Stacja Chrzypsko Wielkie nr 55

STACJA CHRZYPSKO WIELKIE
7(55)2014
PERIODYK POŚWIĘCONY KOLEI
MUZEUM HISTORII LINII KOLEJOWYCH „STACJA CHRZYPSKO WIELKIE"
POŻEGNANIE PLANOWYCH POCIĄGÓW PAROWYCH
No i stało się. Wielkie czarne chmury zbierały się nad
planowymi przez lata kursami pociągów obsługiwanych
parowozami już od dłuższego czasu. Najpierw pozbyto
się ich z odcinka Wolsztyn – Poznań pod pozorem zbyt
częstego wydłużania jazdy, czyli ciągłego notorycznego
spóźniania się. Kursy przerzucono na odcinek Wolsztyn
– Leszno, jako na mniej obłożoną linię, czyli tę, z której
byłoby potencjalnie mniej skarg od pasażerów. Dawniej
planowe pociągi pod parą jeździły na tych dwóch
odcinkach. Jednak i na fragmencie linii 359 pociągi
napędzane węglem i woda długo nie pojeździły. Tym
razem poszło o finansowanie tych jazd. W tym punkcie
były już od dłuższego czasu starcia na linii PKP Cargo –
województwo Wielkopolskie. W efekcie czego nadszedł
dzień, który na długo zapamiętają miłośnicy kolei –
ostatni dzień planowych pociągów parowych. Już na
kilka dni wcześniej do Wolsztyna i okolic zaczęły się
zjeżdżać grupki pasjonatów tych maszyn. A w dniu
przedostatnim i ostatnim trudno było znaleźć w tych
pociągach wolne stojące miejsce.
Pociąg KW 77451 z Leszna skończył bieg. Hm? Dziwna ta pustka na peronie mimo wszystko! Wszyscy są pociągu?
1
Ostatnie kursy pociągów, a były to dwie pary dziennie
jeździły w następujących godzinach. Pociąg KW 77420
odjazd z Wolsztyna o 06.07; pociąg KW 77451 odjazd z
Leszna o 10.03; pociąg KW 77428 odjazd z Wolsztyna o
13.16 oraz pociąg KW 77459 odjazd z Leszna o 16.42.
tak było do dnia 30.03, gdyż w ostatnim dniu
przedostatni pociąg zostawił wagony w Lesznie, gdzie
zostały zwrócone Przewozom Regionalnym, zaś sam
parowóz wrócił później luzem do Wolsztyna. W planie
ostatniego pociągu parowego pojechał już tylko autobus
szynowy. Tak więc ostatnim pociągiem prowadzonym
parowozem był pociąg nr KW 77428. Był to
jednocześnie ostatni pociąg parowy dostępny za grosze,
gdyż od tej chwili, ci najbardziej zainteresowani podróżą
pociągami parowymi, Będą mieć tylko do wyboru trochę
drogie skopcowozy! Które na dodatek są ściągane ze
szlaku w najmniej spodziewanych miejscach! Na koniec,
życzymy Parowozowni Wolsztyn szybkiego dogadania
się z marszałkiem jak nie tym to innym pod względem
finansowym i powrotu pociągów na trasę!
Sławomir Fedorowicz
Pociąg KW 77428 zbliża się do dawnej stacji Wroniawy.
Manewry ze składem pociągu KW 77451
Pociąg KW 77428 opuszcza dawną stację Wroniawy
Fotografował: Błażej Matysiak (2014.03.31)
2
HISTORIA NAZW KTÓRYCH NIE BYŁO (3)
W tej części artykułu prezentujemy wykaz nazw stacji
kolejowych w języku polskim, za naszą południową
granicą, oraz kawałeczek za granica zachodnią. Krótko
mówiąc wykaz dotyczy stacji, które chcieliśmy chyba
„zagarnąć” w 1945 roku od naszych południowych
sąsiadów. Są tu wszelkie stacje, które już raz wzięliśmy
w posiadanie w roku 1938. Rok 1945 to tak jakby powrót
do przeszłości. Tak przy okazji wzięliśmy sobie prawie
całą linię Racibórz – Opava i całą Kravaře ve Slezsku –
Hlučín. Co ciekawe poza Hlučín pociągi jeździły tylko
do końca ostatniej wojny. W Czechosłowacji po śladzie
rozebranej linii do stacji występującej chyba tylko w
dokumentacji – Pietrzykowice Śląskie – kursował
tramwaj do Ostravy, a dziś w tym miejscu jest silnica,
czyli szosa! Drugą ciekawostką jest przystanek Závada,
uruchomiony w 1939 roku pod polską nazwa Stasinek.
