Pobierz PDF - Tygodnik eM
Transkrypt
Pobierz PDF - Tygodnik eM
W ŚRODKU DODATEK HISTORYCZNY 8 maja 2016, Rok VIII, nr19 (0368 ) EGZEMPL ARZ BEZPŁ ATNY Kłopotom szach-mat www.zdrowiekielce.com UL. KARCZÓWKOWSKA 45 3 zabiegi rehabilitacyjne w cenie dla pacjentów zapisanych do naszego POZ-u * akutalne do odwołania * nie dotyczy krioterapii, masażu i ćwiczeń NASI PACJENCI NIE CZEKAJĄ W KOLEJCE, REJESTRACJA POD TEL. 41 343 32 60; 41 201 00 55 KIELCE AKTUALNOŚCI Biskup o referendum kierownik administracji osiedla Zagórska-Północ. – Zgłaszaliśmy tę inwestycję do budżetu obywatelskiego, ale nie udało się zebrać wystarczającej liczby głosów. Remont przeprowadziliśmy więc z własnych funduszy. /pw/ Ksiądz biskup senior Kazimierz Ryczan skomentował organizowane w Kielcach referendum. Homilię wygłosił podczas pierwszomajowej Mszy świętej w kościele świętego Józefa Robotnika. – Społeczeństwo Kielc od kilkunastu lat wybierało władze samorządowe w sposób demokratyczny. Miasto pod ich zarządem wypiękniało… Teraz pojawiła się grupa liberałów i neokomunistów, którzy wzywają kielczan do referendum mającego na celu obalenie prezydenta. Dla rodzin misjonarzy Trwa święta wojna… Czy tego pięknego miasta nigdy nie przestaną niszczyć wrogowie, którzy udają, że są przyjaciółmi? – pytał biskup. Na zakończenie poprosił wiernych o modlitwę: „Na kolanach prośmy o zgodę, która potrzebna jest do pięknego rozwoju Kielc”. /ig/ Nowak na Wzgórzu Rafał Nowak, dyrektor III Liceum Ogólnokształcącego im. Cypriana Kamila Norwida w Kielcach, wygrał konkurs na dyrektora Wzgórza Zamkowego. – Bardzo się cieszę, że komisja konkursowa przychylnie rozpatrzyła moją kandydaturę. Jako dyrektor III LO przez wiele lat współpracowałem ze Wzgórzem, dlatego łatwiej było mi nakreślić wizję Drużyny ViveTauronu Kielce i Orlenu Wisły Płock rywalizują o mistrzostwo Polski. W niedzielę, 8 maja, w Hali Legionów zostanie rozegrany drugi mecz finałowy między odwiecznymi rywalami (godz.16.40). Pierwsza odsłona świętej wojny miała miejsce w sobotę (mecz zakończył się po zamknięciu tego numeru gazety). Kolejne spotkanie zaplanowano na 14 maja w Płocku, ewentualny czwarty mecz odbędzie się dzień później również w Orlen Arenie. Jeżeli po nim nie poznamy mistrza Polski, to toczona do trzech zwycięstw rywalizacja na jedno spotkanie wróci do Kielc. /dw/ rozwoju placówki – powiedział Radiu PKP a zakończyli przed monumentem eM Nowak, który kieleckim „Norwi- Henryka Sienkiewicza, gdzie odśpiewali dem” kierował przez osiem lat. Nowy hymn państwowy. /red/ dyrektor Wzgórza Zamkowego obejmie stanowisko najprawdopodobniej pod Skwer jak nowy koniec maja, tuż po zakończeniu ma- Zmienił się skwer u zbiegu ulic Zagórskiej tur. /dw/ i Źródłowej. Jego znakiem rozpoznawczym jest nowa podświetlana fontanLiroy i konstytucja na. – To najbardziej charakterystyczna Niespełna 150 osób wzięło udział w zor- zmiana. Wymieniliśmy zarówno nieckę ganizowanym 3 maja marszu pod ha- i system zasilający, jak i samą konstrukcję słem „Chcemy nowej konstytucji”. Jego inicjatorami byli działacze i zwolennicy ruchu Kukiz’15. – Konstytucja jest po to, aby chronić obywatela, a teraz tego nie robi – mówił w trakcie manifestacji poseł Piotr Liroy-Marzec, który na marszu pojawił się ze swoją rodziną. Zdaniem kieleckiego rapera Polska potrzebuje nowej ustawy zasadniczej, która będzie skutecznie broniła interesów Polaków. Uczestnicy marszu, wśród których zna- fontanny. Ponadto położyliśmy nowe leźli się przedstawiciele Kukiz’15 z innych chodniki, zamontowaliśmy ławeczki oraz miast, swój pochód rozpoczęli przed lampy oświetleniowe, posadziliśmy więpomnikiem Niepodległości przy dworcu cej roślin – wymienia Jan Wróblewski, – Na mocy chrztu świętego wszyscy jesteśmy misjonarzami – podkreślił ks. biskup Jan Piotrowski na spotkaniu rodzin misjonarzy diecezji kieleckiej. Wzięli w nim udział także byli i obecni misjonarze, księża oraz świeccy zaangażowani w dzieło misyjne. Spotkanie poprzedziła wspólna modlitwa i Msza święta. – Myślę, że ta wspólna modlitwa oraz zaznajamianie się z tematyką misyjną są dla nas wszystkich budujące i wnoszą pewien pokój serca. Jest to szczególnie ważne zarówno dla samych misjonarzy, jak i ich rodzin, by wiedzieli, że nie są skazani na samotność, że ktoś o nich myśli, pamięta i przygotowuje dla nich pomoc – podkreślał biskup. /ig/ Będzie mistrzostwo? W ten weekend w hali Politechniki Świętokrzyskiej rozgrywany jest finałowy turniej o mistrzostwo Polski w koszykówce na wózkach. Podczas dwudniowych zawodów o złoty medal rywalizują cztery najlepsze drużyny w kraju: broniący tytułu Start Rzeszów, ubiegłoroczny wicemistrz IKS GTM Konstancin, START Wrocław i gospodarze – drużyna KS Pactum „Scyzory”. Kielczanie przed rokiem wywalczyli brązowy medal, teraz mierzą w mistrzowski tytuł. Rywalizacja rozpocznie się o godz. 9, wstęp jest darmowy. /dw/ Galeria KORONA • Poziom -1 • Kielce ul. Warszawska 26 22 8 MAJA 2016 KIELCE AKTUALNOŚCI W Targach o cukrzycy W minionym tygodniu w Targach Kielce odbył się Zjazd Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego. Wzięło w nim udział blisko dwa i pół tysiąca osób związanych z diabetologią. Zjazd jest corocznym najważniejszym naukowym wydarzeniem dla środowiska diabetologicznego. Uczestniczą w nim najwybitniejsi wykładowcy ze wszystkich akademickich ośrodków naukowych, konsultanci krajowi z różnych dyscyplin medycyny, lekarze diabetolodzy, interniści z całej Polski, a także pielęgniarki i edukatorzy. Podczas zjazdu zaprezentowano najważniejsze i najbardziej aktualne nowinki związane z leczeniem cukrzycy i opieką diabetologiczną nad pacjentami z cukrzycą. Wykłady i sesje naukowe prowadzili wybitni specjaliści z wiodących klinik i ośrodków diabetologicznych w Polsce. /red/ konferencję „Pamięć – Dialog - Pojednanie. Duchowe wymiary przebaczenia”. Wezmą w niej udział politycy, duchowni oraz księża. Spotkanie ma być wstępem do lipcowych obchodów 70. rocznicy pogromu kieleckiego. Na zakończenie debat w Teatrze im. S. Żeromskiego wręczona zostanie nagroda Polskiej Rady Chrześcijan i Żydów. W tym roku trafi ona do rabina Abrahama Skórki. Szczegółowy program konferencji jest dostępny na stronie Radia eM Kielce. /red/ Ostatki z Koroną W rozpoczynającym się tygodniu piłkarze Korony rozegrają dwa ostatnie mecze obecnego sezonu Ekstraklasy. • panele (montażgratis) A CJ •podłogi AN R A •drzwi W G IA • okna N OT • meble W ŻY O nawymiar D Kielce, ul. Duża 18 Tel.: 41 312 13 00 Ul.Jesionowa31bKielce e-mail:[email protected] tel.600640721,730770509 www.facebook.com/Mt-Panel Podopieczni Marcina Brosza zmierzą się we wtorek na wyjeździe z Górnikiem Zabrze (godz.20.30), natomiast w sobotę na Kolporter Arenie podejmą Jagiellonię Białystok (godz.15.30). W chwili zaBędą utrudnienia mykania tego numeru tygodnika nie W niedzielę 8 maja odbędzie się II znaliśmy wyniku piątkowego spotkania sieBiega Półmaraton Kielecki. Ponad z Podbeskidziem, ale wszystko wskazuje tysiąc osób zmierzy się z dystansem 21 na to, że kielczanie utrzymają się w najwyższej klasie rozgrywkowej. Przed starciem z bielszczanami Koronie do utrzymania brakowało zaledwie trzech punktów. /dw/ Dlaczego odeszli? km i 97,5 metra. W związku z biegiem kierowcy muszą się liczyć ze sporymi utrudnieniami na kieleckich ulicach, inaczej pojadą również niektóre linie komunikacji miejskiej. Zmiany w organizacji ruchu w Kielcach zaczęły obowiązywać na niektórych ulicach (np. Ogrodowej) już od soboty 7 maja, od godziny 20. Szczegółowe informacje na ten temat są dostępne na stronie internetowej Radia eM. /dw/ Dyskusja o pojednaniu Stowarzyszenie im. Jana Karskiego organizuje w poniedziałek 9 maja Z jakiego powodu z naszego życia odchodzą bliscy ludzie? Gdzie przebywają, co robią, gdy nie ma ich obok nas? Teatr Kubuś w nowej propozycji dla dzieci podejmuje trudny temat opuszczenia przez bliskich. Twórcom nie chodzi o śmierć, lecz o rozstania. Spektakl zatytułowany „Historia znikania” jest opowieścią o dwóch światach najbliższych sobie osób. To zapis trudnej i wymagającej relacji między synem a matką, w której zabrakło ojca. Żeby zrozumieć co się stało, artyści przyglądają się przeszłości i teraźniejszości. Nie zawsze można sięgać po coś nowego bez powrotu do tego, co się zgubiło – tak w skrócie brzmi wynik tej analizy. /ds/ Kontakt z redakcją 41 349 50 23 33 KIELCE AKTUALNOŚCI Podajmy dłoń rodzinie Trwają XIV Świętokrzyskie Dni Profilaktyki. W ich ramach przez cały maj organizowane będą spotkania z pedagogami, terapeutami, pracownikami socjalnymi oraz młodzieżą z całego województwa. Ponadto, z okazji zbliżającego się Międzynarodowego Dnia Rodziny, Wojewoda Świętokrzyski oraz Zespół ds. Rodziny i Uzależnień zapraszają na konferencję „Więź i pokój w rodzinie i społeczeństwie”. Odbędzie się ona 12 maja o godz. 10 w sali nr 12 Świętokrzyskiego Urzędu Wojewódzkiego. Spotkanie poprzedzi odprawiona w intencji rodzin Msza św. w kościele pw. św. Franciszka z Asyżu w Kielcach, którą o godz. 9 poprowadzi ks. biskup Jan Piotrowski. /ig/ T TEKST PIOTR NATKANIEC en obiekt jest mocno wpisany w dziedzictwo kulturowe naszego narodu. Nie byłoby parku narodowego, gdyby nie było Świętego Krzyża. Myślę, że sprawiedliwości stanie się zadość i cały budynek klasztoru będzie należał do ojców oblatów – mówił w poniedziałek na Świętym Krzyżu minister środowiska Jan Szyszko. Minister przyjechał na zaproszenie posła Krzysztofa Lipca, by porozmawiać o ewentualnym zwrocie zabudowań, znajdujących się w zachodniej części kompleksu sanktuarium. Obecnie znajduje się tam Muzeum Przyrodnicze Świętokrzyskiego Parku Narodowego. Osiem lat temu, za poprzednich rządów PiS, do porozumienia niewiele brakowało, ale po zmianie Przejęcia, przejęcia… Radni sejmiku województwa zgodzili się na przejęcie przez samorząd Muzeum Regionalnego w Wiślicy. Ma się ono stać częścią Muzeum Narodowego w Kielcach. To pozwoli na pozyskanie funduszy, potrzebnych na remont wiślickich zabytków. Przesunięcia budżetowe w kasie województwa pozwolą także na wykup udziałów w kamienicy, w której mieści się Teatr im. Stefana Żeromskiego. Dyrekcja instytucji dąży też do przejęcia ponad 4 proc. udziałów po zmarłej Helenie Frejzyngier, które obecnie są własnością Skarbu Państwa. Majątek w całości musi należeć do Teatru, aby w zabytkowym obiekcie można było wykonać remont. /ds/ Odszedł na wieczną wartę W wieku stu lat zmarł kapitan Zygmunt Łuszczyński, pseudonim „Jola”. Był żołnierzem Armii Krajowej i uczestnikiem Powstania Warszawskiego. Po II wojnie światowej zajął się krawiectwem. W swojej pracowni szył kostiumy dla Teatru im. Stefana Żeromskiego w czasach, gdy był on kierowany przez małżeństwo Byrskich, a także sutanny dla księży, m. in. dla biskupa Jaworskiego. Uroczystości pogrzebowe odbyły się sobotę o godzinie 15. w kościele pw. Niepokalanego Serca Najświętszej Marii Panny. Kapitan Łuszczyński został pochowany na Cmentarzu Nowym w Kielcach. /pw/ 4 Oblaci odzyskają klasztor? 