Prezentacja

Budynek przy ulicy Czystej 18.
Historia Katedry Mikrobiologii UJCM.
Dr hab. Magdalena Strus
Katedra Mikrobiologii UJCM
Katedra Mikrobiologii UJCM
• Budynek przy ulicy Czystej 18 wybudowano dla
Instytutu Weterynarii w latach 1912-1914.
• Działka została zakupiona przez władze
Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Budowa ta była projektem życia prof. Juliana
Nowaka.
• Architekt opierał się na planach przygotowanych
wcześniej dla Instytutu Pasteura w Paryżu.
Instytutu Pasteura w Paryżu
Katedra Mikrobiologii UJCM
Kraków ul. Czysta 18
Sala ćwiczeń- zajęcia prowadzone
w Instytucie Weterynarii i Medycyny Doświadczalnej UJ.
Kraków ul. Czysta 18
Data wydarzenia: 1934-03
Julian Nowak
(1865-1946)
Julian Nowak
• 1865-1946; lekarz, bakteriolog; profesor
weterynarii i rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego;
premier;
• od 1905 członek Rady Miejskiej Krakowa;
• w czasie I wojny światowej zastępca prezydenta
Krakowa,
• 1919–1922 prezydent Krakowa; członek licznych
organizacji społecznych i gospodarczych
• Był mecenasem Stanisława Wyspiańskiego.
Julian Nowak
• Julian Nowak był premierem rządu powołanego
31 lica 1922 przez Naczelnika Państwa Józefa
Piłsudskiego – w którym Gabriel Narutowicz pełnił
funkcję ministra robót publicznych - rząd ustąpił 14
grudnia 1922.
• Julian Nowak jako pierwszy stwierdził zgon
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Gabriela
Narutowicza -miało to miejsce 16 grudnia 1922
roku w Pałacu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych
w Warszawie.
Osobiste wspomnienia Juliana Nowaka
z tego feralnego dnia .
• „…Szedłem tuż za Narutowiczem. Rozpoczęliśmy
oglądanie obrazów (…), obejrzeliśmy obrazy
jednej z krótszych ścian sali i doszliśmy do środka
dłuższej ściany, gdy nagle rozległ się suchy trzask
trzech po sobie szybko następujących strzałów.
Stałem tuż obok prezydenta Narutowicza i
dotykałem go w ścisku rękawem mej lewej ręki –
na moment umysł w ogóle nie zdawał sobie
sprawy, co właściwie zaszło, dopiero po tym
momencie jak błyskawica zjawiła się myśl: to
zamach – przemknęło mi przez głowę, że pewnie
na prezydenta”.
• Wysiedlony z własnej willi przy ul. Wyspiańskiego
w Krakowie, która została zajęta na potrzeby
armii niemieckiej i przebudowana na kasyno.
Nie odzyskał willi, bo została przejęta przez armię
radziecką; od 1946 profesor Katedry
Mikrobiologii Rolniczej UJ.
zmarł 6.11.1946 w Krakowie; pochowany na
cmentarzu Rakowickim (pas 15, rząd płn.)
• W Instytucie Weterynarii w 1923 roku zostają
utworzone dwie osobne katedry: bakteriologii
oraz higieny
• W 1935 roku prof. Julian Nowak odchodzi na
emeryturę i wówczas zostaje zlikwidowana
Katedra weterynarii.
Odo Bujwid
• Odo Feliks Kazimierz Bujwid (ur. 30 listopada
1857 w Wilnie, zm. 25 grudnia 1942 w
Krakowie)
• pierwszy polski bakteriolog, pionier higieny i
profilaktyki lecznictwa, jeden z pierwszych
polskich naukowców zajmujących się
wytwórczością szczepionek leczniczych,
przeprowadził pionierskie szczepienia
przeciwko wściekliźnie.
Odo Bujwid
(1857-1942)
Odo Bujwid
• W 1883 Rada Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu
Jagiellońskiego zaproponowała mu objęcie nowo
utworzonej katedry higieny.
• Bujwid przeniósł się do Krakowa, mimo że
konserwatywne grupy uniwersyteckie z rezerwą i
niechęcią odnosiły się do nowych prądów naukowych
propagowanych przez przybysza z Kongresówki.
• Od początku rozwinął niezwykle intensywną działalność
naukową, a ponadto stworzył w Krakowie drugi na
terenie kraju zakład szczepień pasteurowskich.
Odo Bujwid
• Postępowe poglądy całej rodziny Bujwida
(dotyczące między innymi idei dopuszczenia
kobiet do studiów uniwersyteckich), ale
przede wszystkim udana działalność
biznesowa zrodziła niechęć konserwatywnego
środowiska uniwersyteckiego w Krakowie .
• W wyniku tej „histerycznej” wręcz nagonki
Odo Bujwida zawieszono w prawach
wykładowcy i Kierownika Katedry Higieny UJ.
