tekst studium

Transkrypt

tekst studium

Gmina Przechlewo
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
1225/08/2010
WÓJT GMINY PRZECHLEWO
77-320 Przechlewo, ul. Człuchowska 26
GMINA PRZECHLEWO
Studium uwarunkowań
i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Tekst Studium
Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Gminy Przechlewo
Nr 95/XXI/2012 z dnia 27 lutego 2012 r.
DIOGENES STUDIO sp. z o.o.
80-351 Gdańsk, ul. Tysiąclecia 4
80-430 Gdańsk, ul. Mierosławskiego 27/1 tel.fax. (0-58) 341-95-31 tel. (0-58) 344-16-00
e-mail: [email protected]
http://diogenesstudio.pl
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
GMINA PRZECHLEWO
Wójt Gminy Przechlewo
Członkowie Rady Gminy Przechlewo
Andrzej Żmuda-Trzebiatowski
Z-ca Wójta Gminy Przechlewo
Sekretarz Gminy
Iwona Winkowska-Pietucha
Mirosław Czarnecki …….. Przewodniczący Rady Gminy
Mariusz Rutkowski ... Wiceprzewodniczący Rady Gminy
Roman Barecki
Ewa Chrapkowska
Stanisław Czapiewski
Helena Fert
Antoni Galas
Andrzej Jonasz
Mirosław Kasperowicz
Daniel Kubiak
Teresa Lemańczyk
Wiesław Ossowski
Władysław Popis
Mirosław Zblewski
Adam Żmuda-Trzebiatowski
Przewodniczący Komisji:
Antoni Galas ....Przewodniczący Komisji Gospodarczej i Budżetu
Andrzej Jonasz .................... Przewodniczący Komisji Gospodarki
Komunalnej, Ochrony Środowiska i Porządku Publicznego
Helena Fert .................. Przewodnicząca Komisji Oświaty,
Kultury ,Sportu, Zdrowia i Opieki Społecznej
Mirosław Kasprowicz .........Przewodniczący Komisji Rewizyjnej
str.
2
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
GMINA PRZECHLEWO
AUTORZY
mgr inż. arch. Maria
Krystyna Sikorska
upr. urbanistyczne Nr 1491/99
główny projektant Studium
mgr inż.
mgr inż.
Zagadnienia przestrzenne:
Maria Krystyna Sikorska
Joanna Chrapkowska
Aleksandra Kochman
Anna Hamerska
Paweł Jurasik
Kamila Sullivan
Anna Treder
Urszula Twarowska
Karol Maliszewski
mgr inż.
Zagadnienia społeczne:
Urszula Twarowska
mgr inż. arch.
mgr inż. arch.
mgr inż. arch.
mgr inż. arch.
mgr
mgr inż. arch.
mgr
dr hab.
mgr inż.
mgr
mgr
mgr
Środowisko przyrodnicze:
Maciej Przewoźniak
Kinga Ziętek
Marcin Kulik
Ewa Sawon
Andrzej Winiarski
Środowisko kulturowe:
mgr inż. arch. Maria Krystyna Sikorska
upr. konserwatorskie nr 180/99
mgr inż. arch.
Ewa Kuhnen
mgr inż. arch. Aleksandra Kochman
mgr inż.
Urszula Twarowska
mgr inż.
mgr inż.
inż.
inż.
mgr inż.
Komunikacja:
Wojciech Kołodziej
Urszula Twarowska
Inżynieria:
Henryk Pszczołowski
Sławomir Szurman
Urszula Twarowska
str.
3
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
SPIS TREŚCI
A. Uchwała Nr 95/XXI/2012 Rady Gminy Przechlewo z dnia 27 lutego 2012 r.
w sprawie uchwalenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Przechlewo.
B. TEKST STUDIUM - zał. Nr 1 do Uchwały Nr 95/XXI/2012 Rady Gminy Przechlewo z
dnia 27 lutego 2012 r. w sprawie uchwalenia studium
uwarunkowania i kierunków zagospodarowania przestrzennego
Gminy Przechlewo.
I. UWARUNKOWANIA
I.1.0 Ogólna charakterystyka miasta i gminy
I. 1.1 Położenie
I.1.1.1 Położenie na mapie administracyjnej
I.1.1.2 Położenie fizyczno-geograficzne
I. 1.2 Powiązania regionalne
I.1.2.1 Powiązania komunikacyjne
I.1.2.2 Powiązania sieci osadniczej regionalnej
I.1.2.3 Powiązania przyrodnicze
I.1.2.4 Powiązania krajowe
I.1.3 Powiązania lokalne
I.1.3.1 Powiązania lokalne z powiatem Człuchowskim
I.1.3.2 Powiązania z innymi ośrodkami na szczeblu lokalnym
I.1.3.3 Powiązania pozarządowe
I.1.4 Podział administracyjny
I.1.5 Powierzchnia
I.1.6 Demografia
I.1.6.1 Dane ogólne
I.1.6.2 Struktura zaludnienia
I. 2.0 Istniejące przeznaczenie i zagospodarowanie terenu, w tym stan ładu
przestrzennego i wymogi jego ochronny
I.2.1 Ogólna charakterystyka gminy
I.2.2 Zagospodarowanie poszczególnych obrębów
I.2.3 Podsumowanie
I.2.4 Wykaz obiektów użyteczności publicznej
I. 3.0 Stan systemu infrastruktury technicznej
I.3.1 Gospodarka wodno-ściekowa
I.3.1.1 Zaopatrzenie w wodę
I.3.1.2 Gospodarka ściekowa
I.3.2 Gospodarka energetyczna
I.3.2.1Uwarunkowania rozwoju gospodarki energetycznej
I.3.2.2 Sieć gazowa
I.3.2.3 Zaopatrzenie w energię elektryczną
I.3.2.3.1 Sposób zaopatrzenia gminy w energie elektryczną
I.3.2.3.2 Obecne zapotrzebowanie na energię elektryczną
I.3.2.4 Zaopatrzenie w ciepło
I.3.2.4.1 Charakterystyka źródeł ciepła
I.3.2.4.2 Charakterystyk a odbiorców ciepła
I.3.2.4.3 Bilans ciepła
I.3.2.4.3 Bilans nośników ciepła
str. 10
str. 10
str. 10
str. 10
str. 15
str. 15
str. 15
str. 15
str. 16
str. 17
str. 17
str. 19
str. 19
str. 21
str. 21
str. 24
str. 24
str. 24
str. 28
str. 28
str. 36
str. 59
str. 64
str. 67
str. 67
str. 67
str. 73
str. 76
str. 76
str. 79
str. 80
str. 80
str. 80
str. 81
str. 81
str. 81
str. 83
str. 84
str.
4
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.2.5Emisje do atmosfery z systemów energetycznych
I.3.3 Sieć telekomunikacyjna
I.3.4 Gospodarka odpadami na terenie gminy
I.3.4.1 Krajowy plan gospodarki odpadami 2010
I.3.4.2 Plan gospodarki odpadami dla Woj. Pomorskiego 2010
I.3.4.3 Powiatowy plan gospodarki odpadami dla powiatu
człuchowskiego na lata 2004-2011
I.3.4.4 Plan gospodarki odpadami gminy
I.3.5 Kanalizacja deszczowa na obszarze gminy
I.3.6 Regulacja stosunków wodnych
I.3.6.1 Sieć hydrograficzna
I.3.6.2 tereny zagrożone powodzią
I.3.7 Energia odnawialna
I.3.7.1 Istniejące formy produkcji energii odnawialnej
I.3.7.2 Projektowane formy produkcji energii odnawialnej
posiadające umocowanie prawne
I.3.7.3 Korzyści wykorzystania odnawialnych źródeł energii
I.4.0 Stan systemu komunikacji
I.4.1. Komunikacja kołowa
I.4.1.1. Drogi o znaczeniu ponadlokalnym
I.4.1.2. Drogi gminne
I.4.1.3. Transport publiczny
I.4.2. Komunikacja kolejowa
I.4.3. Szlaki turystyczne
I.4.3.1. Szlaki turystyczne wodne
I.4.3.2. Szlaki turystyczne rowerowe
I.4.3.3. Szlaki turystyczne piesze
I.5.0Stan środowiska przyrodniczego
I.5.1 Procesy przyrodnicze
I.5.2 Procesy antropogeniczne
I.5.3 Stan gleb
I.5.4 Stan wód
I.5.5 Warunki aerosanitarne
I.5.6 Flora i fauna
I.5.7 Promieniowanie elektromagnetyczne
I.5.8 Warunki akustyczne
I.5.9 Formy ochrony przyrody
I.5.9.1 Obszary objęte ochroną prawną na terenie gminy Przechlewo
I.5.9.2 Tereny objęte ochroną prawną sąsiadujące z gminą Przechlewo
I.5.9.3 Tereny objęte ochroną nieusankcjonowaną prawnie
(wynikające m.in. z Planu Zagospodarowania Przestrzennego
Województwa Pomorskiego)
I.6.0 Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
I.6.1. Rys historyczny gminy
I.6.2. Obiekty wpisane do Rejestru Województwa Pomorskiego
I.6.3. Zabytki wpisane do Ewidencji Zabytków
I.6.4. Zabytki archeologiczne wpisane do Ewidencji Zabytków
I.6.5. Zabytkowe cmentarze
I.6.6. Zabytkowe założenia ruralistyczne
str. 87
str. 87
str. 87
str. 87
str. 88
str. 88
str. 89
str. 98
str. 98
str. 98
str.108
str.111
str.111
str.113
str.113
str.115
str.115
str.115
str.116
str.119
str.119
str.121
str.121
str.122
str.123
str.126
str.126
str.129
str.134
str.138
str.140
str.143
str.148
str.148
str.150
str.150
str.166
str.166
str.171
str.171
str.174
str.185
str.198
str.218
str.223
str.
5
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.0 Ludność: warunki i jakość życia, ochrona zdrowia oraz zagrożenia
bezpośrednie ludności i jej mienia
I.7.1. Strefa społeczna gminy
I.7.1.1. Sytuacja demograficzna i społeczna – tendencje
ogólnokrajowe
I.7.1.2. Sytuacja demograficzna i społeczna – tendencje regionalne
I.7.1.3. Sytuacja demograficzna i społeczna – tendencje w gminie
I.7.1.4. Miejsca pracy, bezrobocie na terenie gminy
I.7.1.5. Warunki i jakość życia mieszkańców gminy
I.7.1.6. Identyfikacja problemów ludności gminy
I.7.1.7. Podsumowanie
I.7.2. Rynek pracy gminy
I.7.2.1. Struktura rodzajowa branży gospodarki gminy
I.7.2.2. Rolnictwo
I.7.2.3. Leśnictwo, rybactwo i rybołówstwo
I.7.2.4. Identyfikacja problemów
I.7.3. Turystyka gminy Przechlewo
I. 8.0.Stan prawny gruntów gminy
I. 9.0Występowanie terenów i obiektów chronionych na podstawie
odrębnych przepisów
I.9.1. Obszary i obiekty środowiskowe
I.9.2. Obiekty kulturowe
I.9.3. Obiekty infrastruktury kolejowej
I.10.0 Występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów
wód podziemnych
I.10.1. Udokumentowane złoża i kopaliny
I.10.2. Zasoby wód podziemnych
I.11.0 Występowanie terenów górniczych wyznaczonych na podstawie
przepisów odrębnych
I.11.1 Tereny i obszary górnicze
I.11.2 Wyrobiska
I.12.0. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń geologicznych
I.13.0. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy
I.13.1. Potrzeby gminy
I.13.2. Możliwości rozwoju gminy
I.13.3. Wykaz miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
I. 14.0. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych
zlokalizowane na terenie gminy
I.14.1. Istniejące urządzenia i obiekty służące realizacji ponadlokalnych
celów publicznych
I.14.2. Planowane zadania służące realizacji ponadlokalnych celów
publicznych
I.14.2.1. Zadania umieszczone w Rejestrze Zadań Rządowych
I.14.2.2. Zadania umieszczone w innych programach rządowych
I.14.2.3. Zadania umieszczone w Programach Samorządu
Województwa Pomorskiego
I.14.2.4. Zadania umieszczone w Regionalnym Programie
Operacyjnym dla Województwa Pomorskiego
I.14.3. Ustalania Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa
Pomorskiego dla Gminy Przechlewo
str.235
str.235
str.235
str.238
str.240
str.244
str.248
str.256
str.256
str.256
str.256
str.261
str.263
str.264
str.265
str.266
str.271
str.275
str.275
str.276
str.276
str.277
str.277
str.277
str.281
str.281
str.281
str.281
str.282
str.282
str.286
str.287
str.290
str.290
str.290
str.290
str.290
str.292
str.293
str.294
str.
6
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
II.1.0. Kierunki zmian w strukturze przestrzennej oraz w przeznaczeniu
użytkowania terenu
str.295
II.1.1.Kierunki zmian w przeznaczeniu i użytkowaniu terenu
z podziałem na strefy o zróżnicowanej dynamice rozwoju
str.295
II.1.2.Kierunki zmian w przeznaczeniu i użytkowaniu terenu
z podziałem rodzaje projektowanej funkcji
str.304
II.1.2.1. Przeznaczenie i użytkowanie terenów zabudowanych
str.304
II.1.2.2. Kształtowanie terenów niezabudowanych
str.306
II.1.3.Wpływ zmian w strukturze przestrzennej na strukturę
demograficzną
str.310
II.1.4. Kierunki kształtowania zabudowy
str.316
II.1.4.1. Zasady ogólne
str.316
II.1.4.2. Szczegółowe zasady kształtowania zabudowy
str.316
II.2.0. Tereny wyłączone spod zabudowy
str.340
II.2.1. Tereny wyłączone spod zabudowy zlokalizowane na obszarach
objętych prawną formą ochrony
str.340
II.2.2. Obszary ograniczonej zabudowy oznaczone w studium
str.342
II.3.0. Obszary i zasady ochrony przyrody i środowiska przyrodniczego
str.343
II.3.1. Istniejącej formy ochrony prawnej przyrody
str.344
II.3.2. Istniejące formy ochrony przyrody nieusankcjonowane prawnie
str.345
II.3.3. Planowane formy ochrony prawnej przyrody
str.346
II.3.4. Planowane formy ochrony przyrody nieusankcjonowane prawnie str.348
II.3.5. Zasady ochrony przyrody na terenach objętych i planowanych do
objęcia ochroną prawną
str.348
II.3.6. Zasady ochrony terenów objętych ochroną przyrody
nieusankcjonowaną prawnie i terenów planowanych
do objęcia tą ochroną
str.350
II.3.7. Zasady ochrony terenów rolnych
str.352
II.3.8. Zasady ochrony terenów leśnych
str.358
II.3.9. Zasady ochrony wód
str.360
II.3.10. Zasady ochrony środowiska przyrodniczego terenów
zurbanizowanych
str.362
II.3.11. Zasady zagospodarowania w strefach ograniczonego użytkowania str.365
II.4.0. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków oraz dóbr
kultury współczesnej
str.374
II.4.1. Ogólna problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków
oraz dóbr kultury współczesnej
str.374
II.4.2. Zasady ochrony zabytków w gminie
str.376
II.4.2.1. Zasady ochrony zabytków wpisanych do rejestru zabytków str.376
II.4.2.2. Zasady ochrony zabytków znajdujących się
w ewidencji zabytków
str.378
II.4.2.3. Zasady ochrony zabytkowych cmentarzy
str.378
II.4.2.4. Zasady ochrony założeń dworsko- i pałacowo-parkowych
wpisanych do ewidencji zabytków
str.380
II.4.3. Zasady ochrony zabytków archeologicznych
str.385
II.5.0. Kierunki rozwoju systemów komunikacji
str.391
II.5.1. System komunikacji kołowej
str.391
II.5.1.1. Drogi o znaczeniu ponadlokalnym
str.391
II.5.1.2. Drogi gminne istniejące
str.392
II.5.1.3. Drogi gminne projektowane w studium
str.392
str.
7
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
II.5.1.4. Transport zbiorowy
II.5.1.5. Działania zmierzające do poprawy systemu komunikacji
drogowej kołowej i pieszo-rowerowej
II.5.2. System komunikacji kolejowej
II.5.3. Szalki turystyczne
II.5.3.1. Szlaki turystyczne wodne
II.5.3.2. Szlaki turystyczne rowerowe
II.5.3.3. Szlaki turystyczne piesze
II. 6.0. Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej
II.6.1. Zaopatrzenie w wodę
II.6.2. Kanalizacja sanitarna
II.6.3. Kanalizacja deszczowa
II.6.4.Zapotrzebowanie na gaz
II.6.5. Zapotrzebowanie na ciepło
II.6.5.1.Prognoza zmian potrzeb cieplnych do roku 2020
II.6.5.2.Prognozowany rozwój systemów zaopatrzenia w ciepło
II.6.6. Zaopatrzenie w energię elektryczną
II.6.6.1.Perspektywiczne zapotrzebowanie na energie elektryczną
II.6.6.2.Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie energii elektr.
II.6.7. Emisja do atmosfery z systemów energetycznych
II.6.8. Gospodarka odpadami na obszarze gminy
II.6.8.1.Prognoza zmian ilości i składu odpadów
II.6.8.2.Cele i zadania gminnego planu gospodarki odpadami
II.6.8.3.Postępowanie z odpadami
II.6.9. Sieć telekomunikacyjna
II.6.10. Regulacja stosunków wodnych
II.6.11. Energia odnawialna
II.7.0. Obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu publicznego
o znaczeniu lokalnym
II.7.1. Oświata
II.7.1.1. Przedszkola
II.7.1.2. Szkolnictwo podstawowe
II.7.1.3. Szkolnictwo ponadpodstawowe
II.7.1.4. Podsumowanie
II.7.2. Kultura, sport i rekreacja
II.7.3. Cmentarze
II.7.4. Turystyka
II.7.4.1. Turystyka pobytowa
II.7.4.2. Turystyka kwalifikowana
II.7.4.3. Podsumowanie
II.7.5. Mieszkalnictwo
II.8.0. Obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu
publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
II.9.0. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu
zagospodarowania przestrzennego
II.9.1. Zasady ogólne
II.9.2. Obszary wymienione w studium wymagające scaleń i podziałów
II.9.3. Rozmieszczenie obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży
powyżej 400m²
II.9.4. Obszary przestrzeni publicznej
str.393
str.394
str.396
str.396
str.396
str.396
str.398
str.400
str.400
str.402
str.406
str.407
str.408
str.408
str.411
str.412
str.412
str.413
str.414
str.415
str.415
str.416
str.417
str.421
str.422
str.423
str.428
str.428
str.428
str.429
str.431
str.432
str.435
str.435
str.436
str.436
str.437
str.438
str.439
str.440
str.441
str.441
str.444
str.444
str.446
str.
8
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
II.9.5. Obszary wymagające przeznaczenia gruntów rolnych i
leśnych na cele nierolne i nieleśne
str.446
II. 9.6. Dodatkowe ustalenia
str.446
II.10.0. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni
produkcyjnej
str.447
II.10.1. Rolnicza przestrzeń produkcyjna
str.447
II.10.2. Leśna przestrzeń produkcyjna
str.447
II.11.0. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwania się
mas ziemnych
str.449
II.11.1. Obszary zagrożone osuwaniem mas ziemnych
str.449
II.11.1.1. Tereny osuwiskowe ustanowione prawnie
str.449
II.11.1.2. Tereny o nachyleniu powyżej 15º
str.450
II.11.1.3. Progi ekofizjograficzne
str.450
II.11.2. Obszary zagrożone powodzią
str.451
II.12.0. Obiekty lub obszary, dla których wyznacza się w złożu kopaliny
filar ochronny
str.453
II.13.0. Obszary pomników zagłady i ich sfer ochronnych (oraz obowiązujące
na nich ograniczenia prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie
z ustawą o ochronie (…) byłych (…) obozów zagłady (Dz. U. Nr 41,
poz.412 z 2002 r. + zmiany)
str.454
II.14.0. Obszary wymagające przekształceń – rehabilitacji lub rekultywacji
str.455
II.14.1. Obszary wymagające rehabilitacji
str.455
II.14.2. Obszary wymagające rekultywacji
str.455
II.15.0. Granica terenów zamkniętych i ich sfer ochronnych
str.456
II.16.0. Inne obszary problemowe
str.456
II.16.1 Dawne cmentarze nieczynne
str.457
II.16.2 Założenia dworsko-parkowe nieobjęte działaniami konserwatorskimi str.457
II.16.3 Tereny po PGR-ach
str.457
III.
PODSUMOWANIE
IV.
WYKAZ TABEL
V.
WYKAZ ZAŁĄCZNIKÓW GRAFICZNYCH
VI.
ŹRÓDŁA I PRZYPISY
C. RYSUNEK STUDIUM – załącznik nr 2 do Uchwały Nr ……………..Rady Gminy
Przechlewo z dnia ………….. 2011 r.
str.
9
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
B.
TEKST STUDIUM
I. UWARUNKOWANIA
I.1.1 Położenie
I.1.1.1 Położenie na mapie administracyjnej
Gmina Przechlewo zlokalizowana jest w północno-wschodniej
części Powiatu Człuchowskiego, w południowo-zachodniej części
Województwa Pomorskiego, w dawnym Regionie Słupskim, na
granicy mezoregionów Pojezierza Krajeńskiego i Równiny
Charzykowskiej. W skład powiatu Człuchowskiego wchodzi jeszcze
pięć gmin (Debrzno, Człuchów, Koczała, Czarne, Rzeczenica) oraz
miasto Człuchów.
Gmina Przechlewo sąsiaduje:
- od wschodu z gminą Konarzyny (Powiat Chojnicki),
- od północy z gminą Lipnica (Powiat Bytowski) i Koczała,
- od południa z gminą Człuchów
- od zachodu z gminą Rzeczenica.
Położenie gminy Przechlewo na mapie administracyjnej Polski
przedstawiono na załączniku graficznym Nr 1.
Położenie gminy Przechlewo na mapie administracyjnej
Województwa Pomorskiego przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 2.
I.1.1.2 Położenie fizyczno-geograficzne
Gmina Przechlewo leży w n/w regionach geograficznych
- Megaregion: Pozaalpejska Europa Zachodnia
- Prowincja:
Niż Środkowoeuropejski
- Podprowincja: Pojezierze Południowobałtyckie
- Makroregion: Pojezierze Południowopomorskie
- Mezoregion: Pojezierze Krajeńskie, Równina Charzykowska.
Gmina Przechlewo leży w całości w podprowincji geograficznej
Pojezierza Południowobałtyckiego, którego cechą specyficzną jest
położenie w granicach zasięgu ostatniego zlodowacenia, z czego
wynikają konsekwencje geomorfologiczne, hydrograficzne i
glebowe, znajdujące swoje odbicie w typach krajobrazu.
Krajobrazy naturalne tej podprowincji należą do dwóch rodzajów –
młodo glacjalnego i dolinnego.
Gmina położona jest w całości w makroregionie Pojezierza
Południowopomorskiego powstałego w wyniku odpływu wód
glacjofluwialnych, które usypały rozległe równiny sandrowe
wzdłuż biegu Drawy, Gwdy, Brdy i Wdy (Czarna Woda),
uchodzących do pradoliny Noteci – Warty i dolnej Wisły.
Miejscami spod zasypania piaskami glacjofluwialnymi wystają
wzniesienia morenowe.
Przez Gminę Przechlewo przebiega granica mezoregionów
Pojezierza Krajeńskiego oraz Równiny Charzykowskiej. Granicę tę
stanowi rozciągający się na zachód i północ zwarty kompleks leśny
Borów Tucholskich, oddzielający część równinną od części
str.
10
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
pojeziernej, na której rozwinęła się sieć osadnicza. Równina
Charzykowska rozciąga się na obszarze północno-zachodnim
gminy, natomiast Pojezierze Krajeńskie na obszarze południowowschodnim.
Pojezierze Krajeńskie stanowi najmniej zalesioną cześć gminy z
licznie występującymi jeziorami o układzie południkowym (jeziora
rynnowe) lub równoleżnikowym równoległym do przebiegu
moreny. Jest to kraina typowo rolnicza, którą równoleżnikowo
przecinają doliny rzek Brdy i Lipczynki.
Równina Charzykowska to przede wszystkim zwarty kompleks
leśny Borów Tucholskich, rozciągający się po zewnętrznej stronie
moreny, na płaskiej równinie akumulacyjnej. Równinę te
przecinają południkowo malownicze doliny rzek Brdy i Lipczynki.
Krainę te urozmaicają misy jeziorne, powstałe przez wytopienie się
przysypanych przez piaski brył lodu.
Położenie fizyczno-geograficzne gminy Przechlewo przedstawiono
na załączniku graficznym Nr 3.
str.
11
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
POŁOŻENIE GMINY PRZECHLEWO NA MAPIE
ADMINISTRACYJNEJ POLSKI
OZNACZENIA GRAFICZNE
Załącznik graficzny NR 1
str.
12
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
POŁOŻENIE GMINY PRZECHLEWO NA MAPIE
ADMINISTRACYJNEJ WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
str.
13
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
POŁOŻENIE FIZYCZNO-GEOGRAFICZNE GMINY PRZECHLEWO
str.
14
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.1.2 Powiązania regionalne
I.1.2.1 Powiązania komunikacyjne
Przez obszar gminy Przechlewo nie przebiegają szlaki
komunikacyjne (drogi i linie kolejowe) o znaczeniu
ponadregionalnym i regionalnym. Natomiast przez obszary
sąsiednich gmin przebiegają m.in. droga krajowa nr 25 (Gmina
Rzeczenica i Człuchów), droga wojewódzka nr 212 (Gmina
Konarzyny i Lipnica) oraz linia kolejowa nr 203 (Gmina Człuchów),
do których połączenia z gminą Przechlewo odbywają się za
pośrednictwem dróg lokalnych.
I.1.2.2 Powiązania sieci osadniczej regionalnej
Gmina Przechlewo zlokalizowana jest w północno-wschodniej
części Powiatu Człuchowskiego, w południowo-zachodniej części
Województwa Pomorskiego.
Gminę Przechlewo zamieszkuje ok. 6 315 mieszkańców, najbliższy
ośrodek miejski to Człuchów o liczbie mieszkańców ok. 16 324
zlokalizowany ok. 18 km od Przechlewa. Natomiast najbliższy
ośrodek wiejski to Rzeczenica zlokalizowany ok. 12 km na
południowy zachód od Przechlewa oraz Konarzyny znajdujący się
ok.10 km na północy wschód.
Tereny gminy Przechlewo z siecią osadniczą najbliżej
zlokalizowaną, łączą n/w szlaki komunikacyjne:
• Siedziba powiatu i najbliższy ośrodek miejski: Człuchów- droga
powiatowa Nr 2505G i dalej drogą krajową nr 22,
• Najbliższe gminy sąsiadujące: Rzeczenica oraz Konarzyny – droga
powiatowa nr 2512G,
• Siedziba władz Województwa Pomorskiego w Gdańsku – droga
powiatowa nr 2512G, droga krajowa nr 25 i dalej droga krajowa nr
22, nr 91 lub Autostrada A1,
• Oddziały terenowe władz województwa, delegatury w Słupsku –
droga powiatowa 2512G, i dalej droga krajowa nr 25, 20 i 21.
I.1.2.3 Powiązania przyrodnicze
• Dominującą formą przyrodniczą na terenie gminy Przechlewo jest
zwarty jednolity kompleks leśny Borów Tucholskich, szczególnie
skoncentrowany w zachodniej i północnej części gminy. Północny
obszar kompleksu leśnego przecina południkowo dolina rzeki Brdy
i Lipczynki. Południową część gminy stanowi połączenie
mniejszych kompleksów leśnych z systemem przepływowych
jezior i rzek. Centralna i wschodnia część gminy, stanowi najmniej
zalesiony obszar, na którym ukształtowała się sieć osadnicza
gminy. Obszar ten charakteryzuje się licznie występującymi
jeziorkami oraz równoleżnikowo przepływającą rzeką Brdą i
Lipczynka.
Bory Tucholskie tworzą największy kompleks leśny borów
sosnowych w Polsce, porastających sandry w dorzeczu Brdy i Wdy
oraz Równiny Charzykowskiej. Na obszarze Województwa
Pomorskiego kompleks leśny obejmuje niektóre miejscowości
położone m.in. w gminie Brusy, Chojnice, Czarna Woda, Czersk,
Kościerzyna, Lipusz, Skarszewy, Starogard Gdański oraz niektóre
miejscowości w Województwie Kujawsko-Pomorskim m.in.:
str.
15
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Cekcyn, Kęsowo, Koronowo, Lęgbąd, Osie, Raciąż, Śliwice, Tleń,
Tuchola.
• Kolejną istotną formą przyrodniczą gminy jest sieć rzeczna, którą
tworzą rzeki: 50 – kilometrowy odcinek górnego biegu Brdy
(źródło: jez. Smołowe w rejonie miejscowości Miastko, ujście do
Wisły w Bydgoszczy) z dopływami: Ruda, inaczej zwana Kuźnia
(źródło: torfowisko wysokie w rejonie miejscowości Koczała- gm.
Koczała), Czerwona Struga, inaczej zwana Czerwonka (wypływa z
Brdy i wpływa do jez. Charzykowskiego – gm. Chojnice), Modra
(źródło z jeziora Bobry) oraz Lipczynka (początek biegu: z jeziora
Olszewki).
Większe miejscowości położone nad Brdą to m.in. Konarzyny,
Przechlewo, Sąpolno, Swornegacie, Męcikał, Rytel, Tuchola,
Koronowo, Tryszczyn, Bydgoszcz.
• W Gminie Przechlewo występuje dość gęsta sieć jezior, ponad 30 z
nich to jeziora średniej wielkości i duże. Większość zbiorników
wodnych posiada wydłużony kształt jezior rynnowych,
stosunkowo głębokich, o trudno dostępnych stromych brzegach.
Największym z jezior jest Szczytno Wielkie, przez które
przepływa rzeka Brda. Największe jeziora zlokalizowane są w
północnej i południowo-zachodniej części gminy. Pozostałe,
głównie w części centralnej, wschodniej i południowej (Pojezierze
Krajeńskie).
Jeziora: Krasne, Płosno i Liny to rzadko występujące w Polsce
lobeliowe zbiorniki wodne.
Jeziora na terenie Gminy Przechlewo wchodzą w skład sieci
wodnej Pojezierza Krajeńskiego obejmującego m.in. okolice
miejscowości położonych w Województwie Pomorskim tj.
Chojnice, Człuchów, Czarne i Debrzno jak również kilka
miejscowości w Województwie Kujawsko-Pomorskim tj. Sąpólno
Krajeńskie czy Kamień Krajeński.
I.1.2.4 Powiązania krajowe
Na terenie gminy Przechlewo, w miejscowości Wandzin (obręb
Pawłówko) znajduje się największy w Polsce ośrodek dla ludzi
uzależnionych od narkotyków, zakażonych wirusem HIV i chorych
na AIDS , prowadzony przez Stowarzyszenie ,,Solidarni Plus”. Od
15 lat w ośrodku, ludzie wykluczeni ze społeczeństwa, leczą się tu,
pracują, zdobywają zawód. Uczą się szacunku do siebie i życia na
zewnątrz.
Stowarzyszenie powstało w 1989 r., by pomóc osobom zakażonym
HIV i chorym na AIDS. Było odpowiedzią na problemy publicznej
służby zdrowia, w której praktycznie nie było dla nich miejsca –
obawiali się ich leczyć lekarze, dentyści, pielęgniarki. W 1992 r.
stowarzyszenie przejęło zrujnowany XIX-wieczny pałacyk
myśliwski w dawnym majątku, później PGR-rze w Wandzinie.
Teren nazwano Ośrodkiem Readaptacji EKO ,,Szkoła Życia”.
Zrujnowane
budynki
odrestaurowano,
teren
wokół
zagospodarowano - powstał sad, ogród z jeziorkiem
polodowcowym itp. W ośrodku rozpoczęto hodowlę zwierząt i
uprawę warzyw. W 1996 r. stowarzyszenie zarejestrowało
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej, który posiada m.in.
str.
16
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
oddział 6- i 12-miesięcznego leczenia uzależnień dla osób od 16 do
30 roku życia, oddział opiekuńczo-leczniczy i hospitalizacyjny dla
zakażonych.
I.1.3 Powiązania lokalne
I.1.3.1 Powiązania lokalne z powiatem Człuchowskim
1) Powiązania komunikacyjne Gminy Przechlewo z odległym o
około 18 km Człuchowa, odbywa się za pośrednictwem drogi
powiatowej Nr 2505G i dalej drogą krajową nr 22.
Miasto Człuchów jest siedzibą powiatu, pod który
administracyjnie podlega Gmina Przechlewo.
2) Na terenie miasta Człuchów zlokalizowano obiekty władzy
publicznej, samorządowej i państwowej świadczące usługi dla
mieszkańców gminy. Są to organa władzy państwowej i
samorządowej wyższego szczebla:
• Zarząd Powiatu Człuchowskiego
• Starostwo Powiatowe
• Powiatowy Zarząd Dróg w Człuchowie
• Wojskowa Komenda Uzupełnień
• Powiatowa Komenda Straży Pożarnej
• Urząd Skarbowy
• Muzeum Regionalne
• Kuratorium Oświaty w Gdańsku, Zespól Wizytatorów w
Człuchowie
• Powiatowy Urząd Pracy
• Związek Nauczycielstwa Polskiego
• Prokuratura Rejonowa
• Sąd Rejonowy
• Komornik Sądowy
• Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
• Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa
• Powiatowy Inspektorat Sanitarno- Epidemiologiczny
• Zakład Energetyczny Słupsk S.A.
• Wojewódzki Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Gdańsku,
Rejonowy Zespół Doradczy w Strzelinie, Powiatowy Zespół
Doradztwa Rolniczego w Człuchowie
• Komenda Powiatowa Policji w Człuchowie
• Powiatowy Inspektorat Weterynarii
• Biura Poselskie
• ZUS
• Nadleśnictwo Człuchów
• Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad, Oddział w
Człuchowie
• Wojewódzki Inspektorat Inspekcji Ochrony Roślin i
Nasiennictwa, Odział Człuchów
• Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie
oraz inne nie wymienione instytucje celowe, rządowe i
samorządowe szczebla powiatowego.
str.
17
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Instytucje miejskie świadczące usługi dla gminy.
Na terenie Człuchowa zlokalizowane są instytucje powiatowe i
miejskie lub powołane przez miasto (podległe), które świadczą
usługi, lub mogą świadczyć usługi również dla ludności miasta
i gminy Przechlewo:
a) Instytucje Kultury
- Miejski Dom Kultury
- Miejska Biblioteka Publiczna w Człuchowie
b) Jednostki Budżetowe
- Internat Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego
- Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy
- Centrum Kształcenia Ustawicznego
- Przedszkola: Przedszkole Jacek i Agatka
- Gimnazja: NR 1 im. Kazimierza Jagiellończyka
- Szkoły Podstawowe i ponadgimnazjalne:
NR 1 im. Przyjaciół Ziemi
Zespół
Szkół
Ponadgminazjalnych
im.
Stefana
Czarnieckiego
Zespół Szkół Agrobiznesu
Zespół Szkół Technicznych
Zespół Szkół Społecznych STO
Liceum Profilowane Nr III
4) Placówki Służby Zdrowia NZOZ
• Samodzielny Publiczny Powiatowy Szpital
i inne prywatne i publiczne:
• Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej „ARS Medica”
5) Inne obiekty niepubliczne z terenu Człuchowa
- Przedszkole Niepubliczne Bajka
- Niepubliczne Przedszkole „Motylek” z Oddziałem
Integracyjnym
- Banki
- Placówki Pocztowe
- Lecznice dla Zwierząt
- Firmy Ubezpieczeniowe
- Ośrodki Szkolenia Kierowców
- handel
- gastronomia
- rozrywka
6) Inne obiekty:
- Centrum Informacji Turystycznej
- Cech Rzemiosł Różnych
- Samopomoc Chłopska
- Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej
- Ośrodek Kształcenia Zawodowego
- Społeczne Ognisko Muzyczne
3)
`
str.
18
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.1.3.2 Powiązania z innymi ośrodkami na szczeblu lokalnym
1) Słupsk
- siedziba oddziałów terenowych i delegatur organów władzy
rządowej Województwa Pomorskiego
- inne usługi i funkcje świadczone dla społeczeństwa szczebla
wojewódzkiego i regionalnego
2) Gdańsk
- siedziba organów władzy rządowej Województwa Pomorskiego
- siedziba organów władzy regionalnej Marszałek Województwa
Pomorskiego
- inne usługi i funkcje świadczone dla społeczeństwa szczebla
wojewódzkiego i regionalnego
I.1.3.3 Powiązania pozarządowe – Stowarzyszenia i Związki
Członkowskie
- Stowarzyszenie „Miejskie Forum Samorządowe” w Człuchowie
- Zrzeszenie Osób Bezrobotnych w Przechlewie
- Stowarzyszenie „Sabat Człuchowski Szefowych”
- Stowarzyszenie Zadań Kreujących Oświatę Ładem Aktywnym
„Szkoła” w Człuchowie
- Stowarzyszenie Kulturalne p.n. Dziecięcy Zespół WokalnoTaneczny „FORTE” w Człuchowie
- Stowarzyszenie Obrony Praw Bezrobotnych w Koczale
- Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju Powiatu Człuchowskiego
- Samodzielne Koło Terenowe Społecznego Towarzystwa
Oświatowego nr 131
- Stowarzyszenie Samorządowe Centrum Gospodarcze w
Człuchowie
- Człuchowskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży
„SZANSA”
- Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Społecznych Ziemi
Człuchowskiej „INICJATYWA”
- Stowarzyszenie Edukacyjne ,,WIEDZA”
- Człuchowskie Wodne Ochotnicze Pogotowie Ratunkowe
- Stowarzyszenie Miłośników Kawalerii Polskiej „HUBAL”
- Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych ,,DWA SERCA”
- Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Dorosłych, Dzieci, Ich
Rodziców i Opiekunów ,,RAZEM” w Przechlewie
- Stowarzyszenie Rodzin Ofiar Wypadków Drogowych
,,POMOCNA DŁOŃ” w Człuchowie
- Stowarzyszenie Kobiet Po Masektomii ,,Klub Amazonka” w
Człuchowie
- Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Integracji
Środowiskowej ,,SZANSA”
- Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta – Koło Człuchowskie
- Katolickie Stowarzyszenie „Civitas Christiana” Odział Miejski w
Człuchowie
- Człuchowskie Stowarzyszenie Przyjaciół Hospicjum
- Klub Abstynenta „KROKUS”: 77-300 Człuchów
- Yacht Klub w Człuchowie: 77-300 Człuchów
- Gminny Klub Sportowy „Drzewiarz” Rzeczenica
str.
19
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- Człuchowski KLUB SZACHOWY „SIGMA”
- Klub Sportowy „PIAST”
- ,,Stokrotka” Stowarzyszenie Działkowiczów w Przechlewie
- Pomorska Izba Rolna, Biuro Powiatowe w Człuchowie (z siedzibą
w Przechlewie)
- Stowarzyszenie SOLIDARNI „PLUS”: Wandzin
- Uczniowski Klub Sportowy im. Janusza Kusocińskiego w
Przechlewie
- Uczniowski Klub Sportowy im. Ireny Szewińskiej w Sąpolnie
- Ludowy Klub Sportowy ,,Prime Food Brda Przechlewo”
- Stowarzyszenie Wędkarskie ESOX
- Stowarzyszenie Klub Sportowy ,,Victora” Szczytno
- Stowarzyszenie LZS ,,Gwiazda” Płaszczyca
- Zakładowy Klub Sportowy ,,Contra”
- Przechlewskie Stowarzyszenie Inicjatyw Gospodarczych
- Towarzystwo Wędkarskie ,,Płask” w Płaszczycy
- Oddział Rejonowy Polskiego Związku Emerytów, Rencistów i
Inwalidów w Przechlewie
- Stowarzyszenie ,,Pełnosprawnik”
- Klub honorowych Dawców Krwi przy Zarządzie Gminnego
Polskiego Czerwonego Krzyża w Przechlewie
- Polski Związek Pszczelarzy Koło w Przechlewie
- Polski Związek Wędkarski Koło w Przechlewie
- Klub AA Feniks
- Stowarzyszenie Rodzin Katolickich w Sąpolnie
- Koło Myśliwskie ,,Głuszec” w Przechlewie
- Koło Miłośników Przechlewa
- Koło Miłośniczek Sąpolna
- Koło Miłośników Nowej Wsi
- Związek Ochotniczych Straży Pożarnych Rzeczypospolitej
Polskiej – Zarząd Gminny w Przechlewie
- Polskie Stowarzyszenie Diabetyków – Koło Gminne.
str.
20
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.1.4 Podział administracyjny
Gmina Przechlewo podzielona jest na 12 obrębów geodezyjnych + 21
przysiółków wiejskich.
Praktycznie cała sieć osadnicza gminy zlokalizowana jest na terenie
Pojezierza Krajeńskiego, jedynie obręb Rudniki oraz Przechlewko z
przysiółkami zlokalizowane są na obszarze Równiny Charzykowskiej.
WYKAZ OBRĘBÓW GEODEZYJNYCH
W ujęciu alfabetycznym
1. Dąbrowa Człuchowska
2. Garbek
3. Lisewo + przysiółek: Szczytno, Zawada, Dobrzyń, Dolinka, Kleśnik
4. Łubianka
5. Nowa Wieś + przysiółek: Jarzębnik, Krasne, Miroszewo
6. Pakotulsko + przysiółek: Koprzywnica, Wiśnica, Trzęsacz, Suszka
7. Pawłówko + przysiółek: Wandzin, Nowiny
8. Płaszczyca
9. Przechlewo
10.Przechlewko + przysiółek: Lipczynek, Nowa Brda, Żołna, Szyszka i Leś.
Przechlewko
11. Rudniki
12. Sąpolno + przysiółek: Czosnowo, Zdrójki
I.1.5 Powierzchnia
Obszar gminy zajmuje powierzchnię 24.388ha = 243,88 km²
W tym: grunty rolne
- 8.882ha
= 36,42%
grunty leśne
- 12.813ha
= 52,53%
wody
- 1.304 ha
= 5,35%
użytki ekologiczne
2 ha
= 0,01%
nieużytki
831ha
= 3,41%
tereny zabudowane
110 ha
= 0,45%
tereny komunikacji
438ha
= 1,80%
tereny kopalne
5 ha
= 0,02%
tereny różne
3ha
= 0,01%
Ogółem
: 24.338ha
= 100%
Powierzchnia obszaru gminy Przechlewo w rozbiciu na obręby
przedstawiono w tabeli Nr I.1.1.
Podział administracyjny gminy Przechlewo przedstawiono na
załączniku Nr 4.
str.
21
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tabela Nr I.1.1. Powierzchnia obszaru gminy Przechlewo w rozbiciu na obręby
Lp.
Nazwa Obrębu
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2
Dąbrowa Człuchowska
Garbek
Lisewo
Łubianka
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Rudniki
Sąpolno
RAZEM
Pow. całkowita
Udział % w pow.
obszaru gminy
3
788
346
3.588
429
1.381
3.372
1.823
1.911
2.099
6.610
374
1.647
24.388
4
3,32
1,42
14,72
1,76
5,60
13,84
7,48
7,84
8,61
27,12
1,53
6,76
100%
str.
22
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT PODZIAŁU ADMINISTRACYJNEGO GMINY
PRZECHLEWO
str.
23
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.1.6 Demografia
I.1.6.1 Dane ogólne:
- liczba mieszkańców = 6.315 osób
- kobiety 3.120 osób = 49%
- mężczyźni 3.195 osób = 51%
- gęstość zaludnienia = 26 osób/1 km2
- średni dochód na mieszkańca (stan 2009 r.) = 2 607,89 PLN
Liczba ludności w Gminie Przechlewo wg stanu na dzień 30.06.2010
roku wyniosła 6.315 osób.
Natomiast liczba ludności w 2009 r. wyniosła 6.458, łącznie z
osobami przebywającymi czasowo.
I.1.6.2 Struktura zaludnienia
Gminę Przechlewo zamieszkuje łącznie 6. 315 osób.
Osoby dorosłe stanowią ponad 77 % populacji, na 1 kobietę
przypada 1,02 mężczyzn.
Najwięcej ludzi mieszka we wsiach: Przechlewo (2832), Sąpolno
(715) oraz Nowa Wieś (428). Najmniej osób zamieszkuje w
przysiółku Wiśnica (1).
Liczbę ludności w gminie Przechlewo w latach 1998, 2009 i 2010 r.
podano w tabeli nr I.1.2
Liczbę ludności w gminie Przechlewo w latach 1995-2009 podano w tabeli
nr I.1.3
Liczbę ludności w rozbiciu na obręby, grupy wiekowe oraz płeć wg stanu
w 2009 r. podano w tabeli nr I.1.4
str.
24
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.1.2. Liczba ludności w gminie w latach 1998, 2009 i 2010 Przechlewo
Lp.
1
1.
2.
Nazwa obrębu
2
Dąbrowa
Człuchowska
Garbek
3.
Lisewo
4.
Łubianka
5.
6.
Nowa Wieś
Pakotulsko
Nazwa wsi
1998
2009*
2010
Uwaga
3
4
5
6
∑
298
280
286
∑
98
97
98
∑
645
642
629
7
Spadek liczby
ludności
Stagnacja
Spadek liczby
ludności
Lisewo
Szczytno
Dobrzyń
Kleśnik
Zawada
Dolinka
137
376
32
6
92
2
131
382
25
15
87
2
128
373
25
15
86
2
∑
57
51
52
∑
562
528
524
Nowa Wieś
Jarzębnik
Krasne
Miroszewo
457
36
14
55
429
43
7
49
428
41
6
49
∑
223
217
218
Pakotulsko
Koprzywnica
Trzęsacz
Suszka
Wiśnica
184
0
4
30
5
186
0
4
26
1
186
0
4
27
1
∑
243
264
258
7.
Pawłówko
Pawłówko
Nowiny
Wandzin
226
8
9
255
3
6
249
3
6
8.
Płaszczyca
∑
360
375
374
9.
Przechlewo
∑
2837
2947
2832
∑
226
215
213
Przechlewko
Przechlewko Leś.
Nowa Brda
Lipczynek
Żołna
Szyszka
84
4
27
38
69
4
87
2
27
29
66
4
87
2
27
29
64
4
∑
72
65
66
∑
736
777
765
Sąpolno
Czosnowo
Zdrójki
684
35
17
726
34
17
715
33
17
6348
6458*
6315
10.
Przechlewko
11.
Rudniki
12.
Sąpolno
∑
Spadek liczby
ludności
Spadek liczby
ludności
Spadek liczby
ludności
Wzrost liczby
ludności
Wzrost liczby
ludności
Stagnacja
Spadek liczby
ludności
Spadek liczby
ludności
Wzrost liczny
ludności
Stagnacja
* - łączna liczba osób przebywających na stałe i czasowo
str.
25
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.1.3. Liczba ludności w gminie Przechlewo w latach 1995-2009
Lp.
Rok statystyczny
Liczba ludności
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
2
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
3
6179
6323
6273
6348
6156
6199
6193
6204
6196
6187
6164
6165
6197
6179
6458
str.
26
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.1.4. Liczba ludności w rozbiciu na obręby, grupy wiekowe oraz płeć wg stanu w
2009 r.
Nazwa
obrębów
Lp.
Przysiółków
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
2
Dąbrowa
Człuchowska
Garbek
Lisewo
Szczytno
Dobrzyń
Kleśnik
Zawada
Dolinka
Łubianka
Nowa Wieś
Jarzębnik
Krasne
Miroszewo
Pakotulsko
Koprzywnica
Trzęsacz
Suszka
Wiśnica
Pawłówko
Nowiny
Wandzin
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Przechlewko
Leś.
Nowa Brda
Lipczynek
Żołna
Szyszka
Rudniki
Sąpolno
Czosnowo
Zdrójki
∑
Licz.
lud.
w
przys
iółka
ch
Licz. lud. w
obrębach
3
4
5
6
7
-
280
147
133
41
40
85
80
21
13
131
382
25
15
87
2
51
429
43
7
49
186
0
4
26
1
255
3
6
87
97
47
56
224
14
9
39
1
23
217
20
2
28
87
0
3
13
0
129
2
2
178
1538
39
50
75
158
11
6
48
1
28
212
23
5
21
99
0
1
13
1
126
1
4
197
1409
48
12
12
58
4
5
11
0
3
58
5
0
8
23
0
0
2
0
29
0
1
43
338
11
12
39
61
2
2
14
0
3
59
5
0
7
19
0
1
3
0
40
0
1
45
344
15
27
32
130
8
2
21
1
14
118
13
2
14
53
0
1
9
0
85
0
1
111
907
23
36
35
60
9
2
32
1
20
140
15
4
5
73
0
2
10
1
81
0
3
136
934
33
8
12
36
2
2
7
0
6
41
2
0
2
11
0
0
2
0
15
2
0
24
293
5
2
1
37
0
2
2
0
5
13
3
1
13
7
0
0
0
0
5
1
0
16
131
0
1
1
0
0
1
1
0
0
16
14
34
1
37
361
15
7
11
15
32
3
28
365
19
10
3
4
7
0
10
86
2
2
1
1
9
2
7
78
5
3
8
7
24
1
20
214
8
5
9
14
21
1
18
263
10
7
5
3
3
0
7
61
5
0
1
0
2
0
3
24
4
0
3304
3154
Grupy wiekowe
M
Przedprod.
K
642
51
528
217
264
375
2947
2
27
29
66
4
726
34
17
K
215
65
777
6458
∑
M
Prod.
K
Poprod.
M
8
1596
K
M
9
4001
861
6458
W Gminie Przechlewo obserwuje się ciągłą stagnację, jeśli chodzi
o liczbę ludności, co oznacza że wskaźnik przyrostu naturalnego na
poziomie minimalnym pozwala utrzymać rozwój społecznogospodarczy na dotychczasowym poziomie. Stała liczba ludności
oznacza ciągłe odtwarzanie się społeczeństwa, ale społeczeństwo
takie nie wykazuje tendencji rozwojowych w zakresie wielkości
populacji.
Z podziału na grupy wiekowe wynika, że Gmina Przechlewo
dysponuje znaczącym potencjałem ludzkim, gdyż ponad 60%
populacji społeczeństwa to osoby w wielu produkcyjnym a dzieci
stanowią ok. 25% populacji.
str.
27
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.2.0 Istniejące przeznaczenie i zagospodarowanie terenu, w
tym stan ładu przestrzennego i wymogi jego ochrony
Obszar gminy wynosi 24 388 ha (tj. 243,88 km2), liczba ludności 6 315
mieszkańców. Gęstość zaludnienia wynosi 26 mieszkańca/km2, co sprawia, ze
gmina zalicza się do grupy gmin o najniższym zaludnieniu w Województwie
Pomorskim (najniższa gęstość zaludnienia występuje w gminie Smołdzino 13,2
M/km2 i Rzeczenica 14 M/km2, największa w mieście Tczew 2692 M/km2, a
średnia gęstość zaludnienia w woj. Pomorskim wynosi 120,7 M/km2).
Przechlewo to gmina o przewadze gruntów leśnych i zadrzewionych, które
stanowią 52,53% obszaru gminy. Jest to wyjątkowo duży wskaźnik gruntów
leśnych na terenie woj. Pomorskiego, porównywany z udziałem gruntów
leśnych w powiecie Bytowskim, w którym grunty leśne i zadrzewione stanowią
ok. 53,3% obszaru. Na drugim miejscu plasuje się powiat Słupski o udziale
gruntów leśnych na poziomie 36,7%.
Grunty rolne stanowią 36,42% powierzchni gminy, wody 5,35% i nieużytki
3,41%.
W krajobrazie gminy przeważają grunty leśne skupione w zachodniej i
północnej części gminy oraz duże areały pól uprawnych. Krajobrazy pól i lasów
poprzecinane są dolinami rzecznymi głównych rzek: Brda, Lipczynka, Ruda,
Modra i kanał Nowa Wieś oraz licznymi innymi naturalnymi ciekami
powierzchniowymi.
Otwarte panoramy pól, poprzecinane dolinami rzecznymi, zbiornikami
wodnymi jezior i użytkami ekologicznymi, w otoczeniu dużych skupisk
leśnych, stanowią niezaprzeczalny walor krajobrazu przyrodniczego gminy,
który w połączeniu z historycznie ukształtowanym osadnictwem skupionym we
wsiach i przysiółkach, stanowi z kolei wyjątkową wartość kulturowoprzyrodniczą gminy.
Krajobraz przyrodniczy i kulturowy nie zostały nadmiernie przekształcony
procesami współczesnej chaotycznej urbanizacji. Udział terenów
zurbanizowanych w gminie stanowi 2,28% całej powierzchni.
O wyjątkowych walorach gminy, obok wspomnianych panoram leśno-rolnych,
stanowią liczne jeziora w naturalnym przyrodniczym otoczeniu pól lub lasów, o
brzegach niezabudowanych zabudową rekreacyjną. Nieliczna zabudowa
występuje w sąsiedztwie n/w jezior: Lipczyno Wielkie, Garbek, Liny, Szczytno
Wielkie i Końskie, a większe skupisko zabudowy wokół j. Przechlewskiego.
Stan ładu przestrzennego gminy charakteryzuje się najwyższymi walorami,
szczególnie w zakresie:
- zróżnicowanego krajobrazu przyrodniczego, prawie wcale niezakłóconego
współczesnymi procesami inwestycyjno – osadniczymi niezwiązanymi z
gospodarką rolno-leśną
- zachowania historycznie ukształtowanej struktury zabudowy ruralistycznej:
zwartej i rozproszonej
- występowania całych zespołów ruralistycznej zabudowy z zachowanymi
nieprzekształconymi historycznymi formami i detalem architektonicznym
- występowania niewielkich ilości substandardowych form zabudowy poza
popegeerowskimi zespołami.
Tak więc, stan ładu przestrzennego charakteryzuje się najwyższymi walorami,
szczególnie w zakresie zachowania naturalnego krajobrazu i rzeźby terenu pól,
łąk, lasów oraz jezior (położonych w naturalnym otoczeniu), które nie są
str.
28
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
praktycznie zniekształcone nadmierną ingerencją człowieka, zarówno w
zakresie ich użytkowania (np. uprawy, pasterstwo itp.), eksploatacji górniczej
(nieliczne przykłady eksploatacji kruszywa), czy też osadnictwa realizowanego
w oparciu o wydane decyzje o warunkach zabudowy, niepoprzedzone
projektami urbanistycznymi.
Można stwierdzić, że znaczne oddalenie gminy od aglomeracji miejskich i
położenie w oddaleniu od szlaków komunikacyjnych przelotowych, pomimo
występowania dużej liczby jezior w gminie, uchroniło ją od nadmiernej
ekspansji - niekontrolowanej urbanizacji. Urbanizacji, która w innych gminach
w sposób drastyczny i bardzo szybki doprowadziła do degradacji środowiska
przyrodniczego i kulturowego obszarów wiejskich w bliskim sąsiedztwie
miejskich aglomeracji lub też na obszarach posiadających duże walory dla
intensywnej turystyki stacjonarnej, jaką jest zabudowa letniskowa powstająca w
pobliżu zbiorników wodnych.
Można stwierdzić, że gmina zachowała swój naturalny urok i wszelkie walory
klasycznego krajobrazu wiejskiego, z licznymi otwartymi rozłogami pól i ze
skoncentrowaną zabudową ruralistyczną skupioną w niewielkich historycznych
ośrodkach wiejskich.
Ochrona omówionego wyżej ładu przestrzennego, przyrodniczo-kulturowego
powinna stanowić jeden z głównych celów polityki przestrzennej gminy.
Dla porządku należy dodać, że na terenie gminy występują również relikty
substandardowej zabudowy popegeerowskiej, które powinny zostać poddane
zabiegom rehabilitacji i estetyzacji.
Ponadto zachowały się liczne zespoły lub tylko ruiny zabudowy podworskiej
i parkowej, które generalnie pozostawione bez opieki uległy i nadal ulegają
degradacji albo niekiedy nieprawidłowej z punktu widzenia konserwatorskiego
- restauracji. Jest to kolejny problem z zakresu ładu przestrzennego i jego
kulturowej ochrony.
Istniejące użytkowanie i zagospodarowanie terenów w rozbiciu na obręby
podano w tabeli Nr I.2.1.
str.
29
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tabela Nr I.2.1. Użytkowanie terenów w gminie w rozbiciu na obręby
Lp.
Obręb
Pow.
całk.
obręb
u
[ha]
Użytki rolne [ha]
R
S
Ł
Grunty rolne
Sady
Łąki
Max
Min
Σ
III kl
IV kl
4i5
3
4
5
6
1
2
1
Dąbrowa
788
71
484
2
Garbek
346
-
3
Lisewo
3.588
4
Łubianka
5
III
IV
Σ
III
Σ
IV
7i8
10 i 11
7
8
9
10
555
-
-
-
-
31
31
217
217
-
2
2
-
21
21
-
1.323
1.323
-
1
1
-
35
35
429
-
182
182
-
-
-
-
57
57
Nowa Wieś
1381
-
616
616
-
-
-
-
91
91
6
Pakotulsko
3372
7
414
421
-
-
-
-
43
43
7
Pawłówko
1843
4
744
748
-
-
-
-
26
26
8
Płaszczyca
1911
-
749
749
-
-
-
-
22
22
9
Przechlewo
2099
42
1093
1135
1
10
11
-
176
176
10
Przechlewko 6610
Rudniki
374
-
97
97
-
-
-
-
199
199
-
108
108
-
-
-
-
70
70
1647
28
1051
1079
-
8
8
19
95
114
24388
152
7078
7230
1
21
22
19
866
885
11
12
Sąpolno
Σ
11
12
str.
30
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d. Tabela Nr I.2.1. Użytkowanie terenów w gminie w rozbiciu na obręby
Lp.
Obręb
Pow.
całk.
obręb
u
[ha]
Użytki rolne [ha]
PS
B-R
Wśr
Pastwiska
B-Ł
Stawy
B-PS
III
IV
Σ
Σ Grunty Rolne
W
Ro
wy
Zabu-
III
13 i 14 dowa
Σ
IV
4,7,10, 5,8,11, 19 i 20
13
1
2
3
13
14
15
16
17
18
19
14,16,
17,1
8
20
1
Dąbrowa
788
4
28
32
7
-
1
75
551
626
2
Garbek
346
-
13
13
4
-
1
-
258
258
3
Lisewo
3.588
9
57
66
30
-
3
9
1.449
1.458
4
Łubianka
429
-
18
18
3
-
2
-
262
262
5
6
7
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
1381
3372
1843
13
-
24
35
12
24
48
12
12
11
16
1
31
1
2
20
4
746
504
801
746
524
805
8
Płaszczyca
1911
-
143
143
15
-
3
-
932
932
9
Przechlewo
2099
-
41
41
44
-
3
43
1367
1410
10
Przechlewko
6610
-
71
71
4
-
3
-
374
374
11
Rudniki
374
-
8
8
3
-
2
-
191
191
12
Sąpolno
1647
16
44
60
25
3
7
63
1233
1296
494
536
174
4
31
214
Σ
24388
42
8668
21
8882
str.
31
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
Obręb
Pow.
całk.
obręb
u
[ha]
Grunty leśne [ha]
LS
Lasy
ochron- pozostane
łe
Σ
24 i 25
788
-
72
72
10
82
3
25
28
2
Garbek
346
-
65
65
-
65
-
10
10
3
Lisewo
3.588
646
581
1.227
15
1.242
731
17
748
4
Łubianka
429
86
42
128
1
129
3
-
3
5
6
7
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
1381
3372
1843
182
45
484
2529
914
484
2711
959
1
3
2
485
2714
961
9
2
5
1
-
10
2
5
8
Płaszczyca
1911
454
302
756
5
761
106
1
107
9
Przechlewo
2099
218
162
380
3
383
17
76
93
Przechlewko 6610
Rudniki
11
374
Sąpolno
12
1647
2591
3054
5645
-
5645
198
63
261
15
114
129
1
130
2
-
2
39
164
203
13
216
33
2
35
8483
12759
54
12813
1109
195
1304
10
Σ
24388
4276
27
Σ
27 i 28
WS
Wody
stojąc
e
Dąbrowa
1
26
WP
Wody
płynąc
e
22
2
24
Lz, LzR
Lz-ł,
Lz-Ps
Zadrz
ewienia
i
zakrze
wienia
25
3
1
23
Σ
Wody [ha]
28
29
str.
32
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
Obręb
Pow. Użytki Nieuży
całk. Ekol
-tki
obręb o[ha]
u
giczn
[ha]
e
[ha]
E-Ws,
N
Grunty zabudowane zurbanizowane [ha]
E-WP
K
Kopalne
Zabudowane
E-Ls,
E-Lz
B
E-N,
Ps,
E-R
Ba
Bi
Bp
Bz
Mieszk. Przem. Inne Niezab. Rekr. Zabud.
E-R
32÷36
32
33
34
35
36
37
4
-
-
-
-
4
-
4
-
-
-
-
-
-
-
-
78
7
2
2
1
2
14
-
429
-
16
-
-
-
-
-
-
-
1381
-
91
3
8
1
-
-
12
-
3372
-
96
4
2
-
2
-
8
-
1843
2
36
2
-
2
1
5
10
1
Płaszczyca
1911
-
83
4
-
-
-
-
4
-
9
Przechlewo
2099
-
94
15
6
7
7
5
40
3
10
Przechlewko 6610
Rudniki
374
-
247
6
-
-
-
-
6
-
-
36
1
-
-
-
-
1
1
-
31
2
5
1
1
2
11
-
2
831
48
23
13
12
14
110
5
1
2
1
Dąbrowa
788
-
2
Garbek
346
-
3
Lisewo
3.588
4
Łubianka
5
Nowa Wieś
6
7
Pakotulsko
Pawłówko
8
11
12
Sąpolno
Σ
3
30
Σ
1647
31
19
38
str.
33
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
Obręb
Pow.
całk.
obręb
u
[ha]
Grunty zabudowane zurbanizowane [ha]
Komunikacja
dr
Tk
Drogi Kolej
Ti
Σ
Inna
Komunikacja
39÷41
Udział %
Tr
Grunty
teren Zabud.
y
i
różn
Zurb.
e
Σ
R
III
IV
Σ
1
2
3
39
40
41
42
43
44
45
46
47
1
Dąbrowa
788
15
13
-
28
1
33
9,52
69,92
79,44
2
Garbek
346
9
-
-
9
-
9
-
74,57
74,57
3
Lisewo
3.588
48
-
-
48
-
62
0,25
40,38
40,63
4
Łubianka
429
19
-
-
19
-
19
-
61,07
61,07
5
6
7
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
1381
3372
1843
25
28
22
12
-
-
37
28
22
1
49
36
34
0,60
0,22
54,02
14,95
43,46
54,02
15,55
43,68
8
Płaszczyca
1911
21
3
-
24
-
28
-
48,77
48,77
9
Przechlewo
2099
64
12
-
76
-
119
2,05
65,13
67,18
10
Przechlewko
6610
54
23
-
77
-
83
-
5,66
5,66
11
Rudniki
374
13
-
-
13
-
15
-
51,07
51,07
12
Sąpolno
1647
41
16
-
57
1
69
3,83
74,86
78,69
359
79
0
483
3
556
0,88
35,54
36,42
Σ
str.
34
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
Obręb
Pow.
całk.
obręb
u
Ls +
[ha]
Lz
Udział %
W
E
N
Zurbanizowane
Zabu
d.
Komun. Kopal- Różne
ne
Σ
1
2
3
48
49
50
51
52
53
54
55
56
1
Dąbrowa
788
10,41
3,55
-
2,41
0,51
3,55
-
0,13
4,19
2
Garbek
346
18,79
2,89
-
1,16
-
2,60
-
-
2,60
3
Lisewo
3.588
34,62
20,85
-
2,17
0,39
1,34
-
-
1,73
4
Łubianka
429
30,07
0,70
-
3,37
-
4,43
-
-
4,43
5
6
7
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
1381
3372
1843
35,12
80,49
52,14
0,72
0,06
0,27
0,11
6,59
2,85
1,95
0,87
0,24
0,54
2,68
0,83
1,19
0,05
0,05
3,55
1,07
1,83
8
Płaszczyca
1911
39,82
5,60
-
4,34
0,21
1,26
-
-
1,46
9
Przechlewo
2099
18,25
4,43
-
4,48
1,91
3,62
0,14
-
5,67
10
Przechlewko
6610
85,40
3,95
-
3,74
0,09
1,16
-
-
1,25
11
Rudniki
374
34,76
0,53
-
9,63
0,27
3,48
0,27
-
4,02
12
Sąpolno
1647
13,11
2,13
-
1,88
0,67
3,46
-
0,06
4,19
24388
52,53
5,35
0,01
3,41
0,45
1,80
0,02
0,01
2,28
Σ
str.
35
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.2.2 Zagospodarowanie poszczególnych obrębów
Na terenie gminy wyróżnić można 12 obrębów, zróżnicowanych pod
względem przyrodniczym i kulturowym oraz zróżnicowanych pod względem
zajmowanego obszaru. Pod względem wielkości obszarów, obręby można
podzielić na duże, średnie i małe. Do obrębów o największej powierzchni
zalicza się: Przechlewko, Pakotulsko, Lisewo i Przechlewo. Do średnich:
Pawłówko, Płaszczyca, Sąpolno, Dąbrowa Człuchowska, Garbek i Nowa
Wieś. Do najmniejszych obrębów zalicza się natomiast Rudniki i Łubiankę.
I.2.2.1 Obręb Dąbrowa Człuchowska
Obręb Dąbrowa Człuchowska zajmuje powierzchnię 788 ha, z czego
użytki rolne stanowią 626 ha (tj. 79,44%), lasy ok. 72 ha (tj. 10,41%),
wody 28 ha (tj. 3,55%), tereny zabudowane i zurbanizowane 33 ha (tj.
4,19%), w tym komunikacyjne 28 ha (tj. 3,55%) i zabudowane 4 ha (tj.
0,51%).
Powierzchnia Dąbrowy Człuchowskiej stanowi 3,32 % obszaru gminy i
wiś ta jest zaliczana do jednego z sześciu średniej wielkości obrębów.
Obręb położony jest w środkowo-wschodniej części gminy. Otoczony
terenami gminy, graniczy z obrębami: Łubianka, Nowa Wieś, Sąpolno i
Przechlewo.
Pod względem geomorfologicznym obręb w całości położony jest w na
wysoczyźnie morenowej Pojezierza Krajeńskiego, przeciętej
południkową rynną rzeki Lipczynka, która obszar obrębu w
południowej części przecina doliną stanowiącą część korytarza
ekologicznego o znaczeniu subregionalnym i lokalnym. Sieć
hydrologiczną, obok rzeki Lipczynki, na terenie obrębu tworzy jezioro
Liny zlokalizowane w północnej części obrębu oraz niewielki obszar
bezodpływowy utworzony z luźnej siatki rowów melioracyjnych,
zlokalizowany na północ od zwartej zabudowy wiejskiej. Obszar
obrębu rozciągający się na północ od doliny rzeki Lipczynki,
charakteryzuje się licznie występującymi, niewielkimi nieużytkami o
charakterze podmokłym. Na południe od korytarza ekologicznego
znajduje się największa w obrębie koncentracja gleb o najwyższej
klasie bonitacyjnej I-III. Południowy kraniec obrębu, za drogą
powiatową nr 2512G, zlokalizowany jest w Obszarze Chronionego
Krajobrazu ,,Okolice Jezior Krępsko i Szczytno”.
Obręb Dąbrowa Człuchowska przecinają drogi o znaczeniu lokalnym:
w południowej części jest to droga powiatowa Nr 2512G (relacji
Rzeczenica-Przechlewo-Konarzyny DW 212), od której w kierunku
północnym do centrum wsi odchodzi droga powiatowa Nr 2513G.
Pozostałe arterie komunikacyjne to sieć dróg gminnych publicznych
(Nr 222019G, Nr 222005G, Nr 222007G) oraz sieć dróg gminnych
niepublicznych. Obręb Dąbrowa Człuchowska graniczy z terenami
kolejowymi linii relacji Słosinko – Człuchów: północno-wschodnia
część przylega do nieczynnego odcinka tej linii, natomiast jego
południowy kraniec graniczy z czynnym odcinkiem tej linii kolejowej,
która kończy swój bieg w miejscowości Przechlewo.
Osadnictwo wsi Dąbrowa Człuchowska ukształtowało się w formie
zwartej zabudowy ulicowej wsi folwarcznej zlokalizowanej na koronie
skarpy doliny rzeki Lipczynka w bezpośrednim sąsiedztwie dużego
założenia dworskiego, później użytkowanego przez PGR, a obecnie
wykupionego przez osobę fizyczną i nieużytkowanego na cele rolniczoDIOGENES STUDIO sp. z o.o.
str.
36
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
gospodarcze. Z obiektów zespołu dworskiego zachował się pałac w
dobrym stanie technicznym – prowadzone są roboty konserwatorskie.
Zachował się park, częściowo uporządkowany i pielęgnowany. Niestety
wspaniała zabytkowa zabudowa gospodarcza z zachowanymi reliktami
detalu (kuźnia, obora, stajnia, browar) nie jest objęta żadnymi
zabezpieczeniami przed degradacją i ulega stopniowemu zniszczeniu na
skutek czynników atmosferycznych. Na południowy-wschód od
dziedzińca, w otoczeniu zadrzewiania powiązanego z parkiem
dworskim znajduje się dawny nieczynny cmentarz rodowy właścicieli
dóbr szlacheckich. We wsi jest jeszcze drugi cmentarz – czynny,
katolicki, parafialny, zlokalizowany na północ od zwartej zabudowy
wiejskiej, przy drodze polnej.
Zabudowania wiejskie ciągną się w formie zabudowy ulicowej dwóch
prostopadłych do siebie ulic, zbiegających się w miejscu tworzącym
niewielki centralny placyk, położony przy skrzyżowaniu z pozostałymi
dwoma drogami: jedną prowadzącą do dworu i drugą zabytkową aleją
dojazdową do wsi, przecinającą dolinę rzeki Lipczynki i łączącą się z
szosą drogi powiatowej Nr 2512G. Zabudowania wiejskie zachowały
historyczny układ zagrody z zabudową wznoszoną wokół prostokątnego
podwórza.
Niestety we wsi występuje kilka obiektów przebudowanych na modłę
współczesną tj. w formie pseudodworków. Występuje również kilka
obiektów z lat 70-tych w formie blokowisk popegeerowskich lub
jednorodzinnych ,,klocków”.
Przy przestrzeganiu odpowiednich rygorów przestrzennych w
przyszłym działaniu inwestycyjnym, wieś może aspirować do
zaliczenia jej do wsi o najwyższych walorach kulturowych. Do
elementów podnoszących te walory zaliczyć należy malownicze
położenie na skarpie oraz liczne drogi polne gęsto obsadzone alejami
przydrożnymi.
Poza zwartą zabudową wsi na terenie obrębu zlokalizowanych jest kilka
rozproszonych zagród na zachodnim brzegu jeziora Liny.
Na terenie obrębu zlokalizowane są obiekty znajdując się w gminnej
ewidencji zabytków. Są to:
- szkoła murowana wybudowana w l. 20 XXw.
- budynek mieszkalny szachulcowy nr 20, powstały na przełomie
XVIII/XIX w.
- pałac murowano-ceglany wybudowany w latach 1914-1917 r.
- park powstały w XIXw.
- zespół folwarczny, powstały w okresie końca XIX w. do lat 30-tych
XX w.
- magazyn zbożowy murowano-ceglany wybudowany w 1922 r.
- czynny cmentarz parafialny z początku XX w.
- nieczynny cmentarz rodowy z początku XX w.
Na terenie obrębu nie występują obiekty nieruchome wpisane do
rejestru Pomorskiego Konserwatora Zabytków.
W miejscowości Dąbrowa funkcjonuje świetlica wiejska, która
znajduje się w budynku, gdzie kiedyś funkcjonowała Ochotnicza Straż
Pożarna. Budynek przechodził modernizację. W jej wyposażeniu
znajduje się stół do tenisa stołowego, komputery z łączem
str.
37
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
internetowym, gry planszowe, sprzęt TV, gra stołowa - piłkarzyki.
Świetlica posiada zaplecze kuchenne.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Dąbrowa uczęszczają do Szkoły
Podstawowej im. Janusza Korczaka w Przechlewie oraz do tamtejszego
gimnazjum. Natomiast najmłodsi mieszkańcy obrębu mogą uczęszczać
do Publicznego Przedszkola również zlokalizowanego w Przechlewie.
Powierzchnia terenów zabudowanych wynosi ok. 7 ha (zagrodowa) + 4
ha (mieszkaniowa) = 11 ha. Komunikacja stanowi 15 ha (drogi) +13 ha
(dawna kolej) = 28 ha.
Liczba ludności w 1998 r. wynosiła 298 mieszkańców, w 2009 r. 280 M
a w 2010 r. 286 mieszkańców. A wiec na terenie wsi obserwuje się
powolny spadek liczny ludności. Prawdopodobnie przyczyną
wyludnienia się wsi jest zaprzestanie działalności rolniczo-produkcyjnej
PGR-u, wcześniej założenia dworskiego, który sprywatyzowano,
podobnie jak większość tego typu obiektów, w oderwaniu od zaplecza
areału rolnego. Otóż sprzedaż zabudowań dworskich i areału rolnego
przynależnego do dworu, różnym właścicielom, spowodowała że
właścicieli zabudowań nie stać lub nie są oni zainteresowani
przeprowadzeniem prac konserwatorskich w celu użytkowania
zabytkowych pałaców łącznie z zabytkową zabudową gospodarczą.
Biorąc pod uwagę stagnację w zakresie rozwoju wsi Dąbrowa w
studium przewiduje się pod nową zabudowę o dominującej funkcji
mieszkaniowej teren o powierzchni 3,5ha oraz mieszkanioworekreacyjną o powierzchni 8ha. Ponadto przewiduje się lokalizację
Gminnego Ośrodka Przedsiębiorczości na terenach o powierzchni ok.
18ha na granicy z obrębem Przechlewo. Wzrost terenów pod zabudowę
spowoduje wzrost liczby mieszkańców o 26 osób oraz wzrost liczby
ludności czasowo przebywających na terenie gminy o 83 osoby.
I.2.2.2 Obręb Garbek
Obręb Garbek obok obrębów Rudniki i Łubianka jest najmniejszym
obrębem w gminie. Powierzchnia obrębu wynosi 346 ha z czego użytki
rolne stanowią 258 ha (tj. 74,57%), lasy ok. 65 ha (tj. 18,79%), wody 10
ha (tj. 2,89%), tereny zabudowane i zurbanizowane 9 ha (tj. 2,60%), w
tym komunikacyjne 9 ha (tj. 2,60%). Obręb położony jest przy
wschodniej granicy gminy. Garbek graniczy od zachodu z obrębem
Nowej Wsi, od południa z obrębem Sąpolno Człuchowskie, od wschodu
z gminą Konarzyny.
Pod względem fizyczno - geograficznym obręb położony jest na
granicy dwóch mezoregionów Równiny Charzykowskiej i Pojezierza
Krajeńskiego. Sieć hydrologiczną na terenie obrębu tworzy jezioro
Garbek oraz kanał Nowa Wieś będący dopływem rzeki Lipczynki,
biorący swój początek z jeziora Garbek. Na terenie obrębu nie
występują gleby o najwyższej klasie bonitacyjnej I-III.
Przez obręb Garbek przebiega droga powiatowa nr 2511G łącząca
Garbek ze wsią Sąpolno poprzez drogę powiatową 2510G. We wsi
Garbek droga powiatowa kończy się przechodząc w drogę gminną o Nr
222004G łączącą wieś Garbek z Nową Wsią. W zasadzie zabudowa
zagrodowa zlokalizowana jest wzdłuż tych dwóch dróg. Pozostałe drogi
są drogami gruntowymi gminnymi.
Zwartą zabudowę Garbka tworzą zagrody indywidualnych gospodarstw
rolnych, przepięknie położone wokół Jeziora Garbek. Położenie wsi
str.
38
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
wokół jeziora otoczonego pofalowanym pojeziernym krajobrazem
stanowi o unikalnej wartości kulturowo – przyrodniczej tego miejsca i
powoduje, że wieś Garbek zaliczyć należy do miejscowości o
najwyższych walorach przyrodniczych, które należy objąć ochroną (tj.
układ ruralistyczny, historyczne formy zabudowy łącznie z
historycznym układem dróg i starodrzewem).
Na terenie obrębu nie występują obiekty objęte ochroną
konserwatorską, tzn. obiekty wpisane do rejestru zabytków oraz obiekty
występujące w ewidencji zabytków. Natomiast sama wieś, jak
wspomniano powyżej, posiada układ ruralistyczny stanowiący unikalną,
niepowtarzalną jakość kulturową, którą w studium przeznacza się do
zachowania i ochrony.
We wsi Garbek działa świetlica wiejska.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Garbek uczęszczają do Szkoły
Podstawowej w Sąpolnie oraz do Gimnazjum Publicznego w
Przechlewie. Natomiast młodsi mieszkańcy obrębu mogą uczęszczać
do Publicznego Przedszkola zlokalizowanego w Przechlewie.
Powierzchnia terenów zabudowanych wynosi łącznie 4ha ( jest to tylko
zabudowa zagrodowa), komunikacja stanowi 9 ha (drogi, kolej nie
występuje).
Liczba ludności w 1998 r. wynosiła 98 mieszkańców , w 2009 r. 97 , a
w 2010 r. ponownie 98 mieszkańców. A więc na terenie wsi obserwuje
się stagnację liczby ludności.
Ponieważ, na terenie obrębu Garbek nie obserwuje się rozwoju nowej
zabudowy, a jedyną formą zabudowy są indywidualne gospodarstwa
rolne, więc teren ten w Studium zaliczony będzie do strefy
umiarkowanego rozwoju z dopuszczeniem uzupełnienie nowej
zabudowy zagrodowej lub mieszkaniowej w sąsiedztwie istniejących
zagród. Dopuszcza się również przekształcenie starych zabudowań na
funkcję zabudowy letniskowej lub agroturystycznej.
Łącznie w studium przeznacza się pod zabudowę obszar o powierzchni
4 ha. Spowoduje to wzrost liczby ludności o ok 42 mieszkańców do
łącznej liczby mieszkańców wynoszącej 98+42 = 140.
I.2.2.3 Obręb Lisewo
Obręb Lisewo zajmuje powierzchnię 3 588 ha, z czego użytki rolne
stanowią 1 458 ha (tj. 40,63%), lasy ok. 1 227 ha (tj. 34,62%), wody
748 ha (tj. 20,85%), tereny zabudowane i zurbanizowane 62 ha (tj.
1,73%), w tym komunikacyjne 48 ha (tj. 1,34%) i zabudowane 14 ha
(tj. 0,39%).
Lisewo to drugi pod względem wielkości powierzchni (po Przechlewie)
oraz trzeci pod względem liczby ludności (po Przechlewie i Sąpolnie)
obręb w gminie, zaliczony ze względu na dogodne uwarunkowania, do
obszarów o dużym potencjale dynamicznego rozwoju gospodarczego,
jednakże z zachowaniem wszelkich rygorów przyrodniczych, gdyż
około połowa obszaru Lisewa położona jest w Obszarze Chronionego
Krajobrazu Jezior Krępsko i Szczytno.
Obręb położony jest w południowej części Gminy. Graniczy z
obrębami: Pakotulsko, Przechlewo, Płaszczyca, Pawłówko.
Pod względem fizyczno-geograficznym obręb położony jest na
Pojezierzu Krajeńskim.
str.
39
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Sieć hydrologiczną, obok rzeki Brdy, na terenie obrębu tworzy Jezioro
Szczytno zlokalizowane wzdłuż zachodniej granicy obrębu, Jezioro
Końskie zlokalizowane wzdłuż północnej granicy obrębu oraz mniejsze
jeziora Pijawka , Pawłówko, Poddębie a także lokalnie występują siatki
rowów melioracyjnych. Obszar obrębu charakteryzuje się licznie
występującymi terenami leśnymi. Na terenie obrębu nie występują
gleby o najwyższej klasie bonitacyjnej I-III.
Obręb Lisewo przecinają drogi o znaczeniu lokalnym. W centralnej
części jest to droga powiatowa Nr 2515G, od której w kierunku
północnym odchodzi droga powiatowa Nr 2514G (relacji 2512G Zawada - Szczytno), a od niej z kolei w kierunku wschodnim odchodzi
droga powiatowa Nr 2512G (relacji Rzeczenica - Przechlewo Konarzyny - DW nr 212).We wschodniej części obrębu znajduje się
droga powiatowa Nr 2505G (relacji Koczała- Bielsko - PrzechlewoLisewo - Pawłówko - Kołdowo), od której w kierunku wschodnim
odchodzi droga powiatowa Nr 2516G (relacji Lisewo – Płaszczyca Sąpolno)). Pozostałe arterie komunikacyjne to sieć dróg gminnych
publicznych (Nr 222012G, Nr 222011G).
Na terenie obrębu znajduje się kilka osad i przysiółków: Wieś Lisewo
oraz przysiółki Zawada, Szczytno, Dobrzyń oraz osady Dolinka i
Rybakówka.
Wieś Lisewo położona w centrum obrębu, ukształtowana została
zabudową ruralistyczną ulicową w sąsiedztwie dawnego założenia
dworskiego później pegeerowskiego Lisewo użytkowanego obecnie
przez spółkę POLDANOR S.A. Zachowało się tu kilka zabytkowych
zabudowań gospodarczych, które przetrwały niestety albo, w złym
stanie, albo zostały wyremontowane wbrew sztuce konserwatorskiej,
albo część zabudowań nie przetrwała w ogóle. Generalnie cały majdan
wprawdzie został uporządkowany, ale w sposób jak każda baza
produkcyjna bez świadomości o historycznej wartości tego miejsca.
Zabudowa zagród bardzo często zachowała historyczna formę , kształt
bryły, detal. Ponieważ w tej wsi zaobserwować można pewne
ożywienie gospodarcze, gdyż ludzie posiadają pracę we wspomnianym
wyżej POLDANOR SA, podejmują prace remontowe, nie zawsze z
poszanowaniem
zabytkowej
wartości
obiektów.
Należałoby
uświadomić mieszkańcom jaką wartością jest oryginalna historyczna
architektura (zresztą jest to problem całej Polskiej Wsi).
Przysiółek Szczytno, to średniowieczna siedziba kasztelanii, później
folwark i PGR Szczytno. Niestety zabudowa dworsko - folwarczna nie
zachowała się , poza kilkoma zaniedbanymi budynkami inwentarskimi i
stacją transformatorową. W obszarze dawnego PGR pozostały liczne
obiekty gospodarcze, obecnie użytkowane przez ROLPEX sp. z o.o.
Obecnie krajobraz Szczytna to typowa brzydka zabudowa
popegeerowska odznaczająca się typowym brakiem troski o estetykę
przestrzeni .
Przysiółek Zawada to dawne podworskie założenie, pięknie położone
nad rzeką Brdą i Jeziorem Szczytno Małe. Zachował się majdan z
budynkami gospodarczymi i park, a w miejscu dworu powstał blok
mieszkalny. Zachowała się również wieś folwarczna, przepięknie
położona na skarpie Jeziora Szczytno Małe. Cały zespół stanowi dużą
str.
40
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
wartość krajobrazowo-przestrzenną, lecz wymagającą dużych nakładów
i świadomych działań konserwatorskich.
Przysiółek Jeziorno – Dobrzyń to dawny majątek odłączony od majątku
w Szczytnie. Do naszych czasów zachował się dwór i relikty
starodrzewu oraz jedna zagroda. Przysiółek położony jest przy
skrzyżowaniu dwóch szlaków komunikacyjnych drogi powiatowej
2515G i gminnej 222012G.
W pobliżu dawnego folwarku powstała ferma trzody chlewnej PGR
Zawada obecnie użytkowana przez POLDANOR SA.
Osada Dolinka - położona na skraju północnej granicy obrębu w dolinie
rzeki Brdy wpadającej do jeziora Szczytno, stanowi zabytkową zagrodę
zgubioną wśród lasów.
Osada Rybakówka – to osada z kolei położona na skraju obrębu, na
przeciwległym krańcu Jeziora Szczytno, składająca się z kilku zagród
leśnych.
Obie osady położone są w obszarze chronionego krajobrazu.
Na terenie obrębu znajduje się jeden obiekt wpisany do rejestru
zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków - jest to park w
Zawadzie znajdujący się w granicach działki nr 266/13 figurujący w
rejestrze pod nr 1592.
Na terenie obrębu zlokalizowane są obiekty znajdując się w ewidencji
zabytków. Są to:
- zespół folwarczny, Szczytno, początek XX w.,
- zespół folwarczny, Zawada, II połowa XIX w.,
- zespół folwarczny, Lisewo, początek XX w.,
- cmentarz w Lisewie,
- cmentarz w Szczytnie.
W obrębie Lisewo funkcjonuje świetlica wiejska. W jej wyposażeniu
znajduje się stół do tenisa stołowego, komputery z łączem
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Lisewo uczęszczają do Szkoły
Podstawowej im. Janusza Korczaka w Przechlewie oraz do Gimnazjum
Publicznego w Przechlewie. Natomiast młodsi mieszkańcy obrębu
mogą uczęszczać do Publicznego Przedszkola zlokalizowanego w
Przechlewie.
Na terenie obrębu dominuje zabudowa zagrodowa o powierzchni 30 ha,
zabudowa mieszkaniowa o powierzchni 7 ha oraz produkcyjna o
powierzchni 2 ha i rekreacyjna o powierzchni 2 ha.
Liczba ludności w 1998 r. wynosiła 645 mieszkańców , w 2009 r. 642 ,
a w 2010 r. 629 mieszkańców. A więc na terenie wsi obserwuje się
spadek liczby ludności.
Na terenie obrębu Lisewo poza obszarem chronionego krajobrazu , jako
dobrze skomunikowane tereny przy drodze powiatowej, wyznacza się w
Studium na funkcję Gminnego Ośrodka Przedsiębiorczości z
możliwością zlokalizowania. np. „inkubatora przedsiębiorczości”. Jest
to teren położony w sąsiedztwie obszarów produkcji rolnej w Szczytnie.
Obszar przeznaczony pod funkcję produkcyjną wynosi 53 ha. Tereny
przeznaczone pod funkcję zabudowy mieszkaniowej o pow. ok. 22ha
spowodują wzrost liczby ludności o 192 mieszkańców do łącznej liczby
mieszkańców wynoszącej 629+192 = 821 .
str.
41
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Kolejną funkcją projektowaną w Lisewie jest funkcja rekreacji
pobytowej. W tym celu wyznacza się turystyczne obszary nad Jeziorem
Szczytno tj. w Kleśniku. Ponieważ jest to obszar chronionego
krajobrazu zabudowę należy realizować z zachowaniem rygorów
przyrodniczo-przestrzennych i ustaleń szczegółowych , a przede
wszystkim w oparciu o sporządzony miejscowy plan zagospodarowania
przestrzennego z określeniem szczegółowych zapisów , kształtowania
zabudowy , w tym układu urbanistycznego i formy architektonicznej
oraz wyznaczenie przestrzeni publicznej dla poszczególnych obszarów
itp. (patrz kierunki).
Obszar wyznaczony w studium dla funkcji mieszkaniowo-rekreacyjnej
wynosi ok. 42ha, co pozwoli zagospodarować i przygotować teren
dodatkowo dla 187 turystów, co da łączną liczbę osób wynoszącą
50+187=237.
W Lisewie wyznacza się również obszary zieleni publicznej: jeden
obszar w zespole zabudowy letniskowej w Kleśniku oraz jeden obszar
zieleni izolacyjnej w Szczytnie oddzielający teren zabudowy
mieszkaniowej od terenu zabudowy produkcyjnej.
I.2.2.4 Obręb Łubianka
Obręb Łubianka zajmuje powierzchnię 429 ha, z czego użytki rolne
stanowią 262 ha (tj. 61,07%), lasy ok. 128 ha (tj. 30,07%), wody 3 ha
(tj. 0,70%), tereny zabudowane i zurbanizowane 19 ha (tj. 4,43%), w
tym komunikacyjne 19 ha (tj. 0,70%).
Obręb Łubianka to jeden z najmniejszych trzech obrębów w gminie.
Łubianka to rozproszona wieś położona na skraju Borów Tucholskich
na terenach podmokłych poprzecinanych strumieniami i małymi
jeziorkami, z rozlokowanymi na tych terenach gospodarstwami
indywidualnymi leśnymi lub zajmującymi się hodowlą bydła. Istniejąca
zabudowa zagrodowa malowniczo położona na Pojezierzu Krajeńskim
posiada wartość kulturową pod względem zabytku zabudowy
ruralistycznej w typie rozproszonych zagród samotniczych, którą należy
objąć ochroną.
Obręb położony jest w centralnej części gminy. Graniczy z obrębami:
Przechlewo, Przechlewko, Nowa Wieś i Dąbrowa Człuchowska.
Pod względem fizyczno-geograficznym obręb położony jest na
Pojezierzu Krajeńskim. Sieć hydrologiczną, obok rzeki Lipczynki, na
terenie obrębu tworzy kanał Nowa Wieś będący dopływem rzeki
Lipczynki oraz niewielkie jeziora. Obszar obrębu charakteryzuje się
licznie występującymi terenami leśnymi. Na terenie obrębu nie
występują gleby o najwyższej klasie bonitacyjnej I-III.
Przez obręb Łubianka prowadzi droga o znaczeniu lokalnym. Jest to
droga powiatowa Nr 2509G (relacji Nowa Karczma – Nowa Wieś –
Przechlewko –Przechlewo) zlokalizowana wzdłuż zachodniej granicy
obrębu. Pozostałe arterie komunikacyjne to sieć dróg gminnych
publicznych. Wzdłuż południowej granicy obrębu jest to droga gminna
publiczna Nr 222007G, która łączy się z drogą powiatową Nr 2509G,
a we wschodniej części obrębu przecina ją droga gminna publiczna Nr
222006G . Obręb Łubianka graniczy z terenami kolejowymi linii relacji
Słosinko – Człuchów. Wschodnia część obrębu przylega do
nieczynnego odcinka tej linii.
Na terenie obrębu nie funkcjonuje świetlica wiejska.
str.
42
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Łubianka uczęszczają do Szkoły
Przechlewie.
Na terenie obrębu występuje jedynie rozproszona zabudowa zagrodowa
o powierzchni 3 ha.
Liczba ludności w 1998 r. wynosiła 57 mieszkańców, w 2009 r. 51, a w
2010 r. 52 mieszkańców. A więc na terenie wsi obserwuje się spadek
liczby ludności.
Na terenie obrębu dopuszcza się zabudowę zagrodową realizowaną na
zasadach opisanych w kierunkach. Przeznacza się na to teren o
powierzchni ok. 4,5ha co spowoduje wzrost liczby ludności o 6
mieszkańców. Ponadto we wschodniej części obrębu przy granicy z
obrębem Dąbrowa Człuchowska, nad Jeziorem Liny przeznacza się
obszar o powierzchni 0,5 ha dla zlokalizowania zabudowy rekreacyjnej
całorocznej, tworzącej jeden kompleks z zabudową projektowaną na
terenie obrębu Dąbrowa Człuchowska. Obszar przeznaczony pod
funkcję zabudowy rekreacyjnej wygeneruje liczbę turystów na
poziomie 5 osób.
I.2.2.5 Obręb Nowa Wieś
Obręb Nowa Wieś zajmuje powierzchnię 1 381 ha, z czego użytki rolne
tym komunikacyjne 37 ha (tj. 2,68%) i zabudowane 12 ha (tj. 0,87%).
Obręb Nowa Wieś jednym z najmniejszych obrębów w gminie.
Położony jest przy północnej granicy gminy i sąsiaduje z obrębami
Przechlewko, Garbek, Łubianka i Sąpolno.
Pod względem fizyczno – geograficznym obręb położony jest na
granicy dwóch mezoregionów. Cześć południowa położona jest na
Pojezierzu Krajeńskim, natomiast część północna leży na Równinie
Charzykowskiej. Siec hydrologiczną na terenie obrębu tworzy Jezioro
Kiełpińskie oraz kanał Nowa Wieś będący dopływem rzeki Lipczynki.
Na terenie obrębu nie występują gleby o najwyższej klasie bonitacyjnej
I-III.
Obręb Nowa Wieś przecinają drogi o znaczeniu lokalnym. W
południowej części jest to droga powiatowa Nr 2510G (relacji Nowa
Wieś - Sąpolno), która na wysokości miejscowości Nowa Wieś
przechodzi w drogę powiatową Nr 1740G (relacji Miastko – Lipczynek
– Nowa Wieś). W południowej części obrębu od drogi powiatowej Nr
2510G odchodzi droga powiatowa Nr 2511G (relacji DP nr 2510G –
Garbek). Ze wschodu na zachód natomiast prowadzi droga powiatowa
nr 2509G (relacji Nowa Karczma – Nowa Wieś – Przechlewko –
Przechlewo). Pozostałe arterie komunikacyjne to sieć dróg gminnych
publicznych (Nr 222005G, Nr 222004G) oraz sieć dróg gminnych
niepublicznych. Obręb Nowa Wieś graniczy z terenami kolejowymi
linii relacji Słosinko – Człuchów (zachodnia część przylega do
nieczynnego odcinka tej linii).
W granicach obrębu zlokalizowana jest zwarta zabudowa
indywidualnych gospodarstw rolnych w Nowej Wsi oraz założenie
podworskie w Miroszewie i rozproszona zabudowa indywidualnych
str.
43
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
gospodarstw rolnych w przysiółkach Jarzębnik i Krasne. Nowa Wieś to
stosunkowo duża miejscowość, której zabudowa zlokalizowana jest
wzdłuż drogi powiatowej nr 2510G z duża owalnicą położoną na
południowym skraju wsi. Zabudowania reprezentują historyczne formy
zabudowy wiejskiej od form licowanych cegłą poprzez mur pruski po
konstrukcję drewnianą. Większość budynków zachowała oryginalna
formę, materiał i detal. Niewielka ich cześć została przebudowana . W
związku z tym wieś należy zaliczyć do historycznych założeń o
wysokich walorach ruralistycznych, z enklawami zdegradowanymi
poprzez przekształcenia rzeźby terenu przez właścicieli posesji na
zapleczu tychże posesji – zagród i w ich obrębie.
Na terenie Nowej Wsi przy drodze powiatowej nr 2509G zaczynają
lokalizować się zakłady produkcyjne , powstał m.in. tartak. W jego
sąsiedztwie znajduje się boisko sportowe.
Majątek Miroszewo został założony w niewielkiej odległości na
południe od wsi gburskiej. Do obecnych czasów zachowały się dwa
budynki, bardzo malowniczy dwór i stodoła. Niestety oba w złym stanie
technicznym. Zachowało się również kilka czworaków folwarcznych i
relikty starodrzewu.
Przysiółek Jarzębnik i Krasne położone na północ od wsi tworzą
kolonię zagród rozproszonych, niektóre z nich są opuszczone lecz
bardzo malowniczo położone o tradycyjnych formach zabudowy.
Poszczególne osady mają drogi gruntowe często obsadzone alejami
brzozowymi, dębowymi i lipowymi.
zabytków. Są to:
- budynek mieszkalny nr 10, drewniany, 2 połowa XIX w.,
- stodoła nr 10, drewniany, szachulcowy, 2 połowa XIX w.
- budynek mieszkalny nr 11, drewniany, koniec XIX w.,
- budynek mieszkalny nr 16, drewniany, szachulcowy XIX/XX w.,
- budynek mieszkalny nr 17, drewniany, początek XIX w.,
- budynek mieszkalny nr 28, szachulcowy, koniec XIX w. ,
- budynek mieszkalny nr 30, szachulcowy, połowa XIX w.,
- budynek mieszkalny nr 39, szachulcowy, XVIII/XIX w.,
- budynek mieszkalny nr 40, drewniany, XIX/XX w.,
- chlew nr 40, drewniany, XIX/XX w.,
- budynek mieszkalny nr 41, szachulcowy, 2 połowa XIX w.,
- budynek mieszkalny nr 52, szachulcowy, koniec XIX w.,
- budynek mieszkalny nr 53, szachulcowy, połowa XX w.,
- budynek gospodarczy nr 5, druga połowa XIX w.,.
W miejscowości Nowa Wieś funkcjonuje świetlica wiejska. W jej
wyposażeniu znajduje się stół do tenisa stołowego, komputery z łączem
Świetlica posiada zaplecze kuchenne.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Nowa Wieś uczęszczają do
Szkoły Podstawowej w Sąpolnie oraz do Gimnazjum Publicznego w
zabudowa mieszkaniowa o powierzchni 3 ha oraz przemysłowa o
powierzchni 8ha.
str.
44
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Liczba ludności w 1998 r. wynosiła 562 mieszkańców, w 2009 r. 528, a
w 2010 r. 524 mieszkańców. A więc na terenie wsi obserwuje się spadek
liczby ludności.
Na terenie obrębu nie obserwuje się dynamiki rozwoju, w związku z
tym w studium dopuszcza się nową zabudowę we wsi stanowiącą
uzupełnienie istniejącej zabudowy. Na pozostałych terenach
zabudowa na zasadach jak dla całej gminy. Powierzchnia terenów
dla nowej uzupełniającej zabudowy wynosi ok. 12ha, co spowoduje
wzrost liczby ludności o 94 mieszkańców, co da łączną liczbę osób
wynoszącą 524+94=618.
I.2.2.6 Obręb Pakotulsko
Obręb Pakotulsko zajmuje powierzchnię 3 372 ha, z czego użytki rolne
Obręb Pakotulsko położony jest na zachodnim skraju gminy, jest
trzecim co do wielkości obrębem w gminie (po Przechlewku i Lisewie)
i sąsiaduje z obrębami Rudniki, Przechlewo i Lisewo.
Pod względem fizyczno – geograficznym obręb położony jest na
granicy dwóch mezoregionów. Cześć południowo - wschodnia
położona jest na Pojezierzu Krajeńskim, natomiast część północno zachodnia leży na Równinie Charzykowskiej. Siec hydrologiczną na
terenie obrębu stanowi rzeka Ruda będąca dopływem rzeki Brdy. Obręb
charakteryzuje się dużą ilością terenów zalesionych (ok. 80%
powierzchni obrębu). Na terenie obrębu występują gleby o najwyższej
klasie bonitacyjnej I-III, zajmują one obszar ok. 20ha czyli ok. 0,60 %
powierzchni obrębu.
Obręb Pakotulsko przecinają drogi o znaczeniu lokalnym. W
południowej części jest to droga powiatowa Nr 2512G (relacji
Rzeczenica - Przechlewo - Konarzyny - DW nr 212), W północnej
części jest to droga powiatowa Nr 2508G (relacji Sporysz – Suszka Lipczynek).
Zabudowa Pakotulska ulokowała się na polanach leśnych. Wieś
Pakotulsko położona jest nad Jeziorem Szczytno, gdzie powstał
majątek w Pakotulsku , do którego należały zabudowania dzierżawcy w
Koprzywnicy, później samodzielny majątek. Obok zabudowań
zlokalizowanych w/w dwóch miejscowościach, na terenie obrębu
zlokalizowane są ponadto trzy osady leśne w Wiśnicy, Trzęsaczu i
Suszce. O ile zabudowa w założeniach podworskich i popegeerowskich
jest znacznie zdegradowana, to osady posiadają formy o wysokich
walorach architektonicznych do objęcia ochroną.
zabytków. Są to:
- zespół folwarczny , Pakotulsko, lata 20 i 30 XX w.,
- wielofunkcyjny budynek gospodarczo – mieszkalny , Pakotulsko,
1923r.,
- leśniczówka w Suszce,
- leśniczówka w Szyszce,
- budynek mieszkalny nr 3, Suszka ,szachulcowy, początek XIX w.,
- budynek mieszkalny nr 4, Suszka, szachulcowa, XIX/XX w.
- leśniczówka w Trzęsaczu,
str.
45
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- leśniczówka w Wiśnicy,
- cmentarz w Suszcze (dawn. Rudawa).
W miejscowości Pakotulsko funkcjonuje świetlica wiejska. W jej
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Pakotulsko uczęszczają do
Szkoły Podstawowej im. Janusza Korczaka w Przechlewie oraz do
Gimnazjum Publicznego w Przechlewie. Natomiast młodsi mieszkańcy
obrębu mogą uczęszczać do Publicznego Przedszkola zlokalizowanego
w Przechlewie.
zabudowa mieszkaniowa o powierzchni 4 ha oraz przemysłowa o
powierzchni 2 ha.
liczby ludności.
Pakotulsko z racji swoich walorów przyrodniczych i uwarunkowań jest
przeznaczone w studium do ochrony z dominacją funkcji istniejącej
rolniczej. W samej wsi Pakotulsko dopuszcza się nową zabudowę
uzupełniającą w sąsiedztwie istniejącej zwartej zabudowy.
Powierzchnia przeznaczona dla nowej zabudowy wynosi ok 8 ha i
spowoduje to wzrost liczby ludności o 13 mieszkańców. Natomiast na
obrzeżach wsi Koprzywnica dopuszcza się lokalizację zabudowy o
funkcji mieszkaniowo-rekreacyjnej na terenie o powierzchni ok. 4ha
(nad jeziorem Długim) oraz o funkcji przemysłowej na terenie o
powierzchni ok. 40ha w postaci Gminnego Ośrodka Przedsiębiorczości.
I.2.2.7 Obręb Pawłówko
Obręb Pawłówko zajmuje powierzchnię 1 843 ha, z czego użytki rolne
Obręb Pawłówko położony jest na południowym skraju gminy, jest
szóstym co do wielkości obrębem w gminie i sąsiaduje z obrębami
Płaszczyca i Lisewo.
Pod względem fizyczno – geograficznym obręb położony jest na terenie
Pojezierza Krajeńskiego. Sieć hydrologiczną na terenie obrębu
stanowią: kanał Pawłówko, łączący jezioro Pawłówko z jeziorem
Poddębie, oraz drobne jeziorka w formie zbiorników bezodpływowych.
Obręb charakteryzuje się dużą ilością terenów zalesionych (ok. 52%
powierzchni obrębu). Niewielki obszar obejmują gleby o najwyższej
klasie bonitacyjnej I-III, zajmują one obszar ok. 4ha czyli ok. 0,22 %
powierzchni obrębu. Obręb Pawłówko przecinają drogi o znaczeniu
lokalnym. W centralnej części jest to droga powiatowa Nr 2505G
(relacji Koczała- Bielsko - Przechlewo- Lisewo - Pawłówko Kołdowo). We wschodniej części jest to droga powiatowa Nr 2515G
(relacji 2505G – Szczytno – DK nr 25).
Na terenie obrębu zwarta zabudowa ukształtowała się we wsi
Pawłówko jako zespół dworsko-parkowy i malowniczo położona wieś
folwarczna. Ponadto na terenie obrębu, we wschodniej części
zlokalizowana jest osada w Nowinach i mały zespół podworski w
Wandzinie.
str.
46
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Zabudowania dworu w Pawłówku praktycznie nie przetrwały do
naszych czasów, poza reliktami starodrzewu i pamięcią wśród
mieszkańców o tym miejscu. Obecnie teren jest użytkowany przez
POLDANOR S.A., która w popegeerowskich budynkach posiada
główną bazę maszyn do obsługi ok. 1700 ha dzierżawionych na terenie
gminy. Krajobraz bazy jest uporządkowany. Sama wieś w formie
ulicowej zachowała klimat sielski wiejski, wnioskowany do objęcia
ochroną.
Na terenie obrębu zlokalizowany jest 1 obiekt znajdujący się w
ewidencji zabytków. Jest to cmentarz w Pawłówku.
Na terenie obrębu znajduje się jeden obiekt wpisany do rejestru
zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków – jest to zespół
pałacowo-parkowy w Wandzinie wpisany do rejestru pod nr 1563.
Wandzin – to zespół użytkowany przez NZOZ – Ośrodek Readaptacji
EKO „Szkoła Życia”. Teren łącznie ze starodrzewem jest dobrze
utrzymany i położony nad jeziorem. Stanowi dużą wartość estetyczną.
Rozproszona zabudowa poza wsią podobnie jak w pozostałych
obrębach stanowi malowniczą wartość kulturową gminy.
W miejscowości Pawłówko nie funkcjonuje świetlica wiejska. Dzieci i
młodzież zamieszkujące obręb Pakotulsko uczęszczają do Szkoły
Przechlewie.
zabudowa mieszkaniowa o powierzchni 2 ha. Liczba ludności w 1998 r.
wynosiła 243 mieszkańców, w 2009 r. 264, a w 2010 r. ponownie 258
mieszkańców. A więc na terenie wsi obserwuje się wzrost liczby
ludności. W Pawłówku
nie projektuje
się
dalszego
dynamicznego
rozwoju,
jedynie
uzupełnienia
istniejącej
zwartej zabudowy oraz odtworzenie
opuszczonych zagród.
Powierzchnia przeznaczona dla nowej zabudowy wynosi ok.
7ha
i spowoduje to
wzrost
liczby
ludności
o
80
mieszkańców. Obszar przeznaczony pod funkcję zabudowy
rekreacyjno-mieszkaniowej o pow. 10ha wygeneruje liczbę turystów na
poziomie 5 osób co da łącznie 32+5= 37 turystów.
I.2.2.8 Obręb Płaszczyca
Obręb Płaszczyca zajmuje powierzchnię 1 911 ha, z czego użytki rolne
Obręb Płaszczyca, to praktycznie jedyna wieś podworska i
popegeerowska przepięknie położona w dolinie rzeki Brdy, w Obszarze
Chronionego Krajobrazu Okolic Jezior Krępsko i Szczytno.
Obręb Płaszczyca położony jest na południowo - wschodnim skraju
gminy, jest piątym co do wielkości obrębem w gminie i sąsiaduje z
obrębami Pawłówko, Lisewo, Przechlewo i Sąpolno. Pod względem
fizyczno – geograficznym obręb położony jest na terenie Pojezierza
Krajeńskiego. Siec hydrologiczną na terenie obrębu stanowią: rzeka
Brda oraz jezioro Płaszczyckie i Jezioro Gwiazda. Obręb charakteryzuje
się dużą ilością terenów zalesionych (ok. 40% powierzchni obrębu). Na
str.
47
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
terenie obrębu nie występują gleby o najwyższej klasie bonitacyjnej IIII.
Obręb Płaszczyca przecinają drogi o znaczeniu lokalnym. Z zachodu
przez centrum ku północy obrębu prowadzi droga powiatowa Nr 2516G
(relacji Lisewo – Płaszczyca – Sąpolno). We wschodniej części jest to
droga powiatowa Nr 2518G (relacji Sąpolno – Czosnowo - Polnica).
Historycznie istniały tu dwa majątki Imielno i Płaszczyca. Obecnie
Imielno zostało przyłączone do Płaszczycy. Dwór z parkiem w Imielnie
został przez AWRSP sprzedany i obecnie został otoczony opieką przez
osobę fizyczną. Natomiast dwór z parkiem w Płaszczycy nie zachowały
się. Pozostała gospodarcza część majątku uległa rozpadowi, gdyż jest
niezagospodarowana. Tereny rolne przynależne do PGR-u oraz
popegeerowskie w Płaszczycy dzierżawi POLDANOR SA. Jak
pozostałe obiekty – fermy dzierżawione przez tą firmę utrzymują
porządek.
Ludność Płaszczycy zamieszkuje głównie w pofolwarcznych
czworakach lub popegeerowskich blokach. Malowniczy krajobraz
kontrastuje z dysharmonijnymi formami substandardowej zabudowy
mieszkaniowej.
zabytków. Są to:
- zespół folwarczny, Płaszczyca, 1900-1930 r.,
- stajnia wraz z magazynem zbożowym (nr1), Płaszczyca, 1911 r.,
- zespół folwarczny, Płaszczyca (dawne Imielno), 2 ćw. XVIII, przełom
XIX – XX w.
- cmentarz w Płaszczycy
Na terenie obrębu zlokalizowany jest obiekt znajdujący się w rejestrze
zabytków. Jest to:
- zespół dworsko – parkowy /dwór, park/, Płaszczyca /dawne Imielno/
(wpisany do rejestru pod Nr A-100 na podstawie Decyzja Nr 169
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Koszalinie z 21.02.1959
r.).
W miejscowości Płaszczyca funkcjonuje świetlica wiejska, która mieści
się w dawnym budynku szkoły podstawowej usytuowanej nad rzeką
Brdą. W jej wyposażeniu znajduje się stół do tenisa stołowego,
komputery z łączem internetowym, gry planszowe, sprzęt TV, gra
stołowa - piłkarzyki. Świetlica posiada także zaplecze kuchenne.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Płaszczyca uczęszczają do
Szkoły Podstawowej w Sąpolnie oraz do Gimnazjum Publicznego w
zabudowa mieszkaniowa o powierzchni 4 ha.
się wzrost liczby ludności.
We wsi nie przewiduje się wzrostu dynamiki rozwoju utrzymując go na
dotychczasowym poziomie. W związku z tym istniejącą zabudowę
można poddać zabiegom rehabilitacji, konserwacji, estetyzacji i
uzupełnieniom. Nowa uzupełniająca zabudowa zajmować będzie ok.
1ha co spowoduje wzrost liczby mieszkańców o 45 osób.
str.
48
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.2.2.9 Obręb Przechlewo
Obręb Przechlewo zajmuje powierzchnię 2 099 ha, z czego użytki rolne
stanowią 1 410 ha (tj. 67,18%), lasy ok. 380 ha (tj. 18,25%), wody 93
ha (tj. 4,43%), tereny zabudowane i zurbanizowane 119 ha (tj. 5,67%),
w tym komunikacyjne 76 ha (tj. 3,62%) i zabudowane 15 ha (tj. 1,91%).
Obręb Przechlewo jest czwartym co do wielkości obrębem w gminie
(po Przechlewku, Lisewie i Pakotulsku). Położony jest w centralnej
części gminy i sąsiaduje z obrębami: Rudniki, Przechlewko,
Pakotulsko, Łubianka, Dąbrowa Człuchowska, Sąpolno, Płaszczyca i
Lisewo.
Pod względem fizyczno – geograficznym praktycznie cały obręb
położony jest na Pojezierzu Krajeńskim, jednie północno-zachodni
kraniec na Równinie Charzykowskiej. Sieć hydrologiczną na terenie
obrębu stanowi rzeka Brda oraz jeziora: Długie, Przechlewskie, Rąbki
(Mazur) i Czarne. Na terenie obrębu występują gleby o najwyższej
klasie bonitacyjnej I-III, zajmujące obszar ok. 42 ha czyli ok. 2,05 %
powierzchni obrębu. Na południe oraz południowy-zachód od drogi
powiatowej Nr 2505G oraz 2512G rozciąga się Obszar Chronionego
Krajobrazu Okolice Jeziora Krępsko i Szczytno.
Obręb Przechlewo przecinają drogi o znaczeniu ponadlokalnym i
lokalnym. z kierunku południowego na północny-zachód przebiega
droga powiatowa Nr 2505G relacji Koczała – Bielsko – Przechlewo –
Lisewo – Pawłówko – Kołdowo, w kierunku północnym nieco powyżej
centrum wsi wychodzi droga powiatowa Nr 2509G relacji (Nowa
Karczma) – Nowa Wieś – Przechlewko – Przechlewo. Z kierunku
południowo-zachodniego w stronę północno-wschodnią ciągnie się
droga powiatowa Nr 2512G relacji Rzeczenica - Przechlewo Konarzyny - DW nr 212. Pozostały system komunikacyjny tworzą
drogi gminne. W północno-wschodniej części wsi zlokalizowana jest
linia kolejowa, której czynny odcinek dochodzi do drogi powiatowej Nr
2512G. Od tego momentu linia kolejowa jest nieczynna.
Na terenie obrębu zlokalizowane są obiekty znajdując się w rejestrze
zabytków. Są to:
- kościół parafialny p.w. Św. Anny wraz z terenem przykościelnym
(wpisany do rejestru pod Nr A-51 na podstawie Decyzji Nr 63
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Koszalinie z 04.12.1954 r.)
- kościół filialny p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej w granicach obrysu
budynku (wpisany do rejestru pod Nr A-1723 na podstawie Decyzji
PWKZ.R.4190/5/1697/2010 Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w
Gdańsku z 18.08.2010 r.)
zabytków. Są to:
- budynek mieszkalno-usługowy zlokalizowany przy ul. Człuchowskiej 3
murowany pochodzący z przełomu XIX/XX w.
- budynek mieszkalno-usługowy (obiekt Poczty) zlokalizowany przy ul.
Człuchowskiej 9 murowany pochodzący z przełomu XIX/XX w.
murowany pochodzący z początku XIX w.
- budynek zlokalizowany przy ul. Człuchowskiej 11 murowany
pochodzący z początku XXw.
str.
49
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Człuchowskiej 14 murowany
pochodzący z przełomu XIX/XXw.
- dom przy ul. Człuchowskiej 16 pochodzący z k. XIXw.
- budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Człuchowskiej 17 murowany
pochodzący z początku XIX w.
- budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Człuchowskiej 18 drewniany
pochodzący z pocz. XIXw.
- budynek usługowy (Bank) zlokalizowany przy ul. Człuchowskiej 24
murowany pochodzący z lat 20-tych XX w.
- budynek mieszkalny przy ul. Człuchowskiej 26 pochodzacy z k. XIXw.
- budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Dworcowej 1 murowany
pochodzący z przełomu XIX/XX w.
pochodzący z 1898 r.
pochodzący z początku XX w.
pochodzący z lat 20-tych XX w.
pochodzący z XIX w.
- budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Jeziorna 3 szachulcowy
pochodzący z końca XIX w.
- budynek mieszkalno-usługowy zlokalizowany przy ul. Młyńskiej 2
- budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Młyńskiej 4 murowany
pochodzący z lat 20-tych XX w.
- budynek mieszkalno-usługowy (Dom Kultury) zlokalizowany przy ul.
Młyńskiej 11 murowany
str.
50
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
pochodzący z połowy XX w.
- budynek mieszkalny zlokalizowany przy ul. Rzeczenickiej 2 murowany
pochodzący z końca XIX w.
- Urząd Gminy w Przechlewie zlokalizowany przy ul. Człuchowskiej 26
murowany pochodzący z k. XIXw.
- leśniczówka w Przechlewie
- park w Przechlewie
W miejscowości Przechlewo funkcjonuje Gminne Centrum Kultury
utworzone w 2006 r., którego podstawowym celem jest prowadzenie
szeroko pojętej działalności kulturalnej. W skład GCK wchodzi Dom
Kultury oraz świetlice wiejskie z terenu gminy. Głównym zadaniem
centrum jest rozwijanie zainteresowań oraz potrzeb kulturalnych
mieszkańców gminy, tworzenie warunków dla rozwoju folkloru, a także
rękodzieła ludowego i artystycznego, współpraca z instytucjami i
organizacjami społecznymi działającymi na rzecz kultury i sztuki oraz
prowadzenie współpracy kulturalnej z zagranicą.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Przechlewo uczęszczają do
Szkoły Podstawowej w Przechlewie oraz do Gimnazjum Publicznego w
Przechlewie. Natomiast młodsi mieszkańcy obrębu mogą uczęszczać do
Publicznego Przedszkola zlokalizowanego w Przechlewie.
Ponadto w samym Przechlewie zlokalizowane są inne usługi publiczne i
niepubliczne, które swoim funkcjonowaniem obejmują obszar całej
gminy. Są to m.in. Biblioteka Publiczna im. Jana Kochanowskiego,
Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej, Urząd Pocztowy, Bank,
prywatny ośrodek zdrowia itp.
Przechlewo, jako wieś gminna stanowi centrum administracyjne gminy,
a zarazem stanowi centrum gospodarcze i charakteryzuje się największą
dynamiką rozwoju w gminie, aczkolwiek występuje tu brak dodatniego
przyrostu naturalnego. W miejscowości tej zamieszkuje ok. 50%
mieszkańców gminy. Zabudowa wsi Przechlewo kształtowała się na
przestrzeni lat głównie w formie skoncentrowanej ulicowej zabudowy
wzdłuż szlaków komunikacyjnych, przybierając w centralnej części wsi
formy małomiasteczkowych kamienic dwu-trzy kondygnacyjnych
(często również w zwartych pierzejach) oraz jednokondygnacyjnych
budynków z poddaszem nieużytkowym na obrzeżach miasta. W latach
powojennych w południowej części Przechlewa, przy drodze
prowadzącej do Człuchowa powstało osiedle zabudowy wielorodzinnej
w formie bloków trzykondygnacyjnych.
Obserwując dotychczasową niewielką dynamikę rozwoju wsi, w
studium wyznacza się obszary pod zabudowę mieszkaniowo-usługową.
Wyznaczone zostały w studium w wyniku decyzji podjętej przez
władze gminy, po przeanalizowaniu szeregu wariantów w zakresie
wielkości tych obszarów. Ostatecznie przeważył argument
uwzględnienia jak największej liczby wniosków złożonych do studium
przez mieszkańców gminy. Ponieważ obszar projektowanej zabudowy,
głównie usługowo-mieszkaniowej wynosi ok. 338ha (przy obecnym
obszarze zainwestowanym wynoszącym 77ha) skutkować to może
powstawaniem zabudowy rozproszonej o różnych formach i
gabarytach, prowadząc w konsekwencji do degradacji krajobrazu
kulturowego. Aby przeciwdziałać temu zjawisku, władze gminy
powinny zdyscyplinować politykę przestrzenną poprzez opracowanie
str.
51
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
projektu planu miejscowego dla całego obrębu Przechlewo. Ustalając
jednocześnie w planie projektowane układy urbanistyczne należy
określić przestrzeń publiczną, korytarze ekologiczne, formy i gabaryty
zabudowy i wreszcie wprowadzić etapowanie rozwoju przestrzennego
polegającego na wyznaczeniu obszarów odroczonego zainwestowania.
Szczególnie w planie miejscowym Przechlewa należy uwzględnić m.in.
walory kulturowe i przyrodnicze wsi. Należy wyznaczyć tereny
skoncentrowanej zabudowy, dążąc do stworzenia formy zabudowy
charakterystycznej dla małych miasteczek, a więc wyznaczeniu ścisłego
centrum z wiodącą funkcją mieszkaniowo-usługową i z placem
centralnym, z zabudową mieszkaniową na obrzeżach wsi.
Nowe osiedla powinny posiadać przestrzeń publiczną w formie
zieleńców i parków lokalizowanych w naturalnych obniżeniach i
terenach podmokłych, przy czym w/w enklawy zielone powinny
tworzyć ciągłość poprzez projektowane zielone ciągi piesze i ścieżki
rowerowe, umożliwiające mieszkańcom przemieszczanie się po całej
miejscowości.
I.2.2.10 Obręb Przechlewko
Obręb Przechlewko zajmuje powierzchnię 6 610 ha, z czego użytki
rolne stanowią 374 ha (tj. 5,66%), lasy ok. 5 645 ha (tj. 85,40%), wody
261 ha (tj. 3,95%), tereny zabudowane i zurbanizowane 83 ha (tj.
1,25%), w tym komunikacyjne 77 ha (tj. 1,16%) i zabudowane 6 ha (tj.
0,09%).
Obręb Przechlewko to największy pod względem powierzchni obręb w
gminie i zarazem obręb o niewielkiej liczbie mieszkańców, ponieważ
ok. 85,4% powierzchni terenu pokryte jest lasem.
Obręb Przechlewko położony jest w północnej części gminy jest
największym obrębem w gminie i sąsiaduje z obrębami Rudniki,
Przechlewo, Łubianka, Nowa Wieś i Garbek.
Pod względem fizyczno – geograficznym cały obręb położony jest na
terenie Równiny Charzykowskiej. Sieć hydrologiczną na terenie obrębu
stanowią: rzeka Brda, Lipczynka oraz liczne jeziora, z których
największe to jez. Lipczyno Wielkie i jez. Krasne będące rezerwatem
przyrody. Obręb charakteryzuje się bardzo dużą lesistością (ok. 85,4%
powierzchni obrębu), z czego około 46% stanowią lasy ochronne. Na
terenie obrębu nie występują gleby o najwyższej klasie bonitacyjnej IIII. Wschodnia część obrębu położona jest w granicach Obszaru
Chronionego Krajobrazu Bory Tucholskie, natomiast praktycznie cała
część obrębu, poza południowym terenem, znajduje się w granicach
obszaru Natura 2000 ,,Nowa Brda” PLH220056. Na obszarze obrębu
znajdują się dwa rezerwaty przyrody: ,,Jezioro Krasne” i ,,Bagnisko
Niedźwiady”.
Obręb Przechlewko przecinają drogi o znaczeniu ponadlokalnym i
lokalnym. Z kierunku południowo-zachodniego na północny-wschód
prowadzi droga powiatowa Nr 2508G relacji Sporysz - SuszkaLipczynek, która właśnie w Lipczynku dobija do drogi powiatowej Nr
1740G relacji Miastko - Lipczynek –Nowa Wieś. W południowej części
obrębu z kierunku południowego na północny-wschód przebiegają
drogi powiatowe Nr 2509G relacji Nowa Karczma – Nowa Wieś –
Przechlewko – Przechlewo, natomiast z południa w kierunku północnozachodnim droga powiatowa Nr 2505G relacji Koczała – Bielsko –
str.
52
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Przechlewo – Lisewo – Pawłówko – Kołdowo. Trakty o znaczeniu
lokalnym stanowią drogi gminne.
Główna wieś Przechlewko to niewielka osada leśnych gospodarstw
położonych na niewielkiej polanie w otoczeniu lasów, nad rzeką
Lipczynką. Malownicze położenie i zabytkowe formy zabudowy
stanowią wartość kulturową, którą należy objąć ochroną.
We wsi nie projektuje się nowej zabudowy poza uzupełnieniami
zabudowy o funkcję całorocznej rekreacji.
Na terenie obrębu występuje ponadto zabudowa o charakterze
niewielkich osad leśnych lub leśniczówek w przysiółkach Nowa Brda,
Szyszka, Żołna oraz zabudowa letniskowa (ośrodek wypoczynkowy z
lat 70-tych) w Lipczynku nad jez. Lipczyno Wielkie.
Żołna to typowo malowniczo położona na polanie osada leśna z
zabytkowymi budynkami mieszkalno-gospodarczymi wykonanymi w
systemie tradycyjnych technologii budowlanych, drewnianomurowanych, które należy objąć ochroną.
Podobnie przysiółek Nowa Brda posiada zabytkową zabudowę, lecz
bardziej przekształconą niż w Żołnie. Natomiast w Nowej Brdzie,
zlokalizowany jest na rzece Brda zabytkowy kolejowy most stalowy z
XIX w., w sąsiedztwie którego znajduje się (na zakolu rzeki) przystań
kajakowa. W Nowej Brdzie upamiętniono obeliskiem pobyt na
spływnie kajakowym po Brdzie w dniu 23.VIII.1953 r.
błogosławionego Jana Pawła II.
I wreszcie przysiółek Lipczynek z kilkoma dobrze zachowanymi
zabytkowymi zagrodami leśnymi i ośrodkiem wypoczynkowym nad
jeziorem. Ośrodek wymaga remontu i działań inwestycyjnych
polegających na estetyzacji zabudowy, dotyczy to szczególnie
istniejących domków kempingowych, które praktycznie stanowią
substandardową zabudowę.
zabytków. Są to:
- budynek mieszkalny nr 1 szachulcowy pochodzący z pol. XIX w. w
Przechlewku
- budynek mieszkalny nr 2 szachulcowy pochodzący z pol. XIX w. w
Przechlewku
- budynek mieszkalny nr 3 drewniany pochodzący z 1830 r. w
Przechlewku
- budynek mieszkalny nr 6 drewniany pochodzący z XVIII w. w
Przechlewku
- budynek mieszkalny nr 11 drewniany pochodzący z przełomu
XIX/XX w. w Przechlewku
- budynek mieszkalny nr 16 drewniany pochodzący z przełomu
- budynek mieszkalny nr 17 drewniany pochodzący z pol. XIX w. w
Przechlewku
- budynek mieszkalny nr 19 szachulcowy pochodzący z przełomu
- leśniczówka w Przechlewku,
- leśniczówka w Żołnie,
- leśniczówka w Lipczynku,
- leśniczówka w Nowej Brdzie,
str.
53
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- park w Nowej Brdzie.
W miejscowości Przechlewko funkcjonuje świetlica wiejska, która
wyposażona jest w stoły do tenisa stołowego, komputery z łączem
internetowym, gry planszowe, sprzęt TV i gry stołowe – piłkarzyki.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Przechlewko uczęszczają do
Szkoły Podstawowej w Przechlewie oraz do Gimnazjum Publicznego w
Na terenie obrębu dominuje zabudowa mieszkaniowa o powierzchni 6
ha, zabudowa zagrodowa zajmuje powierzchnię 4 ha.
liczby ludności.
We wsi nie przewiduje się wzrostu dynamiki rozwoju utrzymując go na
dotychczasowym poziomie. Mając na względzie wyjątkowe walory
przyrodnicze obrębu, praktycznie nie przewiduje się nowej zabudowy
poza pojedynczymi przypadkami uzupełnień w oparciu o wydane
decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.
Powierzchnia przeznaczona dla nowej zabudowy wynosi ok 15 ha i
spowoduje to wzrost liczby ludności o 25 mieszkańców, co da łączną
liczbę osób wynosząca 238 mieszkańców. Obszar przeznaczony pod
funkcję zabudowy rekreacyjno-mieszkaniowej o pow. 3,5ha wygeneruje
liczbę turystów na poziomie 25 osób.
I.2.2.11 Obręb Rudniki
Obręb Rudniki zajmuje powierzchnię 374 ha, z czego użytki rolne
Rudniki to jeden z trzech najmniejszych obrębów w gminie, położony
na zachodnim skraju gminy, w otoczeniu lasów w rozwidleniu rzek
Brdy i Rudej.
Obręb Rudniki położony jest w zachodniej części gminy i sąsiaduje z
obrębami Przechlewko, Przechlewo i Pakotulsko.
Pod względem fizyczno – geograficznym cały obręb położony jest na
terenie Równiny Charzykowskiej. Sieć hydrologiczną na terenie obrębu
stanowią rzeka Brda i jej dopływ Ruda oraz liczne rowy melioracyjne.
Na terenie obrębu nie występują gleby o najwyższej klasie bonitacyjnej
I-III. Cały obręb położona jest w granicach Obszaru Chronionego
Krajobrazu Okolice Jeziora Krępsko i Szczytno.
Obręb Rudniki przecinają drogi o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym.
W północnej części obrębu przebiega droga powiatowa Nr 2505G
relacji Koczała – Bielsko – Przechlewo – Lisewo – Pawłówko –
Kołdowo, natomiast w południowej i zachodnie części obrębu znajduje
się droga gminna Nr 222008G.
W Rudnikach zlokalizowana jest zwarta ulicowa zabudowa zagrodowa
indywidualnych gospodarstw rolnych, składających się z kilkunastu,
często bardzo zniszczonych zagród. Wieś wymaga rehabilitacji
zabytkowej zabudowy ruralistycznej.
zabytków. Są to:
str.
54
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- budynek mieszkalny nr 1, szachulcowy, pochodzący z przełomu
XIX/XX w.
- budynek mieszkalny nr 2, drewniany, pochodzący z przełomu
XIX/XX w.
- budynek mieszkalny nr 14, szachulcowy, pochodzący z 2 połowy
XIX w.
- budynek mieszkalny nr 16, szachulcowy, pochodzący z początku
XIX w.
W obrębie Rudniki nie ma świetlicy wiejskiej.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Rudniki uczęszczają do Szkoły
Podstawowej w Przechlewie oraz do Gimnazjum Publicznego w
zabudowa mieszkaniowa zajmuje powierzchnię 1 ha.
Liczba ludności w 1998 r. wynosiła 72 mieszkańców, w 2009 r. 65, a w
2010 r. 66 mieszkańców. A więc na terenie wsi obserwuje się spadek
liczby ludności.
We wsi nie przewiduje się nowych terenów pod zainwestowanie, poza
uzupełnieniem istniejącej zabudowy. Ponieważ wieś położona jest nad
rzeką Rudą i jednocześnie w Obszarze Chronionego Krajobrazu
Okolice Jeziora Krępsko i Szczytno, więc dopuszcza się nową
zabudowę w odległości od rzeki nie mniejszej niż istniejąca zwarta
zabudowa wiejska.
Powierzchnia przeznaczona dla nowej zabudowy wynosi ok 9ha i
spowoduje to wzrost liczby ludności o 20 mieszkańców co da łączną
liczbę osób wynosząca 91 mieszkańców.
I.2.2.12 Obręb Sąpolno
Obręb Sąpolno zajmuje powierzchnię 1 647 ha, z czego użytki rolne
stanowią 1 296 ha (tj. 78,69%), lasy ok. 203 ha (tj. 13,11%), wody 35
ha (tj. 2,13%), tereny zabudowane i zurbanizowane 69 ha (tj. 4,19%), w
Obręb Sąpolno położony jest na wschodnim skraju gminy, jest
siódmym co do wielkości obrębem w gminie i sąsiaduje z obrębami:
Garbek, Nowa Wieś, Dąbrowa Człuchowska, Przechlewo i Płaszczyca .
Pod względem fizyczno – geograficznym obręb położony jest na terenie
Pojezierza Krajeńskiego. Siec hydrologiczną na terenie obrębu
stanowią: rzeka Brda, rzeka Lipczynka będąca dopływem rzeki Brdy
oraz jeziora: Glina i Sosnowe. Niewielki obszar obejmują gleby o
najwyższej klasie bonitacyjnej I-III, zajmują one obszar ok. 28ha czyli
ok. 3,83 % powierzchni obrębu.
Obręb Sąpolno przecinają drogi o znaczeniu lokalnym. Są to drogi:
powiatowa Nr 2512G relacji Rzeczenica - Przechlewo - Konarzyny DW nr 212, powiatowa Nr 2510G relacji Nowa Wieś – Sąpolno,
powiatowa Nr 2516G relacji Lisewo – Płaszczyca - Sąpolno,
powiatowa Nr 2517G relacji Sąpolno - Ciecholewy, powiatowa Nr
2518G relacji Sąpolno – Czosnowo – Polnica. Pozostałe arterie
komunikacyjne to sieć dróg gminnych publicznych (Nr 222021G, Nr
222020G, Nr 222019G).
Obręb Sąpolno obok Przechlewa wykazuje największą dynamikę
rozwoju gospodarczego (niezwiązanego z rolniczą działalnością) w
str.
55
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
gminie. W Sąpolnie zlokalizowane są zakłady produkcyjne: rozlewnia
gazu BP, tartak, SKR. Dogodne położenie wsi przy szlaku
komunikacyjnym drogi powiatowej oraz lokalizacja kilku zakładów
predysponuje tą miejscowość do zaliczenia jej w poczet wiodących pod
względem gospodarczym miejscowości w gminie.
Historycznie wieś została ukształtowana w formie zabudowy ulicowej
wzdłuż dwóch dróg z zabytkowym kościołem i dworem użytkowanym
obecnie na cele oświaty (szkoła gminna). Po wojnie powstał szereg
nowych budynków mieszkalnych jako uzupełnienie nowej zabudowy.
Na terenie obrębu zlokalizowane są obiekty znajdujące się w ewidencji
zabytków. Są to:
- dom, Sąpolno 29, początek XX w. , mur./ceg.
- dom, Sąpolno 31, początek XX w. , mur.
- szkoła, Sąpolno 45, lata 30 XX w. ,mur.
- młyn, Sąpolno, początek XX w., mur./ceg.
- magazyn zbożowy, Sąpolno, 1924r., mur./ceg.
- zespół folwarczny, Sąpolno, 4 ćw. XIX w., l. 20 XX w.
- dwór, Sąpolno, 4 ćw. XIX w.
- park w Sąpolnie, XIX/XX w.
- zespół folwarczny , Czosnowo , 4 ćw. XIX w.
- leśniczówka, Czosnowo
Na terenie obrębu zlokalizowany jest obiekt znajdujący się w rejestrze
zabytków. Jest to:
- kościół parafialny p.w. św. Wawrzyńca, Sąpolno (wpisany do rejestru
pod Nr A-1866 na podstawie Decyzji PWKZ.R.4190/5/1697/2010
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku z 21.03.2001 r.)
W miejscowości Sąpolno funkcjonuje świetlica wiejska. W jej
Świetlica posiada także zaplecze kuchenne.
Dzieci i młodzież zamieszkujące obręb Sąpolno uczęszczają do Szkoły
Podstawowej w Sąpolnie oraz do Gimnazjum Publicznego w
zabudowa przemysłowa o powierzchni 5 ha oraz zabudowa
mieszkaniowa o powierzchni 2 ha.
się wzrost liczby ludności.
W studium wyznacza się nowe obszary wzdłuż głównych dróg dla
lokalizacji zabudowy mieszkaniowej. Pod zabudowę mieszkaniową
przeznacza się obszar ok. 19ha co spowoduje wzrost liczb
mieszkaniowych o 170, co da łącznie 765+170= 935 mieszkańców.
Ponadto na terenie obrębu występuje zabudową rozproszona, w tym w
rejonie dawnej stacji kolejowej, w sąsiedztwie której zlokalizowano
rozlewnię gazu BP.
str.
56
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab.I.2.2.Istniejące i projektowane użytkowanie terenów w gminie, w rozbiciu na
obręby
Zabudowa istniejąca
Lp.
Mieszkusług.,
Zagrod.,
[ha]
Nazwa obrębu
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
ProdukZab.
cyjna,
rekreacyjna
usługowa
[ha]
[ha]
Zabudowa projektowana
Sum zabud.
istn.
∑
Zab.
zagrodowa,
mieszkan.,
mieszkan.usługowa,
usługowa i
rzemieślnicza
[ha]
Zab.
Zab.
Suma proj.
produkcyjna rekreacyjno- zabudowy
[ha]
[ha]
mieszkaniow
a
[ha]
∑
2
Dąbrowa
Garbek
Lisewo
Łubianka
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Rudniki
Sąpolno
3
4
5
6
7
8
9
10
11
4
37
3
15
13
18
19
59
10
4
27
4
9
2
2
13
6
2
5
5
2
11
4
43
3
24
15
25
19
77
10
4
35
3,5
4
22
4,5
12,5
8
7
1
338
15
9
19
18
53
40
4
12
-
8
42
0,5
4
10
12
3,5
-
29,5
4
117
5
12,5
52
21
1
362
18,5
9
19
∑
220
36
14
270
443,5
127
80
650,5
c.d. Tab.I.2.2.Istniejące i projektowane użytkowanie terenów w gminie, w rozbiciu
na obręby
Lp.
