D 4.14. Strategia popularyzacji biomasy

D 4.14. Strategia popularyzacji biomasy

WIELKOPOLSKA AGENCJA ZARZĄDZANIA ENERGIĄ SP. Z O.O.
D 4.14. Strategia popularyzacji biomasy
Autorzy:
Kinga Świtalska, Stefan Pawlak
Projekt współfinansowany przez Unię Europejską
(w ramach Programu Inteligentna Energia –Europa)
Spis treści
1. Wprowadzenie ........................................................................................................................ 3
2. Uwarunkowania prawne wykorzystania biomasy w energetyce ............................................ 4
3. Zmiany w produkcji i wykorzystaniu biomasy w Polsce ....................................................... 6
4. Rodzaje i możliwości zastosowania biomasy na cele energetyczne ...................................... 7
a) biomasa z leśnictwa............................................................................................................ 7
b) biomasa z rolnictwa, rybołówstwa oraz przemysłu rolno-spożywczego ........................... 8
c) biomasa z odpadów .......................................................................................................... 12
5. Metodologia szacowania potencjału biomasy ...................................................................... 13
6. Korzyści wynikające ze stosowania biomasy na cele energetyczne .................................... 15
7. Działania promujące wykorzystanie biomasy na cele energetyczne, gwarantujące
realizację założonych celów .............................................................................................. 16
7.1. Adresaci działań promujących biomasę ........................................................................ 17
7.2. Planowane działania ...................................................................................................... 17
8. Możliwości finansowania działań wpływających na wzrost wykorzystania biomasy ......... 19
9. Cele wzrostu wykorzystania biomasy w sektorze energetycznym ...................................... 21
10. Wdrażanie zadań oraz ich monitoring ................................................................................ 21
2
1. Wprowadzenie
Zgodnie z definicją z Rozporządzenia Ministra Gospodarki z dnia 14 sierpnia 2008 r.
w sprawie szczegółowego zakresu obowiązków uzyskania i przedstawienia do umorzenia
świadectw pochodzenia, uiszczenia opłaty zastępczej, zakupu energii elektrycznej i ciepła
wytworzonych w odnawialnych źródłach energii oraz obowiązku potwierdzania danych
dotyczących ilości energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnym źródle energii
(Dz. U. nr 156/2008 r., poz. 969, ze zm.) oraz Prawa energetycznego (Dz. U. nr 89/2006,
poz. 625, ze zm. – art. 9a ust. 9) za biomasę uważa się substancje pochodzenia roślinnego
lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzą z produktów, odpadów i pozostałości
z produkcji rolnej bądź leśnej, a także z przemysłu przetwarzającego ich produkty oraz inne
części odpadów, które ulegają biodegradacji; ziarna zbóż nie spełniające wymagań
jakościowych dla zbóż w zakupie interwencyjnym i ziarna zbóż, które nie podlegają
zakupowi interwencyjnemu.
Najważniejszymi źródłami biomasy są:
 drewno pochodzące z lasów, sadów, specjalnych upraw oraz drewno odpadowe
z przemysłu drzewnego,
 produkty roślinne wytwarzane na polach i użytkach zielonych, słoma i inne
pozostałości roślinne stanowiące materiał odpadowy przy produkcji rolniczej,
 odpady powstające w przemyśle rolno-spożywczym, w tym: wytłoki, melasa,
wysłodki, odpadki olejarskie i winiarskie,
 odpady z mleczarni i serowni,
 zepsuty i przeterminowany materiał siewny,
 gnojowica i obornik,
 osady ściekowe,
 organiczne odpady komunalne,
 organiczne odpady przemysłowe, np. w przemyśle celulozowo-papierniczym.
Wiele z wymienionych źródeł jest pochodzenia rolniczego. Około 95% powierzchni
Wielkopolski stanowią tereny wiejskie. Powierzchnia użytków rolnych użytkowanych
rolniczo w roku 2009 wyniosła 1.755 tys. ha, z tego grunty orne stanowiły 1.474 tys. ha, sady
19,3 tys. ha, użytki zielone 236,9 tys. ha, a pozostałe grunty 17,5 tys. ha. Grunty trzech
najwyższych klas bonitacyjnych I-III zajmują mniej niż 24% powierzchni użytków rolnych, a
suma rocznych opadów w wielu rejonach nie przekracza 500 mm. Wielkopolskie rolnictwo
cechuje się również intensywną produkcją zwierzęcą. Obsada tzw. dużych jednostek
przeliczeniowych wynosi 73,7 DJP/100 ha i jest najwyższa w kraju.
Powierzchnia gruntów leśnych województwa Wielkopolskiego wynosi 784,7 tys. ha,
co odpowiada 26% jego całkowitej powierzchni (GUS, 2011).
3
2. Uwarunkowania prawne wykorzystania biomasy w energetyce
Główne kierunki polityki energetycznej Polski do roku 2030 w zakresie rozwoju
wykorzystania OZE, wynikające z rządowego dokumentu to:

Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w finalnym zużyciu energii co najmniej
do poziomu 15% w 2020 roku oraz dalszy wzrost tego wskaźnika w latach
następnych,
Osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych, oraz
zwiększenie wykorzystania biopaliw II generacji,
Ochrona lasów przed nadmiernym eksploatowaniem, w celu pozyskiwania biomasy
oraz zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym
biopaliw, tak aby nie doprowadzić do konkurencji pomiędzy energetyką odnawialną i
rolnictwem oraz zachować różnorodność biologiczną,
Wykorzystanie do produkcji energii elektrycznej istniejących urządzeń piętrzących
stanowiących własność Skarbu Państwa.
Zwiększenie stopnia dywersyfikacji źródeł dostaw oraz stworzenie optymalnych
warunków do rozwoju energetyki rozproszonej opartej na lokalnie dostępnych
surowcach.




Zgodnie z Dyrektywą 2009/28/WE państwa członkowskie Unii Europejskiej zobligowane są
do produkcji energii ze źródeł odnawialnych na poziomie 20% do roku 2020. Dla Polski
poziom ten wyznaczono na 15%.
%
2008
14
2009
12
2010
10
2011
2012
8
2013
6
2014
2015
4
2016
2
2017
0
Rok
Rys. 1. Prognoza wzrostu wykorzystania odnawialnych źródeł energii w całkowitym bilansie
energetycznym w Polsce w kolejnych latach
4
Opracowano również dokument „Zarys kierunków rozwoju obszarów wiejskich”, który
wskazuje koncepcję rozwoju obszarów wiejskich oraz inne od dotychczas znanych funkcje
tych obszarów (produkcja rolna, miejsca pracy, zrównoważony rozwój).
