docTurystyka i agroturystyka sposobem na rodzinny biznes
download 
Reklamacja Transkrypt
Turystyka i agroturystyka sposobem na rodzinny biznes
TURYSTYKA I AGROTURYSTYKA SPOSOBEM NA RODZINNY BIZNES Możliwości dofinansowania działalności pozarolniczej w zakresie turystyki w ramach planowanych naborów wniosków na działania: - Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw - Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej przez LGD „Rozwój Ziemi Lubaczowskiej” Szkolenie dla mieszkańców obszaru Plan spotkania • Agroturystyka i turystyka wiejska w kontekście działalności gospodarczej – podstawowe zagadnienia prawne; • Możliwości dofinansowania działalności turystycznej przez LGD Rozwój Ziemi Lubaczowskiej: • Przykłady dobrych praktyk. Usługi hotelarskie • usługi hotelarskie – krótkotrwałe, ogólnie dostępne wynajmowanie domów, mieszkań, pokoi, miejsc noclegowych, a także miejsc na ustawienie namiotów lub przyczep samochodowych oraz świadczenie, w obrębie obiektu, usług z tym związanych. • Mogą być świadczone w dwóch typach obiektów: • tzw. obiektach hotelarskich • tzw. innych obiektach 4 Obiekty, w których świadczone są usługi Inne obiekty w których świadczone hotelarskie są usługi hotelarskie: Obiekty hotelarskie: • Używają nazw rodzajowych prawnie • • • • chronionych (hotel, motel, pensjonat, kemping, schronisko, schronisko młodzieżowe, dom wycieczkowy, pole biwakowe) Przed rozpoczęciem działalności uzyskują decyzję kategoryzacyjną marszałka województwa – są podzielone na kategorie w przypadku pół biwakowych – zaszeregowania dokonuje i prowadzi ich ewidencję wójt, (burmistrz, prezydent miasta) właściwy ze względu na miejsce ich położenia; Muszą udokumentować spełnienie wymagań budowlanych, przeciwpożarowych i sanitarnych Wymagają dostosowania do potrzeb niepełnosprawnych • muszą spełniać minimalne • • • • • wymagania co do wyposażenia wystarczy zgłoszenie do ewidencji obiektów w gminie nie mogą używać nazw rodzajowych chronionych dokumentują spełnienie wymagań budowlanych, przeciwpożarowych i sanitarnych tylko w razie wezwania i kontroli nie wymagają dostosowania do potrzeb niepełnosprawnych wynajmowanie pokoi przez rolników i miejsca na ustawienie namiotów w prowadzonych przez nich gospodarstwach rolnych zaliczane do innych obiektów We wszystkich obiektach: •kontrola przestrzegania wymagań sanitarnych, przeciwpożarowych i budowlanych, •możliwość wstrzymania świadczenia usług w obiekcie do czasu usunięcia uchybień Podstawowe przepisy ROZPORZĄDZENIE MINISTRA SPORTU I TURYSTYKI z dnia 16 listopada 2011 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie obiektów hotelarskich i innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie (Dz.U. z 2011 r. Nr 259 poz. 1553 ) określa: • • • • • • • • wymagania dla poszczególnych rodzajów i kategorii obiektów hotelarskich co do wyposażenia oraz zakresu świadczonych usług, w tym usług gastronomicznych, minimalne wymagania co do wyposażenia innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie, warunki dopuszczenia odstępstw od wymagań, o których mowa w pkt. 1, sposób dokumentowania spełnienia wymagań budowlanych, przeciwpożarowych i sanitarnych, szczegółowe zasady i tryb zaliczania obiektów hotelarskich do poszczególnych rodzajów i kategorii, tryb sprawowania kontroli nad przestrzeganiem w poszczególnych obiektach wymagań co do wyposażenia i świadczenia usług odpowiadających rodzajowi i kategorii obiektu, sposób prowadzenia ewidencji obiektów hotelarskich oraz innych obiektów, w których są świadczone usługi hotelarskie. Podstawowe przepisy • Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o usługach turystycznych, która określa warunki świadczenia usług turystycznych; • oraz wiele innych przepisów dotyczących: • spełnienia wymagań budowlanych, przeciwpożarowych, sanitarnych, bezpiecznego żywienie itp. (w zależności od zakresu świadczonych usług); Działalność gospodarcza (wg ustawy o swobodzie działalności gospodarczej) • Działalnością gospodarczą jest działalność: • zarobkowa • wytwórcza, budowlana, handlowa, usługowa oraz poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż, a także działalność zawodowa, • wykonywana w sposób zorganizowany i ciągły. Działalność gospodarcza – obowiązki • Wybór formy opodatkowania: • karty podatkowej, • ryczałtu ewidencjonowanego, • na zasadach ogólnych tj. rozliczenia na podstawie podatkowej księgi przychodów i rozchodów, • prowadzenia ksiąg rachunkowych - jeśli szczególne przepisy określają taki obowiązek • VAT • Zgłoszenie rejestracyjne, zwolnienie, sposoby rozliczania (kwartalne miesięczne) • ZUS („ZUS preferencyjny” - udogodnienia) 8 Agroturystyka • Przepisów ustawy nie stosuje się do działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie upraw rolnych oraz chowu i hodowli zwierząt, ogrodnictwa, warzywnictwa, leśnictwa i rybactwa śródlądowego, • a także wynajmowania przez rolników pokoi, sprzedaży posiłków domowych i świadczenia w gospodarstwach rolnych innych usług związanych z pobytem turystów • oraz wyrobu wina przez producentów będących rolnikami wyrabiającymi mniej niż 100 hektolitrów wina w ciągu • roku gospodarczego, o których mowa w art. 17 ust. 3 ustawy z dnia 12 maja 2011 r. o wyrobie i rozlewie wyrobów winiarskich, • obrocie tymi wyrobami i organizacji rynku wina Działalność gospodarcza a KRUS (art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników) • rolnik lub domownik, który rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczyna współpracę przy prowadzeniu tej działalności, może nadal podlegać ubezpieczeniu społecznemu