Nazwa
obrębu
Kruszywa
Liczba ludności
Udokumen Udokumen
Obszary Istniejąca
stała
towane
towane
sportu i
złoża
złoża Obszary do zielni
nieposiadaj posiadając zalesienia istniejące i
ące
e koncesje
[ha]
projektowa
koncesji na
na
ne
wydobycie wydobyci i
[ha]
[ha]
Wyeksploa
towane
[ha]
1
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
1)
2)
3)
4)
5)
6)
7)
Istniejąca Projektowa Projektowa
pobytowa
na
na
Stała
Pobytowa
∑
Stała
∑
pobytowa
2
Dąbrowa
Garbek
Lisewo
Łubianka
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Rudniki
Sąpolno
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
-
-
13
-
-
30
3
1
8
9
0,4
6,5
1,5
9
7,5
181)
12)
153)
2,54)
95)
0,56)
27)
286
98
629
52
524
218
258
374
2832
213
66
765
50
5
50
26
42
192
6
94
13
80
45
2420
25
20
170
83
187
5
32
55
25
-
312
140
821
58
618
231
338
419
5252
238
91
935
83
237
5
37
55
25
-
∑
13
0
68,4
42
6315
105
3133
387
9488
492
18 ha= 2 ha zieleni istniejącej + 16 ha zieleni projektowanej
1 ha zieleni istniejącej - boisko
1,5 ha zieleni istniejącej - boisko
2,5 ha zieleni istniejącej
9 ha= 5,5 ha zieleni istniejącej + 3,5 ha zieleni projektowanej
0,5ha zieleni istniejącej – boisko
2ha zieleni istniejącej – boisko
str.
57
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.2.3 Podsumowanie
Podsumowując istniejące przeznaczenie i zagospodarowanie terenu, w tym stan
ładu przestrzennego, można ogólnie wysnuć wniosek, że generalnie gmina
posiada bardzo duże walory przyrodniczo-kulturowe. Jest to wynikiem znacznego
oddalenia terenów gminy od dużych ośrodków miejskich oraz położenie
w pewnym oddaleniu od tras tranzytowych. Te dwa czynniki zapewne były
przyczyną i powodem tego, że tereny gminy oparły się negatywnym zjawiskom
współczesnej rzeczywistości polskiej, polegających na żywiołowym
i chaotycznym rozwoju urbanistycznym przestrzeni podmiejskich i wiejskich.
Obserwowany w ostatnich latach (tj. latach przemian) proces migracji ludności
miejskiej na wieś i związana z tym niekontrolowana praktycznie żadnymi
świadomymi działaniami urbanistycznymi zabudowa wsi, przyczyniły się do
degradacji krajobrazu wiejskiego polskiej wsi. Dodać należy, że zjawisko to
odbywa się w świetle prawa, prawa szkodliwego, tj. dotyczącego wydawania
decyzji o warunkach zabudowy (np. brak wymogu zgodności decyzji o
warunkach zabudowy ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego), a także w świetle szkodliwych rozstrzygnięć sądowych
orzekających o możliwości wydawania decyzji o warunkach zabudowy bez
wymogu zgodności z obowiązującą ustawą o ustroju rolnym (tj. wydawanie
decyzji o warunkach zabudowy zagrodowej dla nierolników). Wracając do gminy
Przechlewo, która dzięki swojemu położeniu oparła się opisanym wyżej procesom
i zachowała wiele z walorów kulturowo-przyrodniczych, w związku z tym w
procesie kształtowania przestrzeni gminy należy dążyć do zachowania ochrony
tych walorów. Generalnie krajobraz przyrodniczy we wszystkich obrębach należy
uznać jako wyjątkowo dobrze zachowany i nieprzekształcony nadmierną
ingerencją człowieka. Natomiast krajobraz kulturowy, tj. zabudowa osiedli
generalnie reprezentuje duże walory historyczne i przestrzenne, z wyjątkami
omówionymi poniżej. Pod względem zachowanych wartości kulturowych,
natomiast można wyróżnić obręby o wysokich walorach przestrzennych
zabudowy oraz obręby o walorach przestrzennych wymagających rehabilitacji, a
także Przechlewo – wieś gminną o odmiennych formach zabudowy posiadającą
znamiona małego miasteczka. Schemat podziału gminy pod względem wartości
kulturowych przedstawiono na załączniku graficznym Nr 5.
I.2.3.1 Obręby o najwyższych walorach kulturowych
Do tej grupy obrębów zaliczamy Garbek, Dąbrowę Człuchowską, Łubiankę,
Nową Wieś, Pakotulsko, Przechlewko, Rudniki i Sąpolno. Obręby te
charakteryzują się zwartą ulicową lub rozproszoną zabudową ruralistyczną.
Występują tutaj następujące formy zabudowy ruralistycznej: indywidualnych
gospodarstw rolnych i leśnych oraz folwarków. Zabudowania folwarczne w
okresie ostatnich przemian społecznych nie zachowały swojej pierwotnej
gospodarczej jedności. Dawne założenia utraciły swój historyczny charakter
spójnych jednostek społeczno - gospodarczych pełniących jednocześnie rolę
kulturotwórczą w społeczeństwie wiejskim. Nastała moda likwidacji małych
wiejskich szkół i podział własnościowy folwarków na dwory, parki, zabudowę
gospodarczą rolną (dawnych majdanów) oraz zabudowę indywidualną
mieszkaniową (dawnych czworaków). Likwidując w okresie przemian ośrodki
centrum życia wiejskiego, jakimi były szkoły wiejskie i dwory (czy w Polsce
komunistycznej PGR-y), nie dano ludziom na wsi nic w zamian. W związku z
tym obserwujemy na wsiach proces degradacji więzi społecznych wiejskich i
wręcz zanik życia społeczno-kulturalnego na poziomie sołectw. Ostały się
tylko parafie. W ostatnich latach uświadomiono sobie te negatywne zjawiska
społeczne i przystąpiono do budowy świetlic i boisk wiejskich, które
wypełniłyby pustkę po byłych w/w placówkach kulturotwórczych
integrujących mieszkańców. W grupie obrębów o najwyższych walorach
str.
58
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
kulturowych wyróżnić można obręby z założeniami lub reliktami założeń
folwarcznych (są to wsie Dąbrowa Człuchowska, Nowa Wieś z folwarkiem
w Miroszewie, Pakotulsko i Sąpolno) oraz typowe obręby o zabudowaniach
indywidualnych gospodarstwa rolnych i leśnych (są to obręby Garbek,
Łubianka, Przechlewko i Rudniki). Historyczna zabudowa zagrodowa
generalnie we wszystkich obrębach stanowi dużą wartość ruralistycznoarchitektoniczną, którą należy objąć ochroną. Zabudowa dworsko-parkowa
została poddana zabiegom konserwacji w majątku Dąbrowa Człuchowska.
Natomiast dwór w Miroszewie (obręb Nowa Wieś) zachowany, lecz
użytkowany przez wiele rodzin, nie jest poddawany należytym zabiegom
konserwatorskim, dwór w Pakotulsku został częściowo rozebrany i wymaga
rekonstrukcji, dwór w Sąpolnie jest użytkowany przez szkołę gminną.
Zabudowania gospodarcze folwarczne (dawne majdany) praktycznie się nie
zachowały lub ulegają postępującemu zniszczeniu na skutek ich
nieużytkowania. Najbardziej okazałe obiekty zachowały się w byłym majątku
w Dąbrowie Człuchowskiej, ale są nieużytkowane. Natomiast obszary
folwarczne są użytkowane w majątku Pakotulsko i dzięki temu są dobrze
zachowane. W Miroszewie zachowała się okazała, piękna w formie, stajnia,
niestety nieużytkowana. W Sąpolnie natomiast nie zachowały się zabudowania
gospodarcze. Zabudowa mieszkaniowa, dawne kolonie folwarczne przetrwały
w Nowej Wsi, Pakotulsku oraz w Miroszewie (kilka chałup).
Podsumowując, we wsiach o najwyższych walorach kulturowo-przyrodniczych
należy chronić zabytkową zabudowę ruralistyczną, nową realizować na
zasadzie miejscowej tradycji. Natomiast założenia pofolwarczne (lub ich
relikty) zdegradowane należy poddać zabiegom konserwacji, rekonstrukcji lub
rehabilitacji.
I.2.3.2
Obręby z występującymi
wymagającymi rehabilitacji
elementami
zdegradowanymi
Do tej grupy obszarów zaliczamy obręby Lisewo, Pawłówko i Płaszczycę. O
zaliczeniu w/w obrębów do tej grupy przesądził fakt prowadzenia na tych
terenach gospodarki rolnej wielkotowarowej prowadzonej przez duże firmy
(POLDANOR S.A. czy też ROLPEX Sp. z o.o.), które prowadzą uprawy rolne
jednorodne (kukurydzę energetyczną) na olbrzymich areałach oraz hodowlę
w popegeerowskich fermach przystosowanych do produkcji na poziomie kilku
tysięcy DJP. Przykładem masowej produkcji rolnej są tuczarnie i bazy rolne we
wsiach Dobrzyń i Szczytno (obręb Lisewo), we wsi Płaszczyca tuczarnia i we
wsi Pawłówko biogazownia i baza maszyn rolnych POLDANORU,
obsługująca cały areał rolny tej firmy w gminie (tj. obszar o pow. ok. 1700 ha).
Firmy te utrzymują porządek w swoich gospodarstwach. W Pakotulsku
przedsiębiorstwo ROLPAKO Sp. z o.o. na kilkuset hektarach prowadzi
działalność agrarno-hodowlaną z wykorzystaniem istniejących zabytkowych
zabudowań dworskich i z wykorzystaniem potencjału zawodowego
mieszkańców wsi jako pracowników gospodarstwa. Podsumowując, można
stwierdzić, że zachowane dwory z parkiem w Płaszczycy i Wandzinie (obręb
Pawłówko) zostały odrestaurowane i przywrócono im dawny wygląd. Dwory
w Lisewie, Zawadzie i Szczytnie oraz w Pawłówku nie zachowały się.
Zachowały się natomiast relikty założenia dworsko-parkowego majątku
Jeziorno-Dobrzyń (obręb Lisewo). Zachowały się również zabudowania
gospodarczo-folwarczne, tzw. majdany dworów Zawada, Szczytno, Lisewo,
które są wykorzystywane do celów gospodarczych, lecz generalnie nie
poddawane zabiegom konserwatorskim, a remonty, które przeprowadzono,
często urągają wszelkim zasadom konserwacji zabytków.
Podsumowując, stwierdzić trzeba, że do obiektów zdegradowanych,
wymagających konserwacji bądź rehabilitacji, czy też estetyzacji zaliczyć
należy zabudowę powojennych ferm i zabudowę gospodarczą podworską.
Zabudowa zagrodowa indywidualna posiada generalnie zachowane walory
str.
59
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
kulturowe podobnie, jak wsie z grupy I, tj. o najwyższych zachowanych
walorach przestrzennych.
I.2.3.3 Wieś gminna Przechlewo o indywidualnych cechach kulturowych
Wieś gminna Przechlewo na tle innych miejscowości w gminie posiada
indywidualne, odrębne cechy małego miasteczka, które zostały omówione w
punkcie 2.2.9. Dlatego Przechlewo pod względem przyszłego rozwoju
przestrzennego należy rozpatrywać odrębnie, dążąc do wypracowania układu
zwartej zabudowy w charakterze małego miasteczka z usługami i przestrzenią
publiczną w centrum oraz z zabudową mieszkaniową na obrzeżach miasta.
Ponadto Przechlewo jako wieś gminna dobrze skomunikowana, o dużych
walorach sprzyjających rozwojowi gospodarczemu, predysponowana jest
również do zlokalizowania na jej terenie funkcji rozwoju gospodarczego –
Gminnego Ośrodka Przedsiębiorczości. Funkcje te proponuje się na terenie
obrębu Dabrowa Człuchowska, który graniczy bezpośrednio z obrębem
Przechlewo i występuje w ciągu istniejącej zabudowy rozproszonej na
obrzeżach wsi Przechlewo.Zauważyć należy, że w Przechlewie, podobnie jak
w innych obrębach gminy, nie obserwujemy dynamiki rozwoju pod względem
przyrostu liczb ludności. Pomimo tego faktu zainteresowanie mieszkańców
gminy, aby wyznaczyć nowe tereny pod zainwestowanie jest bardzo duże, co
znajduje swoje odbicie w złożonych wnioskach do studium. Tereny
zabudowane w Przechlewie wynoszą 77 ha, wniosków złożono dla obszarów o
pow. ok. 130 ha (co spowodowałoby wzrost liczby mieszkańców o 2163 osób),
natomiast Władze gminy powiększyły ten obszar do ok. 335ha co w
porównaniu z istniejąca zabudową stanowiłby wzrost powierzchni terenów o
ok. 435%. Przeznaczenie tak dużych terenów pod zainwestowanie wymaga
prowadzenia określonej dyscypliny przestrzennej, którą omówiono w pkt.
I.2.2.9.
I.2.3.4. Zdegradowane obiekty kulturowe:
1) Zabytkowe zespoły dworsko-parkowe i pałacowo parkowe
Na terenie gminy znajduje się sześć zespołów dworsko parkowych i pałacowo
parkowych, oraz siedem reliktów zespołów dworsko-parkowych i pałacowoparkowych. Do zachowanych zespołów zaliczmy: zespół pałacowo-parkowy we
wsi Dąbrowa Człuchowska (obręb
Dąbrowa Człuchowska), zespół
dworsko-parkowy we wsi Miroszewo (obręb Nowa Wieś),zespół dworskoparkowy we wsi Pakotulsko (obręb Pakotulsko),pałacyk myśliwski we wsi
Wandzin (obręb Pawłówko),zespół dworsko-parkowy we wsi Płaszczyca ,
dawne Imielno (obręb Płaszczyca), zespół dworsko-parkowy we wsi Sąpolno
(obręb Sąpolno).
Założenia dworsko- i pałacowo-parkowe pokazane zostały na załączniku
graficznym Nr 31.Stan zachowanych założeń jest różny. Można wyróżnić
następujące kryteria oceny tych założeń w zależności od: stanu zachowania
substancji zabytkowej, stanu technicznego obiektów, czy też sposobu
przeprowadzenia działań remontowych i konserwatorskich lub ich braku.
a) Zespół pałacowo-parkowy we wsi Dąbrowa Człuchowska – powstał na
początku XX w. Pałac znajduje się na północnym skraju parku. Usytuowano
go na osi wschód-zachód, z głównym wejściem od północy, natomiast
południowe wejście łączy go z parkiem. Pałac na planie prostokąta z płytkim
ryzalitem środkowym w fasadzie, podpiwniczony, II- kondygnacyjny z
użytkowym poddaszem, zachował pierwotny układ wnętrza. Pałac i park został
sprywatyzowany i obecnie prowadzone są w nim prace konserwatorskie.
Natomiast park jest niewielki. Metryka jego sięga XIX w. Obecnie z
historycznego układu pozostały jedynie relikty starodrzewu, natomiast
częściowo został uporządkowany i jest pielęgnowany. Od wschodu część
rezydencyjna oddzielona jest murem od podwórza gospodarczego. Zachowały
się tu m.in. magazyn zbożowy, obora, budynek inwentarski, które posiadają
wysoka wartość zabytkową, natomiast niestety nie są zabezpieczone przed
str.
60
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
degradacją i ulegają stopniowemu zniszczeniu na skutek czynników
atmosferycznych.
b) Zespół dworsko-parkowy we wsi Miroszewo – powstał w XIXw.. w
niewielkiej odległości na południe od wsi gburskiej. Dwór na planie prostokąta
z płytkim ryzalitem środkowym w fasadzie, podpiwniczony, parterowy z
użytkowym poddaszem przetrwał do dzisiejszych. Wybudowano go przy
wjeździe do zespołu. Dwór zamieszkiwany był przez pracowników
Państwowego Gospodarstwa Rolnego i jego obecny stan techniczny wymaga
remontu. Nie zachował się park i majdan poza jednym budynkiem
gospodarczym o dobrych proporcjach i harmonijnej bryle pełniącym funkcję
stajni. Zarówno dwór jak i budynek gospodarczy wymagają remontu i
restauracji . W niewielkiej odległości od dworu zachowało się również kilka
czworaków folwarcznych i relikty starodrzewu. Pomimo że zabudowania
zespołu posiadają wysoką wartość zabytkową, ulegają ciągłej degradacji i
stopniowemu zniszczeniu.
c) Zespół dworsko-parkowy we wsi Pakotulsko – powstał w latach 20-tych
XX w. Pałac wybudowano na osi północ - południe, w pobliżu wjazdu na
podwórze gospodarcze, na południowym skraju parku. Został on częściowo
rozebrany i odremontowany bez zachowania wszelkich zasad
konserwatorskich. Pomimo, że jest dobrze utrzymany wymaga częściowej
rekonstrukcji. Park znajduje się w stanie prawie całkowitego zniszczenia,
składa się z kilkunastu drzew , w tym kilku dorodnych dębów. Podwórze
gospodarcze znajduje się bezpośrednio na wschód od pałacu. Zachowało się tu
kilka budynków m.in. dwie drewniane stodoły, wielofunkcyjny budynek
gospodarczo-mieszkalny. Faktem przemawiającym na korzyść obecnego stanu
majdanu jest fakt iż zabudowania są w dalszym ciągu użytkowane zgodnie z
ich pierwotną funkcją. W zabytkowych budynkach prowadzone jest w dalszym
ciągu gospodarstwo hodowlano-rolne.
d) Pałacyk myśliwski we wsi Wandzin – jest przykładem rezydencji
myśliwieckiej powstałej w 1 ćw. XIX w., usytuowanej wśród rozległych
kompleksów leśnych, w otoczeniu parku o czytelnym założeniu z
pojedynczymi drzewami pomnikowymi – dęby, modrzewie, jodła. Obiekt o
niewielkich gabarytach i skromnej formie, wyróżnia się wyjątkowym
wyważeniem proporcji poszczególnych elementów bryły i ich połączenia.
Pałac wraz z parkiem, na tle otaczającej przyrody, stanowi zespół o wysokich
wartościach architektoniczno-krajobrazowych. Rezydencję myśliwską w I
połowie XIX w. wybudował Andreas von Steckert. Stąd organizowała
wyprawy na łowy dla szlachty pruskiej. Pod koniec tegoż wieku okoliczne lasy
(Puszcza Wandzińska) stały się własnością ,,Berliner Holzkontor A.G.”
(Berliński Kantor Drzewny). Po szybkim wykarczowaniu lasów, ziemia została
podzielona między kilkunastu osadników. W 1871 r. mieszkało tutaj 29 osób.
Rabunkowa gospodarka doprowadziła do upadku majątku Dobro Leśne, który
w 1928 r. został przekazany Wspólnocie Rady Gminnej w Przechlewie. W
1945 r. po opuszczeniu majątku przez wyzwolicieli, którzy doszczętnie
zdewastowali zabudowania z pałacem włącznie, Wandzin przekazano
Państwowemu Gospodarstwu Rolnemu w Płaszczycy. Kolejnymi
właścicielami pałacu byli: MPGK Bydgoszcz i Bydgoska Fabryka Kabli, która
miała tutaj swój ośrodek wypoczynkowy (do 1980 r.). Przez blisko 12 lat pałac
ulegał powolnej ruinie. Aktem notarialnym 5 listopada 1992 r., pałac i budynki
gospodarcze wraz z 9,59 ha ziemi zostały przekazane w wieczyste
użytkowanie Zarządowi Głównemu Stowarzyszenia ,,Solidarni Plus” w
Warszawie. Uchwałą nr 18/92 ZG Stowarzyszenia utworzyła w Wandzinie
ośrodek EKO ,,Szkołę życia” pod patronatem Marka Kotańskiego i zostały
odremontowane. W części gospodarczej założenia wzniesiono nowe budynki o
charakterze pawilonowym, nawiązujące w pewien sposób do zabudowy
gospodarczej lecz o formie i detalu architektonicznym obcym ,
nieharmonizującym z historycznym obiektem.
str.
61
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
e) Zespół dworsko-parkowy we wsi Płaszczyca (dawn. Imielno) –istniał od
połowy XIX wieku. Cześć dworsko-parkowa położona jest na płd-zach
zespołu. Dwór zachował się i położony jest na wschodnim skraju parku. Jest to
budynek parterowy, w kształcie wydłużonego prostopadłościanu, przekrytego
dachem czterospadowym, z szerokimi wystawkami z dwóch stron. Park
obejmuje terenie w kształcie nieregularnym, wydłużonym w kierunku
północno-południowym, rosną tu m.in.: buki, klony, kasztany, sosny, dęby i
jesiony. Dwór z parkiem zostały przez AWRSP sprzedane i obecnie został
otoczony opieką przez osobę fizyczną. Dwór został odrestaurowany, a park
uporządkowany przez właściciela. Zaplecze gospodarcze w dużej części
przetrwało do dziś. Składa się z obiektów dawnych: stajnia, chlewnia itp.
f) Zespół dworsko-parkowy we wsi Sąpolno –powstał pod koniec XIX w.
Pałac znajduje się w części rezydencyjnej folwarku znajdującej się wzdłuż
drogi powiatowej Nr 2512G. Wybudowano go na osi północ-południe. Od
południa graniczy z parkiem, w którym ze stanu pierwotnego zostało tylko
kilka starych buków, lip i wiązów. Obecnie zmieniono sposób użytkowania
pałacu i funkcjonuje on jako szkoła podstawowa. Podwórze gospodarcze
folwarczne znajdowało się na zachód i południowy-zachód od pałacu, po
drugiej stronie drogi. Z tej części przetrwał do dzisiejszych czasów magazyn
zbożowy, budynek gospodarczy i fragment większej stodoły.
Podsumowanie
Stwierdzić trzeba, że stan zachowania założeń dworsko – parkowych i pałacowo
– parkowych zależy w dużej mierze od faktu czy posiadają one właściciela, a
także od faktu czy właściciel świadomy jest wartości obiektu, który posiada i
wreszcie czy dysponuje odpowiednimi środkami aby przeprowadzić remont i
konserwację wraz elementem restauracji zgodnie ze sztuką konserwatorską
czego przykładem jest stan zachowania w/w założeń.
2) Relikty zespołów dworsko-parkowych i pałacowo-parkowych.
Na terenie gminy poza wymiennymi w pkt. I.6.7. sześcioma dobrze
zachowanymi założeniami dworsko-parkowymi i pałacowo-parkowymi
zlokalizowanych było siedem założeń dworsko- i pałacowo-parkowych które nie
przetrwały do naszych czasów jako czytelne układy przestrzenne z zachowanymi
zabytkowymi obiektami, posiadającymi wysokie walory kulturowe. Do tych
zespołów należą:zespół dworsko-parkowy we wsi Lisewo (obręb Lisewo),
zespół dworsko-parkowy we wsi Zawada (obręb Lisewo),zespół pałacowoparkowy we wsi Szczytno (obręb Lisewo),zespół dworsko-parkowy we wsi
Dobrzyń (obręb Lisewo), zespół dworsko-parkowy we wsi Koprzywnica (obręb
Pakotulsko),zespół dworsko-parkowy we wsi Pawłówko (obręb Pawłówko),
zespół dworsko-parkowy we wsi Płaszczyca (obręb Płaszczyca). Założenia
dworsko- i pałacowo-parkowe pokazane zostały na załączniku graficznym Nr
31.Wyżej wymienione zespoły są faktycznie reliktami założeń dworsko- i
pałacowo-parkowych gdyż w ich skład wchodzi kilka budynków gospodarczych,
albo fragment parku lub wreszcie przetrwały tylko w formie niematerialnej tj. w
pamięci mieszkańców o miejscu. Zostały one opisane poniżej w kolejności
stanowiącej kontynuację zespołów dworsko- i pałacowo-parkowych
wymienionych w pkt. I.6.7.
a) zespół dworsko-parkowy we wsi Lisewo – stanowił w różnych okresach
czasu odrębny majątek lub należał do majątku w Szczytnie. Do naszych
czasów przetrwał jedynie jako relikt. Pałac i część budynków zaplecza
gospodarczego nie przetrwało, natomiast zachowało się tu kilka zabytkowych
zabudowań gospodarczych, które przetrwały niestety albo w złym stanie albo
zostały wyremontowane wbrew sztuce konserwatorskiej. Generalnie cały
majdan wprawdzie został uporządkowany, ale bez świadomości o historycznej
wartości miejsca.
b) zespół dworsko-parkowy we wsi Zawada – powstał na początku XX w.
Założenie jest pięknie położone nad rzeką Brdą i jeziorem Szczytno Małe.
Podobnie jak w przypadku zespołu w Lisewie zespół dworsko-parkowy w
str.
62
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Zawadzie stanowił część majątku w Szczytnie lub istniał jako samodzielny
majątek. Niestety do dzisiejszych czasów dwór, który znajdował się na
zachodnim skraju parku nie zachował się. W jego miejscu powstał blok
mieszkalny. Park zachował się. Czytelne są tu aleje parkowe w których
zachowały się m.in. klony, graby i stary dąb. Podwórze gospodarcze
znajdowało się na zachód od pałacu. Zabudowania gospodarcze (oprócz obory)
nie zachowały się. Zachowała się również wieś folwarczna, przepięknie
położona na skarpie jeziora Szczytno małe. Cały zespół stanowi dużą wartość
krajobrazowo-przestrzenną, lecz wymagają dużych nakładów i świadomych
działań konserwatorskich.
c) zespół pałacowo-parkowy we wsi Szczytno – powstał na początku XX w.
Właściciele majątku w Szczytnie byli w pewnych okresach czasu także
właścicielami majątków w Płaszczycy, Lisewie oraz Zawadzie. Do naszych
czasów poza reliktami zabudowy gospodarczej nie przetrwały żadne budynki.
Pałac, który stał we wschodniej części podwórza gospodarczego, w pobliżu
wjazdu na podwórze nie zachował się. Ustawiony był na osi północ-południe.
Na wschód od pałacu znajdował się park, gdzie do niedawna rosły dęby, lipy,
modrzewie itp. w tej chwili park znajduje się w stanie dewastacji. Jedyną
pozostałością po parku jest romantyczna baszta z połowy XIX wieku. Z
podwórza gospodarczego zachowało się niewiele budynków, m.in. obora i
stodoła , które są w bardzo złym stanie technicznym.
d) zespół dworsko-parkowy we wsi Dobrzyń - powstał na początku XIX w.
Właściciele majątku w Szczytnie byli w pewnych okresach czasu oprócz w/w
majątków także właścicielami majątku w Dobrzyniu. Zachował się dwór oraz
relikty budynku gospodarczego i kilka starych drzew.
e) zespół dworsko-parkowy we wsi Koprzywnica - powstał na początku XIII
w. jako własność dzierżawcy w Pakotulsku, później usamodzielnił się. Niestety
do naszych czasów nie zachowało się wiele elementów założenia, a
praktycznie przetrwały tylko relikty parku (pojedyncze drzewa) oraz mocno
przebudowany i będący w bardzo złym stanie technicznym budynek
gospodarczy. Wyjątkowo zaniedbany i nieuporządkowany teren stanowi
dysonans w zestawieniu z przepięknym położeniem na skarpie jeziora
Szczytno.
f) zespół dworsko-parkowy we wsi Pawłówko – powstał na początku XIX w.
Zabudowania dworu w Pawłówku praktycznie nie przetrwały do naszych
czasów, poza reliktami starodrzewu i pamięcią wśród mieszkańców o tym
miejscu. Obecnie teren jest użytkowany przez POLDANOR S.A.
g) zespół dworsko-parkowy we wsi Płaszczyca - powstał w 1900 r. Obecnie
dwór, który wybudowany był wzdłuż głównej drogi prowadzącej do Imielna
nie istnieje. Z parku pozostało jedynie kilkanaście drzew: dęby, świerki, lipy i
buki. Podwórze gospodarcze – folwarczne znajdowało się bezpośrednio na
zachód od części rezydencyjnej. Cześć gospodarcza majątku uległa rozpadowi
gdyż jest niezagospodarowana.
Podsumowanie
Można stwierdzić , że skala zniszczeń założeń dworskich na terenie gminy podobnie jak w
całej Polsce jest bardo duża. Szczególnie dotyczy to obiektów gospodarczych. Fakt
przetrwania w dobrym stanie całości zespołu folwarcznego tj. parku, pałacu, majdanu i
folwarku należy zaliczyć do wyjątków. Ma to swoje uzasadnienie historyczne i stanowi
odzwierciedlenie obecnego stanu prawnego. Po wojnie dwory były „zagospodarowane” przez
Państwowe Gospodarstwa Rolne, które zasłużyły się dla obiektów tylko tym, że je użytkowały.
Aczkolwiek, gdyby ograniczyły się tylko do użytkowania nie wyrządziłyby tyle szkód co
„ambitne” działania inwestycyjne, nieliczące się z wartością kulturową tych zabytków. W
ostatnim dziesięcioleciu Państwo Polskie podjęło szereg ambitnych działań, często
nieprzemyślanych, mających na celu uchronić dwór polski od zapomnienia. Sprzedaż ziemi
przez AWRSP wraz zabudowaniami historycznymi bez nałożenia na różnych właścicieli
obowiązku ich konserwacji spowodowała i powoduje ich zanikanie. Oczywiście sprawą
dyskusyjną pozostaje sam fakt zasadności objęcia ich ochroną konserwatorską
str.
63
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT PODZIAŁU GMINY POD WZGLĘDEM
WARTOŚCI KULTUROWYCH
str.
64
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.2.4 Wykaz obiektów użyteczności publicznej
1) Dąbrowa:
1. świetlica wiejska (funkcjonująca w budynku dawnej OSP, 2. cmentarz
czynny
2) Garbek:
3. świetlica wiejska
3) Lisewo:
4. świetlica wiejska w Lisewie, 5. ochotnicza straż pożarna, 6. boisko
sportowe w Lisewie,7. świetlica wiejska w Szczytnie,8. boisko sportowe w
Szczytnie
4) Łubianka: brak
5) Nowa Wieś:
9. świetlica wiejska, 10. kościół parafialny, 11. boisko sportowe
(wielofunkcyjne)
6) Pakotulsko:
12. świetlica wiejska z boiskiem sportowym
7) Pawłówko:
13. Ośrodek Readaptacji EKO „Szkoła Życia” w Wandzinie, 13.1. boisko
sportowe
8) Płaszczyca:
14. świetlica wiejska (funkcjonująca w budynku dawnej
szkoły
podstawowej), 15. boisko sportowe
9) Przechlewo:
16. Gminna Biblioteka im. Jana Kochanowskiego, 17. Gminne Centrum
Kultury, w skład którego wchodzi Dom Kultury , 18.Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej, 19.Gminny Ośrodek Sportu i Rekreacji nad jez.
Końskim , 20.Urząd Pocztowy, 21.apteka, 22.bank spółdzielczy,
23.niepubliczny zakład opieki zdrowotnej ,,Eskulap”,24.przedszkole
publiczne, 25.Zespół Szkół w Przechlewie (Szkoła Podstawowa im.
Janusza Korczaka oraz Gimnazjum Publiczne) , 26. kościół parafialny p.w.
Św. Anny, 27. kościół filialny p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej, 28.
cmentarz komunalny (czynny), 29. kompleks boisk sportowych ,,Moje
boisko – Orlik 2012” przy Zespole Szkół w Przechlewie , 30. ochotnicza
straż pożarna, 31. Policja, 32. Urząd Gminy, 33. Nadleśnictwo
Niedźwiady, 34. przystanek PKS, 35. Ośrodek Sportu i Rekreacji w
Przechlewie – stadion przy ul. Szkolnej
10) Przechlewko:
36. świetlica wiejska, 37. boisko sportowe
11) Rudnik:
38. czynny cmentarz
12) Sąpolno:
39. świetlica wiejska, 40. szkoła podstawowa zlokalizowana w budynku
dawnego dworu , 41. cmentarz parafialny (czynny), 42. kościół p.w. Św.
Wawrzyńca, 43. boisko sportowe
Wykaz obiektów i przestrzeni publicznych na terenie gminy przedstawiono
str.
65
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT OBIEKTÓW UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ ORAZ
OBSZARY PRZESTRZENI PUBLICZNEJ
str.
66
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.0 Stan systemu infrastruktury technicznej
I.3.1 Gospodarka wodno-ściekowa
I.3.1.1 Zaopatrzenie w wodę
Gmina zaopatruje w wodę swoich mieszkańców niemal w 100%. Woda
pobierana jest z 5 gminnych ujęć oraz 5 zakładowych. Gminne ujęcia
zlokalizowane są w miejscowościach Przechlewo, Garbek, Miroszewo,
Sąpolno i Płaszczyca. Ponadto przedsiębiorstwo ,,POLDANOR”
eksploatuje 3 ujęcia wody zlokalizowane
w miejscowościach
Pawłówko, Płaszczyca i Dobrzyń, które zaopatrują w wodę lokalnych
mieszkańców oraz fermy trzody, zakłady rolne i biogazownie;
przedsiębiorstwo ,,ROLPEX” eksploatuje hydrofornię w Lisewie
zaopatrując w wodę mieszkańców Szczytna, Lisewa i lokalne zakłady
produkcyjne a przedsiębiorstwo ,,ROLPAKO” posiada własne ujecie
wody w miejscowości Pakotulsko, zaopatrując w wodę jej
mieszkańców i Zakład Rolny.
Długość gminnej sieci wodociągowej wynosi ok. 49 km (Przechlewo27,6 km, Sąpolno-5,5, km, Nowa Wieś-3,6 km, Przechlewko-3,4 km,
Dąbrowa Człuchowska-1,3 km, Płaszczyca -0,6 km, Pawłówko-3 km,
Lisewo-1 km, Garbek-2 km).
Gminne ujęcia wody:
- U1 – ujęcie zlokalizowane na działce nr 491/4 podpięte jest do stacji
uzdatnia SUW zlokalizowanej na dz. nr 570/8 w miejscowości
Przechlewo, ma zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości 60
m3/h. Ujęcie to obsługuje mieszkańców ze wsi Przechlewo,
Dąbrowa Człuchowska oraz Zdrójki. Całkowite zużycie wody w
roku 2009 wyniosło 149 838 m3. Wydajność tego ujęcia wody jest
wystarczająca dla obecnych potrzeb i dysponuje znacznymi
rezerwami. Stacja uzdatniania wody wyposażona jest w aerator,
cztery filtry ciśnieniowe (2 odżelaziacze i 2 odmanganiacze),
zbiornik wyrównawczy, aparaturę kontrolno-pomiarową oraz
rurociągi, pompy i armaturę.
Ujęcie wody posiada strefę ochrony bezpośredniej, która jest
wygrodzona i odpowiednio oznakowana; na podstawie
przeprowadzonych badań hydrogeologicznych nie wystąpiła
potrzeba wyznaczania strefy ochrony pośredniej ujęcia.
- U2 – ujęcie zlokalizowane na dz. nr 22/2 w miejscowości Garbek,
posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości 15,0 m3/h.
Całkowite zużycie wody w roku 2009 r. wyniosło 7 229 m3.
Wydajność tego ujęcia wody jest wystarczająca dla obecnych
potrzeb i dysponuje znacznymi rezerwami. Stacja wodociągowa
wyposażona jest w dwa zbiorniki hydroforowe poj. 1000 l każdy
oraz urządzenia kontrolno-pomiarowe i sterująco-zabezpieczające.
Ujęcie wody posiada strefę ochrony bezpośredniej od studni, która
mieści się w całości na działce i jest wygrodzona; na podstawie
przeprowadzonych badań hydrogeologicznych nie wystąpiła
potrzeba wyznaczania strefy ochrony pośredniej ujęcia. Ujęcie
posiada pozwolenie wodno prawne GiIE-6223-32/09 z dnia
17.12.2009 r. wydane przez Starostę Człuchowskiego, ważne do 1
grudnia 2019 r.
- U3 – ujęcie zlokalizowane na dz. nr 536/16 w Miroszewie (obręb
geodezyjny Nowa Wieś) posiada zatwierdzone zasoby
str.
67
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3
eksploatacyjne w ilości 48,0 m /h; całkowite zużycie wody w 2009
r. wyniosło 18 929 m3. Wydajność tego ujęcia wody jest
rezerwami. Stacja uzdatnia wody wyposażona jest w zbiornik
retencyjny, zestaw napowietrzający i filtracyjny, urządzenia
kontrolno-pomiarowe.
Ponadto ujęcie to posiada również studnię awaryjną o
zatwierdzonych zasobach eksploatacyjnych 30 m3/h.
Ujęcie wody posiada strefę ochrony bezpośredniej o promieniu
10,0m od studni, która mieści się w całości na działce i jest
wygrodzona; nie wyznaczono strefy ochrony pośredniej ujęcia.
Ujęcie posiada pozwolenie wodno prawne RLiOŚ.6223-3/03 z dnia
sierpnia 2013 r.
- U4 – ujęcie zlokalizowane w miejscowości Sąpolno na dz. nr 76/5,
posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości 39,0 m3/h.
Całkowite zużycie wody w roku 2009 r. wyniosło 28 285 m3.
Wydajność tego ujęcia wody jest wystarczająca dla obecnych
potrzeb i dysponuje znacznymi rezerwami. Hydrofornia została
wybudowana w 1974 r. i posiada 3 zbiorniki hydroforowe o poj.
4.500 l.
Ujęcie posiada strefę ochrony bezpośredniej w promieniu 10,0 m od
każdej ze studni oraz strefę ochrony pośredniej o promieniu 30,0 m.
- U5 – ujęcie (Płaszczyca) zlokalizowane na dz. 6/12 w obrębie
geodezyjnym
Płaszczyca,
posiada
zatwierdzone
zasoby
eksploatacyjne w ilości 15,0 m3/h. Całkowite zużycie wody w roku
2009 r. wyniosło 4 961 m3 (261 mieszkańców). Wydajność tego
ujęcia wody jest wystarczająca dla obecnych potrzeb i dysponuje
znacznymi rezerwami. Stacja wodociągowa wyposażona jest w dwa
aeratory, sprężarkę powietrza ze zbiornikiem, dwa filtry ciśnieniowe
(odżelaziacze), jedne zbiornik hydroforowy, aparaturę kontrolnopomiarową oraz rurociągi i armaturę.
Ujęcie, zgodnie z dokumentacją hydrologiczną, posiada strefę
ochrony bezpośredniej w promieniu 8,0 - 10,0 m, która mieści się w
całości na działce nr 6/12, jest wygrodzona i oznakowana.
Ujęcia wody w zarządzie przedsiębiorstwa ,,POLDANOR”:
- U6 – ujęcie zlokalizowane na dz. nr 207/21 w miejscowości
Pawłówko, posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości
16,0 m3/h; ujęcie zaopatruje w wodę mieszkańców wsi oraz zakład
rolny, fermę trzody i biogazownię. Całkowite zużycie wody w 2009
r. wyniosło 44 363 m3, w tym 8 439 m3 wody zużyli mieszkańcy wsi
Pawłówko. Wydajność tego ujęcia wody jest wystarczająca dla
obecnych potrzeb i dysponuje znacznymi rezerwami. Stacja
wodociągowa wyposażona jest w dwa zbiorniki hydroforowe, dwa
filtry ciśnieniowe z mieszaczami wodno-powietrznymi, sprężarkę
oraz rurociągi tłoczne.
Ujęcie posiada strefę ochrony bezpośredniej ograniczoną do terenu
ogrodzonego na działce.
stycznia 2017 r.
str.
68
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- U7– ujecie zlokalizowane na dz. nr 28/16 w miejscowości
Płaszczyca, posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości
60,0 m3/h. Ujęcie zaopatruje w wodę mieszkańców wsi, fermę
trzody oraz biogazownię. Całkowite zużycie wody w roku 2009 r.
wyniosło 32 658 m3, z czego 3 886 m3 wody zużyło 120
mieszkańców wsi Płaszczyca. Wydajność tego ujęcia wody jest
rezerwami. Stacja wodociągowa wyposażona jest w cztery aeratory,
4 filtry pospieszne ciśnieniowe, 2 hydrofory, 2 sprężarki powietrza,
2 skrzynki przelewowo-kontrolne, rurociągi tłoczne.
Ujęcie
posiada
pozwolenie
wodno
prawne
ŚR-z6811/10/2002/2003/js z dnia 21.01.2003 r. wydane przez Wojewodę
Pomorskiego, ważne do 15 kwietnia 2024 r.
Dobrzyń, posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości 72,0
m3/h. Ujęcie zaopatruje w wodę 2 domy mieszkalne, fermę trzody
oraz Zakład Produkcyjny ,,ROLPAKO”. Całkowite zużycie wody w
roku 2009 r. wyniosło 45 284 m3, z czego 274 m3 wody zużyło 10
mieszkańców wsi Dobrzyń. Wydajność tego ujęcia wody jest
rezerwami. Stacja wodociągowa wyposażona jest w cztery aeratory,
4 filtry pospieszne ciśnieniowe, 2 hydrofory, 2 sprężarki powietrza,
2 skrzynki przelewowo-kontrolne, rurociągi tłoczne.
Ujęcie
posiada
pozwolenie
zintegrowane
ŚR/Ś.II.6619/10/04/05/06/07 z dnia 21.08.2007 r. wydane przez
Wojewodę Pomorskiego, ważne do 21 sierpnia 2017 r.
Ujęcia wody w zarządzie przedsiębiorstwa ,,ROLPAKO”:
Pakotulsko, posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości
36,0 m3/h; ujęcie zaopatruje w wodę mieszkańców wsi oraz Zakład
Rolny. Całkowite zużycie wody w 2009 r. wyniosło 12 000 m3, w
tym 4 876 m3 wody zużyli mieszkańcy wsi. Wydajność tego ujęcia
wody jest wystarczająca dla obecnych potrzeb i dysponuje
znacznymi rezerwami. Stacja wodociągowa wyposażona jest w
jeden aerator powietrzny, odżelaziacz, sprężarkę i hydrofor, układ
armatury i rurociągu.
stycznia 2017 r.
Ujęcia wody w zarządzie przedsiębiorstwa ,,ROLPEX”:
- U10 – ujęcie zlokalizowane na dz. nr 22/4 w miejscowości Lisewo,
posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne w ilości 147,0 m3/h;
ujęcie zaopatruje w wodę mieszkańców wsi Szczytno, Lisewo oraz
lokalne zakłady produkcyjne. Całkowite zużycie wody w 2009 r.
wyniosło 54 300 m3, w tym mieszkańcy Lisewa zużyli 4 400 m3
str.
69
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3
wody a mieszkańcy Szczytna 21 900 m . Wydajność tego ujęcia
wody jest wystarczająca dla obecnych potrzeb i dysponuje
znacznymi rezerwami. Stacja wodociągowa wyposażona jest w trzy
zbiorniki hydroforowe, odżelaziacz, odmanganiacz, napowietrzacz,
armaturę i rurociągi.
Ujęcie posiada strefę ochrony bezpośredniej w promieniu 10,0 m od
studni, ograniczoną to terenu ogrodzonego na działce i jest
oznakowane.
maja 2015 r.
Parametry techniczne ujęć wody w zakresie ich wydajności
eksploatacyjnej i rezerwy podano w tabeli Nr I.3.1.
Schemat podziału gminy na rejony zaopatrzenia w wodę pokazano
na załączniku Nr 7.
Z poniższej tabeli wynika, że zasoby eksploatacyjne wody będące w
zarządzie prywatnych przedsiębiorstw są niemal dwa razy większe niż
zasoby będące w gminnym zarządzie, przy czym zużycie wody (z ujęć
gminnych i prywatnych) kształtuje się na zbliżonym poziomie.
Nadmienić należy, że łączne zużycie wody przez mieszkańców gminy
wyniosło średnio 45,42 m3/h, a istniejąca rezerwa jest wielokrotnie
większa i wynosi aż 459,58 m³/h, więc całkowite zasoby wód
podziemnych wynoszą 45,42 m³/h+ 459,58 m³/h = 505 m³/h.
Biorąc pod uwagę istniejące zużycie wody, a także rezerwę, jaką
dysponuje gmina można stwierdzić, że ujęcia w zupełności zaspokajają
potrzeby bieżące, dodatkowo bez problemu zaopatrzą w wodę inne obiekty
w razie awarii, a także posiadają znaczącą rezerwę w przypadku wzrostu
liczby nowych odbiorców wody.
Uwaga: Podane w niniejszym punkcie parametry poszczególnych ujęć eksploatowanych przez
prywatnych właścicieli zostały opracowane na podstawie dostępnych dokumentów formalno-prawnych
będących w posiadaniu Gminy. W danych tych mogą wystąpić pewne różnice.
str.
70
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tabela Nr I.3.1. Parametry techniczne ujęć wody w gminie wraz z terenami
obsługiwanymi
Max. możliwa do osiągnięcia
wydajność eksploatacyjna
studni [m³/h]
Lp.
Nr
ujęcia
Nazwa ujęcia
1
2
1
Całk.
zasoby
wody
Studnia [m³/h]
nr3
Studnia
nr1
Studnia
nr2
3
4
5
U1
Przechlewo
-
60,0
-
2
U2
Garbek
12,0
-
3
U3
Miroszewo
-
4
U4
Sąpolno
-
5
U5
Płaszczyca
SUMA
Aktualne
Max
wykorz
rez. na Obsługiwany
.
ujęciu obszar (obręby)
wody
[m³/h]
[m³/h]
6
7
Gminne ujęcia wody
Uwagi
8
9
10
11
60,0
17,1
42,9
Przechlewo,
Dąbrowa
Człuchowska
Garbek
Miroszewo,
Nowa Wieś,
Przechlewko
-
12,0
0,83
11,17
-
48,0
-
48,0
2,16
45,84
39,0
-
39,0
3,23
35,77
Sąpolno
15,0
-
-
15,0
0,57
14,43
Płaszczyca
-
-
-
-
174,0
23,89
150,11
-
-
-
Ujęcia wody w zarządzie przedsiębiorstw
6
U6
Pawłówko
16,0
-
-
16,0
5,06
10,94
7
U7
Płaszczyca
(dawne Imielno)
60,0
-
-
60,0
3,73
56,27
8
U8
Dobrzyń
72,0
-
-
72,0
5,17
66,83
9
U9
Pakotulsko
18,0
18,0
-
36,0
1,37
34,63
10
U10
Lisewo
-
147,0
-
147,0
6,20
140,8
331,0
21,53
309,47
505,0
45,42
459,58
SUMA
SUMA
244
mieszkańców
wsi Pawłówko,
Zakład rolny,
ferma trzody,
biogazownia
120
mieszkańców
wsi Płaszczyca,
ferma trzody,
biogazownia
10 mieszkańców
wsi Dobrzyń,
ferma trzody,
Zakład
Produkcyjny
,,ROLPAKO”
mieszkańcy wsi
Pakotulsko,
zakłady
produkcyjne
Mieszkańcy
Lisewa i
Szczytna,
zakłady
produkcyjne
Eksploat. przez
przedsięb.
,,POLDANOR”
Eksploat. przez
przedsięb.
,,POLDANOR”
Eksploat. przez
przedsieb.
,,POLDANOR”
Eksploat. przez
przedsieb.
,,ROLPAKO”
Eksploat. przez
przedsieb.
,,ROLPEX”
-
-
Źródło: Operaty wodno prawne, dane z gminy, przedsiębiorstw, obliczenia własne
str.
71
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT PODZIAŁU GMINY NA REJONY
ZAOPATRZENIA W WODĘ
str.
72
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.1.2 Gospodarka ściekowa
Obecny system odprowadzania ścieków na terenie gminy opiera się na
dwóch oczyszczalniach ścieków: w Przechlewie, która zarządzana jest
przez Zakład Gospodarki Komunalnej oraz w Pakotulsku, która jest
własnością przedsiębiorstwa ,,ROLPAKO”. Na terenie gminy istnieje
jeszcze jedna oczyszczalnia ścieków, na terenie ośrodka wypoczynkowego
w Lipczynku, która jest nieczynna. System odprowadzania ścieków z
ośrodka oparty jest na działaniu bezodpływowych zbiorników.
Niemal 90% obszaru gminy objęte jest zbiorowym systemem
odprowadzania ścieków. Łączna długość kanalizacji sanitarnej wynosi ok.
69 km (Przechlewo-22 km, Sąpolno-12,7 km, Nowa Wieś-7,3 km,
Przechlewko-4,4 km, Dąbrowa Człuchowska-1,9 km, Płaszczyca-4,8 km,
Lisewo-1,9 km, Szczytno-5,6 km, Pawłówko-4,7 km, Zawada-1,5 km). Na
terenie gminy funkcjonuje łącznie 30 przepompowni.
1. Gminna oczyszczalnia ścieków w Przechlewie – znajduje się w
zarządzie Zakładu Gospodarki Komunalnej. Podłączone do niej są
następujące miejscowości: Przechlewo, Sąpolno, Nowa Wieś,
Płaszczyca, Dąbrowa, Przechlewko, Pawłówko, Lisewo, Szczytno,
Zawada i Płaszczyca.
Jest to oczyszczalnia typu mechaniczno-biologicznego, z której
oczyszczone ścieki odprowadzane są do rzeki Lipczynki, za
pośrednictwem rowu melioracyjnego R-F1. Zakład Gospodarki
Komunalnej w Przechlewie posiada pozwolenie wodno prawne nr
GiIE-6223/7/10 z dnia 29.04.2010 r. wydane przez Starostę
Człuchowskiego na
odprowadzenie oczyszczonych ścieków
komunalnych w ilości max. 2500 m3/d. Pozwolenie to jest ważne do 1
kwietnia 2020 r.
Eksploatacja oczyszczalni prowadzona jest w sposób prawidłowy a w
celu ograniczenia niekorzystnego oddziaływania na tereny sąsiednie
wyznaczona została strefa ochronna o promieniu 50,0 m od ogrodzenia
terenu.
W 2009 r. oczyszczalna przyjęła łącznie 380 821 m³ ścieków od ok.
6000 mieszkańców, z czego 30% ścieków pochodzi z Zakładów
Mięsnych ,,Prime Food”. Z analizy ilości zrzuconych ścieków w 2009 r.
wynika, że średnio na dobę zrzucano 1043 m3. W związku z
powyższym oczyszczalnia posiada 50% rezerwę przepustowości.
2. Oczyszczalnia ścieków przedsiębiorstwa ,,ROLPAKO” w
Pakotulsku – eksploatowana jest przez przedsiębiorstwo PP-U-H
,,ROLPAKO” Sp. z o.o., przyjmując ścieki od lokalnych mieszkańców
(ok. 200 osób) oraz zakładów produkcyjnych. Obiekt zlokalizowany
jest na dz. nr 54/58 (własność Agencja Własności Rolnej Skarbu
Państwa), w północno-wschodniej części Pakotulska, przy drodze
powiatowej Przechlewo-Rzeczenica.
Jest to oczyszczalnia typu biologicznego, z której oczyszczone ścieki
odprowadzane są do rzeki Brdy, a następnie do jeziora Szczytno.
Przedsiębiorstwo ,,ROLPAKO” posiada pozwolenie wodno prawne nr
RLiOŚ-6223/19/01 z dnia 14.09.2001 r. wydane przez Starostę
Człuchowskiego na eksploatację oczyszczalni, z dopuszczoną ilością
odprowadzanych ścieków max. 70,6 m3/d. Pozwolenie to jest ważne do
1 października 2017 r.
str.
73
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
W 2009 r. oczyszczalna przyjęła łącznie 6 909 m³ ścieków, z czego
część pochodziła od ok. 200 mieszkańców wsi. Z analizy ilości
zrzuconych ścieków w 2009 r. wynika, że średnio na dobę zrzucano 19
m3. W związku z powyższym oczyszczalnia posiada bardzo dużą
rezerwę przepustowości, jednak jest to obiekt o przestarzałej
technologii nie poddawany modernizacji od wielu lat.
W związku z powołaniem tzw. aglomeracji ściekowej Przechlewo,
oczyszczalnia w Pakotulsko zostanie zlikwidowana, a ścieki skierowane
na oczyszczalnię do Przechlewa.
3. Nieczynna oczyszczalnia ścieków w Lipczynku – jest to
oczyszczalnia typu mechaniczno-biologiczna (Bioblok MU-74), która
była
eksploatowana
na
potrzeby
działającego
ośrodka
wypoczynkowego. Odprowadzanie oczyszczonych ścieków w ilości
64,3 m3/d w sezonie, poza sezonem 26,0 m3/d, następowało do rzeki
Lipczynki. W wyniku kolejnych przekształceń własnościowych i
czynników ekonomicznych ośrodek turystyczny nie jest użytkowany, a
oczyszczalnia została zamknięta. Powstające w obszarze ośrodka domki
letniskowe wyposażone są w bezodpływowe zbiorniki na ścieki.
Podsumowując należy stwierdzić, iż w obecnej chwili ścieki z terenu
gminy objętego kanalizacją zbiorcza w całości trafiają do zorganizowanego
oczyszczania. Istniejące oczyszczalnie ścieków posiadają znaczne rezerwy
przepustowości i bez problemu obsługują wszystkich odbiorców. W
związku z utworzeniem tzw. aglomeracji ściekowej Przechlewo docelowo
planowane jest zamknięcie oczyszczalni w Pakotulsku i przekierowanie
ścieków do Przechlewa.
Schemat podziału gminy na istniejące rejony odprowadzania ścieków
pokazano na załączniku graficznym Nr 8.
str.
74
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT PODZIAŁU GMINY NA ISTNIEJĄCE REJONY
ODPROWADZANIA ŚCIEKÓW
str.
75
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.2 Gospodarka energetyczna
Rozdział poświecony gospodarce energetycznej został opracowany na
podstawie ,,Projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe gminy Przechlewo” przez zespół Bałtyckiej
Agencji Poszanowania Energii S.A. r., na zlecenie Gminy Przechlewo.
I.3.2.1 Uwarunkowania rozwoju gospodarki energetycznej
Rozwój gospodarki energetycznej państwa określony jest w kilku
dokumentach,
które stanowią
wytyczne
dla
zapewniania
bezpieczeństwa energetycznego kraju.
1) Cele wynikające z ,,Polityki energetycznej państwa do 2025 r.”
dotyczą:
- zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego kraju, czyli
zapewniania stanu gospodarki umożliwiającego pokrycie
bieżącego i perspektywicznego zapotrzebowania odbiorców na
paliwa i energię, w sposób technicznie i ekonomicznie
uzasadniony
- wzrostu konkurencyjności gospodarki i jej efektywności
energetycznej
- ochrony środowiska przed negatywnymi skutkami działalności
energetycznej, związanej z wytwarzaniem, przesyłaniem i
dystrybucją energii i paliw.
W programie tym zakłada się, że gminna administracja
samorządowa jest odpowiedzialna za zapewnienie energetycznego
bezpieczeństwa lokalnego, w szczególności w zakresie zaspokojenia
zapotrzebowania na energię elektryczną, ciepło i paliwa gazowe, z
racjonalnym wykorzystaniem lokalnego potencjału odnawialnych
zasobów energii. Ponadto zakłada się wykorzystanie biomasy do
produkcji energii elektrycznej i ciepła (co w gminie Przechlewo jest
w wysokim stopniu rozwinięte), wzrost wykorzystania energii
wiatrowej, zwiększenie udziału biokomponentów w rynku paliw
ciekłych.
2) Cele wynikające z ,,Długookresowej strategii trwałego i
zrównoważonego rozwoju – Polska 2025”, dotyczące szczebla
gminnego:
- poprawa stanu sieci elektroenergetycznej na obszarach wiejskich,
- ochrona środowiska przed negatywnymi skutkami oddziaływania
energetyki,
- całkowite zastąpienie węgla kamiennego gazem ziemnym, nisko
zasiarczonym olejem opałowym, energią elektryczną, paliwami z
biomasy, ciepłem finalnym ze źródeł scentralizowanych oraz
ciepłem odpadowym
- zwiększenie, do co najmniej 14% do 2020 r. udziału energii
odnawialnej w krajowym bilansie energii pierwotnej (wg
Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/28/WE z dnia
23 kwietnia 2009 r. do 20% do 2020 r.)
- wyeliminowanie z procesów wytwarzania energii urządzeń o
sprawności niższej niż 80% (za wyjątkiem urządzeń
wykorzystujących nośniki energii odnawialnej)
- zapewnienie przejrzystości stanowienia cen paliw i energii
str.
76
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- zapewnienie przejrzystości reguł koncesjonowania działalności w
sektorze energetycznym i wykorzystanie koncesji jako ważnego
instrumentu polityki energetycznej państwa
- ochrona finalnych użytkowników przed nadmiernym wzrostem
cen energii
- wspieranie wykorzystania źródeł energii odnawialnej
- przekazywanie samorządowi gminnemu zadań z zakresu polityki
energetycznej, co będzie sprzyjać rozwojowi lokalnych rynków
energetycznych i lokalnych źródeł energii, głównie energii
odnawialnej, odpadowej i pochodzących z rozproszonych źródeł
małej mocy
- finansowanie rozwoju sieci wiejskich z budżetu państwa.
3) Cele wynikające ze ,,Strategii rozwoju energetyki odnawialnej”:
- osiągnięcie 7,5% udziału energii odnawialnej w bilansie
paliwowo-energetycznym kraju do 2010 r.
- osiągnięcie 14% udziału energii odnawialnej w bilansie
paliwowo-energetycznym kraju do 2020 r.
4) Cele wynikające ze ,,Strategii rozwoju województwa”:
- modernizacja systemu gospodarki energetycznej w kierunku
zintegrowanego modelu jej funkcjonowania umożliwiającego
wysoką substytucję nośników energii
- zapewnienie właściwych warunków dostawy gazu ziemnego
- wspieranie budowy dużych elektrowni opartych na spalaniu gazu
i produktów ropopochodnych oraz wykorzystujących energię
wiatru
- zwiększenie udziału wytwarzania energii w układzie
skojarzonym i kogeneracyjnym
- wzrost udziału energii wytwarzanej ze źródeł odnawialnych
- wspieranie rozwoju rozproszonych źródeł energii oraz lokalnych
rynków paliw i energii
- działania na rzecz zmniejszenia emisji CO2, SO2, NOx i pyłu
pochodzącego z sektora komunalno-bytowego
5) Zasady określone w ,,Planie zagospodarowania przestrzennego
województwa pomorskiego” :
- zapewnienie swobodnego wyboru przez użytkowników różnych
nośników energii, z wyraźną jednak preferencją źródeł paliw
przyjaznych dla środowiska, z uwagi na emisję zanieczyszczeń
- rozwój systemów produkujących w kogeneracji (skojarzeniu)
energię cieplną i elektryczną,
- zapewnienie wszystkim odbiorcom dostępu do energii o
parametrach spełniających wymogi prawne w stopniu
zapewniającym bezpieczeństwo zasilania.
- przy określaniu lokalizacji elektrowni wiatrowych należy
uwzględniać uwarunkowania wynikające w szczególności z ich
oddziaływania na: obszary objęte ochroną przyrody, w formie:
parków narodowych i ich otulin, rezerwatów przyrody, obszarów
NATURA 2000, parków krajobrazowych i ich otulin, obszarów
chronionego krajobrazu, pomników przyrody, stanowisk
dokumentacyjnych, użytków ekologicznych i zespołów
przyrodniczo-krajobrazowych; projektowane obszary chronione,
w tym wytypowane w ramach tworzenia Europejskiej Sieci
str.
77
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Obszarów Chronionych NATURA 2000; obszary tworzące
osnowę ekologiczną województwa – korytarze ekologiczne;
tereny położone w strefach ekspozycji obiektów dziedzictwa
kulturowego:
pomników
historii,
cennych
założeń
urbanistycznych i ruralistycznych oraz założeń zamkowych,
parkowo-pałacowych i parkowo-dworskich; tereny w otoczeniu
lotnisk wraz z polami wznoszenia i podejścia do lądowania.
Konieczne jest również uwzględnianie lokalizacji i sąsiedztwa:
terenów zabudowy mieszkaniowej oraz aktywnego wypoczynku;
dróg o nawierzchni utwardzonej i linii kolejowych; linii
elektroenergetycznych; lasów oraz akwenów i cieków wodnych;
pasów technicznych i ochronnych brzegów morskich; innych
farm wiatrowych. Lokalizacje elektrowni wiatrowych muszą
uwzględniać możliwość przesyłu wyprodukowanej energii, z
zachowaniem możliwie jak najmniej negatywnego oddziaływania
linii elektroenergetycznych na komponenty środowiska.
Wyżej wymienione plany rozwoju energetyki kraju i
województwa w dużej mierze polegają na postawieniu tez,
skądinąd logicznych i wynikających z aktualnych trendów
światowych. Niestety brakuje w tych szczytnych celach
konkretnych rozwiązań ze strony państwa wspierających
nowoczesne technologie. Przy czym chodzi tu głównie o
wsparcie finansowe lub długoletnie programy gospodarcze, a nie
tylko o wsparcie ideologiczne, które zaliczyć można tylko do
pierwszej fazy polityki państwa z zakresu wymienionych wyżej
założeń.
Przyznać należy, iż w gminie Przechlewo bardzo dobrze
rozwinięte jest pozyskiwanie energii odnawialnej z upraw
polowych i odpadów hodowlanych (gnojowicy) dla celów
wytwarzania energii elektrycznej i cieplnej, przy zastosowaniu
technologii biogazowni. Jedyną wątpliwość budzi fakt, ze
olbrzymie areały ziemi rolnej obsadzane są kukurydzą.
Podsumowując można stwierdzić, że z jednej strony państwo
popiera rozwój energetyki, lecz nie ma to przełożenia na
konkretne wsparcie gospodarczo-ekonomiczne, gdyż dąży do
przekazania samorządom gminnym zadania z zakresu polityki
energetycznej.
Na marginesie można dodać, ze ustawa o samorządzie gminnym
daje gminom możliwość realizacji zadań w zakresie gospodarki
w różnych dziedzinach ogólnospołecznych, w tym również
energetycznych. Polityka państwa w tym miejscu nie powinna
więc ograniczać się tylko do tej możliwości, lecz przede
wszystkim stworzenia programów zachęcających gminy do
odpowiednich działań, co wiąże się z bardzo dużym
zaangażowaniem środków władzy centralnej.
str.
78
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.2.2 Sieć gazowa
Na terenie gminy nie występuje sieć gazowa przewodowa.
Natomiast powszechnie stosowany jest gaz płynny, przede wszystkim
na cele bytowe (do przygotowania posiłków) oraz do celów grzewczych
i technologicznych. Do gospodarstw domowych gaz dostarczany jest w
butlach, natomiast dla potrzeb grzewczych i technologicznych
magazynowany jest w zbiornikach naziemnych lub podziemnych.
We wsi Sąpolno znajduje się duży zakład ,,BP” – BP Gas - rozlewnia
gazu płynnego, do której prowadzi jedyny zachowany odcinek kolei
relacji Człuchów-Przechlewo, dostarczający cysternami gaz.
Szacunkowa wielkość zużycia rocznego gazu LPG w gminie wynosi
ok. 628 tys. kg.
Najbliższa końcówka gazociągu wysokiego ciśnienia na terenie
województw pomorskiego, który mógłby stanowić źródło gazu dla
gminy, znajduje się w Człuchowie. Doprowadzenie gazu z tego źródła
wymagałaby budowy gazociągu wysokiego ciśnienia, stacji redukcyjnopomiarowej I stopnia oraz sieci rozdzielczej średniego i niskiego
ciśnienia.
W celu gazyfikacji niezbędne jest wykonanie koncepcji programowej,
która określi trasy i średnice gazociągów na podstawie wyliczonego
zapotrzebowania na gaz. Realizacja inwestycji musi być poprzedzona
analizą ekonomiczną, zaś decyzja o niej podejmowana jest wówczas
przez zarządcę sieci, gdy wykazana zostanie jej ekonomiczna
opłacalność.
Jak wynika z istniejącego zagospodarowania i zainwestowania gminy
oraz wielkości jednostek osadniczych, jedynym potencjalnym odbiorcą
gazu mogłaby być miejscowość Przechlewo. Przechlewo oddalone jest
od Człuchowa (najbliższe miejsce występowania gazociągu) o 19 km i
na trasie Człuchów – Przechlewo nie występują żadne większe ośrodki
zabudowy stanowiące potencjalne źródło odbioru. Z drugiej zaś strony,
w kierunku północnym od Przechlewa, nie występuje stosunkowo
blisko żaden większy ośrodek mogący stanowić również potencjalne
źródło odbioru gazu. Wręcz przeciwnie, są tu duże połacie leśne z
rzadką rozproszoną zabudową. Więc jak wynika z analizy i
uwarunkowań sieci osadniczej oraz uwarunkowań topograficznych
mało realna jest budowa gazociągu w Gminie Przechlewo. Zostało to
szczegółowo omówione w kierunkach rozwoju gminy. Jak więc wynika
z omówionych uwarunkowań gmina podjęła bardzo słuszny kierunek
rozwoju gazyfikacji w postaci gazu płynnego, łącznie z jego
przeładunkiem i rozlewnią na swoim terenie.
str.
79
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.2.3 Zaopatrzenie w energię elektryczną gminy
I.3.2.3.1 Sposób zaopatrzenia gminy w energie elektryczną
Przez teren gminy nie przebiegają trasy linii elektroenergetycznych
wysokiego napięcia. Energia elektryczna dostarczana jest do gminy
liniami średniego napięcia z 3 stacji GPZ: Człuchów, Gwieździn i
Ostrowite.
Wykorzystanie mocy kształtuje się na następującym poziomie:
- linia 255 – 65%
- linia 237 (główny zasilacz gminy) - 60%
- linia 219 (rezerwowy zasilacz gminy) – 17%.
GZP Człuchów zasila w energię elektryczną miejscowości położone w
obrębie geodezyjnym Pawłówko: Wandzin, Nowiny i Pawłówko,
obrębie Nowa Wieś: Krasne, Miroszewo i Nowa Wieś, obrębie
Sąpolno: Czosnowa, Zdrójki i Sąpolno oraz wsie Przechlewo, Dąbrowa,
Płaszczyca i Garbek, poprzez 33 stacje transformatorowe o łącznej
mocy 6745 kVA.
GPZ Gwieździn zasila w energię elektryczną miejscowości położone w
obrębie geodezyjnym Lisewo: Zawada, Lisewo, Szczytno, Dobrzyń,
Dolinka, Kleśnik, obrębie Pakotulsko: Suszka, Wiśnica, Trzęsacz,
Pokrzywnica i Pakotulsko, obrębie Przechlewko: Nowa Brda,
Lipczynek, Żołna, Szyszka oraz wsie Rudniki, Łubianka i Zakłady
Mięsne w Przechlewie, poprzez 47 stacji transformatorowych o łącznej
mocy7254 kVA.
GZP Ostrowite zasila w energię elektryczną miejscowość Jarzębnik
położoną w obrębie geodezyjnym Nowa Wieś, poprzez 1 stację
transformatorową o mocy 30 kVA.
Sieć napowietrzna SN posiada długość ok. 101 km, kablowa ok. 10 km,
linia niskiego napięcia nN około 78 km, kablowa 38 km.
Sieć znajdująca się na terenie gminy jest w dobrym stanie technicznym,
systematycznie sieć napowietrzna zostaje zastępowana kablową. W
chwili obecnej sieć średniego napięcia w ok. 98 % jest napowietrzna,
skablowaniu poddane zostało 2% sieci.
I.3.2.3.2 Obecne zapotrzebowanie na energię elektryczną
Średnioroczne zużycie energii elektrycznej w gminie wynosi 19 412
MWh, z czego najmniejsze zużycie występowało w grupie odbiorców
indywidualnych (gospodarstwa domowe) oraz w obiektach
użyteczności publicznej.
W grupie odbiorców B (zasilanych z sieci o napięciu wyższym od 1kV i
nie wyższym niż 30kV), gdzie w gminie jest tylko jeden taki odbiorca,
zużycie energii elektrycznej średniorocznie wynosi 8504 MWh, w
grupie odbiorców C (zasilanych z sieci o napięciu nie wyższym niż
1kV) – 6 908 MWh. Pozostali odbiorcy to indywidualne gospodarstwa
domowe, obiekty użyteczności publicznej itp.
Na terenie gminy działa biogazownia w Pawłówku i Płaszczycy, z
których nadmiar wyprodukowanej energii elektrycznej sprzedawany
jest do sieci energetycznej ENERGA OPERATOR S.A, zaopatrującej
lokalne gospodarstwa domowe w prąd. W 2006 roku biogazownia w
Pawłówku wyprodukowała 478 MWh energii elektrycznej co pokryło
średnie zapotrzebowanie dla około 600 gospodarstw domowych, w
2007 roku wyprodukowała 2762 MWh energii dla ok. 1200
gospodarstw, natomiast w 2008 r. prąd z biogazowni pokrył
str.
80
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
zapotrzebowanie energetyczne ok. 1800 gospodarstw domowych.
Natomiast nadmiar energii z biogazowni z Płaszczycy (o mocy 625
KWe) starczy na zaspokojenie potrzeb energetycznych prawie 1600
gospodarstw.
I.3.2.4 Zaopatrzenie w ciepło
I.3.2.4.1 Charakterystyka źródeł ciepła
Na obszarze gminy Przechlewo funkcjonuje centralne i indywidualne
zaopatrzenie obiektów w ciepło.
Jedyny centralny system zaopatrzenia w ciepło, zlokalizowany jest na
osiedlu mieszkaniowym w miejscowości Przechlewo. Kotłownia ta
opalana jest słomą i dostarcza ciepło do 16 budynków wielorodzinnych,
szkoły, przedszkola i trzech budynków biurowych. Źródło ciepła stanowią
2 kotły o mocy 2,5 MW każdy (czyli 5MW). Kotłownia powstała na
przełomie roku 2000/2001. Magazyn słomy o powierzchni 1800 m2, mieści
zapas wystarczający na 1 miesiąc pracy kotłowni. Sprawność kotłowni
wynosi 83%, obecnie wykorzystywana moc na potrzeby centralnego
ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowej wynosi 2,25 MW. W 2004 r.
kotłowania spaliła 2400 ton słomy o wartości opałowej 12 000 kJ/kg.
Zarządzaniem kotłowni zajmuje się Zakład Gospodarki Komunalnej w
Przechlewie, który co roku ogłasza przetarg na zaopatrzenie w słomę. W
2010 r. lokalne Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Usługowe ,,ROLPEX” ze
Szczytna oraz Przedsiębiorstwo Wielobranżowe Handlowo-Usługowe
,,AGRODAR” z Płocicza zaopatrywało kotłownię w słomę energetyczną,
w znacznej większości była to słoma żytnia.
Pozostałe źródła ciepła to przede wszystkim kotłownie indywidualne
opalane drewnem i węglem oraz nieliczne przypadki ogrzewania olejem
opałowym i gazem płynnym. System zaopatrzenia w ciepło charakteryzuje
się wysokim zużyciem energii pierwotnej, niską sprawnością wytwarzania
ciepła oraz wysoką emisją.
Gaz płynny LPG stosowany jest głównie do przygotowywania posiłków
oraz w zakładach produkcyjnych na cele grzewczo-technologiczne. Do
podgrzania ciepłej wody użytkowej (za wyjątkiem systemów
zaopatrywania w ciepło centralne) wykorzystywana jest energia
elektryczna oraz paliwa stałe i płynne.
I.3.2.4.2 Charakterystyka odbiorców
Na terenie gminy występują następujące grupy odbiorców ciepła:
a) Budownictwo mieszkaniowe, w tym budynki jednorodzinne i
mieszkania w budynkach wielorodzinnych prywatnych i spółdzielczych
oraz mieszkania komunalne.
Budynki jednorodzinne i mieszkania są w różnym stanie technicznym i
modernizowane są indywidualnie. Właściciele wymieniają okna i/lub
docieplają ściany zewnętrzne budynków. Część budynków nie posiada
wewnętrznej centralnej instalacji c.o. oraz c.w.u. Budynki
wielorodzinne
nie
podlegały
dotychczas
kompleksowej
termomodernizacji, w większości budynków nie zostały docieplone
wszystkie ściany zewnętrzne, a w części zmodernizowano instalację
c.o. i c.w.o. W gminie część budynków nie posiada centralnej instalacji
c.o. i c.wo. Budynki mieszkalne w poprzednich latach zużywały rocznie
ok. 129 395 GJ energii na ciepło użyteczne, co stanowiło ok. 44 %
zużycia energii w gminie.
str.
81
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
b) Budownictwo użyteczności publicznej
Budynki użyteczności publicznej to przede wszystkim budynki szkół i
przedszkoli, innych budynków oświaty, urzędów i świetlice.
Budynki użyteczności publicznej w poprzednich latach zużywały
rocznie ok. 10 122 GJ energii na ciepło użyteczne, co stanowiło ok.
3,5% zużycia energii w gminie.
Zużycie energii cieplnej w budynkach użyteczności publicznej w
gminie przedstawiono w tabeli Nr I.3.2.
Tab. I.3.2. Zużycie energii cieplnej w budynkach użyteczności publicznej w gminie
Nazwa obiektu i adres
Pow.
mieszkalna
1
Urząd Gminy, ul. Człuchowska 26
Dom Kultury w Przechlewie, ul.
Młyńska
Świetlica, Przechlewo
Świetlica, Lisewo
2
385
99
Świetlica, Płaszczyca
Pow.
użytkow
a
3
582
423
66
40
80
130
Świetlica, Dąbrowa Człuch.
200
Świetlica, Sąpolno
Świetlica, Nowa Wieś
Świetlica, Szczytno
Biblioteka, Przechlewo
120
82
132
Sposób ogrzewania
Ilość zużytego
paliwa
4
olej opałowy
węgiel
15
10
5
t
t
gaz butlowy
gaz butlowy
węgiel
drewno
węgiel
drewno
trociny
miał węglowy
drewno
trociny
węgiel
drewno
węgiel
drewno
węgiel
drewno
słoma
węgiel
węgiel
14
14
3
4
3
4
7
4
5
7
3
2
3
3
5
1
3316
97,24
48,4
butli
butli
t
mp
t
mp
mp
t
mp
mp
t
mp
t
mp
t
mp
GJ
t
t
Zespól Szkół, Przechlewo
7 222
Szkoła Podstawowa, Sąpolno
1 698
Filia Szkoły Podstawowej w Nowej
937
Wsi
Publiczne Przedszkole
908
słoma
738
GJ
RAZEM
484
12 620
Źródło: Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy Przechlewo
str.
82
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c) Budynki przemysłowe i usługowe
Budynki usługowe i przemysłowe są w różnym stanie technicznym.
Większa część budynków małych zakładów nie była modernizowana, a
jedynie wykonywano prace adaptacyjne bez termomodernizacji.
Budynki zaopatrywane są w ciepło z indywidualnych kotłowni
olejowych, gazowych, węglowych, a małe punkty handlowe
dogrzewane są gazem płynnym. Największe zakłady produkcyjne w
gminie powstały pod koniec lat 90-tych, spełniają aktualne normy i są
na bieżąco modernizowane.
Budynki usługowe i przemysłowe w latach poprzednich zużywały
rocznie ok. 23 141 GJ energii, co stanowiło ok. ok. 8% zużycia energii
w gminie.
Charakterystyka źródeł ciepła największych zakładów przemysłowych
w gminie:
- „POLDANOR” S.A.: przedsiębiorstwo na cele grzewcze i
technologiczne wykorzystuje olej opałowy
-,,ROLPAKO” Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Handlowo-Usługowe
Sp. z .o.o. wykorzystuje na cele grzewcze i technologiczne drewno,
trociny, węgiel kamienny i miał węglowy
-,,ROLPEX” Przedsiębiorstwo Produkcyjno-Usługowe Sp. z o.o. w
Szczytnie wykorzystuje na cele grzewcze i technologiczne gaz LPG
oraz brykiet z trocin i miał węglowy. Planowane jest przejście z
wykorzystania miału węglowego i trocin na opalanie słomą
uzyskiwaną z własnej produkcji.
- ,,INWOOD” Sp. z o.o. w Sąpolnie: przedsiębiorstwo to wykorzystuje
na cele grzewcze i technologiczne własne odpady drzewne. Zakład nie
planuje zmian w systemie grzewczym.
- ,, POLTAREX” Zakład Przemysłu Drzewnego tartak w Nowej
Wsi, wykorzystuje trociny z własnej produkcji.
d) Ciepło technologiczne do celów produkcyjnych
Potrzeby technologiczne w latach poprzednich zużywały rocznie ok.
13 175 GJ energii, co stanowiło ok. 44,5% zużycia energii w gminie.
I.3.2.4.3 Bilans ciepła
Łączne zużycie energii cieplnej w gminie w 2005 r. wyniosło 292 832
GJ, z czego 126 291 GJ energii zostało zużyte na potrzeby centralnego
ogrzewania oraz ciepłej wody użytkowe (przy czym ilość energii zużyta
na centralne ogrzewanie była 3 krotnie wyższa niż na cieplą wodę) a
166 541 GJ na potrzeby technologiczne.
Zestawienie zapotrzebowanie na ciepło w rozbiciu na użytkowanie
budynków przedstawiono w tabeli Nr I.3.3.
Zapotrzebowanie na ciepło użytkowe mieszkańców gminy w rozbiciu
na obręby przedstawiono w tabeli Nr I.3.4.
str.
83
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.3.3. Zestawienie zapotrzebowanie na ciepło w rozbiciu na użytkowanie budynków
Wyszczególnienie
1
budynki mieszkalne
budynki użyteczności publicznej
budynki usługowe, przemysłowe
ciepło na potrzeby technologiczne
ciepło na potrzeby bytowe
RAZEM
Zapotrzebowanie na ciepło użyteczne
GJ
2
96 223
10 122
23 141
130 175
33 172
292 832
Udział
%
3
32,9
3,5
7,9
44,5
11,3
100
Tab.I.3.4. Całkowite zapotrzebowanie na ciepło użytkowe mieszkańców gminy w rozbiciu
na obręby
Miejscowość
1
Garbek
Lisewo
Łubianka
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewko
Przechlewo
Rudniki
Sąpolno
RAZEM
Q c.o.
GJ/rok
2
4 313
1 392
9 636
857
8 152
2 906
3 992
5 399
3 090
43 546
1 407
11 533
96 223
qc.o.
kW
3
467
151
1 044
93
884
315
433
585
335
4 719
153
1 250
10 429
Qc.w.u.
GJ/rok
4
1 348
435
3 011
268
2 547
908
1 247
1 687
965
13 607
440
3 604
30 068
qc.w.u.
kW
5
57,1
18,4
127,6
11,3
107,9
38,5
52,8
71,5
40,9
576,5
18,6
152,7
1274
Q c.o.+c.w.u.
GJ/rok
6
5 661
1 827
12 647
1 124
10 700
3 814
5 240
7 086
4 055
57 153
1 847
15 136
126 291
qc.w.u.+c.o.
kW
7
524,6
169,3
1 171,9
104,2
991,5
353,4
485,5
656,6
375,8
5 295,9
171,1
1 402,6
11 702
I.3.2.4.4 Bilans nośników ciepła
Całkowite zapotrzebowanie na ciepło w gminie w 2005 r. wyniosło
292 832 GJ energii.
Na potrzeby ogrzewania w strukturze nośników paliwa zdecydowanie
dominuje biomasa czyli, drewno, słoma oraz trociny i zrzyny.
Całkowity udział biomasy wynosi 77,2 %. Drewno i słomę należy
zaliczyć do lokalnych źródeł energii, są one stosowane głównie w
domach jednorodzinnych i niewielkich budynkach usługowych. Słoma
stosowana jest głównie w dużych kotłowniach.
W strukturze nośników paliwa na potrzeby bytowe i technologiczne
największy udział ma energia elektryczna (48,9%), biomasa (łącznie
22,2%) oraz gaz płynny (ok.10%). Węgiel oraz miał węglowy w całym
bilansie stanowi 12,5% udziału nośników energii, pozostałe nośniki
stanowią ok. 6,4%.
Duże zużycie energii elektrycznej wynika w znacznej mierze z potrzeb
technologicznych zakładów produkcyjnych. Gaz płynny stosowany jest
do celów grzewczych, technologicznych oraz do przygotowywania
posiłków.
Udział poszczególnych nośników ciepła dla gminy w podziale na
centralne ogrzewanie i potrzeby bytowe oraz technologiczne
str.
84
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.3.5.Udział poszczególnych nośników ciepła dla gminy w podziale na centralne
ogrzewanie i potrzeby bytowe oraz technologiczne
Rodzaj nośnika
energii
Zapotrzebowanie na
nośnik energii
Ciepło
zawarte
w paliwie
Udział
Ciepło
użytkowe
[GJ/rok]
[%]
[GJ/rok]
4
5
6
MWh
400
1 440
0,8
1 411
m3
10 015
88 833
62 183
51,6
m3
1 500
10 965
7 676
6,4
t
500
13 000
7,6
9 100
t
100
2 200
1,3
1 320
t
320
13 454
7,8
12 109
t
200
9 218
5,4
8 297
t
3 000
33 000
27 390
19,2
16 036
172 111
100
129 485
MWh
26 931
96 952
95 013
Nośniki
48,9
energii na
m3
500
4 235
2,1
2 753
potrzeby
m3
4 920
34 292
20 575
17,3
bytowe i
t
620
16 120
9 672
8,1
technologiczne
t
400
8 800
4,4
5 280
t
300
12 600
6,4
10 710
t
428
19 705
14 779
9,9
t
500
5 500
2,8
4 565
34 599
198 204
100
163 346
RAZEM
370 314
292 832
1
Nośniki
energii na
potrzeby c.o.
2
energia elektryczna
drewno
trociny i zrzyny
węgiel
miał węglowy
olej opałowy
gaz płynny
słoma
RAZEM
energia elektryczna
drewno
trociny i zrzyny
węgiel
miał węglowy
olej opałowy
gaz płynny
słoma
RAZEM
3
W budownictwie mieszkaniowym 79% zapotrzebowania na nośniki
energii zaspokajane jest z biomasy (drewno, słoma, trociny i zrzyny), w
budownictwie
użyteczności
publicznej
niemal
po
równo
zapotrzebowanie na nośniki energii zaspokajana jest z biomasy (43,2 %
- drewno, słoma, trociny i zrzyny) oraz węgla (ok. 41,9%). Natomiast w
budownictwie usługowym i przemysłowym zdecydowanie dominuje
udział biomasy w zapotrzebowania na nośniki energii – ok.85%.
Biorąc powyższe pod uwagę należy zauważyć, iż w gminie głównym
nośnikiem energetycznym wykorzystywanym w ciepłownictwie jest
biomasa, która w części pozyskiwana jest z lokalnych upraw, głównie z
upraw kukurydzy, żyta i rzepaku, oraz z odpadków drzewnych.
Schemat występowania wytwórni energii na terenie gminy Przechlewo
str.
85
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA WYTWÓRNI ENERGII
str.
86
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.2.5 Emisje do atmosfery z systemów energetycznych
System zaopatrzenia w ciepło może powodować emisję zanieczyszczeń do
atmosfery, szczególnie w okresie grzewczym. W zależności od
zastosowanego źródła paliwa, podczas spalania emitowane są do atmosfery
związki zanieczyszczeń w różnych stężeniach. Biorąc pod uwagę obecne
zużycie węgla, drewna, słomy, oleju opałowego oraz gazu, przy
uwzględnieniu jednostkowej emisji zanieczyszczeń SO2, NO2, CO, CO2 i
pyłu oraz sadzy, wynika że w chwili obecnej najwięcej emituje się do
atmosfery dwutlenku węgla, którego największym źródłem w dalszym
ciągu jest spalanie węgla. Pozostałe związki emisyjne w zasadzie nie mają
większego znaczenia.
Konsekwentna polityka ekologiczna gminy, idąca w kierunku zwiększania
,,czystych” nośników energetycznych stosowanych w energetyce,
spowoduje w perspektywie dalsze obniżanie się emisji CO2. Emisję dla
stanu obecnego gminy przedstawiono w tabeli Nr I.3.6.
Tab. Nr I.3.6. Emisja zanieczyszczeń – stan obecny
zw.
chem.
1
emisja
jedn.
kg/Mg
2
wielk.
emisji
t/rok
3
WĘGIEL
SO2
NO2
CO
CO2
pyły
sadza
1,28
1
45
2000
0,27
0,009
emisja
jedn.
t/GJ
4
wielk.
emisji
t/rok
5
emisja
jedn.
t/GJ
6
DREWNO
2,1
1,6
72,9
3240,
0
0,4
0,0
wielk.
emisji
t/rok
7
SŁOMA
emisja
wielk.
jedn..
emisji
3
t/m
t/rok
8
9
OLEJ
OPAŁOWY
0,57
0,41
5
3,61
0,6
0,43
emisja
jedn.
t/106m3
10
wielk.
emisji
t/rok
11
SUMA
t/rok
0,06
1280
360
0,00
0,55
0,15
15,79
23,23
114,23
12
GAZ
60
90
250
8,30
12,45
34,58
130
130
160
5,01
5,01
6,16
-
-
-
-
1650
1190,19
1964000
841,70
5241,89
300
-
41,50
-
300
-
11,5
-
1,8
-
1,30
-
15
-
0,01
-
54,79
0,00
I.3.3 Sieć telekomunikacyjna
Gmina jest słabo wyposażona w sieć telekomunikacyjną.
W gminie występują 4 maszty telefonii komórkowej w miejscowości
Nowa Brda, Rudniki, Żołna oraz Przechlewo, które zapewniają zasięg na
terenie całej gminy, co zapewnia łączność telekomunikacyjną
bezprzewodową, która w dalszym ciągu ze względów ekonomicznych, nie
jest w stanie zapewnić łączności dla szerokiej sieci internetowej.
Natomiast łączność telekomunikacyjna przewodowa występuje praktycznie
tylko w miejscowości Przechlewo.
W związku z powyższym w kwestii zapewnienia łączności
telekomunikacyjnej gmina wymaga dużych nakładów i doinwestowania.
I.3.4 Gospodarka odpadami
I.3.4.1 Krajowy plan gospodarki odpadami 2010 – jest to podstawowy
dokument obejmujący obszar całego kraju. Zgodnie z polityką ekologiczną
państwa przyjęto za główne cele:
- utrzymanie tendencji oddzielania wzrostu ilości wytwarzanych
odpadów od wzrostu gospodarczego kraju PKB
- zwiększenie udziału odzysku, w tym szczególnie odzysku energii z
odpadów, zgodnie z wymogami ochrony środowiska
- zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska
odpadów
str.
87
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich krajowych składowisk
niespełniających wymogów przepisów prawa
- wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów
- stworzenie kompleksowej bazy danych o wprowadzanych na rynek
produktach i gospodarce odpadami w Polsce.
I.3.4.2 Plan Gospodarki Odpadami dla Wojewódzka Pomorskiego 2010
zawiera działania mające na celu utworzenie nowoczesnego i skutecznego
systemu gospodarki odpadami zgodnie z Polityką Ekologiczną Państwa i
Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010.
Celem głównym wynikającym z KPGO jest stworzenie systemu
gospodarki odpadami zgodnego z zasadą zrównoważonego rozwoju, w
którym realizowane są zasady:
- zapobiegania i minimalizacji ilości wytwarzanych odpadów;
- ograniczania właściwości niebezpiecznych;
- wykorzystania właściwości materiałowych i energetycznych odpadów.
Zgodnie z polityką ekologiczną państwa cele główne, których osiągnięcie
planowane jest w:
- latach 2007-2010 oraz w okresie perspektywicznym 2011-2018 to:
- wzrost gospodarczy (wyrażony w PKB), który nie będzie miał wpływu
na wzrost ilości wytwarzanych odpadów;
- zwiększenie udziału odzysku (w szczególności odzysku energii z
odpadów), zgodnego z wymaganiami ochrony środowiska;
- zmniejszenie ilości wszystkich odpadów kierowanych na składowiska
odpadów;
- zamknięcie do końca 2009 r. wszystkich składowisk, które nie spełniają
przepisów prawa;
- wyeliminowanie praktyki nielegalnego składowania odpadów;
- bieżąca aktualizacja bazy danych o gospodarce odpadami.
I.3.4.3 Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu
Człuchowskiego na lata 2004-2011. Podstawowym założeniem
tego planu jest:
- koordynacja działań w zakresie lokalizacji instalacji do przerobu i
utylizacji odpadów,
- tworzenie ponadgminnych struktur obsługujących teren powiatu w
zakresie zbiórki i zagospodarowania odpadów.
Celem głównym jest wypracowanie strategii gospodarki odpadami w
powiecie ukierunkowanej na ograniczenie i minimalizacje wytwarzania
odpadów oraz zgodnej z obowiązującymi przepisami ochrony środowiska i
nowoczesnymi metodami organizacji odzysku i utylizacji.
Celami szczegółowymi są:
- upowszechnienie na terenie całego powiatu człuchowskiego zbiórki
odpadów komunalnych
- upowszechnienie kompostowania odpadów biodegradowalnych
- zwiększenie poziomu wykorzystywania odpadów przemysłowych
produkcyjnych
- likwidacja „dzikich” i niespełniających wymogów składowisk odpadów
- budowa Regionalnego Zakładu Zagospodarowania Odpadów.
str.
88
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.4.4 Plan gospodarki odpadami gminy
Analizę gospodarki odpadami na terenie gminy dokonano m.in. w oparciu
o ,,Gminny Plan Gospodarowania Odpadami dla Gminy” przyjęty uchwałą
Nr 256/XLII/2006 Rady Gminy Przechlewo z dnia 29 maja 2006 r. oraz
informacje zwarte w w/w programach.
1) Charakterystyka odpadów komunalnych występujących na terenie
gminy oraz sposoby ich utylizacji:
a) Odpady komunalne są to odpady powstające w gospodarstwach
domowych, a także odpady nie zawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które
ze względu na swój charakter lub skład są podobne do odpadów
powstających w gospodarstwach domowych. Źródłami wytwarzania
odpadów komunalnych są gospodarstwa domowe oraz obiekty
infrastruktury tj. handel, usługi i rzemiosło, szkolnictwo, obiekty
turystyczne itp. W tej grupie odpadów zdarzają się też odpady
niebezpieczne (np. baterie, termometry itp.). Skład morfologiczny
składowanych odpadów komunalnych wskazuje, że wagowo
najwięcej deponowanych jest odpadów pochodzenia roślinnego i
zwierzęcego oraz innych odpadów organicznych. Główną metodą
unieszkodliwiania odpadów komunalnych jest ich składowanie.
b) Odpady z oczyszczalni ścieków – do głównych odpadów
powstających w oczyszczalniach ścieków należą piasek, skratki i
osady ściekowe. W wyniku działania istniejących oczyszczalni
ścieków rocznie powstaje ok. 300 Mg s.m. osadu nadmiernego oraz
8,625 Mg skratek i piasku. Osady ściekowe przekazywane są do
rolniczego wykorzystania.
2) Charakterystyka odpadów niebezpiecznych i przemysłowych
występujących na terenie gminy oraz sposoby ich utylizacji:
a) Odpady niebezpieczne z przemysłu, działalności handlowej i
usługowej są to odpady powstające w wyniku funkcjonowania
podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na terenie gminy. Do
grupy tej zaliczymy odpady ropopochodne, zużyte oleje,
akumulatory, baterie oraz lampy fluorescencyjne. Spośród
funkcjonujących na terenie gminy podmiotów o charakterze
przemysłowym 12 posiada zezwolenie na wytwarzanie i zbieranie
odpadów niebezpiecznych. Ponadto o zezwolenie takie na teren
gminy i całego powiatu wystąpiło i otrzymało jeszcze 13
podmiotów. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w
zakresie wytwarzania i zbierania odpadów niebezpiecznych
b) Odpady medyczne i weterynaryjne – to odpady pochodzące z
ośrodka zdrowia oraz przychodni specjalistycznych (igły, odpady
zakaźne, zużyte substancje chemiczne i leki) jak i z lecznic
weterynaryjnych. Na terenie gminy działają dwa podmioty
gospodarcze świadczące usługi weterynaryjne, które nie
występowały
o
zezwolenie
na
wytwarzanie
odpadów
niebezpiecznych.
str.
89
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c) Wraki samochodowe – w ostatnich latach wraki samochodowe, a
także maszyny rolnicze na terenach wiejskich stały się coraz bardziej
liczną grupą odpadów. W związku ze złożonością swej konstrukcji,
składają się z wielu elementów i zawierają szereg substancji
zaliczanych do odpadów niebezpiecznych (oleje, płyny hamulcowe,
akumulatory itp.). Zużyte lub nienadające się do użytkowania
pojazdy ujęte są w katalogu odpadów pod kodem 16 01 04. Na
terenie Powiatu Człuchowskiego istnieją dwa punkty złomowania
pojazdów wycofanych z eksploatacji.
3) Zbiórka i wywóz odpadów – zezwolenie na odbiór, usuwanie i
transport odpadów komunalnych posiadają następujące podmioty:
- Przedsiębiorstwo Komunalne Sp. z o.o. (77-300 Człuchów, ul.
Sobieskiego 11)
- Zakład Gospodarki Komunalnej (Przechlewo, ul. Człuchowska 26)
- Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Bernardyna Szydłowska
(Przechlewo, ul. Rzeczenicka).
Zorganizowanym systemem zbiórki odpadów objętych jest 53%
mieszkańców
gminy,
zaś
selektywna
zbiórka
odpadów
opakowaniowych i surowcowych obejmuje ok. 95% mieszkańców
poprzez rozstawienie 65 kompletów pojemników do zbiórki opakowań
szklanych i opakowań z tworzyw sztucznych, we wszystkich
miejscowościach gminy. Wyselekcjonowane odpady składowane są w
sposób selektywny w pojemnikach i boksach na składowisku, w
których składowane są też odpady zebrane na rampie wyładowczej
składowiska w czasie wstępnej segregacji. Odpady te są następnie
przekazywane firmom uprawnionym do transportu, odzysku lub
unieszkodliwiania np. Hucie Szkła w Ujście, Elanie PET Toruń, PW
,,FOL-MIS” Żeleźno, Skup i Sprzedaż Surowców Wtórnych Danuta
Osowska Chojnice.
4) Składowanie odpadów - odpady komunalne z obszaru gminy
gromadzone są od 1999 r. na składowisku o powierzchni ok. 1,3 ha,
znajdującym się w odległości ok. 1 km od Przechlewa, na działce nr
492/18. Składowisko wykonane jest na lewej skarpie doliny rzeki Brdy,
ograniczone jest z trzech stron uprawami leśnymi oraz terenem rolnym.
Składowisko zlokalizowane jest na terenie dawnej kopalni, ściany
wyrobiska uszczelnione są geomembraną. Obecnie odpady składowane
są w dolnej części niecki, wypełniając wysypisko jedynie w ok. 20%.
Składowane odpady przemieszczane są w górną cześć niecki
spychaczem gąsienicowy, który wykorzystywany jest również do
zagęszczania zdeponowanych odpadów. Jako część wydzieloną, na
której mogą być magazynowane odpady niebezpieczne, ustawiono
kontener przystosowany do magazynowania odpadów niebezpiecznych
– baterii i akumulatorów. Wysypisko nie jest wyposażone w kompaktor,
ani instalację do ujęcia biogazu. Działalność w zakresie zarządzania
wysypiskiem prowadzona jest przez Zakład Gospodarki Komunalnej w
Przechlewie.
Docelowo przewiduje się zamknięcie składowiska w Przechlewie, po
uruchomieniu Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Nowym Dworze
k/Angowic, na podstawie porozumień międzygminnych dotyczących
wspólnego zagospodarowania odpadów również z gmin: Czarne,
Debrzno, Przechlewo, Człuchów i Chojnice.
str.
90
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
,Dzikie” wysypiska śmieci – na terenie gminy znajdują się 3 wysypiska
śmieci służące do nielegalnego wywozu odpadów, w Przechlewie na dz.
366/1, 365/1 (powierzchnia wysypiska 1,22 ha), w Sąpolnie na dz. 118
(powierzchnia 0,3 ha) oraz w Nowej Wsi na dz. 509/3 (powierzchnia
wysypiska 0,76 ha). Wysypiska te muszą zostać zlikwidowane i
poddane rekultywacji na koszt gminy.
5) Utylizacja odpadów niebezpiecznych – odpady wg ich rodzaju są
utylizowane w zależności od ich specyfiki. Odpady szkodliwe, dla
których obowiązują przepisy szczególne, utylizowane są przez
specjalistyczne firmy, które posiadają stosowne pozwolenia na taką
działalność, dotyczy to przede wszystkim odpadów niebezpiecznych np.
azbestu, odpadów medycznych itp. Na prowadzenie gospodarki
odpadami niebezpiecznymi należy uzyskać stosowne zezwolenia, które
na obszarze gminy posiada kilkanaście podmiotów gospodarczych,
zestawionych w tabeli Nr I.3.7.
Najbezpieczniejszą formą utylizacji odpadów medycznych i
weterynaryjnych jest ich spalanie. Najbliższa spalarnia znajduje się
Chojnicach.
Odpady niebezpieczne wytwarzane są przez podmioty gospodarcze,
które je utylizują indywidualnie na podstawie umów zwartych ze
specjalistycznymi zakładami posiadającymi zezwolenia w tej
dziedzinie.
Na terenie gminy nie dokonuje się utylizacji odpadów, poza
składowaniem na składowisku w Przechlewie. W dalszym ciągu jest to
jedna z najpowszechniejszych form utylizacji odpadów komunalnych.
Składowisko w Przechlewie, docelowo zostanie zamknięte w związku z
planowana budową Zakładu Zagospodarowania Odpadów w Nowym
Dworze k/Angowic (gm. Chojnice).
6) Odzysk odpadów – na terenie gminy występuje 6 podmiotów
gospodarczych posiadających zezwolenie na prowadzenie działalności
w
zakresie
odzysku
odpadów,
szczególnie
odpadów
charakterystycznych dla przetwórstwa rolno-spożywczego, przemysłu
drzewnego i energetyki cieplne. Wykaz tych podmiotów przestawiono
w tabeli Nr I.3.8.
Schemat występowania składowiska odpadów komunalnych oraz
dzikich wysypisk śmieci na terenie gminy przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 10.
str.
91
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.3.7. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie wytwarzania i
zbierania odpadów niebezpiecznych
Lp.
Nazwa przedsiębiorstwa
Nr decyzji
1
2
3
Przedsiębiorstwo ProdukcyjnoUsługowe ,,WARKO”
Jacek Kopisto
RLiOŚ.7644-239/02/03
2.
Rejonowy Urząd Poczty w
Słupsku
RLiOŚ.7644-242/02/03
3.
Przedsiębiorstwo Robót
Termoizolacyjncych i
Antykorozyjnych ,,Termo
export”
RLiOŚ.7644-237/03
1.
Kod
odpadu
4
17 06 05
16 02 13
17 01 06
17 06 01
13 05 02
13 05 06
13 05 07
ELNAFT Sp.z o.o.
RLiOŚ.7644-236/03
15 02 02
16 02 13
16 07 08
17 05 03
13 05 01
13 05 02
13 05 03
13 05 08
13 05 06
13 05 07
15 02 02
5.
„EKOS” Poznań
RLiOŚ.7644-239/02/03
Ilość
5
6
17 06 01 Materiały izolacyjne zawierające azbest
17 06 05
4.
Nazwa odpadu
16 07 09
16 07 08
17 05 03
17 05 05
19 08 10
19 13 01
19 13 03
Materiały konstrukcyjne
zawierające 200 Mg/rok
azbest
Zużyte
urządzenia
zawierające
niebezpieczne
elementy
(lampy 0,0026 Mg/rok
fluorescencyjne)
Zmieszane lub wysegregowane odpady z
betonu, gruzu ceglanego, odpadowych
materiałów ceramicznych i elementów 350 Mg/rok
wyposażenia zawierające substancje
niebezpieczne
1materiąły izolacyjne zawierające azbest
350 Mg/rok
Materiały konstrukcyjne
zawierające
350 Mg/rok
azbest
Szlamy z odwadniania olejów w
10 Mg/rok
separatorach
Olej
z
odwadniania
olejów
w
10 Mg/rok
separatorach
Zaolejona woda z odwadniania olejów w
100 Mg/rok
separatorach
Sorbenty, materiały filtracyjne, tkaniny
do wycierania i ubrania ochronne
1 Mg/rok
zanieczyszczone
substancjami
niebezpiecznymi
Zużyte
urządzenia
zawierające
0,7 Mg/rok
niebezpieczne elementy
Odpady zwierające ropę naftową lub jej
1800 Mg/rok
produkty
Gleba, ziemia, w tym kamienie,
1500 Mg/rok
zawierające substancje niebezpieczne
Odpady stałe z piaskowników i z
300 Mg/rok
odwadniania olejów w separatorach
600 Mg/rok
separatorach
Szlamy z kolektorów
100 Mg/rok
Mieszanina odpadów z piaskowników z
300 Mg/rok
Olej
z
odwadniania
olejów
w
100 Mg/rok
separatorach
100 Mg/rok
separatorach
Sorbenty, materiały filtracyjne (w tym
filtry olejowe nieujęte w innych 25 Mg/rok
grupach)
Odpady zawierające inne substancje
125 Mg/rok
niebezpieczne
Odpady zawierające ropę naftową lub jej
125 Mg/rok
produkty
Gleba i ziemia, w tym kamienie,
125 Mg/rok
zawierające materiały niebezpieczne
Urobek z pogłębiania zawierający lub
zanieczyszczony
substancjami 125Mg/rok
niebezpiecznym
Tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji
olej/woda inne niż wymienione w 19 500 Mg/rok
08 09
Odpady stałe z oczyszczania gleby i
ziemi
zawierające
substancje 75 Mg/rok
niebezpieczne
Szlamy z oczyszczania gleby i ziemi
75 Mg/rok
zawierające substancje niebezpieczne
Źródło: Gminny Plan Gospodarowania Odpadami
str.
92
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d. Tab. I.3.7. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie wytwarzania i
Lp.
Nr decyzji
1
2
3
Kod
odpadu
4
19 13 05
19 13 07
17 06 01
6.
,,TAGEN – SERWIS” Gendera
Tadeusz
RLiOŚ.7644-221/03
17 06 03
17 06 05
13 05 01
13 05 02
13 05 03
13 05 06
7.
,,AWAS-Serwis” Sp. z o.o.
RLiOŚ.7644-217/03
13 05 07
13 05 08
13 08 99
19 08 10
8.
9.
Przedsiębiorstwo Budowlane
Recon Sp. z o.o.
RLiOŚ.7644-223/03
17 06 01
17 06 05
Przedsiębiorstwo Wielobranżowe RLiOŚ.7644-2- 20 01 21
Bożena Jabłońska
19/03
13 05 02
13 05 03
13 05 08
10.
Serwis Słupsk Sp. z o.o.
RLiOŚ.7644-222/03
13 08 02
13 08 99
16 07 08
20 01 21
,,POLDANOR” Administracja
11
Zakład Rolny i warsztaty w
Pawłówku
Ferma hodowlana Płaszczyca
Ferma Hodowlana Dobrzyń
O-ś-III6620/11/2001/
295/eb
16 08 21
16 08 21
13 01 06
16 06 01
16 08 21
16 08 21
Nazwa odpadu
Ilość
5
6
Szlamy
z
oczyszczania
wód
podziemnych zawierające substancje 50 Mg/rok
niebezpieczne
Odpady ciekłe i stężone uwodnione
odpady ciekłe (np. koncentraty) z
50 Mg/rok
oczyszczania
wód
podziemnych
zwierające substancje niebezpieczne
30 Mg/rok
Materiały izolacyjne zawierające azbest
Inne materiały izolacyjne zawierające
30 Mg/rok
substancje niebezpieczne
Materiały konstrukcyjne zawierające
160 Mg/rok
azbest
Osady stałe z piaskowników i z
1000 Mg/rok
600 Mg/rok
separatorach
Szlamy z kolektorów
800 Mg/rok
Olej
z
odwadniania
olejów
w
200 Mg/rok
separatorach
800 Mg/rok
separatorach
Mieszanina odpadów z piaskowników i z
12000 Mg/rok
Inne niewymienione odpady
400 Mg/rok
Tłuszcze i mieszaniny olejów z separacji
olej/woda inne niż wymienione w 200 Mg/rok
190809
10 Mg/rok
120 Mg/rok
azbest
Lampy fluorescencyjne
5 szt.
Odpady z odwadniania olejów w
separatorach – szlamy z odwadniania
olejów w separatorach
separatorach – szlamy z kolektorów
separatorach – mieszanina odpadów z
piaskowników i z odwadniania olejów
w separatorach
Odpady olejowe nieujęte w innych
podgrupach – inne emulsje
Odpady olejowe nieujęte w innych
podgrupach – inne niewymienione
odpady
Odpady z czyszczenia zbiorników
magazynowych,
cystern
transportowych i beczek – odpady
zawierające ropę naftową lub jej
produkty
Lampy fluorescencyjne i inne odpady
zwierające rtęć
Hydrauliczne oleje mineralne
Zużyte akumulatory
5 Mg/rok
5 Mg/rok
5 Mg/rok
5 Mg/rok
30 Mg/rok
30 Mg/rok
0,5 Mg/rok
0,0027 Mg/rok
0,0045 Mg/rok
2,3 Mg/rok
0,9 Mg/rok
0,0027 Mg/rok
0,002 Mg/rok
str.
93
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
Nr decyzji
1
2
3
12.
13.
14.
Zakład Gospodarki Komunalnej w RLiOŚ.7644-2Przechlewie
62/03
Zakłady Mięsne ,,PRIME FOOD” RLiOŚ.7644-2Sp. z o.o.
116/04/05
Przedsiębiorstwo Hodowlane
Andrzej Kiedrowski, Michał
Stoltman, Jan Szyca
RLiOŚ.7644-2104/04
RLiOŚ.7644-232/04
15.
Przedsiębiorstwo ProdukcyjnoHandlowo – Usługowe
,,ROLPAKO”
RLiOŚ.7644-236/04
Kod
Nazwa odpadu
odpadu
4
5
13 01 13 Inne oleje hydrauliczne
Inne oleje silnikowe, przekładniowe,
13 02 08
smarowe
Mieszanina odpadów z piaskowników i z
13 05 08
16 01 07 Filtry olejowe
Chemikalia laboratoryjne i analityczne
(np. odczynniki chemiczne) zawierające
16 05 06
substancje niebezpieczne, w tym
mieszaniny
chemikaliów
laboratoryjnych i analitycznych
16 06 01 Baterie i akumulatory ołowiowe
Zużyte
urządzenia
zawierające
16 02 13
niebezpieczne elementy inne niż
wymienione w 160209 do 160212
17 06 05
azbest
Inne oleje silnikowe, przekładniowe,
13 02 08
smarowe
Zużyte
urządzenia
zawierające
16 02 13
Lampy fluorescencyjne i inne odpady
16 08 21
zwierające rtęć
13 05 02
separatorach
Zużyte
urządzenia
zawierające
16 02 13
Mineralne oleje silnikowe, przekładniowe
13 02 04
i smarowe zawierające związki
chlorowcoorganiczne
Inne oleje silnikowe, przekładniowe i
13 02 08
smarowe
Zużyte
urządzenia
zawierające
16 02 13
niebezpieczne elementy – lampy
fluorescencyjne
filtry olejowe nieujęte w innych
grupach), tkaniny do wycierania (np.
15 02 02
szmaty, ścierki) i ubrania ochronne
zanieczyszczone
substancjami
niebezpiecznymi np. PCB
13 02 04
chlorowcoorganiczne
13 02 08
smarowe
Zużyte
urządzenia
zawierające
16 02 13
fluorescencyjne
13 02 04
chlorowcoorganiczne
filtry olejowe nieujęte w innych
grupach), tkaniny do wycierania (np.
15 02 02
szmaty, ścierki) i ubrania ochronne
zanieczyszczone
substancjami
niebezpiecznymi np. PCB
Ilość
6
0,1 Mg/rok
0,2 Mg/rok
0,3 Mg/rok
0,0015 Mg/rok
0,005 Mg/rok
0,15 Mg/rok
0,001 Mg/rok
0,2 Mg/rok
0,05 Mg/rok
0,05 Mg/rok
0,002 Mg/rok
0,2 Mg/rok
0,001 Mg/rok
0,5 Mg/rok
0,35 Mg/rok
0,03 Mg/rok
0,06 Mg/rok
0,05 Mg/rok
300 Mg/rok
0,2 Mg/rok
0,01 Mg/rok
0,2 Mg/rok
0,3 Mg/rok
0,01 Mg/rok
str.
94
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
Nr decyzji
1
2
17.
,,DEVICE” Sp. z o.o.
RLiOŚ.7644-289/04
18.
Usługowy Zakład Stolarskobudowlany Jan Paszkiewicz
RLiOŚ.7644-274/04
3
RLiOŚ.7644-216. Rozlewania Gazu ,,Bp” w Sąpolnie
23/00
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Kod
Nazwa odpadu
Ilość
odpadu
4
5
6
13 06 01 Inne nie wymienione odpady olejowe
0,065 Mg/rok
20 Mg/rok
17 06 05
60 Mg/rok
azbest
Szlamy wodne zawierające farby i lakiery
08 01 15
zawierające rozpuszczalniki organiczne 0,72 Mg/rok
lub inne substancje niebezpieczne
05 01 03 Osady z dna zbiorników
azbest
RLiOŚ.7644-217 06 05
,,ABBA – EKOMED” Sp. z o.o.
107/04
azbest
16 02 13
Zużyte
elementy
zawierające
fluorescencyjne
RLiOŚ.7644-2- 16 06 01
Baterie i akumulatory ołowiowe
55/04
17 02 04
Odpady z drewna, szkół i tworzyw
Przechlewo
sztucznych
zawierające
lub
zanieczyszczone
substancjami
niebezpiecznymi (produkty kolejowe) –
słupy telekomunikacyjne drewniane
TP. S.A.
16 02 13
Zużyte
elementy
zawierające
fluorescencyjne
16 06 01
RLiOŚ.7644-217 02 04
Odpady z drewna, szkół i tworzyw
56/04 Sąpolno
sztucznych
zawierające
lub
zanieczyszczone
substancjami
niebezpiecznymi (produkty kolejowe) –
słupy telekomunikacyjne drewniane
13 02 05
i smarowe niezawierające związki
chlorowcoorganicznych
Zakład Usługowo-Handlowy
RLiOŚ.7644-216 01 13
Płyny hamulcowe
Bernardyna Szydłowska
28/04
16 06 01
16 01 07
Filtry olejowe
13 02 08
smarowe
16 02 13
Zużyte
elementy
zawierające
Przedsiębiorstwo Produkcyjno- RLiOŚ.7644-2niebezpieczne elementy – lampy
Usługowe ,,ROLPEX” Sp. z o.o.
22/04
fluorescencyjne
16 06 01
16 01 07
Filtry olejowe
17 01 06
Zmieszane lub wysegregowane odpady
minerałów ceramicznych i elementów
Zakład Robót Ogólnobudowlanych RLiOŚ.7644-2niebezpieczne
Stanisław Repiński
47/03/04
17 06 01
17 06 05
azbest
17 01 06
Zmieszane lub wysegregowane odpady
minerałów ceramicznych i elementów
Centrum Gospodarki Odpadami, RLiOŚ.7644-2niebezpieczne
Azbestu i Recyklingu ,,Caro”
47/03/04
17 06 01
17 06 05
azbest
,,Przedsiębiorstwo Budownictwa RLiOŚ.7644-2Lądowego MJ” Sp. z o.o.
27/04
17 06 05
0,03 Mg/rok
100 Mg/rok
800 Mg/rok
800 Mg/rok
0,001 Mg/rok
0,3 Mg/rok
0,64 Mg/rok
0,001 Mg/rok
0,06 Mg/rok
0,93 Mg/rok
0,32 Mg/rok
0,006 Mg/rok
0,6 Mg/rok
0,02 Mg/rok
0,32 Mg/rok
0,02 Mg/rok
0,05 Mg/rok
0,02 Mg/rok
500 Mg/rok
200 Mg/rok
200 Mg/rok
100 Mg/rok
100 Mg/rok
100 Mg/rok
str.
95
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.3.8. Wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie odzysku odpadów
Lp.
Nr decyzji
1
2
3
1.
Usługowy Zakład StolarskoBudowlany
Jan Paszkiewicz
RLiOŚ 76442-74/04
Kod
odpadu
4
03 01 01
03 01 05
15 01 01
15 01 03
03 01 05
2.
Przedsiębiorstwo ProdukcyjnoHandlowo –Usługowe
,,ROLPAKO” Sp. z o.o.
RLiOŚ 76442-36/04
10 01 01
10 01 03
02 07 08
3.
PP-H-U
,,ROLPAKO” Sp. z o.o.
RLiOŚ 76442-05/04
02 02 02
10 01 80
15 01 01
15 01 02
15 01 07
16 01 03
17 04 05
4.
Zakład Gospodarki
Komunalnej w Przechlewie
RLiOŚ 76442-62/03
19 08 05
20 01 21
20 01 33
20 01 40
5.
,,INWOOD” Sp.z o.o.
RLiOŚ 76442-29/03
03 01 05
03 01 05
02 07 80
6.
Przedsiębiorstwo Produkcyjno
–Usługowe ,,ROLPEX” Sp. z
o.o.
RLiOŚ 76442-22/04
02 07 01
10 01 01
Nazwa odpadu
Ilość
5
Odpady kora i korka
Trociny, wióry, ścinki, drewno, płyta
wiórowa i fornir inne niż
wymienione w 03 01 04
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania z drewna
wymienione w 03 01 04 - trociny
Żużle, popioły paleniskowe i pyły z
kotłowni (z wykluczeniem pyłów z
kotłów wymienionych w 10 01 04)
- żużle
Popioły lotne z torfu i drewna
niepoddanego obróbce chemicznej
Wytłoki,
osady
moszczowe i
pofermentacyjne, wywary – wywar
z produkcji napojów alkoholowych
6
3,00 Mg/rok
Odpadowa tkanka zwierzęca
Mieszkanki popiołowo-żużlowe z
mokrego odprowadzania odpadów
paleniskowych
Opakowania z papieru i tektury
Opakowania z tworzyw sztucznych
Opakowania ze szkła
Zużyte opony
Żelazo i stal
Ustabilizowane komunalne osady
ściekowe
Lamy fluorescencyjne i inne odpady
zawierające rtęć
Baterie i akumulatory łącznie z
bateriami
i
akumulatorami
wymienionymi w 160601, 160602
lub 160603 oraz niesortowane
baterie i akumulatory zawierające
te baterie
Metale
wymienione w 03 01 04
wymienione w 03 01 04 - trociny
Wytłoki,
osady
moszczowe i
pofermentacyjne, wywary – wywar
z produkcji napojów alkoholowych
Odpady z mycia, oczyszczania i
mechanicznego
rozdrabniania
surowców (osad z popłucznika wód
osadowych)
Żużle, popioły paleniskowe i pyły z
kotłowni (z wykluczeniem pyłów z
kotłów wymienionych w 10 01 04)
– zużyte
47,00 Mg/rok
0,06 Mg/rok
0,24 Mg/rok
550 Mg/rok
152 Mg/rok
1,5 Mg/rok
4 500 Mg/rok
2000 Mg/rok
100 Mg/rok
30 Mg/rok
30 Mg/rok
80 Mg/rok
1 Mg/rok
10 Mg/rok
1000 Mg/rok
0,001 Mg/rok
0,15 Mg/rok
10 Mg/rok
600 Mg/rok
2 Mg/rok
4650 Mg/rok
50 Mg/rok
170 Mg/rok
str.
96
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA SKŁADOWISK ODPADÓW I
„DZIKICH” WYSYPISK ŚMIECI
str.
97
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I. 3.5 Kanalizacja deszczowa na obszarze gminy
Na obszarze gminy infrastruktura kanalizacji deszczowej występuje
jedynie w miejscowościach Przechlewo, Sąpolno i Lisewo. Jest to
rozdzielcza sieć kanalizacyjna, z której wody opadowe po podczyszczeniu
odprowadzane są do cieków wodnych.
W Lisewie występujący system kanalizacji deszczowej wykonany został
przez Powiat Człuchowski w związku z modernizacją drogi powiatowej.
Wody opadowe, po właściwym podczyszczeniu w separatorach i
piaskownikach, odprowadzane są do rzeki Brdy.
W Sąpolnie część miejscowości posiada zorganizowany system odbioru
wód deszczowych w postaci infrastruktury kanalizacyjnej, która
odprowadza wody po podczyszczeniu do rzeki Lipczynki.
W miejscowości Przechlewo występująca sieć kanalizacji deszczowej
zbiera wody opadowe z terenów zurbanizowanych, odprowadzając je pod
podczyszczeniu do jeziora Przechlewskiego. Prowadzona jest
systematyczna rozbudowa i modernizacja istniejącej infrastruktury
kanalizacji deszczowej.
Z wszystkich terenów nieutwardzonych i zielonych wody deszczowe
odprowadza są powierzchniowo.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami z terenów utwardzonych, placów,
parkingów itp. wody opadowe, po właściwym podczyszczeniu, powinny
być odprowadzane do istniejącego w danym miejscu systemu
odprowadzania wód, czy to lokalnych cieków wodnych, kanalizacji
deszczowej, dołów chłonnych lub inny dozwolony sposób.
Pozostałe miejscowości nie posiadają systemu kanalizacji deszczowej.
Gospodarka wodami opadowymi odbywa się głównie na zasadzie
powierzchniowego spływu wód, powodującym nawadnianie terenów
rolnych, leśnych i zielonych.
I. 3.6 Regulacja stosunków wodnych
I.3.6.1 Sieć hydrograficzna
Wody powierzchniowe na obszarze gminy zajmują łącznie ok. 5,35% jej
powierzchni. Gmina położona jest głównie w zlewni Brdy, będącej lewym
dopływem Wisły, oraz na małym fragmencie w zlewni Czernicy. Przy
krańcu zachodnim gminy przechodzi fragment głównego działu wodnego I
rzędu rozgraniczający dorzecza Wisły oraz Odry. Poza niewielkim
obszarem, praktycznie cała gmina zlokalizowana jest w dorzeczu Wisły.
Gmina ponadto podzielona jest działami wodnymi trzeciego i czwartego
rzędu na szereg zlewni cząstkowych, które fragmentarycznie obejmują jej
teren.
Na terenie gminy główną sieć hydrologiczną tworzą cieki naturalne w
postaci rzek, jezior, drobnych oczek wytopiskowych oraz niewielki system
rowów melioracyjnych.
1) Rzeki:
• Brda – lewy dopływ Wisły, rzeka wypływa z jeziora Smołowego
położonego w środkowej część Pojezierza Bytowskiego w odległość
kilku kilometrów na wschód od Miastka, na wysokości ok. 181 m
n.p.m. Ujście rzeki znajduje się w Bydgoszczy, gdzie jako ciek
skanalizowany wpada do Wisły powyżej Fordonu. Długość rzeki
wynosi 238 km, powierzchnia jej dorzecza 4661 km2. Przez obszar
gminy przepływa ok. 46 km rzeki, rozpoczyna swój bieg w
str.
98
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2)
3)
północnej części gminy, nieco powyżej miejscowości Szyszka.
Rzeka kierując się na południe wpada do jeziora Szczytno a
następnie jez. Końskiego, zmieniając swój bieg na kierunek
wschodni. Rzeka opuszcza gminę Przechlewo za miejscowością
Sąpolno.
• Lipczynka – lewy dopływ Brdy, rzeka bierze swój początek z jez.
Olszewki. Kierując się na południe przepływa przez jez. Lipczyno
Wielkie, poniżej miejscowości Łubianka zmienia kierunek
przepływu na wschód i w okolicach miejscowości Sąpolno wpada do
Brdy. Rzeka w całości znajduje się na obszarze gminy i odwadnia
północno-zachodni jej obszar. Długość cieku wynosi ok. 17,4 km.
• Modra – prawy dopływ Brdy, początek biegu rzeki rozpoczyna się z
jez. Bobry na terenie gminy Koczała, w granicach gminy płynie
około 4 km rzeki, która wpada do Brdy w okolicach rezerwatu
przyrody ,,Przytoń” powyżej drogi powiatowej Upiłka-Sporysz,
• Ruda – prawy dopływ Brdy. Rzeka bierze swój początek na
rozlewisku zlokalizowanym na południe od miejscowości Płocicz
(gmina Koczała) a wpada do Brdy na wschód od miejscowości
Rudniki, powyżej drogi gminnej prowadzącej z Przechlewa do
Rudnik. Przez obszar gminy przypływa ok. 5,4 km rzeki.
• Czerwona Struga – inaczej zwana Czerwonką. Rzeka bierze swój
początek na rozlewisku w okolicach miejscowości Czosnowo a
uchodzi do jez. Charzykowskiego. Przez obszar gminy przepływa
ok.2,1 km tej rzeki. (źródło: Atlas Podziału Hydrograficznego Polski)
• Pawłówek – rzeka płynąca pomiędzy jeziorami Pawłówko i
Poddębie o długości ok. 4,2 km.
Kanały:
• kanał Nowa Wieś – ciek wodny zasilający Lipczynek, który płynie
z kierunku wschodniego na zachód poniżej zwartej zabudowy
miejscowości Nowa Wieś. Długość kanału wynosi 6,5 km.
Jeziora:
Na terenie gminy występują 33 jeziora. Większość z nich to jeziora
rynnowe o długim i wąskim kształcie. Do największych i
najpiękniejszych jezior należą: Szczytno Wielkie i Szczytno Małe,
Lipczyno, Końskie, Długie i Krasne. Małe jeziora to najczęściej oczka
wytopiskowe o różnych głębokościach, nierzadko bezodpływowe. Na
terenie gminy występuje 21 jezior o powierzchni powyżej 5 ha. Należą
do nich n//w jeziora w kolejności pod względem ich powierzchni :
• Jez. Szczytno Wielkie – powierzchnia ok. 616 ha, głębokość 8 m;
Zbiornik położony jest w południowo-zachodniej części gminy i
stanowi granicę z gminą Rzeczenica. Jezioro posiada wydłużony
kształt i urozmaiconą linię brzegową. Zbiornik w przewadze
otaczają wąskie paski terenów leśnych. Przez jezioro przepływa
rzeka Brda. Brzegi zbiornika nie są zabudowane.
• Jez. Lipczyno Wielkie – powierzchnia ok. 155 ha, głębokość 9 m;
Jezioro położone jest w północnej części gminy, wśród zwartego
kompleksu leśnego. Przez zbiornik przepływa rzeka Lipczynka. W
południowej części jeziora zlokalizowany jest ośrodek
wypoczynkowy.
• Jez. Końskie – powierzchnia 55 ha, głębokość 9 m; Zbiornik
położony jest na północ od miejscowości Szczytno w otoczeniu
str.
99
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
•
•
•
•
•
•
•
•
•
niewielkich obszarów leśnych. Kształt zbiornika jest wydłużony o
przebiegu równoleżnikowym. Przez jezioro przepływa rzeka Brda.
Po północnej stronie jeziora zlokalizowana jest pojedyncza
zabudowa zagrodowa, występuje również niewielki kompleks
zabudowy letniskowej.
Jez. Gwiazda – powierzchnia 44 ha, głębokość 9,7 m; Jest to
zbiornik położony w południowo-zachodniej części gminy, otoczony
niewielkim lasem. Dość strome brzegi jeziora nie są zabudowane.
Jez. Długie – powierzchnia 43 ha, głębokość 8,8 m. Jezioro posiada
charakter zbiornika bezodpływowego, a kształt misy jest
wrzecionowaty. Zbiornik zlokalizowany jest na zachód od
miejscowości Przechlewo, w kierunku doliny Brdy. Brzegi jeziora
nie są zabudowane.
Jez. Szczytno Małe – powierzchnia 32 ha, głębokość 3,6 m; Jest to
jezioro przepływowe, które niewielkim przesmykiem wypływa z jez.
Szczytno Wielkie. Z jeziora Szczytno Małe wypływa Brda, która
dalej wpada do jeziora Końskiego. Nad jeziorem, jedynie w
północno-wschodniej części zbiornika, występuje pojedyncza
zabudowa.
Jez. Krasne – powierzchnia ok. 29 ha, głębokość 2,9 m; Zbiornik
bezodpływowy położony jest w północnej części gminy, niedaleko
granicy z gminą Konarzyny. Jezioro jest rezerwatem przyrody
położonym w obszarze Natura 2000. Brzegi zbiornika nie są
zabudowane.
Jez. Plasno (Płosno) – powierzchnia ok. 25 ha, głębokość 6,2 m;
Jezioro położone jest w północnej części gminy, wśród zwartego
kompleksu leśnego. Zbiornik ma charakter bezodpływowy.
Jez. Liny – powierzchnia ok. 25 ha, głębokość 4,6 ha; Jezioro ma
charakter bezodpływowy i położone jest na północny-zachód od
zwartej zabudowy miejscowości Dąbrowa, niedaleko nieczynnej
linii kolejowej. Brzegi zbiornika jedynie we wschodnie części
zabudowane są pojedynczą zabudową.
Jez. Płask (in. Płaszczyckie) – powierzchnia ok. 22 ha, głębokość
3,1 ha; Jezioro położone jest przy wschodniej granicy gminy, wśród
terenów leśnych, w granicach planowanego obszaru Natury 2000.
Przy wschodnim brzegu jeziora położona jest leśniczówka
Czosnowo.
Jez. Przechlewskie – powierzchnia ok. 20 ha, głębokość 4,5 m;
Jezioro położone jest w zachodniej części zwartej zabudowy
miejscowości Przechlewo i służy jako zbiornik rekreacyjny dla jego
mieszkańców. Do południowego brzegu przylega droga gminna, za
którą znajdują się zabudowania. Po północnej stronie jeziora
opracowany jest miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
który przeznacza przybrzeżny las na park wiejski.
Jez. Sosnowe – powierzchnia ok. 16 ha, głębokość niemal 5 m;
Jezioro położone na południowy-wschód od zwartej zabudowy
Sąpolna, za rzeką Brdą, pomiędzy drogami a linią kolejową. Dolina
misy jeziornej nie jest zabudowana, a ciek wodny wypływający ze
zbiornika zasila Brdę.
str.
100
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
• Jez. Poddębie - powierzchnia 15 ha, głębokość 2,6 m; Jezioro
położone jest na południe od miejscowości Dobrzyń. Zbiornik ma
charakter przepływowy, przez który przepływa rzeka Pawłówek.
Brzegi jezior nie są zabudowane.
• Jez. Lipczyno – powierzchnia ok. 12 ha, głębokość 2,1 m; Jezioro
jest zbiornikiem o charakterze bezodpływowym, które położone jest
w sąsiedztwie jez. Lipczyno Wielkie, wśród zwartego kompleksu
leśnego, na wschód od miejscowości Żołna. Brzegi jeziora nie są
zabudowane.
• Jez. Glina – powierzchnia ok. 11 ha; Jezioro położone jest
pomiędzy drogą powiatową Przechlewo-Sąpolno, a linią kolejową,
na południe od miejscowości Zdrójki. Ciek wodny wypływający z
jeziora zasila Brdę. Brzegi zbiornika nie są zabudowane.
• Jez. Garbek – powierzchnia ok. 10 ha; Jezioro jest zbiornikiem o
charakterze bezodpływowym, który zlokalizowany jest na wschód
od zwartej zabudowy miejscowości Garbek, wśród terenów rolnych,
przy samej granicy z gminą Konarzyny. Brzegi zbiornika jedynie w
zachodniej części są częściowo zabudowane.
• Jez. Kiełpińskie – powierzchnia ok. 7,5 ha; Środek jeziora stanowi
granicę z gminą Kanarzyny. Zbiornik zlokalizowany jest na północ
od miejscowości Jarzębnik, wśród terenów rolnych. Jezioro od
strony gminy Przechlewo nie jest zagospodarowane ani
zabudowane.
• Jez. Rąbki (Mazur) – powierzchnia ok. 7 ha; Jezioro jest
zbiornikiem o charakterze bezodpływowym, który położony jest na
południowy-wschód
od
zwartej
zabudowy
miejscowości
Przechlewo. Niezabudowane brzegi zbiornika w przewadze otaczają
tereny leśne.
• Jez. Węgorzko – powierzchnia ok. 6 ha; Zbiornik zlokalizowany
jest w północnej części gminy, wśród zwartego kompleksu leśnego.
Jezioro jest trudno dostępne a jego brzegi nie są zabudowane ani
zagospodarowane.
• Jez. Kumki Duże – powierzchnia ok. 5,5 ha; Jezioro jest
zbiornikiem bezodpływowym położonym w północno-zachodniej
części gminy, na południe od nieczynnej linii kolejowej. Leży wśród
zwartego obszaru leśnego, a jego brzegi nie są zabudowane.
• Jez. Pijawka – powierzchnia ok. 5 ha; Jezioro jest zbiornikiem o
charakterze bezodpływowym, położonym na południe od
miejscowości Lisewo, niedaleko drogi powiatowej LisewoPawłówek. Brzegi zbiornika nie są zabudowane.
Jeziora o powierzchni powyżej 5 ha są w większości jeziorami
przepływowymi. Do największych jezior bezodpływowych zaliczamy
jez. Długie, Przechlewskie, Krasne, Płocicz, Kiełpińskie, Liny,
Lipczyno Małe i Mazury.
Ogólnie można stwierdzić, iż jeziora występujące w gminie stanowią
cenną i unikalną wartość, gdyż w niemal 90% są niezagospodarowane,
położone w naturalnym otoczeniu pól, łąk i lasów. W gminie nie
występuje proces nadmiernego osadnictwa zabudowy letniskowej
koncentrującej się nad brzegami jezior.
Na terenie gminy leżą 3 jeziora – Krasne, Płosno i Liny – zaliczane do
tzw. jezior lobeliowych. Woda tych jezior jest bardzo przezroczysta,
str.
101
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3)
dobrze natleniona, bogata w dwutlenek węgla, zazwyczaj bardzo
miękka i czysta. Tylko w takim środowisku mogą przetrwać rzadko
spotykane, ginące i prawnie chronione rośliny tj. np. zimozielona
lobelia jeziorna.
Rowy melioracyjne
Sieć melioracyjna w gminie Przechlewo składa się z około 70 km
rowów melioracyjnych na gruntach rolnych oraz około 60 km na
gruntach leśnych. Około 800 ha gruntów rolnych to obszar zdrenowany.
Wprowadzanie odwodnień terenów podmokłych ma szczególne
znaczenie użytkowe dla gospodarki rolnej i leśnej, ale takie działania
ingerujące w obieg wody, wpływają bezpośrednio na zmianę bilansu
wodnego, co w konsekwencji może prowadzić do szeregu zmian
przyrodniczych.
Schemat sieci hydrologicznej wód powierzchniowych pokazano na
załączniku graficzny Nr 11.
str.
102
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT SIECI HYDROLOGICZNEJ WÓD POWIERZCHNIOWYCH
str.
103
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
4)
Budowle i urządzenia wodne służące kształtowaniu zasobów
wodnych
Największą rzeką przepływającą przez gminę jest Brda, jednak na jej
odcinku na obszarze gminy, nie występują żadne urządzenia wodne
kształtujące zasoby wodne ani budowle służące produkcji energii.
W gminie występuje 6 rzek i kanał Nowa Wieś. Na każdej z tych rzek,
poza Modrą i Brdą, zlokalizowane są pojedyncze budowle oraz
urządzenia melioracji wodnych podstawowych , służące kształtowaniu
zasobów wodnych. Z urządzeń tych 3 to budowle piętrzące (jaz lub
zastawki) natomiast pozostałe to progi lub stopnie wodne.
Wykaz śródlądowych wód powierzchniowych, na których występują
budowle oraz urządzenia melioracji wodnych podstawowych
Schemat budowli oraz urządzeń melioracji wodnych podstawowych
przedstawiono na załączniku graficznym nr 12.
Tab.I.3.9. Wykaz śródlądowych wód powierzchniowych, na których występują budowle
oraz urządzenia melioracji wodnych podstawowych na terenie gminy
Lp.
Obręb
Nazwa cieku
Kilometraż*
1
I.
2
3
1.
Sąpolno
rz. Lipczynka
4
RZEKI
1+900-2+340
2.
Pawłówko
rz. Pawłówek
0+000-1+975
3.
Rudniki
1+100-3+700
rz. Ruda
4.
Pakotulsko
3+700-5+425
II.
5.
Łubianka
Nowa Wieś
Sąpolno
Nowa Wieś
Kanał Nowa Wieśurządzenie melioracji
wodnych
podstawowych
Garbek
rurociąg
KANAŁY
0+000-1+300
1+300-2+600
2+600-2+770
2+770-5+400
5+400-6+252
Budowla służąca kształtowaniu
zasobów wodnych
5
jaz młyński km 1+384
syfon km 1+ 770
stopień betonowy km 0+100
próg drewniany km 1+620
jaz km 2+607
próg betonowy km 4+670
próg km 5+350
zastawka betonowa km 5+742
6+252-6+587
*kilometraż ustalony na podstawie map ewidencyjnych w skali 1:5000
Źródło: Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych Województwa Pomorskiego w Gdański
W ramach realizacji Programu Małej Retencji Województwa
Pomorskiego do roku 2015, planowana jest odbudowa stopnia
Młyńskiego na rzece Pawłówek.
5)
Budowle na ciekach wodnych służące komunikacji – mosty i
przepusty
Gęsta sieć hydrograficzna gminy oraz sieć komunikacyjna licznie
przecinająca cieki wodne, spowodowała konieczność budowy mostów i
przepustów. Łącznie na obszarze gminy występuje ponad 50 tego typu
budowli. Samych mostów jest 33, z czego 15 jest własnością Gminy
Przechlewo.
str.
104
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Na samej rzece Brdzie występuje 19 budowli mostowych, z czego 2 to
mosty kolejowe. Jeden obiekt jest już tylko ruiną mostu. Przeważają
mosty o konstrukcji betonowej, nieliczne są drewniane lub ze stali.
Wykaz budowli komunikacyjnych na ciekach wodnych przedstawiono
w tabeli Nr I.3.10.
Schemat położenia budowli komunikacyjnych na ciekach wodnych
gminy przedstawiono na załączniku graficznym nr 13
Tab.I.3.10. Wykaz budowli komunikacyjnych na ciekach wodnych
Lp.
1
1.
2.
Obręb
2
Dąbrowa
Garbek
Nazwa cieku
3
rz. Lipczynka
kanał Nowa Wieś
rz. Pawłówek
rz. Brda
3.
Lisewo
4.
Łubianka
rz. Lipczynka
kanał Nowa Wieś
5.
Nowa Wieś
kanał Nowa Wieś
1+300-2+600
2+770-4+782
6.
Pakotulsko
rz. Ruda
rz. Brda
3+700-5+425
192 + 130 km
7.
Pawłówko
rz. Pawłówek
0+000-1+975
8.
Płaszczyca
9.
