rzepak jary

RZEPAK JARY
Doświadczenia z rzepakiem jarym prowadzono w Głubczycach na jednym poziomie
agrotechniki.
W 2014 roku badano 17 odmian (9 populacyjnych i 8 mieszańcowych).
Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczenia w 2014 roku, pochodzenie odmian
i zbiorcze wyniki przedstawiono w tabelach 92-94, a wyniki plonowania i ważniejszych
właściwości rolniczych w tabelach 95-97.
Średni plon nasion rzepaku jarego w latach 2012-2014 wynosił 29,4 dt/ha, a w Polsce
28,0 dt/ha. W 2014 roku plony te wynosiły odpowiednio 33,1 i 26,3 dt/ha. Dla porównania
średni plon nasion rzepaku ozimego w Głubczycach wynosił w 3-leciu 52,7 dt/ha i był o 23,3
dt/ha (79,3%) wyższy niż rzepaku jarego, co świadczy o absolutnej niecelowości uprawy tego
ostatniego w warunkach najlepszych gleb w województwie. Do najwyżej plonujących odmian
należały mieszańcowe Delight, Kaliber, Belinda, Osorno i Dodger oraz populacyjna Fenja.
Najniższy plon nasion uzyskały Clipper i Feliks. W Polsce w tym okresie wyróżniały się
również odmiany mieszańcowe Dodger, Doktrin, Legolas, Delight, Belinda i Osorno oraz
populacyjne Fenja i Lennon. Najsłabiej plonowały Feliks i Clipper (tabela 95, wykres 73).
Przy średniej wysokości roślin 105 cm w 3-leciu i 151 cm w ostatnim roku wyższymi
odmianami były Clipper oraz Makro, Doktrin, Legolas i Dodger, a niższymi Osorno, Belinda,
Proximo, Delight i Gandalf. Średnie wyleganie roślin w latach 2012-2014 wynosiło 40 %,
a w 2014 roku 62 %. Do bardziej podatnych odmian należały Fenja, Feliks i Markus,
a bardziej odpornymi były Larissa, Tamarin i Delight. Większych różnic we wczesności
odmian nie notowano. Nieco późniejszymi były Fenja, Clipper i Belinda, a wcześniejszą
Tamarin. Obsada roślin w fazie początku kwitnienia wynosiła średnio w 3-leciu 81 szt/m2,
a w ostatnim 95 szt/m2, przy wysiewanej 100 szt/m2. Wyższą miały odmiany Proximo, Feliks,
Osorno, Tamarin i Makro, a niższą Gandalf, Delight oraz Doktrin, Lennon, Dodger i Kaliber
(tabela 96).
Porażenie roślin przez zgniliznę twardzikową wynosiło w 3-leciu 10,8%, a w 2014 roku
14,0 %. Bardziej podatnymi na tą chorobę były odmiany Gandalf, Larissa, Proximo
i Tamarin, a do bardziej odpornych należały Belinda oraz Makro, Dodger i Legolas. Większą
podatnością na czerń krzyżowych cechowały się odmiany Proximo i Fenja, a mniejszą
Clipper i Belinda. Słodyszek rzepakowy stanowi w uprawie rzepaku jarego największy
problem. Pomimo dziewięciu zabiegów jego zwalczania średnia liczba brakujących łuszczyn
na pędzie głównym, wskutek jego żerowania wynosiła 7,1-9,7 %. Większe uszkodzenia
notowano na odmianach Osorno, Kaliber, Markus, Gandalf i Makro, a mniejsze na Proximo,
Clipper, Larissa i Feliks (tabela 97).
