pobierz - Wydział Biotechnologii i Ogrodnictwa

Transkrypt

UNIWERSYTET ROLNICZY
IM. HUGONA KOŁŁĄTAJA W KRAKOWIE
WYDZIAŁ OGRODNICZY
PRZEDMIOTY OGÓLNE
I HUMANISTYCZNE
1
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Technologia informacyjna
(Information technology)
mgr inż. Jolanta Wójcikowska
Katedra Genetyki, Hodowli i Nasiennictwa
0 w./30 ćw.
ćw. laboratoryjne
studia I stopnia, przedmiot ogólny obowiązkowy dla studentów wszystkich
specjalności
I
0/30
3
II
III
IV
V
VI
VII
Nabycie przez studentów doświadczenia w posługiwaniu się komputerem w pracy i w
życiu, zapoznanie z praktycznymi zastosowaniami w ogrodnictwie.
Użytkowanie komputera w procesach gromadzenia, przesyłania i przetwarzania oraz
prezentacji informacji, zastosowania praktyczne w ogrodnictwie, specjalistyczne
pakiety użytkowe, usługi w sieci Internet.
sprawdzian praktyczny na ocenę
zaliczenie
Szczegółowy konspekt przedmiotu
Tematyka ćwiczeń
Poznawanie zasobów sprzętowych i oprogramowania systemu komputerowego, możliwości
systemu operacyjnego. Poruszanie się po strukturze zasobów informacyjnych na dysku,
wykonywanie operacji na plikach i folderach, uruchamianie programów narzędziowych.
Zapoznanie się z przykładowym oprogramowaniem dla ogrodnictwa: baza roślin, program
wspomagający projektowanie ogrodów i wizualizacja projektu.
Praca w edytorze tekstu MS Word: struktura dokumentu, znaki sterujące, formatowanie tekstu,
style, tworzenie i formatowanie tabel, pisanie wzorów matematycznych i chemicznych w edytorze
równań, wstawianie obiektów graficznych, video, dźwiękowych, automatyzacja i przyspieszanie
czynności: automatyczny spis treści, korespondencja seryjna, przypisy, nagłówki, stopki.
Arkusz kalkulacyjny MS Excel: wykonywanie działań na arkuszach, formatowanie danych,
organizowanie danych w arkuszu, stosowanie adresów względnych, bezwzględnych, nazw
zakresów, pisanie formuł z użyciem funkcji wbudowanych, przegląd kategorii funkcji, tworzenie
wykresów, sortowanie danych względem wielu kluczy, proste obliczenia statystyczne.
Tworzenie prezentacji Power Point: stosowanie układów slajdu, wstawianie pola tekstowego,
autokształtów, schematów, grafiki, muzyki, animacja obiektów, ustawianie chronometrażu
animacji, opcji pokazu slajdów.
Praca z grafiką: zapoznanie się z formatami plików graficznych i oprogramowaniem dla różnych
typów grafik. Skanowanie obrazu, zmiana atrybutów obrazu, proste przekształcenia obrazu,
stosowanie efektów.
Wykorzystywanie komunikacyjnych usług internetowych: e-mail, chat, gg. Wyszukiwanie
informacji na stronach WWW, wyszukiwanie oprogramowania. Przeglądanie portali i giełd
internetowych dla rolnictwa.
Sprawdzian zaliczeniowy
RAZEM
Godziny
2
2
6
8
2
4
4
2
30
Literatura:
1. Altman R., Altman R. 2004. Po prostu PowerPoint 2003 PL, Helion.
2. Czarny P. 2008. Total Commander. Leksykon kieszonkowy.
3. Danowski B. 2006. Darmowe oprogramowanie. Leksykon.
4. Langer M. 2004. Po prostu Word 2003 PL, Helion
5. Masłowski K. 2004. Excel 2003 PL Ćwiczenia zaawansowane, Helion.
6. Sokół M., Rajca P. 2007. Internet Ćwiczenia praktyczne Wyd. III, Helion.
7. Surdut K. 2006. Tania telefonia internetowa VIP.
8. Szeliga M. 2002. Windows XP Professional Ćwiczenia praktyczne PL, Helion.
9. Wallingford T. 2007. Praktyczny przewodnik po telefonii internetowej. VIP.
Ponadto:
1. Zasoby Pomocy w wykorzystywanym oprogramowaniu
2. Zasoby Internetu.
2
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Elementy psychologii i komunikacji społecznej
(Elements of psychology and social communication)
dr I. Trzcieniecka-Schneider
Zakład Filozofii Przyrody i Historii Kultury Regionalnej (Wydział Leśny)
30 w./0 ćw.
wykłady
studia I stopnia, przedmiot humanistyczny do wyboru dla studentów wszystkich
specjalności
I
30/0
3
II
III
IV
V
VI
VII
Poznanie mechanizmów psychologiczno-społecznych warunkujących skuteczną
komunikację interpersonalną.
Mechanizmy psychologiczne warunkujące uczenie się. Podstawy teoretyczne
samoprezentacji i komunikacji. Przegląd metod i typów komunikowania
interpersonalnego i społecznego.
praca pisemna
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Elementy psychologii rozwojowej.
Elementy psychologii rozwojowej
Pamięć - uczenie się - język.
Zasady skutecznej ekspresji.
Komunikaty niedosłowne: presupozycje.
Relacje między wypowiedziami: sprzeczność, wykluczenie i wynikanie.
Zawartość informacyjna komunikatu.
Wartość informacyjna komunikatu.
Elementy teorii pytań.
Podstawy argumentacji.
Podstawy negocjacji.
Wybrane przykłady mechanizmów manipulacyjnych.
Analiza transakcyjna.
Komunikowanie w rodzinach i małych grupach.
Organizacja prezentacji i wywiadów.
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
30
Literatura:
1. McKay M., Davis M., Fanning P. Sztuka skutecznego porozumiewania się.
2. Tokarz M. Perswazja, manipulacja, informacja.
3. Zwoliński A. Słowo w relacjach społecznych.
3
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Historia sztuki i kultury polskiej
(History of art and architecture and polish culture)
dr hab. Jacek Dębicki
30 w./0 ćw.
wykłady
specjalności
I
30/0
3
II
III
IV
V
VI
VII
Zaprezentowanie podstaw teorii i historii kultury i sztuki. Wyjaśnienie chronologii
dziejów sztuki i treści dzieła sztuki. Interpretacja dzieła sztuki jako nośnika
określonych znaczeń.
Definicje: kultura, sztuka, piękno przeżycia estetycznego. Omówienie wielkich
zespołów zabytkowych; założenia pałacowo-ogrodowe, katedra gotycka, zamek
krakowski, sztuka Wita Stwosza, drewniane, zabytkowe kościoły Podhala
praca pisemna
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Zagadnienia wstępne
Niektóre aspekty sztuki prehistorycznej: pierwsze dzieła sztuki i ich treści estetyczne; malarstwo
w jaskini Altamira w Pirenejach
Sztuka starożytnej Grecji, starogreckie Mykeny; Grecja okresu klasycznego; świątynie na
Akropolu w Atenach; wielkie porządki architektoniczne w antyku
Sztuka chrześcijańska Europy średniowiecznej: Sąd Ostateczny na romańskim portalu w
katedrze w Autun we francuskiej Burgundii (XII wiek); Portal Królewski w katedrze w Chartres
(poł. XII w.);
Dwie wielkie gotyckie katedry Francji: Notre-Dame w Paryżu i Notre-Dame w Reims; SainteChapelle w Paryżu i estetyka sztuki gotyckiej
Sztuka Europy nowożytnej: architektura paryskiego Luwru i ogrody Tuileries; królewski pałac i
założenia ogrodowe w Fontainebleau pod Paryżem; pałac królewski w Wersalu; założenia
ogrodowe pałacu wersalskiego: estetyka ogrodu francuskiego
Renesansowe rezydencje magnackie: Baranów Sandomierski;
Krasiczyn koło Przemyśla: renesansowy zamek i założenia romantycznego ogrodu zamkowego
Pałac w Nieborowie koło Łowicza: architektura pałacu i muzeum wnętrz; kompozycja ogrodu
pałacowego; Arkadia: ideowe przesłanki i kompozycja ogrodu preromantycznego
Rezydencja magnacka w Łańcucie: dzieje budowy pałacu; muzeum wnętrz pałacu w Łańcucie;
ogród łańcucki, architektura i rzeźby ogrodowe
Pałac w Wilanowie i jego założenie ogrodowe
RAZEM
Godziny
2
2
2
6
8
3
3
2
2
30
Literatura:
1. Dębicki J., Faure J.F., Grunwald D., Pindel A.F. Historia sztuki europejskiej.
2. Dobrowolski T. Wit Stwosz.
3. Dobrowolski T. Sztuka Krakowa.
4. Chrzanowski T., Kornecki M. Sztuka Ziemi Krakowskiej.
4
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekofilozofia
(Ecophilosophy)
dr I. Trzcieniecka-Schneider
Zakład Filozofii Przyrody i Historii Kultury Regionalnej
(Wydział Leśny)
30 w./0 ćw.
wykłady
specjalności
I
II
30/0
3
III
IV
V
VI
VII
Problematyka ekofilozofii jako jednej z najbardziej obiecujących dyscyplin naszych
czasów. Społeczne i filozoficzne aspekty konfrontacji „człowiek-przyroda.”
Miejsce człowieka w przyrodzie. System wartości stanowiących motywy ludzkiego
działania w środowisku. Idea zrównoważonego rozwoju wobec wyzwań globalizacji.
praca pisemna
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Pojecie i przedmiot ekofilozofii
Etyka szacunku dla życia Alberta Schweitzera
Projekt etyki naukowej Kazimierza Twardowskiego a współczesne etyki ewolucjonistyczne
Ewolucjonizm
Człowiek wobec przyrody
Człowiek pomiędzy przyrodą a kulturą
Antropocentryzm
Biocentryzm
Idea zrównoważonego rozwoju
Wyzwania globalizacji
Ocena wiarygodności źródeł informacji
Wszechświat jako środowisko człowieka
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
4
2
2
2
4
4
2
30
Literatura:
1. Heller M. Filozofia i wszechświat.
2. Piątek Z. Ekofilozofia.
3. Skolimowski H. Filozofia żyjąca. Ekofilozofia jako drzewo życia.
5
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Filozofia przyrody
(Philosophy of nature)
dr hab. Eugeniusz Wojciechowski , dr I. Trzcieniecka-Schneider
30 w./0 ćw.
wykłady
specjalności
I
II
30/0
3
III
IV
V
VI
VII
Ogólna refleksja nad przyrodą, uwzględniająca rozwój nauk przyrodniczych i generowane przez nie problemy fizykalne.
Powstanie i rozwój filozofii przyrody. Fizykalne i biologiczne aspekty
praca pisemna
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Problemy filozofii przyrody
Porządek i harmonia Wszechświata
Platońska filozofia przyrody
Fizyka Arystotelesa
Mechanicyzm Kartezjusza.
Principia Newtona. Substancjalna koncepcja czasu i przestrzeni
Leibniz. Logika i ontologia. Relatywna koncepcja czasu i przestrzeni
Filozofia Kanta i nauki przyrodnicze. Czas i przestrzeń jako aprioryczne formy naoczności
Romantyczna filozofia przyrody
Filozofia Whiteheada: Wszechświat jako proces
Filozoficzne problemy teorii względności
Filozoficzne problemy mechaniki kwantowej
Pojęcie systemu
Filozoficzne problemy biologii
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
3
2
2
2
2
2
3
30
Literatura:
1. Grobler A. Metodologia nauk.
2. Hajduk Z. Metodologia nauk przyrodniczych.
3. Heller M. Filozofia przyrody.
4. Mutscher H-D. Wprowadzenie do filozofii przyrody.
6
WYDZIAŁ OGRODNICZY
GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
(STANDARD)
PRZEDMIOTY OBOWIĄZKOWE
DLA WSZYSTKICH SPECJALNOŚCI
7
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Chemia z biochemią
(Chemistry and biochemistry)
dr hab. Joanna Szymońska
Katedra Chemii
15 w. /21 ćw.
wykłady, ćwiczenia laboratoryjne
studia I stopnia, przedmiot podstawowy obowiązkowy dla studentów wszystkich
specjalności
I
15/21
6
II
III
IV
V
VI
VII
przekazanie studentom podstawowych wiadomości na temat właściwości związków
nieorganicznych wynikających z budowy ich cząsteczek, stanu skupienia i środowiska,
w którym występują oraz praw opisujących te właściwości w celu teoretycznego i
praktycznego przygotowania studentów do studiowania przedmiotów, takich jak:
chemia organiczna, biochemia i przedmiotów zawodowych.
budowa atomów i cząsteczek chemicznych, rodzaje reakcji chemicznych, systematyka
związków nieorganicznych, właściwości wody, reakcje zachodzące w roztworach
wodnych, pierwiastki biogenne: cykle bio-geo-chemiczne – ich znaczenie dla
środowiska naturalnego.
okresowe sprawdziany pisemne - umiejętność stosowania podstawowych pojęć i
praw chemicznych oraz posługiwania się terminologią chemiczną, pisanie równań
reakcji, określenie właściwości i reaktywności związku na podstawie jego budowy,
umiejętność praktycznego wykorzystania właściwości związków chemicznych i
przewidywania ich zagrożenia dla środowiska przyrodniczego, opanowanie
podstawowych umiejętności koniecznych w pracy laboratoryjnej oraz wykorzystanie
reakcji chemicznych w analizie jakościowej i ilościowej.
egzamin
Tematyka wykładów
Budowa atomu z uwzględnieniem konfiguracji elektronowej, izotopy, alotropia. Układ okresowy
pierwiastków, właściwości pierwiastków wynikające z ich położenia w układzie okresowym.