Przechlewo
rz. Brda
rz. Lipczynka
rz. Brda
174+610 km
5+875-6+700
196+310 km
198+340 km
10+750-12+700
12+700-16+275
0+000-2+960
200 + 990 km
207 + 670 km
207 + 680 km
208 + 000 km
211 + 080 km
212 + 250 km
213 + 300 km
213 + 740 km
215 + 320 km
218 + 180 km
1+100-3+700
0+000-1+190
1+190-2+340
2+600-2+770
170 + 600 km
171 + 500 km
rz. Lipczynka
rz. Modra
rz. Brda
10.
Przechlewko
11.
Rudniki
rz. Ruda
rz. Lipczynka
12.
Sąpolno
kanał Nowa Wieś
rz. Brda
kilometraż
4
2+340-4+300
5+400-6+587
3+550-4+700
183 + 540 km
180 + 800 km
180 + 870 km
6+700-10+750
0+000-1+100
Budowla komunikacyjna
5
most drogowy
2 przepusty (6+135 km; 6+519 km)
przepust
most drogowy
most drogowy
ruiny mostu drogowego
3 mosty drogowe
przepust (0+550 km)
most kolejowy (2+600 km)
7 przepustów (2+600 km; 2+925 km;
2+972 km; 3+340 km; 4+250 km;
4+430 km; 4+782 km)
most drogowy
most drogowy
most (0+060 km)
przepust (1+590)
most drogowy
most kolejowy
most drogowy
most drogowy
2 mosty drogowe
2 mosty drogowe, 1 przepust kolejowy
2 mosty (0+460 km; 2+960 km)
most drogowy
most kolejowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most drogowy
most
przepust (2+721 km)
most drogowy
most kolejowy
str.
105
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT BUDOWLI ORAZ URZĄDZEŃ MELIORACJI WODNYCH
PODSTAWOWYCH
str.
106
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT POŁOŻENIA BUDOWLI KOMUNIKACYJNYCH NA
CIEKACH WODNYCH
str.
107
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.3.6.2 Tereny zagrożone powodzią
1. Obszary szczególnego zagrożenia powodzią ustanowione prawem
Na terenie gminy sieć rzeczną reprezentuje przede wszystkim rzeka
Brda wraz z licznymi dopływami.
Dla rzeki Brdy wykonane zostało opracowanie pt. ,,Wyznaczenie granic
obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią w celu uzasadnionego
odtworzenia terenów zalewowych” IMGW Gdynia, 2004/2005 r.
Głównym celem tego opracowania było wyznaczenie granic obszarów
szczególnego zagrożenia powodzią dla Brdy od wody o
prawdopodobieństwie występowania (przewyższenia) p=1% i p=10%.
Zasięg oddziaływania powodziowego Brdy występuje na całym biegu
rzeki w granicach gminy i obejmuje również strefy przybrzeżne jezior,
przez które ona przepływa.
W zasięgu obszarów zalewowych wodą powodziową o
prawdopodobieństwie wystąpienia 1% (powódź stuletnia) i 10%
(powódź dziesięcioletnia) wyznaczonych zgodnie z w/w opracowaniem,
znajduje się całe koryto Brdy w dolinie rzecznej wraz z
kilkudziesięciometrową strefą przybrzeżną. Zasięgiem powodziowym
objęte są również liczne rozlewiska rzeki, które tworzy Brda,
meandrując przez obszar gminy. Zagrożeniem powodziowym objęta
jest także strefa przybrzeżna jeziora Szczytno i jez. Końskiego, przez
które przepływa Brda.
Na obszarze gminy nie występują sztuczne obwałowania rzek chroniące
tereny przez powodzią. Cały obszar terenu zalewowego znajduje się w
dolnie rzecznej, której zbocza stanowią swego rodzaju naturalne wały
przeciwpowodziowe, chroniące tereny przez zalewaniem.
W obszarach szczególnie zagrożonych powodzią wyznaczonych przez
RZGW generalnie nie występuje zwarta zabudowa, poza sporadycznie
występującą
rozproszoną
zabudową
zagrodową
m.in.
w
miejscowościach Sąpolno, Szczytno, Zawada, Dolinka i Nowa Brda.
Powierzchnie terenów szczególnie zagrożonych powodziową o
prawdopodobieństwie wystąpienia 1% i 10% przedstawiono w tabeli Nr
I.3.11.
Schemat terenów szczególnego zagrożenia powodzią oraz obszary
potencjalnie narażone na zalanie w gminie Przechlewo pokazano na
załączniku graficznym Nr 14.
str.
108
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.3.11. Tereny szczególnego zagrożenia powodzią o prawdopodobieństwie
wystąpienia 1% (powódź stuletnia) i 10% (powódź dziesięcioletnia)
Lp.
Obręb
1
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
2
Dąbrowa
Garbek
Lisewo
Łubianka
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewo
Rudniki
Sąpolno
Razem
Tereny o zagrożeniu
powodziowym 10%
3
0
0
739,83
0
0
34,38
0
76,18
126,94
107,80
6,27
32,25
1 123,65
Tereny o zagrożeniu
powodziowym 1%
4
0
0
742,33
0
0
36,07
0
90,18
127,30
123,26
0
68,56
1 187,7
Razem
(ha)
5
0
0
1 482,16
0
0
70,45
0
166,36
254,24
231,06
6,27
100,81
2 311,35
2. Obszary potencjalnie narażone na zalanie
Do terenów potencjalnie zagrożonych powodzią zaliczamy obszary
zlokalizowane w bezpośrednim sąsiedztwie terenów zagrożonych
powodzią wyznaczonych przez RZGW, charakteryzujących się gęstą
siecią rowów melioracyjnych i cieków przecinających podmokłe tereny
łąk i torfowisk. Występują one w obszarze dolin rzecznych, które
charakteryzują się występowaniem w podłożu namułów, torfów i
deluwiów.
Ponadto zgodnie z przepisami ustawy Prawo wodne, do obszarów
potencjalnie zagrożonych powodzią, należą również tereny narażone na
zalanie w przypadku zniszczenia lub uszkodzenia budowli piętrzących.
Ponieważ na terenie gminy, na rzekach Lipczynka, Pawłówek, Ruda
oraz na kanale Nowa Wieś występują budowle piętrzące, okolice tych
obiektów należą do obszarów potencjalnie zagrożonych powodzią.
str.
109
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT TERENÓW ZAGROŻONYCH POWODZIĄ
str.
110
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I. 3.7 Energia odnawialna
Odnawialne źródła energii są to źródła wykorzystujące w procesie
przetwarzania energię wiatru, promieniowania słonecznego, geotermalną,
fal, prądów i pływów morskich, spadku rzek oraz energię pozyskaną z
biomasy, biogazu wysypiskowego, a także z biogazu powstałego w
procesach odprowadzania lub oczyszczania ścieków albo rozkładu
składowanych szczątek roślinnych i zwierzęcych.
I.3.7.1 Istniejące formy produkcji energii odnawialnej
Na terenie gminy istnieją podmioty gospodarcze wykorzystujące odnawialne
źródła energii przetwarzane w biogazowniach oraz spalane w lokalnych
kotłowniach oraz w indywidualnych gospodarstwach domowych. Są to:
1) Biomasa – w gminie produkuje się biomasę pochodzącą przede
wszystkim z odpadków drzewnych (zrąbki, trociny) oraz ze słomy
zbożowej. Biomasa używana na cele ciepłownicze w procesach
bezpośredniego spalania, stosowana jest jako paliwo w lokalnych
kotłowniach, indywidualnych i zbiorowych. Biomasa jest najbardziej
uniwersalnym spośród odnawialnych surowców energetycznych i
wytwarzana jest przez lokalnych rolników lub pozyskiwana jest jako
drewno lub odpad z produkcji drzewnej.
Słoma, jako substrat uboczny produkcji roślinnej, w części pozyskiwana
jest z lokalnych zasiewów zbóż, co pozwala na obniżenie kosztów
pozyskiwania ciepła, a przy okazji stwarza możliwość podniesienia
aktywności
ekonomicznej
gminy
w
zakresie
lokalnych
przedsiębiorców. Obecnie w gminie pozyskuje się na cele energetyczne
ok. 600 t słomy energetycznej.
Drewno wykorzystywane na cele energetyczne pozyskiwane jest
głównie z Nadleśnictwa Człuchów i Niedźwiady, które sprzedają ten
surowiec jako podstawowy nośnik energetyczny, drobnica opałowa
stanowi tylko niewielką cześć tej sprzedaży. Na terenie gminy
pozyskiwane jest ok. 7 500 m3 (ok. 4,5 ton) drewna na cele
energetyczne.
Na cele energetyczne pozyskiwane są również odpady drzewne
powstające w lokalnych zakładach meblarskich oraz tartaku w
szacunkowej ilości ok. 12 600 t (Mg).
Efektywnym wykorzystaniem właściwości cieplnych z odpadków
drzewnych jest ich przetworzenie w granulat drzewny, który powstaje
przez przetworzenie trocin, wiór i zrębek prasowanych pod wysokim
ciśnieniem. Granulat spalany jest w specjalnych palnikach lub piecach,
do których doprowadzany jest w sposób automatyczny i kontrolowany.
Granulat jest paliwem konkurencyjnym w stosunku do oleju, a przy
uwzględnieniu korzyści ekologicznych również i węgla.
Na terenie gminy odpadki drzewne przetwarzają w granulat dwa
podmioty gospodarcze (w Szczytnie i Sąpolnie) prowadzące tego typu
działalność produkcyjną.
2) Biogazownie - w przypadku gminy istnieje jeszcze jeden, bardzo
istotny, rodzaj pozyskiwania energii ze źródeł alternatywnych z
wykorzystaniem biomasy, tj. pozyskiwanie gazu z biomasy (termiczne
przekształcenie biomasy z formy stałej na gaz) w tzw. biogazowniach.
Biogazownia stanowi rozproszone źródło energii elektrycznej, stąd jej
funkcjonowanie doskonale wpisuje się w zapewnienie bezpieczeństwa
energetycznego. Biogazownia jako odnawialne źródło energii
str.
111
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
przyczynia się do zmniejszenia ilości najbardziej agresywnego gazu
cieplarnianego, jakim jest metan, ponadto jest alternatywnym sposobem
zaopatrzenia w energię, zmniejszając przy tym konieczność
wykorzystania konwencjonalnych źródeł energii, w tym węgla.
Na terenie gminy istnieją 2 biogazownie – w Pawłówku i Płaszczycy,
obie należące do przedsiębiorstwa ,,POLDANOR” (przedsiębiorstwo
posiada łączny areał rolny o powierzchni 19 400 ha m.in. na terenie
gmin Przechlewo, Koczała i Człuchów, posiada 28 ferm trzody
chlewnej i z areału dzierżawionego od Agencji Nieruchomości Rolnych
produkuje ok. 115 tys. ton pasz rocznie).
Na terenie gminy przedsiębiorstwo ,,POLDANOR” uprawia 885 ha
kukurydzy w celu przetworzenia na biogaz.
Charakterystyka biogazowni na terenie gminy:
1) Biogazownia w Pawłówku była pierwszą tego typu inwestycją w
Polsce, którą uruchomiło przedsiębiorstwo ,,POLDANOR” w czerwcu
2005 r. Do produkcji energii zakład wykorzystuje gnojowicę
pochodzącą z ferm w Pawłówku i Dobrzyniu (ok. 24 090 t/rok) oraz
odpady z zakładów mięsnych (3500 t/rok). Substratem uzupełniającym
produkcję biogazu jest dodatkowo produkcja roślinnej kiszonki z roślin
energetycznych oraz odpady organiczne pozyskane na rynku lokalnym.
dominującym produktem roślinnym jest kukurydza energetyczna.
Spółka produkuje energię cieplną i elektryczną, która wykorzystuje na
własne cele a nadmiar energii elektrycznej sprzedaje do sieci
energetycznej, która zaspokaja potrzeby lokalnych gospodarstw
domowych. Moc biogazowni wynosi 725 kWe. W 2006 roku zakład
wyprodukował 1478 MWh energii elektrycznej, co pokryło średnie
zapotrzebowanie dla około 600 gospodarstw domowych. W 2007 r.
było to odpowiednio 2762 MWh i 1200 gospodarstw, natomiast w 2008
r. prąd z biogazowni pokrył zapotrzebowanie blisko 1800 gospodarstw.
Na terenie gminy występuje blisko 1600 gospodarstw domowych.
2) Kolejną biogazownię przedsiębiorstwo uruchomiło w 2008 r. w
Płaszczycy o mocy 625 KWe, gdzie podstawowymi surowcami do
produkcji energii są gnojowica i kiszonka z kukurydzy (z zasiewów
kukurydzy na powierzchni 885 ha). Nadmiar energii elektrycznej z
biogazowni starczył na zaspokojenie potrzeb prawie 1600 gospodarstw
domowych.
Ponieważ moc instalacji każdej biogazowni jest niższa od 1 MW,
zgodnie z obowiązującymi przepisami środowiskowymi nie jest
wymagane zgłoszenie jej eksploatacji do organów administracji
państwowej.
Obie biogazownie posiadają również podpisane stosowne umowy z
zakładem energetycznym na sprzedaż nadwyżki energii elektrycznej do
sieci elektroenergetycznej.
3) kolektory słoneczne – na terenie gminy, w indywidualnych
gospodarstwach domowych, do dodatkowego pozyskiwania energii
pochodzącej ze źródeł odnawialnych, wykorzystywane są panele
słoneczne montowane najczęściej na dachach budynków. Energia
uzyskana z tych kolektorów wykorzystywana jest przede wszystkim do
ogrzania wody. Kolektory słoneczne zainstalowane będą na ponad 100
obiektach w całej gminie, przy czym najwięcej w miejscowości
Przechlewo i Sąpolno. Całe przedsięwzięcie realizowane jest w ramach
str.
112
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
partnerstwa Przechlewskiego Stowarzyszenia Inicjatyw Gospodarczych z
Gminą Przechlewo, którego program zakładał dofinansowanie zakupu i
zainstalowania kolektorów słonecznych w 70%. Udział w programie był
dobrowolny i cieszył dość dużą popularnością. Najwięcej
zainteresowanych było z miejscowości Przechlewo i Sąpolno. Kolejne
działania związane z tym programem to już etap realizacji
przedsięwzięcia, czyli zakup kolektorów i montaż. W gminie kilka
kolektorów słonecznych będzie jeszcze wykorzystywanych do zasilania
w energię elektryczną lamp ulicznych (5 sztuk), oświetlających drogę.
Dotyczy to fragmentów dróg publicznych w miejscowości Miroszewo,
Lipczynek i Płaszczyca.
I.3.7.2 Projektowane formy produkcji energii odnawialnej posiadające
umocowanie prawne
Na terenie gminy planowana jest produkcja energii odnawialnej z wiatru w
oparciu o uchwalony miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
parku elektrowni wiatrowych w Sąpolnie. Energia wiatru wykorzystuje
energię ruchu mas powietrza na drodze przetwarzania w energię elektryczną
lub mechaniczną. Województwo pomorskie należy do najbardziej zasobnych
w kraju w ten rodzaj pozyskania energii. Jednakże potencjał energetyczny
wiatru lokuje się głównie w północnej części województwa. Obszary
południowe i południowo-zachodnie, na których leży gmina, ze względu na
dużą lesistość i zróżnicowaną konfigurację terenu nie kwalifikują się do
intensywnego rozwoju energetyki wiatrowej. W przypadku gminy mamy do
czynienia z jednym uchwalonym miejscowym planem zagospodarowania
przestrzennego parku elektrowni wiatrowych (uchwała Nr 129/XIX/2008 z
28 kwietnia 2008 - opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa
Pomorskiego z 29 lipca 2008 r.) na terenie obrębu geodezyjnego Sąpolno.
Obszar o powierzchni ok. 293 ha stanowi część terenu byłego lotniska
wojskowego i nie jest objęty żadną formą ochrony przyrody. Usytuowanie
elektrowni wiatrowych dopuszczone jest wyłącznie w granicach terenów
użytków rolnych, które pozostaną w rolniczym użytkowaniu – poza
powierzchnią przeznaczoną pod fundamenty siłowni. W całości zachowano
istniejące tereny leśne. Siłownie wiatrowe zaprojektowano w odległości 500
m i większej od zabudowy zagrodowej. Zaplanowany park składać się
będzie z 20 siłowni wiatrowych o wysokości wież ok. 120 m. W celu
ograniczenia wpływu parku wiatrowego na krajobraz, wieże i gondole
elektrowni pomalowane powinny być na kolor jasno szary a konstrukcja
wież (wyłącznie rurowa) nie będzie służyła jako nośnik reklamowy. W celu
ograniczenia przypadków wpadania ptaków nocą na konstrukcję elektrowni
należy zastosować łagodne oświetlenie górnej części wieży. W celu
jednoznacznej oceny wpływu parku elektrowni wiatrowych na awifaunę
obowiązkowo należy przeprowadzić monitoring przemieszczania się i
śmiertelności ptaków.
I.3.7.3 Korzyści wykorzystania odnawialnych źródeł energii
Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii niesie za sobą niewątpliwe
korzyści dla gospodarki kraju. Do najbardziej istotnych efektów tej
produkcji należy zaliczyć:
- zwiększenie
bezpieczeństwa
energetycznego:
poprzez
zróżnicowanie źródeł energii i osłabienie pozycji dużych dostawców
- poprawa stanu środowiska: wraz ze wzrostem zużycia energii
pochodzącej ze źródeł odnawialnych następuje ograniczenie emisji
str.
113
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
do atmosfery gazów powstających podczas spalania paliw
kopalnych.
- korzyści społeczne: tworzenie nowych miejsc pracy, głównie w
małych i średnich przedsiębiorstwach obsługujących lokalną
społeczność, poprawa warunków życia mieszkańców poprzez
wyższą jakość środowiska, lepsze zaopatrzenia w energię i wzrost
przychodów, zapewnienie równego dostępu do energii mieszkańcom
obszarów peryferyjnych i o zabudowie rozproszonej, do których
dostawa energii za pośrednictwem sieci energetycznych byłaby
bardzo kosztowna, promocja i poprawa wizerunku miasta i gminy
jako wdrażającej nowoczesne, przyjazne środowisku technologie
- aktywizacja lokalnej przedsiębiorczości – pozyskiwanie energii z
odnawialnych źródeł tworzy nowe miejsca pracy w regionie,
zarówno w fazie realizacji inwestycji, jak i też ich obsłudze.
Ożywienie gospodarcze będzie zauważalne zarówno w fazie
pozyskiwania surowców odnawialnych, produkcji, instalacji i
dystrybucji urządzeń, jak i w świadczeniu różnego rodzaju usług
doradczych i konsultacyjnych, obsłudze administracyjnej, księgowej
i bankowej nowo powstałych firm.
- korzyści ekonomiczne – zalicza się do nich przede wszystkim
zmniejszenie kosztów wytwarzania ciepła
- promocja regionu.
Problematyka odnawialnych źródeł energii została omówiona w ujęciu
standardów stosowanych w Polsce, tj. z uwzględnieniem uzyskiwania
energii m.in. w procesie spalania bądź przetwarzania technologicznego
upraw polowych wysadzanych tylko do tych celów, czyli takich
nośników energii odnawialnych, które są produkowane w gminie.
Zwrócić należy uwagę na zasadność (z punktu widzenia społecznego,
przyrodniczego, gospodarczego i wreszcie kulturowego) wykorzystanie
areału rolnego do celów produkcji roślinności (kukurydzy) w celu jej
spalania, zamiast obsadzania roślinnością wykorzystywaną na cele
spożywcze. Szczególnie w kontekście wysokiej jakości i wysokiej
wartości ekologicznej gleb na terenie Polski.
str.
114
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.4.0 Stan systemu komunikacji
Na terenie gminy występuje sieć komunikacji kołowej i kolejowej, a także sieć
komunikacji turystycznej – wodnej i rowerowej.
I.4.1 Komunikacja kołowa
Przez teren gminy przebiegają drogi publiczne o znaczeniu
ponadlokalnym w postaci tylko dróg powiatowych oraz drogi o
znaczeniu lokalnym, tj. drogi publiczne i niepubliczne. Do terenu gminy
od południowej części przylega fragment drogi krajowej nr 25 relacji
Biały Bór – Człuchów. Droga ta posiada klasę techniczną GP i wraz z
siecią dróg powiatowych zapewnia zewnętrzne powiązania terenu gminy
z obszarami sąsiednimi.
Przez teren gminy nie przebiegają szlaki komunikacji łączącej ośrodki o
znaczeniu regionalnym, w związku z tym istniejąca sieć
dróg w
gminie jest wystarczająca, a ich stan techniczny jest bardzo
zróżnicowany.
Łączna ilość dróg o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym
przebiegających przez teren gminy wynosi 177,051 km.
I.4.1.1 Drogi o znaczeniu ponadlokalnym
Na terenie gminy występują jedynie drogi powiatowe o znaczeniu
ponadlokalnym o łącznej długości 111,144 km.
Drogi powiatowe występujące na terenie gminy zalicza się do trzech
klas technicznych: Z, L i D.
1) Drogi powiatowe klasy Z:
Na obszarze gminy znajdują się 2 odcinki dróg powiatowych klasy
zbiorczej ,,Z” o łącznej długości 31,65 km. I są to:
- droga powiatowa nr 2505G Koczała – Bielsko – Przechlewo –
Lisewo – Pawłówko - Kołdowo o długości 16,670 km
- droga powiatowa Nr 2512G Rzeczenica – Przechlewo - Konarzyny
(DW nr 212) o długości 14,980 km.
2) Drogi powiatowe klasy L:
Na obszarze gminy znajduje się 9 odcinków dróg powiatowych
klasy lokalnej ,,L” o łącznej długości 69,061 km. I są to:
- droga powiatowa nr 1740G Miastko – Lipczynek – Nowa Wieś o
długości 11,514 km
- droga powiatowa nr 1744G Brzeźno Szlacheckie – Stara Brda –
Bielsko o długości 4,064 km
- droga powiatowa nr 1746G DW nr 212 - Upiłka – Lipczynek o
długości 0,903 km
- droga powiatowa nr 2507G DP nr 1740G – Nowa Brda – DP nr
2508G o długości 4,190 km
- droga powiatowa nr 2508G Sporysz – Suszka - Lipczynek o
- droga powiatowa nr 2509G Nowa Karczma – Nowa Wieś –
Przechlewko - Przechlewo o długości 12,788 km
- droga powiatowa nr 2510G Nowa Wieś – Sąpolno o długości 4,817
km
- droga powiatowa nr 2515G DP nr 2505G – Szczytno – DK nr 25 o
długości 6,404 km
- droga powiatowa nr 2516G Lisewo – Płaszczyca – Sąpolno o
długości 8,498 km.
str.
115
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3) Drogi powiatowe klasy D:
Na obszarze gminy znajduje się 5 odcinków dróg powiatowych
klasy dojazdowej ,,D” o łącznej długości 10,433 km. I są to:
- droga powiatowa nr 2511G DP nr 2510G – Garbek o długości
1,076 km
- droga powiatowa nr 2513G DP nr 2512G – Dąbrowa Człuchowska
o długości 1,076 km
- droga powiatowa nr 2514G 2512G-Zawada-Szczytno o długości
2,831 km
- droga powiatowa nr 2517G Sąpolno – Ciecholewy o długości
1,134 km
- droga powiatowa nr 2518G Sąpolno – Czosnowo - Polnica o
Stan techniczny dróg powiatowych nie spełnia obowiązujących
standardów technicznych i w związku z tym są one sukcesywnie
poddawane remontom i przebudowom. Przebudowa dróg odbywa
się na zasadzie polepszania stanu nawierzchni i poboczy, bez
zmiany ich charakterystyki normalnej, ponieważ nie obserwuje się
znaczącego wzrostu natężenia ruchu na tych drogach (poza
niewielkim ożywieniem w sezonie letnim). A więc brak wzrostu
dynamiki komunikacyjnej nie stwarza potrzeby zwiększania
parametrów jezdni. Remonty realizowane są od kilkunastu lat,
sukcesywnie w ramach środków, którymi dysponuje zarządca,
czyli Zarząd Dróg Powiatowych w Człuchowie. Do odcinków
wyremontowanych zaliczamy łącznie ok. 20 km dróg
powiatowych. Pozostałe drogi powiatowe wymagają nakładów i
prac inwestycyjnych.
I.4.1.2 Drogi gminne
Łączna długość dróg gminnych wynosi obecnie 65,907 km a stan
techniczny istniejących dróg gminnych jest zróżnicowany. Do dróg
gminnych zalicza się drogi o znaczeniu lokalnym nie zaliczane do
innych kategorii, stanowiące uzupełniającą sieć dróg służących
miejscowym potrzebom z wyłączeniem dróg wewnętrznych, które
powstały z rozwojem zabudowy mieszkaniowej oraz infrastruktury
wsi.
Drogi w przeważającej części posiadają nawierzchnię gruntową, ok.
23 km dróg posiada nawierzchnię utwardzoną: bitumiczną (ok. 8 km,
brukową ok. 2 km, tłuczniową ok. 1 km, wzmocnioną żwirem,
tłuczniem, płytami drogowymi ok. 11 km).
Systematycznie prowadzone są prace modernizacyjne poprawiające
stan techniczny dróg. W latach 2006-2010 łączne nakłady na
inwestycje drogowe wyniosły ponad 2 mln PLN, za co
wyremontowano drogi o łącznej długości ok. 12 km. Zostało do
wyremontowania ok. 54 km.
Inwestycjom drogowym w ostatnich latach zostały poddane
następujące odcinki dróg:
- przebudowa drogi gminnej w miejscowości Pawłówko
- przebudowa ulicy Jeziornej w Przechlewie
- przebudowa drogi gminnej w Pakotulsku
- budowa ciągów pieszych na os. Juźkowa
- modernizacja dróg transportu rolnego
str.
116
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- zakup mostu na drogę transportu rolnego
- zakup mostów na drogi gminne Nowa Brda, Łubianka, Sąpolno i
Żołna
- partycypacja w kosztach modernizacji lub budowy dróg
powiatowych
- partycypacja w kosztach modernizacji drogi powiatowej ul.
Człuchowska w Przechlewie
- partycypacja w kosztach modernizacji odcinka drogi w
miejscowościach: Dąbrowa Człuchowska oraz Nowa Wieś
- partycypacja w kosztach modernizacji odcinka drogi powiatowej na
ul. Dworcowej w Przechlewie oraz chodnik w Sąpolnie.
Wszystkie drogi gminne posiadają klasę wymagań technicznych i
użytkowych ,,D” - dojazdowe.
Wykaz dróg gminnych na terenie gminy przedstawiono w tabeli Nr
I.4.1.
Istotnym elementem sieci dróg w gminie są mosty. W gminie
występują 33 mosty, w tym 15 mostów będących własnością Gminy
Przechlewo. Ilość obiektów mostowych wynika z gęstej sieci
hydrograficznej pokrywającej gminę. Wszystkie mosty w gminie w
ostatnim czasie zostały zrealizowane, przebudowane lub wymienione.
Nie tylko stan techniczny mostów jest bardzo dobry, ale również
reprezentują one również bardzo wysoki poziom estetyczny. W latach
2003 – 2010 wykonano remont 6 obiektów mostowych będących
własnością gminy.
str.
117
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.4.1. Wykaz dróg gminnych
L.p.
Nr drogi
1
2
Przebieg
3
od drogi powiatowej 1740G (Żołna) - do granicy
1
222001G
Gmina Lipnica (Kobyle Góry)
3
222002G
m. Nowa Brda - do drogi powiatowej 2507G
droga powiatowa 1740G (Lipczynek) – droga
3
222003G
powiatowa 2509G (Przechlewko)
droga powiatowa 2509G (Miroszewo) – droga
4
222004G
powiatowa 2511G (Garbek)
droga powiatowa 2510G (Nowa Wieś) – droga
5
222005G
powiatowa 2513G (Dąbrowa)
droga powiatowa 2509 (Przechlewko) skrzyżowanie z
6
222006G
drogą gminną 222007G – droga powiatowa 2509G
(Przechlewo)
droga powiatowa 2509 (Przechlewko) skrzyżowanie z
7
222007G
drogą gminną 222006G – droga powiatowa 2513G
(Garbek)
droga powiatowa 2509G miejscowość Rudniki –
8
222008G
skrzyżowanie drogi 2505G
droga powiatowa 2508G (Suszka) – miejscowość
9
222009G
Pakotulsko droga powiatowa 2512G (Pakotulsko)
droga powiatowa 2512G (Przechlewo ul. Szkolna) –
10
222010G
droga powiatowa 2516G (Płaszczyca)
droga powiatowa 2512G (Przechlewo) – droga
11
222011G
powiatowa 2514G (Zawada)
droga powiatowa 2505G (Lisewo) – droga powiatowa
12
222012G
2515G (Dobrzyń) skrzyżowanie drogi krajowej nr 25
13
222013G
Nowiny (posesja nr 5) – do drogi powiatowej 2505G
Przechlewo (Oś. Juźkowa) droga powiatowa 2505G –
14
222014G
droga powiatowa 2512G (Przechlewo)
skrzyżowanie droga powiatowa 2505G miejscowość
15
222015G
Pawłówko – do drogi powiatowej 2505G
wybudowanie Przechlewo skrzyżowanie drogi
16
222016G
powiatowej 2505G – wybudowanie Przechlewo
miejscowość Przechlewo od drogi powiatowej 2509G –
skrzyżowanie droga gminna 222006G 0
17
222017G
wybudowanie Przechlewo do drogi powiatowej
2512G
miejscowość Przechlewo od drogi powiatowej 2512G
18
222018G
(ul. Jeziorna) – do drogi powiatowej 2505G
(Przechlewo centrum)
miejscowość Dąbrowa od drogi gminnej 222005G –
19
222019G
skrzyżowanie droga gminna 222020G – do
skrzyżowania z drogą powiatową 2510G
miejscowość Sąpolno od drogi powiatowej 2510G –
20
222020G
skrzyżowanie droga gminna 222019G- do
skrzyżowania z drogą gminną 222005G (Nowa Wieś)
Miejscowość Sąpolno od skrzyżowania drogi
21
222021G
powiatowej 2510G – do Sąpolno Osady
od drogi gminnej 222004G (Suszka) – do miejscowość
22
222022G
Miroszewo
23
222023G
od drogi powiatowej 2516G –do dz. nr 99L (Wandzin)
SUMA
Źródło: UG Przechlewo
Długość
km
4
Zarządzający
5
2,800
ZGK Przechlewo
0,700
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
3,700
2,500
3,800
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
5,710
ZGK Przechlewo
4,250
6,100
5,785
5,100
2,300
5,100
2,500
0,955
1,022
1,900
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
2,210
ZGK Przechlewo
1,800
ZGK Przechlewo
2,030
ZGK Przechlewo
3,450
1,160
0,715
ZGK Przechlewo
ZGK Przechlewo
0,320
ZGK Przechlewo
65,907 km
str.
118
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.4.1.3 Transport publiczny
Przewoźnikiem realizującym kursy PKS w gminie jest lokalne
Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Człuchowie oraz
PKS Bytów. Brakuje bezpośrednich połączeń autobusowych z
Przechlewa do Trójmiasta. Natomiast przewoźnicy ci realizują
połączenia dalekobieżne jedynie do Koszalina. Kursy do
miejscowości sąsiednich obejmują Człuchów, Koczałę, Miastko,
Konarzyny, Chojnice.
Niestety systematycznie spada liczba połączeń autobusowych z
terenami sąsiednimi jak i pomiędzy samymi miejscowościami gminy,
co staje się coraz większą bolączką mieszkańców, szczególnie dzieci i
młodzieży, które mają utrudniony dojazd na zajęcia i imprezy
kulturalne pozalekcyjne w gminie. Ograniczona liczba połączeń
komunikacyjnych utrudnia m.in. dostęp do usług medycznych, pracy,
wydarzeń kulturalnych itp., co nie sprzyja kształtowaniu więzi
społecznych wśród mieszkańców gminy.
I.4.2 Komunikacja kolejowa
Przez teren gminy przebiega jedna linia kolejowa Słosinko – Człuchów,
nieczynna od wielu lat na odcinku Słosinko-Przechlewo, w 2006 r.
rozebrana i przygotowana do przekwalifikowania na ścieżkę rowerową.
Natomiast na odcinku Przechlewo – Człuchów odbywa się tylko ruch
towarowy w zakresie dowozu i przeładunku gazu do rozlewni w
Sąpolnie.
Podsumowując należy stwierdzić, iż gmina nie posiada pasażerskiego
połączenia kolejowego z terenami sąsiednimi, stąd bardzo utrudnione jest
przemieszczanie mieszkańców do większych jednostek osadniczych.
Muszą oni korzystać ze zbiorowego lub indywidualnego transportu
samochodowego.
Likwidacja torów kolejowych łącznie z rozbiórką szyn, a także
przekształcanie nasypów kolejowych i ich niwelacja, powoduje nie tylko
likwidację linii kolejowych ale również nie stwarza możliwości ich
odtworzenia w przyszłości. O ile można wytłumaczyć likwidację linii
kolejowej ze względów koniunkturalnych, o tyle trudno jest uzasadnić
działania inwestycyjne polegające na zablokowaniu w przyszłości
odtworzenia zamkniętych linii kolejowych. Należałoby podjąć działania
mające na celu zachowanie stanu technicznego linii kolejowej i poczekać
na lepsze czasy, które być może pozwoliłyby na odtworzenie linii
kolejowej o znaczeniu np. turystycznym, obok znaczenia użytkowego np.
transportowego. To samo dotyczy zabytkowych obiektów stacji
kolejowych, które często są sprzedawane i przeznaczane na inne funkcje
lub rozbierane.
Schemat istniejącego układu komunikacyjnego o znaczeniu
ponadlokalnym w gminie przedstawiono na załączniku graficznym nr 15.
str.
119
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO O ZNACZENIU
PONADLOKALNYM
str.
120
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.4.3 Szlaki turystyczne
I.4.3.1 Szlaki turystyczne wodne
Gęsta sieć hydrograficzna pokrywająca gminę sprzyja rozwojowi
turystyki wodnej. Obecnie funkcjonuje szlak kajakowy Górnej Brdy,
który posiada rangę międzynarodową. Dla kajakarzy rzeka dostępna
jest na odcinku od jeziora Głębokiego do Fordonu. Szlak ten liczy 233
km i rozpoczyna się w miejscowości Nowa Brda. Niemniej wcześniej
również można rozpocząć spływ, przy Leśniczówce Stara Brda, na
wysokości której znajduje się jaz na rzece oraz obok leśniczówki –
pole biwakowe. Kierując się nurtem rzeki mijamy kolejno Pustowo,
Żołnę, Nową Brdę, przepływając pod licznymi mostami kolejowymi i
drogowymi. Na początkowym biegu rzeka przepływa przez obszary
leśne, by później meandrować między łąkami, w tunelach
trzcinowych, leniwie dopływając do rozlewiska. Na odcinkach
zadrzewionych rzeki występują liczne ślady bytowania bobrów.
Od miejscowości Rudniki kierujemy się szlakiem do jeziora Szczytno
i jeziora Końskiego. Na tym odcinku również mijamy liczne mosty
drogowe. Wpływając na jezioro Końskie, po lewej stronie znajduje się
duże pole biwakowe i camping OSiR-u w Przechlewie,
wypożyczalnię kajaków i bar. Płynąc w kierunku Płaszczycy, Sąpolna
zmierzamy do następnej miejscowości Konarzyny, już w sąsiedniej
gminie. Tutaj rzeka Brda kończy swój bieg w granicach Gminy
Przechlewo. Dalej szlak prowadzi do jeziora Charzykowskiego.
Na obszarze gminy stanice, pola biwakowe, zagospodarowane miejsca
postoju na trasie szlaku kajakowego rzeki Brdy zlokalizowane są w
okolicach miejscowości Stara Brda, Żołna, Nowa Brda, Folbrycht,
Pakotulsko (Dolinka), Przechlewo (OSiR), Płaszczyca, Sąpolno. Na
całym szlaku kajakowym Brdy mijamy niezwykle malowniczy i
różnorodny krajobraz przyrodniczo-kulturowy gminy, rezerwaty
przyrody, liczne obiekty lub tylko ich ślady o wartościach
historyczno-kulturowych oraz wiele mostów drogowych i kolejowych.
Szlakiem tym, w 1953 r. również płyną ks. Karol Wojtyła Papież Jan
Paweł II.
Na odcinku rzeki Brdy funkcjonuje również szlak kajakowy o nazwie
,,Brda”, którego długość wynosi ok. 50 km. Szlak rozpoczyna się w
miejscowości Żołna, a kończy w Przechlewie.
Szlaki kajakowe na rzece Brda pokazano na załączniku graficznym Nr
17.
str.
121
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.4.3.2 Szlaki turystyczne rowerowe
Na terenie gminy funkcjonują liczne szlaki rowerowe, które wchodzą
w skład szlaków Ziemi Człuchowskiej, Naszyjnika Północy oraz
edukacyjnych ścieżek rowerowych Nadleśnictwa Niedźwiady,
oznaczone na załączniku graficznym nr:
- Szlaki rowerowe Ziemie Człuchowskiej:
1.0 ,,Trasa Jelenia” relacji: Koczała – Załęże – Zapadłe - Stara
Brda – Lipczynek - Nowa Wieś – Sąpolno -Przechlewo o
długości 35.5 km
2.0 ,,Trasa Chrobotkowa” relacji: Przechlewo – Płaszczyca –
Polnica - Człuchów o długości 20,3 km
3.0 ,,Trasa Głazów Narzutowych” relacji: Przechlewo –Dolinka –
Rzeczenica – Grodzisko – Olszanowo –Biskupnica – Skórzewo
- Człuchów o długości 37.2 km
4.0 ,,Trasa Ornitologiczna” relacji: Przechlewo – Rudniki –
Pakotulsko – Dolinka - Przechlewo o długości 16 km
5.0 ,,Szlak Jagodowy” relacji: Człuchów – Skórzewo –Nowosiółki
– Marysin – Wandzin – Płaszczyca – Lisewo –Dobrzyń –
Rybakówka –Krępsk – Skórzewo-Człuchów o długości 41,5 km
6.0 ,,Trasa Wokół Jezior” relacji: Człuchów – Skórzewo –Krępsk
– Rybakówka – Szczytno – Dolinka – Koprzywnica –
Rzeczenica – Gwieździn – Garsk – Krępsk -Człuchów o
długości 51,2 km
7.0 ,,Trasa Morenowa” relacji: Czarne – Przyrzecze – Breńsk –
Rockowo – Zalesie – Grodzisko – Gwieździn –Rzeczenica –
Pakotulsko - Przechlewo o długości 34 km
8.0 ,,Szlakiem Dzika Maćka” relacji: Lipczynek – Przechlewko Lipczynek o długości 16,5 km
9.0 ,,Trasa Wokół Jeziora Lipczyno Wielkie” relacji: Lipczynek
– Żołna - Nowa Brda - Lipczynek o długości 16 km.
- Edukacyjne ścieżki rowerowe Nadleśnictwa Niedźwiady
położone w całości na terenie gminy, oznaczone na załączniku
graficznym numerami:
0.1 ,,Wokół Jeziora Lipczyno” o długości 18,5 km; ścieżka
przeznaczona jest dla turystyki rowerowej i prowadzi przez
najciekawsze tereny Nadleśnictwa Niedźwiady wokół jez.
Lipczyno do rezerwatu ,,Bagnisko Niedźwiady” i obszaru
Natura 2000 ,,Nowej Brdy”
0.2 ,,Do Przechlewka i nad Jezioro Krasne” o długości 14,5 km;
ścieżka przeznaczona jest dla turystyki rowerowej i prowadzi
przez najciekawsze tereny Nadleśnictwa Niedźwiady od
zagrody dziczej przy Leśniczówce Przechlewko do rezerwatu
,,Jezioro Krasne”
0.3 ,,Do Płaszczycy (Imielno) i nad Jezioro Gwiazda” o długości
16,5 km; ścieżka przeznaczona jest dla turystyki rowerowej i
prowadzi przez najciekawsze tereny Nadleśnictwa Niedźwiady
od miejscowości Płaszczyca nad jez. Gwiazda
0.4 ,,Do Zawady i nad Jezioro Szczytno” o długości 17 km;
miejscowości Zawada nad jez. Szczytno.
str.
122
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- Fragment szlaku rowerowego Greenway – Naszyjnik Północy,
który na obszarze gminy w zachodniej części przebiega przez
miejscowości Gwieździn – Koprzywnica – Pakotulsko - SuszkaKoczała, natomiast we wschodniej części przez miejscowości
Polnica – Płaszczyca – Sąpolno - Konarzyny.
Greenaways to Zielone Szlaki dziedzictwa przyrodniczokulturowego utworzone wzdłuż ,,zielonych korytarzy” – rzek,
tradycyjnych, historycznych tras handlowych, naturalnych korytarzy
przyrodniczych. Łączą regiony, atrakcje turystyczne i lokalne
inicjatywy, wspierają rozwój turystyki przyjaznej dla środowiska i
rekreacji oraz promują zdrowy styl życia i niezmotoryzowane formy
transportu. Stwarzają szansę na poprawę jakości życia i środowiska,
ożywienie gospodarki lokalnej, wzmacnianie przedsiębiorczości
wśród miejscowej ludności oraz zachowanie unikalnych wartości
przyrody, krajobrazu i kultury.
Szlak rowerowy ,,Greenway – Naszyjnik Północy” o długości 870
km zaczyna się i kończy w miejscowości Debrzno. Obejmuje swoim
zasięgiem obszar czterech województw: kujawsko-pomorskiego,
pomorskiego, wielkopolskiego oraz zachodniopomorskiego.
Przebiega przez 30 gmin, w tym 11 gmin tworzą obszar Lokalnej
Grupy Działania Naszyjnik Północy.
Szlaki rowerowe przebiegające przez gminę pokazano na załączniku
graficznym Nr 16.
I.4.3.3 Szlaki turystyczne piesze
Na terenie gminy funkcjonują 2 turystyczne trasy piesze:
1) szlak ,,Kormoranów” który biegnie z miejscowości Gwda prze
Rudniki-Pakotulsko-Płaszczycę do Babilonu o długości 75 km
2) szlak ,,Doliną Brdy” który biegnie z miejscowości Miastko do
Przechlewa o długości 51 km.
Szlaki turystyki pieszej przebiegające przez gminę pokazano na
str.
123
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT SZLAKÓW TURYSTYKI KWALIFIKOWANEJ
-ROWEROWEJ
str.
124
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT SZLAKÓW TURYSTYKI KWALIFIKOWANEJ –
PIESZEJ I KAJAKOWEJ
str.
125
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.5.0 Stan środowiska przyrodniczego
I.5.1 Procesy przyrodnicze
Spośród procesów przyrodniczych zachodzących w Gminie Przechlewo
wyróżniamy procesy geodynamiczne, hydrologiczne, ekologiczne
i klimatyczne.
1) Procesy geodynamiczne
Do procesów geodynamicznych zachodzących na terenie gminy należą:
− powierzchniowe ruchy masowe ziemi (zachodzą głównie na
stromych zboczach dolin i wysoczyzn);
− ruchy
powierzchni
ziemi
wywołane
działalnością
powierzchniowych wód płynących (działalność cieków,
powodzie);
− ruchy
powierzchni
ziemi
spowodowane
działalnością
powierzchniowych wód stojących (abrazja) - dotyczy brzegów
zbiorników wodnych, które pozostają w bezpośrednim kontakcie z
falującą wodą;
− ruchy powierzchni ziemi spowodowane działalnością wiatru,
dotyczą głównie obszarów z suchym, piaszczystym podłożem nie
porośniętym roślinnością.
Na obszarze gminy Przechlewo powierzchniowe ruchy masowe
występować mogą lokalnie w obrębie pozbawionych roślinności
zboczy dolin o dużym nachyleniu oraz w obrębie terenów
pagórkowatych, o znacznych deniwelacjach, zwłaszcza w obrębie
strefy krawędziowej wysoczyzn morenowych. W obrębie terenów
pagórkowatych (w przypadku występowania przesuszonych utworów
piaszczystych) możliwe jest również występowanie procesów
wywołanych działalnością wiatru. Ponadto na terenie gminy mogą
występować spływy wód deszczowych w obrębie stromych zboczy
dolin. Lokalnie występują również miejsca liniowej erozji
spowodowanej spływem wód deszczowych po terenach
pozbawionych pokrywy roślinnej. Procesy erozji wodnej i wietrznej
ustają po wprowadzeniu trwałej pokrywy roślinnej.
Licznie występujące rzeki i strumyki mają wpływ na kształtowanie
środowiska biotycznego. Zalesione doliny rzek (np. Dolina Brdy)
wpływają stabilizująco na dynamikę środowiska przyrodniczego, gdyż
lasy powodują zahamowanie występowania części procesów
przyrodniczych zwłaszcza w zakresie morfodynamiki i stosunków
wodnych. Lasy ponadto powodują stabilizację zboczy i koryt oraz
dzięki
swoim
właściwościom
retencyjnym
zmniejszają
powierzchniowy spływ wód. Część zjawisk przyrodniczych wywołana
może być pośrednio oddziaływaniem człowieka lub przez niego
stymulowana, w szczególności są to powierzchniowe ruchy masowe,
procesy wywołane wodami podziemnymi, procesy eoliczne.
Potencjalne obszary narażone na przekształcenia w wyniku procesów
geodynamicznych zostały nazwane progami ekofizjograficznymi i
przedstawione w punkcie I.5.3.
str.
126
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Procesy hydrologiczne
Na terenie gminy wody powierzchniowe zajmują 5,35% powierzchni.
Do procesów hydrologicznych zalicza się procesy związane z erozją
wodną koryt rzecznych, okresowe wylewy zbiorników wodnych oraz
oddziaływanie wód podziemnych.
W dolinach rzecznych oraz w obszarach przyjeziornych, występują
okresowe wylewy wód, podtapianie terenu w efekcie wahań poziomu
wody podziemnej.
Zbiorniki wód podziemnych w gminie Przechlewo stanowią wody
czwartorzędowe eksploatowane w kilkunastu ujęciach, nie wchodzące
w skład głównych zbiorników wód podziemnych w Polsce GZWP.
Dla gminy Przechlewo wyznaczone zostały obszary bezpośredniego
zagrożenia powodzią ustanowione prawnie: w art. 82. ust.1 ustawy
„Prawo wodne” z dn. 18.07.2001r., oraz zgodnie z art. 79 ust. 2 tej
ustawy wyznaczone w studium ochrony przeciwpowodziowej.
Obszar gminy położony jest w zasięgu bezpośredniego zagrożenia
powodzią wód rzeki Brdy, dla której wykonano opracowanie „Etap II
Brda”.
W opracowaniu tym przedstawiono zasięg obszarów zalewowych
wodą powodziową o prawdopodobieństwie wystąpienia 1% (woda
stuletnia) i 10% (woda dziesięcioletnia). W gminie Przechlewo
obszary zagrożone powodzią mają mały zasięg i są to dna dolin
rzecznych oraz obszary przyjezierne.
3) Procesy ekologiczne
Są to zmiany zachodzące w środowisku przyrodniczym wynikające
z oddziaływania przyrody ożywionej, którą w gminie Przechlewo
najliczniej reprezentują lasy i agrocenozy.
Tereny leśne i ich wpływ na przekształcenia przyrody polega na
wtórnej sukcesji roślinności leśnej występującej na terenach
wieloletnich ugorów, zwłaszcza na skraju kompleksów leśnych. Co z
kolei wpływa w niewielkim stopniu na zmianę procesów
klimatycznych i przekształcenie ekosystemów.
Grunty rolne stanowią 36,42% obszaru gminy. Grunty naturalnie
pozbawione ingerencji człowieka w istocie nie wpływają na procesy
przyrodnicze. Ulegają przekształceniu na skutek działania procesów
hydrologicznych, geologicznych i niektórych zjawisk przyrody (np.
sukcesji lasu). Natomiast wpływ gruntu rolnego na zmianę środowiska
przyrodniczego objawia się na skutek działalności człowieka (sposobu
i rodzaju prowadzenia gospodarki uprawowej, stosowaniu zabiegów
agrotechnicznych, które mogą odbywać się w sposób zrównoważony
lub destrukcyjny). Wyjątkowo niebezpiecznym zagrożeniem jest
hodowla roślin modyfikowanych genetycznie. Procesy te zaliczamy w
zasadzie do procesów antropogenicznych (omówionych poniżej).
str.
127
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
4) Procesy klimatyczne
Wg regionalizacji klimatycznej Polski (Woś 1999) gmina Przechlewo
położona jest w regionie wschodnio-pomorskim, wyróżniającym się
na tle innych największą liczbą dni z pogodą przymrozkową bardzo
chłodną, z dużym zachmurzeniem, a także pogodą przymrozkową
bardzo chłodną z opadem i z drugiej strony małą liczbą dni bardzo
ciepłych z opadem.
W gminie Przechlewo nie ma stacji meteorologicznej. Podstawowe
parametry meteorologiczne wg Instytutu Meteorologii i Gospodarki
Wodnej dla stacji meteorologicznej zlokalizowanej w Chojnicach
wynoszą odpowiednio:
- średnia temperatura powietrza +8,8°C, przy temperaturach
minimalnych od -6,2°C (w lutym) do +11,7°C (w lipcu) oraz
temperaturach maksymalnych od +0,4°C (w lutym) do +21,7°C
(lipiec), najcieplejszym miesiącem jest lipiec – średnia temperatura
+16,6°C, najzimniejszym – luty – 3,2°C;
- średnia wartość wilgotności powietrza – 82%;
- średnie zachmurzenie – 7,1;
- średnie roczne opady atmosferyczne 577 mm, przy najwyższej
sumie opadów w miesiącu lipcu, a najniższej w lutym (25,0 mm);
- przewaga wiatrów z sektora zachodniego (W, NW i SW), średnia
prędkość wiatrów 4,0 m/s.
Gmina Przechlewo położona jest we wschodnio-pomorskim regionie
klimatycznym, charakteryzuje się małą zmiennością typów pogody.
W ciągu roku najwięcej ok. 46 dni jest z pogodą umiarkowanie ciepłą
(temperatura 5,1-15°C), pochmurną i bez opadu. Średnio przez 36 dni
panuje pogoda umiarkowanie ciepła, lecz z dużym zachmurzeniem i
opadem. Do 29 dni przypada na pogodę bardzo ciepłą (15,1-25°C) bez
opadu lecz pochmurną. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec, ze
średnią temperaturą około 16,3°C, a najzimniejszym luty ze średnią
temperaturą - 4°C. Wyraźnie cieplej niż na północy województwa jest
w okolicach przedwiośnia i wiosny. Średnia roczna temperatura
wynosi 7,6°C. Zima trwa przeciętnie 120 dni, najczęściej od 18.XI. do
15.III natomiast okres wegetacyjny około 185 dni. Największe opady
występują w lipcu około 80 mm, kolejno w czerwcu i sierpniu 65-70
mm. Dni z pokrywą śnieżną jest średnio około 60 na południu gminy
do 70 na północy. Okres ten zwykle nie jest ciągły. W rejonie
Przechlewa dominują wiatry z kierunków zachodnich. Warunki
mikroklimatu modyfikuje rzeźba i pokrycie terenu oraz obecność
dużych zbiorników wodnych.
str.
128
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.5.2 Procesy antropogeniczne
Zmiany antropogeniczne środowiska przyrodniczego wynikają przede
wszystkim z zajmowania przez ludzi nowych terenów pod
zainwestowanie kubaturowe oraz przystosowania terenu do różnego
użytkowania (melioracje, niwelacje itp.).
Dominującymi czynnikami wywołującymi procesy antropogeniczne na
terenie gminy są:
1) Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego
Na terenie gminy Przechlewo nie ma punktów pomiaru
zanieczyszczeń atmosfery. Najbliższy punkt kontroli znajduje się w
Chojnicach, gdzie wykonywane są systematyczne pomiary
zanieczyszczeń atmosfery metodą manualną w jednym punkcie
pomiarowym, oraz metodą pasywną (NO2 i benzen).
Gmina Przechlewo znajduje się w strefie bytowsko-chojnickiej. W
„Rocznej ocenie jakości środowiska w województwie pomorskim za
2009 r.” strefa ta zakwalifikowana została w zakresie ochrony zdrowia
i ochrony roślin do klasy A (oznaczenie A – poziom substancji nie
przekracza poziomu dopuszczalnego).
Główne źródła emisji zanieczyszczeń do atmosfery na terenie gminy
Przechlewo stanowią:
- źródła ciepła indywidualnej i wielorodzinnej zabudowy
mieszkaniowej (tzw. emisja niska);
- zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja liniowa, wzdłuż ciągów
komunikacji samochodowej przebiegających przez teren gminy);
- emisja niezorganizowana pyłu z terenów pozbawionych roślinności
i z terenów o utwardzonej nawierzchni, głównie komunikacyjnych
oraz dawnych wyrobisk surowców mineralnych, składowisk
odpadów i innych;
- emisja niezorganizowana pochodząca z ferm hodowlanych, głównie
w zakresie tlenków azotu oraz odorów;
- w małym stopniu napływ zanieczyszczeń z sąsiednich gmin
wiejskich.
Ze względu na przeważający rodzaj funkcji gminy (małe
uprzemysłowienie,
brak
dużych
emitorów
zanieczyszczeń
produkcyjnych, których działalność mogłaby wpływać na emisję
gazów i pyłów o charakterze chemicznym), emisja pochodząca z
podmiotów gospodarczych zlokalizowanych na jej terenie, ma mały
udział w zanieczyszczeniu powietrza.
W gminie jest jeden centralny system zaopatrzenia w ciepło,
zlokalizowany na osiedlu mieszkaniowym w miejscowości
Przechlewo. Na pozostałym obszarze występują liczne kotłownie
indywidualne opalane drewnem i węglem oraz nieliczne kotłownie
opalane olejem opałowym i gazem płynnym.
W ostatnich latach źródłem zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego o wzrastającym znaczeniu jest komunikacja
samochodowa. Rozkład i natężenie zanieczyszczeń związany jest
przede wszystkim z przebiegiem tras komunikacyjnych.
Zagadnienie
zanieczyszczenia
powietrza
atmosferycznego
szczegółowo omówiono w punkcie I.5.5.
str.
129
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Hałas i wibracje
Źródła hałasu związane są przede wszystkim ze skupiskami ludności
i formami jej działalności gospodarczej. Na terenie gminy Przechlewo
wyróżnić można cztery typy źródeł hałasu:
- hałas komunikacyjny – drogowy i kolejowy;
- hałas przemysłowy;
- hałas osiedlowy;
- hałas rekreacyjny.
Do podstawowych czynników mających wpływ na klimat akustyczny
gminy zaliczyć należy komunikację drogową, szczególnie uciążliwość
spowodowana hałasem przejawia się w rejonach przebiegu dróg przez
tereny zabudowy mieszkaniowej i zwartej zabudowy wiejskiej. Hałas
spowodowany transportem kolejowym jest niewielki i występuje
okresowo, gdyż w granicach gminy istniejąca kolej osobowa została
zlikwidowana w 100%. Natomiast pozostał fragment linii kolejowej
nr 203 relacji Człuchów-Przechlewo na odcinku od wsi Przechlewo
do wsi Czosnowo, która pełni funkcję transportu towarowego tj.
dostarcza gaz płynny do rozlewni gazu w miejscowości Sąpolno.
Na terenie gminy głównymi źródłami uciążliwości pogarszającymi
warunki akustyczne, oprócz ruchu na głównych drogach pojazdów
samochodowych, są obiekty produkcyjne i usługowe.
Potencjalnymi źródłami hałasu są tereny zabudowy letniskowej i
ośrodki rekreacyjne, szczególnie skupione wzdłuż brzegów jezior, a
także lokalnie szkolnictwo.
Zagadnienie hałasu bardziej szczegółowo omówiono w punkcie I.5.8.
3) Promieniowanie elektromagnetyczne
Na terenie gminy Przechlewo głównymi źródłami promieniowania
elektromagnetycznego są linie elektroenergetyczne. Gmina zasilana
jest w całości siecią średniego napięcia 15kV. Północna cześć gminy
zasilana jest z GPZ Ostrowite, zakłady mięsne w Przechlewie z GPZ
Gwieździn, pozostała część gminy z GPZ Człuchów.
Pozostałe źródła promieniowania elektromagnetycznego to:
- telefonia komórkowa
- prawdopodobnie cywilne stacje radiowe CB o mocy około 10 W;
- urządzenia nadawcze, diagnostyczne będące na wyposażeniu
wojska, policji, straży pożarnej, pogotowia i innych podmiotów.
Zagadnienie promieniowania elektromagnetycznego szczegółowo
omówiono w punkcie I.5.7.
4) Stan zanieczyszczenia wód i przekształcenia jej obiegu
Na terenie gminy Przechlewo licznie występują jeziora i rzeki.
Największą rzeką gminy jest Brda. Badania stanu czystości wód
prowadzone są systematycznie tylko dla rzeki Brdy.
W 2004 r. jakość wód rzeki była zadowalająca (III klasa). Większość
badanych wskaźników spełniała normatywy przypisane I i II klasie
czystości.
Wyniki badania rzeki Brdy w 2007r. w Kopernicy i Męcikale
wykazały, że wody nie spełniały wówczas warunków do bytowania
ryb, a w Lisewie (na terenie gminy Przechlewo) tylko dla ryb
karpiowatych. W ww. punktach kontrolnych na Brdzie nie wystąpiły
przekroczenia wartości dopuszczalnej stężeń wskaźników eutrofizacji
str.
130
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
(Raport o stanie środowiska w województwie pomorskim w 2007 r. www.gdansk.wios.gov.pl).
Badania jakości wód przeprowadzono również w 2008r. Badaniem
objęto rzekę Brdę i Lipczynkę, przepływającą przez jezioro Lipczyno
Wielkie. Wówczas wody tej rzeki w okolicach wsi Sąpolno
Człuchowskie nie spełniały warunków do bytowania ryb.
Badania stanu jakości wód kąpielisk śródlądowych prowadzi
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gdańsku. Wyniki tych
badań decydują o dopuszczeniu do użytkowania lub zamknięciu
kąpielisk. Wg komunikatów PWIS wydanych w latach 2006-2010
praktycznie wszystkie zorganizowane kąpieliska oraz tradycyjne
miejsca kąpieli na terenie gminy Przechlewo były w tym okresie
dopuszczone do użytkowania.
Stan wód szczegółowo omówiono w punkcie I.5.4.
5) Gospodarka wodno-ściekowa
Gmina jest dobrze zaopatrzona w urządzenia do przesyłu wody. Z
sieci wodociągów komunalnych będących w posiadaniu gminy, ANR
oraz zakładów przemysłowych zaopatrywanych jest 95%
mieszkańców gminy. Ujęcia wody opierają się o wody podziemne o
wystarczającej wydajności. Długość sieci wodociągowej wynosi
około 49 km. Pozostałe 5% mieszkańców korzysta z indywidualnych
ujęć wody.
Gminę Przechlewo obsługują aktualnie dwie oczyszczalnie ścieków
komunalnych:
- oczyszczalnia w miejscowości Pakotulsko (biologiczna),
- oczyszczalnia w miejscowości Przechlewo (mechaniczno
biologiczna).
Na terenie gminy znajduje się 30 przepompowni ścieków. Łączna
długość kanalizacji sanitarnej wynosi ok. 69 km. Powstające na
oczyszczalni osady ściekowe wykorzystywane są na cele rolnicze.
Gmina skanalizowana jest w około 90%. Z terenów nie
skanalizowanych ścieki dowozi się beczkowozem do punktu zrzutu na
oczyszczalni ścieków w Przechlewie.
Największe źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych w gminie
- skupiska domków rekreacyjnych oraz duże obiekty rekreacyjne, a
także pola biwakowe, rozmieszczone w bliskim sąsiedztwie jezior,
- spływ zanieczyszczeń z biegnących przez teren gminy dróg,
zwłaszcza przylegających do rzek i jezior,
- dopływ zanieczyszczeń ciekami spoza terenu gminy;
- zrzuty oczyszczonych ścieków z istniejących systemów
kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, w tym do Lipczynki i Brdy.
Gospodarka wodno-ściekowa gminy Przechlewo szczegółowo została
omówiona w pkt. I.3.1.
str.
131
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
6) Przekształcenia obiegu wody
Na obszarze gminy Przechlewo procesy te dotyczą przede wszystkim:
- melioracji terenów podmokłych,
- regulacji odcinków rzek.
Sieć melioracyjna gminy Przechlewo składa się z ok. 70 km rowów
melioracyjnych na gruntach rolnych oraz 60 km na gruntach leśnych.
Około 800 ha gruntów rolnych to obszar zdrenowany. Wprowadzanie
odwodnień terenów podmokłych ma szczególne znaczenie użytkowe
dla gospodarki rolnej i leśnej, ale takie działania ingerując w obieg
wody, wpływają bezpośrednio na zmianę bilansu wodnego, co w
konsekwencji może prowadzić do szeregu zmian przyrodniczych.
7) Przekształcenia litosfery
Wśród przekształceń litosfery na obszarze gminy Przechlewo
wyróżniamy:
- zniszczenia geomechaniczne spowodowane realizacją dużych
liniowych
elementów
infrastruktury
technicznej
(tereny
komunikacyjne);
- przekształcenia
przypowierzchniowej
warstwy
litosfery
(deniwelacje, wykopy i nasypy) związane z posadowieniem
budynków, lokalizacją infrastruktury technicznej obsługującej
zabudowę;
- przekształcenia i zniszczenia powierzchni ziemi w obrębie terenów
przemysłowo-składowych
(utwardzenia,
niwelacje
zanieczyszczenia);
- wyrobiska surowców mineralnych (kreda jeziorna) o różnym stopniu
przekształcenia terenu;
- przekształcenia i zniszczenia powierzchni ziemi związane ze
składowaniem odpadów;
- przekształcenia powierzchni ziemi związane z rekreacją;
- skutki rolniczego użytkowania ziemi.
Zagadnienie przekształceń litosfery szczegółowo omówiono w
punkcie I.5.3.
8) Gospodarka odpadami
Na terenie gminy funkcjonuje jedno składowisko odpadów
komunalnych w Przechlewie, zarządzane przez Zakład Gospodarki
Komunalnej w Przechlewie. Na obszarze gminy znajdują się również
trzy dzikie wysypiska odpadów: w Przechlewie/Zbrzycy, Sąpolnie i
Nowej Wsi, przeznaczone do rekultywacji, w ramach zadań własnych
gminy. W większości są to miejsca nielegalnego wywozu niewielkich
ilości odpadów przez mieszkańców poszczególnych miejscowości.
Składowisko odpadów w Przechlewie o powierzchni 1,3 ha, posiada
decyzję Starosty Człuchowskiego zatwierdzającą instrukcję
eksploatacji nr RLiOŚ. 7643-04/02 z dnia 17.12.2002 r. Jako część
wydzieloną na której mogą być magazynowane odpady niebezpieczne
– ustawiono kontener KE-7 przystosowany do magazynowania
odpadów niebezpiecznych – baterii i akumulatorów.
Na terenie gminy zezwolenia na odbiór, usuwanie i transport odpadów
komunalnych posiadają 3 podmioty: Przedsiębiorstwo Komunalne Sp.
z o.o. w Człuchowie, Zakład Gospodarki Komunalnej w Przechlewie
oraz Przedsiębiorstwo Usługowo-Handlowe Bernardyna Szydłowska
w Przechlewie.
str.
132
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Ocenia się, że zorganizowanym systemem zbiórki odpadów objętych
jest 53% mieszkańców gminy. System selektywnej zbiórki odpadów
opakowaniowych i surowcowych obejmuje ok. 95% mieszkańców
(poprzez rozstawienie 65 kompletów pojemników do zbiórki
opakowań szklanych i opakowań z tworzyw sztucznych, we
wszystkich miejscowościach gminy).
Ilość wytwarzanych odpadów komunalnych w najbliższej przyszłości
nie powinna ulegać znaczącej zmianie i przekraczać poziomu 1200
Mg/rok (pow. 150kg/rok na mieszkańca).
Na terenie gminy prowadzi się selektywną zbiórkę surowców
wtórnych (opakowań ze szkła i tworzyw sztucznych).
Ze względu na rolnicze zagospodarowanie osadów z oczyszczalni
komunalnych, składowisko odpadów zostało tym odpadem znacznie
odciążone.
W
wyniku
funkcjonowania
podmiotów
gospodarczych
zlokalizowanych na terenie gminy powstaje pewna grupa odpadów
zaliczanych do odpadów niebezpiecznych. Są to przede wszystkim
odpady ropopochodne, zużyte oleje, akumulatory, baterie oraz lampy
fluorescencyjne, ale także odpady niebezpieczne medyczne (igły,
odpady zakaźne, zużyte substancje chemiczne i leki) i wraki
samochodów oraz maszyn rolniczych (oleje, płyny hamulcowe itd.).
9) Obiekty stwarzające zagrożenie wystąpienia poważnych awarii
Na obszarze gminy Przechlewo nie ma zakładów o zwiększonym
ryzyku wystąpienia poważnej awarii przemysłowej. Najbliższym
istotnym źródłem potencjalnego zagrożenia są wypadki i awarie w
transporcie kolejowym i drogowym materiałów niebezpiecznych
(poza terenem gminy – droga krajowa nr 25 oraz linia kolejowa
Gdańsk – Człuchów). Wg „Raportu o stanie środowiska w
województwie pomorskim w 2006 r.” (www.WIOŚ.gda.pl), droga
krajowa nr 22 należy do głównych tras transportu materiałów
niebezpiecznych w województwie pomorskim.
Jednym z największych potencjalnych źródeł poważnych awarii może
być znajdujący się we wsi Sąpolno duży zakład ,,BP” – BP Gas rozlewnia gazu płynnego, do której prowadzi jedyny zachowany
odcinek kolei relacji Człuchów-Przechlewo, dostarczający cysternami
gaz. Jest to punktowe źródło potencjalnej poważnej awarii zagrożone
wybuchem gazu.
Do największych zagrożeń chemicznych na terenie gminy należą
zagrożenia dla życia i zdrowia ludzi oraz środowiska pochodzące od
zakładów pracy stosujących w procesach technologicznych TSP
(amoniak), który wykorzystywany jest w technice chłodniczej, np.
zakłady „PRIME FOOD” – ubojnia w Przechlewie.
Informacje zawarte w „Programie ochrony środowiska dla gminy
Przechlewo 2006-2013”(2006) nie wskazują zakładów, których
produkcja mogłyby zagrażać życiu lub zdrowiu ludzi oraz środowiska.
str.
133
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.5.3 Stan gleb
1) Gleby użytkowane rolniczo
Obszar gruntów rolnych w gminie Przechlewo wynosi 8 882 ha, co
stanowi 36,42% obszaru gminy. Grunty chronione, w tym obszar III
klasy wynosi 214 ha, czyli 0,88%. Biorąc pod uwagę klasyfikację gleb
pod względem przydatności rolniczej w skali od 1-14, w południowej
części gminy występują głównie gleby w przedziale przydatności od 4
do 7 (kompleks żytni bardzo dobry po żytni bardzo słaby). Są to gleby
o niskim stopniu użyteczności, rzadko wykorzystywane rolniczo,
zazwyczaj zalesione. Sporadycznie pojawiają się kompleksy 2
(pszenny dobry) i 3 (pszenny wadliwy). W zagłębieniach
wytopiskowych, dnach rynien i dolin rzecznych wykształciły się gleby
torfowe i murszowo-torfowe, torfowo-mułowe i murszowo-mineralne
wraz z murszowatymi.
W północnej części gminy przeważają gleby brunatne wyługowane
wykształcone na ubogich piaskach sandrowych(szczególnie północna
oraz zachodnia część). W części wschodniej gleby wykształciły się na
glinach lekkich. Jakość gleb jest zróżnicowana w zależności od
struktury geomorfologicznej i geologicznej. Przeważają kompleksy 57 (żytni dobry po żytni bardzo słaby).
Centralna część gminy to przede wszystkim gleby wytworzone na
piaskach gliniastych mocnych oraz słabo gliniastych, należące
głównie do typu brunatnych wyługowanych o silnym, głębokim
zakwaszeniu. Sporadycznie występują czarne ziemie właściwe.
Kompleksy rolniczej przydatności to w większości 4-7, częstsze niż w
południowej części są tu kompleksy 2 i 3.Rejon centralno-wschodni
oraz południowy ma warunki zarówno glebowe jak i klimatyczne do
prowadzenia działalności rolniczej.
2) Złoża kopalin
Na obszarze gminy Przechlewo istnieją dwa udokumentowane złoża
kruszywa naturalnego, złoże kredy jeziornej „Pawłówko II” o pow.
1,17 ha oraz „Pawłówko” o pow. 11,91 ha. Położone są w dolinie
Pawłówek, pomiędzy jeziorami Pawłówko i Poddębie. Pierwsze z
nich położone jest na działce 207/2, a drugie na działkach nr 229, 14,
15, 16, 17, 18, i 19. Złoża zachodzą na siebie a kreda jeziorna
zaliczana jest do grupy kopalin pospolitych.
Kreda jeziorna jest osadem wieku czwartorzędowego, związanym
głównie z osadami pojeziernymi ostatniego zlodowacenia. Inną nazwą
tej kopaliny jest wapień łąkowy lub wapień jeziorny. Znajduje
zastosowanie w rolnictwie jako nawóz wapniowy. Przydatny w
rolnictwie jest również torf występujący we wschodniej i zachodniej
części złoża, a także w dnach dolin rzecznych i zagłębieniach
terenowych. Obecnie złoże kredy nie jest eksploatowane.
Część obszaru gminy Przechlewo położona jest w zasięgu równin
sandrowych, które zbudowane są z utworów piaszczysto-żwirowych,
tym samym
gmina
jest
w posiadaniu
potencjalnych,
nieudokumentowanych zasobów kruszywa naturalnego jakim jest
piasek i żwir.
str.
134
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3) Progi ekofizjograficzne
Przydatność terenów do celów osadniczych, budownictwa,
inżynieryjnych, zieleni urządzonej, gospodarki rolnej, leśnej, itd.
zależy od potencjału transurbacyjnego środowiska przyrodniczego.
Potencjał transurbacyjny uwarunkowany jest przede wszystkim
charakterem podłoża geologicznego, głębokość zalegania pierwszego
poziomu wody gruntowej, ukształtowanie terenu i stosunki
biotopoklimatyczne – są to uwarunkowania fizjograficzne. Drugą
grupę uwarunkowań tworzą właściwości ekologiczne terenu – rola
poszczególnych ekosystemów w funkcjonowaniu na poziomie
lokalnym lub regionalnym. Skumulowanie granic występowania tych
uwarunkowań przedstawia się jako progi ekofizjograficzne.
Przeprowadzona analiza wykazała, że w gminie Przechlewo
najbardziej dogodne warunki dla lokalizacji zainwestowania
występują w miejscowości Przechlewo oraz we wsiach Pawłówko,
Sąpolno, Dąbrowa Człuchowska, a także w rejonie wsi Lisewo oraz
Szczytno – są to potencjalne rejony koncentracji planowanego
zainwestowania.
Schemat występowania progów ekofizjograficznych rozwoju
przestrzennego na terenie gminy Przechlewo przedstawiony został na
4) Przekształcenia litosfery
Na przydatność rolniczą gleb, oprócz ich budowy wpływ mają
również wszelkie przekształcenia litosfery, do których zaliczamy
m.in. ruchy masowe ziemi.
Do podstawowych przekształceń litosfery na obszarze gminy
Przechlewo należą:
- zniszczenia geomechaniczne spowodowane realizacją dużych
liniowych elementów infrastruktury technicznej (tereny
komunikacyjne);
- geomechaniczne zniszczenia powierzchni terenu typowe dla
terenów zabudowy miejskiej i wiejskiej, przejawiające się przede
wszystkim w przekształceniach przypowierzchniowej warstwy
litosfery, a w szczególności deniwelacje, wykopy i nasypy,
związane z posadowieniem budynków, lokalizacją infrastruktury
technicznej obsługującej zabudowę;
- przekształcenia i zniszczenia powierzchni ziemi w obrębie terenów
przemysłowo-składowych
(utwardzenia,
niwelacje
zanieczyszczenia);
- wyrobiska surowców mineralnych o różnym stopniu
przekształcenia terenu - istnieją dwa złoża kruszywa naturalnegokredy jeziornej: „Pawłówko II” oraz „Pawłówko”; obecnie kredy
jeziornej nie wydobywa się;
- przekształcenia i zniszczenia powierzchni ziemi w obrębie
zorganizowanego składowiska odpadów jak i obecnych tzw.
„dzikich” wysypisk;
- przekształcenia powierzchni ziemi związane z rekreacjąnajbardziej
zagrożonymi
komponentami
środowiska
przyrodniczego są wystromione zbocza rynien i dolin rzecznych,
silnie degradowana jest szata roślinna niszczona poprzez
wydeptywanie i gleba narażona na zmianę właściwości fizycznych,
str.
135
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
ze względu na walory krajobrazowe, potencjał rekreacyjny i
wzrastające zagospodarowanie rekreacyjne gminy, w przyszłości
zagadnienie to może stanowić istotne zagrożenie dla środowiska;
- skutki rolniczego użytkowania ziemi – rolnicze użytkowanie
terenów zintensyfikowało procesy erozyjne, szczególnie w obrębie
zboczy dolinnych prowadzące do degradacji gleb, spowodowało
także degradacje gleb w wyniku nadmiernego osuszania terenów
rolniczych oraz przekształceń fizyko-chemicznych gleb (m.in.
związanych ze stosowaniem nawozów sztucznych i środków
ochrony roślin);
- na terenie gminy powierzchniowe ruchy masowe występować
mogą lokalnie w obrębie pozbawionych roślinności zboczy dolin o
dużym nachyleniu oraz w obrębie terenów pagórkowatych, o
znacznych deniwelacjach. Na wystromionych stokach może
wystąpić erozja wodna w obrębie terenów pagórkowatych (w
przypadku występowania przesuszonych utworów piaszczystych)
możliwe jest również występowanie procesów wywołanych
działalnością wiatru.
Generowanie ruchów masowych uzależnione jest od wielu
warunków, jak kąt nachylenia terenu, warunki klimatyczne oraz
występowanie zjawisk morfogenetycznych. W przypadku terenów
o naturalnych predyspozycjach do powstawania ruchów
masowych, ingerencja człowieka może doprowadzić do
zachwiania stabilności stoku i uruchomienia procesów morfo
dynamicznych. Słabe ruchy masowe (soliflukcja-proces pełznięcia
pokrywy zwietrzelinowej nasiąkniętej wodą, Klimaszewski 1978)
mogą pojawiać się już przy kącie nachylenia 2-7°, przy 7-15° może
wystąpić silne spełzywanie i soliflukcja oraz osuwanie. Przy kącie
nachylenia terenu 15-35° możliwe jest silne osuwanie gruntu. Za
osuwiskotwórcze uznaje się generalnie nachylenie terenu 15-35°.
Powyżej 35° występuje zjawisko odpadania i obrywania mas
skalnych i zwietrzeliny.
Zagrożenie morfo-dynamiczne na obszarze gminy ma znaczenie
lokalne i głównie potencjalne. Duże wysokości względne i
nachylenia zboczy dolin stwarzają zagrożenie morfo dynamiczne
zwłaszcza przy występowaniu na przemian warstw utworów
piaszczystych i gliniastych. Potencjalne zagrożenie potęgować
mogą niewłaściwe lokalizacje obiektów, brak roślinności na
stokach i występowanie sztucznych podcięć zboczy(skarp).
Według opracowania „Rejestracja i inwentaryzacja naturalnych
zagrożeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym
uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych)”
na terenie gminy Przechlewo nie występują zarejestrowane tereny
zagrożone ruchami masowymi ziemi.
str.
136
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA PROGÓW EKOFIZJOGRAFICZNYCH
str.
137
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.5.4 Stan wód
Obszar wód na terenie gminy wynosi 1 304 ha co stanowi 5,35%
powierzchni gminy.
1) Jakość wód powierzchniowych
Badania stanu czystości wód rzeki Brdy prowadzone są
systematycznie przez WIOŚ w Gdańsku (Raporty o stanie środowiska
w województwie pomorskim). Ostatnie miały miejsce w 2009r. W
2004r. badania przeprowadzono w 12 punktach pomiarowych, w
2007r. w 10 punktach. Badano stan czystości wód Brdy wraz z
dopływami. Wody powierzchniowe na terenie gminy Przechlewo są
zadowalającej jakości.
Stan zanieczyszczenia wód i przekształcenia jej obiegu
W 2004 r. jakość wód rzeki była zadowalająca (III klasa), przy czym
najwyższą jakością odznaczały się wody w przekrojach: Stara Brda,
Pilska, Rudniki, Płaszczyca i Rytel. Większość badanych wskaźników
spełniała normatywy przypisane I i II klasie czystości. Spośród metali
okresowy wzrost poziomu stężenia do wartości II- i III-klasowych
notowano najczęściej dla arsenu i manganu, sporadycznie również dla
selenu, żelaza i baru. W Pakotulsku zawartość ołowiu osiągnęła
poziom IV, a arsenu nawet V klasy. Wyższe spadki natlenienia wód
obserwowano okresowo tylko w dwóch punktach kontrolnych: w
Trzyńcu i Ciecholewach. W Trzyńcu zawartość tlenu w sierpniu
wynosiła zaledwie 3 mg O2/l. W Ciecholewach spadek ilości tlenu
stwierdzono w okresie lipiec-wrzesień, przy czym najniższe stężenia
oscylowały w pobliżu 5 mg O2/l.
O zadowalającej jakości wód prawie całego monitorowanego biegu
rzeki decydowały stężenia azotu Kjeldahla oznaczone w okresie
kwiecień-lipiec. Znaczną częstotliwość wyników w III klasie
notowano w Ciecholewach (42%), Trzyńcu (58%) i Pakotulsku
(64%). Zawartość materii organicznej stanowiła najczęściej o
zadowalającej jakości wód. Zarówno związki rozkładalne
biologicznie, jak i trudniej rozkładalne cechowała przewaga stężeń w I
i II klasie. Spadek udziału III-klasowych oznaczeń ChZT-Cr na rzecz
I klasy zadecydował o II-klasowej jakości wód na odcinku od Lisewa
do Rytla. Ze względu na zawartość substancji rozkładalnych
biologicznie jakość wód zachowała III-klasowy charakter we
wszystkich przekrojach z wyjątkiem Lisewa, gdzie stężenie BZT5 w
kwietniu i czerwcu przesądziło o niezadowalającej jakości wód (IV
klasa). Stan sanitarny rzeki był zadowalający na przeważającej części
jej kontrolowanego biegu. Liczba bakterii coli typu fekalnego poniżej
Trzyńca, Płaszczycy i Rytla wskazywała na dobrą jakość wód, o czym
stanowiło 67-83% oznaczeń. W Starej Brdzie Pilskiej, Rudnikach i
Lisewie zawartość bakterii coli oscylowała głównie między I, a II
klasą czystości. O ocenie zadowalającej przesądził incydentalny
wzrost jej liczby w okresie lipiec-sierpień. W górnym biegu rzeki w
październiku poziom bakterii osiągnął normy przypisane IV klasie.
Stan sanitarny wód w Pakotulsku i Ciecholewach, przy braku
oznaczeń w I klasie, spełniał naprzemiennie wymogi II i III klasy,
przy czym oznaczenia warunkujące klasyfikację wód wynosiły
odpowiednio 72% i 42%. Jedynie powyżej jez. Charzykowskiego w
styczniu jakość wód była niezadowalająca. Skład planktonu
str.
138
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
potwierdzał zadowalającą jakość wód. Koncentracja chlorofilu „a”
utrzymywała się na poziomie I klasy i tylko w Lisewie zaliczono
wody do II klasy, na co wpłynął wzrost stężenia w czerwcu. Wody
Brdy w większości punktów kontrolnych nie spełniały wymagań,
jakim powinny odpowiadają wody śródlądowe będące środowiskiem
życia ryb łososiowatych i karpiowatych w warunkach naturalnych.
Wymogi stawiane dla bytowania ryb karpiowatych spełniały wody w
punktach poniżej Trzyńca i Starej Brdy. Na wszystkich stanowiskach
o ocenie stanowił zbyt wysoki, w stosunku do wymaganego, poziom
fosforu ogólnego, azotynów i materii organicznej ulegającej
biodegradacji, a w przekrojach Trzyniec i Lisewo także koncentracja
tlenu rozpuszczonego i temperatura, odpowiednie dla bytowania tylko
ryb karpiowatych.
W 2007 r. wody Brdy w Kopernicy i Męcikale nie spełniały
warunków do bytowania ryb, a w Lisewie tylko dla ryb karpiowatych.
W ww. punktach kontrolnych na Brdzie nie wystąpiły przekroczenia
wartości dopuszczalnej stężeń wskaźników eutrofizacji (Raport o
stanie środowiska w województwie pomorskim w 2007 r.
www.gdansk.wios.gov.pl).
Badania stanu jakości wód kąpielisk śródlądowych prowadzi
Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gdańsku. Wyniki tych
badań decydują o dopuszczeniu do użytkowania lub zamknięciu
kąpielisk. Wg komunikatów PWIS wydanych w latach 2006-2010
praktycznie wszystkie zorganizowane kąpieliska oraz tradycyjne
miejsca kąpieli na terenie gminy Przechlewo były w tym okresie
dopuszczone do użytkowania.
Największe źródła zanieczyszczeń wód powierzchniowych w gminie
- powszechne stosowanie na terenach nie objętych kanalizacją
przyobiektowych, bezodpływowych zbiorników gromadzenia
ścieków (tzw. szamb) i wywożenia wozami asenizacyjnymi do
oczyszczalni ścieków; „technologia” ta w praktyce jest
nieskuteczna, z racji deklaratywnej „bezodpływowości”
zbiorników, które funkcjonują jako doły chłonne i w związku z
częstymi wylewami ścieków w miejsca do tego nie
przygotowane (na dzikie wylewiska nieczystości płynnych lub
też na pola pod pozorem rolniczego wykorzystania);
- skupiska domków rekreacyjnych oraz duże obiekty rekreacyjne,
a także pola biwakowe, rozmieszczone w bliskim sąsiedztwie
jezior;
- spływ zanieczyszczeń z biegnących przez teren gminy dróg,
zwłaszcza przylegających do rzek i jezior (powierzchnia jezior
i rzek wynosi 5,35%);
- dopływ zanieczyszczeń ciekami spoza terenu gminy;
- zrzuty oczyszczonych ścieków z istniejących systemów
kanalizacyjnych i oczyszczalni ścieków, w tym do Lipczynki i
Brdy.
str.
139
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Jakość wód podziemnych
Potencjał wodny gminy w zakresie wód podziemnych jest znaczny.
Zasoby wód podziemnych w gminie pochodzą głównie z zasobów
wód czwartorzędowych, eksploatowane w kilkunastu ujęciach na
terenie gminy. Wg Państwowej Służby Hydrogeologicznej (stan na
listopad 2010 r.) na terenie opracowania nie występują zbiorniki wód
podziemnych zaliczane do głównych zbiorników wód podziemnych w
Polsce GZWP.
Na terenie gminy Przechlewo znajduje się 10 hydroforni wraz ze
studniami, w tym 5 zarządzanych przez Zakład Gospodarki
Komunalnej oraz 5 prywatnych, z czego 3 zarządzane są przez
przedsiębiorstwo
„POLDANOR”,
a
pozostałe
2
przez
przedsiębiorstwo „ROLPAKO” i przedsiębiorstwo „ROLPEX”.
Gminne ujęcia zlokalizowane są w miejscowościach Przechlewo,
Garbek, Miroszewo, Sąpolno i Płaszczyca. Ujęcia wody zarządzane
przez ,,POLDANOR” zlokalizowane w miejscowościach Pawłówko,
Płaszczyca i Dobrzyń zaopatrują w wodę lokalnych mieszkańców oraz
fermy trzody, zakłady rolne i biogazownie; przedsiębiorstwo
,,ROLPEX” eksploatujące hydrofornię w Lisewie zaopatruje w wodę
mieszkańców Szczytna, Lisewa i lokalne zakłady produkcyjne, a
przedsiębiorstwo ,,ROLPAKO” posiadające własne ujecie wody w
miejscowości Pakotulsko, zaopatruje w wodę jej mieszkańców i
Zakład Rolny.
I.5.5 Warunki aerosanitarne
Publikowane dane dotyczące warunków aerosanitarnych na terenach
gmin woj. pomorskiego zawarte są w raportach WIOŚ w Gdańsku.
Na terenie gminy Przechlewo nie ma punktów pomiaru zanieczyszczeń
atmosfery. Najbliższy punkt kontroli znajduje się w Chojnicach, gdzie
wykonywane są systematyczne pomiary zanieczyszczeń atmosfery
metodą manualną w jednym punkcie pomiarowym, oraz metodą pasywną
(NO2 i benzen).
W „Rocznej ocenie jakości środowiska w województwie pomorskim za
2009 r.” strefa bytowsko-chojnicka, w której leży gmina Przechlewo,
zakwalifikowana została w zakresie ochrony zdrowia (dwutlenek azotu,
dwutlenek siarki, benzen, ołów, arsen, nikiel, kadm, benzo(a)piren, pył
PM10, ozon i tlenek węgla) i ochrony roślin (dwutlenek siarki, tlenki
azotu i ozon) do klasy A (oznaczenie A – poziom substancji nie
przekracza poziomu dopuszczalnego). W strefie, tak jak w całym
województwie
pomorskim,
zagrożone
są
poziomy
celów
długoterminowych dla ozonu ustalonych na rok 2020.
Główne źródła emisji zanieczyszczeń do atmosfery na terenie gminy
- źródła ciepła indywidualnej i wielorodzinnej zabudowy mieszkaniowej
(tzw. emisja niska);
- zanieczyszczenia komunikacyjne (emisja liniowa, wzdłuż ciągów
komunikacji samochodowej przebiegających przez teren gminy);
- emisję niezorganizowaną pyłu z terenów pozbawionych roślinności;
- w małym stopniu napływ zanieczyszczeń z sąsiednich gmin wiejskich.
Na terenie gminy nie funkcjonują duże zakłady przemysłowe,
transportowe, kolejowe i inne.
str.
140
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Efektem wprowadzenia biogazowni są liczne korzyści środowiskowe
i ekonomiczne np. produkcja biometanolu (790 000 m3/rok), poprawa
warunków nawożenia pól uprawnych, zmniejszenie wprowadzanych do
środowiska środków ochrony roślin, zdolność do utrzymywania
równowagi humusowej w glebie oraz redukcja emisji gazów
cieplarnianych.
Przechlewo jest gminą typowo rolniczo-leśną, gdzie na terenach
rolniczych znajduje się kilka zakładów o profilu przetwórstwa rolnospożywczego oraz drzewnego:
- „POLDANOR S.A.” w Przechlewie,
- Zakłady mięsne „PRIME FOOD” w Przechlewie,
- „INWOOD” Sp. z o.o. w Sąpolnie,
- Zakład Przemysłu Drzewnego „POLTAREX” w Nowej Wsi,
- rozlewnia gazu „BP GAS” w Sąpolnie,
- piekarnia, płatkarnia łuszczarnia owsa oraz gorzelnia w Lisewie.
Ze względu na przeważający rodzaj funkcji gminy (małe
uprzemysłowienie,
brak
dużych
emitorów
zanieczyszczeń
produkcyjnych, których działalność mogłaby wpływać na emisję gazów i
pyłów o charakterze chemicznym), emisja pochodząca z podmiotów
gospodarczych zlokalizowanych na jej terenie, ma mały udział w
zanieczyszczeniu
powietrza.
Wielkoobszarowe
rolnictwo
w gminie Przechlewo jest oparte na nowoczesnych technologiach
zarówno upraw jak i chowu. Źródła odoru, związane z funkcjonowaniem
przemysłu tuczu trzody chlewnej, są systematycznie ograniczane, a
poprzez magazynowanie w szczelnych zbiornikach i budowę biogazowni
całkowicie eliminowane.
System zaopatrzenia w ciepło charakteryzuje się wysokim zużyciem
energii pierwotnej, niska sprawnością wytwarzania ciepła oraz wysoką
emisją.
Na terenie gminy, szczególnie w obszarach miejskich i zwartej
zabudowy, tzw. „emisja niska” stanowi istotne źródło zanieczyszczeń
atmosfery.
Od 2006 r. rozpoczęto inwestycje mające na celu doprowadzenie sieci
ciepłowniczej do centrum Przechlewa.
1) Emisja zanieczyszczeń produkowanych przez źródła ciepła
W gminie jest jeden centralny system zaopatrzenia w ciepło,
zlokalizowany na osiedlu mieszkaniowym w miejscowości
Przechlewo. Pozostałe źródła ciepła w zabudowie mieszkaniowej to
przede wszystkim kotłownie opalane drewnem opałowym i węglem
oraz olejem opałowym i gazem płynnym. Większość budynków
użyteczności publicznej posiada kotłownie indywidualne opalane
węglem i drewnem, budynek urzędu gminy, szkoła i przedszkole
zasilane są z kotłowni rejonowej. Gaz płynny LPG stosowany jest
głównie do przygotowania posiłków oraz w zakładach
produkcyjnych na cele grzewczo-technologiczne.
Do podgrzania ciepłej wody użytkowej (za wyjątkiem systemów
zaopatrywanych w ciepło centralnie) wykorzystywana jest energia
elektryczna oraz paliwa stałe i płynne.
Na potrzeby ogrzewania w strukturze nośników paliwa
zdecydowanie dominuje biomasa czyli, drewno, słoma oraz trociny i
zrzyny. Całkowity udział biomasy wynosi 77,2 %. Drewno i słomę
str.
141
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
należy zaliczyć do lokalnych źródeł energii, są one stosowane
głównie w domach jednorodzinnych i niewielkich budynkach
usługowych. Słoma stosowana jest głównie w dużych kotłowniach.
2) Emisja zanieczyszczeń komunikacyjnych
W ostatnich latach źródłem zanieczyszczenia powietrza
atmosferycznego o wzrastającym znaczeniu jest komunikacja
samochodowa. Rozkład i natężenie zanieczyszczeń związany jest
przede wszystkim z przebiegiem tras komunikacyjnych.
Wielkość wpływu na środowisko komunikacji samochodowej w
zakresie
zanieczyszczenia
powietrza
atmosferycznego
uwarunkowana jest natężeniem ruchu pojazdów. Częściowo wzdłuż
południowego odcinka granicy gminy Przechlewo przebiega droga
krajowa nr 25 Koszalin – Bydgoszcz (odcinek Biały Bór Człuchów).
Łączna ilość dróg o znaczeniu ponadlokalnym i lokalnym
przebiegających przez teren gminy wynosi 177,051 km. Drogami o
znaczeniu ponadlokalnym w gminie są wyłącznie drogi powiatowe o
łącznej długości 111,144 km. Są to drogi klas: Z, L i D. Oprócz dróg
powiatowych istnieją drogi gminne o łącznej długości 65,907 km, a
ich stan techniczny jest zróżnicowany. Drogi gminne w
przeważającej części posiadają nawierzchnię gruntową, ok. 23 km
dróg posiada nawierzchnię utwardzoną: bitumiczną (ok. 8 km,
brukową ok. 2 km, tłuczniową ok. 1 km, wzmocnioną żwirem,
tłuczniem, płytami drogowymi ok. 11 km). Przebiegająca przez teren
gminy linia kolejowa nr 203 Słosinko-Człuchów, na odcinku Słosino
- Przechlewo od wielu lat jest nieczynna. W 2006 r. została
częściowo rozebrana i przygotowana do przekwalifikowania
na ścieżkę rowerową. Na odcinku Przechlewo-Człuchów linia
kolejowa służy jedynie do transportu węgla do Przechlewa i gazu do
rozlewni w Sąpolnie.
W 2005 r. wykonane zostały przez Transprojekt-Warszawa (2006)
pomiary natężenia ruchu na drogach krajowych i wojewódzkich, w
tym m.in. na terenie/granicy gminy Przechlewo: - droga krajowa nr
25 Koszalin-Bydgoszcz (odcinek Rzeczenica – Człuchów nr punktu
pomiarowego 70209, pojazdy samochodowe ogółem l.poj/d 4100).
Komunikacyjne zanieczyszczenia atmosfery mogą powodować
niekorzystne zmiany wartości produkcyjnej gleb i wpływać
niekorzystnie na roślinność przydrożną (drzewa, krzewy i roślinność
zielną) oraz na zdrowie mieszkających w otoczeniu dróg ludzi. To
negatywne oddziaływanie spowodowane jest emisją spalin
zawierających m.in. metale ciężkie, dwutlenek siarki i tlenki azotu
oraz pył. Motoryzacyjne zanieczyszczenia atmosfery są związkami
toksycznymi, powodującymi osłabienie fotosyntezy, degradację
chlorofilu, zakłócenia w transpiracji i oddychaniu, przebarwienia,
chlorozę, nekrozę liści, szybsze ich starzenie, upośledzenie wzrostu
oraz zmniejszenie odporności na choroby i szkodniki (Łukasiewicz,
1995).
str.
142
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3) Emisja zanieczyszczeń przez sąsiadujące aglomeracje miejskie
Na stan powietrza nie oddziałuje znacząco sąsiedztwo większych
aglomeracji miejskich, ponieważ są one oddalone od terenu gminy.
Jednak część z odnotowanych pyłów i gazów może być przenoszona
z odległych terenów (tzw. zanieczyszczenia transgraniczne) oraz w
małym stopniu z sąsiednich gmin wiejskich.
4) Emisja pyłów z terenów pozbawionych roślinności
Powietrze mogą także zanieczyszczać pyły z terenów pozbawionych
roślinności i z terenów o utwardzonej nawierzchni, głównie
komunikacyjnych oraz dawnych wyrobisk surowców mineralnych,
składowisk odpadów i innych.
I.5.6 Flora i fauna
I.5.6.1 Flora
Teren gminy Przechlewo jest bardzo bogaty i różnorodny pod
względem przyrodniczym. Występują tu następujące gatunki
roślin chronionych: paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare),
konwalia majowa (Convallaria majalis), marzanka wonna
(Galium odoratum), wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum),
pełnik europejski (Trollius europaeus), storczyk (Orchis),
kosaciec syberyjski (Iris sibirica), wrzosiec bagienny (Erica
tetralix), kruszyna pospolita (Frangula alnus), bagno zwyczajne
(Ledum palustre).
Ponadto na terenie gminy występują następujące rośliny
spotykane w skali kraju: żurawina (Oxycoccus), wrzos (Calluna
vulgaris), borówka czarna (Vaccinium myrtillus), borówka
bagienna (Vaccinium uliginosum), trzęślica modra (Molinia
caerulea), wełnianka pochwowata (Eriophorum vaginatum),
śmiałek pogięty (Deschampsia flexuosa), widłak torfowy
(Lycopodiella inundata), brzezina bagienna (Betuletum
pubescentis, Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis), elisma
wodna (Luronium natans), turzyca bagienna (Carex limosa),
rosiczka długolistna (Drosera anglica), rosiczka pośrednia
(Drosera intermedia), rosiczka okrągłolistna (Drosera
rotundifolia), poryblin jeziorny (Isoetes lacustris), brzeżyca
jednokwiatowa (Littorella uniflora), lobelia jeziorna (Lobelia
dortmanna), widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum),
grzybnie północne (Nymphaea candida), jeżogłówka pokrewna
(Sparganium angustifolium), grzybień biały - lilia wodna
(Nymphaea alba), osoka aloesowata (Stratiodes aloides).
Do roślin reliktowych (występujących niegdyś na znacznie
większym obszarze geograficznym, dziś zajmujących niewielkie
tereny o najbardziej korzystnych dla nich warunkach życia,
mające tendencje do wymierania) występujących na terenie
gminy należą: lobelia jeziorna (Lobelia dortmanna), rosiczka
okrągłolistna (Drosera rotundifolia), poryblin jeziorny (Isoetes
lacustris), brzeżyca jednokwiatowa (Littorella uniflora),
jeżogłówka pokrewna (Sparganium angustifolium), elisma wodna
(Luronium natans).
str.
143
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
W gminie występują następujące grupy zbiorowisk roślinnych:
a) naturalne łąki, pastwiska, szuwary
Wartość przyrodnicza ekosystemów hydrogenicznych wynika
z ich znaczenia dla różnicowania środowiska przyrodniczego
w sensie materialnym oraz z ich roli w funkcjonowaniu
środowiska, zwłaszcza w zakresie obiegu wody i procesów
ekologicznych.
Spośród
występujących
zbiorowisk
najistotniejsze znaczenie dla funkcjonowania środowiska
posiadają zespoły torfowisk oraz szeregu łąk i pastwisk. Łąki i
pastwiska reprezentowane są przez zbiorowiska roślinne łąk,
wilgotnych i świeżych. Zajmują z reguły powierzchnie wzdłuż
cieków lub lokalnych zagłębień na wierzchowinach, wzdłuż
brzegów oczek wodnych.
Na wilgotnych łąkach wykryto stanowiska kosaćca
syberyjskiego - unikatu w skali Pomorza Zachodniego.
Na obszarze gminy wyróżnia się roślinność wodna i
nadwodna związana ze znaczną liczbą jezior i różnym stanem
ich troficzności.
Zbiorowiska szuwarowe występują głównie nad zbiornikami
i ciekami.
b) torfowiska wysokie
Torfowisko wysokie to obszar stale podmokły, o trudno
przepuszczalnym podłożu, zasilany wodami opadowymi.
Powstaje w bezodpływowych zagłębieniach terenu, występują
tu warunki dobre dla borów bagiennych.
Torfowiska są naturalnymi, potężnymi zbiornikami
retencyjnymi, magazynującymi olbrzymie ilości wód.
Rozległe torfowiska w gminie Przechlewo występują wśród
lasów na południe i na zachód od jeziora Lipczyno, a mniejsze
koncentrują się w rejonie Nowej Wsi i okolicach jeziora Liny.
Ochroną rezerwatową objęte jest jedynie znajdujące się na
północy gminy Torfowisko Niedźwiady (Torfowisko
Głuszców). Na torfowiskach tych występuje znaczna
koncentracja stanowisk gatunków roślin chronionych,
rzadkich oraz zagrożonych wyginięciem i ginących. Wśród
najcenniejszych przedstawicieli flory znajdują się m.in.
rosiczka okrągłolistna, modrzewnica zwyczajna, bagnica
zwyczajna, bagno zwyczajne, widłak jałowcowy.
c) torfowiska źródliskowe
Zespół takich torfowisk znajduje się w dolinie rzeki
Lipczynki, między Dąbrową Człuchowską i Sąpolnem oraz w
dolinie Brdy poniżej ujścia powyższego dopływu. Są to złoża
wiszące i kopułowe, z licznymi czynnymi i bijącymi źródłami
o powierzchni ok. 36 ha. Występuje tu mozaika typowych
fitocenoz źródliskowych: szuwary skrzypowe, turzycowe,
mannowe, mechowiska, łęgi olszowo-jesionowe, bogata flora
mszaków i ziół z licznymi gatunkami rzadkimi i chronionymi.
str.
144
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
d) jeziora lobeliowe
Są to jeziora przeważnie niewielkie, czyste, o bardzo
przezroczystej, dobrze natlenionej wodzie, bogatej w
dwutlenek węgla, zwykle miękkiej i kwaśnej (zawierającej
niewiele soli, zwłaszcza węglanów wapnia). Do tej grupy
należą jeziora: Krasne, Płosno i Liny. W takim środowisku
przetrwały rzadko spotykane, ginące i prawnie chronione
rośliny, jak: podwodna, zimozielona lobelia jeziorna
(kwitnąca nad powierzchnią wody), poryblin jeziorny
(podwodny „widłak”) i brzeżyca jednokwiatowa. Najlepiej
zachowanym zbiornikiem i zarazem rezerwatem przyrody jest
jezioro Krasne, gdzie występują wszystkie trzy wymienione
gatunki i wiele jeszcze innych rzadko spotykanych.
Zagrożeniem dla wrażliwego środowiska jezior lobeliowych
są: odlesianie zlewni, nawożenie i wapnowanie pobliskich
pól, niewłaściwa gospodarka rybacka (nadmierne zarybianie),
nadmierna koncentracja bazy wypoczynkowej oraz
wprowadzanie wody z meliorowanych torfowisk i lasów
bagiennych.
e) kompleksy leśne
Lasy zajmujące ponad połowę terenu gminy wchodzą w skład
kompleksu leśnego Borów Tucholskich Zachodnich.
Występują tu głównie siedliska boru świeżego (92,3%
powierzchni leśnej), na którym dominuje sosna, a w dolinach
rzecznych występują bory bagienne i olsy. Średnia wieku
drzewostanu wynosi około 50 lat. Największe kompleksy
leśne występują w północnej części gminy. Około 31% lasów
na terenie gminy ma status lasów ochronnych, które zostały
szczegółowo omówione w pkt. I.5.9.1. Lasy na terenie gminy
Przechlewo zaliczane są do pierwszej kategorii przydatności
turystycznej,
natomiast
mają
niewielki
potencjał
technologiczny głównie ze względu na drobnowymiarowy
surowiec drzewny oraz wysokie wartości przyrodnicze – lasy
ochronne.
Sumując występowanie głównych gatunków drzewostanu na
terenie wszystkich terenów leśnych w gminie, dominuje
głownie sosna, następnie brzoza, towarzyszą im inne gatunki,
tj. brzoza omszona, kruszyna, buk, jałowiec, jarzębina,
wierzba karłowata, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe,
jesionowe, dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, świerk
pospolity, jedlica zielona. Z terenów leśnych można
pozyskiwać: grzyby jadalne, jagody czarne, maliny, jeżyny,
poziomki, zioła, żywica, drewno opałowe.
f) związane z krajobrazem wiejskim, tj. pola, ugory,
pastwiska, sady;
Główną branżą w gospodarce gminy jest rolnictwo. Grunty
orne stanowią 36,42% powierzchni gminy. Wszystkie użytki
rolne, tj. 8 882 ha sklasyfikowano jako użytki o
niekorzystnych warunkach gospodarowania. W gminie nie ma
gleb I, a II klasy bonitacyjnej występują sporadycznie, tylko
214 ha to gleby III klasy, pozostałe gleby to gleby klas IV-VI.
str.
145
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Poprzecinane lasami, znaczne powierzchnie w krajobrazie,
głównie centralno – wschodniej części gminy Przechlewo
zajmują właśnie agrocenozy.
Zabudowie wiejskiej towarzyszą ogrody i sady. Są to zarówno
typowe zbiorowiska ruderalne, jak też rośliny hodowane ogrodowe.
g) tereny przekształcone antropogenicznie, jak osiedla
wiejskie, wysypiska odpadów, tereny wokół dużych
gospodarstw rolnych.
Zainwestowanie osadnicze skupione jest w kilkunastu wsiach,
głównie w centralno - południowej części gminy (w północnej
przeważają obszary leśne).
Gmina Przechlewo dzieli się na 12 wsi obrębowych wraz
z 21 przysiółkami. Miejscowością o znaczącej roli w gminie
jest wieś Przechlewo charakteryzująca się największym
skupiskiem zainwestowania (ośrodek koncentracji bazy
noclegowej Ośrodek Sportu i Rekreacji znajdujący się w
Przechlewie nad Jeziorem Końskim).
I.5.6.2 Fauna
Fauna gminy Przechlewo, zwłaszcza w zalesionej części
północnej, jest bogata i urozmaicona. Najlepiej rozpoznana
została ona na obszarach objętych formami ochrony przyrody.
Lasy oraz tereny przyrzeczne i przyjeziorne są siedliskiem dla
licznych gatunków zwierząt. Miejsce bytowania znajduje tu duża
ilość ptactwa i zwierzyny łownej, w tym gatunków rzadko
spotykanych, chronionych prawnie. Na terenie gminy Przechlewo
występują m.in. następujące gatunki zwierząt:
a) ptaki
Ptaki: gągoł (Bucephala clangula), tracz nurogęś (Mergus
merganser), błotniak stawowy (Circus aeruginosus), perkoz
dwuczuby (Podiceps cristatus), łabędź niemy (Cygnus olor),
trzcinak (Acrocephalus arundinaceus), bąk zwyczajny
(Botaurus Stellaris), wąsatka (Panurus biarmicus), remiz
(Remiz pendulinus), kania rdzawa (Milvus milvus), kormoran
(Phalacrocorax carbo), bocian czarny (Ciconia nigra), bekas
(Gallinago gallinago), rycyk (Limosa limosa), brodziec leśny
(Tringa glareola), krwawodziób (Tringa totanus), dziwonia
(Carpodacus erythrinus), kraska (Coracias garrulus),
okresowo bielik zwyczajny (Haliaeetus albicilla), okresowo
puchacz (Bubo bubo), dzięcioł czarny (Dryocopus martius),
żuraw (Grus grus), derkacz (Crex crex), świergotek polny
(Anthus campestris), jarzębatka (Sylwia nisoraia), pliszka
górska (Motacilla cinerea).
Ptaki na terenie rezerwatu gniazdują w okolicy trzcinowisk,
kęp turzyc i traw dziko porastających cały teren.
Bardzo cennym gatunkiem występującym w gminie jest
chroniony orzeł bielik. Strefy ochronne tego ptaka znajdują
się w kompleksie leśnym nad Jeziorem Szczytno oraz w
kompleksie leśnym na południowy-zachód od Jeziora
Lipczyno Wielkie.
str.
146
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
b) ssaki: chroniony bóbr europejski (Castor fiber), chroniona
wydra europejska (Lutra lutra), okresowo wilk (Canis lupus),
sarna (Capreolus capreolus), jeleń europejski (Cervus
elaphus), dzik (Sus scrofa), lis (Vulpes vulpes), zając (Lepus
europaeus). Spotkać można też jenota (Nyctereutes
procyonoides), kunę (Martes martes), tchórza (Mustela
putorius), piżmaka (Ondatra zibethicus), norkę (Mustela
lutreola), szopa (Procyon lotor), borsuka (Meles meles)
(„Perły naszyjnika północy” Informator turystyczny).
c) gady
Na terenie użytku ekologicznego „Mokradła Żurawie”
powstałego w wyniku wyschnięcia jeziora polodowcowego
planowane jest przywrócenie żółwia błotnego (Emys
orbicularis). Natomiast w miejscowości Wandzin znajduje
stanowisko życia żółwia błotnego.
d) inne
Bogata różnorodność wód stwarza warunki do występowania
i rozwoju wszystkich słodkowodnych gatunków ryb Polski
(amur, jaź, jelec, karaś, karp, kiełb, kleń, krąp, leszcz, lin,
lipień, okoń, płoć, pstrąg potokowy i tęczowy, sandacz, sazan,
sieja, sielawa, sum, szczupak, tołpyga, troć, ukleja, węgorz,
wzdręga, źródło: Perły Naszyjnika Północy, Informator
Turystyczny).
Ponadto w gminie Przechlewo w dolinie Brdy koło Sąpolna
(pogranicze gminy Przechlewo i Konarzyny) występuje 87
gatunków ślimaków i 26 gatunków małży. Ochroną prawną
objęte są tutaj: poczwarówka zwężona (Verligo angustior),
skójka gruboskórna (Unio Crassus), szczeżuja spłaszczona
(Pseudanodonta complanata), szczeżuja wielka (Anodonta
cygnea).
Do zaniku ekosystemów oraz zmniejszania się liczby gatunków
prowadzą takie działania jak: ruch kołowy, zabudowa
mieszkaniowa, obiekty przemysłowe i gospodarcze, eksploatacja
surowców, lokalizacja składowisk odpadów komunalnych i
przemysłowych. Do najbardziej podatnych na degradacje
zaliczane
są
środowiska
zagłębień
bezodpływowych
(wytopiskowych),
bagienne, wodne. Również dna dolin
rzecznych są narażone na kumulację zanieczyszczeń, jednak
płynące w nich cieki pełnią funkcję transportującą i
oczyszczającą. Im większy spadek cieku i bardziej wartki jego
nurt, tym szybciej następuje jego samooczyszczenie. Zagrożenia
dla ekosystemów to wycinka lasów, nadmierne użytkowanie
rekreacyjne (wydeptywanie roślin, zaburzanie, niszczenie
siedliska), odwadnianie, przesychanie borów bagiennych,
eutrofizacja zbiorników wodnych związana z dopływem do nich
zanieczyszczeń komunalnych (ścieków), nadmierne lub
niewłaściwe zarybianie jako zagrożenie dla jezior lobeliowych.
Ponadto do zachowania małego stopnia oddziaływania na
środowisko przyczynia się charakter rolniczy gminy (pod
warunkiem stosowania nowoczesnych technologii).
str.
147
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.5.7 Promieniowanie elektromagnetyczne
Na terenie gminy Przechlewo głównymi źródłami promieniowania
elektromagnetycznego są linie elektroenergetyczne. Gmina zasilana jest
w całości siecią średniego napięcia 15kV. Północna cześć gminy zasilana
jest z GPZ Ostrowite, zakłady mięsne z GPZ Gwieździn, pozostała część
gminy z GPZ Człuchów.
Ilość i rodzaj sieci zasilających w gminie Przechlewo:
- sieć napowietrzna SN – około 101 km;
- sieć kablowa SN – około 10 km;
- sieć napowietrzna nN – około 78 km;
- sieć kablowa nN – około 38 km.
Linie elektroenergetyczne stwarzają uwarunkowania sozologiczne w
zakresie promieniowania elektromagnetycznego dla kształtowania
środowiska, polegające na ograniczeniu terenu dla zabudowy - zasięg
stref o ograniczeniach inwestycyjnych, zgodnie z obowiązującymi
przepisami, wymaga rozpoznania pomiarowego, a zasady ich
wykonywania
określają
odpowiednie
przepisy
szczegółowe
(Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w
sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych
w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymywania tych
poziomów, Dz. U. Nr 192, poz. 1883). Uwarunkowania te dotyczą przede
wszystkim linii wysokiego napięcia, które nie występują w gminie
Przechlewo.
Pozostałe źródła promieniowania elektromagnetycznego to:
- telefonia komórkowa,
- prawdopodobnie cywilne stacje radiowe CB o mocy około 10 W,
- urządzenia nadawcze, diagnostyczne będące na wyposażeniu wojska,
policji, straży pożarnej, pogotowia i innych podmiotów.
I.5.8 Warunki akustyczne
Hałas i wibracje stanowią specyficzne formy uciążliwości
antropogenicznych dla środowiska, wpływając przede wszystkim na
warunki życia ludności i funkcjonowanie organizmów zwierzęcych.
Źródła hałasu związane są przede wszystkim ze skupiskami ludności i
formami jej działalności gospodarczej.
Na terenie gminy Przechlewo wyróżnić można cztery typy źródeł hałasu:
- hałas komunikacyjny – drogowy i kolejowy;
- hałas przemysłowy;
- hałas osiedlowy;
- hałas rekreacyjny.
Do podstawowych czynników mających wpływ na klimat akustyczny
gminy Przechlewo zaliczyć należy komunikację drogową, szczególnie
uciążliwość spowodowana hałasem przejawia się w rejonach przebiegu
dróg przez tereny zabudowy mieszkaniowej i zwartej zabudowy
wiejskiej.
Likwidacja linii kolejowej na odcinku Słosino-Przechlewo oraz zmiana
przeznaczenia pozostałej linii na odcinku Człuchów-Przechlewo
spowodowało wyższe natężenie ruchu kołowego odbywającego się
szczególnie na drodze krajowej oraz pozostałych drogach na terenie
gminy skutkując podwyższonymi emisjami hałasu do środowiska.
str.
148
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Na terenie gminy nie były prowadzone badania akustyczne w ramach
Państwowego Monitoringu Środowiska. Nie odnotowano skarg na hałas
komunikacyjny w gminie Przechlewo.
Wpływ na wielkość i rozprzestrzenianie się hałasu komunikacyjnego
mają: charakter ruchu samochodowego (osobowy, ciężarowy,
autobusowy), natężenie ruchu, średnia prędkość pojazdów i płynność ich
ruchu, charakter dróg i ich otoczenia.
Ograniczenie hałasu komunikacyjnego na terenie gminy Przechlewo
można uzyskać m.in. poprzez:
- poprawę stanu nawierzchni dróg;
- stosowanie zabezpieczeń przeciwhałasowych (np. w formie różnej
postaci ekranów akustycznych);
- zachowanie w projektach zabudowy odpowiednich odległości od
ciągów komunikacyjnych.
Na terenie gminy Przechlewo głównymi źródłami uciążliwości
pogarszającymi warunki akustyczne, oprócz ruchu na głównych drogach
pojazdów samochodowych, są obiekty produkcyjne (np. przetwórstwo
drzewne, zakłady mięsne, gorzelnia, chów i hodowla trzody chlewnej) i
usługowe.
Potencjalnymi źródłami hałasu są tereny zabudowy letniskowej i ośrodki
rekreacyjne, szczególnie skupione wzdłuż brzegów jezior oraz lokalnie
w obrębie ośrodków mieszkalnych szkolnictwo.
Brakuje kompleksowych pomiarów dokumentujących poziom natężenia
hałasu, zarówno ze źródeł „punktowych”, jak i z tras komunikacyjnych
dla gminy Przechlewo.
WIOŚ Gdańsk w ramach prowadzonego monitoringu zagrożeń przed
hałasem, prowadzi badania hałasu komunikacyjnego na terenie
województwa pomorskiego. Badaniami tymi nie zostały objęte drogi
przebiegające przez teren gminy Przechlewo.
Dla obszaru gminy brakuje publikowanych informacji dotyczących
natężenia hałasu osiedlowego i rekreacyjnego.
Dopuszczalne poziomy hałasu w środowisku określa Rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 120 poz. 826).
str.
149
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.5.9 Formy ochrony przyrody
I.5.9.1 Obszary objęte ochroną prawną na terenie gminy Przechlewo
W powiecie Człuchowskim objęto ok. 10% terenu prawnymi
formami ochrony przyrody (nie wliczając obszarów Natura 2000),
co stawia go na jednej z najniższych pozycji w stosunku do
pozostałych powiatów w województwie. Przyrodnicze obszary
chronione nie tworzą spójnego przestrzennie systemu, pozostawiając
poza ochroną liczne drobne, choć cenne, obiekty przyrodnicze oraz
elementy powiązań ekologicznych, które winny wzmacniać
przestrzenną ciągłość systemu przyrodniczego.
Na terenie gminy Przechlewo wyznaczono następujące formy
ochrony przyrody:
1) obszary Natura 2000
Przedmiotem i celem utworzenia obszarów Natura 2000 jest
ochrona populacji dziko występujących gatunków flory i fauny,
utrzymanie i zagospodarowanie naturalnych siedlisk zgodnie z
wymogami ekologicznymi, przywracanie zniszczonych oraz
tworzenie nowych biotopów.
Obszar Natura 2000 mający znaczenie dla Wspólnoty „Jezioro
Krasne” PLH220035
Obszar obejmuje niewielkie, bezodpływowe jezioro lobeliowe
położone wśród zwartych borów świeżych, kompleksu Borów
Tucholskich. Ma ono słabo rozwiniętą linię brzegową, jest płytkie
(maksymalnie 5,5 m), o piaszczysto-mulistym litoralu i o bardzo
kwaśnej (pH 4,4), ale dobrze natlenionej wodzie. Jezioro w
średnim stadium rozwojowym, przekształcające się w zbiornik
dystroficzny. Na jego obrzeżach wykształciły się fitocenozy
brzeziny bagiennej i torfowisk przejściowych. Jezioro otoczone
jest głównie borami sosnowymi, porastającymi gleby
pseudobielicowe. Na obszarze tym występują cztery typy siedlisk z
Załącznika I Dyrektywy Rady 92/43/EWG, które zajmują ponad
30% obszaru, są to:
- Jeziora lobeliowe (kod 3110), pow. 27,33 (reprezentatywność A);
- Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z roślinnością
z Scheuchzerio- Caricetea) (kod 7140), pow. 0,53 ha;
- Obniżenia na podłożu torfowym z roślinnością ze związku
Rhynchosporion (kod 7150), pow. 0,53;
- Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum pubescentis,
Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino (kod 91D0), pow. 5,26 ha.
Stwierdzono też na tym obszarze stanowiska bogatych populacji
rzadkich i zagrożonych gatunków roślin naczyniowych, w tym 1
gatunku z Załącznika II Dyrektywy Rady 92/43/EWG - elismy
wodnej Luronium natans (populacja poniżej 100000).
Poniżej wymienione zostały inne ważne gatunki zwierząt i roślin:
- Turzyca bagienna - Carex limosa A;
- Rosiczka długolistna - Drosera anglica A;
- Rosiczka pośrednia - Drosera intermedia A;
- Rosiczka okrągłolistna - Drosera rotundifolia A;
- Wrzosiec bagienny - Erica tetralix D;
- Kruszyna pospolita - Frangula alnus D;
- Poryblin jeziorny - Isoetes lacustris A;
str.
150
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- Bagno zwyczajne - Ledum palustre D;
- Brzeżyca jednokwiatowa - Littorella uniflora A;
- Lobelia jeziorna - Lobelia dortmanna A;
- Widłak jałowcowaty - Lycopodium annotinum C;
- Grzybnie północne - Nymphaea candida A;
- Jeżogłówka pokrewna - Sparganium angustifolium A.
Gatunki wymienione powyżej z motywacją D1 to gatunki prawnie
chronione w Polsce. Zagrożeniem dla obszaru Natura 2000
„Jezioro Krasne” może być niewłaściwa gospodarka leśna w
zlewni jeziora lobeliowego, prowadzona bez uwzględnienia
wymagań ochronnych tego typu siedliska, a w szczególności zręby
zupełne, a także dopływ biogenów ze zlewni jeziora; niekorzystne
dla stanu siedliska jest też użytkowanie rekreacyjne (kąpielisko).
Głównymi czynnikami działalności człowieka na tym obszarze jest
wycinka lasu, sporty i różne formy czynnego wypoczynku
uprawiane w plenerze oraz odwadnianie.
Obszar Natura 2000 mający znaczenie dla Wspólnoty
„Czerwona Woda pod Babilonem” PLH220056
W obrębie obszaru „Czerwona Woda Pod Babilonem” występują
następujące typy siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy
Siedliskowej (92/43/EWG) i spełniające kryteria dla wyznaczenia
obszaru Natura 2000:
- 3110 Jeziora lobeliowe;
- 3140 Twardowodne oligo- i mezotroficzne zbiorniki wodne
z podwodnymi łąkami ramienic Charetea;
- 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze
zbiorowiskami z Nympheion, Potamion;
- 3160 Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne;
- 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami
włosieniczników Ranunculion fluitantis;
- 7110 Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe);
- 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z
roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea);
- 91D0 Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum
pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino);
- 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum
albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion).
Ponadto, spośród wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady
Europy (92/43/EWG) występują tu gatunki fauny spełniające
kryteria dla utworzenia obszaru Natura 2000 tj. 2 gatunki ssaków
(bóbr europejski i wydra europejska), 1 gatunek bezkręgowca
(Zalotka większa) oraz 1 gatunek roślin (Elisma wodna).
Obszar ten stanowi kompleks siedlisk przyrodniczych typowy dla
rynien jeziornych oligotroficznego krajobrazu sandrowego. Trzy
jeziora lobeliowe (dwa chronione jako rezerwaty, w trzecim
stanowisko elismy wodnej); jeziora ramieniowe i eutroficzne.
Wybitne skupienie cennych ekosystemów wodnych i bagiennych
w krajobrazie Borów Tucholskich. Obszar jest ważny dla
1
Przyczyna objęcia ochroną:
A-gatunek z Czerwonej Listy
B- gatunek endemiczny
C – konwencje międzynarodowe
D - inne powody
str.
151
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
zachowania
regionalnych
zasobów
borów
bagiennych,
wykształconych w nietypowej lokalizacji - w dolinie rzecznej.
Bardzo liczna, jak na tak mały obszar, jest populacja bobra oraz
stanowiska zalotki większej (Leucorrhinia pectoralis). Są dane
historyczne o występowaniu "w okolicach Babilonu" sasanki
otwartej (Pulsatilla patens), sasanki wiosennej (Pulsatilla
vernalis), jednak wymaga to sprawdzenia w okresie wiosennym.
Możliwe także występowanie większej liczby "naturowych"
ważek, a także kolejnych stanowisk zalotki. Zagrożeniem może
być nadmierna presja turystyczna na jeziora, zwłaszcza jez. Bardze
i jez. Gostyńskie, gospodarka rybacka w jez. Karlinek,
odprowadzenie wód dystroficznych do mezotroficznego jez.
Karlinek, zarastanie łąk nad Czerwoną Strugą Eutrofizacja siedlisk
borowych Odwodnienie i przesychanie borów bagiennych.
Obszar Natura 2000 mający znaczenie dla Wspólnoty ”Nowa
Brda” PLH220078
W obrębie obszaru „Nowa Brda” występują następujące typy
siedlisk wymienione w Załączniku I Dyrektywy Siedliskowej
(92/43/EWG) i spełniające kryteria dla wyznaczenia obszaru
Natura 2000:
- 3110 Jeziora lobeliowe;
- 3140 Twardowodne oligo - i mezotroficzne zbiorniki wodne
z podwodnymi łąkami ramienic Charetea;
- 3150 Starorzecza i naturalne eutroficzne zbiorniki wodne ze
zbiorowiskami z Nympheion, Potamion;
- 3160 Naturalne, dystroficzne zbiorniki wodne;
- 3260 Nizinne i podgórskie rzeki ze zbiorowiskami
włosieniczników Ranunculion fluitantis;
- 6510 Niżowe i górskie świeże łąki użytkowane ekstensywnie
(Arrhenatherion elatioris);
- 7110 Torfowiska wysokie z roślinnością torfotwórczą (żywe);
- 7120 Torfowiska wysokie zdegradowane, lecz zdolne do
naturalnej i stymulowanej regeneracji;
- 7140 Torfowiska przejściowe i trzęsawiska (przeważnie z
roślinnością z Scheuchzerio-Caricetea);
- 9110 Kwaśne buczyny (Luzulo-Fagenion);
- 91D0 Bory i lasy bagienne (Vaccinio uliginosi-Betuletum
pubescentis, Vaccinio uliginosi-Pinetum, Pino;
- 91E0 Łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe i jesionowe (Salicetum
albo-fragilis, Populetum albae, Alnenion;
- 91T0 Sosnowy bór chrobotkowy (Cladonio-Pinetum i
chrobotkowa postać Peucedano-Pinetum).
Ponadto, spośród wymienionych w Załączniku II Dyrektywy Rady
Europy (92/43/EWG) występuje tu 1 gatunek roślin (Luronium
natans, populacja powyżej 1000 osobników).
Obszar Natura 2000 „Nowa Brda” PLH220078 charakteryzuje się
dużym zróżnicowaniem siedlisk, rozmaitością zachowanych
zbiorowisk naturalnych i półnaturalnych oraz różnorodnością
biologiczną. Obszar ten obejmuje wiele typów siedlisk tj. 13
rodzajów siedlisk z załącznika I Dyrektywy Siedliskowej.
Występuje tu bogata flora naczyniowa, z licznymi gatunkami
str.
152
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
chronionymi i rzadkimi. Jest to obszar o szczególnym
nagromadzeniu drobnopowierzchniowych torfowisk przejściowych
i wysokich, jezior lobeliowych oraz rzadkich zbiorowisk roślin
wodnych i bagiennych. Torfowiska wraz z innymi typami
mokradeł stanowią znaczący rezerwuar wody i pełnią ważną rolę w
kształtowaniu zasobów wodnych poprzez jej retencjonowanie, a
także zasilanie wód powierzchniowych i podziemnych. Do
największych powierzchniowo zespołów torfowisk, bagien i borów
bagiennych należy zaliczyć teren objęty ochroną rezerwatową
"Bagnisko Niedźwiady" oraz zwarty obszar położony na południe
od J. Lipczyno Wielkie. Na omawianym obszarze występuje
bogactwo zróżnicowanych jezior, o dużej wartości przyrodniczej,
do których należą m.in. j. lobeliowe oraz j. ramienicowe. Siedliska
ramienic w J. Lipczyno Wielkie są dobrze zachowane i modelowe,
osiągając w obu przypadkach wskaźnik A. Ze względu na
otoczenie całego zbiornika borami sosnowymi perspektywy
zachowania siedliska są dobre. Dużym walorem ostoi są dobrze
zachowane jeziora lobeliowe. Szczególnie cenne jest j. Cietrzewie
Małe, a także j. Sękacz (położone poza granicami gm. Przechlewo)
- to ostatnie z liczną populacją Luronium natans. Atutem tych
jezior jest ich niemal całkowicie śródleśne położenie, dzięki czemu
perspektywy ich zachowania są bardzo dobre. Dużym zagrożeniem
dla obszaru jest obniżanie się poziomu wód gruntowych, okresowe
susze, zaniechanie tradycyjnego użytkowania łąk, przesuszenia,
zarastanie i eutrofizacja wód. Potencjalnym zagrożeniem dla
siedliska 3140 w J. Lipczyno Wielkie może być lokalizacja
ośrodka wypoczynkowego przy południowym brzegu jeziora,
związana z infrastrukturą rekreacyjno-sportową i wytwarzanymi
odpadami socjalno-bytowymi.
Schemat występowania obszarów Natura 2000 na terenie gminy
str.
153
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Rezerwaty przyrody
• Rezerwat
przyrody
„Jezioro
Krasne”
utworzony
zarządzeniem MLiPD z dn. 10.11.1976r. (M.P. nr 42 poz. 206 z
1976r.).
Jest to rezerwat wodno – florystyczny o powierzchni 28 ha,
położony w dość głębokim rowie wśród boru iglastego, między
jeziorem Lipczyno Wielkie a Nową Wsią (około 7 km na
północ od Przechlewa). Powołany w celu ochrony szeregu
rzadkich i chronionych gatunków roślin. Jezioro Krasne to
jezioro lobeliowe, bezodpływowe i bezdopływowe o
urozmaiconej linii brzegowej. Przezroczystość tego jeziora jest
duża i sięga aż do 4m. Jest to jezioro ubogie w składniki
odżywcze, w którym żyje niewiele gatunków, ale za to
specyficznych i godnych uwagi. Do takich gatunków zaliczana
jest
lobelia
jeziorna,
poryblin
jeziorny,
brzeżyca
jednokwiatowa, a na obrzeżach typowa roślinność bagienna, jak
żurawina błotna, bagno zwyczajne, modrzewica zwyczajna,
mech torfowiec, rosiczka okrągłolistna, pałka szerokolistna i
pałka wąskolistna. Znaczną część dna jeziora porasta mech.
Rezerwat ten pozwala podziwiać nie tylko piękne gatunki
roślin, ale również prawdziwie urokliwy krajobraz leśny i
nadwodny.
• Rezerwat przyrody „Przytoń” utworzony zarządzeniem
MLiPD z dn. 18.05.1984r. (M.P. nr 15 poz. 108 z 1984r.). Jest
to rezerwat leśny o powierzchni 18,05 ha, który został
powołany w celu ochrony żyznej i kwaśnej buczyny niżowej na
skarpie Brdy. Na terenie rezerwatu znajdują się liczne
pomnikowe drzewa w wieku ok. 200 lat (Nadleśnictwo
Niedźwiady). Wg informacji znajdujących się na stronie
Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Szczecinku na
obszarze rezerwatu rosną sędziwe sosny i buki tworzące
naturalne ostępy - niedostępne, bo stanowiące wąwozy i strome
zbocza latami rzeźbione przez Brdę. W podszyciu, obok sosny i
buka, występuje jałowiec, brzoza i jarząb pospolity. W runie
dominuje borówka czarna i śmiałek pogięty, a spośród
chronionych gatunków można spotkać takie rośliny jak:
wawrzynek wilcze łyko, porzeczka czarna, marzanka wonna,
konwalia majowa, paprotka zwyczajna, bluszcz pospolity,
licznie występuje pełnik europejski i storczyki, można również
spotkać kosaćca syberyjskiego. Brda tworząc liczne bystrotoki
przecina rezerwat na dwie nierówne części, później wypływa
poza rezerwat, tworząc szeroką równinę z podmokłymi łąkami.
Dodatkowego uroku nadają okolicy zatory zwalonych do koryta
rzeki drzew. Na terenie tym występuje wiele skarłowaciałych
wierzb tworzących liczne kępki: mniejsze i większe - idealne na
założenie gniazda. Oprócz gęstych krzaków występują tu
trzcinowiska, kępy turzyc i traw dziko porastających cały teren.
Na brzegu Brdy występuje lipa drobnolistna oraz olsza i rzadka
warstwa krzewów (także olsza czarna).
str.
154
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
• Rezerwat przyrody „Osiedla Kormoranów”
Jest to rezerwat ornitologiczno-leśny o powierzchni 22,3 ha
utworzony w 1956r. Został powołany w celu ochrony
największej w kraju kolonii kormorana czarnego (w momencie
utworzenia rezerwatu). Obecnie jest on w dużej części
zniszczony przez ptaki. Na początku lat 60-tych znajdowało się
tu wiele gniazd kormoranów, oprócz nich gniazdowały tu także
czaple siwe. Liczebność ptaków nie była jednak stała. Duże ich
nagromadzenie na niewielkiej przestrzeni spowodowało
zniszczenie środowiska ich żrącymi ekskrementami.
W konsekwencji po zniszczeniu lasu bukowego ptaki same
opuściły rezerwat, przenosząc się w inne dogodne do lęgów
miejsca. W 1984r kormoranów w Pakotulsku już nie było. Do
końca lat 80-tych na lęgi zlatywały się tu jeszcze czaple siwe.
Być może po zregenerowaniu się drzewostanu ptaki znowu
zasiedlą rezerwat. Obecnie chroni się żyzną buczynę niżową z
pomnikowymi okazami buka (Nadleśnictwo Czarne
Człuchowskie).
• Rezerwat przyrody „Bagnisko Niedźwiady” utworzony
zarządzeniem MLiPD z dn. 26.03.1982r. (M.P. nr 10 poz. 74 z
1982r.). Położony jest około 1 km na południe od skrzyżowania
szosy Miastko – Lipczynek z szosą Bielsko – Stara Brda.
Stanowi rezerwat leśno - torfowiskowy o powierzchni 47,76 ha,
stworzony w celu ochrony torfowiska przejściowego oraz boru
bagiennego otoczonych przez bory sosnowe. Rezerwat stanowi
naturalny, duży zbiornik, magazynujący wodę, a tym samym
pełniący istotną rolę w kształtowaniu bilansu wodnego okolicy.
Zajmuje płaskie, bezodpływowe obniżenie terenu o kształcie
wydłużonym w układzie SW – NE (z północnego wschodu na
południowy zachód). Łączna długość około 1 800 m,
maksymalna szerokość ok. 600 m. Cały rezerwat otaczają lasy.
Na terenie rezerwatu występuje stanowisko kilku rzadkich
gatunków roślin naczyniowych i zarodnikowych (Nadleśnictwo
Kormorany). Wg informacji zawartych na stronie RDLP w
Szczecinku na terenie rezerwatu warstwę drzew stanowi sosna
zwyczajna w wieku 160 lat, w podszyciu rzadko występują
pojedyncze okazy brzozy omszonej i kruszyny. Dobrze
rozwinięte runo leśne o strukturze kępowej tworzą krzewinki:
bagno zwyczajne, żurawina, wrzos, borówka czarna i bagienna.
Na obrzeżach rezerwatu występują zbiorowiska torfowiskowe,
w których dominują wełnianka pochwowata, żurawina i
miejscami trzęślica modra.
str.
155
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3) Obszary Chronionego Krajobrazu
• Obszar Chronionego Krajobrazu „Okolice Jezior Krępsko
i Szczytno” utworzony został 8 grudnia 1981 r. na mocy
uchwały nr X/42/81 Wojewódzkiej Rady Narodowej w
Słupsku, o powierzchni prawie 12,5 tys. ha. Obszar ten
obejmuje swym zasięgiem doliny rzeki Brdy, Lipczynki i
Czerwonej Strugi. Występują tu liczne jeziora rynnowe oraz
śródleśne oczka wodne. Lasy tworzą zwarte kompleksy leśne,
w których dominują siedliska borowe, głównie bór świeży,
a wzdłuż cieków wodnych - ols.
Występuje tu wiele cennych gatunków roślin i zwierząt, które
w sposób istotny podnoszą jego walory przyrodnicze. Wyspy
jeziorne stanowią najatrakcyjniejsze miejsce lęgów dla ptaków
wodnych. Tworzą one tradycyjne miejsce gniazdowania gągoła
i tracza nurogęsi mających tu największe lokalne lęgowiska.
W trzcinowiskach wokół wyspy gniazduje należący do
zagrożonych w Europie błotniak stawowy, a ponadto, jest to
siedlisko lęgowe wykorzystywane przez inne gatunki ptaków
wodnych - perkoza dwuczubego, łabędzia niemego i trzcinaka.
Występują tu również lęgowiska bąka, wąsatki i remiza.
W pobliżu gniazdują kania rdzawa i bocian czarny. Na
torfowiskach i wilgotnych łąkach wykryto stanowiska kosaćca
syberyjskiego - unikatu w skali Pomorza Zachodniego oraz
widłaka torfowego - gatunku wymierającego na Pomorzu
Zachodnim. Zadrzewienia na wyspach stanowią potencjalny
biotop lęgowy kormoranów, które po ponad 10 latach
nieobecności ponownie pojawiły się na obydwu jeziorach.
• Obszar Chronionego Krajobraz „Fragment Borów
Tucholskich” utworzony został 8 grudnia 1981 r. na mocy
uchwały nr X/42/81 Wojewódzkiej Rady Narodowej w
Słupsku. Powierzchnia tego OChK wynosi 19 096,5 ha. Należy
do niego jedynie północno – wschodni skraj gminy Przechlewo,
tj. kompleks lasów wokół jezior Lipczyno i Krasne. Celem
powołania obszaru było zachowanie unikatowych krajobrazów
Pomorza Środkowego z zabezpieczeniem ich dla turystyki i
wypoczynku.
W granicach obszarów chronionego krajobrazu obowiązują
zapisy uchwały Sejmiku Województwa Pomorskiego nr
1161/XLVII/10 z dnia 28 kwietnia 2010r. w sprawie
obszarów chronionego krajobrazu w województwie
pomorskim (Dz. U. Woj. Pomorskiego Nr 80, poz. 1455)
Schemat występowania rezerwatów oraz obszarów chronionego
krajobrazu na terenie gminy przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 20.
4) Pomniki przyrody
W gminie Przechlewo za pomniki przyrody uznano dotychczas 13
obiektów przyrodniczych, z czego praktycznie wszystkie to drzewa
reprezentowane głównie przez gatunki okazałych dębów. Jedyną
str.
156
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
formą nieożywioną jest głaz narzutowy. Wszystkie pomniki
przyrody zostały ustanowione uchwałą Rady Gminy Przechlewo.
Szczegółowy wykaz pomników przyrody na terenie gminy
Tab.I.5.1. Pomniki przyrody na terenie gminy Przechlewo
L.p.
1
Obowiązująca
Data
Obwód na
podstawa prawna
Nr
utworzenia
Opis pomnika wysokości Wys.