Tab.92. Rzepak jary. Warunki agrotechniczne doświadczeń. Rok zbioru 2014
Miejscowość
Powiat
Głubczyce
Głubczyce
Kompleks rolniczej przydatności gleby
1
Klasa bonitacyjna gleby
II
pH gleby w KCl
6,7
Przedplon
Data siewu
Obsada roślin
Data zbioru
Pszenica ozima
(dzień, m-c, rok)
2
(szt./m )
(dzień, m-c, rok)
28.03
100
07.08
Nawożenie mineralne
N
(kg/ha)
160
P 2O 5
(kg/ha)
100
K2O
(kg/ha)
150
Nawożenie dolistne
(l/ha)
ADOB Mg -10 + ADOB B - 1,5 + ADOB Mo - 0,1 + Basfoliar 12-4-6+S - 8
ADOB Mg – 10 + ADOB B – 2,5 + Basfoliar 36 E - 8
Środki ochrony roślin
Zaprawa nasienna
Herbicydy
Insektycydy
(nazwa)
(l/ha)
(l,kg/ha)
Zaprawa nasienna T
Butisan Star Max 500 SE - 3
1/ Dursban 480 EC – 0,6
2/ Karate Zeon 050 CS - 0,15
3/ Avaunt 150 EC - 0,17 + Decis 2,5 EC - 0,2
4/ Plenum 580 WG – 0,15 + Karate Zeon 050 CS - 0,15
5/ Mospilan 20 SP - 0,12 + Decis Mega 50 EW - 0,2
6/ Mavrik 240 EW - 0,2
7/ Calypso 480 SC - 0,12 + Decis Mega 50 EW - 0,1
8/ Avaunt 150 EC - 0,17 + Decis 2,5 EC - 0,1
9/ Mospilan 20 SP - 0,12 + Karate Zeon 050 CS - 0,15
Tab.93. Rzepak jary. Pochodzenie odmian
Lp.
1
2
Odmiana
Fenja
Markus
Clipper
Rok wpisania do Krajowego
Rejestru
Odmian w Polsce
2010
2010
DE
PL
Adres jednostki zachowującej odmianę,
a w przypadku odmiany zagranicznej - pełnomocnika w Polsce
Saaten Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR
Kod kraju
pochodzenia
Feliks
2007
2007
DE
PL
DSV Polska sp. z o. o. Wągrowiec
Hodowla Roślin Strzelce sp. z o. o. Grupa IHAR
5
6
Gandalf
Larissa
2012
2008
SE
DE
Lantmännen SW Seed sp. z o.o. Milanówek
Bayer Crop Science Warszawa
7
Lennon
Proximo
2013
SE
Lantmännen SW Seed sp. z o.o. Milanówek
F1
F1
F1
2010
2010
2014
2012
2010
DE
SE
SE
DE
DE
F1
F1
2010
2014
DE
DE
Bayer Crop Science Warszawa
Lantmännen SW Seed sp. z o.o. Milanówek
Lantmännen SW Seed sp. z o.o. Milanówek
Saaten Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec
Bayer Crop Science Warszawa
Bayer Crop Science Warszawa
Kaliber
F1
F1
2013
2009
DE
DE
Saaten Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec
Saaten Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec
Osorno
F1
2011
DE
Saaten Union Polska sp. z o. o. Wągrowiec
3
4
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Tamarin
Legolas
Makro
Belinda
Delight
Dodger
Doktrin
F1 - odmiana mieszańcowa
Bayer Crop Science Warszawa
Tab.94. Rzepak jary. Zbiorcze wyniki doświadczenia. Rok zbioru 2014
Termin kwitnienia
(dzień, m-c)
Głubczyce
03.06
2
3
Termin dojrzałości technicznej
(dzień, m-c)
(cm)
28.07
151
4
Wyleganie
5
Porażenie przez choroby
Zgnilizna twardzikowa
L.p.
