiedziała o historii miasta, wyjaśniła wiele wątpliwości, pokazała liczne ryciny, obrazy i fotografie
dotyczące norweskich miast.
Z kolei Kirsti Camerer (przewodnik) oprowadziła nas po Ratuszu (pokazała zachwycające obrazy), Galerii Narodowej
(omówiła niezwykłe prace Edwarda Muncha) oraz Twierdzy Akershus (był to punkt obronny/miejsce spotkań
możnych/więzienie dla wiedźm i czarowników).
Następne były warsztaty „Jak przygotować film/spektakl z uczniami” charyzmatycznego Johannesa Jonera - inicjatora
szkoleń artystycznych dla nauczycieli w Norwegii. Efekty jego wieloletniej pracy mogliśmy na bieżąco komentować
(pokazywał nagrania finałów swych projektów) i od razu tworzyć gotowe pomysły, jak zaadoptować jego metody
edukacyjne na grunt polski.
Bernhard Ramstad zaproponował seansy filmowe o więziennych realizacjach Szekspira: “Caesar must die”
i “Shakespeare behind bars”. Zastanawialiśmy się nad tym, jak mocno działa Szekspir na różnorodne społeczności.
Oglądaliśmy też fragmenty „Juliusza Cezara” w wykonaniu Royal Shakespeare Company, w konwencji kultury
afrykańskiej.
At Joanna Magierecka's workshop we had an opportunity to train our imagination and the skill of storytelling. First, we
were supposed to create an image in our minds – a detailed one, full of smells, colours and other stimuli a man could
respond to. Then we were to close our eyes and listen to one person telling his or her story. To complete the next task we
needed photographs. Joanna handed out several artistic photos and asked us to look at them, get some inspiration and
then create installations using only our own bodies and objects we could find in the room. Afterwards we worked in
groups on artistic studies based on the installations we devised. Finally we added texts to our pieces of art. Everyone
chose a fragment and transformed it to combine it in an interesting way with the visual forms built of our bodies and
objects. What is more, the texts were supposed to correspond with one another. Some of our installations we created…
outdoors.
A historical workshop entitled „Oslo in Shakespeare's Times” was run by Hedvig Vollsnes, an expert in Oslo in the Middle
Ages. Hedvig's lecture about the city was much interesting. She presented numerous drawings, paintings and
photographs of Norwegian cities.
After the theoretical part, Kirsti Camerer, a guide, took us on a sightseeing tour. We saw the Town Hall with some
amazing paintings, the National Gallery with Edward Munch's works and Akershus Fortress – a medieval castle built to
protect Oslo but also a place where the noble gathered for their meetings and a prison for people accused of witchcraft.
The next Oslo workshop, „How to work with students on preparing a film or a performance”, was run by the charismatic
Johannes Joner, the originator of art trainings for Norwegian teachers. Johannes showed us videos from the finals of
his project. We could therefore immediately comment on the effects of many years of his work and get some ideas of
how to transfer his methods to Poland.
Bernhard Ramstad invited us to watch films about Shakespeare-based productions made by prisoners: “Caesar must
die” and “Shakespeare behind bars”. We talked about the influence Shakespeare had on different communities and
watched “Julius Caesar” by the Royal Shakespeare Company, a production inspired by African culture.
BERGEN (19-22 VI 2014)
Tym razem z nauczycielami do Norwegii wybrała się też młodzież – 4 zwycięzcy konkursów: plastycznego, filmowego,
historycznego i literackiego. Zajęcia na Uniwersytecie w Bergen rozpoczął Perry McPartland. „Szekspir i sztuki wizualne –
rysunek węglem” dotyczyły wizualnych reprezentacji Szekspira, ze szczególnym uwzględnieniem „Snu nocy letniej”
w końcówce XVIII wieku. Skupiliśmy się na mrocznej stronie owej sztuki. Rozmawialiśmy o zniewoleniu i upokorzeniu,
jakie stają się udziałem postaci zmuszonych czarami do pałania uczuciem wobec kogoś, kogo racjonalny wybór nigdy by
nie wskazał. W pewnym momencie wzięliśmy do ręki węgle rysunkowe i sami zostaliśmy artystami. Prowadzący pokazywał
nam różne techniki i poddawał nietypowe pomysły. Wszyscy z zapałem rysowali, zmazywali i rozmazywali swoje dzieła.