8 MAJA 2016 PSG rywalem Vive S TEKST PIOTR NATKANIEC zczypiorniści Vive Tauronu Kielce zagrają z Paris Saint Germain o awans do finału Champions League. Losowanie par półfinałowych odbyło się 3 maja w ubiegłym tygodniu, w niemieckiej Kolonii. To właśnie w Niemczech, w Lanxess Arenie, kielecka drużyna będzie walczyła pod koniec maja o tytuł najlepszej drużyny Europy. Mistrzowie Polski z Francuzami grali tylko raz. Pod koniec sierpnia w krakowskiej Tauron Arenie zagrali z nimi mecz towarzyski, który zremisowali 32:32. Paryżanie są w gronie faworytów tegorocznego finału, choć będzie to ich debiut w Final Four. PSG przeszło fazę grupową jak burza. Na 14 meczów przegrało tylko dwa. Dzięki pierwszemu miejscu w grupie Francuzi nie musieli grać w 1/8 finału. W ćwierćfinale zmierzyli się z RK Zagrzeb. Pojedynek rozstrzygnął się już w pierwszym spotkaniu w stolicy Chorwacji. PSG wygrało 28:20, a w Paryżu padł remis 32:32. Wyraźnie zadowolony z wyniku losowania był prezes Vive Tauronu Bertus FOT KRZYSZTOF PĘCZALSKI Obrady w WSD „Chrzest i jego dziedzictwo” to tytuł konferencji, którą organizuje Studenckie Koło Naukowe „Regionaliści” z Instytutu Historii UJK w Kielcach oraz Koło Historyczne Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. Wszystko z okazji rocznicy 1050-lecia chrztu Mieszka I. Konferencja odbędzie się w dniach 10-11 maja w WSD w Kielcach. Podczas spotkania będą także poruszane tematy związane m.in. zformowaniem się i funkcjonowaniem struktur kościelnych na ziemiach polskich, rolą parafii oraz mentalnością i kulturą religijną. Szczegóły na stronie Wyższego Seminarium Duchownego w Kielcach. /ig/ KIELCE AKTUALNOŚCI władzy sprawa upadła. Teraz znów jest na to szansa. – Mam nadzieję, że dokończymy proces, który zaczęliśmy dawno temu. Chciałbym, żeby stało się to jeszcze w tym roku. Święty Krzyż to symbol naszej wiary. Tutaj znajdują się relikwie Drzewa Krzyża Świętego. Ten obiekt jest mocno wpisany w dziedzictwo kulturowe naszego narodu – mówił podczas spotkania Szyszko. Poseł Lipiec potwierdził, że obecne władze będą starały się pomóc zakonowi: – Musimy tę sprawę uporządkować. Będziemy wspierać misjonarzy oblatów, bo zależy nam, żeby odzyskali swoje mienie. Trzeba przywrócić dawny blask świętokrzyskiemu sanktuarium. Dobrej myśli jest także ojciec Zygfryd Wiecha, superior klasztoru ojców oblatów. – Obecność ministra Szyszki na Świętym Krzyżu to jak obecność domownika. Pamiętamy czas, gdy wraz z Przemysławem Gosiewskim zaangażował się w nasz problem. Pan Bóg uczy nas cierpliwości. Może tę cnotę trzeba było pogłębić tutaj, na Świętym Krzyżu. Oczekując, uczymy się pokory – powiedział. Servaas: – Bardzo chciałem trafić na PSG albo THW Kiel, bo marzy mi się finał z Veszprem. Oba kluby mają najlepszych kibiców na świecie. W drużynie paryżan gra wiele największych gwiazd światowego handballu. Zvonimir Serdarusic ma do dyspozycji Nikolę Karabaticia czy Mikkela Hansena. Na parkiecie wspierają ich tacy zawodnicy, jak Luca Abalo, Daniel Narcisse czy bramkarz Thierry Omeyer. W drugim półfinale MVM Veszprem zmierzy się z THW Kiel. Turniej Final Four odbędzie się w dniach 28-29 maja. Matura? Łatwa! TEKST IWONA GAJEWSKA M iniony tydzień był dla tegorocznych maturzystów bardzo pracowity. Nawet majowy weekend znaczna większość poświęciła na ostatnie powtórki do egzaminu dojrzałości. Wygląda jednak na to, że język polski i matematyka na poziomie podstawowym nie sprawiły maturzystom większych kłopotów. Podobnie jak w tamtym roku, egzamin maturalny przeprowadzany jest w dwóch formułach: starej i nowej. Zarówno w pierwszym, jak i drugim przypadku test z języka ojczystego zawierał zadania otwarte i zamknięte oraz dwa tematy wypracowania. Uczniowie zdający egzamin w nowej formule wybierali między „Dziadami” Adama Mickiewicza a wierszem Zbigniewa Herberta „Dałem słowo”. Ci z kolei, którzy zdawali egzamin jeszcze w starej formule, zmagali się z „Granicą” Zofii Nałkowskiej lub wierszami Wisławy Szymborskiej „Po- chwała snów” oraz Jana Kochanowskiego „Do snu”. Zarówno jedni, jak i drudzy zgodnie twierdzą, że podstawa z języka polskiego nie należała do najtrudniejszych. – Bałem się, ale nie było tak źle. Co prawda jedno pytanie sprawiło mi troszkę trudności, bo dotyczyło marzeń Rzeckiego, bohatera „Lalki”. Trzeba było naprawdę dobrze znać lekturę. Ale ogólnie nie miałem większych problemów – mówi Michał Suchorowski, uczeń VI LO w Kielcach. – „Stara matura” nie była bardzo trudna. Dało się ją napisać – twierdzi Agnieszka, absolwentka Zespołu Szkół Zawodowych nr 1 w Kielcach. Maturzyści mają też za sobą matematykę na poziomie podstawowym. Wygląda na to, że i ona również nie sprawiła im większych trudności. – Matematyka nie była taka zła, zadania proste, ale najlepiej poczekać na wyniki – mówią. A te poznamy dopiero 5 lipca. ZAPRASZAMY DO LOKALI AKTYWIZUJĄCYCH! Dom Seniora im. SUE RYDER prowadzi lokale aktywizujące dla osób po 50 roku życia, potrzebujących wsparcia w codziennym funkcjonowaniu. Mieszkańcom lokali aktywizujących zapewniamy rehabilitację, terapię zajęciową, zajęcia integracyjne. W budynku istnieje kaplica w której opiekę duszpasterską sprawuje Kapelan. Pokoje są 1 osobowe z łazienką. Zapraszamy na pobyty stałe i czasowe. Bliższe informacje można uzyskać w siedzibie Domu Seniora im. Sue Ryder w Pierzchnicy ul. Szkolna 36 lub pod nr tel. 41 353 85 05. Atrakcyjne ceny! 5 KIELCE TEMAT NUMERU Do tego miejsca przychodzą ludzie z problemami, o których przeciętny obywatel wolałby w ogóle nie myśleć. To Miejski Ośrodek Pomocy Rodzinie, odpowiadający w dużej mierze za politykę społeczną w naszym mieście. A w tej dziedzinie jesteśmy jednym z liderów w Polsce Kielce pomagają TEKST PIOTR NATKANIEC M OPR stara się dbać o tych, którzy znaleźli się na życiowym zakręcie i nie potrafią sami go pokonać. Zajmuje się też aktywizacją i integracją różnych grup społecznych – od młodzieży po seniorów. To właśnie ludzi starszych często traktuje się po macoszemu, pozostawia własnemu losowi, ale wiek i sprawność fizyczna nie pozwalają im, żeby ten los wzięli we własne ręce. – Kiedy 14 lat temu obejmowałem urząd prezydenta, jednym z moich głównych celów była poprawa warunków życia seniorów. Ci ludzie zawsze muszą pokonywać większą górę niż przedsiębiorcy czy bez- 6 8 MAJA 2016 robotni, dlatego trzeba było im pomóc – mówi prezydent Kielc Wojciech Lubawski. STAROŚĆ, ALE RADOŚĆ Jedną z pierwszych decyzji było stworzenie Klubów Seniora. – Podpatrzyliśmy ten pomysł u naszego partnerskiego miasta Gotha. W Niemczech starość wcale nie oznacza spędzania czasu na działce bądź w towarzystwie wnuków. Nadarzyła się okazja, żeby przy ulicy Stanisława Kostki zaadaptować jeden z budynków. Tam powstał pierwszy Klub Seniora – wspomina Lubawski. – Trochę czasu zajęło, żeby starsi ludzie odkryli takie miejsce – dodaje Marek Sce- lina, dyrektor Miejskiego Ośrodka Pomocy Rodzinie. – Efekt jednak był taki, że po niespełna roku pomyśleliśmy o otwarciu kolejnych klubów. Obecnie na każdym kieleckim osiedlu mieści się taki klub. Codziennie korzysta z nich blisko 600 osób. – Ludzie odkrywają przeróżne pasje. Uczestniczą w zajęciach z malowania, modelowania czy gimnastyki. Uczą się podstaw obsługi komputera, języków obcych, ale także spędzają czas aktywnie poza klubem, organizując wycieczki po regionie świętokrzyskim. Hitem są wieczorki zapoznawcze – opowiada Scelina. W KOŃCU NA SWOIM Kolejnym pomysłem władz miasta było wybudowanie mieszkań aktywizujących. To lokale przeznaczone dla osób samodzielnych, przebywających w domach opieki społecznej bądź oczekujących na miejsce w tego typu placówce. Ponadto mogą się o nie starać seniorzy czekający na przydział mieszkania z zasobów gminy. – Kiedyś zgłosił się do nas mężczyzna, który mieszkał na trzecim piętrze kamienicy w centrum. Jeśli chciał mieć ciepło w domu, musiał każdego dnia schodzić do piwnicy po wiaderko węgla. Mimo, że był w dobrej formie, to nie radził sobie z pewnymi codziennymi wyzwaniami. Dzięki takiemu mieszkaniu może spokojnie żyć – tłumaczy dyrektor MOPR. Do tej pory powstały w Kielcach 92 mieszkania, jednak potrzebnych jest drugie tyle. Wszystkie mają aneksy kuchenne, szafki, lodówki i pralki. Lokatorzy w każdej chwili mogą skorzystać z pomocy pracowników MOPR. – Mam prawdziwy dom. Sprzątam, oszczędzam na rachunkach