Niestety nie wiadomo skąd tę nazwę wzięto. W 1945
roku nazwano go w dokumentach Zawada Gołkowice.
Nazwa doprawdy międzynarodowa, gdyż wieś Závada
leży w Czechach a Gołkowice leżą w Polsce! To właśnie
w tych Gołkowicach urodził się znakomity polski aktor
Marian Dziędziel.
Sławomir Fedorowicz
Wykaz polskich nazw stacji kolejowych w roku 1945, znajdujących się poza obecnymi granicami kraju (cz.2)
nazwa w roku 1945
Rozgorzów
Milanów
Milanowiec
Gajewnik Lubogoszcz
Biała Woda
Kwaśniów
Radczyce
Mniszek Jezierski
Wojcieszyn
Rozgorzów
Mironież
Minkowice
Sławniki
----Mironież
Przymironież
Szczepowice
Szczepowice Sudeckie
Rokocin
Rokociny
Zagaj
Nowe Mieścisko
Smerek
Słowieńsko
Hendrychowice
Mironież
Kromieszyn
Chwalenice
Jerzmanice Śląskie
Jaromierzyce
Antoszewiec
Ozepów
Wojciechowiec
Mikołajów
nazwa w roku 1944
nazwa obecna (ostatnia)
linia Raspenava – Bílý Potok pod Smrkem
Raspenau
Raspenava
Mildenau
Luh pod Smrkem
Mildeneichen
Lužec pod Smrkem
Haindorf-Bad Liebwerda
Hejnice
Weißbach (Tafelfichte)
Bílý Potok pod Smrkem
linia Liberec – Černousy
Alt Habendorf
Stráž nad Nisou
Schönborn-Ratschendorf
Krásná Studánka
Einsiedel
Mnišek u Liberce
Buschullersdorf
Oldřichov v Hájích
Raspenau
Raspenava
Friedland (Isergebirge)
Frýdlant v Čechách
Minkwitz
Minkovice
Weigsdorf
Višňová
Tschernhausen
Černousy
linia Frýdlant v Čechách – Jindřichovice pod Smrkem
Friedland (Isergebirge)
Frýdlant v Čechách
Friedland (Isergebirge) Vorstadt
Frýdlant v Čechách předměstí
Schönwald Fasangarten
Krásný Les bažantnice
Schönwald (Sudetenland)
Krásný Les
Rückersdorf (Sudetenland)
Řasnice
Rückersdorf (Sudetenland) Haltepunkt
Řasnice zastávka
Hegewald
Hajniště
Nustadt (Tafelfichte)
Nové Město pod Smrkem
Bärnsdorf (Tafelfichte)
Horní Řasnice
Wünschendorf
Srbská
Heinersdorf (Tafelfichte)
Jindřichovice pod Smrkem
linia Frýdlant v Čechách – Heřmanice (750 mm)
Friedland (Isergebirge)
Frýdlant v Čechách
Kunnersdorf b/Friedland
Kunratice u Frýdlantu
