Typowe ładunki masowe i ich przewózhot!

Transkrypt

Typowe ładunki
masowe i ich
transport
Opracował: Robert Urbanik
ZESPÓŁ SZKÓŁ MECHANICZNYCH W OPOLU
Ładunki masowe
• Ładunki masowe są to ładunki jednorodne, przewożone w
dużych, partiach; wśród nich wyróżnić można ładunki suche,
płynne i specjalne.
• Ładunki masowe przewożone są najczęściej w transporcie
morskim, śródlądowym lub kolejowym w dużych ilościach
luzem w przewozach całopojazdowych (całostatkowych).
• Charakteryzują się niską wartością jednostkową. Zaliczamy do
nich np: węgiel,rudy żelaza, nawozy sztuczne, tarcicę, zboże,
piasek, żwir, ziarno itp.
Klasyfikacja ładunków ze względu na ich
cechy zewnętrzne (kształt, forma, itp.):
• ładunki masowe (bulk
cargo)
• ładunki drobnicowe
(general cargo)
• ładunki półmasowe
(break-bulk cargo)
• ładunki mieszane (mixed
cargo)
Podział ładunków w transporcie
morskim
Ładunki w transporcie
morskim
Ładunki drobnicowe
Ładunki masowe
Ładunki
półmasowe
Drobnica luzem
Ładunki
skonteneryzowane
Worki, palety,
kartony, torby,
bębny
Materiały
budowlane,
wyroby
stalowe,
pojazdy
Ładunki
wtaczane ro-ro,
ładunki
podnoszone lo-lo
Ładunki masowe
ciekłe
Ropa naftowa,
LNG, LPG,
paliwa płynne,
oleje,
chemikalia, soki
Ładunki masowe
suche
Nawozy,
cement, ziarno,
rudy metali,
kopaliny, węgiel
Ładunki masowe
Ładunki masowe można podzielić zależnie od ich postaci na:
• Stałe (solid bulk cargo):
•
•
•
•
•
•
Bezkształtne (ładunki roślinne)
Sproszkowane (pyłowe) np. cement
Ziarniste np. nawozy sztuczne, ruda metalu
Kawałkowe (węgiel)
Zbryłowane
W sztukach (ceramika budowlana)
• Ciekłe (liquid bulk cargo) np. ropa naftowa, gaz skroplony, sok
pomarańczowy, ciekłe chemikalia
• Gazowe (gas cargo) np. sprężony gaz ziemny w stanie lotnym
Ładunki masowe
Ładunki masowe (bulk cargo)
Suche ładunki masowe
(dry bulk cargo)
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Węgiel
Rudy metali
Nawozy sztuczne
Tarcica
Cement
Kruszywa
Zboża
Pasze
Ryż, ziarno
Ciekłe ładunki masowe
(liquid bulk cargo)
Ładunki ciekłe niespożywcze i
niebezpieczne (non edible and
dangerous liquids)
•
•
•
•
•
Ropa naftowa
Nafta
Oleje opałowe
Benzyny
LNG (ciekły gaz
ziemny)
• Niebezpieczne
chemikalia
Ładunki ciekłe spożywcze i nie
stwarzające zagrożenia (liquid
edibles and non dangerous liquids)
•
•
•
•
Oleje jadalne
Soki owocowe
Oleje roślinne
Mleko
Co to jest drewno?
• Drewnem nazywa się surowiec otrzymany ze ściętych drzew i
następnie poddany różnego rodzaju obróbce i podzielony na
sortymenty wg jakości i wymiarów.
• Podstawowe postacie wstępnie obrobionego drewna, zwanego
tarcicą to deski, bale, krawędziaki i belki.
• Z drewna produkuje się szeroki asortyment wyrobów:
•
•
•
•
•
•
Okleiny
Sklejki
Płyty stolarskie
Drewno opałowe
Słupy teletechniczne
Płyty wiórowe
Rodzaje drewna występujące
w handlu i transporcie
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Balsa
Bambus
Brzoza
Heban
Jesion
Jodła
Kasztanowiec
Klon
Lipa
Mahoń
Modrzew
Orzech
Rattan
Sosna
Świerk
Wiąz
Podstawowe cechy fizyczne
drewna
Podział drewna w zależności od wilgotności
•
•
•
•
•
•
•
Barwa
Zapach
Twardość
Rysunek
Gęstość
Wartość opałowa
Wilgotność
Rodzaj drewna
Charakterystyka
Mokre
Spławiane wodą, ma do 200%
wilgotności
Świeże
Świeżo ścięte o wilgotności od
150% (dla drewna iglastego) do
55% (dla twardego drewna
liściastego)
Załadowczo-suche
Tarcica o wilgotności
zapewniającej właściwe warunki
transportu – 20-25%
Powietrzno-suche
Wilgotność odpowiadająca
naturalnym procesom suszenia
(13-20%)
Produkty przetwórstwa
drzewnego w obrocie
towarowym
Transport drewna- zasady przewozu
• Cięższe drewno składuje się na spodzie, lżejsze na wierzchu.
• Drewno bardziej wilgotne powinno być umieszczone niżej, zaś
przesuszone wyżej.
• Ze względu na to, iż drewno jest stosunkowo lekkie, pełne
wypełnienie ładowni statku nie zapewnia wykorzystanie w 100%
jego nośności. Z tego powodu zwykle część ładunku umieszcza się
także na pokładzie (nawet do 50-60% ogólnej masy ładunku).
• Ładownia przed sztauowaniem powinna być wymyta i wysuszona,
ewentualne ślady zaoliwienia posypuje się suchymi trocinami.
• Drewno układa się zwykle wzdłuż burty statku.
• Do przewozów drogowych drewna wykorzystuje się naczepy i
przyczepy kłonicowe zaś do przewozów kolejowych wagony
platformowe z kłonicami, krótkie bale drewniane można przewozić
w wagonach typu E (węglarka).
Transport drewna
Najczęściej transportowanym drogą morską rodzajem drewna są:
• Kopalniaki- okrągłe kloce o średnicy 7-25 cm i długości 1-3,3m.
• Papierówka to drewno służące do wyroby celulozy, składa się z
krótkich kloców oczyszczonych z kory. Ze względu na wymaganą
jakość ładunek ten wymaga większej troski o czystość.
• Sklejka- tworzywo drewnopochodne otrzymywane ze sklejonych
i sprasowanych oklein. Przewozi się ją w paczkach i traktuje jako
ładunek cenny. Nie może być transportowana razem w
ładunkami wilgotnymi (łatwo się rozkleja).
• Płyty są także wrażliwe na wilgoć i podatne na uszkodzenia,
wymagają należytej staranności w transporcie.
• Wyroby drewniane zwykle przewozi się w pakietowych
jednostkach ładunkowych.
Sztauowanie drewna na statku
Sposób zakładania wiązadeł przy
normalnej wysokości stosu
1 — przewiązka,
2 — wiązadło,
3 — ściągacz,
4 — hak odrzutny
Położenie wiązadeł przy wysokim stosie
drewna
1 — wiązadło,
2 — przewiązka,
3 — hak odrzutny
Mocowanie
pakietów
drewna
wiązadłami
łańcuchowymi
Mocowanie drewna
okrągłego na
pokładzie
1— gniazdo stojaka,
2 — stojak,
3 — wiązadło,
4 — przewiązka,
5 — klamra
przytrzymująca
stojak,
6 — kłody sztauowane
poprzecznie
Sztauowanie drewna okrągłego na podwoziach (stojakach)
1 — stojaki, 2 — łańcuch mocujący stojaki, 3 — łańcuch mocujący ładunek
Transport drewna
Spław drewna rzeką
Przewóz drewna naczepą
kłonicową
Przewóz tarcicy drewnowcem
Przewóz drewna
drobnicowcem
Kloce drewna przewożone w
ładowni drobnicowca pod pokładem
Transport drewna
Koleją drewno może być
przewożone wagonami
odkrytymi (na fotografii Eaos 31)
typu węglarka
Transport drewna
Dłużyce drewnianie
przewożone platformą
kolejową (Roos)
Przewóz drewna
Tarcica w jednostkach pakietowych
Nawozy sztuczne
• Nawozy sztuczne są to produkty otrzymywane poprzez
obróbkę surowców mineralnych a służące dostarczeniu
roślinom niezbędnych składników pokarmowych. Ze względu
na rodzaj głównego składnika dzieli się je na:
•
•
•
•
•
•
•
•
Azotowe
Fosforowe
Potasowe
Wapniowe
Magnezowe
Wapniowo- magnezowe
Wieloskładnikowe
Mikronawozy
Opakowania i składowanie
nawozów
Nawozy są zwykle pakowane w szczelnie
zgrzewane worki polietylenowe w wadze 525 kg. Mogą być także pakowane w
wielowarstwowych workach papierowych,
workach jutowych, rzadziej w beczkach lub
skrzyniach. Nawozy płynne pakowane są w
beczkach z metalu bądź tworzyw sztucznych.