i mam nadzieję, że tak już zostanie do końca ży- FOT BARTŁOMIEJ PIWOŃSKI KIELCE TEMAT NUMERU/REKLAMA cia – mówi pani Danuta, która mieszka w takim lokalu od dwóch lat. Kielce były prekursorem nie tylko w budowaniu mieszkań aktywizujących, ale także w pomocy dla osób chorych na Alzheimera. W mieście działają trzy Ośrodki Wsparcia Dziennego. – Choroba wymaga pełnego zaangażowania rodziny pacjenta, a zazwyczaj jest to niemożliwe. Dlatego oferujemy całodobową opiekę oraz wsparcie – informuje Scelina. wstało w Kielcach blisko 30 świetlic i klubów osiedlowych, w których młodzi ludzie bezpłatnie mogą rozwijać swoje pasje. – Cel jest bardzo prosty: chcemy odciągnąć młodych ludzi od marnowania czasu na klatkach schodowych – przekonuje Lubawski. Fenomenem jest też realizowany od 2014 roku program oddłużeniowy. MOPR oferuje osobom zalegającym z czynszem pomoc i umorzenie 85 procent zaległości czynszowych po spełnieniu kilku warunków. – W tym programie uczestniczy prawie DAJĄ WĘDKĘ 300 rodzin. Ludzie, którzy mają dług, nie Oferta pomocy społecznej jest jednak zaczną go spłacać bez odpowiedniego imkierowana nie tylko do osób starszych, pulsu. Tracą na tym zarówno sami zainale też do młodzieży. Od 2002 roku po- teresowani, jak i spółdzielnie, które cza- sem przez kilka lat nie otrzymują żadnych wpłat. My dajemy im pewnego rodzaju wędkę. Pomagamy znaleźć pracę, ale stawiamy warunek: od momentu podpisania kontraktu mają regularnie opłacać czynsz. Jeżeli w ciągu dwóch lat staną na nogi i nie wygenerują nowych zobowiązań, my spłacimy 85 procent ich zaległości czynszowych – tłumaczy dyrektor MOPR. *** To nie wszystkie formy pomocy, które miasto świadczy ludziom w potrzebie, ale nie ma już miejsca, by napisać szerzej na przykład o Karcie Dużej Rodziny czy posiłkach dla najuboższych. Jedno jest pewne: Kielce pomagają. INFORMUJE Zarząd Transportu Miejskiego w Kielcach w związku z odbywającym się „Półmaratonem Kieleckim” w dniu 8.05.2016r. (Niedziela) oraz licznymi utrudnieniami na ulicach: Paderewskiego, Czarnowskiej, Żelaznej, Bpa Cz. Kaczmarka, Armii Krajowej, Jana Pawła II, Barabasza, al. Legionów, Ściegiennego i Krakowskiej informuje, że autobusy komunikacji miejskiej będą kursowały na zmienionych trasach. Więcej szczegółów na www.ztm.kielce.pl Informujemy również ,że od dnia 14.05.2016r. wprowadzone zostaną zmiany w godzinach kursowania autobusów komunikacji miejskiej na linii nr 9 w dni robocze, soboty i niedziele. 7 KIELCE WYDARZENIA Uczciliśmy Trzeci Maja TEKST DARIUSZ SKRZYNIARZ K ielczanie uczcili święto Konstytucji Trzeciego Maja. Był widowiskowy przemarsz grup rekonstrukcyjnych ulicami centrum, piknik historyczny, pieśniobranie. W części oficjalnej wojewoda Agata Wojtyszek w stanowczy sposób odniosła się do ostatnich wydarzeń na polskiej scenie politycznej: - Nawiązując do dzisiejszego święta ze smutkiem stwierdzam, że przedstawiciele niektórych środowisk, które kiedyś dla własnej wygody, politycznych zysków i przed obawą utraty wpływów dokonali nieodpowiedzialnych zmian legislacyjnych, dzisiaj paradoksalnie mówią o antykonstytucyjnych działaniach i szkalują dobre imię Polski na arenie międzynarodowej. W ten sposób próbują dzielić społeczeństwo i odwracać uwagę opinii publicznej od szeregu pozytywnych zmian dziejących się na przestrzeni ostatnich miesięcy, których bezpośrednimi beneficjentami są polscy obywatele – mówiła wojewoda. Jej słowa zostały nagrodzone gromkimi brawami. 8 8 MAJA 2016 KIELCE ROZMOWA Nie idźcie na referendum TEKST PIOTR NATKANIEC ROZMOWA Z WOJCIECHEM LUBAWSKIM, PREZYDENTEM MIASTA – Jasno Pan deklaruje: „Jeżeli jesteś za Lubawskim, nie idź na referendum”. Dlaczego? – Taka jest logika referendów. To nie są wybory. Albo się popiera to referendum i idzie na nie, żeby osiągnąć dany cel, albo nie idzie się wcale. Wtedy organizatorzy celu nie osiągają. Dlatego namawiam wszystkich, którzy nie chcą zmiany na stanowisku prezydenta Kielc, żeby nie szli na referendum. – Ale jest to jedno z narzędzi demokracji, a pan nawołuje, żeby z niego nie korzystać. – Przyjmijmy, że jakaś grupa wymyśliła sobie referendum w sprawie likwidacji religii w szkole. Żeby się nie udało, trzeba je zignorować. Przecież nie chodzi o to, że wszyscy obywatele muszą iść głosować za albo przeciw tylko dlatego, że ktoś miał taką fanaberię i do referendum doprowadził. Istnieje ustalony warunek frekwencji i jeżeli nie zostanie spełniony, referendum będzie nieważne. Obowiązek uczestnictwa w referendum nie jest równoznaczny z obowiązkiem uczestnictwa w wyborach. Chociaż oczywiście teraz organizatorzy będą używali tego jako broni. Im nie zależy na tym, jak będą głosować ludzie, ale na tym, żeby osiągnąć frekwencję. – Uważa Pan, że referendum jest fanaberią pewnej grupy mieszkańców? – Nie tak dawno wygrałem wybory w pierwszej turze. Pytanie: co się takiego stało, że po półtora roku chce się mnie odwołać? Nie popełniłem, jak sądzę, żadnych karygodnych błędów. Jest jednak grupa ludzi głodnych stanowisk i pieniędzy publicznych. Oni są w stanie zrobić wszystko, żeby je zdobyć. Bo tu nie chodzi o Lubawskiego, tylko o Kielce. Jestem prezydentem czternaście lat. Zostawiłem w tym mieście kawał swojego życia. Jeżeli ci, którzy zorganizowali referendum, mieliby potem decydować o Kielcach, to widzę tylko czarny scenariusz. Dlatego będę walczył, żeby do tego nie doprowadzić, bo Kielce są zbyt bliskie mojemu sercu. 10 8 MAJA 2016 A moja siła to ponad 36 tysięcy ludzi, któ- jednak wymienić nazwisko, bo to nie jest rzy mnie wybrali w ostatnich wyborach. poważna propozycja. – Jak się Pan czuje z myślą, że po tak długim – Cytując słowa organizatorów referendum, czasie może Pan zostać odwołany? oni „walczą o przyszłość swoich dzieci”. Jak się Pan do tego ustosunkuje? – Nie dopuszczam takiej ewentualności. Jestem pokorny, ale czuję się silny miesz- – Czyli rozumiem, że moi wyborcy półkańcami Kielc. Dzisiaj wychodzę na ulicę tora roku temu o to nie walczyli i tylko i słyszę głosy: „Panie prezydencie, proszę szaleńcy poszli głosować na Lubawsię trzymać i nie poddawać”. Wiem, że lu- skiego? To są populistyczne hasła, któdzie mnie wspierają. Nie wierzę w to, że rymi ci ludzie posługują się od dawna. czterdzieści tysięcy kielczan pójdzie do Jeżeli mieliby pomysły inne niż ja, to urn, żeby mnie odwołać. Pytam: co da- przynajmniej byliby parterami do rozlej? Ja wiem, kogo organizatorzy referen- mów. Jednak im chodzi przede wszystdum widzą na moim miejscu. Wstydzą się kim o pieniądze. I nie mają żadnej wizji KIELCE ROZMOWA/REKLAMA Kielc. Stoją w blokach startowych i czekają tylko, żeby rozdać stanowiska swoim kolegom. To ma być ta przyszłość? – Niechętnie odnosi się Pan do zarzutów stawianych przez Komitet Referendalny. Teraz będziemy obserwować kontratak? – Nie, bo oni nie są dla mnie parterem do dyskusji. Jeżeli ktoś chce być piłkarzem Korony Kielce, to musi umieć grać w piłkę. To samo tyczy się miejskich spraw. Oni nie mają podstawowej wiedzy. Na razie Kielce w wielu dziedzinach stawiane są za wzór i będę walczył, żeby tego nie zmarnować. Wzięliśmy wielkie pieniądze unijne. Teraz mamy szansę na kolejne. Nie wyobrażam sobie, żeby grupka ludzi, która chce przejąć władzę dla stanowisk, mogła to wszystko zniszczyć. – Zarzucają Panu, że Kielce mają ogromny dług publiczny. – Tak się nieszczęśliwie dla tych panów złożyło, że jedna z największych firm ratingowych Fitch Rating podniosła nam ostatnio rating. Jej analitycy rozumieją, dlaczego mamy dług, i według nich gospodarujemy pieniędzmi w sposób modelowy. Skąd zadłużenie? Bo wybudowaliśmy w ostatnich latach inwestycje za kilka miliardów złotych! Dostaliśmy na nie 80 procent dofinansowania, wkład własny wyniósł 20 procent. Mieliśmy zrezygnować z tych inwestycji, bo trzeba było dopłacić te 20 procent? Przyszłe pokolenia mogłyby nam tego nie wybaczyć. To jest prawdziwa walka o przyszłość naszych dzieci. A dług spłacimy. – Jak się Pan czuł, gdy komisarz wyborczy ogłosił komunikat w sprawie referendum? – Jednocześnie z tą wiadomością zdałem sobie sprawę, ile tych głosów zostało odrzuconych. Najpierw mówiło się o 25 tysiącach podpisów, po weryfikacji było ich już 22 tysiące. Potem okazało się, że zebrali nieco ponad 16 tysięcy i przekroczyli minimalny próg o 92 głosy. To jest już nieważne, bo referendum się odbędzie, ale ja mam charakter wojownika. Wiem, że kielczanie nie zostawią mnie na zakręcie, bo tutaj chodzi o nasze miasto. – Boi się Pan referendum? – Boję się Pana Boga i trochę mojej żony – Dziękuję za rozmowę. 