Hermsdorf b/Fiedland Haltepunkt
Heřmanice zastávka
Hermsdorf b/Fiedland
Heřmanice
linia Smržovka – Josefův Důl
Georgenthal-Albrechtsdorf
Jiřetín pod Bukovou
Antoniwald
Antonínov
Josefsthal-Maxdorf
Josefův Důl
linia Trutnov – Královec
Königshan
Královec
linia Šumperk – Krnov
Niklasdorf (Schlesien)
Mikulovice
3
linia Liberec – Harrachov
Tannwad-Schumburg
Tanvald
Tiefenbach-Dessendorf
Desná
Unter Polaun
Dolní Polubný
Stefansruh
Kořenov zastávka
Polaun
Kořenov
Strickerhäuser
Harrachov
linia Česká Třebová – Petrovice u Karviné
Bogumin
Oderberg
Bohumin
Nierada Śląska (Nierad)
Nierad
Dolní Lutyně
Dziećmorowice
Dittmannsdorf
Dětmarovice
Kąkolna
Kakolna
Koukolná
Zawada Gołkowice (Stasinek)
Stasinek
Závada
Piotrowice n/Olzą (Piotrowice)
Petrowitz b/Oderberg
Petrovice u Karviné
linia Louky nad Olší – Bohumin
Łąki
Lonkau Süd
Louky nad Olší
Łąki Wieś (Łąki Miasto)
Lonkau Nord
Louky nad Olší zastávka
Darków Stonawa (Darków)
Darkau-Steinau
Stonava
Karwina
Karwin
Karviná-Doly
Dąbrowa Śląska
Dombrau (Olsa)
Doubrava
Orłowa
Orlau
Orlová
Rychwałd (Rychwałd Miasto)
Reichwaldau Ort
Rychvald zastávka
Rychwałd Zamek
Reichwaldau Schloß
Rychvald zámek
Bogumin
Oderberg
Bohumin
linia Kravaře ve Slezsku – Hlučín
Krawarz
Deutsch Krawarn
Kravaře ve Slezsku
Kąty Śląskie
Kauthen
Kravaře-Kouty
Zabrzeg Smołków
Oppau (Kreis Ratibor)
Dolní Benešov-Zábřeh
Beneszów
Beneschau b/Hultschin
Dolní Benešov
Koźmice
Kosmütz
Kozmice
Hulczyń
Hultschin
Hlučín
Ludgierzowice
Ludgerstal
----Pietrzykowice Śląskie Przystanek
Petershofen Haltepunkt
----Pietrzykowice Śląskie
Petershofen
----linia Žilina – Dětmarovice
Mosty Śląskie
Mosty
Mosty u Jablunkova
Łomna Dolna
Lomnatal Haltepunkt
Bocanovice
Jabłonków
Jablunkau
Návsí
Gródek Śląski
Grudek Haltepunkt
Hrádek
Bystrzyca Śląska (Bystrzyca n/Olzą) Bystritz
Bystřice
Wędrynia
Wendrein Haltepunkt
Vendryně
Trzyniec
Trzynietz
Třinec
Końska k/Trzyńca
Konskau
Třinec-Konská
Ropica Przystanek (Ropica p.o.)