Obręb
wraz z oznaczeniem
Miejscowość
ewid.
pomnika
przyrody
1,3 m
[m]
ewidencyjny
miejsca ogłoszenia
dz.
przyrody
[cm]
aktu prawnego
2
3
4
5
6
7
8
9
1.
23.01.1958 r.
2.
23.01.1958 r.
3.
20.11.1978 r.
4.
20.11.1978 r.
5.
20.11.1978 r.
6.
20.11.1978 r.
7.
31.12.1990 r.
8.
03.09.2005 r.
9.
20.06.2005 r.
10.
20.06.2005 r.
Orzeczenie Nr 51
Dąb szypułkowy
Prezydium WRN
(Quercus robur), o
Koszalin
obwodzie 520 cm
Orzeczenie Nr 52
Dąb szypułkowy
Prezydium WRN
(Quercus robur), o
Koszalin
obwodzie 600 cm
Orzeczenie NR 195/62
Urz.. Woj. Słupsk Dz.
Dąb szypułkowy
Urz. WRN w Słupsku nr (Quercus robur), o
8, poz. 14 z dn. 4.12.1978 obwodzie 400 cm
r.
Dąb szypułkowy
8, poz. 14 z dn. 4.12.1978 obwodzie 430 cm
r.
Dąb szypułkowy
8, poz. 14 z dn. 4.12.1978 obwodzie 594cm
r.
Głaz narzutowy, o
obw. 6 m, szerok.
Urz. WRN w Słupsku nr
1,85 m, wys. O,80
8, poz. 14 z dn. 4.12.1978
m.
r.
Rozporządzenie Nr
Dąb szypułkowy
2/1990 Wojewody
(Quercus robur), o
Słupskiego
obwodzie 450 cm
Uchwała Nr
191/XXX/2005 Rady
Dąb
Gminy w Przechlewie z bezszypułkowy
dnia 20 czerwca 2005 w (Quercus petraea),
sprawie uznania drzew za o obwodzie 380 cm
pomnik przyrody.
Uchwała Nr
191/XXX/2005 Rady
Dąb
Gminy w Przechlewie z bezszypułkowy
dnia 20 czerwca 2005 w (Quercus petraea),
sprawie uznania drzew za o obwodzie 390 cm
pomnik przyrody.
Uchwała Nr
191/XXX/2005 Rady
Świerk pospolity
Gminy w Przechlewie z
(Picea abies), o
dnia 20 czerwca 2005 w
obwodzie 300 cm
sprawie uznania drzew za
pomnik przyrody.
520
20
Pakotulsko
Pakotulsko
54/40
600
30
Suszka
Pakotulsko
4359/3
400
20
Pakotulsko
Pakotulsko
*
430
20
Pakotulsko
Pakotulsko
*
594
20
Zawada
Lisewo
266/16
600
0,8
Pakotulsko
Pakotulsko
3237/2
450
14
Żołna
Przechlewko
*
380
20
Wandzin
Pawłówko
331
390
20
Wandzin
Pawłówko
331
300
20
Wandzin
Pawłówko
331
* - brak danych
str.
157
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d. Tab. I.5.1. Pomniki przyrody na terenie gminy Przechlewo
L.p.
1
Data
utworzenia
pomnika
przyrody
2
11. 20.06.2005 r.
12. 20.06.2005 r.
13. 20.06.2005 r.
Obowiązująca
podstawa prawna
wraz z oznaczeniem
miejsca ogłoszenia
aktu prawnego
3
Uchwała Nr
191/XXX/2005
Rady Gminy w
Przechlewie z dnia
20 czerwca 2005 w
sprawie uznania
drzew za pomnik
przyrody.
Uchwała Nr
191/XXX/2005
Rady Gminy w
Przechlewie z dnia
20 czerwca 2005 w
sprawie uznania
drzew za pomnik
przyrody.
Uchwała
Nr338/LIV/2010
Rady Gminy w
Przechlewie z dn.
03.09.2010
Opis pomnika
przyrody
4
Obwód na
wysokości Wys.
1,3 m
[m]
[cm]
5
6
Miejscowość
Obręb
Nr działki
ewid.
ewidencyjny
7
8
9
Świerk pospolity
(Picea abies), o
obwodzie 310 cm
310
20
Wandzin
Pawłówko
331
Jedlica zielona
(Pseudotsuga
menziesli) o obw.
280 cm
280
21
Wandzin
Pakotulsko
331
Dąb szypułkowy
(Quercus robur), o
obwodzie 630 cm
630
16
Sąpolno
Sąpolno
5062/1
2
5) Użytek ekologiczny „Mokradła Żurawie” ustanowiony został
Uchwałą Rady Gminy Przechlewo Nr 249/XL/2006 z dnia 3
kwietnia 2006 r (Dz. Urz. Woj. Pom. nr.113, Poz. 2325). Zajmuje
on teren o powierzchni 2,05 ha na częściach działek nr 5162 oraz
nr 5163 w obrębie Pawłówko. Użytek został utworzony ze względu
na cenne tereny bagienne z unikatowym siedliskiem okazów flory i
fauny. Ze względu na nadzwyczajnie bogatą biocenozę użytku,
powstałą w wyniku wyschnięcia jeziora polodowcowego, na
terenie tym zamierza się przywrócenie żółwia błotnego wraz z
objęciem go 10-letnim planem ochrony. Sprawującym nadzór nad
użytkiem jest Ośrodek Readaptacji EKO „Szkoła Życia” w
Wandzinie.
Schemat występowania pomników przyrody oraz użytków
ekologicznych na terenie gminy przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 21.
6) Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
Na terenie gminy Przechlewo chronionymi gatunkami ssaków są
bóbr i wydra, których środowiskiem życia jest dolina Brdy i jej
okolice. Bobry występują w rejonie Rudnik, jeziora Lipczyno, w
okolicach Płaszczycy i Sąpolna. Wydra zaś zamieszkuje północną
część jeziora Szczytno i okolice Płaszczycy. Gatunkiem
chronionym o znaczeniu ponadregionalnym jest orzeł bielik
(Haliaeetus albicilla). Oprócz samego orła szczególnej ochronie
podlega też jego miejsce lęgowe. W promieniu 200 m od gniazda
tworzone są strefy ochronne. W ciągu całego roku zabroniony jest
wstęp do nich oraz wykonywanie wszelkich prac leśnych, czy
str.
158
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
melioracyjnych. W szczególnych przypadkach zgodę na prace
może wydać Wojewódzki Konserwator Przyrody. W okresie od 1
stycznia do 31 lipca zasięg strefy zwiększa się do 500 m. Strefy
ochrony miejsc lęgowych orła bielika ustalone zostały na
podstawie rozporządzenia Ministra Środowiska z dn. 28.09.2004r.
Strefy ochronne gniazdowania znajdują się w kompleksie leśnym
nad Jeziorem Szczytno oraz w kompleksie leśnym na południowyzachód od Jeziora Lipczyno Wielkie.
Poza lęgowiskiem bielika ochroną objęte są również lęgowiska
innych ptaków ze względu na ich dużą liczebność oraz
występowanie rzadkich okazów chronionych. Najważniejszym
takim lęgowiskiem jest rejon jeziora Szczytno. Gniazdują tu gągoł,
tracz nurogęś, błotniak stawowy, bąk, wąsatka, remiz. W lasach na
krawędzi jeziora spotkać można kanię rdzawą oraz dzięcioła
czarnego.
Pozostałe cenne tereny lęgowe to:
- trzcinowiska na leśnym odcinku Brdy poniżej jeziora Końskie,
- turzycowiska w widłach Brdy i Rudy (bekasy, derkacz,
świergotek polny, kania rdzawa, żuraw, kraska, jarzębatka,
błotniak stawowy, dzięcioł czarny, pliszka górska),
- buczyny obu krawędzi doliny Brdy poniżej jeziora Końskie,
- buczyny na zachodniej krawędzi doliny Brdy – do lat 80-tych
znane lęgowisko kormorana, obecnie czapli siwej,
- jezioro Płaszczyca i dolina Brdy koło Sąpolna (błotniak
stawowy, żuraw, trzciniak, gągoł)
- olsy wzdłuż Czerwonej Strugi (żuraw, brodziec, słonka,
turkawka),
- jezioro Lipczyno (tracz nurogęś).
7) Lasy ochronne
Zbiorowiska leśne w gminie Przechlewo zajmują łącznie ok.
52,3% jej powierzchni, z czego status lasów ochronnych posiada
2591 ha (około 46% całkowitej powierzchni leśnej).
Najwyższa koncentracja lasów występuje w północno-zachodniej
części gminy i są to w większości lasy wchodzące w skład
kompleksu Borów Tucholskich Zachodnich. Zwarte kompleksy
leśne występują na terenie obrębów Przechlewko, Pakotulsko,
Pawłówko i Lisewo. Na terenie obrębów Płaszczyca, Łubianka i
Nowa Wieś występują lasy mniej zwarte i w postaci drobnych
enklaw leśnych. Na pozostałym obszarze gminy, w części rolniczej
występują niewielkie kępy drzewostanów.
Tereny leśne położone w granicach administracyjnych gminy
Przechlewo i będące własnością Skarbu Państwa znajdują się pod
jurysdykcją czterech nadleśnictw: Nadleśnictwa Osusznica,
Nadleśnictwa Człuchów, Nadleśnictwa Czarne Człuchowskie i
Nadleśnictwa Niedźwiady.
Poniżej wymienione zostały nadleśnictwa, które w granicach
gminy Przechlewo posiadają lasy o statusie lasów ochronnych:
- Nadleśnictwo Czarne Człuchowskie na podstawie decyzji
wydanej przez Ministra Środowiska z dnia 22.08.2002r. nr
BOA-lplo-211/2011/2002 na podstawie Ustawy z dnia 28
września 1991r. o lasach (Dz. U. z 1991r., Nr 101, poz.444 z
str.
159
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
późn. zm.) i Rozporządzenia Ministra Ochrony Środowiska,
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1998r. w
sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za
ochronne oraz szczegółowych zasad prowadzenia w nich
gospodarki leśnej (Dz. U. z 1992r., Nr 67, poz.337 z późn. zm).
- Nadleśnictwo Człuchów na podstawie decyzji Ministra
Środowiska z dnia 06.02.2004r. nr DL.lp-0233-5/04 o uznaniu
za ochronne części lasów należących do w/w obrębu leśnego na
podstawie Ustawy z dnia 28 września 1991r. o lasach (Dz. U. z
1991r., Nr 101, poz.444 z późn. zm.).
- Nadleśnictwo Niedźwiady na podstawie decyzji wydanej przez
Ministra Środowiska z dnia 28.07.2003r. nr DL.lp-0233-JJ20/03 o uznaniu za ochronne części lasów należących do w/w
obrębu leśnego na podstawie Ustawy z dnia 28 września 1991r.
o lasach (Dz.U. z 1991r., Nr 101, poz.444 z późn. zm.)
Zestawienie powierzchni lasów ochronnych w gminie Przechlewo
w rozbiciu na obręby geodezyjne przedstawiono w tabeli Nr I.5.2.
Tab. I.5.2. Lasy ochronne na terenie gminy w rozbiciu na obręby geodezyjne
Lasy Lasy glebowodochronne
chronne
Typ lasu ochronnego
Lasy
Lasy
Lasy
Lasy
stanowiące stanowiące
stanowiące stanowiące
cenne
drzewostany
ostoje
ostoje
fragmenty
nasienne
zwierząt
zwierząt
podlegających podlegająrodzimej
ochronie
cych
przyrody
gatunkowej
ochronie
gatunkowejlasy wodochronne
6
7
8
9
-
Lp.
Obręb
Pow.
(ha)
1
1.
2
Dąbrowa
3
-
4
-
5
-
2.
Garbek
-
-
-
-
-
-
-
3.
Lisewo
646
523
8
-
-
-
115
4.
Łubianka
86
86
-
-
-
-
-
5.
Nowa Wieś
-
-
-
-
-
-
-
6.
Pakotulsko
182
132
50
-
-
-
-
7.
Pawłówko
45
45
-
-
-
-
8.
Płaszczyca
454
411
43
-
-
-
-
9.
Przechlewo
218
152
37
29
-
-
-
10.
Przechlewko
2 591
2 437
-
86
-
68
-
15
15
-
-
-
-
-
39
4 276
22
3 823
138
115
17
17
68
115
11.
Rudniki
12.
Sąpolno
Suma
-
Schemat rozmieszczenia użytków leśnych na terenie gminy Przechlewo przedstawiono na
załączniku graficznym nr 22.
Schemat rozmieszczenia lasów ochronnych na terenie gminy Przechlewo przedstawiono na
str.
160
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA ISTNIEJĄCYCH FORM OCHRONY
PRZYRODY – OBSZARY NATURA 2000
str.
161
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
PRZYRODY-OBSZARY CHRONIONEGO KRAJOBRAZU
I REZERWATY PRZYRODY
str.
162
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
PRZYRODY – POMNIKI PRZYRODY, UŻYTKI EKOLOGICZNE
str.
163
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA LASÓW
str.
164
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI LASÓW OCHRONNYCH
str.
165
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.5.9.2 tereny objęte ochroną prawną sąsiadujące z gminą Przechlewo
1) Natura 2000
- obszary specjalnej ochrony ptaków: „Wielki Sandr Brdy”
PLB220001, „Bory Tucholskie” PLB220009 oraz „Ostoja
Drawska”PLB320019;
- obszar Natura 2000 mający znaczenie dla Wspólnoty: „Sandr
Brdy” PLH220026, „Jeziora Piasek” PLH220013, „Miasteckie
Jeziora Lobeliowe” PLH220041, Dolina Wieprzy i Studnicy
PLH220038; „Czerwona Woda pod Babilonem”; PLH220056;
„Nowa Brda” PLH220078
- projektowane obszary Natura 2000 specjalne obszary ochrony
siedlisk zgłoszone do Komisji Europejskiej 30.10.2009 r.:
„Dolina Brdy i Chociny” PLH220058, , „Duży Okoń”
PLH220059, „Las Wolność” PLH220060, „Ostoja Zapceńska”
PLH220057, „Ostoja Borzyszkowska” PLH220079, „Jezioro
Dymno” PLH220069, „Sporysz” PLH220064, „Dolina Szczyry”
PLH220015.
2) Parki narodowe
Park Narodowy „Borów Tucholskich” - w minimalnej
odległości od granic gminy Przechlewo 5 km w kierunku
wschodnim;
Najbliższy to „Bocheńskie Błoto” w minimalnej odległości od
granic gminy ok. 1,8 km w kierunku zachodnim.
4) Parki krajobrazowe
„Zaborski Park Krajobrazowy” - w minimalnej odległości od
granic gminy Przechlewo 2,5 km w kierunku wschodnim;
Najbliższy to OChK „Źródliskowy obszar Brdy i Wieprzy na wsch.
od Miastka” w minimalnej odległości od granic gminy ok. 4,7 km
w kierunku północno-zachodnim oraz OChK „Zespół Jezior
Człuchowskich na pd.-wsch. od Człuchowa” w minimalnej
odległości 5,8 km w kierunku południowo-wschodnim.
I.5.9.3 Tereny objęte ochroną nieusankcjonowaną prawnie wynikające
z Planu Zagospodarowania Województwa Pomorskiego oraz ze
Studium Ochrony Krajobrazu Województwa Pomorskiego
5.9.3.1 Tereny objęte międzynarodową formą ochrony
środowiska przyrodniczego – ECONET Polska
Sieć ECONET (European ECOlogical NETwork) nie
posiada statusu prawnego, jednak stanowi pewną wytyczną
polityki przestrzennej. Koncepcja krajowej sieci
ekologicznej ECONET Polska została opracowana w 1995
i 1996 roku jako projekt badawczy National Nature Plan
(NNP)
w
ramach
Programu
Europejskiego
Międzynarodowej Unii Ochrony Przyrody (IUCN).
Również Czechy, Słowacja i Węgry uczestniczyły w tym
projekcie i podobnie jak Polska przyjęły jednolite
założenia koncepcji sieci paneuropejskiej EECONET, co
odgrywa istotną rolę we współpracy międzynarodowej,
wiążąc się ściśle z „Konwencją o Różnorodności
str.
166
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Biologicznej” (1992) i „Paneuropejską strategią ochrony
różnorodności biologicznej i krajobrazowej” (1995).
Sieć ECONET Polska pokrywa 46% kraju i zawiera w
sobie także obszary już objęte prawną ochroną. Składa się
z obszarów węzłowych i łączących je korytarzy
ekologicznych, wyznaczonych na podstawie takich
kryteriów,
jak
naturalność,
różnorodność,
reprezentatywność, rzadkość i wielkość. W Polsce
wyznaczono ogółem 78 obszarów węzłowych (46
międzynarodowych i 32 krajowe, które razem obejmują
31% powierzchni kraju) oraz 110 korytarzy ekologicznych
(38 międzynarodowych i 72 krajowe, które razem
obejmują 15% powierzchni kraju).
Sieć ECONET w gminie Przechlewo występuje w formie 3
płatów ekologicznych oraz 2 korytarzy ekologicznych.
1) Płat ekologiczny Borów Tucholskich to zwarte
kompleksy leśne środkowej części Borów Tucholskich,
rozdzielone korytarzem ekologicznym Brdy (element
ponadregionalnego korytarza), pomiędzy korytarzami
doliny Gwdy na zachodzie i doliną Wdy (element
ponadregionalnego korytarza) na wschodzie. W
kierunku południowym kompleks leśny przechodzi na
obszar woj. kujawsko-pomorskiego i łączy się
korytarzami ekologicznymi dolin rzecznych z lasami
Pojezierza Wałeckiego i doliny Noteci. Stanowi on
element
składowy
większej
jednostki
rangi
ponadregionalnej
–
Pojezierza
Południowopomorskiego. Na terenie gminy Przechlewo
występuje jedynie fragment tego płata i znajduje się w
jej południowo-wschodniej części, w rejonie zwartych
kompleksów leśnych na wschód od wsi Pawłówko.
2) Płat charzykowsko-kościerski to rozległy obszar
północnego krańca Borów Tucholskich (na styku z
Pojezierzem Kaszubskim) i środkowo-wschodniej
części Równiny Charzykowskiej. Są to zwarte i duże
powierzchniowo
kompleksy
leśne
pomiędzy
Kościerzyną i Bytowem na północy a rejonem Jeziora
Borzyszkowskiego na południowy-zachód i Kaliskami
na południowy-wschód. W centralnej części położony
jest zespół jezior wdzydzkich. Niewielki fragment tego
płata zlokalizowany jest w północno-wschodniej części
gminy i obejmuje swym zasięgiem obszary leśne na
północ od Nowej Wsi sięgające po Przechlewko
i Lipczynek. W jego granicach znajduje się rezerwat
„Jezioro Krasne”, obszar Natura 2000 pod tą samą
nazwą, oraz Obszar Chronionego Krajobrazu
„Fragment Borów Tucholskich.
str.
167
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
5.9.3.2
3) Płat ekologiczny lasów szczecinecko-koczalskich to
duże, dobrze zachowane kompleksy leśne w środkowej
i południowej części Równiny Charzykowskiej. W
granicach województwa rozciąga się od jego
zachodnich granic po granice Zaborskiego Parku
Krajobrazowego, obejmując lasy na południe i wschód
od Miastka. Płat ten zlokalizowany jest w północnej i
zachodniej części gminy Przechlewo. Swym zasięgiem
obejmuje największy obszar spośród wymienionych 3
płatów ekologicznych, w jego obrębie znajduje się
rezerwat „Bagnisko Niedźwiady” oraz obszar Natura
2000 „Nowa Brda”.
4) Korytarz ekologiczny ponadregionalny Pojeziernypółnocny zlokalizowany w południowej części gminy.
Przebiega wzdłuż jezior Szczytno Wielkie, Szczytno
Małe, jezioro Końskie następnie równoleżnikowo
wzdłuż odcinka Brdy uchodzącej z jeziora Końskiego,
kończąc swój bieg po wschodniej stronie gminy na
wysokości Sąpolna oraz jeziora Sosnowego. Jego
szerokość wynosi około 4 km i obejmuje mało spójne
kompleksy leśne, większe obszary rolne, oraz jeziora:
Rąbki (Mazur), Czarne, Glina, Sosnowe, część jeziora
Płaszczyckiego, Gwiazdy i Przechlewskiego.
5) Korytarz ekologiczny regionalny górny odcinek doliny
Brdy przebiega przez gminę Przechlewo od jej
północnych krańców aż po południowe. Obejmuje pas
terenu wzdłuż górnego odcinka rzeki Brdy o szerokości
około 2 km, w którego skład wchodzą przede
wszystkim kompleksy leśne, fragmenty płata
ekologicznego lasów szczecinecko-koczalskich, jezioro
Lipczyno Wielkie, Lipczyno Małe, jezioro Płociowe i
jezioro Długie. W jego obrębie znajdują się formy
ochrony przyrody: rezerwaty „Przytoń” oraz „Osiedle
Kormoranów”, jego północno-wschodnia część zahacza
o obszar chronionego krajobrazu „Fragment Borów
Tucholskich”. Swój bieg kończy na wysokości wpływu
Brdy do jeziora Szczytno Wielkie, gdzie łączy się z
korytarzem
ponadregionalnym
pojeziernympółnocnym.
Tereny objęte „Krajeńskim Obszarem Priorytetowym
dla Ochrony Krajobrazu”
Teren ten został wyznaczony w Studium Ochrony
Krajobrazu Województwa Pomorskiego. Posiada średni
priorytet ochrony, co oznacza, że należy starać się
ograniczać zasięg i intensywność oddziaływania
czynników degradujących, a w niektórych sytuacjach
(szczególnie, gdy sąsiadują one z krajobrazami bardziej
wartościowymi) można poddawać je ochronie o
charakterze konserwatorskim. Obszar ten obejmuje zespół
jezior Długie, Szczytno, Szczytno Małe i Przechlewskie
wraz z terenami przyległymi. Rozciąga się od zachodnich
str.
168
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
krańców wsi Przechlewo przez północny brzeg Jez.
Długie, następnie wzdłuż rzeki Brdy, brzegiem Jez.
Szczytno, wzdłuż znajdującej się na granicy gminy drogi
relacji Człuchów-Biały Bór, następnie wzdłuż brzegu Jez.
Szczytno i Jez. Szczytno Małe, następnie wzdłuż części
brzegu Jez. Końskiego po zachodnie krańce Przechlewa.
5.9.3.3 Specyficzne formy ochrony przyrody
Ścieżki dydaktyczne to odrębna forma ochrony przyrody
polegająca na propagowaniu walorów przyrodniczych.
Mogą one występować w formie ciągów pieszych,
rowerowych oraz wodnych.
W powiecie człuchowskim kształceniem w dziedzinie
ochrony środowiska zajmuje się Technikum Ochrony
Środowiska, znajdujące sie w Zespole Szkół Technicznych
w Człuchowie, wszystkie szkoły podstawowe, gimnazja i
szkoły ponadgimnazjalne (program ekologiczny w ramach
zajęć edukacyjnych).
W gminie Przechlewo występują ścieżki dydaktyczne w
formie szlaków rowerowych, do których zaliczamy:
- ,,Wokół Jeziora Lipczyno” o długości 18,5 km;
- ,,Do Przechlewka i nad Jezioro Krasne” o długości 14,5
km;
- ,,Do Imielna i nad Jezioro Gwiazda” o długości 16,5 km;
- ,,Do Zawady i nad Jezioro Szczytno” o długości 17 km
(szczegółowo omówione w pkt. II.5.3.2.).
Schemat
występowania
form
ochrony
przyrody
nieusankcjonowanych prawnie na terenie gminy Przechlewo
str.
169
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA FORM OCHRONY PRZYRODYNIEUSANKCJONOWANYCH PRAWNIE
str.
170
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.6.0 Stan dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr
kultury współczesnej
Zgodnie z definicją zawartą w Ustawie z dnia 23 lipca 2003r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 Nr 162, poz. 1568, ze
zmianami), zabytkiem jest „nieruchomość (…) lub zespoły będące dziełem
człowieka (…) stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia,
których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną
wartość historyczną, artystyczną lub naukową”.
Do zabytków nieruchomych podlegających ochronie (bez względu na stan
zachowania) zalicza się: krajobraz kulturowy, układy urbanistycznie,
ruralistyczne i zespoły budowlane, dzieła architektury i budownictwa, dzieła
budownictwa obronnego, obiekty techniki (a zwłaszcza kopalnie, huty,
elektrownie i inne zakłady przemysłowe), cmentarze, parki, ogrody i inne
formy zaprojektowanej zieleni, miejsca upamiętniające wydarzenia
historyczne bądź działalność wybitnych osób lub instytucji.
„Formami ochrony zabytków są:
1. wpis do rejestru zabytków
2. uznanie za pomnik historii,
3. utworzenie parków kulturowych,
4. ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego
(…).”
W gminie Przechlewo występuje jedna forma prawna ochrony zabytków
nieruchomych, tj. wpis do rejestru zabytków.
Ponadto gmina posiada liczne obiekty i zespoły zabudowy, nie chronione
formą prawną, częściowo zebrane w ewidencji zabytków.
W rejestrze zabytków znajdują się m.in. kościoły, zespoły dworsko-parkowe
oraz park, natomiast w ewidencji pojedyncze obiekty, zespoły folwarczne,
cmentarze oraz zabytki archeologiczne.
I.6.1 Rys historyczny gminy
Pierwsze ślady penetracji grup ludzkich na obszarze gminy pochodzą ze
środkowej epoki kamienia. Już w młodej epoce kamienia (neolicie)
osiedlił się tu człowiek, który przybył z południa. Podstawą utrzymania
społeczeństw pierwotnych była prymitywna uprawa roli oraz hodowla
zwierząt.
W okresie kształtowania się Państwa Polskiego, Przechlewo i okolice
(w ramach Pomorza Gdańskiego) weszły w skład wczesnofeudalnej
monarchii Piastów już w latach 955-960. Jednak dopiero około 1120 r.
Bolesław Krzywousty zdołał w sposób trwały umocnić związki z
Polską. W XII stuleciu dotarło tutaj chrześcijaństwo (z chwilą
osiedlenia się w pobliskich Swornigaciach zakonników Św.
Augustyna), a w Szczytnie założono siedzibę kasztelanii.
Ziemia Człuchowska wraz z Przechlewem przed zajęciem jej przez
Krzyżaków była częścią Wschodniej Pomeranii, a Kasztelania w
Szczytnie podlegała pod Palatynat w Świeciu.
W XIII w., w okresie rozbicia dzielnicowego na Pomorzu Gdańskim,
kasztelania szczycieńska wchodziła w skład księstwa naczelnego z
siedzibą w Gdańsku. Ostatni z książąt gdańskich, Mściwój II przekazał
testamentem swoje ziemie Przemysłowi II. Po śmierci Mściwoja, w
1294 r. Pomorze Gdańskie (w tym kasztelania szczycieńska) zostały
wcielone do Wielkopolski. Ziemie te stanowiły przedmiot przetargów
książąt wielkopolskich, Brandenburczyków i Krzyżaków jak również
str.
171
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
polskiego króla Kazimierza Wielkiego. Krzyżacy kupili te ziemie za
sumę 10 000 marek, wg innych kronikarzy za 5 000 marek. Odpowiedni
kontrakt między Wielkim Mistrzem Krzyżackim i Margrabią
Brandenburskim podpisany został w Soldinie z 1309 r. Rycerze
zakonni, po zajęciu kasztelanii szczycieńskiej, utworzyli komturstwo
człuchowskie.
Dekret o lokacji wsi Przechlewo podpisany został w 1350 r. przez
ówczesnego komtura człuchowskiego Ludolfa Hake. Za jego czasów
nastąpiło zasiedlanie ziem człuchowskich, głównie imigrantami z
obecnej Brandenburgii. Oprócz Przechlewa były też w sąsiedztwie
osady Dąbrowa, Sąpólno, Konarzyny i inne. Po upadku kasztelanii,
gród w Szczytnie powoli chylił się ku upadkowi, a samo Szczytno stało
się z biegiem czasu bardzo małą wioską. Natomiast Przechlewo z
każdym rokiem się powiększało.
Po wojnie trzynastoletniej (1454-1466) podpisano 19 października 1466
r. pokój toruński, na mocy którego Zakon Krzyżacki oddał Polsce
Pomorze Gdańskie, Ziemię Chełmińską i Michałowską, Malbork,
Elbląg i Warmię. Ziemie przechlewskie wróciły pod polskie panowanie.
W okresie kiedy powiat człuchowski oraz Przechlewo znajdowały się
pod panowaniem królów polskich, utworzona została w Przechlewie
parafia p.w. Świętej Anny oraz wybudowano także kościół. W XV-XVI
wieku nastąpił szybki rozwój gospodarczy Polski i Prus Królewskich
(ziemie oddane Polsce w pokoju toruńskim). Dla Ziemi Przechlewskiej
był to okres bardzo pomyślnej koniunktury w rolnictwie.
Okres rozwoju skończył się w XVII stuleciu pod wpływem klęsk w
wojnach polsko-szwedzkich. W czasie najazdu szwedzkiego szwedzcy
żołdacy grasowali i rabowali co się dało we wsiach w pobliżu
Człuchowa, także w Przechlewie. Okolica została zniszczona przez
pożary, rabunki, rekwizycje, datki i zarazy.
W wyniku pierwszego rozbioru Polski Przechlewo zostało zagarnięte
przez Prusy. Nowo przyłączone ziemie traktowane byłe ze szczególna
troską, urzędnicy traktowali mieszkańców tych ziem łagodniej przy
ustalaniu podatków. Wprowadzona została na tereny powiatu
człuchowskiego uprawa ziemniaków, dotychczas na tych terenach nie
znana. Zaczęto też likwidować (spuszczać) niektóre jeziorka i stawy.
Zlikwidowano leżące odłogiem grunty i nieużytki. Dokonano
urzędowych pomiarów gruntów.
W epoce napoleońskiej Ziemia Przechlewska nie weszła w skład
Księstwa Warszawskiego. Jednak przez te tereny wiodły szlaki
żołnierzy Napoleona. Mieszkańcy przyjęli życzliwie wojska, do których
przyłączali się synowie okolicznej szlachty. Kwaterowały tutaj wojska
francuskie i pruskie.
Traktat wersalski z 1919 r. kończący I wojnę światową, pozostawił
Przechlewo i okolice w państwie niemieckim. Granica przebiegała 8 km
od Przechlewa. Po wojnie miały miejsce migracje ludności na obszar
gminy. Z polski przybywała ludność niemiecka do obozu przejściowego
w Czarnem, gdzie oczekiwała na przydział ziemi i mieszkań. W ramach
tej akcji osiedleńczej w latach 1920-1925 do Przechlewa trafiło 10
osób, do Nowej Wsi 21, do Sąpolna 49, do Łubianki 4.
Na obszarze Przechlewa przez cały czas panowania niemieckiego
podstawowy dział gospodarki stanowiło rolnictwo. Wykształciły się
str.
172
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
następujące kierunki produkcji rolniczej: produkcja zbóż i pasz oraz
hodowla
ziemniaków
sadzeniaków,
a
także
ziemniaków
przemysłowych. Istotny też był chów trzody chlewnej oraz bydła
rogatego. Wg danych z 1939 r. liczba osób zatrudnionych w rolnictwie i
leśnictwie stanowiła 33,4% ogólnej liczby mieszkańców. Ziemia
Przechlewska w okresie międzywojennym miała słabo rozwinięty
przemysł, wg danych z 1939 r. we wszystkich zakładach
przemysłowych i rzemieślniczych zatrudnionych było ok. 13% ogólnej
liczby mieszkańców. Najwięcej zatrudniały zakłady przemysłu
drzewnego. Natomiast zatrudnienie w handlu znalazło 1,6% ogółu
ludności. Wszystkie placówki handlowe znajdowały się w prywatnych
rękach. Słaby rozwój przemysłowy Ziemi Przechlewskiej potwierdza
przede wszystkim niekorzystna struktura zatrudnienia. Wyrażała się ona
stosunkowo wysokim odsetkiem zatrudnionych w rolnictwie i
leśnictwie, przy jednoczesnym niskim odsetku zatrudnionych w
przemyśle. Kolejnym działem gospodarki, który dobrze prosperował na
obszarze gminy przed II wojną światową była komunikacja. Linia
kolejowa była dobrze utrzymana i wykorzystywana. Linię tę, łączącą
Człuchów z Miastkiem, wybudowano w latach 1902-1903 dzięki
inicjatywie przedstawicieli miejscowych władz. Wybudowanie jej
otworzyło nowe możliwości przed gospodarką gminy. Miejscowości
gminy łączyła tez gęsta sieć dróg, głównie bitych. Łącznie w
komunikacji kolejowej i drogowej było zatrudnionych 2% ogółu
mieszkańców. Istotny dla gospodarki był fakt, iż w Przechlewie
znajdował się oddział człuchowskiego banku – kasy oszczędnościowo
pożyczkowej. Placówce w Przechlewie podległy punkty kasowe w
Koczale, Cierzniach i Rzeczenicy. W Przechlewie istniał punkt kasowy
nadleśnictwa, w Pawłówku i Sąpolnie działały również kasy
oszczędnościowe.
Po wybuchu II wojny światowej Ziemia Przechlewska była rejonem
koncentracji niemieckich wojsk. W Zawadzie zorganizowano nawet
lotnisko polowe z dużą ilością samolotów pościgowych i
zwiadowczych. Druga wojna światowa spowodowała ogromne
zniszczenia we wszystkich działach gospodarki całego Pomorza
Zachodniego. Odpływ mężczyzn na front starano się nadrobić
skierowaniem na Ziemię Przechlewską robotników przymusowych. W
majątkach pracowali jeńcy z Polski, Związku Radzieckiego, Francji a
nawet Włoch. Od 1943 roku na teren gminy Przechlewo zaczęła
napływać ludność niemiecka z bombardowanych dużych miast,
szczególnie z Berlina. Natomiast jesienią 1944 r. przybyła ludność
uciekająca przed Armią Czerwoną z Prus Wschodnich.
Wyzwolenie Przechlewa rozpoczęło się 25 lutego 1945 r. i trwało 3 dni.
Pierwsi osadnicy przybywali do Przechlewa zaraz po wyzwoleniu, na
początku marca 1945 r., zajmowali oni ogołocone i zdewastowane
domy i gospodarstwa.
Po 173 latach Przechlewo wróciło do Polski.
Sytuacja gospodarcza w gminie po zakończeniu wojny była
katastrofalna, straty dotknęły w zasadzie każdej dziedziny życia –
ludzkiej, gospodarczej, rolniczej, komunikacyjnej itp. Istotną przyczyną
wielu strat w gospodarce był właściwie brak zabezpieczenia
pozostawionego mienia poniemieckiego. Wiele cennych urządzeń i
str.
173
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
narzędzi zostało wywiezionych przez szabrowników, którzy
wykorzystywali brak władzy oraz fakt opuszczenia tych terenów przez
ludność. Zubożenie majątku obszaru gminy spowodował także
demontaż i wywóz obiektów przemysłowych przez Armię Czerwoną.
Po wojnie rozpoczęła się odbudowa gospodarcza, infrastrukturalna i
społeczna Przechlewa.
Dziś gmina Przechlewo liczny ponad 6300 mieszkańców, a głównym
źródłem utrzymania ludności jest rolnictwo.
I.6.2 Obiekty wpisane do rejestru zabytków województwa
pomorskiego
Na terenie gminy zlokalizowanych jest 6 obiektów wpisanych do
rejestru zabytków Województwa Pomorskiego. Są to: kościół
parafialny w Przechlewie p.w. Św. Anny wraz z terenem
przykościelnym, zespól dworsko-parkowy w Płaszczycy, zespół
pałacowo-parkowy w Wandzinie, park w Zawadzie, kościół filialny
p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej w Przechlewie oraz kościół
parafialny p.w. Św. Wawrzyńca w Sąpolnie.
Wszystkie obiekty wpisane do rejestru zabytków Województwa
Pomorskiego otoczone są ochroną konserwatorką w zakresie w jaki
określono w decyzjach o wpisie. Prowadzenie wszelkich działań
inwestycji na terenach objętych decyzjami o wpisie do rejestru
zabytków i/lub na samych obiektach musi odbywa się po uzyskaniu
decyzji Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w
Słupsku.
Schemat rozmieszczenia w gminie obiektów wpisanych do rejestru
zabytków Województwa Pomorskiego przestawiono na załączniku
graficznym Nr 25.
I.6.2.1 Kościoły wpisane do rejestru zabytków:
1) Kościół parafialny w Przechlewie p.w. Św. Anny wraz z
otoczeniem oraz wystrojem wnętrza, znajdujący się przy
ul. Młyńskiej. Figuruje w rejestrze zabytków pod
numerem: obecny A-51, dawny A-111, wpisany przez
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Koszalinie
decyzją nr 63 z dnia 04.12.1954 r.
Kościół jest zabytkiem budownictwa sakralnego (barok) z
przełomu XVII i XVIII w. Nie znana jest dokładna data
wybudowania kościoła. Wzmianka z 1653 r. mówi, że
pierwsza przechlewska świątynia była drewnianomurowana, salowa z dwoma ołtarzami. Na początku XVII
w. była bogata w przedmioty liturgiczne: cztery wielkie
lichtarze i kielich, a także srebrny kielich, pozłacany krzyż
z relikwiami i monstrancją. W 1688 roku świątynia
spłonęła, odbudowana padła ofiarą kolejnego pożaru w
1714 r. Ponownie kościół odbudowano w 1720 r.
zwracając go ku wschodowi. Konstrukcja wykonana była
częściowo z drewna, częściowo z cegły. W latach 18981901 do szkieletowej świątyni dobudowano ceglaną nawę
poprzeczną i prezbiterium. Po rozbudowie świątynia
uzyskała plan krzyża łacińskiego, prezbiterium zamknięte
jest trójbocznie we wschodniej części. Przy północnym
ramieniu transeptu od wschodu znajduje się zakrystia,
str.
174
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
odpowiednio po południowej stronie – niska wieżyczka na
planie koła, ze schodami na emporę w transepcie.
Zachodnia, starsza część kościoła jest konstrukcji
szkieletowej z murem wypełniającym z cegły. Ściany
zwieńczone są profilowanym, belkowym gzymsem
podokapowym. Elewacja zachodnia oszalowana jest
deskami. W części zachodniej znajduje się dzwonnica
wtopiona w połacie dachu, ustawiona bezpośrednio na
belkach stropu nad nawą główną. Dzwonnica zwieńczona
jest barokowym hełmem z ośmioboczną latarnią. Na
suficie, w nawie znajdują się dekoracje malarskie o
charakterze narracyjnym, z motywem roślinnym. W
witrażowych oknach w transepcie utrwalono nazwiska
fundatorów
rozbudowy
kościoła.
Wyposażenie
późnobarokowe składało się z 3 ołtarzy, ambony z
wyrzeźbionym Chrystusem i ewangelistami, chrzcielnicy
oraz organów. Na placu kościelnym zawieszono na stojaku
gotycki dzwon z 1405 r. z minuskułową inskrypcją i drugi,
ulany w 1909 r. w Szczecinie.
2) Kościół filialny p.w. Matki Boskiej Częstochowskiej w
Przechlewie (parafia rzymsko-katolicka w Przechlewie),
znajdujący się przy ul. Młyńskiej został wybudowany w
1911 r. Figuruje w rejestrze zabytków pod numerem:
obecny A-1723, dawny A-382, wpisany przez
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku
decyzją SOZ/D-I-5340/3/2001 z dnia 31.03.2001 r.
Planem, użyciem przypór, zastosowaniem ostrołukowego
zamknięcia otworów okiennych, drzwiowych i blend –
budowla nawiązuje jeszcze do XIX-wiecznego historyzmu.
Już jednak opracowanie elewacji jest wynikiem nowych
tendencji w architekturze XX w., dążących do
uproszczenia formy. Płaski detal architektoniczny,
uproszczone poprzez brak profilowania wykroje,
operowanie dużymi płaszczyznami to m.in. nowe środki w
opracowaniu architektury. Zachowane w pierwotnym
rozplanowaniu wnętrze z pozornym sklepieniem
beczkowym oraz z emporami pozorującymi podział
wnętrza na trzy nawy- to pomyślany, indywidualny zamysł
architektoniczny o spójnej formie i treści. Wartość obiektu
podwyższa również starannie i indywidualnie opracowana
stolarka drzwiowa z nawiązującymi do gotyku okuciami,
szyldami i antabą. Całość dopełnia ogrodzenie posesji
kościelnej kratą o secesyjnych formach.
Kościół wybudowany został na planie wydłużonego
prostokąta z węższym prostokątnym prezbiterium od
południowego-wschodu i kwadratową wieżą od
południowego-zachodu. Przy prezbiterium od północnegowschodu występuje zakrystia na planie prostokąta,
wychodząca poza linię murów nawy; od południowegozachodu znajduje się prostokątna klatka schodowa.
str.
175
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Świątynia to obiekt jednonawowy z emporą przy trzech
bokach nawy.
Bryła kościoła jest I-kondygnacyjna z IV-kondygnacyjną
wieżą oraz niższymi od nawy klatkami schodowymi i
zakrystią. Bryła główna nakryta jest dachem
dwuspadowym o dużym spadku , wieża i prezbiterium
odrębnymi dachami dwuspadowymi, klatki schodowe i
zakrystia posiadają dachy pulpitowe. Pokrycie dachu
stanowi dachówka ceramiczna układana w podwójną
łuskę.
Elewacja obiektu podzielona jest 2 rzędami otworów
okiennych; w przyziemiu występują małe okna
zgrupowane po trzy, nad nimi duże otwory okienne
zamknięte łukami ostrymi. Na wieży elewacje podzielone
są ostrołukowymi, otynkowanymi blendami, biegnącymi
przez trzy kondygnacje.
Nad nawą i prezbiterium występuje sklepienie drewniane,
podniebienie wykonane jest z desek ze współczesnymi
malowidłami. W kruchcie i zakrystii występuje strop
belkowy, w kruchcie podsufitka wykonana jest z desek z
dekoracją płycinową (krótsze boki płycin zamknięte są
parami łuków pełnych).
Fundamenty kościoła są kamienne, ściany murowane z
cegły, więźba dachowa jest drewniana, schody zewnętrzne
wykonane są z granitu, natomiast wewnętrzne są
drewniane.
Stolarka drzwiowa i okienna jest autentyczna, wykonana z
drewna; drzwi ramowo-płycinowe posiadają ozdobne
szyldy i rozgałęzione zawiasy.
Na wyposażeniu kościoła jest chrzcielnica ze sztucznego
kamienia ze srebrną misą, krucyfiks, 2 świeczniki
korpusowe, empora z 6 malowidłami, ławki z czasów
budowy kościoła.
3) Kościół parafialny p.w. Św. Wawrzyńca wraz ze
znajdującym się pod nim gruntem, położony na części
dz. nr 326 w Sąpolnie. Figuruje w rejestrze zabytków pod
numerem: A-1866, wpisany przez Wojewódzkiego
Konserwatora
Zabytków
w
Gdańsku
decyzją
PWKZ.R.4/90/5/1697/2010 z dnia 19.08.2010 r.
Kościół wybudowany został w latach 1933-1934 i
poświęcony 6 czerwca 1934 r. Należał do parafii
katolickiej, której historia w tej miejscowości sięga poł.
XVI w. W Sąpolnie istniał kościół katolicki do początku
XIX w. Nową, obecną świątynię katolicy wybudowali po
ponad stuletniej przerwie, w nowoczesnym stylu,
nawiązującym do modernizmu. Budowla o uproszczonej
formie brył i kompozycji została wzniesiona na planie
prostokąta z półokrągłą apsyda i dostawioną do korpusu
wysoką wieżą na planie kwadratu. Elewacje pozbawione
detalu architektonicznego podkreślają prosta formę
budowli. Dostawiony do fasady trójarkadowy portyk i
str.
176
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
jednoskokowe szkarpy korpusu stanowią jedyny element
rozczłonkowania i podziału elewacji. Wnętrze zachowane
bez zmian – jednoprzestrzenne, nakryte surowym,
belkowym stropem, podzielone regularnie przyściennymi
filarami, z zamykającą ścianę południową (kościół nie
orientowany) emporą organową z prospektem o
modernistycznych formach. Surowość wnętrza podkreśla
nie wyodrębnione prezbiterium. W kościele zachowana
została pierwotna stolarka drzwiowa i ławki.
Wewnątrz absyda nie otwiera się na nawę i oddzielona jest
od prezbiterium ścianą. W absydzie zlokalizowana jest
zakrystia. Prezbiterium nie jest specjalnie wyodrębnione a
ołtarz znajduje się w północnej części nawy. Od
południowego-wschodu dostawiona jest do korpusu
kwadratowa wieża. Wejścia główne w elewacji frontowej
(południowej) poprzedzone są portykiem. W absydzie
występują dwa wejścia boczne.
Bryła główna kościoła jest I-kondygnacyjna z niższą
apsydą, natomiast wieża kościelna jest IV-kondygnacyjna.
Nawa kościoła pokryta jest dachem dwuspadowym,
natomiast wieża dachem czterospadowym.
Otwory okienne korpusu są duże i zamknięte łukami
pełnymi. Elewacje budynku są gładkie, bez detalu
architektonicznego. Portyk przy elewacji frontowej jest 3akradowy, a arkady o gładkich słupach z pełnymi łukami.
Ściany obiektu są murowane z cegły i otynkowane, cokół
fundamentowy posiada okładzinę kamienną.
Więźba dachowa obiektu jest drewniana, strop nad nawą
drewniany, belkowy, nagi z powałą z desek. W absydzie i
kruchcie występuje strop drewniany z otynkowaną
podsufitką.
Nawa główna kościoła pokryta jest współczesną
dachówką, absyda i wieża blachą, natomiast portyk
blachodachówką.
Schody zewnętrzne wykonane są z betonu i wyłożone
płytkami z gresu, natomiast schody wewnętrzne są
drewniane, policzkowe, zabiegowe a balustrada jest pełna i
drewniana.
Posadzkę stanowią autentyczne kwadratowe płytki w
kolorze piaskowym, natomiast w zakrystii podłoga jest
drewniana.
Drzwi zewnętrzne są autentyczne i wykonane z drewna.
Główne drzwi wejściowe są 2-skrzydłowe z zamkniętym
łukiem pełnym naświetlem, podzielonym dwiema
poziomymi i jedną pionową szczebliną, natomiast drzwi
boczne są 1-skrzydłowe. Drzwi wykonane są w konstrukcji
ramowo-płycinowej. Każde skrzydło jest 4-płycinowe a
płycina posiada wykrój leżącego prostokąta; w drzwiach
głównych płycina ma kształt zbliżony do kwadratu.
Zawiasy występujące w drzwiach są czopowe, a klamki i
szyldy mosiężne.
str.
177
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Drzwi wewnętrzne są również drewniane o konstrukcji
ramowo-płycinowej. Z kruchty do nawy założone są drzwi
wahadłowe, 2 –skrzydłowe z zamkniętym łukiem pełnym
naświetlem podzielonym dwiema poziomymi i jedną
pionową szczebliną. Skrzydła drzwi są 2-płycinowe. Dolna
płycina posiada wykrój leżącego prostokąta zbliżonego do
kwadratu, natomiast górna posiada wykrój wydłużonego
prostokąta, jest przeszklona i podzielona symetrycznie
trzema poziomymi szczeblinami. Uchwyty do drzwi
wykonane są z dużych mosiężnych prostych rurek. Z nawy
do apsydy prowadzą 1-skrzydłowe płycinowe drzwi,
zamknięte łukiem pełnym.
Okna nawy są metalowe, nieuchylne (tylko w niektórych
oknach 6 górnych kwater jest uchylnych), podzielone na
prostokątne kwatery. Witraże w oknach wykonane są
współcześnie. Okna w apsydzie są drewniane, krosnowe,
1-dzielne i jednopoziomowe, podzielone na 8
prostokątnych kwater.
Wyposażenie i wystrój pochodzące z czasów budowy
kościoła stanowią ławki, empora, prospekt organowy,
organy oraz 2 kamienne kropielnice w kruchcie kościoła.
Chrzcielnica o cechach neobarokowych pochodzi
prawdopodobnie z innego kościoła.
I.6.2.2 Zespoły dworsko-parkowe wpisane do rejestru zabytków:
1) Dawny dwór w Płaszczycy (Imielno) wraz z
otaczającym go parkiem. Figuruje w rejestrze zabytków
pod numerem: obecny A-100, dawny A-57, wpisany przez
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Koszalinie
decyzją nr 169 z dnia 21.02.1959 r.
Jest to rzadko spotykany przykład barokowej,
reprezentacyjnej budowli mieszkalnej z XVIII w. z
ciekawą dekoracją sztukateryjną obramień okiennych i
drzwiowych i tympanonu. Istniejący do dzisiaj budynek
dworu pochodzi z II poł. XVIII w. (1745 r.) posiada bryłę
parterową, podpiwniczoną w kształcie wydłużonego
prostopadłościanu, nakrytego dachem czterospadowym, z
szerokimi wystawkami z dwóch stron. Park obejmuje teren
w kształcie nieregularnym, wydłużonym w kierunku
południowo-północnym. Park otacza dwór z trzech stron.
Drzewostan parku jest zróżnicowany, występują m.in.
buki, klony, kasztany, sosny, dęby, jesiony. W części
północno-zachodniej występują stare dęby i buki. Po
stronie zachodniej dworu zlokalizowana jest polana z
wnętrzem krajobrazowym na planie prostokąta, która
otoczona jest z trzech stron ścianami drzew. Po stronie
północnej parku znajduje się ogród.
str.
178
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Pałac i park w Wandzinie w obrębie działki nr 147/7L.
Figuruje w rejestrze zabytków pod numerem: obecny A1563, dawny A-335, wpisany przez Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków w Słupsku decyzją nr PSOZ-I5340/16/95 z dnia 20.09.1995 r.
Pałac jest przykładem rezydencji myśliwieckiej powstałej
w 1 ćw. XIX w., usytuowanej wśród rozległych
kompleksów leśnych, w otoczeniu parku o czytelnym
założeniu z pojedynczymi drzewami pomnikowymi –
dęby, modrzewie, jodła. Obiekt o niewielkich gabarytach i
skromnej formie, wyróżnia się wyjątkowym wyważeniem
proporcji poszczególnych elementów bryły i ich
połączenia. Pałac wraz z parkiem, na tle otaczającej
przyrody, stanowi zespół o wysokich wartościach
architektoniczno-krajobrazowych.
Rezydencję myśliwską w I połowie XIX w. wybudował
Andreas von Steckert. Stąd organizował wyprawy na łowy
dla szlachty pruskiej. Pod koniec tegoż wieku okoliczne
lasy (Puszcza Wandzińska) stały się własnością ,,Berliner
Holzkontor A.G.” (Berliński Kantor Drzewny). Po
szybkim wykarczowaniu lasów, ziemia została podzielona
między kilkunastu osadników. W 1871 r. mieszkało tutaj
29 osób. Rabunkowa gospodarka doprowadziła do upadku
majątku Dobro Leśne, który w 1928 r. został przekazany
Wspólnocie Rady Gminnej w Przechlewie. W 1945 r. po
opuszczeniu majątku przez wyzwolicieli, którzy
doszczętnie zdewastowali zabudowania z pałacem
włącznie,
Wandzin
przekazano
Państwowemu
Gospodarstwu Rolnemu w Płaszczycy. Kolejnymi
właścicielami pałacu byli: MPGK Bydgoszcz i Bydgoska
Fabryka Kabli, która miała tutaj swój ośrodek
wypoczynkowy (do 1980 r.). Przez blisko 12 lat pałac
ulegał powolnej ruinie. Aktem notarialnym 5 listopada
1992 r., pałac i budynki gospodarcze wraz z 9,59 ha ziemi
zostały przekazane w wieczyste użytkowanie Zarządowi
Głównemu Stowarzyszenia ,,Solidarni Plus” w Warszawie.
Uchwałą nr 18/92 ZG Stowarzyszenia utworzyła w
Wandzinie ośrodek EKO ,,Szkołę życia” pod patronatem
Marka Kotańskiego.
str.
179
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
3) Park w miejscowości Zawada. Jest to park dworski z I
poł. XIX w., w stylu krajobrazowym. Park powstał
prawdopodobnie po 1861 r. , po utworzeniu z folwarku
Zawada samodzielnego majątku. Figuruje w rejestrze
zabytków pod numerem: obecny A-1592, dawny A-341,
wpisany przez Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w
Słupsku decyzją nr PSOZ-I-5340/6/96 z dnia 23.04.1996 r.
Drzewostan w parku jest zróżnicowany wiekowo, jednak o
historycznym znaczeniu tego parku świadczą stare drzewa,
a sposób ich rozmieszczenia obrazuje dawne
zagospodarowanie założenia. Najstarsze drzewa rosną w
pierwszej, zasadniczej części parku. To tam znajduje się
aleja bukowa, szpaler grabowy i dębowy. W tej części
parku rosną stare dęby, graby, buki i świerki. Skład
gatunkowy starodrzewu oparty jest głównie na rodzimych
gatunkach. W drugiej części parku rosną drzewa znacznie
młodsze, trzecia część parku to przede wszystkim skupiny
olch i klonów.
Składał się z trzech czytelnych części:
I część znajdowała się przy siedzibie mieszkalnej. Miała
kształt trapezu i rozciągała się między drogą do Szczytna
(od
południowego-zachodu),
rzeką
Brdą
(od
południowego-wschodu), aleją bukową (od północnegozachodu) a wąwozem (od północnego-wschodu). Znajduje
się tu kilka czytelnych ciągów spacerowych. Do dnia
dzisiejszego nie zachowała się droga dojazdowa i aleja
wiodąca od części folwarcznej do pałacu. Czytelna jest
natomiast aleja bukowa, która odchodziła od wewnętrznej
drogi dojazdowej prowadzącej do siedziby i prowadziła na
północny-wschód, do cieku wodnego. Prawdopodobnie
przez ten strumień przełożony był mostek, po przejściu
którego otwierała się niezadrzewiona płaska przestrzeń z
widokiem po lewej stronie na drogę do Przechlewa i
zadrzewieniami cmentarnymi, po prawej na dolinę Brdy i
zadrzewiony trakt spacerowy biegnący wzdłuż rzeki. Aleja
składa się obecnie z 86 drzew, 47 sztuk po lewej stronie i
39 po prawej. Przypuszczalnie była to pierwotnie aleja
zewnętrzna, wytyczona poza granicami właściwego
ogrodu, a pełniąca rolę łącznika funkcjonalnego i
kompozycyjnego między obszarem ogrodu a terenami
sąsiednimi. Spełniała również funkcje widokowe i
ochronne. Buki tworzące aleję były prawdopodobnie
początkowo cięte, o czym świadczą dziwne formy i
kształty niektórych z nich. Aleja ta jest na tyle wąska, że
niektóre rozrastające się konary drzew doprowadziły do
naturalnego splatania gałęzi, tworząc w spontaniczny
sposób wrażenie tzw. alei krytej. Drugim czytelnym
ciągiem spacerowym jest ścieżka biegnąca po płaskim
terenie wzdłuż rzeki Brdy, między rzeką, a skarpą.
Obsadzona jest szpalerem dębów szypułkowych (25
sztuk), o wymiarach od 150 cm do 298 cm. Czytelna jest
str.
180
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
również pewna część łukowego ciągu spacerowego,
biegnącego od pałacu w kierunku parku, obsadzona
starymi świerkami. W północno-wschodniej części
właściwego ogrodu znajduje się szpaler grabowy
(charmille) w kształcie litery ,,L”. Dłuższa część biegnie
równolegle do alei bukowej, krótsza skierowana jest w
kierunku Brdy. Szpaler rośnie na skarpie przy wąwozie i
okala go z dwóch stron. Prawdopodobnie miał on w
wyniku odpowiednich cięć utworzyć zwartą ścianę
wysokiej zieleni (tzw. zieloną ścianę), która miała
stworzyć układ kulisowy podkreślający nastrój głębi
perspektywicznej. W tej części parku występują duże
różnice wysokościowe ze skłonem terenu w kierunku rzeki
Brdy. Cześć między aleją bukową, a szpalerem grabowym
oraz dalsza część rozciągająca się w kierunku wąwozu –
jest terenem płaskim. Znajdował się tam niegdyś ozdobny
parter z przestronną polaną, na której prawdopodobnie
stała altana lub inna budowla – obecnie tylko gruzy. W tej
części parku na wschód od pałacu zgodnie z panującą
modą posadzono drzewa obcego pochodzenia: sosnę
czarną, świerk serbski, świerk kłujący, robinię akacjową i
dąb czerwony.
II część parku rozciągała się między aleją bukową, drogą
do Przechlewa, drogą do Szczytna a strumieniem. Rosną
tam znacznie młodsze drzewa i tylko rodzime gatunki. Nie
ma tam żadnych ciągów pieszych i czytelnych nasadzeń.
III część parku to park leśny z przewagą drzewostanu
olchowego w partii
niższej przy Brdzie i klonu
pospolitego z dębem szypułkowym w wyższych partiach.
str.
181
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.6.1. Obiekty wpisane do rejesteru zabytków
Lp.
1.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Aktualny
nr
rejestru
2.
A-51
A-100
A-1563
A-1592
A-1723
A-1866
Dawny nr
rejestru
Wpis do rejestru
3.
4.
Przedmiot
ochrony
5.
Kościół
parafialny p.w.
Św. Anny wraz
z terenem
przykościelny
m
Zakres ochrony
Lokalizacj
a
6.
7.
Kościół
parafialny p.w.
Św. Anny wraz Przechlewo
z terenem
przykościelny
m
A-111
Decyzja Nr 63
Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków w
Koszalinie z 04.12.1954 r.
A-57
Decyzja Nr 169
Zespół dworskoWojewódzkiego
parkowy
(dwór i park)
Koszalinie z 21.02.1959 r.
Zespół dworskoparkowy
(dwór i park)
Płaszczyca
(dawne
Imielno)
A-335
Decyzja
PSOZ-I-5340/16/95
Wojewódzkiego
Słupsku z 20.09.1995 r.
Zespół
pałacowoparkowy
(pałac i park)
Zespół
pałacowoparkowy
(pałac i park) w
obrębie działki
147/7L
Wandzin
A-341
Decyzja
PSOZ-I-5340/6/96
Wojewódzkiego
Słupsku z 23.04.1996 r.
Park
Park w granicy
działki nr
266/13
Zawada
A-382
Decyzja
SOZ/D-I-5340/3/2001
Wojewódzkiego
Gdańsku z 21.03.2001 r.
Kościół filialny
p.w. Matki
Boskiej
Częstochowski
ej
Decyzja
PWKZ.R.4190/5/1697/2010
Wojewódzkiego
Gdańsku z 18.08.2010 r.
Kościół
parafialny p.w.
Św.
Wawrzyńca
-
Kościół filialny
p.w. Matki
Boskiej
Częstochowski Przechlewo
ej w granicach
obrysu
budynku
Kościół
parafialny p.w.
Św.
Wawrzyńca w
Sąpolno
granicach
obrysu
budynku
Źródło: Wojewódzki Konserwator Zabytków w Słupsku
str.
182
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW WPISANYCH DO
REJESTRU ZABYTKÓW WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
str.
183
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.6.2.2 zabytki archeologiczne wpisane do rejestru zabytków:
Na obszarze gminy
Przechlewo znajduje się 390
stanowisk
archeologicznych
objętych
ochroną
konserwatorską oraz wymagających objęcia ochroną.
Wyznaczono 378 stref archeologicznej ochrony
konserwatorskiej w tym :obiekty objęte prawną ochroną
konserwatorską w rejestrze zabytków archeologicznych
województwa pomorskiego – strefa W pełnej ochrony
archeologiczno – konserwatorskiej ( 4 strefy 6 stanowisk )
Strefa
W
pełnej
ochrony
archeologiczno
–
konserwatorskiej obejmuje stanowiska archeologiczne o
własnej formie krajobrazowej wpisane do rejestru
zabytków województwa pomorskiego. Celem ochrony jest
zachowanie
istniejącego
zasobu
kulturowego
i
topograficznego wraz ze strefą ochrony krajobrazowej.
Obiekty te istniały i będą istnieć w krajobrazie kulturowym
gminy. Bez możliwości zainwestowania.
Tab. I.6.2. Stanowiska archeologiczne wpisane do rejestru zabytków
Lp.
Nr strefy
na
rysunku
studium
Obręb
1.
2.
3.
Nr stanowiska
w
Wojewódzkiej
Ewidencji
Zabytków AZP
4.
Funkcja
Chronologia – kultura
archeologiczna
5.
6.
Wpis do rejestru
zabytków
7.
Decyzja
Wojewódzkiego
Konserwatora w
Cmentarzysko
1.
W.1
Przechlewko AZP 22-30/1
Kultura wielbarska
Słupsku Nr P\SOZkurhanowe
VI-5350/8/96 z dnia
06.03.1996 r. poz
rej. zab. A-a- 125/S
Decyzja
Wojewódzkiego
Konserwatora w
Koszalinie Nr
2.
W.2
Przechlewo AZP 23-30/51
Grodzisko
Wczesnośredniowieczne
KLIV-Oa/58/66 z
dnia 11.03.1966 r.
poz rej.z
ab. A-a-17/40/K
Decyzja
Wojewódzkiego
Grodzisko ; Wczesnośredniowieczne
Konserwatora w
siedziba
; siedziba kasztelani
3.
W.3
Lisewo
AZP 24-30/108
Słupsku Nr P\SOZkasztelani
szczycieńskiej od k.
VI-5350/7/96 z dnia
szczycieńskiej
XII-XIV w.
06.03.1996 r. poz
rej. Zab. A-a- 119/S
Osada
Średniowieczna
Decyzja
przygrodowa
Wojewódzkiego
Grodzisko
Wczesnośredniowieczne Konserwatora w
AZP 24f. D-E,
Koszalinie Nr
4.
W.4
Lisewo
30/81,82,83
Osada
kultury łużycko –
KLIV-Oa/53/66 z
pomorskiej
dnia 04.03.1966 r.
Osada
Wczesnośredniowieczna
poz rej.z
przygrodowa
f.E,
ab. A-a-12/35K
Dane z opracowania „Uwarunkowania ochrony archeologicznego dziedzictwa kulturowego do Studium
uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Przechlewo”, Iwona Kozerska, 2011r.
str.
184
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.6.3
Zabytki wpisane do Ewidencji Zabytków
Na terenie gminy zachowały się liczne cenne budynki i obiekty
budowlane oraz parki i cmentarze, obiekty małej architektury a także
obiekty archeologiczne (opisane w pkt. I.6.4), będące świadectwem
rozwoju osadnictwa i kultury na przestrzeni wieków. Są to obiekty
znajdujące się w ewidencji zabytków Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków oraz w Gminnej Ewidencji Zabytków.
W niniejszym pkt. opisano zespoły, budynki i obiekty znajdujące się w
ewidencji zabytków, natomiast w pkt. I.6.4. opisano zabytki
archeologiczne wpisane do ewidencji zabytków, a zabytkowe cmentarze
opisano w pkt. I.6.5.
I.6.3.1 Zespoły, budynki i obiekty wpisane do wojewódzkiej ewidencji
zabytków
1) Magazyn zbożowy w Sąpolnie. Budynek został wybudowany
1924 r. jako magazyn zbożowy i należał do właściciela majątku
Arnolda Honiga. Po parcelacji w 1932 lub 1933 r. został w
resztówce, w skład której jeszcze wchodziła już nie istniejąca
gorzelnia. Budynek założony został na planie prostokąta z
wejściem od strony północnej oraz drzwiami od wschodu i
zachodu. Bryła obiektu jest prosta i zwarta. Budynek jest 6kondygnacyjny licząc z piwnicą i poddaszem, pokryty dachem
czterospadowym z oknami połaciowymi w niewielkich
nadstawkach. Obiekt nie posiada podmurówki, ściany wykonane są
z cegły pełnej, na zaprawie cementowej w wątku krzyżowym.
Wewnątrz ściany są tynkowane, na zewnątrz tynk występuje w
płycinach miedzy lizenami. Strop jest drewniany, ,,nagi”, wsparty
na drewnianych słupach i ścianach zewnętrznych podtrzymujących
drewniane podciągi. Więźba dachowa wykonana jest w konstrukcji
płatwiowo-kleszczowej o dwóch strojących stolcach oraz o
kleszczach powyżej podciągu wzmacniające bezpośrednio
krokwie, od IV kondygnacji konstrukcję wzmacnia ścianka
kolankowa przechodząca przez strop do wyższej kondygnacji
gdzie połączona jest cegłą z więźbą dachową. Dach jest drewniany,
na rzadkim deskowaniu, pokryty dachówką zakładkową. Posadzka
w piwnicy i na parterze jest cementowa, na pozostałych
kondygnacjach drewniana deskowa. Schody wykonane są z
drewna, drabiniaste, jednobiegowe i prostobieżne. Okna są
metalowe, czterokwaterowe, górne kwatery są wywrotne. Drzwi na
parterze są nowe, natomiast na III kondygnacji drzwi zewnętrzne
są drewniane, jednoskrzydłowe, płycinowe. Elewacje północne i
południowe są 5 osiowe, natomiast wschodnia i zachodnia 1
osiowa. Elewacje budynku tworzą symetrycznie rozmieszczone
otwory okienne i drzwiowe. Dla urozmaicenia monotonii elewacji
zastosowano lizeny rozpoczynające się na poziomie III
kondygnacji a łączące się z gzymsem zwieńczającym pod okapem.
Płyciny jakie wytworzyły się z połączenia okien z gzymsem
zostały zagospodarowane otworami okiennymi, płyciny zostały
otynkowane. Gzyms zwieńczający składa się z kilku warstw cegieł
stawianych w ten sposób, że czym wyższa warstwa cegieł tym
bardziej wysunięta przed lico ściany. Budynek znajduje się na
wyodrębnionej działce geodezyjnej będącej własnością prywatną.
str.
185
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Stajnia wraz z magazynem zbożowym w Płaszczycy. Obiekt
powstał w 1911 r. na planie niewielkiego prostokąta, z drzwiami
wejściowymi od strony południowej. Bryła budynku jest prosta i
zwarta, budynek jest trzykondygnacyjny, niepodpiwniczony,
(podmurówka występuje tylko w północnej części budynku) i
wykonany z cegły pełnej. Ściany wykonane z cegły pełnej na
zaprawie cementowo-wapiennej, w wątku krzyżowym. Strop jest
drewniany, ,,nagi”, wsparty na 4 rzędach słupów drewnianych
podtrzymujących drewniane podciągi. Więźba dachowa wykonana
w konstrukcji płatwiowo-kleszczowej z trzema stojącymi stolcami i
ścianką kolankową. Dach jest drewniany, na pełnym deskowaniu,
pokryty papą, dwuspadowy, ale od strony południowej dach
podniesiony jest w kształt trójkąta. Posadzka na parterze jest
cementowa, na wyższych kondygnacjach drewniana, deskowa.
Schody są drewniane, drabiniaste, prostobieżne, jednobiegowe.
Okna
są
metalowe,
jednokrosnowe,
dwuskrzydłowe,
wielokwaterowe, stałe, zapadłe. Drzwi drewniane, jedno- lub
dwuskrzydłowe, deskowe. Natomiast główne drzwi są opierzone
deskami na skos i posiadają też naświetle. Drzwi boczne są
biegunowe, listwowo-zastrzałowe. Wszystkie drzwi zawieszone są
na zawiasach pasowych. Elewacja południowa i północna jest 7osiowa, wschodnia 3-osiowa, natomiast zachodnia jest ślepa.
Elewacja południowa i północna urozmaicona jest rytmicznie
rozmieszczonymi prostymi ceglanymi lizenami, między którymi w
płycinach znajdują się znajdują się otwory okienne bądź drzwiowe.
Te otwory okienne posiadają wykrój prostokątny, z tym że otwory
okienne są stojącymi bądź leżącymi prostokątami. Otwory okienne
na I kondygnacji posiadają ceramiczne nadokienniki, na
pozostałych kondygnacjach opaski tynkowe. Wszystkie otwory
okienne posiadają ceramiczne podokienniki z cegły ustawionej na
,,rolkę”. Elewację wschodnią tworzą rytmicznie rozmieszczone
lizeny z góry zamknięte gzymsem zwieńczającym schodkowym.
Do poziomu II kondygnacji ceglane ściany są bielone, powyżej
natomiast obrzucone tynkiem o chropowatej strukturze. Budynek
znajduje się na obszarze dawnego podwórza gospodarczego
historycznego zespołu folwarcznego, będącego własnością Skarbu
Państwa.
3) Wielofunkcyjny
budynek
gospodarczo-mieszkalny
w
Pakotulsku. Obiekt wybudowano w 1922 r. na planie prostokąta z
wejściem od strony północnej i zachodniej. Bryła jest prosta,
zwarta, pod częścią mieszkalną w zachodniej części budynku
znajduje się piwnica. Cały budynek (bez piwnicy) jest
dwukondygnacyjny z poddaszem użytkowym. Cokół poziomujący
wykonany jest z kamienia regularnie ciosanego, ściany zewnętrzne
i wewnętrzne wykonane są z cegły pełnej na zaprawie cementowowapiennej w wątku krzyżowym. Strop jest drewniany podbity
deskami, w części mieszkalnej z podsufitką oparty na ścianach
zewnętrznych i wewnętrznych oraz na dwóch rzędach słupów
drewnianych podtrzymujących drewniane podciągi. Więźba
dachowa wykonana w konstrukcji płatwiowo-kleszczowej z
dwoma stojącymi stolcami i ścianką kolankową. Dach jest
str.
186
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
drewniany, na rzadkim deskowaniu, dwuspadowy. Posadzka na
poddaszu wykonana jest z gliny, pozostała jest cementowa.
Schody są drewniane, drabiniaste, prostobieżne, jednobiegowe.
Okna są metalowe, stałe, uchylne, jednokrosnowe, dwuskrzydłowe
ze słupkiem. Elewacja północna jest 25 –osiowa, południowa – 21
– osiowa, zachodnia 3-osiowa, natomiast wschodnia jest ślepa.
Elewacje północną tworzą rytmicznie rozmieszczone otwory
okienne i drzwiowe, jednak w części wschodniej symetria ta
zachwiana
jest
nieregularnym
rozstawieniem
otworów
drzwiowych. Elewację południową tworzą tylko otwory okienne,
które są wprawdzie nieregularnie rozmieszczone, jednak z
odległości sprawiają wrażenie zachowania symetrii. Elewacja
zachodnia pod względem symetrii została zorganizowana poprzez
symetryczne rozmieszczenie otworów okiennych wokół
centralnych drzwi. Otwory okienne posiadają wykrój stojących
bądź leżących prostokątów odsklepionych odcinkowo. Budynek ten
znajduje się na terenie jednolitego zespołu produkcyjnego
przedsiębiorstwa ,,ROLPAKO” (na obszarze dawnego zespołu
folwarcznego).
4) Magazyn zbożowy w Dąbrowie Człuchowskiej. Budynek został
wybudowany w 1922 r. na planie prostokąta, z wejściem od
północy. Brył obiektu jest prosta i zwarta, budynek jest 5
kondygnacyjny licząc piwnicę i poddasze, na kalenicy
wybudowano nadstawkę drewnianą, gdzie znajduje się mechanizm
windy. Cokół obiektu wykonany jest z cegły pełnej lub kamieni
regularnie ciosanych. Ściany powstały z cegły pełnej na zaprawie
cementowo-wapiennej w wątku krzyżowym. Strop jest drewniany,
,,nagi” i oparty na 3 rzędach słupach drewnianych
podtrzymujących drewniane podciągi. Więźba dachowa wykonana
w konstrukcji płatwiowo-kleszczowym. Dach drewniany na
pełnym deskowaniu, dwuspadowy, pokryty papą. Posadzka w
piwnicy i parterze wykonana jest z cementu, na pozostałych
kondygnacjach drewniana, deskowa pokryta płytami pilśniowymi.
Okna są metalowe, wielokwaterowe; większe okna posiadają w
środku przechylne 4 kwatery. Elewacje północna i południowa są
4-osiowe, natomiast wschodnia i zachodnia są ślepe. Elewację
północą i południową tworzą otwory okienne i drzwiowe
zasadniczo rozmieszczone symetrycznie. Między II i III
kondygnacją oraz IV a V kondygnacją, dla podkreślenia różnic
międzykondygnacyjnych zastosowano gzymsy opaskowe. Niższy z
nich składa się z trzech warstw cegieł, z których pierwsza i trzecia
ustawione są na płask – wyższe z widoczną wozówką, niższe z
główką; środkowa warstwa składa się z cegieł ustawionych na
,,rolkę”, z tym że co druga wystawiona jest lekko przed lico ściany.
Gzyms wyżej położony składa się również z trzech warstw cegieł, z
tym że środkowa warstwa ustawiona jest na płask z widoczną
główką.
5) Pałac w Dąbrowie Człuchowskiej. Obiekt powstał w latach 19141918 r. na planie prostokąta z płytkim ryzalitem środkowym w
fasadzie, poprzedzonym portykiem kolumnowym i schodami. Od
północy znajduje się ganek wykonany na planie prostokąta. Pałac
str.
187
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
jest dwutraktowy, w części wschodniej 2,5 traktowy. Na osi
porzecznej budynku występuje hol ze schodami i korytarz. Za
schodami od północy zlokalizowane jest pomieszczenie
gospodarcze z zejściem do piwnic a za nim, we wschodniej części
traktu północnego znajduje się kuchni i spiżarnia. Do spiżarni od
południa przylega boczna klatka schodowa. W ryzalicie i w holu
zlokalizowane są toalety. W części zachodniej północnego traktu
znajduje się sala reprezentacyjna z szafami ściennymi i aneksami w
części zachodniej. W trakcie frontowym znajdują się
pomieszczenia mieszkalne, po dwa po obydwu stronach holu.
Pałac położony jest na skraju wsi, w otoczeniu parku. Fasadą
zwrócony jest w kierunku południowym. Budynek jest murowany z
cegły i otynkowany tynkiem cementowym, cokół posiada
okładzinę kamienną. Kolumny w portyku frontowym wykonane są
z betonu. Bryła pałacu jest zwarta, budynek jest podpiwniczony, IIkondygnacyjny z poddaszem użytkowym. Od południa występuje
I-kondygnacyjny ryzalit środkowy poprzedzony I-kondygnacyjnym
portykiem kolumnowym zwieńczonym tarasem. Od północy
znajduje się I-kondygnacyjny ganek nakryty dachem 3-spadowym.
Budynek pałacu pokryty jest dachem naczółkowym z lukarnami; w
południowej połaci dachu pośrodku występują 3 lukarny o wykroju
leżącego prostokąta nakryte daszkiem pulpitowym i po bokach 2 w
formie ,,wolego oczka”. W północnej połaci dachu występują 3
,,wole oczka”; w połaciach bocznych występuje po 1 ,,wolim
oczku”. Stropy nad piwnicami są płaskie, grubo otynkowane. Nad
pozostałymi kondygnacjami występują stropy drewniane, belkowe
z otynkowaną podsufitką. W holu na I kondygnacji strop jest nagi a
powała jest otynkowana. Nad gankiem więźba dachowa jest
odkryta. Więźba dachowa jest drewniana, wykonana w konstrukcji
płatwiowo-kleszczowej z 3 ścianami stolcowymi i zastrzałami.
Posadzka w piwnicy jest betonowa, na parterze w pomieszczeniach
mieszkalnych i w holu położony jest parkiet dębowy układany w
jodełkę. Na korytarzach występuje podłoga z desek, w
pomieszczeniach kuchennych i toaletach posadzka z lastrico. Na
wyższych kondygnacjach występuje podłoga drewniana. Schody
zewnętrzne 1-biegowe wykonane są z betonu i oparte na
kamiennym murze. Schody wewnętrzne: prowadzące do piwnicy i
te w ganku są betonowe, schody główne w holu są drewniane, 2biegowe powrotne, policzkowe z pełną drewnianą balustradą.
Schody boczne również są drewniane, 2-biegowe powrotne,
policzkowe z tralkową ażurową balustradą; tralki są 2-lalkowe i
wysmukłe. Drzwi zewnętrze frontowe są podwójne, 2-skrzydłowe z
prostokątnym naświetlem. Skrzydła są 2-płycinowe, górna płycina
posiada wykrój wydłużonego prostokąta i jest przeszklona,
natomiast dolna płycina jest kwadratowa. Drzwi boczne
(wschodnie) są 2-skrzydłowe, a skrzydła 2-płycinowe. Górna
płycina posiada wykrój wydłużonego prostokąta i zamknięta jest
łukiem ostrym, jest przeszklona i okratowana. Dolna płycina jest
kwadratowa z dekoracją w formie żłobkowanej plakietki. Między
górną i dolną płyciną występuje kwiatowy kimation. Elewacja
frontowa (południowa) jest 4-osiowa w kondygnacji piwnicznej i
str.
188
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
10-osiowa w I i II kondygnacji. Na 4-6 osi I kondygnacji występuje
ryzalit poprzedzony portykiem zwieńczonym tarasem. Kolumny
portyku są doryckie. Przed portykiem występują schody. Na 5 osi
elewacji wykonany jest otwór drzwiowy. Balustrada tarasu jest
ażurowa i wykonana z metalowych pionowych prętów w górnej
części wygiętych w prostokąty połączone przewiązkami. Otwory
okienne tej elewacji posiadają wykrój wydłużonego prostokąta, w
kondygnacji piwnicznej otwory okienne w ceglanych opaskach
posiadają wykrój zbliżony do kwadratu. W II kondygnacji
podokienniki płycinowe ozdobione są rozetami. Elewacja
podzielona jest w narożach i między otworami 1-2 i 8-9 osi I
kondygnacji pilastrami jońskimi nałożonymi na boniowane lizeny.
Gzyms wieńczący gierowany jest nad pilastrami. Elewacja boczna
(zachodnia) jest 4-osiowa w kondygnacji piwnicznej, 6-osiowa w I
kondygnacji, 5-osiowa w II kondygnacji, natomiast na poddaszu
jest 6-osiowa. Otwory okienne posiadają wykrój wydłużonego
prostokąta. Na 3-4 osi I kondygnacji oraz na 2-4 osi II kondygnacji
i na poddaszu otwory okienne są wąskie, dodatkowo na poddaszu
zgrupowane po dwa. Naroża elewacji, cześć środkowa i poddasze
są boniowane. Ściana szczytowa obwiedziona jest wydatnym
gzymsem. Elewacja tylna (północna) jest 7-osiowa w kondygnacji
piwnicznej, 9-osiowa w I kondygnacji i 7–osiowa w II
kondygnacji. Otwory okienne posiadają wykrój wydłużonego
prostokąta. Na 6 osi I kondygnacji występuje ganek. Gzyms tej
elewacji posiada wydatne zwieńczenie. Elewacja boczna
(wschodnia) jest 4-osiowa w kondygnacji piwnicznej i w I
kondygnacji, 2-osiowa w II kondygnacji i 3-osiowa na poddaszu.
Otwory okienne posiadają wykrój wydłużonego prostokąta w
płytkich II-kondygnacyjnych wnękach. Podokienni są płycinowe i
ozdobione rozetami. Elewacja jest boniowana. Pałac z parkiem
został geodezyjnie oddzielony od pozostałych elementów folwarku
i znajduje się w prywatnych rękach. Obecnie pałac i park został
sprywatyzowany i prowadzone są w nim prace konserwatorskie.
Park jest niewielki, a z jego historycznego układu zostały jedynie
relikty starodrzewu, natomiast częściowo został uporządkowany i
jest pielęgnowany.
6) Zespół folwarczny w Szczytnie, czas jego założenia datuje się na
początek XX w. Zespół składał się ze wszystkich elementów
funkcjonalnych folwarku: pałac wraz z parkiem, podwórze
gospodarcze i kolonia mieszkalna. Pałac, który wybudowano w
XIX w. już nie istnieje, stał we wschodniej części podwórza
gospodarczego, w pobliżu wjazdu na podwórze. Ustawiony był na
osi północ-południe. Na wschód od pałacu znajdował się park,
gdzie rosły dęby, lipy, modrzewie, cypryski, jodła kaukaska,
świerk biały, jodła biała, jawor purpurowy; w chwili obecnej
znajduje się w stanie dewastacji. W parku wznosiła się baszta z I
poł. XIX w. Podwórze gospodarcze znajduje się na północnyzachód od części rezydencjalnej. Granice podwórza wyznaczały
usytuowane budynki gospodarcze, do dziś zachowała się
większość zabudowań ale ich stan techniczny jest różny. Kolonia
mieszkalna znajdowała się w dwóch miejscach: przy drodze z
str.
189
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
7)
8)
9)
podwórza gospodarczego do Zawady oraz przy głównej drodze
łączącej Szczytno z drogą relacji Człuchów-Przechlewo.
Zachowała się większa część zabudowań mieszkalnych i
gospodarczych. W czasach współczesnych teren zabudowy
mieszkaniowej został wyodrębniony pod działki ewidencyjne,
natomiast pozostałe obiekty gospodarcze znajdują się na 3
odrębnych działkach oddzielonych drogami dojazdowymi.
Zespół folwarczny w Zawadzie, czas jego założenia datuje się na
II poł. XX w. Zespół pierwotnie składał się ze wszystkich
elementów funkcjonalnych: dworu z parkiem, podwórza
gospodarczego i kolonii mieszkalnych. Dwór już nie istnieje,
natomiast park zachował się. Czytelny jest tu układ alej.
Zachowała się także część zabudowań gospodarczych, m.in.
magazyn zbożowy oraz drewniane stodoły. Kolonia mieszkalna
wybudowana została bezpośrednio na południe od podwórza
gospodarczego.
Zachowała
się
większość
zabudowań
mieszkalnych i gospodarczych. W toku transformacji ustrojowej
kraju zabudowa kolonialna folwarku została wyodrębniona
geodezyjnie z całego założenia, to samo stało się z obszarem
dawnego pałacu i parku. Pozostałe zabudowania gospodarcze
znajdują się jednej działce ewidencyjnej.
Zespół folwarczny z Lisewie, czas jego założenia datuje się na
pocz. XX w. Zespół składał się ze wszystkich elementów
funkcjonalnych folwarku: dworu wraz z niewielkim parkiem,
podwórza gospodarczego i kolonii mieszkalnej. Dwór i park już
nie istnieją. Podwórze gospodarcze zostało zlokalizowane na
zachód od części rezydencjalnej. Granice podwórza wyznaczały
budynki gospodarcze ustawione w kształcie zbliżonym do
kwadratu. Do dzisiaj z podwórza nie zachowała się jedynie obora,
natomiast pozostałe obiekty np. dawna gorzelnia stoją do dziś.
Najlepiej zachowała się kolonia mieszkalna, która została
zorganizowana wzdłuż drogi relacji Człuchów-Przechlewo, gdzie
zabudowania zlokalizowano po jednej i po drugiej drogi. Do dziś
zachowało się wiele zabudowań mieszkalnych, natomiast
większość obiektów gospodarczych to budynki współczesne.
Zespół folwarczny po reformach gospodarczych przeszedł podziały
geodezyjne i dziś w zasadzie każda część dawnego założenia
stanowi odrębną działkę ewidencyjną. Większość z tych działek
jest w dalszym ciągu własnością Skarbu Państwa, ale powoli
sąsiednie tereny zostają parcelowane i sprzedawane osobom
fizycznym.
Zespół folwarczny w Sąpolnie, czas jego założenia datuje się na
okres przełomy XIX i XX w. Zespół składał się pierwotnie ze
wszystkich elementów funkcjonalnych folwarku: pałacu z parkiem,
podwórza gospodarczego i kolonii mieszkalnej. Pałac zachował się
do dziś i obecnie w jego budynku mieści się szkoła podstawowa.
Od południa do dawnego pałacu przylega park, w którym ze stanu
pierwotnego zostało tylko kilka starych buków, lip i wiązów.
Podwórze gospodarcze znajdowało się na zachód i południowyzachód od pałacu, po drugiej stronie drogi. Z tych zabudowań
pozostał magazyn zbożowy, budynek gospodarczy i stodoła.
str.
190
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Kolonia mieszkalna zachowała się stosunkowo najlepiej. Do dziś
pozostała pewna część zabudowań mieszkalnych i gospodarczych.
Wszystkie elementy zespołu zostały rozparcelowane geodezyjnie i
stanowią dziś odrębne działki ewidencyjne i własnościowe.
10) Zespół folwarczny w Dąbrowie, czas jego powstania datuje się na
okres od końca XIX w. do lat 30-tych XX w. Dąbrowa
Człuchowska jest starym osiedlem szlacheckim. W 1373 r. Wielki
Mistrz Zakonu Krzyżackiego nadał wsi prawa chełmskie. Zespół
składał się ze wszystkich elementów funkcjonalnych folwarku:
pałacu wraz z parkiem, podwórza gospodarczego i kolonii
mieszkalnej. Do dziś zachował się układ folwarku, niestety nie ma
już licznych obiektów budowlanych. W zasadzie dawny folwark to
dziś cała wieś Dąbrowa. Z obiektów zespołu dworskiego zachował
się pałac w dobrym stanie technicznym – prowadzone są roboty
konserwatorskie. Zachował się park, częściowo uporządkowany i
pielęgnowany. Niestety zabytkowa zabudowa gospodarcza z
zachowanymi reliktami detalu (kuźnia, obora, stajnia, browar) nie
jest objęta żadnymi zabezpieczeniami przed degradacją i ulega
stopniowemu zniszczeniu na skutek czynników atmosferycznych.
Na południowy-wschód od dziedzińca, w otoczeniu zadrzewiania
powiązanego z parkiem dworskim znajduje się dawny nieczynny
cmentarz rodowy właścicieli dóbr szlacheckich. Kolonia
mieszkalna ciągnie się w formie zabudowy ulicowej dwóch
prostopadłych do siebie ulic, zbiegających się w miejscu
tworzącym niewielki centralny placyk, położony przy
skrzyżowaniu z pozostałymi dwoma drogami: jedną prowadzącą
do dworu i drugą zabytkową aleją dojazdową do wsi, przecinającą
dolinę rzeki Lipczynki i łączącą się z szosą drogi powiatowej Nr
2512G. Zabudowania wiejskie zachowały historyczny układ
zagrody z zabudową wznoszoną wokół prostokątnego podwórza.
Teren folwarku został rozparcelowany, zabudowa mieszkaniowa
oraz dawny pałac z parkiem zostały geodezyjnie oddzielone od
dawnych zabudowań gospodarczych.
11) Zespół folwarczny w Płaszczycy powstał w latach 1900-1930.
Położony jest ok. 3,5 km na południe od Sąpolna oraz ok. 2,5 km
na południe od linii kolejowej. Zespół składał się pierwotnie ze
wszystkich elementów funkcjonalnych folwarków: dworu wraz z
parkiem, podwórza gospodarczego oraz kolonii mieszkalnej. Dwór
już nie istnieje, z parku pozostało kilkanaście drzew (m.in. dęby,
świerki, lipy i budki) – teren w zasadzie w całości jest
zdewastowany. Z podwórza gospodarczego nie zachował się zbyt
wiele budynków. Do dziś pozostał tylko magazyn zbożowy, dawna
stodoła oraz budynek mieszkalny z bud. gospodarczym. Najlepiej
zachowała się kolonia mieszkalna – praktycznie wszystkie budynki
mieszkalne stoją do dziś, tylko nieliczne zabudowania gospodarcze
uległy rozbiórce. Teren wokół zabudowań mieszkalnych na
obszarze kolonii oraz na podwórzu gospodarczym został
wydzielone jako wyodrębnione działki geodezyjnie, natomiast
dawne podwórze gospodarcze jest katastralnie jedną działką
ewidencyjną będącą własnością Skarbu Państwa.
str.
191
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
12) Zespół dworsko-parkowy i folwarczny w Płaszczycy (dawne
Imielno) powstał w okresie 2 ćw. XVIII w. do przełomu XIX-XX
w. Zespół zlokalizowany jest w odległości ok. 2,5 km na południe
od Sąpolna. Zespół składał się z części dworsko-parkowej, części
gospodarczej oraz kolonii mieszkalnej robotników folwarcznych.
Dwór wraz z otaczającym go pałacem wpisany jest do rejestru
zabytków pod numerem A-100. Szczegółowy opis dworu i parku
zawarty został w pkt. poprzednim I.6.2. Z dawnej zabudowy
gospodarczej pozostał tylko 1 budynek gospodarczy, który kiedyś
pełnił funkcje stajni, obory i spichlerza. Pozostałych obiektów już
nie ma, a układ pierwotny podwórza został przekształcony poprzez
wprowadzenie współczesnej zabudowy gospodarczej w miejscach
różnych od historycznego jej występowania. Zachował się jedynie
wjazd na podwórze, który zaakcentowany jest krótką alejką.
Dawna zabudowa kolonialna pracowników folwarcznych w swoim
układzie pierwotnym zachowała się do dziś. Są do dwa budynku
mieszkalne: dwojak i czworak z towarzyszącą zabudową
gospodarczą. Pierwotny układ zabudowy mieszkaniowej został
uzupełniony współczesnymi zabudowaniami o bardzo zbliżonym
rozkładzie budynków, wzdłuż drogi publicznej. Teren wokół
zabudowań
mieszkalnych
został
rozparcelowany
na
poszczególnych jego mieszkańców. Zespół pałacowo-parkowy
stanowi jedną działkę ewidencyjną, do którego wydzielona jest
ewidencyjnie aleja dojazdowa. Droga ta rozdziela geodezyjnie
podwórze gospodarcze na część północną i południowowschodnią. Pomimo licznych wydzieleń geodezyjnych, większa
część zabudowań gospodarczych byłego zespołu dworkoparkowego znajduje się w rękach 1 właściciela (osoba prywatna).
Dwór z parkiem zostały przez AWRSP sprzedane i obecnie zostały
otoczone
opieka przez osobę fizyczną Dwór został
odrestaurowany, a park uporządkowany przez właściciela.
13) Zespół folwarczny Czosnowo, którego czas powstania datuje się
na okres ok. 4 ćw. XIX w. Z danych z 1880 r. wynika, że
Czosnowo to folwark należący do dóbr rycerskich Ciecholewy,
liczący 3 domy, 32 katolików i 8 ewangelików. Z dawnego
założenia zachowały się dwa budynki – dom mieszkalny oraz
drewniany budynek gospodarczy. Obecnie mieści się tam
Leśniczówka.
14) Zespół folwarczny w Pakotulsku, który powstał w latach 20-tych
i 30-tych XX w. Zespół składał się ze wszystkich elementów
funkcjonalnych folwarku: pałacu wraz z parkiem, podwórza
gospodarczego oraz kolonii mieszkalnej. Pałac i podwórze
gospodarcze w chwili obecnej są własnością Przedsiębiorstwa
Produkcyjno – Handlowo - Usługowego ,,ROLPAKO” i
użytkowane zgodnie z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Pałac znajduje się w pobliży wjazdu na podwórze gospodarcze, jest
praktycznie całkowicie przebudowany i przez to prawie zupełnie
nierozpoznawalny. Park również stracił swój zabytkowy charakter,
pozostało tam tylko kilka dorodnych dębów. Podwórze
gospodarcze znajduje się na wschód od pałacu i prawie w całości
zachowało swój pierwotny układ i zabudowania w dawnych
str.
192
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
granicach, nowe obiekty gospodarcze powstają poza pierwotnym
zarysem. Kolonia mieszkalna została zorganizowania wzdłuż drogi
prowadzącej na podwórze gospodarcze. Zachowała się większość z
zabudowań mieszkalnych i gospodarczych koloni, a nowa
zabudowa specjalnie nie zaburza pierwotnego układu
ruralistycznego. Kolonia mieszkalna podczas przekształceń
własnościowych została sprzedana poszczególnym mieszkańcom,
natomiast cały zespół dworsko-gospodarczy na szczęście nie uległ
parcelacji i w całości (w formie 1 działki ewidencyjnej) znajduje
się w rękach przedsiębiorstwa ,,ROLPAKO”.
I.6.3.2 Budynki wpisane do gminnej ewidencji zabytków
W Gminnej Ewidencji Zabytków ujęte zostały zabytki nieruchome
wpisane do rejestru, inne zabytki nieruchome znajdujące się w
wojewódzkiej ewidencji zabytków, inne zabytki nieruchome
wyznaczone przez wójta w porozumieniu z wojewódzkim
konserwatorem zabytków.
W gminne Ewidencji zabytków znajduje się 124 obiektów tj. :
- 6 zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,
- 108 zabytków nieruchomych znajdujących się w wojewódzkiej
ewidencji zabytków ( w tym 2 parki, 18 cmentarzy)
- 10 innych zabytków nieruchomych wyznaczonych przez wójta w
porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków
W tabeli Nr I.6.1. podano obiekty wpisane do rejestru zabytków.
W tabeli Nr I.6.3. podano wykaz obiektów wpisanych do gminnej
ewidencji zabytków bez uwzględniania obiektów wpisanych do
rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
str.
193
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab.I.6.3. Obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków, bez obiektów wpisanych
do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków
ew.
woj.
Wyzn.
przez
wójta
miejscowość
obiekt
ulica
nr
data powstania
uwagi
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1. 1.W.
Czosnowo
zespół folwarczny
1
4 ćw. XIXw.
2. 2.W.
Czosnowo
lesniczówka
6
3. 3.W.
Dabrowa
Człuchowska
zespół folwarczny
k. XIX 30 XX w.
4. 4.W.
Dabrowa
Człuchowska
magazyn zbożowy
1922r.
murowany/
ceglany
5. 5.W.
Dabrowa
Człuchowska
budynek mieszkalny
14
k. XIXw.
drewniany
6. 6.W.
Dabrowa
Człuchowska
szkoła
19
l. 20 XX w.
murowany
7. 7.W.
Dabrowa
Człuchowska
budynek mieszkalny
20
XVIII/XIXw.
szachulcowy
8. 8.W.
Dabrowa
Człuchowska
pałac
28
1914-1917r.
murowany/
ceglany
9. 9.W.
Płaszczyca
(Jemielno)
zespół folwarczny
10. 10.W.
Lipczynek
leśniczówka
11. 11.W.
Lisewo
zespół folwarczny
12. 12.W.
Nowa Brda
leśniczówka
Nowa Wieś
budynek gospodarczy
5
2 poł. XIXw.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
10
2 poł. XIXw.
drewniany
lp.
1.
13.
1. G.
14. 13.W.
2 ćw. XVIII, przełom
XIX-XXw.
pocz. XXw.
drewniany
Nowa Wieś
stodoła
10
2 poł. XIXw.
szachulcowy/
drewniany
16. 14.W
Nowa Wieś
dom
11
k. XIXw.
drewniany
17. 15.W
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
16
XIX/XXw.
drewniany
18. 16.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
17
pocz. XXw.
szachulcowy
19. 17.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
28
k. XIXw.
szachulcowy
20. 18.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
30
poł. XIXw.
szachulcowy
21. 19.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
39
XVIII/XIXw.
szachulcowy
22. 20.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
40
XIX/XXw.
drewniany
15.
2. G.
23. 21.W.
Nowa Wieś
chlew
40
XIII/XIXw.
szachulcowy/
drewniany
24. 22.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
41
2 poł. XIXw.
szachulcowy
25. 23.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
52
k. XIXw.
szachulcowy
26. 24.W.
Nowa Wieś
budynek mieszkalny
53
poł. XIXw.
szachulcowy
27. 25.W.
Pakotulsko
zespół folwarczny
l.20 i 30 XXw.
Pakotulsko
wielofunkcyjny budynek
gospodarczo-mieszkalny
1923r.
28. 26.W.
murowany/
ceglany
str.
194
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d. Tab. I.6.3. Obiekty wpisane do gminnej ewidencji zabytków, bez obiektów
wpisanych do rejestru zabytków Wojewódzkiego Konserwatora
Zabytków
ew.
woj.
Wyzn.
przez
wójta
miejscowość
obiekt
ulica
nr
data powstania
uwagi
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
29. 27.W.
Płaszczyca
30. 28.W
Płaszczyca
zespół folwarczny
stajnia wraz z magazynem
zbozowym
31. 29.W
Przechlewo
budynek mieszkalnousługowy
Człuchowska
32. 30.W.
Przechlewo
33. 31.W.
Przechlewo
34. 32.W.
lp.
1.
1900-1930r.
1911r.
murowany/
ceglany
3
XIX-XXw.
murowany
Człuchowska
7
XIX-XXw.
murowany
budynek poczty
Człuchowska
9
XIX-XXw.
murowany
Przechlewo
Człuchowska
10
pocz. XXw.
murowany
35. 33.W.
Przechlewo
budynek
Człuchowska
11
pocz. XXw.
murowany
36. 34.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Człuchowska
14
XIX/XXw.
murowany
37. 35.W.
Przechlewo
dom
Człuchowska
16
k. XIXw.
murowany
Przechlewo
budynek mieszkalny
Człuchowska
17
pocz. XIXw.
murowany
39. 36.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Człuchowska
18
pocz. XIXw.
drewniany
40. 37.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Człuchowska
24
l. 20 XX w.
murowany
41. 38.W
Przechlewo
urząd
Człuchowska
26
k. XIX w.
murowany
42. 39.W
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
1
XIX/XXw.
murowany
43. 40.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
3
1896r.
murowany
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
4
XIX/XXw.
murowany
45. 41.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
5
XIX/XXw.
murowany
46. 42.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
6
pocz. XXw.
murowany
47. 43.W
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
8
XIX/XXw.
murowany
48. 44.W
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
10
XIX/XXw.
murowany
49. 45.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
12
XIX/XXw.
murowany
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
14
XIX/XXw.
murowany
51. 46.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
16
XIX/XXw.
murowany
52. 47.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
27
l. 20 XXw.
murowany
53. 48.W
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
28
4 ćw. XIXw.
murowany
54. 49.W
Przechlewo
budynek mieszkalny
Dworcowa
29
XIX/XXw.
murowany
55. 50.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Jeziorna
3
k.XIXw.
szachulcowy
56. 51.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
2
XIX/XXw.
murowany
57. 52.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
4
XIX/XXw.
murowany
58. 53.W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
6
XIX/XXw.
murowany
38.
44.
50.
3. G.
4. G.
5. G.
str.
195
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Zabytków
Wyzn.
ew. przez
woj. wójta
lp.
miejscowość
obiekt
ulica
nr
data powstania
uwagi
4.
5.
6.
7.
8.
9.
59. 54. W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
7
l. 20 XXw.
murowany
60. 55. W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
11
pocz. XXw.
murowany
1.
2.
3.
61.
6.G.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
15
XIX/XXw.
murowany
62.
7.G.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
16
XIX/XXw.
murowany
63.
8.G.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
23
XIX/XXw.
murowany
64. 56. W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Młyńska
26
XIX/XXw.
murowany
65. 57. W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
Rzeczenicka
2
k. XIXw.
murowany
66. 58. W.
Przechlewo
budynek mieszkalny
49
poł. XIXw.
szachulcowy
67. 59. W.
Przechlewo
leśniczówka
68. 60. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
1
poł. XIXw.
szachulcowy
69. 61. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
2
poł. XIXw.
szachulcowy
70. 62. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
3
1830r.
drewniany
71. 63. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
6
XVIIIw.
drewniany
72. 64. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
11
XIX/XXw.
drewniany
73. 65. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
16
XIX/XXw.
drewniany
74. 66. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
17
poł XIXw.
drewniany/
szachulcowy
75. 67. W.
Przechlewko
budynek mieszkalny
19
XIX/XXw.
szachulcowy
76. 68. W.
Przechlewko
leśniczówka
77. 69. W.
Rudniki
budynek mieszkalny
1
XIX/XXw.
szachulcowy
Rudniki
budynek mieszkalny
2
XVIII/XIXw.
drewniany
79. 70. W.
Rudniki
budynek mieszkalny
3
pocz.XXw.
drewniany
80. 71. W.
Rudniki
budynek mieszkalny
14
2 poł. XIXw.
szachulcowy
81. 72. W.
Rudniki
budynek mieszkalny
16
pocz. XXw.
szachulcowy
82. 73. W.
Sąpolno
młyn
pocz. XXw.
murowany/
ceglany
83. 74. W.
Sąpolno
zespół folwarczny
4 ćw XIXw. l. 20 XXw.
84. 75. W.
Sąpolno
magazyn zbożowy
1924r.
murowany/
ceglany
85. 76. W.
Sąpolno
budynek mieszkalny
29
pocz. XXw.
murowany/
ceglany
86. 77. W.
Sąpolno
budynek mieszkalny
31
pocz. XXw.
murowany
78.
9.G.
str.
196
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Zabytków
lp.
Wyzn.
ew. przez
woj. wójta
miejscowość
obiekt
ulica
nr
data powstania
uwagi
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Sąpolno
szkoła
45
l. 30 XXw.
murowany
Sąpolno
dawny dwór
4 ćw. XIXw.
murowany
89. 79. W.
Suszka
budynek mieszkalny
3
pocz. XXw.
szachulcowy
90. 80. W.
Suszka
budynek mieszkalny
4
XIX/XXw.
szachulcowy
91. 81. W.
Suszka
leśniczówka
92. 82. W.
Szyszka
leśniczówka
93. 83. W.
Szczytno
zespół folwarczny
94. 84. W.
Trzęsacz
leśniczówka
95. 85. W.
Wiśnica
leśniczówka
96. 86. W.
Zawada
zespół folwarczny
97. 87. W.
Żołna
Dąbrowa
Człuchowska
leśniczówka
Park
XIXw.
Park
XIX/XXw.
Cmentarz
Pocz. XXw.
102. 92. W.
Sąpolno
Dąbrowa
Człuchowska
Dąbrowa
Człuchowska
Cmentarz
Koniec XIXw.
103. 93. W.
Lisewo
Cmentarz
Pocz. XXw.
104. 94. W.
Nowa Brda
Cmentarz
1787r.
105. 95. W.
Pakotulsko
Cmentarz
Pocz. XXw.
106. 96. W.
Pakotulsko
Cmentarz
Pocz. XXw.
107. 97. W.
Pawłówko
Cmentarz
Poł. XIXw.
108. 98. W.
Płaszczyca
Cmentarz
Poł. XIXw.
109. 99. W.
Przechlewko
Cmentarz
Koniec XIXw.
110.100.W
Cmentarz
Koniec XIXw.
111.101.W
Przechlewko
Suszka
(dawn. Rudawa)
Cmentarz
2 poł. XIXw.
112.102.W
Rudniki
Cmentarz
Pocz. XXw.
113.103.W
Rudniki
Cmentarz
Koniec XIXw.
114. 104 W
Sąpolno
Cmentarz
Pocz. XXw.
115.105.W
Sąpolno
Cmentarz
Pocz. XIXw.
116.106.W.
Szczytno
Cmentarz
Pocz. XXw.
117.107.W.
Zawada
Cmentarz
Pocz. XXw.
1.
2.
3.
87. 78. W.
88.
98. 88. W.
100. 90. W.
101. 91. W.
10. G.
pocz. XXw.
pocz. XXw.
Przechlewo
Cmentarz
Młyńska
Pocz. XIXw.
118.108.W.
Dane z Zarządzeń nr 20 i 21 Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku z dnia 6 grudnia 2010r.
Uwaga: lista innych zabytków nieruchomych wyznaczonych przez wójta w porozumieniu z wojewódzkim konserwatorem zabytków
jest w trakcie opracowania
str.
197
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.6.4 Zabytki archeologiczne wpisane do ewidencji zabytków.
Obok zabytków nieruchomych, na terenie gminy występują także zabytki
archeologiczne. Zalicza się do nich tereny noszące ślady bytowania
człowieka pradziejowego, wczesnośredniowiecznego i późniejsze, będące
świadectwem rozwoju osadnictwa, kultury, sztuki czy nauki.
Wyznaczono na nich stanowiska archeologiczne na podstawie:
- badań wykopaliskowych,
- badań powierzchniowych,
- badań w ramach Archeologicznego Zdjęcia Polski,
- doraźnych badań terenowych.
Postępująca destrukcja stanowisk archeologicznych stwarza zagrożenie
stopniowej, fizycznej likwidacji tego najstarszego dziedzictwa
kulturowego. W studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania
przestrzennego gminy należy stworzyć możliwość otworzenia ścieżki
prawnej
ochrony
archeologicznego
oraz
architektonicznoarcheologicznego dziedzictwa kulturowego.
Podstawowe zagrożenia dla obiektów archeologicznych stanowią:
- prace ziemne, w trakcie których może dojść do naruszenia oraz
zniszczenia warstw i obiektów archeologicznych zalegających pod
powierzchnią ziemi. Są to takie prace jak np.: zabudowa, melioracje,
wodociągi, gazociągi, zalesienia, inwestycje drogowe, farmy wiatrowe,
linie energetyczne, zmiana funkcji terenu, podziały działek itp. Dla
stanowisk położonych w lasach zagrożeniem jest karczunek drzew i
orka leśna.
- zagrożeniem może być też ingerencja w krajobraz poprzez zabudowę
terenów otaczających obiekt archeologiczny, np. w przypadku
cmentarzysk kurhanowych.
Aby zapobiec niekontrolowanemu prowadzeniu działań inwestycyjnych
w obrębie stanowisk archeologicznych, oznacza się je na rysunku
studium i otacza strefami ochrony archeologiczno-konserwatorskiej w
zależności od wartości kulturowych i naukowo-badawczych jakie
prezentują. Dla każdej strefy wyznacza się inne zasady ochrony i
zagospodarowania. Prowadzenie jakichkolwiek działań inwestycyjnych
w obrębie stanowisk archeologicznych wymaga uzgodnienia przez
Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków delegatura w
Słupsku.
Chronologia przedstawiona w poniższych tabelach określająca czas
powstania i funkcjonowania niżej wymienionych stanowisk zawiera się
dla poszczególnych epok w granicach:
- neolit
– 4000 p.n.e. – 1700 p.n.e.
- epoka brązu
– 1700 p.n.e. – 650 p.n.e.
- wczesna epoka żelaza
– 650 p.n.e. – początek n.e.
- okres wpływów rzymskich – początek n.e. – VI w. n.e.
- wczesne średniowiecze
– VI – XII w. n.e.
- średniowiecze
– XIII – XIV w. n.e.
- późne średniowiecze
– XV – XVI w. n.e.
Na obszarze gminy
Przechlewo znajduje się 390 stanowisk
archeologicznych objętych ochroną konserwatorską oraz wymagających
objęcia ochroną. Wyznaczono 378 stref archeologicznej ochrony
konserwatorskiej w dwóch podstawowych kategoriach:
str.
198
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I. obiekty objęte prawną ochroną konserwatorską w rejestrze zabytków
archeologicznych województwa pomorskiego – strefa W pełnej
ochrony archeologiczno – konserwatorskiej ( 4 strefy 6 stanowisk )
II. obiekty ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków archeologicznych
województwa pomorskiego – strefa W.I. pełnej ochrony
archeologiczno – konserwatorskiej ( 9 stref 12 stanowisk) ; strefa
W.II. częściowej ochrony archeologiczno – konserwatorskiej ( 40 stref
45 stanowisk) ; strefa W.III. ograniczonej ochrony archeologiczno –
konserwatorskiej (325 stref 327 stanowisk)
W poniższym opracowaniu ochronę zabytków archeologicznych
określono wyznaczeniem czterech stref ochrony archeologiczno –
konserwatorskiej obejmujących priorytetowe stanowiska archeologiczne
występujące w mikroregionach osadniczych:
- strefa W pełnej ochrony archeologiczno – konserwatorskiej
obejmuje stanowiska archeologiczne o własnej formie krajobrazowej
wpisane do rejestru zabytków województwa pomorskiego. Celem
ochrony jest zachowanie istniejącego zasobu kulturowego i
topograficznego wraz ze strefą ochrony krajobrazowej. Obiekty te
istniały i będą istnieć w krajobrazie kulturowym gminy. Bez
możliwości zainwestowania
- strefa W.I. pełnej ochrony archeologiczno – konserwatorskiej
obejmuje stanowiska archeologiczne o własnej formie krajobrazowej o
znaczących
regionalnych i ponadregionalnych wartościach
kulturowych ujęte w wojewódzkiej ewidencji zabytków . Celem
ochrony jest zachowanie istniejącego zasobu kulturowego
topograficznego wraz ze strefa ochrony krajobrazowej. Bez możliwości
zainwestowania.
- strefa W.II. częściowej ochrony archeologiczno – konserwatorskiej
obejmuje stanowiska archeologiczne ujęte w wojewódzkiej ewidencji
zabytków, posiadające istotne wartości dla dziedzictwa kulturowego
gminy i budujące jej lokalną tożsamość. Dopuszcza się zainwestowanie
terenu po przeprowadzeniu archeologicznych
- badań ratowniczych przeprowadzonych w zasięgu występowania
stanowisk. Celem ochrony jest wszechstronne udokumentowanie
reliktów pradziejowej i średniowiecznej przestrzeni osadniczej
narażonych na zniszczenie w trakcie prowadzenia inwestycyjnych prac
ziemnych.
- strefa
W.III.
ograniczonej
ochrony
archeologiczno
–
konserwatorskiej obejmuje stanowiska o mniejszej lub nierozpoznanej
wartości kulturowej. Dopuszcza się zainwestowanie terenu poprzez
przeprowadzenie archeologicznych badań interwencyjnych w formie
nadzoru archeologicznego realizowanego w trakcie procesu
inwestycyjnego. Po rozpoznaniu wartości kulturowych stanowiska na
podstawie archeologicznych badań interwencyjnych, w szczególnych
przypadkach, może być niezbędne przeprowadzenie archeologicznych
badań
ratowniczych.
Celem
ochrony
jest
wszechstronne
udokumentowanie reliktów pradziejowej i średniowiecznej przestrzeni
osadnicze narażonych na zniszczenie w trakcie prowadzenia
inwestycyjnych prac ziemnych.
str.
199
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.6.4. Stanowiska archeologiczne objęte strefą W pełnej ochrony archeologicznokonserwatorskiej
Lp.
1.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
Obręb
3.
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
Funkcja
5.
Cmentarzysko
kurhanowe
Chronologia – kultura
archeologiczna
Wpis do
rejestru
zabytków
6.
Kultura wielbarska
7.
Decyzja
Wojewódzkieg
o
Konserwatora
w Słupsku Nr
1.
W.1
Przechlewko AZP 22-30/1
P\SOZ-VI5350/8/96 z
dnia
06.03.1996 r.
poz rej. zab. Aa- 125/S
Grodzisko
Decyzja
Wojewódzkieg
o
Konserwatora
w Koszalinie
2.
W.2
Przechlewo AZP 23-30/51
Nr KLIVOa/58/66 z
dnia
11.03.1966 r.
poz rej.z
ab. A-a-17/40/K
Grodzisko ;
Wczesnośredniowieczne;
Decyzja
siedziba
siedziba kasztelani
Wojewódzkieg
kasztelani
szczycieńskiej od k.
o
szczycieńskie
XII-XIV w.
Konserwatora
j
w Słupsku Nr
3.
W.3
Lisewo
AZP 24-30/108
P\SOZ-VI5350/7/96 z
dnia
06.03.1996 r.
poz rej. Zab.
A-a- 119/S
Osada
Średniowieczna
Decyzja
przygrodowa
Wojewódzkieg
Grodzisko
o
f. D-E,
Konserwatora
Osada
kultury łużycko –
w Koszalinie
AZP 244.
W.4
Lisewo
pomorskiej
Nr KLIV30/81,82,83
Oosada
Oa/53/66 z
przygrodowa
f.E,
dnia
04.03.1966 r.
poz rej.z
ab. A-a-12/35K
str.
200
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.6.5. Stanowiska archeologiczne objęte strefą W.I. pełnej ochrony archeologicznokonserwatorskiej
1.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
1.
2.
3.
Lp.
3.
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
W.I.1
Garbek
22-31/109
W.I.2
W.I.3
Lisewo
Lisewo
23-30/9
23-31/72
Obręb
Funkcja
Kultura archeologiczna - chronologia
5.
Cmentarzysko
płaskie
Grobla
Osada
Osada
6.
Kultura pomorska
23-31/80
4.
W.I.4
Płaszczyca
23-31/83
23-31/84
5.
W.I.5
Płaszczyca
23-31/81
23-31/82
6.
W.I.6
Sąpolno
23-32/25
Osada
Grodzisko ?,
osada obronna?
Osada
XVIII/XIX w
Mezolit, kultura łużycko – pomorska
Epoka kamienia, kultury łużyckiej,
wczesnośredniowieczna, Epoka
kamienia, kultury łużyckiej,
wczesnośredniowieczna
późnośredniowieczna
Neolityczna, kultury łużycko –
pomorskiej, wczesnośredniowieczna
VIII-IX w.
Średniowiecze, późne średniowiecze
Kultury pomorskiej,
wczesnośredniowieczna,
7.
W.I.7
Płaszczyca
23-32/35
cmentarzysko
późnosredniowieczna
Kultury pomorskiej
Osada
Kultury łużycko – pomorskiej,
8.
W.I.8
Pawłówko
24-30/96
wczesnośredniowieczna VIII-IX w.,
późnośredniowieczna, nowożytna
Osada
wczesnośredniowieczna VIII-IX, XI9.
W.I.9
Pawłówko
24-30/98
XIII w., późnośredniowieczna,
nowożytna
str.
201
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab.
I.6.6. Stanowiska archeologiczne objęte
archeologiczno-konserwatorskiej
1.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
1.
W.II.1
Lp.
2.
W.II.2
3.
W.II.3
3.
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
Łubianka
22-31/31
Obręb
Łubianka
Łubianka
22-31/33
22-31/39
strefą W.II.
Funkcja
5.
Osada
Osada
produkcyjna
Osada
Osada
Osada
4.
W.II.4
Nowa Wieś
22-31/65
5.
W.II.5
Nowa Wieś
22-31/66
6.
W.II.6
Nowa Wieś
22-31/67
7.
W.II.7
Garbek/
Nowa Wieś
22-31/61
8.
W.II.8
Garbek
22-31/118
9.
W.II.9
Garbek
22-31/124
10.
W.II.10
Lisewo
23-30/39
11.
W.II.11
Lisewo
23-30/40
12.
W.II.12
Lisewo
23-30/41
13.
W.II.13
Lisewo
23-30/44
14.
W.II.14
Lisewo
23-30/45
15.
W.II.15
Przechlewo
23-31/10
16.
W.II.16
Przechlewo
23-31/44
17.
W.II.17
Dąbrowa
23-31/48
18.
W.II.18
Dabrowa
23-31/50
19.
W.II.19
Sąpolno
23-31/63
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Cmentarzysko
Osada
Osada
Dwór
Osada
Osada
Osada
Cmentarzysko
Osada
Osada
Osada
częściowej ochrony
Kultura archeologiczna - chronologia
6.
wielbarskiej, wczesnośredniowieczna
( fazy A-B )
Kultury wielbarskiej
Schyłowoneolityczno wczesnobrazowa, kultury łużycko –
pomorskiej, wielbarskiej,
Kultury łużycko – pomorskiej, pradzieje
Kultury łużycko – pomorskiej, oksywsko
– wielbarskiej, nowożytna
Kultury amfor kulistych, łużycko –
pomorskiej,
Kultury wielbarskiej,
wczesnośredniowieczna (fazy A-B)
wielbarskiej, nowożytna
wczesnośredniowieczna, nowożytna
nowożytna
wielbarskiej
wielbarskiej, późnośredniowieczna,
nowożytna
neolit
Epoka kamienia, kultury łużyckopomorskiej, średniowieczna
Epoka kamienia, kultury łużyckopomorskiej, średniowieczna
Kultury łużyckiej
Osada?
Cmentarzysko?
20.
W.II.20
Sąpolno
23-31/64
str.
202
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d.Tab. I.6.6. Stanowiska archeologiczne objęte strefą W.II. częściowej ochrony
1.
21.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.II.21
3.
Sąpolno
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
23-31/67
22.
W.II.22
Płaszczyca
23-31/75
23.
W.II.23
Płaszczyca
23-31/76
24.
W.II.24
Płaszczyca
23-31/88
25.
W.II.25
26.
27.
Lp.
28.
Obręb
W.II.26
Lisewo/
Płaszczyca
Płaszczyca
23-31/97
W.II.27
Płaszczyca
23-31/98
W.II.28
Dąbrowa
23-31/92
23-31/149
Funkcja
5.
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
1 cmentarzysko pł.
2 cmentarzysko pł.
3 cmentarzysko pł.
4 cmentarzysko
kurhanowe ?
5 osada
Osada
Kultura archeologiczna chronologia
6.
Neolit, wczesnośredniowieczna
Wczesnośredniowieczna,
Kultury pomorskiej
późnośredniowieczna,
Wczesnośredniowieczna, ,
Ciałopalne kultury łużyckiej
Ciałopalne kultury łużyckiej
Kultury pomorskiej
Kurhan?
Kultury łużyckiej
29.
W.II.29
Sąpolno
23-32/1
oksywsko – wielbarskiej,
30.
W.II.30
Sąpolno
23-32/5
Osada
Osada
31.
W.II.31
Sąpolno
23-32/8
Osada
Wczesnośredniowieczna XI-XII w.,
32.
W.II.32
Sąpolno
23-32/9
Osada
Epoka kamienia,
33.
W.II.33
Sąpolno
23-32/23
późnośredniowieczna , nowożytna
Osada
Kultury pucharów lejkowatych,
34.
W.II.34
Lisewo
24-30/101
kultury łużycko – pomorskiej,
Osada
35.
W.II.35
Lisewo
24-30/102
Osada
36.
W.II.36
Lisewo
24-30/125
wczesnośredniowieczna ( fazy D-E) ,
nowożytna
Osada
Pradzieje, neolit/mezolit,
37.
W.II.37
Lisewo
23-40/42
Osada
Schyłowoneolityczno wczesnobrazowa, kultury łużycko –
38.
W.II.38
Pawłówko
24-30/97
pomorskiej, wczesnośredniowieczna
VIII-IX w. późnośredniowieczna,
nowożytna
Osada
39.
W.II.39
Płaszczyca
24-31/127
wielbarskiej,
40.
W.II.40
Przechlewo
23-31/16
Osada
Kultury łużycko – pomorskiej
str.
203
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.6.7. Stanowiska archeologiczne objęte strefą W.III. ogranicznonej ochrony
Lp.
1.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
Obręb
3.
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
Funkcja
Kultura archeologiczna – chronologia
5.
Osada
6.
1.
W.III.1
Rudniki
22-30/29A
Rudniki
Osada
2.
W.III.2
22-30/30A
3.
W.III.3
Rudniki
22-30/31A
Osada
4.
W.III.4
Rudniki
22-30/32A
Osada
5.
W.III.5
Przechlewo
22-30/33A
Osada
6.
W.III.6
Przechlewo
22-30/35A
Osada
7.
W.III.7
Przechlewo
22-30/16A
Osada
8.
W.III.8
Przechlewko
22-31/1
Osada
9.
W.III.9
Przechlewko
22-31/2
Osada
10.
W.III.10
Przechlewko
22-31/3
Osada
11.
W.III.11
Przechlewko
22-31/4
Osada
12.
W.III.12
Przechlewko
22-31/5
Osada
13.
W.III.13
Przechlewko
22-31/6
Osada
14.
W.III.14
Przechlewko
22-31/7
Osada
15.
W.III.15
Przechlewko
22-31/8
Osada
Osada
16.
W.III.16
Przechlewko
22-31/9
17.
W.III.17
Przechlewko
22-31/10
Osada
18.
W.III.18
Przechlewko
22-31/11
Osada
19.
W.III.19
Przechlewko
22-31/12
Osada
pradzieje
20.
W.III.20
Przechlewko
22-31/13
Osada
21.
W.III.21
Przechlewko
22-31/14
Osada
22.
W.III.22
Łubianka
22-31/15
Osada
23.
W.III.23
Łubianka
22-31/16
Osada
Pradzieje
24.
W.III.24
Łubianka
22-31/17
Osada
Kultury pucharów lejkowatych
25.
W.III.25
Łubianka
22-31/18
Osada
26.
W.III.26
Łubianka
22-31/19
Osada
pradzieje
27.
W.III.27
Łubianka
22-31/20
Osada
28.
W.III.28
Łubianka
22-31/21
Osada
Pradzieje
29.
W.III.29
Łubianka
22-31/22
Osada
Pradzieje
30.
W.III.30
Łubianka
22-31/23
Osada
31.
W.III.31
Łubianka
22-31/24
Osada
32.
W.III.32
Łubianka
22-31/25
Osada
33.
W.III.33
Łubianka
22-31/26
Osada
Osada
34.
W.III.34
Łubianka
22-31/27
35.
W.III.35
Łubianka
22-31/28
Osada
str.
204
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d. Tab. I.6.7. Stanowiska archeologiczne objęte strefą W.III. ograniczonej ochrony
Lp.
1.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.36
W.III.37
W.III.38
W.III.39
W.III.40
W.III.41
W.III.42
W.III.43
Obręb
3.
Łubianka
Łubianka
Łubianka
Łubianka
Łubianka
Łubianka
Łubianka
Łubianka
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
22-31/29
22-31/30
22-31/32
22-31/34
22-31/35
22-31/36
22-31/37
22-31/38
Funkcja
5.
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
6.
Kultury łużycko – pomorskiej ,
44.
W.III.44
Łubianka
22-31/40
wielbarskiej
45.
W.III.45
Łubianka
22-31/41
Osada
Pradzieje
46.
W.III.46
Łubianka
22-31/42
Osada
47.
W.III.47
Łubianka
22-31/43
Osada
Pradzieje
48.
W.III.48
Łubianka
22-31/44
Osada
49.
W.III.49
Łubianka
22-31/45
Osada
50.
W.III.50
Łubianka
22-31/46
Osada
Pradzieje
Osada
51.
W.III.51
Łubianka
22-31/47
wielbarskiej
52.
W.III.52
Łubianka
22-31/48
Osada
53.
W.III.53
Łubianka
22-31/49
Osada
Pradzieje
54.
W.III.54
Łubianka
22-31/50
Osada
Kultury oksywskiej
55.
W.III.55
Łubianka
22-31/51
Osada
Osada
56.
W.III.56
Łubianka
22-31/52
wielbarskiej
57.
W.III.57
Łubianka
22-31/53
Osada
Pradzieje
Osada
Kultury oksywsko – wielbarskiej,
58.
W.III.58
Dąbrowa
22-31/54
nowożytna
59.
W.III.59
Dąbrowa
22-31/55
Osada
Pradzieje
60.
W.III.60
Dąbrowa
22-31/56
Osada
Neolit/mezolit
61.
W.III.61
Dąbrowa
22-31/57
Osada
Pradzieje
62.
W.III.62
Dąbrowa
22-31/58
Osada
Kultury oksywskiej
Osada
63.
W.III.63
Nowa Wieś
22-31/60
nowożytna
64.
W.III.64
Nowa Wieś
22-31/61
Osada
Osada
65.
W.III.65
Nowa Wieś
22-31/62
nowożytna
66.
W.III.66
Nowa Wieś
22-31/63
Osada
67.
W.III.67
Nowa Wieś
22-31/68
Osada
68.
W.III.68
Nowa Wieś
22-31/69
Osada
Pradzieje , nowożytna
69.
W.III.69
Niwa Wieś
22-31/70
Osada
70.
W.III.70
Nowa Wieś
22-31/71
Osada
str.
205
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
1.
71.
72.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.71
W.III.72
3.
Sąpolno
Nowa Wieś
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
22-31/72
22-31/73
73.
W.III.73
Nowa Wieś
22-31/74
74.
W.III.74
Nowa Wieś
22-31/75
75.
W.III.75
Nowa Wieś
22-31/76
76.
W.III.76
Nowa Wieś
22-31/77
77.
W.III.77
Nowa Wieś
22-31/78
78.
W.III.78
Nowa Wieś
22-31/79
79.
W.III.79
Nowa Wieś
22-31/80
80.
W.III.80
Nowa Wieś
22-31/81
81.
W.III.81
Nowa Wieś
22-31/82
82.
W.III.82
Nowa Wieś
22-31/85
83.
84.
85.
86.
87.
88.
W.III.83
W.III.84
W.III.85
W.III.86
W.III.87
W.III.88
Nowa Wieś
Nowa Wieś
Nowa Wieś
Nowa Wieś
Nowa Wieś
Nowa Wieś
22-31/86
22-31/87
22-31/88
22-31/89
22-31/91
22-31/92
89.
W.III.89
Garbek/
Nowa Wieś
22-31/95
90.
W.III.90
Nowa Wieś
22-31/96
91.
W.III.91
Nowa Wieś
22-31/99
92.
W.III.92
Nowa Wieś
22-31/101
Lp.
Obręb
Funkcja
5.
Osada
Osada
Osada
6.
Kultury łużyckiej, wielbarskiej,
Pradzieje , późnośredniowieczna
/nowożytna
Kultury łużycko – pomorskiej, oksywsko
– wielbarskiej wczesnośredniowieczna
Nowożytna
późnośredniowieczna/nowożytna
Kultury oksywsko – wielbarskiej ,
nowożytna
Późnośredniowieczna, nowożytna
Nowożytna
Nowożytna
Nowożytna
Nowożytna
Kultury oksywsko - wielbarskiej,
nowożytna
pradzieje, nowożytna
Późnośredniowieczna/nowożytna
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Garbek/
Osada
22-31/120
Nowa Wieś
94.
W.III.94
Nowa Wieś
22-31/104
Osada
95.
W.III.95
Nowa Wieś
22-31/106
Osada
Kultury oksywskiej
96.
W.III.96
Nowa Wieś
22-31/90
Osada
97.
W.III.97
Nowa Wieś
22-31/107
Osada
98.
W.III.98
Nowa Wieś
22-31/108
Osada
99.
W.III.99
Garbek
22-31/111
Osada
Kultury oksywsko - wielbarskiej
100. W.III.100
Garbek
22-31/112
Osada
Kultury oksywskiej
93.
W.III.93
str.
206
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
1.
101.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.101
Obręb
3.
Garbek
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
22-31/113
Funkcja
5.
Osada
Osada
6.
Pradzieje
Pradzieje, wczesnośredniowieczna
102. W.III.102
Garbek
22-31/114
103. W.III.103
Garbek
22-31/115
Osada
Pradzieje
104. W.III.104
Garbek
22-31/116
Osada
Kultury oksywskiej,
Osada
105. W.III.105
Garbek
22-31/117
106. W.III.106
Garbek
22-31/119
Osada
Kultury łużyckiej, nowożytna
Osada
107. W.III.107
Garbek
22-31/120
wielbarskiej
108. W.III.108
Garbek
22-31/121
Osada
Wczesnośredniowieczna ,nowożytna
109. W.III.109
Garbek
22-31/122
Osada
Kultury wielbarskiej, nowożytna
Osada
Schyłkowoneolityczno wczesnobrazowa,
110. W.III.110
Garbek
22-31/123
wczesnośredniowieczna XII - XIII w.
Osada
111. W.III.111
Garbek
22-31/125
wczesnośredniowieczna ,nowożytna
Osada
Pradzieje, późnośredniowieczna,
112. W.III.112
Garbek
22-31/126
nowożytna
Osada
Pradzieje, późnośredniowieczna,
113. W.III.113
Garbek
22-31/127
nowożytna
114. W.III.114
Garbek
22-31/128
Osada
115. W.III.115
Sąpolno
22-31/129
Osada
Pradzieje
116. W.III.116
Sąpolno
22-31/130
Osada
Pradzieje
117. W.III.117
Sąpolno
22-31/131
Osada
Pradzieje, nowożytna
Osada
Pradzieje
22-31/132
118. W.III.118
Sąpolno
22-31/134
Osada
Schyłkowoneolityczno 119. W.III.119
Sąpolno
22-31/135
wczesnobrazowa
120. W.III.120
Sąpolno
22-31/136
Osada
Pradzieje
121. W.III.121
Sąpolno
22-31/137
Osada
Pradzieje
122. W.III.122
Sąpolno
22-31/138
Osada
Osada
123. W.III.123
Sąpolno
22-31/139
124. W.III.124
Nowa Wieś
22-31/142
Osada
125. W.III.125
Sąpolno
22-31/143
Osada
126. W.III.126
Sąpolno
22-31/144
Osada
127. W.III.127
Sąpolno
22-31/145
Osada
Osada
128. W.III.128
Sąpolno
22-31/140
129. W.III.129
Pakotulsko
23-30/3
Osada
130. W.III.130
Pakotulsko
23-30/4
Osada
str.
207
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
1.
131.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.131
3.
Pakotulsko
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
23-30/5
132.
W.III.132
Pakotulsko
23-30/6
133.
W.III.133
Pakotulsko
23-30/7
134.
W.III.134
Pakotulsko
23-30/8
135.
W.III.135
Pakotulsko
23-30/9
136.
W.III.136
Pakotulsko
23-30/10
137.
W.III.137
Pakotulsko
23-30/11
138.
W.III.138
Pakotulsko
23-30/12
139.
140.
141.
W.III.140
W.III.141
Pakotulsko
Pakotulsko
23-30/13
23-30/14
Lp.
Obręb
Funkcja
5.
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
6.
Pradzieje, wczesnośredniowieczna,
nowożytna
wielbarskiej
Pradzieje,nowozytna
Schyłkowoneolityczno wczesnobrazowa, kultury łużycko –
pomorskiej
pomorskiej
Osada
Osada
Osada
142. W.III.142
Pakotulsko
23-30/15
Osada
143. W.III.143
Pakotulsko
23-30/17
Osada
Schyłkowoneolityczno 144. W.III.144
Pakotulsko
23-30/18
wczesnobrazowa
145. W.III.145
Pakotulsko
23-30/19
Osada
Pradzieje
146. W.III.146
Pakotulsko
23-30/20
Osada
147. W.III.147
Pakotulsko
23-30/21
Osada
Osada
148. W.III.148
Pakotulsko
23-30/22
Osada
149. W.III.149
Pakotulsko
23-30/23
wielbarskiej
Osada
150. W.III.150
Pakotulsko
23-30/24
Osada
151. W.III.151
Pakotulsko
23-30/25
Osada
Wczesnobrazowa , kultury łużycko –
152. W.III.152
Pakotulsko
23-30/26
pomorskiej, nowożytna
Osada
153. W.III.153
Pakotulsko
23-30/27
Osada
154. W.III.154
Lisewo
23-30/31
nowożytna
155. W.III.155
Lisewo
23-30/32
Kultury ceramiki sznurowej, nowożytna
str.
208
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
1.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
3.
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
156.
W.III.156
Lisewo
23-30/33
157.
158.
W.III.157
W.III.158
Lisewo
Lisewo
23-30/34
23-30/35
159.
W.III.159
Lisewo
23-30/36
160.
161.
W.III.160
W.III.161
Lisewo
Lisewo
23-30/37
23-30/38
162.
W.III.162
Lisewo
23-30/43
163.
W.III.163
Lisewo
23-30/46
164.
W.III.164
Lisewo
23-30/47
165.
W.III.165
Lisewo
23-30/48
166.
W.III.166
Przechlewo
23-30/52
167.
W.III.167
168.
169.
170.
171.
W.III.168
W.III.169
W.III.170
W.III.171
Lp.
Obręb
Lisewo/
Przechlewo
Przechlewo
Przechlewo
Przechlewo
Przechlewo
23-30/54
23-30/53
23-30/55
23-30/56
23-30/57
Funkcja
5.
Obozowisko ?
osada?
Osada
Osada
Osada
6.
Mezolit/neolit
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Osada
Nowożytna
Nowożytna
Wczesnośredniowieczna, nowożytna
Kultury wielbarskiej, nowożytna
Późnośredniowieczna
Kultury oksywsko – wielbarskiej,
nowożytna
pomorskiej, nowożytna
Osada
Osada
Osada
Osada
Nowożytna
Kultury oksywsko – wielbarskiej
172. W.III.172
Przechlewo
23-30/58
kultury pucharów lejkowatych
173. W.III.173
Przechlewo
23-30/59
174. W.III.174
Przechlewo
23-30/60
175. W.III.175
Przechlewo
23-30/61
176. W.III.176
Przechlewo
23-30/62
177. W.III.177
Przechlewo
23-30/63
178. W.III.178
Przechlewo
23-30/64
179. W.III.179
Przechlewo
23-30/65
180. W.III.180
Przechlewo
23-30/66
Pradzieje
181. W.III.181
Przechlewo
23-30/67
182. W.III.182
Przechlewo
23-30/68
183. W.III.183
Przechlewo
23-30/69
184. W.III.184
Przechlewo
23-30/70
185. W.III.185
Przechlewo
23-30/71
186. W.III.186
Przechlewo
23-30/72
187. W.III.187
Przechlewo
23-30/73
Pradzieje
188. W.III.188
Przechlewo
23-30/74
Epoka kamienia,
189. W.III.189
Lisewo
23-30/50
wczesnośredniowieczna X-XI w.
190. W.III.190
Lisewo
23-30/49
str.
209
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
1.
191.
192.
193.
194.
195.
196.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.191
W.III.192
W.III.193
W.III.194
W.III.195
W.III.196
Obręb
3.
Przechlewo
Przechlewo
Przechlewo
Przechlewo
Przechlewo
Przechlewo
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
23-31/1
23-31/2
23-31/3
23-31/4
23-31/5
23-31/6
Funkcja
5.
6.
Epoka kamienia , kultura łużycka
Epoka kamienia , kultura pomorska
197. W.III.197
Przechlewo
23-31/7
198. W.III.198
Przechlewo
23-31/11
Kultury łużyckiej
199. W.III.199
Przechlewo
23-31/12
Pradzieje
200. W.III.200
Przechlewo
23-31/13
Pradzieje
201. W.III.201
Przechlewo
23-31/14
202. W.III.202
Przechlewo
23-31/15
Kultury łużyckiej
203. W.III.203
Przechlewo
23-31/18
204. W.III.204
Przechlewo
23-31/19
205. W.III.205
Przechlewo
23-31/20
Epoka kamienia, kultura pomorska,
206. W.III.206
Przechlewo
23-31/21
późnośredniowieczna.
Kultura łużycko - pomorska,
207. W.III.207
Przechlewo
23-31/22
późnośredniowieczna.
Epoka kamienia, średniowieczna,
208. W.III.208
Przechlewo
23-31/23
nowożytna
209. W.III.209
Przechlewo
23-31/24
Pradzieje, średniowieczna
210. W.III.210
Przechlewo
23-31/25
Średniowieczna, nowożytna
211. W.III.211
Przechlewo
23-31/26
Średniowieczna
212. W.III.212
Przechlewo
23-31/27
Pomorska
213. W.III.213
Przechlewo
23-31/30
Epoka kamienia
214. W.III.214
Przechlewo
23-31/31
Pradzieje, epoka kamienia
215. W.III.215
Przechlewo
23-31/32
Epoka kamienia, późnośredniowieczna
216. W.III.216
Przechlewo
23-31/33
217. W.III.217
Przechlewo
23-31/38
Średniowieczna, nowożytna
218. W.III.218
Przechlewo
23-31/39
pradzieje
219. W.III.219
Przechlewo
23-31/40
220. W.III.220
Łubianka
23-31/46
pradzieje
221. W.III.221
Dabrowa
23-31/47
Średniowieczna
222. W.III.222
Dąbrowa
23-31/52
223. W.III.223
Dąbrowa
23-31/54
Pradzieje
224. W.III.224
Dąbrowa
23-31/55
Średniowieczna
Kultura łużycka,
225. W.III.225
Dąbrowa
23-31/56
str.