11 KIELCE REKLAMA OSIEDLE NOWY BOCIANEK TWOJE GNIAZDKO SPRZEDAŻ OSTATNICH WOLNYCH MIESZKAŃ I GARAŻY PRZYJDZ I NEGOCJUJ Z NAMI CENY!!! WWW.NOWYBOCIANEK.PL 12 8 MAJA 2016 TEL. 609 002 008 IV. DŁUGA DROGA DO NIEPODLEGŁOŚCI O bohaterskich czynach naszych przodków przypominają dziś liczne tablice pamiątkowe i pomniki. Nie pozwalają zapomnieć, czym był patriotyzm w czasach niewoli Kielce, zapisały się w historii walki zbrojnej Polaków o niepodległość. Kielczanie walczyli w powstaniu kościuszkowskim, listopadowym, styczniowym. Spiskowali przeciw władzy zaborców, nie poddawali się jej restrykcjom i represjom. To na podkieleckim Szydłówku powstały Legiony, z którymi Piłsudski wywalczył wolną Polskę. Nasi przodkowie nigdy nie uchylali się od służby Ojczyźnie G 1/IV Po II rozbiorze Polski Kielce stały się siedzibą sejmiku województwa sandomierskiego. Gdy w lutym 1794 r. pierwszy sejmik zebrał się w kieleckiej katedrze, posłowie z dezaprobatą przyjęli postanowienia rozbiorowe. W tym czasie trwały już przygotowania do insurekcji przeciw Moskwie. Region świętokrzyski był ważny dla spiskowców, opracowujących plany powstania. Nie tylko z powodu sprzyjającego położenia. Tu w okolicy produkowano broń i odlewano kule armatnie, a więc miał to być ważny punkt zaopatrzenia wojska. INSUREKCJA KOŚCIUSZKOWSKA Gdy wybuchło powstanie, przez Kielce przeszedł z kawalerią generał Madaliński, zmierzając do Krakowa, gdzie miał dołączyć do Kościuszki. Po pierwszych insurekcyjnych sukcesach m.in. pod Racławicami, gdzie wojska polskie dowodzone przez Ta- 1794 OŚ CZASU W KIELCACH UMIERA RANNY WOJCIECH BARTOS GŁOWACKI – BOHATER SPOD RACŁAWIC Pamiątkowy znaczek Naczelnego Komitetu Narodowego „Racławice 1794-1916. Medal pamiątkowy z okazji rocznicy 200-lecia urodzin Tadeusza Kościuszki, medalier Kazimierz Stanisław Ostrowski deusza Kościuszkę pokonały Rosjan pod dowództwem gen. Aleksandra Tomasowa, przyszła klęska pod Szczekocinami 6 czerwca 1794 r. Rozbite wojska Kościuszki po trzech dniach dotarły do Kielc. Sam Naczelnik zatrzymał się w folwarku wójtowskim przy Rynku, wojsko nieco dalej na wschód, w okolicy gmachu Leonarda. To miejsce i ten czas przypomina dziś pamiątkowy kamień. W Kielcach Kościuszko doszedł do sił i zalecił rozszerzenie powstania. Po dwóch dniach 1809 ZAKOŃCZENIE AUSTRIACKIEJ OKUPACJI MIASTA 2/IV polskie wojsko ruszyło w kierunku War- który podobnież widział trumnę, a nawet wziął na pamiątkę szawy, a do miasta weszli ścigający Ko- różaniec z krzyżem, który Głowacki miał w ręku. ściuszkę Prusacy i Rosjanie. W wojskowym W historii Kielc warto odnotować jeszcze jeden ważny fakt szpitalu w gmachu Leonarda zmarł ciężko związany z powstaniem kościuszkowskim. Oto pomysłoranny pod Szczekocinami bohater spod dawcą i współautorem „Panoramy Racławickiej” – oryginalRacławic – Wojciech Bartos Głowacki. Po- nego, ogromnego dzieła 15x114 metrów, ukazującego bitwę chowano go wraz z sześcioma innymi po- pod Racławicami z 4 kwietnia 1794 r. – był Jan Styka. Urowstańcami na cmentarzu kolegiackim, co dził się we Lwowie, studiował w Krakowie, zdobył sławę jako odnotowano w księdze parafialnej. Według twórca monumentalnych dzieł. W święta wielkanocne 1886 r. informacji zawartej w 1874 r. w „Pamięt- wziął w kieleckiej katedrze ślub z Lucyną Olgiatti, która była niku Kieleckim” Wojciech Bartos pocho- spokrewniona z kielecką rodziną Stumpfów. Podczas uroczystości artysta ubrany był w polski strój narodowy, co dla tłumów kielczan obecnych w kościele było ważnym wydarzeniem patriotycznym. Po dwóch latach Jan Styka przyjechał na stałe do Kielc i zamieszkał wraz z żoną w dworku Stumpfów przy Krakowskiej Rogatce. Miał tu skromną pracownię malarską. Prawdopodobnie właśnie w Kielcach rozpoczął prace nad dziełem „Polonia”, które stało się szkicem do „Bitwy pod Racławicami”. W kieleckim kościele św. Wojciecha można zobaczyć kilka innych obrazów autorstwa artysty. Wnętrze kościoła św. Wojciecha z obrazami J. Styki „Rozmnożenie chleba” w ołtarzu głównym. wany był w sukmanie, w prostej chłopskiej trumnie w Ogrójcu – kaplicy cmentarnej kolegiaty kieleckiej. Jednak w 1870 r., przy okazji restauracji katedry i kaplicy, szczątki przeniesiono i pochowano na cmentarzu po prawej stronie kolegiaty. Fakt ten potwierdziła w 1829 r. Stefania Teraszkiewicz, córka zesłańca Franciszka Pantoczka, POWSTANIE LISTOPADOWE Po upadku powstania kościuszkowskiego i III rozbiorze Polski Kielce dostały się pod panowanie Austrii i stały się siedzibą powiatu. W lipcu 1809 r. do Kielc wkroczył 3. Pułk Piechoty Księstwa Warszawskiego i ogłoszone zostało przejęcie kraju przez władze polskie. W 1813 r. weszły do Kielc wojska rosyjskie. Kongres Wiedeński w 1815 r. postanowił, że ziemia kielecka przypadnie Rosji. Gdy piętnaście lat później w Warszawie przygotowywano zbrojne powstanie, jego emisariusze dotarli także do Kielc. Do spisku przystąpili przede wszystkim dawni żołnierze napoleońscy. W nocy 29 listopada 1830 r. w Warszawie wybuchło powstanie. Już 1 grudnia w Kielcach spiskowcy wystąpili przeciw skorumpowanemu prezydentowi miasta Stanisławowi Niewiadomskiemu i wybrali na jego miejsce weterana powstania Kościuszki – Dominika Wójcikowskiego. Nowy prezydent poparł powstanie, wydając patriotyczne odezwy do mieszkańców, ogłaszając zbiórki w naturze i pieniądzach, organizując zaopatrzenie dla wojska. W Kielcach powstała filia Towarzystwa Patriotycznego, natychmiast też na ochotnika do powstania zgłosiło się 56 uczniów starszych klas Kieleckiej Szkoły Wojewódzkiej. Bez wątpienia na postawę uczniów mieli wpływ nauczyciele szkoły: Stanisław Borzęcki i Tadeusz Wagner, którzy byli zaangażowani w prace miejscowego Towarzystwa Patriotycznego. Powstanie poparł biskup krakowski Karol Saryusz Skórkowski, który nakazał wszystkim duchownym głoszenie w każdą niedzielę patriotycznych kazań i prowadzenie zbiórek pieniędzy i innych darów na rzecz powstania w kieleckiej kolegiacie. 1813 1831 INGRES I. BISKUPA DIECEZJI KIELECKIEJ WOJCIECHA DE BOŻA WOLA GÓRSKIEGO HUTA BIAŁOGON ROZPOCZYNA PRODUKCJĘ KARABIN ÓW DLA POWSTAŃCÓW Oś czasu 3/IV W mieście powołana została Straż Bezpieczeństwa. Z jej sze- Udało mu się zebrać grupę młodych ludzi, regów wyłoniono gwardię ruchomą, która była armią rezer- którzy planowali wystąpienia przeciw zawową dla powstania. Dowódcą batalionu kieleckiego został borcy. Stefan Dembiński, a pod jego komendą w powiecie kielec- W 1838 r. pojawił się w Kielcach Karol kim udało się zmobilizować do powstania 730 ludzi, w tym Bogdaszewski. Uważał, że do spisku naz samych Kielc – 74 gwardzistów. W Kielcach uformowano leży wciągnąć jak największą liczbę urzęddwa pułki lekkiej jazdy tzw. „Krakusów”. 31 stycznia 1831 r. ników, mieszczan i chłopów, także Rosjan, odbył się przegląd szwadronów połączony z musztrą, tłumnie obserwowany przez mieszkańców miasta. Wkrótce oba pułki w sile ponad 2300 konnych wyruszyły do walki z wojskami rosyjskimi. Wsławiły się licznymi heroicznymi bitwami m. in. pod Stoczkiem. Ale to nie jedyny udział Kielczan w powstaniu listopadowym. Już w styczniu 1831 r. uruchomiono w kieleckich zakładach w Białogonie produkcję karabinów dla piechoty. Dziennie wytwarzano tam 90 karabinów skałkowych. Przedtem, bo już od grudnia 1830 r. produkowano broń sieczną: kosy, piki, lance. W czasie powstania zakłady te zatrudniały aż trzystu ludzi i odgrywały poważną rolę w zaopatrzeniu armii w broń. 4 marca 1831 r. dyrekcja Banku Polskiego obawiając się, że zgromadzone zasoby pieniężne dostaną się w ręce Rosjan, podjęła decyzję o przewiezieniu kasy banku do Kielc. Stąd i bliżej i łatwiej można było się przedostać do Krakowa. Na trzech wozach, w asyście eskorty wojskowej, wysłano listy zastawne na ogólną wartość 17.813.600 złotych polskich, a potem na dwóch wozach z 16 skrzyniami pod eskortą 12 strzelców konnych, wysłano transport ponad 25 600 000 złotych polskich. Gdy oddaliło się niebezpieczeństwo zajęcia Warszawy przez Rosjan 17 kwietnia cała kasa Banku Polskiego z powrotem znalazła się w stolicy. Eskortę transportu stanowił oddział żołnierzy z garnizonu kieleckiego pod komendą ppor. Marcelego Suchorskiego. Władze miejskie przygotowywały się do obrony Kielc. Jednak brak żołnierzy i kadry oficerskiej zadecydował, że miasto łatwo zdobyły wojska rosyjskie. Okupacja Kielc przez żołnierzy Ksiądz Piotr Ściegienny rosyjskich korpusu gen. T. Rüdigera na długi czas pozbawiła Kielczan marzeń o wolności. Śladem tamtych wydarzeń jest tak aby doprowadzić do “naturalnego” pamiątkowy kamień i krzyż u zbiegu ulic Zagórskiej i Źró- przewrotu bez rozlewu krwi. Uważał też, dłowej, postawiony w miejscu, gdzie Rosjanie zabili trzech że konieczne jest przeprowadzenie reform powstańców. społecznych. Według niego szlachta jest winna zniewolenia chłopów, a księża doSPISEK puszczają się zdzierstwa i „żyją wygodnie BOGDASZEWSKIEGO kosztem ludu”. Myśląc o niepodległości Nie oznacza to jednak, że Kielczanie pogodzili się z rzeczywi- Polski, miał na uwadze Rzeczpospolitą stością. Powstawały tu, podobnie jak w całym Królestwie tajne w granicach z 1772 r. Program Bogdaszeworganizacje spiskowe. Jedną z nich była filia Stowarzyszenia skiego był najbardziej radykalny spośród Ludu Polskiego, zwana czasem kółkiem Karola Bogdaszew- programów wszystkich organizacji spiskoskiego, zaś drugą – grupa spiskowa ks. Piotra Ściegiennego. wych działających w Królestwie Polskim. Ale już w 1836 r. próbę założenia tajnej organizacji w Kiel- Wciągnął do spisku 15–16 osób, ale w maju cach podjął Anastazy Haennel, uczeń gimnazjum kieleckiego. 