Gwen Kortsen zaproponowała temat „Teatr elżbietański – uczenie się ze zwojów”. Dowiedzieliśmy się m.in. skąd się
wzięło angielskie określenie „role” – ze zrolowanego fragmentu papieru, którego długość po rozwinięciu zależała od
tego, jak wiele dana postać miała w sztuce do powiedzenia. Przy zgaszonym świetle czytaliśmy zwoje najpierw z latarką
w ręku, a potem przy świecy: tak, aby jej nie zdmuchnąć, podczas intensywnego ruchu ramionami – tak, aby inaczej
oddychać i rozluźnić klatkę piersiową, podczas chodzenia – intonując na zmianę pauzy stworzone przez przecinki,
oddzielne myśli, zmiany nastroju.
Dr Svenn-Arve Myklebost zajął się „Szekspirem i komiksami” - zwrócił naszą uwagę na trudność w przenoszeniu
bogatego w znaczenia świata Szekspira na materię grafiki i konwencji mangi i komiksu. Czasem w obraz komiksowy
wkomponowane są symbole, które stawały się jasne jedynie dla odbiorcy doskonale znającego Szekspirowski oryginał.
Zachęceni do działania naszkicowaliśmy też własne komiksy o początkowej scenie ze „Snu nocy letniej”.
Zajęcia „Grając Szekspira” poprowadził dr Paul Prescott, który wybrał „Miarkę za miarkę” i każdemu z nas przydzielił
wcześniej postać z tej sztuki. Na podłodze przykleił 2 taśmy, skrzyżowane pod kątem 90' - dzieliły salę na 4 ćwiartki
symbolizujące w sztuce kolejno: więzienie, sąd, dzielnicę rozpusty oraz klasztor. Mieliśmy swobodnie przemieszczać się
między tymi obszarami i zdecydować, w którym z nich nasza postać czuje się najlepiej, a potem stanąć tam, gdzie
spędza ona w sztuce najwięcej czasu. Przez zabawę dotarliśmy do sedna rozdarcia bohaterów sztuki – wszyscy spędzają
w tekście czas w miejscu, w którym nie chcą być. Odkrycie to pozwoliło nam zbliżyć się emocjonalnie do postaci
z Szekspirowskiego dramatu. Po kilku ćwiczeniach prowadzący podzielił nas na 4 grupy mające stworzyć (w ciągu
10 minut) własne „spektakle”. Zasady były jasne: należało wykorzystać wszystkie zdania, które wcześniej wybraliśmy
dla swoich postaci z omawianej sztuki Szekspira, każdy członek grupy musiał brać czynny udział w przedstawieniu,
należało wybrać 1 rekwizyt i wykorzystać 1 moment znaczącej ciszy. I… udało się!
This time students accompanied teachers to Norway. We invited the winners of 4 contests: the art, film, historic and
literary one, to Bergen. Perry McPartland started the classes at the University of Bergen. His workshop, “Shakespeare
and visual arts – charcoal drawing” was about visual depictions of Shakespeare's characters, especially the ones from
“A Midsummer Night's Dream” in the last years of the eighteenth century. We focused on the dark side of the story.
We talked about the entrapment and humiliation of the characters who, bewitched, fell in love with people they would
never choose if they were able to listen to their reason. Then we took charcoal sticks and became artists ourselves.
Perry showed us various charcoal techniques and suggested unconventional solutions. We all turned out to be keen
illustrators and had a wonderful time drawing, erasing and smudging.
Gwen Korsten invited us to the “Elizabethan theatre and learning from scrolls” workshop from which we learned about
the origins of the English expression “role”. It turned out it came from rolled pieces of paper on which text was written
in the old times. The longer the paper, the larger the character's part in the play. We turned off the lights and read our
parts by the light of a torch and a candle. We had to be careful not to blow out the candle, which was difficult as we were
told to move our arms so as to breathe deeply and relax the chest. Also, we were supposed to walk and chant the pauses
created by commas, individual thoughts and changes in mood.