Od roku 2007 realizowany był program dopłat do upraw roślin energetycznych realizowany
przez Agencję Rynku Rolnego oraz Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa.
Mechanizm Wspólnej Polityki Rolnej został jednak zniesiony przez Radę Unii Europejskiej
od 2010 roku.
Jako ważniejsze akty prawne przyczyniające się do wzrostu zastosowania biomasy na
obszarach rolniczych można wymienić:
 „Wieloletni program promocji biopaliw lub innych paliw odnawialnych na lata
2008-2014” przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 24 lipca 2007r.
 Ustawa z dnia 26 stycznia 2007 r. o płatnościach w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego (Dz. U. z 2008 r., Nr 170, poz. 1051, z późn. zm.),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie
plonów reprezentatywnych roślin energetycznych w 2009 r. (Dz. U. Nr 36, poz. 283,
z późn. zm.),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 maja 2008 r. zmieniające
rozporządzenie w sprawie warunków, jakie powinny spełniać jednostki organizacyjne,
którym można powierzyć przeprowadzanie kontroli dotyczących płatności do gruntów
rolnych i płatności cukrowej oraz roślin energetycznych przeznaczonych na cele
energetyczne (Dz. U. Nr 90, poz. 552),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 marca 2007 r. w sprawie
szczegółowych warunków zatwierdzania podmiotów skupujących i pierwszych
jednostek przetwórczych oraz warunków, jakie powinny spełniać te podmioty
i jednostki po uzyskaniu zatwierdzenia (Dz. U. Nr 46, poz. 304, z późn. zm.),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 12 marca 2007 r. w sprawie
dodatkowych informacji, które powinien zawierać wniosek o dokonanie zatwierdzenia
podmiotu skupującego oraz pierwszej jednostki przetwórczej (Dz. U. Nr 46, poz. 305),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 maja 2008 r. w sprawie
terminów dokonywania przez wnioskodawców, podmioty skupujące i pierwsze
jednostki przetwórcze określonych czynności dotyczących płatności do upraw roślin
energetycznych (Dz. U. Nr 103, poz. 662),
 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 9 marca 2009 r. w sprawie
rodzajów roślin objętych płatnością uzupełniającą oraz szczegółowych warunków
i trybu przyznawania oraz wypłaty płatności w ramach systemów wsparcia
bezpośredniego (Dz. U. Nr 40, poz. 326, z późn. zm.).
5
3. Zmiany w produkcji i wykorzystaniu biomasy w Polsce
W ostatnich latach można zauważyć wzrost zainteresowania biomasą jako źródłem energii.
Powodów tego zjawiska może być kilka i są to: nadwyżki w produkcji żywności, wycofanie
się części producentów rolnych z wytwarzania pasz i surowców żywnościowych, a także
zainteresowanie ze strony koncernów energetycznych produkcją paliw o zerowym bilansie
dwutlenku węgla i niższej emisji zanieczyszczeń do powietrza w porównaniu ze spalaniem
węgla oraz rozwój nowoczesnych technologii umożliwiających osiągnięcie wyższej
sprawności przemian energetycznych.
Biomasę stałą pozyskuje się z odpadów: leśnych, rolniczych, przemysłu drzewnego, zieleni
miejskiej oraz niewielkie ilości z segregowanych organicznych odpadów komunalnych.
Uzupełnieniem bilansu podaży biomasy na rynku energetycznym może być jej pozyskiwanie
z plantacji wieloletnich roślin: rodzimych gatunków wierzby krzewiastej (Salix spp.)
i aklimatyzowanych w Polsce: ślazowca pensylwańskiego (Sida hermafrodita Rusby)
i miskanta (Miscanthus spp.). Produkcja biomasy z tych roślin i jej przetwarzanie stwarza
możliwość wykorzystania gruntów rolniczych wyłączonych z produkcji surowców
żywnościowych, odłogowanych oraz wadliwych, często o dużym potencjale produkcyjnym,
ale okresowo nadmiernie wilgotnych lub zanieczyszczonych przez przemysł. Biomasa
wieloletnich roślin energetycznych pozyskana z plantacji polowych może być wykorzystana
jako paliwo stałe: zrębki, pelet – granulat.
Powstaje szansa rozwoju obszarów wiejskich związana z uprawą wieloletnich roślin
energetycznych, pozyskiwaniem biomasy i przetwarzaniem jej na paliwo węglowodorowe:
metanol.
Produkcja paliw stałych z biomasy może być atrakcyjna. Polskie rolnictwo potrzebuje w tym
względzie produktu, na który byłby nieograniczony zbyt, pozwalający rozwiązać podstawowe
problemy obszarów wiejskich: pogłębiający się brak rynku zbytu na produkcję rolniczą
i bezrobocie na wsi. Tym produktem wydaje się być metanol wytwarzany z biomasy ligninocelulozowej, którego wartość sprzedaży z jednostki powierzchni plantacji może być
20-krotnie wyższa niż dochód ze sprzedaży ziarna zbóż.
Na świecie tworzony jest rynek na paliwa węglowodorowe pochodzenia biologicznego.
Przykładem może być generator w postaci polimerowego ogniwa paliwowego zasilanego
bezpośrednio metanolem, który jest sposobem na dostarczenie wodoru do ogniw. Ogniwa
paliwowe dają 2-krotnie wyższą sprawność w porównaniu z silnikami wewnętrznego spalania
i praktycznie zerową emisję zanieczyszczeń. Ponadto możliwe jest wykorzystanie
polimerowych ogniw paliwowych zasilanych metanolem jako generatorów energii w sprzęcie
elektronicznym: przenośnych komputerach, czy telefonach komórkowych.
Metanol może być produkowany z gazu ziemnego, ale tylko metanol uzyskany w wyniku
przetworzenia biomasy może być neutralny względem efektu cieplarnianego.
O przydatności roślin do uprawy na cele bioenergetyczne decydują:
 sprawność energetyczna uprawy – czyli stosunek energii zawartej w biomasie
do energii potrzebnej do jej wytworzenia;
 rodzaj węglowodanów tworzących biomasę (lignino-celuloza lub skrobia) ze względu
na różną sprawność procesu termochemicznego lub biologicznego jej przetwarzania.