Roppitz Haltepunkt
Ropice zastávka
Cieszyn Zachodni
Teschen Hauptbahnhof
Český Těsín
Ligotka
Ellgoth Haltepunkt
Zpupná Lhota
Podobora
Tiergarten Haltepunkt
Chotěbuz
Łąki
Lonkau Süd
Louky nad Olší
Łąki Wieś (Łąki Miasto)
Lonkau Nord
Louky nad Olší zastávka
linia Český Těsín – Ostrava-Svinov
Cieszyn Zachodni
Teschen Hauptbahnhof
Český Těsín
Ligotka
Ellgoth Haltepunkt
Zpupná Lhota
Podobora
Tiergarten Haltepunkt
Chotěbuz
Olbrachcice
Albersdorf (Olsa)
Albrechtice u Českého Těšína
Sucha Górna
Ober Suchau Haltepunkt
Horní Suchá
Sucha Średnia
Mittel Suchau
Prostřední Suchá
Sucha Dolna
Nieder Suchau Haltepunkt
Dolní Suchá
Szumbark Śląski
Schlesisch Schumbarg
Haviřov
Smereck
Głębock Deszno
Połom Dolny
Szczepków
Polno
Tkacze
4
Dobra
Wojkowice
Gnojnik
Trzyciesz (Trzycież)
Ropica
Cieszyn Zachodni
Dobra
Piotrowice
Frysztat Śląski
Raj
Darków Zdrój
Darków Podlesie (Fejus)
Karwina
Kuchelna
Bolęcice
Szczepankowice
Krawarz
Hościce Wielkie
Świerczynowiec
Czarne Beskidzkie
Czarne Przystanek
Skalite
Kudłów
Serafinów
linia Frýdek-Místek – Český Těsín
Dobrau
Dobrá u Frýdku-Místku
Wojkowitz b/Teschen Haltepunkt
Dobratice pod Prašivou
Hnojnik
Hnojník
Tritiesch Haltepunkt
Střitež u Českého Těšína
Roppitz
Ropice
Teschen Hauptbahnhof
Český Těsín
Dobrau
Dobrá u Frýdku-Místku
linia Petrovice u Karviné – Karviná-Doly
Petrowitz b/Oderberg
Petrovice u Karviné
Freistadt (Olsa)
Karviná město
Roj
Karviná-Ráj
Bad Darkau
Karviná-Darkov lázně
Fejus Haltepunkt
V Lipinách
Karwin
Karviná-Doly
linia Chuchelná – Opava východ
Kuchelna
Chuchelná
Bolatitz
Bolatice
Schepankowitz
Štěpánkovice
Deutsch Krawarn
Kravaře ve Slezsku
Groß Hoschütz
Velké Hoštice
linia Čadca – Skalité-Serafínov
Svrčinovec
Čierne pri Čadci
Čierne pri Čadci zástavka
Skalité
Skalité-Kudlov
Skalité-Serafínov
Trzycież – nazwy istniejące w roku 1939
Karviná-Ráj – stacje zlikwidowane lub nieobsługiwane w ruchu pasażerskim
Opracował: Sławomir Fedorowicz
FOTOREPORTAŻ Z BUDOWY PKM (1)
Od dłuższego już czasu trwa w Gdańsku budowa
nowej linii kolejowej Gdańsk Wrzeszcz – Gdańsk
Osowa, znanej szerzej pod nazwą Pomorska Kolej
Metropolitalna. Na trasie tej kolei powstaje szereg
nowych przystanków, które będą w swoich miejscach z
reguły tworzyć węzły przesiadkowe. Jeden z
przystanków powstaje zupełnie w szczerym polu, spory
kawałek za lotniskiem pasażerskim. Nazwy przystanków
wg pierwotnego założenia mają nosić nazwy Strzyża,
Niedźwiednik, Brętowo, Jasień, Kiełpinek, Matarnia,
Port Lotniczy Gdańsk, Banino. Banino to właśnie
przystanek w szczerym polu, położony w zasadzie
między dwoma niewielkimi gospodarstwami. Mniej
więcej do km 9,7 nowa linia biegnie po śladzie dawnej
linii kolejowej nr 234 Gdańsk Wrzeszcz – Kokoszki. Od
tego miejsca obniża się względem dawnej niwelety, a
300 m dalej odchodzi w prawo już nową trasą. W
miejscu gdzie biegnie ona po starej trasie wyburzono już
wszelkie stare wiadukty i trwa budowa nowych w dużym
stopniu zaawansowania. Większość z nich jednak nie
przypomina jednak starych obiektów. Choć cała linia jest
jeszcze w proszku, to w jednym miejscu zbudowano już
dwa tory na długości kilkuset metrów. Dziwny jednak
jest ich sposób przytwierdzenia, zupełnie niepodobny do
spotykanego na torach PLK, zarówno starych jak i tych