Elektroujemność pierwiastków – pierwiastki elektrododatnie i elektroujemne, skala Paulinga
Oddziaływania międzycząsteczkowe. Wiązania chemiczne. Wpływ wiązania na właściwości
fizyczne i chemiczne cząsteczek. Rodzaje reakcji chemicznych
Reakcje utlenienia i redukcji. Szereg elektrochemiczny metali – właściwości wynikające z
położenia w szeregu elektrochemicznym
Budowa i właściwości cząsteczki wody. Roztwory rzeczywiste i koloidowe. Sposoby wyrażania
stężeń roztworu
Równowaga chemiczna – stała równowagi chemicznej, reguła przekory Le Chateliera-Browna.
Reakcje w roztworach wodnych: dysocjacja elektrolityczna – stała i stopień dysocjacji,
elektrolity mocne i słabe, autodysocjacja wody, iloczyn jonowy wody, wskaźnik pH; Hydroliza
soli, odczyn roztworów soli, roztwory buforowe, iloczyn rozpuszczalności i jego wykorzystanie
praktyczne
Systematyka związków nieorganicznych: tlenki, kwasy, wodorotlenki, sole, wodorki, związki
kompleksowe, inne połączenia chemiczne – budowa, charakterystyczne właściwości,
zastosowanie
Pierwiastki biogenne – cykle bio-geo-chemiczne węgla, azotu, tlenu, siarki, fosforu, krzemu,
właściwości i wykorzystanie praktyczne tych pierwiastków i ich związków. Właściwości i
zastosowanie niektórych metali
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Regulamin pracowni chemicznej. Zasady BHP. Reakcje pojedynczej i podwójnej wymiany.
Wytrącanie i rozpuszczanie osadów
Reakcje oksydacyjno-redukcyjne. Reakcje charakterystyczne (rozpoznawcze) niektórych
32- 222anionów: NO3 , PO4 , Cl , CO3 , S , C2O4 , SO4
Godziny
3
2
1
1
2
3
3
15
2
2
8
Tematyka ćwiczeń
2+
2+
2+
2+
3+
Reakcje charakterystyczne (rozpoznawcze) niektórych kationów: Pb , Cu , Hg , Cd , Fe ,
2+
3+
3+
2+
2+
2+
+
Ni , Cr , Al , Zn , Ca , Mg , NH4
Sprawdzian umiejętności pisania wzorów związków chemicznych i reakcji chemicznych.
Podstawy objętościowej analizy ilościowej
Obliczenia stechiometryczne i stężenia roztworów. Sporządzanie roztworu HCl lub NaOH o
określonym stężeniu molowym przez rozcieńczenie roztworów stężonych
Mianowanie roztworu NaOH i ilościowe oznaczenie zawartości kwasu HCl lub H2SO4 w
roztworze
Mianowanie roztworu HCl i ilościowe oznaczenie zawartości wodorotlenku NaOH lub amoniaku
w roztworze
Pomiar pH roztworów kwasów, zasad i soli hydrolizujących
Sprawdzian wiadomości z alkacymetrii, obliczeń stechiometrycznych i stężenia roztworów.
Podstawy oksydymetrii
2+
Ilościowe oznaczanie zawartości Fe w roztworze
Uzupełnienie zaległości. Zaliczenie ćwiczeń
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
1
21
Literatura:
1. Erndt A. i współpr. 1989. Chemia nieorganiczna i analityczna. Skrypt do ćwiczeń, wyd. AR.
2. Tomasik P. 1998. Podstawy chemii. Cz.I. Chemia ogólna, chemia nieorganiczna. wyd.AR, Kraków.
3. Erndt A. 1986. Podstawy chemii nieorganicznej. PWN, Warszawa.
4. Bielański A. 2006. Podstawy chemii nieorganicznej. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca:
1. Litwin M., Styka-Wlazło Sz., Szymońska J. 2004. Chemia ogólna i nieorganiczna – kształcenie ogólne w
zakresie podstawowym i rozszerzonym. Podręcznik dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i
technikum, wyd. Nowa Era, Warszawa.
9
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Chemia z biochemią
(Chemistry and biochemistry)
prof. dr hab. Henryk Kołoczek
Zakład Biochemii
21 w./33 ćw.
wykłady, ćw. laboratoryjne
studia I stopnia przedmiot podstawowy obowiązkowy dla studentów wszystkich
specjalności
I
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
II
21/33
6
5 (S)
III
IV
V
VI
VII
Poznanie systematyki, struktury i funkcji biologicznych wybranych związków
chemicznych. Poszerzenie wiedzy na temat procesów metabolicznych zachodzących
w organizmach żywych oraz nabycie umiejętności pracy w laboratorium chemicznym
i biochemicznym.
Charakterystyka, nazwy i systematyka podstawowych grup związków organicznych,
wiązań chemicznych i typów podstawników. Rozpuszczalność, hydrofobowość,
izomeria, stereoizomeria i metody identyfikacji związków organicznych. Podstawowe
typy i mechanizmy reakcji: reakcje jonowe, dysocjacji i hydrolizy, reakcje rodnikowe i
kondensacji, reakcje eliminacji, addycji i substytucji. Reakcje utleniania i redukcji.
Struktura i funkcje biologiczne drobnocząsteczkowych związków organicznych.
Budowa i funkcje biopolimerów cząsteczkowych. Budowa błon komórkowych i
transport metabolitów. Utlenianie biologiczne, łańcuch oddechowy i główne szlaki
metaboliczne sacharydów, lipidów i związków azotowych. Katabolizm i anabolizm,
rola i różnorodność enzymów. Procesy transkrypcji i translacji, biosynteza wybranych
biopolimerów.
okresowe sprawdziany pisemne i opracowanie pisemne wyników eksperymentów
egzamin
Tematyka wykładów
Charakterystyka podstawowych grup związków organicznych – nazewnictwo, systematyka i
budowa: węglowodory, alkohole, aldehydy, kwasy karboksylowe, fenole, aminy, estry,
aminokwasy, związki heterocykliczne
Wiązania chemiczne, typy podstawników, struktura i izomeria, metody identyfikacji związków
organicznych. Związki aromatyczne
Podstawowe typy i mechanizmy reakcji: reakcje jonowe, dysocjacji i hydrolizy, rodnikowe i
kondensacji, polimeryzacji i polikondensacji, reakcje eliminacji, addycji i substytucji. Reakcje
utleniania i redukcji
Struktura i funkcja biologiczna wybranych związków chemicznych:
Węglowodany (monosacharydy i ich pochodne, oligosacharydy, polisacharydy)
Aminokwasy i białka (struktura przestrzenna, siły stabilizujące natywną cząsteczkę
Lipidy (budowa i funkcja), kwasy tłuszczowe i ich niektóre ważne biologicznie pochodne, błony
biologiczne, połączenia lipidów z białkami i węglowodanami, glikoproteiny, transport przez
błony
Kwasy nukleinowe (nukleotydy i deoksynukleotydy jako prekursory kwasów nukleinowych,
rodzaje i budowa przestrzenna DNA i RNA
Rola i różnorodność enzymów
Główne szlaki i cykle metaboliczne oraz ich lokalizacja w strukturach subkomórkowych
(glikoliza, cykl Krebsa)
Łańcuch oddechowy, szlak pentozofosforanowy i glukoneogeneza, wstęp do fotosyntezy
Biosynteza wybranych biopolimerów
Replikacja DNA i ekspresja informacji genetycznej.
Procesy regulacji metabolizmu.
Mechanizmy działania i regulacji enzymów
RAZEM
Godziny
2
2
2
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
2
2
21
10
Tematyka ćwiczeń
Regulamin pracowni chemicznej. Zasady BHP. Rozpuszczalność, temperatura wrzenia, gęstość i
barwa, a budowa cząsteczkowa wybranych związków. Polarność, hydrofilowość i
hydrofobowość, roztwory rzeczywiste i koloidalne. Równowagi kwasowo zasadowe na
przykładzie kwasów karboksylowych
Sole i estry wybranych związków organicznych. Reakcje hydrolizy, polikondensacji i
polimeryzacji. Otrzymywanie benzoesanu sodu, synteza estrów kwasu mrówkowego i
octowego, synteza kwasu acetylosalicylowego i fluoresceiny
Reakcje addycji substytucji i reakcje redoks węglowodorów i chlorowcopochodnych, oraz
alkoholi, aldehydów, kwasów i fenoli. Utlenianie węglowodorów i reakcje substytucji lub addycji
bromu. Utlenianie alkoholi i fenoli i kwasu szczawiowego. Reakcja nitrowania związków
aromatycznych
Sacharydy i ich pochodne (analiza jakościowa, odczyny redukcyjne, hydroliza polisacharydów),
ilościowe oznaczanie cukrowców (reakcja cyjanożelazianowa)
Aminokwasy i białka (reakcja ninhydrynowa, wykrywanie aminokwasów aromatycznych,
odczyn Sakaguchiego) i białek (metoda Lowry’ego i Bradforda)
Lipidy: wykrywanie glicerolu i cholesterolu, liczby właściwe tłuszczów, hydroliza lipidów
złożonych i wykrywanie ich składników, witaminy rozpuszczalne w tłuszczach.
Kwasy nukleinowe: izolacja DNA z materiału roślinnego i RNA z drożdży oraz identyfikacji ich
składników, reakcje odróżniające rodzaje kwasów nukleinowych. Witaminy rozuszczalne w
wodzie
Izolacja enzymu kwaśnej fosfatazy z materiału roślinnego metodą frakcjonowanego wysalania.
Badanie aktywności enzymów klasy oksydoreduktaz, Oznaczanie aktywności fosfatazy metodą
Bodanskiego
Różne rodzaje denaturacji białek enzymatycznych na przykładzie amylaz roślinnych w reakcji ze
skrobią, badanie kinetyki wybranych enzymów: peroksydazy, trypsyny, amylazy
Związki wtórne i pirolowe, reakcje fenoli, flawonoidów i alkaloidów
RAZEM
Godziny
2
3
3
5
5
4
2
4
2
3
33
Literatura:
1. Hames B.D. i in. 2000. Biochemia - Krótkie wykłady. PWN, Warszawa.
2. Kączkowski J. 1993. Biochemia Roślin T II,.PWN, Warszawa.
3. Kączkowski J. 2004. Podstawy Biochemii. WNT, Warszawa.
4. Kołoczek H., red. 2005. Ćwiczenia z biochemii dla studentów Akademii Rolniczej, Kraków.
5. McMurry J. 2000. Chemia Organiczna. PWN, Warszawa.
11
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Botanika
(Botany)
dr hab. Anna Pindel, prof. UR
Katedra Botaniki i Fizjologii Roślin
30 w./45 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy, obowiązkowy dla studentów I roku
specjalności Ogrodnictwo z marketingiem
I
15/30
5
II
15/15
4
III
IV
V
VI
VII
Przekazanie studentowi właściwej terminologii botanicznej oraz takiego zasobu
wiedzy o budowie i różnorodności świata roślin, który ułatwi studiowanie
przedmiotów kierunkowych
Budowa komórki roślinnej; charakterystyka głównych rodzajów tkanek roślinnych:
budowa morfologiczna i anatomiczna organów roślin naczyniowych. Rozmnażanie
generatywne i wegetatywne. Zasady klasyfikacji świata roślinnego oraz
rozpoznawanie głównych grup taksonomicznych flory polskiej.
cykliczne sprawdziany pisemne
egzamin
Tematyka wykładów
Wprowadzenie do przedmiotu: historia botaniki, działy botaniki. Zarys morfogenezy roślin
wyższych. Organografia: pokrój rośliny jedno- i dwuliściennej
Systemy korzeniowe, pęd: funkcje, morfologia
Liść: morfologia, ulistnienie. Kwiat: powstawanie
Charakterystyka poszczególnych elementów kwiatu, symetria, wzór i narys kwiatu. Kwiatostany i
ich typy
Owoce i owocostany
Modyfikacje organów roślinnych: korzenia, liści, pędów, kwiatów
Cytologia – kształty i wielkości komórek, klasyfikacja składników komórki roślinnej
Protoplazma, błony plazmatyczne. Charakterystyka organelli komórkowych. Wakuola i jej
zawartość
Ściana komórkowa i jej modyfikacje
Cykl komórkowy. Histogeneza
Charakterystyka tkanek roślinnych (tkanki merystematyczne, miękiszowe)
Charakterystyka tkanek c.d.: tkanki wzmacniające, okrywające, przewodzące, wydzielnicze
Morfologiczno-porównawczy układ tkanek. Funkcjonalne układy tkanek (układ twórczy i
wykorzystanie zdolności regeneracyjnych in vitro)
Układ okrywający, fotosyntetyzujący, przewietrzający, chłonny, przewodzący)
Układ spichrzowy, wydzielniczy, ruchowy, mechaniczny. Anatomiczne podstawy zrzucania
organów
Podstawy systematyki roślin, taksony i ich ranga, systemy – rys historyczny
Podział systematyczny świata roślin
Glony: tendencje rozwojowe, grupy morfologiczne
Grupy ekologiczne i znaczenie glonów
Natura symbiozy porostowej i jej znaczenie w przyrodzie
Rośliny telomowe: metageneza przedstawicieli izosporycznych i heterosporycznych. Film o
torfowiskach. Ewolucja i porównanie przemiany pokoleń mszaków i paprotników
Nagozalążkowe: rozmnażanie oraz przegląd podgromad i klas
Okrytozalążkowe – formy wzrostu, rozmnażanie. Zapylenie, podwójne zapłodnienie.