6
Badania wykazały, że wierzba krzewiasta, ślazowiec pensylwański i miskant dają bardzo
wysoki współczynnik efektywności energetycznej, nawet kilkakrotnie wyższy niż
u jednorocznych roślin rolniczych przeznaczonych na rynek żywnościowy (zboża, rośliny
okopowe, oleiste). Wyjaśnia to szerokie zainteresowanie uprawą wieloletnich roślin
wytwarzających lignino-celulozową biomasę do celów energetycznych.
Tab.
1.
Możliwości
energetycznego
biomasa jako surowiec energetyczny
Biopaliwa stałe
- pozostałości z rolnictwa
(słoma, siano, łęty)
- drewno opalowe (ścinki, zrębki,
trociny)
- odpady z produkcji zwierzęcej
- osady ściekowe
- rośliny energetyczne
wykorzystania
Biomasa
Biopaliwa ciekłe
- biodiesel
- etanol
- metanol
- biooleje
- oleje posmażalnicze
biomasy
(Wojciechowski,
2004):
Biopaliwa gazowe
- biogaz (rolniczy, biogaz z
oczyszczalni ścieków, ze
składowiska odpadów,
przemysłowy)
- gaz drzewny
4. Rodzaje i możliwości zastosowania biomasy na cele energetyczne
a) biomasa z leśnictwa
Zgodnie z szacunkami Generalnej Dyrekcji Lasów Państwowych, w 2006 r. całkowity
potencjał techniczny drewna z leśnictwa, możliwy do bezpośredniego wykorzystania na cele
energetyczne, wynosił ok. 6,1 mln m3 drewna, co jest odpowiednikiem 41,6 PJ energii.
Przyjęto następujące założenia do oszacowania dostaw biomasy leśnej w 2006 r.:
 sprzedaż drewna na cele energetyczne realizowana przez PGL Lasy Państwowe
wynosi ok. 5117 tys.m3 (na podstawie danych GUS),
 wierzchołki, gałęzie, kora i pnie stanowić będą 5% pozyskanego drewna,
 wyczystki i odnowienia to możliwość pozyskania 6 m3 z 1 ha zadrzewień,
 wartość opałowa drewna wilgotnego przyjęto na poziomie 7MJ/kg,
 z uwagi na wysoką koniunkturę przemysłu przerobu drewna w 2006 r. na rynek trafiło
znacznie więcej odpadów niż w latach poprzednich. Szacuje się, że ok. 5960 tys. m3
zostało wykorzystane na cele energetyczne,
 w 2006 r. wyprodukowano ok. 270 tys. Mg peletu.
7
Powierzchnia lasów w Polsce wynosi 9121,3 tys. ha (GUS, stan na dzień 31.12.2010 r.), co
odpowiada lesistości 29,2%. Lesistość w odniesieniu do województw przedstawiono poniżej:
Rys. 2. Lesistość Polski wg województw (GUS, 2010)
Obrót odpadami z przemysłu przerobu drewna nie jest w Polsce rejestrowany, co w znacznym
stopniu utrudnia oszacowanie realnych możliwości dostaw biomasy z przemysłu drzewnego
na potrzeby wytwarzania energii. Z prac badawczych Instytutu Technologii Drewna (ITD)
wynika, że ze 100 m3 drewna pozyskiwanego z gospodarki leśnej otrzymuje się po przeróbce
do ponad 60% odpadów, w tym np.: 10 m3 kory, 15 m3 drobnicy gałęziowej, 20 m3 odpadów
kawałkowych (ścinki, obrzyny), 19 m3 trocin i zrębków. Ocenia się, że w zakładach
przemysłowych przerobu drewna powstaje ok. 7,5 mln m3 drzewnych odpadów
przemysłowych, co stanowi 27% całego pozyskania surowca drzewnego.
W związku z tym, że znaczną część wartościowego odpadu z przetwórstwa drewna
wykorzystuje sam przemysł drzewny, do dyspozycji pozostaje ok. 2,5 – 3 mln m3 odpadu
drzewnego.
b) biomasa z rolnictwa, rybołówstwa oraz przemysłu rolno-spożywczego
Na cele energetyczne przeznacza się produkty uboczne i pozostałości z rolnictwa i przemysłu
rolno-spożywczego oraz nadwyżki produktów rolnych, na które nie ma zapotrzebowania na
rynku żywności. Na podstawie danych z roku 2009 można określić wielkość produkcji roślin
energetycznych w Polsce na poziomie około 500 tys. ha, co stanowiło 3,2% ogółu użytków
8
rolnych. Największy udział w tej produkcji miały rośliny oleiste przeznaczone do produkcji
biopaliw (ok. 310 tys. ha). Kukurydza i zboża zajęły powierzchnię 56 738 ha, zboża
powierzchnię ok. 150 tys. ha, natomiast plantacje trwałe ok. 5 tys. ha.
Rys. 3. Uprawy roślin energetycznych w sezonie 2007/2008 [Źródło: IBMER Warszawa, 2008]
Do oszacowania dostaw biomasy pochodzącej z rolnictwa w 2006 r. przyjęto następujące
założenia:
 na potrzeby przemysłu biopaliwowego przeznaczono ok. 453,5 tys. Mg zbóż
i ok. 378 tys. Mg rzepaku,
 przyjęto średni plon z plantacji roślin wieloletnich na poziomie ok. 10 Mg/ha,
 założono, że słoma pozyskana na cele energetyczne stanowi 5% słomy ogółem w 2006r.
 Płody rolne i produkty rybołówstwa dostarczane bezpośrednio na potrzeby
wytwarzania energii
Zwiększenie wykorzystania biomasy pochodzącej z upraw energetycznych wymaga
utworzenia spójnego systemu obrotu obejmującego produkcję, dystrybucję i wykorzystanie
biomasy. Polska dysponuje odpowiednim potencjałem zarówno surowcowym, jak
i wytwórczym, umożliwiającym produkcję biokomponentów na poziomie wynikającym
z Narodowego Celu Wskaźnikowego NCW do roku 2020.
Z analiz wykonanych w IUNG PIB wynika, że bez szkody dla produkcji żywności, rolnictwo
w Polsce może przeznaczyć do 2020 r. 0,6 mln ha pod produkcję zbóż na bioetanol, 0,4 mln
ha pod produkcję rzepaku na biodiesel, oraz ok. 1 mln ha pod produkcję biomasy dla potrzeb
energetyki zawodowej.