Dr Svenn-Arve Myklebost dealt with comics inspired by Shakespeare's works. He drew our attention to the problems
connected with transferring the rich Shakespeare's world to graphics, comics and manga. He pointed out that some
symbols incorporated in the image can be deciphered only by readers well acquainted with the original. Svenn
encouraged us to give a comic a try so we sketched our own comic strips depicting the initial scene from “A Midsummer
Night's Dream”.
Dr Paul Prescott was in charge of the “Playing Shakespeare” class. He decided to work on “Measure to Measure” in quite
an unconventional way. He attached strips of adhesive tape to the floor, dividing the room into 4 parts. They were
to symbolise 4 different locations depicted in the play: the prison, the court, the red-light district and the monastery.
Each of us was supposed to pick a character from the play and imagine we were him or her. We were to move freely
around the room, stopping in each of the above-mentioned imaginary locations and decide where we felt best. Then
each of us had to stop in the location in which our character spends the majority of time in the play. Thanks to the game
we were able to discover the reason for the characters' conflict. As a matter of fact, they are all confined to places they
despise. Having discovered that we could create an emotional bond with the characters we worked on. In the second
part of the workshop Paul grouped us in 4 teams. We were given 10 minutes to prepare our own performances. The rules
were clear: each member of a team had to take an active part in the preparations; we were to employ one prop
and make use of a moment of meaningful silence. We did well, indeed!
PRZEGLĄD SPEKTAKLI I FILMÓW MŁODZIEŻOWYCH
REVIEW OF FILMS AND THEATRE PERFORMANCES PREPARED AND GIVEN
BY YOUNG PEOPLE
12 - 14 III 2014
W Sali Widowiskowej Zarządu Portu Gdynia uczniowie przedstawili efekty swojej pracy wykonanej pod okiem nauczycieli
biorących udział w projekcie – w ciągu 3 dni obejrzeliśmy 11 filmów i 9 spektakli inspirowanych twórczością Szekspira
i historią lokalną. Swe komentarze (i dobre rady na przyszłość) wygłosiło bardzo życzliwe i nieoceniające jury w składzie:
Karolina Kliszewska, dr Zbigniew Mańkowski, Adam Rompczyk, Marzena Wojciechowska-Orszulak, Mateusz Zeniuk.
The young participants presented the outcomes of their work supervised by the teachers in the Auditorium of the Port
of Gdynia Authority. During the 3-day event we watched 11 films and 9 performances. Their authors were inspired by
Shakespeare's work as well as by local history of their region. The jury, a very kind one and not judgmental at all, gave
them their comments and some good advice for the future. The members of the jury were: Karolina Kliszewska, dr
Zbigniew Mańkowski, Adam Rompczyk, Marzena Wojciechowska-Orszulak, Mateusz Zeniuk.
LISTA FILMÓW | THE FILMS
„Terapia nocy letniej” | “A Midsummer Night's Therapy”, reż. | dir. Agnieszka Styła, Gimnazjum nr 25 - Gdańsk
“Long Live the Major!”, reż. | dir. Joanna Idem, I LO – Tczew
„Burza nad Wisłą” | “The Tempest over the Vistula”, reż. | dir. Lilija Pawelczuk, ZSBiO – Tczew
“Sometime, Somewhere”, reż. | dir. Joanna Skoczke, Gimnazjum – Starzyno