1838 r. został aresztowany i skazany na 1836 1845 W KIELCACH ZAWIĄZUJE SIĘ SPISEK KAROLA BOGDASZEWSKIEGO KS. PIOTRA ŚCIEGIENNY PROWADZI AGITACJĘ PRZYGOTOWUJĄCĄ DO POWSTANIA 4/IV rodu ludzkiego”. Podkreślał, że lud powinien doprowadzić do obalenia istniejącego systemu społeczno-politycznego, powinna zniknąć własność prywatna, bo jest ona wynikiem przemocy i uzurpacji. Głosił, że do wypaczenia nauki Chrystusa doprowadzili politycy i kapłani, których krytykował za bezideowość i niemoralny tryb życia. Wszyscy mieli być wolni i równi. W połowie października 1844 r. Ściegienny przybył w okolice Kielc, by prowadzić agitację wśród chłopów. Wierzył, że zmiana niesprawiedliwych stosunków społecznych i odzyskanie przez Polaków niepodległości może nastąpić bez rozlewu krwi. Uważał, że gdyby udało się pozyskać 50 zdeterminowanych młodzieńców, którzy sprowadziliby kilkuset chłopów i mieszczan do katedry kieleckiej na odpust 27 października, to można by było rozpocząć pokojową „walkę” o niepodległość. Według jego planów po nabożeństwie otoczono by pałac, gdzie mieścił się Rząd Gubernialny. A urzędnicy rosyjscy, widząc rozmodlony tłum, poddaliby się bez walki. Następnie po opanowaniu Kielc naczelnicy wojenni i księża mieli poprowadzić tłum na Warszawę, po drodze zdobywając Radom. Ściegienny organizował spotkania Marian Langiewicz z chłopami z Bilczy, Sukowa, Posłowic i Krajna, w Kielcach nawiązał kontakt z aptekarzem Franciszkiem Pantoczkiem, 20 lat ciężkich robót na Syberii. Po nim Do powstania nie doszło, bo Ściegienny i jego najbliżsi współaresztowano dwóch uczniów gimnazjum, pracownicy zostali aresztowani. O spiskowych spotkaniach złapanych przy przekroczeniu granicy. powiadomił władze carskie Walenty Janic, chłop z Bęczkowa Chcieli dostać się do Francji, by tam zorga- oraz dzierżawca dóbr rządowych Augustyn Rychter. Ścienizować oddział zbrojny i wkroczyć w gra- gienny od razu przyznał się do winy, w śledztwie nikogo nie nice Królestwa Polskiego. Po śledztwie obciążył, ale i tak aresztowano około 200 osób. W 1845 r. najbardziej aktywnych spośród spiskow- wydano na niego wyrok śmierci przez powieszenie. Egzekuców zesłano na Syberię. W Wojskowo-Hi- cja miała się odbyć na placu koło kolegiaty. Jednak została storycznym Archiwum w Moskwie jest aż odwołana aktem łaski carskiej. Ściegienny trafił na bezterdwanaście tomów akt śledczych liczących minową ciężką katorgą na Syberii. Do kraju pozwolono mu 2500 kart zeznań, które pozostały po to- powrócić dopiero w 1871 r. Osiadł w Lublinie i ostatnie lata czącym się przeciw spiskowcom śledztwie. spędził jako kapelan w szpitalu Bonifratrów. Jego pogrzeb w 1890 r. przekształcił się w manifestację patriotyczną, w któSPISEK ŚCIEGIENNEGO rej uczestniczyli robotnicy i okoliczni włościanie. Razem ze Kolejny spisek zawiązał ks. Piotr Ście- Ściegiennym powędrowało na zsyłkę ponad 40 młodych ludzi, gienny, urodzony w Bilczy pod Kielcami wśród których był aptekarz Franciszek Pantoczek. Kieleccy w 1801 r, absolwent kieleckiej szkoły, za- spiskowcy zapełnili wówczas kieleckie więzienie przy ulicy konnik, pijar. Jako wikariusz w Wilkołazie Zamkowej. miał kontakt ze spiskowcami Stowarzyszenia Ludu Polskiego i emisariuszami STYCZNIOWA KAMPANIA LANGIEWICZA różnych ugrupowań demokratycznych W nocy z 22 na 23 stycznia 1863 r. wybuchło Powstanie w kraju i na emigracji, m.in. z Edwardem Styczniowe. Antyrosyjskie manifestacje w Królestwie Polskim Dembowskim. Ściegienny otrzymał za- trwały już od 1861 r., a fala buntu i protestu objęła cały kraj. danie przygotowania powstania w Kie- W Kielcach nastroje patriotyczne nasiliły się po napaści roleckiem i Radomskiem, wciągnął do spi- syjskich żołnierzy na jadącego z sakramentami księdza Józefa sku swoich braci, opracował też program Zajdlera. Mieszkańcy miasta uznali to za profanację. Kościoły społeczno-polityczny ugrupowania, który stały się miejscem manifestacji, odbywały się patriotyczne zawarł w „Złotej książeczce, czyli historii pielgrzymki. 15 sierpnia 1861 roku pielgrzymka w rocznicę 1861 1863 PIERWSZA PIELGRZYMKA PATRIOTYCZNA Z KATEDRY NA KARCZÓWKĘ POWSTAŃCY STYCZNIOWI PRZYGOTOWUJĄ ATAK NA MIASTO Oś czasu 5/IV unii polsko-litewskiej ruszyła z katedry do klasztoru na Kar- kontrybucja, a kilkaset osób zmuszono do czówce. Idee niepodległości szerzył na Świętym Krzyżu ks. podpisania wiernopoddańczego adresu do Kacper Kotkowski. cara Aleksandra II. Nastroje były tak groźne, że na terenie Królestwa wprowa- Rejon Gór Świętokrzyskich stał się nadzono stan wojenny. Tymczasem organizowały się struktury turalną bazą powstańców - w Lasach konspiracyjne stronnictwa „Białych” i „Czerwonych”, nawo- Cisowskich działał oddział Zygmunta łujących do walki czynnej. „Czerwoni” powołali Komitet Cen- Chmieleńskiego, w pobliskiej Trzemosnej tralny Narodowy i stworzyli jednolitą organizację spiskową. obóz powstańczy założył płk. Karol KaNaczelnikiem wojskowym województwa sandomierskiego lita ps. Rębajło, w Daleszycach uroczyście został Marian Langiewicz, zaś województwa krakowskiego poświęcono w kościele parafialnym broń Antoni Kurowski. Powstanie narodowe miało rozszerzyć się powstańców. Przez cały 1863 rok oddziały na cały kraj z regionu Gór Świętokrzyskich, położonego na powstańcze toczyły potyczki z tropiącymi styku zaborów pruskiego i austriackiego, skąd powstańcy ich Rosjanami. Polacy kilkakrotnie zwyspodziewali się pomocy. Teren Staropolskiego Okręgu Prze- ciężyli, m.in. w bitwach pod Rembowem mysłowego miał stanowić bazę produkcji broni. Powstańcy i Hutą Szczeceńską. zakładali zdobycie głównych miast. Punktem zbornym do ataku na Kielce miał być klasztor na Karczówce. W klasztorze bernardynów zmagazynowano broń i amunicję. Tu przybywali spiskowcy z Kielc, Dymin, Posłowic i Białogona. Z Kielc przybyła głównie młodzież rzemieślnicza i szkolna, a z pozostałych miejscowości głównie chłopi, którzy pracowali dodatkowo w zakładach metalowych w Białogonie. W sumie stawiło się około 200-300 osób. Nie podjęto jednak ataku na garnizon, byłoby to bowiem szaleństwem, aby grupa młodych, niewyszkolonych i słabo uzbrojonych powstańców szturmowała silny garnizon kielecki. Naczelnik wojenny miasta płk. Czengiery przygotował się do obrony. Więzienie na Zamkowej znów zapełniło się podejrzanymi o działalność spiskową. Mimo to do powstania ruszyło z miasta ponad 330 ochotników, w tym wielu uczniów kieleckiego gimnazjum. W pierwszym okresie od stycznia do marca 1863 r. działały głównie powstańcze zgrupowania Mariana Langiewicza i Apolinarego Kurowskiego. Pułkownik Marian Langiewicz zgromadził w tym czasie około 1400 powstańców w rejonie Suchedniowa, Wąchocka i Bodzentyna. Rosjanie obawiając się ataku na Kielce, wyszli naprzeciw powstańcom, oblegali ich m.in. w klasztorze na Świętym Krzyżu, ścigali oddziały Apolinary Kurowski . przez Staszów, Raków, Pierzchnicę, Morawicę i Małogoszcz. Tam 24 lutego 1863 r. rozegrała się jedna z największych i naj- Operujący na Kielecczyźnie gen. Józef krwawszych bitew Powstania Styczniowego, w której zginęło Hauke-Bosak w grudniu 1863 roku w Laokoło 300 powstańców. sach Cisowskich rozpoczął tworzenie II Korpusu Powstańczego, liczącego już PARTYZANCKA WALKA w początku 1864 roku około 5 tys. poW pierwszą rocznicę powstania, w nocy z 22 na 23 stycznia wstańców. 22 stycznia 1864 r. w Bodzen1864 r. szwadron jazdy powstańczej w sile ok. 100 osób, wtar- tynie zorganizował uroczystość rocznicy gnął na przedmieścia Kielc, kompletnie zaskakując Rosjan. wybuchu powstania narodowego. Odbyła 2 lutego 1864 r. grupa powstańców zaatakowała w pobliżu się defilada ośmiu batalionów piechoty Kielc rosyjski patrol, zabijając dwóch dragonów i biorąc sze- i sześciu szwadronów jazdy oraz przyjęcie, ściu do niewoli. Odwetem rosyjskim była nałożona na miasto w którym uczestniczyli patriotycznie na- 1865 1893 BUDOWA CERKWI PRAWOSŁAWNEJ W POBLIŻU KOLEGIATY WŁADZE ROSYJSKIE ZAMYKAJĄ SEMINARIUM DUCHOWNE 6/IV stawieni księża, szlachta i przedstawiciele nicznych pałacu biskupów (obcięto wieże, rozbito marmuwszystkich stanów. rowe figury posłów szwedzkich i moskiewskich). Cerkiew Powstanie ogarnęło cały kraj i miało cha- Wniebowstąpienia Pańskiego stanowiła symbol zniewolenia rakter wojny partyzanckiej, w której sto- narodu polskiego aż do okresu międzywojennego, kiedy to czono około 1200 bitew i potyczek. 21 lu- została rozebrana. tego 1864 r. Rosjanie rozbili oddziały z Gór Świętokrzyskich w bitwie pod Opatowem. STRAJKI SZKOLNE I ROBOTNICZE Po upadku powstania kraj pogrążył się Po powstaniu styczniowym Rosjanie zabronili legalnej dziaw żałobie narodowej. Rozpoczął się długi łalności politycznej i społecznej w Królestwie Polskim. Dookres rosyjskiego terroru. Skonfiskowano zwolona była tylko działalność filantropijna, którą prowadziło liczne dobra kościelne. Za pomoc po- w mieście Kieleckie Towarzystwo Dobroczynności. Powstała wstańcom i zaangażowanie w sprawę na- też polska Ochotnicza Straż Ogniowa, która spełniała także funkcje towarzyskie, kulturalne, a nielegalnie również oświatowe. W 1893 r. władze rosyjskie zamknęły kieleckie Seminarium Duchowne (otwarte ponownie w 1897 r.), a profesorowie i wychowawcy zostali zesłani na Syberię. Inteligencja działała w powstałym w 1895 roku Kieleckim Towarzystwie Cyklistów. Przełom wieków XIX i XX był okresem kryzysu, zwalniano robotników, nasilały się strajki, rosły wpływy partii politycznych. W Kielcach dominowały ugrupowania ugodowe, głównie Narodowa Demokracja. Jej przedstawiciel, adwokat Wiktor Jaroński, był posłem do wszystkich czterech dum państwowych (parlamentów rosyjskich). Aktywni byli działacze Polskiej Partii Socjalistycznej. Swoje koła miały inne organizacje, politycznie aktywna była też ludność żydowska. Rewolucja 1905 r. w Kielcach rozpoczęła się od strajku szkolnego. Z początkiem lutego w szkole powstał komitet strajkowy. Opracowano petycję do władz szkolnych, w której domagano się języka polskiego jako wykładowego, który razem z historią Polski miał być głównym przedmiotem nauczania, a wykładowcami mieli być Polacy. Przerwa w lekcjach Wiktor Jaroński ( z lewej) jako poseł do Dumy. trwała do 20 lutego. Do rodziców wysłano zawiadomienia, że uczniowie, którzy nie zjawią się w szkole, będą usunięci. rodową skasowano klasztor bernardynów Mimo tych zapowiedzi do szkoły na zajęcia zgłosiło się tylko na Karczówce. Pozostał w nim tylko o. Ko- 40 uczniów. W gimnazjum żeńskim na 251 uczennic przylumbin Tomaszewski, który opiekował się było 148. Strajk poparła młodzież żydowska. Strajk szkolny klasztorem prawie 50 lat, do swojej śmierci zakończył się dopiero z chwilą rozpoczęcia roku szkolnego w czasie I wojny światowej. 