rolników, jeśli: • 1) podlegał temu ubezpieczeniu w pełnym zakresie z mocy ustawy nieprzerwanie przez co najmniej 3 lata i nadal prowadzi działalność rolniczą, lub stale pracuje w gospodarstwie rolnym obejmującym obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub w dziale specjalnym w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników; • 2) złoży w KRUS oświadczenie o kontynuowaniu tego ubezpieczenia w terminie 14 dni od rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub rozpoczęcia współpracy przy jej prowadzeniu (na odpowiednim formularzu), • UWAGA: Niezachowanie terminu na złożenie oświadczenia jest równoznaczne z ustaniem ubezpieczenia od dnia rozpoczęcia wykonywania pozarolniczej działalności gospodarczej lub współpracy przy jej prowadzeniu. Oświadczenie można złożyć na wniosku o wpis do centralnej ewidencji i informacji o działalności gospodarczej (CEIDG-1). Złożenie wniosku w tej formie do organu ewidencyjnego traktowane jest jak dotrzymanie terminu złożenia oświadczenia w KRUS; Działalność gospodarcza a KRUS (art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników) c.d. • 3) nie jest pracownikiem i nie pozostaje w stosunku służbowym; • 4) nie ma ustalonego prawa do emerytury lub renty albo do świadczeń z ubezpieczeń społecznych; • 5) kwota należnego podatku dochodowego za poprzedni rok podatkowy od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej (jeżeli działalność ta była prowadzona) nie przekracza określonej kwoty granicznej. • Roczna kwota graniczna podlega corocznej waloryzacji wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem i jest ogłaszana w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej "Monitor Polski", w drodze obwieszczenia ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. • Zaświadczenie naczelnika właściwego urzędu skarbowego lub oświadczenie o kwocie należnego podatku dochodowego od przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej za poprzedni rok podatkowy rolnik lub domownik prowadzący w poprzednim roku podatkowym pozarolniczą działalność gospodarczą obowiązany jest złożyć w KRUS wraz z ww. oświadczeniem w pkt. 2) do 31 maja danego roku. Działalność gospodarcza a KRUS (art. 5a ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników) c.d. • Rolnik prowadzący pozarolniczą działalność gospodarczą i spełniający wskazane wymagania pozostaje w KRUS i opłaca miesięczną składkę podstawową na ubezpieczenie emerytalnorentowe w podwójnym wymiarze. Agroturystyka a podatek dochodowy od osób fizycznych • Wolne od podatku dochodowego są: • dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym, osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza 5 (art. 21 pkt 43 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych) • Osoby fizyczne, których zakres działalności wykracza poza zwolnienie przedmiotowe mają możliwość wyboru formy opodatkowania dochodów: • podatek dochodowy na zasadach ogólnych, • Wg skali podatkowej (18% i 32%) • podatek liniowy (19%), • ryczałt od przychodów ewidencjonowanych (17%), • karta podatkowa (wynajem pokoi gościnnych i domków turystycznych (w tym wydawanie posiłków), jeśli łączna liczba pokoi nie przekroczy 12. Agroturystyka a podatek od nieruchomości • wynajmu turystom pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych znajdujących się na obszarach wiejskich przez osoby ze stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie, jeżeli liczba pokoi przeznaczonych do wynajęcia nie przekracza 5. Usługi turystyczne a podatek od nieruchomości • Wynajmowanie turystom pokoi gościnnych w budynkach mieszkalnych na obszarach wiejskich przez osoby ze stałym miejscem pobytu w gminie położonej na tym terenie, jeżeli liczba pokoi nie przekracza 5, zostało w art. 1a ust.2 pkt 2 tej ustawy wyłączone z pojęcia działalności gospodarczej. • Pokoje takie podlegają opodatkowaniu tak jak pomieszczenia mieszkalne. • Ustawa nie przewiduje wyłączenia z podatku od nieruchomości terenów/budynków przeznaczonych na cele rekreacyjne, jeżeli są wykorzystywane gospodarczo (baseny, sale szkoleniowe, konferencyjne). Możliwości dofinansowania inwestycji dotyczących działalności pozarolniczej za pośrednictwem LGD Rozwój Ziemi Lubaczowskiej Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej Zasady przyznawania dofinansowania Cel • Różnicowanie działalności rolniczej w kierunku podejmowania lub rozwijania przez rolników, domowników i małżonków rolników, działalności nierolniczej lub związanej z rolnictwem, co wpłynie na tworzenie pozarolniczych źródeł dochodów, promocję zatrudnienia poza rolnictwem na obszarach wiejskich; Na co dofinansowanie? • Projekty – czyli przedsięwzięcia, (operacje) związane z inwestycją dotyczącą podjęcia lub rozwoju działalności pozarolniczej • np.: roboty budowlane związane z budową/modernizacją/przebudową obiektów pod działalność pozarolniczą, zakupy maszyn, urządzeń, wyposażenia zagospodarowanie terenu. • dofinansowanie nie dotyczy: • zakupu środków obrotowych: np.: towarów do sklepu, materiałów zużywanych w toku bieżącej dzialalnośći, finansowania wynagrodzeń i innych kosztów bieżącej działalności (opłat, czynszów, itp.). Jaka działalność? • Zakres działalności – szczegółowo określone rodzaje działalności wg kodów PKD (wykaz działalności wspieranych w załączniku do „Rozporządzenia dot. Różnicowania…” (z uwzględnieniem wprowadzanych zmian) do pobrania na www.arimr.gov.pl, www.minrol.gov.pl ) • oraz dodatkowo wspierana jest agroturystyka: • „Wynajmowanie pokoi w budynku mieszkalnym oraz sprzedaż posiłków domowych lub świadczenie innych usług