małe opracowanie autorstwa Fil!Maurycego Zajęckiego z K!

małe opracowanie autorstwa Fil!Maurycego Zajęckiego z K!

opracował Maurycy Zajęcki (K! Chrobria)
Konwent Unitia
Żeńska Korporacja Akademicka w Poznaniu
AUAM 601/93, k. 169 (skład pierwszego Prezydium)
www.archiwumkorporacyjne.pl/index.php/muzeum-korporacyjne/poznan/pozostale/
Zawiązała się 20 stycznia1 1931 r. przy Uniwersytecie Poznańskim
W korespondencji używają cyrkli i znaków funkcji: x, xxx oraz pieczęci
1
W piśmie do K! Silesia słowo „lutego” przekreślone i ręcznie nadpisane „stycznia”.
1
Kurier Poznański 1931.02.08, R.26, nr 61 (niedziela), str. 9
(wcześniej jest artykuł na dwulecie działalności K! Selenia)
Żeńska Korporacja Unitia
W ub. środę2 w salce „Warszawianki” odbyła się uroczystość nałożenia barw niedawno
powstałej korporacji żeńskiej Unitia, skupiającej grono studentek U.P. Zadaniem
korporacji jest przygotować swe członkinie do przyszłej pracy obywatelskiej. Charakter
korporacji dostatecznie określa jej dewiza w następujących słowach: „Unitate et labore
ad potestatem et gloriam patriae” 3 . Obowiązkiem członkiń jest praca społeczna na
terenie Towarzystwa Czytelni Ludowych. W zasadniczych zrębach ideowych i
organizacyjnych opiera się korporacja na dorobku polskiego ruchu korporacyjnego
akademików.
Zamierzeniem korporacji jest nawiązanie kontaktu z istniejącymi już w Polsce żeńskimi
korporacjami akademickimi oraz z korporacją Filiae Patriae w Dorpacie.
Oznaką zewnętrzną korporacji jest biało-niebiesko-złota wstęga symbolizująca czystość
kobiety, przyjaźń i jedność. Barwą dekla jest kolor biały.
Korporacja będzie prawdopodobnie w najbliższym czasie zalegalizowana przez władze
akademickie. Zarząd jej stanowią kol. kol. Zofia Słuszkiewiczówna – prezes, Z.
Dziewicka – wiceprezes, H. Izbańska 4 – sekretarz, H. Ważanka – skarbnik, Halina
Drosselówna – wychowawczyni.
Uroczystość sama nałożenia barw miała przebieg następujący. Aktu pasowania dokonał
kol. Kazimierz Niziński rycerz korp. Selenia w towarzystwie swego współkomilitona kol.
Stefaniaka. Po pasowaniu przemawiał kol. Jan Wyganowski5 w imieniu redakcji „Życia
Młodz. Akadem.”. Przemówienie, przestawiające cele korporacyj wygłosiła kol. prezeska
Słuszkiewiczówna. Poczem koncertowała kol. Ważanka. Przemówienie kol. Stefaniaka
oraz odśpiewanie „Gaudeamus” zakończyło uroczystość.
Nowej placówce życia narodowego na uniwersytecie składa redakcja życzenia
jaknajpomyślniejszych wyników w jej pracy.
AUAM, 601/109/2, k. 134
Poznań, 6 czerwca 1931
Do Wysokiego Prezydjum K! .................
w Poznaniu
W zrozumieniu doniosłości i ważności wysiłku społeczeństwa około wzniesienia
dziękczynnego pomnika Najświętszego Serca Jezusowego, Konwent "Unitia" pragnie zachęcić
młodzież akademicką do czynnego współudziału w zrealizowaniu wzniosłej idei.
2
4 lutego 1931 r.
Por. dewizę Selenii: "Honore et amicitia ad unitatem".
4
W znanych pismach Unitii jako sekretarka figuruje Henryka Cabańska (w artykule jest zapewne błąd).
5
Zapewne założyciel i członek Viritii (ur. 1906, zm. 1990), prawnik. Zob. www.archiwumkorporacyjne.pl
3
2
W tym celu Konwent "Unitia" postanowił przeprowadzić między Korporacjami
Akademickiemi akcję składkową ofiar w wysokości 20.-- zł.