Powstawanie owoców i nasion. Biologia rozsiewu nasion i owoców. Rozmnażanie wegetatywne
Charakterystyka wybranych rodzin botanicznych z uwzględnieniem ochrony roślin
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Oznaczanie roślin i charakterystyka rodzin botanicznych flory jesiennej
Modyfikacje organów nad- i podziemnych
Godziny
6
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
3
2
3
2
30
12
Tematyka ćwiczeń
Budowa i kształty komórek roślinnych, ruch cytoplazmy, plastydy, materiały zapasowe, wakuola,
ściana komórkowa
Budowa anatomiczna pierwotna i wtórna korzenia
Budowa anatomiczna łodyg roślin jednoliściennych
Budowa anatomiczna pierwotna i wtórna łodyg roślin dwuliściennych
Budowa pnia roślin okryto- i nagonasiennych
Budowa anatomiczna liścia i organów generatywnych
Klasyfikacja owoców suchych, mięsistych, złożonych i owocostanów
Powstawania, budowa i kiełkowanie nasion
Porosty i mszaki
Paprotniki
Nagonasienne
Oznaczanie roślin i charakterystyka rodzin botanicznych flory wiosennej
RAZEM
Godziny
6
4
2
2
2
2
2
2
3
3
2
7
45
Literatura:
1. Hejnowicz Z. Anatomia i histogeneza roślin naczyniowych, PWN.
2. Malinowski E. Anatomia roślin, PWN.
3. Strasburger E. Botanika, PWRiL.
4. Szweykowscy A.J. Botanika t.I: Morfologia i t. II: Systematyka, PWN.
5. Wojnar E., red. Botanika – teoria i ćwiczenia cz.I i cz. II. Skrypt, wyd. AR Kraków
13
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Botanika
(Botany)
dr hab. Tadeusz Kobyłko, prof. UR
30 w./45 ćw.
specjalności Sztuka ogrodowa oraz Agroekologia i ochrona roślin
I
15/30
5
II
15/15
4
III
IV
V
VI
VII
Przekazanie studentowi właściwej terminologii botanicznej oraz takiego zasobu
wiedzy o budowie i różnorodności świata roślin, który ułatwi studiowanie
przedmiotów kierunkowych
Budowa komórki roślinnej; charakterystyka głównych rodzajów tkanek roślinnych:
budowa morfologiczna i anatomiczna organów roślin naczyniowych. Rozmnażanie
generatywne i wegetatywne. Zasady klasyfikacji świata roślinnego oraz
rozpoznawanie głównych grup taksonomicznych flory polskiej.
egzamin
Tematyka wykładów
Wprowadzenie do przedmiotu: historia botaniki, działy botaniki. Zarys morfogenezy roślin
wyższych. Organografia: pokrój rośliny jedno- i dwuliściennej
Systemy korzeniowe, pęd: funkcje, morfologia
Liść: morfologia, ulistnienie. Kwiat: powstawanie
Charakterystyka poszczególnych elementów kwiatu, symetria, wzór i narys kwiatu.
Kwiatostany i ich typy
Owoce i owocostany
Modyfikacje organów roślinnych: korzenia, liści, pędów, kwiatów
Cytologia – kształty i wielkości komórek, klasyfikacja składników komórki roślinnej
Protoplazma, błony plazmatyczne. Charakterystyka organelli komórkowych. Wakuola i jej
zawartość
Ściana komórkowa i jej modyfikacje
Cykl komórkowy. Histogeneza
Charakterystyka tkanek roślinnych (tkanki merystematyczne, miękiszowe)
Charakterystyka tkanek c.d.: tkanki wzmacniające, okrywające, przewodzące, wydzielnicze
Morfologiczno-porównawczy układ tkanek. Funkcjonalne układy tkanek (układ twórczy i
wykorzystanie zdolności regeneracyjnych in vitro)
Układ okrywający, fotosyntetyzujący, przewietrzający, chłonny, przewodzący)
Układ spichrzowy, wydzielniczy, ruchowy, mechaniczny. Anatomiczne podstawy zrzucania
organów
Podstawy systematyki roślin, taksony i ich ranga, systemy – rys historyczny
Podział systematyczny świata roślin
Glony: tendencje rozwojowe, grupy morfologiczne
Grupy ekologiczne i znaczenie glonów
Natura symbiozy porostowej i jej znaczenie w przyrodzie
Rośliny telomowe: metageneza przedstawicieli izosporycznych i heterosporycznych. Film o
torfowiskach.Ewolucja i porównanie przemiany pokoleń mszaków i paprotników
Nagozalążkowe: rozmnażanie oraz przegląd podgromad i klas
Okrytozalążkowe – formy wzrostu, rozmnażanie. Zapylenie, podwójne zapłodnienie.
Powstawanie owoców i nasion. Biologia rozsiewu nasion i owoców Rozmnażanie wegetatywne
Charakterystyka wybranych rodzin botanicznych z uwzględnieniem ochrony roślin
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Oznaczanie roślin i charakterystyka rodzin botanicznych
Modyfikacje organów nad- i podziemnych
Godziny
6
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
3
2
3
1
30
14
Tematyka ćwiczeń
Budowa i kształty komórek roślinnych, ruch cytoplazmy, plastydy, materiały zapasowe,
wakuola, ściana komórkowa
Budowa anatomiczna pierwotna i wtórna korzenia
Budowa anatomiczna pierwotna i wtórna łodyg roślin dwuliściennych
Budowa pnia roślin okryto- i nagonasiennych
Budowa anatomiczna liścia i organów generatywnych
Klasyfikacja owoców suchych, mięsistych, złożonych i owocostanów
Powstawania, budowa i kiełkowanie nasion
Porosty i mszaki
Paprotniki
Nagonasienne
Oznaczanie roślin i charakterystyka rodzin botanicznych
Godziny
6
RAZEM
4
2
2
2
2
2
2
3
3
2
7
45
Literatura:
2. Malinowski E. Anatomia roślin, PWN.
3. Strasburger E. Botanika, PWRiL.
4. Szweykowscy A.J. Botanika t.I: Morfologia i t. II: Systematyka, PWN.
5. Wojnar E., red. Botanika – teoria i ćwiczenia cz.I i cz. II. Skrypt, wyd. AR Kraków.
15
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Botanika
(Botany)
30 w./45 ćw.
specjalności Bioiżynieria w ogrodnictwie
I
15/30
5
II
15/15
4
III
IV
V
VI
VII
Zaznajomienie studentów z budową i funkcją tkanek roślinnych, strukturą
morfologiczną i anatomiczną organów wegetatywnych i generatywnych oraz
rozmnażaniem roślin. Zapoznanie studentów z podstawami klasyfikacji świata
roślinnego i zasadami kwalifikacji taksonów. Student powinien posiąść umiejętność
postrzegania rośliny jako złożonego morfologiczno-funkcjonalnego układu: komórka
(szczegółowo omówiona na przedmiocie Biologia komórki) – tkanka – organ. Nauczy
się wyróżniać grupy roślin na podstawie ich cech budowy i korzystając z
przewodników oznaczać rośliny, czyli poprawnie je nazwać i umiejscowić w systemie.
Na ćwiczeniach terenowych pozna podstawy florystyki, fitosocjologii i ekologii
umożliwiające dalsze kształcenie na przedmiotach kierunkowych.
Poznanie cech morfologicznych i anatomicznych tkanek i organów roślin
naczyniowych, zasady klasyfikacji świata roślinnego oraz rozpoznawanie głównych
grup taksonomicznych flory polskiej.
egzamin
Tematyka wykładów
Wprowadzenie do przedmiotu: historia botaniki i jej działy.
Pojęcie telomu i kormusu, zarys morfogenezy roślin wyższych, pokrój rośliny jedno- i
dwuliściennej.
Budowa organów roślin naczyniowych (łodyga, liść, korzeń, podział roślin z uwagi na trwałość
pędów)
Anatomia rozwojowa kwiatu, budowa poszczególnych elementów kwiatu, kwiatostany i ich
klasyfikacja (barwy roślin, anatomiczne podstawy zrzucania organów)
Terminologia i klasyfikacja tkanek roślinnych (twórcze, parenchymatyczne, wzmacniające,
okrywające i przewodzące pierwotne i wtórne)
Morfologiczno-porównawcze układy tkankowe, funkcjonalne układy tkankowe (układ twórczy,
izolujący, fotosyntetyzujący, przewietrzający, chłonny, przewodzący, spichrzowy, wydzielniczy,
ruchowy, mechaniczny)
Grupy ekologiczne roślin. Modyfikacje pędów i korzeni
Podstawy systematyki roślin, zasady klasyfikacji, systemy – rys historyczny. Pojęcie taksonu,
hierarchia jednostek systematycznych
Glony: tendencje rozwojowe, formy morfologiczne, grupy ekologiczne i znaczenie glonów
Porosty
Rośliny telomowe - ewolucja i porównanie przemiany pokoleń roślin zarodnikowych (mszaków,
paprotników). Film o torfowiskach.
Rośliny nasienne: przegląd podgromad i klas, homologie w organach rozmnażania z roślinami
zarodnikowymi
Rośliny okrytozalążkowe - formy wzrostu, powstawanie owoców i nasion, biologia rozsiewania
owoców i nasion
Rozmnażanie wegetatywne roślin
Rodziny botaniczne – charakterystyka rodzin nie objętych w programie ćwiczeń, ze szczególnym
uwzględnieniem gatunków rzadkich i chronionych
RAZEM
Godziny
1
1
2
2
3
3
3
2
2
1
4
2
1
1
2
30
16
Tematyka ćwiczeń
Morfologia pędu, korzenia, liści i kwiatu, pokrój i sposoby rozgałęzień pędów systemy
korzeniowe (morfologia liści pojedynczych i złożonych, budowa kwiatów, budowa i klasyfikacja
kwiatostanów)
Oznaczanie roślin - zasady korzystania z kluczy (przewodników), oznaczanie i charakterystyka
rodzin botanicznych flory jesiennej
Anatomia korzenia: budowa anatomiczna pierwotna i wtórna korzeni roślin dwuliściennych,
budowa anatomiczna korzeni roślin jednoliściennych
Budowa anatomiczna łodyg roślin dwuliściennych: budowa pierwotna, budowa wtórna, budowa
anatomiczna pnia roślin okryto i nagonasiennych
Liść: skórka i jej wytwory, anatomia liści roślin dwuliściennych, anatomia liści roślin
jednoliściennych, liście kseromorficzne, anatomia słupka i pręcika
Budowa i klasyfikacja owoców i nasion: owoce suche, owoce soczyste, kiełkowanie nasion
Modyfikacje pędów i korzeni: zmodyfikowane pędy nadziemne, przekształcone pędy podziemne
Porosty. Mszaki: wątrobowce i mchy właściwe: budowa plech, rozmnażanie, metageneza
Paprotniki: widłak, widliczka, skrzypy, paprocie cienkozarodniowe, wodne
Rośliny nagozalążkowe: budowa organów generatywnych i rozmnażanie
Oznaczanie i charakterystyka rodzin botanicznych flory wiosennej
RAZEM
Godziny
4
4
4
2
6
4
4
2
3
3
2
7
45
2. Polakowski B. red. Botanika. PWN.
3. Szweykowscy A.J. Botanika t. I Morfologia i t. II. Systematyka, PWN.
4. Wojnar E. red. Skrypt: Botanika teoria i ćwiczenia cz. I i II, Wydawnictwo AR Kraków.
17
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ćwiczenia terenowe z botaniki
(Botany - field course)
0 w./15 ćw.
ćwiczenia terenowe
specjalności Ogrodnictwo z marketingiem oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
0/15
1
III
IV
V
VI
VII
Poznanie różnorodności świata roślin.
Poznanie pospolitych gatunków rodzimej flory na ich naturalnych stanowiskach.
opracowanie oraz zaliczenie ustne zbioru zielnikowego ze 100 roślin
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Zróżnicowanie flory w zależności od warunków siedliskowych (zbiorowiska roślinności łąkowej,
leśnej, ruderalnej, kserotermy). Zbiór okazów z danych siedlisk do zielnika obejmującego 100
gatunków. Rośliny chronione w środowisku naturalnym
RAZEM
Godziny
15
15
Literatura:
1. Rostafiński J., Seidl O. Przewodnik do oznaczania roślin.
2. Szafer W., Kulczyński ST., Pawłowski B. Rośliny polskie.
18
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ćwiczenia terenowe z botaniki
(Botany - field course)
dr hab. Tadeusz Kobyłko, prof. UR
0 w./15 ćw.
ćwiczenia terenowe
specjalności Sztuka ogrodowa oraz Agroekologia i ochrona roślin
I
II
0/15
1
III
IV
V
VI
VII
Poznanie różnorodności świata roślin.
Poznanie pospolitych gatunków rodzimej flory na ich naturalnych stanowiskach.
opracowanie oraz zaliczenie ustne zbioru zielnikowego ze 100 roślin
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Zróżnicowanie flory w zależności od warunków siedliskowych (zbiorowiska roślinności łąkowej,
leśnej, ruderalnej, kserotermy). Zbiór okazów z danych siedlisk do zielnika obejmującego 100
gatunków. Rośliny chronione w środowisku naturalnym
RAZEM
Godziny
15
15
Literatura:
1. Rostafiński J., Seidl O. Przewodnik do oznaczania roślin.
2. Szafer W., Kulczyński ST., Pawłowski B. Rośliny polskie.
19
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Fizjologia roślin
(Plant physiology)
prof. dr hab. Stanisław Rożek
30 w./45 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy, obowiązkowy dla studentów wszystkich
specjalności
I
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
II
III
30/45
7
8 (A, B)
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z przebiegiem oraz możliwościami regulacji najważniejszych
procesów fizjologicznych w roślinach
Gospodarka wodna, gospodarka mineralna roślin, fotosynteza, oddychanie, wzrost
roślin ze szczególnym uwzględnieniem roli poszczególnych fitohormonów i substancji
wzrostowych. Rozwój roślin, mechanizmy foto- i termoindukcji kwitnienia. Wpływ
czynników stresowych na rośliny.
egzamin
Tematyka wykładów
Miejsce fizjologii roślin w naukach przyrodniczych.
Repetytorium z zakresu budowy, organizacji i funkcji komórek roślinnych.
Gospodarka wodna roślin. Właściwości fizykochemiczne wody i jej znaczenie dla roślin. Zjawiska
imbibicji, dyfuzji, osmozy i ich znaczenie w gospodarce wodnej roślin. Pobieranie, dystrybucja i
transpiracja wody oraz wpływ czynników glebowych i klimatycznych na te procesy. Mechanizm
ruchu aparatów szparkowych u roślin. Bilans wodny i okresy krytyczne w gospodarce wodnej
roślin.