„Maska przeszłości” | “Mask of The Past”, reż. | dir. Dorota Twarowska, IX LO – Gdynia
„Gdy gasną światła” | “When The Lights Go Out”, reż. | dir. Dorota Andrzejewska, Gimnazjum – Kowale
„Z Szekspirem na Ty” | “Befrieding Shakespeare”, reż. | dir. Joanna Komorowska, Gimnazjum nr 1 – Starogard Gdański
„Na duńskiej scenie” | “On a Danish Stage”, reż. | dir. Dorota Kacprzycka, Ekologiczne Gimnazjum Społeczne – Rumia
„Słowa” | “Words”, reż. | dir. Beata Wysocka-Turek, Mateusz Dettlaff, Gimnazjum Salezjańskie – Rumia
„Wodnik i rusałka” | “Nix and Water Nymph”, reż. | dir. Ludmiła Zdziennicka, Gimnazjum nr 1 - Sztum
„Przełam się” | “Overcome Your Fears”, reż. | dir. Grzegorz Rutkowski, XIV LO – Gdańsk
LISTA SPEKTAKLI | THE PERFORMANCES
„Od pokoleń” | “For Generations”, reż. | dir. Katarzyna Linda i Mateusz Żuławski, Gimnazjum nr 19 - Gdynia
„Próba/Rehearsal”, reż. | dir. Monika Chabałowska, I LO - Tczew
„Lady Szekspir” | “Lady Shakespeare”, reż. | dir. Lidia Niedorezo, VIII LO - Gdańsk
„Cyrk ze snów” | “Dream Circus”, reż. | dir. Małgorzata Głombiowska, Gimnazjum – Kowale
„Piękna jest ludzkość” | “Mankind is Beautiful”, reż. | dir. Agnieszka Lipa, Gimnazjum nr 1 - Starogard Gdański
„Miało być tak pięknie” | “It Was Supposed to Be So Beautiful”, reż. | dir. Violetta Sildatk, Gimnazjum – Parchowo
„Słupskie Szekspirałki”, reż. | dir. Joanna Korzeniowska-Klaja, IV LO – Słupsk
„Próba” | “Rehearsal”, reż. | dir. Iwona Osowicka, XIV LO – Gdańsk
„Opowiastki naszej klasy” | “Stories From Our Class”, reż. | dir. Irena Motkowska-Matczak, Gimnazjum nr 4 – Gdynia
OGÓLNOPOLSKA KONFERENCJA NAUKOWA „OBRAZY SZEKSPIRA”
THE NATIONAL CONFERENCE “SHAKESPEARE’S IMAGES”
22-23 IV 2014
Celem konferencji była próba przyjrzenia się temu, jak w szeroko pojętych obrazach kultury funkcjonuje Szekspir.
Jak jego postać, lub postacie – również motywy z jego dzieł, zostają zreinterpretowane, przetransponowane w nowe
konteksty. Chcieliśmy stworzyć pewną panoramę zjawisk, od ujęć tradycyjnych, do bardzo od tej tradycji oddalonych.
Był to Szekspir utrwalony w kulturze i symbolicznie w tej kulturze odmieniany. Pytaliśmy o to, jak „obrazy Szekspira”
prowokują do tego, aby dziś malować je na nowo?
Panel inaugurujący wygłosili: prof. dr hab. Ewa Nawrocka (UG) „Gry w Szekspira dzisiaj”, prof. dr hab. Mirosław
Przylipiak (UG) „Filmowe Ofelie”, dr Jacek Bielak (UG) „Portrety Szekspira”.
The aim of the conference was to take a closer look at the way Shakespearean motifs – himself, his characters as well
as topics depicted in his works – are present in culture in general. How are they interpreted? What new contexts are they
put in? We aimed at creating a kind of panorama of diverse phenomena, from the conventional perspectives to the less
traditional ones. We talked about Shakespeare's presence being well established in culture, Shakespeare whose name
has been symbolically declined within that culture. We wanted to know whether “Shakespeare's images” provoke
the attempts to sketch them from scratch.
The opening speeches were delivered by prof. dr hab. Ewa Nawrocka (University of Gdańsk) „Playing Shakespeare
today”, prof. dr hab. Mirosław Przylipiak (University of Gdańsk) „Ophelias in Film” and dr Jacek Bielak (University
of Gdańsk) „Portraits of Shakespeare”.