210
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
1.
226.
227.
228.
229.
230.
231.
232.
233.
234.
235.
236.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.226
W.III.227
W.III.228
W.III.229
W.III.230
W.III.231
W.III.232
W.III.233
W.III.234
W.III.235
W.III.236
3.
Dąbrowa
Dąbrowa
Dąbrowa
Dąbrowa
Dąbrowa
Sąpolno
Sąpolno
Sąpolno
Sąpolno
Lisewo
Płaszczyca
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
23-31/57
23-31/58
23-31/59
23-31/60
23-31/61
23-31/65
23-31/69
23-31/70
23-31/71
23-31/74
23-31/77
237.
W.III.237
Płaszczyca
23-31/78
238.
239.
240.
241.
242.
W.III.238
W.III.239
W.III.240
W.III.241
W.III.242
Płaszczyca
Płaszczyca
Płaszczyca
Płaszczyca
Płaszczyca
23-31/79
23-31/85
23-31/86
23-31/87
23-31/89
243.
W.III.243
Płaszczyca
23-31/91
244.
245.
W.III.244
W.III.245
Płaszczyca
Płaszczyca
23-31/93
23-31/95
246.
W.III.246
Płaszczyca
23-31/96
247.
W.III.247
Płaszczyca
23-31/99
248.
W.III.248
Płaszczyca
23-31/100
249.
250.
251.
W.III.249
W.III.250
W.III.251
23-31/101
23-31/102
23-32/2
252.
W.III.252
253.
W.III.253
Płaszczyca
Płaszczyca
Sąpolno
Sąpolno/
Płaszczyca
Sąpolno
Lp.
Obręb
23-32/3
Funkcja
5.
6.
Pradzieje
Pradzieje
Pradzieje, średniowieczna
Średniowieczna
Średniowieczna
Mezolit, późnośredniowieczna
Pradzieje
Pradzieje
Kultura łużycka
Epoka kamienia,
Średniowieczna
Średniowieczna
Średniowieczna
Wczesnośredniowieczna ,
Kultura łużycka
Kultura łużycka, średniowieczna
Kultura łużycka,
Pradzieje , wczesnośredniowieczna ,
Kultura łużycka,
Neolit
Pradzieje
23-32/4
Kultura łużycka, pradzieje
Kultura łużycko – pomorska,
254. W.III.254
Sąpolno
23-32/7
wczesnośredniowieczna IX w.
255. W.III.255
Sąpolno
23-32/15
256. W.III.256
Sąpolno
23-32/16
257. W.III.257
Sąpolno
23-32/17
258. W.III.258
Sąpolno
23-32/18
259. W.III.259
Sąpolno
23-32/19
Mezolit, wczesnośredniowieczna
260. W.III.260
Sąpolno
23-32/20
str.
211
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
1.
261.
262.
263.
264.
265.
266.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.261
W.III.262
W.III.263
W.III.264
W.III.265
W.III.266
Obręb
3.
Sąpolno
Sąpolno
Sąpolno
Sąpolno
Sąpolno
Sąpolno
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
23-32/21
23-32/22
23-32/24
23-32/26
23-32/27
23-32/28
Funkcja
5.
6.
Pradzieje
267. W.III.267
Sąpolno
23-32/29
268. W.III.268
Sąpolno
23-32/30
269. W.III.269
Sąpolno
23-32/31
270. W.III.270
Sąpolno
23-32/32
271. W.III.271
Sąpolno
23-32/33
Epoka kamienia, kultura łużycka,
272. W.III.272
Sąpolno
23-32/34
273. W.III.273
Sąpolno
23-32/37
274. W.III.274
Sąpolno
23-32/38
Kultury łużyckiej
275. W.III.275
Sąpolno
23-32/39
Kultury łużyckiej
276. W.III.276
Płaszczyca
23-32/82
Kultury łużyckiej
277. W.III.277
Płaszczyca
23-32/83
Kultury łużyckiej
278. W.III.278
Płaszczyca
23-32/84
Kultury łużyckiej
279. W.III.279
Sąpolno
23-32/36
280. W.III.280
Pawłówko
24-30/89
281. W.III.281
Pawłówko
24-30/90
282. W.III.282
Pawłówko
24-30/92
283. W.III.283
Pawłówko
24-30/91
284. W.III.284
Pawłówko
24-30/93
285. W.III.285
Pawłówko
24-30/95
286. W.III.286
Pawłówko
24-30/94
287. W.III.287
Pawłówko
24-30/99
288. W.III.288
Lisewo
24-30/103
289. W.III.289
Lisewo
24-30/105
290. W.III.290
Lisewo
24-30/106
291. W.III.291
Lisewo
24-30/107
292. W.III.292
Lisewo
24-30/110
293. W.III.293
Lisewo
24-30/111
Wczesnośredniowieczna, nowożytna
294. W.III.294
Lisewo
24-30/112
295. W.III.295
Lisewo
24-30/114
str.
212
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Lp.
1.
296.
297.
298.
Nr strefy
na
rysunk
u
studiu
m
2.
W.III.296
W.III.297
W.III.298
Obręb
3.
Lisewo
Lisewo
Lisewo
Nr stanowiska
w
Wojewódzki
ej Ewidencji
Zabytków
AZP
4.
24-30/115
24-30/116
24-30/118
Funkcja
5.
6.
Kultury oksywskiej,
299. W.III.299
Lisewo
24-30/119
300. W.III.300
Lisewo
24-30/121
301. W.III.301
Lisewo
24-30/122
302. W.III.302
Lisewo
24-30/123
303. W.III.303
Lisewo
24-30/124
304. W.III.304
Lisewo
24-30/127
305. W.III.305
Lisewo
24-30/129
nowożytna
306. W.III.306
Lisewo
23-30/30
pradzieje
307. W.III.307
Lisewo
24-31/2
308. W.III.308
Lisewo
24-31/3
Nowożytna
309. W.III.309
Lisewo
24-31/1
Wczesnośredniowieczna , nowożytna
Kultury amfor kulistych, łużycko –
310. W.III.310
Lisewo
24-31/8
pomorskiej
311. W.III.311
Lisewo
24-31/9
312. W.III.312
Lisewo
24-31/10
Pradzieje
313. W.III.313
Pawłówko
24-31/13
nowożytna
314. W.III.314
Pawłówko
24-31/14
315. W.III.315
Pawłówko
24-31/15
316. W.III.316
Pawłówko
24-31/16
wczesnośredniowieczna ,
Kultury pucharów lejkowatych,
317. W.III.317
Pawłówko
24-31/17
nowożytna
318. W.III.318
Pawłówko
24-31/19
Nowożytna
319. W.III.319
Pawłówko
24-31/21
320. W.III.320
Pawłówko
24-31/22
Kultury wielbarskiej ,
321. W.III.321
Pawłówko
24-31/23
322. W.III.322
Pawłówko
24-31/25
323. W.III.323
Płaszczyca
24-31/28
324. W.III.324
Płaszczyca
24-31/29
325. W.III.325
Płaszczyca
24-31/30
str.
213
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT ROZMIESZCZENIA STANOWISK ARCHEOLOGICZNYCH
WPISANYCH DO REJESTRU ZABYTKÓW
str.
214
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
WPISANYCH DO WOJEWÓDZKIEJ EWIDENCJI ZABYTKÓW W
ZAKRESIE PEŁNEJ OCHRONY
str.
215
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
ZAKRESIE CZĘŚCIOWEJ OCHRONY
str.
216
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
ZAKRESIE OGRANICZONEJ OCHRONY
str.
217
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.6.5. Zabytkowe cmentarze
Na terenie gminy znajduje się łącznie 20 zabytkowych cmentarzy, z
których 4 są obecnie jeszcze użytkowane, w tym 3 są to cmentarze
parafialne, a 1 to cmentarz komunalny. W gminie nie występują
współczesne cmentarze. Spośród pozostałych 16 cmentarzy
nieczynnych 4 są rodowe, 10 jest ewangelicka, 2 zlokalizowane są przy
kościołach. Spośród 20 cmentarzy jeden wpisany jest do rejestru
zabytków, 18 znajduje się w ewidencji zabytków, natomiast 1 nie został
zewidencjonowany.
Cmentarz wpisany do rejestru zabytków:
1. Przechlewo- dawny cmentarz rodowy właścicieli dóbr szlacheckich
Cmentarze wpisane do ewidencji zabytków:
1. Dąbrowa Człuchowska- cmentarz katolicki
2. Dąbrowa Człuchowska- dawny cmentarz rodowy właścicieli dóbr
szlacheckich
3. Lisewo- dawny cmentarz ewangelicki
4. Nowa Brda- dawny cmentarz ewangelicki
5. Pakotulsko- dawny cmentarz ewangelicki
6. Pakotulsko- dawny cmentarz ewangelicki
7. Pawłówko- dawny cmentarz ewangelicki
8. Płaszczyca- dawny cmentarz rodowy
9. Przechlewko- dawny cmentarz ewangelicki
10. Przechlewko- dawny cmentarz rodowy
11. Suszka (dawn. Rudawa)- dawny cmentarz ewangelicki
12. Rudniki- cmentarz katolicki
13. Rudniki- dawny cmentarz ewangelicki
14. Sąpolno- cmentarz katolicki
15. Sąpolno- dawny cmentarz przykościelny
16. Szczytno- dawny cmentarz ewangelicki
17. Zawada- dawny cmentarz ewangelicki
18. Przechlewo- dawny cmentarz katolicko-ewangelicki, obecnie
komunalny
Cmentarze nieczynne bardzo często znajdują się w złym stanie, ze
zdewastowanymi nagrobkami zachowanymi w niewielkiej ilości i
częściowo wyciętym starodrzewem. Niektóre cmentarze praktycznie
już nie istnieją, tylko dzięki dokumentacji historycznej i miejscowej
ludności można wskazać ślad ich występowania.
Niemal wszystkim cmentarzom nieczynnym brakuje bieżącej opieki, co
powoduje że zarastają i często gubią się w lasach. Należałoby poddać
renowacji całe założenia cmentarne i objąć je ochroną lub przekształcić
w parki lub udokumentować ślad ich występowania np. tablicą
pamiątkową lub innym znakiem informacyjnym (np. kamień). Takie
działania, razem z włączeniem cmentarzy do tras turystyki
kwalifikowanej, pozwoliłoby na ich wyeksponowanie i zachowanie.
Cmentarze czynne, tj. 3 parafialne i 1 komunalny są w dobrym stanie
technicznym i posiadają rezerwy grzebalne, poza 1 cmentarzem w
Dąbrowie, który nie posiada już wolnych miejsc grzebalnych.
Pozostałe cmentarze posiadają wolne miejsca na pochówkowe, przy
czym łączna rezerwa jest wystarczająca na najbliższe 20 lat.
Schemat lokalizacji cmentarzy przedstawiono na załączniku graficznym
Nr 30.
str.
218
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
1) Cmentarze czynne - na terenie gminy znajdują się 4 czynne
cmentarze, założone przed 1945 r. Znajdują się one w
miejscowościach: Sąpolno, Dąbrowa, Rudniki i Przechlewo. Łączna
powierzchnia tych cmentarzy wynosi 3,28 ha, z czego rezerwa
grzebalna wynosi łącznie 0,78 ha (jedynie cmentarz w Dąbrowie nie
posiada wolnych miejsc grzebalnych).
CM1 Sąpolno – cmentarz katolicki
założony na początku XX w., znajduje się w północnej części
wsi przy drodze do Nowej Wsi. Cmentarz parafialny położony
jest na skarpie nachylonej w kierunku zachodnim (do drogi).
Obszar cmentarza jest ogrodzony; ogrodzenie wykonane jest z
kamienia a przęsła ze stali. Ogrodzenie to jest współczesne i
zastąpiło zabytkowy ceglany mur. Najstarsze istniejące
nagrobki pochodzą z lat 1936-1937, niestety są one
opuszczone i zaniedbane. Drzewostan jest silnie
przerzedzony. Układ cmentarza jest wielokwaterowy, czytelne
są granice pierwotnego układu przestrzennego. Powierzchnia
ogólna cmentarza wynosi 0,78 ha, z czego czynna stanowi
0,38 ha. Cmentarz widnieje w wojewódzkiej ewidencji
zabytków.
CM2 Dąbrowa – cmentarz katolicki
założony na pocz. XX w., znajduje się w północnej części wsi
przy drodze polnej. Cmentarz parafialny położony jest na
terenie równinnym, w otoczeniu pól. Najstarsze istniejące
nagrobki pochodzą z 1936 i 1938 r. Układ cmentarza jest
dwukwaterowy, czytelne są granice pierwotnego układu
przestrzennego, drzewostan został przerzedzony. Obszar
cmentarza wynosi 0,45ha, nie ma już na nim wolnej
powierzchni grzebalnej. Cmentarz widnieje w wojewódzkiej
ewidencji zabytków.
CM3 Rudniki – cmentarz katolicki
założony na pocz. XX w., znajduje się w północnej części wsi,
przy drodze gminnej. Cmentarz parafialny położony jest na
terenie równinnym nachylonym w kierunku wschodnim, w
otoczeniu pól. Najstarsze istniejące nagrobki pochodzą z 1939
r. Cmentarza posiada jednokwaterowy układ, czytelny jest
pierwotny układ przestrzenny. Stan zachowania nagrobków i
drzewostanu jest całkiem dobry. Największe zgrupowanie
drzewostanu występuje w pierwszym rzędzie przy
ogrodzeniu. Obszar cmentarza wynosi 0,30 ha, z czego
rezerwa pochówkowa 0,10 ha. Cmentarz widnieje w
wojewódzkiej ewidencji zabytków.
str.
219
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
CM4 Przechlewo - dawny cmentarz katolicko-ewangelicki,
obecnie komunalny,
zlokalizowany przy ul. Młyńskiej założono został w poł. XIX
w. Cmentarz komunalny położony jest w północnej części
wsi, na obszarze równinnym, w sąsiedztwie zabudowy i
terenów rolnych, przy drodze powiatowej do Przechlewka.
Najstarsze istniejące nagrobki pochodzą z lat 1877-1897.
Teren posiada układ alejowo-kwaterowy, czytelny jest
pierwotny układ przestrzenny cmentarza. Zachowała się
większa część zabytkowego drzewostanu, głównie w formie
klonowych alei oraz rzędów świerków. Większość starych
nagrobków została usunięta, pozostałe są zniszczone lub
niekompletne. Obszar cmentarza wynosi 1,75 h, z czego
wolna rezerwa pochówkowa 0,30 ha. Cmentarz widnieje w
2) Cmentarze nieczynne na terenie gminy znajduje się 16 nieczynnych cmentarzy,
założonych przed 1945 r. Znajdują się one w miejscowościach:
Sąpolno, Pakotulsko, Nowa Brda, Lisewo, Pawłówku, Przechlewko,
Suszka, Rudniki, Zawada, Szczytno, Płaszczyca, Dąbrowa i
Przechlewo. Są to cmentarze ewangelickie, rodowe i przykościelne.
Łączna ich powierzchnia wynosi 3,68 ha.
CM5 Pakotulsko – dawny cmentarz ewangelicki
założony na początku XX w., znajduje się za zachód od wsi
przy drodze polnej, w sąsiedztwie terenów rolnych i
kompleksów leśnych. Układ cmentarza jest jednokwaterowy,
czytelny jest pierwotny układ przestrzenny, nie zachowały się
nagrobki, natomiast występują ślady dwóch mogił ziemnych.
Drzewostan został przerzedzony. Ogólnie cmentarz jest
zdewastowany. Powierzchnia 0,21 ha. Cmentarz widnieje w
CM6 Pakotulsko – dawny cmentarz ewangelicki
założony na pocz. XX w., znajduje się na południowy-wschód
od pierwszych zabudowań wsi, w otoczeniu terenów rolnych.
Dawna droga dojazdowa do cmentarza i terenów rolnych
została zlikwidowana. Układ cmentarza jest jednokwaterowy i
czytelne są granice pierwotnego układu przestrzennego,
nagrobki zostały usunięte a drzewostan uległ pełnemu
rozwojowi. Powierzchnia 0,15 ha. Cmentarz widnieje w
CM7 Suszka (dawn. Rudawa) – dawny cmentarz ewangelicki
założony w 2 połowie XIX w., znajduje się 100 m na zachód
od leśniczówki, na granicy lasu i łąki. Układ cmentarza jest
zatarty, czytelny jest tylko zarys granic, nagrobki zostały
zniszczone a drzewa wycięte. Powierzchnia 0,06 ha.
str.
220
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
CM8 Przechlewko – dawny cmentarz rodowy
założony na koniec XIX w., zlokalizowany jest w zachodniej
części wsi, 100 m od drogi gminnej. Obszar znajduje się w
otoczeniu lasu. Układ cmentarza jest jednokwaterowy i
czytelne są granice pierwotnego układu przestrzennego. Nie
zachowały się żadne nagrobki. Obecnie teren porastają
drzewa. Powierzchnia 0,03 ha. Cmentarz widnieje w
CM9 Przechlewko – dawny cmentarz ewangelicki
założony na koniec XIX w. zlokalizowany jest we wschodniej
części wsi, na zapleczu zabudowy wiejskiej. Układ cmentarz
jest jednokwaterowy i czytelne są granice pierwotnego układu
przestrzennego. Na obszarze cmentarza brak jest nagrobków a
teren porasta zwarty drzewostan. Powierzchnia cmentarza
zabytków.
CM10 Nowa Brda – dawny cmentarz ewangelicki
założony w 1787 r. położony jest w północnej części wsi, na
skraju lasu. Układ cmentarza jest jednokwaterowy i czytelne
są granice pierwotnego układu przestrzennego. Najstarsze
istniejące nagrobki (jedyne, które się zachowały) pochodzą z
1787 r. i 1941 r. Drzewostan znajduje się w pełnym rozwoju.
Powierzchnia cmentarza 0,22 ha. Cmentarz widnieje w
CM11 Lisewo – dawny cmentarz ewangelicki
założony został na początku XX w., zlokalizowany jest na
północ od wsi na krawędzi doliny rzecznej. Cmentarz
posiada
czytelne
granice
pierwotnego
układu
przestrzennego, zachował się tam tylko 1 nagrobek
pochodzący z 1928 r., ponadto występuje kilka mogił.
Drzewostan na teren znajduje się w pełnym rozwoju.
CM12 Rudniki – dawny cmentarz ewangelicki
założony na koniec XIX w. zlokalizowany jest w zachodniej
części wsi, na skraju lasu. Cmentarz posiada układ alejowokwaterowy i czytelne są granice pierwotnego układu
przestrzennego. Nie zachowały się żadne nagrobki ani
mogiły. Natomiast drzewostan występuje w pierwotnym
układzie alei i szpalerów lipowych udziałem świerka i
modrzewia. Powierzchnia cmentarza 0,18 ha. Cmentarz
widnieje w wojewódzkiej ewidencji zabytków.
str.
221
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
CM13 Pawłówko – dawny cmentarz ewangelicki
założony w połowie XIX w., zlokalizowany jest w
południowo-wschodniej
części
wsi,
za
ostatnimi
zabudowania wiejskimi. Cmentarz posiada czytelne granice
pierwotnego układu przestrzennego. Najstarszy nagrobek
pochodzi z 1892 r., drzewostan zachował się w 60%.
CM14 Zawada – dawny cmentarz ewangelicki
założony został na początku XX w., zlokalizowany jest przy
drodze polnej prowadzącej do Pakotulska, w otoczeniu pól
uprawnych. Cmentarz posiada czytelne granice pierwotnego
układu przestrzennego, nagrobki zostały usunięte, a
drzewostan znajduje się w pełnym rozwoju. Obszar
cmentarza wynosi 0,20 ha. Cmentarz widnieje w
CM15 Szczytno – dawny cmentarz ewangelicki
założony na początku XX w., zlokalizowany jest w
południowo-zachodniej części wsi przy drodze polnej wśród
terenów leśnych. Cmentarz jest dwukwaterowy i posiada
czytelne granice pierwotnego układu przestrzennego. Na
cmentarzu nie ma już nagrobków, mogiły są rozkopane, a
drzewostan znajduje się w pełnym rozwoju. Obszar
cmentarza wynosi 0,28 ha. Cmentarz widnieje w
CM16 Płaszczyca – dawny cmentarz rodowy
założony w połowie XIX w., zlokalizowany jest na skarpie
północnej dochodzącej do linii zabudowań gospodarczych.
Cmentarz nosi ślady silnego zniszczenia, a grobowiec
wewnątrz został splądrowany. Zachowały się tylko elementy
starodrzewu parkowego otaczającego grobowiec. Obszar
cmentarza wynosi ok. 0,1 ha. Cmentarz widnieje w
CM17 Dąbrowa Człuchowska – dawny cmentarz rodowy
właścicieli dóbr szlacheckich
założony został na początku XX w., zlokalizowany jest na
południowy-wschód od dawnego dziedzińca gospodarczego.
Cmentarz jest 1-kwaterowy i posiada czytelny układ
przestrzenny. Najstarsze nagrobki pochodzą z 1922, 1925 i
1934 roku i wszystkie się zachowały. Natomiast drzewostan
został wycięty, pozostały jedynie pojedyncze drzewa.
Powierzchnia cmentarza wynosi 0,16 ha. Cmentarz widnieje
w wojewódzkiej ewidencji zabytków.
str.
222
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
CM18 Przechlewo – dawny cmentarz przykościelny (wpisany
do rejestru zabytków pod nr A-51)
założony został w XVIII w., znajduje się w centrum wsi
przy ul. Człuchowskiej przy kościele parafialnym p.w. Św.
Anny. Cmentarz jest 1-kwaterowy i posiada czytelne granice
pierwotnego układu przestrzennego. Nagrobki zostały
usunięte, drzewostan zachował się w 70%. Powierzchnia
cmentarza wynosi 0,33 ha.
CM19 Sąpolno – dawny cmentarz przykościelny
założony został na początku XIX w., zlokalizowany jest w
północno-wschodniej części wsi, przy drodze powiatowej
Sąpolno-Konarzyny. Kościół został rozebrany w 1980 r.
Zachowały się czytelne granice pierwotnego układu
przestrzennego. Nagrobki zostały usunięte, drzewostan
znajduje się w pełnym rozwoju. Obszar cmentarza wynosi
zabytków.
CM20 Pakotulsko tzw. ,,stary cmentarz nad urwiskiem” .
Jest to obiekt, który nie został zewidencjonowany w
archiwach dokumentalnych instytucji państwowych, a o jego
istnieniu dowiedziano się od entuzjastów pieszych
wycieczek po Ziemi Przechlewskiej. Z zebranych informacji
jednoznacznie wynika, że jest to dawny cmentarz rodowy
dziedziców majątku w Pakotulsku (ród von der Goltz).
Cmentarz ten nie figuruje w ewidencji zabytków. Cmentarz
widnieje w wojewódzkiej ewidencji zabytków.
str.
223
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI CMENTARZY
str.
224
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.6.6. Zabytkowe założenia ruralistyczne
Na terenie gminy występuje zabudowa zagrodowa w formie
rozproszonej i zwartej. Zabudowę rozproszoną reprezentują
zagrody o bardzo wysokich zachowanych walorach zabytkowych,
charakteryzujących się tradycyjnym układem budynków wokół
podwórza. Budynki w przeważającej mierze zachowały swoją
oryginalną formę, materiał oraz bardzo często detal
architektoniczny. Nie wszystkie są w dobrym stanie technicznym.
Występuje niewielki procent zagród opuszczonych i mocno
przebudowanych.
Drugą formą zabudowy wiejskiej na terenie gminy jest 14
zwartych założeń ruralistycznych we wsiach:
-wieś Dąbrowa Człuchowska (obręb Dabrowa Człuchowska),
-wieś Garbek (obręb Garbek),
-wieś Lisewo (obręb Lisewo),
-wieś Szczytno (obręb Lisewo),
-wieś Zawada (obręb Lisewo),
-wieś Nowa Wieś (obręb Nowa Wieś),
-wieś Pakotulsko (obręb Pakotulsko),
-wieś Pawłówko (obręb Pawłówko),
-wieś Płaszczyca (obręb Płaszczyca)
-wieś Imielno - obecnie przyłączona do wsi Płaszczyca (obręb
Płaszczyca).
Zostały one pokazane na załączniku graficznym Nr 31.
Zwarta zabudowa powstawała jako kolonia mieszkalna dla
pracowników folwarcznych przy dworach lub jako zabudowa
indywidualnych gospodarstw rolnych. Później także zabudowa
mieszkaniowa
folwarczna
uzupełniana
była
zabudową
indywidualnych gospodarstw. Poniżej omówiono zwarta zabudowę
poszczególnych wsi.
str.
225
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
1) Wieś Dąbrowa Człuchowska –
Dąbrowa Człuchowska jest starym osiedlem szlacheckim, o
którym wzmianki pojawiły się pierwszy raz w 1373 roku.
Wtedy to Wielki Mistrz zakonu Krzyżackiego nadal wsi
prawa chełmskie. Pod konie XIX wieku powstał folwark,
który posiadał wszelkie elementy funkcjonalne: pałac z
parkiem, podwórze gospodarcze oraz kolonię mieszkalną.
Kolonia zlokalizowana została na zachód i na północ od
pałacu. Po stronie zachodniej zachowały się tylko dwa domy
mieszkalne, natomiast po stronie północnej zachowały się
trzy budynki mieszkalne. Zachowała się także cześć
zabudowań
gospodarczych.
Większość
domów
mieszkalnych usytuowano kalenicowo do ulicy. Pracownicy
folwarku zamieszkiwali w zabudowie o zróżnicowanej
formie. Występują tu pojedyncze domy mieszkalne oraz
dwojaki. Obecnie zabudowania wiejskie ciągną się w formie
zabudowy ulicowej wzdłuż dwóch prostopadłych do siebie
ulic, zbiegających się w miejscu tworzącym niewielki
centralny placyk, położony przy skrzyżowaniu z
pozostałymi dwiema drogami: jedną prowadzącą do dworu i
drugą zabytkową aleją dojazdową do wsi, przecinającą
dolinę rzeki Lipczynki i łączącą się z szosą drogi
powiatowej Nr 2512G. Zabudowania wiejskie zachowały
historyczny układ zagrody z zabudową wznoszoną wokół
prostokątnego podwórza. Niestety we wsi występuje kilka
obiektów przebudowanych na modę współczesną tj. w
formie pseudodworków. Występuje również kilka obiektów
z lat 70-tych w formie blokowisk popegeerowskich lub
jednorodzinnych
,,klocków”.
Przy
przestrzeganiu
odpowiednich rygorów przestrzennych w przyszłym
działaniu inwestycyjnym, wieś może aspirować do
zaliczenia jej do wsi o najwyższych walorach kulturowych.
Do elementów podnoszących te walory zaliczyć należy
malownicze położenie na skarpie oraz liczne malownicze
drogi polne gęsto obsadzone alejami przydrożnymi.
str.
226
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Wieś Garbek –
Zwartą zabudowę Garbka tworzą zagrody indywidualnych
gospodarstw rolnych, przepięknie położone wokół Jeziora
Garbek. Położenie wsi wokół jeziora otoczonego
pofalowanym pojeziernym krajobrazem stanowiło o
unikalnej wartości kulturowo – przyrodniczej tego miejsca
powoduje, że wieś Garbek zaliczyć należy do miejscowości
o najwyższych walorach przyrodniczych, które należy objąć
ochroną tj. układ ruralistyczny, historyczne formy zabudowy
łącznie z historycznym układem dróg i starodrzewem. Na
terenie obrębu nie występują obiekty objęte ochroną
konserwatorską, tzn. obiekty wpisane do rejestru zabytków
oraz obiekty występujące w ewidencji zabytków. Natomiast
sama wieś, jak wspomniano powyżej, posiada układ
ruralistyczny stanowiący unikalną, niepowtarzalną jakość
kulturową, którą w studium przeznacza się do zachowania i
ochrony.
3) Wieś Lisewo –
Pierwsze wzmianki na temat Wsi Lisewo pojawiły się już w
1340 r. natomiast zespół folwarczny powstał na początku
XX w. W 1935 r. folwark został rozparcelowany na 25
osadników. Pierwotnie zespół składał się ze wszystkich
elementów funkcjonalnych folwarku: dworu wraz z
niewielkim parkiem, podwórza gospodarczego oraz kolonii
mieszkalnej. Zachowała się kolonia mieszkalna, która
została zorganizowana wzdłuż drogi z Człuchowa do
Przechlewa. Po jednej i po drugiej stronie pozostało po kilka
domów mieszkalnych, prawie wszystkie zlokalizowano
kalenicowo do drogi. Ze związanych z zabudową
mieszkaniową budynków gospodarczych zachował się
jedynie chlewik, pozostałe zostały zlikwidowane. W
późniejszym okresie zabudowa mieszkaniowa folwarczna
uzupełniana była zabudową indywidualnych gospodarstw. W
konsekwencji powstała wieś, która ukształtowała się w
formie zabudowy zagrodowej zwartej zlokalizowanej
wzdłuż jednej ulicy.
str.
227
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
4) Wieś Szczytno –
Szczytno posiada najstarszą metrykę wśród miejscowości
ziemi człuchowskiej. We wczesnym średniowieczu była tu
siedziba kasztelańska. Pierwsze wzmianki pochodzą z roku
1198. Już wtedy istniał zapewne kościół parafialny. Później
powstał tu zespół folwarczny, który posiadał wszystkie
elementy funkcjonalne: pałac z parkiem, podwórze
gospodarcze i kolonie mieszkalną. Historycznie kolonia
mieszkalna znajdowała się w dwóch miejscach, przy
wyjeździe z podwórza gospodarczego oraz przy głównej
drodze. Zabudowania zlokalizowane przy wyjeździe z
podwórza gospodarczego nie przetrwały. Natomiast
zabudowa zlokalizowana przy głównej drodze zachowała się
w małym stopniu. Później została uzupełniona współczesną
zabudową PGR-u przez co utraciła wszelkie wartości
estetyczne. Obecnie krajobraz Szczytna to typowa zabudowa
popegeerowska.
5) Wieś Zawada –
Nazwa wsi prawdopodobnie pochodzi od słów za wodą, tj.
za Brdą. Pierwotnie Zawada należała do Szczytna. Na
początku XX w. Powstał tu folwark., który posiadał
wszystkie elementy funkcjonalne: dwór z parkiem,
podwórze gospodarcze oraz kolonię mieszkalną. Zabudowa
mieszkaniowa nie rozwinęła się tu wzdłuż głównej drogi, ale
wzdłuż krawędzi urwiska spadającego ku rzece Brdzie.
Zachowały się tu cztery domy mieszkalne oraz kilka
zabudowań gospodarczych. Wszystkie domy mieszkalne
usytuowano kalenicowo do krawędzi urwiska. Pracownicy
folwarku zamieszkiwali w zabudowie o zróżnicowanej
formie. Występują tu pojedyncze domy mieszkalne oraz
dwojaki, trojaki i czworaki. Zatem przysiółek Zawada
ukształtował się w formie zwartej zabudowy wsi
zlokalizowanej wzdłuż krawędzi urwiska. Cały zespół
stanowi dużą wartość krajobrazowo-przestrzenną, lecz
wymaga dużych nakładów i świadomych działań
konserwatorskich.
str.
228
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
6) Wieś Nowa Wieś –
Stosunkowo duża miejscowość, której zabudowa
zlokalizowana jest wzdłuż drogi powiatowej nr 2510G.
Zabudowania reprezentują historyczne formy zabudowy
wiejskiej od form licowanych cegłą poprzez mur pruski po
konstrukcję drewnianą. Większość budynków zachowała
oryginalna formę, materiał i detal. Niewielka ich cześć
została przebudowana. W związku z tym wieś należy
zaliczyć do historycznych założeń o wysokich walorach
ruralistycznych.
7) Wieś Pakotulsko –
Wieś istniała już od XII wieku. Natomiast założenie
folwarczne istniało od lat 20-tych XX w. Pierwotnie
składało się ze wszystkich elementów funkcjonalnych
folwarku : pałacu z parkiem, podwórza gospodarczego i
kolonii mieszkalnej. Kolonia mieszkalna zlokalizowana
została wzdłuż drogi prowadzącej na podwórze gospodarcze.
W największym stopniu zachowała się zabudowa
mieszkaniowa po wschodniej stronie drogi, natomiast z
zabudowy po zachodniej stronie drogi przetrwały jedynie
dwa domy mieszkalne. Większość z nich usytuowano
kalenicowo do drogi. Pracownicy folwarczni zamieszkiwali
w pojedynczych domach lub w dwojakach. Zachowało się
także kilka budynków gospodarczych. W późniejszym
okresie zabudowa mieszkaniowa folwarczna uzupełniana
była
zabudową
indywidualnych
gospodarstw.
W
wzdłuż ulicy.
8) Wieś Pawłówko –
Pierwsze wzmianki o miejscowości Pawłówko pojawiły się
w roku 1344. W późniejszym okresie składało się z trzech
części: dóbr rycerskich (od 1812 r. zwanych obszarami
dworskimi), wsi włościańskiej i młyna. Wieś Pawłówko na
przestrzeni lat ukształtowała się jako zespół dworskoparkowy i malowniczo położona wieś folwarczna.
Historyczna zabudowa mieszkaniowa wsi zachowała się w
dość dużym stopniu. Podobnie jak w przypadku innych wsi
folwarcznych budynki mieszkalne zlokalizowane zostały
kalenicowo do drogi. Pracownicy folwarku mieszkali w
budynkach o zróżnicowanej formie. Wyodrębnić można tu
str.
229
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
zarówno pojedyncze domy mieszkalne jak i dwojaki. W
konsekwencji wieś ukształtowała się w formie zabudowy
zwartej zlokalizowanej wzdłuż ulicy. Ze względu na swoje
malownicze położenie posiada wartość kulturową , którą
należy objąć ochroną.
9) Wieś Płaszczyca –
W Płaszczycy folwark istniał od dawna. Natomiast w
połowie XVII wieku powstały też osady gburskie.
Historycznie Wieś Płaszczyca podzielona była na dwa
majątki: Płaszczyca i Imielno. Zespół folwarczny w
Płaszczycy usytuowano na południowym brzegu rzeki Brdy
i pierwotnie składał się ze wszystkich elementów
funkcjonalnych folwarku: założenia dworsko-parkowego,
podwórza gospodarczego oraz kolonii mieszkalnej. Kolonia
mieszkalna zachowała się w dużej części, w ramach niej
można wyróżnić trzy zgrupowania budynków: kolonia
mieszkalna A, B i C. Kolonię A zlokalizowano przy drodze
do dawnego Imielna. Wszystkie budynki wybudowano
kalenicowo do drogi, do dziś zachowały się cztery domy
mieszkalne oraz dwa budynki inwentarskie. Kolonia
mieszkalna B znajduje się na południe od tego miejsca przy
obecnej drodze gminnej nr 222023G, gdzie zachowały się
dwa domy mieszkalne oraz dwie chlewnie i związany z nim
budynek mieszkalny. Natomiast po przeciwnej stronie tej
drogi zlokalizowano kolonię mieszkalną C, w której skład
obecnie wchodzą tylko dwa domu mieszkalne i odpowiednio
dwie chlewnie. Pracownicy folwarku zamieszkiwali w
zabudowie o zróżnicowanej formie. Występują tu
pojedyncze domy mieszkalne oraz dwojaki. W późniejszym
okresie zabudowa mieszkaniowa folwarczna uzupełniana
była
zabudową
indywidualnych
gospodarstw.
W
konsekwencji powstała wieś (z połączenia dwóch założeń
Płaszczyca i Imielno), która ukształtowała się w formie
zabudowy zagrodowej zwartej zlokalizowanej wzdłuż ulicy.
str.
230
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
10) Wieś Imielno (obecnie przyłączona do wsi Płaszczyca) –
pierwsze wzmianki o miejscowości Imielno pojawiły się w
1326r. natomiast zespół folwarczny i dworsko-parkowy
istniał od połowy XVIII w. W przeszłości istniały dwie
miejscowości (Płaszczyca i Imielno) położone na dwóch
brzegach rzeki. Współcześnie zostały połączone i
posiadają jedną nazwę Płaszczyca. Zespół w Imielnie
składa się z założenia dworsko-parkowego, części
gospodarczej oraz kolonii mieszkalnej. Kolonia mieszkalna
znajduje się po wschodniej stronie założenia przy drodze
Człuchów Sąpolno. Zachowały się dwa budynki
mieszkalne oraz budynki gospodarcze. Domy mieszkalne
posiadają
wydłużona
formę
przekryta
dachem
dwuspadowym . Pracownicy folwarku zamieszkiwali w
zabudowie o zróżnicowanej formie. Występują tu
pojedyncze domy mieszkalne oraz dwojaki i czworaki. W
późniejszym okresie zabudowa mieszkaniowa folwarczna
uzupełniana była zabudową indywidualnych gospodarstw.
W konsekwencji powstała wieś (z połączenia dwóch
założeń Płaszczyca i Imielno), która ukształtowała się w
wzdłuż ulicy.
11) Wieś Przechlewo –
Pierwsze wzmianki o wsi Przechlewo pojawiają się już w
średniowieczu. Wtedy Przechlewo składało się z trzech
organizacji terytorialnych: dobra rycerskie (później
szlacheckie), wieś włościańska (wzmiankowana już w
1341 roku ) i Przechlewski Młyn (obecne Przechlewko).
Na przestrzeni następnych wieków majątek Przechlewo
ulegało kolejnym podziałom. Natomiast wieś włościańska
rozbudowywała się. W XIV wieku nad Brdą założono
młyn. Na przełomie XVII i XVIII wieku powstał kościół
parafialny św. Anny. Później w 1911 roku powstał kościół
pomocniczy p.w. MB Jasnogórskiej w Przechlewie. Już w
połowie XIX wieku Przechlewo sprawiało wrażenie dużej
miejscowości. Istotnym wydarzeniem była budowa szkoły
w latach 1912-1913. Ponadto w latach 1902-1903 wieś
otrzymała połączenie kolejowe z Człuchowem i
Miastkiem. Zabudowa wsi Przechlewo kształtowała się na
przestrzeni lat głównie w formie skoncentrowanej ulicowej
zabudowy wzdłuż szlaków komunikacyjnych, przybierając
w centralnej części wsi formy małomiasteczkowych
kamienic dwu-trzy kondygnacyjnych (często również w
str.
231
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
zwartych
pierzejach)
oraz
jednokondygnacyjnych
budynków z poddaszem nieużytkowym na obrzeżach
miasta. W latach powojennych w południowej części
Przechlewa, przy drodze prowadzącej do Człuchowa
powstało osiedle zabudowy wielorodzinnej w formie
bloków trzykondygnacyjnych.
12) Wieś Przechlewko Powstała jako część majątku wsi Przechlewo. Historycznie
nazywała się Przechlewski Młyn. Jedna z pierwszych
wzmianek (1570 r.) informuje o istnieniu tutaj młyna. Po
pożarze w 1745 r. wybudowano nowy młyn, który na
przełomie XIX i XX wieku został zamknięty. Przy młynie
działał też tartak. Oba budynki nie przetrwały do czasów
obecnych. Ciekawostka jest, że do połowy XIX wieku
poszukiwano tutaj bursztynu. Zachowały się jeszcze ślady
po kopalni. Szkołę założono tu w 1909 roku. Natomiast z
historycznej zabudowy zachowały się tu kilka budynków
mieszkalnych pochodzących z XIX w. oraz ślady
cmentarza katolickiego i ewangelickiego z XIX w. Zatem
Przechlewko to niewielka osada leśnych gospodarstw
położonych na niewielkiej polanie w otoczeniu lasów, nad
rzeką Brdą i Lipczynką. Malownicze położenie i
zabytkowe formy zabudowy stanowią wartość kulturową,
którą należy objąć ochroną.
13) Wieś Rudniki –
Jest to stara wieś królewska położona nad rzeką Rudą,
wzmiankowana w dokumencie z 1624 roku. W 1816 r.
wieś składała się z dwunastu , a w 1864 roku z 30
gospodarstw. W 1817 roku powstała tutaj szkoła.
Znajdował się tu także cmentarz ewangelicki (XIXw.) i
katolicki (XXw.). Obecnie zlokalizowana jest tu zwarta
ulicowa
zabudowa
zagrodowa
indywidualnych
gospodarstw rolnych, składających się z kilkunastu, często
bardzo zniszczonych zagród. Wieś wymaga rehabilitacji
zabytkowej zabudowy ruralistycznej.
str.
232
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
14) Wieś Sąpolno –
Pierwsze dokumenty o wsi Sąpolno pochodzą z 1326r.
Wieś folwarczna powstała pod koniec XIX wieku na
skrzyżowaniu dróg Przechlewo-Konarzyny i SąpolnoNowa Wieś. Pierwotnie majątek folwarku składał się z
założenia dworsko-parkowego, oraz kolonii mieszkalnej.
Kolonia mieszkalna zachowała się, do dziś przetrwały
zabytkowe domy mieszkalne oraz budynki inwentarskie i
gospodarcze. Charakterystycznym elementem zabudowy
jest ustawienie budynków mieszkalnych kalenicowo do
drogi. W późniejszym okresie zabudowa mieszkaniowa
folwarczna uzupełniana była zabudową indywidualnych
gospodarstw. Wieś także rozwijała się w kierunku
północnym i wschodnim, powstawały nowe gospodarstwa
indywidualne. Na skraju wsi zlokalizowany był młyn oraz
magazyn zbożowy, które powstały na początku XX w. W
wzdłuż ulicy z zabytkowym kościołem i dworem
przeznaczonym obecnie na cele oświaty.
str.
233
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
HISTORYCZNE UKŁADY RURALISTYCZNE I DWORSKOPARKOWE
str.
234
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.0. Ludność: warunki i jakość życia, ochrona zdrowia
oraz zagrożenia bezpośrednie ludności i jej mienia
I.7.1. Strefa społeczna gminy
I.7.1.1.Sytuacja demograficzna i społeczna – tendencje ogólnokrajowe
Liczba ludności w Polsce na koniec 2009 r. wynosiła 38,435 mln.
Wartość tę kształtuje przyrost rzeczywisty, który zależy od
wskaźnika przyrostu naturalnego i współczynnika migracji. Liczba
ludności w Polsce zależy prawie w całości od wskaźnika przyrostu
naturalnego, gdyż odnotowane migracje występują w niewielkim
stopniu. Nie bierze się pod uwagę czasowej migracji zarobkowej,
która w ostatnich latach bardzo się nasiliła osiągając wielkość ok. 2
mln Polaków z grupy najbardziej dynamicznej zawodowo. W
przeliczeniu na populację ludności w Polsce utrzymującą się z
zarobków na emigracji, wielkość ta osiągnęła prawie 10% ludności
w kraju.
Wskaźnik zgonów utrzymuje się na wyrównanym poziomie, przez
co decydujący wpływ na kształtowanie struktury demograficznej w
Polsce ma wskaźnik urodzeń, który spadał od 1955r. (odnotowano
wtedy wskaźnik przyrostu naturalnego w wysokości 20‰). W roku
2002, po raz pierwszy po II wojnie światowej zanotowano ujemny
wskaźnik przyrostu naturalnego. W 2008 r. zanotowano
nieznaczny wzrost na poziomie 0,9‰. Utrzymujący się prawie w
połowie województw ujemny wskaźnik jest niwelowany przez
dodatni (na poziomie maksymalnym ponad 2‰) utrzymującym się
w woj. Pomorskim, Podkarpackim i Warmińsko-Mazurskim.
Notuje się przewagę ilości kobiet nad ilością mężczyzn, obecnie na
100 mężczyzn przypada 107 kobiet. Przewaga kobiet występuje w
rejonach, gdzie istnieje duże zapotrzebowanie na pracowników
usług, tj. w hotelarstwie, uzdrowiskach, turystyce, itp. Natomiast
liczba mężczyzn przewyższa liczbę kobiet w regionach bardziej
uprzemysłowionych.
Zaledwie 7% ludności Polski ma wyższe wykształcenie i wskaźnik
ten cały czas wzrasta. Największa liczba osób ma wykształcenie
średnie. Do niedawna przeważała grupa mająca wykształcenie
podstawowe, co obrazuje tendencje wzrostowe poziomu
wykształcenia społeczeństwa.
Większa część społeczeństwa mieszka w miastach (ok. 61%), ale
zauważalna jest tendencja wzrostu liczby mieszkańców wsi, co jest
spowodowane zjawiskiem osiedlania się ludności miejskiej na
terenach rolnych podmiejskich, gdzie są niższe do utrzymania
koszty administracyjne (podatki od nieruchomości, niższe ceny
gruntów, usług itp.).
Wykres zmian przyrostu naturalnego w Polsce w latach 1950-2004
Schemat przyrostu naturalnego w Polsce z podziałem na
województwa przedstawiono na załączniku graficznym nr 33.
str.
235
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
WYKRES ZMIAN PRZYROSTU NATURALNEGO W POLSCE
W LATACH 1950-2004
str.
236
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WIELKOŚCI PRZYROSTU NATURALNEGO W POLSCE
W 2003 R. Z PODZIAŁEM NA WOJEWÓDZTWA
str.
237
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.1.2. Sytuacja demograficzna i społeczna – tendencje regionalne
Na terenie województwa pomorskiego na koniec 2008 r. mieszkało
2.224.942 osób, co stanowi ok. 5,8% całkowitej liczby ludności
zamieszkującej w Polsce. Kobiety stanowią ponad 51% populacji
województwa. Przyrost naturalny w województwie pomorskim w
2008 r. wyniósł 3,6‰ i był najwyższy w Polsce. Struktura
produkcyjna zależna od wieku w województwie pomorskim:
- grupa przedprodukcyjna (dzieci 0-17lat) to 20,6% mieszkańców,
- grupa produkcyjna (w wieku 18-59/64) to 64,6% mieszkańców,
- grupa poprodukcyjna (powyżej 59/64lat) to 14,8% mieszkańców.
Średnia gęstość zaludnienia województwa wynosi 121os/km².
Obserwuje się tendencje migracji mieszkańców miast na wieś, co
nie jest równoznaczne ze wzrostem liczby ludności utrzymującej
się z rolnictwa. Przyczyny opisano w pkt. 7.1.1 Sytuacja
demograficzna i społeczna – tendencje ogólnokrajowe.
W województwie wielkość liczby ludności emigrującej poza teren
województwa w 2008 r. jest mniejsza niż zanotowana w 2007 r.
Wynika to z faktu, że 2007 był rokiem intensywnej emigracji poza
granice kraju, po czym zmniejszył się w latach 2009-2010 z
powodu światowego kryzysu. Obecnie obserwujemy ponowny
wzrost emigracji z powodu narastania kryzysu gospodarczego w
Polsce, co przejawia się w zadłużeniu publicznym kraju na
poziomie 799 mld PLN - dane na dzień 23 marzec 2011 r.(dziennie
dług Polski zwiększa się o 173 mln PLN).
Zmniejszenie się migracji wpływa na wzrost współczynnika
przyrostu rzeczywistego, a nie naturalnego.
Schemat gęstości zaludnienia w 2008 r. w województwie
pomorskim przedstawiono na załączniku graficznym nr 34.
str.
238
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT GĘSTOŚCI ZALUDNIENIA W 2008 R. W
WOJEWÓDZTWIE POMORSKIM
str.
239
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.1.3. Sytuacja demograficzna i społeczna – tendencje w gminie
Liczba mieszkańców gminy wg stanu z 30.06.2010 r. wynosi 6.315
osób.
Największym zaludnieniem w gminie charakteryzują się obręb
Przechlewo (135 os/km²), którego wskaźnik zagęszczenia jest
porównywalny ze wskaźnikami zagęszczenia miast na terenie
województwa, który waha się od 100 os/km² do 168 os/km². Fakt
tak dużego zaludnienia może wynikać z położenia miejscowości w
centrum gminy oraz skoncentrowania w Przechlewie praktycznie
wszystkich najważniejszych usług na szczeblu lokalnym.
Najniższym zaludnieniem charakteryzuje się obręb Przechlewko i
Pakotulsko.
W pozostałych obrębach wskaźnik gęstości zaludnienia plasuje się
w przedziale od 12 do 46 os/km2. Są to jedne z najniższych
wartości w województwie. Średni wskaźnik zaludnienie w woj.
pomorskim wynosi 121 os/km2.
Średni wskaźnik gęstości zaludnienia gminy wynosi 26 os/km2.
Fakt tak niskiego wskaźnika wynika z położenia ośrodków
wiejskich z dala od większych ośrodków miejskich, generujących
usługi i miejsca pracy. W porównaniu z innymi gminami na terenie
województwa, najniższy wskaźnik gęstości zaludnienia występuje
w gm. Smołdzino i Rzeczenica oraz w Krynicy Morskiej,
największy w gminach Pruszcz Gdański, Chmielno, Wejherowo,
Żukowo i Kolbudy.
Planowana zabudowa spowoduje wzrost liczby ludności o około
3133 osób, co wpłynie na średni wskaźnik gęstości zaludnienia na
obszarze gminy, który wyniesie 39 os/km2.
Struktura ludności gminy Przechlewo według trzech
podstawowych grup wieku oznacza demograficzną młodość
gminy. Zauważa się znacznie większy odsetek ludności w wieku
przedprodukcyjnym (21,9%) niż w średnia w powiecie (17,39%),
województwie pomorskim (16,53%) oraz w średnio w innych
wsiach kraju (15,28%), co potwierdza liczba urodzeń
systematycznie rosnąca w okresie ostatnich 10 lat.
Odsetek ludzi w wieku produkcyjnym, w porównaniu z powiatem,
województwem pomorskim oraz krajem jest nieco niższa i wynosi
65,4% populacji gminy. Natomiast odsetek ludności w wieku
poprodukcyjnym (12,7%) jest niemal identyczny jak w powiecie
człuchowskim, ale za to osiąga niższy wskaźnik niż w
województwie pomorskim (14,82%) i kraju (16,24%).
Tzw. wskaźnik obciążenia ekonomicznego w gminie Przechlewo
(liczba ludności w wieku nieprodukcyjnym na 100 osób w wieku
produkcyjnym) wynosi 61 (40 na ludność w wieku
przedprodukcyjnym i 21 w wieku poprodukcyjnym). Dla
porównania w woj. Pomorskim wskaźnik wynosi 46. Wskaźnik
ten świadczy o dużym bezrobociu i migracji ludzi młodych,
pomimo dość znacznego przyrostu naturalnego.
Stopa urodzeń na obszarze gminy powoli i systematycznie rośnie,
co przy względnie stałej liczbie zgonów powoduje, że przyrost
naturalny w ostatniej dekadzie przyjmuje ciągle wartość dodatnią i
wynosi średniorocznie 4,74‰. Jest to wartość znacznie wyższa niż
str.
240
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
średni przyrost w miastach województwa pomorskiego (2,60‰)
oraz kraju (0,29‰).
Saldo migracyjne na obszarze gminy jest ujemne, co oznacza, że
ciągle więcej osób opuszcza na stałe gminę niż osiedla się na jej
terenie. Biorąc pod uwagę ostatnią dekadę obserwuje się powolny
spadek liczby osób napływających na stałe do gminy, co przy
utrzymujące się liczbie osób opuszczających na stałe gminę dale
ujemne
saldo
migracyjne.
Spowodowane
jest
to
najprawdopodobniej położeniem z daleka dużych centrów
miejskich.
Migracyjne saldo ujemne utrzymuje się także w powiecie
człuchowskim, jednak w ostatnich 4 latach jego wartość spadła
niemal o 23% w stosunku do lat 2001-2005. Świadczy to o
zmniejszającej liczbie osób opuszczających na stałe powiat
człuchowski.
Na obszarze gminy ponad 44% społeczeństwa posiada
wykształcenie podstawowe, niemal 32% - zawodowe zasadnicze,
ok. 19% średnie. Niespełna 5% ludności wiejskiej posiada
wykształcenie wyższe.
Gęstość zaludnienia w gminie z podziałem na obręby
przedstawiono w tabeli Nr I.7.1., a schemat ich rozmieszczenia na
Strukturę wieku mieszkańców gminy przedstawiono w tabeli Nr
I.7.2.
Ruch naturalny ludzi w gminie został przedstawiony w tabeli Nr
I.7.3.
Ruch wędrówkowy ludności (migracje stałe) przedstawiony został
w tabeli Nr I.7.4.
Poziom wykształcenia ludności gminy przedstawia tabela Nr I.7.5.
str.
241
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT GĘSTOŚCI ZALUDNIENIA W 2010 R. W GMINIE
PRZECHLEWO
str.
242
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.7.1. Gęstość zaludnienia w gminie Przechlewo z podziałem na obręby
Lp.
1.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Obręb
2.
Dąbrowa
Garbek
Lisewo
Lubianka
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Rudniki
Sąpolno
RAZEM
Powierzchnia
[km²]
Liczba
mieszkańców
3.
7,88
3,46
35,88
4,29
13,81
33,72
18,23
19,11
20,99
66,10
3,74
16,47
243,88
4.
286
98
629
52
524
218
258
374
2832
213
66
765
6.315
Gęstość
zaludnienia
[os/km²]
5.
36
28
17
12
38
6
14
19
135
3
17
46
26
Tab. I.7.2. Struktura wieku ludności gminy Przechlewo w 2009 r. w %
Ludność w wieku
Gmina Przechlewo
1.
2.
przedprodukcyjnym
21,9
produkcyjnym
65,4
poprodukcyjnym
12,7
Źródło: Bank Danych Lokalnych GUS
Pow. człuchowski
3.
17,39
69,83
12,76
Woj. Pomorskie
4.
16,53
68,65
14,82
Kraj wieś
5.
15,28
68,46
16,24
Tab. I.7.3. Ruch naturalny ludności gminy Przechlewo
1.
Urodzenia
Zgony
2.
3.
Przyrost
naturalny
4.
Przyrost
naturalny
w‰
5.
Lata:
2000
70
54
16
2,58
2001
70
44
26
4,19
2002
86
48
38
6,12
2003
76
45
31
5,00
2004
65
55
10
1,62
2005
80
50
30
4,87
2006
89
44
45
7,29
2007
86
42
44
7,10
2008
66
47
19
3,07
55
484
34
293
47,35
2009
89
Razem w latach: 2000 – 2009
777
Średniorocznie na 1000 ludności w latach:
12,56
2000 – 2009 (Lur/Llx1000 - ‰)
Województwo Pomorskie
Woj. pomorskie – wieś na 1000 ludności w latach:
10,97
2000 - 2009
Kraj
Kraj – wieś na 1000 ludności w latach: 2000 2009
9,91
7,82
4,74
5,51
-
8,42
2,55
-
9,73
0,18
-
Źródło: GUS Bank Danych Lokalnych, Roczniki Statystyczne woj. pomorskiego
str.
243
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.7.4. Ruch wędrówkowy ludności (migracje stałe) gminy Przechlewo
Napływ
2.
Odpływ
3.
Saldo
4.
W latach:
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
61
56
48
63
46
57
43
81
65
87
100
50
83
100
-20
2007
43
89
-46
2008
55
56
-1
1.
-9
-39
-37
-4
-26
-57
2009
52
79
-27
Razem w latach 2000 - 2009
524
790
-266
8,47
12,77
Średniorocznie
na
w latach: 2000-2009
1000
ludności
Powiat człuchowski w 2000 r.
Powiat człuchowski w latach 2001 – 2005
Powiat człuchowski w latach 2006 – 2009
Powiat Człuchowski
653
3163
2876
- 4,30
889
4296
3864
-236
-1133
- 988
Źródło: Bank Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl
Tab. I.7.5. Poziom wykształcenia ludności na terenie gminy Przechlewo
Poziom wykształcenia
Wyższy
1.
2.
Średni (policealne, średnie
zawodowe i średnie
ogólnokształcące)
3.
Zawodowy
zasadniczy
4.
w odsetkach
Podstawowy
pełny
5.
Niepełny i bez
wykształcenia
szkolnego
6.
Gmina
4,67
19,38
31,91
44,32
3,84
Przechlewo
Woj. pomorskie
11,26
29,57
24,68
29,44
2,84
Polska
10,19
29,22
23,99
30,71
3,75
Źródło: Podstawowe informacje z Narodowego spisu powszechnego ludności 2002 - Bank Danych Lokalnych,
www.stat.gov.pl oraz obliczenia autorów
I.7.1.4. Miejsca pracy, bezrobocie na terenie gminy
Miejsca pracy w gminie, dojazdy i wyjazdy do pracy
Na obszarze gminy ogółem pracujących w 2003 r. było 1309 osób (czyli
34% ludności w wieki produkcyjnym), z czego w sektorze publicznym
pracowało 269 osób a w prywatnym 1040. Biorąc pod uwagę lata
wcześniejsze liczba pracujących w sektorze publicznym ulega
systematycznemu zmniejszeniu na rzecz wyraźnego wzrostu pracujących
w sektorze prywatnym. Taka sytuacja świadczy o zmianie proporcji w
strukturze własności rynku pracy – następuje zwiększenie udziału sektora
prywatnego, co jest wynikiem prywatyzacji lub wydzierżawiania
olbrzymich areałów rolnych.
Biorąc pod uwagę rodzaje sektorów ekonomicznych rynku pracy,
najwięcej zatrudnionych generuje przemysł (54%) oraz rolnictwo
(ok.20%), przy czym zatrudnienie w sektorze rolniczym na przełomie lat
utrzymuje się na podobnym poziomie. Zauważalna jest wyraźna
str.
244
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
tendencja wzrostu zatrudnienia w sektorze przemysłowym i usługach
rynkowych. Natomiast spada liczba zatrudnionych w sektorze usług
nierynkowych.
W 2006 r. liczba osób wyjeżdżających do pracy z obszaru gminy
wyniosła 309, co stanowiło 1/5 wszystkich ludzi aktywnych zawodowo.
Natomiast liczba osób przyjeżdżających do pracy wyniosła 364 osób. Z
powyższego wynika, że część ludności gminy znajduje zatrudnienie poza
obszarem gminy, ale za to większa liczba znajduje zatrudnienie w
zakładach zlokalizowanych na terenie gminy. Świadczy to o potencjale
gminy w zakresie oferowania miejsc pracy.
Wg danych ze spisu powszechnego w 2002 r. 56% gospodarstw rolnych
utrzymywała się z pracy, natomiast pozostałe jako główne źródło
utrzymania wskazało źródło niezarobkowe, główne renty, emerytury oraz
zasiłki.
Wśród utrzymania zarobkowego dominuje praca najemna, poza
rolnictwem, w sektorze prywatnym oraz w sektorze publicznym (ponad
62% gospodarstw domowych). Okło 13% gospodarstw utrzymuje się z
pracy najemnej w rolnictwie w sektorze prywatnym, czyli w dużych
prywatnych przedsiębiorstwach rolnych działających na terenie gminy.
Jako główne źródło utrzymania – pracę na własny rachunek, we własnym
gospodarstwie rolnym wykazało ok. 14% gospodarstw domowych.
Pozostałe gospodarstwa utrzymują się z pracy na własnych rachunek,
poza rolnictwem.
Bezrobocie
Wg najnowszych danych w 2009 r. z terenu gminy zarejestrowanych
było 511 bezrobotnych (co stanowiło 38% ludności aktywnej
zawodowo), z czego ponad 55% stanowiły kobiety. W stosunku do lat
poprzednich udział kobiet w ogólnej liczbie bezrobotnych utrzymywał się
na podobnym poziomie. Począwszy od 2003 r. obserwuje się wyraźny
spadek liczby osób pozostających bez pracy, co się dokładnie przedkłada
na wzrost liczny osób pracujących. Taka tendencja pokazuje, iż na
obszarze gminy Przechlewo systematycznie poprawia się sytuacja
społeczno- gospodarcza.
Stopa bezrobocia oficjalnie jest podawana tylko dla powiatów i
większych jednostek. Brak danych uniemożliwia jednoznaczne i
dokładne określenie stopy bezrobocia na obszarze gminy Przechlewo.
Stopa bezrobocia to procentowy udział bezrobotnych zarejestrowanych w
liczbie cywilnej ludności aktywnej zawodowo.
Liczbę gospodarstw domowych wg źródła utrzymania przedstawia tabela
Nr I.7.6.
Liczbę osób wyjeżdżających i przyjeżdżających do pracy przedstawia
tabela Nr I.7.7.
Pracujący wg płci w gminie Przechlewo przedstawia tabela Nr I.7.8.
Bezrobotni wg płci, zarejestrowani w gminie Przechlewo przedstawia
tabela Nr I.7.9.
Liczbę osób pracujących w gminie w latach 2000-2008 wg sektorów
gospodarki przedstawia tabela Nr I.7.10.
Bezrobocie rejestrowane w powiatach, województwie pomorskim oraz
kraju przedstawia tabela Nr I.7.11.
str.
245
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.7.6. Główne źródła utrzymania ludności gminy w 2002 r.
Źródła utrzymania
Liczba gospodarstw domowych
1.
Praca najemna, poza rolnictwem w sektorze publicznym
Praca najemna, poza rolnictwem w sektorze prywatnym
Praca najemna, w rolnictwie w sektorze publicznym
Praca najemna, w rolnictwie w sektorze prywatnym
Praca na własny rachunek, poza rolnictwem
Praca na własny rachunek, w swoim gospodarstwie rolnym
Praca na własny rachunek, w rolnictwie, poza swoim
gospodarstwem rolnym
Niezarobkowe źródło utrzymania, emerytura pracownicza,
kombatancka i pochodne
Niezarobkowe źródło utrzymania, emerytura rolna
Niezarobkowe źródło utrzymania, renta z tytuły niezdolności
do pracy
Niezarobkowe źródło utrzymania, renta socjalna
Niezarobkowe źródło utrzymania, renta rodzinna
Zasiłek dla bezrobotnych
Zasiłek pomocy społecznej
Inne niezarobkowe źródło
2.
248
388
7
136
89
139
10
303
66
110
10
96
68
16
68
Źródło: Narodowy Spis Powszechny 2002, Bank Danych Lokalnych
Tab. I.7.7. Dojazdy do pracy - gmina Przechlewo w 2006 r.
Wyjazd/przyjazd
Liczba osób
1.
2.
309
364
Liczba osób wyjeżdżających do pracy
Liczba osób przyjeżdżających do pracy
Saldo przyjazdów i wyjazdów do pracy
55
Źródła: Bank Danych Lokalnych www.stat.gov.pl;
Tab. I.7.8. Pracujący w gminie Przechlewo, wg płci
Rok
1.
Kobiety
2000
2.
2001
3.
2002
4.
2003
5.
2004
6.
2005
7.
2006
8.
2007
9.
2008
10.
2009
11.
392
364
405
441
451
506
466
539
489
536
Mężczyźni
685
693
790
868
947
993
884
822
764
808
1077
1057
1195
1309
1398
1499
1350
1361
1253
1344
32%
34%
36%
38%
34%
34%
31%
33%
Ogółem
Udział w
wieku
29,5% 28,5%
produk.
Źródło: Banku Danych Lokalnych, www.stat.gov.pl;
str.
246
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.7.9. Bezrobotni zarejestrowani z gminy Przechlewo, wg płci
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Kobiety
522
456
388
313
223
242
282
Mężczyźni
402
351
306
254
206
196
229
Ogółem
924
807
694
567
429
438
511
70,6%
57,7%
46,3%
42%
31,5%
34,9%
38%
1.
Udział
w
licznie
aktywnych
zawodowo
Źródło: Bank Danych Lokalnych www.stat.gov.pl;
Tab. I.7.10. Liczba pracujących osób1 wg sektorów w latach 2000-2003, 2008
Sektor/lata
2000
2001
2002
2003
2008
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Sektor ekonomiczny ogółem:
1077
1057
1195
1309
1361
Rolniczy
264
252
267
258
250
Przemysłowy
483
534
616
709
794
Usługi rynkowe
119
102
134
173
148
Usługi nierynkowe
211
169
178
169
169
Sektor własności ogółem:
1077
1057
1195
1309
1361
Sektor publiczny
332
282
287
269
*
Sektor prywatny
745
775
908
1040
*
1 – bez gospodarstw indywidualnych
Źródło: Bank Danych Lokalnych www.stat.gov.pl; Pomorskie Studia Regionalne, * - brak danych
Tab. I.7.11. Stopa bezrobocia rejestrowanego
Stopa bezrobocia
1.
Powiat człuchowski
Powiat bytowski
Powiat chojnicki
Woj. pomorskie
Polska
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2.
3.
4.
5.
6.
7.
34,3
30,3
26,1
20,2
20,7
23,8
35,9
34,7
31,2
22,3
20,1
22,6
27,5
26,5
23,5
17,7
14,7
18,5
21,4
19,2
15,3
10,7
8,4
11,9
19,0
17,6
14,8
11,2
9,5
12,1
Źródło: Bank Danych Regionalnych, www.stat.gov.pl,
str.
247
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.1.5. Warunki i jakość życia mieszkańców gminy
1) Zasób mieszkaniowy
W 2010 r. Zakład Gospodarki Komunalnej w Przechlewie
dysponował 9 lokalami komunalnymi, Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej posiadała 2 lokale – wszystkie znajdują się w
miejscowości Przechlewo. W Nowej Wsi, w budynku dawnej szkoły
znajduje się jeszcze jeden lokal komunalny będący w zarządzie
Zespołu Obsługi Ekonomiczno-Administracyjno Szkół w
Przechlewie.
W 2009 r. w gminie Przechlewo zasoby mieszkaniowe wyniosły
1765 mieszkań. W przeciągu ostatniej dekady powoli i
systematycznie wzrasta liczba mieszkań. Przeciętna powierzchnia
użytkowa mieszkania wyniosła 76,4 m2 i nieznacznie wzrosła w
stosunku do roku 2002, na 1 osobę przypadało 21,9 m2 i również ta
powierzchnia nieznacznie wzrosła od 2002 r.
Na tle pow. człuchowskiego i woj. pomorskiego przeciętna
powierzchnia użytkowa mieszkania w gminie Przechlewo jest
wyższa, gdyż w powiecie wyniosła w 2009 r. 71,7 m2 a
województwie 69,3 m2. Natomiast przeciętna powierzchnia
użytkowa na 1 osobę jest taka sama jak w powiecie człuchowskim,
ale niższa niż w woj. pomorskim (23,8 m2).
W całkowitych zasobach mieszkaniowych ponad 90% stanowi
własność osób fizycznych, w następnej kolejności zasoby będące
własnością zakładów pracy – 83 oraz spółdzielni mieszkaniowych 25. Gmina w 2009 r. dysponowała 10 mieszkaniami komunalnymi o
łącznej powierzchni 654 m2 i jest to spadek o ponad 30% w stosunku
do roku 2000. Świadczy to o zbywaniu przez gminę ich zasobów
mieszkaniowych na rzecz innych podmiotów.
Analizując ostatnie 10 lat zauważa się spadek liczny zasobów
mieszkaniowych będących własnością komunalną, zakładów pracy,
spółdzielni itp. na rzecz wzrostu mieszkań będących własnością
osób fizycznych.
Na obszarze gminy niemal 98 % mieszkań wyposażona jest w
instalację wodociągową, niecałe 92% posiada łazienkę a ponad 65%
ma centralne ogrzewanie. Są to wskaźniki, które praktycznie nie
zmieniają się od 2003 r.
Zestawienie zasobów mieszkaniowych gminy przedstawiono w
tabeli Nr I.7.12.
Zestawienie liczby mieszkań wyposażonych w instalacji
Zestawienie przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań
str.
248
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.7.12. Zestawienie zasobów mieszkaniowych gminy Przechlewo
Rodzaj zasobów
1.
Jedn. miary
2.
2000
3.
2001
4.
2002
5.
2003
6.
2004
7.
Komunalne
mieszkania
31
31
42
19
19
16
16
8
*
10
Izby
106
106
141
64
64
55
55
27
*
*
mieszkania
*
*
63
63
63
63
63
25
*
*
Izby
*
*
200
200
200
200
200
79
*
*
mieszkania
*
*
193
193
193
189
189
83
*
*
Izby
*
*
736
736
736
727
727
295
*
*
Osób
fizycznych
mieszkania
*
*
1408
1435
1440
1453 1458 1617
*
*
Izby
*
*
5840
5941
5969
6029 6058 6681
*
*
Pozostałych
podmiotów
mieszkania
*
*
3
3
3
3
3
3
*
*
Izby
*
*
19
19
19
19
19
19
*
*
mieszkania
1614
1616
1709
1713
1718
1724 1729 1739 1743 1765
Izby
6224
6236
6936
6960
6988
7030 7059 7101 7151 7291
Spółdzielni
mieszkaniowych
Zakładów pracy
OGÓŁEM
2005 2006 2007 2008 2009
8.
9.
10.
11.
12.
Źródło: Bank Danych Regionalnych, GUS, * - brak danych
Tab. I.7.13. Zestawienie liczby mieszkań wyposażonych w instalacje
Rodzaj instalacji
1.
Jedn.
miar
y
2.
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008 2009
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
wodociąg
%
*
*
*
97,7
97,7
97,7
97,7
97,8
97,8
97,8
Łazienka
%
*
*
*
91,4
91,4
91,1
91,2
91,2
91,2
91,3
65,2
65,3
65,1
65,2
65,4
65,5
65,8
Centralne
%
*
*
*
ogrzewanie
Tab. I.7.14. Zestawienie przeciętnej powierzchni użytkowej mieszkań
Pow. użytkowa
1.
Jedn.
miary
2.
2000
2001
3.
4.
2002
2003
5.
6.
Gmina Przechlewo
2004
2005
2006 2007 2008 2009
7.
8.
9.
10.
11.
12.
1 mieszkania
m2
*
*
74,6
74,7
74,9
75,1
75,3
75,5
75,9
76,4
na 1 osobę
m2
*
*
20,6
20,7
20,8
21,0
21,1
21,2
21,4
21,9
Powiat Człuchowski
1 mieszkania
m2
*
*
69,8
70,2
70,3
70,5
70,8
71,1
71,4
71,7
na 1 osobę
m2
*
*
20,6
20,8
21,0
21,1
21,3
21,5
21,7
21,9
67,4
67,7
67,9
68,2
68,5
68,9
69,3
21,7
22,0
22,2
22,6
22,9
23,4
23,8
Województwo Pomorskie
1 mieszkania
m2
*
*
66,6
na 1 osobę
m2
*
*
21,1
str.
249
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Usługi publiczne i więzi społeczne gminy
Specyfiką gminy jest koncentracja w zasadzie większości
podstawowych usług publicznych w miejscowości Przechlewo, jako
ośrodka o wiodącej funkcji społeczno-administracyjnej.
a) Biblioteka - na terenie gminy funkcjonuje tylko jedna publiczna
biblioteka im. Jana Kochanowskiego zlokalizowana przy ul.
Młyńskiej. Biblioteka ta nie posiada filii ani punktów
bibliotecznych. W strukturze biblioteki mieści się Gminne
Centrum Informacji, które posiada stanowiska komputerowe z
dostępem do internetu. Placówka aktywnie uczestniczy w
kształtowaniu nowoczesnych postaw czytelniczych, nie
ogranicza się tylko do udostępniania książek i świadczenia
usług informacyjnych. Jest miejscem spotkań społeczności
lokalnej, organizuje szereg wystaw, jest bazą dla działalności
koła ,,Miłośników Przechlewa” itp.
b) Dom Kultury - w Przechlewie działa Gminne Centrum Kultury
utworzone w 2006 r., którego podstawowym celem jest
prowadzenie szeroko pojętej działalności kulturalnej. W skład
GCK wchodzi Dom Kultury oraz świetlice wiejskie z terenu
gminy. Głównym zadaniem centrum jest rozwijanie
zainteresowań oraz potrzeb kulturalnych mieszkańców gminy,
tworzenie warunków dla rozwoju folkloru, a także rękodzieła
ludowego i artystycznego, współpraca z instytucjami i
organizacjami społecznymi działającymi na rzecz kultury i
sztuki oraz prowadzenie współpracy kulturalnej z zagranicą.
Ponadto na terenie gminy funkcjonuje Gminny Ośrodek Sportu
i Rekreacji, zlokalizowany w odległości ok. 1,5 km od
Przechlewa, na trasie Przechlewo-Człuchów, wśród lasów nad
jeziorem Końskim. Na terenie znajduje się urządzone strzeżone
kąpielisko z pomostami i wypożyczalnią sprzętu pływającego
oraz domki kempingowe i pole namiotowe.
Ponadto w miejscowości Lisewo, Pakotulsko, Płaszczyca,
Nowa Wieś, Dąbrowa, Szczytno, Garbek, Przechlewko i
Sąpolno znajdują się świetlice wiejskie, w których spotyka się
lokalna społeczność.
c) Pomoc Społeczna - w gminie zajmuje się tym Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej zlokalizowany w Przechlewie przy ul.
Człuchowskiej, którego głównym zadaniem jest zaspokajanie
potrzeb społeczeństwa wynikających z sytuacji społecznogospodarczej regionu. Ważnym zadaniem pomocy społecznej są
usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne usługi opiekuńcze.
d) Poczta – na terenie gminy funkcjonuje Urząd Pocztowy,
zlokalizowany w Przechlewie przy ul. Człuchowskiej, który
oferuje usługi z zakresu przesyłek listowych, nadawania
telegramów, paczek, usług bankowych itp.,
e) Bank – w Przechlewie przy ul. Człuchowskiej zlokalizowany
jest jedyny w gminie bank, który jest Oddziałem Banku
Spółdzielczego w Człuchowie,
f) Opieka zdrowotna – w Przechlewie funkcjonuje jedyny zakład
opieki zdrowotny - Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej
,,Eskulap”, który udziela świadczeń z zakresu podstawowej
str.
250
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
g)
h)
i)
j)
k)
l)
opieki
zdrowotnej,
prowadzi
podstawowe
badania
laboratoryjne, EKG i USG. Mieszkańcy gminy mają również
dostęp do 2 gabinetów dentystycznych oraz do gabinetu
ginekologicznego. W Przechlewie prowadzona jest również
apteka. Na terenie przysiółka Wandzin funkcjonuje Ośrodek
Readaptacji EKO „Szkoła Życia” pomagający powrócić do
życia osobom pochodzącym z marginesu społecznego.
Oświata – na terenie gminy działa jedno przedszkole publiczne
zlokalizowane w Przechlewie na Osiedlu Juźkowa oraz szkoła
podstawowa im. Janusza Korczaka (przy której również
utworzono oddział przedszkolny) oraz gimnazjum; dodatkowo
w Sąpolnie znajduje się druga szkoła podstawowa, która
również posiada oddział przedszkolny
Usługi sakralne – w Przechlewie znajduje się kościół
parafialny p.w. Św. Anny i kościół filialny p.w. Matki Boskiej
Częstochowskiej, w Sąpolnie – kościół parafialny p.w. Św.
Wawrzyńca, w Nowej Wsi – kościół filialny.
Cmentarze – na obszarze gminy znajdują się liczne cmentarze,
cześć z nich jest już nieczynna i posiada charakter obiektów
zabytkowych.
Cmentarze
czynne
znajdują
się
w
miejscowościach: Dąbrowa Człuchowska, Sąpolno, Rudniki i
Przechlewo. Cmentarze nieczynne znajdują się w
miejscowościach: Dąbrowa Człuchowska (cmentarz rodowy),
Zawada, Szczytno (cmentarz ewangelicki), Sąpolno, Rudniki
(cmentarz ewangelicki), Przechlewko (I cmentarza rodowy, II
cmentarz nieczynny), Płaszczyca (cmentarz rodowy), Pawłówko
(cmentarz
ewangelicki),
Pakotulsko
(II
cmentarze
ewangelickie), Nowa Brda (cmentarz ewangelicki), Lisewo
(cmentarz ewangelicki), Przechlewo (cmentarz przykościelny),
Suszka (cmentarz ewangelicki).
Usługi komunikacyjne – na terenie gminy znajdują się
przystanki PKS w następujących miejscowościach: Pawłówko,
Rudniki,
Dąbrowa,
Sąpolno,
Przechlewo,
Szczytno,
Przechlewko, Lisewo i Nowa Wieś
Bezpieczeństwo publiczne – w Przechlewie funkcjonuje
Komisariat Policji oraz Ochotnicza Straż Pożarna, dodatkowo w
Lisewie również działa oddział Ochotniczej Straży Pożarnej
inne – w samym Przechlewie znajduje się również siedziba
Nadleśnictwa Niedźwiady, park wiejski oraz Urząd Gminy, itp.
Wszystkie te ośrodki pełnią funkcję z zakresu usług
publicznych również dla mieszkańców z pozostałych terenów
gminy.
str.
251
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Ze względu na małomiasteczkową specyfikę miejscowości
Przechlewo, można stwierdzić, iż pełni ono funkcję centralnego
ośrodka kreującego życia kulturalnego gminy, ale również prawie
każda wieś obrębowa posiada ośrodek integrujący lokalną
społeczność, co pozwala umacniać więzi społeczne.
Głównym organizatorem imprez sportowo-rekreacyjnych jest
Gminne Centrum Kultury oraz Ośrodek Sportu i Rekreacji.
Działalność kulturowo-artystyczną prowadzą również Gminna
Biblioteka Publiczna, szkoły oraz świetlice wiejskie. Gmina
Przechlewo poprzez organizacje imprez o charakterze kulturalnym,
sportowym i turystycznym, przyciąga corocznie znaczną liczbę
turystów z kraju i zagranicy.
Oceniając życie kulturalne gminy odnotować należy liczne
cykliczne imprezy o randze międzynarodowej, krajowe, regionalne i
lokalne.
m) Imprezy cykliczne międzynarodowe:
1. Międzynarodowy Konkurs Psów Dzikarzy
2. Międzynarodowy Turniej Piłki Nożnej o Puchar Wójta
Gminy Przechlewo
3. Międzynarodowy spływ kajakowy ,,Szlakiem Karola
Wojtyły”
4. Międzynarodowe Obchody Dni Unii Europejskiej
5. Międzynarodowe Biegi Wiosenne
n) Imprezy cykliczne krajowe:
6. Ogólnopolski Przegląd Sygnałów, Wiersza i Piosenki
Myśliwskiej im. Rafała Minicha
7. Okręgowe Zawody Jeździeckie w skokach przez
przeszkody
8. Turniej Brydżowy o Puchar Wójta Gminy Przechlewo
9. Turniej Szachowy o Puchar Przewodniczącego Rady
Gminy Przechlewo
o) Imprezy cykliczne regionalne:
10. Noc Kupały
11. Spartakiada Wodniacka
12. Gminny Turniej Wsi/festyn plenerowy – Pożegnanie Lata
p) Imprezy cykliczne lokalne:
13. Spotkania Opłatkowe
14. Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy w Przechlewie
15. Od przedszkola do Opola
16. Ferie zimowe, w tym turniej halowy piłki nożnej, turniej
ping-ponga, turniej szachowy
17. Rocznica Wyzwolenia Przechlewa
18. Regionalne Turnieje Piłki Siatkowej Dziewcząt, Kobiet i
Mężczyzn z okazji wyzwolenia Przechlewa
19. Dzień Kobiet
20. Wernisaż haftu
21. Mistrzostwa Powiatu w indywidualnych biegach
przełajowych szkół podstawowych i gimnazjalnych
22. Konkurs przyrodniczy
str.
252
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
23. Mistrzostwa woj. pomorskiego w indywidualnych biegach
przełajowych szkól podstawowych, gimnazjalnych i
średnich
24. Konkurs Mini Playback Show
25. Dzień Matki
26. Gminny konkurs Recytatorski: ,,Ptaki, ptaszki polne”,
,,Ptaszęta polne”
27. Mistrzostwa powiatu w ,,piłkarskich piątkach” szkół
podstawowych
28. Półfinał woj. pomorskiego w ,,piłkarskich piątkach” szkół
podstawowych
29. Mistrzostwa Powiatu w piłce nożnej 11-osobowej szkół
gimnazjalnych
30. Mistrzostwa Powiatu w czwórboju LA dziewcząt i
chłopców szkół podstawowych
31. Dzień Dziecka
32. Dni sportu młodzieży szkolnej
33. Cykl imprez weekendowych
34. Wybór Miss i Mistera Lata
35. Sprzątanie górnego odcinka rzeki Brdy
36. Dzień Seniora
37. Wystawa plastyczna
38. Andrzejki
39. Bal sylwestrowy
40. Przez cały rok mieszkańcy biorą również udział w
koncertach, konkursach, festiwalach, konfrontacjach
twórczości scenicznej i imprezach organizowanych przez
inne instytucje i ośrodki.
3) Bezpieczeństwo
a) Zagrożenia terenu gminy:
Na terenie gminy najpoważniejsze zagrożenia dla zdrowia i
mienia ludzi oraz zagrożenia środowiska przyrodniczego,
kulturowego i krajobrazu występują w obszarze
szczególnego zagrożenia powodzią oraz terenu potencjalnie
narażonego na zalanie oraz w rejonie miejscowości
Przechlewo i Sąpolno – w miejscu rozładunku gazu
płynnego.
Występujące na terenie gminy szlaki komunikacji
samochodowej o znaczeniu lokalnym stanowią potencjalne
zagrożenie dla ludzi ze względu na możliwość wystąpienia
wypadków, natomiast odcinek czynnej linii kolejowej
stanowi również potencjalne zagrożenie
szczególnie
podczas transportu substancji niebezpiecznych.
Działalność lokalnych przedsiębiorstw rolnych, szczególnie
w zakresie hodowli zwierząt, może stanowić potencjalne
zagrożenie epidemiologiczne.
Duża lesistość obszaru gminy stwarza zagrożenie pożarowe,
a liczne zbiorniki wodne stwarzają zagrożenie dla życia
ludzkiego.
str.
253
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
b) Policja na obszarze gminy:
Gmina Przechlewo posiada 1 posterunek policji,
zlokalizowany w Przechlewie, przy ul. Człuchowskiej, który
podlega Powiatowej Komendzie Policji w Człuchowie.
Załoga posterunku w Przechlewie liczy 6 funkcjonariuszy,
którzy swoim działaniem obejmują całą gminę, na
wyposażeniu jednostki znajdują się 2 radiowozy oraz łódź
motorowa.
c) Bezpieczeństwo przed pożarem gminy
Na terenie gminy funkcjonują dwie jednostki Ochotniczej
Straży Pożarnej, jedna w Przechlewie, a druga w Lisewie.
Ochotnicza Straż Pożarna w Przechlewie wyposażona jest w
dwa średnie wozy bojowe, wyposażone również w sprzęt do
ratownictwa drogowego oraz w 2 torby medyczne.
Jednostka ta, należąca do Krajowego Systemu RatowniczoGaśniczego, liczy 45 członków załogi oraz 11
przeszkolonych ratowników medycznych. Ochotnicza Straż
Pożarna, jak również inny strażacy z województwa
pomorskiego, co roku uczestniczą w ćwiczeniach
szkoleniowych odbywających się na terenie rozlewni gazu w
Sąpolnie, w celu uaktualnienia zadań ratowniczych w
przypadku wystąpienia zagrożenia na obszarze zakładu.
Niestety OSP w Przechlewie zlokalizowane jest na terenie
bazy, której budynki charakteryzują się bardzo złym stanem
technicznym. W zasadzie niezbędne są natychmiastowe
działania remontowe, a najkorzystniejszym dla służb
rozwiązaniem byłaby budowa nowej bazy, służącej straży
pożarnej, gdyż istniejące zagospodarowanie terenu nie
pozwala ja jakąkolwiek rozbudowę obiektów.
Ochotnicza Straż Pożarna w Lisewie wyposażona jest w 1
średni wóz bojowy oraz w 1 torbę medyczną.
Jednostka ta liczy 31 członków załogi oraz 5 przeszkolonych
ratowników medycznych.
W 2009 roku miało miejsce 86 interwencji, w tym 20 akcji
pożarniczych. Jest to mniej działań interwencyjnych niż w
latach poprzednich.
O bezpieczeństwo w lasach dbają strażnicy leśni
Nadleśnictwa
Niedźwiady,
Nadleśnictwa
Czarne,
Nadleśnictwa Człuchów oraz Nadleśnictwa Osusznica.
W sezonie letnim, na plaży nad Jeziorem Końskim,
bezpieczeństwa kapiących się strzegą ratownicy wodni.
str.
254
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
4) Grupy społeczne gminy wymagające wsparcia
Na obszarze gminy funkcjonuje Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej, który udziela pomocy społecznej w oparciu o
obowiązujące przepisy prawa. W ramach tego ośrodka działa
Środowiskowy Dom Samopomocy w Przechlewie dla osób z
zaburzeniami psychicznymi. Gmina w 2006 roku opracowała
długofalowy program pomocy społecznej, zawarty w Strategii
Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2006-2020,
której głównym celem są działania wspierające osoby i rodziny
w procesie odzyskiwania zdolności do samodzielnego
funkcjonowania w zmieniającym się otoczeniu.
Głównymi
problemami społecznymi na terenie gminy są: ubóstwo,
bezrobocie,
niepełnosprawność,
długotrwała
choroba,
bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i w
prowadzeniu gospodarstwa domowego, alkoholizm i
narkomania, przestępczość i przemoc w rodzinie, bezdomność,
problemy osób starszych. Adresatem strategii są przede
wszystkim osoby bezrobotne, niepełnosprawne, osoby dotknięte
problemem alkoholowym, przemocą, osoby bezdomne oraz
starsze.
Zestawienie pomocy społecznej udzielonej w gminie
Uwaga*
Na terenie gminy funkcjonuje Stowarzyszenie Solidarni ,,PLUS”, którego
głównym celem jest udzielania wsparcia medycznego, socjalnego,
terapeutycznego i prawnego osobom żyjącym z HIV i chorych na AIDS.
Stowarzyszenie to działa na szerokim polu pomocy osobom wykluczonym ze
społeczeństwa, którzy trafiają do największego w Polsce ośrodka
rehabilitacyjnego znajdującego się w Wandzinie.
Tab. I.7.15. Pomoc społeczna na terenie gminy udzielona w l. 2000-2005 r. i 2010 r.
Lata (liczba rodzin/osób)
Powody przyznania pomocy
1.
Ubóstwo
Bezdomność
Bezrobocie
Niepełnosprawność
Długotrwała choroba
Bezradność w sprawach
opiekuńczowychowawczych i
prowadzeniu gospodarstwa
domowego – ogółem
w tym:
- rodziny niepełne
- rodziny wieloletnie
Potrzeba ochrony
macierzyństwa
Alkoholizm
Narkomania
Trudności w przystosowaniu do
życia po opuszczeniu Zakładu
Karnego
2.
2000
3.
2001
4.
2002
5.
2003
6.
2004
7.
2005
8.
2010
255/1046
8/16
274/992
80/313
47/113
491/1653
21/32
270/1081
94/337
113/372
491/1653
25/36
342/1411
136/461
149/495
491/1653
189/787
199/712
149/495
262/1251
1/1
180/810
113/361
44/189
213/742
198/835
153/400
11/17
11/18
3/3
119/406
143/335
43/101
138/772
138/722
158/876
189/752
108/624
158/759
47/219
47/145
47/145
47/154
28/94
31/115
45/156
23/79
60/413
62/426
75/535
42/301
67/469
63/399
21/127
31/129
32/141
34/176
30/130
12/54
13/60
89/439
46/64
11/12
3/3
11/13
11/22
20/22
11/22
20/22
4/4
15/15
8/12
19/21
10/13
3/3
-
-
5/13
3/6
-
-
1/1
Źródło: Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych na lata 2006-2020, sprawozdanie MPiPS
str.
255
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.1.6. Identyfikacja problemów ludności gminy
Najważniejszymi problemami gminy w sferze społecznej,
rozpoznanymi w ramach prowadzonych prac planistycznych są:
1) Ubóstwo
2) Bezrobocie
3) Niepełnosprawność
4) Bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i w
prowadzeniu gospodarstwa domowego; szczególnie dotyczy to
rodzin wielodzietnych
5) Mentalność i świadomość społeczeństwa niedostosowana do
wymogów współczesności;
6) Trudność w przezwyciężaniu trudnych sytuacji życiowych;
7) Trudność podjęcia pracy w wieku dojrzałym;
8) Niskie dochody części mieszkańców;
9) Ograniczony dostęp do usług oświaty, sportu i kultury;
10) Niedostatek wiedzy i umiejętności potrzebnych we
współczesnej gospodarce rynkowej.
Gmina Przechlewo w przeciągu ostatniej dekady wykazuje dodatni
przyrost naturalny, ale niestety obserwuje się ciągły odpływ ludności
z obszaru gminy, przy czym największa migracja stała miała miejsce
w latach 2005-2007. Jednak ostatnie 10 lat pokazuje powolną
tendencję kierowania się salda migracyjnego w kierunku dodatnim,
co daje w perspektywie dłuższego czasu możliwość większego
osiedlania się w gminie ludzi na stałe w stosunku do opuszczających
ją na stałe. Przyczyną takiego zjawiska może być również kurczeniu
się rynku pracy w większych ośrodkach miejskich i w bezpośrednim
sąsiedztwie gminy, co powoduje że ludzie nie znajdują pracy poza
terenem gminy, w związku z czym nie emigrują poza jej obszar.
Biorąc pod uwagę taką sytuację demograficzną, w studium
ogranicza się wyznaczanie zbyt dużych nowych obszarów pod
zabudowę, dążąc raczej do wypełnienie terenów już
zurbanizowanych. W przypadku gminy największym stopniem
urbanizacji charakteryzuje się miejscowość Przechlewo, której
małomiasteczkowy charakter w połączeniu z lokalizacją większości
podstawowych publicznych, powoduje iż pełni on funkcję głównego
ośrodka osadniczego gminy.
I.7.2. Rynek pracy gminy Przechlewo
I.7.2.1. Struktura rodzajowa branży gospodarki gminy
Na obszarze gminy Przechlewo głównym kołem napędowym
gospodarki jest sektor prywatny, który generuje ok. 96% podmiotów
gospodarczych. W ciągu ostatniej dekady liczba podmiotów
gospodarczych w sektorze publicznym utrzymuje się na stałym
poziomie, natomiast obserwuje się systematyczny wzrost udziału
sektora prywatnego. W podmiotach gospodarczych sektora
prywatnego dominują osoby fizyczne prowadzące własną
działalność gospodarczą (77%), co nie odbiega od sytuacji w całym
kraju. Biorąc pod uwagę rodzaj prowadzonej działalności
gospodarczej, dominują przedsiębiorstwa związane z handlem
hurtowym i detalicznym, naprawą pojazdów samochodowych i
str.
256
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
motocyklowych (90 podmiotów gospodarczych), budownictwem (56
podmiotów), przetwórstwem przemysłowym (33 podmioty),
rolnictwem, leśnictwem, łowiectwem i rybactwem (29 podmiotów),
pozostałe usługi (28 podmiotów), transport i gospodarka
magazynowa ((27 podmiotów), działalność związana z obsługą
rynku nieruchomości (26 podmiotów), działalność finansowa i
ubezpieczeniowa (21 podmiotów) i inne. W sumie w 2009 r. na
obszarze gminy Przechlewo działało 396 podmiotów gospodarczych.
Strukturę rodzajową gospodarki opisać można przez udziały
pracujących w poszczególnych segmentach gospodarki: sektorach i
sekcjach PKD (Polskiej Klasyfikacji Działalności) w ogólnej liczbie
pracujących. W ujęciu najbardziej ogólnym wyróżnia się
standardowo trzy następujące sektory działalności gospodarki
narodowej:
• sektor I - działalności relatywnie prostsze, bazujące na
wykorzystywaniu zasobów przyrody: rolnictwo, łowiectwo,
leśnictwo, rybołówstwo, rybactwo;
• sektor II – to działalności przetwórstwa materialnego: przemysł
i budownictwo;
• sektor III – zawierający działalności o najwyższym wkładzie
pracy – szeroko pojęte usługi (publiczne i niepubliczne).
Strukturę gospodarczą gminy mierzoną wskaźnikiem zatrudnienia
ocenić można jako standardową dla sytuacji Polski: 71% pomiotów
gospodarczych działa w tzw. III Sektorze gospodarczym, czyli w
usługach (dominują usługi prywatne), 22% - w sektorze II (przemysł
i budownictwo), pozostałe 7% – to tzw. Sektor I (głownie
rolnictwo).
Biorąc pod uwagę liczbę zatrudnionych w poszczególnych
podmiotach gospodarczych, praktycznie 92% przedsiębiorstw to
małe zakłady zatrudniające do 9 osób, na obszarze gminy jedynie
spółka ,,POLDANOR” zatrudnia powyżej 500 pracowników.
Największe podmioty gospodarcze zlokalizowane na terenie gminy
wg liczby zatrudnionych:
1. działający w branży rolnej: ,,POLDANOR” S.A.,- ok. 550 osób
2. działający w branży przetwórstwa rolno-spożywczego:
,,PRIME FOOD” Sp. z o.o. – ok. 470 osób
3. działający w branży drzewnej: ,,POLTAREX” Przedsiębiorstwo
Przemysłu Drzewnego Sp. z o.o. Tartak Nowa Wieś – ok. 72
osoby
4. działające w branży drzewnej: Nadleśnictwo Niedźwiady –
ok.60 osób
5. działający w branży drzewnej: ,,INWOOD” Sp. z .o. o – do 50
osób
6. BP Polska – rozlewnia gazu w Sąpolnie – ok. 30 osób.
Podsumowując, gospodarka w gminie składa się z 3 zasadniczych
sektorów pod względem podziału na udział, tj. sektor rolnictwa,
który stanowi 7%, sektor przemysłu – 22% oraz sektor usług
stanowiący 71%. W zakresie udziału przemysłu, jego % udział jest
porównywalny z poziomem krajowym wynoszącym również 22%.
Natomiast sektor usług kształtujący się na poziomie 71% jest
mniejszy od krajowego, wynoszącego 79%. Z kolei zaś rolnictwo,
str.
257
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
stanowiące 7%, jest ponad 2 większy niż w kraju, gdzie wynosi ok.
2%.
Udział rolnictwa i przemysłu w Polsce w wytwarzaniu PKB łącznie
wynosi ok. 24% (2% rolnictwo + 22% przemysł). Dla porównania
udział % rolnictwa i przemysłu w kraju sąsiednim – Niemczech –
kształtuje się na poziomie 28% (1% rolnictwo + 27% przemysł).
Stawia to gminę na dość dobrym pozycji, jeśli chodzi o rozwój
podstawowych dziedzin gospodarki, których trzonem jest produkcja
i rolnictwo. Usługi są zaś pochodną wypracowanego produktu
dodatniego w tych dwóch sektorach.
Można by wysnuć wniosek, że proporcje wielkości poszczególnych
sektorów gospodarki w kraju o najwyższym potencjalne
gospodarczym w Europie – Niemczech i w Polsce są porównywalne.
Natomiast gdy przyjrzymy się
PKB w przeliczeniu na 1
mieszkańca, to te dysproporcje są zatrważajże. W Niemczech PKB
na 1 M wynosi ok. 37 tys. USD a w Polsce 14 tys. USD. Wynik ten
jest problemem do rozwiązania dla polityków i specjalistów
zajmujących się rozwojem gospodarki narodowej.
Drugą konkluzją, na którą warto zwrócić uwagę w rozpatrywaniu
rozwoju gospodarczego w ujęciu makroekonomii, jest fakt, iż w
Polsce – kraju biednym – sektor usług jest o 7% większy niż w kraju
europejskim zaliczanym do najbogatszych krajów Europy –
Niemczech (72%).
Wykaz podmiotów gospodarki narodowej z podziałem na sektory
ekonomiczny w gminie Przechlewo przedstawia tabel Nr I.7.16.
Liczba podmiotów gospodarczych wg liczby zatrudnionych w 2009
r. w gminie Przechlewo przedstawia tabel Nr I.7.17.
Podział sekcji PKD na sektory gospodarki przedstawiono w tabeli
Nr I.7.18.
Liczba podmiotów gospodarki narodowej wg PKD w 2009 r. w
gminie Przechlewo przedstawia tabela Nr I.7.19.
str.
258
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.7.16. Wykaz podmiotów gospodarki narodowej w gminie Przechlewo
Podmioty gospodarki narodowej
1.
Sektor publiczny - ogółem
Sektor publiczny – państwowe i
samorządowe jednostki prawa
budżetowego
Sektor prywaty - ogółem
Sektor prywatny – zakłady osób
fizycznych
prowadzących
działalność gospodarczą
Sektor prywatny – osoby fizyczne
prowadzące
działalność
gospodarczą
Sektor prywatny – spółki prawa
handlowego
Spółki handlowe
Sektor prywatny – spółki prawa
handlowego z udziałem kapitału
zagranicznego
Sektor prywatny – spółki handlowe
z udziałem kapitału zagranicznego
Sektor prywatny – spółdzielnie
Sektor prywatny – fundacje
Sektor prywatny – stowarzyszenia i
organizacje społeczne
2000
2.
14
2001
3.
14
2002
4.
14
2003
5.
14
2004
6.
13
2005
7.
13
2006
8.
14
2007
9.
14
2008
10.
14
2009
11.
14
7
10
11
11
11
11
11
10
10
10
264
300
327
341
345
358
365
373
381
382
220
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
244
266
277
280
287
289
293
297
296
8
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
9
10
10
12
13
14
16
18
17
2
*
*
*
*
*
*
*
*
*
*
3
3
3
4
4
5
6
7
6
2
0
2
0
2
0
2
0
2
0
2
1
2
1
2
1
2
0
2
0
13
13
13
14
16
17
19
20
20
23
SUMA
396
Źródło: Bank Danych Regionalnych, GUS,* - brak danych
Tab. I.7.17. Liczba podmiotów gospodarczych wg liczby zatrudnionych w 2009 r.
Liczba zatrudnionych w podmiocie gospodarczym
Liczba podmiotów gospodarczych
0-9
10-49
365
26
50-249
250-999
4
2
RAZEM
397
Tab. I.7.18. Podział sekcji PKD na sektory gospodarki narodowej
Sektor gospodarki narodowej
I Sektor – rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
II Sektor – przemysł i budownictwo
III sektor – usługi (rynkowe i nierynkowe)
Sekcja PKD
A
B, C, D, F
E, G, H, I, J, K, L, M, N, O, P, Q, R, S,
T, U
str.
259
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.7.19. Wykaz podmiotów gospodarki narodowej w gminie Przechlewo w 2009 r. wg sekcji PKD
Sektor
gospoda
rki
narodow
ej
Podmioty gospodarki narodowej wg Polskiej Klasyfikacji
Działalności
1.
2.
Sektor
publiczny
Sektor
prywatny
3.
4.
1
29
Sektor I
Sekcja A – rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo
Sektor II
Sekcja B – górnictwo i wydobycie
-
-
Sekcja C – przetwórstwo przemysłowe
-
33
Sekcja D- wytwarzanie i zaopatrywanie w energie elektryczną,
gaz, parę wodną, gorąca wodę i powietrze do układów
klimatyzacyjnych
-
2
Sekcja F – budownictwo
1
RAZEM
30
RAZEM
Sektor III
36
Sekcja E – dostawa wody, gospodarowanie ściekami i odpadami
oraz działalność związana z rekultywacją
-
56
Sekcja G – handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów
samochodowych, włączając motocykle
-
90
Sekcja H – transport i gospodarka magazynowa
-
27
Sekcja I – działalność związana z zakwaterowanie i usługami
gastronomicznymi
-
10
Sekcja J – informacja i komunikacja
-
3
Sekcja K – działalność finansowa i ubezpieczeniowa
-
21
Sekcja L – działalność związana z obsługą rynku nieruchomości
Sekcja M – działalność profesjonalna, naukowa i techniczna
1
26
18
Sekcja N – działalność w zakresie usług administrowania i
działalność wspierająca
-
8
Sekcja O – administracja publiczna i obrona narodowa,
obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
2
7
Sekcja P - edukacja
Sekcja Q – opieka zdrowotna i pomoc społeczna
5
1
2
13
Sekcja R – działalność związana z kulturą
3
9
Sekcja S – pozostała działalność usługowa
-
28
Sekcja T – gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników;
gosp. domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na
własne potrzeby
-
-
Sekcja U – organizacje i zespoły eksterytorialne
RAZEM
330
Źródło: Bank Danych Regionalnych, GUS
str.
260
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.2.2. Rolnictwo
Obszar gminy prezentuje bardzo wysoki potencjał gospodarki rolnej,
pomimo tego iż grunty rolne nie stanowią przeważającej części
obszaru, bo jednie 36,42 % obszaru gminy (z czego grunty orne to
7.230 ha oraz pastwiska 536 ha), lecz ich zwarty obszar stwarza
bardzo korzystne warunki dla rozwoju rolnictwa. Dodatkową
przesłanką ku temu jest występowanie znacznego zaplecza
gospodarczego poPGRowskiego, wymagającego doinwestowania.
Zwarty obszar gruntów rolnych występuje w środkowej części
gminy otoczony lasami.
Grunty chronione (w tym obszar III klasy) stanowi 0,88%
powierzchni gminy i wynosi 214 ha. Biorąc pod uwagę klasyfikację
gleb pod względem przydatności rolniczej w skali od 1-14, w
południowej części gminy występują głównie gleby w przedziale
przydatności od 4 do 7 (kompleks żytni bardzo dobry po żytni
bardzo słaby). Są to gleby o niskim stopniu użyteczności, rzadko
wykorzystywane rolniczo, zazwyczaj zalesione. Sporadycznie
pojawiają się kompleksy 2 (pszenny dobry) i 3 (pszenny wadliwy).
W północnej części gminy przeważają gleby brunatne wyługowane
wykształcone na ubogich piaskach sandrowych(szczególnie
północna oraz zachodnia część). W części wschodniej gleby
wykształciły się na glinach lekkich. Przeważają kompleksy 5-7
(żytni dobry po żytni bardzo słaby).
Centralna część gminy to przede wszystkim gleby wytworzone na
piaskach gliniastych mocnych oraz słabo gliniastych, należące
głównie do typu brunatnych wyługowanych o silnym, głębokim
zakwaszeniu. Sporadycznie występują czarne ziemie właściwe.
Kompleksy rolniczej przydatności to w większości 4-7, częstsze niż
w południowej części są tu kompleksy 2 i 3.
Wśród powierzchni zasiewów dominuje pszenica ozima, która w
niemal w 98% zasiewana jest przez wielkotowarowe gospodarstwa
rolne (3 414 ha), następnie żyto zasiewane przez niemal 76% przez
gospodarstwa wielkotowarowe, kolejne jest pszenżyto ozime, które
w 52 % zasiewane jest przez gospodarstwa indywidualne.
W pogłowiu zwierząt gospodarskich dominuje trzoda chlewna, która
w ponad 90% hodowana jest przez wielkotowarowe gospodarstwa
rolne tj. np. ,,POLDANOR”. Na drugim miejscu znajdują się kury,
których chowem zajmuje się tylko rolnictwo indywidualne.
Znikoma ilość osób prowadzących gospodarstwa indywidualne
posiada wykształcenie wyższe rolnicze (5), większość rolników
przeszła tzw. kurs rolniczy lub w ogóle nie posiada wykształcenia
rolniczego.
Wg stanu z pierwszego kwartału 2011 r. liczba gospodarstw
indywidualnych na terenie gminy wyniosła 562, z czego ok. 34% to
gospodarstwa małe – do 2 ha. Ponad 50% gospodarstw to
gospodarstwa średnie – do 20 ha, jedynie 12 gospodarstw rolnych
posiada areał o wielkości powyżej 50 ha. Wg danych z
Powszechnego Spisu Rolnego z 2002 r. na obszarze gminy było 631
gospodarstw rolnych, w tym 625 gospodarstw indywidualnych.
Biorąc pod uwagę wielkość gospodarstw indywidualnych, ponad
56% to gospodarstwa małe – do 2 ha.
str.
261
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Wśród liczby gospodarstw najwięcej uprawia ziemniaki (303), w
tym w 99 % jest uprawiana w gospodarstwach indywidualnych,
następne miejsce zajmuje żyto (229), w tym 98% jest uprawiana w
gospodarstwach indywidualnych, na trzecim miejscu są mieszanki
zbożowe jare, które w całości uprawiane są w gosp. indywidualnych
(214). Kukurydza na zielonkę nie jest uprawiana przez żadne
gospodarstwo indywidualne, a tylko przez wielkie przedsiębiorstwa
rolne np. ,,POLDANOR”, które wykorzystuje kiszonkę z kukurydzy
do produkcji biogazu.
Podsumowanie: wśród upraw rolnych dominują zboża, które
wysiewane są w większości na areale wielkotowarowych
gospodarstw rolnych. Wśród pogłowia dominuje hodowla
przemysłowa trzody chlewnej. Większość gospodarzy nie posiada
specjalistycznego wykształcenia związane z rolnictwem.
posiada areał o wielkości powyżej 50 ha. Zgodnie ze spisem rolnym
z 2002 r. wszystkich gospodarstw rolnych na terenie gminy było
631, z czego 625 to gospodarstwa indywidualne. Wśród
gospodarstw indywidualnych dominują małe, o powierzchni do 2 ha.
W 2002 r., wg danych z Narodowego Spisu Powszechnego, 292
gospodarstwa domowe jako źródło utrzymania wykazały pracę w
rolnictwie. Z tego łącznie 95%, na własny rachunek i w sektorze
prywatnym, przy czym liczba tych gospodarstwa rozkłada się po
połowie.
Począwszy od 2000 r. bardzo powoli spada liczba osób pracujących
w sektorze rolniczym (bez gospodarstw indywidualnych), z 25% w
2000 r. do 18% w 2008 r. Taka sytuacja świadczy o postępującej
recesji rolnictwa. Z jednej strony rolnicy decydują się na zaniechanie
działalności rolnej, np. przekwalifikowując swoje umiejętności, a z
drugiej strony postępująca mechanizacja rolnictwa powoduje, iż nie
ma potrzeby zatrudniania większej liczby pracowników.
W ogólnej liczbie mieszkańców gminy wynoszącej 6315 osób, z
rolnictwa indywidualnego utrzymuje się 562 gospodarstwa domowe,
co daje około 1405 osób w wieku produkcyjnym zatrudnionych w
indywidualnym sektorze rolniczym. W gminie zamieszkuje w wieku
produkcyjnym 4001 osób, a więc w rolnictwie (indywidualnym 1405
os. i przemysłowym 251 os.) zatrudnionych jest 41% społeczeństwa
w wieku produkcyjnym, w porównaniu z pozostałymi sektorami
gospodarczymi tj. w przemyśle gdzie zatrudnionych jest ok. 792
osoby (tj. 20%) i usługach, gdzie zatrudnionych jest ok. 317 osób, co
stanowi 8% ludności w wieku produkcyjnym. Pomimo trudnej
sytuacji gospodarczej z rolnictwa indywidualnego utrzymuje się
najwięcej osób. Na marginesie należy zauważyć, że ok. 1240 osób
nie jest zarejestrowanych jako osoby zatrudnione a z tego ok. 511
zarejestrowanych jako bezrobotni. W/w dane faktycznie obrazują
problem bezrobocia w gminie, który wg danych statystycznych
wygląda lepiej niż w rzeczywistości. Oczywiście należy uwzględnić
% udział osób studiujących (w miastach przyjmuje się na poziomie
str.
262
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
8% społeczeństwa, na wsiach ok. 3%), zaś pozostała liczba osób nie
majach zatrudnienia to osoby, które wyemigrowały lub nie
zarejestrowały się.
Do degradacji rolnictwa przyczynia się również niewykorzystanie
potencjału agrarnego do produkcji żywności. Jak to zostało opisane
w rozdziałach poprzednich, Europejska polityka gospodarcza
wspiera i dotuje produkcję rolniczą z zakresu wytwarzania
produktów niezwiązanych z żywnością, ukierunkowanych na
masową mechaniczną metodę upraw roślin energetycznych.
Działania te nadmiernie eksploatują glebę, nie wytwarzają żywności
oraz nie dają zatrudnienia miejscowej ludności i byłym
pracownikom PGRów. Poprzez fakt dzierżawy olbrzymich areałów
przez firmy światowe, wieś traci charakter identyfikacji więzi
społecznych, stając się, podobnie jak wielkie aglomeracje miejskie
anonimową przestrzenią, w której właściciel terenu nie utożsamia się
z ziemią przez ,,siebie” uprawianą.
I.7.2.3. Leśnictwo, rybactwo i rybołówstwo
Lasy oraz różnego rodzaju zadrzewienia na obszarze gminy
obejmują łącznie ok. 52,53% powierzchni gminy i wchodzą głównie
w skład kompleksu leśnego Borów Tucholskich Zachodnich.
Największe kompleksy leśne występują w północnej części gminy.
Około 31% lasów na terenie gminy ma status lasów ochronnych.
Lasy na terenie gminy Przechlewo zaliczane są do pierwszej
kategorii przydatności turystycznej, natomiast mają niewielki
potencjał technologiczny głównie ze względu na drobnowymiarowy
surowiec drzewny oraz wysokie wartości przyrodnicze – lasy
ochronne.
Gospodarką leśną na terenie gminy zajmują się przede wszystkim
Lasy Państwowe, które od lat są instytucją sprawdzoną, od lat
dobrze zarządzająca lasami państwowymi. Wszelkie próby
usprawnienia dobrze prosperującego przedsiębiorstwa, wydają się
bezcelowe, w rozumieniu interesu państwa.
Obróbką drewna na terenie gminy zajmują się m.in. dwie firmy
zatrudniające znaczna liczbę pracowników: ,,POLTAREX”
Przedsiębiorstwo Przemysłu Drzewnego Sp. z o.o. Tartak Nowa
Wieś oraz ,,INWOOD” Sp. z .o. o.
Sumując występowanie głównych gatunków drzewostanu na terenie
wszystkich terenów leśnych w gminie, dominuje głownie sosna,
następnie brzoza, towarzyszą im inne gatunki, tj. brzoza omszona,
kruszyna, buk, jałowiec, jarzębina, wierzba karłowata, łęgi
wierzbowe, topolowe, olszowe, jesionowe, dąb szypułkowy, dąb
bezszypułkowy, świerk pospolity, jedlica zielona. Z terenów leśnych
można pozyskiwać: grzyby jadalne, jagody czarne, maliny, jeżyny,
poziomki, zioła, żywicę drewno opałowe i inne.
Studium zakłada około 35 ha terenu przeznaczyć pod zalesienia, w
związku z tym nie nastąpi znaczący wzrost terenów leśnych. Nie
przeznacza się istniejących terenów leśnych na cele nieleśne.
Gruntów pod wodami jest 1309 ha. Powierzchnia zajęta pod wodami
tzw. płynącymi wynosi 1109 ha, wśród których dominuje rzeka Brda
i jej dopływ Lipczynka. Pozostałe to wody stojące, głównie w
formie jezior przepływowych i bezodpływowych, wśród których
str.
263
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
największe to jez. Szczytno Wielkie, Lipczyno Wielkie, Końskie,
Gwiazda i Długie. Wody płynące wykorzystywane są przede
wszystkim do uprawiania turystyki kajakowej, natomiast niewielkie
jest zagospodarowanie letniskowe brzegów jezior. Znikoma jest
również hodowla ryb w stawach.
Podsumowując można stwierdzić, iż na terenie gminy jest względnie
dużo lasów, a ich zwarty obszar położenia w północnej części gminy
powoduje, że jest on elementem korytarza ekologicznego. Mało jest
w gminie gruntów pod wodami. Istniejące wody, a w zasadzie
jedynie Brda jest wykorzystywana do uprawiania turystyki
kajakowej oraz wędkarstwa. W gminie występuje kilka dużych
akwenów wodnych, których przyszłe zagospodarowanie mogłoby
sprzyjać rozwojowi turystyki pobytowej. Jednak większość z nich
położona jest w obszarze chronionego krajobrazu.
I.7.2.4. Identyfikacja problemów
Problemy gminy nie odbiegają od problemów gospodarczych
występujących w Polsce na terenach wiejskich. Jest to gmina
wiejska, w której miejscowość Przechlewo o małomiasteczkowym
charakterze jest centralnym ośrodkiem administracyjnym, które
skupia praktycznie wszystkie podstawowe usługi publiczne.
Głównym problemem rozwojowym terenów wiejskich są skutki
transformacji. Pomijając ocenę przekształceń, które miały miejsce na
wsi, należy stwierdzić, że spowodowała ona bardzo wysoki wzrost
bezrobocia i w konsekwencji biedę i patologię wśród grupy
społecznej, której głównym źródłem utrzymania była praca w
PGRach. Nowi dzierżawcy lub właściciele wielkotowarowych
gospodarstw rolnych często nie byli zainteresowani (szczególnie na
początku swojej działalności) w ogóle gospodarowaniem na roli, nie
mówiąc już o zagospodarowaniu i wykorzystaniu potencjału
ludzkiego (inną rzeczą jest że często zdeprawowane były warunki
pracy w systemie socjalistycznej gospodarki rolnej). W okresie
ostatnich 20 lat zjawisko patologii sukcesywnie się zmniejsza, lecz
nie na skutek ożywienia gospodarczego lecz w wyniku starzenia się i
umierania tego pokolenia robotników PGRowskich. Bardzo wolno,
lecz sukcesywnie ożywia się gospodarka rolna, lecz z przyczyn
technologicznych i technicznych nie zapewnia byłym pracownikom
miejsc pracy, ponieważ jest ukierunkowana głównie na uprawę
przemysłową a nie hodowlano-rolną.
Biorąc pod uwagę czystość i jakość środowiska gminy została
pominięta ważna dziedzina gospodarki, która mogłaby się świetnie
rozwijać ekologicznym środowisku – ekologiczna hodowla i
produkcja tzw. zdrowej żywności.
str.
264
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Mając na względzie problematykę omówioną w pkt. 7.2.4 w studium
zapewnia się przeznaczenie terenów dla rozwoju wynikającego ze
specyfiki gminy.
Jak wynika z oceny problemów wiejskich, na obszarze gminy nie ma
potrzeby zapewniania nadmiernej ilości terenów dla funkcji
osadniczej, poza uzupełnieniami w istniejącym osadnictwie. Na
terenie gminy występuje praktycznie stagnacja w liczbie stałych
mieszkańców, mimo dodatniego przyrostu naturalnego. Zakłada się,
że przy takiej sytuacji demograficzno-gospodarczej gminy nie ma
potrzeby jej nadmiernej urbanizacji.
Analizując problemy społeczno-gospodarcze na tle sytuacji
gospodarczo-politycznej kraju, nie należy zakładać zbytniego
rozwoju rynku pracy na terenie gminy. Z jednej strony obserwujemy
występowanie degradacji rolnictwa indywidualnego, ciągłe
ograniczanie produkcji żywności w sektorze rolnictwa
wielkotowarowego, co nie nastraja optymistycznie dla polepszenia
tej sytuacji bez podjęcia działań na szczeblu krajowym i rządowym.
Formą wzrostu zatrudnienia, która mogłaby rozwijać się w gminie,
w oparciu o działania lokalne jest rozwój dziedzin gospodarki
związanych z turystyką kwalifikowaną, tym bardziej że gmina
posiada w tym zakresie wyjątkowo duży potencjał, pod warunkiem
wszakże, że społeczność miejską będzie stać na uprawianie tego
typu rekreacji. Oczywiście odpowiedni poziom życia jest warunkiem
niezbędnym, ale również przyzwyczajenia kulturalne oraz sposób
spędzania wolnego czasu. Wkraczamy tu znowu w sferę polityki
społecznej państwa, która mogłaby propagować w młodym
społeczeństwie sposób zdrowego wypoczynku, opartego na
sprawdzonych organizacjach młodzieży szkolnej, propagując
wychowanie w myśl zasady: ,,W zdrowym ciele zdrowy duch”, w
umiłowaniu do swojej ojczyzny, tradycji, kultury i przyrody.
Walory turystyczne gminy sprzyjające jej rozwojowi opisano w pkt.
kolejnym.
str.
265
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.3. Turystyka gminy Przechlewo
Gmina Przechlewo to obszar o bardzo wysokim potencjale przyrodniczokrajobrazowym, gdzie największym bogactwem naturalnym są: rzeka
Brda z najpiękniejszym szlakiem kajakowym w Polsce, bardzo liczne
jeziora oraz zajmujące ponad 50% powierzchni gminy lasy.
Walory krajobrazowo-przyrodnicze sprzyjają rozwojowi specyficznemu
rozwojowi turystyki kwalifikowanej. Ze względu na znikome
zagospodarowanie brzegów jeziora, znaczne oddalenie od dużych
ośrodków miejskich oraz uwarunkowania związane z położeniem
największych zbiorników wodnych w obszarze chronionego krajobrazu,
turystyka pobytowa nie jest tu zbyt rozwinięta.
I.7.3.1 Turystyka kwalifikowana
Jest to wspólne określenie rodzajów turystyki takich jak: piesza
nizinna, piesza górska oraz narciarska, turystyka kolarska, kajakowa,
motorowa i żeglarska, itp.
Na obszarze gminy z typów turystyki kwalifikowanej występują
szlaki rowerowe, piesze oraz kajakowe.
A – Szlaki rowerowe - na terenie gminy funkcjonują liczne szlaki
rowerowe, które wchodzą w skład szlaków Ziemi Człuchowskiej,
Naszyjnika Północy oraz edukacyjnych ścieżek rowerowych
Nadleśnictwa Niedźwiady, oznaczona na załączniku graficznym
numerem:
1) Szlaki rowerowe Ziemi Człuchowskiej:
1.0 ,,Trasa Jelenia” relacji: Koczała – Załęże – Zapadłe Stara Brda – Lipczynek - Nowa Wieś – Sąpolno Przechlewo o długości 35,5 km
2.0 ,,Trasa Chrobotkowa” relacji: Przechlewo – Płaszczyca –
Polnica - Człuchów o długości 20,3 km
3.0 ,,Trasa Głazów Narzutowych” relacji: Przechlewo –
Dolinka – Rzeczenica – Grodzisko – Olszanowo –
Biskupnica – Skórzewo - Człuchów o długości 37,2 km
4.0 ,,Trasa Ornitologiczna” relacji: Przechlewo – Rudniki –
Pakotulsko – Dolinka - Przechlewo o długości 16 km
5.0 ,,Szlak Jagodowy” relacji: Człuchów – Skórzewo –
Nowosiółki – Marysin – Wandzin – Płaszczyca – Lisewo –
Dobrzyń – Rybakówka – Krępsk – Skórzewo - Człuchów
o długości 41,5 km
6.0 ,,Trasa Wokół Jezior” relacji: Człuchów – Skórzewo –
Krępsk – Rybakówka – Szczytno – Dolinka –
Koprzywnica – Rzeczenica – Gwieździn – Garsk – Krępsk
- Człuchów o długości 51,2 km
7.0 ,,Trasa Morenowa” relacji: Czarne – Przyrzecze – Breńsk
– Rockowo – Zalesie – Grodzisko – Gwieździn –
Rzeczenica – Pakotulsko - Przechlewo o długości 34 km
8.0 ,,Szlakiem Dzika Maćka” relacji: Lipczynek –
Przechlewko - Lipczynek o długości 16,5 km
9.0 ,,Trasa Wokół Jeziora Lipczyno Wielkie” relacji:
Lipczynek – Żołna - Nowa Brda - Lipczynek o długości 16
km.
str.
266
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
2) Edukacyjne ścieżki rowerowe Nadleśnictwa Niedźwiady
położone w całości na terenie gminy, oznaczone na załączniku
graficznym numerem:
01. ,,Wokół Jeziora Lipczyno” o długości 18,5 km; ścieżka
przeznaczona jest dla turystyki rowerowej i prowadzi przez
najciekawsze tereny Nadleśnictwa Niedźwiady wokół jez.
Lipczyno do rezerwatu ,,Bagnisko Niedźwiady” i ,,Nowej
Brdy”
02. ,,Do Przechlewka i nad Jezioro Krasne” o długości 14,5
km; ścieżka przeznaczona jest dla turystyki rowerowej i
prowadzi przez najciekawsze tereny Nadleśnictwa
Niedźwiady od zagrody dziczej przy Leśniczówce
Przechlewko i do rezerwatu ,,Jezioro Krasne”
03. ,,Do Płaszczycy i nad Jezioro Gwiazda” o długości 16,5
km; ścieżka przeznaczona jest dla turystyki rowerowej i
prowadzi przez najciekawsze tereny Nadleśnictwa
Niedźwiady od miejscowości Płaszczyca oraz nad jez.
Gwiazda
04. ,,Do Zawady i nad Jezioro Szczytno” o długości 17 km;
miejscowości Zawada i nad jez. Szczytno.
3) Fragment szlaku rowerowego Greenway – Naszyjnik
Północy, który na obszarze gminy w zachodniej części
przebiega przez miejscowości Gwieździn – Koprzywnica –
Pakotulsko - Suszka-Koczała, natomiast we wschodniej części
przez miejscowości Polnica – Płaszczyca – Sąpolno Konarzyny.
Greenaways to Zielone Szlak dziedzictwa przyrodniczokulturowego utworzone wzdłuż ,,zielonych korytarzy” – rzek,
tradycyjnych, historycznych tras handlowych, naturalnych
korytarzy przyrodniczych. Łączą regiony, atrakcje turystyczne i
lokalne inicjatywy, wspierają rozwój turystyki przyjaznej dla
środowiska i rekreacji oraz promują zdrowy styl życia i
niezmotoryzowane formy transportu. Stwarzają szansę na
poprawę jakości życia i środowiska, ożywienie gospodarki
lokalnej, wzmacnianie przedsiębiorczości wśród miejscowej
ludności oraz zachowanie unikalnych wartości przyrody,
krajobrazu i kultury.
Szlak rowerowy ,,Greenway – Naszyjnik Północy” o długości
870 km zaczyna się i kończy w miejscowości Debrzno.
Obejmuje swoim zasięgiem obszar czterech województw:
kujawsko-pomorskiego, pomorskiego, wielkopolskiego oraz
zachodniopomorskiego. Przebiega przez 30 gmin, w tym 11
gmin tworzy obszar Lokalnej Grupy Działania Naszyjnik
Północy.
str.
267
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
B – Szlaki piesze
Na terenie gminy funkcjonują 2 turystyczne trasy
piesze:
1) szlak ,,Kormoranów” Gwda – Rudniki – Pakotulsko
- Płaszczyca – Babilon, o długości 75 km
2) szlak ,,Doliną Brdy” Miastko - Przechlewa o
długości 51 km.
C – Szlaki kajakowe
Na terenie gminy Przechlewo do turystyki kajakowej
wykorzystywana jest tylko rzeka Brda, na której
funkcjonują dwa szlaki kajakowe:
1) szlak kajakowy Górnej Brdy od. jez. Głębokiego
do Fordonu, o długości 233 km, który posiada rangę
międzynarodową. Na całym szlaku kajakowym Brdy
mija się niezwykle malowniczy i różnorodny
krajobraz przyrodniczo-kulturowy gminy, rezerwaty
przyrody, liczne obiekty lub tylko ich ślady o
wartościach
historyczno-kulturowych oraz wiele
mostów drogowych i kolejowych. Szlakiem tym, w
1953 r. również płynął ks. Karol Wojtyła Papież Jan
Paweł II.
2) szlak kajakowy ,,Brda” od miejscowości Żołna do
Przechlewa, którego długość wynosi ok. 50 km.
D – Atrakcje turystyczne
Walory krajobrazowe gminy, lesistość, rzeźba terenu,
sielska zabudowa wiejska wtopiona w panoramę łąk i
pól oraz liczne pomniki przyrody, tj. okazałe dęby i
głaz narzutowy i zachowane elementy kulturowe są to
wszystko elementy, które wpływają na zwiększenie
atrakcyjności turystycznej gminy. Pomniki przyrody
zostały omówione w pkt I.5.9 uwarunkowań. Do
elementów kulturowych występujących swobodnie w
krajobrazie zaliczyć można zabytkowe cmentarze lub
ich relikty, bardzo liczne kapliczki i krzyże przydrożne,
aleje przydrożne oraz wszelkie inne obiekty zabytkowe
omówione w pkt I.6.0 uwarunkowań dotyczącym
dziedzictwa kulturowego gminy.
str.
268
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.3.2 Turystyka pobytowa: weekendowa, ośrodki wczasowe, pobyt
indywidualny
Turystyka - na terenie gminy nie występuje praktycznie zaplecze
dla rozwoju turystyki pobytowej poza specyficzną formą turystyki
związaną z czasowym pobytem osób przyjezdnych, które mogą
znaleźć bazę noclegową bez większych atrakcji turystycznych.
Obecnie w gminie w zasadzie występują 2 większe ośrodki
wczasowe: Ośrodek Sportu i Rekreacji w Przechlewie
zlokalizowany nad jez. Końskim, oraz ośrodek wypoczynkowy
Lipczynek nad jeziorem Lipczyno, które jako jedyne mogą przyjąć
jednorazowo większą ilość gości. Na terenie gminy nie występują
kompleksy rekreacji indywidualnej, tzn. skupiska domków
letniskowych, poza jednym występującym w południowej części jez.
Lipczyno Wielkie, co jest niewątpliwą zaletą jeśli chodzi o
zachowanie walorów krajobrazowo-przyrodniczych, gdyż zabudowa
letniskowa w większym bądź mniejszym stopniu wpływa na jego
degradację, szczególnie w realiach wolnego rynku, gdzie nie
występują zorganizowane działania indywidualnych interesów.
Występują tylko pojedyncze domki w sąsiedztwie zabudowy
zagrodowej i pokoje do wynajęcia w domach mieszkalnych.
Pozostała turystyka pobytowa realizowana jest przez indywidualne
osoby, które najczęściej posiadają na terenie gminy własne domki i
działki lub korzystają z wynajmu od osób prywatnych. Zwiększony
krótkookresowy pobyt turystyczny zauważalny jest także podczas
imprez sportowo-rekreacyjnych, tj. np. Międzynarodowy Konkurs
Psów Dzikarzy, Ogólnopolski Przegląd Sygnałów, Wiersza i
Piosenki Myśliwskiej, Okręgowe Zawody Jeździeckie w skokach
przez przeszkody.
Baza noclegowa - w gminie występuje całoroczna baza noclegowa
w Przechlewie. Najczęściej jednak występuje baza związana z
turystyką, głównie sezonową. Rozmieszczona jest ona
nierównomiernie i w większości zlokalizowana jest w Przechlewie.
Dominuje wynajem indywidualnych pokoi oraz pojedynczych
domków letniskowych. Dodatkową formą bazy noclegowej są pola
namiotowe. Tylko dwa ośrodki są w stanie przyjąć jednorazowo
ponad 30 osób - Ośrodek Sportu i Rekreacji w Przechlewie oraz
ośrodek Lipczyno. Prawie w każdej bazie noclegowej istnieje
dodatkowa możliwość wypożyczenia sprzętu turystycznego.
Szacowana liczba miejsc noclegowych to 314 (124 pokoje) + 400
miejsc na polach namiotowych.
Baza gastronomiczna w gminie występuje niewiele obiektów
gastronomicznych. Ich oferta jest bardzo zróżnicowana, zarówno
pod względem ilości jaki i jakości. Całoroczne obiekty znajdują się
w Przechlewie. Zwraca uwagę niemal zupełny brak restauracji i
zajazdów przydrożnych oraz baz postojowych przy szlaku
kajakowym.
Wypożyczalnie sprzętu turystycznego reprezentuje przede
wszystkim ośrodek OSiR w Przechlewie, który oferuje wynajem
rowerów wodnych, kajaków i łodzi wędkarskich. Dodatkowo firma
,,Superkajak” oraz ,,Canoe” oferuje wynajem sprzętu pływającego.
str.
269
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.7.3.3 Agroturystyka
Agroturystyka sprzyja dodatkowej formie dochodowej, na obszarach
aktywnej działalności rolniczej.
W Przechlewie ta forma turystyki jest bardzo słabo rozwinięta,
reklamują się tylko nieliczne gospodarstwa agroturystyczne w
Przechlewie, m.in. gospodarstwo ,,Zacisze” i ,,Nad Brdą” oraz
gospodarstwo w Koprzywnicy.
I.7.3.4 Podsumowanie:
Podsumowując należy stwierdzić, iż gmina posiada bardzo wysoki
potencjał w zakresie turystyki kwalifikowanej, zaś niski w zakresie
turystyki pobytowej. W związku z tym należy dążyć do
wykorzystania w maksymalnym stopniu potencjału gminy, który
sprzyja rozwojowi turystyki kwalifikowanej, szczególnie w formie
aktywnej rekreacji, wędkarstwa itp. W celu zwiększenia
atrakcyjności turystyki pobytowej należałoby przedsięwzięć
działania zmierzające do przedłużenia sezonu turystycznego.
W celu uatrakcyjnienie formy turystyki kwalifikowanej, szczególnie
wzdłuż szlaków rowerowych należy rozbudować zaplecze
infrastruktury socjalno-usługowej a wzdłuż Brdy zwiększyć
zagospodarowanie jej brzegów poprzez stworzenie dodatkowych
przystani, stanic i miejsc biwakowych wykorzystywanych podczas
spływu.
Kolejnym elementem turystyki, który w gminie znajduje korzystne
warunki obok turystyki kwalifikowanej jest agroturystyka.
Schemat przebiegu istniejących szlaków turystyki kwalifikowanej
przedstawiono na załącznikach graficznych nr 16 i 17.
str.
270
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I. 8.0 Stan prawny gruntów gminy
Na terenie gminy Przechlewo dominują grunty o strukturze własności:
1) Skarbu Państwa (w tym Lasów Państwowych oraz Zasobów
Własności Skarbu Państwa)
2) prywatnych osób fizycznych
3) komunalnej (grunty gmin i związków międzygminnych, spółek
prawa handlowego).
Struktura własności gruntów gminy Przechlewo nie jest wyjątkowo
zróżnicowana.
Ponad 74% gruntów stanowią własność Skarbu Państwa (w tym ok. 55%
gruntów jest w zarządzie Państwowego Gospodarstwa Leśnego).
Prawie 21% stanowią grunty osób fizycznych (w tym ok. 19% to grunty
osób fizycznych wchodzących w skład gospodarstw rolnych).
Kolejne 5% stanowią w sumie grunty gmin i związków międzygminnych
oraz grunty pozostałe.
Powierzchnia gminy wynosi 24 388 ha, a własność Gminy Przechlewo
to w sumie 281 ha gruntów, z czego ok. 22% to użytki rolne, ok. 3% to
tereny leśne i zadrzewione, tereny zurbanizowane stanowią łącznie ok.
73% powierzchni gruntów (a wśród nich największy udział mają drogi
180 ha oraz tereny rekreacyjne wypoczynkowe 11 ha, zurbanizowane
tereny niezabudowane to jedynie 3 ha – a więc istniejąca rezerwa
inwestycyjna jest niewielka). Nieużytki i tereny różne stanowią ok. 2%.
Tereny różne stanowią jedynie 3 ha obszar i najczęściej są to grunty
przeznaczone do rekultywacji – zdegradowane lub zdewastowane
(nieczynne hałdy, wysypiska, zapadliska, tereny po działalności
przemysłowej i górniczej oraz po poligonach wojskowych) oraz
niezagospodarowane grunty zrekultywowane.
W związku z tym w studium wyznacza się nowe tereny rozwojowe
przeznaczone pod funkcję mieszkaniową i gospodarczą, które położone
są głównie w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących osad wiejskich.
Stan prawny gruntów gminy przedstawiono w tabeli Nr I.8.1.
str.
271
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.8.1. Stan prawny gruntów gminy
Nr
grupy
rejesrt.
Wyszczególnienie gruntów wchodzących w skład grupy
lub podgrupy rejestrowej
Rodzaj jednostki
terytorialnej
(gmina wiejska)
Powierzchnia
w ha
Udział w pow.
ogólnej
1.
2.
3.
4.
5.
1
1.1 Grunty wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej
Skarbu Państwa
1.2 Grunty w zarządzie Państwowego Gospodarstwa
Leśnego
1.3 Grunty w trwałym zarządzie państwowych jednostek
organizacyjnych z wyłączeniem gruntów PGL
1.4 Grunty wchodzące w skład zasobu nieruchomości
Skarbu Państwa z wyłączeniem gruntów przekazanych
w trwałym zarządzie
1.5
Grunt
Skarbu
Państwa
przekazane
do
zagospodarowania Agencji Mienia Wojskowego
1.6
Grunty
Skarbu
Państwa
przekazane
do
zagospodarowania Wojskowej Agencji Mieszkaniowej
W
4005
16,42
W
13403
54,96
W
774
3,17
W
12
0,05
W
0
0
W
0
0
1.7 Pozostałe grunty Skarbu Państwa spośród gruntów
zaliczanych do 1 grupy
W
20
0,08
RAZEM Grunty Skarbu Państwa z wyłączeniem
gruntów przekazanych w użytkowanie wieczyste
W
18214
74,68
W
0
0
W
94
0,39
W
0
0
2.4 Grunty Skarbu Państwa w użytkowaniu wieczystym
pozostałych osób
W
9
0,04
RAZEM Grunty Skarbu Państwa przekazane w
użytkowanie wieczyste
W
103
0,43
Grunty spółek Skarbu Państwa, przedsiębiorstw
państwowych i innych państwowych osób prawnych
W
0
0
4.1 Grunty wchodzące w skład gminnych zasobów
nieruchomości z wyłączeniem gruntów przekazanych w
trwały zarząd
W
281
1,15
W
0
0
W
0
0
W
281
1,15
2
3
4
osób fizycznych
państwowych osób prawnych
spółdzielni mieszkaniowych
4.2 Grunty gmin i związków międzygminnych
przekazanych w trwały zarząd gminnym jednostkom
organizacyjnych
4.3 Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 4
grupy
RAZEM Grunty Gmin i związków międzygminnych z
wyłączeniem gruntów przekazanych w użytkowanie
str.
272
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d. Tab. I.8.1. Stan prawny gruntów gminy
Nr
grupy
rejesrt.
Rodzaj jednostki
terytorialnej
(gmina wiejska)
Powierzchnia
w ha
Udział w pow.
ogólnej
1.
2.
3.
4.
5.