Asymilacja CO2 i produktywność fotosyntetyczna roślin. Repetytorium z zakresu mechanizmu
procesu fotosyntezy. Przystosowanie się liścia w budowie morfologicznej i anatomicznej do
procesu fotosyntezy. Czynniki zewnętrzne mające wpływ na intensywność fotosyntezy: światło,
dwutlenek węgla, (dokarmianie roślin dwutlenkiem węgla), stężenie CO 2 a produktywność
agrocenoz, temperatura, tlen, woda, zanieczyszczenia powietrza i gleby, nawożenie.
Fotooddychanie a produktywność roślin uprawnych. Chemosynteza i jej znaczenie w
agrocenozach.
Oddychanie roślin. Rodzaje, lokalizacja i znaczenie procesu oddychania dla organizmu
roślinnego. Ogólna charakterystyka przemian oddechowych u roślin i ich powiązania z
przemianami podstawowych związków organicznych (strukturalnych, regulatorowych i
zapasowych). Czynniki mające wpływ na oddychanie: tlen, temperatura, CO 2, woda, światło,
dostępność składników mineralnych. Alternatyne drogi przemian oddechowych.
Fizjologia mineralnego żywienia roślin. Klasyfikacja pierwiastków występujących w roślinach.
Pobieranie składników mineralnych przez rośliny i mechanizmy sterujące tym procesem,
dystrybucja, wykorzystanie. Czynniki glebowe wpływające na stan odżywienia mineralnego
roślin. Podstawy reakcji fizjologicznych i biochemicznych roślin na alternatywne sposoby
nawożenia mineralnego (pozakorzeniowe dokarmianie, nawożenie zlokalizowane).
Przewodzenie, dystrybucja oraz akumulacja związków organicznych w roślinie. Drogi i kierunki
transportu związków organicznych w roślinie. Rodzaje transportowanych związków.
Mechanizm transportu i jego regulacja. Akumulacja i uruchomianie organicznych składników
pokarmowych w tkankach i organach zapasowych.
Wzrost roślin. Definicja wzrostu. Dynamika wzrostu w ontogenezie roślin. Zewnętrzne czynniki
wpływające na wzrost. Wewnętrzne czynniki wzrostu: merystemy pierwotne i wtórne,
regulatory wzrostu i rozwoju, cytokininy, związki „biosu”, auksyny, gibereliny, naturalne
inhibitory wzrostu (kwas abscysynowy), etylen i inne. Mechanizm działania regulatorów
wzrostu, syntetyczne regulatory wzrostu i ich zastosowanie w ogrodnictwie.
Ruchy roślin. Definicja i klasyfikacja ruchów roślin. Ruchy lokomotoryczne, autonomiczne,
higroskopowe, tropizmy i nastie. Mechanizmy ważniejszych ruchów roślin. Znaczenie ruchów w
życiu rośliny.
Godziny
1
4
5
3
4
2
4
1
20
Tematyka wykładów
Rozwój roślin. Definicja rozwoju. Główne fazy wzrostu i rozwoju roślin. Faza generatywna.
Mechanizm indukcji i inicjacji kwitnienia – rola fitohormonów. Formowanie owoców i nasion.
Spoczynek nasion i pąków – mechanizmy wchodzenia i wychodzenia ze stanu spoczynku.
Starzenie się organów i całych roślin – mechanizmy sterowania tym procesem. Opadanie lisci,
owoców i kwiatów.
Abiotyczne czynniki stresowe działające na rośliny. Susza i nadmiar wody. Stres świetlny
(promieniowanie z zakresu PAR oraz UV). Stres termiczny (temperatury wysokie, chłód i mróz).
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Pęcznienie i dyfuzja.
Różnice w stopniu i szybkości pęcznienia nasion o różnym składzie chemicznym. Wpływ
stężenia roztworów na szybkość pęcznienia. Wpływ rodzaju roztworu dyfundującego na
szybkość dyfuzji. Szybkość dyfuzji w zależności od gęstości ośrodka.
Osmoza. Wykazanie zjawiska osmozy. Określenie wielkości potencjału osmotycznego komórek
metodą plazmolizy granicznej. Określenie wielkości potencjału wody tkanki roślinnej.
Gospodarka wodna roślin. Oznaczanie procentowej zawartości wody w różnych organach
rośliny. Oznaczanie intensywności transpiracji i ilości wody pobranej za pomocą potetometru.
Metody oznaczania intensywności transpiracji.
Metody oznaczania stopnia rozwartości aparatów szparkowych. Oznaczanie rozwartości
szparek metodą kolodionową. Wykazanie ciągłości przestworów komórkowych. Wykazanie
zjawiska gutacji. Pomiar parcia korzeniowego.
Gospodarka mineralna roślin. Wpływ zasolenia roztworu glebowego na kiełkowanie i wzrost
siewek. Niezbędność składników mineralnych dla roślin (objawy niedoboru makro- i
mikroskładników).
Wpływ jonów potasu i wapnia na uwodnienie cytoplazmy. Zmiana pH pożywki przez korzenie
roślin.
Fotosynteza. Właściwości chemiczne barwników asymilacyjnych. Ekstrakcja barwników
asymilacyjnych. Badanie rozpuszczalności chlorofilu. Reakcja chlorofilu z zasadami. Reakcja
chlorofilu z kwasami.
Wpływ światła na tworzenie się barwników asymilacyjnych.
Właściwości fizyczne barwników asymilacyjnych. Wyznaczanie widma absorpcyjnego
barwników asymilacyjnych. Metody oznaczania intensywności fotosyntezy. Wpływ natężenia
światła na intensywność fotosyntezy – pomiar za pomocą analizatora CO2.
Oddychanie. Metody oznaczania intensywności oddychania. Pomiar intensywności oddychania
metodą Godlewskiego. Porównanie oddychania nasion suchych, napęczniałych i kiełkujących –
pomiar analizatorem CO2. Wpływ temperatury na intensywność oddychania. Wykazanie
wydzielania się energii cieplnej w procesie oddychania.
Wzrost roślin. Metody pomiaru intensywności wzrostu roślin. Wpływ światła na wzrost roślin.
Wpływ temperatury na intensywność wzrostu roślin. Wpływ długotrwałego niedoboru tlenu na
rośliny wyższe.
Wzrost roślin c.d. Wykazanie zjawiska dominacji wierzchołkowej. Wpływ auksyn na wzrost
wydłużeniowy pędu i korzeni. Testy biologiczne na wykrywanie hormonów roślinnych.
Przełamanie karłowatości dziedzicznej przy pomocy giberelin. Wpływ etylenu na wzrost siewek
grochu. Wpływ kinetyny na cięte liście pietruszki. Wpływ regulatorów wzrostu na ukorzenianie
sadzonek trzykrotki.
Rozwój roślin. Wpływ czynników zewnętrznych na kiełkowanie nasion. Wpływ temperatury na
kiełkowanie nasion. Wpływ tlenu na kiełkowanie nasion.
Nieprzepuszczalność okrywy nasiennej i endogenne inhibitory jako wewnętrzne przyczyny
zahamowania kiełkowania nasion. Przyspieszanie rozwoju pąków wybranych gatunków drzew i
krzewów. Allelopatia. Wpływ olejków eterycznych na kiełkowanie nasion.
Ruchy roślin. Fototropizm pędu i korzenia. Geotropizm pędu i korzenia. Chemotropizm korzeni.
Zaliczenie semestru.
RAZEM
Godziny
4
2
30
3
3
6
6
6
3
3
6
6
3
45
Literatura:
1. Koncewicz J., Lewak S. 2005. Fizjologia roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
2. Kozłowska M. 2007. Fizjologia roślin. Od teorii do nauk stosowanych. Wyd. PWRiL, Poznań.
21
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Genetyka i hodowla roślin
(Genetics and plant breeding)
dr hab. Adela Adamus, prof. UR
30 w./30 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy, obowiązkowy dla studentów wszystkich
specjalności
I
II
III
IV
30/30
5
V
VI
VII
Zapoznanie z budową i funkcjonowaniem genomu, prawami dziedziczności oraz
metodami i kierunkami hodowli roślin
Organizacja genomu u Procaryota i Eucaryota. Chemiczna struktura i funkcja DNA.
Podstawy genetyki molekularnej. Zmienność genetyczna i dziedziczenie. Genetyka
mendlowska i odchylenia. Dziedziczenie cech sprzężonych. Mapy genetyczne.
Mutacje i ich znaczenie. Kierunki i cele hodowli, pochodzenie i zmienność roślin.
Krzyżowanie roślin. Metody hodowli roślin samopylnych i obcopylnych. Hodowla
odmian mieszańcowych
egzamin
Tematyka wykładów
Miejsce genetyki wśród nauk biologicznych i histora rozwoju. Wielkość i organizacja genomu u
organizmów prokariotycznych i eukariotycznych. Kariotyp i jego cechy. Liczby i zespoły
chromosomów.
Cykl życiowy komórki. Podziały komórkowe – mitoza i mejoza. Starzenie się i śmierć komórek –
podstawy genetyczne
Podstawy genetyki molekularnej. Struktura i właściwości DNA. Kod genetyczny. Współczesne
poglądy na istotę genów. Manipulowanie genami.
Podstawy dziedziczności. Mendel i jego doświadczenia. Prawa Mendla. Mechanizm dziedziczenia i
segregacja cech rodzicielskich. Odchylenia od praw Mendla
Chromosomowa teoria dziedziczenia. Determinacja płci. Cechy sprzężone z płcią. Grupy
sprzężeniowe i dziedziczenie cech sprzężonych w autosomach. Rekombinacja: przebieg, znaczenie
i skutki genetyczne.
Mapy chromosomowe. Metody mapowania genów. Lokalizacja genów w chromosomach.
Dziedziczenie pozachromosomowe: plazmogeny, męska sterylność, dziedziczenie jądrowocytoplazmatyczne.
Zmienność i mutacje. Rodzaje mutacji: genowe, chromosomowe, genomowe. Transpozony.
Naprawa DNA. Mutacje somatyczne. Częstotliwość mutacji. Znaczenie mutacji w rolnictwie
Znaczenie hodowli roślin: naukowe podstawy, uregulowania prawne dotyczące własności odmian
i materiału siewnego (ochrona własności intelektualnej), zasady ogólne i kierunki hodowli roślin,
materiały wyjściowe do hodowli, ośrodki pochodzenia i ochrona zasobów genowych roślin.
Zmienność genetyczna i środowiskowa: genotyp i fenotyp rośliny, fenotypowa ekspresja genu,
współdziałanie genotypu i środowiska. Selekcja i postęp genetyczny: selekcja sztuczna i naturalna,
reakcja na selekcję, równoczesna selekcja na kilka cech, sposoby reagowania i granice selekcji.
Biologia gatunku a hodowla roślin: mechanizmy warunkujące i genetyczne konsekwencje samo- i
obcopłodności, frekwencja genów i genotypów, prawo równowagi Hardy-Weinberga, rośliny
samopłodne, prawo czystych linii Johannsena.
Systemy krzyżowania roślin: techniki i rodzaje krzyżowań, dobór form rodzicielskich, segregacja i
rekombinacje genów.
Konwencjonalne metody hodowli roślin. Rośliny samopłodne – dobór materiałów wyjściowych i
metod. Rośliny obcopłodne – rodzaje kojarzenia, metody hodowli. Hodowla zachowawcza.
Wykorzystanie efektu heterozji w hodowli roślin: zjawisko heterozji, wartość kombinacyjna linii,
selekcja cykliczna, odmiany mieszańcowe F1 i syntetyczne.
Mechanizmy genetyczne warunkujące produkcję nasion odmian mieszańcowych: męska
sterylność, linie żeńskie ogórka, dwupienność, samoniezgodność, wybór metody hodowli.
Godziny
2
2
3
2
2
2
2
1
2
2
1
2
2
2
22
Tematyka wykładów
Hodowla roślin rozmnażanych wegetatywnie: charakterystyka genetyczna roślin mnożonych
wegetatywnie, zasady hodowli roślin ozdobnych i sadowniczych.
Organizacja hodowli w Polsce. Działalność COBORU
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Jądro komórkowe. Mitoza i mejoza. Obserwacje mikroskopowe podziałów na preparatach
trwałych, rozmazowych i zdjęciach spod mikroskopu.
Podstawowa terminologia genetyczna. Interpretacja praw Mendla w oparciu o mejozę. Analiza
dziedziczenia cech na podstawie przykładów i zadań:
a) dziedziczenie cech uwarunkowanych jedną parą genów, krzyżówka testowa.
b) dziedziczenie dwóch i wielu cech niezależnych, segregacja cech rodzicielskich.
Odchylenia od praw Mendla - zmiany fenotypowych stosunków rozszczepień. Klasyfikacja
działania genów na podstawie wyników rozszczepień w potomstwie oraz przewidywanie
fenotypów w potomstwie w zależności od współdziałania par alleli (zadania).
Grupy sprzężeniowe. Dziedziczenie cech wzajemnie sprzężonych w autosomach oraz sprzężonych
z płcią. Rozwiązywanie zadań, gdy znane są genotypy rodziców oraz rozpoznawanie genotypów
rodziców na podstawie analizy fenotypów potomstwa.
Crossing over: obliczanie odległości pomiędzy genami i kolejności ułożenia genów na
chromosomach na podstawie częstości rekombinantów.
Rodzaje mutacji. Rozpoznawanie wybranych typów aberracji chromosomowych na preparatach
mikroskopowych. Testy mutageniczności. Allele wielokrotne – przykłady cech, determinacja grup
krwi u ludzi.
Genetyka populacji - obliczanie frekwencji alleli i genotypów w populacji, badanie czy populacja
jest w stanie równowagi zgodnie z prawem Hardego-Weinberga.
Ocena materiału hodowlanego na przykładzie marchwi
Samoniezgodność u roślin warzywnych i jej dziedziczenie. Interpretacja zdjęć spod mikroskopu
fluorescencyjnego z wynikami zapyleń u roślin zgodnych i samoniezgodnych. Przewidywanie
reakcji pyłku na znamieniu przy różnych typach niezgodności (zadania).