Akcję tę zapoczątkowałą K! "Unitia" złożywszy powyższą sumę w Sekretarjacie Komitetu
Budowy Pomnika Najświętszego Serca jezusowego w Poznaniu /Aleje Marcinowskiego 21, dom
boczny I. piętro/, gdzie przyjmuje się dalsze ofiary.
Sprawozdanie ze złożonych przez Korporacje składek ogłosi się w prasie codziennej.
Prosimy gorąco o zrozumienie i poparcie zaczętej akcji.
C.a.f.
Za Konwent
Cabańska xxx
Słuszkiewiczówna x
***
(kopie odpowiedzi Chrobrii - w AUAM)
19 czerwca 1931
P.T. "Unitia" w miejscu
W odpowiedzi na pismo z dnia 6.VI.31. l.dz. 89/31 donosimy uprzejmie, że propozycja
Szanownych Pań jest spóźniona, ponieważ już bardzo dawno temu poparliśmy omawiany w wyżej
cytowanym piśmie cel i to kowtą dużo większą od proponowanej.
Z poważaniem
Za prezydium
E. Bogusławski /sekretarz/ H. Kurzawa /v-prezes/
1 lipca 1931
P.T. "Unitia" w Poznaniu
Przyjmując do wiadomości list Szanownych Pań z dnia 26.VI.31. l.dz. 100/31. zaznaczamy,
że akcja pomnikowa jest nam znana i bynajmniej nie obojętna. Zarazem wyrażamy nasze
zadowolenie z powodu zakończenia naszej korespondencji.
Za Komisję Wakacyjną
Marjan Dabiński Jaromir Węcławski
***
3
Henryka Cabańska
sekretarka
ur. 8 czerwca 1909 w Gnieźnie
córka Anny Brzustkiewiczowej (kupcowa), wdowy po Stefanie
Cabańskim
zam. Gniezno, Grzybowo 35








matura 5 czerwca 1928 w Miejskim Gimnazjum Żeńskim in. bł.
Jolanty w Gnieźnie
od 1928 roku studia polonistyczne na Wydziale
Humanistycznym U.P.
w latach 1930-31 pełne stypendium państwowe w wysokości 160 zł miesięcznie
absolutorium: 1932
dyplom magistra filologii polskiej: 1934
1934-37: pracuje w Miejskim Gimnazjum Żeńskim w Chojnicach
1937/38: podejmuje pracę w Żeńskim Gimnazjum SS. Urszulanek w Gdyni, ul. Pomorska
44
dyplom nauczyciela szkół średnich (z wynikiem bardzo dobrym): 1938
akta: AUAM 103b/272
Wzmianki:
5 czerwca 1928: matura w Miejskim Gimnazjum Żeńskim w Gnieźnie ("Lech" Gazeta Gnieźnieńska, 9 czerwca 1928, s. 3)
Czwarta Jednodniówka na zakończenie pięciolecia Miejskiego Gimnazjum Żeńskiego w Chojnicach, Chojnice 1935 (Kujawsko
Pomorska Biblioteka Cyfrowa)
rok szkolny 1934
Opiekunka kl. I, uczy języka polskiego, bibliotekarka, protokolantka Rady Pedagogicznej, opiekunka Kółka literacko-naukowego
Brała udział w dwudniowej konferencji polonistycznej w Bydgoszczy (25.10.1934)
(tekst jej autorstwa: Działalność naukowa i kulturalna szkoły – ss. 11-14)
Zofia Dziewicka
wiceprezeska
? absolwentka Państwowego Żeńskiego Gimnazjum im. Anny Jagiellonki w Kaliszu 1928 lub 1929 (www.kopernik.kalisz.pl)
Maria Drosselówna
wychowawczyni
27-29 maja 1929: matura w Gimnazjum in. Piotra Skargi w Szamotułach ("Gazeta Szamotulska", 1
czerwca 1929, s. 3)
Natalia Galicówna
ur. 1911
córka Marii z Pawlikowskich i Stefana Galicy (właściciel nieruchomości)
zam. Gniezno, ul. Lecha 4
 matura 1930 w Gimnazjum P.P. Bernardynek pod Krakowem
 w r.ak.1930/31 na pierwszym roku studiów na Wydz. Prawno-Ekonomicznym U.P.