5
5.1 Grunty gmin i ich związków w użytkowaniu
wieczystym osób fizycznych
wieczystym osób prawnych
wieczystym spółdzielni mieszkaniowych
wieczystym pozostałych osób
RAZEM Grunty gmin i związków międzygminnych
przekazane w użytkowanie wieczyste
6.1 Grunty, które są własnością gminnych osób prawnych
oraz grunty, których właściciele są nieznani
W
4
0,02
W
9
0,04
W
0
0
W
3
0,01
W
16
0,07
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
4749
19,47
W
291
1,19
W
5040
20,66
W
0
0
W
0
0
W
0
0
6
7
8
6.2 Grunty, które są własnością powiatowych osób
prawnych oraz grunty, których właściciele są nieznani
6.3 Grunty, które są własnością wojewódzkich osób
prawnych oraz grunty, których właściciele są nieznani
RAZEM Grunty, które są własnością samorządowych
osób prawnych oraz grunty, których właściciele są
nieznani
7.1 Grunty osób fizycznych wchodzące w skład
gospodarstw rolnych
7.2 Grunty osób fizycznych nie wchodzące w skład
gospodarstw rolnych
RAZEM Grunty osób fizycznych
8.1 Grunty, które są własnością rolniczych spółdzielni
produkcyjnych i ich związków oraz grunty, których
właściciele nie są znani
8.2
Grunty,
które
są
własnością
spółdzielni
mieszkaniowych i ich związków oraz grunty, których
właściciele nie są znani
grup
RAZEM Grunty spółdzielni
W
0
0
9
Grunty kościołów i związków wyznaniowych
W
33
0,014
10
Wspólnoty gruntowe
W
0
0
11
11.1 Grunty wchodzące w skład powiatowych zasobów
trwały zarząd
11.2 Grunty powiatów przekazane w trwały zarząd oraz
grunty, których właściciele nie są znani
grupy
RAZEM Grunty powiatów z wyłączeniem gruntów
przekazanych w użytkowanie
W
1
0
W
171
0,7
W
0
0
W
172
0,7
str.
273
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
c.d. Tab. I.8.1. Stan prawny gruntów gminy
Nr
grupy
rejesrt.
Rodzaj jednostki
terytorialnej
(gmina wiejska)
Powierzchnia
w ha
Udział w pow.
ogólnej
1.
2.
3.
4.
5.
12
12.1 Grunty powiatów w użytkowaniu wieczystym osób
fizycznych
W
0
0
12.2 Grunty powiatów w użytkowaniu wieczystym
powiatowych osób prawnych
W
0
0
W
0
0
pozostałych osób
W
0
0
RAZEM Grunty powiatów przekazane w użytkowanie
wieczyste
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
W
0
0
15.1 Grunty spółek prawa handlowego
W
516
2,12
15.2 Grunty partii politycznych i stowarzyszeń
W
13
0,05
15.3Pozostałe grunty spośród gruntów zaliczanych do 15
grupy
W
0
0
RAZEM Grunty będące przedmiotem własności i
władania osób niewymienionych w pkt. 1-14
W
529
2,17
13
13.1 Grunty wchodzące w skład wojewódzkich zasobów
trwały zarząd
13.2 Grunty wojewódzkie przekazane w trwały zarząd oraz
grunty, których właściciele nie są znani
grupy
RAZEM Grunty województw z wyłączeniem gruntów
przekazanych w użytkowanie
14
14.1 Grunty województw w użytkowaniu wieczystym osób
fizycznych
14.2 Grunty województw w użytkowaniu wieczystym
wojewódzkich osób prawnych
pozostałych osób
RAZEM
Grunty
województw
użytkowanie wieczyste
15
przekazane
w
Σ
24 388 ha
100
str.
274
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.9.0. Występowanie terenów i obiektów chronionych na
podstawie przepisów odrębnych
I.9.1 Obszary i obiekty środowiskowe
I.9.1.1.Flora i Fauna
Zgodnie z ustawą o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004. Nr 92,
poz. 880 z późń. zm.) w granicach gminy, tak jak w całej Polsce,
obowiązuje ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów. W
przypadku gminy występują liczne gatunki chronione roślin i
zwierząt szczegółowo omówione w pkt. I. 5.6 uwarunkowań.
Gatunki tych zwierząt i roślin spotkać można poza terenami
zurbanizowanymi, wśród rozległych terenów leśnych, rolnych i
wodnych. Ze względu na występowanie określonych gatunków
chronionych roślin utworzono dwa obszary Natura 2000: ,,Nowa
Brda”
PLH220078
oraz
,,Czerwona
Woda
pod
Babilonem”PL220056H. Ponadto wyróżniający się drzewostan
objęty jest ochroną przez ustanowieniem go pomnikiem przyrody
a zwarte kompleksy leśne posiadają różnorodny status ochronny
tj.: lasy glebochronne, wodochronne, stanowiące cenne
fragmenty rodzimej przyrody, stanowiące drzewostan nasienny,
stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej,
lasy stanowiące ostoje zwierząt podlegających ochronie
gatunkowej – lasy wodochronne.
I.9.1.2. Przyroda nieożywiona
Tereny zagrożone osuwaniem mas ziemnych – na terenie
gminy nie występują zarejestrowane tereny zagrożone ruchami
masowymi ani tereny o nachyleniu powyżej 15°. Niemniej
potencjalnym obszarem zagrożonym osuwaniem się
mas
ziemnych są zbocza dolin rzek, mocno pofałdowany teren o
warstwowej przemiennej budowie utworów geologicznych
(piaszczystych i gliniastych). Potencjalne zagrożenie stwarzać
mogą również działania związane z urbanizacją zlokalizowaną na
krawędziach zboczy, skarp i braku porycia szatą roślinną tych
zboczy.
Wody – jako integralna część środowiska oraz siedliska dla
zwierząt i roślin, podlega ochronie, niezależnie od tego, czyją
stanowi własność. Na terenie gminy występują ujęcia wody w
liczbie 10, dla których ustanowiono strefę ochrony bezpośredniej
i pośrednie, strefa ta znajduje się w promieniu ok. 10 m od
każdego ujęcia. Strefa ta jest ogrodzona a w jej zasięgu
obowiązuje zagospodarowanie wynikające z przepisów ustawy z
dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 239,
poz. 2019 ze zm.).
Gleby – na terenie gminy występują kompleksy gleb od I do III
klasy bonitacyjne stanowiące łącznie jedynie 0,88 % wszystkich
gruntów ornych. Tereny te podlegają ochronie na podstawie
przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
str.
275
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.9.1.3 Obszary przyrodnicze objęte ochroną:
Na terenie gminy zlokalizowane są obszary i obiekty objęte
ochroną, szczegółowo omówione w pkt.I.5.9. uwarunkowań. I są
to: obszar Natura 2000: ,,Nowa Brda” PLH220078 oraz
,,Czerwona Woda pod Babilonem”PL220056H, 4 rezerwaty
przyrody: ,,Jezioro Krasne”, ,,Przytoń”, ,,Osiedla Kormoranów”,
,,Bagnisko Niedźwiady”, 2 obszary chronionego krajobrazu:
OChK ,,Fragment Borów Tucholskich” oraz OChK ,,Okolice
Jezior Krępsko i Szczytno”, 13 pomników przyrody oraz lasy o
statusie ochronnym.
I.9.1.4 Inne obszary i obiekty proponowane do objęcia formą
ochrony, ujęte w innych opracowaniach
Na obszarze gminy występują również formy ochrony
nieusankcjonowane prawnie, np. wynikające z Planu
Zagospodarowania Przestrzennego Województwa, które niemniej
objęte są międzynarodową formą uznania dla obiektów ochrony
środowiska przyrodniczego – chodzi tu przede wszystkim o sieć
ECONET Polska na terenie gminy Przechlewo.
I.9.2. Obiekty kulturowe
Do obiektów kulturowych chronionych prawnie zalicza się obszary i
obiekty wpisane do rejestru zabytków decyzją Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków. Zostały one omówione szczegółowo w pkt. I.
6.2. uwarunkowań. Obiekty te chronione są na podstawie przepisów
ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami. Na terenie gminy zachowały się liczne cenne budynki i
obiekty budowlane będące świadectwem rozwoju osadnictwa i kultury
na przestrzeni wieków. Obiekty zabytkowe znajdujące się w gminie
wpisano do Ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w
Słupsku. I jest to forma zewidencjonowania obiektów o wartościach
historyczno-kulturowych, które stanowią wytyczne do usankcjonowania
tej ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego.
Aczkolwiek również przy wydawaniu decyzji o warunkach zabudowy i
zagospodarowania terenu należy brać pod uwagę w elementach
dziedzictwa kulturowego występowanie w/w obiektów i w zależności
od potrzeb obejmować je stosową ochroną.
I.9.3 Obiekty infrastruktury kolejowej
Przez terenu gminy przebiega trasa kolejowa Słosinko – Człuchów,
nieczynna od wielu lat na odcinku Słosinko-Przechlewo, w 2006 r.
rozebrana i przygotowana do przekwalifikowania na ścieżkę rowerową.
Natomiast na odcinku Przechlewo – Człuchów odbywa się tylko ruch
towarowy w zakresie dowozu i przeładunku gazu do rozlewni w
Sąpolnie.Przyszłe zagospodarowanie terenów w sąsiedztwie czynnego
odcinka linii kolejowych powinno być zgodne z przepisami m.in.
ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym oraz z
przepisami rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 7 sierpnia
2008 r. w sprawie wymagań w zakresie odległości i warunków
dopuszczających usytuowanie drzew i krzewów, elementów ochrony
akustycznej i wykonywania robót ziemnych w sąsiedztwie linii
kolejowej, a także sposobu urządzania i utrzymywania zasłon
odśnieżnych oraz pasów przeciwpożarowych i innych przepisów
dotyczących kolei oraz innymi przepisami szczegółowymi.
str.
276
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.10.0. Występowanie udokumentowanych złóż kopalin oraz zasobów
wód podziemnych
I.10.1. Udokumentowane złoża i kopaliny
Na obszarze gminy występuje jedno udokumentowane złoże i kopalina
i jest to złoże wapieni jeziornych (kreda jeziorna) ,,Pawłówko” w
obrębie geodezyjnym Pawłówko, złoże pokładowe eksploatowane w
sposób odkrywkowy, z pokładów czwartorzędowych – holocen.
Powierzchni złoża 11,91 ha, średnia grubość nakładu 0,62 m, miąższość
7,70 m, głębokość spągu 10,0 m.
Złoże posiada zatwierdzone zasoby eksploatacyjne decyzją Ministra
Ochrony Środowiska,
Zasobów Naturalnych
i Leśnictwa
KZK/012/J/6209/93 z dnia 30.09.1993 r.
W nakładzie złoża w części zachodniej i wschodniej jako kopalina
towarzysząca kredzie jeziornej, zalega torf przydatny dla rolnictwa,
jako surowiec do produkcji torfu rolniczego i mieszanek nawozowych
torfowo-mineralnych.
Dawniej na obszarze gminy wydobywana była również kreda jeziorna
na obszarze górniczym ,,Pawłówko II” występujące w sąsiedztwie złoża
,,Pawłówko”. Powierzchnia złoża wynosiła ok. 1,17 ha. Było to złoże
pokładowe, eksploatowane w sposób odkrywkowy, systemem
ścianowym z pokładów czwartorzędowych. Złoże posiadało koncesję
Nr 218/1 na wydobycie, wydaną przez Pomorski Urząd Wojewódzki.
Koncesja ważna była do 31.12.2004 r. Marszałek Województwa
Pomorskiego decyzją DROŚ.G.75121-9/10 z dnia 25.03.2010 r.
stwierdził wygaśniecie koncesji na wydobywanie kopaliny i z urzędu
zniósł teren i obszar górniczy. Decyzja Starosty Człuchowskiego
RLiOŚ 6018-2-02/02 z dnia 25.11.2002 r. ustaliła jako kierunek
rekultywacji wyrobiska poeksploatacyjnego – zbiornik wodny – staw
rybny.
Ponadto na terenie gminy znajdują się zlikwidowane poszukiwawcze
otwory ropy naftowej i gazu Brda 1,2,3,6,7 . zgodnie z obowiązującymi
przepisami ww. zlikwidowane otwory posiadają strefę ochronną, która
stanowi ograniczenia w zabudowie. Strefa ta w zależności od sposobu
likwidacji odwiertu wynosi 5÷10m. W strefie tej, oraz na
zlikwidowanych odwiertach zabrania się wznoszenia jakichkolwiek
obiektów.
Schemat występowania udokumentowanych wyrobisk kredy jeziornej
oraz zlikwidowanych poszukiwawczych otworów ropy naftowej i gazu
na obszarze gminy przedstawiony został na załączniku graficznym Nr
36.
I.10.2. Zasoby wód podziemnych
Wody podziemne pozyskiwane na cele bytowo-gospodarcze mogą być
ujmowane z pokładów wód zaliczonych do Głównego Zbiornika Wód
Podziemnych lub z zasobów wodonośnych pochodzących z różnych
okresów geologicznych ziemi. Wody zgromadzone w głównych
zbiornikach wód podziemnych spełniają szczególne kryteria ilościowe i
charakteryzują się bardzo wysoką jakością fizyko-chemiczną, związku
z czym nie wymagają one uzdatniania lub mogą być uzdatniane w
bardzo prosty sposób, aby były zdatne do picia. Natomiast wody
podziemne ujmowane z pokładów
wodonośnych o różnym
str.
277
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
pochodzeniu geologicznym, bardzo często wymagają całych procesów
technologicznych, np. w stacjach SUW, uzdatniających je do picia.
Na terenie gminy nie występują pokłady wód podziemnych zaliczanych
do Głównego Zbiornika Wód Podziemnych.
Zasoby wód podziemnych tworzą głównie pokłady wodonośne
czwartorzędowe i trzeciorzędowe.
Potencjał wodonośny gminy w zakresie wód podziemnych jest znaczny.
Praktycznie większość mieszkańców gminy zaopatrywana jest w wodę
pitną z ujęć głębinowych rozprowadzanych systemem zbiorowym,
jedynie 5% gospodarstw domowych posiada indywidualne ujęcia.
Ujęcia wód i systemy ich rozprowadzania stanowią częściowo własność
gminy komercyjnych przedsiębiorstw tj. POLDANOR, Rolapako i
ROLPEX, które czerpią wodę dla własnych potrzeb i potrzeb
mieszkańców.
Gminne ujęcia wody zlokalizowane są w miejscowościach
Przechlewo, Garbek, Miroszewo, Sąpolno i Płaszczyca. Ujęcia te, w
zależności od jakości ujmowanej wody, wyposażone są w odpowiednie
urządzenia i aparaturę uzdatniającą wodę do spożycia. Wydajność
gminnych ujęć wody zaspokaja obecne zapotrzebowanie na wodę a
zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dysponują bardzo dużą rezerwą.
Na obszarze gminy 3 prywatne przedsiębiorstwa posiadają własne
ujęcia wody, z których również zaopatrują mieszkańców Przechlewa:
- przedsiębiorstwo ,,POLDANOR” posiada własne ujęcia wody w
miejscowości Pawłówko, Płaszczyca i Dobrzyń
- przedsiębiorstwo ,,ROLPAKO” posiada własne ujęcia wody w
miejscowości Pakotulsko
- przedsiębiorstwo ,,ROLPEX” posiada własne ujęcia wody w
miejscowości Lisewo.
Ujęcia te, w zależności od jakości ujmowanej wody, wyposażone są w
odpowiednie urządzenia i aparaturę uzdatniającą wodę do spożycia.
Wydajność gminnych ujęć wody zaspokaja obecne zapotrzebowanie na
wodę a zatwierdzone zasoby eksploatacyjne dysponują bardzo dużą
rezerwą.
Zasoby wód podziemnych na obszarze gminy przedstawiono w tabeli
Nr I.10.1.
str.
278
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Tab. I.10.1. Zasoby wód podziemnych w gminie w rozbiciu na ujęcia
Lp.
Nr
ujęci
a
Nazwa ujęcia
Całk.
zasoby
wody
[m³/h]
Aktualne
wykorz
wody
[m³/h]
Max rez.
na
ujęciu
[m³/h]
Obsługiwany obszar
(obręby)
Uwagi
10
11
1
2
3
7
1
U1
Przechlewo
60,0
17,1
42,9
2
U2
Garbek
12,0
0,83
11,17
Przechlewo, Dąbrowa
Człuchowska
Garbek
8
9
Gminne jęcia wody
-
3
U3
Miroszewo
48,0
2,16
45,84
Miroszewo, Nowa Wieś,
Przechlewko
4
U4
Sąpolno
39,0
3,23
35,77
Sąpolno
-
5
U5
Płaszczyca
15,0
0,57
14,43
Płaszczyca
-
174,0
23,89
150,11
-
-
244 mieszkańców wsi
Pawłówko, Zakład rolny,
ferma trzody, biogazownia
120 mieszkańców wsi
Płaszczyca, ferma trzody,
biogazownia
10 mieszkańców wsi Dobrzyń,
ferma trzody, Zakład
Produkcyjny ,,ROLPAKO”
Eksploatacja przez
przedsiebiostwo
,,POLDANOR”
Eksploatacja przez
przedsiebiostwo
,,ROLPAKO”
Eksploatacja przez
przedsiebiostwo
,,ROLPEX”
SUMA
6
U6
Pawłówko
16,0
5,06
10,94
7
U7
Płaszczyca
60,0
3,73
56,27
8
U8
Dobrzyń
72,0
5,17
66,83
9
U9
Pakotulsko
36,0
1,37
34,63
mieszkańcy wsi Pakotulsko,
zakłady produkcyjne
10
U10
Lisewo
147,0
6,20
140,8
Mieszkańcy Lisewa i
Szczytna, zakłady
produkcyjne
331,0
21,53
309.47
SUMA
Eksploatacja przez
przedsiebiostwo
,,POLDANOR”
Eksploatacja przez
przedsiebiostwo
,,POLDANOR”
Szczegółowy wykaz ujęć wody oraz ich charakterystykę podano w pkt. I.3.1.
uwarunkowań.
str.
279
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA UDOKUMENTOWANYCH WYROBISK
KREDY JEZIORNEJ I ZLIKWIDOWANYCH POSZUKIWAWCZYCH
OTWORÓW ROPY NAFTOWEJ I GAZU
str.
280
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I. 11.0. Występowanie terenów górniczych wyznaczonych na
podstawie przepisów odrębnych
I.11.1. Tereny i obszary górnicze
Na obszarze gminy zlokalizowane jest jedno udokumentowane złoże
wydobycia surowców mineralnych i nosi ono nazwę ,,Pawłówko”.
Drugie złoże surowców mineralnych ,,Pawłówko II”, które posiadało
koncesję na wydobycie, zostało wyeksploatowane i z urzędu zniesiono
mu teren i obszar górniczy (decyzja Marszałka Województwa
Pomorskiego DROŚ.G.75121-9/10 z dnia 25.03.2010 r.).
W związku z powyższym aktualnie na terenie gminy nie występują
tereny i obszary górnicze.
I.11.2. Wyrobiska
Dla złóż, których eksploatacja została zakończona występuje ustawowy
obowiązek rekultywacji wyrobiska. Na terenie gminy dotyczy to złoża
,,Pawłówko II". Złoże kredy jeziornej po zakończeniu eksploatacji,
zostało poddane rekultywacji, przyjmując kierunek rekultywacji
wyrobiska poeksploatacyjnego – zbiornik wodny – staw rybny, zgodnie z
orzeczeniem Starosty Człuchowskiego RLiOŚ 6018-2-02/02 z dnia
25.11.2002 r.
I. 12.0. Występowanie obszarów naturalnych zagrożeń
geologicznych
Ruchy masowe ziemi uzależnione są od wielu czynników, takich jak: kąt
nachylenia terenu, budowa geologiczna, pokrycie terenu, warunki klimatyczne
oraz występowanie zjawisk morfogenetycznych (procesy, zjawisk
kształtujących rzeźbę terenu).
Ruchy masowe ziemi można podzielić na następujące kategorie:
- słabe (soliflukcja - proces pełznięcia pokrywy zwietrzelinowej, nasiąkniętej
wodą), które mogą pojawiać się już przy kącie nachylenia terenu 2-70,
- silne spełzywanie, które może pojawić się przy kacie nachylenia terenu 7150
- zjawiska osuwiskotwórcze polegające na silnym osuwaniu gruntu, które
może się pojawić przy kącie nachylenia terenu powierzchni ziemi 15-350
- zjawiska polegające na obrywanie i odpadanie mas skalnych i zwietrzeliny
występują powyżej nachylenia terenu 35°.
Spośród w/w typów ruchów masowych zinwentaryzowane, opisane i
zarejestrowane są tereny zagrożone ruchami masowymi zaliczone do osuwisk.
Lista osuwisk znajduje się w opracowaniu pt.: "Rejestracji i inwentaryzacji
naturalnych zagrożeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym
uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych").
Na terenie gminy mogą występować zjawiska w postaci słabych ruchów
masowych ziemi lub silnego spełzywania mas skalnych. Zjawiska te nie są
rejestrowane i mają charakter potencjalnych zagrożeń. Miejscami potencjalnie
zagrożonymi są zbocza dolin rzek, mocno pofałdowany teren o warstwowej
przemiennej budowie utworów geologicznych (piaszczystych i gliniastych).
Potencjalne zagrożenie stwarzać mogą również działania związane z
urbanizacją zlokalizowaną na krawędziach zboczy, skarp i braku porycia szatą
roślinną tych zboczy. Tereny szczególnie narażone na ruchy masowe ziemi
zostały oznaczone w studium na rysunku, jako progi ekofizjograficzne,
szczegółowo omówione w pkt I.5.0.
str.
281
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.13.0. Potrzeby i możliwości rozwoju gminy Przechlewo
I.13.1. Potrzeby gminy
1) Potrzeby poprawy sytuacji w gminie w zakresie zagospodarowania
przestrzennego
Potrzeby w zakresie zagospodarowania przestrzennego wynikają z
analizy przeprowadzonej dla poszczególnych obrębów i zależą od
istniejącej zabudowy oraz walorów krajobrazowo-przyrodniczych.
Problematyka ta została szczegółowo omówiona w pkt. 2.0 ,,Istniejące
przeznaczenie i zagospodarowanie terenu, w tym stan ładu
przestrzennego i wymogi jego ochrony” w rozbiciu na poszczególne
obręby. Potrzeby w zakresie poprawy sytuacji gminy w
zagospodarowaniu przestrzennym powinny być podyktowane albo chęcią
ochrony cennych elementów krajobrazu kulturowo-przyrodniczego bądź
też rehabilitacją zdegradowanych obszarów bądź zahamowaniem
procesów przyczyniających się do degradacji tegoż krajobrazu
kulturowo-przyrodniczego. Zakres i rodzaj działań przyczyniających się
do poprawy sytuacji gminy w zakresie planowania przestrzennego,
określony został w kierunkach na podstawie analizy przestrzennej
szczegółowo omówionej w w/w pkt. I..2.0.
2) Potrzeby społeczne
Największymi problemami gminy w sferze społecznej jest m.in. ubóstwo,
bezrobocie, bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych, niski
poziom wykształcenia ludności z terenów wiejskich, niż demograficzny,
odpływ wykształconej młodzieży do większych aglomeracji w
poszukiwaniu pracy, migracja ludności do innych miast, strukturalne
bezrobocie, ograniczony dostęp do dóbr kultury.
a) Potrzeby w zakresie infrastruktury komunikacyjnej – ogólny stan
techniczny dróg jest niezadowalający. W przypadku dróg powiatowych
do odcinków wyremontowanych zaliczamy jedynie łącznie ok. 20 km
dróg. Pozostałe drogi powiatowe o długości ok. 91 km wymagają
nakładów i prac inwestycyjnych. Z dróg gminnych w ostatnich latach
wyremontowano odcinki o łącznej długości ok. 12 km. Zostało do
wyremontowania ok. 54 km. W zakresie budowy nowych publicznych
dróg na dzień dzisiejszy potrzeba ta nie występuje. Konieczność budowy
nowych dróg będzie się pojawiać w zależności od tempa rozwoju nowych
obszarów rozwojowych. Dotyczy to szczególnie wsi Przechlewo, gdyż w
pozostałych obrębach przeznacza się tereny pod zabudowę głównie w
formie uzupełnień bądź kontynuacji zabudowy wzdłuż już istniejących
szlaków komunikacyjnych.
b) Potrzeby w zakresie infrastruktury komunalnej – zaopatrzenie w
wodę ludności w gminie w zwartych obszarach zabudowy zapewnia sieć
wodociągowa gminna. Występują obszary rozproszonej zabudowy, w
oddaleniu od przesyłowych magistrali wodociągowych, które posiadają
własne ujęcia wody. Dotyczy to wsi i przysiółków: Szyszka, Żołna,
Nowa Brda, Lipczynek, Rudniki, Suszka, Trzęsacz, Wiśnica, Dolinka,
Koprzywnica, Łubianka, Czosnowo, Kleśnik, Jarzębnik, Nowiny i
Wandzin. W zakresie zaopatrzenia w sieć kanalizacji sanitarnej
skanalizowane są wszystkie większe zwarte zabudowy, poza
Pakotulskiem, w której istnieje oczyszczalnia docelowo przeznaczona do
likwidacji) oraz Rudnikami, Dobrzyniem i Garbkiem, które nie posiadają
doprowadzonej kanalizacji sanitarnej. Obecnie nie skanalizowana jest
str.
282
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
wiejska zabudowa rozproszona. Kanalizacja sanitarna doprowadzona jest
do wsi Przechlewko, Nowa Wieś, Dąbrowa, Przechlewo, Sąpolno,
Lisewo, Płaszczyca, Pawłówko, Szczytno, Zawada z odprowadzeniem
ścieków do jednej oczyszczalni ścieków w Przechlewie. Zaopatrzenia w
sieć kanalizacji sanitarnej wymaga ośrodek wypoczynkowy w
Lipczynku, który posiada własną oczyszczalnię ale jest ona nieczynna i
wymaga rozbudowy. Na terenie gminy występuje indywidualna
oczyszczalnia ścieków w zakładach mięsnych Prime Food w
Przechlewie.
W gminie nie występuje przewodowa sieć gazowa, ludność korzysta z
gazu butlowego rozlewanego w rozlewni gazu BP w Sąpolnie. W
zakresie zaopatrzenia w sieć elektryczną występuje 100% pokrycie. Stan
zaopatrzenia ludności w sieć teletechniczną jest niezadowalający, poza
wsią Przechlewo, gdzie występuje sieć teletechniczna kablowa, na
pozostałym obszarze występuje sieć bezprzewodowa.
W zakresie ciepłownictwa ogrzewanie budynków realizowane jest przez
gminę tylko w Przechlewie, gdyż tam występuje największa koncentracja
zabudowy, w tym zabudowy wielorodzinnej. Potrzeby te zapewnia
istniejąca kotłownia opalana słomą (biomasą). W pozostałych wsiach
zaopatrzenie w ciepło odbywa się z indywidualnych źródeł ciepła.
c) W zakresie gospodarki mieszkaniowej – w 2010 r. gmina posiadała 12
mieszkań komunalnych, z których wszystkie poza 1 zlokalizowane są w
Przechlewie, jeden jest w Nowej Wsi. W okresie najbliższych lat władze
nie planują budowy nowych zasobów mieszkaniowych z uwagi na
ograniczone możliwości finansowe budżetu. Obserwuje się proces wręcz
odwrotny, gmina dąży sukcesywnie do sprzedaży zasobów komunalnych.
Stoi to w dużej sprzeczności z sytuacja społeczną mieszkańców, gdyż ok.
12% jest zarejestrowana jako ubogich, bezrobotnych ok. 15% i ok. 12%
jest zaliczana do grupy tzw. bezradności w sprawach prowadzenia
gospodarstwa domowego. W świetle w/w faktów można oszacować, że
gmina powinna dysponować ok. 100 mieszkaniami komunalnymi a
posiada ich w sumie 12. Obserwowane zjawisko jest cechą
charakterystyczną potrzeb społecznych występujących nie tylko w tej
gminie ale i w całej Polsce. Brak opieki państwa nad rodzinami biednymi
bądź nieradzącymi sobie rodzi patologie w społeczeństwie. Bez wsparcia
socjalnego rodziny te nie mają szansy wydobycia się z biedy i z nędzy.
d) Potrzeby w zakresie edukacji – nie ma potrzeby zwiększania palcówek
oświatowych, gdyż pomimo dodatniego przyrostu naturalnego migracja
ludności jest tak duża, ze bezwzględny przyrost liczby ludności
zmniejsza się. Zakładając, że koniunktura gospodarcza w kraju nie
zmieni się i odwróci się trend nadmiernej emigracji ludności z gminy i z
Polski i nastąpi dodatki przyrost ludności w gminie, a zakładany w
studium rozwój struktury przestrzennej zacznie się realizować, należy
przewidzieć potrzeby rozwoju placówek oświatowych. Prognozowany
wzrost liczby ludności w gminie o ok. 3133 osób, generować będzie
potrzebę budowy oddziałów przedszkolnych, szkoły podstawowej i
gimnazjum. Przy czym chcąc zapewnić potrzeby nowych miejsc w
placówkach szkolnych gmina może rozbudować szkołę w Przechlewie
e) Potrzeby w zakresie kultury – na terenie gminy istnieją świetlice
wiejskie we wsiach Płaszczyca, Nowa Wieś, Sąpolno, Dabrowa,
Szczytno, Lisewo, Przechlewko, Pakotulsko i Garbku i Dom Kultury w
str.
283
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
f)
g)
h)
i)
Przechlewie. Brakuje świetlic w Pawłówku, Łubiance i Rudnikach a
także w Dobrzyniu. Gminna Biblioteka Publiczna występuje jedynie w
Przechlewie. W celu przybliżenia mieszkańcom zasobów kultury
należałoby przewidzieć otwarcie punktu bibliotecznego i stanowisk
internetowych w każdej ze świetlic wiejskich. Świetlice wiejskie we
współpracy z Gminną Biblioteką Publiczną prowadzą punkty
biblioteczne.
Potrzeby w zakresie sportu i rekreacji - na terenie gminy istnieją
boiska sportowe w Lisewie, Szczytnie, Płaszczycy a w samym
Przechlewie we wschodniej części wsi znajduje się kompleks sportoworekreacyjny ze stadionem piłkarskim i innymi boiskami sportowymi. W
celu zapewnienia potrzeb sportowych mieszkańców pożądanym byłaby
budowa boisk osiedlowych w większych wsiach tj. Pawłówko, Dobrzyń,
Pakotulsko Dąbrowa, Nowa Wieś i Sąpolno. Pożądana byłaby również
docelowa rozbudowa istniejącego obiektu sportowego w Przechlewie.
Ponadto przy Zespole Szkół w Przechlewie istnieje boisko do piłki
nożnej ,,ORLIK 2012”, na osiedlu Juźkowa występuje kompleks
sportowo-rekreacyjny w skład którego wchodzi m.in. plac zabaw, boisko
do piłki nożnej, siatkówki i koszykówki. Na terenie OSiR powstaje
boisko wielofunkcyjne oraz boisko do siatkówki. Na terenie gminy
funkcjonują liczne szlaki rowerowe, które wchodzą w skład szlaków
Ziemi Człuchowskiej, Naszyjnika Północy oraz edukacyjnych ścieżek
rowerowych Nadleśnictwa Niedźwiady, ponadto szlaki piesze i
kajakowe. Na obszarze gminy stanice, pola biwakowe, zagospodarowane
miejsca postoju na trasie szlaku kajakowego rzeki Brdy zlokalizowane są
w okolicach miejscowości Stara Brda, Żołna, Nowa Brda, Folbrycht,
Pakotulsko (Dolinka), Przechlewo (OSiR), Płaszczyca, Sąpolno.
Potrzeby w zakresie służby zdrowia - potrzeby w zakresie służby
zdrowia zaspokajane są przez jedyny zakład opieki zdrowotnej –
Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej ,,Eskulap” zlokalizowany w
Przechlewie, w Przechlewie funkcjonuje również apteka. Z
wyspecjalizowanych ośrodków służby zdrowia mieszkańcy korzystają ze
szpitala powiatowego w Człuchowie. Nadmienić należy, że pożądaną
opieką służby zdrowia byłoby zatrudnienie lekarzy i stomatologów
szkolnych. Budżet państwa nie zapewnia tej opieki, natomiast warte jest
rozważenie przez gminę świadczeń wyasygnowanych przez gminę
obsługi w tym zakresie dzieci i młodzieży, gdyż skutkuje to
niewyobrażalnymi skutkami zdrowotnymi.
Potrzeby w zakresie bezpieczeństwa - w zakresie bezpieczeństwa przed
pożarem gminę ochrania OSP w Przechlewie oraz Lisewie. Istnieje
potrzeba natychmiastowych działań remontowych, a najkorzystniejszym
dla służb rozwiązaniem byłaby budowa nowej bazy, służącej straży
pożarnej, gdyż istniejące zagospodarowanie terenu nie pozwala na
jakąkolwiek rozbudowę obiektów. Potrzeby bezpieczeństwa i ochrony
mienia na terenie gminy zaspokaja jeden posterunek policji, w którym
pracuje 6 funkcjonariuszy. Na wyposażeniu jednostki znajdują się 2
radiowozy oraz łódź motorowodna. Nie ma więc potrzeby tworzenia
nowej jednostki tego typu.
Potrzeby w zakresie opieki społecznej - zaspokaja Gminny Ośrodek
Pomocy Społecznej zlokalizowany w Przechlewie, który swoją opieką
otacza wszystkich potrzebujących mieszkańców gminy, brak jest jednak
str.
284
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
stałej opieki psychologa i prawnika. Nie ma więc potrzeby tworzenia
nowej placówki pomocowej w zakresie opieki społecznej.
j) Potrzeby kultu religijnego zaspokajają kościoły: dwa zlokalizowane w
Przechlewie: kościół parafialny p.w. Św. Anny oraz kościół filialny p.w.
Matki Boskiej Częstochowskiej, w Sąpolnie kościół parafialny p.w. Św.
Wawrzyńca, ponadto kościół występują również w Nowej Wsi. W
miejscowościach, w których wystąpi potrzeba stworzenia dodatkowego
obiektu sakralnego, można np. stworzyć kościół filialny lub
pomieszczenie na punkt odprawiania mszy.
k) Potrzeby w zakresie pochówków - istniejące czynne cmentarze w
Dąbrowie, Sąpolnie, Rudnikach i Przechlewie dysponują jeszcze rezerwą
grzebalną o łącznej powierzchni ok. 0,78 ha, przez co zapewnione są
miejsca grzebalne na najbliższe lata. Profilaktycznie przeznacza się w
studium rezerwę na powiększenie cmentarza w Przechlewie.
k) Potrzeby w zakresie obsługi administracyjnej – obsługę
administracyjną ludności w zakresie administracji szczebla
podstawowego pełni na terenie gminy Urząd Gminy oraz placówki
ekspozytury tj. bank, poczta itp., szczebla powiatowego jednostki w
Człuchowie oraz w zakresie szczebla administracji rządowej (sądy,
prokuratury, urząd skarbowy, kuratorium, wojsko, biura poselskie itp.)
Potrzeby społeczne wyższego rzędu, tj. np. kultura, specjalistyczna
opieka zdrowotna, szkolnictwo wyższe itp. zaspokajane są np. w
Człuchowie, Chojnicach, Słupsku, Szczecinku i innych większych
ośrodkach miejskich.
3) Potrzeby gospodarcze
Silną stroną gospodarczą gminy są istniejące zakłady produkcyjne
znajdując się na terenie gminy, dysonujące wykwalifikowaną kadrą i
nowoczesną technologią produkcyjną. Zaliczany do nich Prime Food i
BP oraz liczne mniejsze zakłady przemysłowo-rzemieślnicze, tartak w
Sąpolnie i Nowej Wsi. Ponadto na terenie gminy występują duże zakłady
gospodarstw rolnych w Pakotulsku ROLPAKO Sp.z o.o. (prowadzące
działalność opartą na zrównoważonym gospodarowaniu rolnym) oraz 2
zakłady POLDANOR S.A. i ROLPEX Sp. z o.o. prowadzące działalność
rolną, hodowle trzody chlewnej oraz uprawę roślin energetycznych.
Generalnie na terenie gminy praktycznie nie występują zakłady
przedsiębiorcze nie związane bezpośrednio bądź pośrednio z gospodarką
rolną lub leśną. O ile potencjał gospodarki rolnej jest wyczerpany (przy
założeniu że nie podejmie się działań zmierzających do przekształceń
wielkotowarowych ferm w gospodarstwa małe i średnie uprawiające
ekologiczną i zdrową żywność), więc nie można się spodziewać w tym
zakresie dalszego rozwoju gospodarczego gminy a tym samym
zwiększenie ilości miejsc pracy. W związku z tym w studium wyznacza
się obszary dla działalności gospodarczej mogącej przyczynić się do
uaktywnienia potencjału gospodarczego gminy. Wyznacza się w studium
2 sfery nowej działalności gospodarczej. Pierwsza to turystyka
stacjonarna i kwalifikowana omówiona w pkt I.7.3, druga to wyznaczenie
obszarów dla rozwoju Gminnego Ośrodka Przedsiębiorczości we wsiach
Szczytno, Dąbrowa Człuchowska i satelitarnego w Koprzywnicy. Biorąc
pod uwagę walory krajobrazowe gminy i obszary objęte ochroną
przyrodniczą , postuluje się rozwój gospodarki opartej na technologach
typu ,,high tech”.
str.
285
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Słabą stroną gospodarczą gminy jest brak inkubatora przedsiębiorczości,
mało aktywne środowisko popegeerowskie, brak inicjatywy dotyczącej
przedsiębiorczości, niestabilna sytuacja społeczno-gospodarcza na wsi,
kłopotliwe zagospodarowanie obiektów i terenów po byłych PGR-ach.
Głównym problemem rozwojowym terenów wiejskich są skutki
transformacji. Pomijając ocenę przekształceń, które miały miejsce na wsi,
należy stwierdzić że spowodowała ona bardzo wysoki wzrost bezrobocia
i w konsekwencji biedę i patologię wśród grupy społecznej, której
głównym źródłem utrzymania była praca w PGRach. Nowi dzierżawcy
lub właściciele wielkotowarowych gospodarstw rolnych często nie byli
zainteresowani (szczególnie na początku swojej działalności) w ogóle
gospodarowaniem na roli, nie mówiąc już o zagospodarowaniu i
wykorzystaniu potencjału ludzkiego (inną rzeczą jest że często
zdeprawowane były warunki pracy w systemie socjalistycznej gospodarki
rolnej). W okresie ostatnich 20 lat zjawisko patologii sukcesywnie się
zmniejsza, lecz nie na skutek ożywienia gospodarczego lecz w wyniku
starzenia się i umierania tego pokolenia robotników PGRowskich.
Bardzo wolno, lecz sukcesywnie ożywia się gospodarka rolna, lecz z
przyczyn technologicznych i technicznych nie zapewnia byłym
pracownikom miejsc pracy.
I.13.2. Możliwości rozwoju gminy
Możliwości rozwoju gminy zaspokajające jej potrzeby omówione w pkt.
13.1, wynikają z wielu czynników, w tym zewnętrznych niezależnych od
gminy (tj. polityki państwa) oraz wewnętrznych (tj. potencjału
przedsiębiorczości społeczności lokalnej oraz polityki prowadzonej przez
władze gminy). Omówione wyżej czynniki zewnętrzne i wewnętrzne
decydują o budżecie jednostki, który ma bezpośredni wpływ na jej
rozwój. Biorąc powyższe pod uwagę władze gminy opracowały szereg
programów, opracowań i strategii, w których określono konkretne
działania operacyjne, mające na celu poprawę sytuacji gminy. Są to
m.in.:
1) ,,Strategia rozwoju Gminy Przechlewo na lata 2006-2020”
2) ,,Program rozwoju lokalnego Gminy Przechlewo uwzględniający
dwa czasookresy planowania I.2007-2013 i II.2014-2020”
3) ,,Strategia rozwoju turystyki Gminy Przechlewo na lata 2008-2013”
4) ,,Gminny plan gospodarowania odpadami dla Gminy Przechlewo”
5) ,,Plan odnowy miejscowości Przechlewo”
6) ,,Plan odnowy miejscowości Szczytno”
7) ,,Plan odnowy miejscowości Dąbrowa Człuchowska”
8) ,,Plan odnowy miejscowości Rudniki”
9) ,,Plan odnowy miejscowości Przechlewko”
10) ,,Plan odnowy miejscowości Pawłówko”
11) ,,Plan odnowy miejscowości Pakotulsko”
12) ,,Plan odnowy miejscowości Lisewo”
13) ,,Plan reagowania kryzysowego Gminy Przechlewo”
14) ,,Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowy Gminy Przechlewo”
W poszczególnych programach zawarte są konkretne nazwy zadania do
wykonania, ich wykonawca, osoba odpowiedzialna, wymagane środki
finansowe jak również określone są źródła finansowania i partnerzy
projektu.
str.
286
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Dodać należy, że możliwości rozwoju gminy w dużym stopniu będą
zależały od koniunktury gospodarczej kraju, świadomości społecznej i
wreszcie determinacji władz gminy.
I.13.3. Wykaz
obowiązujących
miejscowych
zagospodarowania przestrzennego
planów
Miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego są formą
prowadzenia polityki przestrzennej gminy w sposób harmonijny, z
maksymalnym poszanowaniem walorów przyrodniczo-krajobrazowych,
pozwalające jednocześnie zachować stan ładu przestrzennego a terenom
zdegradowanym przywrócić wartości estetyczne. W związku z tym
przyszłe zadania inwestycyjne w gminie powinny być poprzedzone
sporządzeniem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
obejmującego większe obszary a nawet całe obręby.
Obecnie w gminy Przechlewo obowiązuje jedenaście miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego. Obejmują one działki o
łącznej powierzchni ok. 314 ha.
1. Plan nr 1 – Uchwala Nr 190/XXXIV/98 z dnia 6 lutego 1998 w sprawie
zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego gminy
Przechlewo w obszarze
obejmującym działkę nr 481/4 w
miejscowości Sąpolno
2. Plan nr 2 – Uchwala Nr 205/XXXVII/2002 z dnia 26 kwietnia 2002 w
sprawie
uchwalenia
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego gminy Przechlewo dla terenu górniczego ,,Pawłówko
II” – fragment działki nr 207/2 we wsi Pawłówko
3. Plan nr 3 – Uchwala Nr 212/XXXVIII/2002 z dnia 20 czerwca 2002 w
sprawie
uchwalenia
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego gminy Przechlewo dla obszaru dz. nr ew. 375/2L obręb
Przechlewko
4. Plan nr 4 – Uchwala Nr 27/III/98 z dnia 17 grudnia 1998 r. sprawie
uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
gminy Przechlewo – Koprzywnica – funkcja letniskowo-mieszkalna
5. Plan nr 5 – Uchwala Nr 129/XIX/2008 z dnia 28 kwietnia 2008 w
sprawie zamiany
miejscowego planu
zagospodarowania
przestrzennego gminy Przechlewo parku elektrowni wiatrowych
Sąpolno
6. Plan nr 6 – Uchwala Nr 229/XXXVII/2009 z dnia 10 września 2009 r.
w sprawie uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego gminy Przechlewo – park wiejski
7. Plan nr 7.1 – Uchwala Nr 74/XI/2003 z dnia 10 września 2003 r. w
sprawie uchwalenia zmiany miejscowego planu zagospodarowania
przestrzennego wsi Przechlewo dla dwóch obszarów w Przechlewie
8. Plan nr 7.2 – Uchwala Nr 74/XI/2003 z dnia 10 września 2003 r. w
przestrzennego wsi Przechlewo dla dwóch obszarów w Przechlewie
9. Plan nr 8.1 – Uchwala Nr 216/XXXVIII/98 z dnia 1 czerwca 1998 r. w
przestrzennego miejscowości Przechlewo w trzech obszarach: Obszar
nr 1: dz. 215/1, 215/2, 215/5, 215/6, 217/2, 217/3
str.
287
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
nr 2: fragment dz. 154, 155, 156
nr 3: dz. 481/13, 481/14
12. Plan nr 9 – Uchwala Nr 258/XLII/2006 z dnia 29 maja 2006 r. w
sprawie
uchwalenia
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego terenu pod zabudowę mieszkaniową i usługi działek nr
44/10, 44/11. 44/12, 44/13, 44/16 oraz części działek 44/6 i 44/7 obręb
Pakotulsko we wsi Koprzywnica gm. Przechlewo
13. Plan nr 10.1 - Uchwała Nr 80/XII/99 z dnia 30 września 1999 r. w
sprawie
uchwalenia
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego terenów pod zabudowę mieszkalno-usługową u zbiegu
ulic Człuchowskiej i Dworcowej
14. Plan nr 10.2 - Uchwała Nr 80/XII/99 z dnia 30 września 1999 r. w
sprawie
uchwalenia
miejscowego
planu
zagospodarowania
przestrzennego terenów pod zabudowę mieszkalno-usługową przy ul.
Dworcowej 21.
15. Plan nr 11 – Uchwała Nr 26/III/98 z dnia 17 grudnia 1998 r. w sprawie
uchwalenia miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
terenu zabudowy letniskowej i usług turystycznych w Przechlewie w
obszarze obejmującym działki nr 493/47, 493/46, 493/37 i 493/38.
Schemat pokrycia gminy obowiązującymi miejscowymi planami
zagospodarowania przestrzennego przedstawiono na znaczniku
graficznym Nr 37.
str.
288
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT POKRYCIA GMINY MPZP
str.
289
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I. 14.0. Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych
na terenie gminy
W studium Gminy Przechlewo określa się obszary, na których rozmieszczone będą
inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym (wojewódzkie, krajowe
itp.).
Zadania służące realizacji ponadlokalnych celów publicznych szczebla
wojewódzkiego i krajowego zostały sformułowane w planie zagospodarowania
przestrzennego województwa pomorskiego uchwalonego Uchwałą Nr
1004/XXXIX/09 w sprawie zmiany Planu zagospodarowania przestrzennego
województwa pomorskiego z dnia 26 października 2009 r.
I.14.1. Istniejące urządzenia i obiekty
ponadlokalnych celów publicznych
służące
realizacji
Na obszarze Gminy Przechlewo nie występują obiekty i urządzenia
realizujące zadania celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym.
W Sąpolnie funkcjonowało wojskowe lotnisko szkoleniowe, które zostało
zlikwidowane na początku lat 90-tych, od 2000 roku teren jest w rękach
prywatnych. Obecnie pozostałościami po lotnisku jest płyta lotniskowa
(zachowana w części) oraz materiał rozbiórkowy po obiektach
wojskowych.
I.14.2. Planowane zadania służące realizacji ponadlokalnych
celów publicznych
I.14.2.1 Zadania umieszczone w Rejestrze Zadań Rządowych:
Na obszarze gminy nie występują zadania umieszczone w Rejestrze
Zadań Rządowych.
I.14.2.2 Zadania umieszczone w innych programach rządowych
Zadania umieszczone w programach rządowych służące realizacji
ponadlokalnych celów publicznych, zapisane są w programach
uchwalonych przez Radę Ministrów. Zadania takie określają n/w
programy:
a) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007–2013
(PO „IŚ”);
b) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka na lata 2007–2013
(PO „IG”) ;
c) Krajowy program oczyszczania ścieków komunalnych;
d) Program Ochrony Brzegów Morskich;
e) Program budowy dróg krajowych na lata 2008-2012;
f) Master plan dla transportu kolejowego w Polsce do 2030 roku;
g) Przygotowanie i wykonanie przedsięwzięć Euro 2012.
Ad. a) Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko stanowi
jeden z programów operacyjnych będących podstawowym
narzędziem do osiągnięcia założonych w Narodowej Strategii
Ramowej Odniesienia na lata 2007-2013celów, przy wykorzystaniu
środków Funduszu Spójności i Europejskiego Funduszu Rozwoju
Regionalnego i dotyczy zadań:.
- rekultywacji na cele przyrodnicze terenów zdegradowanych,
popoligonowych i powojskowych zarządzanych przez PGL LP,
- zakupu sprzętu do szybkiej oceny ryzyka w przypadku wystąpienia
poważnej awarii, organizacji systemu monitoringu dynamicznego
przeciwdziałania poważnym awariom, w tym organizacja systemu i
sieci teleinformatycznych,
str.
290
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
- doskonalenia stanowisk do analizowania i prognozowania zagrożeń,
- wsparcia technicznego ratownictwa ekologicznego i chemicznego,
- wdrażania nowoczesnych technik monitorowania powietrza, wód i
hałasu poprzez zakupy aparatury kontrolno pomiarowej i
analitycznej dla sieci laboratoriów Inspekcji Ochrony Środowiska,
doskonalenie systemu zapewnienia jakości poprzez organizację
laboratoriów wzorcujących i referencyjnych dla potrzeb
wzmocnienia systemu zarządzania jakością środowiska i ocen
efektów ekologicznych programu
- opracowani planów ochronnych dla obszarów Natura 2000 na
obszarze Polski
- rozwoju infrastruktury państwowego organu zarządzania ruchem
lotniczym
- budowy sieci telekomunikacji GSM-R zgodnie z NPW ERTMS
- rozwoju systemu automatycznego nadzoru nad ruchem drogowym
(budowa centralnego systemu do automatycznego nadzoru nad
ruchem drogowym)
- budowy i remontu oraz doposażenie baz Lotniczego Pogotowia
Ratunkowego
- budowy i wyposażenie wojewódzkich centrów powiadamiania
ratunkowego;
- doposażenia jednostek Państwowej Straży Pożarnej w sprzęt do
ratownictwa technicznego na drogach woj. Lubuskiego,
zachodniopomorskiego i pomorskiego
Ad.b) Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka wspierać
będzie działania z zakresu innowacyjności produktowej,
procesowej, marketingowej i organizacyjnej, które w sposób
bezpośredni lub pośredni przyczyniają się do powstawania i
rozwoju innowacyjnych przedsiębiorstw. Obszar Gminy
Przechlewo nie jest ujęty w w/w programie.
Ad.c) W
Krajowym
Programie
Oczyszczania
Ścieków
Komunalnych zawarte są zadania inwestycyjne związane z
wyposażeniem aglomeracji ściekowych w systemy kanalizacji
zbiorczej i oczyszczalnie ścieków komunalnych. Dla Gminy
Przechlewo planuje się rozbudowę wraz z modernizacją
oczyszczalni ścieków. Gospodarka ściekami obszaru Gminy
Przechlewo została omówiona w pkt. I.3..1.2. i II.6.2.
Ad.d) Program Ochrony Brzegów Morskich nie zawiera zadań
planowanych do realizacji na terenie Gminy Przechlewo.
Ad.e) Program Budowy Dróg Krajowych nie przewiduje realizacji
nowych inwestycji na obszarze Gminy Przechlewo.
Ad.f) Master Plan Dla Transportu Kolejowego jest strategicznym
dokumentem planistycznym pozwalającym podejmować zadania
inwestycyjne oraz tworzyć harmonogram ich realizacji,
szczególnie w zakresie: projektowania i przygotowywania
inwestycji, budowy i modernizacji infrastruktury, świadczenia
usług przewozowych oraz zarządzania i utrzymania
infrastruktury kolejowej.
Na terenie Gminy Przechlewo nie planuje się inwestycji
związanych z Planem Master.
str.
291
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Ad.g) Przygotowanie i wykonanie przedsięwzięć EURO 2012 –
obejmuje przede wszystkim obszar miast Gdańsk, Gdynia i
Sopot. Jednak przedsięwzięcia związane z rozwojem
infrastruktury państwowego organu zarządzania ruchem
lotniczym oraz budowa wojewódzkich centrów powiadamiania
ratunkowego dotyczy obszaru całego kraju.
I.14.2.3.Zadania
umieszczone
w
Programach
Samorządu
Województwa Pomorskiego
Służą one realizacji ponadlokalnych celów publicznych zawartych w
programach rozwoju województwa, uchwalonych przez Sejmik
Województwa Pomorskiego. Należą do nich:
a) Wieloletni Program Inwestycyjny Województwa Pomorskiego
2007–2013;
b) Program Małej Retencji Województwa Pomorskiego do roku
2015;
c) Program Udrażniania Rzek Województwa Pomorskiego;
d) Plan Gospodarki Odpadami dla Województwa Pomorskiego;
e) Programu rozwoju dróg wodnych Delty Wisły i Zalewu
Wiślanego – Pętla Żuławska Międzynarodowa Droga Wodna E70.
Ad.a) Wieloletni Program Inwestycyjny. Program ten jest dokumentem
określającym wielkość możliwych nakładów inwestycyjnych na
zadania inwestycyjne przyczyniające się do osiągnięcia celów
określonych w Strategii rozwoju województwa pomorskiego 2020,
i w zakresie obszaru Gminy Przechlewo dotyczy szczególnie:
- budowy infrastruktury szerokopasmowej regionalnej sieci
informacyjnej „Pomorska Sieć Szerokopasmowa „
- zintegrowanego
Systemu
Informacji
Turystycznej
Województwa Pomorskiego.
Ad.b)Program Małej Retencji. Nadrzędnym celem tego programu jest
poprawa bądź utrzymanie właściwych stosunków wodnych, z
zachowaniem zasad zrównoważonego zarządzania zasobami
wodnymi i przyrodniczymi, przede wszystkim na obszarach
wodno-błotnych, terenach rolniczych i leśnych. Program małej
retencji dla województwa pomorskiego opiera się w znacznym
stopniu na wykorzystaniu istniejących urządzeń wodnych (rowów,
leśnych i wiejskich zbiorników przeciwpożarowych i retencyjnych,
stawów rybnych itp.) oraz warunków naturalnych – wykorzystanie
licznych zbiorników naturalnych. Proponowane obiekty małej
retencji, w większości nieduże zastawki na odpływach jezior,
umożliwią podtrzymanie w nich zwierciadeł wody do wysokości
pierwotnych przyczyniając się do zahamowania procesu ich
degradacji, a równocześnie poprawią retencyjność w zlewniach.
Proponowane budowle hydrotechniczne i piętrzące umożliwią
podtrzymanie poziomów wód w jeziorach. Na rzece Brda, w
związku z założeniami w/w programu, planuje się budowę 7
obiektów małej retencji, przy czym program nie określa ich miejsc
lokalizacji na terenie Gminy Przechlewo. W ramach realizacji
programu na rzece Pawłówek w km 0+100 km, planowana jest
odbudowa stopnia Młyńskiego.
str.
292
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
Ad.c) Program Udrażniania Rzek. Program ten ma na celu uzyskanie
znaczącej poprawy stanu powierzchniowych wód płynących i
charakterystycznych dla nich biocenoz – m. in. poprzez:
odtwarzanie ciągłości rzek i ich udrażnianie za pomocą urządzeń
technicznych, ułatwianie migracji organizmów wodnych, w tym
szczególnie cennych gatunków ryb dwuśrodowiskowych oraz ich
naturalnej reprodukcji, utrzymywanie różnorodności biologicznej i
in. – działania te przyczyniać się będą do naturalnego i sprawnego
odnawiania składników i żywych zasobów przyrody, zarówno w
rzekach jak i w Morzu Bałtyckim. W/w programem objęta jest
rzeka Lipczynka.
Ad.d) Plan Gospodarki Odpadami. Program ten zawiera działania
mające na celu utworzenie nowoczesnego i skutecznego systemu
gospodarki odpadami zgodnie z polityką Ekologiczną Państwa i
Krajowym Planem Gospodarki Odpadami 2010. W przypadku
Gminy Przechlewo działania te dotycząc rekultywacji 1
składowiska o powierzchni 1,3 ha. Gospodarka odpadami na
terenie Gminy Przechlewo została szczegółowo omówiona w pkt.
I.3.4 i II.6.8.
Ad.e) Program Rozwoju Dróg Wodnych Delty Wisły i Zalewu
Wiślanego – nie dotyczy obszaru Gminy Przechlewo.
I.14.2.4 Zadania umieszczone Regionalnym Programie Operacyjnym
dla Województwa Pomorskiego
Program ten stanowi jedno z głównych narzędzi realizacji Strategii
Rozwoju Województwa Pomorskiego.
Zadania lokalizowane na obszarze Gminy Przechlewo dotyczą
jedynie budowy infrastruktury szerokopasmowej regionalnej sieci
informacyjnej „Pomorska Sieć Szerokopasmowa”.
str.
293
Gmina Przechlewo
UWARUNKOWANIA
1225/08/2010
I.14.3.Ustalenia
Planu Zagospodarowania
Przestrzennego
Województwa Pomorskiego dla Gminy Przechlewo
1) Ustalania w zakresie infrastruktury drogowej i kolejowej: nie
występują.
2) Ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej: nie
występują.
3) Ustalania w zakresie rozwoju turystyki: zadaniem gminy w
zakresie rozwoju turystyki o znaczeniu wojewódzkim są
projektowane ścieżki rowerowe Nr 127: (Polanów) – Miastko –
Koczała – Konarzyny oraz trasy nr 128: Czarne – Rzeczenica –
Przechlewo - Konarzyny
4) Ustalenia w zakresie ochrony przed powodzią i regulacja
stosunków wodnych: zadaniem gminy w zakresie
retencjonowana wód z terenu województwa jest powiększenia
dotychczasowej pojemności retencyjnej i powierzchni jezior
popiętrzonych poprzez piętrzenie na rzekach i jeziorach oraz
wykonywanie przepławek zwłaszcza na rzekach w zlewni Brdy
umożliwiających udrożnienie rzek województwa pomorskiego.
5) Ustalania w zakresie ochrony zasobów i jakości wód:
zadaniem gminy z zakresu ochrony jakości wód jest maksymalne
podczyszczenie wód z terenu gminy, które wchodzą w skład
sieci hydrologicznej województwa oraz objęcie ochroną wód
zlewni Brdy stanowiącej źródło wody dla Bydgoszczy. Jednym z
celów ochrony zasobów wód jest ochrona jezior lobeliowych i
dystroficznych,
zachowanie
istniejących
terenów
hydrogenicznych – wód powierzchniowych, mokradeł i torfowisk
oraz odtwarzanie i odnawianie obszarów tzw. małej retencji dla
utrzymania i powiększania zasobów wodnych oraz kształtowania
właściwego stanu stosunków wodnych, udrożnienie odcinków
rzek pojeziernych dla wędrówki ryb przede wszystkim w zlewni
Brdy.
str.
294
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II. KIERUNKI ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO
II.1.0 Kierunki zmian w strukturze przestrzennej oraz w
przeznaczeniu użytkowania terenu
II.1.1 Kierunki zmian w przeznaczeniu i użytkowaniu terenów
z podziałem na strefy o zróżnicowanej dynamice rozwoju
Biorąc pod uwagę wszystkie aspekty ograniczeń i uwarunkowań
omówione w rozdziale I, można określić tezy główne kierunków
rozwoju gminy.
Głównym kierunkiem rozwoju gminy i w związku z tym głównym
kierunkiem przeznaczenia i użytkowania terenów pozostaje jej obecna
funkcja jaką jest rolnictwo.
Zatem głównym cele rozwoju gminy powinny być działania polegające
na kontynuacji i uaktualnieniu obecnego wiejskiego charakteru gminy,
w dostosowaniu do współczesnych wymagań cywilizacyjnych i
społecznych z wykorzystaniem współczesnych środków technicznych
ale ze świadomością o ponadczasowych i nieprzemijających aspektach i
walorach gminy, których należy bronić.
Tak więc działalność związana z gospodarką rolną była i będzie
głównym kierunkiem rozwoju gminy. Proponuje się rozszerzenie oferty
gospodarczej gminy związanej z rolnictwem o propagowanie
działalności opartej na poszanowaniu ekosystemów przyrodniczych i w
harmonii z otoczeniem oraz zachowaniem zasad zrównoważonego
rozwoju kładąc nacisk na produkcję zdrowej żywności w małych i
średnich gospodarstwach rolnych.
Elementami
uzupełniającymi
sprzyjającymi
efektywności
gospodarowania opartego na rolniczej wytwórczości rodzinnej obok
produkcji zdrowej żywności powinno być małe indywidualne lub
spółdzielcze przetwórstwo płodów rolnych oraz działalność usługowa –
agroturystyczna. Na tego typu usługi i produkty jest duże
zapotrzebowanie społeczeństw krajów bogatych i coraz większe
zapotrzebowanie w kraju, oparte na świadomym wspieraniu rodzimych
polskich zdrowych produktów.
Nie zapominając o innych dziedzinach gospodarki (obok rolnictwa i
pochodnych), należy zwrócić uwagę na te dziedziny gospodarki, które
już się rozwinęły i które należy dalej rozwijać, bądź na te które
mogłyby się rozwinąć, gdyż istnieją ku temu inne uwarunkowania
ponadlokalne czy też lokalne. Do tych dziedzin zaliczyć można:
- działalność usługowo-produkcyjną w miejscowościach położonych
na trasach przelotowych szlaków komunikacyjnych; dotyczy to
terenów skupionych we wsi Szczytno w obrębie Lisewo
- działalność
usługowo-produkcyjna
powiązana
z
funkcją
administracyjną; dotyczy to Dąbrowy Człuchowskiej
- działalność oparta na turystyce kwalifikowanej; dotyczy to terenów
atrakcyjnych przyrodniczo tj. obrębów Przechlewko, Przechlewo,
Lisewo, Pakotulsko i Płaszczyca
- działalność oparta na rozwoju turystyki kwalifikowanej pobytowej;
dotyczy to terenów atrakcyjnych dla rozwoju tego typu turystyki a
jedyną praktycznie atrakcją na obszarach pojeziernych są jeziora.
Ponieważ jeziora na terenie gminy stanowią unikalną wartość
str.
295
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
przyrodniczą ze względu na ich naturalne nieprzekształcone i
niezainwestowane otoczenie, poza niewielkimi ośrodkami
wypoczynkowymi (zlokalizowanym nad jeziorem Lipczyno
Wielkie, we wsi Lipczynek, obręb Przechlewko oraz OSiR w
Przechlewie nad jez. Końskim) należy dążyć do maksymalnego
zachowania ich naturalnego krajobrazu. Lokalizację nowych
ośrodków wczasowych należy ograniczyć, wyznaczając pojedyncze
enklawy dla tego typu funkcji, szczególnie że większość zbiorników
wodnych objęta jest ochroną prawną, gdyż położone są na terenie
Obszaru Chronionego Krajobrazu Okolic Jezior Krępsko i Szczytno.
Nowe typy turystyki pobytowej wyznacza się nad jeziorem Szczytno
oraz we wsi Kleśnik w odległości od brzegów jeziora zgodnej z
obowiązującymi przepisami.
Pozostałe tereny należy zaliczyć do:
- obszarów
typowo
rolniczych
pozbawionych
walorów
przyrodniczych dla rozwoju turystyki (np. Garbek, Sąpolno, Nowa
Wieś)
- albo do obszarów typowo leśnych chronionych (np. Przechlewko i
Pakotulsko)
i wreszcie należy wyróżnić
- obszary o funkcji mieszanej (np. Lisewo, Przechlewo, Płaszczyca).
Tak więc na terenie gminy można wyróżnić trzy obszary – strefy
funkcyjne odpowiadające poszczególnym obrębom o zróżnicowanej
dynamice rozwoju. Obszar ,,A” to strefa dynamicznego rozwoju z
występującymi funkcjami pozarolniczymi, obszar ,,B” to strefa
umiarkowanego rozwoju z dominującą funkcją rolniczą oraz obszar
,,C” to strefa ograniczonego rozwoju o wyjątkowych walorach
przyrodniczych podlegających ochronie.
str.
296
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.1.1.1 Obszar ,,A” – dynamicznego rozwoju z występującymi
funkcjami pozarolniczymi. Do tego obszaru zalicza się
obręby wykazujące największą dynamikę nowej zabudowy, w
których zlokalizowane są obok rolnictwa, jednostki
produkcyjne i usługowe oraz obszary nie wykazujące obecnie
dynamiki rozwoju, lecz ze względu na uwarunkowania
posiadają pewien potencjał do wykorzystania w przyszłości w
zakresie rozwoju przedsiębiorczości. Do tej grupy zaliczamy
więc wsie obrębowe:
1) Przechlewo – wieś gminna z licznymi ośrodkami
administracji publicznej tj. siedzibą gminy oraz innymi
usługami publicznymi (banki, agencje, zdrowie, oświata
itp.), zwartą zabudową mieszkaniowo-usługową, z
wyodrębnionym osiedlem zabudowy wielorodzinnej
(powstałych dla dawnych pracowników okolicznych PGRów) z licznymi zakładami rzemieślniczo-usługowymi oraz
z dużym zakładem przetwórstwa mięsnego PRIMEFOOD
Sp. z o.o. Przechlewo jako centrum administracji gminnej,
zlokalizowane na skrzyżowaniu kilki dróg przelotowych
ponadlokalnych powiatowych (2505G relacji Koczała –
Bielsko – Przechlewo – Lisewo – Pawłówko - Kołdowo,
2512G relacji Rzeczenica - Przechlewo, 2509G relacji
Nowa Karczma- Nowa Wieś –Przechlewko - Przechlewo)
posiada dogodne warunki dla dalszego dynamicznego jej
rozwoju. W studium projektuje się dalszy rozwój
Przechlewa w formie zabudowy charakterystycznej dla
małych miasteczek i dużych wsi, pełniącego dominującą
funkcją usługowo-mieszkaniową, świadczącą również
usługi dla okolicznych terenów wiejskich. Ponadto
Przechlewo jako wieś gminna dobrze skomunikowana, o
dużych
walorach
sprzyjających
rozwojowi
gospodarczemu, predysponowana jest również do
zlokalizowania na jej terenie funkcji rozwoju
gospodarczego – Gminnego Ośrodka Przedsiębiorczości.
Teren przeznaczony pod ta funkcję administracyjnie należy
do obrębu Dąbrowa Człuchowska, ale funkcjonalnie
położony jest w ciągu istniejącej zabudowy rozproszonej
na obrzeżach wsi Przechlewo.
2) Sąpolno – jest to druga wieś pod względem liczby
mieszkańców w gminie, o zwartej zabudowie
mieszkaniowo-usługowej z dwoma dużymi zakładami
produkcyjnymi: BP Europa SE, Oddział w Polsce
(rozlewania gazu płynnego w butle) oraz INWOOD Sp. z
o.o. – zakład stolarski. Wieś położona przy przelotowej
drodze powiatowej relacji Rzeczenica –Przechlewo –
(Konarzyny – DW 212), posiada sprzyjające warunki dla
dalszego rozwoju.
str.
297
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
3) Szczytno – wieś w obrębie Lisewo. Obecnie jest to wieś
typowo rolnicza, zlokalizowana najbliżej, bo w odległości
ok. 5 km od szlaku komunikacyjnego o znaczeniu
krajowym tranzytowym (droga krajowa Nr 25 relacji Biały
Bór – Człuchów). We wsi funkcjonuje zakład produkcji
rolniczej ROLPEX na terenie dawnego PGR-u zatrudniając
pracowników tegoż PGR-u mieszkających w pobliskim
osiedlu wielorodzinnym poPGR-owskim. W bezpośrednim
sąsiedztwie tego zakładu w studium wyznacza się obszar,
na którym przewiduje się zlokalizowanie drugiego w
gminie Gminnego Ośrodka Przedsiębiorczości (po ośrodku
zlokalizowanym na terenie obrębu Dąbrowa Człuchowska,
w ciągu zabudowy wsi Przechlewo). W tym celu gmina
powinna opracować ofertę promującą to miejsce, w celu
pozyskania inwestora strategicznego. Ponieważ teren ten
leży w obszarze chronionym przyrodniczo (Obszar
Chronionego Krajobrazu Okolic Jezior Krępsko i
Szczytno), z związku z tym wyklucza się lokalizowanie
funkcji przemysłowych emitujących szkodliwe substancje
do środowiska. Raczej należy poszukiwać produkcji o
niskiej emisji zanieczyszczeń do środowiska, z
zastosowaniem technologii typu ,,high tech”. Kolejną sferą
przestrzennego rozwoju w obrębie Lisewo wyznacza się
funkcję turystyki skoncentrowanej, zlokalizowanej nad
jeziorem Szczytno. Jako że na terenie gminy praktycznie
nie występują ośrodki rekreacji stacjonarnej (poza
ośrodkiem w Lipczynku nad jez. Lipczyno Wielkie i w
Przechlewie nad jez. Końskim) istniejące liczne jeziora
stanowią niezaprzeczalna wartość przyrodniczą, gdyż jak
wspomniano wcześniej wtopione są w naturalny
nieprzekształcony krajobraz pól i łąk, a więc w większości
obejmuje się je w studium ochroną z zakazem zabudowy.
W studium przeznacza się dodatkowo teren dla rozwoju
nowej zabudowy turystyki stacjonarnej w obrębie Lisewo
nad jeziorem Szczytno, wchodzącego w system jezior
Pojezierza Krajeńskiego i zlewni Brdy, które tworzą
system wód sprzyjających uprawianiu sportów wodnych,
w tym kajakarstwa oraz żeglarstwa. Ponieważ teren ten
stanowi obszar chronionego krajobrazu, więc dopuszcza
się lokalizację nowej zabudowy w odległości zgodnej z
obowiązującymi przepisami. Dopuszcza się
lokalizację funkcji związanej z uprawianiem turystyki
wodnej (przystań, molo, plaża itp.).
Uwaga: Na terenie całej gminy dopuszcza się lokalizację ośrodków
przedsiębiorczości (terenów o funkcji produkcyjnej) w postaci
satelit. Nie oznacza się ich na rysunku studium, poza ośrodkiem w
Koprzywnicy.
str.
298
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.1.1.2 Obszar ,,B” – umiarkowanego rozwoju z dominującą
funkcją rolniczą. Do tego obszaru zalicza się obręby o
funkcji skoncentrowanego wielkotowarowego rolnictwa oraz
indywidualnych gospodarstw rolnych. Do obszaru ,,B” zalicza
się obręby: Dąbrowa Człuchowska, Garbek, Łubianka, Nowa
Wieś, Pawłówko i Płaszczyca. Przy czym funkcja rolnicza
występuje również w obrębach zaliczonych do obszaru
funkcyjnego ,,A” (tj. Przechlewo, Sąpolno i Lisewo). Częścią
wspólną tych obszarów jest dominacja funkcji rolniczej,
natomiast różnią się pozostałe uwarunkowania, w tym
przyrodnicze. Jak wspomniano wyżej do tej grupy zalicza się
n/w wsie obrębowe:
1) Dąbrowa Człuchowska – to wieś typowo rolnicza,
poPGRowska, która powstała jako wieś folwarczna w
sąsiedztwie zachowanego założenia podworskiego. Teren
rolny stanowi ok. 80% powierzchni gruntów. Ponieważ
grunty rolne w większości dzierżawione są przez
POLDANOR
S.A.,
który
w
zabudowaniach
poPGRowskich nie prowadzi hodowli ani innej
działalności rolniczej (poza uprawą ziemi sprzętem
przechowywanym w bazie we wsi Płaszczyca), więc wieś
Dąbrowa Człuchowska nie tylko nie wykazuje ożywienia
gospodarczego, lecz raczej stagnację w zakresie rozwoju
przestrzennego. Tym bardziej, że jest to wieś o braku
innych walorów sprzyjających jej rozwojowi. Jedyne
ożywienie daje się zauważyć nad jeziorem Liny, gdzie
powstało kilka nowych obiektów rekreacji indywidualnej.
2) Garbek – to malutka wieś obrębowa położona we
wschodnie części gminy z istniejąca rozproszoną
indywidualną
zabudową
rolniczą.
Indywidualne
gospodarstwa rolne prowadzą ożywioną działalność na
miarę swoich możliwości w istniejących realiach
gospodarczych kraju.
3) Łubianka – to malutka wieś obrębowa położona w
centralnej części gminy. Wieś charakteryzuje się
rozproszoną zabudową indywidualną, w których przeważa
produkcja hodowlana, ze względu na uwarunkowania
przyrodnicze charakteryzujące się terenami podmokłymi,
porośniętymi łąkami i pastwiskami. Na terenie obrębu
Łubianka duże firmy nie prowadzą działalności.
4) Nowa Wieś jest typową dużą wsią rolniczą o zwartej
zabudowie
indywidualnych
gospodarstw
rolnych
skupionych w formie ulicowej zabudowy ruralistycznej.
Część areału rolnego uprawiana jest przez POLDANOR,
są to grunty dzierżawione od Agencji Nieruchomości
Rolnych po byłym PGR-ze Miroszewo, wcześniej
folwarku Miroszewo, z którego do naszych czasów
przetrwał pałac (zamieszkały przez byłych pracowników
PGR-u) oraz relikty zabudowań dworskich, m.in. piękna
okazała stajnia, niestety nieużytkowana i w z związku z
tym ulegająca postępującej degradacji.
str.
299
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
5) Pawłówko – to wieś położna na południowym skraju
gminy. Wieś powstała jako osada folwarczna. Po wojnie
grunty były użytkowane przez PGR, a obecnie
dzierżawione są przez POLDANOR S.A., który obsiewa
grunty głównie kukurydzą energetyczną, przetwarzaną na
prąd w nowobudowanych biogazowniach. Na terenie
poPGR-owskim POLDANOR S.A. posiada główna bazę
maszyn rolniczych. Na tym terenie firma prowadzi także
hodowlę. Warto wspomnieć, że na skraju obrębu w
przysiółku Wandzin, w otoczeniu lasów, znajduje się
dawne założenie dworsko-parkowe użytkowane przez
NZOZ Ośrodek Readaptacji i Rehabilitacji Osób
Uzależnionych
Od
Środków
Psychotropowych
Stowarzyszenia Solidarni ,,Plus”.
6) Płaszczyca – to dawna wieś folwarczna pięknie położona
nad rzeką Brdą, z zachowanym i odrestaurowanym
założeniem dworsko-parkowym, utrzymywanym przez
prywatną osobę. Zabudowa gospodarcza folwarku niestety
nie jest użytkowana i ulega degradacji. Zarówno wieś jak i
dwa folwarki położone nad rzeką Brdą wchodzą w Obszar
Chronionego Krajobrazu Okolic Jezior Krępsko i
Szczytno. W południowej części obrębu, już poza
obszarem chronionego krajobrazu, tereny rolne oraz
zabudowania dawnej PGR-owskiej tuczarni użytkowane są
przez firmę POLDANOR S.A., która dalej prowadzi tę
samą działalność wielkotowarowej fermy trzody chlewnej
w zakresie hodowli zwierzęcej oraz uprawy kukurydzy
energetycznej. Praktycznie indywidualne gospodarstwa
rolne nie występują w tej wsi. Ludność znajduje
zatrudnienie głównie w firmie POLDANOR S.A. i
zamieszkuje w zabudowie pofolwarcznej lub blokach
poPGR-owskich.
Podsumowując tę cześć obszaru gminy oznaczoną w studium
obszarem ,,B” umiarkowanego rozwoju o przewadze
gospodarki rolnej należy stwierdzić, że z zaliczonych do tego
obszaru i omówionych wyżej sześciu obrębów, trzy obręby tj.
Pawłówko, Płaszczyca i Dąbrowa Człuchowska użytkowane
są przez wielkotowarową firmę duńska POLDANOR S.A.,
która prowadzi intensywną monokulturową uprawę rolną. Na
terenie pozostałych trzech obrębów tj. w Garbku, Nowej Wsi i
Łubiance przeważają indywidualne gospodarstwa rolne,
łącząc jeszcze uprawy pól z hodowlą inwentarza, a więc
bardziej zrównoważoną gospodarkę rolną. Niestety coraz
częściej, ze względu na uwarunkowania ekonomiczne
zaobserwować można stopniową rezygnację przez rolników
indywidualnych z hodowli zwierząt. Dodać należy, że na
terenie obrębów zaliczonych do obszaru ,,A” (Przechlewo,
Lisewo i Sąpolno) tj. intensywnego rozwoju gminy, również
występuje uprawa gruntów rolnych, przy czym indywidualne
gospodarstwa występują w Sąpolnie, a w Przechlewie i
Lisewie dominują wielkotowarowe fermy. Na terenie obszaru
str.
300
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
,,B” kierunki zmian w strukturze przestrzennej polegać będą
na utrzymaniu charakteru rolniczego na tych terenach oraz
dopuszczeniu nowej zabudowy w sąsiedztwie istniejącej
zwartej zabudowy wiejskiej lub uzupełnień tejże o funkcji
zagrodowej, mieszkaniowej, usługowej i rzemieślniczej. Nie
dopuszcza się nowej zabudowy rozproszonej niezagrodowej, a
zagrodową tylko dla nowych gospodarstw które mogą
wykazać się własnością areału rolnego o powierzchni min. 1
ha w zwartym obszarze lub na terenie obrębu lub o
powierzchni średniej wielkości gospodarstwa w gminie
(dotyczy to wszystkich obszarów strefy ,,A”, ,,B” i ,,C”).
Ponadto w każdym z obszarów ,,A”, ,,B” i ,,C” dopuszcza się
zabudowę letniskową rozproszoną w przekształconych ze
starych siedlisk rolniczych zarówno zabytkowych jak i
niezabytkowych, w których dopuszcza się odtworzenie nowej
zabudowy w nawiązaniu do stylowej zabudowy zagrodowej.
II.1.1.3 Obszar ,,C” – ograniczonego rozwoju o wyjątkowych
walorach przyrodniczych podlegających ochronie. Do tego
obszaru zalicza się trzy obręby: Pakotulsko, Przechlewko i
Rudniki, charakteryzujące się występowaniem na znacznej ich
powierzchni terenów objętych ochroną prawną tj. lasów,
obszarów chronionego krajobrazu lub obszarów Natura 2000.
1) Pakotulsko – to wieś obrębowa położona w zachodniej
części gminy. Cały obręb objęty jest ochroną: zachodnia
część porośnięta jest lasami a wschodnia położona jest w
granicach Obszaru Chronionego Krajobrazu Okolic Jezior
Krępsko i Szczytno. Na terenie obrębu występuje bardzo
mała ilość terenów zabudowanych. Jedyną wsią o
zabudowie zwartej jest Pakotulsko z założeniem
podworskim – poPGR-owskim i ulicową zabudową
pofolwarczną. Były majątek i późniejszy PGR Pakotulsko
obecnie jest własnością ROLPAKO Sp.z o.o., która
prowadzi gospodarkę opartą na naturalnych zasadach tj.
uprawy ziemi połączonej z hodowlą bydła. Należy
zauważyć, że bydło przebywa w oborach na grubej suchej
ściółce, na bieżąco zmienianej słomy. W oborach unosi się
przyjemny zapach a krówki są czyste i zadbane. Dwór
niestety został częściowo rozebrany, budynki gospodarcze
są częściowo w dobrym a częściowo w złym stanie
technicznym. Całość założenia podworskiego wymaga
fachowej konserwatorskiej renowacji. Na terenie obrębu
występuje kilka przysiółków osad leśnych w Wiśnicy,
Trzęsaczu i Rudawie oraz relikty założenia podworskiego
poPGR-owskiego w Koprzywnicy, niestety w bardzo złym
stanie technicznym, w którego sąsiedztwie powstaje
kolonia zwartej zabudowy letniskowej o charakterze
mieszkaniowym.
str.
301
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
2) Przechlewko – to obręb w północnej części gminy,
praktycznie w całości pokryty lasami, włączonych w
większości do obszaru Natura 2000 ,,Nowa Brda” PLH
220078. Na terenie obrębu zlokalizowane są osady leśne w
Żołnie (Nadleśnictwo Niedźwiady, Leśnictwo Żołna),
Lipczynku (z ośrodkiem wypoczynkowym nad jeziorem
Lipczyno Wielkie), Nowej Brdzie (z osadą leśną,
przystanią kajakową w pobliżu zabytkowego stalowego
mostu kolejowego na rzece, wreszcie obeliskiem
upamiętniającym pobyt Jana Pawała II na spływie
kajakowym 23.VIII.1953 r., z Leśnictwem Nowa Brda).
Największą wsią obrębu aczkolwiek składającą się tylko z
kilkunastu zagród, jest Przechlewko, wieś otoczona lasem,
skupiająca zagrody głównie pracowników leśnych, które
stopniowo przekształcają się w zabudowę letniskową.
3) Rudniki – to najmniejszy obręb w gminie położony w
dolinie dopływu Brdy – rzeki Rudej, na polanie leśnej
całkowicie otoczonej lasami, w Obszarze Chronionego
Krajobrazu Okolic Jezior Krępsko i Szczytno. Kilka
zagród rolników indywidualnych utrzymuje się na małych
gospodarstwach
rolnych,
uprawianych
metodami
tradycyjnymi. Wieś nie wykazuje dynamiki rozwoju.
Podsumowując w obszarze ,,C” nie przewiduje się istotnych
zmian w strukturze przestrzennej i zagospodarowaniu terenu.
Istniejące małe osady leśno-rolne stopniowo przekształcać się
będą w zabudowę rekreacyjną. W studium należy dążyć do
zachowania wartości kulturowych tych miejsc, poprzez
otoczenie ochroną , konserwację i renowację zabytków
architektury ruralistycznej, które w dużej mierze zachowały
oryginalne formy, detal i materiał. Nie należy lokalizować
nowej zabudowy rozproszonej, dopuszcza się uzupełnienie w
sąsiedztwie zwartych zespołów poszczególnych przysiółków
wiejskich.
str.
302
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT PODZIAŁU GMINY NA OBSZARY O ZRÓŻNICOWANEJ
DYNAMICE ROZWOJU
str.
303
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.1.2 Kierunki zmian w przeznaczeniu i użytkowaniu terenów
z podziałem na rodzaje projektowanej funkcji
Zgodnie z rysunkiem studium wyznacza się kierunki zmian w
przeznaczeniu terenów pod względem funkcji wiodących:
II.1.2.1 Przeznaczenie i użytkowanie terenów zabudowanych
1) Istniejące tereny zabudowy o przewadze funkcji
mieszkaniowej i zagrodowej
Zachowuje się istniejącą funkcję. Dopuszcza się
uzupełnienie zabudową jednorodzinna wolnostojącą,
bliźniaczą i zagrodową. Zabudowę wielorodzinną
dopuszcza się w postaci małych budynków o max 4
lokalach mieszkalnych. Ponadto dopuszcza się lokalizację
usług podstawowych związanych z obsługą terenów
mieszkaniowych, np. handlu, gastronomii, oświaty,
administracji oraz drobnego rzemiosła i obsługi
komunikacji samochodowej (warsztaty samochodowe,
stacje paliw).
2) Istniejące tereny zabudowy o przewadze funkcji
mieszanej mieszkaniowo-usługowej
Forma tej zabudowy występuje tylko we wsi Przechlewo.
W centrum wsi Przechlewo zachowuje się istniejącą
funkcję. Dopuszcza się uzupełnienie wszelkimi formami
zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (wolnostojącej,
szeregowej, bliźniaczej) i uzupełnienie zabudową
usługową lub łączącą obie funkcje mieszkaniową i
usługową. W zabudowie mieszkaniowej szeregowej
dopuszcza się realizację jednego lokalu mieszkalnego w
jednym segmencie. Zabudowę wielorodzinną dopuszcza
się w postaci małych budynków o max 4 lokalach
mieszkalnych. Dopuszcza się także wszelkie formy usług:
handlu, gastronomii, oświaty, administracji oraz drobnego
rzemiosła. W centrum wsi Przechlewo należy zrealizować
przestrzeń publiczną w postaci placu publicznego, rynku
otoczonego charakterystyczną dla takich obszarów
zabudowa pierzejową.
3) Istniejące tereny zabudowy usług oświaty
rozbudowę, przebudowę oraz lokalizację nowych obiektów
oświatowych, usług sportu i zieleni urządzonej.
4) Istniejące tereny zabudowy usług publicznych
rozbudowę, przebudowę oraz lokalizację nowych
obiektów.
5) Istniejące tereny zabudowy produkcyjnej i produkcji
rolnej
wprowadzenie zabudowy produkcyjnej z zakresu
produkcji, rzemiosła,
składów, magazynów, obsługi
komunikacyjnej i samochodowej, przetwórstwa, składów
budowlanych itp. wraz z zabudową towarzysząca i
ewentualna zabudowa mieszkaniową dla właścicieli lub
str.
304
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
zarządców. Bezwzględnie należy ograniczyć negatywny
wpływ istniejących i powstających zabudowań oraz
prowadzonych w nich działań na środowisko naturalne i na
warunki życia ludzi.
6) Istniejące tereny zdegradowanych obszarów produkcji
rolnej do rehabilitacji i adaptacji.
Do terenów tych zalicza się przede wszystkim zespoły
zabudowań popegeerowskich. Ze względu na ich obecny
stan techniczny, który często związany jest z porzuceniem
dotychczasowej funkcji produkcyjnej, zabudowania należy
poddać adaptacji na innego rodzaju aktywizujące funkcje.
Dla zabudowy ciągle pozostającej
w użytkowaniu
produkcyjnym dopuszcza się przebudowy i rozbudowy
mające na celu rehabilitację , rewaloryzację i
modernizację.
7) Istniejące tereny cmentarzy
Zachowuje się istniejąca funkcję. W studium przeznacza
się obszar na poszerzenie cmentarza w Przechlewie.
Cmentarze należy lokalizować zgodnie z obowiązującymi
przepisami, w odpowiednich odległościach od terenów
przeznaczonych pod inną funkcję.
8) Istniejące tereny ogrodów działkowych
Zachowuje się istniejącą funkcję. W studium nie
przeznacza się nowych terenów pod funkcję ogródków
działkowych.
9) Istniejące tereny zieleni publicznej oraz obiektów
sportowych
Zachowuje się istniejąca funkcje. Dopuszcza się
powiększenie terenów zieleni publicznej oraz lokalizację
urządzeń i obiektów sportowych w postaci boisk
otwartych, placów, skwerów, placów zabaw, ścieżek
rowerowych itp. wraz z towarzyszącymi, drobnymi
usługami handlu i gastronomii oraz niezbędna
infrastrukturą.
10) Istniejące tereny zabudowy rekreacyjnej
Zachowuje się istniejąca funkcję ośrodków turystycznych.
Dopuszcza się ich rozbudowę oraz przebudowę łącznie z
budową niezbędnej infrastruktury technicznej, w celu
poniesienia standardów.
11) Istniejące tereny zabudowy zabytkowej
Do terenów zabudowy zabytkowej zaliczmy tereny opisane
w studium w pkt. 2.4.1. i oznaczone na rysunku studium
jako:
- zabytkowe założenia dworsko-parkowe do ochrony,
rehabilitacji i adaptacji,
- zabytkowe założenia dworsko-parkowe wpisane do
Rejestru Zabytków,
- zabytki nieruchome wpisane do Rejestru zabytków.
Tereny te podlegają prawnej ochronie. W zakresie
użytkowania obiektu dopuszcza się wszelkiego rodzaju
funkcje poza tymi, które wymagają ingerencji w naturalny
str.
305
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
krajobraz oraz wymaga jej przekształcenia lub likwidacji
walorów zabytkowych obiektu. Ze względu na obecny stan
techniczny niektórych obiektów zabytkowych należy
podjąć prace polegające na rehabilitacji i konserwacji .
Zasady ochrony zabytków oraz zasady realizacji
przedsięwzięć inwestycyjnych na terenach objętych
prawna ochroną zgodnie z Ustawą z dnia 23 lipca 2003r. o
ochronie zabytków i opiece nad zabytkami opisano w pkt.
II.4.0 .
12) Istniejące tereny infrastruktury drogowej i obiektów
infrastruktury technicznej.
Zachowuje się istniejąca funkcję.
UWAGA:
Na wszystkich terenach zabudowanych dopuszcza się lokalizację istniejących
funkcji, w tym również o przeznaczeniu innym niż zostało to oznaczone na
rysunku studium.
II.1.2.2 Kształtowanie terenów niezabudowanych
1) Projektowane tereny zabudowy o przewadze funkcji
mieszkaniowej i zagrodowej
Dopuszcza się lokalizację zabudowy jednorodzinnej
wolnostojącej, bliźniaczej i zagrodowej. Zabudowę
wielorodzinną dopuszcza się w postaci małych budynków o
max 4 lokalach mieszkalnych. Ponadto dopuszcza się
lokalizację usług podstawowych związanych z obsługą
terenów mieszkaniowych , np. handlu, gastronomii, oświaty,
administracji oraz drobnego rzemiosła i obsługi komunikacji
samochodowej (warsztat samochodowy, stacja paliw).
2) Projektowane tereny zabudowy o przewadze funkcji
mieszanej mieszkaniowo-usługowej
Forma tej zabudowy występuje tylko we wsi Przechlewo i
zachowuje się istniejącą funkcję. Dopuszcza się
uzupełnienie wszelkimi formami zabudowy mieszkaniowej
jednorodzinnej (wolnostojącej, szeregowej, bliźniaczej) i
uzupełnienie zab. usługową lub łączącą obie funkcje. W
zabudowie mieszkaniowej szeregowej dopuszcza się
realizację 1 lokalu mieszkalnego w 1 segmencie. Zabudowę
wielorodzinną dopuszcza się w postaci małych budynków o
max 4 lokalach mieszkalnych. Dopuszcza się też wszelkie
formy usług: handlu, gastronomii, oświaty, administracji
oraz drobnego rzemiosła. W centrum wsi należy zrealizować
przestrzeń publiczną w postaci placu publicznego, rynku
otoczonego charakterystyczną dla takich obszarów
zabudowa pierzejową.
3) Projektowane tereny zabudowy produkcyjno-usługowej
Na terenie gminy nie występują zwarte obszary
produkcyjno-usługowe
tzw.
Gminne
Ośrodki
Przedsiębiorczości. Istnieje natomiast funkcja produkcyjnousługowa rozproszona na terenie całej gminy. W celu
uaktywnienia gospodarki oraz przyciągnięcia potencjalnych
inwestorów, w studium wyznacza się tereny dla lokalizacji
funkcji
produkcyjno-usługowej
tzw.
Inkubatorów
Przedsiębiorczości
–
Gminnych
Ośrodków
str.
306
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Przedsiębiorczości. Proponuje się przeznaczyć obszary na
terenie wsi: Dąbrowa Człuchowska, Szczytno oraz
Koprzywnica. Na tych terenach dopuszcza się lokalizację
wszelkich obiektów o funkcji produkcyjnej, rzemieślniczej,
składowej, magazynowej, składów budowlanych itp.
Wyklucza się natomiast lokalizację funkcji mieszkaniowej
poza związaną z dozorem. Bezwzględnie należy ograniczyć
negatywny wpływ istniejących i powstających zabudowań
oraz prowadzonych w nich działań na środowisko naturalne
i na warunki życia ludzi. Na etapie sporządzania
Miejscowych planów Zagospodarowania Przestrzennego, w
celu ochrony życia i zdrowia ludzi należy wprowadzić
regulacje co do typu zakładów, których budowy nie
dopuszcza się i zaliczyć do nich trzeba zakłady stwarzające
zagrożenie wystąpienia poważnych awarii. Na terenach
Gminnych Ośrodków Przedsiębiorczości dopuszcza się
także
lokalizację
masztów
przeciwpożarowych,
meteorologicznych, itp. Nie dopuszcza się natomiast
lokalizowania wiatraków wytwarzających prąd. Ponadto
dopuszcza się lokalizację ośrodków w postaci satelit. Nie
zostały one oznaczone na rysunku studium, poza ośrodkiem
w Koprzywnicy.
4) Projektowane tereny mieszkaniowo-rekreacyjnee
Baza zorganizowanej turystyki rekreacyjnej zlokalizowana
jest na terenie gminy nad jeziorem Lipczyno Wielkie w
Lipczynku, w Przechlewie nad jeziorem Końskim oraz w
Dobrzyniu nad jeziorem Szczytno. Funkcja turystyki w
postaci zwartych zespołów nie jest wiodącą formą turystyki
w gminie. Niemniej jednak w celu ożywienia gospodarczego
wyznacza się obszary dla lokalizacji zwartej zabudowy
mieszkaniowo-rekreacyjnej w obszarze projektowanego
parku kulturowego w miejscowości Kleśnik (i okolice) nad
jeziorem Szczytno i obszar mieszkaniowo-rekreacyjny nad
jeziorem Liny w miejscowości Dabrowa Człuchowska, na
granicy dwóch obrębów: Dąbrowa Człuchowska i Łubianka.
Ponadto projektuje się niewielkie obszary zabudowy m.in. w
Przechlewie i Przechlewku.
5) Projektowane tereny zieleni publicznej oraz obiektów
sportowych
Gmina dysponuje dość dobrze rozbudowana baza terenów
zieleni rządzonej o funkcji sportowej. Boiska sportowe
występują we wsiach: Lisewo, Nowa Wieś, Płaszczyca,
Przechlewo, Przechlewko, Sąpolno i Pawłówko. Ponadto
postuluje się budowę publicznych boisk sportowych w
każdej wsi. Na istniejących i projektowanych terenach o
funkcji zieleni publicznej i obiektów sportowych dopuszcza
się lokalizacje nowych terenów zieleni publicznej z
urządzeniami i obiektami sportowymi w tym boisk
otwartych, placów, skwerów, placów zabaw, ścieżek
rowerowych itp. wraz z towarzyszącymi, drobnymi
usługami handlu i gastronomii oraz niezbędna infrastrukturą.
str.
307
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
6) Projektowane tereny pod zalesienie
Gmina charakteryzuje się dużą ilością zwartych
kompleksów leśnych. Ponadto występują tu małe enklawy
leśne. W studium dopuszcza się zalesienia oznaczone
graficznie na rysunku studium, a także zalesienia obszarów
rolnych nieobjętych ochroną prawną w celu powiązania
małych enklaw leśnych w ciągi ekosystemów leśnych oraz
uzupełnienie terenów niezalesionych otoczonych zwartymi
kompleksami leśnymi. Nasadzenia należy prowadzić
zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej i nie
wprowadzać niektórych gatunków zieleni wysokiej pod
liniami elektroenergetycznymi (uzyskać uzgodnienie
Zarządcy Sieci).
7) Projektowane tereny farm wiatrowych
W studium nie wyznacza się nowych obszarów lokalizacji
ferm wiatrowych. Natomiast zachowuje się przeznaczenie
terenu pod fermę wiatrową wyznaczonego w Miejscowym
Planie Zagospodarowania Przestrzennego we wsi Sąpolno.
Dopuszcza się lokalizację wiatraków wytwarzających prąd
na potrzeby indywidualnych inwestorów o mocy 100 kW.
Podejmując się realizacji inwestycji z zakresu budowy farmy
wiatrowej należy mieć na uwadze rozwiązania
minimalizujące ich oddziaływanie na środowisko określone
w pkt.I.3.7.2. uwarunkowań.
Zasięg uciążliwości dla środowiska, związanej z
funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych winien być
bezwzględnie ograniczony do granic terenu, do którego
właściciel posiada tytuł prawny, a znajdujące się w nim
pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi winny być
wyposażone w techniczne środki ochrony przed tymi
uciążliwościami.
8) Projektowane tereny cmentarzy
W studium nie wyznacza się nowych miejsc dla lokalizacji
cmentarzy natomiast wyznacza się teren dla tej funkcji w
rejonie istniejącego cmentarza gminnego w Przechlewie.
Istniejące cmentarze posiadają wystarczającą ilość miejsc
pochówkowych na najbliższych kilkadziesiąt lat.
9) Projektowane tereny infrastruktury drogowej i obiektów
infrastruktury technicznej, tereny Biogazowni.
Na terenie gminy dopuszcza się realizację zabudowy z
zakresu infrastruktury drogowej i technicznej publicznej i
niepublicznej, poza fermami wiatrowymi, które można
realizować w obszarze wyznaczonym w studium. Ponadto
dopuszcza się m.in. lokalizację wiatraków wytwarzających
prąd na potrzeby indywidualnych inwestorów o mocy 100
kW, lokalizację obiektów infrastruktury technicznej z
zakresu wytwarzanie anergii z odnawialnych źródeł (pompy
ciepła, biogazownie wykorzystujące odpady hodowli
zwierząt, szczególnie na potrzeby indywidualnych
gospodarstw rolnych). Dopuszcza się także realizację
wszelkich urządzeń hydrotechnicznych i melioracyjnych
str.
308
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
(mosty, zastawki, śluzy, rowy melioracyjne, drenaże, stawy
itp.)
pod
warunkiem
przestrzegania
przepisów
szczegółowych, zwłaszcza z zakresu ochrony środowiska. W
zakresie infrastruktury drogowej, która nie została graficznie
oznaczona na rysunku studium, dopuszcza się lokalizację
m.in.: dróg publicznych i niepublicznych wewnętrznych,
ścieżek rowerowych, ciągów pieszych, tras konnych, ścieżek
edukacyjnych itp. Dopuszcza się także realizacje
tymczasowych obiektów z zakresu publicznych imprez na
łonie natury, w tym masowych, pod warunkiem
przestrzegania przepisów szczegółowych.
Na terenie gminy funkcjonują dwie biogazownie we wsiach
Płaszczyca i Pałówko działające w oparciu o przetwarzanie
m.in. specjalnego gatunku kukurydzy i w oparciu o
gnojowicę z istniejących ferm trzody chlewnej. W studium
dopuszcza się eksploatacje i budowanie nowych biogazowi
wykorzystujących odpady hodowli zwierząt, szczególnie na
potrzeby indywidualnych gospodarstw rolnych. W studium
wyznacza się, zgodnie z wnioskiem inwestora obszar dla
lokalizacji biogazowi w Przechlewie, przetwarzającej
odpady z zakładu przetwórstwa mięsnego PRIMEFOOD
oraz wyznacza się teren dla lokalizacji biogazowi w
miejscowości Dobrzyń w pobliżu zakładu POLDANOR.
Obiekty biogazowni należy użytkować
zgodnie z
obowiązującymi przepisami, ich zasięg uciążliwości
ograniczyć do granic własności ternu do którego inwestor
ma tytuł prawny, procesy produkcyjne powinny spełniać
wszelkie normy, nie powinny powodować uciążliwości dla
środowiska naturalnego m, ani negatywnie wpływać na
ewentualne sąsiedztwo pomieszczeń przeznaczonych na
pobyt ludzi.
str.
309
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.1.3 Wpływ zmian w strukturze przestrzennej na strukturę
demograficzną
II.1.3.1. Standardy i definicje prognozowania
Do prognozowania sytuacji demograficznej wykorzystuje się
panujące w kraju, województwie i gminie tendencje omówione
w pkt. 7.1 Uwarunkowań. Pojęcia i definicje określające
zależności
pomiędzy
poszczególnymi
wielkościami
związanymi z liczbą i strukturą ludności bazują m.in. na
publikacjach „Demografia” Jerzy Z. Holzer, „Budownictwo
mieszkaniowe poradnik projektanta” Władysław Korzeniewski
i innych pozycjach o tematyce projektowej.
Do szacowania liczby użytkowników oraz powierzchni
minimalnej dla przewidywanych w studium sposobów
zagospodarowania przyjmuje się więc wartości m.in. dla ilości:
- dzieci w żłobkach: 0,75-1,5% liczby mieszkańców,
- dzieci w przedszkolach: 4-4,2% liczby mieszkańców,
- dzieci w szkołach podstawowych: 6-8% liczby mieszkańców,
- dzieci w gimnazjach: 2-4% liczby mieszkańców.
Przyrost naturalny – w określonej populacji w danym okresie
jest różnicą pomiędzy liczbą urodzeń a liczbą zgonów w tej
populacji. Współczynnik przyrostu naturalnego interpretuje się
jako liczbę osób, o którą przeciętnie zwiększa się lub zmniejsza
każde 1000 ludności. Wzór: PN=U-Z1)
Przyrost rzeczywisty – suma przyrostu naturalnego ludności
oraz salda migracji wewnętrznych i zagranicznych. W
przypadku gmin uwzględnia się także saldo przesunięć ludności
w wyniku zmian administracyjnych, oznacza to przyrost
roczny.
Wzór: Prz=(U-Z)+(I-E)2)
Przyrost roczny – wyrażona w liczbach absolutnych różnica
między dwoma stanami ludności w danej gminie na początek i
koniec badanego okresu.
Gęstość zaludnienia – wyrażona w osobach/km² wartość
określająca ilość osób zamieszkujących dany teren
przypadającą na powierzchnię tego obszaru. Wzór: Gz=L/Pc3)
Współczynnik urbanizacji – liczba ludności zamieszkująca
miasta przypadająca na liczbę ludności ogółem. Wzór:
Wu=Lm/Lc4).
1) PN – przyrost naturalny
U – liczba urodzeń
Z – liczba zgonów
1) Prz – przyrost rzeczywisty
I – liczba imigrantów
E – liczba emigrantów
2) Gz – gęstość zaludnienia
L – liczba mieszkańców danego terenu
Pc – powierzchnia całkowita danego terenu
3) Wu – współczynnik urbanizacji
Lm – liczba mieszkańców miast
Lc – liczba ludności ogółem
str.
310
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.1.3.2. Prognozowane zmiany w strukturze demograficznej gminy
Konsekwencją projektowanych zmian przeznaczenia terenu są
zmiany w strukturze demograficznej. Wzrost liczby ludności,
jaki nastąpi w wyniku projektowanej urbanizacji w rozbiciu
na poszczególne obręby pokazano w tabeli nr II.1.1.
Tab. II.1.1. Wzrost liczby ludności z podziałem na obręby
Obręb
Dąbrowa
Garbek
Lisewo
Łubianka
Nowa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Rudniki
Sąpolno
SUMA
Istniejąca
stała
286
98
629
52
524
218
258
374
2832
213
66
765
6315
Liczba ludności
Istniejąca Projektowana
pobytowa
stała
26
42
50
192
6
94
13
5
80
45
2420
25
20
50
170
105
3133
Projektowana
pobytowa
83
187
5
32
55
25
387
∑
stała
∑
pobytowa
312
140
821
58
618
231
338
419
5252
238
91
935
9488
83
237
5
37
55
25
492
Prognozowany wskaźnik gęstości zaludnienia, w wyniku
projektowanej urbanizacji gminy wyniesie 39 os/km2, i jest to
wzrost o 50% stosunku do wskaźnika obecnego (26 os/km2).
Struktura demograficzna gminy wyrażać się będzie
zróżnicowaniem społeczeństwa m.in. pod względem płci,
wieku, miejsca zamieszkania, liczby ludności, przyrostu
naturalnego itp. Najłatwiejszym wskaźnikiem do oszacowania
jest przyrost liczby ludności gminy.
Przyrost liczby ludności przewidywany w wyniku urbanizacji
gminy będzie największy w granicach samego Przechlewa,
które jako centralna jednostka administracyjno-kulturalna
gminy wykazuje największą dynamikę rozwoju. Kolejnym
obrębem na którym nastąpi wzrost liczby ludności w wyniku
projektowanej w studium zabudowy to Lisewo i Sąpolno.
Wszystkie w/w miejscowości należą do obszaru
dynamicznego rozwoju z występującymi funkcjami
pozarolniczymi. Funkcje te, poza miejscami pracy generują
również osadnictwo, które przyczynia się do wzrostu
osiedleńczego regionu. Wzrost liczby ludności skutkować
będzie oczywiście obowiązkami gminy w zakresie rozbudowy
systemów komunalnej infrastruktury technicznej. Na
konsekwencje związane z rozbudową infrastruktury
technicznej spowodowaną projektowanym w studium
rozwojem gminy, gmina jest dużej mierze przygotowana.
Spowoduje to konieczność rozbudowy funkcji publicznych
niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania regionu, jak
np. szkoły które zostały szczegółowo mówione w pkt. II.7.0.
Ośrodki o największej dynamice rozwoju wyposażone są w
urządzenia infrastruktury technicznej (jak oczyszczalnia czy
str.
311
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
ujęcia wody) dysponujące dużymi rezerwami, które zaspokoją
potrzeby zwiększonej liczby mieszkańców. Omówiono to
szczegółowo w pkt. II.6.0.
Na podstawie uwarunkowań demograficznych przedstawiono
na wykresach tendencje demograficzne w gminie na
przestrzeni ostatnich 10 lat. Na I wykresie przedstawiono
wskaźnik przyrostu naturalnego w gminie, na II wykresie
przedstawiono liczbę ludności w oparciu o dane statystyczne z
GUS z uwzględnieniem liczby migracji, na III wykresie
przedstawiono liczbę ludności w gminie w oparciu o dane
statystyczne z GUS powiększoną o liczbę migracji ludności,
na wykresie IV przedstawiono liczbę ludności w oparciu na
dane z GUS skorygowaną o dane z Urzędu Gminy
(uwzględniające ludność czasową) powiększoną o liczbę
migracji ludności.
Wykres I. Wskaźnik przyrostu naturalnego w gminie Przechlewo w latach
2000-2009
str.
312
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Wykres II. Liczba ludności gminy w oparciu o dane statystyczne z GUS z
uwzględnieniem liczby migracji w latach 2000-2009
Wykres III. Liczba ludności gminy w oparciu o dane statystyczne z GUS
powiększona o liczbę migracji w latach 2000-2009
str.
313
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Wykres IV. Liczba ludności gminy w oparciu na dane z GUS skorygowane o
dane z Urzędu Gminy (uwzględniające ludność czasową)
powiększoną o liczbę migracji ludności w latach 2000-2009
Do prognozy liczby ludności przyjęto jako podstawę liczbę
ludności na podstawie danych z GUS, skorygowaną o dane z
Urzędu Gminy (uwzględniające ludność czasową) powiększoną
o liczbę migracji ludności (wykres V).
Wykres V. Prognozowana liczba ludności gminy w oparciu na dane z GUS
skorygowane o dane z Urzędu Gminy (uwzględniające ludność
czasową) powiększoną o liczbę migracji ludności do roku 2028
str.
314
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Prognozowana liczba ludności na terenach przeznaczonych
pod zabudowę została obliczona zarówno dla uzupełnień
zabudowy zwartych zespołów wiejskich, jak również nowych
obszarów wyznaczonych w studium. Uzupełnienia zabudowy
stanowią znaczną większość obszarów do zainwestowania i
można je oszacować na poziomie ok. 70%. Zakładając, że nie
nastąpiłoby uzupełnienie zabudowy a jedynie powstawałby
zabudowa na terenach nowych, to wtedy przyrost ludności
wynosiłby ok. 700 osób. Takie założenie przemawia za
trendami występującymi wśród mieszkańców gminy,
polegającymi na tym, że wnioski do planów odnoszą się do
terenów nowych, położonych poza zwartą zabudową. Nie
oznacza to oczywiście, że taka polityka przestrzenna jest
słuszna z punktu widzenia gospodarki przestrzenią. Raczej
należałoby dążyć do wykorzystania rezerw terenowych już
istniejących i inwestować z jednoczesnym porządkowaniem
zabudowy zwartych zespołów wiejskich. Ostateczna decyzja i
ostateczny dokument studium jest wynikiem nie tylko
merytorycznych przesłanek przestrzennych ale także polityki
przestrzennej gminy, a te czynniki nie zawsze idą w parze.
Podsumowując, obecne tempo rozwoju gminy oraz przyrost
naturalny, prognozowany wzrost liczny ludności i
zapotrzebowaniem na nowe tereny inwestycyjne raczej
kształtuje się na poziomie 700 osób a nie na poziomie 3133
osób. Z drugiej zaś strony nie można wykluczyć jakiegoś
nagłego ,,bumu” gospodarczego, który uaktywni tereny
wskazane
w
studium
jako
Gminne
Ośrodki
Przedsiębiorczości, przyczyniając się do ożywienia
gospodarczego gminy z jednoczesnym napływem ludności z
zewnątrz. Wtedy tereny wyznaczone w studium pod nowe
obszary zabudowy będą mogły być wykorzystane.
Wypracowując kompromisowe rozwiązanie w studium
proponuje się dwa etapy zabudowy. I etap to realizacja
zabudowy uzupełniającej w istniejącej tkance zabudowy,
natomiast II etap odroczonego zainwestowania, w którym
uruchomiłoby się pozostałe tereny. Aby taką politykę gmina
mogła zrealizować musi opracować miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego praktycznie dla całego
obszaru gminy. Może to następować sukcesywnie, ale zgodnie
z wyznaczonymi w studium obszarami postulowanymi do
objęcia miejscowymi planami tj. obejmującymi cale obręby
(razem z terenami rolnymi), gdyż tylko to może gwarantować
powstrzymanie
postępującego
procesu
rozproszenia
zabudowy realizowanej na podstawie decyzji o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu.
str.
315
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.1.4 Kierunki kształtowania zabudowy
II.1.4.1 Zasady ogólne
Zabudowę na terenie gminy Przechlewo należy kształtować na
zasadach wynikających z uwarunkowań przestrzennych,
kulturowych, przyrodniczych, społecznych itp., które zostały
omówione szczegółowo w I rozdziale studium dotyczącym
Uwarunkowań.
Na etapie projektowania planowanej zabudowy należy
uwzględnić właściwości geotechniczne i hydrogeologiczne
gruntu, ochronę rzeźby terenu i zachowanie atrakcyjności
krajobrazu.
W zakresie funkcji i użytkowania terenu kierunki kształtowania
zabudowy należy realizować w oparciu o zasady omówione w
pkt. II.1.1. i pkt. II.1.2.
II.1.4.2 Szczegółowe zasady kształtowania zabudowy:
Wyznacza się następujące zasady kształtowania zabudowy, w
zależności od wyznaczonych jednorodnych obszarów
przestrzennych oznaczonych graficznie na rys. studium wg
niżej wymienionych oznaczeń:
- „K(x)/S(y)” - obszary zabudowy w zwartych zespołach
wiejskich
- „K(x)/Z(y)” - obszary zabudowy na terenach zespołów
podworskich
- „K(x)/P(y)”- obszary zabudowy w bezpośrednim sąsiedztwie
zwartych zespołów wiejskich
- „K(x)/E(y)” - obszary poza terenami zwartych zespołów
wiejskich, tereny rolniczej przestrzeni produkcyjnej
- „K(x)/W(y)”obszary
projektowanej
zabudowy
mieszkaniowo- rekreacyjnej
- „K(x)/G(y)”- obszary projektowanej zabudowy Gminnych
Ośrodków Przedsiębiorczości
- „K(x)/W(y)”- obszary produkcji rolnej na terenach
zabudowy popegeerowskiej
x – kolejny numer obrębu,
y – kolejny numer obszaru w obrębie,
Zbiorcze zestawienie obszarów przestrzennych wyznaczonych
na terenie gminy wiejskiej Przechlewo przedstawiono w tabeli
nr II.1.2.
str.
316
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Tab. II.1.2. Zbiorcze zestawienie obszarów przestrzennych wyznaczonych na terenie
gminy Przechlewo
Lp.
Nazwa
Obrębu
1
2
Dąbrowa
1
Człuchowska
2
Garbek
Obszary kierunków zagospodarowania przestrzennego
Poza terenami
Projektozwartych
ProjektoBezpośrednie
wanej
zespołów
wanej
Zwartych Zespołów sąsiedztwo
zabudowy
wiejskich,
zabudowy
zwartych
Gminnych
zespołów podwortereny
mieszkanio
skich
zespołów
wiejskich
Ośrodków
rolniczej
wowiejskich
Przedsięprzestrzeni rekreacyjnej
biorczości
produkcyjnej
3
4
5
6
7
8
K1/S1
K1/Z1
K2/S1
K3/Zr1
K3/Zr2
K3/Zr3
K3/Zr4
K1/P1
K1/P2
K2/P1
Produkcji
rolnej na
terenach
zabudowy
popegeerowskiej
9
K1/E1
-
-
-
K2/E1
-
-
-
K3/P1
K3/P2
K3/P3
K3/E1
K3/E2
K3/E3
K3/W1
K3/G1
K3/R1
K3/R2
-
-
-
-
3
Lisewo
K3/S1
K3/S2
4
Łubianka
-
-
-
K4/E1
5
Nowa Wieś
K5/S1
K5/P1
K5/E1
6
Pakotulsko
K6/S1
K6/P1
K6/E1
-
K6/G1
-
7
Pawłówko
K7/S1
K7/P1
K7/E1
K7/W1
-
-
8
Płaszczyca
K8/S1
K5/Z1
K6/Z1
K6/Zr2
K7/Z1
K7/Zr2
K8/Z1
K8/Zr2
K4/W1
K4/W2
-
K8/E1
-
-
K8/R1
K9/W1
K9/W2
K9/W3
K9/G1
-
K10/W1
-
-
-
9
Przechlewo
10 Przechlewko
11
Rudniki
12
Sąpolno
K8/P1
K9/S1
-
K9/P1
K10/S1
K11/S1
K12/S1
K12/Z1
K12/P1
K9/E1
K9/E2
K9/E3
K9/E4
K10/E1
K11/E1
K12/E1
str.
317
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
1) Szczegółowe zasady kształtowania zabudowy w zwartych
zespołach wiejskich – K(…)/S(…)
Obszary te zostały oznaczone w studium symbolem
„K(…)/S(…)” z kolejnym numerem. W gminie Przechlewo
wyznacza się niżej wymienione obszary zagospodarowania
przestrzennego i zasady kształtowania zabudowy w
zwartych zespołach wiejskich:
K1/S1obszar obejmujący układ wsi Dąbrowa
Człuchowska
K2/S1obszar obejmujący układ wsi Garbek
K3/S1obszar obejmujący układ wsi Lisewo
K3/S2obszar obejmujący układ wsi Szczytno
K5/S1obszar obejmujący układ wsi Nowa Wieś
K6/S1obszar obejmujący układ wsi Pakotulsko
K7/S1obszar obejmujący układ wsi Pawłówko
K8/S1obszar obejmujący układ wsi Płaszczyca
K9/S1obszar obejmujący układ wsi Przechlewo
K10/S1obszar obejmujący układ wsi Przechlewko
K11/S1obszar obejmujący układ wsi Rudniki
K12/S1obszar obejmujący układ wsi Sąpolno
Są to obszary o zachowanych walorach przestrzennych z
zakresu historycznych zwartych układów ruralistycznych,
często w powiązaniu z dawnymi założeniami dworskoparkowymi lub zabytkowymi kościołami często objętymi
ochroną na podstawie wpisu do Rejestru Zabytków. Cechą
charakterystyczną tych obszarów jest skupianie się zwartej
zabudowy zagród wokół ulicy, niezabudowanych przestrzeni
pól i łąk, w otoczeniu lasów. Do tej grupy zaliczyć można
wsie: Dąbrowa Człuchowska (K1/S1), Garbek (K2/S1),
Lisewo (K3/S1), Szczytno (K3/S2), Nowa Wieś (K5/S1),
Pakotulsko (K6/S1), Pawłówko (K7/S1), Płaszczyca
(K8/S1), Przechlewo (K9/S1), Przechlewko (K10/S1),
Rudniki (K11/S1), Sąpolno (K12/S1). Wsie te
charakteryzują się bardzo czytelnym układem przestrzennym
oraz w znacznej większości zachowanymi formami
historycznej zabudowy zagrodowej. Część zabudowań
historycznych przetrwało w praktycznie nieprzekształconej
formie, natomiast często wymagającej remontu. Na
podkreślenie zasługuje fakt, że zabytkowe budynki nie
uległy zniszczeniu (jak to ma miejsce w wielu wsiach
sąsiadujących z dużymi aglomeracjami) przez nieumiejętne
stosowanie współczesnych rozwiązań technicznych (np.
stosowanie syntetycznych materiałów elewacyjnych,
realizację rozbudów bądź budowę nowych budynków w
formach, proporcjach i o detalach obcych miejscowej
tradycji budowlanej). Dlatego w/w wsie należy zaliczyć do
obiektów o najwyższych walorach kulturowych z zakresu
rozwoju myśli urbanistycznej na terenach wiejskich.
Obszary zwartych zespołów wiejskich należy w pierwszej
kolejności przeznaczyć do sporządzenia miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego, w których należy
str.
318
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
określić szczegółowe zasady zagospodarowania terenów
niezainwestowanych w zakresie intensywności zabudowy,
gabarytu, geometrii dachu, kolorystyki, itp.
Zasady ochrony w tych obszarach powinny polegać przede
wszystkim na ochronie układów ruralistycznych oraz
obiektów o wartościach historyczno-kulturowych. Ochrona
układów ruralistycznych obejmuje głównie zakaz zabudowy
nawsia i zachowanie pasmowego układu zabudowy wzdłuż
głównych ulic. Natomiast w zakresie obiektów o
wartościach historyczno-kulturowych ochroną obejmuje się
cechy zabytkowe zabudowy. Ochrona powinna również
zmierzać do przywrócenia historycznej formy obiektów
zabytkowych, które poprzez przebudowę utraciły walory
historyczne i bardzo często estetyczne.
Elementami, które powinny w tym obszarze podlegać
ochronie są przede wszystkim obiekty znajdujące się w
ewidencji zabytków, a także budynki mieszkalne, budynki
gospodarcze, elementy małej architektury (ogrodzenia,
kapliczki i krzyże przydrożne), zieleń i historyczne zasady
jej kształtowania, jak również historyczne nawierzchnie dróg
i placów oraz wszelkie inne elementy historyczne
charakterystyczne dla danego obszaru. Ochrona w/w
elementów obejmować powinna obiekty zachowane,
częściowo zachowane lub niezachowane, które w miarę
możliwości należy odtworzyć (np. historyczne nawierzchnie
dróg i placów). Obiekty substandardowe znajdujące się w
tym obszarze poddać należy rehabilitacji, czyli działaniu
polegającym na nadaniu im formy i cech współczesnych, a
jednocześnie harmonijnie współistniejących w sąsiedztwie
obiektu lub zespołu zabytkowego.
W obszarach tych obok działań związanych z ochroną
zabytków dopuszcza się wprowadzanie nowej zabudowy w
postaci uzupełnień istniejących układów ruralistycznych i w
stopniu zależnym od indywidualnych cech kulturowych
występujących w danym obszarze. Dla tych obszarów, dla
których dopuszcza się nową zabudowę należy przestrzegać
ścisłych rygorów związanych z gabarytem, formą
architektoniczną,
detalem
architektonicznym
oraz
stosowanym materiałem. Wszystkie w/w zasady powinny
dotyczyć zarówno budynków, jaki i elementów małej
architektury. Kształtowanie zieleni powinno odbywać się na
zasadzie historycznego sposobu prowadzenia nasadzeń i
stosowania historycznie występujących na terenie gminy
gatunków.
str.
319
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Określa się następujące zasady realizowania nowej
zabudowy na obszarach zwartych zespołów wiejskich:
1. Na terenach o przewadze funkcji mieszanej
mieszkaniowo-usługowej (występuje tylko we wsi
Przechlewo):
a) Gabaryty nowej zabudowy:
Gabaryty nowej zabudowy powinny nawiązywać do
zabudowy istniejącej we wsi, szczególnie zabytkowej.
b) Forma architektoniczna nowej zabudowy:
Należy stosować dachy symetryczne, zalecane
dwuspadowe dla zabudowy mieszkaniowej i usługowej.
Kąt nachylenia dachów powinien nawiązywać do
spadków dachów w obiektach istniejących we wsi,
szczególnie zabytkowych.
c) Detal architektoniczny i stosowane materiały
budowlane:
Realizując nową zabudowę należałoby stosować detale
wywodzące się z miejscowej tradycji, np. forma i
wykończenie szczytów budynków, przybudówki
drewniane (w formie, np. werand, podcieni), okapy
wysunięte przed lico budynku lub oparte na gzymsach;
naturalne materiały jak drewno, kamień, cegła,
dachówka, gont, blacha płaska w kolorze czerni i
wszelkich odcieni szarości oraz papa na budynkach
gospodarczych o małym spadku dachu oraz stosowanie
kolorystyki odpowiadającej naturalnym materiałom, tj.
kolorystyki palety ziemi. Należałoby stosować stolarkę
okienną i drzwiową, której proporcje i podziały
odpowiadałyby
historycznym
formom
charakterystycznym dla danego okresu. Istotnym
elementem realizacji zabudowy powinno być stosowanie
ogrodzeń wywodzących się z tradycji zabudowy
ruralistycznej (stosowanie sztachet drewnianych i innych
elementów charakterystycznych dla danej wsi). Na
obszarach zwartych zespołów wsi należy wykluczyć
stosowanie sidingu oraz ogrodzeń prefabrykowanych
betonowych.
2. Na terenach o przewadze funkcji mieszkaniowej i
zagrodowej:
Obrys budynku powinien być prostokątny z
dopuszczeniem ryzalitów bądź oficyn bocznych, również
opartych (w zakresie bryły głównej budynku) na rzucie
prostokątnym lub kilku prostokątów. Forma i gabaryty
budynku
powinny
nawiązywać
do
zabudowy
historycznej w danej wsi (strefie).
Należy bezwzględnie stosować dachy symetryczne,
zalecane dwuspadowe dla zabudowy mieszkaniowej. Kąt
nachylenia dachów powinien nawiązywać do spadków
dachów w obiektach zabytkowych w danej wsi (strefie).
str.
320
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
budowlane:
Realizując nową zabudowę należy stosować detale
wywodzące się z miejscowej tradycji, np. forma i
wykończenie szczytów budynków, przybudówki
drewniane (w formie, np. werand, podcieni), okapy
wysunięte przed lico budynku lub oparte na gzymsach;
naturalne materiały jak drewno, kamień, cegła,
dachówka, gont, blacha płaska w kolorze czerni i
wszelkich odcieni szarości oraz papa na budynkach
gospodarczych o małym spadku dachu oraz stosowanie
kolorystyki odpowiadającej naturalnym materiałom, tj.
kolorystyki palety ziemi. Należy stosować stolarkę
okienną i drzwiową, której proporcje i podziały powinny
odpowiadać historycznym formom charakterystycznym
dla danego okresu. Istotnym elementem realizacji
zabudowy powinno być stosowanie ogrodzeń
wywodzących się z tradycji zabudowy ruralistycznej
(stosowanie sztachet drewnianych i innych elementów
charakterystycznych dla danej wsi). Na obszarach
zwartych zespołów wsi należy wykluczyć stosowanie
sidingu oraz ogrodzeń prefabrykowanych betonowych.
d) Kompozycja zabudowy w obrębie jednej
nieruchomości-zagrody:
Bardzo istotnym elementem kształtowania i ochrony
historycznej zabudowy jest układ budynków na działce,
który wywodzi się z dawnego prostokątnego podwórza
gospodarczego, wokół którego wznoszono budynki
mieszkaniowe i gospodarcze. Cechę tę bezwzględnie
zaleca się zachować w zespołach historycznej zabudowy
zabytkowej oraz kontynuować w nowych zespołach
zabudowy w obrębie strefy. Nie zaleca się lokalizowania
garaży w piwnicach budynków.
Schemat występowania zwartych zespołów wiejskich
str.
321
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI OBSZARÓW ZWARTYCH ZESPOŁÓW
WIEJSKICH
str.
322
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
2) Szczegółowe zasady kształtowania zabudowy na terenach
zespołów podworskich – K(…)/Z(…)
„K(…)/Z(…)” z kolejnym numerem. W gminie Przechlewo
wyznacza się niżej wymienione obszary zagospodarowania i
zasady kształtowania zabudowy na terenach zespołów
podworskich:
K1/Z1- obszar obejmujący zespół pałacowo-parkowy we
wsi Dąbrowa Człuchowska
K3/Zr1- obszar obejmujący zespół dworsko-parkowy we
wsi Lisewo
wsi Zawada
K3/Zr3- obszar obejmujący zespół pałacowo-parkowy we
wsi Szczytno
wsi Dobrzyń
K5/Z1- obszar obejmujący zespół dworsko-parkowy we
wsi Miroszewo
K6/Z1 - obszar obejmujący zespół dworsko-parkowy we
wsi Pakotulsko
wsi Koprzywnica
K7/Z1 - obszar obejmujący zespół dworsko-parkowy we
wsi Pawłówko
K7/Zr2- obszar obejmujący zespół pałacowo-parkowy we
wsi Wandzin
wsi Płaszczyca (Imielno)
wsi Płaszczyca
wsi Sąpolno
Strefy te obejmują zabytkowe dwory lub pałace oraz ich
relikty wraz z otaczającą zabudową i zielenią wchodzącą w
skład tych założeń (bez względu na stan zachowania).
Działania inwestycyjne na terenach podworskich powinny
przywrócić rangę zabytku zgodną w miarę możliwości z
ideą jego powstania. Należy poddać zabiegom
konserwatorskim zachowane zabytkowe zabudowania
dworskie. Szczególnie należy objąć ochroną zachowane
dwory i pałace, przy czym działania należy rozpocząć od
zabezpieczenia tych obiektów przed postępującą degradacją,
dewastacją i rozpadem, spowodowanym często brakiem
należytego zabezpieczenia technicznego, w wyniku czego
następuje degradacja obiektu na skutek działań
atmosferycznych. Następnie należy wykonać prace
inwentaryzacyjne i określić program prac konserwatorskich
obejmujących zakresem zabudowę i parki dworskie.
Kolejnym etapem powinna być realizacja, czyli działania
inwestycyjne, które można podzielić na dalsze etapy. Zakres
str.
323
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
prac konserwatorskich będzie inny dla każdego z założeń
podworskich zależnie od stopnia zachowania oraz od
przyszłego programu użytkowania.
Warunkiem skutecznej rekonstrukcji, konserwacji założeń
podworskich jest pozyskanie inwestora z odpowiednimi
środkami finansowymi, dostateczną wrażliwością i
świadomością ciążącej na nim odpowiedzialności jako na
właścicielu obiektu stanowiącego wartość kulturową całego
społeczeństwa.
Dodać należy, że na terenie gminy występują obiekty
podworskie,
które
zostały
poddane
zabiegom
konserwatorskim (w Wandzinie, Imielnie, Sąpolnie,
Dąbrowie Człuchowskiej). Są natomiast takie zespoły, które
wręcz zostały przez właścicieli w sposób świadomy bądź
nieświadomy zniszczone.
Istotnym elementem o którym wspomniano przy omawianiu
poszczególnych założeń dworsko-parkowych pkt. I.6.0. jest
fakt oddzielnego traktowania przez właścicieli obiektów a
także przez służby konserwatorskie dworów, parków oraz
historycznej zabudowy gospodarczej folwarku, które w
przeszłości stanowiły jeden organizm, a obecnie uległy
podziałowi, tracąc pierwotny charakter.
Schemat lokalizacji obszarów zabudowy na terenach
podworskich przedstawiono na załączniku graficznym nr 40.
str.
324
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI OBSZARÓW ZABUDOWY NA TERENACH
PODWORSKICH
str.
325
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
3) Szczegółowe zasady kształtowania zabudowy w
bezpośrednim sąsiedztwie zwartych zespołów wiejskich –
K(…)/ P(…)
„K(…)/P(…)” z kolejnym numerem. W studium wyznacza
się niżej wymienione obszary zagospodarowania
przestrzennego i zasady kształtowania zabudowy w
bezpośrednim sąsiedztwie zwartych zespołów wiejskich:
K1/P1- obszar zlokalizowany na północny-zachód od
zwartej zabudowy wsi Dąbrowa Człuchowska, w
pobliżu zabytkowego cmentarza.
K1/P2 - obszar zlokalizowany w pobliżu terenu dawnego
PGRu, wzdłuż drogi nr 222005G w kierunku
Nowej Wsi.
K2/P1- obszar zlokalizowany na północ od zwartej
zabudowy wsi Garbek, wzdłuż drogi nr 222004G
w kierunku Pawłówka.
K3/P1- obszar zlokalizowany na północ od terenu
dawnego PGRu.
K3/P2- obszar zlokalizowany na południe od zwartej
zabudowy wsi, wzdłuż drogi 2505G w kierunku
Pawłówka
K3/P3- obszar zlokalizowany na południowy-zachód od
terenu dawnego PGR-u, wzdłuż drogi 2515G w
kierunku Dobrzynia.
K5/P1- obszar zlokalizowany na południowy-zachód od
terenu byłego PGRu, wzdłuż drogi 2515G w
kierunku Dobrzynia.
K6/P1- obszar zlokalizowany na zachód od zwartej
zabudowy wsi , wzdłuż drogi 222009G
K7/P1- obszar zlokalizowany na wschód od zwartej
zabudowy wsi Pawłówko, w sąsiedztwie
zabytkowego cmentarza, wzdłuż drogi nr 222015G
w kierunku Nowin i Wandzina.
K8/P1- obszar zlokalizowany na zachód od zwartej
zabudowy wsi Płaszczyca, w sąsiedztwie dawnego
założenia dworsko-parkowego oraz terenów sportu
i rekreacji.
K9/P1- obszary zlokalizowane wzdłuż dróg, na obrzeżach
wsi Przechlewo
K12/P1- obszar zlokalizowany na północ od drogi nr
222021G, w pobliżu zabytkowego cmentarza oraz
kościoła parafialnego p.w. św. Wawrzyńca.
Jak sama nazwa mówi obszary zabudowy w bezpośrednim
sąsiedztwie zwartych zespołów wiejskich są to obszary
realizowania nowej zabudowy na zasadzie kontynuacji
historycznego układu ruralistycznego, bądź tworzenia
nowych osiedli w sąsiedztwie tych układów.
W gminie występują wsie wykazujące w minimalnym
stopniu tendencje rozwojowe. Do tych wsi niewykazujących
tendencji rozwojowych zalicza się Garbek, Przechlewko,
str.
326
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Łubianka, Dąbrowa Człuchowska, Lisewo, Pawłówko,
Płaszczyca. W ich sąsiedztwie wyznacza się niewielkie
tereny rozwojowe i dopuszcza się realizacje nowej
zabudowy w formie kontynuacji zabudowy zagrodowej, nie
dopuszcza się powstawania np. niewielkich osiedli
wiejskich.
Drugą grupą osadnictwa wiejskiego są wsie wykazujące
dynamikę rozwoju, tj. Przechlewo, Sąpolno i Szczytno. W
tych wsiach dopuszcza się realizację nowej zabudowy także
w formie kontynuacji zabudowy istniejącej. W celu
koncentracji zabudowy dopuszcza się powstawanie nowych
form osadnictwa w bezpośrednim sąsiedztwie historycznych
zespołów zabudowy (tj. zwartych zespołów wiejskich).
Nowa zabudowa powstająca w bezpośrednim sąsiedztwie
zwartych zespołów wiejskich powinna harmonizować z
zabudową historyczną. Nie zaleca się realizowania
zabudowy na zasadzie stosowania form eklektycznych
historyzujących.
W obszarach tych powinna być
realizowana
zabudowa
nowoczesna
przy
użyciu
współczesnych materiałów, a jednocześnie zabudowa o
formach nawiązujących do regionalnej miejscowej tradycji i
o gabarytach zbliżonych do gabarytów historycznej
zabudowy.
Określa się następujące zasady realizacji nowej zabudowy
bezpośrednim sąsiedztwie zwartych zespołów wiejskich:
Gabaryty zabudowy mieszkaniowej powinny być
zbliżone do historycznych przy czym dopuszcza się tu
stosowanie współczesnych form w zakresie bryły
budynku z dopuszczeniem ryzalitów, werand, itp., np. w
formie wielobocznych przybudówek.
Dopuszcza się stosowanie współczesnych form i
materiałów pokryć dachów. Mogą tu występować dachy
dwuspadowe o zróżnicowanych nachyleniach spadków, a
także posiadające np. połacie przeszklone, wszakże
spełniony powinien być jeden warunek, tj. powtarzalność
form w wyznaczonym zespole zabudowy (szczegółowe
ustalenia należy określić na etapie sporządzania
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego).
budowlane:
Detal architektoniczny powinien nawiązywać do tradycji
miejscowej lecz nie powinien stanowić dokładnej repliki,
powinien być przetworzony i dostosowany do
wykorzystania współczesnych materiałów, tj. elementów
stalowych, drewna, szkła, betonu, blachy, itp.
Kolorystyka powinna być utrzymana w tonacji naturalnej
wszelkich palet barw ziemi nawiązując do tradycji
historycznej,
z
wprowadzeniem
akcentów
kolorystycznych i materiałowych stanowiących elementy
str.
327
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
dekoracji – detalu architektonicznego. W tym wypadku
powinna również obowiązywać zasada powtarzalności w
obrębie zespołów zabudowy.
Istotnym elementem kształtowania przestrzeni są
wszelkie elementy małej architektury, które mogą być
różnorodne i współczesne z zachowaniem zasady ich
powtarzalności w obrębie zespołów zabudowy.
d) Kompozycja ruralistyczna w obrębie jednej
nieruchomości-zagrody:
Postuluje się zachowanie historycznej kompozycji układu
budynków-zagrody w obrębie nieruchomości w
możliwym zakresie, polegającej na lokalizacji budynku
mieszkalnego, garażu i budynku gospodarczego w formie
kilku obiektów wolnostojących lub połączonych
łącznikami
wokół
podwórza.
Należy
unikać
lokalizowanie garaży w piwnicach budynków.
Schemat
występowania
obszarów
zabudowy
w
bezpośrednim sąsiedztwie zwartych zespołów wiejskich
str.
328
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI ZABUDOWY W BEZPOŚREDNIM
SĄSIEDZTWIE ZWARTYCH ZESPOŁOW WIEJSKICH
str.
329
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
4) Szczegółowe zasady kształtowania zabudowy na
obszarach poza terenami zwartych zespołów wiejskich,
na terenach rolniczej przestrzeni produkcyjnej –
K(…)/E(…)
„K(…)/E(…)” z kolejnym numerem.
W gminie Przechlewo występują niżej wymienione obszary
poza terenami zwartych zespołów wiejskich, na terenach
rolniczej przestrzeni produkcyjnej:
K1/E1-
obszar obejmujący tereny otaczające wieś Dąbrowa
Człuchowska
K2/E1- obszar obejmujący tereny otaczające wieś Garbek
K3/E1- obszar obejmujący tereny otaczające wieś Lisewo
K3/E2- obszar obejmujący tereny otaczające wsie Zawada,
Szczytno, Dobrzyń
K4/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Łubianka
K5/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Nowa Wieś
K6/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Pakotulsko
K7/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Pawłówko
K8/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Płaszczyca
K9/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Przechlewo
K10/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Przechlewko
K11/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Rudniki
K12/E1- obszar obejmujący tereny wokół wsi Sąpolno
Otwarte obszary pól i łąk stanowiące przedmiot rolniczej
działalności człowieka stanowią cenna formę krajobrazu
kulturowego, którą należy objąć ochroną. Można stwierdzić,
że niemalże cały obszar upraw polowych na terenie gminy
stanowi dowód działalności człowieka i stanowi
nieprzekształcony, cenny walor historyczny. Połacie upraw
polowych wpisane w naturalny zróżnicowany krajobraz
pojezierno-równinny z zachowanymi enklawami zieleni
śródpolnej lub użytkami ekologicznymi, poprzecinany
wijącymi się drogami gruntowymi, często obsadzonymi
alejami drzew, stanowią niezwykle cenny, malowniczy i
wręcz dziewiczy krajobraz wiejski. Występuje tu
historyczna rozproszona zabudowa zagrodowa, pokryta
patyną czasu, wtopiona w istniejącą wysoka zieleń
przydomową, która uzupełnia sielankowy krajobraz.