Nawozy powinny być składowane w
czystych i suchych pomieszczeniach. Mogą
być magazynowane w opakowaniach bądź
luzem (ale tylko nawozy niehigroskopijne).
Składuje się je w silosach, pryzmach,
chroniąc przed zawilgoceniem i mieszaniem
odmian.
•
Transport nawozów
• Nawozy można przewozić wszystkimi gałęziami transportu
wykorzystując uniwersalne środki transportu.
• Ze względu na specyficzne własności nawozów należy chronić
je przed wilgocią. Zawilgocone nawozy ulegają zbryleniu co
utrudnia przeładunki, ponadto niektóre nawozy po związaniu z
wodą stwarzają niebezpieczeństwo dla ludzi i środowiska (np.
azotniak, wydzielający po kontakcie z wodą acetylen i
amoniak). Niektóre nawozy wykazują też silne działanie
utleniające, co stwarza zagrożenie w wypadku pożaru środka
transportu. Z tego powodu niektóre gatunki nawozów
kwalifikowane są jako ładunki niebezpieczne.
• Dodatkowym utrudnieniem jest to, że niektóre nawozy mogą
łatwo ulec rozpyleniu, dlatego też nie należy przewozić ich
razem z ładunkami wrażliwymi i delikatnymi (np. tekstylia).
Opakowania i składowanie
nawozów
Rozmieszczenie na statku nawozów sztauowanych w technologii DPPL
(pojemniki kontenerowe wielkogabarytowe z tworzywa sztucznego).
Transport ładunków sypkich
Ładunki sypkie luzem takie jak nawozy sztuczne przewożone są przez kolej wagonami
samowyładowczymi (Tads). Wagon do przewozu materiałów sypkich wrażliwych na
warunki atmosferyczne, np. mocznik, saletra amonowa, siarczan amonu. Zbiornik
podzielony jest częściowymi przegrodami na 2 części. Załadunek odbywa się przez
odchylny na całej długości dach. Rozładunek odbywa się przez dwa zsypy w podwoziu.
Ziarno
• Ziarno jest ładunkiem sypkim, któremu grozi
przesypywanie się podczas kołysania statku na jedną z
burt. Niebezpieczeństwo to jest tym większe, im ziarno
jest drobniejsze i lżejsze. Kąty naturalnego nasypu dla
poszczególnych zbóż wynoszą: proso 20-25°, pszenica 2338°, żyto 23-38°, jęczmień 28-45°, gryka 20--45°,
kukurydza 30-40°, owies 21-54°, ryż 37-45°.
• Ziarno w transporcie morskim narażone jest na rozwój
różnego rodzaju pleśni, drobnoustrojów i grzybów. Innym
niebezpieczeństwem jest skłonność do zlegiwania zboża
(zbrylanie się ziarna utrudniającego przeładunek).
Ziarno
• Ziarno może być przewożone luzem lub w opakowaniach z
worków (juta, sizal, len).
• Ziarna nie powinno się ładować podczas deszczu. Ładownie
powinny być przed przyjęciem ziarna starannie wymyte i
osuszone.
• Przed załadunkiem należy przeprowadzić inspekcję sanitarną,
ślady obecności owadów nie pozwalają na dokonanie
załadunku.
• Jeśli ziarno wiezione jest luzem powinno w całości wypełnić
przedział ładunkowy statku.
• Niektóre gatunki ziarna w małych ilościach przewozi się drogą
morską w kontenerach specjalistycznych do ładunków
masowych.
Załadunek ziarna na masowiec
Załadunek ziarna luzem na masowiec poprzez zsypy wprost z
elewatorów zbożowych do ładowni statku.
Załadunek ziarna luzem na
statek
Transport ryżu na statku
Ryż wymaga
szczególnych warunków
przewozu, gdyż jest
bardzo wrażliwy na
zawilgocenie. Ładunek
przewożony drogą
morską wymaga
założenia specjalnego
systemu
wentylacyjnego- tzw.
kanałów weneckich.
Terminal zbożowy
Przykład terminalu
zbożowego
(Ukraina) o
pojemności
magazynowej
136000 ton,
umożliwiającego
przeładunek ziarna
na samochody,
wagony kolejowe
oraz statki o
nośności do
30000 DWT.
Przeładunek zboża z elewatora
do wagonów kolejowych
Transport morski ziarnatrymowanie ładunku
Feeder- półka wokół ładowni
wypełniania ziarnem w ilości
co najmniej 2% masy ziarna
załadowanego do przestrzeni
ładowni głównej statku.
Drewniana ścianka dzieląca
tymczasowo przestrzeń
ładowni na dwie części,
zmniejsza skłonność do
przesypywania ziarna.
Transport morski ziarna
Ładunek zboża w workach
pakowany ciasno w stosy i
wypełniający szczelnie
ładownię
Ładunek zboża usypany luzem,
przykryty brezentem, na
którym układa się warstwę
ziarna w workach
Rudy metali
• W transporcie międzynarodowym
przewożone są koncentraty rud metali,
wzbogacone i oczyszczone z zanieczyszczeń.
Mają one niski poziom wilgotności i są w
stanie stałym.
• Cechą rud jest zwykle bardzo duża gęstośćwymagają statków mocnej budowy o dużej
nośności przy stosunkowo niewielkiej
pojemności.
• Ze względu na bezpieczeństwo transportu
szczególnie ważne są parametry decydujące
o podatności rudy na przesypywanie : skład
ziarnowy i wilgotność ładunku.
Transport rud metali
• Ładunek koncentratu rudy wymaga najwięcej przygotowań w
transporcie morskim. Dostarczona na pokład ruda musi mieć
certyfikat potwierdzający spełnienie wymagania dopuszczalnej
zawartość wilgoci oraz certyfikat aktualnej zawartości wilgoci
(badanie wykonuje się 1-7 dni przed załadunkiem). W
przypadku niespełnienia tego parametru istnieje
niebezpieczeństwo, iż ruda pod wpływem procesów fizycznych
wynikających ze znacznego ciężaru surowca oraz sił działających
na statek zacznie się przesypywać, co może zagrozić
stateczności jednostki.
• Nie powinno się dokonywać załadunku na statek rudy w czasie
znacznych opadów deszczu.
• Po załadunku ruda powinna być roztrymowana do możliwie
równego poziomu.
Transport rud metali
• Z uwagi na możliwość samorozgrzewania się koncentratów
rud należy systematycznie kontrolować temperaturę w
ładowniach statku.
• Szczególne zagrożenie stwarza przewóz rud siarczkowychutlenianie się siarczków powoduje wydzielanie się
toksycznych gazów. Inspekcja ładowni może odbywać się
wówczas tylko w odpowiednim ubraniu i z aparatem
tlenowym.
• Wyładunek powinno poprzedzić przewietrzenie ładowni.
• W transporcie kolejowym rudy nie stwarzają szczególnych
problemów, przewożone są jako sypki ładunek masowy
wagonami typu węglarka.
Trymowanie rud na statku
• Masa ładunku powinna być rozmieszczona możliwie
równomiernie.
• Do ładowni położonych blisko maszynowni można załadować
ok. 10% więcej rudy niż do pozostałych ze względu na większą
sztywność kadłuba w tej okolicy statku.
• Ilość ładunku przyjętego na statek zależy od jego nośności,
budowy, wytrzymałości kadłuba oraz wieku.
• Załadunek rozpoczyna się od ładowni środkowych.
• Dla zabezpieczenia ładunku przez przesypywaniem się stosuje
się przegrody przeciwprzesypowe.
• Ładownie z rudami o tendencji do samonagrzewania się
powinny być dokładnie wietrzone.
• Należy odseparować od siebie różne gatunki rudy.
Transport rudy
Transport
samochodowy rudy z
miejsca wydobycia
(samochód
samowyładowczy
Caterpillar 793 C
używany do ciężkich
zadań w górnictwie
odkrywkowym,
nośność 223 tony,
objętość ładunku 96129 m3, zależnie od
gęstości nasypowej).