Męska sterylność – obserwacje fenotypowe u roślin buraka, kapusty i marchwi oraz ocena
żywotności pyłku na preparatach cytologicznych barwionych acetokarminem lub barwnikiem
Aleksandra.
Metody hodowli roślin samopylnych. Schematy i ich modyfikacje w zależności od gatunku.
Konwencjonalne metody hodowli roślin obcopylnych. Metody kontrolowanego zapylenia i rodzaje
izolacji, sposoby krzyżowania roślin. Wykonanie różnych rodzajów krzyżowań.
Metody hodowli odmian mieszańcowych. Chów wsobny, ocena zdolności kombinacyjnej i efektu
heterozji.
Zastosowanie metod biotechnologicznych w hodowli roślin.
RAZEM
Godziny
2
1
30
2
4
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
30
Literatura:
1. Alberts, Bray, Johnson. Podstawy biologii komórki.
2. Brown T.A. Genomy.
3. Gajewski W. Genetyka ogólna i molekularna.
4. Jassen M. 1999. Hodowla roślin. Wydawnictwa uczelniane Akademii Techniczno-Rolniczej, Bydgoszcz.
5. Joachimiak A. Genetyka.
6. Lack A.J., Evans D.E. Biologia roślin.
7. Malinowski E. Genetyka.
8. Michalik B. 1997. Podstawy hodowli roślin ogrodniczych. Wyd. Akademii Rolniczej w Krakowie.
9. Muszyński S. (red.). Genetyka dla rolników.
10. Rodkiewicz R., Kerszman G. Zarys genetyki.
11. Rogalska S., Małuszyńska J., Olszewska M. Podstawy cytogenetyki roślin.
Seria: Krótkie wykłady.
12. Solomon, Berg, Ville. Biologia.
13. Tarkowski C. Genetyka, hodowla roślin i nasiennictwo.
14. Turner P.C. i in. Biologia molekularna.
15. Węgleński P. (red.). Genetyka molekularna.
16. Winter P.C., Hickey G.I., Flechter H.L. Genetyka.
23
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Ekologia i ochrona środowiska
(Ecology and environment protection)
dr inż. Ewa Sitek
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia terenowe
specjalności
I
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
II
III
15/15
4
5 (A, B)
IV
V
VI
VII
Znajomość struktury i funkcjonowania układów ekologicznych; źródeł zanieczyszczeń
powietrza, wód i gleby oraz umiejętność wykorzystania wiedzy ekologicznej do oceny
niekorzystnych zmian zachodzących w środowisku przyrodniczym.
Wprowadzenie podstawowych pojęć związanych ze strukturą i funkcjonowaniem
przyrody (populacja, biocenoza, ekosystem, środowisko, sukcesja ekologiczna).
Omówienie najważniejszych zagrożeń dla bioróżnorodności i środowiska – emisje
zanieczyszczeń, zmiany klimatu, fragmentacja siedlisk, inwazje biologiczne,
przeludnienie. Podczas ćwiczeń studenci zostaną zapoznani z metodami badań
ekologicznych na poziomie populacji i biocenozy, charakterystyką warunków
siedliskowych oraz monitoringiem zanieczyszczeń w oparciu o różne formy
bioindykacji.
sprawdzian pisemny, sprawozdania pisemne z ćwiczeń laboratoryjnych i terenowych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Ekologia, ochrona przyrody a ochrona środowiska – zakres stosowanych pojęć. Ziemia we
Wszechświecie. Ekosystemy, biomy - struktura i funkcjonowanie.
Produkcja pierwotna i dekompozycja w wodach i na lądach. Krążenie pierwiastków w biosferze.
Przyczyny zmian klimatu.
Szata roślinna – podstawa klasyfikacji i wpływ warunków siedliskowych na wykształcanie się
różnych typów roślinności w Polsce i na świecie
Różnorodność biologiczna. Wielka eksterminacja w świecie roślin i zwierząt. Przyczyny
wymierania gatunków. Podstawy ochrony przyrody w Polsce i na świecie. Czerwone księgi i listy
roślin i zwierząt.
Emisje zanieczyszczające powietrze, wody i gleby oraz ich wpływ na biosferę. Rolnictwo a
ochrona środowiska przyrodniczego w Polsce.
Formy degradacji środowiska wywołane działalnością człowieka. Metody zagospodarowania
nieużytków z wykorzystaniem zjawiska sukcesji ekologicznej. Fitoremediacja.
Gospodarka odpadami. Gromadzenie, segregacja, utylizacja, recykling. Gospodarka wodna.
Biotechnologia a ochrona środowiska. Wykorzystanie mikroorganizmów w ochronie
środowiska.
Prawne aspekty oraz organizacja ochrony przyrody i środowiska w Polsce.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Ekologia zbiorowisk roślinnych oraz metody ich badania – ćwiczenia terenowe. Pobranie prób
do ćwiczeń laboratoryjnych.
Demografia roślin – cykle życiowe, struktura wysokości i wieku, formy życiowe, strategia
reprodukcyjna, sposoby kolonizacji w populacjach roślin zielnych:
1. krótkotrwałych o generatywnym sposobie rozmnażania (Capsella bursa-pastoris, Thlaspi
arvense)
2. wieloletnich, rozmnażających się generatywnie i wegetatywnie (Asarum europaeum)
3. wieloletnich, rozmnażających się wegetatywnie (Carex brizoides)
Ćwiczenia przeprowadzone w oparciu o reprezentatywne próby z populacji pobrane z różnych
typów zbiorowisk roślinnych
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
1
15
3
3
24
Tematyka ćwiczeń
Analiza ilościowa i jakościowa glebowego banku nasion w próbach pobranych w zbiorowiskach
zaburzanych i ustabilizowanych
Praktyczne wykorzystanie wskaźnikowych właściwości roślin w ocenie warunków siedliskowych
(wskaźniki ekologiczne Ellenberga) – w oparciu o wykonane przez studentów spisy florystyczne
podczas ćwiczeń terenowych
Wykorzystanie bioindykatorów (porosty, mchy, kora drzew) w ocenie zanieczyszczeń
środowiska - monitoring biologiczny
Technologie oczyszczania ścieków przemysłowych i komunalnych – ćwiczenia na terenie
oczyszczalni ścieków w Krakowie Płaszowie
RAZEM
Godziny
2
2
2
3
15
Literatura:
1. Andrzejewski R., Weigle A. (red.). 2003. Różnorodność biologiczna Polski. Narodowa Fundacja Ochrony
Środowiska, Warszawa
2. Falińska K. 2004. Ekologia roślin. PWN, Warszawa
3. Faliński J.B. 2001. Przewodnik do długoterminowych badań ekologicznych. PWN, Warszawa
4. Klimiuk E., Łebkowska M. 2004. Biotechnologia w ochronie środowiska. PWN, Warszawa
5. Krebs Ch. J. 1997. Ekologia – eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wydawnictwo
Naukowe PWN, Warszawa
6. Maciak F. 2003. Ochrona i rekultywacja środowiska. Wydawnictwo SGGW, Warszawa
7. Pullin A. S. 2004. Biologiczne podstawy ochrony przyrody. PWN, Warszawa
8. Stawicka J., Szymczak-Piątek M., Wieczorek J. 2006. Wybrane zagadnienia ekologiczne. Wydawnictwo
SGGW, Warszawa
9. Weiner J. 2003. Życie i ewolucja biosfery – podręcznik ekologii ogólnej. PWN, Warszawa
25
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, Zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Gleboznawstwo
(Soil science)
prof. dr hab. Włodzimierz Sady
Katedra Uprawy Roli i Nawożenia Roślin Ogrodniczych
15 w./15 ćw.
specjalności
I
II
15/15
4
III
IV
V
VI
VII
Zapoznanie z właściwościami gleby oraz zasobami gleb Polski.
Gleba jako element środowiska przyrodniczego; abiotyczne i biotyczne czynniki
glebotwórcze. Występowanie i charakterystyka najważniejszych skał glebotwórczych,
wietrzenie skał i minerałów; uziarnienie, skład mineralny i chemiczny produktów
wietrzenia i akumulacji. Funkcjonowanie trójfazowego układu gleby, ocena
stosunków wodno-powietrznych gleb w kształtowaniu optymalnych warunków
wegetacji roślin. Przemiany związków organicznych w glebie, rola próchnicy,
zagadnienia sorpcji; budowa i skład kompleksu sorpcyjnego. Systematyka gleb Polski,
charakterystyka głównych jednostek gleb Polski i ich geografia. Zasoby gleb Polski.
Waloryzacja rolnicza, żyzność gleb i poza produkcyjne funkcje gleby.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Gleba jako element środowiska przyrodniczego. Czynniki glebotwórcze. Występowanie i
charakterystyka najważniejszych skał glebotwórczych (magmowych, metamorficznych i
osadowych). Procesy glebotwórcze.
Wietrzenie skał i minerałów – uziarnienie, skład mineralny i chemiczny produktów wietrzenia i
akumulacji. Struktura gleby. Główne cechy morfolo-giczne gleb. Główne poziomy genetyczne o
poziomy diagnostyczne gleb.
Trójfazowy układ gleby – wpływ na kształtowanie właściwości fizycznych, chemicznych i
biologicznych gleby.
Substancja organiczna gleby. Organizmy glebowe. Przemiany związków organicznych w glebie,
rola próchnicy glebowej. Odczyn i rodzaje kwasowości gleby.
Właściwości sorpcyjne gleby. Budowa i skład kompleksu sorpcyjnego gleby, rodzaje sorpcji
glebowej. Buforowość gleby.
Systematyka gleb Polski, bonitacja gleb, kompleksy przydatności rolniczej gleb.
Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej i funkcje poza produkcyjne gleby. Podłoża
ogrodnicze.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Agronomiczne kategorie gleb. Oznaczanie składu mechanicznego gleby metodą Casagrande w
modyfikacji Prószyńskiego.
Fizyczne właściwości gleb i podłoży. Oznaczanie gęstości objętościowej, porowatości i
pojemności powietrznej gleb mineralnych metodą cylinderka Kopeckiego. Oznaczanie gęstości
podłoży organicznych metodą Bagg-Olsena. Woda w glebie – oznaczanie pojemności wodnych i
przepuszczalności gleb.
Glebowa substancja organiczna. Oznaczanie zawartości próchnicy metoda Tiurina. Metoda
wyżarzania. Oznaczanie wskaźnika wodoodporności agregatów glebowych metodą przesiewania
na mokro wg Kullemana.
Właściwości sorpcyjne gleb. Oznaczanie pojemności sorpcyjnej gleb metodą Kappena.
Kwasowość hydrolityczna. Oznaczanie kwasowości metodą Daikuhary.
Charakterystyka profili glebowych
RAZEM
Godziny
3
3
2
2
2
2
1
15
3
3
3
3
3
15
26
Literatura podstawowa:
1. Dobrzański B., Zawadzki S. 1997. Gleboznawstwo. PWRiL, Warszawa.
2. Uggla H. 1981. Gleboznawstwo rolnicze PWN, Warszawa.
3. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusikiewicz Z. 2004. Badania ekologiczno-gleboznawcze. PWN,
Warszawa.
1. Starck J. 1997. Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. PWRiL, Warszawa.
27
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Mikrobiologia
(Microbiology)
dr inż. Helena Bis
Katedra Mikrobiologii (Wydział Rolno-Ekonomiczny)
15 w./15 ćw.
specjalności
I
15/15
4
II
III
IV
V
VI
VII
Zaznajomienie studentów ze światem drobnoustrojów, wskazanie na ich rolę w
najważniejszych procesach biologicznych przebiegających na kuli ziemskiej
związanych z krążeniem materii i przepływem energii w różnych ekosystemach
lądowych i wodnych.
Zajęcia umożliwią lepsze zrozumienie znaczenia mikroorganizmów w funkcjonowaniu
biocenozy oraz ich wzajemnym wpływie na siebie i na inne organizmy żywe. Studia z
zakresu mikrobiologii mają uwypuklić pożyteczną i szkodliwa rolę mikroorganizmów
w przyrodzie oraz wskazać na ścisłe powiązanie świata drobnoustrojów ze światem
życia roślin, zwierząt i ludzi. Umożliwią także studentom wykorzystanie znajomości
procesów mikrobiologicznych w praktyce rolniczej, ochronie roślin i doradztwie
rolniczym.
zaliczenie na prawach egzaminu.
Tematyka wykładów
Zaznajomienie studentów ze światem drobnoustrojów oraz ich miejscem w przyrodzie. Podstawy
klasyfikacji i zarys systematyki drobnoustrojów. Ewolucja i podstawy genetyki drobnoustrojów.
Historia mikrobiologii – najważniejsze osiągnięcia L. Pasteu’a i R. Kocha.
Bioróżnorodność mikroorganizmów w środowiskach glebowych. Morfologia drobnoustrojów
(Virales, Archebacteria, Procaryota i Eucariota). Budowa i ultrastruktura komórki bakteryjnej (Gram
+ i Gram -) i grzybowej (drożdze). Formy przetrwalne drobnoustrojów.
Fizjologia bakterii oraz ich znaczenie w procesach biochemicznych (syntezy i rozkładu)
zachodzących w różnych środowiskach glebowych.
Promieniowce – morfologia, występowanie i ich znaczenie w środowisku glebowym. Antybiotyki –
produkcja i ich oddziaływanie na mikro i makroorganizmy.
Grzyby mikroskopowe jako organizmy eukariotyczne – budowa, właściwości fizjologiczne i ich
funkcja w środowisku glebowym (Phycomycetes, Ascomycetes, Deuteromycetes). Znaczenie
mikoryzy w środowisku glebowym.
Mykotoksyny jako związki silnie toksyczne wytwarzane przez grzyby z klasy Deuteromycetes oraz
ich wpływ na rośliny, mikro- i makroorganizmy.
Wpływ czynników fizykochemicznych środowiska na procesy życiowe drobnoustrojów:
- oddychanie (org. tlenowe i beztlenowe),
- odżywianie (autotrofy i heterotrofy),
- sposoby rozmnażania komórek oraz kontrola procesów podziału.