związanych z pobytem turystów w gospodarstwie rolnym”; • wytwarzania produktów energetycznych z biomasy, z wyłączeniem wytwarzania produktów energetycznych wyłącznie z produktów wymienionych na liście stanowiącej załącznik I do Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej; Zakres działalności – ogólnie • usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa – część kodów PKD • • • • • • • • • • • usunięto usługi dla ludności; sprzedaż hurtowa i detaliczna; rzemiosło lub rękodzielnictwo; roboty i usługi budowlane oraz instalacyjne; usługi turystyczne oraz związane ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem; usługi transportowe; usługi komunalne; przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych; magazynowanie lub przechowywanie towarów; wytwarzanie produktów energetycznych z biomasy; rachunkowość, doradztwo lub usługi informatyczne; Usunięte kody – działalności nie wspierane • 01.61.Z, 01.62.Z, 01.64.Z, 10.11.Z–10.13.Z, 10.31.Z, 10.32.Z, • 10.39.Z, 10.41.Z, 10.42.Z, 10.51.Z, 10.61.Z, 10.62.Z, 10.83.Z, 10.91.Z, 10.92.Z, 11.01.Z–11.03.Z, 13.10.D, 46.11.Z, • 46.21.Z–46.23.Z, 46.31.Z–46.33.Z, 46.34.B, 46.36.Z– 46.38.Z i 47.76.Z. Beneficjent • Rolnik, • domownik, • małżonek rolnika - w rozumieniu ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników (czyli ubezpieczony w KRUS); Warunki dofinansowania Wnioskodawca • Jest pełnoletni, • Jest obywatelem państwa członkowskiego UE • Ma miejsce zamieszkania i miejsce realizacji inwestycji w miejscowości należącej do: • gminy wiejskiej, • gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców, • gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących pow. 5 tys. mieszkańców, • Uwaga: miejsce zamieszkania albo siedziba Wnioskodawcy musi być na obszarze objętym LSR lub inwestycja musi być realizowana na obszarze objętym Lokalną Strategią Rozwoju (obszar działania LGD) Warunki dofinansowania • Wnioskodawca nie wystąpił o przyznanie lub nie przyznano mu renty strukturalnej w ramach PROW 2004 2006 lub PROW 2007 -2013 • KRUS – jest nieprzerwanie ubezpieczony w pełnym zakresie, przez okres co najmniej ostatnich 12 miesięcy poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o przyznanie pomocy, • Nie będzie realizował projektu jako wspólnik spółki cywilnej; Warunki… • Za rok poprzedzający rok złożenia wniosku o przyznanie pomocy, przyznano płatność do gruntów rolnych wchodzących w skład gospodarstwa rolnego posiadanego przez tego rolnika, albo ten rolnik był domownikiem rolnika posiadającego takie gospodarstwo rolne albo jego małżonkiem; Warunki… • przedsięwzięcie jest uzasadnione ekonomicznie, w tym pod • • • • względem kosztów oraz zapewnia osiągnięcie i zachowanie celów działania Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej, przedsięwzięcie spełnia wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa, które mają do niej zastosowanie (np. przepisy ppoż., sanitarne, BHP, koncesje, zezwolenia, budowlane itp.), przedsięwzięcie nie jest finansowane z udziałem innych środków publicznych, przedsięwzięcie będzie realizowane w 1 albo 2 etapach, a w przypadku projektu obejmującego inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu - maksymalnie w 10 etapach, płatność ostateczna będzie obejmować nie mniej niż 25% łącznej planowanej wysokości pomocy – w przypadku operacji 2-etapowych (nie obejmujących leasingu). Wysokość i forma dofinansowania • Refundacja wcześniej poniesionych kosztów: • w wysokości 50% kosztów kwalifikowalnych • dofinansowanie na poziomie 80 % kosztów kwalifikowalnych — w przypadku wystąpienia szkody w gospodarstwie rolnym rolnika, spowodowanej przynajmniej przez jedno ze zdarzeń losowych wymienionych w ustawie o ubezpieczeniach upraw rolnych i zwierząt gospodarskich (art.3, ust.2, pkt 2-11a) Limit dofinansowania • Pomoc przyznana jednemu beneficjentowi nie może przekroczyć w okresie 2007-2013 : • 100 tyś. zł– operacje nie związane z wytwarzaniem biogazu rolniczego lub wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego; • 500 tyś. zł - operacje związane z wytwarzaniem biogazu rolniczego lub wytwarzania energii elektrycznej z biogazu rolniczego; • Podwojenie limitu, gdy wnioski składane (różne): • jeden przez LGD • drugi bezpośrednio do ARIMR Uwaga! • W Różnicowaniu…. – nie ma obowiązku tworzenia i utrzymania miejsca pracy; Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw Zasady przyznawania dofinansowania Cel działania • Wzrost konkurencyjności gospodarczej obszarów wiejskich, rozwój przedsiębiorczości i rynku pracy, a w konsekwencji - wzrost zatrudnienia na obszarach wiejskich; Dofinansowanie • Projekty (przedsięwzięcia, operacje) związane z inwestycją (roboty budowlane, zakupy maszyn urządzeń) realizowaną w ramach prowadzonej/rozpoczynanej działalności gospodarczej; Działalność podlegająca wsparciu • Zakres działalności – szczegółowo określone rodzaje działalności wg kodów PKD (wykaz działalności wspieranych na www.arimr.gov.pl). • Wytwarzania produktów energetycznych z biomasy, z wyłączeniem wytwarzania produktów energetycznych z wyłącznie z produktów objętych załącznikiem I do Traktatu o funkcjonowaniu UE. Zakres działalności • usługi dla gospodarstw rolnych lub leśnictwa – część kodów PKD usunięto • • • • • • • • • • • (brak wsparcia); usługi dla ludności; sprzedaż hurtowa i detaliczna; rzemiosło lub rękodzielnictwo; roboty i usługi budowlane oraz instalacyjne; usługi turystyczne oraz związane ze sportem, rekreacją i wypoczynkiem; usługi transportowe; usługi komunalne; przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych; magazynowanie