Przeładunek z wykorzystaniem
żurawia
Przeładunek ładunku masowego na
samochód za pomocą żurawia
Transport rudy
Wagon węglarka
wykorzystywany do przewozu
rud metali
Załadunek
rudowca w
terminalu
morskim
Transport rudy
Rudowiec- masowiec do przewozu
rudy
Model
terminalu
morskiego
rudy żelaza
Zsyp ładunkowy w terminalu
morskim do ładunków sypkich
Zsyp ładunkowy w terminalu
morskim do ładunków sypkich
Masowiec
PRZYKŁAD BUDOWY WSPÓŁCZESNEGO MASOWCA KLASY PANAMAX
(NOŚNOŚĆ 77 000 DWT)
Zagospodarowanie przestrzeni
masowca
Odmiany ładowni na
masowcach
Rozmieszczenie ładunku zależy od
konstrukcji ładowni statku.
Dwupokładowy masowiec ogólnego
przeznaczenia klasycznej budowy
Ładunek umieszczony jest na dwóch
pokładach, wysokość stosu
ograniczona jest wytrzymałością
pokładów (zwykle 10t/m2).
Masowiec specjalistyczny nowszej
generacji z ładownią
samotrymującą. Dzięki innemu
kształtowi ładowni oraz bocznym
zbiornikom balastowym uzyskuje się
większą stabilność statku.
Rodzaje ładowni i trymowanie
Trymowanie ma na celu takie rozmieszczenie ładunku aby zapewnić stateczność
statku. Ładunki ciężko trymujące to takie, które łatwo przesypują się co zmienia
położenia środka ciężkości jednostki i utrudnia żeglugę. Zapobiega się temu zjawisku
przez stosowanie ładowni i odpowiednim kształcie a także zbiorników balastowych.
Sposób trymowania rud na
statku
a) W ładowni 1-poziomowej
b) W ładowni 2-poziomowej
Właściwości ładunków sypkich
Przesypywanie
ładunku
Upłynnienie
ładunku
Ładunki masowe sypkie
(np. węgiel) mają
tendencję do:
• Przesypywania
• Upłynniania
(ładunek zachowuje
się jak ciecz)
Zjawisko to zależy od
wysokości ładunku,
ziarnistości, wilgotności
i może być
niebezpieczne w
przypadku przewozu
statkiem.
Trymowanie ładunku na statku
Ładowarka gąsienicowa wykorzystana
do trymowania ładunku wewnątrz
ładowni masowca.
Urządzenia przeładunkowe masowców
Bibo bulker- masowiec z urządzeniami do
workowania ładunku luzem
Materiały budowlane
Grupa materiałów budowlanych obejmuje różnego rodzaju
tworzywa używane do budowy budynków, obiektów inżynierskich
(mosty, drogi itp.), obiektów przemysłowych, portów itd. Można
je podzielić wg różnych kryteriów:
• Według zastosowania (materiały do budowy dróg, budynków,
mostów itp.),
• Według funkcji w konstrukcji (materiały konstrukcyjne np.
beton, stal, materiały niekonstrukcyjne np. wełna mineralna),
• Według miejsca użycia w konstrukcji (materiały podłogowe,
instalacyjne, ocieplenia, dekoracyjne itp.),
• Według rodzaju surowca (wyroby ceramiczne, drewniane,
bitumiczne, kruszywa, betony, zaprawy, tworzywa sztuczne itp.).
Transport materiałów
budowlanych
Transport wapna może odbywać się luzem lub w
opakowaniach (worki papierowe lub z tworzyw sztucznych).
Transport gipsu pakowanego także w worki papierowe lub
polipropylenowe wymaga ostrożności, ładunek ten należy
chronić przed zawilgoceniem.
Cement pakowany jest w workach, beczkach, bębnach,
kontenerach elastycznych lub zjednostkowany na paletach.
Transport cementu odbywać się może:
• W workach umieszczonych w kontenerach,
• Luzem w ładowni masowców, w zbiornikach statków
specjalizowanych (cementowców), w samochodowych,
nadwoziach zbiornikowych bądź wagonach zasobnikowych
• W technologii ro-ro.
budowlanych
• Transport cementu wymaga ze względu na jego
higroskopijność zabezpieczenia ładunku przed wilgocią, co jest
szczególnie trudne w przewozach morskich.
• Opakowanie musi być wodoszczelne a ładunek powinien być
wentylowany. Wilgotność względna w ładowni nie powinna
przekraczać 60%.
Barka samowyładowcza do
transportu cementu (Francja)
budowlanych
Cementowiec- masowiec do przewozu cementu luzem
Morski transport cementu
Cementowiec- masowiec do
transportu cementu luzem o
nośności 8500t z urządzeniami
samowyładowczymi
Jedna z ładowni cementowca
Pompy i system rurociągów- urządzenia do samorozładunku cementowca.
Cementowiec z własnym systemem
przeładunku jest niezależny od
urządzeń portowych, może zawijać do
portów nie dysponujących
odpowiednim sprzętem lub wyładować
towar nawet gdy portowe urządzenia
są nieczynne. System fluidyzacyjny
pozwala na 100% opróżnienie ładowni.
Mobilny system
wyładowczy cementowca
stosowany do jednostek o
większych tonażach (2000040000 DWT).
Urządzenie do rozładunku
cementu ze statku (IBAU) o
wydajności 400t/godzinę.
Załadunek zsypowy
cementu na barkę rzeczną
do zamkniętych zbiorników.
Pneumatyczne urządzenia do napełniania ładowni cementowca.
budowlanych
Nadwozie silos do transportu cementu
Transport materiałów budowlanych
Wagon Uacs wykorzystywany do przewozu wapna i cementu luzem. Czteroosiowy
wagon przeznaczony do przewozu materiałów sproszkowanych o ciężarze usypowym
1,0 - 1,5 t/m3. Posiada cztery oddzielne zbiorniki, napełniane zamykanym klapą
otworem w górnej części. W dolnej części zbiornika znajduje się tzw. płyta areacyjna
złożona z sita i tkaniny oraz rury odprowadzające na zewnątrz zbiornika. Rozładunek
polega na wtłoczeniu przez płyty sprężonego powietrza które spulchnia ładunek i
wypycha go przez rury na zewnątrz.
budowlanych
Wagon zbiornikowy do transportu cementu
budowlanych
Materiały sypkie mogą być przewożone wagonami odkrytymi (Eamos 82)
budowlanych
Dwuosiowy wagon do przewozu tłucznia Flls
budowlanych
Niemiecki wagon zbiornikowy do przewozu materiałów sypkich Uacs
Przeładunek materiałów sypkich
1.
2.
3.
4.
5.
Sprężarka
Przewód doprowadzający sprężone powietrze do silosu
Silos
Przewód wyładowczy
Zbiornik stacjonarny
Autosilosy- załadunek materiałów
sypkich
Autosilos służy do
Zbiorniki autosilosa z różnymi układami
wyładowczymi:
a) Dyszowy
b) Fluidyzacyjny
1-dysza
2,4-kanały przepływu powietrza
3-zawór wyładowczy
5-komora powietrzna
6-płyta aeracyjna
transportu materiałów
sypkich i suchych (mąka,
nawozy sztuczne, sól,
cukier).
Do rozładunku zbiornika
służy umieszczony z tyłu
lej zsypowy zaś w
przedniej części podnośnik
hydrauliczny.
Ze względu na możliwość
zbrylenia ładunku stosuje
się systemy
przedmuchiwania
zbiorników sprężonym
powietrzem.
Paliwa
• W obrocie towarowym znajdują się rozmaite
ciecze łatwopalne (alkohole, farby, oleje itp.)
jednak największe partie ładunków masowych to
przede wszystkim wyroby ropopochodne i sama
ropa naftowa.
Paliwa
Niebezpieczny charakter substancji należących do tej grupy
ładunków wynika z następujących czynników:
Pary paliw tworzą z powietrzem mieszaniny łatwopalne.
Ponieważ pary są cięższe od powietrza niebezpieczny skład
mieszaniny osiągnięty zostaje najszybciej w dolnych partiach
ładowni.
Wszystkie ciecze łatwopalne wywierają szkodliwy wpływ na
organizm ludzki.
Wybrane własności fizyczne
paliw
• Temperatura samozapłonu – temperatura, w której następuje
zapalenie substancji bez udziału otwartego ognia,
• Temperatura zapłonu- temperatura, w której dochodzi do
zapłonu podczas kontaktu substancji ze źródłem ognia,
• Lepkość -miara tarcia wewnętrznego cieczy,
• Lotność - miara łatwości parowania cieczy,
• Odparowalność będąca wskaźnikiem strat cieczy,
• Zawartość wody- woda w produktach naftowych jest
niepożądanym zanieczyszczeniem a jej zawartość powinna być
jak najmniejsza.