9
Areał uprawy roślin potencjalnie przydatnych do produkcji bioetanolu (zboża, ziemniaki,
kukurydza, buraki cukrowe) jest w pewnym sensie limitowany czynnikami przyrodniczymi
i organizacyjnymi, gdyż surowce uprawne muszą spełniać kryteria zrównoważonego rozwoju,
natomiast główną barierę mogą stanowić czynniki ekonomiczne, ponieważ produkcja ta musi
być lokalizowana głównie na glebach słabszych, na których uzyskuje się niskie plony
i w związku z tym koszty produkcji destylatu rolniczego, a w konsekwencji bioetanolu, muszą
być wysokie. Podobna sytuacja występuje w przypadku estrów metylowych kwasów
tłuszczowych i biopłynów.
 Produkty uboczne z rybołówstwa (odpady)
Wg Morskiego Instytutu Rybackiego produkty uboczne rybołówstwa stanowią ok. 4% wagi
ryb. Dotychczas produkty uboczne z rybołówstwa nie miały zastosowania do produkcji
energii odnawialnej. Próby zastosowania oleju z ryb do produkcji biopaliw zostały podjęte
stosunkowo niedawno (2008-2009) i prawdopodobnie będą kontynuowane. Nie przewiduje
się jednak, aby do 2020 r. produkty uboczne z rybołówstwa odegrały większą rolę jako
surowce bioenergetyczne ze względu na ich inne, tradycyjne zastosowania (przemysł
farmaceutyczny, paszowy i inne), tym bardziej, że ich podaż będzie się zmniejszała do 2020 r.
 Produkty uboczne i przetworzone pozostałości z rolnictwa (odpady)
Podstawowym produktem ubocznym z produkcji roślinnej jest słoma zbożowa. Nadwyżki
słomy mogą być wykorzystanie na cele energetyczne.
Założenia do prognozy potencjału wykorzystania słomy na cele energetyczne na lata 2015
i 2020 są następujące:
 średnie plony zbóż z ha użytków rolnych wzięto do prognozy z lat 2000–2008,
 przyjęto wskaźnik masy słomy do masy ziarna 1:1,
 przyjęto możliwość energetycznego wykorzystania słomy w wysokości 10% zbiorów
słomy (rozdrobniona struktura upraw),
 przyjęto wartość opałową słomy - 14GJ/Mg.
 Pozostałości powstałe z przygotowania i przetwórstwa produktów spożywczych
pochodzenia zwierzęcego (odpady)
Wykorzystanie zwierząt rzeźnych wskazuje, że 27% ich masy stanowią pozostałości do
utylizacji. W zbieranych w Polsce pozostałościach z przygotowania i przetwórstwa
produktów spożywczych pochodzenia zwierzęcego dominują pozostałości wieprzowe (62%),
drobiowe (13%), pierze (13%) oraz krew (10%). Pozostałości te od 1997 r. nie mogą być
wykorzystane, jako mączka mięsno-kostna w żywieniu zwierząt rzeźnych. Dlatego
wykorzystanie energetyczne jest jak najbardziej wskazane i możliwe (np. w biogazowni).
Jedną z najcenniejszych pod względem energetycznym pozostałości przetwórstwa mięsa jest
tłuszcz zwierzęcy.
 Produkty uboczne i pozostałości pochodzenia roślinnego, w tym odpady z
owoców, warzyw czy olejów jadalnych
W tej grupie największy udział mają produkty uboczne i pozostałości z przetwórstwa
owocowego. Większość produktów ubocznych i pozostałości z produkcji warzyw zostaje na
10
polu (np. po kalafiorach, kapuście), lub jest sprzedawana wraz z warzywami. Obecnie
znaczenie energetyczne w tej grupie produktów ubocznych i pozostałości mają m.in. wytłoki
owoców (zastosowanie - pelety), pestki (do spalania bezpośredniego) lub wytłoki używane
jako substrat do biogazowni, ewentualnie gorzelni. Zastosowanie do produkcji biogazu
i etanolu mogłyby mieć także produkty niepełnowartościowe, przeterminowane.
Wraz ze wzrostem wykorzystania rzepaku na cele energetyczne, istnieje potencjał w zakresie
wykorzystania śruty do spalania bezpośredniego i w biogazowniach, o ile wystąpi podaż
taniej śruty i pokryte będzie zapotrzebowanie na pasze. W Polsce zbiór olejów
posmażalniczych jak dotąd jest słabo zorganizowany.
 Produkty uboczne i pozostałości z przemysłu cukrowniczego
W przypadku przemysłu cukrowniczego występują dwa rodzaje biomasy, które można
rozpatrywać w kontekście zastosowania energetycznego: melasa i liście buraczane. Melasa
posiadała znaczenie rynkowe, głównie jako surowiec do produkcji alkoholu etylowego
(w zależności od relacji cenowej do zbóż, wytwarzane jest z niej 10–20% krajowego alkoholu
etylowego ogółem). Miała też zastosowanie w produkcji zwierzęcej jako uzupełnienie paszy.
W późniejszym okresie, mając zastosowanie w przemyśle drożdżowym, produkcji kwasku
cytrynowego i bioetanolu, jej znaczenie wzrosło, a obecnie jest nawet notowana na giełdzie
towarowej. Przejściowo występował niedobór melasy na polskim rynku, związany m.in.
z korzystną jej sprzedażą na rynkach zagranicznych.
 Produkty uboczne i pozostałości z przemysłu mleczarskiego
Mleczarstwo może być dostawcą wielu surowców energetycznych w szczególności: serwatki,
popłuczyn i innych surowców nieprzydatnych do dalszego przetwórstwa w mleczarni lub
produktów niezgodnych z wymaganiami jakościowymi (np. przeterminowanych).
Szczególnie serwatka dobrze się wpisuje w zdolności do produkcji biogazu (czy etanolu),
o ile występuje jej duży nadmiar. Planowane biogazownie, fermentujące pozostałości
przemysłu mleczarskiego, ze względów ekonomicznych powinny być budowane w miejscu
ich powstawania.