Wartość tę należy objąć szczególną ochroną. Dodać należy,
że w otwartym krajobrazie pól i łąk nie występują
praktycznie żadne (lub tylko sporadyczne) elementy
współczesnej działalności człowieka (które zakłócają ten
sielankowy krajobraz) typu: zabudowa współczesna
mieszkaniowa „udająca” zabudowę zagrodową, czy też tzw.
zabudowa tymczasowa letniskowa. Formy tej zabudowy
bardzo często występują w krajobrazie wiejskim wsi
położonych blisko dużych ośrodków miejskich. Kolejną
charakterystyczną
formą
współczesnej
działalności
człowieka, która niestety w dużym stopniu przyczynia się do
str.
330
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
pomniejszania walorów krajobrazowych wsi,
jest
prowadzenie działań związanych z inwestycjami
drogowymi. Przebudowy dróg bardzo często odbywają się w
sposób mechaniczny i rutynowy, tj. bez poszanowania
istniejącej zieleni przydrożnej i bez uwzględniania w
rozwiązaniach technicznych i materiałowych dróg,
kontynuacji lokalnej tradycji. Oczywiście dotyczy to dróg o
najniższej klasie i kategorii, czyli gminnych, wewnętrznych i
osiedlowych. Do obszarów o cennych terenach otwartych
zaliczyć trzeba tereny rolne wszystkich obrębów w gminie
Przechlewo. Przestrzeganie sformułowanych poniżej zasad
stworzy możliwość ochrony tradycyjnej kultury osadniczej
realizowanej przez wieki na terenach rolnych.
Na obszarach poza terenami zwartych zespołów wiejskich,
na terenach rolniczej przestrzeni produkcyjnej wprowadza
się zakaz zabudowy na obszarach: niezabudowanych, nie
przeznaczonych w studium pod zabudowę, przeznaczonych
pod zalesienie.
Na terenach rolniczej przestrzeni produkcyjnej dopuszcza
się następujące formy zabudowy:
- w obrębie istniejącej zabudowy zagrodowej dopuszcza się
budowanie nowych obiektów mieszkaniowo-gospodarczych
zawiązanych z działalnością rolnicza na zasadach określonych w
pkt. 1.4.3.1)
- w obrębie istniejących zespołów zabudowy o funkcji innej niż
zagrodowa np. gospodarki rybnej, leśnej, zabudowy letniskowej,
przemysłowej itp. dopuszcza się działalność inwestycyjna
polegającą na przebudowie, rozbudowie w obrębie istniejących
zespołów.
- realizacje nowych siedlisk (czyli zabudowy zagrodowej)
dopuszcza się dla inwestorów prowadzących działalność rolną w
oparciu o Ustawę o kształtowaniu ustroju rolnego posiadających
obszar produkcji rolnej o powierzchni min. 1ha na terenie gminy
lub w zwartym obszarze Ne granicy dwóch gmin.
- realizację nowej zabudowy produkcyjno-usługowej o znaczeniu
strategicznym
gospodarczo dla gminy przez inwestora
tworzącego nowe miejsca pracy w formie tzw. parku
technologicznego, pod warunkiem spełnienia wszelkich
wymagań i uwarunkowań środowiskowo-przyrodniczych.
Ponadto w przypadku, gdy na gruntach przeznaczonych w
studium pod zabudowę nie powstanie zagospodarowanie
zgodne z wyznaczoną funkcją, należy pozostawić je w
bieżącym użytkowaniu.
Schemat występowania obszarów poza terenami zwartych
zespołów wiejskich, na terenach rolniczej przestrzeni
produkcyjnej przedstawiono na załączniku graficznym nr 42.
str.
331
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI OBSZARÓW POZA TERENAMI
ZWARTYCH ZESPOŁOW WIEJSKICH, TERENY ROLNICZEJ
PRZESTRZENI PRODUKCYJNEJ
str.
332
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
obszarach
projektowanej
zwartej
zabudowy
mieszkaniowo-rekreacyjnej – K(…)/W(…)
„K(…)/W(…)” z kolejnym numerem.
W studium wyznacza się niżej wymienione obszary
projektowanej zwartej zabudowy mieszkniowo-rekreacyjnej:
K3/W1obszar obejmujący teren nad jeziorem Szczytno
K4/W1obszar obejmujący teren nad jeziorem Liny
K4/W2obszar obejmujący teren nad jeziorem Liny
K7/W1obszar obejmujący teren nad jeziorem Szczytno
K9/W1obszar obejmujący teren nad jeziorem Końskim
K9/W2obszar obejmujący teren nad jeziorem Długim
K9/W3obszar obejmujący teren nad jeziorem Długim
K10/W1- obszar obejmujący teren nad jeziorem Lipczyno
Wielkie
Mieszkaniowo-rekreacyjna zwarta zabudowa powinna być
poprzedzona planem miejscowym oraz zaleca się, aby działania
inwestycyjne na tych obszarach realizowane były na zasadzie
zintegrowanych działań inwestycyjnych , tzn. w oparciu o projekt
zagospodarowania terenu wykonany dla całego zespołu, łącznie z
projektem budowlanym lub co najmniej z koncepcją określającą
formę architektoniczną zabudowy obowiązującą dla przyszłych
właścicieli nieruchomości. Zabudowę należy kształtować na
zasadach opisanych w punkcie II.1.4.3.3)
Projektowane tereny mieszkaniowo-rekreacyjne zlokalizowane
wzdłuż linii brzegowej jeziora Lipczyno Wielkie – możliwe do
realizacji (zgodnie z przepisami zawartymi w uchwale Sejmiku
Województwa Pomorskieo nr 1161/XLVII/10 z dnia 28kwietnia
2010r. w sprawie obszarów chronionego krajobrazu w
województwie pomorskim (Dz. U. Woj. Pomorskiego Nr 80, poz.
1455) po wcześniejszej przeprowadzonej ocenie oddziaływania na
środowisko, bądź na przedmiot ochrony w obszarze Natura 2000, z
uwagi na lokalizację w granicach obszaru Natura 2000 Nowa Brda
(PLH 220078) z uwzględnieniem skumulowanego oddziaływania
zainwestowania istniejącego.
Planowane zagospodarowanie rekreacyjne oraz użytkowanie
obszaru nie może powodować przekroczenia chłonności
rekreacyjnej terenu (wielkość ruchu rekreacyjnego – liczba osóbjaka może przyjąć określony obszar niezagospodarowany
infrastrukturą turystyczną, bez uruchomienia procesów degradacji
elementów środowiska przyrodniczego).
Zasięg uciążliwości dla środowiska, związanej z funkcją
rekreacyjną, winien być bezwzględnie ograniczony do granic
terenu, do którego właściciel posiada tytuł prawny, a znajdujące
się w nim pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi winny być
uciążliwościami.
Schemat występowania obszarów projektowanej zwartej
zabudowy mieszkaniowo-rekreacyjnej przedstawiono na
str.
333
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI OBSZARÓW PROJEKTOWANEJ
ZWARTEJ ZABUDOWY MIESZKANIOWO-REKREACYJNEJ
Załącznik graficzny NR43
str.
334
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
obszarach projektowanej zabudowy Gminnych
Ośrodków Przedsiębiorczości – K(…)/G(…)
„K(…)/G(…)” z kolejnym numerem.
projektowanej zwartej zabudowy Gminnych Ośrodków
Przedsiębiorczości:
K1/G1- obszar obejmujący teren we wsi Dąbrowa
Człuchowska
K3/G1- obszar obejmujący teren we wsi Szczytno
K6/G1- obszar obejmujący teren we wsi Koprzywnica
Jest to specyficzna forma zabudowy wynikająca z potrzeb
technologicznych, w związku z tym nie określa się zasad jej
kształtowania. Postuluje się natomiast stosowanie barier w
postaci zieleni izolacyjnej z zastosowaniem rodzimych
gatunków drzew i krzewów.
Zaleca się opracowanie studiów krajobrazowych przy
realizacji
inwestycji
wielko
powierzchniowych,
wysokościowych liniowych w dominujący sposób
oddziałujących na przestrzeń.
Emisja zanieczyszczeń pyłowych i gazowych pochodząca ze
źródeł przemysłowych i usługowych nie może powodować
przekroczenia
standardów
jakości
środowiska,
a
eksploatacja obiektów nie może przekraczać dopuszczalnych
standardów emisyjnych, dla których te standardy są
ustalone, poza terenem objętym dana funkcją; standardy
jakości środowiska muszą być również dotrzymane przez
źródła komunikacyjne.
Zasięg uciążliwości dla środowiska, związanej z
funkcjonowaniem obiektów przemysłowych i usługowych, z
funkcją
rekreacyjną,
uciążliwości
związanej
z
funkcjonowaniem elektrowni wiatrowych, winien być
bezwzględnie ograniczony do granic terenu, do którego
właściciel posiada tytuł prawny, a znajdujące się w nim
pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi winny być
uciążliwościami.
Schemat lokalizacja projektowanej zabudowy gminnych
ośrodków przedsiębiorczości przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 44.
str.
335
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
LOKALIZACJA PROJEKTOWANEJ ZABUDOWY GMINNYCH
OŚRODKÓW PRZEDSIĘBIORCZOŚCI
str.
336
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
obszarach produkcji rolnej na terenach zabudowy
popegeerowskiej – K(…)/R(…)
„K(…)/R(…)” z kolejnym numerem.
produkcji rolnej na terenach zabudowy popegeerowskiej:
K3/R1- teren byłego PGR-u we wsi Szczytno
K3/R2- teren byłego PGR-u we wsi Dobrzyń
K8/R1- teren byłego PGR-u we wsi Płaszczyca
Forma zabudowy tych zespołów wynika z potrzeb produkcji
rolnej. Obszar charakteryzuje się dużym gabarytem
zabudowy oraz dużą powierzchnią placów utwardzonych.
Ponadto często zły stan tych obiektów sprawia, że ich odbiór
przestrzenny staje się niekorzystny, czyli dysharmonizują
krajobraz. Obecni dzierżawcy bądź właściciele poddają te
obiekty
remontom
polegającym
na
niezbędnym
zabezpieczeniu , bez dbałości o formę. W celu złagodzenia
dysonansu jaki te obiekty stanowią w przestrzeni, należałoby
podjąć odpowiednia działania polegające na np.
wprowadzeniu zieleni izolacyjnej i ozdobnej, czy tez
pewnych form , detali architektonicznych lub małej
architektury, które łagodziłyby surowy charakter obiektów o
dużych gabarytach i utwardzonych placów.
Schemat lokalizacji obszarów produkcji rolnej na terenach
zabudowy popegeerowskiej przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 45.
str.
337
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI OBSZARÓW PRODUKCJI ROLNEJ NA
TERENACH ZABUDOWY POPEGEEROWSKIEJ
str.
338
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
8) Inne zasady kształtowania zabudowy na terenie całej gminy
Na terenie gminy dopuszcza się realizację zabudowy z
zakresu infrastruktury drogowej i technicznej publicznej i
niepublicznej, poza fermami wiatrowymi , które można
realizować w obszarze wyznaczonym w studium. Ponadto
dopuszcza się m.in. lokalizację wiatraków wytwarzających
prąd na potrzeby indywidualnych inwestorów o mocy
100kW, lokalizację obiektów infrastruktury technicznej z
zakresu wytwarzanie anergii z odnawialnych źródeł (pompy
ciepła, biogazownie wykorzystujące odpady hodowli
zwierząt, szczególnie na potrzeby indywidualnych
gospodarstw rolnych). Dopuszcza się także realizację
wszelkich urządzeń hydrotechnicznych i melioracyjnych
(mosty, zastawki, śluzy, rowy melioracyjne, drenaże, stawy
itp.)
pod
warunkiem
przestrzegania
przepisów
szczegółowych , zwłaszcza z zakresu ochrony środowiska.
W zakresie infrastruktury drogowej, która nie została
graficznie oznaczona na rysunku studium, dopuszcza się
lokalizację m.in.: dróg publicznych i niepublicznych
wewnętrznych, ścieżek rowerowych, ciągów pieszych, tras
konnych, ścieżek edukacyjnych itp. Dopuszcza się także
realizacje tymczasowych obiektów z zakresu publicznych
imprez na łonie natury, w tym masowych, pod warunkiem
przestrzegania
przepisów
szczegółowych.
Wyżej
wymienione zagadnienia zostały omówione w pkt. II.1.2.2.
str.
339
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.2.0 Tereny wyłączone spod zabudowy
Generalnie należy przyjąć, że wszystkie tereny nieprzeznaczone w studium pod
zainwestowanie, są wyłączone z zabudowy. Tereny te należy podzielić na:
II.2.1 Tereny wyłączone z zabudowy zlokalizowane na obszarach
objętych prawną formą ochrony
Do terenów wyłączonych spod zabudowy zlokalizowanych na obszarach
chronionych prawem należą:
a) grunty rolne klas I-III (objęte ochroną na podstawie ustawy z dnia 3
lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych Dz. U. z 2004 r.
Nr 121 poz. 1266 ze zmianami), poza gruntami przeznaczonymi w
studium na cele nierolnicze.
b) obszary leśne objęte ochroną również na podstawie w/w ustawy jak
również ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. Z 2005 r.
Nr 45, poz. 435 ze zmianami)oraz rozporządzenia Ministra Ochrony
Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 sierpnia 1992
r. w sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za ochronne
oraz szczegółowych zasad prowadzenia w nich gospodarki leśnej.
c) obszary zalewowe, których ochrona przewidziana jest na podstawie
przepisów ustawy z dnia 5 stycznia 2011 r. (tj. Dz. U. z 2011 r. Nr 32,
poz. 159) dotyczących ochrony przed powodzią.
d) wody powierzchniowe publiczne płynące i stojące, których zabrania
się grodzenia w odległości mniejszej niż 1,5 m od linii brzegów a także
zabrania się zakazywania lub uniemożliwiania przechodzenia przez ten
obszar na mocy ustawy Prawo wodne z dnia 18 lipca 2001 r. (tj. Dz. U.
z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze zmianami).
e) strefy ochronne ujęć wody, na obszarze których obowiązują zakazy,
nakazy i ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz
korzystania z wody na podstawie przepisów ustawy z dnia 18 lipca
2001 r. Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019 ze
zmianami) dotyczących stref oraz obszarów ochronnych.
f) teren zabytków nieruchomych wpisanych do rejestru zabytków
Województwa Pomorskiego chronione na podstawie ustawy z dnia 23
lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z
2003 r. Nr 162, poz. 1568 ze zmianami)
g) tereny zasobów archeologicznych: cmentarzysko kurhanowe,
grodziska archeologiczne i osady przygrodowe; wpisane do rejestru
zabytków Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku
chronione na podstawie ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie
zabytków i opiece nad zabytkami (Dz. U. z 2003 r. Nr 162, poz. 1568
ze zmianami).
h) udokumentowane złoża kopalin w Pawłówku których zasady i
warunki ochrony określa ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. prawo
geologiczne i górnicze (Dz. U. Nr 27, poz. 96, ze zmianami)
i) obszary chronionego krajobrazu („Okolice Jezior Krępsko
i Szczytno” oraz „Fragment Borów Tucholskich”), których ustalenia
ochrony zawarte są w Uchwale Nr 1161/XLVII/10 Sejmiku
Województwa Pomorskiego z dnia 28 kwietnia 2010 r. w sprawie
obszarów chronionego krajobrazu w województwie pomorskim (Dz.
Urz. Woj. Pom. Nr 80, poz. 1455) jak również w ustawie z dnia 16
kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880
str.
340
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
ze zm.). Dopuszcza się przebudowę i modernizację istniejącej
zabudowy w celu poprawy standardów ochrony środowiska oraz
walorów estetyczno-krajobrazowych, pod warunkiem nie zwiększania
powierzchni zabudowy.
j) obszary Natura 2000 („Jezioro Krasne” PLH 220035, ”Czerwona
Woda pod Babilonem” PLH 220056, ” Nowa Brda” PLH 220078),
których zasady ochrony ustalone są na podstawie przepisów ustawy z
dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92,
poz. 880 ze zm.) oraz właściwych rozporządzeń Ministra Środowiska
dotyczących obszarów Natura 2000.
k) rezerwaty przyrody („Jezioro Krasne”, „Przytoń”, „Osiedla
Kormoranów”, „Bagnisko Niedźwiady”), których zasady ochrony
zostały ustalone na podstawie przepisów ustawy z 16 kwietnia 2004 r.
o ochronie przyrody (Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880 ze zm.).
l) obszary oddziaływania linii energetycznych średniego napięcia, dla
których wyznacza się odpowiednie strefy ograniczonego użytkowania
wyłączone spod zabudowy.
m) strefa ograniczonego użytkowania dla istniejących oczyszczalni
ścieków, wynikająca z przepisów ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25,poz. 150, ze zm.).
Tereny wyłączone spod zabudowy dotyczą pewnego rodzaju zasad
zagospodarowania i wynikają z odpowiednich rozporządzeń, ale w każdej
sytuacji można wystąpić o stosowne odstępstwa. Po uzyskaniu decyzji
właściwych organów, pewne działania inwestycyjne mogą zostać
realizowane na obszarze tych terenów.
str.
341
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.2.2 Obszary ograniczonej zabudowy oznaczone w studium
W studium określa się dodatkowe tereny, które należy chronić i nie
realizować na nim nowej zabudowy. Są to wszystkie tereny przeznaczone
w studium pod funkcję rolne. Na tych terenach zachowuje się istniejącą
zabudowę związaną z gospodarką rolną i leśną z dopuszczeniem jej
rozbudowy. Nie ogranicza się rozbudowy i budowy nowych obiektów
związanych z gospodarką rolną, natomiast ogranicza się rozbudowę
obiektów mieszkalnych, w max. liczbie dwóch domów mieszkalnych w
obrębie jednego siedliska.
Nie dopuszcza się nowej zabudowy rozproszonej niezagrodowej,
a zagrodową tylko dla nowych gospodarstw które mogą wykazać się
własnością areału rolnego o powierzchni min. 1 ha w zwartym obszarze
lub na terenie obrębu lub o powierzchni średniej wielkości gospodarstwa
w gminie. Ponadto dopuszcza się zabudowę letniskową rozproszoną w
przekształconych ze starych siedlisk rolniczych zarówno zabytkowych jak i
niezabytkowych, w których dopuszcza się odtworzenie nowej zabudowy w
nawiązaniu do stylowej zabudowy zagrodowej
Zapis ten ma na celu zatrzymanie procesu osiedlania się nie rolników na
terenach rolnych, którzy bardzo często fikcyjnie zyskują decyzje o
warunkach zabudowy na zabudowę zagrodową, pomimo że faktycznie nie
prowadzą działalności rolniczej.
Obszary rolne wyznaczone w studium pod zainwestowanie mogą
zachować swoją dotychczasową funkcję rolniczą i w tym zakresie nie
wymaga się zgodności miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego ze studium. Nie oznacza to, że dopuszczalna jest odwrotna
interpretacja tego zapisu, a więc tereny rolne wyznaczone w studium do
zachowania, nie mogą zostać przeznaczone w miejscowych planach
zagospodarowania przestrzennego pod zainwestowanie.
str.
342
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.3.0 Obszary i zasady ochrony przyrody i środowiska
przyrodniczego
Gmina Przechlewo w niewielkim stopniu dotknięta jest postępowaniem procesów
antropogenicznych, ma dużą lesistość, a główną branżą gospodarki jest rolnictwo.
Małe uprzemysłowienie oraz stosowanie nowoczesnych technologii powoduje, że
słabo przekształcony krajobraz przyrodniczy gminy stanowi atrakcję turystyczną
i stwarza dobre warunki do rozwoju tej branży. W najlepszym stanie znajdują się
zwarte kompleksy leśne stanowiące siedliska licznej flory i fauny, w tym wielu
gatunków chronionych. Aby zachować środowisko przyrodnicze jak najdłużej
w dobrym stanie i nieprzekształconej formie należy przestrzegać głównych zasad
ochrony przyrody, tj.:
1) Zachowanie ustanowionych form ochrony przyrody znajdujących się na
terenie gminy: Rezerwatów Przyrody „Jezioro Krasne”, „Przytoń”, „Osiedle
Kormoranów” i „Bagnisko Niedźwiady”; obszarów Natura 2000 –
istniejącego i planowanych, obszarów chronionego krajobrazu, 13 pomników
przyrody, ochrony gatunkowej roślin i zwierząt oraz użytków ekologicznych.
2) Ochrona, rekultywacja i rewaloryzacja korytarzy ekologicznych.
3) Zachowanie i uczytelnianie istniejących wartości estetyczno-widokowych
związanych
z
rzeźbą
terenu
oraz
jego
naturalnym
i kulturowym pokryciem.
4) Ograniczanie wprowadzania obcych krajobrazowo elementów i form
zagospodarowania antropogenicznego oraz dewastowania elementów
przyrodniczych i architektonicznych krajobrazu – ochrona tożsamości
wszystkich typów krajobrazu.
5) Kształtowanie i podnoszenie walorów krajobrazowych oraz ich lepsze
udostępnienie, jako elementu jakości życia i atrakcyjności turystycznej
województwa.
6) Ochrona przedpola ekspozycji bądź poprawa wyeksponowania m.in. przez
ograniczenie wprowadzania zabudowy, zalesień, reklam wielkoformatowych i
innych przekształceń, ochronę charakterystycznych akcentów i dominant,
odtwarzanie wartościowych elementów obiektów zabytkowych i
historycznych sylwet panoramicznych.
Zachowując w/w zasady określa się w studium istniejące formy ochrony
przyrody
oraz
określa
się
zasady
kształtowania
przestrzeni
w ich granicach, a także zasady ochrony i użytkowania występujących na terenie
gminy Przechlewo kompleksów przyrodniczych (tzn. ekosystemów leśnych,
agroekologicznych, turystycznych, osadniczych, itd.).
Na terenie gminy występują 3 rodzaje form ochrony przyrody:
- obszary chronione prawem,
- obszary chronione nieusankcjonowane prawem,
- projektowane obszary chronione prawem.
Ponadto ochroną obejmuje się tereny rolne, leśne i wody oraz środowisko
przyrodnicze na terenach zurbanizowanych.
Generalnie należy zapewnić ochronę siedlisk i stanowisk ochronnych gatunków,
zgodnie z obowiązującymi przepisami prawa dotyczącymi ochrony gatunkowej:
- dziko występujących roślin objętych ochroną,
- dziko występujących zwierząt objętych ochroną,
- dziko występujących grzybów objętych ochroną.
str.
343
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.3.1 Istniejące formy ochrony prawnej przyrody
Zasady ochrony środowiska przyrodniczego objętego niżej
wymienionymi formami ochrony prawnej przyrody omówiono
w pkt. II.3.5 w Kierunkach.
Na terenie gminy Przechlewo obowiązuje sześć form ochrony
prawnej obszarów:
1) obszary Natura 2000
Na terenie gminy Przechlewo występują następujące obszary
Natura 2000: obszary Natura 2000 mające znaczenie dla
Wspólnoty „Jezioro Krasne” PLH220035, „Czerwona Woda
pod Babilonem” PLH220056 oraz „Nowa Brda” PLH220078
Obszary Natura 2000 na terenie gminy Przechlewo
szczegółowo omówiono w pkt. I.5.9.1. w Uwarunkowaniach.
Na terenie gminy Przechlewo znajdują się cztery rezerwaty
przyrody: „Jezioro Krasne”, „Przytoń”, „Osiedle Kormoranów”
i „Bagnisko Niedźwiady”. Szczegółowo omówiono je w pkt.
I.5.9.1 w Uwarunkowaniach.
W gminie Przechlewo znajdują się dwa takie obszary: Obszar
Chronionego Krajobrazu „Okolice Jezior Krępsko i Szczytno”
oraz Obszar Chronionego Krajobrazu „Fragment Borów
Tucholskich”.
4) Pomniki przyrody
Pomniki zlokalizowane są na terenach, które w studium
przeznaczone są do zachowania, ochrony i rewitalizacji oraz na
terenach leśnych, które w studium zachowuje się i nie zmienia
się ich przeznaczenia. Takie usytuowanie pomników sprzyja
naturalnej ich ochronie a ustalenia studium ten stan
potwierdzają. Szczegółowe zasady ochrony pomników
przyrody wynikają z przepisów ustawy o ochronie przyrody
oraz właściwych rozporządzeń.
Na terenie gminy Przechlewo znajduje się 13 pomników
przyrody: pojedynczych drzew oraz jeden głaz narzutowy.
Sześć z nich uchwalonych zostało przez Radę Gminy w
Przechlewie (pozycje 8-13 w tabeli nr I.5.1/rozdz.I.5.9.1/).
Ewentualne prace w sąsiedztwie drzew pomnikowych należy
wykonywać ze szczególna dbałością, tak aby nie spowodowały
uszkodzenia bryły korzeniowej, pni i konarów drzew.
Pomniki przyrody opisano w pkt. I.5.9.1. w Uwarunkowaniach.
str.
344
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
5) Lasy ochronne
Lasy ochronne na terenie gminy Przechlewo znajdują się
w obrębie Nadleśnictwa Człuchów, Nadleśnictwa Czarne
Człuchowskie i Nadleśnictwa Niedźwiady. Utworzone zostały
na mocy decyzji Ministra Środowiska:
- nr
BOA-lplo-211/2011/2002
z
dnia
22.08.2002r.
(Nadleśnictwo Czarne Człuchowskie)
- nr DL.lp-0233-5/04 z dnia 06.02.2004r. (Nadleśnictwo
Człuchów)
- nr DL.lp-0233-JJ-20/03 z dnia 28.07.2003r. (Nadleśnictwo
Niedźwiady).
Wyznaczono je ze względu na pełnione przez nie funkcje
ochronne na rzecz m.in. wód, gleb, drzewostanu nasiennego,
ochrony zwierząt, itp. Łącznie lasy ochronne stanowią około
46 % wszystkich lasów w gminie Przechlewo.
6) Ochrona gatunkowa roślin i zwierząt
Na terenie gminy Przechlewo należy zapewnić ochronę
gatunkową roślin i zwierząt, uwzględniając m.in.
Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004r. w
sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną
(Dz. U. Nr 168, poz.1764), Rozporządzenia Ministra
Środowiska z dnia 28 września 2004 r. w sprawie gatunków
dziko występujących zwierząt objętych ochroną (Dz. U. Nr 220,
poz.2237) oraz Ustawy z dnia 21 sierpnia 1997r. o ochronie
zwierząt (tekst jedn. Dz. U. z 2003r., Nr 106,poz.1002 ze zm.).
II.3.2 Istniejące formy ochrony przyrody nieusankcjonowane
prawnie
1) Tereny objęte międzynarodową formą uznania dla obiektów
ochrony środowiska przyrodniczego – ECONET Polska, na
terenie gminy Przechlewo
Międzynarodową formą uznania dla środowiska przyrodniczego
i kulturowego objęto praktycznie cały obszar gminy. W jej
północnej i południowo-wschodniej części znajdują się trzy
płaty ekologiczne, zaś z północy na południe przebiega korytarz
regionalny, który na południowych krańcach gminy łączy się
z korytarzem ekologicznym ponadregionalnym.
Sieć Econet szczegółowo omówiono w pkt. I.5.9.3.
w Uwarunkowaniach.
2) Ścieżki dydaktyczne
Na terenie Nadleśnictwa Niedźwiady znajdują się 4 ścieżki
dydaktyczne. Szczegółowo omówiono je w pkt. I.5.9.3
w Uwarunkowaniach.
3) Obszary priorytetowe dla ochrony
kształtowania
krajobrazu
W „Studium ochrony krajobrazu Województwa Pomorskiego”
obszary gminy Przechlewo to tereny o wysokiej lub średniej
wartości krajobrazu o słabych zagrożeniach dla tego krajobrazu.
Fragment gminy, w jej południowo – zachodniej części, objęty
jest „Krajeńskim Obszarem Priorytetowym dla Ochrony
Kształtowania Krajobrazu”. Nadano mu średni priorytet
str.
345
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
ochrony, co oznacza że należy starać się ograniczać zasięg
i intensywność oddziaływania czynników degradujących,
a w niektórych sytuacjach (szczególnie, gdy sąsiadują one
z krajobrazami bardziej wartościowymi) można poddawać je
ochronie o charakterze konserwatorskim. W granicach gminy
obszar ten rozciąga się od zachodnich krańców wsi Przechlewo
przez północny brzeg Jez. Długie, następnie wzdłuż rzeki Brdy,
brzegiem Jez. Szczytno, wzdłuż znajdującej się na granicy
gminy drogi relacji Człuchów-Biały Bór, następnie wzdłuż
brzegu Jez. Szczytno i Jez. Szczytno Małe, następnie wzdłuż
części brzegu Jez. Końskiego po zachodnie krańce Przechlewa.
„Krajeński Obszar Priorytetowy (…)” w gminie Przechlewo
obejmuje swym zasięgiem w większości tereny niezabudowane,
zawierając w swych granicach jeziora: Długie, Szczytno,
Szczytno Małe, Przechlewskie oraz miejscowości: niewielki
fragment wsi Przechlewo, wieś Zawada, Rybakówka, Zbrzyca
i Koprzywnica.
II.3.3 Planowane formy ochrony prawnej przyrody
Planowane formy ochrony prawnej przyrody na terenie gminy
zostały przedstawione na załączniku graficznym Nr 46.
1) Według
Planu
Zagospodarowania
Przestrzennego
Województwa Pomorskiego w najbliższym sąsiedztwie gminy
Przechlewo planowane jest powiększenie Zaborskiego Parku
Krajobrazowego. Jednak powiększenie to ma objąć obszary na
północny zachód od gminy i nie odbędzie się w kierunku jej
granic.
2) Na trenie gminy Przechlewo planuje się utworzenie strefy
ochrony orła bielika nad jeziorem Gwiazda.
str.
346
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
PROJEKTOWANE FORMY OCHRONY PRZYRODY
str.
347
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.3.4 Planowane formy ochrony przyrody nieusankcjonowane
prawnie
Na terenie gminy Przechlewo nie planuje się nieusankcjonowanych
prawnie form ochrony przyrody. Istnieją tu już systemy
ekologiczne takie jak, płaty i korytarze ekologiczne.
Zlokalizowane
są
trzy
takie
płaty
o znaczeniu ponadregionalnym w obrębie granic gminy. Są to: płat
ekologiczny Borów Tucholskich, płat charzykowsko-kościerski,
płat
lasów
szczecinecko-koczalskich.
Oprócz
płatów
ekologicznych występują także korytarze ekologiczne. Korytarz
rangi regionalnej Górny odcinek Doliny Brdy oraz korytarz
ekologiczny rangi ponadregionalnej Pojezierny-Północny.
II.3.5 Zasady ochrony przyrody na terenach
i planowanych do objęcia ochroną prawną
objętych
1) Zasady ochrony obszarów Natura 2000
Zabrania się podejmowania działań mogących w istotny sposób
pogorszyć stan siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków
roślin i zwierząt, a także w istotny sposób wpłynąć negatywnie
na gatunki, dla których ochrony został wyznaczony ten obszar.
Wyjątkiem są działania związane z wymogami nadrzędnego
interesu publicznego, w tym wymogi o charakterze społecznym
lub gospodarczym, wobec braku rozwiązań alternatywnych, na
które zezwolenie może być wydane przez Wojewodę
Pomorskiego.
W studium podkreśla się, że tereny objęte obszarami Natura
2000 należy zachować i objąć ochroną ich wartości
przyrodnicze. W związku z tym na projektowanych obszarach
Natura 2000 na terenie gminy Przechlewo nie wprowadza się
żadnej funkcji, która w jakikolwiek sposób naruszałaby zasady
ich ochrony.
Na obszarze Natura 2000 należy bezwzględnie zachować
różnorodność biologiczną, a zwłaszcza różnorodność
występujących tam siedlisk przyrodniczych. Zabrania się
podejmowania działań mogących osobno lub w połączeniu z
innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na
obszar Natury. Wszelkie inwestycje mogące potencjalnie
negatywnie oddziaływać na środowisko na obszar Natur, w tym
związane z rozwojem rekreacji i turystyki, powinny zostać
poddane
odpowiedniej
procedurze
oceny
wpływu
oddziaływania na obszar Natury 2000.
2) Zasady ochrony Obszarów Chronionego Krajobrazu
Obszar chronionego krajobrazu obejmuje tereny chronione ze
względu na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych
ekosystemach, wartościowy kulturowo i przyrodniczo.
Ochrona tych obszarów polega na zachowaniu Pojeziernego
Północnego
korytarza
ekologicznego
o
znaczeniu
ponadregionalnym, korytarza regionalnego górny odcinek
Doliny Brdy, a także wszystkich obszarów leśnych wraz z
istniejącą florą i fauną, obszarów podmokłych i torfowisk
(szczególnie wzdłuż naturalnych cieków wodnych).
str.
348
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
W studium określa się zasady ochrony istniejących obszarów
chronionego krajobrazu na terenie gminy Przechlewo,
polegające na ograniczeniu przeznaczania ich terenów pod
zainwestowanie. Są to obszary o ograniczonym rozwoju, gdzie
nowa zabudowa ograniczona jest do niezbędnego minimum i
powinna być realizowana w oparciu o miejscowe plany
zagospodarowania przestrzennego dotyczącego całego obrębu,
co zdecydowanie przyczyni się do ochrony walorów tego
obszaru. Poza obszarami wyznaczonymi w studium w sposób
graficzny bądź opisowy na pozostałym terenie dopuszcza się:
uzupełnianie istniejącej zabudowy, realizację obiektów
niezbędnych dla rozwoju gospodarczego gminy a także
realizację obiektów w terenie zabudowanym w odległości nie
przekraczającej dotychczasowej linii zabudowy od brzegu wód.
Wyjątek stanowi Gminny Ośrodek Przedsiębiorczości w
miejscowości Koprzywnica, gdzie dopuszcza się nową
zabudowę o funkcji produkcyjno-usługowej z rekomendacją dla
lokalizacji funkcji z zakresu przemysłu wysokich technologii ,
który charakteryzuje się stosunkowo niską uciążliwością dla
środowiska. Ponadto inwestycje należy realizować ze
szczególnym
uwzględnieniem
zminimalizowania
niebezpieczeństwa degradacji cennych wartości przyrodniczych
i krajobrazowych.
Dodatkowo
na
obszarach
chronionego
krajobrazu
wprowadzono zakazy i nakazy wynikające z ustawy o ochronie
przyrody oraz właściwych rozporządzeń.
3) Zasady ochrony rezerwatów przyrody
Obszary te są bogate przyrodniczo, o wysokiej
bioróżnorodności, z występującymi na nich torfowiskami
wysokimi i źródliskowymi-terenami naturalnej retencji, borem
bagiennym, jeziorami lobeliowymi, cennymi gatunkami
zwierząt i roślin oraz lasami ochronnymi. W/w uwarunkowania
stanowią o niezwykłej przyrodniczej wartości omawianego
terenu i w związku z tym podlega on zachowaniu i ochronie.
Studium nie wprowadza żadnej funkcji na w/w terenie poza
funkcją środowiskową, która w jakikolwiek sposób naruszałaby
zasady ochrony rezerwatu przyrody.
W granicach rezerwatów przyrody obowiązują zakazy i nakazy
wynikające z ustawy o ochronie przyrody oraz właściwych
rozporządzeń. Ponadto zgodnie z ustawą o ochronie przyrody
dla rezerwatu przyrody sporządza się plan ochrony na okres 20
lat, który określa cele ochrony przyrody oraz przyrodnicze,
społeczne i gospodarcze uwarunkowania ich realizacji.
Na obszarze rezerwatu należy bezwzględnie zachować
różnorodność biologiczną, a zwłaszcza różnorodność
występujących tam siedlisk przyrodniczych.
4) Zasady ochrony lasów ochronnych
Ochrona lasów polega na zachowaniu i kontrolowaniu
gatunkowego zróżnicowania drzewostanu i pełnionej przez
niego funkcji ochronnej. Jeśli utrzymanie kategorii ochronnej
lasu i/lub stan środowiska biotycznego będzie tego wymagać,
str.
349
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
należy podjąć działania związane z nasadzeniami zieleni i
innymi w tym zakresie. Nie dopuszcza się przeznaczania lasów
na cele nieleśne na zasadach innych niż określone w Ustawie z
dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych
(Dz. U. z 2004 r. Nr 121 poz. 1266 ze zm.), Ustawie z dnia 28
września 1991 r. o lasach (Dz. U. Z 2005 r. Nr 45, poz. 435 ze
zmianami) oraz Rozporządzeniu Ministra Ochrony Środowiska,
Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 25 sierpnia 1992 r. w
sprawie szczegółowych zasad i trybu uznawania lasów za
ochronne oraz szczegółowych zasad prowadzenia w nich
gospodarki leśnej.
5) Zasady ochrony użytków ekologicznych
Na terenie gminy Przechlewo zlokalizowany jest jeden użytek
ekologiczny „Mokradła Żurawie”. Ochrona polega na
eliminacji przeznaczenia użytków ekologicznych na inne cele,
niż związane z funkcją środowiskową. Należy dbać o to, aby
nie wprowadzać zmian w użytku, a wszelkie zmiany jakie mogą
zachodzić w sąsiedztwie użytku nie miały na niego żadnych
negatywnych wpływów. Należałoby zachować lokalne
ekosystemy hydrogeniczne, zadrzewienia, zakrzaczenia itp.
jako elementy utrzymujące lokalną bioróżnorodność.
6) Zasady ochrony pomników przyrody
Na terenie gminy Przechlewo występuje 13 pomników
przyrody ożywionej i nieożywionej, z czego prawie wszystkie
to pojedyncze drzewa. Jedynym okazem nieożywionej przyrody
jest głaz narzutowy znajdujący się w miejscowości Pakotulsko.
Ochrona polega przede wszystkim na zachowaniu istniejącego
drzewostanu, szczególnie na terenach niezabudowanych aż do
ich samoistnego całkowitego rozpadu oraz wykluczeniu działań
inwestycyjnych w sąsiedztwie pomnika, które mogłoby na
niego oddziaływać niekorzystnie.
Pomniki zlokalizowane są na terenach, które w studium
przeznaczone są do ochrony, rehabilitacji i adaptacji oraz na
terenach leśnych (w obrębie OChK) i rolnych, które w studium
zachowuje się i nie zmienia się ich przeznaczenia. Takie
usytuowanie pomników sprzyja naturalnej ich ochronie,
a ustalenia studium ten stan potwierdzają. Szczegółowe zasady
ochrony pomników przyrody wynikają z przepisów ustawy
o ochronie przyrody oraz zapisów prawa miejscowego.
II.3.6 Zasady ochrony terenów objętych ochroną przyrody
nieusankcjonowaną prawnie i terenów planowanych do
objęcia tą ochroną
Do form ochrony przyrody nieusankcjonowanych prawnie
zaliczamy: obszary objęte ochroną Econet Polska, tj. 3 płaty i 2
korytarze ekologiczne, obszary ochrony kształtowania krajobrazu
oraz specyficzne formy ochrony przyrody.
Omówiono je szczegółowo w punkcie I.5.9.3 Uwarunkowań.
II.3.6.1 Zasady ochrony obszarów wchodzących w skład
Europejskiej Sieci Ekologicznej – Econet Polska
Na obszarze gminy zlokalizowane są 2 korytarze oraz 3
płaty ekologiczne. Są to: ponadregionalny korytarz
str.
350
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
ekologiczny - pojezierny-północny, regionalny korytarz
ekologiczny - górny odcinek Doliny Brdy, płat
ekologiczny Borów Tucholskich, płat ekologiczny
charzykowsko-kościerski, płat
ekologiczny
lasów
szczecinecko-koczalskich.
Ochrona w/w obszarów polega na zachowaniu stanu
środowiska
przyrodniczego
i
połączeń
między
poszczególnymi płatami ekologicznymi oraz terenami
wartościowymi przyrodniczo na terenie Polski i państw
ościennych. Należy wprowadzić zalesienia jako elementy
łączące poszczególne lokalne ekosystemy uzupełniając
łańcuch korytarzy ekologicznych. W korytarzach
dopuszczona zostaje zabudowa niezbędna do rozwoju
społeczno-gospodarczego gminy, wyznaczona w studium
w większości jako uzupełnienie istniejącej zabudowy
ruralistycznej. Ponieważ nowa zabudowa realizowana jest
na zasadzie uzupełnień istniejącej zabudowy zwiększając
w stopniu niewielkim istniejące obszary zabudowane, nie
spowoduje ona znaczących zmian w środowisku
przyrodniczym. Ponadto jej funkcja związana niemalże
wyłącznie z zabudową mieszkaniową nie będzie miała
negatywnego wpływu na środowisko przyrodnicze.
II.3.6.2.Zasady ochrony Krajeńskiego Obszaru Priorytetowego
dla Ochrony Krajobrazu
Na terenie gminy występuje jedne obszar ochrony
krajobrazu tj. „Krajeński Obszar Priorytetowy dla
Ochrony Krajobrazu”. Obszar ten obejmuje zespół jezior
Długie, Szczytno, Szczytno Małe i Przechlewskie wraz z
terenami przyległymi. W Studium Ochrony Krajobrazu
Województwa Pomorskiego „Krajeńskiemu Obszarowi
Priorytetowemu dla Ochrony Krajobrazu” nadano średni
priorytet ochrony, co oznacza że należy starać się
ograniczać zasięg i intensywność oddziaływania
czynników degradujących, a w niektórych sytuacjach
(szczególnie, gdy sąsiadują one z krajobrazami bardziej
wartościowymi)
można
poddawać
je
ochronie
o charakterze konserwatorskim. W granicach gminy obszar
ten rozciąga się od zachodnich krańców wsi Przechlewo
przez północny brzeg Jez. Długie, następnie wzdłuż rzeki
Brdy, brzegiem Jez. Szczytno, wzdłuż znajdującej się na
granicy gminy drogi relacji Człuchów-Biały Bór, następnie
wzdłuż brzegu Jez. Szczytno i Jez. Szczytno Małe,
następnie wzdłuż części brzegu Jez. Końskiego po
zachodnie krańce Przechlewa.
Obszary objęte tą formą ochrony pozostawia się w studium
w znacznej mierze w stanie dotychczasowego
zainwestowania. Nie wprowadza się nowej zabudowy,
a wręcz zakazuje się nowej zabudowy na terenach
przyjeziernych i otwartych panoram przestrzeni pól i łąk.
Na obrzeżach tego obszaru w miejscowości Kleśnik
wprowadza się zabudowę mieszkaniowo-rekreacyjną
str.
351
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
ustanawiając rygory przestrzenne i techniczne, i jej
realizację. Zabudowa ta stanowi kontynuację już powstałej
zabudowy letniskowej. Drugą formą zabudowy, którą
dopuszcza się w tym obszarze jest uzupełnienie istniejącej
zwartej zabudowy we wsiach Pakotulsko, Zawadzie,
Szczytnie i Dobrzyniu, a także w Przechlewie. Przechlewo
położone na skraju „Krajeńskiego Obszaru Priorytetowego
(…)” oraz z racji pełnionej funkcji ośrodka gminnego nie
będzie miało nadmiernego ujemnego wpływu na krajobraz
kulturowy i przyrodniczy tego obszaru. Niemniej jednak
działania inwestycyjne wokół jeziora Przechlewskiego
należy realizować ze szczególnym uwzględnieniem
zminimalizowania niebezpieczeństwa degradacji cennych
wartości przyrodniczych i krajobrazowych. Należy chronić
wszelkie oczka wodne, wytopiska, zieleń istniejącą,
zachowując zielone mini korytarze ekologiczne, które
utworzyłyby niezabudowany teren zielony wokół jeziora o
szerokości min. 100m
II.3.6.3.Specyficzne formy ochrony przyrody
Do
specyficznych
form
ochrony
przyrody
nieusankcjonowanych prawnie należą wszystkie formy
propagowania ochrony przyrody polegające na tworzeniu
ścieżek dydaktycznych, realizacji programów szkół letnich,
czy wreszcie wprowadzenie w szkołach programów
nauczania uwzględniających problematykę ochrony
przyrody w ujęciu lokalnym poprzez organizowanie
młodzieży szkolnej wycieczek krajoznawczych, konkursów
krajoznawczych, kółek zainteresowania, w tym zespołów
opartych na folklorze rodzimym.
II.3.7 Zasady ochrony terenów rolnych
Tereny użytkowane rolniczo na terenie gminy stanowią ok. 36,42%,
czyli ok. 8 882 ha. Jest to preferowana forma zagospodarowania i
użytkowania tych obszarów, gdyż gleby prezentują dość dużą
przydatność rolną. Zalicza się je w większości do kompleksów
przydatności rolniczej: 2-pszennego dobrego, 3-pszennego
wadliwego, 4- żytniego bardzo dobrego, 5-żytniego dobrego, 6żytniego słabego, 7-żytniego bardzo słabego (żytnio-łubinowego) oraz
2z-użytków zielonych średnich i 3z-słabych i bardzo słabych. Rejon
centralno-wschodni i południowy ma najlepsze w gminie warunki
glebowe i klimatyczne do prowadzenia działalności rolniczej.
Największy potencjał rolniczy prezentują gleby zlokalizowane w
obrębach kolejno Dąbrowa, Przechlewo, Sąpolno o największej ilości
gleb klasy III-ciej.
Schemat występowania gleb klas I-III na terenie gminy Przechlewo
Wśród gruntów rolnych gminy przeważa areał gleb klasy IV,
podczas gdy gleby klas III stanowią jedynie 2,41% (214 ha). Pomimo,
iż grunty rolne nie stanowią większości gruntów w gminie, to jednak
ich zwarty obszar oraz występowanie dużych jednostek
gospodarczych stwarza bardzo korzystne warunki dla rozwoju
rolnictwa. Dodatkową korzystną przesłanką ku temu jest
str. 352
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
występowanie znacznego zaplecza gospodarczego, podworskich
poPGRowskich zabudowań wymagających doinwestowania. Na
terenie gminy funkcjonuje kilka przedsiębiorstw o profilu rolnospożywczym m.in. zajmujące się hodowlą trzody chlewnej i uprawą
roślin, czy specjalizujące się w uboju, rozbiorze i przetwórstwie mięsa
wieprzowego i wołowego.
posiada areał o wielkości powyżej 50 ha. Wg danych z Powszechnego
Spisu Rolnego z 2002 r. na obszarze gminy było 631 gospodarstw
rolnych, w tym 625 gospodarstw indywidualnych. Biorąc pod uwagę
wielkość gospodarstw indywidualnych, ponad 56% to gospodarstwa
małe – do 2 ha. Wynika stąd, że ogólna liczba gospodarstw
indywidualnych zmniejszyła się o kilkadziesiąt w stosunku do roku
2002.
W Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa
Pomorskiego południowo-zachodnia część województwa stanowi
strefę o wysokiej i średniej przydatności do produkcji rolnej.
Występują tu korzystne warunki do towarowej uprawy: przede
wszystkim rzepaku, jęczmienia, pszenicy, ziemniaków oraz, z uwagi
na korzystne warunki termiczne w części południowej, buraków
cukrowych, tytoniu, warzyw gruntowych i upraw sadowniczych. Duże
zasoby naturalnych trwałych użytków zielonych w części północnej
stwarzają szczególnie sprzyjające warunki dla hodowli bydła. Z uwagi
na wysoką produkcyjność obszaru, w strefie tej panują korzystne
warunki do rozwoju przetwórstwa rolno-spożywczego oraz produkcji
biopaliw z biomasy rolniczej, w tym biogazu rolniczego z ferm trzody
chlewnej w części południowo-zachodniej.
Ze względu na dość duży udział rolnictwa w całkowitej strukturze
zatrudnienia na terenie gminy, który wynosi 41 %, jako kierunek
rozwoju dla terenu gminy przyjmuje się kontynuację stanu
istniejącego – szczególnie na obszarach występowania gleb
najbardziej cennych rolniczo. Jednocześnie dopuszcza się w studium
przekształcenie części gruntów rolnych klas I-III na cele nierolnicze w
celu uzupełnienia istniejącej zabudowy.
1) Zasady ochrony środowiska przyrodniczego kompleksów
agroekologicznych
Gmina Przechlewo charakteryzuje się znacznym potencjałem
agroekologicznym na terenach centralno – wschodnim oraz
częściowo południowym.
Szczególna koncentracja tych terenów występuje wokół
miejscowości
Przechlewo,
pozostałe
tereny
występują
naprzemiennie z gorszymi jakościowo glebami.
Postuluje się na terenach rolniczych, przy utrzymaniu wysokiej
intensywności
i
produktywności,
wprowadzanie
i popularyzowanie zasad gospodarki rolnej, protegujących formy
tzw. rolnictwa ekologicznego (zrównoważonego). Zgodnie z nimi
kształtowanie krajobrazu na terenach rolniczo użytkowanych
powinno być oparte o następujące zasady.
str.
353
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
1. Kształtowanie struktury krajobrazu rolniczego w sposób
stymulujący utrzymanie lub wzrost różnorodności biologicznej,
przez różnicowanie warunków siedliskowych roślin i przez
stwarzanie warunków ostojowych dla możliwie jak największej
liczby gatunków zwierząt. W tym celu należy wykorzystywać
nie zagospodarowane obszary rolnicze oraz popierać i
propagować przekształcanie pól o niskich klasach
bonitacyjnych gleb na zadrzewienia śródpolne, zalesienia,
drobne zbiorniki wodne itp.
2. Na obszarach użytkowanych rolniczo pozostawianie nie
przeorywanych pasów gruntu wokół oczek wodnych
i wszelkiego typu mokradeł, w celu umożliwienia rozwoju
półnaturalnych zbiorowisk roślinnych, które spontanicznie
tworzą się w wyniku braku bezpośredniego użytkowania
(zarośla, szuwary, ugrupowania roślinności bagiennej) lub pod
wpływem koszenia i wypasu.
3. W dolinach rzek zachowanie tradycyjnej gospodarki łąkowej, a
zwłaszcza nie zastępowanie półnaturalnych łąk przez pola i
intensywne użytki zielone, które ze względu na sposób uprawy
przyczyniają
się
m.in.
do
eutrofizacji
i innych zanieczyszczeń wód powierzchniowych.
4. Ochrona ekosystemów półnaturalnych (np. łąk) w warunkach
normalnego użytkowania gospodarczego dużych obszarów.
Ponieważ ekosystemy te powstały i utrzymują się w wyniku
różnych form działalności ludzkiej, należy pielęgnować
tradycyjne sposoby gospodarowania, przynajmniej w takim
zakresie, aby ww. typy ekosystemów utrzymywały się.
5. Ochrona zadrzewień i zakrzewień śródpolnych oraz dążenie do
ich większego udziału powierzchniowego, przez popieranie
spontanicznego rozwoju drzew i krzewów na miedzach, wokół
oczek wodnych i innych miejsc nie nadających się do
rolniczego wykorzystania.
6. Ochrona wszystkich torfowisk w kompleksach pól uprawnych
przez zaniechanie odwodnień i zapobieganie eutrofizacji.
7. Tworzenie
barier
biologicznych,
przeciwdziałających
rozprzestrzenianiu się zanieczyszczeń przez migrację wodną
oraz powstawaniu erozji wietrznej i wodnej.
8. Zaniechanie osuszania łąk, torfowisk i mokradeł (unikanie
nadmiernych melioracji).
9. Rekultywacja drobnych terenów zdewastowanych zgodnie z
zasadą
kształtowania
zróżnicowanych
warunków
środowiskowych, stosując głównie kierunek rekultywacji
fitomelioracyjny i krajobrazowy.
2) Zasady ochrony środowiska przyrodniczego kompleksów
agroekologicznych w przypadku lokalizacji
elektrowni
wiatrowych
Gmina Przechlewo położona jest w rejonie o generalnie
korzystnych warunkach wietrznych dla lokalizacji elektrowni
wiatrowych. Północno-zachodnia część gminy pokryta jest lasami,
a więc wyklucza się tam lokalizację elektrowni wiatrowych.
Korzystne warunki dla ich lokalizacji występują w południowoDIOGENES STUDIO sp. z o.o.
str.
354
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
wschodniej, wysoczyznowej części gminy. Poza obszarem
Chronionego Krajobrazu Zespołu Jezior Krępsko i Szczytno, który
z tego względu też jest wyłączony z lokalizowania elektrowni.
Planując posadowienie elektrowni należy wziąć pod uwagę
ograniczenia wynikające z ich negatywnego wpływu na otoczenie,
tj. istniejącą zabudowę, którą należy chronić przed ujemnym
oddziaływaniem promieniowania. Do ograniczeń lokalizacji
elektrowni wiatrowych należą więc następujące uwarunkowania:
ekologiczne, akustyczne i krajobrazowe.
Obszar gminy wykazuje duże zróżnicowanie pod względem
występujących tu ekosystemów. Szczególną wartość ekologiczną
wykazują takie jak: płaty i korytarze ekologiczne oraz lokalnie
zadrzewienia,
zakrzewienia,
tereny
podmokłe
i oczka wodne. Ekosystemy takie wymagają ochrony przed
lokalizacją elektrowni ze względu na ich znaczenie dla
bioróżnorodności obszaru gminy, a tym samym dla stabilności
i sprawności funkcjonowania przyrody.
Jednym z najważniejszych skutków ekologicznych eksploatacji
elektrowni wiatrowych jest oddziaływanie na zwierzęta, w
szczególności na ptaki. Dlatego też nie powinno się ich
lokalizować w miejscach atrakcyjnych dla ptaków jako żerowiska,
w miejscach tras regularnych przelotów wędrówkowych oraz w
miejscach tras regularnych dolotów na żerowisko lub
noclegowisko. Ponadto turbiny wiatrowe działają też odstraszająco
na ptaki, powodując przemieszczanie ich siedlisk, zmianę tras
wędrówek, czy miejsc żerowania. Odstraszające działanie wobec
ptaków obserwujemy w odległości do ok. 800 m (przeciętnie 250500m). W skutek czego spada również ich śmiertelność
powodowana przez kolizje z konstrukcjami elektrowni.
Śmiertelność ptaków powoduje też zmiany w rozmieszczeniu
padlinożerców, dla których tereny elektrowni wiatrowych mogą
być atrakcyjnym żerowiskiem.
Mniejsze oddziaływanie odnotowujemy jeśli chodzi o nietoperze,
gdyż ich środowiskiem żerowania są zwykle zbiorniki wodne, a
podstawowymi trasami przelotów między kryjówkami a
żerowiskami liniowe elementy krajobrazu, takie jak np. szpalery
drzew. Natomiast elektrownie wiatrowe wznoszone są zwykle na
polach uprawnych w znacznej odległości od wód i zadrzewień.
Wnioskując należy wyznaczyć wartości graniczne dla lokalizacji
elektrowni wiatrowych. W przypadku ptaków lęgowych należy
zachować odległość 200 m od atrakcyjnych lęgowisk, a w
przypadku ptaków nielęgowych minimalnie 800 m od atrakcyjnych
żerowisk, noclegowisk lub od tras ich przelotu.
Elektrownie wiatrowe należy lokalizować poza w/w obszarami i
ich otoczeniem w odległości minimum 200 m od lasów,
zbiorników wodnych i terenów hydrogenicznych, w zależności od
lokalnych uwarunkowań. Na wszystkich terenach planowanej
lokalizacji elektrowni niezbędne jest wykonanie rocznego,
przedrealizacyjnego
monitoringu
ornitologicznego
i
chiropterologicznego (nietoperze).
str.
355
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Ustalając lokalizację elektrowni wiatrowych należy uwzględnić
także uwarunkowania akustyczne. Źródłem hałasu emitowanego z
elektrowni wiatrowych do środowiska jest praca rotora i śmigieł
wiatraka, powodująca emisję energii akustycznej do otoczenia. Są
to źródła o dużej mocy akustycznej, powodujące zmiany klimatu
akustycznego na terenach położonych w otoczeniu elektrowni
wiatrowych. Czynnikiem zwiększającym zasięg oddziaływania jest
usytuowanie ruchomych części turbiny na dużej, sięgającej od
kilkudziesięciu do stu metrów wysokości. Ze względu na
potencjalne zasięgi oddziaływania zespołów elektrowni
wiatrowych należy sprawdzić prognozowane poziomy hałasu, jakie
mogą one wytwarzać w środowisku na granicy istniejących i
planowanych zgodnie z zapisami miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego funkcji chronionych. Określenie
zasięgu izolinii natężenia hałasu możliwe jest po ustaleniu
lokalizacji poszczególnych elektrowni oraz ich typu, a zwłaszcza
mocy akustycznej i wysokości.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 14
czerwca 2007 r. (Dz. U. Nr 120 poz. 826) 40 dB to maksymalny
poziom hałasu dopuszczony w porze nocnej dla terenów zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, terenów zabudowy związanej za
stałym
lub
czasowym
pobytem
dzieci
i młodzieży, terenów domów opieki społecznej i szpitali oraz dla
obszarów „A” ochrony uzdrowiskowej, a 45 dB dodatkowo dla
terenów zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej i zamieszkania
zbiorowego, terenów zabudowy zagrodowej, terenów rekreacyjnowypoczynkowych i zabudowy mieszkaniowo-usługowej) - dla
pory dnia graniczne wartości wynoszą odpowiednio 50 i 55 dB.
Jeśli chodzi o odległość usytuowania zespołu elektrowni
wiatrowych (nie pojedynczej elektrowni) od zabudowy
mieszkaniowej jednorodzinnej, zabudowy związanej ze stałym lub
czasowym pobytem dzieci i młodzieży, zabudowy wielorodzinnej i
zamieszkania zbiorowego, zabudowy zagrodowej, terenów
rekreacyjno-wypoczynkowych oraz terenów mieszkaniowousługowych należy przyjąć min. 400 m. Wartość ta może być
skorygowana w wyniku obliczeniowych analiz akustycznych, dla
konkretnych lokalizacji elektrowni.
Lokalizując elektrownie wiatrowe należy uwzględnić wpływ tych
obiektów na walory krajobrazowe i atrakcyjność rekreacyjną
gminy. Przechlewo jest gminą bogatą pod względem zasobów
przyrodniczych o malowniczym krajobrazie, mającą duży
potencjał turystyczny i rekreacyjny, dlatego też wprowadzanie
dużych obiektów infrastruktury powinno odbywać się w sposób
przemyślany i nie burzący istniejącego ładu przestrzennego. W
studium wyznacza się tereny przeznaczone pod lokalizację
elektrowni wiatrowych na terenie obrębu Sąpolno na północ od
zabudowy wsi. Tereny te zostały wyznaczone wcześniej, tj. w
obowiązującym wcześniej Miejscowym Planie Zagospodarowania
Przestrzennego uchwalonym Uchwałą Nr 129/XIX/2008 z dnia 28
kwietnia 2008r. Obszar przeznaczony pod lokalizację farmy
wiatrowej wynosi ok. 293 ha.
str.
356
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT WYSTĘPOWANIA GLEB KLAS I-III NA TERENIE GMINY
PRZECHLEWO
str.
357
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.3.8 Zasady ochrony terenów leśnych
Lasy zajmujące ok. 52,3% terenu gminy Przechlewo wchodzą
w skład kompleksu leśnego Borów Tucholskich Zachodnich.
Największa koncentracja powierzchni leśnej zlokalizowana jest
w północnej i zachodniej części gminy. Istniejące tu lasy mają
zwarty charakter. W pozostałej części gminy lasy występują w
formie niewielkich zbiorowisk leśnych. W takiej postaci lasy
występują na terenie obrębów Przechlewo, Sąpolno, Łubianka
oraz Dąbrowa Człuchowska. Na terenie obrębów Nowa Wieś i
Płaszczyca występują lasy zwarte o znacznych powierzchniach,
a także w postaci drobnych enklaw leśnych. Na pozostałym
obszarze gminy, w części rolniczej występują niewielkie kępy
drzewostanów.
Drzewostan reprezentowany jest głównie przez bory sosnowe, a
także gatunki właściwe dla terenów przybrzeżnych rzek (bory
bagienne i olsy). Sumując występowanie głównych gatunków
drzew na terenie wszystkich terenów leśnych w gminie,
dominuje głównie sosna, następnie brzoza, towarzyszą im inne
gatunki, tj. brzoza omszona, kruszyna, buk, jałowiec, jarzębina,
wierzba karłowata, łęgi wierzbowe, topolowe, olszowe,
jesionowe, dąb szypułkowy, dąb bezszypułkowy, świerk
pospolity, jedlica zielona. Z terenów leśnych można
pozyskiwać: grzyby jadalne, jagody czarne, maliny, jeżyny,
poziomki, zioła, żywice, drewno opałowe.
Fauna gminy, zwłaszcza w zalesionej części zachodniej,
północnej i południowej jest bogata i urozmaicona. Lasy oraz
tereny przyrzeczne i przyjeziorne są siedliskiem dla licznych
gatunków zwierząt, w tym chronionych prawnie. Migracje
roślin i zwierząt w większej skali przestrzennej koncentrują się
wzdłuż otoczonych lasami ciągów dolin rzecznych,
stanowiących najbardziej typowe korytarze ekologiczne.
Lasy zaliczane administracyjnie do terenu gminy Przechlewo
i będące własnością Skarbu Państwa znajdują się pod
jurysdykcją Nadleśnictwa Człuchów, Nadleśnictwa Osusznica,
Nadleśnictwa
Niedźwiady
i
Nadleśnictwa
Czarne
Człuchowskie. Lasy ochronne w gminie Przechlewo zajmują
powierzchnię około 46 % wszystkich obszarów leśnych.
Schemat pokrycia lasami gminy Przechlewo przedstawiono na
str.
358
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
-
-
-
-
-
Zasady ochrony środowiska przyrodniczego kompleksów
leśnych
Istniejące tereny leśne zachowują swoją funkcję i ewentualny
status ochrony (rezerwaty przyrody, Obszary Chronionego
Krajobrazu, pomniki przyrody, lasy ochronne i użytki
ekologiczne).
W studium nie przeznacza się do odlesienia żadnych gruntów
leśnych. Tereny leśne będące własnością Skarbu Państwa mogą
zostać przeznaczone na cele nieleśne wyłącznie za zgodą
Ministra właściwego do spraw środowiska, a pozostałe grunty
leśne po uzyskaniu zgody Marszałka Województwa (po
uzyskaniu opinii Izby Rolniczej).
W dolinach rzek należy zachować tradycyjną gospodarkę leśną,
co jest szczególnie ważne dla stabilizacji procesów
geodynamicznych i hydrologicznych. Zachwianie racjonalnej
gospodarki leśnej terenów przybrzeżnych rzek mogłoby naruszyć
specyfikę występujących tam biocenoz, doprowadzić do ich
przekształcenia i zmiany składu występującej tam flory i fauny.
Nie należy ingerować w środowisko bytowania gatunków
chronionych występujących na terenach leśnych oraz w okolicach
cieków i zbiorników wodnych, szczególnie jeśli chodzi o siedliska
bobrów i wydr oraz tereny lęgowe gatunków ptaków objętych
ochroną.
Dopuszcza się dolesianie terenów o małej przydatności rolniczej.
Nadmienić przy tym należy, że zalesienie obszarów o
powierzchni powyżej 20ha w zwartym kompleksie może
wymagać sporządzenia raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia
na środowisko. W studium wprowadza się zalesienia na terenach
o łącznej powierzchni ok. 32ha. W większości będą one
stanowić poszerzenia istniejących kompleksów leśnych
wchodząc
tym
samym
w
skład
korytarzy
i płatów ekologicznych.
- Na terenach leśnych objętych prawnymi formami ochrony
obowiązują zakazy i nakazy wynikające z ustawy o ochronie
przyrody i z przepisów szczegółowych.
- Należy objąć odpowiednią formą prawnej ochrony tereny
leśne o szczególnej wartości przyrodniczej, krajobrazowej i
innej.
- nie należy intensyfikować istniejących ani tworzyć nowych
barier przyrodniczych (np. obiektów osadniczych i
infrastrukturowych przegradzających korytarze i płaty
ekologiczne).
`
str.
359
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.3.9 Zasady ochrony wód
Na obszarze gminy Przechlewo sieć hydrograficzną tworzą
wody powierzchniowe, podziemne oraz podskórne kształtujące
lokalne warunki hydrogeologiczne.
1) wody powierzchniowe
Na terenie gminy wody powierzchniowe zajmują 5,35%
powierzchni. Z większych obiektów hydrograficznych
powierzchniowych, na terenie gminy wyróżnia się: rzekę
Brdę i jej dopływy Lipczynkę, Rudą i Modrą, a także jez.
Końskie, jez. Szczytno, jez. Lipczyno Wielkie, jez. Gwiazda
oraz jez. Długie. Badania stanu czystości wód
powierzchniowych w gminie Przechlewo prowadzone są
systematycznie przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony
Środowiska w Gdańsku dla rzek, oraz przez Państwowy
Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Gdańsku dla kąpielisk
śródlądowych. Przeprowadzone w 2004r. badania jakości
wody pozwoliły zakwalifikować wody rzeki Brdy i jej
dopływów do III klasy czystości, stwarzając warunki do
bytowania ryb wyłącznie karpiowatych. Przeprowadzone w
2007r. badania nie spełniając warunków do bytowania ryb
na prawie całym odcinku rzeki Brdy. Stanowił o tym zbyt
wysoki, w stosunku do wymaganego, poziom fosforu
ogólnego, azotynów i materii organicznej ulegającej
biodegradacji. Natomiast w okresie 2006-2010r. wszystkie
kąpieliska dopuszczone były do użytkowania. Wody
powierzchniowe na terenie gminy Przechlewo są
zadowalającej jakości.
Dla gminy Przechlewo wyznaczone zostały obszary
bezpośredniego zagrożenia powodzią ustanowione prawnie:
w Art. 82.1 ustawy „Prawo wodne” z dn. 18.07.2001r., oraz
zgodnie z Art. 79 ust. 2 tej ustawy wyznaczone w studium
ochrony przeciwpowodziowej. Obszar gminy położony jest
w zasięgu bezpośredniego zagrożenia powodzią wód rzeki
Brdy. W gminie Przechlewo obszary zagrożone powodzią
mają mały zasięg i są to dna dolin rzecznych oraz obszary
przyjezierne.
W studium zabrania się lokalizacji jakiejkolwiek zabudowy
w obszarach zagrożonych powodzią, podmokłych (tzw.
ekosystemów hydrogenicznych) i w bezpośrednim
sąsiedztwie jezior.
2) wody głębinowe
Wody głębinowe występują głównie w czwartorzędowym
piętrze wodonośnym, wód w głębszych utworach
trzeciorzędowych nie eksploatuje się.
Głównymi
czwartorzędowymi poziomami wodonośnymi są utwory
sandrowe fazy pomorskiej i międzymorenowe utwory
wodnolodowcowe. Te pierwsze zbudowane są z warstw
przepuszczalnych, co może powodować przenikanie
zanieczyszczeń do warstwy wodonośnej.
W gminie znajduje się 10 ujęć wody zasilających gminną
sieć wodociągową i zaopatrujących w wodę niemal 100%
str.
360
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
mieszkańców gminy Przechlewo. Gmina posiada 10 ujęć
wody, z czego 5 jest gminnych, 5 zakładowych. Ujęcia
wody posiadają strefy ochrony bezpośredniej, a niektóre z
nich ochrony pośredniej. Rezerwa na ujęciach jest bardzo
duża, a woda jest dobrej jakości.
Pomimo, iż zasoby wód podziemnych gminy są duże, to na
jej obszarze nie występują zbiorniki wód podziemnych
zaliczane do głównych zbiorników wód podziemnych w
Polsce GZWP.
3) wody podskórne
Na całym obszarze gminy wyodrębnić można inne wody
podskórne kształtujące lokalne warunki hydrogeologiczne.
Występują one już na bardzo niewielkiej głębokości (do kilu
metrów) i mogą powodować podtapianie piwnic na terenach
zabudowanych. Ich wpływ na tereny niezabudowane jak
rola, łąki, pastwiska, lasy, itd. objawia się kształtowaniem
drobnych ekosystemów hydrogenicznych - leśnych,
torfowiskowych, źródliskowych, łąkowych, itp.
4) Zasady ochrony wód powierzchniowych, głębinowych i
podskórnych
- Dla ujęć wody podziemnej, dla których ustanowiono
tereny ochrony bezpośredniej i pośredniej obowiązują
zasady gospodarowania określone ustawą. Strefy ochrony
bezpośredniej zostały wyłączone z prowadzenia działań nie
związanych z ujmowaniem wody. Zaś na terenach ochrony
pośredniej może być zabronione lub ograniczone
wykonywanie czynności powodujących zmniejszenie
przydatności ujmowanej wody lub wydajności ujęcia.
- w studium wprowadza się zakaz zabudowy na lokalnych
ekosystemach hydrogenicznych,
- nie dopuszcza się inwestycji na terenach, które mogą być
zagrożone podtapianiem
- zabrania się lokalizowania nowej zabudowy w pobliżu
obszarów wodnych ze względu na ochronę walorów
krajobrazowych i przyrodniczych za wyjątkiem terenów
przeznaczonych pod zabudowę w studium.
- należy kontrolować poziom i stan podczyszczenia wód
odprowadzanych z oczyszczalni ścieków w Przechlewie,
gdyż ścieki te odprowadzane są za pomocą rowu
melioracyjnego do rzeki Lipczynki. Podobnie należy
postępować
w
przypadku
innych
oczyszczalni
odprowadzających ścieki do wód powierzchniowych w
podobny sposób.
str.
361
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.3.10 Zasady ochrony środowiska przyrodniczego terenów
zurbanizowanych
1) Jednostki osadnicze
Przestrzennie, większość wsi w gminie Przechlewo
posiada duże lub umiarkowane możliwości rozwoju (progi
ekofizjograficzne).
Lokalne
ograniczenia
stwarza
występowanie terenów o znacznych spadkach terenu
(Dolina Brdy), płytki poziom wody gruntowej,
występowanie gruntów nienośnych, występowanie
kompleksów leśnych i hydrogenicznych, występowanie
różnego rodzaju form ochrony przyrody. W odniesieniu do
Przechlewa istotnym ograniczeniem jest istniejące w
bezpośrednim sąsiedztwie jezioro Przechlewskie oraz
lokalizacja wsi na terenach chronionego krajobrazu.
Nowe zainwestowanie lokalizowane jest w obrębie
istniejących struktur osadniczych (często stanowi
uzupełnienie zabytkowych układów ruralistycznych) lub w
ich bezpośrednim sąsiedztwie.
Na terenie gminy występują tereny różniące się funkcją i
zainwestowaniem.
Poniżej
określono
kierunki
rewaloryzacji środowiska i ekologicznych warunków życia
ludzi w zależności od typu istniejącego i projektowanego
zainwestowania
terenu
(tereny
niezainwestowane,
produkcyjne i przemysłowe, zwartej zabudowy
mieszkaniowo-usługowej, uciążliwego oddziaływania
komunikacyjnego).
Zasady
ochrony
środowiska
na
terenach
zurbanizowanych są różne dla odmiennych rodzajów
użytkowanych terenów. Są to:
a) tereny niezainwestowane:
- Należy uzyskać pożądany stan czystości środowiska
w zakresie jego abiotycznych składowych (atmosfera,
hydrosfera, litosfera).
- Należy ukształtować pożądany system osnowy
ekologicznej, w tym terenów rekreacyjnych.
- Należy stymulować kształtowanie się korzystnych
warunków bioklimatycznych.
- Należy zabezpieczyć ludzi przed przyrodniczymi
zjawiskami katastroficznymi.
b) tereny produkcyjne i przemysłowe wraz z
otoczeniem:
- Należy utworzyć buforowe pasy wielowarstwowej
zieleni o funkcjach: aerosanitarnej, akustycznej i
krajobrazowej.
- Należy ograniczyć emisję zanieczyszczeń do
atmosfery
przez
stosowanie
nowoczesnych
technologii lub instalację urządzeń redukcyjnych.
- Należy
neutralizować
ścieki
komunalne
i
produkcyjne.
- Należy podczyszczać wody opadowe przed ich
skierowaniem do odbiorników.
str.
362
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
c) tereny zwartej zabudowy mieszkaniowo-usługowej:
- Należy zrekultywować i zrewaloryzować tereny
zdewastowane mechanicznie (klepiska, dojazdy do
garaży, dzikie parkingi itp.) przez ich docelowe
zagospodarowanie, w tym wprowadzenie zieleni.
- Należy udoskonalić gospodarkę wodno-ściekową
przeprowadzając modernizacje istniejących systemów
odprowadzania ścieków, dążąc do całkowitego
skanalizowania terenu gminy (także przez realizację
indywidualnych systemów kanalizacyjnych).
- Należy
kształtować
zielone
połączenia
z
wewnętrznymi i zewnętrznymi przyrodniczymi
terenami rekreacyjnymi.
- Przy projektowaniu nowych osiedli mieszkaniowych
należy
obowiązkowo
wprowadzić
obszary
ogólnodostępnej zieleni urządzonej.
- Należy dążyć do wzrostu bioróżnorodności terenów
zielonych przez wprowadzenie wielowarstwowej
roślinności.
- W odniesieniu do wszystkich wsi w gminie
Przechlewo nowe zainwestowanie należy wprowadzać
w obrębie istniejących struktur na zasadzie uzupełnień
istniejących, historycznie ukształtowanych układów
zabudowy.
- We wsi Przechlewo, pełniącej funkcję ośrodka
gminnego,
oprócz
wprowadzania
uzupełnień
istniejącego układu zabudowy, należy wyznaczyć
tereny rozwojowe pod funkcje mieszkaniowousługowe, a także funkcje im towarzyszące i
niezbędną infrastrukturę. Dzięki temu przyszły rozwój
struktury przestrzennej odbywał się będzie w sposób
zaplanowany i zgodny z zasadami ochrony
środowiska przyrodniczego i kulturowego.
d) tereny uciążliwego oddziaływania komunikacyjnego
dróg w obszarach zabudowanych:
- Należy dążyć do ograniczenia uciążliwości
akustycznej
i
aerosanitarnej
komunikacji
samochodowej przez zastosowanie technicznych
ekranów akustycznych lub wprowadzenie w miarę
istnienia rezerw terenowych, pasów wielowarstwowej
zieleni izolacyjnej.
- W celu zwiększenia płynności ruchu pojazdów
samochodowych należy podjąć się modernizacji
nawierzchni dróg na terenie gminy.
- Należy uzupełnić istniejące układy izolacyjne zieleni
przydrożnej i wprowadzać nasadzenia drzew
odpornych na komunikacyjne zanieczyszczenia
gazowe i pyłowe.
str.
363
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
2) Kompleksy turystyczne
W celu zabezpieczenia trwałego ekologicznie i
efektywnego ekonomicznie użytkowania przyrodniczych
walorów rekreacyjnych w gminie Przechlewo, studium
wprowadza ochronę ekosystemów jeziornych i rzecznych
przed eutrofizacją poprzez stosowanie zasad gospodarki
rolnej określonej w pkt. II.3.7.
Kolejnym elementem jest dostosowanie obciążenia
rekreacyjnego do naturalnej chłonności środowisk. W
gminie jest dużo naturalnych elementów przyrodniczych
sprzyjających rozwojowi turystyki kwalifikowanej. Obszar
gminy jest bogaty w cenne przyrodniczo i krajobrazowo
tereny jezior, rzek i lasów. Dolina malowniczo
meandrującej rzeki Brdy stwarza bardzo dobre warunki do
uprawiania turystyki wodnej, podobnie jak liczne jeziora.
Rzeka Brda ma bardzo korzystne warunki do uprawiania
spływów kajakowych. Oprócz wód do rozwoju turystyki
przyczynić się mogą również rozległe tereny leśne,
występujące głównie w północno-zachodniej części gminy
w formie zwartych kompleksów leśnych. Stwarzają one
warunki do uprawiania różnego rodzaju wędrówek
leśnych, z wykorzystaniem ścieżek rowerowych, pieszych,
a także wodnych.
W studium wyznacza się szlaki piesze, rowerowe, i
kajakowe itp. jako uzupełnia sieci istniejących szlaków.
Zostało to szczegółowo omówione w pkt. I.4.3. i II.5.3.
Kolejną formą turystyki, która może być realizowana w
gminie ze względu na jej warunki przyrodnicze, jest
rekreacja weekendowa realizowana w wyznaczonych
miejscach na obrzeżach lasów (pola biwakowe, parkingi
leśne dla osób uprawiających turystykę pieszą). W studium
wyznacza się również kilka obszarów dla rozwoju
turystyki pobytowej, która z jednej strony nie sprzyja
ochronie krajobrazu przyrodniczego, z drugiej strony jest
formą działalności gospodarczej przynoszącą dochód
gminie. Istotnym walorem gminy jest występowanie dużej
ilości zbiorników wodnych nie przekształconych
działalnością inwestycyjną człowieka. I w studium
generalnie zakłada się ochronę naturalnego otoczenia
zbiorników wodnych. Wyznacza się 2 większe obszary
zwartej zabudowy mieszkaniowo-rekreacyjnej, której
lokalizację przewiduje się w miejscowościach Kleśnik i
okolice (obręb Lisewo, częściowo obręb Pawłówko) oraz
nad jeziorem Liny (obręb Dąbrowa, niewielka część obręb
Łubianka), projektuje sie także niewielkie obszary zwartej
zabudowy mieszkaniowo-rekreacyjnej w pozostałych
obrębach m.in. Przechlewko i Przechlewo. W obszarach
tych wprowadzanie zabudowy mieszkaniowo-rekreacyjnej
należy realizować z zachowaniem wszelkich rygorów
przestrzennych z poszanowaniem i ochroną wszystkich
wartości przyrody.
str.
364
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.3.11 Zasady zagospodarowania w strefach ograniczonego
użytkowania
Przyczynami występowania
obszarów ograniczonego
użytkowania
są
uwarunkowania
przyrodnicze
i
uwarunkowania związane z działalnością człowieka, tj.
występowanie
obiektów
i
urządzeń
negatywnie
oddziałujących na otoczenie. Bądź też występowanie
urządzeń i obiektów, które wymagają sąsiedztwa nie
szkodliwego dla lokalizacji tych obiektów i urządzeń. Strefa
ograniczonego użytkowania związana z przyrodą (osuwiska,
tereny zalewowe) zostały omówione w rozdziale I.5.1. w
Uwarunkowaniach.
W niniejszym rozdziale omawiane są strefy ograniczonego
użytkowania związane z lokalizacją urządzeń i obiektów, do
których zalicza się: urządzenia i obiekty infrastruktury
technicznej (przesyłowej, drogowej i kolejowej) oraz
lokalizacja obiektów w/w infrastruktury (oczyszczalnie
ścieków, ujęcia wody, biogazownie, elektrociepłownie,
składowiska odpadów, farmy wiatrowe), a także lokalizacja
inwestycji innych szczególnych np. cmentarze, żwirownie itp.
Lokalizacja tych urządzeń w gminie została przedstawiona na
poszczególnych załącznikach graficznych.
Dodać należy, że na terenie gminy mogą występować strefy
ograniczonego użytkowania związane z lokalizacją inwestycji
zaliczanych do przedsięwzięć
mogących znacząco
oddziaływać na środowisko (zgodnie z Rozporządzeniem
Rady Ministrów z dn. 9 listopada 2010r. w sprawie
przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na
środowisko).
Schemat stref ograniczonego użytkowania na terenie gminy
Przechlewo pokazano na załączniku graficznym Nr 48.
Na terenie gminy wyróżnić można następujące rodzaje
obiektów
i urządzeń wytwarzających negatywne
oddziaływanie:
linie
elektroenergetyczne,
gazociągi,
cmentarze, drogi, tereny kolejowe, oczyszczalnie ścieków,
ujęcia wody, farmy wiatrowe, biogazownie, kotłownia CO,
składowisko odpadów, wydobycie kruszywa, cmentarze,
urządzenia wodne.
Poniżej określa się zasady zagospodarowania na terenach
stref ograniczonego użytkowania w zależności od rodzaju
obiektów powodujących ograniczone użytkowanie. Są to:
1) Linie elektroenergetyczne i Główne Punkty Zasilania
elektroenergetycznego
Przez teren gminy nie przebiegają trasy linii
elektroenergetycznych wysokiego napięcia. Energia
elektryczna dostarcza jest do gminy liniami średniego
napięcia z 3 stacji GPZ: Człuchów, Gwieździn i Ostrowite.
Sieć napowietrzna średniego napięcia SN posiada długość
ok. 101 km, kablowa ok. 10 km, linia niskiego napięcia nN
około 78 km, kablowa 38 km.
str.
365
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Sieć znajdująca się na terenie gminy jest w dobrym stanie
technicznym, systematycznie sieć napowietrza zostaje
zastępowana kablową. W chwili obecnej sieć średniego
napięcia w ok. 98 % jest napowietrzna, skablowaniu
poddane zostało 2% sieci.
Na terenie gminy działa biogazownia w Pawłówku
i Płaszczycy, z których nadmiar wyprodukowanej energii
elektrycznej sprzedawany jest do sieci energetycznej
ENERGA OPERATOR S.A, zaopatrującej lokalne
gospodarstwa domowe w prąd.
W przypadku istniejących linii średniego napięcia
obowiązuje strefa ograniczonego użytkowania o szerokości
około 15 m (po 7,5 m od głównej osi), której
zagospodarowanie wymaga uzyskania zgody zarządcy
sieci. Pod linią nie należy sadzić roślinności wysokiej. Dla
linii elektroenergetycznych musi być zapewniony dostęp w
celu wykonania prac eksploatacyjnych.
2) Gazociągi
Na terenie gminy nie występuje sieć gazowa przewodowa.
Powszechnie stosowany jest gaz płynny, przede wszystkim
na cele bytowe (do przygotowania posiłków) oraz do
celów grzewczych i technologicznych. Do gospodarstw
domowych gaz dostarczany jest w butlach, natomiast dla
potrzeb grzewczych i technologicznych magazynowany
jest w zbiornikach naziemnych lub podziemnych.
We wsi Sąpolno znajduje się duży zakład ,,BP” – BP Gas rozlewnia gazu płynnego, do której prowadzi jedyny
zachowany odcinek kolei relacji Człuchów-Przechlewo,
dostarczający cysternami gaz.
Najbliższa końcówka gazociągu wysokiego ciśnienia na
terenie województw pomorskiego, który mógłby stanowić
źródło gazu dla gminy, znajduje się w Człuchowie.
Doprowadzenie gazu z tego źródła wymagałaby budowy
gazociągu wysokiego ciśnienia, stacji redukcyjnopomiarowej Io stopnia oraz sieci rozdzielczej średniego i
niskiego ciśnienia.
Jak wynika z istniejącego zagospodarowania i
zainwestowania gminy oraz wielkości jednostek
osadniczych, jedynym potencjalnym odbiorcą gazu
mogłaby być miejscowość Przechlewo. Przechlewo
oddalone jest od Człuchowa (najbliższe miejsce
występowania gazociągu) o 19 km i na trasie Człuchów –
Przechlewo nie występują żadne większe ośrodki
zabudowy stanowiące potencjalne źródło odbioru. Jak więc
wynika z omówionych uwarunkowań gmina podjęła
bardzo słuszny kierunek rozwoju gazyfikacji w postaci
gazu płynnego, łącznie z jego przeładunkiem i rozlewnią
na swoim terenie.
str.
366
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
3) Drogi
Na obszarze gminy występują drogi publiczne o znaczeniu
ponadlokalnym w postaci tylko dróg powiatowych oraz
drogi o znaczeniu lokalnym, tj. drogi publiczne i
niepubliczne. Do terenu gminy od południowej części
przylega fragment drogi krajowej nr 25 relacji Biały Bór –
Człuchów. Droga ta posiada klasę techniczną GP i wraz z
siecią dróg powiatowych zapewnia zewnętrzne powiązania
terenu gminy z obszarami sąsiednimi.
Przez teren gminy nie przebiegają szlaki komunikacji
łączącej ośrodki o znaczeniu regionalnym, w związku z
tym istniejąca sieć
dróg w gminie jest wystarczająca, a
ich stan techniczny jest bardzo zróżnicowany.
Drogi zlokalizowane w gminie Przechlewo, charakteryzują
się niedużym obciążeniem ruchu. Nie stanowią tym samym
dużego zagrożenia dla środowiska przyrodniczego i ludzi.
W związku z tym wzdłuż dróg na terenach zabudowanych
należałoby wprowadzić jedynie przegrody akustyczne, w
formie nasadzeń zieleni dla ograniczenia hałasu.
4) Tereny kolejowe
Przez teren gminy przebiega jedna linia kolejowa Słosinko
– Człuchów, nieczynna od wielu lat na odcinku SłosinkoPrzechlewo, w 2006 r. rozebrana i przygotowana do
przekwalifikowania na ścieżkę rowerową. Natomiast na
odcinku Przechlewo – Człuchów odbywa się tylko ruch
towarowy w zakresie dowozu i przeładunku gazu do
rozlewni w Sąpolnie. Gmina nie posiada zatem
pasażerskiego
połączenia kolejowego z terenami
sąsiednimi, co bardzo utrudnia przemieszczanie się
mieszkańców do większych jednostek osadniczych.
Likwidacja torów kolejowych łącznie z rozbiórką szyn, a
także przekształcanie nasypów kolejowych i ich niwelacją,
powoduje nie tylko likwidację linii kolejowych, ale
również nie stwarza możliwości ich odtworzenia w
przyszłości. Należałoby podjąć działania mające na celu
zachowanie stanu technicznego linii kolejowej i poczekać
na lepsze czasy, które być może pozwoliłyby na
odtworzenie linii kolejowej o znaczeniu np. turystycznym,
obok znaczenia użytkowego np. transportowego.
Schemat istniejącego układu komunikacyjnego o
znaczeniu ponadlokalnym w gminie przedstawiono na
Określa się strefę ograniczonego użytkowania wzdłuż
terenów kolejowych w odległości min. 10 m od granicy
terenu kolejowego, przy czym odległość ta od osi
skrajnego toru nie może być mniejsza niż 20m.
Zagospodarowanie gruntów w sąsiedztwie terenów
kolejowych może być ograniczone, co reguluje m.in.
Ustawa z dnia 28 marca 2003r. o transporcie kolejowym
(Dz.U Nr 16 z 2007r., poz. 94 z późn. zm.) oraz przepisy
szczegółowe.
str.
367
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Zasady ochrony terenów przyległych do kolei określają,
że:
- Należy dążyć do ograniczenia uciążliwości akustycznej
i aerosanitarnej komunikacji kolejowej przez
zastosowanie technicznych ekranów akustycznych lub
wprowadzenie w miarę istnienia rezerw terenowych,
pasów wielowarstwowej zieleni izolacyjnej.
- Przeprowadzić w miarę możliwości modernizację sieci
kolejowej w celu zapewnienia bezpiecznego transportu
gazu do rozlewni w Sąpolnie.
- Zabrania się lokalizowania obiektów budowlanych i
budowli w strefach ograniczonego użytkowania.
- Nowolokalizowane budynki mieszkalne, szpitale, domy
opieki,
obiekty rekreacyjno-sportowe,
budynki
związane z pobytem dzieci i młodzieży powinny być
sytuowane poza zasięgiem uciążliwości linii kolejowej.
5) Oczyszczalnie ścieków
Obecny system odprowadzania ścieków na terenie gminy
opiera się na dwóch oczyszczalniach ścieków: w
Przechlewie, która zarządzana jest przez Zakład
Gospodarki
Komunalnej
oraz
w Pakotulsku, która jest własnością przedsiębiorstwa
,,ROLPAKO”. Na terenie gminy istnieje jeszcze jedna
oczyszczalnia
ścieków,
na
terenie
ośrodka
wypoczynkowego w Lipczynku, która jest nieczynna.
System odprowadzania ścieków z ośrodka oparty jest na
działaniu bezodpływowych zbiorników.
W związku z utworzeniem tzw. aglomeracji ściekowej
Przechlewo docelowo planowane jest zamknięcie
oczyszczalni w Pakotulsku i przekierowanie ścieków do
Przechlewa.
Zgodnie z przepisami Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r.
Prawo ochrony środowiska (tj. Dz. U. z 2008 r. Nr 25,poz.
150, ze zm.) dla oczyszczalni ścieków, które mimo
stosowania dostępnych rozwiązań technologicznych nie są
w stanie dotrzymać standardów jakości środowiska (co
wynika z przeprowadzonego przeglądu ekologicznego,
oceny oddziaływania inwestycji na środowisko lub z
analizy porealizacyjnej) tworzy się obszary ograniczonego
użytkowania. Dla tych stref wyznacza się zasady
gospodarowania określające sposób korzystania z terenów
oraz typ i parametry dopuszczanych w niej budynków i
budowli.
Oczyszczalnie zlokalizowane na terenie gminy Przechlewo
nie mają wyznaczonych obszarów ograniczonego
użytkowania. Jednak planowane w studium inwestycje
związane z modernizacją i/lub rozbudową oczyszczalni w
Przechlewie (po zamknięciu oczyszczalni w Pakotulsku i
przekierowaniu odbioru ścieków do Przechlewa) mogą
wymóc wprowadzenie stref ograniczonego użytkowania.
str.
368
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
6) Ujęcia wody
Dla ujęć wody znajdujących się na terenie gminy
Przechlewo wydzielono strefy ochronne, które są
wygrodzone i oznakowane. Strefę ochrony bezpośredniej
wyznacza się w promieniu 8-10m od studni wokół ujęć.
Działki, na których zlokalizowane są ujęcia wody, są
ogrodzone, a dostęp do nich jest ograniczony. W strefach i
obszarach ochronnych ujęć obowiązują zakazy, nakazy i
ograniczenia w zakresie użytkowania gruntów oraz
korzystania z wody na podstawie przepisów ustawy z dnia
18 lipca 2001 r. Prawo wodne (tj. Dz. U. z 2005 r. Nr 239,
poz. 2019 ze zmianami). W związku z tym w strefach
chronionych przede wszystkim:
- Nie należy odprowadzać wód opadowych w taki
sposób, aby mogły przedostawać się do urządzeń
służących do poboru wody.
- Należy zapewnić szczelność instalacji sanitarnych,
przeznaczonych do użytku osób zatrudnionych przy
urządzeniach służących do poboru wody.
- Zabrania się prowadzenia działań niezwiązanych z
ujmowaniem wody i pracą urządzeń do tego służących.
- Należy ograniczyć dostęp osób nieuprawnionych do
urządzeń służących do poboru wód.
- Należy zagospodarować teren zielenią.
7) Farmy wiatrowe
Na obszarze gminy Przechlewo przewiduje się
posadowienie farmy wiatrowej w obrębie Sąpolno, na
północ od zabudowań wsi ustanowione uchwalonym
miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego
(uchwała Nr 129/XIX/2008 z 28 kwietnia 2008
opublikowany w Dzienniku Urzędowym Województwa
Pomorskiego z 29 lipca 2008 r.). Obszar o powierzchni ok.
293 ha stanowi część terenu byłego lotniska wojskowego i
nie jest objęty żadną formą ochrony przyrody. Jest to
jedyny wyznaczony w studium teren, na którym dopuszcza
się lokalizację farm wiatrowych.
Strefy ochronne od projektowanych turbin wiatrowych
wyznacza
się
kierując
się
uwarunkowaniami
przyrodniczymi. W związku z tym proponuje się
posadawnianie elektrowni wiatrowych w odległości min.
200 m od atrakcyjnych lęgowisk ptaków i min. 800 m od
atrakcyjnych żerowisk lub noclegowisk ptaków lub od
obszarów, nad którymi odbywa się intensywna wędrówka
ptaków. Ponadto elektrownie wiatrowe należy lokalizować
w odległości min. 200 m od lasów, zbiorników wodnych i
terenów hydrogenicznych, w zależności od lokalnych
uwarunkowań. A także w odległości nie mniejszej niż 400
m od zabudowań mieszkalnych.
Jeśli chodzi o oddziaływanie akustyczne na tereny
sąsiadujące z elektrowniami wiatrowymi, to przy ich
posadawianiu należy stosować przepisy Rozporządzenia
str.
369
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Ministra Środowiska z dnia 14 czerwca 2007 r. w sprawie
dopuszczalnych poziomów hałasu w środowisku (Dz. U.
Nr 120 poz. 826). Określają one maksymalne dopuszczalne
poziomy hałasu w porze dziennej i nocnej dla
odpowiedniego typu zabudowy.
Podkreślić należy, że strefa jakichkolwiek uciążliwości
powodowanych przez elektrownie wiatrowe powinna
zawierać się w wyznaczonym na rysunku studium terenie
pod lokalizację farm wiatrowych.
8) Biogazowanie
Biogazownia stanowi rozproszone źródło energii
elektrycznej, stąd jej funkcjonowanie doskonale wpisuje
się w zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego.
Biogazownia jako odnawialne źródło energii przyczynia
się do zmniejszenia ilości najbardziej agresywnego gazu
cieplarnianego, jakim jest metan, ponadto jest
alternatywnym sposobem zaopatrzenia w energię,
zmniejszając przy tym konieczność wykorzystania
konwencjonalnych źródeł energii, w tym węgla.
Na terenie gminy istnieją 2 biogazownie – w Pawłówki i
Płaszczycy,
obie
należące
do
przedsiębiorstwa
,,POLDANOR”.
Przedsiębiorstwo to planuje
uruchomienie dwóch kolejnych biogazowni – jednej przy
zakładach mięsnych ,,Prime Food” (Przechlewo), drugą na
terenie
fermy
trzody
chlewnej
w Dobrzyniu (obręb Lisewo). Inwestycje te są działaniem
konsekwentnej polityki proekologicznej przedsiębiorstwa
wykorzystującej odpady organiczne powstające przy
obiektach produkcyjnych do produkcji ,,czystej” energii.
W razie planowania nowej zabudowy należy pamiętać, aby
nie lokalizować jej zbyt blisko biogazowi, ze względu na
możliwe
uciążliwości
zapachowe.
Poza
tymi
uciążliwościami biogazownie nie stanowią większych
zagrożeń dla środowiska przyrodniczego oraz dla
człowieka. W studium nie wyznacza się terenów nowej
zabudowy w bliskim sąsiedztwie biogazowni.
9) Kotłownia CO
Jedyny centralny system zaopatrzenia w ciepło,
zlokalizowany jest na osiedlu mieszkaniowym w
miejscowości Przechlewo. Kotłownia ta opalana jest słomą
i dostarcza ciepło do 16 budynków wielorodzinnych,
szkoły, przedszkola i trzech budynków biurowych.
Pozostałe źródła ciepła to przede wszystkim kotłownie
indywidualne opalane drewnem i węglem oraz nieliczne
przypadki ogrzewania olejem opałowym i gazem płynnym.
System zaopatrzenia w ciepło charakteryzuje się wysokim
zużyciem energii pierwotnej, niską sprawnością
wytwarzania ciepła oraz wysoką emisją.
W Przechlewie wokół kotłowni istnieje już zabudowa
mieszkaniowa, planowana jest także nowa zabudowa
usługowa, ogródki działkowe, a także zmiana
str.
370
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
przeznaczenia działek rolnych na cele zabudowy
mieszkaniowej. Wynika stąd, że istnienie kotłowni nie
stanowi dużej uciążliwości dla życia mieszkańców
Przechlewa, a więc lokalizowanie nowej zabudowy w jej
sąsiedztwie nie jest ograniczone.
10) Składowisko odpadów
Odpady komunalne z obszaru gminy gromadzone są od
1999 r. na składowisku znajdującym się w odległości ok. 1
km od Przechlewa. Wykonane jest na lewej skarpie doliny
rzeki Brdy, na terenie dawnej kopalni, ograniczone z trzech
stron uprawami leśnymi oraz terenem rolnym.
Składowisko odpadów w Przechlewie nie ma
wyznaczonego obszaru ograniczonego użytkowania i
docelowo planowane jest jego zamknięcie w związku z
reorganizacją gospodarki odpadami na terenie powiatu
człuchowskiego.
Ponadto na terenie gminy znajdują się 3 „dzikie”
wysypiska śmieci służące do nielegalnego wywozu
odpadów w Przechlewie, Sąpolnie oraz w Nowej Wsi.
Wysypiska te muszą zostać zlikwidowane i poddane
rekultywacji na koszt gminy.
11)Wydobycie kruszywa
W gminie Przechlewo istnieją dwa udokumentowane złoża
kruszywa naturalnego, jakim jest kreda jeziorna. Obecnie
nie są one eksploatowane. Poza kredą występują również
piaski i żwiry, z których zbudowane są równiny sandrowe.
Dzięki czemu gmina jest w posiadaniu potencjalnych
zasobów kruszywa naturalnego jakimi są piaski i żwiry.
Wydobycie kruszyw naturalnych szczegółowo omówiono
w pkt. I.5.3.
12)Cmentarze
Na terenie gminy znajduje się łącznie 20 zabytkowych
cmentarzy, z których 4 są obecnie jeszcze użytkowane, w
tym 3 są to cmentarze parafialne a 1 to cmentarz
komunalny. W gminie nie występują współczesne
cmentarze.
Spośród
pozostałych
16
cmentarzy
nieczynnych 4 są rodowe, 10 jest ewangelickich, 2
zlokalizowane są przy kościołach. Spośród 20 cmentarzy
jeden wpisany jest do rejestru zabytków.
Niemal wszystkim cmentarzom nieczynnym brakuje
bieżącej opieki, co powoduje że zarastają i często gubią się
w lasach. Należałoby poddać renowacji całe założenia
cmentarne i objąć je ochroną lub przekształcić w parki lub
udokumentować ślad ich występowania np. tablicą
pamiątkową lub innym znakiem informacyjnym (np.
kamień). Takie działania, razem z włączeniem cmentarzy
do tras turystyki kwalifikowanej, pozwoliłoby na ich
wyeksponowanie i zachowanie.
Schemat
lokalizacji
zabytkowych
cmentarzy
str.
371
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Gospodarki
Komunalnej z dnia 25 sierpnia 1959 r. w sprawie
określenia jakie tereny pod względem sanitarnym są
odpowiednie na cmentarze (Dz. U. Nr 52 poz. 315, z późn.
zm) wokół cmentarzy, w strefie min. 150 m, obowiązuje
zakaz lokalizacji zabudowań mieszkalnych, zakładów
produkujących artykuły żywności, zakładów żywienia
zbiorowego oraz zakładów przechowujących artykuły
żywności. Odległość ta może być zmniejszona do 50 m
pod warunkiem, że teren w granicach od 50 do 150 m
odległości od cmentarza posiada sieć wodociągową i
wszystkie budynki korzystające z wody są do tej sieci
podłączone.
W studium wyznacza się nowy teren na poszerzenie
istniejącego we wsi Przechlewo cmentarza. Granice po
poszerzeniu cmentarza i ich odległość od zabudowy należy
wyznaczyć w oparciu o przepisy w/w ustawy oraz przepisy
szczegółowe.
13)Urządzenia wodne
Największą rzeką przepływającą przez gminę jest Brda,
jednak na jej odcinku na obszarze gminy, nie występują
żadne urządzenia wodne.
W gminie występuje 5 rzek i kanał Nowa Wieś. Na każdej
z tych rzek, poza Modrą i Brdą, zlokalizowane są
pojedyncze budowle oraz urządzenia melioracji wodnych
podstawowych, służące kształtowaniu zasobów wodnych.
Z urządzeń tych 3 to budowle piętrzące (jazy lub zastawki)
natomiast pozostałe to progi lub stopnie wodne.
W ramach realizacji Programu Małej Retencji
Województwa Pomorskiego do roku 2015, planowana jest
odbudowa stopnia Młyńskiego na rzece Pawłówek.
Na terenach, na których zastosowano tego typu urządzenia
możliwe jest występowanie podtopień i powodzi. Dlatego
nie powinno się wyznaczać nowej zabudowy na tych
terenach. A w razie jej wyznaczenia powinna się ona
odbywać w ramach uzupełnienia istniejących już
zabudowań.
14)Przeszkody lotnicze
Na obszarze całej gminy Przechlewo, na terenach
przeznaczonych w studium pod zainwestowanie,
dopuszcza się sytuowanie nowych obiektów. Jednak w
razie planowania jakichkolwiek obiektów o wysokości
równej, bądź przekraczającej 50 m nad poziomem terenu,
fakt ten należy każdorazowo przed wydaniem decyzji o
pozwoleniu na budowę, uzgodnić z Szefostwem Służby
Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP w Warszawie.
str.
372
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI OBIEKTÓW I URZADZEŃ
GENERUJĄCYCH STREFY OGRANICZONEGO UŻYTKOWANIA
str.
373
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.4.0 Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego,
zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
II.4.1 Ogólna problematyka ochrony dziedzictwa kulturowego,
zabytków oraz dóbr kultury współczesnej
W studium określa się zasady ochrony w zakresie dziedzictwa
kulturowego wyznaczając budynki i obiekty zabytkowe oraz inne
elementy (parki, krajobraz kulturowy, budowle inżynierskie,
elementy małej architektury, itp.) charakteryzujące się
historycznymi wartościami, które są istotne dla ochrony historii i
tradycji danego regionu. Obiekty objęte ochroną w studium można
podzielić na:
a) obiekty zabytkowe objęte prawną ochroną znajdujące się w
Rejestrze Zabytków Województwa Pomorskiego,
b) obiekty archeologiczne objęte prawną ochroną znajdujące się w
Rejestrze Zabytków Województwa Pomorskiego,
c) obiekty zabytkowe umieszczone w ewidencji zabytków,
d) obiekty archeologiczne znajdujące się w ewidencji zabytków,
e) zabytkowe parki i cmentarze znajdujące się w ewidencji
zabytków
f) inne obiekty zabytkowe.
Dodać należy, że niekwestionowaną wartością kulturową są
rozległe panoramy pól, łąk i lasów stanowiące świadectwo
wielopokoleniowej działalności gospodarczej rolniczo-leśnej
człowieka w harmonii ze środowiskiem przyrodniczym.
Dla wszystkich w/w elementów kulturowych w studium określa się
zasady ochrony dopuszczając zabudowę lub zabraniające jej. Na
terenach przeznaczonych w studium pod zabudowę wyznacza się
funkcje o parametrach określonych tak, aby nie pogarszały stanu
obiektów i ich otoczenia, a w miarę możliwości podnosiły ich
walory. Zasady inwestowania we wsi gminnej Przechlewo i w
pozostałych wsiach na terenie gminy będą się różniły ze względu
na odmienny charakter uwarunkowań przestrzennych. Wieś
Przechlewo
posiada
charakter
zbliżony
do
układów
małomiasteczkowych, natomiast pozostałe obszary gminy
posiadają typowo wiejski charakter środowiska kulturowoprzyrodniczego.
Główną zasadą ochrony wartości kulturowych we wsi Przechlewo
będzie zatem (poza ochroną poszczególnych obiektów
zabytkowych) dążenie do stworzenia przestrzeni nawiązującej do
charakteru małomiasteczkowej zabudowy. Wieś
Przechlewo
rozbudowała się już w takim stopniu, że jego historyczny układ
ruralistyczny praktycznie jest nieczytelny i niemożliwy do
wyeksponowania z uwagi na istniejącą rozległą zabudowę oraz z
uwagi na charakter dróg przelotowych ponadlokalnych. A zatem
chroniąc zabytkowe obiekty wzdłuż historycznych szlaków
komunikacyjnych należy dążyć do utworzenia przestrzeni
publicznej (placu, rynku) zlokalizowanej w otoczeniu istniejącej i
projektowanej zabudowy mieszkaniowo-usługowej, czyli należy
str.
374
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
dążyć do stworzenia takiego centrum jak na potrzeby miasteczka o
docelowej liczbie 5 000 mieszkańców.
Główną zasadę ochrony wartości kulturowych pozostałych terenów
gminy Przechlewo powinna stanowić, obok ochrony zabytkowej
substancji materialnej, przede wszystkim ochrona krajobrazu
kulturowego. Jedynym skutecznym instrumentem takiej ochrony
jest niedopuszczenie do przypadkowej rozproszonej urbanizacji,
polegającej na budowie budynków jednorodzinnych w otoczeniu
terenów rolniczych w oparciu o wydawane decyzje o warunkach
zabudowy i zagospodarowania terenu. Aby ten cel osiągnąć zaleca
się
rozpocząć
wykonywanie
miejscowych
planów
zagospodarowania przestrzennego dla całych obrębów łącznie z
terenami rolnymi. Dopuszcza się dodatkowo wyznaczenie
obszarów mniejszych niż wyznaczone na rysunku studium w
przypadku, gdy obszary te ograniczone będą drogami lub (i)
naturalnymi elementami przyrodniczymi (rzeka, las, ciek
powierzchniowy) lub (i) granicami obrębów.
Obok działań polegających na ochronie zabytkowych wartości
kulturowych, ważnym elementem opieki nad zabytkami jest
przywrócenie walorów zabytkowych innym obiektom i
zabytkowym założeniom dworsko- i pałacowo-parkowym, które
jeszcze taką ochroną nie zostały objęte. Do tych zabytków
zaliczają się założenia dworsko- i pałacowo-parkowe oraz relikty
założeń dworsko- i pałacowo-parkowych, historyczne układy
ruralistyczne oraz inne obiekty zabytkowe, w tym kapliczki i
krzyże przydrożne itp.
Program ochrony zabytków ma szanse na sukces w przypadku
wystąpienia szeregu sprzyjających temu procesowi okoliczności,
którymi są m.in. środki finansowe, wola polityczna i wreszcie
świadomość społeczna, czyli poczucie godności obywateli i ich
przekonania o tym, że są to cechy niezbędne do zachowania
tożsamości. A więc świadomość społeczna własnej tradycji , w
tym tradycji lokalnej jest najskuteczniejszą formą ochrony wartości
kulturowych. Zatem ochrona zabytków w szerokim rozumieniu
tego słowa powinna polegać na ochronie materii i na krzewieniu
wiedzy o historii i tożsamości społeczności lokalnej. W dużym
uproszczeniu można zaryzykować tezę, że skuteczna ochrona
dziedzictwa kulturowego zaistnieje wtedy, gdy harmonia między
materią i duchowością, czyli pomiędzy dwoma elementami
kształtującymi istotę ludzką stanie się faktem.
W studium tematykę ochrony dziedzictwa kulturowego, zabytków
oraz dóbr kultury współczesnej podzielono na 2 główne
zagadnienia z punktu widzenia wartości kulturowych, tj. dotyczącą
zabytków archeologicznych i dotyczącą zabytków nieruchomych
wraz z otoczeniem. Obszary ochrony zabytków nieruchomych i ich
otoczenie postrzegane są w przestrzeni, natomiast obszary ochrony
archeologicznej zostały wyznaczone przez archeologów i
najczęściej są trudno zauważalne w krajobrazie.
str.
375
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.4.2 Zasady ochrony zabytków w gminie
II.4.2.1 Zasady ochrony zabytków wpisanych do Rejestru
Zabytków
Ochrona zabytków wpisanych do rejestru zabytków
polega na ścisłym przestrzeganiu zapisów, które zostały
określone w decyzji o wpisie do Rejestru Zabytków.
Wszelkie działania inwestycyjne na obiektach i
obszarach wpisanych do Rejestru zabytków podlegają
uzgodnieniu z właściwym terenowym Konserwatorem
Zabytków.
Obiekty te oznacza się symbolem „K(x)/R(y)”, gdzie x
– kolejny numer obrębu, y – kolejny numer danego zabytku w
obrębie.
W gminie Przechlewo występują niżej wymienione
obiekty
wpisane
do Rejestru
Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków:
- K9/R1 – kościół parafialny p.w. Św. Anny wraz z
terenem przyległym w Przechlewie (Nr wpisu
do rejestru zabytków A-51)
- K8/R1 – zespół dworsko-parkowy (dwór i park) w
Płaszczycy -dawne Imielno (Nr wpisu do
rejestru zabytków A-100)
- K7/R1 – zespół pałacowo-parkowy w Wandzinie (Nr
wpisu do rejestru zabytków A-1563)
- K3/R1 – park we wsi Zawada (Nr wpisu do rejestru
zabytków A-1592)
- K9/R2 - kościół filialny p.w. Matki Boskiej
Częstochowskiej w Przechlewie (Nr wpisu do
rejestru zabytków A-1723)
- K12/R1 - kościół parafialny p.w. Św. Wawrzyńca w
Sąpolnie (Nr wpisu do rejestru zabytków 168)
Schemat występowania obiektów wpisanych do Rejestru
Zabytków przedstawiono na załączniku graficznym Nr
49.
Tab. II.4.1. Zestawienie obiektów zabytkowych wpisanych do rejestru zabytków
Lp.
Nazwa Obrębu
Obiekty wpisane do rejestru zabytków
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Garbek
Lisewo
Łubianka
Nawa Wieś
Pakotulsko
Pawłówko
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Rudniki
Sąpolno
K3/R1
K7/R1
K8/R1
K9/R1, K9/R2
K12/R1
str.
376
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT ROZMIESZCZENIA OBIEKTÓW WPISANYCH DO
REJESTRU ZABYTKÓW WOJEWÓDZTWA POMORSKIEGO
str.
377
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.4.2.2 Zasady ochrony zabytków znajdujące się w ewidencji
zabytków
Na terenie gminy Przechlewo zachowały się liczne cenne
budynki i obiekty budowlane będące świadectwem
rozwoju osadnictwa i kultury na przestrzeni wieków. Są to
obiekty znajdujące się w ewidencji zabytków i jest to
szereg obiektów o cennych walorach kulturowych. Tylko
najważniejsze z nich wpisano do ewidencji zabytków. Są
to przede wszystkim zespoły folwarczne i podworskie lub
ich części oraz liczne zachowane zabudowania zagrodowe.
W studium obejmuje się ochroną te obiekty w zakresie ich
historycznej bryły, kształtu dachu, kompozycji elewacji,
podziałów stolarki okiennej i drzwiowej, detalu
architektonicznego. Działania inwestycyjne prowadzone na
tych obiektach powinny służyć konserwacji i ochronie ich
cech zabytkowych. Ponieważ na odbiór obiektów wpływa
ich otoczenie, zabudowę sąsiadującą z obiektami o
wartościach kulturowych należy kształtować na zasadzie
dobrego sąsiedztwa w celu wytworzenia harmonijnej
przestrzeni.
Wykaz obiektów wpisanych do ewidencji zabytków
przedstawiono w tabeli nr I.6.3. Uwarunkowań.
Uwaga: W razie planowanych inwestycji dotyczących bryły i formy
zewnętrznej elewacji zabytków, znajdujących się w
wojewódzkiej ewidencji zabytków, konieczna jest opinia
Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
str.
378
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.4.2.3 Zasady ochrony zabytkowych cmentarzy
Na terenie gminy Przechlewo znajduje się łącznie 20
zabytkowych cmentarzy, z których 4 są obecnie jeszcze
użytkowane , w tym 3 sa to cmentarze parafialne a 1 to
cmentarz komunalny. Spośród pozostałych 16 cmentarzy
nieczynnych 4 są rodowe, 10 jest ewangelicka a 2
zlokalizowane są przy kościołach. Spośród 20 cmentarzy
tylko jeden jest wpisany do rejestru zabytków, 18 widnieje
w ewidencji zabytków i 1 nie został zewidencjonowany.
Cmentarze nieczynne bardzo często znajdują się w złym
stanie, ze zdewastowanymi nagrobkami zachowanymi w
niewielkiej ilości i częściowo wyciętym starodrzewem.
Niektóre cmentarze praktycznie już nie istnieją, tylko
dzięki dokumentacji historycznej i przekazu ustnego
miejscowej ludności można wskazać ślad ich
występowania.
Niemal wszystkim cmentarzom nieczynnym brakuje
bieżącej opieki, co powoduje że zarastają i często gubią się
w lasach. Należałoby poddać renowacji całe założenia
cmentarne i objąć je ochroną lub przekształcić w parki lub
udokumentować ślad ich występowania np. tablicą
pamiątkową lub innym znakiem informacyjnym (np.
kamień). Takie działania, razem z włączeniem cmentarzy
do tras turystyki kwalifikowanej, pozwoliłoby na ich
wyeksponowanie i zachowanie w pamięci.
Cmentarze czynne, tj. 3 parafialne i 1 komunalny są w
dobrym stanie technicznym i posiadają rezerwy
grzebalne, poza 1 cmentarzem w Dąbrowie, który nie
posiada już wolnych miejsc grzebalnych.
Pozostałe cmentarze posiadają wolne miejsca na
pochówkowe, przy czym łączna rezerwa jest wystarczająca
na najbliższe 20 lat.
Schemat lokalizacji cmentarzy
przedstawiono
str.
379
na
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.4.2.4
Zasady ochrony założeń dworsko- i pałacowoparkowych wpisanych do ewidencji zabytków
Na terenie gminy Przechlewo zlokalizowe są 3 dwory
i pałace wpisane do ewidencji zabytków: Pałac w
Dąbrowie człuchowskiej, dwór w Pakotulsku oraz
pałac w Sąpolnie, oraz 8 parków wpisanych do
ewidencji
zabytków:
parki
w
Dąbrowie
Człuchowskiej, Pakotulsku, Sapolnie, Lisewie,
Zawadzie, Szczytnie, Płaszczycy, Dobrzyniu,
Koprzywnicy oraz Miroszewie. Ponadto znajduja się
tu także 3 zespoły dworsko- i pałacowo-parkowe
wpisane do rejestru zabytków: zespół dworskoparkowy w Zawadzie, zespół dworsko-parkowy w
Płaszczycy (dwane Imielno), zespół pałacowoparkowy w Wandzinie. Zespoły wpisane do Rejestru
zabytków zostały scharakteryzowane w pkt. II.4.2.1.
Działania konserwatorskie na terenach założeń
dworsko- i pałacowo-parkowych powinny przywrócić
rangę zabytku zgodną w miarę możliwości z ideą jego
powstania. Należy poddać zabiegom konserwatorskim
zachowane zabytkowe zabudowania dworskie.
Szczególnie należy objąć ochroną zachowane dwory i
pałace, przy czym działania należy rozpocząć od
zabezpieczenia tych obiektów przed postępującą
degradacją, dewastacją i rozpadem, spowodowanym
często
brakiem
należytego
zabezpieczenia
technicznego, w wyniku czego następuje degradacja
obiektów na skutek działań atmosferycznych.
Następnie należy wykonać prace inwentaryzacyjne i
określić
program
prac
konserwatorskich
obejmujących zakresem zabudowę i parki dworskie.
Wszelkie działania inwestycyjne przy zabudowaniach
należy
uzgodnić
z
właściwym
terenowym
Konserwatorem
Zabytków,
poczynając
od
sprecyzowania programu prac konserwatorskich. W
programie prac konserwatorskich należy również
odnieść się do istniejących wtórnych podziałów
parcelacyjnych oraz ewentualnie do zrealizowanej
zabudowy
współczesnej,
kładąc
nacisk
na
przywrócenie w miarę możliwości wrażenia spójnej
jednej przestrzeni parkowo-dworskiej (bez względu
na zaistniałe parcelacje, poprzez np. zakaz grodzenia
na linii własności wtórnych podziałów geodezyjnych,
komponowanie zieleni w oderwaniu od w/w linii
własności, kompozycja pozostałych elementów parku
powinna podkreślać ich historyczną jedność).
Kolejnym etapem powinna być realizacja, czyli
działania inwestycyjne, które można podzielić na
str.
380
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
dalsze etapy. Zakres prac konserwatorskich będzie
inny dla każdego z założeń podworskich zależnie od
stopnia zachowania oraz od przyszłego programu
użytkowania.
Podana wyżej metoda dotycząca ochrony zespołów
podworskich ma szanse powodzenia w przypadku
pozyskania inwestora z odpowiednimi środkami
finansowymi,
dostateczną
wrażliwością
i
świadomością ciążącej na nim odpowiedzialności jako
na właścicielu obiektu stanowiącego wartość
kulturową.
Dodać należy, że na terenie gminy występuje dość
liczna grupa obiektów podworskich, które zostały
poddane zabiegom konserwatorskim lub zostały
należycie zabezpieczone przed naturalną degradacją i
należą do nich założenia w: Dąbrowie Człuchowskiej,
Sąpolnie (oraz wpisane do rejestru zabytków w
Imielnie i Wandzinie). Oczywiście dotyczy to tylko
założeń dworsko- i pałacowo-parkowych bez
zabytkowej zabudowy gospodarczej, zlokalizowanej
wokół majdanów (poza zespołami w Imielnie i
Wandzinie).
Szczególną troską należy otoczyć ochroną zachowane
elementy przyrodnicze wchodzące w skład dawnych
założeń parkowych. Pozostałe zespoły wpisane do
ewidencji są najczęściej w złym stanie technicznym i
bardzo często w szczątkowym stanie zachowania
(albo park jest zniszczony , albo dwór częściowo
rozebrany). Stan zachowania parków jest różny w
poszczególnych założeniach parkowych i główne
zasady
ochrony parków powinny polegać na
zinwentaryzowaniu
zieleni
z
jednoczesnym
rozpoznaniem lokalnych warunków gruntowoglebowych i z zaewidencjonowaniem nie tylko
starodrzewu, ale również zieleni średniej i zieleni
niskiej (naturalnie wykształconej zieleni tworzącej
poszycie parku – runo). Kolejnym etapem powinna
być ocena stanu technicznego zieleni i podjęcie
działań prewencyjnych przed dalszą degradacją (np.
zabezpieczenie terenu poprzez jego ogrodzenie,
zasypanie niekontrolowanych wykopów dokonanych
przez rabunkową działalność człowieka oraz
usunięcie gruzu i odpadów). Po dokonaniu prac
interwencyjnych należy przystąpić do określenia
programu prac konserwatorskich polegających na
przeprowadzeniu kwerendy i szczegółowych badań
hydrologicznych. W oparciu o wyżej wymienione
należy określić zakres prac konserwatorskich oraz
str.
381
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
ewentualny zakres prac rekonstrukcyjnych założeń
parkowych.
Ostatni etap prac konserwatorskich to jest realizacja
zatwierdzonego programu prac konserwatorskich w
celu zachowania i stopnia odtworzenia założeń
parkowych w zakresie określonym indywidualnie dla
każdego założenia. Dodać należy, że wszystkie
działania (zachowawcze, konserwatorskie, ochronne)
dworów i parków powinny być prowadzone
kompleksowo.
str.
382
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.4.3 Zasady ochrony zabytków archeologicznych
1) obiekty i obszary archeologiczne wpisane do rejestru
zabytków województwa pomorskiego objęte są strefą „W”
pełnej ochrony archeologiczno-konserwatorskiej:
Na obszarze gminy Przechlewo znajduje się sześć ( 4 strefy)
stanowisk
archeologicznych
(grodziska,
cmentarzyska
kurhanowe, kasztelania, osady) o własnej formie krajobrazowej
wpisanych ze strefą ochrony krajobrazowej do rejestru
zabytków województwa pomorskiego.
Na obszarze stanowisk wyklucza się wszelką działalność
inwestycyjną, zwłaszcza związaną z pracami ziemnymi bądź
przekształceniem krajobrazu. Wszelkie prace i roboty przy
zabytkach oraz prace archeologiczne i wykopaliskowe wolno
prowadzić tylko za zezwoleniem Pomorskiego Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków w Gdańsku Delegatury w Słupsku (
Ustawa z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece
nad zabytkami, Dz. U. Nr 162 poz. 1568 ze zm.)
Wyznacza się następujące kierunki polityki przestrzennej w
strefie „W” pełnej ochrony archeologiczno-konserwatorskiej:
- zachowanie i właściwe utrzymanie,
- uczytelnienie i ekspozycja w krajobrazie gminy,
- adaptacja i włączenie w strukturę funkcjonalną gminy
wartościowych elementów dziedzictwa archeologicznego
2) obiekty i obszary archeologiczne wpisane do Wojewódzkie
Ewidencji Zabytków Archeologicznych :
Na obszarze gminy Przechlewo znajduje się 384 stanowisk
archeologicznych ujętych w wojewódzkiej ewidencji zabytków
archeologicznych województwa pomorskiego, w tym:
- 12 stanowisk objętych 9 strefami W.I. pełnej ochrony
archeologiczno – konserwatorskiej ( strefy W.I.1-W.I.9 na
rysunku studium)
- 45 stanowisk objętych 40 strefami W.II. częściowej ochrony
archeologiczno – konserwatorskiej (strefy W.II.1- W.II.40 na
rysunku studium)
- 327 stanowisk objętych 325 strefami W.III. ograniczonej
ochrony archeologiczno – konserwatorskiej ( strefy W.III.1W.III. 325 na rysunku studium)
str.
383
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
A) Przyjmuje się następujące ogólne formalno-prawne
kierunki ochrony dla stanowisk archeologicznych
objętych w/w strefami :
- wpisanie do gminnej ewidencji zabytków
- objęcie i sprawowanie ochrony na podstawie zapisów
aktów prawa miejscowego, a w szczególności
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
- sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego w taki sposób, by zawarte w nich ustalenia
szczegółowe
stwarzały
obowiązek
ochrony
archeologicznego dziedzictwa kulturowego,
B) Przyjmuje się następujące szczegółowe formalno –
prawne
kierunki
ochrony
archeologiczno
–
konserwatorskiej dla stanowisk w strefach W.I., W.II.,
W.III.:
a) strefa W.I. pełnej ochrony archeologiczno –
konserwatorskiej obejmuje stanowiska archeologiczne
(osady, cmentarzyska płaskie, cmentarzyska kurhanowe)
o własnej formie krajobrazowej oraz o znaczących
regionalnych
i
ponadregionalnych
wartościach
kulturowych. Przyjmuje się następujące formalno-prawne
kierunki ochrony:
- zakaz lokalizacji wszelkich inwestycji na terenach
stanowisk
o
własnej
formie
krajobrazowej
(cmentarzyska
płaskie,
osady,
cmentarzyska
kurhanowe) i na obszarach bezpośrednio do nich
przylegających
- uczytelnienie i ekspozycja w krajobrazie gminy
stanowisk posiadających własną formę krajobrazową,
- zachowanie formy krajobrazowej i topograficznej
wartościowych
elementów
dziedzictwa
archeologicznego
- wymóg uzgodnienia wszystkich planów i projektów
dotyczących terenów wyznaczonych stref ochrony
archeologicznej
z
Pomorskim
Wojewódzkim
Konserwatorem Zabytków w Gdańsku Delegaturą w
Słupsku
str.
384
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
b) strefa W.II. częściowej ochrony archeologiczno –
(osady, cmentarzyska płaskie) posiadające istotne
wartości dla dziedzictwa kulturowego gminy i budujące
jej lokalną tożsamość. Przyjmuje się następujące
formalno-prawne kierunki ochrony:
- wymóg przeprowadzenia na obszarach płaskich
stanowisk
(w
zasięgu
ich
występowania)
archeologicznych badań ratowniczych wyprzedzających
proces zainwestowania terenu związany z pracami
ziemnymi (takich jak: lokalizacja zabudowy, zmiana
funkcji i podziały terenu, melioracje, budowa systemów
infrastruktury technicznej i dróg, zalesienia itd.), w
trakcie których może dojść do naruszenia oraz
zniszczenia warstw i obiektów archeologicznych
zalegających pod powierzchnią ziemi. Zakres
niezbędnych do wykonania badań archeologicznych
określona
inwestorowi
Pomorski
Wojewódzki
Konserwator Zabytków w wydanym na jego wniosek
pozwoleniu (na zasadach określonych przepisami
szczególnymi dot. ochrony zabytków). Po zakończeniu
badań archeologicznych teren może być trwale
zainwestowany.
archeologicznej
z
Pomorskim
Wojewódzkim
Konserwatorem Zabytków w Gdańsku Delegatura w
Słupsku
wartościowych
elementów
dziedzictwa
archeologicznego.
str.
385
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
c) strefa W.III. ograniczonej ochrony archeologiczno –
(osady) o mniejszej lub nierozpoznanej wartości
kulturowej. Przyjmuje się następujące formalno-prawne
kierunki ochrony:
- wymóg przeprowadzenia na obszarach stanowisk
archeologicznych badań interwencyjnych o charakterze
nadzoru archeologicznego nad pracami ziemnymi
realizowanego w trakcie procesu inwestycyjnego.
Zakres
niezbędnych
do
wykonania
badań
archeologicznych określona inwestorowi Pomorski
Wojewódzki Konserwator Zabytków w wydanym na
jego wniosek pozwoleniu (na zasadach określonych
przepisami szczególnymi dot. ochrony zabytków).
- po rozpoznaniu wartości kulturowych stanowisk
archeologicznych
na
podstawie
wyników
archeologicznych
badań
interwencyjnych,
w
szczególnych przypadkach, może być niezbędne
przeprowadzenie
archeologicznych
badań
ratowniczych, w zakresie określonym inwestorowi
pozwoleniem
Pomorskiego
Wojewódzkiego
Konserwatora Zabytków (na zasadach określonych
przepisami szczególnymi dot. ochrony zabytków). Po
zakończeniu badań archeologicznych teren będzie mógł
być trwale zainwestowany
archeologicznej
z
Pomorskim
Wojewódzkim
Konserwatorem Zabytków w Gdańsku Delegatura w
Słupsku
wartościowych
elementów
dziedzictwa
archeologicznego.
str.
386
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
C) Adaptacja i włączenie w strukturę funkcjonalną gminy
wartościowych elementów dziedzictwa archeologicznego
Wyjątkowość i bogactwo zabytków archeologicznych na
terenie gminy Przechlewo przemawia za wprowadzeniem
dodatkowej formy ochrony najcenniejszych obiektów
skupionych w miejscach o wyjątkowych walorach
krajobrazowych. W studium proponuje się utworzenie
parku kulturowego2 w rynnie Jeziora Szczytno i Jeziora
Krępsko (strefy W, W.I., W.II., W.III. archeologicznej
ochrony terenu) w obszarze w którym występują następujące
kompleksy archeologiczne:
- kompleks
unikatowych
grodzisk
wczesnośredniowiecznych (5) datowanych na VIII-IX w.,
IX-XI w., siedziby kasztelani szczycieńskiej z XII/XIII XIV w. położonej na wyspie Jeziora Szczytno, osady
obronnej z VIII – XII w. położonej na wyspie Jeziora
Krępsko. Grodziska obronne zostały zlokalizowane w ten
sposób aby kontrolować przestrzeń obu jezior – cyple,
półwyspy,
przesmyki,
wyspy.
Kompleks
osad
wczesnośredniowiecznych funkcjonujących od VIII – XII
w. wraz z przestrzenią gospodarczą związaną z
funkcjonowaniem grodzisk i osad. Zlokalizowane głównie
na południowo – wschodnich stokach rynny Jeziora
Krępsko na zachód i północ od miejscowości Krępsk.
Unikatowe i zachowane mikroregiony osadnicze o
najniższej
na
Pomorzu
chronologii
wczesnośredniowiecznej
- kompleks unikatowych grodzisk, cmentarzysk płaskich i
osad kultury łużyckiej oraz pomorskiej wyprzedzających
osadnictwo wczesnośredniowieczne i świadczące o
kontynuacji osadnictwa na tym terenie
- obszar obejmuje gminy Człuchów, Rzeczenica,
Przechlewo
- cenne walory krajobrazowe
- obiekty o własnej formie krajobrazowej ze strefą ochrony
krajobrazowej w rejestrze zabytków województwa
pomorskiego.
2
art. 16 ust.1 ustawy o ochronie zabytków i opiece nad
zabytkami mówi:” Rada gminy, po zasięgnięciu opinii
wojewódzkiego konserwatora zabytków, na podstawie uchwały,
może utworzyć park kulturowy w celu ochrony krajobrazu
kulturowego…”
str.
387
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Tak więc proponowany w studium park obejmował będzie
jezioro Szczytno i Szczytno Małe wraz z brzegami i
otwartymi panoramami przyległych pól i łąk. Lokalizacja
kasztelanii i grodzisk na wyspach i półwyspach jeziora i
grodzisk na brzegach na brzegach jeziora stanowi unikalny
zespół wczesnośredniowiecznego osadnictwa na tych
terenach. Unikalny walor krajobrazowy „poszarpanej”
formy jeziora Szczytno stanowił w czasach zamierzchłych
doskonały walor obronny, a obecnie może Stanowic
unikalny walor turystyczny i może sprzyjać rozwojowi
turystyki kwalifikowanej w połączeniu z dydaktyką. W tym
celu realizacje przedsięwzięcia można przeprowadzić w
formie szlaku wodnego turystyczno-dydaktycznego, na
zasadzie trasy wodnej wokół jezior z przystankami na
wyspach i półwyspach na których mieściły się dawne osady.
Realizacja przedsięwzięcia wymagać będzie najpierw
sporządzenia szczegółowego programu , a później podjęcia
pewnych zamierzeń inwestycyjnych, polegających na
budowie przystani/ małych marin dla mniejszych jednostek
pływających. Dla uatrakcyjnienia i rozszerzenia programu
turystyki rekreacyjno-dydaktycznej pożądane byłoby
włącznie w obszar parku kulturowego terenów sąsiednich
gmin, położonych nad jeziorami Szczytno i Krępsko.
str.
388
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Schemat lokalizacji parku kulturowego przedstawiono na
Stanowiska archeologiczne objęte strefą W pełnej ochrony
archeologiczno-konserwatorskiej przedstawione zostały w
tab. I.6.4. Uwarunkowań
Stanowiska archeologiczne objęte strefą W.I. pełnej ochrony
archeologiczno-konserwatorskiej przedstawione zostały w
tab. I.6.5. Uwarunkowań
Stanowiska archeologiczne objęte strefą W.II. częściowej
ochrony archeologiczno-konserwatorskiej przedstawione
zostały w tab. I.6.6. Uwarunkowań
Stanowiska archeologiczne objęte strefą W.III. ograniczonej
ochrony archeologiczno-konserwatorskiej przedstawione
zostały w tab. I.6.7. Uwarunkowań
str.
389
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI PARKU KULTUROWEGO
str.
390
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.5.0 Kierunki rozwoju systemów komunikacji
Kierunki rozwoju systemów komunikacji istniejącej lub projektowanej na
obszarze gminy obejmują 3 formy komunikacji publicznej: system
drogowy – komunikację kołową, kolejową oraz rekreację wodną i
rowerową.
II.5.1 System komunikacji kołowej
II.5.1.1 Drogi o znaczeniu ponadlokalnym
Przez teren gminy przebiegają drogi publiczne o znaczeniu
ponadlokalnym w postaci dróg powiatowych.
Do terenu gminy w południowej części przylega fragment
drogi krajowej nr 25 relacji Biały Bór – Człuchów. Droga
ta posiada klasę techniczną ,,GP” i wraz z siecią dróg
powiatowych zapewnia zewnętrzne powiązania terenu gminy
z obszarami sąsiednimi.
Drogi powiatowe występujące na terenie gminy zalicza się do
trzech klas technicznych: Z, L i D.
1) Drogi powiatowe klasy Z:
Na obszarze gminy znajdują się 2 odcinki dróg
powiatowych klasy zbiorczej ,,Z” o łącznej długości 31,65
km. I są to:
- droga powiatowa nr 2505G Koczała – Bielsko –
Przechlewo – Lisewo – Pawłówko - Kołdowo o
- droga Nr 2512G Rrzeczenica – Przechlewo (Konarzyny-DW nr 212) o długości 14,980 km.
2) Drogi powiatowe klasy L:
Na obszarze gminy znajduje się 9 odcinków dróg
powiatowych klasy lokalnej ,,L” o łącznej długości 69,061
km. I są to:
- droga powiatowa nr 1740G (Miastko) – Lipczynek –
Nowa Wieś o długości 11,514 km
- droga powiatowa nr 1744G (Brzeźno Szlacheckie) –
Stara Brda – Bielsko o długości 4,064 km
- droga powiatowa nr 1746G (DW nr 212 - Upiłka) –
Lipczynek o długości 0,903 km
- droga powiatowa nr 2507G DP nr 1740G – Nowa Brda
– DP nr 2508G o długości 4,190 km
- droga powiatowa nr 2508G Sporysz – Suszka Lipczynek o długości 15,883 km
- droga powiatowa nr 2509G (Nowa Karczma) – Nowa
Wieś – Przechlewko - Przechlewo o długości 12,788
km
- droga powiatowa nr 2510G Nowa Wieś – Sąpolno o
długości 4,817 km
- droga powiatowa nr 2515G DP nr 2505G – Szczytno –
DK nr 25 o długości 6,404 km
- droga powiatowa nr 2516G Lisewo – Płaszczyca –
Sąpolno o długości 8,498 km.
str.
391
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
3) Drogi powiatowe klasy D:
Na obszarze gminy znajduje się 5 odcinków dróg
powiatowych klasy dojazdowej ,,D” o łącznej długości
10,433 km. I są to:
- droga powiatowa nr 2511G DP nr 2510G – Garbek o
długości 1,076 km
- droga powiatowa nr 2513G DP nr 2512G – Dąbrowa
Człuchowska o długości 1,076 km
- droga powiatowa nr 2514G 2512G-Zawada-Szczytno o
- droga powiatowa nr 2517G Sąpolno – (Ciecholewy) o
długości 1,134 km
- droga powiatowa nr 2518G Sąpolno – Czosnowo Polnica o długości 3,312 km.
Docelowo w studium nie wyznacza się nowych dróg
ponadlokalnych.
Jak
wykazała
analiza
systemu
komunikacyjnego ok. 90 km dróg powiatowych wymaga
nakładów i prac inwestycyjnych. Zaleca się niewycinanie
starodrzewia wzdłuż dróg powiatowych, a w przypadkach
bezwzględnie koniecznych powodujących wycinkę, zaleca się
nasadzenia uzupełniające.
II.5.1.2 Drogi gminne istniejące
Łączna długość dróg gminnych wynosi 65,907 km a stan
techniczny istniejących dróg jest zróżnicowany. Drogi w
przeważającej części posiadają nawierzchnię gruntową, ok. 23
km dróg posiada nawierzchnię utwardzoną: bitumiczną (ok. 8
km), brukową (ok. 2 km), tłuczniową (ok. 1 km), wzmocnioną
żwirem, tłuczniem, płytami drogowymi (ok. 11 km).
Systematycznie prowadzone są prace modernizacyjne
poprawiające stan techniczny dróg. W celu określenia
wymagań technicznych i użytkowych wszystkie istniejące
drogi gminne posiadają klasę ,,D”. Remontu wymagają
jeszcze drogi gminne o łącznej długości
ok. 54 km.
Szczegółowy zakres inwestycyjnych robót drogowych i
związanych z komunikacją drogową kołową i pieszorowerową omówiono w pkt. I.4.1.2. uwarunkowań oraz
II.5.1.5 kierunków.
II.5.1.3 Drogi gminne projektowane w studium
Biorąc pod uwagę wielkość terenów przeznaczonych pod
zabudowę należy oszacować ilość dróg wymaganych dla
obsługi zabudowy na terenach wyznaczonych w studium.
Ponieważ w większości nową zabudowę wprowadza się w
postaci uzupełnień istniejącego układu przestrzennego wsi
zlokalizowanego
wzdłuż
istniejących
szlaków
komunikacyjnych, nie wymaga to rozbudowy sieci drogowej.
Występują natomiast nowe tereny inwestycyjne przeznaczone
na zabudowę rekreacyjno-mieszkaniową nad jeziorem
Szczytno w sąsiedztwie przysiółka Kleśnik, których przyszłe
zainwestowanie będzie wymagało budowy nowych dróg
łączących te obszary z istniejącymi drogami gminnymi i
powiatowymi. Ponadto należy przewidzieć budowę systemu
str.