Ekologia drobnoustrojów i interakcje między mikroorganizmami w biocenozie oraz
mikroorganizmami a roślinami (np. symbioza, mikoryza, synergizm, antagonizm itd.).
Najważniejsze procesy biochemiczne przeprowadzane przez drobnoustroje i ich udział w krążeniu
miogenów w przyrodzie. Metabolizm azotowy. Drobnoustroje wiążące azot atmosferyczny i biorące
udział w jego przemianach (proteoliza, amonifikacja, nitryfikacja, denitryfikacja).
Mikrobiologiczne przemiany węglowodanów. Fermentacja alkoholowa, mlekowa (właściwa i
pseudofermentacja), propionowa, masłowa. Rozkład pektyn i błonnika.
Mikrobiologia środowisk naturalnych i antropogenicznych (gleba, woda, powietrze, nawozy
organiczne).
Mikrobiologiczne zanieczyszczenie gleby np. pestycydy, nitrozoaminy, metale ciężkie. Zmęczenie
gleby i czynniki powodujące obniżenie produkcji roślinnej.
Rola drobnoustrojów w biodegradacji produktów naturalnych i wytworzonych przez człowieka.
Wykorzystanie drobnoustrojów w biologii molekularnej i inżynierii genetycznej.
Godziny
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
28
Tematyka wykładów
Charakterystyka bakterii chorobotwórczych.
Chorobotwórczość drobnoustrojów. Zdolność wytwarzania endo- i egzotoksyn, przez
drobnoustroje chorobotwórcze. Odporność organizmu na zakażenie. Źródła zakażeń. Wrażliwość
bakterii chorobotwórczych na antybiotyki. Priony i ich chorobotwórcze właściwości.
RAZEM
Godziny
1
Tematyka ćwiczeń
Bezpieczeństwo i higiena pracy na ćwiczeniach z mikrobiologii. Podstawowe wyposażenie pracowni
mikrobiologicznej. Sterylizacja, pasteryzacja i dezynfekcja. Izolacja bakterii ze środowiska.
Wykonanie preparatów bakteriologicznych.
Teoretyczne podstawy barwienia drobnoustrojów. Barwniki i ich sporządzanie. Barwienie proste
pozytywne sporządzonych preparatów. Morfologia bakterii. Podstawy mikroskopowania pod
imersją. Oglądanie preparatów i oznaczanie układów morfologicznych bakterii.
Badanie ruchu bakterii metodą kropli wiszącej. Barwienie bakterii metodą prostą negatywną.
Barwienie złożone metodą Grama. Porównanie bakterii Gram + i Gram – i ich charakterystyka.
Charakterystyka promieniowców i barwienie ich metodą prostą pozytywną. Morfologia grzybów z
klasy Phycomycetes.
Morfologia drożdży i wykonanie próby na żywotność i odżywianie. Morfologia grzybów z kl.
Deuteromycetes ze szczególnym uwzględnieniem grzybów toksynotwórczych. Zasady diagnostyki
grzybów.
Sposoby liczenia drobnoustrojów - bezpośrednie (komora Thoma) w różnych środowiskach. Analiza
mikrobiologiczna gleby.
Odczyt analizy gleby. Zaliczenie
RAZEM
Godziny
1
15
2
2
2
2
2
2
2
1
15
Literatura:
1. Müller E., Loeffler W., 1988. Zarys Mikologii. PWRiL, Warszawa.
2. Kunicki-Goldfinger W. 1998. Życie bakterii. PWN, Warszawa.
3. Baj J., Markiewicz Z. 2006. Biologia molekularna bakterii. PWN, Warszawa.
4. Richards B.N. 1979. Wstęp do ekologii gleby. PWN, Warszawa.
5. Grabińska–Łuniewska A. 1996. Ćwiczenia laboratoryjne z mikrobiologii ogólnej, Oficyna Wydawnicza
Politechniki warszawskiej, Warszawa.
6. Paul E.A., Clark F.E. 2000. Mikrobiologia i biochemia gleb. Wydawnictwo UMCS, Lublin.
7. Szember A. 1995. Zarys Mikrobiologii Rolniczej. Wydawnictwo AR, Lublin.
8. Zmysłowska J. 2002. Mikrobiologia ogólna i środowiskowa. Teoria i ćwiczenia. Wydawnictwo Uniwersytetu
War.-Mazurskiego, Olsztyn.
29
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biotechnologia roślin
(Plant biotechnology)
dr hab. Adela Adamus, prof. UR, dr hab. Dariusz Grzebelus,
dr hab. Rafał Barański
20 w./10 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy, obowiązkowy dla wszystkich specjalności
I
II
III
IV
V
VI
20/10
4
VII
Zastosowanie metod biotechnologicznych w produkcji roślinnej. Kultury in vitro.
Biotechnologiczne doskonalenie roślin. Diagnostyka molekularna i jej zastosowanie.
Społeczne i prawne aspekty biotechnologii
Definicja i historia biotechnologii. Techniki kultur in vitro i regeneracja roślin.
Inżynieria genetyczna i organizmy GMO. Markery molekularne i ich zastosowanie do
diagnostyki i selekcji. Aspekty etyczne i regulacje prawne biotechnologii
egzamin
Tematyka wykładów
Wprowadzenie: definicja biotechnologii, rys historyczny, nurty i podział biotechnologii.
Roślinne kultury in vitro i ich zastosowanie. Mikrorozmnażanie, kultury komórek i tkanek,
mieszańce form oddalonych, selekcja in vitro.
Kultury in vitro w kreowaniu zmienności genetycznej - zmienność somaklonalna, mutageneza
Biotechnologiczne doskonalenie roślin: inżynieria genetyczna jako źródło zmienności, podstawy
naukowe transgenezy roślin, metody i cele transformacji, odmiany transgeniczne, wpływ GMO na
środowisko, transgeneza a hodowla konwencjonalna.
Diagnostyka molekularna i jej zastosowanie: markery sprzężone z cechami użytkowymi, hodowla
wspomagana markerami (molecular breeding), ocena zmienności genetycznej ocena wyrównania
linii i czystości nasion mieszańcowych, loci cech ilościowych (QTL).
Biotechnologia środowiskowa
Kontrowersje etyczne i regulacje prawne dotyczące biotechnologii
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Zapoznanie się z organizacją laboratorium in vitro, bezpieczeństwo i higiena pracy w
laboratorium.
Demonstracja niektórych technik in vitro i ich praktyczny aspekt:
kultury kalusa, protoplastów, zawiesin komórkowych, technika embryo rescue
Wyposażenie laboratorium analizy DNA
Techniki wykorzystujące markery molekularne. Sposoby izolacjia DNA, elektroforeza, PCR.
Sekwencjonowanie DNA: zasada działania sekwenatora, odczyt sekwencji DNA z chromatografu
RAZEM
Godziny
4
1
5
5
1
2
20
1
3
2
3
1
10
Literatura:
1. Bajaj Y.P.S ed. 1988. Biotechnology in Agriculture and Forestry, vol. 1-10. Springer Verlag, Berlin,
Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo.
2. Malepszy S. red. 2001. Biotechnologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
3. Malepszy S., Niemirowicz-Szczytt. K., Przybecki Z. 1989. Biotechnologia w genetyce i hodowli roślin. PWN,
Warszawa.
4. Michalik B. 1996. Zastosowanie metod biotechnologicznych w hodowli roślin. DRUKROL S.C., Kraków.
30
WYDZIAŁ OGRODNICZY
GRUPA TREŚCI PODSTAWOWYCH
(POZA STANDARDEM)
DLA RÓŻNYCH SPECJALNOŚCI
31
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Agrometeorologia
(Agrometeorology)
dr hab. Tadeusz Zawora, prof. UR
Katedra Meteorologii i Klimatologii Rolniczej
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia laboratoryjne (7), ćwiczenia audytoryjne (8)
studia I stopnia, przedmiot podstawowy, obowiązkowy dla specjalności Ogrodnictwo
z marketingiem, Sztuka ogrodowa, Agroekologia i ochrona roślin
I
15/15
4
3 (S)
II
III
IV
V
VI
VII
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z klimatem traktowanym jako jeden z
przyrodniczych czynników produkcji rolniczej i ogrodniczej.
Budowa i skład atmosfery, procesy klimatotwórcze zachodzące w atmosferze
ziemskiej: obieg energii, obieg wody i cyrkulacja atmosfery z jej agroekologicznymi
skutkami, klimat Polski, współczesne zmiany klimatu
aktywność na zajęciach, praca pisemna
zaliczenie
Tematyka wykładów
Przedmiot, kierunki rozwoju i metody badań meteorologii, klimatologii
i agrometeorologii
Skład, budowa i znaczenie atmosfery ziemskiej. Skutki zanieczyszczenia
atmosfery
Adiabatyczne zmiany temperatury powietrza
Promieniowanie w atmosferze. Skład widmowy, natężenie.
Zmiany promieniowania słonecznego w atmosferze i na powierzchni Ziemi.
Promieniowanie efektywne
Bilans promieniowania powierzchni czynnej. Bilans cieplny powierzchni czynnej. Przebieg
procesów cieplnych w powietrzu, gruncie i zbiornikach wodnych
Dobowy i roczny przebieg temperatury powietrza i gruntu. Nieokresowe zmiany temperatury
powietrza. Agrometeorologiczne aspekty promieniowania słonecznego, usłonecznienia i
temperatury
Fazy obiegu wody w przyrodzie, parowanie, chmury, opady, osady, mgły, pokrywa śnieżna
Bilans wodny. Potrzeby wodne roślin uprawnych
Cyrkulacja atmosfery. Masy powietrza i fronty. Podstawowe układy baryczne
Siły warunkujące wiatr. Rodzaje wiatrów
Fazy rozwoju niżu barycznego. Cyrkulacja w układzie niżowym i wyżowym. Cyrkulacja lokalna
Czynniki geograficzne klimatu. Klasyfikacja klimatów
Charakterystyka zróżnicowania przestrzennego podstawowych elementów klimatu Polski.
Regiony klimatyczne i agroklimatyczne Polski. Zróżnicowanie mezoklimatyczne Polski
południowej
Meteorologia szklarniowa
Współczesne zmiany klimatu i ich konsekwencje
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Pojęcia i definicje podstawowych elementów meteorologicznych
Organizacja służby meteorologicznej. Warunki poprawności obserwacji meteorologicznych.
Ogródek meteorologiczny. Kolejność czynności obserwatora
Pomiar ciśnienia atmosferycznego. Barometr rtęciowy naczyniowy. Poprawki do odczytów.
Aneroid. Barograf
Pomiar natężenia promieniowania słonecznego. Solarymetr Molla-Gorczyńskiego. Pomiar
usłonecznienia. Heliograf Campbella-Stokesa
Pomiar temperatury powietrza. Termometr terminowy, minimalny i maksymalny. Poprawki
termometryczne. Średnia dobowa temperatura powietrza. Termograf. Pomiar temperatury
gleby
Godziny
1 audyt.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
15
2 lab.
1 lab.
1 lab.
1 lab.
32
Tematyka ćwiczeń
Pomiar wilgotności powietrza metodą psychrometryczną i higrometryczną. Psychrometr
Augusta i Assmanna. Tablice psychrometryczne. Higrograf
Klasyfikacja i rozpoznawanie chmur. Międzynarodowy atlas chmur
Pomiar opadów atmosferycznych. Deszczomierz Hellmanna. Pluwiograf. Natężenie opadów.
Pomiar pokrywy śnieżnej i gęstości śniegu.
Pomiar prędkości i kierunku wiatru. Róża wiatrów. Wiatromierz Wilda. Anemometr. Pomiary i
obliczenia parowania. Ewaporometry i wzory empiryczne
Dokumentacja meteorologiczna. Internetowe bazy danych. Bibliografia meteorologiczna
Podstawowe charakterystyki statystyczne ważniejszych elementów meteorologicznych.
kompleksowe wskaźniki klimatyczne, agroklimatyczne i bioklimatyczne
Normy klimatyczne i odchylenia od normy. reprezentatywność meteorologiczna okresu badań
Charakterystyka klimatyczna wybranych obszarów. Zróżnicowanie mezoklimatyczne terenów
górskich
Analiza zróżnicowania termicznego powierzchni Ziemi na podstawie zobrazowań satelitarnych.
Modelowanie przy użyciu GIS zróżnicowania topoklimatycznego i analiza wybranych
elementów meteorologicznych
RAZEM
Godziny
1 audyt.
1 audyt.
1 audyt.
1 audyt.
1 audyt.
1 lab.
1 lab.
1 audyt.
1audyt.
15
Uwaga: Na ćwiczeniach laboratoryjnych obecne są 2 osoby
Literatura:
1. Bac S., Koźmiński Cz., Rojek M. 1998. Agrometeorologia. Wyd. Nauk.PWN Warszawa
2. Kaczorowska Z. 1986. Pogoda i klimat. Wyd. Szk. i Pedagogiczne, Warszawa.
3. Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M. 2000. Meteorologia i klimatologia.
Pomiary, obserwacje, opracowania. Wyd. Nauk. PWN Warszawa.
4. Koźmiński Cz., Michalska B. 1999. Ćwiczenia z agrometeorologii. Wyd. Nauk. PWN Warszawa.
5. Koźmiński Cz., Michalska B. 2003. Agrometeorologia i klimatologia. Wyd. AR Szczecin.
6. Radomski Cz. 1987. Agrometeorologia. Wyd.Nauk. PWN Warszawa.
33
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Geodezja i kartografia
(Land surveying and cartography)
dr inż. Barbara Marczewska
Katedra Geodezji
15 w. /15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy, obowiązkowy dla studentów specjalności
Ogrodnictwo z marketingiem oraz Sztuka ogrodowa
I
II
15/15
3
III
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z rodzajami map i materiałami geodezyjnymi oraz
możliwościami ich wykorzystania w projektowaniu i wycenie terenów zieleni.
Wdrożenie umiejętności wykonania niezbędnych obliczeń geodezyjnych oraz
przeprowadzenia pomiarów uzupełniających i realizacyjnych.