1907–1908. Władze wyraziły zgodę na nauczanie języka polWięzienie przy Zamkowej znowu zapeł- skiego po polsku i korzystanie z niego w czasie przerw. niło się polskimi patriotami. Znalazło się 3 lutego w dniu rozpoczęcia strajku szkolnego przerwały też tu około 1500 uczestników walk powstań- pracę fabryki, robotnicy wyszli na ulicę i wspólnie z młodzieżą czych. Skazańcy przebywali od kilku do manifestowali, śpiewając pieśni rewolucyjne. Aresztowano kilkunastu tygodni w oczekiwaniu na wy- wówczas część manifestantów, wzmocniono patrole na ulirok, którym było często zesłanie w głąb cach. Do Kielc skierowano z Puław dodatkowo dwie roty Imperium Rosyjskiego. piechoty, ale żołnierze odmówili strzelania do robotników. W 1865 r. zapadła decyzja o wzniesieniu W Kielcach obowiązywał stan wzmożonej ochrony. Trwały w pobliżu kolegiaty cerkwi prawosławnej. wiece i manifestacje, na których domagano się obalenia Aby uzyskać plac pod budowę wyburzono caratu, ogłoszenia demokratycznej konstytucji i swobód m.in. zabytkową Bramę Krakowską oraz obywatelskich. W 1906 r. Rosjanie, obawiając się niepodlezniszczono szereg elementów architekto- głościowych wystąpień, zorganizowali w Kielcach pogrom ży- 1905 1914 ROZPOCZYNA SIĘ WIELKI STRAJK SZKOLNY DO KIELC WKRACZA I KOMPANIA KADROWA JÓZEFA PIŁSUDSKIEGO Oś czasu 7/II dowski. W ten sposób chcieli niezadowolenie mas skierować organizacji ideowo-politycznych. W sierpprzeciwko Żydom, ale rosyjski plan udaremnili robotnicy huty niu 1914 roku większość starszych skautów szkła. 11 listopada władze carskie ogłosiły w Królestwie stan wstąpiła do Legionów, pociągając za sobą wojenny, który odwołano w październiku 1908 roku. Nadal i innych młodych ludzi. Za walką o niepodjednak trwały strajki i manifestacje patriotyczne. ległość opowiadała się kielecka organizacja 2 września 1906 roku w parku odsłonięto pomnik Staszica PPS. Przed wybuchem wojny krążyły po oraz otworzona została czytelnia naukowa. 826 osób za- Kielcach listy składkowe na rzecz krakowpisało się do Polskiej Macierzy Szkolnej, której celem było skiego „Strzelca”, widokówki, broszury zakładanie polskich szkół. W 1907 roku zakończyły się dzia- propagandowe i odezwy. łania rewolucyjne, ale trwały akcje bojowe. 9 sierpnia w alei Z początkiem sierpnia Rosjanie zakońKarczówkowskiej został zabity w zamachu zorganizowanym czyli mobilizację, zarządzili też ewakuprzez PPS Frakcję Rewolucyjną, naczelnik kieleckiego wię- ację z miasta wojska, urzędów i rodzin zienia Mikołaj Grecki. Trwały represje. Więźniów skazywano urzędników. W ciągu tych kilku dni wśród administracyjnie na zesłanie na Syberię. W więzieniu kielec- mieszkańców Kielc panował ogólny pokim siedzieli także narodowcy i liberałowie, karani głównie płoch. Wyjazd z miasta był niemożliwy, za działalność oświatową i kulturalną ponieważ samochody i konie zabrano dla wojska, a pociągi kursowały tylko w stronę WIELKA WOJNA Radomia, i to wyłącznie z wojskowymi Kiełkowała jednak myśl o wolnej Polsce. Czekano tylko na i Rosjanami. Wieczorem 10 sierpnia opusprzyjającą okazję. Wybuchła wojna, którą toczyli zaborcy. ścił Kielce ostatni pociąg ewakuacyjny. Polacy, w zależności od tego, jak oceniali szanse na zwycię- Porządku w mieście pilnowała powołana stwo poszczególnych stron oraz korzyści, jakie mogło to przy- przez prezydenta Milicja Obywatelska, nieść sprawie polskiej, podzielili się na dwa bloki. Ludność a Komitet Obywatelski zajął się adminiKrólestwa Polskiego w większości podpisała się pod hasłami strowaniem gospodarką miasta. głoszonymi przez Narodową Demokrację. 8 sierpnia 1914 r. delegat endecki, poseł z Kielc, Wiktor Jaroński, oświadczył ZE STRZELCAMI I LEGIONAMI w Dumie Rosyjskiej, że Polacy popierać będą Rosję, „albo- 6 sierpnia 1914 roku I Kompania Kadrowa wiem rozpoczynająca się wojna, to odwieczna od czasów Grun- pod dowództwem byłego ucznia kielecwaldu walka słowiaństwa z germaństwem”. kiego gimnazjum Tadeusza KasprzycW 1914 roku Kielce były prowincjonalnym miastem guber- kiego, mianowanego na to stanowisko nialnym, liczącym 36-38 tysięcy ludności, w tym ok. 10 tysięcy przez Komendanta Głównego Związku Żydów. Miasto politycznie było bardzo podzielone, ale dominował pozostający pod wpływem Narodowej Demokracji ruch lojalistyczny, zakładający legalną walkę o prawa dla Polaków, ale pozostanie pod bokiem Rosji. Według endecji Niemcy byli głównym wrogiem i to przeciw nim należało walczyć razem z Rosją. Ruch strzelecki, zakładający walkę czynną przeciwko Rosji przy poparciu Austro-Węgier był o wiele słabiej reprezentowany. Do Kielc docierały informacje o ruchu strzeleckim za pośrednictwem istniejącego w Krakowie i we Lwowie – Towarzystwa Wzajemnej Pomocy Młodzieży z Ziemi Kieleckiej. Pod wpływem tej organizacji powstały pierwsze zastępy skautów w mieście. Ale i pomiędzy tymi zastępami ściśle zakonspirowanymi panowała ostra rywalizacja, której powodem byli przede wszystkim ich kierownicy pozostający pod wpływem różnych Wymarsz Pierwszej Kompanii Kadrowej z Oleandrów, (pocztówka według obrazu Juliusza Kossaka). 1915 1917 WYCOFANIE SIĘ ROSJAN Z KIELC OBCHODY ROCZNICY ŚMIERCI TADEUSZA KOŚCIUSZKI 8/IV Strzeleckiego Józefa Piłsudskiego, ruszyła O godzinie 16.00 na ulicach Kielc pojawił się nieopancerzony z Krakowa do Królestwa. samochód rosyjski z karabinem maszynowym. Gdy auto miW południe 12 sierpnia wjechał do Kielc jało hotel Bristol, kwaterujący tam oddział Beliny zaatakował szosą krakowską wysłany w celach wywia- Rosjan – zabił dwu oficerów, a dwu ciężko ranił. dowczych oddział konnicy Władysława 13 sierpnia strzelcy wycofali się, a Kielce zostały zajęte przez Beliny-Prażmowskiego Kawalerzyści prze- Rosjan. Generał Nowikow nałożył na jego mieszkańców kongalopowali ulicami miasta i skierowali się trybucję w wysokości 100 000 rubli, grożąc zbombardowaw stronę Szydłówka. O godz. 13.30 we- niem miasta. Była to kara za życzliwe przyjęcie oddziałów szli do Kielc strzelcy z jadącymi konno na polskich w Kielcach. Kozacy splądrowali sklepy. czele Józefem Piłsudskim i Kazimierzem Gdy 19 sierpnia strzelcy znów weszli do Kielc, ludność wySosnkowskim. Wkrótce po zajęciu Kielc legła na ulice i ustawiła się na trasie marszu. Entuzjazmu zaprowadzono w mieście polski zarząd. w powitaniu nie było jednak widać, co daje się wytłumaczyć Polskie władze wojskowe umieściły się represjami Rosjan i obawą przed ich powrotem. Jednak przez w pałacu biskupim. następny miesiąc mieszkańcy Kielc dali swoją postawą przykład obywatelskiego zaangażowania. Po powrocie do Kielc Józef Piłsudski wydał 22 sierpnia rozkaz o przystąpieniu do NKN i zejściu na pewien czas z pierwszych linii bojowych, aby ostatecznie zreorganizować wojsko. 30 sierpnia odprawiono przed kielecką katedrą nabożeństwo polowe, które miało przełamać niechęć i nieufność do strzelców, jako wojska „socjalistycznego” i „bezbożnego”, bo taka o nich krążyła opinia. Msza święta zgromadziła wiele tysięcy kielczan. Celebrował ją kapelan legionowy Kosma Lenczowski. Biskup A. Łosiński zakazał odprawiania mszy przez któregokolwiek ze swych duchownych. 5 września w Kielcach I Pułk Piechoty złożył przysięgę wierności cesarzowi austriackiemu. Kielczanie w tym czasie udzielili strzelcom wszechstronnej pomocy. Zajmowali się aprowizacją, organizowali noclegi. Patriotyczna młodzież z organizacji Sztab 1 Pułku Piechoty Legionów Polskich w Kielcach w sierpniu 1914 r., (pocztówka). niepodległościowych z entuzjazmem wstępowała pod sztandary Legionów Polskich. Od 22 sierpnia do 8 września 1914 Wkraczający do miasta ze strzelcami S. roku w Kielcach do legionów zgłosiło się 945 ochotników. Jóźwik „Stefaniusz” tak zapamiętał ten Wstąpiła też do służby cała orkiestra kieleckiej Ochotniczej dzień: „Maszerowaliśmy szybko. Pomimo Straży Pożarnej, stając się reprezentacyjnym zespołem artydnia upalnego radość biła z naszych twarzy, stycznym I Brygady Legionów. za chwilę będziemy w Kielcach. W godzinie 10 września uderzyli na Kielce Rosjanie. Piłsudski wycofał się popołudniowej z komendantem głównym na na linię Wisły. Na ludność cywilną spadły represje. W głąb czele i ze śpiewem na ustach wkroczyliśmy do Rosji wywieziono 194 kielczan oskarżonych o współpracę Kielc. Miasto przyjęło nas z entuzjazmem. z legionami. Na niepodległość przyszło mieszkańcom Kielc Witano okrzykami i rzucano kwiaty pod czekać jeszcze cztery lata. nogi…”. O długiej walce o niepodległą ojczyznę i czynie niepodległoPo wejściu do miasta Piłsudski przyjął ra- ściowym strzelców Józefa Piłsudskiego przypomina dziś m.in. port od skautów, których oddziałek pod pomnik zwany Czwórką Legionową oraz pomnik Marszałka wodzą Kazimierza Ciołkowskiego połą- na Placu Wolności. czył się ze strzelcami jeszcze w Miechowie. Zaraz potem wraz z szefem sztabu Kazimierzem Sosnkowskim i Ignacym Boer- DR MAREK MACIĄGOWSKI nerem złożył wizytę znanemu z lojalności – historyk, dziennikarz, autor licznych artykułów i książek wobec Rosji biskupowi Augustynowi Ło- dotyczących historii Kielc i regionu oraz historii Żydów na sińskiemu. Nie zostali przyjęci życzliwie. Kielecczyźnie. Obecnie p.o. dyrektora Wzgórza Zamkowego. 