WYSTĄPIŁO 22 PRELEGENTÓW Z CAŁEJ POLSKI | 22 POLISH SPEAKERS ATTENDED THE EVENT
dr Artur Majer (PWSFTviT | The Polish National Film, Tv and Theatre School - Łódź) „Hamlet 1921-2000. Studium sceny”
“Hamlet 1921–2000. Study of the Stage”
prof. UG, dr hab. Maria Sibińska (University of Gdańsk) „Mrożąc krew w żyłach: Macbeth pod niebem Arktyki”
“In Cold Blood. Macbeth under the Arctic Sky”
prof. UG, dr hab. Jadwiga Węgrodzka (University of Gdańsk) „Szekspir okultystyczny w powieści sensacyjnej Jennifer
Lee Carrell” | “Occult Shakespeare in the Thriller Novel of Jennifer Lee Carrell”
mgr Wojciech Boryszewski (UWM | University of Warmia and Mazury - Olsztyn) „Inkarnacje Kalibana. Szekspirowskie
monstrum jako symbol w literaturze i popkulturze” | “Caliban's Incarnations. Shakespeare's Monster as a Symbol
in Literature and Pop Culture”
mgr Magdalena Litwin (USz | University of Szczecin) „Dzieła Szekspira w grach komputerowych z cyklu The Chronicles
of Shakespeare” | “Shakespeare's Works in The Chronicles of Shakespeare Computer Games”
mgr Maria Gierszewska (UAM | Adam Mickiewicz University - Poznań) „Szekspirowskie inspiracje w serialu BBC Doctor
Who” | “Shakespearean Inspirations in Doctor Who BBC Series”
mgr Kamil Karaś (UG | University of Gdańsk) „Szekspir we współczesnej popularnej literaturze brytyjskiej,
na przykładzie twórczości Terry'ego Pratchetta” | “Shakespeare in Contemporary British Popular Literature Through
Through the Works of Terry Pratchett”
dr Wanda Świątkowska (UJ | Jagiellonian University - Kraków) „Polski Simba, czyli zabawy Hamletem” | “Polish Simba.
Playing with Hamlet”
mgr Marta Teresa Nowicka (UG | University of Gdańsk) „Shakespeare's Star Wars – ciekawostka dla kolekcjonerów
czy świadoma zabawa konwencją?” | “Shakespeare's Star Wars - Curiosity for Collectors or Conscious Play with
Convention?”
Bartosz Pietrzyk (UMCS | Maria Curie Skłodowska University - Lublin) „Shakespeare w memach zapisany” | “Shakespeare
in Memes”
prof. dr hab. Marta Gibińska (WSE | European University - Kraków) „Zwierciadło kultury: Okładki szekspirowskie”
“Culture's Mirror. Shakespeare's Covers”
mgr Marta Radwańska (UW | University of Warsaw) „Szekspir Prerafaelitów” | “Shakespeare of the Pre-Raphaelites ”
mgr Aneta Wadowska (UG | University of Gdańsk) „Szekspirowskie szaleństwo na płótnie” | “Shakespearean Madness
on Canvas”
mgr Barbara Pitak-Piaskowska (UW | University of Warsaw) „Brush up your Shakespeare! – o szekspirowskich inspiracjach
w musicalu amerykańskim” | “Brush up your Shakespeare! - Shakespeare in American Musical Theatre”
mgr Anna Wołosz-Sosnowska (UAM | Adam Mickiewicz University - Poznań) „Szekspir w komiksie. Próba przełożenia
języka poetyckiego na język obrazu na przykładzie Hamleta” | “Shakespeare in Comics. Hamlet as an Attempt
to Translate Poetry into Visual Language”
mgr Michał Pruszak (UG | University of Gdańsk) „Szekspir w animacji. Filmowe adaptacje dramatów w kontekście
młodego widza” | “Animated Shakespeare. Film Adaptations of the Plays for Children”
mgr Jakub Kłeczek (UAM | Adam Mickiewicz University - Poznań) „Szekspirowski teatr internetowy jako próba
rozpoznania zagadnienia teleobecności” | “Shakespearean Internet Theatre. Attempt to Learn about Telepresence”
mgr Krystyna Rybicka (UG | University of Gdańsk) „Zetsuen no Tempest, czyli Szekspir w wersji 'shounen' ” | “Zetsuen no
Tempest. Shakespeare as 'shounen' ”
mgr Karol Jóźwiak (UŁ | University of Łódź) „Che cosa sono le nuvole Pier Paolo Pasoliniego czyli Otello jako commedia
dell'arte” | “Che cosa sono le nuvole by Pier Paolo Pasolini. Othello as Commedia dell'arte ”
mgr Agnieszka Narewska (UJ | Jagiellonian University - Kraków) „Szekspir na pointach, czyli taneczne inspiracje
twórczością angielskiego dramatopisarza” | “Shakespeare on Pointe. Shakespearean Inspirations in Dance”
mgr Sylwia Czachór (UAM | Adam Mickiewicz University - Poznań) „Pokawałkowany Szekspir Jana Nebeskiego”
“Jan Nebeski's Shakespeare in Pieces ”
Mateusz Zeniuk (ASP | Academy of Fine Arts - Gdańsk) „Portret młodzieńca z sonetów Shakespeare'a w twórczości Karola
Radziszewskiego” | “Young Man's Portrait from Shakespeare's Sonnets in Karol Radziszewski's Works”
Na zdjęciach na następnej stronie | In the pictures on the next page: prof. UG dr hab. Jadwiga Węgrodzka, prof. dr hab.