Materiały geodezyjne i kartograficzne. Niwelacja geometryczna i wyznaczenie
wysokości. Rachunek współrzędnych. Pomiary terenowe i sytuacyjne. Inwentaryzacja
terenów zieleni.
końcowy sprawdzian pisemny, operaty z ćwiczeń (obliczenia, szkice, opisy, rysunki)
zaliczenie
Tematyka wykładów
Podstawowe pojęcia, jednostki miar, powierzchnie odniesienia, układy współrzędnych
Rodzaje, treść, układy, godła, skale i dokładność map
Zasady opracowania map, osnowa geodezyjna
Pomiary wysokościowe, niwelator, łaty, odczyty, określenie wysokości
Niwelacja terenowa, mapa wysokościowa, warstwice, określenie wysokości punktu i spadku
terenu
Obliczenie i zaprojektowanie rzędnych oraz niwelety
Rachunek współrzędnych i podstawowe obliczenia długości, kątów, pola powierzchni
Pomiary terenowe, osnowa pomiarowa, tyczenie i pomiar linii i kątów
Zdjęcie sytuacyjne i pomiary uzupełniające, metody, szczegóły sytuacyjne, dokładności, szkic
polowy, aktualizacja treści mapy
Odstawy Satelitarnego Systemu Nawigacyjnego (GPS)
Inwentaryzacja terenów zieleni, zakres i rodzaj inwentaryzacji, normy i oznaczenia obiektów,
operat inwentaryzacyjny
Operat ewidencyjny (katastralny), księgi wieczyste
RAZEM
Godziny
1
1
1
1
Tematyka ćwiczeń
Interpretacja map, określenie godła, określenie i wyznaczenie długości odcinka na mapie
Niwelator: przygotowanie sprzętu do pomiaru, wykonanie odczytów z lat
Niwelacja powierzchniowa, założenie i pomiar osnowy, prowadzenie szkicu i dziennika
Obliczenie i kartowanie wyników pomiarów niwelacyjnych
Odczyty z mapy wysokościowej, projektowanie wysokości punktów i linii oraz spadku terenu
Rachunek współrzędnych i obliczenie pola powierzchni (metody obliczeniowe)
Tyczenie i pomiar prostych i kątów, metody pomiarów szczegółów
Satelitarny System Nawigacyjny (GPS), ustawienie sprzętu, podstawowe odczyty i wyznaczenie
punktów, tyczenie tras
Inwentaryzacja terenów zieleni, założenie i pomiar osnowy, wykonanie pomiarów, oznaczenie i
opis inwentaryzowanych obiektów
Opracowanie operatu inwentaryzacyjnego, wykonanie części opisowej i rejestru, opracowanie
mapy inwentaryzacyjnej
RAZEM
Godziny
1
1
2
2
1
1
1
1
1
2
1
2
1
2
1
15
2
2
2
15
Literatura:
1. Fedorowski W. 1974. Ewidencja gruntów, PPWK, Warszawa.
2. Gaździcki J.1995. Systemy katastralne, PPWK, Warszawa.
34
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Hopfer A i inni. 2000. Ewidencja gruntów i budynków i sieci uzbrojenia
terenu, Wyd. UWM, Olsztyn..
Hycner R.2004. Podstawy katastru, Wyd.AGH, Kraków.
Jagielski A. 2005. Geodezja I,Wyd. GEODPIS, Kraków.
Jagielski A. 2007. Geodezja II, Wyd. GEODPIS, Kraków.
Kamela Cz., Lipiński M. 1985. Geodezja t.I, PPWK, Warszawa.
Odlanicki-Poczobut M. 1982. Geodezja, PPWK, Warszawa.
Płatek A. 1995. Elektroniczna technika pomiarowa, Wyd. AGH, Kraków.
Przewłocki S. 2002. Geodezja dla kierunków niegeodezyjnych, PPWK, Warszawa.
Przepisy prawne, w tym zwłaszcza:
1. Instrukcja techniczna K-1 - "Mapa zasadnicza", GUGiK, Wyd. III, Warszawa 1998.
2. Wytyczne techniczne G-3.4 - "Inwentaryzacja zespołów urbanistycznych, zespołów zieleni i obiektów
architektury", GIGiK, Wyd. I, Warszawa, 1981.
3. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. - Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. - Dz. U. z 2000 r. Nr 100, poz. 1086
ze zm).
4. Rozporządzenie Ministra Rozwoju Regionalnego i Budownictwa z dnia 29 marca 2001 r. w sprawie
ewidencji gruntów i budynków (Dz. U. Nr 38, poz. 454).
5. Norma Polska PN-B-01027 -"Oznaczenia graficzne stosowane w projektach zagospodarowania działki lub
terenu, PKN, Warszawa 2002.
6. Norma Polska PN-B-o1030 - "Oznaczenia graficzne materiałów budowlanych", PKN, Warszawa 2000
35
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy marketingu
(Basic marketing)
dr Janina Marzec
Katedra Warzywnictwa z Ekonomiką Ogrodnictwa
12 w. /18 ćw.
wykłady, ćw. audytoryjne
I
12/18
4 (O)
3 (S)
II
III
IV
V
VI
VII
Opanowanie wiedzy z zakresu marketingu strategicznego i operacyjnego produktów
ogrodniczych. Identyfikacja zachowania się uczestników rynku produktów
ogrodniczych
Zarys teorii marketingu. Uwarunkowania postępowania konsumentów na rynku.
Marketing mix. Mechanizmy funkcjonowania rynku. Strategie marketingowe.
końcowy sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Zarys teorii marketingu, jego koncepcja i ewolucja
Modele zachowań konsumentów
Czynniki kształtujące poziom spożycia żywności. Prawo Engla
Mechanizmy funkcjonowania rynku i prawa na nim działające
Identyfikacja segmentów rynku i wybór rynków docelowych
Analiza otoczenia przedsiębiorstwa, identyfikacja konkurencji
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
12
Tematyka ćwiczeń
Wzorce segmentacji i ich ocena
Ocena silnych i słabych stron przedsiębiorstwa i jego konkurentów (SWOT)
Cykl życia produktu i stosowane strategie marketingowe
Rozwój i wprowadzenie nowych produktów i usług na rynek
Analiza strategii: Portfolio, Ansoffa, Mapy produktu
Planowanie strategii komunikacji marketingowej
Promocja mix
Polityka cenowa w gospodarce rynkowej. Ustalanie ceny finalnej. Analiza cen konkurencji.
Polityka dystrybucji. Rozwój nowoczesnych rynków detalicznych i hurtowych
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
1
3
2
2
18
Literatura:
1. Altkorn J.1996. Podstawy marketingu. Wyd. Instyt. Market. Kraków
2. Garbarski L. i in. 1994. Marketing. PWE. Warszawa
3. Kłeczek R. i in. 1994. Marketing. Materiały do ćwiczeń. Wyd. AE. Wrocław
4. Kotler Ph. 1994. Marketing. Northwestern University
5. Marzec-Wołczyńska T. 1997. Marketing produktów ogrodniczych. Wyd. Hortpress. Warszawa
36
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Wycena upraw ogrodniczych
(Evaluation of horticultural production)
dr inż. Monika Bieniasz
Katedra Sadownictwa i Pszczelnictwa
6 w./9 ćw.
wykłady, ćwiczenia terenowe, praktyczne zajęcia wyceny użytków rolnych trwałych
studia I stopnia, przedmiot podstawowy obowiązkowy dla studentów specjalności
I
II
III
IV
V
VI
VII
6/9
1
Nauka praktycznego wykonywania i sporządzania wyceny utraconych korzyści, w
przypadku zniszczenia upraw sadowniczych, warzywniczych i ozdobnych, w wyniku
klęsk żywiołowych i innych przyczyn np. wywłaszczenia terenów pod inwestycje
użyteczności publicznych
Wycena upraw sadowniczych, warzywnych i roślin ozdobnych
sporządzenie operatu z wyceny (wybranej uprawy ogrodniczej)
zaliczenie
Tematyka wykładów
Wycena upraw sadowniczych
Wycena upraw warzywnych
Wycena upraw roślin ozdobnych i terenów zieleni
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Sporządzanie notatek w terenie, opracowanie wyceny upraw sadowniczych
Ocena stanu upraw warzywnych i sporządzenie notatek w terenie, opracowanie danych i
sporządzenie wyceny.
Sporządzanie notatek w terenie, opracowanie wyceny upraw roślin ozdobnych.
Godziny
2
2
2
6
Godziny
3
3
RAZEM
3
9
Literatura:
1. Zmarlicki K., Brzozowski P. Kosztowo dochodowa metoda wyceny wartości odszkodowań za utracone w
procesie wywłaszczeniowym rośliny ozdobne.
2. Zmarlicki K., Brzozowski P. Kosztowo dochodowa metoda wyceny wartości odszkodowań za utracone
rośliny sadownicze.
3. Kodeks postępowania cywilnego
37
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biologia kwitnienia roślin ogrodniczych
(Biology of flowering in horticultural crops)
prof. dr hab. Włodzimierz Lech
dr inż. Ewa Dziedzic, dr inż. Monika Bieniasz
15 w./ 15 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem
I
II
III
15/15
3
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z przebiegiem kwitnienia. Budowa kwiatu a zapylenie i
zapłodnienie.
Rys historyczny i stan obecny badań nad kwitnieniem roślin. Kwitnienie roślin.
Budowa kwiatów najważniejszych rodzin roślin ogrodniczych. Procesy zapylania,
żywotność pyłku.
wykonanie sprawozdania z przeprowadzonych ćwiczeń
zaliczenie
Tematyka wykładów
Po co rośliny kwitną? Rozmnażanie wegetatywne i generatywne. Zalety wady.
Historia badań nad kwitnieniem
Schemat procesu kwitnienia
Przyczyny zawiązywania kwiatów
Teoria florigenu, rola długość dnia w zawiązywaniu paków kwiatowych
Wpływ temperatury na zawiązywanie paków kwiatowych truskawki
Różnicowanie pąków kwiatowych
Podstawowe pojęcia z dziedziny zapylenia .Termin kwitnienia
Zapylenie – wiatropylność – owadopylność
Samopylność, zapylanie roślin wodnych
Przerastanie łagiewki, zjawisko niezgodności. Rola mentora pyłkowego
Zapłodnienie. Zapłodnienie in vitro
Dobór zapylaczy dla ważnych produkcyjnie gatunków ogrodniczych
Zawiązywanie owoców
Budowa kwiatów jako przystosowanie do różnych sposobów zapylenia.
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Zapoznanie z przystosowaniem budowy kwiatów roślin ogrodniczych do różnych sposobów
zapylenia
Wykonanie oznaczenie żywotności pyłku gatunków roślin uprawnych
Określanie stopnia rozwoju pąków kwiatowych wybranych gatunków roślin uprawnych (na
podstawie obserwacji wykonanych z wykorzystaniem lupy steoroskopowej)
Zapoznanie ze stadiami różnicowania pąków kwiatowych gatunków roślin uprawnych
(obserwacje preparatów mikroskopowych)
Ocena efektywności procesu kwitnienia na podstawie jakości uzyskanego plonu owoców
Zaliczenie ćwiczeń
RAZEM
Godziny
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
15
Godziny
3
3
4
2
2
1
15
Literatura:
1. Janiewicz L.S. 1979.Fizjologia roślin sadowniczych. Rodział 11. Kwitnienie.
2. Nyeki J., Soltesz M. 1996. Flora biology of temperature zone fruit trees and small fruits. Akademiai Kiado
Budapeszt.
3. Person P., Louveaux J. 1984. Pollination et production vegetales.
4. Szafer W. Kwiaty i zwierzęta. PWN 1969.
38
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Kultury in vitro w ogrodnictwie
(In vitro cultures of horticultural crops)
prof. dr hab. Anna Bach
Katedra Roślin Ozdobnych
15 w. /15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
4
VII
Zapoznanie z technikami in vitro, metodami rozmnażania różnych grup roślin
ogrodniczych.
Metody rozmnażania w kulturach in vitro, zewnętrzne warunki kultur, inicjacja kultur,
wysiew in vitro, izolacja merystemów, namnażanie, ukorzenianie i aklimatyzacja.
Wycieczka do komercyjnego laboratorium in vitro.
cykliczne sprawdziany, wykonywanie indywidualnych zadań laboratoryjnych i analiza
wyników w formie sprawozdania
egzamin
Tematyka wykładów
Produkcja roślin ogrodniczych za pomocą techniki in vitro w Polsce i na świecie
Metody rozmnażania roślin ogrodniczych w kulturach in vitro
Wpływ warunków zewnętrznych kultur in vitro na morfogenezę roślin
Cechy fizyczne i chemiczne pożywki i ich związek z morfogenezą roślin
Kryteria oceny jakości roślin ogrodniczych uzyskanych w warunkach in vitro
Praktyczne zastosowanie kultur in vitro w sadownictwie, hodowli roślin ogrodniczych oraz
kwiaciarstwie i warzywnictwie
RAZEM
Godziny
2
4
2
2
2
3
Tematyka ćwiczeń
Organizacja i wyposażenie laboratorium kultur in vitro. Prezentacja filmu „Kultury in vitro roślin
ogrodniczych”. Wycieczka do komercyjnego laboratorium in vitro.
Przygotowanie i sterylizacja pożywek, naczyń i narzędzi. Dezynfekcja materiału roślinnego.
Inicjacja kultur in vitro wybranych roślin ogrodniczych
Techniki wysiewu in vitro roślin ogrodniczych
Technika izolowania merystemów
Etapy rozmnażania klonalnego wybranych roślin ogrodniczych
RAZEM
Godziny
15
3
3
3
2
2
2
15
Literatura:
1. Bieńkowska-Mochtak E. 1982. Zastosowanie kultur in vitro w uprawie i hodowli roślin. PWRiL, Warszawa.
2. Praca zbiorowa. 2004. Biotechnologia roślin. Pod redakcją Stefana Malepszego Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
3. Zenkteler M. 1984. Hodowla komórek i tkanek roślinnych. PWN, Warszawa.
39
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy rysunku
(Hand-made drawing)
dr inż. arch. Michał Uruszczak
0 w./30 ćw.