Transport paliw
W transporcie morskim stosuje się:
Ropowce (surowcowce)- zbiornikowce do transportu czystego
surowca
Produktowce – zbiornikowce do transportu wyrobów
ropopochodnych, które z kolei dzielą się na:
 Jednostki do przewozu „ciemnych” produktów np. olejów
opałowych, olejów smarnych
 Jednostki do przewozu „jasnych” produktów np. benzyn, nafty
Masowce kombinowane np. roporudowce, ropomasowce
W transporcie kolejowym ropę naftową i jej pochodne
przewozi się wagonami cysternowymi typu Z.
W transporcie samochodowym paliwa przewożone są
samochodami i naczepami cysternami.
Transport paliw
Zasadą przyjętą zarówno w prawie polskim, wspólnotowym
jak i międzynarodowym jest, że paliwa płynne stanowią
towar niebezpieczny podlegający szczególnym regulacjom,
gdy chodzi o jego transport.
Klasa 3 – materiały ciekłe zapalne
(np. paliwa silnikowe, farby, rozpuszczalniki,
Tablica ostrzegawcza ADR. Do oznakowania
etanol, niektóre pestycydy)
pojazdów przewożących benzynę (węglowodory
Nalepka ostrzegawcza dla klasy 3.
ciekłe o temperaturze zapłonu niższej niż 21 °C).
Podstawy prawne
Podstawowymi aktami prawnymi regulującymi kwestie przewozu
towarów niebezpiecznych są:
• ustawa z dnia 28 października 2002 r. o przewozie drogowym
towarów niebezpiecznych (Dz.U. Nr 199, poz.1671);
• ustawa z dnia z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów
niebezpiecznych (Dz.U. Nr 97, poz. 962);
• umowa europejska dotycząca międzynarodowego przewozu
drogowego towarów niebezpiecznych (ADR), sporządzona w
Genewie dnia 30 września 1957 r.(tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr
194, poz. 1629)
• W Unii Europejskiej istnieje obowiązek rejestracji przywozu i
dostaw ropy naftowej. Kwestię tą reguluje rozporządzenie nr Rady
(WE) nr 2964/95 z dnia 20 grudnia 1995 r. wprowadzające
rejestrację przywozu i dostaw ropy naftowej we Wspólnocie
Transport paliw- zasady ogólne
 Załadunek paliw odbywa się metodą ciśnieniową a służą do
tego wyspecjalizowane terminale naftowe.
 Początek załadunku powinien odbywać się grawitacyjnie lub
przy niskim ciśnieniu co pozwala na sprawdzenie szczelności
systemu.
 Przed załadunkiem należy przeprowadzić inspekcję stanu
technicznego pojazdu lub ładowni statku.
 Napełnianie zbiorników następuje z zasadą zachowania wolnej
przestrzeni nad cieczą (tzw. ulaż, czyli przestrzeń pozwalająca
na rozszerzanie się ładunku wskutek zmian temperatury).
Transport paliw
W czasie przewozu morskiego ładunek
paliwa lub ropy podlega stałemu
monitorowaniu:
Bada się temperaturę ładunku
Sprawdza się szczelność kadłuba
(przez sondowanie zbiorników
balastowych i zęz)
Kontroluje się nadciśnienie gazu
obojętnego ponad cieczą (utrzymuje
się je dla niedopuszczenia do
zasysania powietrza do wnętrza
ładowni)
Drogowy transport paliw
• Paliwa płynne mogą być przewożone w różnego rodzaju
cysternach (stałych, odejmowalnych, przenośnych i
kontenerach-cysternach) o wymaganiach konstrukcyjnych,
materiałowych, wytrzymałościowych, ciśnieniowych,
określonych w działach 7,8 i 9 Umowy ADR. Nadzór nad
cysternami wykorzystywanymi w transporcie drogowym na
terenie Polski wykonuje Transportowy Dozór Techniczny
Drogowy transport paliw- zadania
nadawcy
Nadawca ekspediujący paliwa płynne cysternami powinien
w szczególności:
• upewnić się, że towary niebezpieczne są sklasyfikowane i
dopuszczone do przewozu zgodnie z ADR
• zaopatrzyć przewoźnika (kierowcę) w informacje oraz w wymagane
dokumenty przewozowe oraz dokumenty towarzyszące, tj.
zezwolenia,
dopuszczenia, powiadomienia, świadectwa itd.
• stosować wyłącznie cysterny, które są dopuszczone do eksploatacji,
odpowiednie do przewożonych towarów niebezpiecznych oraz
oznakowane zgodnie z wymaganiami ADR
• stosować się do wymagań dotyczących sposobów nadania i
ograniczeń wysyłkowych
• zapewnić, aby opróżnione, nieoczyszczone cysterny były
odpowiednio oznakowane i posiadały wymagane nalepki
ostrzegawcze oraz były tak samo zamkniętej szczelne, jak w stanie
załadowanym.
przewoźnika
Zadaniem przewoźnika jest bezpieczne przemieszczanie
powierzonego towaru po drogach publicznych, a do jego
obowiązków należy upewnienie się, że:
• paliwa przeznaczone do przewozu są dopuszczone do przewozu
zgodnie z ADR
• w pojeździe znajduje się wymagana dokumentacja
• nie upłynął termin następnego badania dla pojazdu-cysterny
• na jednostce transportowej umieszczone zostało wymagane
oznakowanie i nalepki ostrzegawcze
• w pojeździe znajduje się wyposażenie wymagane w pisemnych
instrukcjach dla załogi, w tym gaśnice spełniające wymagania co do
ilości i jakości
• oraz sprawdzenie, czy
• jednostka transportowa nie jest nadmiernie załadowana
• pojazd-cysterna nie ma oczywistych wad (obvious defects), wycieków,
pęknięć, braków w wyposażeniu itp.
odbiorcy
Do obowiązków odbiorcy należy:
• nieopóźnianie przyjęcia towarów bez istotnych
powodów
• dokonanie oczyszczenia jednostki transportowej
• zadbanie, aby z jednostek transportowych, które zostały
rozładowane i oczyszczone, zostały zdjęte tablice i nalepki.
przedsiębiorstwa napełniającego
cysternę
• upewnienie się, ze cysterna i jej wyposażenie jest w dobrym stanie
technicznym
• sprawdzenie, czy nie został przekroczony termin następnego badania
cysterny
• napełnianie jedynie materiałami dopuszczonymi do przewozu w tej
cysternie
• przy napełnianiu cysterny podzielonej na komory stosowanie się do
wymagań dotyczących załadunku do sąsiednich komór
• przestrzeganie dopuszczalnego stopnia napełnienia
• po napełnieniu sprawdzenie szczelności zamknięć
• zadbanie, by na zewnętrznej powierzchni napełnionej cysterny nie
było pozostałości paliw płynnych
• zapewnienie, aby na cysternach zostały umieszczone tablice barwy
pomarańczowej i nalepki ostrzegawcze - zgodnie z zasadami
opisanymi w ADR.
Zasady załadunku i rozładunku
paliw
Podczas napełniania, transportu i opróżniania cysterny obowiązują następujące zasady:
• Zbiorniki cystern, uszczelnienia, zawory, przegrody oraz osłony ochronne powinny być
wykonane z materiałów nieulegających zniszczeniu w kontakcie z paliwami płynnymi.
• W komorach sąsiednich nie powinny być przewożone materiały, które mogą wchodzić w
niebezpieczne reakcje z paliwami płynnymi.
• Do przewozu paliw płynnych mogą być użyte cysterny i pojazdy oznaczone zgodnie z tab. 2.
Dozwolony jest transport w cysternach zapewniający
wyższy poziom bezpieczeństwa (więcej informacji
• 0 systemie kodowania i hierarchii cystern patrz
4.3.4.1 Załącznik A) oraz zastępowanie pojazdu
AT pojazdami FL lub OX (patrz 7.4.2 Załącznik A).
• • Jednostka transportowa (pojazd samochodowy bez przyczepy lub zespół pojazdów składający
się z pojazdu samochodowego i dołączonej do niego
przyczepy) załadowana paliwem płynnym może
składać się co najwyżej z pojazdu samochodowego
• 1 jednej przyczepy.
• •W celu zachowania stateczności podczas jazdy,
cysterny niepodzielone (za pomocą przegród lub falochronów) na części (komory) o maks. pojemności
7500 I, nie powinny być napełnione w przedziale
20% T 80% swojej pojemności (rys. 1.).
paliw
Podczas napełniania, transportu i opróżniania cysterny obowiązują
następujące zasady:
• Zbiorniki cystern, uszczelnienia, zawory, przegrody oraz osłony
ochronne powinny być wykonane z materiałów nieulegających
zniszczeniu w kontakcie z paliwami płynnymi.