392
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
dróg wewnętrznych na terenach wyznaczonych w studium
jako Gminne Ośrodki Przedsiębiorczości w obrębach Lisewo,
Dąbrowa Człuchowska i Pakotulsko.
Konieczność budowy nowych dróg będzie się pojawiać w
zależności od tempa rozwoju nowych obszarów
inwestycyjnych wsi Przechlewo, jako centralnego ośrodka
administracyjno-kulturowego gminy. W każdym przypadku
wytyczenie nowych dróg powinno się odbywać na etapie
opracowania miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego.
Szacuje się, że w przypadku 100% zainwestowania terenów
wyznaczonych w studium ilość projektowanych dróg wynieść
może ok. 3,5 km. Realna wielkość w najbliższych latach
kształtować się będzie na poziomie ok. 1 km.
II.5.1.4 Transport zbiorowy
W ostatnich latach nastąpił spadek liczby połączeń
autobusowych z terenami sąsiednimi jak i pomiędzy samymi
miejscowościami gminy, co staje się coraz większą bolączką
mieszkańców.
Wsparcie poprawy systemu połączeń komunikacyjnych w
gminie i łączących gminę z innymi miejscowościami, to jeden
z punktów zmierzających do poprawy dostępności
transportowej gminy określony w Strategii Rozwoju Gminy
Przechlewo na lata 2006-2020.
W gminie usługi transportowe publiczne świadczą 2 firmy
transportowe, PKS Człuchów oraz PKS Bytów. Gmina nie
przewiduje realizacji świadczeń usług komunikacji zbiorowej
poza dowozem dzieci do szkół. Zgodnie z planem odnowy
miejscowości Przechlewko planuje się wykonanie remontu
przystanku autobusowego w celu polepszenia warunków
oczekiwania na autobus młodzieży szkolnej oraz pozostałych
mieszkańców. Natomiast w planie odnowy miejscowości
Dąbrowa Człuchowska przewiduje się remont istniejącego
przystanku polegający m.in. na wymianie pokrycia
dachowego, wymalowaniu przystanku oraz wymianie
siedzisk. Również w miejscowości Rudniki i Suszka planuje
się wykonanie remontu przystanku autobusowego.
Mając na uwadze przyjęte założenia w strategii rozwoju,
Program
Rozwoju
Lokalnego
Gminy
Przechlewo
uwzględniający dwa czasookresy planowania I.2007-2013
oraz
II.2014-2020
zakłada
naprawę
przystanków
autobusowych w miejscowości Nowa Wieś oraz
wybudowanie nowego przystanku w miejscowości Garbek.
Poprawa systemu transportu zbiorowego na terenie gminy ma
kluczowe znaczenie dla poprawy jakości życia mieszkańców
oraz wzrostu atrakcyjności osiedleńczej poszczególnych
miejscowości.
Rozwinięta komunikacja zbiorowa zapewni większą
dostępność do wszelkiego rodzaju usług podstawowych i
usług wyższego stopnia, stwarza możliwość dojazdów do
nowych miejsc pracy.
str.
393
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Priorytetowe z punktu widzenia potrzeb gminy jest powstanie
połączeń transportu zbiorowego m.in. na drogach 2512G,
2509G, 2505G
II.5.1.5 Działania zmierzające do poprawy systemu komunikacji
drogowej kołowej i pieszo-rowerowej
Zgodnie z Programem Rozwoju Lokalnego Gminy
Przechlewo uwzględniający dwa czasookresy planowania
I.2007-2013 oraz II.2014-2020 oraz zgodnie z uchwalonymi
planami odnowy większych miejscowości gmin, przyjęto
następujące zadania polegające na poprawie sytuacji na
obszarze gminy z zakresu systemu komunikacyjnego:
1. budowa
chodników
w
miejscowości
Dąbrowa
Człuchowska
2. remont odcinków dróg gminnych w miejscowości Rudniki
3. budowa ścieżki rowerowej na odcinku jez. Końskie Lisewo
4. utwardzenie tłuczniem drogi gruntowej w miejscowości
Przechlewko
5. oświetlenie ścieżki pieszo-rowerowej do OSiR
6. partycypacja w kosztach budowy dróg powiatowych –
budowa chodników ul. Dworcowa, ul. Rzeczenicka
7. remont dróg wewnętrznych na terenie Przechlewa
8. budowa dróg gminnych na osiedlu Juźkowa, Północ i
Południe w Przechlewie (modernizacja istniejących dróg
szutrowych i asfaltowych, remont i budowa chodników)
9. budowa ścieżki pieszo-rowerowej na odcinku ulicy
Młyńskiej –zakłady mięsne ,,Prime-Food”
10. budowa
ścieżki
pieszo-rowerowej
wokół
jez.
Przechlewskiego
11. budowa ścieżki pieszo-rowerowej wokół jez. Rąbki
12. budowa ścieżki pieszo-rowerowej ze Szczytna do OSiR w
Przechlewie
Realizacja inwestycji z zakresu infrastruktury drogowej
(budowa dróg, chodników, ścieżek rowerowych, oświetlenia
itp.) realizowana będzie w oparciu o corocznie ustalany
budżet gminy, pozyskiwane środki unijne, pozyskane
fundusze z Regionalnego Programu Operacyjnego
Województwa Pomorskiego jak również z dotacji
państwowych oraz środków sołeckich, wkładów własnych
mieszkańców Przechlewa i sponsorów.
Istotnym elementem sieci dróg w gminie są mosty. W gminie
występują 33 mosty, w tym 15 będących własnością Gminy
Przechlewo. W latach 2003-2010 wyremontowano 6 mostów
będących własnością gminy.
str.
394
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.5.2 System komunikacji kolejowej
Przez teren gminy przebiega jedna linia kolejowa Słosinko –
Człuchów, nieczynna od wielu lat na odcinku Słosinko-Przechlewo,
w 2006 r. rozebrana i przygotowana do przekwalifikowania na
ścieżkę rowerową.
Natomiast na odcinku Przechlewo – Człuchów odbywa się tylko
ruch towarowy w zakresie dowozu i przeładunku gazu do rozlewni
w Sąpolnie.
Gmina nie posiada pasażerskiego połączenia kolejowego z terenami
sąsiednimi, stąd bardzo utrudnione jest przemieszczanie
mieszkańców do większych jednostek osadniczych. Muszą oni
korzystać ze zbiorowego lub indywidualnego transportu
samochodowego.
Likwidacja torów kolejowych łącznie z rozbiórką szyn, a także
przekształcanie nasypów kolejowych i ich niwelacja, powoduje nie
tylko likwidacje linii kolejowej ale również nie stwarza możliwości
ich odtworzenia w przyszłości. O ile można wytłumaczyć likwidację
linii kolejowej ze względów koniunkturalnych, o tyle trudno jest
uzasadnić działania inwestycyjne polegające na zablokowaniu w
przyszłości odtworzenia zamkniętych linii kolejowych. Należałby
podjąć działania mające na celu zachowanie stanu technicznego linii
kolejowej i poczekać na lepsze czasy, które być może pozwoliłyby
na odtworzenie linii kolejowej o znaczeniu np. turystycznym, obok
znaczenia użytkowego np. transportowego. To samo dotyczy
zabytkowych obiektów stacji kolejowych, które często są
sprzedawane i przeznaczane na inne funkcje lub rozbierane.
II.5.3 Szlaki turystyczne
II.5.3.1 Szlaki turystyczne wodne
Drogi wodne mogą być alternatywą dla obciążonej sieci
drogowej w zakresie transportu towarów. Wykorzystanie dróg
wodnych na tę funkcję w gminie nie ma zastosowania, gdyż
istniejące cieki wodne są wartkie i kręte i nie sprzyjają
transportowi. Natomiast posiadają niedoceniony potencjał
turystyczny.
Ze względu na niezwykle urozmaicony, kręty bieg, rozległe
lasy, malownicze jeziora, pierwotną przyrodę, liczne boczne
szlaki rzeka Brda od lat przyciąga licznych turystów
wodnych.
Na obszarze gminy w całości znajduje się zlewnia rzeki
Lipczynki, która stanowi dopływ Brdy. Po określeniu jej
potencjału turystycznego, można wykorzystać nurt rzeki do
utworzenia szlaku kajakowego, jako dodatkowa atrakcja
turystyczno-krajobrazowa gminy.
Należy chronić cieki wodne znajdujące się na trenie gminy,
szczególnie rzekę Brdę, wchodzącą częściowo w skład
obszarów objętych prawną formą ochrony przyrody, oraz
wszelkie jej dopływy (m.in. rzeka Lipczynka) i obszary
zasilające wraz z terenami przybrzeżnymi.
Na obszarze gminy stanice, pola biwakowe, zagospodarowane
miejsca postoju na trasie szlaku kajakowego rzeki Brdy
str.
395
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
zlokalizowane są w okolicach miejscowości Stara Brda,
Żołna, Nowa Brda, Folbrycht, Pakotulsko (Dolinka),
Przechlewo (OSiR), Płaszczyca, Sąpolno.
W celu rozwoju szlaków turystyki wodnej, jako elementu
integrującego
obszary
rekreacyjne
województwa
pomorskiego, należy przewidzieć na obszarze gminy
zagospodarowanie turystyczne szlaku Brdy, przez budowę
nowych przystani, stanic, miejsc biwakowych itp., mając na
względzie uwarunkowania środowiskowe, społeczne,
ekonomiczne i osadnicze gminy.
Dlatego też w studium dopuszcza się lokalizację inwestycji
związanych z obsługą szlaków kajakowych pod warunkiem,
że nie będą one zaburzały działania lokalnych ekosystemów i
wpływały negatywnie na stan środowiska przyrodniczego.
Zgodnie z Programem Rozwoju Lokalnego Gminy
Przechlewo uwzględniającym dwa czasookresy planowania
I.2007-2013 oraz II.2014-2020 w okolicach miejscowości
Żołna planowane jest wybudowanie przystani kajakowej przy
rzece Brda.
Jedną z propozycji uatrakcyjnienia szlaków kajakowych jest
wyznaczenie wzdłuż obu tych szlaków na jez. Szczytno i
Szczytno Małe parku kulturowego wczesnośredniowiecznego
osadnictwa,
zachowanego
w
formie
zabytków
archeologicznych grodzisk i kasztelani szczycieńskiej. W
skład parku kulturowego wchodziłyby jeziora oraz strome
brzegi tych jezior wyposażone w przystanie i stanice.
Oczywiście lokalizacja nowych elementów związanych z
turystyką wodną nie może zaburzyć funkcjonowania
lokalnych ekosystemów.
Przy planowaniu przystani z obiektami i budynkami
związanymi z obsługą przystani (jez. Szczytno: m.
Pakotulsko, m. Koprzywnica, m. Kleśnik) należy
uwzględnić ilość jednostek pływających biorąc pod uwagę
§3.1 pkt. 63 Rozporządzenia rady Ministrów z dnia 9
listopada 2010r. w sprawie przedsięwzięć mogących
znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. z 2010r. Nr
213 Poz. 1397) w związku z ustawą z dnia 21 grudnia
2000r. o żegludze śródlądowej (Dz. U. z 2001r. Nr 5. Poz.
43)
II.5.3.2 Szlaki turystyczne rowerowe
Na terenie gminy funkcjonują liczne szlaki rowerowe, które
wchodzą w skład szlaków Ziemi Człuchowskiej, Naszyjnika
Północy oraz
edukacyjnych ścieżek rowerowych
Nadleśnictwa Niedźwiady, oznaczone na załączniku
graficznym numerem:
- Szlaki rowerowe Ziemie Człuchowskiej:
1.0 ,,Trasa Jelenia” relacji: Koczała-Załęże-Zapadłe-Stara
Brda-Lipczynek-Nowa Wieś-Sąpolno-Przechlewo o
długości 35.5 km
2.0 ,,Trasa Chrobotkowa” relacji: Przechlewo-PłaszczycaPolnica-Człuchow o długości 20,3 km
str.
396
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
3.0 ,,Trasa Głazów Narzutowych” relacji: PrzechlewoDolinka-Rzeczenica-Grodzisko-OlszanowoBiskupnica-Skórzewo-Człuchów o długości 37.2 km
4.0 ,,Trasa Ornitologiczna” relacji: Przechlewo-RudnikiPakotulsko-Dolinka-Przechlewo o długości 16 km
5.0 ,,Szlak Jagodowy” relacji: Człuchów-SkórzewoNowosiółki-Marysin-Wandzin-Płaszczyca-LisewoDobrzyń-Rybakówka-Krępsk-Skórzewo-Człuchów o
długości 41,5 km
6.0 ,,Trasa Wokół Jezior” relacji: Człuchów-SkórzewoKrępsk-Rybakówka-Szczytno-Dolinka-KoprzywnicaRzewnica-Gwieździn-Garsk-Krępsk-Człuchów
o
długości 51,2 km
7.0 ,,Trasa Morenowa” relacji: Czarne-PrzyrzeczeBreńsk-Rockowo-Zalesie-Grodzisko-GwieździnRzewnica-Pakotulsko-Przechlewo o długości 34 km
8.0 ,,Szlakiem Dzika Maćka” relacji: LipczynekPrzechlewko-Lipczynek o długości 16,5 km
9.0 ,,Trasa Wokół Jeziora Lipczyno Wielkie” relacji:
Lipczynek-Żołna-Nowa Brda-Lipczynek o długości 16
km.
- Edukacyjne ścieżki rowerowe Nadleśnictwa Niedźwiady
położone w całości na terenie gminy, oznaczone na
załączniku graficznym numerem:
0.1 ,,Wokół Jeziora Lipczyno” o długości 18,5 km; ścieżka
przeznaczona jest dla turystyki rowerowej i prowadzi
przez najciekawsze tereny Nadleśnictwa Niedźwiady
wokół jez. Lipczyno do rezerwatu ,,Bagnisko
Niedźwiady” i ,,Nowej Brdy”
- ,,Do Przechlewka i nad Jezioro Krasne” o
długości 14,5 km; ścieżka przeznaczona jest dla
turystyki rowerowej i prowadzi przez najciekawsze
tereny Nadleśnictwa Niedźwiady od zagrody dziczej
przy Leśniczówce Przechlewko i do rezerwatu
,,Jezioro Krasne”
- ,,Do Płaszczycy (Imielno) i nad Jezioro Gwiazda”
o długości 16,5 km; ścieżka przeznaczona jest dla
turystyki rowerowej i prowadzi przez najciekawsze
tereny Nadleśnictwa Niedźwiady od miejscowości
Płaszczyca oraz nad jez. Gwiazda
- ,,Do Zawady i nad Jezioro Szczytno” o długości
17 km; ścieżka przeznaczona jest dla turystyki
rowerowej i prowadzi przez najciekawsze tereny
Nadleśnictwa Niedźwiady od miejscowości Zawada
i nad jez. Szczytno.
- Fragment szlaku rowerowego Greenway – Naszyjnik
Północy, który na obszarze gminy w zachodniej części
przebiega przez miejscowości Gwieździn – Koprzywnica
– Pakotulsko - Suszka-Koczała, natomiast we wschodniej
części przez miejscowości Polnica – Płaszczyca – Sąpolno
– Konarzyny. Szlak Greenway to szlak rowerowy o
str.
397
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
długości 870 km, który rozpoczyna się i kończy w
miejscowości Debrzno.
Ponadto na terenie gminy projektuje się przebieg tras
rowerowych o znaczeniu regionalnym, ujęte w Planie
Zagospodarowania
Przestrzennego
Województwa
Pomorskiego:
- „trasa nr 127” relacji: (Polanów) – Miastko – Koczała Konarzyny
- ,,trasa nr 128” relacji: Czarne – Rzeczenica – Przechlewo
– Konarzyny.
Na terenie gminy istniejące ścieżki rowerowe przebiegają w
pasach drogowych istniejących układów komunikacyjnych,
czasem obejmując teren chodnika a czasem jedynie
utwardzone pobocze drogi.
Należy więc dążyć do przebudowy i modernizacji istniejących
dróg, niespełniających obecnych wymogów technicznych i
użytkowych.
Istniejące i projektowane szlaki rowerowe należy oznakować.
Sieć szlaków rowerowych należy uzupełnić m.in. o punkty
informacyjne, miejsca parkingowe oraz miejsca noclegowe.
Wzdłuż szlaków rowerowych dopuszcza się więc lokalizację
inwestycji związanych z ich obsługą pod warunkiem, że nie
będą one zaburzały działania lokalnych ekosystemów i
wpływały negatywnie na stan środowiska przyrodniczego.
W studium planowane jest utworzenie osiedlowego szlaku
pieszo-rowerowego okalającego Przechlewo i biegnącego
wzdłuż dawnych torów kolejowych w kierunku jez. Liny oraz
w kierunku jez. Długie.
W studium nie wyznacza się nowych szlaków rowerowych,
poza wymienionym powyżej osiedlowym szlakiem pieszorowerowym.
II.5.3.3 Szlaki turystyczne piesze
Na terenie gminy funkcjonują 2 turystyczne trasy piesze:
1) szlak ,,Kormoranów” który biegnie z miejscowości: GwdaRudniki – Pakotulsko - Płaszczyca do Babilon, o długości
75 km
2) szlak ,,Doliną Brdy” który biegnie z miejscowości Miasto
do Przechlewa, o długości 51 km.
pieszo-rowerowego okalającego Przechlewo i biegnącego
wzdłuż dawnych torów kolejowych w kierunku jez. Liny oraz
w kierunku jez. Długie.
Schemat szlaków projektowanej turystyki kwalifikowanej –
pieszo-rowerowej i wodnej przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 51.
Uwaga: Emisja hałasu związana z obsługą komunikacyjną nie może
powodować przekroczenia standardów jakości środowiska na terenach
chronionych akustycznie.
str.
398
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT SZLAKÓW PROJEKTOWANEJ TURYSTKI
KWALIFIKOWANEJ - PIESZO-ROWEROWEJ I WODNEJ
str.
399
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.0 Kierunki rozwoju infrastruktury technicznej
II.6.1 Zaopatrzenie w wodę
Gmina eksploatuje 5 wiejskich ujęć wody (Przechlewo, Sąpolno,
Miroszewo, Płaszczyca, Garbek) oraz 5 ujęć należących do lokalnych
przedsiębiorstw: 3 ujęcia należą do firmy ,,POLDANOR”, po jednym do
firm ,,ROLPEX” i ,,ROLPAKO”. Łącznie z indywidualnymi ujęciami,
gmina zaopatruje w wodę niemal 100% mieszkańców. Charakterystykę
ujęć wody przedstawiono w pkt. I.3.1.1 uwarunkowań.
Całkowita długość sieci wodociągowej dostarczająca wodę dla
mieszkańców gminy wynosi ok. 49 km. W roku 2009 łączna ilość wody
pobranej ze wszystkich wiejskich ujęć wyniosła 209 242 m³, natomiast z
ujęć należących do przedsiębiorstw 188 605 m3.
Wydajność ujęć wody obsługujących mieszkańców i zakłady
produkcyjne w gminie jest wystarczająca dla obecnych potrzeb i
dysponuje znacznymi rezerwami.
W tabeli Nr II.6.1. podano zapotrzebowanie na wodę w wyniku
planowanego w studium rozwoju obszarów wiejskiej w rozbiciu na
poszczególne ujęcia.
Obecna liczba mieszkańców obszaru gminy w rejonie obsługi wiejskich
ujęć wody wynosi 5095 M, w rejonie ujęć należących do
przedsiębiorstw1073 M. Stąd łączna liczba mieszkańców korzystających
ze zbiorowego zaopatrzenia w wodę wynosi 6165 os.
Wg studium liczba mieszkańców obszarów gminy wzrośnie o 3133 M,
czyli w sumie będzie wynosić 9448 osoby, nastąpi wzrost liczby ludności
o ok. 50 %.
Faktyczne zużycie wody ze zbiorowego zaopatrzenia w wodę wynosi
45,42 m3/h, przy istniejącej liczbie ludności korzystającej z tej formy
dostarczania wody - 6165 osób. W wyniku wzrostu liczby ludności
(ludność przebywająca na stałe i czasowo) zwiększy się zużycie wody o
24,83 m3/h, co w konsekwencji spowoduje łączne zapotrzebowanie na
wodę w ilości ok. 70,25 m3/h. Ponieważ rezerwa wody na ujęciach
wynosi 459,58 m3/h, zapotrzebowanie na wodę zostanie całkowicie
zaspokojone, a istniejąca rezerwa będzie bardzo duża.
Na obszarze gminy wyznaczono 3 Gminne Ośrodki Przedsiębiorczości,
w miejscowości Dąbrowa Człuchowska, Koprzywnica i Szczytno, z
przeznaczeniem terenu pod funkcję produkcyjną, która w zależności od
rodzaju technologii będzie potrzebowała określonej ilości wody. Biorąc
pod uwagę istniejącą rezerwę wody należy założyć, że zapotrzebowanie
na wodę zostanie zaspokojone w 100 %.
Istniejącą sieć wodociągową należy systematycznie rozbudowywać, aby
w jak najlepszy sposób zaopatrzyć projektowane tereny pod zabudowę w
wodę. Ponieważ istnieje znaczna rezerwa wodna na poszczególnych
ujęciach, należy przewidzieć sytuację, w której jedno z ujęć wody może
zaopatrywać sąsiednie miejscowości. Dotyczyć to może przypadku,
kiedy istniejące ujecie wody z przyczyn eksploatacyjnych nie będzie w
stanie obsłużyć nowych terenów inwestycyjnych. W takim wypadku
należy przewidzieć zaopatrzenie z innego ujęcia.
str.
400
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Tab.II.6.1. Zapotrzebowanie na wodę w wyniku planowanego w studium rozwoju
gminy w rozbiciu na poszczególne ujęcia
Ujęcie wody
L
p
.
Nazwa ujęcia
Liczba ludności
Obecne
zużycie
m³/h
Rezerwa
m³/h
Istniejąca
Projektowa
5.
6.
Gminne ujęcia wody
Projektowane zużycie wody
Razem
Qśrh
m³/h
Qśrd
m³/d
Qmaxd
m³/d
7.
8.
9.
11.
1.
2.
3.
4.
1
Przechlewo
17,1
42,9
3327
2584
437,7
656,6
18,24
35,34
2
Garbek
0,83
11,17
98
42
7,11
10,67
0,29
1,12
3
Miroszewo
2,16
45,84
792
92
15,58
23,38
0,65
2,81
4
Sąpolno
3,23
35,77
725
170
28,79
43,19
1,20
4,43
5
Płaszczyca
0,57
14,43
150
45
7,62
11,43
0,32
0,89
∑
23,89
150,11
5092
2933
496,8
745,27
20,7
44,59
6
Pawłówko
5,06
10,94
244
112
18,97
28,46
0,79
5,85
7
Płaszczyca
(dawne Imielno)
3,73
56,27
120
0
0
0
0
3,73
8
Dobrzyń
5,17
66,83
10
83
14,06
21,09
0,58
5,76
9
Pakotulsko
1,37
34,63
186
13
2,20
3,30
0,09
1,46
10
Lisewo
6,20
140,8
513
379
64,20
96,30
2,67
8,87
∑
21,53
309,47
1073
587
99,43
149,15
4,13
25,67
Obliczenia zużycia wody zostały wykonane na podstawie wzorów na:
średnie dobowe zużycie wody
Qśrd= M x λ x 0,001 x 1,1x1.1
maksymalne dobowe zużycie wody
Qmaxd= Qśrd x 1,5
średnie godzinowe zużycie wody
Qśrh= Qmaxd:24h
gdzie:
- M = liczba mieszkańców
- λ - ilość wody zużywana przez 1 mieszkańca = 140dm³/dM
- rezerwa 10%
- rezerwa 1,1na produkcję
str.
401
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.2 Kanalizacja sanitarna
W związku z utworzeniem aglomeracji ściekowej Przechlewo
(Rozporządzenie Nr 13/06 Wojewody Pomorskiego z dnia 12 stycznia
2006 r.) rozwój kanalizacji sanitarnej będzie oparty na funkcjonowaniu
jednej oczyszczalni ścieków – w Przechlewie – ze zbiorowym
podłączeniem następujących miejscowości: Przechlewo, Pawłówko,
Lisewo, Szczytno, Płaszczyca, Sąpolno, Dąbrowa Człuchowska, Nowa
Wieś. Pakotulsko, Zawada, Dobrzyń, Kleśnik. Ponieważ aglomeracja
ściekowa utworzona została w 2006 r., a w 2008 r. wybudowano
kanalizację sanitarną w Przechlewku z systemem odprowadzenia ścieków
do Przechlewa, miejscowość ta również powinna być objęta obszarem
aglomeracji.
Celem utworzenia aglomeracji jest kompleksowe zaopatrzenie terenów
zurbanizowanych i wystarczająco skoncentrowanych w zbiorowy system
odbioru i oczyszczania ścieków z jednoznacznym określeniem końcowej
oczyszczalni ścieków.
W związku z planowanym rozwojem kanalizacji sanitarnej gminy,
oczyszczalnia ścieków w Pakotulsku zostanie zlikwidowana, pomimo
znacznej rezerwy przepustowości tego obiektu. Oczyszczalnia posiada
pozwolenie wodnoprawne na eksploatację oczyszczalni i odprowadzanie
ścieków ważne do 1 października 2017 r.
Istniejąca oczyszczalnia ścieków w Przechlewie posiada pozwolenie
wodnoprawne Starosty Człuchowskiego nr GiIE-6223/7/10 z dnia
29.04.2010 r. na odprowadzenie ścieków ważne do 1 kwietnia 2020 r.
Pozwolenie to określa ilość odprowadzanych ścieków na poziomie
nieprzekraczającym 2500 m3/d z odprowadzeniem ich do rzeki Lipczynki
za pośrednictwem rowy melioracyjnego R-F1.
Eksploatacja oczyszczalni prowadzona jest w sposób prawidłowy a w
celu ograniczenia niekorzystnego oddziaływania na tereny sąsiednie
wyznaczona została strefa ochronna o promieniu 50,0 m od ogrodzenia
terenu.
W 2009 r. oczyszczalnia ścieków w Przechlewie przyjęła w sumie 380
821 m3/rok ścieków, co daje 1043 m3/d (z czego 30% ścieków
pochodziło z Zakładów Mięsnych ,,Prime Food”). Jest to ilość ścieków
pochodząca z faktycznego zużycia wody. W przypadku przyjęcia
wskaźnikowego zużycia wody przez jednego mieszkańca gminy, ilość
wyprodukowanych ścieków wyniosłaby 352 437 m3/rok, co daje 966
m3/d. Uwzględniając stan faktyczny i wskaźnikowy do dalszej analizy
przyjmuje się zużycie ścieków uśrednione, czyli 1043 m3/d x 966 m3/d
/2= 1005 m3/d.
W wyniku urbanizacji gminy, spowodowanej realizacją ustaleń
zawartych w studium, przewiduje się, że ilość odprowadzonych ścieków,
biorąc pod uwagę wzrost liczby ludności oraz wskaźnikowe zużycie
wody przez jednego mieszkańca, wyniesie 206 763 m3/rok, co daje 566
m3/d.
Odpowiada to wzrostowi ilości produkowanych ścieków o ok. 50% w
stosunku do roku 2009. Ponieważ oczyszczalnia ścieków w Pakotulsku
docelowo zostanie zamknięta, do dalszej analizy przyjęto tylko parametry
oczyszczani w Przechlewie. Jej obecna przepustowość określona na
podstawie obowiązującego pozwolenia wodno prawnego wynosi max.
2500 m3/d. Biorąc pod uwagę istniejącą produkcję ścieków oraz
str.
402
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
przewidywaną ilość odprowadzanych ścieków w przyszłości, łącznie w
wyniku urbanizacji gminy będzie oprowadzonych 1571 m3/d.
W związku z tym istnieje rezerwa technologiczna na oczyszczalni w
Pakotulsku wynosząca 2500 m3/d, pozwoli to na przyjecie jeszcze
większej ilości nieczystości ciekłych.
Aby zaspokoić potrzeby w zakresie oczyszczania ścieków, należy w
przyszłości przekierować ścieki z systemu kanalizacyjnego w Pakotulsku
do Przechlewa a także kierować do niej nowo wybudowane przyłącza
kanalizacyjne.
Biorąc pod uwagę okoliczności pozwalające na przyjecie prognozowanej
ilości ścieków przez samą oczyszczalnię ścieków w Przechlewie, można
stwierdzić iż nie ma nawet potrzeby rozbudowy istniejącej oczyszczalni
w Przechlewie, o której mowa ,,Planie zagospodarowania przestrzennego
województwa pomorskiego”. Ze względów formalnych, w zakresie
zgodności studium gminy Przechlewo z kierunkami zagospodarowania
przestrzennego ponadlokalnych celów publicznych umieszczonych w
,,planie województwa….”, w studium dopuszcza się rozbudowę
istniejącej oczyszczalni ścieków w Przechlewie.
Należy założyć przywrócenie do działania nieczynnej oczyszczalni
ścieków (po wcześniejszej modernizacji obiektu) na terenie ośrodka
wypoczynkowego w Lipczyku. Ponieważ ośrodek położony jest nad
jeziorem, na terenach objętych prawną formą ochrony przyrody, w celu
ochrony zasobów środowiskowych należałoby cały ośrodek wyposażyć
w zbiorczy system kanalizacji sanitarnej z odprowadzeniem ścieków do
zmodernizowanej oczyszczalni. Obecnie ośródek jest praktycznie
nieużytkowany, ale gdyby miał być poddany rozbudowie i ponownemu
otwarciu, musiałby być rozwiązany problem gospodarki ściekowej. W
związku ze znaczną odległością ośrodkach od systemów kanalizacji
zbiorowej niezbędnym jest tam uruchomienie oczyszczalni. Tak duży
obiekt turystyczny nie powinien funkcjonować w oparciu o zbiorniki
bezodpływowe.
Należy dążyć do uzbrojenia terenu w zakresie gospodarki ściekowej z
wyprzedzeniem lub równolegle z budową obiektów kubaturowych,
wskazany jest monitoring systemów unieszkodliwiania ścieków, w tym
okresowa kontrola szczelności i systematycznego opróżniania zbiorników
bezodpływowych, po wybudowaniu zbiorczej kanalizacji sanitarnej
zbiorniki należy bezwzględnie zlikwidować.
Schemat lokalizacji docelowego obszaru gospodarki ściekowej objętego
Rozporządzeniem Nr 13/06 wojewody Pomorskiego w sprawie
aglomeracji ściekowej Przechlewo przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 52.
Schemat lokalizacji docelowego układu odprowadzania ścieków
str.
403
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZACJI DOCELOWEGO OBSZARU GOSPODARKI
ŚCIEKOWEJ OBJĘTEGO ROZP. NR 13/06 WOJEWODY
POMORSKIEGO W SPRAWIE AGLOMERACJI PRZECHLEWO
str.
404
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT LOKALIZAJI DOCELOWEGO UKŁADU
ODPROWADZANIA ŚCIEKÓW
str.
405
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.3 Kanalizacja deszczowa
Gospodarka wodami opadowymi na terenie gminy, w miejscowościach
które posiadają zorganizowany system infrastruktury deszczowej (część
miejscowości Przechlewo, Lisewo i Sąpolno), w dalszym ciągu odbywać
się będzie głównie w oparciu o system kanalizacji deszczowej wiejskiej,
która zbiera wody przede wszystkim z terenów zainwestowanych,
głównie z powierzchni utwardzonych m.in. dróg, parkingów, placów
utwardzonych itp. W razie potrzeby dopuszcza się rozbudowę
istniejącego systemu odprowadzania wód opadowych, w oparciu o
właściwe technologie, czyli np. z zastosowaniem odpowiednich
piaskowników i separatorów.
Natomiast w miejscowościach, które nie posiadają kanalizacji
deszczowej, gospodarka wodami opadowymi odbywać się będzie
głównie na zasadzie powierzchniowego spływu wód powodującym
nawadnianie terenów rolnych, leśnych i zielonych oraz zasilając lokalne
cieki i zbiorniki wodne.
Ponieważ na obszarze gminy występuje dość znacznie rozbudowany
system wodny – czyli sieć jezior, rzek i miejscami rowy melioracyjne w
otoczeniu terenów rolnych, głównym odbiornikiem wód opadowych
będzie powierzchnia istniejących zbiorników wodnych oraz tereny rolne.
Ponieważ praktycznie cała sieć osadnicza gminy położona jest na terenie
Pojezierza Krajeńskiego, w związku z tym większość wód opadowych
retencjonowana będzie w występujących na tym obszarze ciekach i
zbiornikach wodnych. Stosukowo bliska odległość ośrodków wiejskich
od cieków wodnych, może spowodować konieczność budowy zbiorków
retencyjnych w poszczególnych miejscowościach, w celu ochrony
istniejących cieków i zbiorników przez nieoczyszczonymi wodami
opadowymi spływającymi szczególnie z terenów utwardzonych.
Na etapie opracowywania miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego należy dokonać bilansu wód opadowych i na podstawie
tej analizy podjąć decyzję o konieczności bądź nie realizacji zbiorników
retencyjnych. Jako zasadę należy przyjąć:
- wody opadowe z powierzchni dachowych ekologicznych i terenów
nieutwardzonych należy odprowadzać powierzchniowo,
- wody opadowe z powierzchni utwardzonych (drogi, parkingi, place
manewrowe) należy podczyścić w stopniu zapewniającym spełnienie
wymagań określonych w obowiązujących przepisach i odprowadzić je do
pobliskich cieków powierzchniowych, systemu kanalizacji deszczowej,
dołów chłonnych lub zbiorników retencyjnych. Konieczność realizacji
zbiorników retencyjnych wynikać będzie z w/w analizy i bilansu wód
opadowych w ujęciu zwartych zespołów zabudowy w powiązaniu z
terenami przyległymi.
- budowy sieci kanalizacji deszczowej nie narzuca się w studium jako
obowiązkowej. Jednakże zaleca się wprowadzenie kanalizacji deszczowej
na obszarach, gdzie może nastąpić zanieczyszczenie pochodzące z wód
opadowych i roztopowych.
- podczyszczanie i gromadzenie wód opadowych na terenach
inwestycji należy przyjąć jako zasadę dla obszarów przemysłowych i
wielkotowarowej produkcji rolnej. W przypadkach uzasadnionych,
popartych obliczeniami spływu wód w ujęciu uwzględniającym nie tylko
str.
406
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
teren inwestycji, ale również teren przyległy, można odstąpić od budowy
zbiornika retencyjnego.
Biorąc pod uwagę powyższe zasady gospodarki wodami opadowymi
można stwierdzić, że na obszarze gminy nie wprowadza się obowiązku
budowy kanalizacji deszczowej (co nie przeszkadza, aby realizować ją w
obszarach intensywnej zabudowy dla dróg i placów utwardzonych),
natomiast konieczne jest na etapie sporządzania miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego zbilansowanie gospodarki wodnej w
celu podjęcia decyzji o sposobie jej zagospodarowania.
II.6.4 Zapotrzebowanie na gaz
W gminie nie występuje przesyłowa sieć gazowa. Jak wynika z
istniejącego zagospodarowania i zainwestowania gminy oraz wielkości
jednostek osadniczych, jedynym potencjalnym odbiorcą gazu mogłaby
być wieś Przechlewo.
Przechlewo oddalone jest od Człuchowa (najbliższe miejsce
występowania gazociągu) o 19 km i na trasie Człuchów – Przechlewo nie
występują żadne większe ośrodki zabudowy stanowiące potencjalne
źródło odbioru. Z drugiej zaś strony, w kierunku północnym od
Przechlewa, nie występuje stosunkowo blisko żaden większy ośrodek
mogący stanowić również potencjalne źródło odbioru gazu. A wręcz
przeciwnie. Są to duże połacie leśne z rzadką rozproszoną zabudową. Jak
wynika z analizy i uwarunkowań sieci osadniczej oraz uwarunkowań
topograficznych mało realna jest budowa gazociągu w gminie. Zostało to
szczegółowo omówione w kierunkach rozwoju gminy.
W przypadku jednak decyzji o budowie gazociągu, przyjmując założoną
w studium wielkość rozwoju gminy do 9940 (stała i czasowa liczb
ludności) mieszkańców zużycie gazu na rok wyniosłoby ok. 1.661.968
nm3/r.
Przyjęto następujące parametry zapotrzebowania:
- przygotowanie posiłków = 40,8nm3/M/rok
- przygotowanie cwo = 111,2nm3/M/rok
- ogrzewanie pomieszczeń = 2476,0nm3/M/odb/rok
- rezerwa + 10% rezerwy
- liczba mieszkańców 9940 M (łącznie z przebywającymi na stałe i
czasowo)
Zapotrzebowanie roczne Qk (ciepło użytkowe) i Qo (ogrzewanie)
Qkr = (40,8 + 111,2) x 9940M x 1,1 = 1.661.968 nm3/r
Qor = 2476 x 9940M x 1,1 = 7.735.024 nm3/r
3,5
Zapotrzebowanie godzinowe
Qkh = 1.661.968: 12 m-cy : 30 dni : 24 godz. = 192,36 nm3/h
Qoh = 7.735.024 /rok: 12 m-cy : 30 dni: 24 godz. = 895,26 nm3/h
Zapotrzebowanie szczytowe „q”
qk = Qkh x 5,9695 = 192,36 x 5,9695 = 1 148, 29 nm3/h
qo = Qoh x 3,2 = 895,26 x 3,2 = 2 864,8 nm3/h
qmax = Qoh x 4,8 = 895,26 x 4,8 = 4 297,25 nm3/h
qcałk. = qk + qo = 1 148,29 + 2 864,8 = 4 013,09 nm3/h
O tym, czy ta ilość gazu jest opłacalna dla dystrybutora, czy
ekonomicznie uzasadniona – pozostawia się ocenie organowi
dystrybucyjnemu.
str.
407
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.5 Zapotrzebowanie na ciepło
II.6.5.1 Prognoza zmian potrzeb cieplnych do roku 2020
Analizę prognozowanych zmian potrzeb cielnych w gminie do
roku 2020 dokonano na podstawie ,,Projektu założeń do planu
zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy
Przechlewo” opracowanego przez zespół Bałtyckiej Agencji
Poszanowania Energii S.A.
Ze względu na zrównoważony rozwój przestrzenny gminy
spełniający wymagania ochrony środowiska jak również na
dynamiczny rozwój sektora prywatnego w zakresie produkcji
energii odnawialnej, za najkorzystniejszy kierunek rozwoju
zaspokojenia potrzeb energetycznych uznano całkowitą eliminację
węgla i pochodnych na rzecz paliw o niższej emisyjności
zanieczyszczeń, takich jak biomasa czy energia słoneczna i
jednocześnie podniesienie sprawności spalania biomasy poprzez
zastosowanie nowych kotłów.
Prognozę potrzeb cieplnych w gminie opracowano uwzględniając
podstawowe czynniki mające wpływ na zapotrzebowanie na
ciepło:
1) przewidywane zmiany liczby ludności gminy wg
szacunkowych prognoz demograficznych przyjęto do prognozy
zmian potrzeb cieplnych, liczbę ludności do roku 2020 r. na
poziomie 6367 osób, tj. wzrost o ok. 60 osób (1%) w stosunku do
2010 r. W zależności od zmian liczby ludności i poprawy komfortu
życia (zwiększenie wskaźnika powierzchni mieszkalnej na 1
osobę), będzie następował przyrost powierzchni mieszkalnej.
W gminie podobnie jak w całej Polsce obserwuje się spadek
przyrostu liczby ludności, pomimo założonego w prognozie
symbolicznego wzrostu na poziomie nie mającym znaczenia dla
przyrostu liczby ludności.
2) wpływ działań termomodernizacyjnych u istniejących
odbiorców – w celu obniżenia zapotrzebowania na ciepło w
istniejących budynkach należy przewidzieć prowadzenie działań
termomodernizacyjnych istniejących obiektów. Potencjalne
możliwości oszczędności ciepła przy pomocy zabiegów
termomodernizacyjnych przedstawiono w tabeli Nr II.6.2.
Tab.II.6.2 Przeciętny efekt zabiegów termomodernizacyjnych budynków
Rodzaj zabiegu termomodernizacyjnego
1
Montaż automatyki pogodowej
Hermetyzacja instalacji, izolowanie przewodów, montaż zaworów
podpionowych i podgrzejnikowych
Montaż ekranów zagrzejnikowych
Uszczelnienie okien i drzwi zewnętrznych
Wymiana okien
Ocieplenie ścian, stropów i stropodachów
Efekt oszczędności*
2
5-15%
10-25%
5%
5-8%
10-15%
10-40%
* Uśredniony efekt oszczędności związanych z działaniami termonodernizacyjnymi w praktyce kształtować się będzie
na poziomie 20%.
str.
408
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Z powyższej tabeli wynika, ze największy efekt oszczędności
ciepła w budynku obserwuje się po przeprowadzeniu działań
termomodernizacyjnych związanych z ociepleniem ścian, stropów
oraz stropodachów jak również przy hermetyzacji instalacji,
izolowanie przewodów, montażu zaworów podpionowych i
podgrzejnikowych.
W gminie obserwuje się działania termomodernizacyjne polegające
na wymianie okien i dociepleniu ścian zewnętrznych budynków.
Należy oczekiwać, że proces taki będzie kontynuowany, gdyż
przynosi wymierne oszczędności ciepła i kosztów ogrzewania, a
także wpływa na podniesienie komfortu życia mieszkańców.
Prognozowany przebieg procesu termomodernizacji do roku 2020
przedstawiono w tabeli Nr II.6.3.
Tab.II.6.3. Prognozowany przebieg procesu termomodernizacji
Wyszczególnienie
1
Wielkość termomodernizacji
Lata 2005-2010
2
Budynki mieszkalne
60% istniejących starych
budynków
Lata 2010-2020
3
40% pozostałych
niezmodernizowanych
budynków
Budynki przemysłowe i usługowe
budynków
30% pozostałych
niezmodernizowanych
budynków
Budynki użyteczności publicznej
budynków
40% pozostałych
niezmodernizowanych
budynków
3)
Z uwagi na niepewność zakresu prac modernizacyjnych, których
realizacja będzie w dużym stopniu uzależniona od sytuacji
ekonomicznej mieszkańców, przyjęto że przeciętny efekt
oszczędności energii wyniesie 20% do roku 2010 i dalsze 20% do
roku 2020. Zakłada się, że koszt programu termomodernizacyjnego
budynków mieszkalnych będzie pokryty przez indywidualnych
odbiorców, w dużej mierze z wykorzystaniem preferencyjnych
kredytów.
potrzeby nowego budownictwa – zapotrzebowanie na ciepło dla
nowego budownictwa przyjęto na podstawie założonego wzrostu
liczby ludności w gminie oraz przyjęto, iż w perspektywie do 2020
roku wzrośnie powierzchnia mieszkalna na 1 osobę do 25m2/osobę
(obecnie wynosi 20 m2/osobę). Założono również iż największą
dynamiką rozwoju będzie się wykazywała wieś Przechlewo,
Sąpolno, Lisewo oraz Nowa Wieś, czyli wsie z istniejącym lub
projektowanym przemysłem i usługami, który będzie generował
nowe osadnictwo oraz usługi towarzyszące jak również wsie
najbardziej atrakcyjne turystycznie. W związku z powyższym
przewiduje się wzrost powierzchni użytkowych obiektów, co za
tym idzie wzrost powierzchni przeznaczonej do ogrzania.
Przewidywane powierzchnie przeznaczone do ogrzewania w 2020
r. przedstawiono w tabeli Nr II.6.4.
str.
409
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Tab. II.6.4. Przewidywane powierzchnie przeznaczone do ogrzewania w 2020 r.
Rodzaj powierzchni grzewczej [m2]
1
Lata
Powierzchnia mieszkalna
Powierzchni użyteczności publicznej
Powierzchnia usługowa i przemysłowa
Powierzchnia letniskowa
Σ
2
2004
124 066
12 620
38 568
5 323
180 577
3
2020 r.
159 170
12 920
38 817
5 523
216 430
4)
Biorąc pod uwagę przewidywany wzrosty liczby ludności, w
perspektywie lat największy rozwój w zakresie powierzchni
nastąpi w budownictwie mieszkalnym (przewidywany wzrost o ok.
28%) przy czym pozostałe budownictwo znacząco nie zwiększy
swojej powierzchni.
Obecne zużycie ciepła przez mieszkalnictwo wynosi 96 223 GJ,
przy zakładanej modernizacji istniejących obiektów oraz budowy
nowych obiektów wg nowoczesnych technologii, pomimo wzrostu
powierzchni przeznaczonej do ogrzania, przewiduje się spadek
zapotrzebowania na ciepło o ok. 25% w budownictwie
mieszkalnym tj. do poziomu 71 629 GJ, podobnie w przypadku
budownictwa usługowego i przemysłowego. Natomiast zakłada się
spadek zużycia energii aż o 43% w przypadku budynków
użyteczności publicznej, tj. z 10 122 GJ obecnego zużycia do
5 799 GJ do roku 2020. Natomiast wzrośnie zapotrzebowanie na
cele bytowe i technologiczne.
rynek usług ciepła – ze względu na wysokie walory przyrodnicze
jak i planowany rozwój zrównoważonego rolnictwa w gminie,
najkorzystniejszym kierunkiem rozwoju zaspokojenie potrzeb
energetycznych będzie całkowite przejście na rzecz paliw tj. zrębki
drzewne pozyskiwane z
okolicznych zakładów drzewnych,
odpadów leśnych, plantacji energetycznych oraz słomy zbóż i
rzepaku. Podstawowymi czynnikami determinującymi rozwój
energetyki cieplnej w gminie, które mają wpływ na udział
poszczególnych nośników energii są możliwości pozyskania i
wykorzystania odpadów drzewnych na cele energetyczne w
kotłowniach lokalnych zasilających w ciepło budynki
wielorodzinne, użyteczności publicznej jak i indywidualne
gospodarstwa rolne oraz możliwość rozwoju plantacji
energetycznych w celu produkcji lokalnego paliwa na potrzeby
odbiorców indywidualnych. Biorąc powyższe pod uwagę
prognozuje się do roku 2020zmiany w strukturze wykorzystania
paliw, szczególnie zmniejszenie udziału paliw węglowych, wręcz
ich wyeliminowanie, oraz zwiększenie udziału biomasy,
szczególnie słomy, jak i paliw płynnych – gaz LPG, co
przedstawiono w tabeli Nr II.6.5.
str.
410
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Tab.II.6.5. Przewidywane zmiany w strukturze wykorzystania paliw do 2020 r.
Rodzaj paliwa energetycznego
1
Paliwo węglowe
Paliwo płynne
Energia z drewna
Energia ze słomy
Energia z LPG
udział w 2004 roku [%]
2
10,9
7,0
37,3
10,4
7,8
udział w 2020 roku [%]
3
0
6,4
37,5
15,8
8,3
II.6.5.2 Prognozowany rozwój systemów zaopatrzenia w ciepło
W przypadku gminy zakłada się dalszy rozwój systemów
zaopatrzenia w ciepło z lokalnych odnawialnych zasobów energii.
W związku z tym proponuje się kontynuowanie procesu eliminacji
węgla w lokalnych kotłowniach i gospodarstwach domowych i
zastępowania go bardziej ekologicznymi nośnikami energii –
gazem czy odnawialnymi zasobami energii (biomasą). W
miejscowości Przechlewo planuje się rozwój sieci ciepłowniczej i
systematyczne podłączenie budynków w centrum wsi do kotłowni
osiedlowej opalanej słomą. Zakłada się, że budynki istniejące,
przed podłączeniem do centralnego systemu cieplnego, zostaną
uprzednio
poddane
kompletnym
działaniom
termomodernizacyjnym (docieplenie przegród zewnętrznych,
modernizacja lub wykonanie instalacji c.o. i c.w.u.).
W związku z lokalnym rozwojem odnawialnym zasobów energii,
przy kontynuowaniu w/w działań, będzie następować zmniejszenie
zapotrzebowania na węgiel a wzrost zużycia lokalnych zasobów
biomasy, przede wszystkim słomy i drewna.
Zgodnie z planem zagospodarowania województwa pomorskiego
w rejonie zachodnim województwa, a więc również na obszarze
gminy Przechlewo, przewiduje się obniżenie zapotrzebowania na
ciepło poprzez realizację programów termomodernizacyjnych
budynków mieszkalnych, usługowych i użyteczności publicznej o
ok. 22%, obniżenie udziału węgla w bilansie paliw województwa
do wartości 54% oraz zwiększenie udziału odnawialnych źródeł
energii w zaspokojeniu ogólnego zapotrzebowania na ciepło do
44% w gminach wiejskich. W przypadku gminy planowane jest
całkowite wyeliminowanie węgla z bilansu nośników
energetycznych.
Polityk przestrzenna województwa pomorskiego, jako jeden z
celów gospodarki energetycznej, przyjęła zwiększenie udziału
odnawialnych źródeł do wartości 19% w zaspokajaniu ogólnego
zapotrzebowania na ciepło, przy czym w części zachodniej
województwa wskaźnik ten powinien średnio wynosić 26% (w
gminach wiejskich do 44%, w gminach miejskich do 10%).
Całkowite zapotrzebowanie na energię cieplną w gminie w latach
poprzednich wyniosło rocznie ok. 292 832 GJ, co stanowi
81 342 222 kWh (292 832 GJ x 0,0036 = 81 342 222 kWh), z
czego 125 142 GJ, czyli 34 761 667 kWh (125 142 GJ/0,0036
=34 761 667) energii pochodziło ze źródeł odnawialnych (nie
uwzględniając energii z biogazowni).
str.
411
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Natomiast całkowite zapotrzebowanie na energię elektryczną w
gminie w latach poprzednich wyniosło rocznie ok. 19 412 000
kWh, co stanowi 69 883 GJ (19 412 000 kWh x 0,0036 = 69 883
GJ).
Całkowite zapotrzebowanie na energię wyniosło więc 362 715 GJ
(292 832 GJ + 69 883 GJ), co stanowiło 100 754 222 kWh
(81 342 222 kWh + 19 412 000 kWh).
Całkowity udział energii pochodzącej ze źródeł odnawialnych w
zapotrzebowaniu gminy na całkowitą energię przeliczoną na ciepło
i energię elektryczna, wyniosło ok. 34,5% (125 142 GJ lub 34 34
761 667 kWh/362 715 GJ lub 100 754 22 kWh).
Łączna moc biogazowni na terenie gminy, przy sprawności
urządzenia 90%, wynosi 1571 kW, co odpowiada 5 090 040 kWh
(1571 kW x 3600s x 0,9 = 5 090 040 kWh) lub 18 342 GJ
(5 090 040 kWh x 0,0036GJ).
Łączna ilość energii pochodząca z odnawialnych źródeł energii
oraz z energii pochodzącej z biogazu wynosi 143 484 GJ energii
cieplnej (125 142 GJ + 18 342 GJ), natomiast 39 851 707 kWh
energii elektrycznej (34 761 667 kWh + 5 090 040 kWh).
Całkowity udział energii odnawialnej (z uwzględnieniem energii
z biogazowni) w zapotrzebowaniu na energię cieplną i elektryczną
wynosi 39,5% (143 484 GJ lub 99 851 702 kWh/ 362 715 GJ lub
100 754 222 kWh).
W Gminie Przechlewo udział odnawialnych źródeł w zaspokajaniu
ogólnego zapotrzebowania na energię wynosi ok. 39,5 %, w Polsce
udział ten kształtuje się na poziomie ok. 5-6%, więc gmina jest
zdecydowanie przodująca w propagowaniu wykorzystania energii
odnawialnych.
II.6.6 Zaopatrzenie w energię elektryczną
II.6.6.1 Perspektywiczne zapotrzebowanie na energię elektryczną
W wyniku planowanej urbanizacji gminy nastąpi w perspektywie
długoterminowej wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną.
W okresie perspektywicznym przyrost zapotrzebowania na
energię elektryczną będzie dotyczył:
- odbiorców indywidualnych; wywołany rozwojem budownictwa
mieszkaniowego (który będzie się odbywał poprzez budowę
domów jednorodzinnych), stałym przyrostem liczby urządzeń
elektrycznych
wykorzystywanych
w
gospodarstwach
domowych (sprzęt agd, rtv,
komputery itp.) oraz
przewidywanym wzrostem wykorzystania energii elektrycznej
do ogrzewania.
- podmiotów gospodarczych, w tym usług, rzemiosła i obiektów
użyteczności publicznej, które powstaną w dostosowaniu do
rozwoju budownictwa oraz pozostałych form działalności
gospodarczej wywołany rozwojem istniejących i powstaniem
nowych podmiotów
- gospodarki komunalnej, gdzie przewiduje się znaczny wzrost
zapotrzebowania, powstaną nowe ulice, przepompownie itp.,
wzrośnie zapotrzebowanie energii związane z rozbudową
wodociągów i sieci oświetleniowej.
str.
412
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Średniorocznie w gminie zużycie energii elektrycznej wynosi
19 412 MWh. W związku z planowaną urbanizacją gminy
przewiduje się wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną o
ok. 30% w stosunku do stanu istniejącego, czyli do wartości
25 236 MWh.
Główne grupy taryfowe odbierające energię to:
- odbiorcy zasilani z sieci o napięciu wyższym od 1kV i nie
wyższym niż 30kV
- odbiorcy zasilani z sieci o napięciu nie wyższym niż 1kV
- odbiorcy zasilani niezależnie od poziomu napięcia
(gospodarstwa domowe, lokale o charakterze zamieszkania
zbiorowego, domy letniskowe, budynki użyteczności publicznej
itp.)
W miarę wzrostu obciążenia i rozwoju przestrzennego gminy
konieczna będzie rozbudowa sieci średniego napięcia 15 kV oraz
stacji transformatorowych. Nowe sieci niskiego napięcia
powinny być realizowane w formie kablowej, ewentualne odcinki
napowietrzne powinny być właściwie izolowane. Istniejące linie
napowietrzne należy sukcesywnie wymieniać na kablowe o
podobnych przekrojach. Sieć oświetleniowa powinna być
budowana i rozbudowywana jako sieć kablowa. Nie przewiduje
się budowy Głównego Punktu Zasilania, niemniej nie wyklucza
się możliwości realizacji takiej inwestycji w przyszłości, jeśli
będzie to wynikało z zapotrzebowania.
Gmina posiada ,,Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło,
energię elektryczną i paliwa gazowe”, jednak w zakresie
zaopatrzenia w energię elektryczną opis jest mocno uproszczony
i nie definiuje szczegółowo zagadnienia w sposób wyczerpujący.
II.6.6.2Przedsięwzięcia
racjonalizujące
użytkowanie
energii
elektrycznej
W przypadku gminy największym zużyciem energii elektrycznej
charakteryzuje się sektor produkcyjno-usługowy, gdzie
największy udział w całkowitym zużyciu energii elektrycznej
mają silniki elektryczne. Udział tych urządzeń w krajach o
wysokim stopniu rozwoju przemysłu wynosi ok. 65%
całkowitego zużycia energii elektrycznej. Dlatego też, w celu
ograniczenia zużycia energii, wszystkie silniki elektryczne
powinny pracować w optymalnych warunkach sprawności i
współczynnika
mocy.
Bardzo
znaczącym
sposobem
racjonalizacji zużycia energii elektrycznej jest optymalizacja
procesów technologicznych obejmująca m.in. regulację
wydajności urządzeń napędzanych silnikami elektrycznymi.
Kolejnym bardzo istotnym źródłem oszczędności energetycznych
jest stosowanie wydajnych energetycznie transformatorów nowej
generacji.
Odbiorcy komunalni i indywidualni – największe oszczędności
można uzyskać poprzez modernizację instalacji oświetleniowych,
promocje urządzeń energooszczędnych, propagowanie i
promowanie
energooszczędnych
postaw
społeczeństwa.
Działania zmierzające do oszczędności zużycia energii
elektrycznej na potrzeby oświetleniowe to m.in. wymiana
str.
413
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
trakcyjnych
żarówek
na
energooszczędne
świetlówki
kompaktowe, dobór właściwych źródeł światła i opraw
oświetleniowych, zastosowanie urządzeń do automatycznego
włączania i wyłączania oświetlenia, zastosowanie urządzeń do
regulacji natężenia oświetlenia w pomieszczeniach, właściwe
wykorzystanie
światła
dziennego.
Zastosowanie
energooszczędnego oświetlenia dotyczy również oświetlenia ulic
oraz
placów,
należy
doprowadzić
do
całkowitego
wyeliminowania rtęciowych opraw oświetleniowych na korzyść
lamp sodowych. Mniejsze zużycie energii można uzyskać
poprzez
stosowanie
energooszczędnych
urządzeń
elektrotechnicznych np. przepływowe podgrzewacze wody, piece
akumulacyjne itp.
II.6.7 Emisje do atmosfery z systemów energetycznych
System zaopatrzenia w ciepło może powodować emisję zanieczyszczeń
do atmosfery, szczególnie w okresie grzewczym. W zależności od
zastosowanego źródła paliwa, podczas spalania emitowane są to
atmosfery związki zanieczyszczeń w różnych stężeniach. Biorąc pod
uwagę przyjęty kierunek polityki ekologicznej gminy, zakładający
systematyczne
eliminowania
wysokoemisyjnych
nośników
energetycznych, należy przyjąć dalszą tendencję obniżania emisji
związków chemicznych pochodzących ze spalania paliw energetycznych
a w szczególności CO2, co przedstawiono w tabeli Nr II.6.6.
prognozowana emisja zanieczyszczeń w roku 2020 oraz w tabeli Nr
II.6.7. prognozowana redukcja emisji zanieczyszczeń.
Z przytoczonych danych wynika, że w perspektywie 10 lat, do roku 2020,
przy zmianie nośników energetycznych, nastąpi redukcja o ponad 60%
emisji CO2 i równie wysoka redukcja CO.
Tab.II.6.6. Prognozowana emisja zanieczyszczeń w roku 2020
zw.
chem
.
emisja
jedn.
kg/Mg
1
2
wielk.
emisj
i
t/rok
3
WĘGIEL
SO2
NO2
CO
CO2
pyły
sadza
1,28
1
45
2000
0,27
0,009
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
0,0
emisja
jedn.
t/GJ
4
wielk.
emisji
t/rok
emisja
jedn.
t/GJ
5
6
DREWNO
60
90
250
300
-
wielk.
emisj
i
t/rok
7
SŁOMA
7,301
10,951
30,420
36,504
-
130
130
160
300
-
6,66
6,66
8,20
15,38
-
emisja
wielk.
jedn.
emisj
.
i
t/m3
t/rok
8
9
OLEJ
OPAŁOWY
0,57
0,33
5
2,86
0,6
0,34
1650
943,89
1,8
1,03
-
emisja
jedn.
t/106m3
wielk.
emisji
t/rok
10
SUMA
t/rok
11
12
GAZ
0,06
1280
360
0,000
0,650
0,183
1964000
996,986
15
-
0,008
-
14,3
21,1
39,1
1940,6
52,9
0,0
Tab.II.6.7. Prognozowana redukcja emisja zanieczyszczeń
zw.
chemiczn
y
1
SO2
NO2
CO
CO2
pyły
stan
obecny
2
a
15,79
23,23
114,23
5271,89
54,79
2010
2020
emisja
kg/rok
zmiana
%
emisja
kg/rok
zmiana
%
3
b
14,3
21,6
63,4
3081,6
52,3
4
b1
14,3
21,1
39,1
1940,6
52,9
5
c=a-b
1,48
1,67
50,85
2190,33
2,49
6
d=c/ax100
9,3
7,2
44,5
41,5
4,5
7
c1=a-b1
1,50
2,10
75,08
3331,31
1,87
8
d=c1/ax100
9,5
9,1
65,7
63,2
3,2
str.
414
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.8 Gospodarka odpadami na obszarze gminy
II.6.8.1 Prognoza zmian ilości i składu odpadów
Głównymi elementami, które będą wpływały na zmiany ilości
odpadów to zmiana liczby mieszkańców, zamożność i styl życia
mieszkańców oraz rozwój ekonomiczny regionu, wydajność
produkcji itp. Przyjęto również, iż liczba ludności będzie
nieznacznie wzrastać, założono rozwój turystyki na terenie gminy
co wiązać się będzie ze wzrostem masy odpadów (szczególnie w
okresie letnim). Zakłada się, że przez najbliższe lata dominować
będą postawy konsumpcyjne, wysoce ,,odpadogenne”, następnie
zaś coraz częściej obserwować się będzie postawy
proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy
stosunek do problematyki odpadów. Uwidoczni się to m.in.
spadkiem ilości tworzyw sztucznych na korzyść ilości szkła i
wyrobów z drewna.
W dalszym ciągu największą grupą odpadów będą odpady
komunalne, które będą cechować się następującymi zmianami w
składzie morfologicznym:
- wzrost ilości makulatury (nasilenie się akcji promocyjnych,
informacyjnych, marketingowych)
- wzrost ilości szkła przy jednoczesnym spadku opakowań
plastikowych (propagowanie opakowań wielorazowych)
- zmniejszenie się drobnej frakcji nieorganicznej (popiołów i
żużlów) – zmiana sposobu ogrzewania
- wzrost frakcji organicznej – zmiana użytkowania na posesjach
jednorodzinnych (zmniejszenie powierzchni przydomowych
ogródków uprawnych na rzecz zwiększenia powierzchni
trawiastych).
Obecnie polityka państwa w zakresie ochrony środowiska
promuje wdrażanie nowych technologii mało – i bezodpadowych,
metody ,,czystej produkcji” oraz budowę własnych instalacji
służących odzyskowi i unieszkodliwianiu odpadów przez ich
wytwórców. W perspektywie kilkunastu lat spowoduje to
relatywny spadek ilości wytwarzanych odpadów w istniejących
zakładach oraz zwiększenie stopnia odzysku odpadów u ich
wytwórców.
W sektorze rolno-spożywczym, w związku z jego reorganizacją,
można się spodziewać wzrostu ilości odpadów pochodzących
zarówno z produkcji rolnej (odpady organiczne roślinne i
zwierzęce) jak i środków wspomagających samą produkcję rolną
(nawozy, urządzenia techniczne). Niemniej można się
spodziewać wzrostu miejscowego zapotrzebowania powstałych
odpadów organicznych, co w łącznym bilansie odpadów może
zniwelować wzrost ilości odpadów z sektora rolno-spożywczego.
Rozwój turystyki na terenie gminy przyczyni się do rozwoju
usług związanych ze zwiększającą się liczbą gości i turystów
oraz do zwiększenia ruchu turystycznego. Wpłynie to na
zwiększenie ilości odpadów z podmiotów usługowych i
ośrodków wypoczynkowych.
str.
415
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.8.2 Cele i zadania gminnego planu gospodarki odpadami
1) zapobieganie powstawaniu odpadów, które polegać ma na
opracowaniu zasad funkcjonowania oraz stworzenia systemu
gospodarki odpadami umożliwiającego realizację przyjętych
założeń, prowadzenie akcji informacyjno-edukacyjnych na temat
zasad i efektów funkcjonowania systemu gospodarki odpadami w
gminie oraz możliwości ograniczania ilości powstających w
gospodarstwach domowych odpadów, promowanie wśród
podmiotów
gospodarczych
zastosowania
technologii
małoodpadowych oraz wprowadzenie instrumentów prawnofinansowych zachęcających do podejmowania tego typu działań,
ewidencjonowanie odpadów oraz bieżący nadzór nad
przestrzeganiem zezwoleń dotyczących wytwarzania i
unieszkodliwiania odpadów.
2) selektywna zbiórka odpadów, które polegać ma na organizacji
systemu selektywnej zbiórki odpadów zmieszanych, rozbudowie
systemu selektywnej zbiórki odpadów opakowaniowych i
surowcowych, organizacji systemu selektywnej zbiórki odpadów
komunalnych ulegających biodegradacji, zbiórki odpadów
niebezpiecznych, wielkogabarytowych i budowlanych.
3) odzysk i recykling powstających odpadów ze wskazaniem na
recykling materiałowy i organiczny, które polegać ma na
właściwym zagospodarowaniu selektywnie zebranych odpadów
4) unieszkodliwianie odpadów, których nie udało się poddać
odzyskowi i recyklingowi, które polegać ma na właściwym
unieszkodliwianiu odpadów nie nadających się do dalszego
zagospodarowania
5) unieszkodliwianie odpadów niebezpiecznych w instalacjach
specjalistycznych, które polegać ma na przekazywaniu
zebranych na terenie gminy odpadów niebezpiecznych do
specjalistycznych
jednostek
zajmujących
się
ich
unieszkodliwianiem
6) minimalizacja
ilości
odpadów
kierowanych
do
unieszkodliwiania na składowiskach, ze szczególnym
uwzględnieniem odpadów biodegradowalnych, które polegać
ma na prowadzeniu działań skłaniających do ograniczania
wytwarzanych odpadów, organizacji selektywnej zbiórki
odpadów na terenie gminy, wyłączeniu z masy odpadowej
poszczególnych frakcji odpadów, zwiększeniu stopnia
wykorzystania odpadów
7) podnoszenie
świadomości
ekologicznej
–
edukacja
ekologiczna,
która polegać ma na prowadzeniu edukacji
podnoszącej świadomość ekologiczną mieszkańców gminy.
str.
416
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.8.3 Postępowanie z odpadami
1) system zbiórki zmieszanych odpadów komunalnych –
proponuje się zbieranie tego rodzaju odpadów w zabudowie
mieszkaniowej jednorodzinnej metodą ,,odbioru bezpośredniego”
w oparciu o pojemniki, w zabudowie wielorodzinnej metodą
,,donoszenia” w oparciu o pojemniki, w rejonach zabudowy
rozproszonej metodą ,,odbioru bezpośredniego” w oparciu o
pojemniki lub worki foliowe. Stworzona sieć miejsc gromadzenia
odpadów winna zapewnić odpowiednią częstotliwość
opróżniania pojemników. Zebrane odpady będą kierowane do
unieszkodliwiania na składowisko odpadów komunalnych.
Rozbudowa istniejącego systemu zbiórki odpadów opartego na
zalecanych pojemnikach przyczyni się m.in. do skrócenia
odległości miejsc powstawania odpadów do miejsc gromadzenia,
skrócenia czasu przetrzymywania odpadów w pojemnikach,
zmniejszenia potrzeb transportowych wynikających z możliwości
zagęszczenia odpadów w śmieciarkach. Wskazane jest
zabezpieczenie
kontenerów
do
obsługi
podmiotów
gospodarczych czy sezonowych miejsc wypoczynku (pola
biwakowe, stanice turystyczne, kąpieliska). System zbiórki
odpadów powinien być wprowadzany stopniowo, etapami,
odpowiednio do możliwości finansowych i technicznych.
2) system zbiórki odpadów opakowaniowych i surowcowych –
na terenie gminy prowadzona jest selektywna zbiórka odpadów
opakowaniowych i surowcowych. Zbiórkę tych odpadów
proponuje się rozwinąć w sposób następujący: rozwijając metodę
,,donoszenia” w zabudowie wielorodzinnej rozproszonej w
oparciu o kolorowe pojemniki, zakładając również dostawienie
pojemników na zbiórkę makulatury oraz dostawiając zestawy do
zbierania odpadów surowcowych przy budynkach szkolnych
celem rozwijania różnych ,,akcji zbierania i segregacji”. Mimo
znacznych ilości metali możliwych do wyłączenia, nie proponuje
się selektywnej zbiórki tej frakcji, ze względu na łatwy zbyt tego
surowca i niewielkie możliwości jego pozyskiwania w ramach
systemu zbiórki. W poszczególnych rodzajach zabudowy zakłada
się dostawienie na terenie gminy pojemników na szkło i
tworzywa sztuczne jako systemu uzupełniającego. Byłyby one
rozstawione w najbardziej uczęszczanych punktach gminy.
System uzupełniający powinien objąć także wszystkie szkoły na
terenie gminy. Jego głównym zadaniem byłoby kształtowanie
nawyków segregacji u dzieci i młodzieży. Byłyby one
uzupełnieniem treści prowadzonej w szkołach edukacji
ekologicznej.
3) system gospodarki odpadami biodegradowalnymi na terenie
gminy powinien uwzględniać następujące zagadnienia:
gospodarka odpadami biodegradowalnymi znajdującymi się w
odpadach komunalnych, gospodarka osadami ściekowymi
powstającymi w komunalnych oczyszczalniach ścieków,
gospodarka odpadami biodegradowalnymi z sektora produkcji
rolniczej i przemysłu rolno-spożywczego.
str.
417
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
a) zbiórka
odpadów
ulegających
biodegradacji
z
gospodarstw domowych – ze względu na charakter gminy
oraz dominującą zabudowę jednorodzinną, znaczna część
odpadów ulegających biodegradacji z gospodarstw domowych
zostaje zagospodarowana we własnym zakresie. W związku z
tym przewiduje się odbieranie tych odpadów tylko w
zabudowie wielorodzinnej i jednorodzinnej metodą
,,donoszenia”. Zebrane odpady organiczne będą trafiały do
kompostowni lub instalacji fermentacyjnej. Dla gromadzenia
odpadów ulegających biodegradacji przewiduje się używanie
specjalnych pojemników na bioodpady.
b) odpady biodegradowalne z innych źródeł – poza odpadami
ulegającymi biodegradacji w gospodarstwach domowych
system zagospodarowania powinien również objąć odpady
zielone z pielęgnacji i utrzymania zieleni miejskiej ale
również odpady z gospodarstw rolnych i hodowlanych oraz z
zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego. Podstawowym
zadaniem w tworzeniu systemu gospodarowania tymi
odpadami na terenie gminy jest stworzenie systemu
selektywnej zbiórki i transportu tych odpadów do miejsc ich
odzysku lub unieszkodliwiania. Odrębnie traktowane powinny
być osady ściekowe z oczyszczalni, dla których należy
przewidzieć m.in. zapobieganie powstawania osadów poprzez
wprowadzenie ,,czystszych” metod produkcji oraz
usprawnienie procesu odwadniania, który prowadzi do
zmniejszenia objętości wytworzonych osadów. Należy
przewidzieć ponowne wykorzystanie osadów np. do celów
rolniczych oraz zagospodarowania gruntów zielonych
(plantacje, parki, skwery itp.) oraz w zależności od potrzeb
bezpieczne ich unieszkodliwianie np. przez składowanie na
wysypisku.
4) system gospodarki odpadami wielkogabarytowymi –
proponuje się, aby odpady wielkogabarytowe powstające w
odpadach komunalnych były odbierane w czasie okresowych
zbiórek oraz zbierane w Punktach Gromadzenia Odpadów
Wielkogabarytowych. Punkty te powinny posiadać powierzchnię
utwardzoną do czasowego ich składowania i zadaszone miejsca
do sortowania i demontażu. Wszystkie zebrane odpady przed
ostatecznym unieszkodliwieniem muszą zostać rozdrobnione, a
także winny być wydzielone z nich elementy do dalszej
przeróbki. Niektóre z nich, np. lodówki czy telewizory, zawierają
substancje i elementy szczególnie szkodliwe (freon, olej
sprężarkowy, lamy kineskopowe). Należy je w sposób
bezpieczny dla środowiska usunąć i unieszkodliwić.
5) system gospodarki odpadami niebezpiecznymi – gospodarka
tymi odpadami powinna obejmować zagadnienia z zakresu
odpadów niebezpiecznych znajdujących się w odpadach
komunalnych oraz wytwarzanymi przed podmioty gospodarcze,
ze szczególnym uwzględnieniem odpadów powstających w
palcówkach służby zdrowa i palcówkach weterynaryjnych.
str.
418
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
a) odpady
niebezpieczne
ze
strumienia
odpadów
komunalnych – odpady te powinny być odbierane w trakcie
okresowych zbiórek oraz w Punktach Gromadzenia Odpadów
Niebezpiecznych. W związku z tym na terenie gminy należy
stworzyć takie punkty, umożliwiające zbiórkę baterii,
akumulatorów i przeterminowanych leków, wyposażone w
odpowiednie pojemniki. Pojemniki do zbiórki tego typu
odpadów powinny być ustawione w punktach, gdzie można
nabywać pełnowartościowe produkty tego typu (sklepy
elektroniczne, apteki). Do systemu można włączyć także
szkoły i przedszkola, organizując w nich okresowe akcje
zbiórki baterii albo wyposażyć budynki w pojemniki do
gromadzenia tego typu odpadów na stałe.
b) odpady z rolnictwa i przemysłu rolno-spożywczego –
odpady te to głównie padłe zwierzęta jak również opakowania
po substancjach chemicznych. Padłe zwierzęta i tkanki przed
przekazaniem
do
unieszkodliwiania
winny
być
przechowywane w specjalnie przeznaczonych do tego
chłodniach. W gminie zbieraniem, transportem i
unieszkodliwianiem padłych zwierząt jest firma ,,Rakarnia –
Skup zwierząt padłych oraz odpadów poprodukcyjnych”
Racławski Roman, Lipienice, 89-600 Chojnice.
Odpady opakowaniowe po substancjach chemicznych,
zgodnie z obowiązującymi przepisami, użytkownik jest
zobowiązany zwrócić producentowi, sprzedawcy lub
importerowi. Oznacza to, że obowiązek odbioru i
unieszkodliwiania takich opakowań spada na jednostki
wprowadzające je do obrotu. Niezależnie od tego wskazane
jest przeprowadzenie okresowego odbioru tego typu odpadów
na terenach wiejskich np. w okresach intensywnych prac
polowych.
c) odpady niebezpieczne z działalności gospodarczej – odpady
te powstają w związku z prowadzoną działalnością
produkcyjną lub usługową. Podmioty gospodarcze są
obowiązane do uzyskania stosownych decyzji, pozwoleń itp.
Wytwórcy i posiadacze odpadów niebezpiecznych są
obowiązani do prowadzenia ilościowej i jakościowej
ewidencji odpadów zgodnie z obowiązującym katalogiem
odpadów.
6) system gospodarki odpadami innymi niż niebezpieczne – to
odpadów tych można zaliczyć m.in. odpady budowlane i
rozbiórkowe. Proponuje się przyjęcie następujących założeń w
systemie: maksymalny odzysk powstających odpadów
budowlanych i rozbiórkowych przez podmioty gospodarcze
prowadzące działalność w zakresie gospodarki odpadami na
podstawie stosowanych zezwoleń, wyznaczanie miejsc
czasowego gromadzenia tych odpadów, szczególnie w przypadku
odpadów powstających w wyniku prac budowlanych i
remontowych, stworzenie ponadgminnego miejsca przetwarzania
odpadów budowlanych i rozbiórkowych.
str.
419
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
a) odpady z produkcji energii cieplnej – w związku ze
spadkiem zapotrzebowania na węgiel brunatny i kamienny
jako nośnik energii, wzrasta zapotrzebowanie na tzw. nośnik
czyste (np. gaz, olej, biomasa), co ma swoje odzwierciedlenie
w rodzaju powstających w wyniku spalania odpadów.
Następuje zmniejszenie ilości popiołów węglowych. Spalanie
oleju oraz gazu nie powoduje powstawania odpadów stałych.
Dwie kotłownie na terenie gminy Przechlewo, zasilane
biomasa, produkują odpad w postaci popiołu, który
wykorzystywany jest do celów rolniczych.
b) odpady z przemysłu drzewnego – powstające odpady z
przemysłu drzewnego trociny, wióry i zrąbki są
wykorzystywane jako paliwo energetyczne (np. do produkcji
ciepła) lub jako surowiec do produkcji płyt pilśniowych.
7) system transportu odpadów komunalnych – w związku z
rozwojem systemu selektywnej zbiórki odpadów, konieczne jest
właściwe zorganizowanie transportu zebranych odpadów do
wyznaczonych miejsc odzysku lub unieszkodliwiania. Może się
to odbywać za pośrednictwem istniejącego systemu lub w
zależności od potrzeb zreorganizować działanie transportu
odpadów, dostosowują go do aktualnego zapotrzebowania.
Rozszerzenie zakresu odbioru odpadów wymaga wyposażenia
firm w sprzęt transportowy do zbiórki wyselekcjonowanych
odpadów oraz posiadania stosownych zezwoleń.
8) rekultywacja składowiska – obecnie w gminie funkcjonuje
jedno składowisko odpadów, zlokalizowane w Przechlewie. W
związku z planowaną budową Zakładu Zagospodarowania
Odpadów w Nowym Dworze k/Angowic, docelowo zostanie ono
zamknięte i poddane rekultywacji.
Na terenie gminy funkcjonowały jeszcze 3 ,,dzikie” wysypiska
odpadów: w Przechlewie na dz. 366/1 i 365/1, Nowej Wsi na dz.
509/3 oraz w Sąpolnie na dz. 118. Składowiska te należy
zlikwidować i przeznaczyć do rekultywacji, na koszt gminy.
Najczęściej dla dawnych składowisk i wysypisk odpadów
najkorzystniejszym kierunkiem rekultywacji jest och zalesianie.
Podsumowanie: w zakresie gospodarki odpadami należy dążyć do
realizacji zasady zapobiegania i minimalizacji ilości wytwarzanych
odpadów, zapewnienia wysokiego stopnia odzysku i bezpiecznego
dla środowiska unieszkodliwienia oraz zapewnienia możliwości
selektywnej zbiórki odpadów z zaleceniem podziału n a frakcję
suchą i mokrą.
str.
420
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.9 Sieć telekomunikacyjna
W związku z ciągłym wzrostem ilości gospodarstw domowych
wyposażonych w telefon i komputer oraz przewidzianą urbanizacją
gminy, w celu szybkiego rozwoju społeczno-gospodarczego, należy
przewidzieć
dalszą
rozbudowę
istniejącej
infrastruktury
telekomunikacyjnej, zarówno w tradycyjnych jak i w nowych
technologiach (w tym budowa, rozbudowa i modernizacja infrastruktury
światłowodowej).
Ponieważ rynek operatorów telekomunikacyjnych w Polsce został
skomercjalizowany, więc praktycznie nie istnieją programy o znaczeniu
ponadregionalnym, określające główne kierunki i zakres rozwoju
nowoczesnych systemów komunikacji informatycznej. Każdy z
zarządców bądź operatorów sieci ma własne cele strategiczne, których ze
względów rynkowych nie ujawnia w szczegółach.
W studium dopuszcza się lokalizację stacji bazowych telefonii
komórkowej na terenie całej gminy, zgodnie z ustawą z dnia 7 maja 2010
r. o wspieraniu rozwoju usług i sieci telekomunikacyjnych (Dz. u. Nr
160, poz. 675).
Ponadto rozbudowa całej sieci telekomunikacyjno-informatycznej ma na
celu umożliwienie wszystkim mieszkańcom w obrębie województwa
pomorskiego dostępu do telewizji regionalnej (TVP Gdańskiej),
ujednolicenie numeru kierunkowego dla obszaru całego województwa
oraz umożliwienie szerokopasmowego dostępu do Internetu dla
mieszkańców,
przedsiębiorców
oraz
jednostek
publicznych
(administracja publiczna, placówki ochrony zdrowia, edukacji, kultury i
bezpieczeństwa publicznego). Dostęp do informacji telekomunikacyjnej
należy również zapewnić dla obszarów deficytowych i o niskiej
opłacalności poprzez budowę pasywnej infrastruktury informatycznej w
zakresie światłowodowej sieci szkieletowej oraz węzłów usługowych.
Rozwój systemów telekomunikacyjnych i teleinformatycznych
(przewodowych i bezprzewodowych) powinien się odbywać stosowanie
do wzrostu zapotrzebowania na usługi telekomunikacyjne i
teleinformatyczne w gminie.
Dopuszcza się również lokalizację innego rodzaju przekaźników
radiowych wykorzystywanych np. w leśnictwie czy straży pożarnej do
celów ochrony przeciwpożarowej.
str.
421
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.10 Regulacja stosunków wodnych
II.6.10.1 Wody powierzchniowe
Wody powierzchniowe na obszarze gminy zajmują łącznie ok.
5,35 % jej powierzchni. Gmina położona jest głównie w zlewni
Brdy, będącej lewym dopływem Wisły oraz na małym
fragmencie w zlewni Czernicy.
Główną sieć hydrologiczną tworzą cieki naturalne w postaci
rzek, jezior, drobnych oczek wodnych wytopiskowych oraz
niewielki system rowów melioracyjnych.
W zakresie regulacji rzek należy modernizować i utrzymywać
w dobrym stanie technicznym istniejące budowle wodne na
rzece Lipczynka, Pawłówek, Ruda oraz na kanale Nowa Wieś,
służące kształtowaniu zasobów wodnych. W ramach tych
działań w roku 2011 planowana jest odbudowa stopnia
Młyńskiego na rzece Pawłówek - inwestycja ta realizowana
będzie w oparciu o Program Małej Retencji Województwa
Pomorskiego do roku 2015.
Istotnym elementem regulacji stosunków wodnych jest
zabezpieczenie
terenu
gminy
przed
zagrożeniem
powodziowym. W ramach tych działań uwzględniono w
studium obszary szczególnego zagrożenia powodzią, określone
w opracowaniu IMGW Oddział Morski w Gdyni 2004/2005 pt.
,,Wyznaczenie granic obszarów bezpośredniego zagrożenia
powodzią w celu uzasadnionego odtworzenia terenów
zalewowych etap II”. W studium obszary pozostawia się w
dotychczasowym użytkowaniu, bez prawa realizacji nowej
zabudowy. Taki stan pozwoli na swobodną retencję
potencjalnych wód zalewowych, bez zagrożenia dla życia i
mienia ludzi. Ponadto wyznaczono obszary potencjalnie
narażone na zalanie w wyniku zniszczenia lub uszkodzenia
budowli piętrzących i na tych obszarach również nie projektuje
się żadnej nowej zabudowy.
W studium przewiduje się również wykorzystanie cieków
powierzchniowych do dalszego rozwoju turystyki kajakowej, z
możliwością przygotowania dodatkowej bazy postojowej na
trasie spływów. W takim przypadku niezbędne będzie
wykonanie czynności porządkowych przy brzegach rzek lub
jezior. Możliwe są również działania polegające na pogłębianiu
cieków wodnych w celu przystosowania ich do tras
kajakowych. W/w działania inwestycyjne należy prowadzić w
sposób niezakłócający swobodny przepływ wód.
W zakresie rolniczego wykorzystania rowów melioracyjnych,
istotnym elementem utrzymania właściwych stosunków
wodnych jest ich systematyczna konserwacja i udrażnianie.
str.
422
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.6.10.2 Wody podziemne
Gmina Przechlewo charakteryzuje się bardzo dużymi zasobami
wód podziemnych, o wysokiej jakości fizyko-chemicznej. W
ramach regulacji stosunków wodnych, istniejący pobór wód
głębinowych całkowicie zaspokaja
potrzeby bytowe i
gospodarcze mieszkańców oraz przedsiębiorców gminy, a
zatwierdzone zasoby eksploatacyjne są wystarczające dla
przyszłej urbanizacji określonej w studium. Modernizacja oraz
systematyczne utrzymywanie w dobrym stanie technicznym
ujęć wód głębinowych pozwoli na racjonalne wykorzystanie
wody, które nie wpłynie na regulację wód podziemnych. W
celu ochrony ujęć wód głębiowych, wyznaczone są strefy
ochrony bezpośredniej, na obszarach których występują
ograniczenia w użytkowaniu terenu, wynikające z przepisów
ustawy Prawo wodne.
II.6.11 Energia odnawialna
Odnawialne źródła energii są to źródła wykorzystujące w procesie
przetwarzania niezakumulowaną energię w rozmaitych postaciach, w
szczególności energię rzek, wiatru, biomasy, energię promieniowania
słonecznego itp..
1) Biomasa – może być używana na cele energetyczne w procesach
bezpośredniego spalania biopaliw stałych (np. drewno, słoma, osady
ściekowe), przetwarzana na paliwa ciekłe (np. sekty oleju
rzepakowego, alkohol) bądź gazowe (np. biogaz rolniczy, biogaz z
oczyszczalni ścieków, gaz wysypisk owy, gaz drzewny). Biomasa
jest najbardziej uniwersalnym spośród odnawialnych surowców
energetycznych. W przypadku gminy biomasa - najczęściej w
postaci słomy, drewna, granulatu drzewnego, zrębków i trocin wykorzystywana jest na cele ciepłownicze w bezpośrednim procesie
spalania. Innym źródłem biomasy są uprawy energetyczne –
najczęściej stosowanych należy wierzba energetyczna. Istotnym
przedsięwzięciem w gminie są 2 biogazownie, które do produkcji
energii wykorzystują odpady organiczne oraz biomasę roślinną.
Słoma, jako substrat uboczny produkcji roślinnej, może być
pozyskiwana z lokalnych zasiewów zbóż, w ten sposób eliminując
czynnik ekonomiczny związany z zakupem surowca energetycznego
pochodzącego spoza terenu gminy. Pozwala to na obniżenie kosztów
pozyskiwania ciepła ale także wpływa na gospodarkę ekonomiczną
regionu. Ponieważ gmina posiada duży areał użytków rolnych,
można byłoby to wykorzystać do pozyskiwania słomy na cele
energetyczne.
Biorąc pod uwagę liczbę gospodarstw rolnych na terenie gminy, ich
wielkość oraz łączny areał zasiewów zbóż jakim one dysponują, do
celów energetycznych można byłoby wykorzystać ok. 40% zebranej
słomy z gospodarstw rolnych o powierzchni upraw zbożowych
powyżej 15 ha (124 gospodarstwa rolne), gdyż produkcja słomy z
takiego areału może być przeznaczana na sprzedaż. Z mniejszych
powierzchni uprawowych słoma wykorzystywana jest na potrzeby
własne. Wielkość gospodarstw rolnych w gminie i areał zasiewów
zbóż przedstawiono w tabeli Nr II.6.8.
str.
423
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Tab.II.6.8. Wielkość gospodarstw rolnych w gminie i areał zasiewów zbóż
Lp.
Podział gospodarstw w zależności od
powierzchni upraw
Ilość gospodarstw
Wielkość powierzchni rolnej
uprawiana pod zboża
1
1
2
3
4
5
6
2
Do 1 ha
Od 1 ha do 2 ha
Od 2 ha do 5 ha
Od 5 ha do 10 ha
Od 10 ha d 20 ha
Powyżej 20 ha
3
1024
271
110
69
91
78
4
141
268
314
491
1307
2663
Udział w powierzchni
ogólnej użytków
rolnych
5
2,7%
5,2%
6,1%
9,5%
25,2%
51,4%
Na obszarze 124 gospodarstwach rolnych, o łącznej powierzchni
zasiewów zbóż ok.3313 ha, można zebrać słomę, która będzie
wykorzystywana na cele energetyczne. Ponieważ średni plon zbóż
należy przyjąć na poziomie ok. 3,0 t ziarna z 1ha, przyjmując
jednocześnie założenie iż ilość powstającej słomy w stosunku do
ziarna wynosi 1: 1, przy wykorzystaniu jedynie 40% powstałej
słomy na cele energetyczne, w gminie można na ten cel
wyprodukować ok. 3 976 t słomy. Przyjmując średnią wartość
opałową słomy 12 GJ/t to możliwe jest zebranie tego surowca o
wartości energetycznej 38 170 GJ (zakładając 80% sprawność
wytwarzania energii). Jest to ok. 21% perspektywicznego
zapotrzebowania na ciepło w gminie.
Drewno wykorzystywane na cele energetyczne pozyskiwane jest
głównie z Nadleśnictwa Człuchów i Niedźwiady, które sprzedają ten
surowiec jako podstawowym nośnik energetyczny, drobnica
opałowa stanowi tylko niewielką cześć tej sprzedaży. Przyjmując
średnią wartość energetyczną drewna na poziomie 8,87 GJ/m3, przy
ilości pozyskiwanego w przyszłości drewna 8 345 m3, potencjał
energetyczny tego surowca wyniesie 55 515 GJ (zakładając 75%
sprawność
wytwarzania
energii).
Jest
to
ok.
31%
perspektywicznego zapotrzebowania na ciepło w gminie.
Na cele energetyczne pozyskiwane są również odpady drzewne
powstające w lokalnych zakładach meblarskich i tartaku. Przyjmując
średnią wartość energetyczną trocin i zrzyn na poziomie 7,31 GJ/m3,
przy ilości pozyskiwanego w przyszłości tego surowca 6 420 m3,
jego potencjał energetyczny wyniesie 35 198 GJ (zakładając 75%
sprawność
wytwarzania
energii).
Jest
to
ok.
20%
perspektywicznego zapotrzebowania na ciepło w gminie.
Biorąc powyższe pod uwagę, gmina posiada bardzo wysoki
potencjał własny w postaci odnawialnych nośników
energetycznych pochodzących z biomasy, pozwalających
zaspokoić około 70% perspektywicznego zapotrzebowania na
ciepło.
Kolejnym nośnikiem energetycznym pochodzącym z biomasy jest
granulat drzewny, powstający przez przetworzenie trocin, wiór i
zrębek prasowanych pod wysokim ciśnieniem. Granulat spalany jest
w specjalnych palnikach lub piecach, do których doprowadzany jest
w sposób automatyczny i kontrolowany. Granulat jest paliwem
konkurencyjnym w stosunku do oleju, a przy uwzględnieniu
korzyści ekologicznych również i węgla.
str.
424
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Jako paliwo do produkcji energii cieplnej można także stosować
uprawy energetyczne, których nasadzenia powinny obejmować
tereny odłogowane rolniczo lub obszary poprzemysłowe. Uprawy
takie, poza odnawialnym źródłem energii, mogą być
wykorzystywane jako miejsce utylizacji osadów pościekowych i
gnojowic oraz jako sposób rekultywacji terenów zdegradowanych.
Uprawa roślin energetycznych i przygotowanie paliwa - zrębków,
może stanowić źródło nowych miejsc pracy w gminie, może też
przyczynić się do tworzenia lokalnych rynków energii i w efekcie
obniżenia kosztów wywarzania ciepła.
Istniejące dwie biogazownie na terenie gminy, do produkcji energii
cieplnej i elektrycznej wykorzystują przede wszystkim odchody
zwierzęce, stosując jako substrat uzupełniający właśnie biomasę (tj.
kiszonkę z roślin energetycznych, odpadki organiczne). Na terenie
gminy przedsiębiorstwo ,,POLDANOR” planuje uruchomienie
dwóch kolejnych biogazowni – jednej przy zakładach mięsnych
,,Prime Food” (Przechlewo), drugą na terenie fermy trzody
chlewnej w Dobrzyniu (obręb Lisewo). Inwestycje te są
działaniem
konsekwentnej
polityki
proekologicznej
przedsiębiorstwa wykorzystującej odpady organiczne powstające
przy obiektach produkcyjnych do produkcji ,,czystej” energii.
2) Energia wiatru wykorzystuje energię ruchu mas powietrza na
drodze przetwarzania w energię elektryczną lub mechaniczną.
Województwo pomorskie należy do najbardziej zasobnych w kraju.
Jednakże potencjał energetyczny wiatru lokuje się głównie w
północnej części województwa. Obszary południowe i południowozachodnie, na których leży gmina, ze względu na dużą lesistość i
zróżnicowaną konfigurację terenu nie kwalifikują się do
intensywnego rozwoju energetyki wiatrowej. Jednak w przypadku
gminy istniejący miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego
parku elektrowni wiatrowych w obrębie Sąpolno dotyczy rozległych
obszarów rolniczej przestrzeni produkcyjnej, które w zasadzie jako
jedyne predysponowane są do lokalizacji większej fermy wiatrowej.
Podejmując się realizacji inwestycji z zakresu budowy farmy
wiatrowej należy mieć na uwadze rozwiązania minimalizujące ich
oddziaływanie na środowisko określone w pkt.I.3.7.2.
uwarunkowań.
Biorąc pod uwagę uwarunkowania rozwoju energetyki wiatrowej na
obszarze gminy, jak również politykę przestrzenną gminy, w
studium nie przewiduje się innych niż w Sąpolnie, lokalizacji
dużych ferm wiatrowych.
3) Energia słońca – roczna gęstość promieniowania słonecznego w
Polsce na płaszczyznę poziomą waha się w granicach 950-1250
kWH/m2, natomiast średnie usłonecznienie wynosi 1600 godzin na
rok. Energię słońca można wykorzystać na pomocą tzw. baterii
słonecznych, umieszczanych np. na dachach budynków. Źródło
takiej energii może być dodatkowym elementem wspomagającym
indywidualne systemy ciepłownicze obiektów.
str.
425
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
4) Energia wody – przez teren gminy przepływa rzeka Brda,
Lipczynka, Ruda, Modra i Czerwonka, co stwarza pewne
możliwości wykorzystania energii wody do wytwarzania energii
elektrycznej, w zależności od reżimu hydrologicznego cieku. Należy
jednak podkreślić, iż mogą to być jedynie tzw. małe elektrownie
wodne, o mocy do kilkudziesięciu kW, których wykorzystanie
będzie ograniczało się ewentualnie do zaopatrzenia pojedynczych
obiektów produkujących energię na własne potrzeby. Na rzekach
zlokalizowanych w granicach gminy nie ma małych elektrowni
wodnych.
5) Energia geotermalna – Polska należy do najzasobniejszych krajów
Europy pod względem objętości wód geotermalnych. Zachodnia i
południowo-zachodnia cześć województwa pomorskiego leży w
obszarze karbońsko-dewońskim basenu geotermalnego, nad
subbasenem pomorskim. Potencjalne zasoby wody o temperaturze
ok. 900C w tym subbasenie oceniane są na około 12 mld. m3, co
odpowiada ok. 72 mln. ton ropy naftowej. Są to ogromne zasoby,
których wykorzystanie mogłoby w pełni zaspokoić potrzeby
energetyczne całej tej części województwa. W warunkach gminy
można
by
było
rozważyć
możliwość
zastosowania
wysokotemperaturowej energii geotermalnej w zasadzie jedynie w
przypadku samej miejscowości Przechlewo, jako ośrodka
najbardziej zurbanizowanego lub nawet w obrębie dużych zakładów
produkcyjnych na ternach danych PGR-ów (w latach 70-tych XX w.
wykonano głębokie otwory badawcze w celu oceny zasobów
geotermalnych na terenie gminy, badania te jednak nie wykazały
faktycznego potencjału obszaru w tej dziedzinie). Natomiast w
przypadku pozostałego obszaru gminy można by było zastosować
niskotemperaturowa energię geotermalną występującą w płytkich
poziomach wodonośnych, jako pierwotne źródło energii dla pomp
ciepła, szczególnie w rozproszonej zabudowie mieszkaniowej.
Wykorzystanie do celów gospodarczych gorących źródeł jest trudne
ze względu na m.in. przyczyny, które zostały omówione w
uwarunkowaniach w pkt. 3.2.1 ,,uwarunkowania rozwoju gospodarki
energetycznej”.
6) Ogniwa paliwowe – działają w ten sam sposób jak powszechnie
używane baterie lub akumulatory do zasilania przenośnych urządzeń
elektrycznych: energia chemiczna zamieniana jest w nich
bezpośrednio na energie elektryczną. Różnica polega na tym, że
bateria lub akumulator mieszczą ,,w sobie” zapas energii chemicznej
i przestają działać po jej wyczerpaniu, natomiast ogniwo paliwowe
zasilane jest ze źródeł zewnętrznych i działa tak długo jak paliwo
(H2) i utleniacz (powietrze) dostarczane są do urządzania.
Technologie te są w formie opracowań, badań, testowania i
wdrażania do produkcji masowej.
str.
426
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Podsumowując można stwierdzić:
1. Potencjalnie gmina może zaopatrzyć mieszkańców w energię cieplną
z odnawialnych źródeł energii, w postaci słomy zbożowej, drewna i
odpadków drzewnych, na poziomie ok. 70% perspektywicznego
zapotrzebowania, co może plasować gminę na jednej z czołowych
miejsc w Polsce.
2. W gminie uzyskuje się energię cieplną i elektryczną z dwóch
istniejących biogazowni (dwie kolejne są projektowane) co z
założenia jest korzystnym rozwiązaniem stosowanie odnawialnych
źródeł energii. Ponieważ w biogazowniach tych wykorzystuje się
jako jeden z surowców roślinność energetyczną tylko do celów
przetworzenia w biogaz, co jest błędnym założeniem punktu
widzenia wykorzystania potencjału rolnego. Docelowo należy
ograniczyć zasiewy roślinności tylko energetycznej a przejść na
uprawy roślin, której uboczny produkt stanowić będzie surowiec
energetyczny, np. słoma, burak cukrowy itp.
3. W zakresie wykorzystania energii wiatru w gminie nie przewiduje się
realizacji tego rodzaju przedsięwzięć, poza jedną lokalizacją w
Sąpolnie, która została usankcjonowana prawnie w postaci
uchwalonego Uchwałą Nr 129/XIX/2008 z dnia 28 kwietnia 2008r.
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. Biorąc pod
uwagę mały efekt ekonomiczny uzyskiwany z elektrowni
wiatrowych oraz bardzo niekorzystny wpływ urządzeń na ludzi i
zwierzęta i wreszcie brak potencjału rodzimego w realizacji tych
urządzeń oraz ustawodawstwo prawne dotyczące klasyfikacji
uciążliwości dla środowiska elektrowni wiatrowych i określania
obszarów ograniczonego użytkowania, należałoby się zastanowić
nad ewentualną rezygnacją z tego typu inwestycji na nowych
terenach.
4. Docelowo należy dążyć do rozwoju pozyskiwania energii zasobów
geotermalnych oraz ciepła ziemi, które to systemy w gminie,
podobnie jak i w całym kraju, realizowane są w minimalnym
stopniu. Są to technologie stosunkowo drogie i stosowanie ich na
większą skalę wymaga programów gospodarczych na szczeblu
centralnym, szczególnie w sytuacji że są wypracowane metody
pozyskiwania środków z funduszy UE, które należałoby wdrożyć w
kraju a następnie w gminie.
str.
427
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.7.0 Obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu
publicznego o znaczeniu lokalnym
Obiekty użyteczności publicznej występujące na terenie gminy Przechlewo
zaspokajają obecne potrzeby mieszkańców w zakresie funkcji publicznych.
Ośrodki wyższego rzędu, z których korzystają mieszkańcy gminy znajdują się na
terenie miasta Człuchów, Chojnice i Szczecinek.
II.7.1 Oświata
Istniejące placówki oświatowe (znajdujące się w Przechlewie i w Sąpolnie)
zapewniają obsługę w zakresie dostępu do edukacji wszystkim dzieciom na
terenie gminy Przechlewo. Na terenie gminy znajduje się przedszkole
i placówki nauczania szczebla podstawowego oraz ponadpodstawowego.
Obecnie nie ma potrzeby tworzenia nowych szkół.
Zakładana urbanizacja spowoduje największy przyrost ludności oraz
uczniów na szczeblu szkół podstawowych i gimnazjalnych na obszarach,
określonych jako strefy dynamicznego rozwoju gminy „A”. W związku z
tym, na tych obszarach najbardziej wzrośnie liczba dzieci w wieku
szkolnym.
II.7.1.1 Przedszkola
Wykaz istniejącej i projektowanej liczby uczniów uczęszczających
do przedszkola przedstawiono w tabeli Nr II.7.1.
Dzieci z wszystkich obrębów gminy korzystają obecnie z
przedszkola publicznego w Przechlewie.
Na przestrzeni lat 2005 – 2010 liczba dzieci uczęszczających do
przedszkola nie uległa większym zmianom. W roku szkolnym
2005/2006 dzieci w przedszkolu było 121. Jedynie w roku
2006/2007 zanotowano spadek liczby uczniów do 103 osób i była to
największa zanotowana zmiana w ostatnich latach. Liczba
przedszkolaków utrzymuje się mniej więcej na tym samym poziomie
w przeciągu ostatnich 6 lat. Obecnie do przedszkola uczęszcza 125
dzieci (w 5 oddziałach).
Przewidywana w studium urbanizacja spowoduje wzrost liczby
dzieci szczebla przedszkolnego o 125 osób. Łączna liczba dzieci
osiągnie więc wielkość 250 dzieci, z czego największa liczba dzieci
w wieku przedszkolnym przybędzie we wsiach Przechlewo (96
dzieci), Lisewo (7 dzieci) i Sąpolno (5 dzieci). Dane na temat
wzrostu liczby ludności z podziałem na obręby podaje tabela Nr
II.1.1.
W związku z tym wymagana jest budowa nowego 5 – oddziałowego
przedszkola np. we wsi Przechlewo lub Sąpolno lub też budowa
dwóch przedszkoli 3 – oddziałowego i 2 - oddziałowego we wsiach
Sąpolno, Nowa Wieś lub Dąbrowa lub innych miejscowościach.
Wariantem najmniej niekorzystnym jest rozbudowa istniejącego
przedszkola o docelowej liczbie 10 oddziałów.
str.
428
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Tab.II.7.1. Istniejąca i projektowana liczba dzieci korzystających z przedszkola
Lp.
Przedszkole
Adres
1.
Przedszkole
Publiczne w
Przechlewie
Oś. Juźkowa
14
77 – 320
Przechlewo
Obecna
Liczba
Liczba
miejsc
oddziałłów
125
5
Projektowana
Liczba
Liczba
dzieci z Oddziałów
gminy
125
5
Docelowa
Liczba
Liczba
uczniów oddziałów
250
10
II.7.1.2 Szkolnictwo podstawowe
Wykaz istniejącej i projektowanej liczby uczniów uczęszczających
do szkół podstawowych przedstawiono w tabeli Nr II.7.2.
Dzieci z wszystkich obrębów gminy, korzystają obecnie z placówek
zlokalizowanych na terenie wsi Przechlewo oraz wsi Sąpolno.
Kształcenie na szczeblu podstawowym na terenie gminy odbywa się
w 2 szkołach podstawowych: Szkoła Podstawowa im. Janusza
Korczaka w Przechlewie i Szkoła Podstawowa w Sąpolnie.
a) Szkoła Podstawowa im. Janusza Korczaka zlokalizowana na
ulicy Szkolnej 4 w Przechlewie. Jest to szkoła publiczna, 14 oddziałowa z salą gimnastyczną i boiskiem sportowym „Orlik”.
Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum działają w jednym budynku
i korzystają z tej samej infrastruktury szkolnej tworząc Zespół
Szkół w Przechlewie.
Liczba dzieci uczęszczających do podstawówki systematycznie
się zmniejsza. W roku szkolnym 2005/2006 wynosiła 392
uczniów do roku szkolnego 2009/2010 zmniejszyła się o 120
osób (do szkoły uczęszczało wówczas 272 uczniów). W obecnym
roku szkolnym 2010/2011 liczba uczniów wynosi 300 osób
(uczących się w 14 oddziałach). Mamy zatem do czynienia z
niewielkim wzrostem liczby uczniów w tej szkole na przełomie
ostatnich dwóch lat.
Do obwodu szkoły podstawowej należą obręby Przechlewo,
Lisewo, Pawłówko, Pakotulsko, Rudniki, Łubianka, Dąbrowa
oraz Przechlewko.
uczniów szczebla podstawowego o 195 osób. Co spowoduje
konieczność albo budowy nowej szkoły podstawowej 8 –
oddziałowej lub rozbudowa istniejącej szkoły o 8 oddziałów,
czyli o łącznej ilości 22 oddziałów.
b) Szkoła Podstawowa w Sąpolnie
Liczba dzieci uczęszczających do podstawówki w Sąpolnie w
przeciągu ostatnich 6 lat nie uległa większym zmianom. W roku
2005/2006 w szkole uczyło się 131 osób. W roku szkolnym
2006/2007 w placówce przybyło 10 uczniów. Najmniej dzieci
uczęszcza do szkoły w obecnym roku szkolnym 2010/2011
kiedy to w szkole uczy się 118 uczniów (w 7 oddziałach). Obręby
obsługiwane przez szkołę w Sąpolnie to Nowa Wieś, Garbek,
Sąpolno i Płaszczyca.
uczniów szczebla podstawowego o 25 osób. Łączna liczba
str. 429
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
uczniów osiągnie więc wielkość 143 osób. Konieczna zatem
będzie rozbudowa lub reorganizacja szkoły o dodatkowy 1
oddział.
Podsumowując należy stwierdzić, że projektowana w studium
urbanizacja terenów gminy Przechlewo obsługiwanej przez 2 szkoły
podstawowe spowoduje wzrost liczby uczniów o 220 osób, tj. 195
nowych uczniów w szkole w Przechlewie i 25 uczniów w szkole w
Sąpolnie. W związku z tym, dla zapewnienia nowych miejsc,
w studium wyznacza się rozbudowę szkoły w Przechlewie.
Tab.II.7.2. Istniejąca i projektowana liczba uczniów korzystających z placówek
oświatowych szczebla podstawowego
Lp
1.
2.
Szkoła
podstawowa
Obsługiwany
teren
Szkoła
Podstawowa
im. Janusza
Korczaka w
Przechlewie
Dąbrowa
Lisewo
Szczytno
Zawada
Dobrzyń
Dolinka
Kleśnik
Łubianka
Pakotulsko
Koprzywnica
Wiśnica
Trzęsacz
Suszka
Pawłówko
Wandzin
Nowiny
Przechlewo
Przechlewko
Lipczynek
Nowa Brda
Żołna
Szyszka
Rudniki
Czosnowo
Płaszczyca
Miroszewo
Garbek
Nowa Wieś
Jarzębnik
Sąpolno
Zdrójki
Krasne
Szkoła
Podstawowa
w Sąpolnie
RAZEM
Obecna
Projektowana
Docelowa
Liczba
uczniów
Liczba
oddziałów
Liczba
uczniów
Liczba
Oddziałów
Liczba
uczniów
Liczba
oddziałów
300
14
195
8
495
22
118
7
25
1
143
8
418
21
220
9
638
30
str.
430
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.7.1.3 Szkolnictwo ponadpodstawowe
Gimnazjum w Przechlewie
Do obowiązków gminy z zakresu świadczenia usług oświaty
szkolnictwa szczebla gimnazjalnego jest zapewnienie nauczania w
gimnazjum. Gmina posiada 1 gimnazjum zespolone ze szkoła
podstawową w Przechlewie.
Liczba uczniów gimnazjum na przestrzeni lat 2005 – 20010 ulegała
nieznacznym zmianom. W roku szkolnym 2005/2006 wynosiła 278
osób, w następnym roku szkolnym nieznacznie wzrosła do 283 osób
i od tej pory zaczął się spadek liczby dzieci uczęszczających do
gimnazjum. W obecnym roku szkolnym 2010/2011 do gimnazjum
uczęszcza 231 uczniów uczących się w 11 oddziałach. Zatem nadal
utrzymuje się tendencja spadkowa liczby uczniów.
Przewidywana w studium urbanizacja na terenach gminy spowoduje
wzrost liczby uczniów uczęszczających do gimnazjum o 94 osoby.
Spowoduje to konieczność rozbudowy gimnazjum o dodatkowe 4
oddziały.
Tab.II.7.3. Istniejąca i projektowana liczba uczniów korzystających z placówki
oświatowej szczebla gimnazjalnego
Lp
1.
Gimnazjum
Obsługiwany
teren
Gimnazjum
Publiczne w
Przechlewie
Dąbrowa
Garbek
Lisewo
Szczytno
Zawada
Dobrzyń
Dolinka
Kleśnik
Łubianka
Nowa Wieś
Jarzębnik
Krasne
Miroszewo
Pakotulsko
Koprzywnica
Wiśnica
Trzęsacz
Suszka
Pawłówko
Wandzin
Nowiny
Płaszczyca
Przechlewo
Przechlewko
Lipczynek
Nowa Brda
Żołna
Szyszka
Rudniki
Sąpolno
Czosnowo
Zdrójki
Obecna
Liczba
Liczba
uczniów
oddziałów
231
11
Projektowana
Liczba
Liczba
uczniów Oddziałów
94
4
Docelowa
Liczba
Liczba
uczniów oddziałów
325
15
str.
431
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.7.1.4 Podsumowanie
Zadania gminy w zakresie zapewnienia obsługi mieszkańców pod
względem placówek oświatowych szczebla podstawowego i
gimnazjalnego będzie w dużej mierze zależała od stopnia przyrostu
urbanizacji gminy. Jeżeli ten wzrost utrzymywać się będzie na
dotychczasowym poziomie to można przyjąć, że obecny stan
obiektów oświaty w gminie będzie wystarczający przez okres od
kilku do kilkunastu lat, a w przypadku utrzymania się regresu
gospodarczego może nie być potrzeby rozbudowy infrastruktury
oświatowej nawet dla kolejnych pokoleń populacji. Przy założeniu
zaś ożywienia gospodarczego potencjalne potrzeby szkolnictwa
zostały omówione w punktach powyżej.
Schemat lokalizacji jednostek szkolnych szczebla podstawowego na
terenie gminy Przechlewo z zasięgiem świadczonych usług
przestawiono na załączniku graficznym Nr 54.
Schemat
lokalizacji
jednostek
szkolnych
szczebla
ponadpodstawowego na terenie gminy Przechlewo z zasięgiem
świadczonych usług przestawiono na załączniku graficznym Nr 55.
str.
432
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT JEDNOSTEK SZKOLNYCH SZCZEBLA
PODSTAWOWEGO NA TERENIE GMINY PRZECHLEWO
str.
433
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT JEDNOSTEK SZKOLNYCH SZCZEBLA
PONADPODSTAWOWEGO NA TERENIE GMINY PRZECHLEWO
str.
434
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.7.2 Kultura, sport i rekreacja
Jednym z celów polityki społecznej jest polepszenie warunków
mieszkańców gminy w zakresie dostępności do obiektów kultury, sportu i
rekreacji.
a) Obiekty kultury:
W strategii rozwoju gminy nie przewiduje się nowych inwestycji
kulturalnych. Jednak w celu ułatwienia mieszkańcom dostępu do
zasobów kultury należałoby takie kroki poczynić. Wskazane byłoby
otwarcie świetlic wiejskich wraz ze stanowiskami internetowymi w
miejscowościach: Garbek, Łubianka, Rudniki i Dobrzyń. Ponadto
korzystne dla rozwoju kulturalnego mieszkańców gminy byłoby
również otwarcie punktów bibliotecznych w każdej ze świetlic
wiejskich.
Studium na obszarze całej gminy, w granicach terenów przeznaczonych
pod funkcję mieszkaniowo-usługową i usługową, dopuszcza lokalizację
m.in. obiektów użyteczności publicznej, które będą pełnić funkcję
kulturotwórczą, w tym kultu religijnego, oświaty, administracji i
innych. Studium nie wskazuje działek ani obiektów, które będą pełnić
funkcję publiczną, gdyż zależeć to będzie od możliwości pozyskania
nieruchomości na cele publiczne. Pozyskanie terenów bądź obiektów na
w/w cel nastąpi na etapie przystąpienia do realizacji przedsięwzięcia,
poza obiektami, dla których już wyznaczono lokalizację.
b) Tereny sportu i rekreacji:
Na terenach istniejącej oraz projektowanej zieleni urządzonej w
studium dopuszcza się lokalizację terenów, obiektów i urządzeń sportu
oraz rekreacji (wraz z niezbędną infrastrukturą). Istniejące tereny
pełniące obecnie którąkolwiek z w/w funkcji to niezabudowane,
nieurządzone i niesprywatyzowane tereny parków podworskich oraz
tereny boisk wiejskich. Tereny zaniedbane należy uporządkować i
wyposażyć w niezbędne urządzenia i obiekty rekreacyjno – sportowe.
Ponadto pożądane byłoby stworzenie boisk wiejskich w każdej wsi,
która takowych nie posiada.
II.7.3 Cmentarze
Na terenie gminy znajdują się obecnie 4 czynne cmentarze (3 parafialne i 1
komunalny) zlokalizowane w Przechlewie, Rudnikach, Sąpolnie i
Dąbrowie. Cmentarze są obiektami zabytkowymi w dobrym stanie
technicznym i poza cmentarzem w Dąbrowie, posiadają rezerwy grzebalne.
Szacuje się, że rezerwa miejsc pochówkowych w gminie zaspokaja
potrzeby na najbliższych 20 lat.
Rezerwa grzebalna w poszczególnych cmentarzach wynosi:
- cmentarz w Przechlewie - 0,30 ha,
- cmentarz w Rudnikach - 0,10 ha,
- cmentarz w Sąpolnie - 0,38 ha.
Pomimo, iż cmentarze dysponują sporym zapasem powierzchni grzebalnej,
w studium profilaktycznie wyznacza się rezerwę na poszerzenie cmentarza
w Przechlewie o około 0,30 ha. Granice noworealizowanej części
cmentarza i jego odległość od zabudowy należy określić w oparciu o
obowiązujące przepisy.
Schemat rozmieszczenia cmentarzy został przedstawiony na załączniku
graficznym Nr 30.
str.
435
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.7.4 Turystyka
II.7.4.1 Turystyka pobytowa
1) Ośrodki wypoczynku zbiorowego, indywidualnego i
agroturystyka
Na terenie gminy nie występuje na szeroką skalę zaplecze dla
rozwoju turystyki pobytowej. Obecnie w gminie funkcjonują 2
większe ośrodki wczasowe: Ośrodek Sportu i Rekreacji w
Przechlewie zlokalizowany nad jez. Końskim, oraz ośrodek
wczasowy Lipczynek zlokalizowany nad jez. Lipczyno Wielkie.
Ośrodki te mogą przyjąć jednorazowo ponad 30 osób.
Jak omówiono w punkcie I.7.3.2. Uwarunkowań baza turystyki
pobytowej w gminie nie jest rozwinięta na szeroką skalę. Mając
na względzie unikalne walory krajobrazowo-przyrodnicze gminy
w studium nie kładzie się nacisku na zbyt duży rozwój tej formy
wypoczynku, kierując się ochroną wspomnianych wyżej walorów
przyrodniczo-krajobrazowych dla rozwoju w przyszłości
turystyki kwalifikowanej. O wyborze dominującej formy
turystyki w gminie decyduje fakt, że turystyka stacjonarna
faktycznie pozbawia w dużej mierze krajobraz przyrodniczy jego
naturalnych walorów. W związku z tym w studium zachowuje się
istniejące ośrodki wypoczynkowe z dopuszczeniem ich
użytkowania i rozbudowy oraz podniesienia standardu w
ośrodkach zdekapitalizowanych. Ponadto wyznacza się 2 większe
obszary zwartej zabudowy mieszkaniowo-rekreacyjnej jeden nad
jez. Szczytno (Kleśnik i okolice) o powierzchni około 52 ha, a
drugi nad jez. Liny o powierzchni 5,5 ha, wyznacza się ponadto
niewielkie obszary zabudowy mieszkaniowo-rekreacyjnej w
pozostałych obrębach m.in. Przechlewo i Przechlewko. Ponadto
jako kolejną formę wypoczynku okresowego w studium zaleca
się jak najszersze przystosowanie gospodarstw indywidualnych
do celów agroturystycznych na terenie całej gminy.
2) Ośrodki hotelarskie świadczące usługi rekreacyjne
W studium nie zakłada się szczególnego rozwoju ośrodków
hotelarskich świadczących usługi rekreacyjne.
3) Rekreacja weekendowa
Coraz bardziej rozpowszechnioną formą turystyki staje się
rekreacja tzw. weekendowa, która jest najczęściej powiązana z
aktywną formą
wypoczynku na pograniczu turystyki
kwalifikowanej oraz zakresu imprez sportowych. Formy tej
turystyki uprawiane są w istniejących ośrodkach rekreacyjnych,
bądź obiektach sportowych lub innych miejscach pełniących
funkcje przestrzeni publicznej, a także na terenach leśnych.
Organizatorami tej formy turystyki mogą być instytucje
publiczne, społeczne, czy też firmy komercyjne. W studium nie
wyznacza się terenów dla tego typu działalności, jednak
dopuszcza się jej organizowanie na terenach sportowych, placach
publicznych, czy też terenach leśnych realizowanych w oparciu o
przepisy szczegółowe z zakresu ochrony środowiska oraz
organizowania imprez masowych.
str.
436
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.7.4.2 Turystyka kwalifikowana
Jak wspomniano wyżej w punkcie Kierunków turystyki pobytowej
unikalne walory gminy sprzyjają uprawianiu wszelkich form
turystyki kwalifikowanej. Do walorów tych zaliczamy:
zróżnicowaną rzeźbę terenu, dużą lesistość, historyczną zabudowę
ruralistyczną w formie czytelnych zabytkowych układów zabudowy
oraz malowniczo wijące się rzeki i liczne jeziora otoczone
naturalnym
krajobrazem
pól,
łąk
i
lasów.
O unikalnych walorach przyrodniczych świadczy objęcie znacznej
części obszaru gminy formami ochrony prawnej, tj. obszarami
chronionego krajobrazu (OCHK Okolice Jezior Krępsko i Szczytno,
OCHK Fragment Borów Tucholskich), obszarami Natura 2000
(„Jezioro Krasne”, „Czerwona Woda pod Babilonem”, „Nowa
Brda”) i rezerwatami („Jezioro Krasne”, „Przytoń”, „Osiedle
Kormoranów”, Bagnisko Niedźwiady”).
1) Turystyka piesza
Na terenie gminy Przechlewo funkcjonują 2 piesze szlaki
turystyczne: szlak „Kormoranów” oraz szlak „Doliną Brdy”.
pieszo-rowerowego okalającego Przechlewo i biegnącego wzdłuż
dawnych torów kolejowych w kierunku jez. Liny oraz w
kierunku jez. Długie.
Piesze szlaki turystyczne na terenie gminy przedstawiono na
2) Turystyka rowerowa
Na terenie gminy funkcjonuje 14 szlaków turystycznych
rowerowych, w tym 9 szlaków rowerowych Ziemi
Człuchowskiej, 4 ścieżki rowerowe Nadleśnictwa Niedźwiady
oraz 1 fragment szlaku rowerowego Greenway – Naszyjnik
Północy.
W studium nie wyznacza się nowych szlaków rowerowych, poza
wymienionym w punkcie powyżej osiedlowym szlakiem pieszorowerowym.
Szlaki rowerowe szczegółowo omówiono w pkt. I.7.3.1
Uwarunkowań, a ich rozmieszczenie na terenie gminy
3) Turystyka wodna
Na terenie gminy uprawiana jest turystyka kajakowa na 2
szlakach turystyczno-kajakowych na rzece Brdzie. Są to szlaki:
- szlak kajakowy Górnej Brdy od. jez. Głębokiego (Ostrówek,
gm. Koczała) do Fordonu (Bydgoszcz),
- szlak kajakowy ,,Brda” od miejscowości Żołna do Przechlewa.
Baza turystyczna
obsługująca szlaki kajakowe jest
wyeksploatowana technicznie i wymaga modernizacji oraz
przystosowania do współczesnych warunków sanitarnohigienicznych. W celu uatrakcyjnienia szlaków turystyki wodnej
w studium postuluje się wyznaczenie nowych przystani i stanic
wodnych
w miejscach
oferujących,
obok
walorów
przyrodniczych, inne atrakcje turystyczne np. związane z kulturą
i historią danego regionu. Jedną z propozycji uatrakcyjnienia
szlaków kajakowych jest wyznaczenie wzdłuż obu tych szlaków
str.
437
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
na jez. Szczytno i Szczytno Małe parku kulturowego
wczesnośredniowiecznego osadnictwa, zachowanego w formie
zabytków archeologicznych grodzisk i kasztelani szczycieńskiej.
W skład parku kulturowego wchodziłyby jeziora oraz strome
brzegi tych jezior wyposażone w przystanie i stanice. Oczywiście
lokalizacja nowych elementów związanych z turystyką wodną
nie może zaburzyć funkcjonowania lokalnych ekosystemów.
4) Jeździectwo
Na terenie gminy nie występuje baza dla turystyki związanej ze
sportami jeździeckimi. Biorąc pod uwagę uwypuklane walory
przyrodnicze w studium postuluje się wyznaczenie szlaków
turystyki konnej w postaci tras jeździeckich na terenie całej
gminy, w tym również na terenach leśnych w uzgodnieniu z
odpowiednimi organizacjami zarządzającymi gospodarką leśną.
Oczywiście rozwój tej formy turystyki powinien być związany
również z budową stajni, ujeżdżalni, czy też hoteli dla koni,
innymi słowy całego zaplecza związanego ze sportami
jeździeckimi, szczególnie amatorskimi.
II.7.4.3 Podsumowanie
Podsumowując należy stwierdzić, iż gmina posiada bardzo wysoki
potencjał w zakresie turystyki kwalifikowanej, zaś niski w zakresie
turystyki pobytowej. W związku z tym należy dążyć do
wykorzystania
w maksymalnym stopniu potencjału gminy, który sprzyja rozwojowi
turystyki kwalifikowanej, szczególnie w formie aktywnej rekreacji,
wędkarstwa, jeździectwa, kajakarstwa, kolarstwa itp.
W celu uatrakcyjnienia formy turystyki kwalifikowanej, szczególnie
wzdłuż szlaków rowerowych należy rozbudować zaplecze
infrastruktury socjalno-usługowej, a wzdłuż Brdy zwiększyć
zagospodarowanie jej brzegów poprzez stworzenie dodatkowych
przystani, stanic i miejsc biwakowych wykorzystywanych podczas
spływu. Ponadto walory krajobrazowe i ruralistyczne gminy
stwarzają odpowiednie warunki dla rozwoju agroturystyki. Korzyści
z prowadzenia takiej formy turystyki polegają na zwiększeniu
przychodów rolników oraz przyczyniają się do poprawy stanu
technicznego zabudowy zagrodowej, a w konsekwencji przyczyniają
się do poprawy wizualnej krajobrazu kulturowego wsi.
Schemat przebiegu istniejących szlaków turystyki kwalifikowanej
przedstawiono na załącznikach graficznych nr 16 i 17.
str.
438
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.7.5 Mieszkalnictwo
W ostatnich latach daje się zauważyć tendencje pozbywania się zasobów
mieszkań komunalnych przez jednostki samorządu terytorialnego, przy
czym jest to zjawisko obserwowane w całej Polsce. Z drugiej zaś strony
daje się zaobserwować zjawisko społeczne polegające na coraz większym
rozwarstwieniu dwóch grup społecznych, grupy bardzo bogatej i
postępującej pauperyzacji grupy społecznej pozbawionej możliwości
zatrudnienia. Wśród grupy społecznej o najniższych, bądź o żadnych
dochodach zalicza się również znaczna część mieszkańców wsi, którzy
stracili pracę na skutek likwidacji Państwowych Gospodarstw Rolnych i w
sytuacji braku możliwości zatrudnienia ulegli procesowi wykluczenia ze
społeczeństwa. Realizując politykę państwa opartą na sprawiedliwości
społecznej należałoby wspierać grupy ludzi biednych, wykluczonych. A
więc jednym z obowiązków samorządów gminnych powinno być
zapewnienie mieszkań komunalnych dla ludzi nie będących w stanie się
utrzymać (istnieje druga filozofia państwa i jego obowiązki wobec
obywateli polegają na tym że każdy obywatel ma tyle ile wypracuje bez
względu na jego potencjał intelektualny, fizyczny, stan zdrowia itp., ale w
tym wypadku należałoby zweryfikować skalę podatków jakie państwo
nakłada na obywateli. Lecz problem ten nie jest przedmiotem rozważań
studium). Przyjmując więc obowiązki ustawowe gminy, do której należy
m.in. zapewnienie mieszkań komunalnych gmina powinna zweryfikować
swoją dotychczasową politykę i zatroszczyć się o zapewnienie mieszkań
komunalnych dla mieszkańców najbiedniejszych. Jak wynika z
uwarunkowań w gminie jest zarejestrowanych jako ubogich 12 %
społeczeństwa, jako bezrobotnych 15 % i około 12 % osób zaliczanych do
grupy tzw. bezradności w sprawach prowadzenia gospodarstwa
domowego.
W świetle w/w faktów można oszacować, że gmina powinna
dysponować ok. 100 mieszkaniami komunalnymi a posiada ich w sumie
12. Obserwowane zjawisko jest cecha charakterystyczną potrzeb
społecznych występujących nie tylko w tej gminie ale i w całej Polsce.
Brak opieki państwa nad rodzinami biednymi bądź nieradzącymi sobie
rodzi patologie w społeczeństwie. Bez wsparcia socjalnego rodziny te nie
mają szansy wydobycia się z biedy i nędzy.
str.
439
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.8.0 Obszary, na których będą rozmieszczone inwestycje celu
publicznego o znaczeniu ponadlokalnym
Na terenie gminy Przechlewo planuje się inwestycje celu publicznego o
znaczeniu ponadlokalnym, dla których określony jest obszar lokalizacji, m.in. z
zakresu:
1) Turystyki: trasa regionalna nr 127: (Polanów) – Miastko – Koczała –
Konarzyny oraz 128: Czarne – Rzeczenica – Przechlewo – Konarzyny,
wchodzące w skład tras i szlaków rowerowych ujętych w opracowaniach
projektowych (częściowo zrealizowanych, oznakowanych) uzupełnionych o
nowe elementy, które wraz z trasami rangi wyższej wiążą główne ośrodki
regionalne województwa.
2) Infrastruktury ściekowej: rozbudowa oraz modernizacja oczyszczalni
ścieków w Przechlewie
3) Wody: budowa obiektów małej retencji na rzece Brda, udrożnienie rzeki
Lipczynka, odbudowa stopnia Młyńskiego na rzece Pawłówek
4) Odpadów: rekultywacja zamkniętego składowiska odpadów w gminie
Przechlewo.
5) Ochrony środowiska: rekultywacja terenów zdegradowanych, wsparcie
techniczne rolnictwa ekologicznego i chemicznego.
Ponadto na terenie gminy dopuszcza się lokalizację nie ujętych w ,,Planie
zagospodarowania przestrzennego województwa pomorskiego” inwestycji celu
publicznego o znaczeniu ponadlokalnym rangi wojewódzkiej i krajowej, dla
których nie sprecyzowano dokładnej lokalizacji czy przebiegu. Dokładna
lokalizacja tych inwestycji będzie wskazana przez organ administracji rządowej
lub samorządowej wyższego szczebla, na etapie wdrażania programu.
Lokalizacja inwestycji musi być podporządkowana lub w miarę możliwości
musi uwzględniać, w max. stopniu wszelkie uwarunkowania przyrodnicze,
kulturowe i inne uwzględnione w studium. Do programów tych zalicza się m.in.
Wieloletni Program Inwestycyjny, Program Małej Retencji Województwa
Pomorskiego, Program Udrażniania Rzek Województwa Pomorskiego,
Regionalny Program Operacyjny dla Województwa Pomorskiego, Program
Operacyjny Infrastruktura i Środowisko i inne.
W/w szczegółowe plany posiadają założenia i zadania , które mają być
spełnione poprzez realizację poszczególnych inwestycji. Szczegółowy zakres
realizacji planów i inwestycji został opisany w punkcie I.14.0
Wykaz inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym przedstawiony
został w pkt. I. 14.0 uwarunkowań.
str.
440
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.9.0 Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego
Nie wyznacza się obszarów dla których występuje obowiązek sporządzenia
planów wynikający z przepisów szczegółowych, natomiast określa się zasady
ogólne wyznaczenia obszarów dla sporządzenia miejscowych planów, które
zostały omówione w pkt. II.9.1.
II.9.1 Zasady ogólne
1) Zasada wyznaczania obszarów
2)
Zaleca się sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania
przestrzennego dla całych obrębów. Ponadto kierując się przesłankami
ekonomicznymi oraz koniunkturą gospodarczą wyznacza się niniejsze
obszary, dla których możliwe jest sporządzenie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego. Obszary te zostały graficznie
pokazane na rysunku studium i oznaczone numerami kolejnymi.
Dopuszcza się dodatkowo wyznaczenie obszarów mniejszych niż
wyznaczone na rysunku studium w przypadku, gdy obszary te
ograniczone będą drogami lub (i) naturalnymi elementami
przyrodniczymi (rzeka, las, ciek powierzchniowy) lub (i) granicami
obrębów. W wyjątkowych przypadkach, gdy wymaga tego interes
społeczny lub inny uzasadniony gospodarczy dopuszcza się wyznaczenie
granic planu według granicy ewidencyjnej gruntu.
Wykaz zalecanych obszarów wyznaczonych do sporządzenia
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oznaczono na
rysunku studium oraz podano poniżej: Dąbrowa: Obszar nr I, Garbek:
Obszar nr II, Lisewo: Obszar nr IIIa, IIIb, IIIc, IIId, Łubianka: Obszar
nr IV, Nowa Wieś: Obszar nr V, Pakotulsko: Obszar nr VI, Pawłówko:
Obszar nr VIIa, VIIb, Płaszczyca: Obszar nr VIII, Przechlewo: Obszar
nr IX, Przechlewko: Obszar nr X, Rudniki: Obszar nr XI, Sąpolno:
Obszar nr XII.
Schemat obszarów, dla których zaleca się sporządzenie miejscowych
planów zagospodarowania przestrzennego przedstawiono na załączniku
graficznym Nr 56.
Zasada etapowania zabudowy
W projektach planów dopuszcza się etapowanie zabudowy tj.
wyznaczanie obszarów przeznaczonych do realizacji zabudowy z chwilą
uprawomocnienia się planu oraz obszarów przeznaczonych pod
zabudowę w późniejszym okresie tj. tzw. obszarów o odroczonym
zainwestowaniu.
Sporządzenie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego
pozwoli realizować zabudowę w sposób zorganizowany, z
poszanowaniem układów przestrzennych wsi oraz zachowaniem walorów
przyrodniczo-kulturowych. Nie określa się kolejności sporządzania
planów miejscowych w studium. Kolejność ich realizacji powinna być
podporządkowana lokalnej koniunkturze gospodarczej i związanemu z
tym zainteresowaniu inwestycyjnemu potencjalnych inwestorów, a także
w oparciu o środki ekonomiczne jakimi gmina będzie dysponowała na
cele planistyczne.
Na terenie gminy Przechlewo występuje 11 obowiązujących
miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na 16 obszarach,
str.
441
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
3)
4)
które zostały wyszczególnione w pkt. I.13.3. Uwarunkowań i oznaczono
Zasada zakazu zabudowy
Studium dopuszcza wprowadzenie zakazu zabudowy na obszarach
niezabudowanych rolnych oraz innych obszarach chronionych w celu
koncentracji zabudowy i wykluczenia rozproszonej zabudowy
szczególnie o funkcji mieszkaniowej niż związanej z rolnictwem.
Zasada określania granic pomiędzy strefami funkcyjnymi
W planach dopuszcza się korektę granic pomiędzy strefami funkcyjnymi
wynikającą z granic określonych na rysunku studium. Korekta granic
może wynikać ze struktury własności , uwarunkowań bądź potrzeb
społecznych. Zasada ta również obejmuje możliwość lokalizacji funkcji
usługowo-produkcyjnych na obszarach otwartych przestrzeni rolniczych
tzw. parków technologicznych.
str.
442
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
SCHEMAT OBSZARÓW WYZNACZONYCH W STUDIUM DO
SPORZĄDZENIA MPZP
str.
443
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.9.2 Obszary wymienione w studium wymagające scaleń i
podziałów.
W studium nie wyznacza się obszarów wymagających scaleń i
podziałów, natomiast dopuszcza się scalenia i podziały zgodnie z
przepisami szczegółowymi.
II.9.3 Rozmieszczenie obiektów handlowych o powierzchni
sprzedaży detalicznej powyżej 400m²
Na terenie gminy dopuszcza się lokalizację obiektów handlowych o
powierzchni sprzedaży powyżej 400m2 na terenach Gminnych Ośrodków
Przedsiębiorczości, tj. w Dąbrowie Człuchowskiej (w ciągu zabudowy
wsi Przechlewo) i Szczytnie (obręb Lisewo). Nie jest to warunek
obligatoryjny i gmina może odstąpić od realizacji tych obiektów. W
przypadku podjęcia decyzji przez władze gminy o zlokalizowaniu
obiektu handlowego o powierzchni sprzedaży detalicznej powyżej 400
m2 w granicach ww. obszarów konieczne będzie sporządzenie
miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego na zasadach, o
których mowa w pkt. II.9.1.
Schemat występowania obszarów z dopuszczeniem lokalizacji obiektów
handlowych o powierzchni sprzedaży detalicznej powyżej 400m2
przestawiony został na załączniku graficznym Nr 57.
str.
444
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
Gmina Przechlewo
WYSTĘPOWANIE OBSZARÓW Z DOPUSZCZENIEM LOKALIZACJI
OBIEKTÓW HANDLOWYCH O POW. SPRZEDAŻY POWYŻEJ 400m2
str.
445
Gmina Przechlewo
KIERUNKI
1225/08/2010
II.9.4 Obszary przestrzeni publicznej
Koncentracja obiektów użyteczności publicznej występuje we wsi
Przechlewo, która pełni rolę gminnego ośrodka administracyjnego.
Gmina dysponuje dość dobrą siecią obiektów użyteczności publicznej
zaspokajającą podstawowe potrzeby społeczne, tj. szkoły, przedszkola
(które są skoncentrowane głównie na terenie wsi Przechlewo) oraz siecią
świetlic, wyposażonych w internet i boisk wiejskich, zlokalizowanych na
terenie poszczególnych wsi. Nie wystarczająca jest natomiast sieć
punktów bibliotecznych. W studium postuluje się budowę świetlic
wiejskich wyposażonych w internet i oddział biblioteczny w każdej wsi,
które miałyby za zadanie m.in. podniesienie integracji życia społecznego
mieszkańców i ich edukację. Obok świetlic postuluje się budowę boiska
sportowego również w każdej wsi.
W studium nie wskazuje się działek ani obiektów, które będą pełnić
funkcję publiczną, poza obiektami, dla których już wyznaczono
lokalizację. Dokładna lokalizacja inwestycji zależeć będzie od
możliwości pozyskania nieruchomości na cele publiczne.
Dla zagospodarowania wyżej wymienionych obszarów przestrzeni
publicznej postuluje się sporządzenie miejscowych planów
zagospodarowania przestrzennego na zasadach, o których mowa w pkt.
II.9.1 w Kierunkach.
II.9.5 Obszary wymagające przeznaczenia gruntów rolnych i
leśnych na cele nierolne i nieleśne
Są to wszystkie obszary wyznaczone w studium pod zabudowę
i zainwestowanie. Zasady wyznaczania tych obszarów określono w
punkcie II.9.1.
II.9.6. Dodatkowe ustalenia
Ze względu na znaczną odległość od dużych ośrodków miejskich tereny
gminy zachowały wszelkie walory przyrodniczo-kulturowe i uchroniły
się przed chaosem przestrzennym spowodowanym realizacją inwestycji
w oparciu o wydawane decyzje o warunkach zabudowy. Chodzi tutaj
głównie o realizację zabudowy pseudozagrodowej przez mieszkańców
miast na terenach wiejskich. Nie mniej nie można zakładać, że proces ten
będzie

tekst studium

Transkrypt

Podobne dokumenty

Polska Administracyjno Drogowa