4
Wiktora-Władysława Mosińska
gospodyni
ur. 26.04.19?? w Czekanowie (pow. Ostrów Wlkp.)
 córka Władysławy i Hieronima (dzierżawców resztówki w pow. Kępno)
 matura 1930 w Państwowym Gimnazjum Żeńskim w Ostrowie Wielkopolskim
 w r.ak.1930/31 na pierwszym roku studiów na Wydz. Prawno-Ekonomicznym U.P.
Cmentarz Junikowo (wyszukiwarka grobów):
?? Władysława Mosińska
(1912-02-26 – 2008-01-29)
pole 5 kwatera 6 (grób rodzinny)
Zofia Słuszkiewiczówna
prezeska
ur. 25.02.1911 w Bochni
córka Jana (emerytowany podpułkownik, legionista)
zam. Wielkie Garbary 24, Poznań
 matura 31.05.1930 w Humanistycznym
Gimnazjum Żeńskim im. Królowej Jadwigi w
Poznaniu
 w r.ak.1930/31 na pierwszym roku studiów na
Wydz. Prawno-Ekonomicznym U.P.
 prośba do dziekana Wydz. Prawno-Ekonom. o
przeniesienie z sekcji ekonomicznej na sekcję
prawniczą
 1935: studentka trzeciego roku prawa
 zm. 25 lutego 1935
Cmentarz Górczyn (wyszukiwarka grobów):
?? Zofia Słuszkiewicz
(1911-11-25 – 1933-11-24)
kwatera IVP
płk Jan Słuszkiewicz: regimentarz Legii Mocarstwowej (zdjęcie z 1931 r., Narodowe Archiwum
Cyfrowe)
Z początkiem października 1914 roku oddziały Legionów Polskich znalazły się na Węgrzech. Otrzymały rozkaz przejścia na drugą stronę
Karpat. Miejscowość Rafajłowa, leżąca po przeciwnej stronie pasma górskiego stanowiła ważny punkt strategiczny. Przyczółek do
uderzenia na wroga. Plan miał jednak wadę. Zamierzenie mogłoby się udać, gdyby tamtędy przebiegała droga. Drogi jednak nie było. Na
podstawie przeprowadzonego rozpoznania, przyjęto, że grań Gorganów można przekroczyć tylko przez przełęcz Rogodze Wielkie leżącą
1130 m n.p.m. Przedarcie się oddziałów wojska wąską górską ścieżką bez możliwości zaopatrzenia, wsparcia, czy szybkiej ewakuacji
uznano za zbyt ryzykowną. Mogli ugrzęznąć w niedostępnym terenie.
Szybko zapadła decyzja. Trzeba zbudować wzmocnioną, utwardzoną drogę z Tereszwy po stronie zakarpackiej do Rafajłowej. Legioniści
3 pułku otrzymali ogromne zadanie logistyczne i inżynieryjne. Czasu było bardzo mało. Trzeba było umożliwić przemarsz i operowanie
po drugiej stronie karpackiego grzbietu zasadniczym siłom wojsk, a także zapewnić im zaopatrzenie i wsparcie. Pracami
dowodził porucznik inżynier Jan Słuszkiewicz.
Trasa o długości ponad siedmiu kilometrów została zbudowana w ciągu około 50 godzin. Wiodąca pod górę droga była wyłożona
czterometrowymi drewnianymi belkami. Wybudowano 28 mostów i mostków. Rozpiętość niektórych sięgała 50 m. Zużyto około
5.000m3 drewna. Trasa otrzymała nazwę Drogi Legionów.
Zbudowanie Drogi Legionów, jak ją nazywano powszechnie, a także w rozkazach wojskowych, umożliwiło wojskom austriackim i
Legionom Polskim przejście na północne stoki Karpat i podjęcie walki z wojskami rosyjskimi.
Stefania Tekla Stranzówna
ur. 2.06.1910 w Drensteinfurcie (Niemcy)
córka Piotra (kupca) i Tekli
zam. Witkowo, pow. Gniezno
 matura 24.05.1930 w Gimnazjum Żeńskim im. Bł. Jolanty w Gnieźnie
 1930: podejmuje studia prawnicze na U.P.