lub przechowywanie towarów; wytwarzanie produktów energetycznych z biomasy; rachunkowość, doradztwo lub usługi informatyczne; Beneficjent • osoby fizyczne, osoby prawne - podejmujące lub prowadzące działalność gospodarczą, jako mikroprzedsiębiorstwo • spółki prawa handlowego nieposiadające osobowości prawnej, wspólnicy spółek cywilnych – prowadzące/-y działalność gospodarczą, jako mikroprzedsiębiorstwo Mikroprzedsiębiorca • zatrudnia mniej niż 10 pracowników (w przeliczeniu na etaty średnioroczne), oraz • obrót nie przekracza równowartości 2 mln euro, • lub • suma aktywów jego bilansu na koniec roku nie przekraczają 2 mln euro Warunki… • siedziba lub oddział lub miejsce zamieszkania przedsiębiorcy oraz, w przypadku operacji związanych z nieruchomością (budowa, przebudowa, remont połączony z modernizacją, wyposażenie lub zagospodarowanie nieruchomości), miejsce położenia nieruchomości, znajdują się: • w miejscowości należącej do: • gminy wiejskiej albo • gminy miejskiej, z wyłączeniem miejscowości liczących powyżej 5 tys. mieszkańców, albo • gminy miejsko-wiejskiej, z wyłączeniem miast liczących powyżej 20 tys. mieszkańców • miejsce zamieszkania albo siedzibę musi być na obszarze objętym LSR lub operacja musi być realizowana na obszarze objętym LSR. Warunki… • Wnioskodawcy w okresie ostatnich 2 lat poprzedzających złożenie wniosku o przyznanie pomocy nie przyznano jej pomocy inwestycyjnej w ramach działania Wsparcie oraz promocja przedsiębiorczości i samozatrudnienia (Program Operacyjny „Kapitał Ludzki, 2007-2013, działanie 6.2) Warunki – osoba fizyczna dodatkowo: • jest obywatelem państwa członkowskiego Unii Europejskiej, • jest pełnoletnia, • nie podlega przepisom o ubezpieczeniu społecznym rolników w pełnym zakresie, Warunki… c.d. • przedsięwzięcie jest uzasadnione ekonomicznie, w tym pod • • • • względem kosztów oraz zapewnia osiągnięcie i zachowanie celów działania Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw, przedsięwzięcie spełnia wymagania wynikające z obowiązujących przepisów prawa, które mają do niej zastosowanie (np. przepisy ppoż., sanitarne, BHP, koncesje, zezwolenia, budowlane itp.), przedsięwzięcie nie jest finansowane z udziałem innych środków publicznych, przedsięwzięcie będzie realizowane w 1 albo 2 etapach, a w przypadku projektu obejmującego inwestycje polegające na nabyciu rzeczy będących przedmiotem leasingu - maksymalnie w 10 etapach, płatność ostateczna będzie obejmować nie mniej niż 25% łącznej planowanej wysokości pomocy – w przypadku operacji 2-etapowych (nie obejmujących leasingu). Warunki… c.d. • biznesplan przewiduje utworzenie co najmniej 1 miejsca pracy, co uzasadnione jest zakresem rzeczowym operacji; • Liczba koniecznych do utworzenia miejsc pracy uzależniona jest od wysokości pomocy o którą ubiega się Wnioskodawca Wysokość i forma dofinansowania • Zwrot wcześniej poniesionych kosztów kwalifikowalnych (netto) – 50% • Maksymalny limit – 300.000 zł/ jednego Beneficjenta w całym okresie 2007-2013 Miejsca pracy a wysokość pomocy • max. 100 tys. zł jeżeli ekonomiczny plan operacji (EPO) przewiduje utworzenie od co najmniej 1 i mniej niż 2 miejsca pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne i jest to uzasadnione zakresem rzeczowym operacji, • max. 200 tys. zł jeżeli ekonomiczny plan operacji (EPO) przewiduje utworzenie co najmniej 2 i mniej niż 3 miejsca pracy w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne i jest to uzasadnione zakresem rzeczowym operacji, • max. 300 tys. zł jeżeli ekonomiczny plan operacji (EPO) przewiduje utworzenie co najmiej 3 miejsca w przeliczeniu na pełne etaty średnioroczne i jest to uzasadnione zakresem rzeczowym Utworzenie miejsca pracy • Utworzenie i zachowanie miejsc pracy – 2 lata od dnia dokonania płatności ostatecznej (przy operacjach „bezleasigowych”) przez ARiMR • Za utworzenie miejsca pracy uznaje się zatrudnienie na podstawie: • umowy o pracę • spółdzielczej umowy o pracę. Za utworzone miejsce pracy uznaje się zatrudnienie: • osoby przebywającej na emeryturze, • osoby przebywającej na rencie (z wyłączeniem osób, które wystąpiły o przyznanie i którym przyznano rentę strukturalną w ramach PROW na lata 2004-2006 lub PROW 2007-2013), • osoby zatrudnionej na podstawie umowy na zastępstwo. • W przypadku, gdy o pomoc ubiega się osoba fizyczna, która planuje po złożeniu wniosku podjąć we własnym imieniu działalność gospodarczą jako mikroprzedsiębiorca, w liczbie tworzonych miejsc pracy uwzględnia się tę osobę jako zatrudnioną na pełnym etacie (tzw. samozatrudnienie). Za utworzone miejsce pracy nie uznaje się zatrudnienia: • Stażystów, • Osób zatrudnionych w celu przygotowania zawodowego, • Osób wykonujących pracę na podstawie innej niż umowa o prace lub spółdzielcza umowa o pracę (np. umowy zlecenie lub umowy o dzieło), • Osób współpracujących (za osobę współpracującą w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę, ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostaja z osobą prowadzącą działalność gospodarczą we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują z nim przy prowadzeniu tej działalności) Zasady realizacji i rozliczania inwestycji Koszty kwalifikowalne Realizacja inwestycji • Realizacja inwestycji nie może się rozpocząć przed dniem złożenia wniosku o przyznanie pomocy; • Realizacja projektu (inwestycji): • 1 etapowe – rozliczenie 24 miesiące od dnia podpisania umowy • 2 etapowe – rozliczenie 36 miesięcy od dnia podpisania umowy • nie później jednak niż: • do 31 grudnia 2014 r. (przez oś 4, LGD) Dofinansowanie inwestycji Ocena w