1918 Oś czasu ROZBRAJANIE ŻOŁNIERZY AUSTRIACKICH, ODZYSKANIE NIEPODLEGŁOŚCI FA J N A IA AW A D O M O Ś CI Z E NA CZ D • P 7 N – D PT • O O ACIE eM N • 7 DO 11 S Z A 11 ZM WI N A DZ IE Ń D O B RY • PN – P T Twoje Ulubione Przeboje 13 KIELCE REKLAMA DYREKTOR Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych Oddziału Świętokrzyskiego w Kielcach informuje: Termin zakończenia przyjmowania w 2016 roku wniosków o dofinansowanie w ramach programu „Aktywny Samorząd” upływa w dniu 30 sierpnia 2016 roku Osoby niepełnosprawne mogą ubiegać się o uzyskanie dofinansowania: - do zakupu i montażu oprzyrządowania do posiadanego samochodu, - do prawa jazdy kategorii B, - do sprzętu elektronicznego lub jego elementów oraz oprogramowania, - szkoleń w zakresie obsługi nabytego w ramach programu sprzętu elektronicznego, - utrzymania sprawności technicznej posiadanego wózka inwalidzkiego o napędzie elektrycznym, - pomocy w zakupie nowoczesnej protezy kończyny oraz pomocy w utrzymaniu sprawności technicznej posiadanej protezy kończyny, - pomocy w utrzymaniu aktywności zawodowej poprzez zapewnienie opieki dla podopiecznego (dofinansowanie do przedszkola lub żłobka Wnioski należy składać w jednostkach samorządu terytorialnego (Starostwo, PCPR, MOPR) właściwych dla miejsca zamieszkania wnioskodawcy. Za datę złożenia wniosku uważa się datę jego wpłynięcia do Realizatora programu, a w przypadku wniosków składanych drogą pocztową – datę stempla pocztowego. Studenci uprawnieni do dofinansowania mogą składać wnioski do 10 października 2016 roku. 14 8 MAJA 2016 KIELCE PREHISTORIA UJAZD JAK POMPEJE cz. 2 TEKST DOROTA KOSIERKIEWICZ P rzypomnijmy: pyły wulkanu utrwaliły w kamieniołomie ślady zwierząt żyjących kilkaset milionów lat temu. Dzięki temu możemy dzisiaj spojrzeć w pysk rybie żyjącej w prehistorycznym morzu. To pierwszy taki przypadek w światowej paleontologii – o tym odkryciu świat usłyszał 27 kwietnia. Stoimy nad płytkim bajorem, które utworzyło się po deszczu na dnie kamieniołomu. Woda porusza się od wiatru. Zamykamy oczy. W czasie, kiedy żyły ryby dwudyszne, ten skrawek Ziemi zalany był płytkim ciepłym morzem. – 410 milionów lat temu, na przełomie syluru i dewonu, w Górach Świętokrzyskich, podobnie jak w wielu regionach świata, miała miejsce orogeneza kaledońska i związane z nią trzęsienia ziemi – wyjaśnia dr Sylwester Salwa, dyrektor świętokrzyskiego oddziału Państwowego Instytutu Geologicznego w Kielcach. – Doprowadziły one do wypiętrzenia tej części obszaru. Teren podlegał niszczeniu, erozji przez wiatr, słońce, wodę. Na zniszczony ląd stopniowo wkraczało morze, a wraz z nim osady charakterystyczne dla podobnych zbiorników wodnych. Głównie piaski, takie jak dzisiaj możemy znaleźć nad Bałtykiem. I właśnie z takim utrwalonym w kamieniu środowiskiem mamy do czynienia w tym kamieniołomie. Morze tworzyło tu zatokę lub lagunę, było stosunkowo spokojnie, nie docierały żadne sztormy. A w tej ciepłej, spokojnej wodzie żyły ryby dwudyszne. Niezwykle sprytne stworzenia – uśmiecha się dr Salwa. Nasze rybki w trakcie ewolucji zamieniły morza na wody słodkie, śródlądowe. Żyją do dzisiaj w Australii, Afryce i ciągle potrafią oddychać zarówno za pomocą skrzeli, jak i łykając powietrze atmosferyczne. W porach suchych pokrywają się śluzem i zakopują w mule. – Aborygeni polują na nie, tupiąc mocno w zaschniętą powierzchnię – opowiada dr Salwa. Do tej pory nie wiadomo, jak to się stało, że ryby dwudyszne zmieniły morza na jeziora. To wciąż przedmiot badań interdyscyplinarnych. Znalezisko w Ujeździe może pozwoli zaleźć odpowiedź. Mówiąc Wracamy do Ujazdu, a w zasadzie do kamieniołomu w Kopcu, 800 metrów od zamku Krzyżtopór, by posłuchać o dziwnej rybie dwudysznej, relikcie przeszłości. – W dewonie, czyli około 420430 milionów lat temu, osiągnęła taki poziom ewolucyjny, że do tej pory… – paleontolog dr Piotr Szrek zawiesza głos i śmieje się – w zasadzie niewiele się zmieniło nawiasem, w tym kamieniołomie geolodzy znaleźli jeszcze inne pamiątki świadczące o historii Ziemi, ale na razie to jeszcze tajemnica. *** Przedziwne stworzenia zostawiły swój ślad w Ujeździe. Jakie to ma znaczenie dla nauki? Takie, że odkryta została kolejna karta księgi życia, cudowna, z ilustracją. Bo oto możemy zobaczyć pysk ryby sprzed 400 milionów lat z okładem. Mój kolega geolog mówi, że są to okna pana Boga, przez które możemy podejrzeć cud tworzenia. Zupełnie jak w Pompejach, tylko tutaj to okno daje nam dużo starszą perspektywę. Kamieniołom ze śladami ryb został ogrodzony drewnianym płotkiem, pojawiły się tablice opisujące znalezisko. A że dzieli go jakieś 50 metrów od drogi i blisko stąd do zamku Krzyżtopór, geolodzy spodziewają się turystów, dla których będzie to jeszcze jedna atrakcja. – Znalezisko jest unikatowe w skali świata. Daje nam możliwości popularyzacji wiedzy o Ziemi i pokazuje, że Góry Świętokrzyskie są cennym obszarem do poznawania historii naturalnej, a szczególnie rozwoju życia w dewonie. To pierwszy przypadek, kiedy poznaliśmy w szczegółach sposób, charakter i całą mechanikę zdobywania pokarmu przez ryby dwudyszne. I jest to także najstarszy na świecie zapis polowania kręgowców wodnych – podkreśla dr Piotr Szrek z Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie. 15 KIELCE NASZE SPRAWY FABIAN CHCIAŁBY CHODZIĆ To miała być najszczęśliwsza chwila w ich życiu. Los jednak zdecydował inaczej: Fabian urodził się z jedną nóżką krótszą. Lekarze chcieli ją amputować i protezować. Eleni i Przemek postanowili jednak walczyć TEKST IWONA GAJEWSKA F abian Oczkowski urodził się 25 marca 2015 roku. – Długo czekaliśmy na ten moment. Niestety, nic nie przebiegało tak, jak byśmy chcieli. Pamiętam chwilę, w której zobaczyłam synka po raz pierwszy. Od razu zauważyłam jego zdeformowaną nóżkę. Długo nie mogłam dojść do siebie, zastanawiałam się, dlaczego padło akurat na nas – opowiada mama chłopca. BARDZO RZADKA WADA Eleni nie ukrywa swoich emocji, w jej oczach pojawiają się łzy, kiedy wspomina narodziny syna. – Wiem, że to nic nie da, ale czasem trudno jest się powstrzymać. To spadło na nas tak nagle. Cała ciąża przebiegała prawidłowo. Dwa razy byłam w szpitalu, lekarze robili mi badania, żaden nawet się nie zająknął, że coś jest nie tak. Do samego porodu myślałam, że wszystko będzie w porządku – tłumaczy. Ale nie było. Lekarze od razu po urodzeniu Fabiana zdiagnozowali u niego wrodzone skrócenie lewej kończyny dolnej. Noga chłopca ma liczne deformacje: brak kości strzałkowej, skrócona kość piszczelowa, niedorozwój stopy. Taka wada występuje bardzo rzadko. Specjaliści przekonywali, że kończynę trzeba amputować. – Byliśmy załamani. Na szczęście dzięki rodzinie szybko się otrząsnęliśmy i postanowiliśmy szukać pomocy – opowiada Eleni. I tak zaczęły się liczne konsultacje. Pierwsze skierowanie otrzymali ze szpitala. Kolejnych lekarzy szukali na własną rękę. – Chodziliśmy gdzie się dało, prywatnie też. Liczyło się tylko to, żeby znaleźć najlepsze rozwiązanie dla naszego syna. Byliśmy w Warszawie, pojechaliśmy do Poznania, bo tam był lekarz, który widział takie przypadki. Wciąż jednak słyszeliśmy tylko jedno: „Najlepszym rozwiązaniem będzie amputacja nóżki i protezowanie jej do końca życia”. Dla nas to było nie do przyjęcia – opowiada Eleni. Szansę i nadzieję dał im dopiero dr Paley, specjalista ze Stanów Zjednoczonych. – Powiedział, że noga Fabiana nadaje się do rekonstrukcji, czyli operacji, która polega na wydłużaniu kości. Była to wspaniała wiadomość, tym bardziej, że doktor zapewnił, iż po tym zabiegu nasz syn będzie miał szansę normalnie biegać – opowiada Eleni. POTRZEBNY OKRĄGŁY MILION Operacja ma być przeprowadzona na Florydzie. Koszty związane z zabiegiem, leczeniem oraz pobytem w USA mogą wy- 16 KIELCE NASZE SPRAWY/REKLAMA Pieniądze można wpłacać na konta: - Fundacja Dzieciom „Zdążyć z Podzi. Wiemy jednak, mocą” Bank BPH S.A. 15 1060 0076 0000 że jeżeli nie zostanie zoperowany, to 3310 0018 2615 Tytułem : „29368 Oczkowski nasza radość bęFabian darowizna na pomoc i ochronę zdrowia”; dzie trwała bar- Darowizny w USD: Kod SWIFT (BIC), BPHKPLPK dzo krótko. On PL 48 10600076 0000321000196523 z dopiskiem cały czas rośnie, a jego lewa nóżka „29368 Oczkowski Fabian darowizna na pomoc nie. Dlatego czasu i ochronę zdrowia”; - Darowizny w Euro: mamy niewiele. Kod SWIFT (BIC), BPHKPLPK PL 11 10600076 Operacja musi być 0000321000196510 z dopiskiem „29368 zrobiona niedługo – wyjaśnia Eleni. Oczkowski Fabian darowizna Zapytana, czego boi się na pomoc i ochronę najbardziej, odpowiada zdrowia”. z lekkim uśmiechem: – Lotu nieść nawet ponad milion złotych. Dla rodziców chłopca to suma niewyobrażalna. – Nie mamy tylu pieniędzy. Zwłaszcza, że takich operacji trzeba zrobić aż trzy. Potem dochodzi jeszcze długoletnia rehabilitacja. Dlatego zapisaliśmy się do Fundacji „Zdążyć z Pomocą”. Wierzymy, że dzięki niej i wsparciu dobrych ludzi uda nam zebrać całą kwotę – wyznaje zrozpaczona matka. Zdrowie Fabiana to teraz jedyny cel jego rodziców. – Długo nie mogliśmy się pogodzić z tym, że spotkał nas taki los. Ale to już chyba minęło. Zawsze kochaliśmy i będziemy kochać naszego syna. Cieszymy się, że mamy go przy sobie i każdego dnia możemy się do niego przytulać. Jako rodzice czujemy się za niego odpowiedzialni i pragniemy jego szczęścia. Dlatego zrobimy wszystko, żeby mu pomóc – mówią Moje plany i marzenia skupiają się tylko na Oczkowscy. nim. On mnie potrzebuje, a nikt nie zajmie się nim tak dobrze jak ja. NA RAZIE CHODZI Eleni i Przemek starają się jak mogą. Ona Dzięki staraniom rodziców chłopiec choswoje życie podporządkowała synowi: – dzi, ale to nie potrwa długo. – W tej chwili Wiem, że o pracy muszę chwilowo za- nie ma zbyt dużej różnicy między jego nóżpomnieć. Mam nadzieję, że to się kiedyś kami. Dlatego nie przeszkadzaliśmy mu, zmieni. Teraz najważniejszy jest Fabian. kiedy zaczął wstawać. Cieszymy się, że cho- samolotem… Bo wierzę, że operacja się uda i żadnej innej myśli do siebie nie dopuszczam – kończy. Oczkowscy muszą zebrać pieniądze w tym roku, aby Fabian mógł zostać zoperowany jeszcze przed ukończeniem dwóch latek. Rodzice gorąco proszą o pomoc. Także od Państwa zależy, czy malec zostanie kaleką do końca życia, czy kiedyś będzie biegał za piłką z innymi dziećmi. 