 Odpady z przemysłu piekarniczego i cukierniczego
Odpady z przemysłu piekarniczego i cukrowniczego mogą być wykorzystywane lokalnie do
celów energetycznych. Dobrym przykładem może być wykorzystanie surowców
piekarniczych pochodzących ze zwrotów sklepowych jako produkt przeterminowany do
produkcji peletów jako materiału opałowego.
 Produkty uboczne i pozostałości z produkcji napojów alkoholowych
i bezalkoholowych
W przypadku napojów alkoholowych dotychczas najczęściej miały zastosowanie
energetyczne pozostałości z przemysłu spirytusowego (z gorzelni). W przypadku wyrobów
spirytusowych produktem ubocznym jest wywar powstający w gorzelniach, w których
produkuje się destylat (stosunek objętości wywaru do destylatu jest jak 10:1).
11
c) biomasa z odpadów
Do oszacowania dostaw biomasy pochodzącej z odpadów przyjmuje się następujące
założenia:
 podstawowym produktem pochodzącym z odpadów przemysłowych były pelety,
wykorzystywane przede wszystkim na niewielką skalę przez ludność na cele
grzewcze,
 z odpadów ściekowych produkowano biogaz.
Wykorzystanie odpadów jako źródła energii wzbudza coraz większe zainteresowanie.
Zawarte w odpadach frakcje ulegające biodegradacji stanowią biomasę, a poddane odzyskowi
energii w procesie ich termicznego przekształcania, w tym współspalania, prowadzą do
pozyskania energii z OZE. Podstawowym warunkiem odzysku energii zawartej w tego
rodzaju frakcjach odpadów, jest wymóg, aby proces ich termicznego przekształcania odbywał
się w spalarniach. Współspalanie odpadów jest w naszym kraju utrudnione, gdyż kotły
energetyczne (rusztowe, pyłowe, czy fluidalne) nie są w stanie sprostać wymagającym
standardom emisyjnym dla pyłu, SO2 oraz NOx, jakie zgodnie z obowiązującym prawem
są wymagane, jeżeli procesowi spalania konwencjonalnych paliw towarzyszyć będzie
współspalanie odpadów. Zastosowane w tych kotłach instalacje oczyszczania spalin, nawet
jeśli wyposażone są w instalacje odsiarczania spalin, natrafią na istotne problemy
z dochowaniem zaostrzonych w przypadku współspalania odpadów standardów emisyjnych.
Mogą także wystąpić problemy z zachowaniem wymaganej temperatury procesu
współspalania, wymaganego czasu przebywania spalin w tej temperaturze oraz wymaganej
jakości żużla i popiołów paleniskowych. W ostatnim czasie zrealizowano kilka inwestycji,
które umożliwią przedsiębiorstwom energetycznym spalanie biomasy. Powstały zupełnie
nowe bloki energetyczne, w których z założenia, przewidując także współspalanie odpadów,
zainstalowano nowoczesne i efektywne instalacje oczyszczania spalin.
 Biomasa z odpadów komunalnych
Prognozując ilości wytwarzanych odpadów komunalnych ulegających biodegradacji,
założono niewielkie ich zmniejszanie w latach 2015–2020. Wynika to z prognozy
demograficznej, która zakłada spadek liczby mieszkańców kraju w latach 2010–2020.
Założono, że największą pozycję w całkowitej masie drewna poużytkowego, możliwej
do odzysku z odpadów komunalnych, może stanowić drewno, pochodzące od bezpośrednich
konsumentów wyrobów drzewnych.
 Ulegająca biodegradacji część odpadów przemysłowych
Największą pozycję w całkowitej masie drewna poużytkowego, możliwej do odzysku
z odpadów przemysłowych, będzie stanowić drewno pochodzące z budownictwa (prawie
60%). Prognozuje się, że drewno poużytkowe pochodzące z zużytych palet będzie
w większym stopniu wykorzystywane na cele energetyczne niż obecnie.
12
 Osady ściekowe
W przypadku komunalnych osadów ściekowych prognozuje się ich wzrost w latach 20102020, w miarę realizacji inwestycji z zakresu budowy i rozbudowy sieci kanalizacyjnych oraz
oczyszczania ścieków. Potencjał techniczny dla wykorzystania biogazu z oczyszczalni
ścieków do celów energetycznych jest bardzo wysoki. Standardowo z 1 m3 osadu (4-5%
suchej masy) można uzyskać 10-20 m3 biogazu o zawartości metanu ok. 60%. Ze względów
ekonomicznych pozyskanie biogazu do celów energetycznych jest obecnie uzasadnione tylko
w większych oczyszczalniach ścieków, przyjmujących średnio ponad 8 -10 tys. m3/dobę.
5. Metodologia szacowania potencjału biomasy
Zasoby biomasy można oszacować w zakresie potencjału:
 teoretycznego,
 technicznego
 ekonomicznego.
Potencjał teoretyczny zasobów biomasy stanowi ich ilość, nieposiadająca znaczenia
praktycznego, gdyż definiuje potencjał surowcowy lub zasobowy biomasy.
Potencjał techniczny odzwierciedla ilość biomasy, która może być przeznaczona na cele
energetyczne po wcześniejszym uwzględnieniu technicznych możliwości jej pozyskania,
natomiast potencjał ekonomiczny to część potencjału technicznego, która ma określoną
wartość ekonomiczną.
Czasem spotkać się można również z pojęciem potencjału rynkowego biomasy, który
obejmuje biomasę znajdującą się aktualnie na rynku z możliwością do jej nabycia (na
giełdach, w składach itp.).
a) słoma
Podczas szacowania potencjału słomy na cele energetyczne uwzględnia się jej zużycie
w rolnictwie (jako ściółka i pasza) oraz na cele nawozowe (przyoranie).
Do obliczeń stosuje się następujący wzór:
N = P - (Zs+Zp+Zn)
gdzie:
N – nadwyżka słomy do alternatywnego (energetycznego) wykorzystania;
P – produkcja słomy ze zbóż podstawowych oraz rzepaku i rzepiku,
Zs – zapotrzebowanie słomy na ściółkę,
Zp – zapotrzebowanie słomy na paszę,
Zn – zapotrzebowanie słomy na przyoranie.
Zgodnie z wyliczeniami w 2010 roku potencjał techniczny pozyskania słomy na cele
energetyczne oszacowano na 5,65 mln ton, w roku 2020 zaś na 8,63 mln ton.