LGD Wniosek o przyznanie pomocy (o dofinansowanie inwestycji); LGD Ocena w ARiMR Wniosek o przyznanie pomocy (o dofinansowanie inwestycji), ARiMR Realizacja inwestycji, ponoszenie kosztów Podpisanie umowy z Beneficjentem Wniosek o płatność wypłata środków Realizacja inwestycji, ponoszenie kosztów Koszty podlegające zwrotowi (kwalifikowalne) • budowa, przebudowa lub remont )połączony z modernizacją niemieszkalnych obiektów budowlanych wraz z zakupem i montażem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki • nadbudowa, przebudowa lub remont połączony z modernizacją istniejących budynków mieszkalnych wraz z zakupem i montażem instalacji technicznej oraz koszty rozbiórki i utylizacji materiałów szkodliwych pochodzących z rozbiórki • zagospodarowania terenu • Wraz z kosztami transportu materiałów i sprzętu do miejsca realizacji operacji oraz koszty montażu maszyn; Koszty podlegające zwrotowi (kwalifikowalne) • zakup maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu; • zakup sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu podejmowanej lub rozwijanej działalności nierolniczej; • Wraz z kosztami transportu materiałów i sprzętu, maszyn do miejsca realizacji operacji oraz koszty montażu; Koszty kwalifikowane c.d. • zakup środków transportu, z tym że: • pomocą nie jest objęty zakup samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób łącznie z kierowcą, • Wysokość kwalifikowana kosztu zakupu pojazdów samochodowych służących do przewozu osób lub rzeczy, naczep i przyczep nie może przekroczyć trzykrotności pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji – w przypadku działalności gospodarczej w zakresie świadczenia wyłącznie usług transportowych • Wysokość kwalifikowana kosztu zakupu pojazdów samochodowych, naczep i przyczep służących do przewozu osób lub towarów nie może przekroczyć wartości pozostałych inwestycyjnych kosztów kwalifikowalnych operacji – w przypadku działalności gospodarczej w zakresie innym niż usługi transportowe; • Zakup pojazdów samochodowych, przyczep lub naczep nie może stanowić jedynej pozycji kosztów kwalifikowalnych projektu; Uwaga • Transport drogowy towarów (kod PKD 49.41.Z): • zakup pojazdów przeznaczonych do transportu towarowego nie jest kosztem kwalifikowanym • nie dotyczy innych zakupów (wyposażenie, roboty budowlane mogą być kosztem kwalifikowanym) Koszty kwalifikowalne c.d. • raty zapłacone tytułem wykonania umowy leasingu, nie przekraczające ceny netto nabycia rzeczy, jeżeli przeniesienie własności tych rzeczy na beneficjenta nastąpi w okresie realizacji operacji, lecz nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną. Koszty ogólne • koszty ogólne, które są bezpośrednio związane z przygotowaniem i realizacją inwestycji, w wysokości nie przekraczającej 10 % pozostałych kwalifikowalnych kosztów inwestycyjnych objętych współfinansowaniem, w tym: • związane z przygotowaniem dokumentacji technicznej operacji, w szczególności koszty : • kosztorysów, • projektów architektonicznych lub budowlanych, • ocen lub raportów oddziaływania na środowisko, • dokumentacji geologicznej lub hydrologicznej, • wypisów i wyrysów z katastru nieruchomości, • projektów technologicznych, • opłaty za patenty lub licencje, • sprawowanie nadzoru inwestorskiego lub autorskiego oraz koszty związane z kierowaniem robotami budowlanymi. Kwalifikowalność kosztów i rozpoczęcie inwestycji • Kwalifikowalność kosztów – ponoszone od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy (przed podpisaniem umowy na własne ryzyko, wyjątek koszty ogólne – mogą być ponoszone od 1.I.2007 r.), • Operację można zacząć realizować od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy, • w takim wypadku wnioskodawca realizuje operacje zgodnie z zestawieniem rzeczowo-finansowym (załącznik do wniosku o pomoc i umowy), nie może w nim dokonywać przed podpisaniem umowy żadnych zmian (zmiany na wezwanie Agencji i 1 zmiana dopuszczalna po uzgodnieniu z Agencją) Koszty kwalifikowalne: • Poniesione: • nie wcześniej niż w dniu złożenia wniosku o przyznanie pomocy, • w formie rozliczenia pieniężnego do 10.000 zł brutto, • formie rozliczenia bezgotówkowego przeprowadzonego poleceniem przelewu - w przypadku transakcji, której wartość, bez względu na liczbę wynikających z niej płatności przekracza 10.000 zł brutto; Koszty niekwalifikowalne • zakup rzeczy używanych, • podatek od towarów i usług (VAT); • Marża finansującego (leasing), • Zakup nieruchomości; • budowy budynków mieszkalnych, • zakupu samochodów osobowych przeznaczonych do przewozu mniej niż 8 osób (łącznie z kierowcą), • finansowania poprzez leasing zakupu sprzętu komputerowego i oprogramowania służącego wsparciu podejmowanej lub rozwijanej działalności nierolniczej. Rozpatrywanie wniosku-terminy • LGD Rozwój Ziemi Lubaczowskiej – max. 45 dni • ARiMR OR w Rzeszowie: • Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – 5 miesiący; • Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej – 4 miesiące • Możliwość dwukrotnego uzupełnienia wniosku na wezwanie ARiMR • Termin na uzupełnienie/poprawienie wniosku – 21 dni! • Odmowa przyznania dofinansowania – w sytuacji nie dokonania przez wnioskodawcę w terminie uzupełnień; • Agencja przyznaje dofinansowanie wg kolejności na liście przekazanej przez LGD; Uzupełnienia • Istnieje możliwość na pisemną prośbę wnioskodawcy przedłużenia terminu na uzupełnienie/poprawienie wniosku (do 30 dni! – operacje bezleasingowe) • Wszelkie uzupełnienia dokumentacji wydłużają czas rozpatrywania wniosku; Ile mamy czasu na realizację inwestycji? Etapy realizacji