• W komorach sąsiednich nie powinny być przewożone materiały,
które mogą wchodzić w niebezpieczne reakcje z paliwami płynnymi.
• Do przewozu paliw płynnych mogą być użyte cysterny i pojazdy
oznaczone zgodnie z zasadami ADR
• Jednostka transportowa (pojazd samochodowy bez przyczepy lub
zespół pojazdów składający się z pojazdu samochodowego i
dołączonej do niego przyczepy) załadowana paliwem płynnym może
składać się co najwyżej z pojazdu samochodowego i jednej
przyczepy.
paliw
• W celu zachowania stateczności podczas jazdy,
cysterny niepodzielone (za pomocą przegród lub falochronów)
na części (komory) o maks. Pojemności 7500 I, nie powinny
być napełnione w przedziale 20% - 80% swojej pojemności.
Dopuszczalny stopień napełnienia
cysterny
paliw
• Nie należy napełniać cystern jeżeli sprawdzenie dokumentów
oraz oględziny pojazdu i jego wyposażenia wskazują na to, że
cysterna lub pojazd nie spełniają wymagań odpowiednich
przepisów.
• Rozładunek nie powinien się odbyć, jeżeli kontrola, o której
mowa wyżej, ujawniła braki mogące mieć negatywny wpływ
na bezpieczeństwo lub ochronę.
• Podczas przewozu na zewnętrznej powierzchni cysterny nie
powinny się znajdować pozostałości paliw.
• Przed rozpoczęciem napełniania lub opróżniania cysterny
należy zapewnić dobre połączenie elektryczne pomiędzy
podwoziem pojazdu a ziemią. Punkt uziemiający powinien być
wyraźnie oznakowany na zbiorniku.
paliw
• W jednostce transportowej przewożącej paliwa płynne nie mogą być
przewożeni pasażerowie (poza załogą pojazdu).
• Członkowie załogi powinni wiedzieć, jak stosować środki do gaszenia
pożaru.
• W czasie manipulowania ładunkiem zabronione jest palenie tytoniu
zarówno w pobliżu, jak też wewnątrz pojazdu.
• Przenośne urządzenia oświetleniowe znajdujące się na wyposażeniu
pojazdu powinny być w wykonaniu przeciwwybuchowym.
• Używanie ogrzewaczy spalinowych podczas załadunku i rozładunku
oraz w miejscach załadunku jest zabronione.
• Silnik pojazdu nie powinien pracować podczas załadunku i
rozładunku, z wyjątkiem przypadków, gdy uruchomienie silnika jest
niezbędne do pracy pomp lub innych urządzeń zapewniających
załadunek lub rozładunek pojazdu.
paliw
• Załadowana cysterna nie może być pozostawiona na parkingu
czy miejscu postojowym, jeżeli nie została zabezpieczona
hamulcem postojowym.
Przyczepy niewyposażone w układy hamulcowe powinny być
unieruchomione przy użyciu co najmniej jednego klina pod
koła.
• Opróżnione, nieoczyszczone cysterny dopuszcza się do
przewozu pod warunkiem, że są one zamknięte w taki sam
sposób i szczelne w takim samym stopniu, jak w stanie
napełnionym. Jeżeli nie można spełnić tego warunku, to
powinny one być przewożone z zachowaniem odpowiednich
środków bezpieczeństwa do najbliższego miejsca,
gdzie można je oczyścić lub naprawić.
paliw
Obowiązkowe wyposażenie cysterny transportującej paliwo
Zasady załadunku i rozładunku paliw
Oznakowania
cysterny
transportującej
olej napędowy
Transport paliw
Wagon cysterna typu Z do przewozu paliw
Transport paliw
Cysterna Zas przeznaczona do transportu lekkich produktów
przerobu ropy naftowej
Załadunek cysterny
Aby zapewnić maksymalną ochronę przed wybuchem podczas operacji
napełniania/opróżniania cystern kolejowych, zbiornik cysterny musi być uziemiony.
Rozładunek cysterny
Bezpośredni przeładunek paliwa z wagonu cysterny do cysterny samochodowej
Urządzenia mobilne do bezpośredniego
przeładunku
Systemy załadunku
cystern
Załadunek cysterny od dołu
Załadunek cysterny od góry
Rozładunek cysterny
Rozładunek cystern kolejowych
Transport paliw
Naczepa cysterna do przewozu paliw
Załadunek cysterny
Urządzenie do odgórnego i oddolnego napełniania cystern:
1. Pompa
2. Odpowietrzacz
3. Filtr
4. Przepływomierz
5. Drukarka
6. Licznik
7. Nastawiacz ilości paliwa
8. Mechaniczny zawór odcinający
9. Napełnienie odgórne
10. Napełnienie oddolne
Transport paliw
Tankowiec przewozu ropy naftowej
Zbiornikowiec do przewozu
ropy naftowej
Transport paliw
ZBIORNIKOWIEC (SUROWCOWIEC) KLASY SUEZMAX O NOŚNOŚCI
157 800 DWT
Transport paliw
Tankowiec do przewozu surowca
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Znak na dziobie
8.
Kotwica
9.
Znaki zanurzenia na dziobie 10.
Gruszka
11.
Znaki zanurzenia na burcie 12.
Śruba napędowa
13.
14.
15.
16.
17.
18.
Ster
19.
Wciągarka
20.
Maszt przedni
21.
Wentylator
22.
Słupek krzyżowy do mocowania cum
23.
Magazyn pokładowy
24.
Reling
25.
Dźwig pokładowy (bom)
Maszt anteny
Łódź ratunkowa
Mostek kapitański
Maszt radarowy
Komin
Trap
Pompownia
Pokład główny
Linia ładunkowa
Właz ładunkowy
Rurociągi ładunkowe
Struktura zbiornikowca
Przestrzenie pomiędzy podwójnymi ścianami kadłuba
oraz dna wypełniają zbiorniki balastowe umożliwiające
trymowanie statku.
Ewolucja w budowie tankowców
Jednostki budowane do lat 80-tych
nie miały podwójnego kadłuba w
wszystkie wewnętrzne przestrzenie
kadłuba wypełnione były zbiornikami
na przewożone ciecze.
Jednostki budowane po 1982r
wyposażone są w podwójny kadłub,
podwójne dno i zbiorniki balastowe
o budowie skrzydłowej.
Osprzęt i wyposażenie
ładowni zbiornikowca
Typowy chemikaliowiec
Załadunek zbiornikowca
Metody pomiaru poziomu ładunku
płynnego w zbiornikowcu
Systemy transportu gazu LNG
• System ze zbiornikami kulistymi wykonane w technologii
norweskiej firmy Kvaerner – Moss. Zbiorniki te nie są
częścią konstrukcji kadłuba statku. Ustawiane są i
mocowane do specjalnych elementów przytwierdzonych
do kadłuba wewnętrznego.
• System ze zbiornikami membranowymi wykonanymi wg
francuskiej technologii nazwanej: Gas Transport
Technigas. Wewnętrzna ściana zbiornika jest
cienką membraną wykonaną z niskowęglowej stali
nierdzewnej lub stopu (inwar) z wysoką zawartością niklu
spoczywającą na mocnej izolacji, która oparta jest z kolei
na konstrukcji statku.
Systemy transportu gazu LNG
Systemy morskiego
transportu LNG
Systemy z
membraną
Półmemranowe
Memranowe
Zbiorniki
samonośne
Pryzmatyczne
Cylindryczne
Sferyczne
Gazowiec ze zbiornikami
sferycznymi
Pojemność -145 000 m3 płynnego gazu
Gazowiec do transportu LNG
(ciekłego gazu ziemnego)
Gazowiec do transportu LNG
(ciekłego gazu ziemnego)
Zbiornikowce
Gazowiec LNG
Tankowiec
Przekrój gazowca LNG
Zbiorniki kuliste MossRosenberg
Zbiorniki membranowe
Gazowiec ze zbiornikami
kulistymi (Moss)
Załadunek gazu na gazowiec
Załadunek gazu na gazowiec odbywa się za pomocą systemu ruchomych przewodów.
Urządzenia do
przeładunków
cieczy na
zbiornikowcu
BUDOWA GAZOWCA
TYPOWY GAZOWIEC LNG O OBJĘTOŚCI 145 600 M3
Zamknięty system wyładunku
zbiornikowca LNG
Płynny gaz tłoczony do zbiorników statkowych podlega intensywnemu parowaniu.