5


w r.ak.1930/31 na pierwszym roku studiów na Wydz. Prawno-Ekonomicznym U.P.
dyplom magistra praw: 30 sierpnia 1933
Halina Ważanka
skarbniczka
koncertowała na uroczystości pasowania pierwszych członkiń
ur. 30 lipca 1912 w Karmatorskiej (Charków, Rosja)
ojczym Władysław Markowski (inżynier górniczy); matka Janina
Markowska
nie ma rodzeństwa
zam. Poznań, ul. Lodowa 3/3
 matura 27 maja 1930 w Gimnazjum im. Piotra Skargi w
Szamotułach
 znajomość języków obcych: rosyjski, francuski, angielski, włoski
 1930: podejmuje studia na Wydziale Humanistycznym U.P.
 1934: dyplom magistra filologii polskiej
 1936: dyplom magistra filologii francuskiej
akta: AUAM
Wzmianki:
„Republika”, 14 kwietnia 1938, s. 5 [pismo wychodzące w Łodzi]: (program radiowy) 17.00-17.15: „Święte Marie Morza” odczyt
wygłosi Halina Ważanka (Poznań)
Autorka tekstu W „ermitażu” Jana Jakóba w: „Orędownik”, 30 maja 1938, s. 17 [pismo katolicko-narodowe wychodzące w Łodzi]
6
FILIAE PATRIAE
Korporatsioon Filiae Patriae
korp! Filiae Patriae
C!FP
http://www.cfp.ee
The Filiae Patriae Sorority (C!FP) was founded on 27 October 1920 at the University of Tartu, thus being the oldest
sorority in Estonia. It operated successfully until 1940 when Estonia was incorporated into the Soviet Union.
C!FP along with most other organisations was closed. This, however, could not destroy the spirit of the sorority: the
members who left to the West founded chapters in Canada, USA, Sweden, Australia, even Brazil, and those in Estonia
pursued the tradition of regular informal meetings.
With the help of members from all over the world 14 active young women studying at the University of Tartu reestablished C!FP in 1989, almost two years before Estonia regained its independence.
Regular members of C!FP must be of Estonian nationality and study in an institution of higher education. From 1920 to
1940 membership grew rapidly from 10 to 380 between. Now we observe similar trends: from 1989 to 2012 our
membership has grown from 14 to over 360 in Estonia. There are more than 580 members in the West.
The current and founding members adhere to the same values: patriotism, friendship, trust, education, high selfesteem and femininity. The main goal of the organisation is to develop oneself and others through an intense network
of communication and mutual understanding. As a member of this small society one meets different people and thereby
learns to take into consideration the beliefs and manners of others. The sorority wishes to offer its members a "second
home" for the duration of their studies. It helps to develop young, independent and caring women, who are able to
make up their own minds and be socially active. In spite of the rapid membership growth we have been able to
maintain our emphasis on developing friendship and mutual understanding among our members. The sorority also
offers a good opportunity for members to overcome the gap between different generations and cultural backgrounds
since members of various generations are still active, starting with those who joined in the 1930s and including those
who moved to the West and younger members who joined later in the West.
The basic activity of the sorority is weekly meetings. The members and guests give presentations on various topics. A
number of festivities are celebrated in particular: the anniversary of the organisations (October 27), Estonian
Independence Day (February 24) and Volber (April 30) as well as smaller gatherings connected with state holidays and
Estonian student traditions. Currently the acquisition of our own house is the focus of our concerns. It is a cosy wooden
building (built in 1912) situated at 4 Struve Street, just opposite the University of Tartu Library. As a developing
organisation C!FP has many goals for the future. C!FP aims at being a conscientious member of society: we have tried
to help people in need (e.g. by sending clothes to Tartu Children's Shelter). We hope to increase our charitable
activities as the main expression of our ideas and principles as applied to society. Another current priority is to establish
closer ties with our friendship organisations (Nylands Nation and Hämäläis-Osakunta in Finland, Gästrike Hälsinge
Nation in Sweden and C! Daugaviete in Latvia).
7
2010
Toronto 2012
8
coetus 2010
9
10
coetus z wychowawczynią :-)
11
12
przedwojenny coetus?
13
DAUGAVIETE
(Studenšu korporācija Daugaviete)
Ryga
zał. 1921
dewiza: Pars pro toto!
Prezydium 2012/13
14
15
spotkanie Chrobraków z Mari Kanger (korp! Amicitia)
16