Jerzy Limon, mgr Wojciech Boryszewski, prof. dr hab. Ewa Nawrocka.
Na zdjęciach na kolejnej stronie | In the pictures on the following page: dr Artur Majer, prof. dr hab. Marta Gibińska,
Marta Nowicka i Anna Ratkiewicz-Syrek.
MIĘDZYNARODOWY OBÓZ SZEKSPIROWSKI DLA MŁODZIEŻY
INTERNATIONAL SHAKESPEARE CAMP FOR THE YOUNG
1-10 VIII 2014
20 uczniów w kilka dni przygotowało i wystawiło godzinny „Sen nocy letniej” w oryginalnym, elżbietańskim angielskim.
Spektakl został wystawiony na profesjonalnej scenie teatralnej w Gdańskim Archipelagu Kultury. Śmiałkowie, którzy
zakwalifikowali się na Obóz (i przeszli niełatwą rekrutację) to: Nicole Bolda, Eliza Dettlaff, Mateusz Dettlaff, Jakub
Gaffke, Kinga Górska, Patrick Hermes, Aleksandra Konkol, Dominika Kozdroń, Magdalena Krasucka, Weronika Łapot,
Barbara Majewska, Monika Michalke, Patryk Mrozek, Klara Omieczyńska, Tomasz Patok, Agata Siuda, Miriam Steiner,
Agata Sułek, Barbara Swadzyniak i Natasza Szopa.
Całość reżyserował Bernhard Ramstad, a jego pomocnikami byli norwescy studenci, na których także odbył się casting:
Christina Bjurholt, Ester Gjermundnes, Lars Harald Maagerø i Stine Svellingen. Włożyli oni bardzo wiele pracy
w przedstawienie, a ich pomysły i humor wzbogaciły cały Obóz. Pierwszego dnia (na „otrzęsiny”) nasi norwescy
przyjaciele grali role zagubionego zielarza, umierającej księżniczki, rozwścieczonego kucharza oraz załamanego
dworzanina. Reżyser był… afrykańskim szamanem. Wszystko po to, aby uczniowie od pierwszych chwil weszli w nowe,
anglojęzyczne role. Obóz oznaczał godziny spędzone nad tekstem (były takie momenty, że dosłownie w każdym kącie
hotelu „Merkury” w Straszynie siedziała nasza młodzież i uczyła się na pamięć szekspirowskich wersetów – w oryginale!).
Próby odbywały się w salach, w parkach, na dziedzińcu - wszędzie.
Zajęcia dodatkowe prowadzili nauczyciele biorący udział w projekcie oraz eksperci – z dr. Jackiem Bielakiem
zwiedziliśmy budowę Teatru Szekspirowskiego oraz Stare Miasto, z Ewą Trawicką spichlerz „Błękitny Baranek”, mieliśmy
warsztaty z „tańców na dworze Makbeta” (tańczyli: Jowita Ciszewska, Katarzyna Kaszuba, Anna Piotrowska, Krzysztof
Piotrowski, Magdalena Śmierzchalska i Agata Larysz) oraz warsztat Janusza Masłowskiego z jedzenia w czasach Szekspira
na Wild West Ranch w Rumi. Całości na Obozie dopełnili: kierownik Obozu – Ewa Zawadzka, wychowawczynie - Natalia
Krawczyk i Kamila Kubista, ratownicy medyczni: Jakub Matys, Natalia Trędowska, Radosław Rębowski i Piotr
Zabiegliński. To był wspaniały sen nocy letniej!