Nadmiar par ładowanego gazu jest odprowadzany drugim rurociągiem z powrotem
do zbiornika na lądzie, gdzie podnosi tym samym ciśnienie i wypycha resztę ładunku
do zbiorników statku. Jest to więc obieg zamknięty: niewielkie ilości par wydostają się
z obiegu poprzez tzw. pochodnię (flarę), gdzie są spalane, nie zanieczyszczając
środowiska
Ładownia gazowca- system
monitorowania parametrów
Łańcuch transportowy gazu
ziemnego
Elementy składowe terminalu
morskiego LNG
Terminal ładunków płynnych
Morski terminal ładunków płynnych (Litwa)
Węgiel
Węgiel kamienny stanowi ładunek masowy
przewożony w partiach całookrętowych,
całowagonowych lub całopojazdowych.
Węgiel dzieli się wg:
 Typów czyli przydatności technologicznej (m.in.
węgiel płomienny, gazowy, koksowy, chudy,
antracytowy),
 Stopnia czystości (zależnie od stopnia spalania),
 Ziarnistości czyli wielkości brył (węgiel gruby,
średni, drobny, iłowy, mułowy).
Właściwości fizyczne węgla
istotne w transporcie
Zawartość wilgoci – duża ilość wilgoci (ponad 5%)
sprawia, że węgiel podlega zamarzaniu przy przewozie na
znaczne odległości. Przeciwdziała się temu poprzez
przesypywanie węgla warstwami wapna gaszonego,
roztworem chlorku wapnia lub przekładanie węgla
miałem torfowym.
Skłonność do wietrzenia pod wpływem czynników
atmosferycznych (wietrzenie fizyczne polega na
rozdrobnieniu i kruszeniu węgla a skutkuje powstawanie
miału, utrudniającego przeładunki, zaś wietrzenie
chemiczne polega na utlenianiu i hydratacji,
powodujących obniżenie jakości węgla).
Długotrwałe składowanie lub magazynowanie
węgla powoduje ujemne zmiany jego
właściwości:
Maleje uziarnienie,
Spada wartość opałowa,
Zmienia się ciężar właściwy,
Zmniejsza się zdolność do spiekania,
Następuje przyspieszenie procesu samonagrzewania
węgla.
Samonagrzewanie węgla zachodzi wskutek reakcji
utleniania (adsorbcji tlenu przez powierzchnię węgla).
Węgiel składowany w hałdach lub przewożony w dużych
skupiskach (np. na statku) może ulec samozapaleniu.
Większe ryzyko dotyczy miału węglowego i węgla bardzo
drobnego. Należy zatem unikać transportu węgla
niesortowanego oraz kruszenia węgla podczas przeładunku.
Na samozapalenie ma wpływ temperatura, ziarnistość
węgla, obecność łatwopalnych zanieczyszczeń (olej, smary,
paliwo, tłuszcze) oraz czas transportu (zwykle do
samozapłonu dochodzi po ok. 6-10 tygodniach).
Transport węgla
Węgiel przeznaczony do przewozu i usypywany w wysokie
pryzmy wymaga monitorowania temperatury.
Do przewozu dużych partii nie powinno się mieszać różnych
asortymentów.
Węgiel silnie zasiarczony nie nadaje się do przewozu drogą
morską.
Ładownie okrętowe powinny być oczyszczone, instalacje
skontrolowane a wszelkie otwory wentylacyjne tak
zabezpieczone, by można było w razie potrzeby odciąć dopływ
powietrza.
W przypadku stwierdzenia ognisk podwyższonej temperatury
składowanego węgla (>30…350C) stosuje się następujące środki
zaradcze:
Przerzucanie hałdy,
Usunięcie rozgrzanych warstw ze stosu.
Składowanie węgla
Nacisk wierzchnich warstw powoduje zwiększenie ciśnienia w uwięzionej w
spodnich warstwach wodzie, powoduje to rozkruszenie naturalnej struktury
węgla po czym zaczyna on zachowywać się jak ciecz, co utrudnia przewóz w
ładowni statku.
Transport węgla
W czasie załadunku węgla należy unikać:
Kruszenia węgla (grube sortymenty zsypuje się z
wysokości <1m zaś średnie z wysokości <2m),
Mieszania różnych typów, klas, sortymentów,
Ładowania podczas silnych opadów (zawilgocony
węgiel może stracić na wadze a zamarzająca w jego
szczelinach woda może rozsadzać większe bryłki),
Przyjmowania węgla o temperaturze >250C,
Źródeł otwartego ognia (palenia, prac spawalniczych
itp.).
Transport morski węgla
Według Kodeksu BC (Bulk Cargo) węgiel należy
do ładunków klasy MHB*.
W ładowniach monitoruje się temperaturę (co 4
godziny).
Załadowany węgiel powinien być roztrymowany
do możliwie równego poziomu.
Statek zgodnie z zaleceniami IMO*powinien być
wyposażony w urządzenia pozwalające mierzyć
w ładowniach stężenie tlenu, tlenku węgla,
metanu.
* Objaśnienie skrótów na końcu prezentacji
Transport morski węgla
Węgiel w ładowni samotrymującej
Ładownie wyposażone są w ściany
wzdłużne ustawione pod kątem 4045° i ograniczające przestrzeń pod
pokładem. Ściany te umożliwiają
dostęp do każdego miejsca w
ładowni i równomierne jej
napełnianie, a przy tym ograniczają
możliwość przesypywania się węgla.
Węgiel kamienny, ładowany na
statki trudno trymujące, do których
zaliczane są również drobnicowce,
wymaga roztrymowania, aby podczas
podróży nie przemieścił się i aby
wykorzystać pełną pojemność
ładowni. Sortymenty grube
i średnie mają kąt nasypu 40°, a
węgle miałowe 40-43°.
Transport węgla
Węglowce przy nabrzeżu węglowym portu
Transport węgla
Przeładunek węgla z węglowca na barkę
Załadunek węgla
Załadunek węgla przenośnikiem na masowiec
Załadunek węgla
Załadunek węgla za
pomocą żurawia
portowego na
masowiec
Transport węgla
Transport węgla zestawem barek rzecznych pchanych
Transport węgla
W transporcie kolejowym węgiel przewożony jest wagonami typu E
tj.odkrytymi węglarkami typu normalnego
Transport węgla
Wagon węglarka typu 412Wa 4-osiowy
Wagony
samowyładowcze do
przewozu
węgla
a) Gondola
b) Talbot
c) Dumpcar
d) Hopper
Dumpcar
Wagony
samowyładowcze
Hopper
Talbot
Wagon samowyładowczy
Samowyładowczy wagon Fa
Transport węgla
W transporcie
samochodowym
węgiel przewożony
jest za pomocą
samochodów z
nadwoziem
samowyładowczym
Objaśnienia skrótów
• MHB - Ładunek niebezpieczny w masie - (Materials Hazardous Only
in Bulk - MHB) - ładunki, które stwarzają chemiczne zagrożenie gdy
są przewożone luzem i nie zostały sklasyfikowane w kodzie IMDG.
• IMDG- Międzynarodowy kodeks ładunków niebezpiecznych IMDG
(International Maritime Dangerous Goods Code)– wydany
przez IMO przewodnik bezpiecznego transportowania ładunków
niebezpiecznych drogą morską.
• IMO- Międzynarodowa Organizacja Morska (International Maritime
Organization) jest wyspecjalizowaną agendą ONZ, zajmującą się
wyłącznie sprawami morskimi, a w szczególności bezpieczeństwem
na morzu oraz zapobieganiem zanieczyszczaniu środowiska
morskiego przez statki.
• Kodeks BC- międzynarodowy morski kodeks stałych ładunków
masowych (Bulk Cargo).
DODATEK
Przegląd urządzeń
przeładunkowych oraz
środków transportu
kolejowego, morskiego i
drogowego do transportu
towarów masowych
Ładowarka kołowa
samojezdna
Zastosowania:
• Załadunek
pojazdów
• Załadunek
wagonów
kolejowych
• Załadunek
barek
rzecznych
Samobieżne ładowarki
podajnikowe
Zastosowania:
• Przeładunki pomiędzy
różnymi środkami
transportu
Systemy rozładunku pojazdów
ciężarowych
Systemy wyładowcze do ciężarówek przenoszą wprost wyładowany ładunek
z pojazdów samowyładowczych na hałdę, umożliwiają załadunek wagonów
lub barek rzecznych.
Przenośniki samobieżne
Przenośniki kołowe pozwalają na przeładunek ładunków masowych
ze składowiska na wagony kolejowe lub ciężarówki.
Dźwig samobieżny gąsienicowy
Umożliwia przeładunki ładunków masowych na wagony, barki lub tabor
samochodowy.