przedsięwzięcia (bez leasingu) • Możliwy podział inwestycji na 1 lub 2 etapy: • 1 lub 2 transze, 1 lub 2 wnioski o płatność • Rozliczenie inwestycji (złożenie wniosku o płatność) • 1-etapowe – 24 miesięce (2 lata) od dnia podpisania umowy • 2-etapowe – pierwszy etap – 24 miesiące • – drugi etap (końcowy) – 36 miesiące • - nie później jednak niż do dnia 31 grudnia 2014 r. • Płatność ostateczna będzie obejmować nie mniej niż 25% łącznej planowanej kwoty pomocy Leasing • maksymalnie - 10 etapów • wnioski o płatność – max. 2 razy w roku, • pierwszy etap - 12 miesięcy od dnia podpisania umowy • zakończenie inwestycji i złożenie wniosku o płatność ostateczną – max. po 60 miesięcach (5 lat) od dnia zawarcia umowy, • - lecz nie później niż do dnia 31 grudnia 2014 r. • Płatność ostateczna może obejmować mniej niż 25% całkowitej kwoty pomocy Leasing • Kosztami kwalifikowalnmymi są raty zapłacone tytułem wykonania umowy leasingu (cena netto nabycia rzeczy, tj. np. zakupu maszyn, urządzeń, narzędzi, wyposażenia i sprzętu,środków transportu, jeżeli przeniesienie własności tych rzeczy na beneficjenta nastąpi w okresie realizacji inwedstycji, lecz nie póżniej niż do złożenia wniosku o płatność ostateczną (rozliczenie). Leasing • Przed planowanym dniem złożenia pierwszego wniosku o płatność pośrednią w OR ARiMR: • umowę leasingu wraz z harmonogramem spłat, • oryginał albo kopię potwierdzoną za zgodność z oryginałem faktury sprzedaży rzeczy będących przedmiotem leasingu wystawionej przez zbywcę na rzecz finansującego – w terminie określonym w umowie przyznania pomocy Od czego zacząć….? Wniosek – jakie informacje należy przygotować? najważniejsze • Numer identyfikacyjny – Biuro Powiatowe ARiMR, • Inwestycja dotycząca prac budowlanych (budowa/przebudowa), • Kosztorys inwestorski, • Ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych wraz z oświadczeniem że starostwo nie wniosło sprzeciwu (projekt budowlany), • dokument potwierdzający tytuł własności do nieruchomości, na której wykonywana jest inwestycja (umowa, księga wieczysta), • Zaświadczenie z ZUS o podleganiu ubezpieczeniom społecznym, • Zapytania ofertowe i oferty – 3 szt. • Szczegółowa specyfikacja planowanego do zakupu sprzętu/maszyn/urządzeń (ceny, parametry, dostawcy) Wniosek – jakie informacje należy przygotować? najważniejsze • Numer identyfikacyjny – Biuro Powiatowe ARiMR, • Inwestycja dotycząca prac budowlanych (budowa/przebudowa), • Kosztorys inwestorski, • Ostateczna decyzja o pozwoleniu na budowę lub zgłoszenie zamiaru wykonania robót budowlanych wraz z oświadczeniem że starostwo nie wniosło sprzeciwu (projekt budowlany), • dokument potwierdzający tytuł własności do nieruchomości, na której • • • • wykonywana jest inwestycja (umowa, księga wieczysta), Zaświadczenie z ZUS o podleganiu ubezpieczeniom społecznym – „Mikro” Zaświadczenie z KRUS o podleganiu ubezpieczeniu społecznemu rolników – „Różnicowanie” Zapytania ofertowe i oferty – 3 szt. (Mikro) Zapytania ofertowe i oferty – 2 szt. (Różnicowanie) • Szczegółowa specyfikacja planowanego do zakupu sprzętu/maszyn/urządzeń (ceny, parametry, dostawcy) Biznesplan – – jakie informacje należy przygotować? najważniejsze • Charakterystyka działalności • Czym dysponujemy obecnie (inwentaryzacja: grunty, budynki, maszyny • • • • • • wykorzystywane na potrzeby działalności) Opis usług/produktów/towarów Odbiorcy Rynek Konkurencja Przychody i koszty działalności dotychczasowej Wpływ inwestycji na wzrost przychodów i kosztów działalności • Rozplanowanie inwestycji w czasie: • Rozpoczęcie • Zakończenie • Uzyskanie wymaganych pozwoleń, decyzji (np. sanepid), koncesji itp. • Termin złożenia wniosku o płatność (rozliczeniowego) – zgromadzenie wszystkich faktur/rachunków, zatrudnienie pracownika/-ów, zgłoszenia do ZUS, dzienniki budowy, protokoły odbioru/montażu, Jak prawidłowo realizować inwestycję aby ją rozliczyć i otrzymać zwrot kosztów? Realizacja inwestycji • Wykonanie zakresu rzeczowego inwestycji zgodnie z zestawieniem rzeczowo-finansowym, stanowiącym załącznik do Umowy przyznania dofinansowania (zakup maszyn, urządzeń, wykonanie budowy, remontu itp..) • Udokumentowanie wykonania inwestycji (robót, dostaw, lub usług) w zakresie rzeczowym i finansowym, Realizacja inwestycji • Poniesienie i udokumentowanie przez beneficjenta kosztów kwalifikowalnych • W przypadku nabycia rzeczy na podstawie umowy leasingu przeniesienie praw własności nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność dla etapu, w ramach którego po raz ostatni będą rozliczane koszty leasingu, • Osiągnięcie zakładanego celu operacji nie później niż do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną; Poniesienie i udokumentowanie kosztów • • Dokonanie płatności za dostawy, usługi lub roboty budowlane zgodnie z zestawieniem rzeczowo-finansowym operacji, • Udokumentować poniesione koszty – w trakcie realizacji projektu należy gromadzić np.: • Faktury VAT, Rachunki, dokumenty celne wraz z dowodami zakupu, których dotyczą, Umowy z wykonawcami…itp. • Dowody zapłaty – potwierdzające poniesienie wydatku (zapłaty należności) • - stanowią załączniki do wniosku o płatność • Wszystkie koszty muszą być zapłacone do dnia złożenia wniosku o płatność lub ostatniego uzupełnienia; Wniosek o płatność • Po zrealizowaniu operacji lub jej etapu wnioskodawca składa do ARiMR wniosek o płatność • Wniosek o płatność składa się osobiście lub przez upoważnioną osobę w OR ARiMR w Rzeszowie • Formularz wniosku o płatność zawiera wykaz niezbędnych dokumentów, które powinny być dołączone do wniosku (Załączniki), Wniosek o