20 students, the participants of the International Shakespeare Camp, needed only a few days to prepare an hour-long
production of “A Midsummer Night's Dream” in the original Elizabethan English! They staged the play on a fully
professional stage at the Gdańsk Archipelago of Culture (Gdański Archipelag Kultury). The brave ones who managed to
pass the qualifying round and were invited to the camp were: Nicole Bolda, Eliza Dettlaff, Mateusz Dettlaff, Jakub
Gaffke, Kinga Górska, Patrick Hermes, Aleksandra Konkol, Dominika Kozdroń, Magdalena Krasucka, Weronika Łapot,
Barbara Majewska, Monika Michalke, Patryk Mrozek, Klara Omieczyńska, Tomasz Patok, Agata Siuda, Miriam Steiner,
Agata Sułek, Barbara Swadzyniak and Natasza Szopa.
The play was directed by Bernhard Ramstad, supported by Norwegian students, selected in a casting. Christina
Bjurholt, Ester Gjermundnes, Lars Harald Maagerø and Stine Svellingen put in a great deal of effort to prepare the
performance. Their ideas and great sense of humour were an invaluable asset to the camp. On the first day they gave
a mini-performance to help the participants easily adopt their new English-speaking roles. They pretended to be: a lost
herbalist, a dying princess, a furious cook and a depressed courtier. Their show was directed by... an African shaman.
What was it like to be at the camp? The participants were spending long hours learning Shakespearean verse by heart.
We can still recall the image of groups of young people sitting literally in every corner of the Merkury Hotel in Straszyn,
practicing their roles in the original Shakespeare's English! The rehearsals were held everywhere – in the rooms, in the
park and even in the driveway.
The additional workshops were run by the teachers invited to the project as well as the experts. Dr Jacek Bielak took us
on a sightseeing tour to the Old Town and around the Gdańsk Shakespeare Theatre, still under construction then.
Ewa Trawicka showed us the “Blue Lamb” granary. We took part in a workshop devoted to dance in Macbeth's castle.
The dancers were: Jowita Ciszewska, Katarzyna Kaszuba, Anna Piotrowska, Magdalena Śmierzchalska and Agata Larysz.
Thanks to Janusz Masłowski of the Wild West Ranch in Rumia we also had an opportunity to learn about food
in Shakespeare's times. Finally, last but not least – the head of the camp: Ewa Zawadzka, the tutors: Natalia Krawczyk
and Kamila Kubista, and the paramedics: Jakub Matys, Natalia Trędowska, Radosław Rębowski and Piotr Zabiegliński.
It was a great summer night's dream indeed!
LISTA NAUCZYCIELI BIORĄCYCH UDZIAŁ W PROJEKCIE | LIST OF TEACHERS PARTICIPATING IN THE PROJECT
Dorota Andrzejewska – Gimnazjum w Kowalach
Monika Chabałowska – I LO w Tczewie
Małgorzata Głombiowska – Gimnazjum w Kowalach
Joanna Idem – I LO w Tczewie
Dorota Kacprzycka – Ekologiczne Gimnazjum Społeczne w Rumi
Joanna Komorowska – Gimnazjum nr 1 w Starogardzie Gdańskim
Joanna Korzeniowska-Klaja – IV LO w Słupsku
Katarzyna Linda – Gimnazjum nr 19 w Gdyni
Agnieszka Lipa – Gimnazjum nr 1 w Starogardzie Gdańskim
Irena Motkowska-Matczak – Gimnazjum nr 4 z Gdyni
Lidia Niedorezo – VIII LO w Gdańsku
Iwona Osowicka – XIV LO w Gdańsku
Lilija Pawelczuk – Liceum w Tczewie
Grzegorz Rutkowski – XIV LO w Gdańsku
Violetta Sildatk – Gimnazjum w Parchowie
Joanna Skoczke – Gimnazjum w Starzynie
Agnieszka Styła – Gimnazjum nr 25 w Gdańsku
Dorota Twarowska – IX LO w Gdyni
Beata Wysocka-Turek – Gimnazjum Salezjańskie w Rumi
Ludmiła Zdziennicka – Gimnazjum nr 1 w Sztumie
Organizator | Organiser
Partnerzy projektu | Partners of the project
Patronat | Patron
Institutt for fremmedspråk
Wsparcie | Support
Wsparcie udzielone przez Islandię,
Liechtenstein oraz Norwegię poprzez
dofinansowanie ze środków Mechanizmu
Finansowego Europejskiego Obszaru
Gospodarczego.