13
b) biomasa z użytków zielonych
Szacując biomasę pochodzącej z trwałych użytków zielonych (TUZ) pomniejsza się
powierzchne łąk i pastwisk na poziomie 1,5% rocznie do 2015 r. oraz dalszy ubytek areału na
poziomie 1,2% jako efekt zmniejszania się powierzchni gruntów rolnych i pogłowia zwierząt
trawożernych.
Założono, że średni plon pozyskiwany z jednego hektara TUZ będzie rósł w tempie 0,5%
rocznie w wyniku zmiany struktury uprawianych gatunków traw oraz zwiększeniu nawożenia.
Na podstawie oszacowania Polskiej Izby Biomasy przyjęto następujące ilości biomasy
pochodzącej z użytków zielonych:
Rys. 4. Prognoza potencjału ekonomicznego i rynkowego biomasy z produkcji trwałych użytków zielonych
do wykorzystania na cele energetyczne w latach 2010-2020
c) biomasa leśna
Potencjał opracowany został przez Europejskie Centrum Energii Odnawialnej w Warszawie
na podstawie wzoru:
Zd = A x P x (Pdr x Ze) [m3/rok]
gdzie:
A – powierzchnia lasów w ha,
P – przyrost roczny w m3/ha,
Pdr – wskaźnik pozyskania drewna na cele gospodarcze – 55% przyrostu (P),
Ze – wskaźnik pozyskania drewna na cele energetyczne – 25%.
Założenia są zgodne z „Polityką leśną państwa”, która zakłada m.in.: zwiększenie lesistości
kraju do poziomu 30% w 2020 i 33% w 2050 roku, przekazywanie do zalesienia gruntów
nieprzydatnych dla rolnictwa, osiąganie optymalnej struktury lasów w krajobrazie.
W 2010 roku potencjał techniczny pozyskania biomasy pochodzenia leśnego na cele
energetyczne oszacowano na 5,06 mln ton, w roku 2020 zaś szacuje się go na 7,15 mln ton.
14
Szacunkowe krajowe dostawy biomasy w roku 2015 i 2020
Dostawy biomasy na potrzeby wytwarzania energii mogą być realizowane z trzech sektorów:
 biomasa z leśnictwa,
 biomasa z rolnictwa i rybołówstwa,
 biomasa z odpadów.
Przewidywana ilość zasobów
krajowych [tys. Mg]
Prognoza krajowych dostaw biomasy dla sektora elektroenergetyki oraz
sektora ciepłownictwa i chlodnictwa na lata 2015 i 2020 (wg KPD)
8000
7000
6000
Rok 2015
5000
Rok 2020
4000
3000
2000
1000
0
1
2
3
4
5
6
7
1 - bezpośrednie dostawy biomasy drzewnej z lasów i innych zalesionych gruntow na potrzeby wytwarzania energii
2 - pośrednie dostawy biomasy drzewnej na potrzeby wytwarzania energii
3-biomasa z płodow rolnych i produktów rybołówstwa dostarczanych bezposrednio na potrzeby wytwarzania energii
4 - produkty uboczne i przetworzone pozostałości rolnictwa oraz produkty uboczne rybołówstwa na potrzeby
wytwarzania energii
5 - biomasa z odpadów ulegających biodegradacji - część stałych odpadów miejskich, w tym bioodpady
6 - ulegająca biodegradacji część odpadów przemysłowych
7 - osady ściekowe
Rys. 5. Prognoza krajowych dostaw biomasy dla sektora elektroenergetyki na lata 2015 i 2020
6. Korzyści wynikające ze stosowania biomasy na cele energetyczne
a. Rozwój regionalnej i lokalnej zrównoważonej polityki energetycznej wykorzystującej
zasoby biomasy.
b. Budowania nowych źródeł energii które spełniają surowe normy środowiskowe,
przyczynić się może do wzrostu konkurencyjności wykorzystania biomasy ze względu
na wysokie nakłady finansowe na modernizację i remonty elektrowni
konwencjonalnych.
c. Rozwój
współpracy
międzyregionalnej
i
międzynarodowej
związany
z wykorzystaniem zasobów biomasy.
d. Wdrożenie nowych instrumentów ekonomicznych i prawnych, które powinny
zwiększyć atrakcyjność inwestowania w innowacyjne technologie pozyskiwania
biomasy.
15
e. Możliwość obniżenia kosztów inwestycyjnych w technologiach pozyskiwania
biomasy.
f. Stopniowe gromadzenie doświadczeń i wiedzy w zakresie gospodarki leśnej.
g. Badania naukowe nad tanimi technologiami pozyskiwania biomasy.
h. Długoletnie doświadczenie podmiotów krajowych w wykonywaniu programów UE
wspierających rozwój technologii wykorzystujących biomasę na cele energetyczne.
i. Możliwość ściślejszej koordynacji polityk resortowych z polityką leśną kraju i UE.
j. Wykorzystanie doświadczeń z rozwijającego się rynku technologii wykorzystujących
biomasę w kraju i UE.
k. Możliwość współpracy krajowych i zagranicznych ośrodków naukowych, które
zajmują się technologiami pozyskania biomasy.
7. Działania promujące wykorzystanie biomasy na cele energetyczne,
gwarantującego realizację założonych celów
 Przeprowadzenie kampanii informacyjnej dot. właściwości upraw energetycznych
i wynikających z tego korzyści dla rolników w ramach WPR,
 Wykorzystanie energetyczne biomasy pochodzenia leśnego i branż powiązanych oraz
promowanie łańcucha dostaw i systemów logistycznych stosowanych w krajach, które
ten problem rozwiązały,
 Wykorzystanie odpadów, w tym rewizja ramowych aktów prawnych, wprowadzenie
systemu zagospodarowania odpadów komunalnych (systemy segregacji, systemy
inteligentne stosowane w gospodarstwach domowych),
 Wykorzystanie produktów ubocznych pochodzenia zwierzęcego, opracowanie sytemu
zbioru produktów odpadowych z zakładów przetwórstwa rolno-spożywczego,
 Wprowadzenie europejskich norm dotyczących jakości paliw produkowanych
z biomasy,
 Doskonalenie łańcucha dostaw, opanowanie technologii kondensacji substratów
rozwodnionych (wzrost opłacalności przewozu substratów na większe odległości),
 Wprowadzenie krajowych planów działania w sprawie biomasy (ocena fizycznej
i ekonomicznej dostępności biomasy, określanie priorytetów i wskazywanie środków
promujących oraz kampanie informacyjne na różnych poziomach działania – kraj,
region),
 Wsparcie finansowe UE oraz pomoc państwa,
 Priorytet dla badań związanych z energetycznym wykorzystaniem biomasy,
 Produkcja biopaliw (biodiesla) na własne potrzeby, technologia niskotemperaturowa,
dająca bardziej energetyczną śrutę np. na potrzeby biogazowni,
 Upowszechnienie nowych technologii np. technologia pozyskania biogazu z buraka
cukrowego i liści,
 Obniżenie cen nawozów – zwiększenie ich stosowania, a co za tym idzie wzrost
produkcji całej biomasy,
 Wzrost plonowania roślin upraw energetycznych,
 Rozwój technologii pozyskiwani karpin i innych produktów ubocznych z lasu,
 Wzrost lesistości kraju,
 Wzrost zagospodarowania ugorów i terenów zdegradowanych.