płatność - wypłata środków • Płatność dokonywana gdy Beneficjent : • Zrealizował inwestycję, poniósł koszty, udokumentował realizację i poniesione koszty, • W oparciu o składany wniosek o płatność wraz z wymaganymi dokumentami (załącznikami) – ich wykaz we wniosku i instrukcji; • Terminy składania wniosku o płatność – określone w umowie, • Wypłata po pozytywnym zweryfikowaniu wniosku, lecz nie później niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia (nie wlicza się terminu na uzupełnienia/wyjaśnienia) Zobowiązania beneficjenta wynikające z umowy przyznania pomocy • Beneficjent zobowiązuje się do: • osiągnięcia i zachowania celu operacji, • Wykonywania rodzaju działalności, na którą dostał dofinansowanie; • realizacji projektu (w zakresie rzeczowym i finansowym) • umożliwienia przeprowadzenia kontroli związanych z przyznaną pomocą, • przechowywania dokumentów związanych z przyznaną pomocą, • informowania Agencji o okolicznościach mogących mieć wpływ na wykonanie umowy, Zobowiązania beneficjenta wynikające z umowy przyznania pomocy • Przestrzegania ograniczeń w zakresie: • przenoszenia prawa własności lub posiadania rzeczy nabytych w ramach realizacji operacji lub sposobu ich wykorzystywania, • rodzaju wykonywania działalności związanej z przyznaną pomocą oraz okresu lub miejsca jej wykonywania • Wypełnienie ankiety monitorującej (dla ARiMR i LGD) Zobowiązania po realizacji projektu (inwestycji) • Zamieszczenie w miejscu realizacji projektu lub siedzibie Beneficjenta tablicy informacyjnej o finansowaniu projektu ze środków UE (gdy koszt całkowity pow. 50 000 EURO, tj. obecnie 200 980 zł ) • Tablica musi być wykonana zgodnie z warunkami określonymi w Księdze wizualizacji znaku Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013 - znajduje się na www.minrol.gov.pl • Zamieszenie tablicy do dnia złożenia wniosku o płatność ostateczną (projekty „bezleasingowe”) lub do dnia złożenia wniosku o płatność w ramach którego zostaną po raz pierwszy ujęte raty zapłacone tytułem wykonania umowy leasingu • Eksponowanie tablicy – przez kolejne 5 lat Od kiedy liczy się 5-letni okres, którego dotyczą zobowiązania? • W odniesieniu do zobowiązania dotyczącego: • przechowywania dokumentów związanych z przyznaną pomocą • utrzymania stanu zatrudnienia (utworzenia i zachowania miejsc pracy) – dotyczy „Mikro” • eksponowania tablicy informacyjnej - okres 5-letni liczony jest od dnia dokonania przez Agencję płatności: • ostatecznej – dotyczy operacji obejmujących wyłącznie inwestycje realizowane bez udziału leasingu, • w wyniku której po raz pierwszy w ramach danej operacji zostały zrefundowane raty leasingowe – dotyczy operacji obejmującej wyłącznie inwestycje finansowane w ramach leasingu, • w wyniku której zostały zrefundowane wszystkie koszty kwalifikowalne z wyjątkiem rat leasingowych – dotyczy operacji obejmujących oba ww. rodzaje inwestycji; • W przypadku pozostałych zobowiązań okres 5-letni liczony jest od dnia przyznania pomocy, tj. od podpisania umowy przyznania pomocy Oznakowanie transakcji związanych z projektem • prowadzenia oddzielnego systemu rachunkowości albo • do korzystania z odpowiedniego kodu rachunkowego w ramach prowadzonych ksiąg rachunkowych • albo prowadzenia zestawienia faktur lub równoważnych dokumentów księgowych – na formularzu opracowanym i udostępnionym przez Agencję, gdy na podstawie odrębnych przepisów Beneficjent nie jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych; • W przeciwnym razie: koszty „nie oznakowane” będą podlegać refundacji pomniejszonej o 10%; Możliwość dokonywania zmian w umowie w trakcie realizacji operacji • Beneficjent zapoznaje się z umową!!! • Zmiana umowy może być dokonana na wniosek każdej ze stron (beneficjent-ARiMR), • Zmiany muszą mieć formę pisemnego aneksu (pod rygorem nieważności) • Beneficjent uzgadnia z Agencją zmiany przed ich dokonaniem (aby nie narazić się na utratę całości lub części płatności), • Zmiany muszą być uzasadnione pod względem ekonomiczno-technicznym; Dziękuję za uwagę Marta Starmach Podsumowanie Możliwości dofinansowania • Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw • Rejestracja i prowadzenie działalności gospodarczej: • Wpis o CEIDG – osoby fizyczne, spółki cywilne osób fiz. • Wpis do KRS: • Spółka prawa handlowego: • • • • • • spółka jawna spółka partnerska spółka komandytowa spółka komandytowo-akcyjna spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka akcyjna • Spółdzielnie • Przedsiębiorstwa państwowe • Odpowiednie Kody PKD na „wykazie agencyjnym” 85 Możliwości dofinansowania • Różnicowanie w kierunku działalności nierolniczej: • Rejestracja i prowadzenie działalności gospodarczej: • Wpis o CEIDG – osoby fizyczne (tylko osoby fizyczne, rolnicy, ubezpieczeni w KRUS) • Odpowiednie Kody PKD na „wykazie agencyjnym” • Agroturystyka – nie musi stanowić działalności gospodarczej • Określenie agroturystyki w rozporządzeniu dot. „Różnicowania…”: • „Wynajmowanie pokoi w budynku mieszkalnym oraz sprzedaż posiłków domowych lub świadczenie innych usług związanych z pobytem turystów w gospodarstwie rolnym”; 86 Pomysł jest najważniejszy Przykłady ciekawych inicjatyw Gospodarstwo Agroturystyczne „Pod Lipą” http://www.podlipa.lezajsk.pl województwo podkarpackie http://www.podlipa.lezajsk.pl Oferta • Lokalizacja: • • • • • Czesława Zawadzka Przychojec 151 37-300 Leżajsk 40 arowa posesja; Dom murowany (przyjmowanie gości) – 12 miejsc noclegowych, wyżywienie całodzienne 3 altany do dyspozycji Gości boisko sportowe - zagrać można w siatkówkę, koszykówkę, mini piłkę nożną; oczko wodne