Mobilne przenośniki
teleskopowe
Przenośniki teleskopowe pozwalają na załadunek sypkich ładunków
masowych na ciężarówki i wagony kolejowe.
Mobilne przenośniki
teleskopowe
Teleskopowy przenośnik taśmowy do rozładunku statku
Ładowarki okrętowe
Ładowarki okrętowe pozwalają na załadunek sypkich towarów
masowych do ładowni otwartych statków handlowych.
Ładowarki okrętowe
Pneumatyczny system rozładunku masowca i transport
ładunku przenośnikiem taśmowym do wagonów kolejowych
Zsypy załadowcze
Żurawie portowe
Żurawie portowe
Przeładunek złomu za pomocą żurawia
z odpowiednim chwytakiem
Przeładunek drewnianych belek
zjednostkowanych w pakiety
Wywrotnica wagonowa
Wywrotnica wagonowa służąca do grawitacyjnego rozładunku wagonów
kolejowych – wzdłużny kierunek obrotu
Wywrotnica wagonowa
Wywrotnica wagonowa służąca do grawitacyjnego rozładunku wagonów
kolejowych- poprzeczny kierunek obrotu
Systemy przeładunku cieczy
Przeładunki ładunków płynnych odbywają się na zbiornikowcach z pomocą
systemu rurociągów i urządzeń pompujących.
Pompy do transportu cieczy
Pompy rotacyjne do transportu cieczy w celu przeładunku zbiornikowców
Przeładunek ładunków
półmasowych (break bulk cargo)
Ładunki masowe zjednostkowane (worki, bębny, pudła) mogą być przeładowywane
w technologii pionowej, z wykorzystaniem urządzeń dźwigowych i odpowiednich
zawiesi bądź w technologii poziomej (np. z wykorzystaniem wózka widłowego).
Tabor kolejowy do transportu ładunków masowych
Es (9w)
Eas (401w)
Eaos (412w)
Seria E (węglarki)
Wagon węglarka dwuosiowa. Używany do przewozu
ładunków sypkich takich jak węgiel, ruda, kruszywo, oraz do
przewozu drobnicy.
Wagon węglarka czteroosiowa. Używany do przewozu
ładunków sypkich takich jak węgiel, kruszywo, drobnica.
Wagon posiada odchylną czołową ścianę, dzięki temu może
być rozładowywany na wywrotnicach wagonów czołowych.
Wagon węglarka czteroosiowa. Używany do przewozu
ładunków sypkich takich jak węgiel, kruszywo, ruda, drobnica.
Rozładunek może odbywać się na wywrotnicach wagonów
bocznych. Posiada podłogę z blachy stalowej, przystosowaną
do pracy wózka widłowego.
Eaaos (601w)
Wagon węglarka sześcioosiowa. Używany do przewozu
ładunków sypkich takich jak węgiel, kruszywo, drobnica.
Wagony wyposażone są w sprzęg samoczynny typu SA3,
mogą być rozładowywane na wywrotnicach wagonów
bocznych. Posiadają stalową podłogę.
Fls (202v)
Flls (203vb)
Fa (418v)
Seria F (wagony samowyładowcze)
Dwuosiowy wagon samowyładowczy. Służy do przewozu
materiałów takich jak węgiel. Rozładunek odbywa się przez
dwa otwory w podwoziu wagonu.
Dwuosiowy wagon samowyładowczy. Służy do przewozu
odpadów kopalnianych, kamienia wapiennego i różnego
rodzaju kamienia o granulacji do 300 mm. Rozładunek
odbywa się przez otwory w dolnych częściach bocznych ścian.
Otwory otwierane są ręcznie.
Czteroosiowy wagon samowyładowczy. Służy do przewozu
materiałów sypkich takich jak piasek, żwir, tłuczeń, ziemia.
Posiada pudło, które może przechylić się na obie strony za
pomocą cylindrów pneumatycznych. Przechył pudła wymusza
otwarcie burt bocznych.
Fac (409va)
materiałów sypkich takich jak piasek, żwir, tłuczeń, ziemia.
Posiada pudło przechylne na jedną stronę. Przechył pudła
wymusza otwarcie się burty bocznej i rozładunek.
Falns (436v)
Faccs (295.4)
401Vc
Seria F (wagony samowyładowcze)
Czteroosiowy wagon samowyładowczy "talbot". Służy do
przewozu materiałów sypkich takich jak węgiel, ruda oraz
inne materiały sypkie o wielkości ziarna od 2 mm. Posiada
cztery odchylane klapy boczne, otwierane pneumatycznie
(rozładunek odbywa się jednocześnie przez wszystkie cztery)
lub ręcznie (rozładunek jest rozdzielony na dwie komory po
dwie klapy każda). Wagon wyposażony jest w dwa zbiorniki
sprężonego powietrza, którego zapas wystarcza na
dwukrotne otwarcie klap.
materiałów sypkich takich jak wapno. Załadunek odbywa się
górą wagonu, rozładunek odbywa się na międzytorze zsypami
w dolnej części zbiornika.
Czteroosiowy wagon samowyładowczy przeznaczony do
przewozu piasku. Rozładunek możliwy jest na specjalnych
mostach zsypowych - są to konstrukcje kratownicowe
posiadające na wewnętrznych bokach kratownic specjalne
szyny. Wagon posiada rolki które podczas przejazdu składu
przez most toczą się po tych szynach unosząc pudło wagonu
do góry, co z kolei powoduje załamanie się podłogi i
wysypanie piasku pod most.
Zaes (401r)
Zaes (402r)
Zaes (406ra)
Seria Z (cysterny)
Czteroosiowa cysterna do przewozu smoły, paku i olejów.
Zbiornik zbudowany jest z izolowanej blachy stalowej, może
być ogrzewany parą o ciśnieniu 0.4 MPa. Na górze zbiornika
znajduje się właz, zawór wyrównawczy oraz koło pokrętne,
uruchamiające zawór centralny, umieszczony w dolnej części
zbiornika i połączony rurami z dwoma zaworami służącymi do
rozładunku.
Czteroosiowa cysterna do przewozu olejów jadalnych i siarki
w stanie płynnym. Zbiornik zbudowany jest z izolowanej
blachy stalowej, może być ogrzewany parą o ciśnieniu 0.4
MPa. Na górze zbiornika znajduje się właz, z dołu
wyprowadzone jest dolne urządzenie opróżniające,
składające się z zaworu środkowego (sterowanego kołem
pokrętnym umieszczonym w górnej części zbiornika) oraz
dwóch zaworów służących do rozładunku.
Czteroosiowa cysterna do przewozu olejów jadalnych i
ciężkich produktów ropy naftowej. Zbiornik zbudowany jest z
blachy stalowej, może być ogrzewany parą o ciśnieniu 0.4
MPa.
Gbs (208kd)
Seria G (wagony kryte)
Dwuosiowy wagon kryty, do przewozy ładunków skupionych
lub materiałów sypkich luzem. W każdej ścianie są
uszczelniane drzwi, dwa otwory wentylacyjne i dwa
załadunkowe oraz dwa załadunkowe w dachu. Wnętrze
wykonane jest ze sklejki, podłoga przystosowana jest do
pracy wózka widłowego.
Gas (401ka)
Czteroosiowy wagon kryty, do przewozy ładunków
skupionych lub materiałów sypkich luzem. W każdej ścianie
jest dwoje uszczelnianych drzwi, cztery otwory ładunkowowentylacyjne z żaluzjami, w podłodze osiem otworów
usypowych. Wnętrze wykonane jest ze sklejki.
Gags (401k)
Czteroosiowy wagon kryty, do przewozy ładunków
skupionych lub materiałów sypkich luzem. W każdej ścianie
jest dwoje uszczelnianych drzwi, cztery otwory wentylacyjne
z żaluzjami. W dachu cztery otwory załadunkowe oraz
pomost do ich obsługi, w podłodze osiem otworów
usypowych. Wnętrze wykonane jest ze sklejki.
Hbbillnss (216k)
Seria H (wagony kryte bud. specjalnej)
Dwuosiowy wagon kryty o dużej pojemności z rozsuwanymi
ścianami bocznymi i z ryglowanymi ścianami działowymi. Do
przewozu towarów wrażliwych na warunki atmosferyczne,
towarów na paletach i w małych pojemnikach. Maksymalne
odsunięcie ścian bocznych umożliwia dostęp do połowy
powierzchni ładunkowej wagonu.
Hbikks (217k)
Dwuosiowy wagon kryty z rozsuwanymi ścianami bocznymi
wykonany na bazie wagonu krytego serii Gbkks (208kg) do
przewozu towarów wrażliwych na oddziaływanie warunków
atmosferycznych, towarów na paletach i w małych
pojemnikach.