16
7.1. Adresaci działań promujących biomasę
a) Uczestnicy rynku biomasy
 producenci biomasy pierwotnej,
 producenci biomasy przetworzonej (zrębki, pelety, brykiety),
 dostawcy kotłów,
 instalatorzy,
 projektanci,
 użytkownicy komunalni,
 użytkownicy indywidualni.
b) Grupa robocza
 Samorząd Województwa Wielkopolskiego
 Powiaty i gminy
 Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego
 ARiMR
 Agencja Rynku Rolnego Oddział w Poznaniu
 Wielkopolska Izba Rolnicza
 ITP, ITD
 Sektor ciepłowniczy
 Sektor energetyczny
 Organizacje ogólnopolskie (Polska Izba Biomasy, Polska Izba Biogazu, Krajowa
Izba Biopaliw)
 WFOŚiGW w Poznaniu
 Uczelnie wyższe
 Organizacje pozarządowe (Polski Klub Ekologiczny Okręg Wielkopolski)
 WAZE
7.2. Planowane działania
Działanie
Grupa celowa
Utworzenie bazy
danych biomasy w
województwie
- producenci i odbiorcy biomasy
Rozwój upraw roślin
energetycznych
- rolnicy
17
Opis działania
- stworzenie oraz na bieżąca
aktualizacja bazy danych
- bilanse biomasy
- aktualne ceny rynku biomasy
- dostępne technologie przetwarzania
- dane dostępne dla gmin i
inwestorów
- publikacja bazy danych w
dostępnych środkach przekazu
- promowanie plantacji roślin
energetycznych w regionie
- stworzenie bazy danych plantacji
- stymulowanie podaży biomasy
Instalacja kotłowni
na biomasę
- urzędy
- dostawcy urządzeń i substratów
- jednostki finansujące takie
inwestycje
Wymiana palników
olejowych na palniki
na pelety
Budowa biogazowni
- głównie obiekty użyteczności
publicznej
Budowa ciepłowni/
elektrociepłowni
pracujących w
oparciu o biomasę
- Gminy, gminne spółki komunalne
- gospodarstwa rolne
- gorzelnie, mleczarnie
- zakłady przetwórcze
- obiekty użyteczności publicznej
- przedsiębiorstwa ciepłownicze,
- władze samorządowe
- producenci i dostawcy biomasy
oraz technologii
Programy dla
przedsięwzięć
wspierających
rozwój biomasy
- inwestorzy
- osoby fizyczne
- przedsiębiorcy
- jednostki samorządu terytorialnego
- jednostki organizacyjne
Rozwój branży
motoryzacyjnej
opartej na
biopaliwach
- samorządy
- przedsiębiorstwa motoryzacyjne
- rolnicy
- osoby fizyczne
- zakłady produkcji i dystrybucji
biopaliw
Szkolenia
- urzędnicy
- pracownicy firm związanych z
produkcją biomasy oraz technologii
opartych na biomasie
- pracownicy z branży sektora
18
- współpraca jednostek powiązanych
z rolnictwem
- wsparcie projektów, możliwości
uzyskania dofinansowania
- informacje dla osób
zainteresowanych
- konsultacje społeczne
- wymiana palników
- modernizacja kotłowni
- programy wspierające w regionie
- utworzenie i wsparcie lokalnego
programu budowy biogazowni w
Gminie
- rozwój i wspieranie kogeneracji
- wsparcie przedsiębiorstw
ciepłowniczych
- wykorzystanie doświadczeń innych
przedsiębiorstw
- pozyskanie dofinansowania
zewnętrznego
- program dla przedsięwzięć w
zakresie odnawialnych źródeł energii
Narodowego Funduszu Ochrony
Środowiska i Gospodarki Wodnej
- Program Operacyjny Infrastruktura i
Środowisko
- przedsięwzięcia priorytetowe oraz
pożyczki i dotacje z Wojewódzkiego
Funduszu Ochrony Środowiska i
Gospodarki Wodnej
- zwolnienie z opłat za korzystanie ze
środowiska
- zwolnienie z podatku akcyzowego
- preferencyjne warunki zakupu
pojazdów zasilanych biopaliwem
- wprowadzenie stref ekologicznego
transportu publicznego
- ulgi z tytułu opłat parkingowych
- działalność informacyjnoedukacyjna
- upowszechnianie najlepszych
praktyk i dostępnych technologii,
- wymiana doświadczeń
- szkolenie fachowców
- podniesienie poziomu realizacji
Utworzenie centrum
ekoenergetycznego
Działania
promocyjne
energetycznego
- rolnicy
- nowe kierunki kształcenia na
uczelniach wyższych
- lokalne społeczeństwo
- władze jednostek samorządu
terytorialnego
- WODR
- WIR
- przedsiębiorcy z branży OZE
- szkoły i uczelnie wyższe
- przedsiębiorstwa z sektora
ciepłownictwa
- jednostki udzielające wsparcia
finansowego
- organizacje pozarządowe
- WAZE
- społeczność lokalna
inwestycji oraz ich eksploatacji
- współpraca i promocja w zakresie
stosowania biomasy na cele
energetyczne
- inicjatywy klastrowe
- prowadzenie badań w instytutach i
jednostkach naukowo-badawczych
- konferencje
- organizacja imprez, festynów,
konkursów, spotkań i materiałów
edukacyjnych
8. Możliwości finansowania działań wpływających na wzrost
wykorzystania biomasy

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko:
- Priorytet IX: Infrastruktura energetyczna przyjazna środowisku i efektywność
energetyczna
Działanie 9.4. Wytwarzanie energii ze źródeł odnawialnych
Działanie 9.6. Sieci ułatwiające odbiór energii z OZE.