17 ZADBAJ O SWOJE ZDROWIE SKLEP MEDYCZNO-ORTOPEDYCZNY • Wózki inwalidzkie standardowe,aktywne,dziecięce, elektryczne) • Materace i poduszki przeciwodleżynowe •Pieluchomajtki,wkładki,podkłady i pieluchy anatomiczne • Stabilizatory stawu skokowego, kolanowego, nadgarstkowego •Pionizatory,podnośniki, łóżkarehabilitacyjne •Cewnikizewnętrzneiwewnętrzne •Kołnierzeortopedyczne,gorsety • Pasy brzuszne, ortopedyczne •Ciśnieniomierze,inhalatory, glukometry DOFINANSOWANIE: MOPR, PCPR, PFRON, NFZ ZAPRASZAMY DO NASZYCH PLACÓWEK Kielce ul. Grunwaldzka 26 vis a vis Wojewódzkiego Szpitala Zespolonego tel: 889 889 899 Kielce ul.Jagiellońska76B Przychodnia PATRON tel: 889 999 089 Kielce ul.Paderewskiego4B/401 PrzychodniaARTIMEDIVpiętro tel:788626262 Kielce ul.JanaPawłaII13 wejścieodul.WojskaPolskiego tel:601703070 SkarżyskoKamienna ul.1goMaja65 BudynekEuroCentrum tel: 889 888 099 www.twoj-sklepmedyczny.pl KIELCE NASZE SPRAWY TEKST PIOTR WÓJCIK P ani Jolu, mąki mi zabrakło, a kopytka gniotę – żali się sprzedawczyni z miejscowego sklepu wątłej budowy kobieta z podwiniętymi rękawami za dużej męskiej koszuli. – I dwa wiśniowe jeszcze, i jedno porzeczkowe, pani Jolu. Na zeszyt, oczywiście – dodaje naprędce. Czystość jej poprószonych mąką rąk pozostawia wiele do życzenia. Jej mężczyzna pewnie i tak nie zauważy różnicy. Jeśli nawet zauważy, że kopytka są dziwnie ciemne, to pomyśli, że to pewnie z pełnoziarnistej mąki. Różnicy nie poczuje też jej mąż, który może będzie mógł zjeść resztki obiadu. Głód skutecznie zabija wrażliwość kubków smakowych. Upośledza ją również siarka zawarta w winach, które można nabyć, wydając tylko jedną monetę z portfela. Takie trunki idą w sklepie najlepiej. Te droższe raczej kurzą się na półce. Kurz zalega też w szufladzie kasy fiskalnej. Za to zeszyt rejestrujący zakupy na kredyt pęka w szwach. – Co zrobić, jak im odmówię, to kogoś okradną. Byle tylko uzbierać na to picie – żali się pani Jola. Podobnie jak każda społeczność na świecie, tak również i mieszkańcy owej miejscowości odczuwają potrzeby związane z życiem społecznym. Lubią się spotykać i wymieniać poglądy na przeróżne tematy. Rolę domów kultury pełni kilka miejsc. W dni cieplejsze jest to brzeg rzeki. Bywa, że funkcjonuje przy niej nawet coś na kształt plaży. Nikomu nie przeszkadza spieniona brudna woda i wystający z niej sprzęt AGD. Społeczeństwo zbiera się także na peronie kolejowym. To miejsce preferują jednak raczej młodsi mieszkańcy, dopiero rozpoczynający swoją przygodę z napojami wyskokowymi. Wiedzą, że tam raczej nikt niepożądany nie zajrzy. Mówiąc o miejscach związanych z kulturą miejscowej ludności, nie sposób nie wspomnieć też willi z czasów, gdy okolica była popularnym kurortem, chętnie odwiedzanym przez dobrze sytuowaną część społeczeństwa. Jednak to nie sama willa, a jedynie murek przy jej ogrodzeniu stanowi forum wymiany informacji, a zarazem miejsce spotkań przy plastikowym kubeczku. REZERWAT Pewna mała podkielecka wioska, znajdująca się w pobliżu jednej z głównych dróg, jest dziwna pod wieloma względami… Nie brak tam patologii, a alkohol płynie strumieniem równie wartkim, co pobliska rzeka Jedne wiadomości mają krótki żywot. Ktoś kogoś pobił, ktoś trafił na odwyk, ktoś przez pijaństwo stracił pracę… Słowem, nic nadzwyczajnego. Bywają jednak i takie wieści, które na ustach mieszkańców pozostają przez wiele tygodni. Do takich należała sprawa Bolka. Kieleckie media rozpisywały się swego czasu o dokonanym w okolicy zabójstwie. Bolek był wprawdzie uważany przez wszystkich za chorego umysłowo i skłonnego do agresywnych zachowań, ale mimo wszystko w gruncie rzeczy nieszkodliwego. Jakież było więc zdziwienie wszystkich, gdy okazało się, że to właśnie on zabił. Mówiąc krótko: zawsze jest o czym pogadać. I co wypić. *** Krzywdzące byłoby stwierdzenie, że w każdym tamtejszym domu czai się patologia. Jest kilka rodzin nieobciążonych tego typu problemem. Ludzie ci nie kryją jednak swojego zmęczenia tym, że przyszło im żyć w tak dziwnym miejscu. – Kiedyś Pan Bóg spojrzy na tę naszą wioskę i zrówna ją z ziemią jakimś kataklizmem – mówi kobieta w średnim wieku. – I może to będzie najlepsze rozwiązanie... ZWROT PODATKU Z ZAGRANICY KINDERGELD – ZASIŁKI NA DZIECI „SIS” Kancelaria Prawno-Finansowa 25-334 Kielce, ul. Winnicka 24 tel.: 41 2 49 57 83, tel. kom.: 603 928 556 www.kdf-podatki.pl 19 KIELCE KSIĄŻKI/REKLAMA WILNO miasto magiczne O ile większość miast, świecących jak drogie kamienie w koronie dawnej Rzeczypospolitej, poszczycić się może jedną jedyną legendą założycielską, o tyle Wilno ma ich nadmiar. Nawiązując do początkowych wywodów autorów, możemy powiedzieć, że książka ta traktowała będzie o mieście – stolicy bałtyckich legend. Brzmi to może niezwykle egzaltowanie i ociera się o grafomanię, ale jak wiadomo… w każdej legendzie jest źdźbło prawdy. Każdemu, kto odwiedza Wilno, jawi się ono jako perła baroku poprzetykana gdzieniegdzie spóźnionym, do zachodniej Europy, gotykiem. Upstrzone wielością kamienic nie ma centralnego rynku, który dla lokowanych wówczas miast wyznaczał jestestwo, punkt odniesienia. Spotykamy natomiast liczne ślady sięgania do wzorców antycznych, czego doskonałym przykładem jest chociażby miejscowa katedra. Publikacja składa się z 21 bogato ilustrowanych rozdziałów ulokowanych w ramach dwóch zasadniczych części: Historia Wilna i Spacer po Wilnie. Autorzy, Ryszard Jan Czarnowski i Eugeniusz Wojdecki, opracowując ten niezwykły album, wykonali tytaniczną pracę. Uraczyli nas mnóstwem informacji, znanych i nieznanych epizodów z dziejów miasta i życia wielkich jego mieszkańców. Zostały zaprezentowane w sposób bezpretensjonalny, autentyczny, często „od serca”. Autorzy starali się skupić na najważniejszych wydarzeniach z historii Wilna, tematach zupełnie nieznanych, bądź zapomnianych. Jednocześnie obdarzyli swoją publikację bogatym wachlarzem ilustracji: fotografii, dokumentów, reprodukcji malarstwa i grafik. Jest to zatem pierwsze tak szerokie ujęcie dziejów Wilna zawarte w formie gawędy, dalekie od sztampy trudnych do przyjęcia opracowań naukowych pisanych ex cathedra. a i z d a J MEBLE MEBLE Z KALWARII W TWOIM MIEŚCIE z tym kuponem rabat - 5% do końca MAJA 2016 r. ZAPRASZAMY Kielce ul. Szydłówek Górny 10, I piętro nad Biedronką. Tel. 509 385 604; www.meblejadzia.pl 21 KIELCE FELIETON/REKLAMA TEKST TOMASZ NATKANIEC Grill i demokracja S kromna grupka organizatorów referendum jest oburzona tym, że prezydent namawia kielczan, by 12 czerwca zostali w domach. Uważają, że tym apelem daje wyraz swemu lekceważeniu, ba! pogardzie dla demokracji. Bo przecież – ich zdaniem – głosowanie to nasz obowiązek, więc nawoływanie, by 12 czerwca zamiast iść do urn, zrobić sobie grilla, jest zamachem na demokrację. Otóż nie jest. Jest natomiast faktem, że wszyscy, którzy organizują referenda i chcą, by się powiodły, posługują się tym wątpliwym argumentem. Nic dziwnego: w ich najgłębszym interesie leży jak najwyższa frekwencja. W końcu od niej w znacznym stopniu zależy powodzenie całego przedsięwzięcia. Tymczasem akt głosowania to przede wszystkim p r a w o obywatela, który jest wolnym człowiekiem i może wybrać, czy chce głosować, czy nie. Bowiem właśnie na w o l n y m wyborze zasadza się istota demokracji i ci, którzy głoszą co innego, najwyraźniej tego nie rozumieją. To po pierwsze. Po drugie: jeśli powyższy argument nie trafia do członków kieleckiego Komitetu Referendalnego, to niech poddadzą pod rozwagę inny: wbrew temu, co głoszą ci piewcy demokracji, świadome niepójście do urny jest – paradoksalnie – także formą udziału w referendum, bo pozostając w domu z m n i e j s z a m y frekwencję. W rezultacie wpływamy na jego wynik, bo jeśli frekwencja nie przekroczy wymaganego pułapu, referendum jest nieważne. Zatem ci, którzy chcą, by prezydent pozostał na stanowisku, mogą z czystym sumieniem je zignorować i urządzić sobie w niedzielę 12 czerwca grilla – w ten właśnie sposób udzielą prezydentowi poparcia i pozostaną w absolutnej zgodzie z duchem demokracji. I po trzecie wreszcie: skoro słowo „demokracja” nie schodzi z ust członkom Komitetu, to pragnę im przypomnieć, że jak dotąd obywatele czterokrotnie głosowali na Wojciecha Lubawskiego w bezpośrednich d e m o k r a t y c z n y c h wyborach, za każdym razem dając mu mandat do rządzenia miastem przez cztery lata kolejnych kadencji. Cztery lata. W 2014 roku blisko 36 tys. kielczan chciało dokładnie tego. Więc jak się powołuje na demokrację, to warto wziąć pod uwagę te kilkadziesiąt tysięcy ludzi. Chyba, że ma się ją gdzieś. Zadbaj o zdrowie i wypocznij wiosną w miłej, rodzinnej atmosferze w Pensjonacie Sanato w Busku Zdroju tel. 41 378 19 48 www.sanato.pl Kielce, ul. Spokojna 5 tel. 041 361 29 18, 361 39 12 tel. kom. 0 604 968 910, 0 604 968 908 Zasługujemy na zaufanie w trudnej chwili Tygodnik eM Kielce, numer 19/2016 DTP: Art Graf Wydawca: Druk: Drukarnia im. Adama Półtawskiego, ul. Krakowska 62, 25-701 Kielce Radio eM Kielce, ul. Jana Pawła II 4, 25-013 Kielce Redaktor naczelny: ks. Leszek Skorupa Zastępcy redaktora naczelnego: Piotr Michalec Tomasz Natkaniec eM Reklama www.em.kielce.pl/reklama [email protected] Tel. 41 368 07 17, 41 349 50 33 facebook.com/radioemkielce Adres redakcji: Tygodnik eM Kielce ul. Jana Pawła II 4, 25-013 Kielce, tel. 41 368 04 61; fax. 41 343 26 51; e-mail: [email protected] Kontakt z czytelnikami: 41 349 50 23 Wykorzystanie w całości lub we fragmentach tekstów oraz ilustracji bez zgody redakcji jest zabronione Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam i ogłoszeń KIELCE REKLAMA 23
Podobne dokumenty
Pobierz PDF - Radio eM
sprawności ręki – mówi lekarz. Chory jest pod opieką specjalistów. /ig/
Bardziej szczegółowo