Hais (413k)
Czteroosiowy wagon kryty z rozsuwanymi ścianami
bocznymi. Maksymalne odsunięcie ścian bocznych umożliwia
dostęp do połowy powierzchni ładunkowej wagonu. Służy do
przewozu towarów wrażliwych na warunki atmosferyczne
paletyzowanych lub pakowanych w małych pojemnikach.
Tadds (430s-Bg)
Tadgns (ZD ARAD)
Tamns (401wj)
Seria T (wagony z otwieranym dachem)
Czteroosiowy wagon samowyładowczy przeznaczony
do przewozu materiałów sypkich wrażliwych na
warunki atmosferyczne, np. mocznik, saletra amonowa,
siarczan amonu. Zbiornik podzielony jest przegrodami
na 4 części. Załadunek odbywa się przez odchylny na
całej długości dach. Rozładunek odbywa się przez 4
zsypy w podwoziu wagonu.
Czteroosiowy wagon samowyładowczy przeznaczony
do przewozu zboża. Zbiornik podzielony jest
przegrodami na 4 części. Załadunek odbywa się przez
odchylny na całej długości dach. Rozładunek odbywa
się przez 4 zsypy w podwoziu wagonu (każda oddzielna
część zbiornika posiada własny zsyp), na międzytorze
lub pomiędzy szyny. Każdy zsyp sterowany jest
niezależnie od innych.
Czteroosiowy wagon powstały na bazie węglarki Eaos.
Przeznaczony jest do przewozu materiałów sypkich wrażliwych
na warunki atmosferyczne lub towarów paletyzowanych i
workowanych. Posiada cztery dwuskrzydłowe drzwi oraz dach
który może być otwierany w obie strony o kąt 900. Dach
otwiera się za pomocą mechanizmu napędzanego ręcznie.
Ugpps (206Sh)
Seria U (wagony specjalne)
Dwuosiowy wagon przeznaczony do przewozu materiałów
sypkich takich jak piasek, kamień gipsowy, kamień wapienny,
klinkier, żwir, żużel. Posiada trzy oddzielne zbiorniki,
napełniane zamykanym klapą otworem w górnej części. W
dolnej części zbiornika znajdują się klapy zsypowe służące do
grawitacyjnego rozładunku pomiędzy szyny.
Uas (405S)
Wagon samowyładowczy przeznaczony do transportu tlenku
glinu. Załadunek odbywa się przez cztery otwory na górze
zbiornika, rozładunek przez cztery zsypy umiejscowione na
dole.
Uacs (408S)
Czteroosiowy wagon przeznaczony do przewozu materiałów
sproszkowanych o ciężarze usypowym 1,0 - 1,5 t/m3. Posiada
cztery oddzielne zbiorniki, napełniane zamykanym klapą
otworem w górnej części. W dolnej części zbiornika znajduje
się tzw. płyta areacyjna złożona z sita i tkaniny oraz rury
odprowadzające na zewnątrz zbiornika. Rozładunek polega
na wtłoczeniu przez płyty sprężonego powietrza które
spulchnia ładunek i wypycha go przez rury na zewnątrz.
Podział masowców według
przeznaczenia
Masowce do
transportu
ładunków suchych
• Rudowce
• Węglowce
• Masowce
uniwersalne
Masowce do
transportu ładunków
płynnych
Masowce
kombinowane
• Produktowce
• Surowcowce
• Gazowce
• Chemikaliowce
• Rudowęglowce
• Ropomasowce
• Rudoropowce
Odmiany masowców według wielkości i
możliwości żeglugowych
Rodzaj
Nośność DWT
Coaster – mały masowiec do lokalnej żeglugi zwykle w
obrębie jednego morza
do 10 000
Handysize- najbardziej popularny i uniwersalny typ
masowca
10 000- 30 000
Handymax- równie rozpowszechniony jak handysize
30 000- 50 000
Supramax – używany głownie w czarterach
50 000- 59 000
Panamax- używany do transportu węgla, zbóż i rud
metali
60 000- 65 000
Suezmax – do ładunków takich jak panamax
65 000- 150 000
Capesize- głównie do rud żelaza lub węgla na bardzo
odległe dystanse
150 000 i więcej
Very Large Ore Carriers (VL Ore Carriers)
200 000 i więcej
Odmiany masowców według
wyposażenia i metod
przeładunku
Typ statku
Opis statku
Masowiec wyposażony w
urządzenia przeładunkowe
Typowy masowiec, wyposażony we własne
urządzenia załadowcze.
Masowiec kombinowany
Masowiec przystosowany do transportu zarówno
ładunków suchych jaki i płynnych.
Masowiec bez urządzeń
przeładunkowych
Masowiec pozbawiony własnych urządzeń
przeładunkowych.
Masowiec samowyładowczy
Masowiec wyposażony w taśmociągowy system
rozładunku.
BIBO (Bulk In, Bags Out)
Masowiec do przewozu ładunków masowych
zjednostkowanych w workach.
Oznaczenia masowców
Oznaczenie
Objaśnienie
Typ statku
O-O
Ore-Oil carrier
Rudo- ropowiec
O-B
Ore-Bulk carrier
Ropomasowiec
O-B-O
Ore Bulk Oil carrier
Ropo- rudo -masowiec
PROBO
Product Bulk Ore
Produktowiec - masowiec
uniwersalny - rudowiec
COB
Container - Oil - Bulk carrier
Ropo-masowiec - kontenerowiec
LNGC
Liquefied Natural Gas Carrier
Gazowiec LNG
LPGC
Liquefied Petroleum Gas Carrier
Gazowiec LPG
OPGC
Open Hatch General Cargo vessel
Szerokolukowy, wielozadaniowy
masowiec pakietowiec /
drobnicowiec
OBC
Ore Bulk Container Carrier
Rudo masowiec- kontenerowiec
Mały masowiec żeglugi
przybrzeżnej klasy coaster
Masowiec (rudowiec) typu
VLOC (Very Large Ore
Carrier)
400 000DWT
Masowiec klasy handysize
34 000DWT
Masowiec klasy handymax
53 743 DWT
Masowiec klasy
postpanamax 95 790 DWT
Masowiec klasy capesize
151 000 DWT
Samochód samowyładowczy
tylnozsypowy
Samochód samowyładowczy
bocznozsypowy
Główne źródła
•
•
•
•
Katarzyna Krasowska, Marzenna Popek- Ładunkoznawstwo, Wyd. Akademii Morskiej, Gdynia 2006
ŁADUNKI OKRĘTOWE- Poradnik encyklopedyczny Polskie Towarzystwo Towaroznawcze Oddział Morski w Sopocie
Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni , Sopot-Gdynia 1997
Paweł Zalewski, Piotr Siedlecki, Arkadiusz Drewnowski-Technologia transportu kolejowego, Wyd. WKiŁ, Warszawa
2004
Mariusz Pułkowski, Wojciech Domański- Bezpieczeństwo transportu drogowego paliw płynnych w cysternach
Jerzy Puchalski, Henryk Uciński- Vademecum marynarza pokładowego, Wyd.Trademar, Gdynia 2004
Martin Stopford- Maritime economics ,New York 2008
Ian. C. Clark-The management of merchant ship stability, trim & strength, The Nautical Institute, London 2002
CARGO STOWAGE AND SECURING -A GUIDE TO GOOD PRACTICE Second Edition, North of England P&I Association
Limited , New Castle 2007
Tanker Safety Guide Chemicals- International Chamber of Shiping, Third Edition, London
An Illustrated English-Polish Seaman's Dictionary, Wyd. Trademar, Gdynia 2003
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
http://www.e-petrol.pl/index.php/wiedza-i-porady/porady-prawne/transport
http://www.nwsssc.com.au/fleet_moss-rosenberg.aspx
http://pl.wikipedia.org/wiki/Gazowiec
http://hr.wikipedia.org/wiki/LNG_brod
http://www.ciop.pl/41988
http://www.wagony.net/
http://web.mac.com/difdbs/Vanishing_Sentinels/Op._Wood_Elevator_Pt._2.html
http://www.kontrakt-bhp.com.pl/paul/kolej/wag_f.php
http://www.telestack.com/
http://www.solentstevedores.co.uk/photo_gallery.php
http://www.saferack.com/skid-systems-transloading.cfm
•
•
•
•
•
•
Typowe ładunki
masowe i ich
transport
Opracował: Robert Urbanik

Typowe ładunki masowe i ich przewózhot!

Transkrypt

Podobne dokumenty