- Priorytet X: Bezpieczeństwo energetyczne w tym dywersyfikacja źródeł energii
Działanie 10.3 Rozwój przemysłu dla OZE

Regionalny Program Operacyjny
- Do 10 mln zł - projekty dotyczące wytwarzania energii elektrycznej z biomasy czy
biogazu oraz małe elektrownie wodne
- Do 20 mln zł – pozostałe źródła

Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka
- Oś priorytetowa: „Badanie i rozwój nowoczesnych technologii”
- Oś priorytetowa: „Infrastruktura sfery B+R”
- Oś priorytetowa: „Inwestycje w innowacyjne przedsięwzięcia”

Program Rozwoju Obszarów Wiejskich
Działania:
19
- 121 Modernizacji gospodarstw rolnych: (50 - 80% dofinansowania) - wsparcie w
zakresie produkcji rolniczej wykorzystywanej do wytwarzanie energii odnawialnej
- 311 Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej: (50% dofinansowania) przekwalifikowanie się gospodarstwa w kierunku działalności związanej z
wytwarzaniem energii z biomasy jeżeli inwestycja dotyczy wytwarzania biogazu i
energii elektrycznej z biogazu – nawet 500.000 zł dofinansowania na nowe
przedsiębiorstwo
- 312 Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw (50% dofinansowania)
- 321 Podstawowe usługi dla gospodarki i ludności wiejskiej

Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej:
• Green Investment Scheme (GIS)
-Część 1 Zarządzanie energią w budynkach użyteczności publicznej
-Część 2 Biogazownie rolnicze
-Część 3 Elektrociepłownie i ciepłownie na biomasę
• Program Priorytetowy: Efektywne wykorzystanie energii (EWE)
• Program Priorytetowy: Inteligentne sieci energetyczne (ISE)
• Fundusze Norweskie

Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
• Programy dla przedsięwzięć OZE i obiektów wysokosprawnej kogeneracji
-Wytwarzanie energii cieplnej przy użyciu biomasy (źródła rozproszone o mocy
poniżej 20 MWt )
-Wytwarzanie energii elektrycznej i ciepła w skojarzeniu przy użyciu biomasy
(źródła rozproszone o mocy poniżej 3 MWt)
-Wysokosprawnej kogeneracji bez użycia biomasy
-Wytwarzanie energii cieplnej: solary, pompy ciepła
• Dofinansowanie w formie pożyczki – do 75% kosztów kwalifikowanych
• Oprocentowanie pożyczki na poziomie 3%
• Okres finansowania – 10 lat

Fundusze norweskie
• Alokacja dla Polski to 578 mln EURO
• Okres przyznawania dofinansowania do 30 kwietnia 2014r.
• 19 programów
• Program: Efektywność energetyczna i odnawialne źródła energii – 75 mln EURO –
mechanizm finansowy europejskiego obszaru gospodarczego
• Operator programu: NFOŚiGW

Pozostałe programy:
• LIFE +
• Dotacje na badania związane z OZE
-Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (200mln)
-NFOŚiGW (200 mln) - m.in.: prace badawcze z zakresu energetyki odnawialnej.
20
9. Cele wzrostu wykorzystania biomasy w sektorze energetycznym
Aspekt społeczny
 nowe miejsca pracy w procesach inwestycyjnych oraz w łańcuchu wytwarzania,
przetwarzania i dostarczania biomasy;
 aktywizacja regionów wiejskich, małych miast.
Aspekt ekonomiczny
 inwestycje w regionie stymulujące lokalną gospodarkę;
 wydatki na paliwo pozostające w regionie;
 przychody ze sprzedaży praw majątkowych (zielone, czerwone certyfikaty);
 mniejsza zależność od zmian cen paliw kopalnych i nośników energii z paliw
kopalnych.
 obniżenie zapotrzebowania na ciepło
 obniżenie zużycia energii i paliw kopalnych
 obniżenie udziału węgla w bilansie paliw
Aspekt środowiskowy
 obniżenie emisji substancji szkodliwych i gazów cieplarnianych
 mniejsze oddziaływanie systemów na środowisko (odpady)
 wzrost udziału OZE w bilansie energetycznym.
10. Wdrażanie zadań oraz ich monitoring
 Zadanie dla Wielkopolskiej Agencji Zarządzania Energią.
 Prezentacja wyników wśród jednostek samorządu terytorialnego, przedsiębiorców
i firm, jednostek naukowo-badawczych, instytutów oraz społeczności lokalnej.
 Monitoring dostępu i wykorzystania odnawialnych źródeł energii jest wykonywany w
poszczególnych zakresach: Główny Urząd Statystyczny prowadzi charakterystykę
całego sektora OZE, Urząd Regulacji Energetyki dysponuje danymi na temat biopaliw
i biokomponentów, Agencja Rynku Rolnego zbiera dokumentację o biomasie
uprawianej na cele energetyczne oraz o producentach biopaliw, Ministerstwo
Rolnictwa i Rozwoju Wsi administruje udział biomasy na cele energetyczne w
biomasie ogółem, natomiast PGL Lasy Państwowe - biomasę leśną. W przypadku
wzrostu cen żywności, pod wpływem np. wzrostu produkcji i wykorzystania biopaliw
transportowych, był on niezależny od podaży polskiej biomasy energetycznej. W
Polsce istnieją jednostki badające wpływ wykorzystania energetycznego biomasy na
inne sektory, np. na sektor żywnościowy czy leśnictwa. Analizy w zakresie czynników
wpływających na sektor żywnościowy, w tym rozwoju wykorzystania surowców
rolniczych na cele energetyczne, prowadzi m.in. Instytut Ekonomiki Rolnictwa i
Gospodarki Żywnościowej. Przyjmując, że w 2020 r. będą wykorzystane polskie
biokomponenty (10% udziału w paliwach transportowych) to będzie to ok. 75%
rzepaku produkowanego w kraju, może to spowodować znaczny wpływ
21
biokomponentów z rzepaku na ceny oleju rzepakowego. Doświadczenia innych
krajów (np. Szwecja) wskazują iż istnieje możliwość wzrostu cen biomasy
energetycznej (kukurydza, gnojowica) w przypadku produkcji biogazu.
22