Oczko wodne Plac zabaw Prywatne Muzeum Wsi (mini skansen) • Obrazuje życie wsi z XIX w.; za opiekę nad zabytkami w 2004 r. gospodyni zdobyła złotą Odznakę Ministra Kultury; Prywatne Muzeum Wsi (mini skansen) • 2 zabytkowe chaty (jedna przeniesiona z terenu gminy i obrazuje życie mieszkańców ubiegłego stulecia, w drugiej stuletniej chacie znajduje się: pracownia bukieciarska, garderoba strojów bajkowych oraz dwuosobowa izba - spanie w chacie); • piwniczka, • stajnia • stodoła Prywatne Muzeum Wsi (mini skansen) • stodoła - wystawa ginących zawodów, miejsce do spotkań edukacyjnych lub integracyjnych. Bukieciarstwo Zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży Uprawa ziół i warzyw • Na własnym warzywniku uprawianych jest ok. 40 rodzajów ziół, m.in. mięty, oregano, szałwie, rozmaryny, czomber, lawenda, ogórecznik, melisa, kminek, trybula ogrodowa, lubczyk. • Wykorzystywane są w stanie surowym jak i przetworzonym (w postaci suszu, nalewek, herbatek) do celów kulinarnych, leczniczych lub bukieciarskich; Nalewki i konfitury Wystawy i kolekcje • • • Wystawa fotograficzna „Śladami ginących zawodów we wsi Przychojec Kolekcja numizmatyczna „Wieś i rolnictwo na banknotach świata Kolekcja butelek, karafek, kufli do piwa Pokazy lub warsztaty • tworzenia ozdób bibułkowych • • • • • (kwiaty z bibuły, palmy, pająki) wyplatania z wikliny układanie kompozycji ze świeżych lub suszonych kwiatow, ziół, zbóż wypiek podpłomyków i proziaków w tradycyjnym piecu chlebowym wyrób masła i sera białego dydaktyczny ogród zielarski, a w nim ok. 40 rodzajów ziół „Zagroda Edukacyjna u Zawadzkiej” – oferta dla szkół „Zagroda Edukacyjna u Zawadzkiej” – oferta dla szkół „Zagroda Edukacyjna u Zawadzkiej” – oferta dla szkół „Zagroda Edukacyjna u Zawadzkiej” – oferta dla szkół „Zagroda Edukacyjna u Zawadzkiej” – oferta dla szkół Inne atrakcje • imprezy z ogniskiem i grillem • degustacja domowych win i nalewek • parada w strojach „Prosto z bajki" • jazda konna w siodle, bryczką, na kucyku (we współpracy z gospodarstwem agroturystycznym A. Muskusa) • istnieje możliwość rehabilitacji zaburzeń funkji ruchowych (masaż klasyczny i leczniczy, ćwiczenia usprawniające) Inne atrakcje Gospodarstwo Agroturystyczne „Doboszówka” http://www.doboszowka.pl województwo lubelskie Gospodarstwo Agroturystyczne „Doboszówka” Lokalizacja Oferta • 11 miejsc noclegowych (dwa pokoje 4-osobowe, jeden pokój 3osobowy); • każdy pokój wyposażony jest w stolik z krzesłami, radio, lampki nocne, wieszaki i szafki na ubrania TV; • „Doboszówka” nocą • aneks kuchenny (lodówka, mikrofala,czajnik, naczynia) do dyspozycji gości • domowa kuchnia, regionalne produkty, przetwory z własnej spiżarni; • Stodoła biesiadna Doboszówka położona jest w sercu Parku Krajobrazowego Lasy Janowskie, na obszarze Natura 2000. • Drewniana altana nad stawem z miejscem na ognisko i grilla Staw • Zarybiony staw • latem możliwość wędkowania, pływania wpław i łódką; • Mgła nad stawem • zimą jazda na łyżwach po zamarzniętym stawie Organizacja imprez • Imprezy tematyczne Organizacja imprez • Spotkania rodzinne i okolicznościowe Organizacja imprez • Imprezy firmowe, integracyjne Organizacja imprez • Plenery fotograficzne, przyrodnicze • Warsztaty edukacyjne, szkolenia • Ogniska, grille • • Przejażdżki wozem z zaprzęgiem konnym a także kuligi Edukacja - Warsztaty, lekcje przyrody (zagroda edukacyjna) Edukacja - Warsztaty, lekcje przyrody (zagroda edukacyjna) • Edukacja - Warsztaty, lekcje przyrody (zagroda edukacyjna) Inne atrakcje w okolicy • Trasy rowerowe po najpiękniejszych zakątkach Lasów • • • • • • • • • • Janowskich. Wędrówki piesze, nornic walking Zbieranie owoców leśnych, grzybobranie Obserwowanie przyrody, fotografia przyrodnicza Polowanie Wyprawy samochodami terenowymi, spływy kajakowe, biegi na orientacje, survival itp. Ośrodek jazdy konnej i hipoterapii w Janowie Lubelskim "Karino" Basen Otylia w Janowie Lubelskim Stoki narciarskie w Chrzanowie i Batorzu Zalew Janowski Wyjazdy do mini zoo Tworzenie i rozwój mikroprzedsiębiorstw – przykład zrealizowanego projektu • Tytuł projektu: • Budowa stajni dla ośmiu koni wraz z zapleczem agroturystycznym, pokojami i pomieszczeniem klubowym. • Województwo: warmińsko-mazurskie • Beneficjent: osoba fizyczna • Gospodarstwo Agroturystyczne „Milejewko” • www.milejewko.pl • Wartość inwestycji: 527.000 zł Zakres inwestycji • Opracowanie projektu architektonicznego • Budowa stajni (stajnia wewnątrz wykończona całkowicie drewnem: 8 boksów dla koni, wachtówka, paszarnia i siodlarnia) • Pomieszczenie klubowe z szatnią i toaletą, przystosowany dla osób niepełnosprawnycyh, w pomieszczeniu klubowym bar z przekąskami i napojami, przystosowany do wypoczynku (TV, radio, przestronny taras) • pokoi, zaplecze sanitarne dla imprez zewnętrznych i kempingu; Pensjonat z salą klubową i pokojami gościnnymi na piętrze wokół pensjonatu duży zielony teren przystosowany do bezpiecznego wypoczynku do dyspozycji gości sala klubowa z kominkiem, która idealnie nadaje się również na organizację kameralnych przyjęć i spotkań • pokoje z drewnianym wyposażeniem, wi-fi, łóżka pojedyncze z możliwością zestawienia • do dyspozycji gości stół bilardowy, aneks kuchenny, sprzęt multimedialny, TV i kącik dla dzieci Stajnia stajnia z zewnątrz Jazdy konne Więcej na: www.milejewko.pl gdzie szukać informacji/inspiracji… www.forumfree.pl www.ksow.pl • www.zagrodaedukacyjna.pl www.agroturystka.edu.pl Polska Federacja Turystyki Wiejskiej i Agroturystyki www.agroturystyka.pl Zachęcam do składania wniosków i dziękuję za uwagę Marta Starmach [email protected]