Kazimiera Bujwid
Fragment pamiętnika Odo Bujwida z lat 1932-1942 zawarte w książce
pt.” Osamotnienie” pisane w formie listów do żony Kazimiery
8 maja 1933
„ Siedem miesięcy od Twego odejścia. Budzi się wiosna i zaczyna być
pięknie na świecie, tylko nie dla mnie. Wczoraj byłem w Czasławiu, na
Wolicy i w Raciechowicach. Trzeba było zobaczyć tych, co mnie kochają i
których ja kocham. Widziałem te miejsca, które tyle razy przechodziliśmy
razem, myśląc jak to lub owo ulepszyć, co jeszcze zbudować. Prawda, że
ja przeważnie dawałem już gotowe projekty i szukałem, skąd wziąć na to
pieniędzy, których zawsze brakowało na moje tysięczne poczynania. A Ty
tylko pracowałaś jak wół roboczy w ogrodzie, w domu i przy dzieciach,
ale nie zapominałaś i o sprawach wyższej natury. I Szkoła Ludowa, i
Gimnazjum Żeńskie], i praca nad obudzeniem kobiety myślącej i
samodzielnej towarzyszki mężczyzny. I odczyty w tej materii, które
miałaś w różnych stowarzyszeniach w Warszawie, Krakowie, Petersburgu,
Moskwie, Kijowie”.
Fragment pamiętnika Odo Bujwida z lat 1932-1942 zawarte w książce
pt.” Osamotnienie” pisane w formie listów do żony Kazimiery
5 lipca 1934 rok.
„Umarła Maria Skłodowska-Curie. Pamiętam, jak ją żegnałaś przed jej
wyjazdem do Paryża, gdy nie mogła otrzymać miejsca asystentki przy
Katedrze Fizyki u Witkowskiego.
Stoi zapłakana przy naszym stole jadalnym na Studenckiej. Obie
użalacie się na głupi los, który nie pozwala kobiecie na pracę w
uniwersytecie, podczas gdy taka masa męskich miernot według prawa
stoi o niebo wyżej od was. Mówisz do niej:
- Niech pani, panno Mario, będzie spokojna i jedzie tam,
gdzie lepiej potrafią ocenić pani zdolności i naukę. Zrobi
tam pani na pewno dużo dobrego dla siebie i kraju, który
teraz nie umie ocenić pani jak należy.
Jakże prorocze były Twoje słowa. Czy mógł się ktoś
spodziewać, że ta polska niewiasta tak szeroko potrafi
rozsławić imię polskiej kobiety. Podwójna Nagroda Nobla
to tylko jedno ogniwo, ale jakże znaczące.
Minęło 40 lat od chwili waszego rozstania, po którym już nigdy nie
spotkałyście się ze sobą. Kiedy przed kilku laty ujrzałem ją w Paryżu,
będąc na jej odczycie, zobaczyłem steraną kobietę, nie mającą żadnej
cechy kobiecości. Wyglądała jak jakaś stara gospodyni wiejska z
rękami kucharki, zniszczonymi od ciężkiej pracy, która jej wypełniła
życie. Umarła przeżywszy Ciebie o dwa lata, a byłyście w jednym roku
urodzone”.
Odo Bujwid
• W swoim domu przy ul. Lubicz 34 założył
wytwórnię surowic i szczepionek, która w
czasie okupacji niemieckiej dostarczała
ludności polskiej szczepionek przeciwko
durowi plamistemu.
• W 1923/24 roku bakteriologia zostaje
wydzielona i przeniesiona z Katedry Higieny do
budynku przy ul. Czystej 18.
• Kierownikiem Nadzwyczajnym Katedry
Bakteriologii zostaje Marian Gieszczykiewicz.
Marian Gieszczykiewicz
Katedra Bakteriologii zostaje administracyjnie
powiązana z istniejącym już w budynku
Instytutem Weterynarii i Medycyny
Doświadczalnej.
Wykład prof. Mariana Gieszczykiewicza
w Instytucie Weterynarii i Medycyny Doświadczalnej UJ.
Kraków ul. Czysta 18
Data wydarzenia: 1934-03
Kraków
wrzesień 1939 roku.
Okres II wojny światowej.
Już 6 września 1939 roku budynek przy
ulicy Czystej zostaje zajęty przez Niemców ,
gdzie utworzono wytwórnię szczepionek
przeciwko durowi brzusznemu, dur
plamisty.
• W czasie okupacji prof. Marian Gieszczykiewicz
prowadził tajne nauczanie studentów oraz
współpracował z ruchem oporu wytwarzając
szczepionki dla Armii Krajowej oraz krakowskiego
getta żydowskiego.
• Został aresztowany w listopadzie 1941 roku, a po
kilku miesiącach więzienia przy ul. Montelupich w
Krakowie trafił do obozu koncentracyjnego w
Oświęcimiu, gdzie o został rozstrzelany w lipcu
1942 roku.
Lata powojenne .
• 1946r. - Kierownikiem Zakładu Bakteriologii
zostaje prof. Stanisław Legeżyński.
• 1952 r. – Kierownikiem Katedry Mikrobiologii
CM zostaje prof. Zdzisław Przybyłkiewicz (po
wyzwoleniu brał czynny udział w odzyskaniu sprzętu
wywiezionego przez Niemców z Katedry Mikrobiologii ).
• 1978 r. –Kierownikiem Katedry Mikrobiologii
UJCM zostaje prof. Piotr Heczko.