1
6
7
8
Cecha
Wysokość roślin
(%)
62
( %)
14,0
0
Czerń krzyżowych
Słodyszek rzepakowy
(skala 9 )
(%)
6,4
9,7
Dojrzałość techniczna
(l.dni)
211
Obsada roślin
Masa 1000 nasion
Wilgotność nasion podczas zbioru
Plon nasion
2
(szt/m )
(g)
95
3,4
(%)
13,9
(dt/ha)
33,1
Tab.95. Rzepak jary. Plon nasion przy 9% wilgotności (%wzorca). Lata zbioru 2014, 2012-2014
L.p.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Wzorzec dt/ha
2014
33,1
2013
27,8
Głubczyce
2012
27,3
Fenja
Markus
Clipper
Feliks
Gandalf
Larissa
Lennon
Proximo
Tamarin
Legolas
F1
Makro
F1
Belinda
F1
Delight
F1
Dodger
F1
Doktrin
F1
Kaliber
F1
Osorno
F1
Liczba doświadczeń
109
90
78
80
100
91
99
101
80
100
109
118
110
117
99
115
105
1
106
87
81
92
102
95
94
94
104
96
110
111
113
101
1
100
103
84
94
102
103
109
96
104
114
105
109
1
Odmiana
Wzorzec-średnia dla wszystkich badanych odmian
F1 - odmiana mieszańcowa
Polska
2013-2014
30,5
108
89
80
86
101
93
96
98
92
107
110
105
114
103
2
2012-2014
29,4
105
93
81
88
101
96
101
93
106
111
111
105
3
2014
26,3
106
99
94
91
104
98
108
98
102
111
111
114
114
116
111
109
108
12
2012-2014
28,0
105
102
96
94
103
99
98
102
107
108
109
107
108
36
Tab.96. Rzepak jary. Ważniejsze właściwości rolnicze odmian (odchylenia od wzorca). Lata badań 2014,2012-2014
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
Wysokość roślin (cm)
Odmiana
Wzorzec
Fenja
Markus
Clipper
Feliks
Gandalf
Larissa
Lennon
Proximo
Tamarin
Legolas
Makro
Belinda
Delight
Dodger
Doktrin
Kaliber
Osorno
Liczba doświadczeń
F1
F1
F1
F1
F1
F1
F1
F1
Wzorzec-średnia dla wszystkich badanych odmian
F1 - odmiana mieszańcowa
Wyleganie (%)
Dojrzałość techniczna
(liczba dni od początku r-ku)
Obsada roślin szt/m2
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
151
-1
-2
10
3
-5
-6
-2
-9
1
7
15
-10
-10
6
8
0
-9
1
105
-2
-2
5
1
-3
-1
-4
1
-6
-3
1
-8
3
62
-2
3
3
7
-3
1
5
-6
0
-6
9
-8
-12
3
2
1
0
1
40
9
6
-2
7
-5
-9
2
-6
-1
-3
-1
5
3
211
0
0
1
-1
-1
0
-1
0
-2
-2
2
3
2
2
1
0
2
1
212
2
0
2
-1
-1
0
-1
-2
0
0
1
1
3
95
5
1
-3
25
-21
-3
-20
10
17
-4
17
6
-16
-10
-25
-10
31
1
81
-1
-3
-3
7
-7
-5
10
6
-3
-4
-1
6
3
Tab.97. Rzepak jary. Porażenie odmian przez ważniejsze choroby i szkodniki (odchylenia od wzorca).Lata badań 2014,2012-2014
Lp.
Odmiana
Wzorzec
1
Zgnilizna twardzikowa %
Czerń krzyżowych (skala 90)
Słodyszek rzepakowy (%) *
2014
2012-2014
2014
2012-2014
2014
2012-2014
14,0
0,0
10,8
-0,8
6,4
-0,4
7,7
-0,2
9,7
-1,7
7,1
0,2
2,7
1,8
-0,1
-0,2
5,3
1,4
2
Fenja
Markus
3
4
Clipper
Feliks
1,4
2,4
-2,0
0,7
0,6
0,3
0,5
-0,1
-3,7
-3,0
-2,1
-0,7
5
6
Gandalf
4,4
6,0
3,7
3,2
0,3
-0,1
0,2
0,2
0,3
-2,3
1,4
-1,3
1,4
-
0,3
-
-1,0
-
4,4
9,0
3,0
2,2
-0,7
-0,7
-0,6
0,2
-0,3
0,3
-2,5
-0,3
-5,6
-8,0
-
-0,4
-0,4
-
-0,3
3,0
-
-8,0
-1,6
-3,4
0,3
0,9
0,3
-0,1
0,0
0,3
0,3
0,1
-0,8
-7,3
-
-0,1
-
-1,0
-
7
Larissa
Lennon
8
9
Proximo
Tamarin
10
11
Legolas
F1
Makro
Belinda
F1
F1
14
Delight
Dodger
F1
F1
15
16
Doktrin
Kaliber
F1
F1
-2,6
-1,0
2,9
0,3
0,3
0,2
1,0
1,7
1,8
F1
2,7
1
1,5
3
-0,1
1
0,1
3
1,0
1
2,1
3
12
13
17
Osorno
Liczba doświadczeń
Wzorzec-średnia dla wszystkich badanych odmian
F1 - odmiana mieszańcowa
* – % brakujących łuszczyn na pędzie głównym