nowych. Oprócz przystanków powstaną dwa posterunki
odgałęźne (przejścia trapezowe), a mianowicie: Gdańsk
Brętowo i Gdańsk Kiełpinek. Kolejnym posterunkiem
ruchu będzie posterunek bocznicowy Petrolot, do
którego zostanie dołączona bocznica prowadząca na
lotnisko. Tor obecnej prowadzący do stacji Gdańsk
Osowa ulegnie likwidacji, gdyż musiałby krzyżować się
z nową linią na jednym poziomie. Tuż przed
przystankiem Banino powstanie stacja postojowa o
nazwie takiej samej jak wcześniejszy przystanek, czyli
Port Lotniczy Gdańsk. Stacja ta jednocześnie będzie
spełniać rolę węzłowej, gdyż odejdzie od niej łącznica w
kierunku przystanku Rębiechowo leżącego na linii nr
201 Nowa Wieś Wielka – Gdynia Port Centralny. Od
miejsca końca linii głównej przewidziany jest do budowy
drugi tor do stacji Gdańsk Osowa, jednak plany
przewidują tak dziwne połączenie rozjazdowe na
końcowym posterunku odgałęźnym, że w ogóle nie da
się przejechać z jednego na drugi tor nowej linii w tym
miejscu. Wszystkie posterunki raczej będą sterowane
zdalnie z jednego centrum dyspozytorskiego, które
powstaje w pobliżu przystanku Matarnia. Zakres prac
jest duży, więc jeszcze sporo czasu upłynie, zanim
pojedziemy tędy pociągiem.
Sławomir Fedorowicz
5
TYMCZASEM GDZIEŚ W KRAJU…
…pociąg Kościerzyna – Gdynia Główna mija ostatni kilometr PKM w budowie
Linia nr 201 Nowa Wieś Wielka – Gdynia Port Centralny
Szlak Żukowo Wschodnie – Gdańsk Osowa
Odcinek Rębiechowo – Gdańsk Osowa
Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2014.03.03)
FOTOREPORTAŻ Z BUDOWY PKM (2)
Jeden z typowych wiaduktów w ciągu nowej linii.
Budowa wiaduktu nad ulicą Słowackiego.
6
UTKANE ZE STALI
typ mostu: stalowy wiadukt drogowy
ilość przęseł:1
przeszkoda: tory stacyjne
konstrukcja przęsła: nitowana
rodzaj przęsła: kratownica
kratownica: siedmiopolowa
trapezowa
pomost jezdny: jazda dołem
ilość podpór: 2
materiał podpór: kamień
linia nr 1: nr 240 Świecie n/Wisłą – Złotów; linia nr 2: Oleśnica – Chojnice; stacja: Więcbork
Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2014.03.11)
Wiadukt drogowy nad stacją Więcbork
FOTOREPORTAŻ Z BUDOWY PKM (3)
Drugi typ małego wiaduktu spotykany na trasie.
Co mówią mieszkańcy tej willi o pociągach PKM, hm?
7
Dziesiąty kilometr linii na razie wygląda jak obca planeta przed pierwszym lądowaniem ziemian!
Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2014.03.03)
Z położeniem torów raczej się pośpieszono!
8
SMUTEK ŻELAZNYCH DRÓG
Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2014.03.11)
Dawna stacja Więcbork.
9
NA STARYCH DOKUMENTACH
Zawiadowca stacji Śliwice mógłby z powodzeniem pracować w GRU! 
10
Ze zbiorów Sławomir Fedorowicza
ALBUM WIEŻ CIŚNIEŃ (55)
Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2014.03.10)
Stacja wodna Krośniewice.
11
GALERIA ODDZIAŁÓW NIEGOSPODAROWANIA NIERUCHOMOŚCIAMI PKP S.A.
Fotografował: Sławomir Fedorowicz (2014.03.20)
Linia 363. Dawna stacja Pólko.
Periodyk redaguje zespół: Sławomir Fedorowicz, Aldona Modrzewska, Ryszard Stankiewicz, Sylwester Pulik. Artykuły i zdjęcia
do publikacji proszę przesyłać na adres e-mail: [email protected] lub [email protected]. Redakcja zastrzega
sobie prawo do poprawiania tekstów. Zapraszamy na stronę internetową www.muzeumchrzypsko.pl
nr 55 – 2014.04.01
12