ćwiczenia audytoryjne
Sztuka ogrodowa
I
0/30
3
II
III
IV
V
VI
VII
Poznanie zasad perspektywy i technik rysunkowych.
Perspektywa jednozbiegowa, wielozbiegowa, studium pejzażu i martwej natury.
wykonanie rysunków tematycznych, kolokwium zaliczeniowe
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Rysunek odręczny - martwa natura z bryłami (sześciany, walce, ostrosłupy)
Rysunek brył z wyobraźni-podstawy teoretyczne zasad rysunku perspektywicznego
Rysunek prostego budynku na planie kwadratu, z dachem kopertowym- rysunek z wyobraźni
w oparciu o wytyczne
Zasady perspektywy jednozbiegowej. Rysunek wnętrza szklarni z wyobraźni, w oparciu o
szczegółowe wytyczne
Martwa natura - bryły proste, owoce, draperia, rośliny
Ulica w perspektywie jednozbiegowej, rysunek w technice ołówkowej ulicy z wyobraźni
Rysunek budynku (chałupa z dachem czterospadowym) wykonany w technice trwałej
Mostek w Parku. Rysunek perspektywiczny małej architektury wykonany w technice ołówkowej.
Kolokwium rysunkowe (klauzura)
Zajęcia plenerowe - Cmentarz Rakowicki w Krakowie. Rysunek z natury architektury i zieleni
RAZEM
Godziny
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
30
Literatura:
1. Bartel K. Perspektywa malarska. 1928. Wyd. Książnica-Atlas Lwów, Warszawa.
2. Patoczka P. 1996. Uwagi o rysowaniu wnętrz krajobrazowych W. PK, Kraków.
3. Rylke J. 1996. Rysunek odręczny dla architektów krajobrazu. W.SGGW, Warszawa.
4. Simblet S. 2006. Rysunek-podręcznik. Wyd. Arkady. Warszawa.
5. Wytwicki W. 1954. O widzeniu przedmiotów. Zasady perspektywy Wyd. Budownictwo i Architektura,
Warszawa.
40
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Materiałoznawstwo
(Gardens materials science)
dr inż. arch. Leszek Bylina
15 w./15 ćw.
Sztuka ogrodowa
I
II
15/15
2
III
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z aktualnym stanem wiedzy w zakresie materiałów
stosowanych w architekturze krajobrazu.
Zajęcia obejmują bloki tematyczne związane z poszczególnymi typami i rodzajami
materiałów oraz zastosowaniem ich w architekturze krajobrazu. Możliwości ich
praktycznego zastosowania będą przedmiotem ćwiczeń.
wykonanie projektów małej architektury ogrodowej z zastosowaniem różnych
materiałów
zaliczenie
Tematyka wykładów
Kamień budowlany (typy skał, podział kamieni ze względu na kształt, obróbkę, zastosowanie)
Ceramika budowlana (rodzaje, typy, zastosowanie)
Beton (składniki, klasy, zastosowanie)
Metale w budownictwie (podział, zastosowanie)
Stal zbrojeniowa (klasy, gatunki, zastosowanie)
Drewno budowlane (rodzaje, fizyczne właściwości, sortymenty, klasy, sposoby zabezpieczania,
połączenia elementów drewnianych)
Materiały drewnopochodne (rodzaje, zastosowanie)
Szkło (typy, rodzaje, zastosowanie)
Tworzywa sztuczne (typy, rodzaje, zastosowanie)
Pokrycia dachowe i obróbka blacharska
Materiały stosowane w izolacjach wodochronnych
Materiały stosowane w izolacjach termicznych
Materiały stosowane w nawierzchniach ogrodowych
Inne materiały stosowane przy urządzaniu ogrodów
Razem
Godziny
1
1
1
1
1
Tematyka ćwiczeń
Godziny
1
3
2
2
Wprowadzenie
Projekt koncepcyjny ogrodzenia
Projekt ogrodzenia w wariantach materiałowych
Ogrodzenie – wizyta na budowie i analiza rozwiązań projektowych
Wizyta na składzie materiałów budowlanych, prowadzących sprzedaż materiałów do urządzania
ogrodów
Rozrysowanie techniczne projektowanego ogrodzenia z oznaczeniem zastosowanych
materiałów
Zakończenie i obrona projektu
Razem
1
1
1
1
1
1
1
1
2
15
2
3
2
15
Literatura:
1. Cieślikowski Z. 2003. Nawierzchnie z kostki betonowej, Warszawa.
2. Grzelak E.1995. Kruszywa mineralne, Warszawa.
3. Kosmala M., Suski Z. 1994. Materiały budowlane w architekturze krajobrazu, Warszawa.
4. Szymański E. 2003. Materiały budowlane, Warszawa.
5. Poradnik majstra budowlanego. 1979 (i następne wydania), Warszawa.
41
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zoologia z ekologią zwierząt
(Animal zoology and ecology)
prof. dr hab. Kazimierz Wiech, dr hab. Irena Łuczak, prof. UR
Katedra Ochrony Roślin
45 w./30 ćw.
Agroekologia i ochrona roślin
I
30/0
4
II
15/30
3
III
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z rolą i znaczeniem poszczególnych typów i gromad zwierząt
w biocenozach i agrocenozach; omówienie morfologii i ekologii ważniejszych
gatunków pożytecznych i szkodliwych zwierząt; omówienie zależności między
zwierzętami w układzie: pasożyt – żywiciel, drapieżca – ofiara; opanowanie
nomenklatury zwierząt wykorzystywanych w praktyce do zwalczania szkodliwych
owadów i roztoczy; analizowanie zmian zachodzących w biocenozach oraz
omówienie wpływu czynników środowiska na populacje zwierząt pożytecznych i
szkodliwych.
Przegląd zwierząt (systematyka, morfologia) pożytecznych dla ogrodnictwa, przegląd
zwierząt szkodliwych dla ogrodnictwa, ekologia wybranych gatunków zwierząt
pożytecznych i szkodliwych. Ochrona gatunkowa oraz sposoby zwiększania populacji
zwierząt pożytecznych.
okresowe sprawdziany pisemne
egzamin
Tematyka wykładów
Wprowadzenie do przedmiotu – praktyczne aspekty zoologii. Przegląd pierwotniaków
chorobotwórczych i ich znaczenie dla ogrodnictwa Zoomastigophora – Trypanosomatidae –
pasożyty owadów i kręgowców. Amoebozoa. Sporozoa – Gregarinomorpha, Coccidiomorpha,
Haplosporidia i Microsporidia (Nosema spp.). Ekologia wybranych gatunków pierwotniaków
związanych z owadami
Nicienie pasożyty zwierząt: a) pasożyty owadów – pasożyty fakultatywne, - pasożyty
obligatoryjne nieletalne, - pasożyty obligatoryjne letalne, - nicienie współżyjące (mutalizm) z
bakteriami (Steinernematidae), b) pasożyty kręgowców. Znaczenie nicieni dla produkcji
ogrodniczej. Ekologia wybranych gatunków nicieni – pasożytów owadów: Pristionchus
uniformis, Mermis sp., Steinermena sp., Neoplectana sp
Skąposzczety glebowe. Biologia i znaczenie dżdżownic (Lumbricidae)
Drapieżne Phytoseiidae – przegląd entomofagów; biologia i ekologia wybranych gatunków.
Pająki (Araneida). Ogólne wiadomości i klasyfikacja (pająki polne, biegające i sieciowe). Ekologia
i drapieżnictwo pająków
Znaczenie owadów w życiu człowieka i w ogrodnictwie. Owady szkodliwe
Owady drapieżne – przegląd pospolitych gatunków krajowych. Występowanie drapieżnych
Heteroptera w różnych środowiskach ekologicznych. Ochrona populacji Chrysopidae w
agrocenozach. Grupy ekologiczne i efektywność drapieżnictwa Carabidae. Drapieżne biedronki,
mrówki i osy; afidofagiczne pryszczarki; grupy ekologiczne mszycożernych bzygowatych
Owady pasożytnicze – biologia i ekologia wybranych gatunków. Pasożyty jaj (Trichogramma
sp.), pasożyty larw (Apanteles, Trichomalus), pasożyty poczwarek (Pteromalus, Pimpla).
Pasożytnictwo wewnętrzne i zewnętrzne błonkówek
Owady objęte prawną ochroną w Polsce
Płazy bezogonowe (Anura) i ogoniaste (Urodela). Znaczenie płazów w biocenozach
Gady (Reptilia) jako regulatory biocenotyczne. Gatunki objęte ochroną prawną w Polsce
Drapieżnictwo ptaków. Rola ptaków owadożernych w regulacji populacji owadów. Ekologia
wybranych gatunków ptaków pożytecznych; zabiegi protekcyjne = zagęszczania populacji
ptaków
Ochrona ptaków – omówienie gatunków ustawowo chronionych
Ssaki – jako drapieżcy szkodników roślin: przegląd gatunków z rzędu: Insectivora (owadożerne) i
ich rola w ekosystemach. Ekologia i ochrona gatunków pożytecznych
Godziny
3
3
2
4
3
3
3
3
3
3
3
3
3
42
Tematyka wykładów
Przegląd ssaków z rzędu Carnivora (drapieżne) i ich rola w ograniczaniu populacji szkodliwych
gryzoni. Ekologia i ochrona gatunków pożytecznych
Nietoperze – wrogowie szkodliwych owadów. Biologia i ekologia krajowych gatunków
nietoperzy. Sposoby zwiększania liczebności nietoperzy w Polsce i ich znaczenia w ograniczaniu
szkodliwych owadów
Razem
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Systematyka zwierząt (typy i gromady z Protozoa i Metazoa) mających znaczenie w
ogrodnictwie i ochronie roślin. Morfologia i anatomia nicieni (Nematoda)
Charakterystyka rodzin: Tylenchidae, Apchelenchidae, Heteroderidae i Meloidogynidae, oraz
przegląd szkodliwych nicieni.
Ślimaki (Gastropoda) – morfologia i przegląd gatunków szkodliwych (ślimaki nagie i
oskorupione)
Szkodliwe wazonkowce (typ: pierścienice, gromada: skąposzczety) i szkodliwe stonogi (typ:
stawonogi, gromada: skorupiaki)
Charakterystyka rzędu: roztocze (Acarina) – typ: stawonogi, gromada: pajęczaki. Przegląd
gatunków szkodliwych z następujących rodzin: Tetranychidae, Eriophyidae, Tarsonemidae i
Acaridae
Tchawkodyszne (Eutracheata) – cechy budowy i przedstawiciele gromady: Chilopoda (wije) i
Diplopoda (krocionogi). Morfologia i anatomia gromady: Insecta (owady)
Systematyka gromady: Insecta (owady); Apterygota (ametabola), Pterygota (hemimetabola,
holometabola). Rzędy owadów bezskrzydłych – przegląd gatunków szkodliwych
Charakterystyka rzędów owadów uskrzydlonych (Pterygota)
Systematyka pluskwiaków równoskrzydłych (Homoptera); charakterystyka podrzędów i
ważniejszych rodzin
Systematyka chrząszczy (Coleoptera); charakterystyka ważniejszych rodzin – przykłady
gatunków szkodliwych
Systematyka muchówek (Diptera); charakterystyka ważniejszych rodzin, przyklady gatunków
szkodliwych
Systematyka błonkówek (Hymenoptera); charakterystyka podrzędów i ważniejszych rodzin
Charakterystyka motyli (Lepidoptera); charakterystyka ważniejszych rodzin z Microfrenata i
Macrofrenata
Strunowce (Chordata) – ogólna budowa ciała i przegląd zwierząt (z podtypu: kręgowce)
wyrządzających szkody w ogrodnictwie. Gromada: Aves (ptaki) – gołąb, kawka, gawron, wróbel
domowy i mazurek
Gromada: Mammalia (ssaki) – gryzonie (nornikowate i myszowate) oraz zajęczaki (rodzina:
zającowate)
Razem
Godziny
3
3
45
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
30
Literatura:
1. Biej-Bijenko G.J.1976. Zarys entomologii. PWR i L., Warszawa.
2. Boczek J.1980, 1999. Zarys akarologii rolniczej.PWN, Warszawa.
3. Boczek J., Brzeski M. W., Kropczyńska - Linkiewicz D. 1978. Wybrane działy zoologii. PWN, Warszawa.
4. Brzeski M.W., Sandner H.1974. Zarys nematologii. PWN, Warszawa.
5. Dogiel A. 1966, 1986. Zoologia bezkręgowców. PWR i L, Warszawa.
6. Hempel-Zawitkowska J. (red). 2001, 2004. Zoologia dla uczelni rolniczych. PWN,Warszawa.
7. Kawecki Z. 1976. Zoologia stosowana. PWN, Warszawa.
8. Krzyżanowski K. 1986. Wśród zwierząt. Ssaki. PWR i L, Poznań.
9. Mackenzie A., Ball A., Virdee S. 2005. Ekologia. PWN, Warszawa.
10. Młynarski M. 1971. Płazy i gady Polski. PZWS, Warszawa.
11. Naumow N.P. 1961. Ekologia zwierząt. PWRiL, Warszawa.
12. Sokołowski J. 1988. Ptaki Polski. Atlas. PWN, Warszawa
13. Speight M., Hunter M., Watt A. 1999. Ecology of insects. Blackwell Science.
43
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Agroekologia
(Agroecology)
prof. dr hab. Zbigniew Burgieł
30 w./30 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
30/30
4
VII
Poznanie ekologicznych podstaw produkcji rolniczej, skutków uproszczenia
agroekosystemów i możliwości sterowania ich produkcją.
Krajobraz rolniczy jako ekosystem. Czynniki ekologiczne i ich znaczenie. Znaczenie
różnorodności w krajobrazie rolniczym i konkurencji pomiędzy gatunkami w
agrocenozie. Obrót materią i energią w agroekosystemie. Gradacje szkodników i
epifitozy jako zjawisko ekologiczne. Ekologiczne skutki intensyfikacji produkcji
rolniczej. Systemy programowania i wykorzystania zasobów ekologicznych.
egzamin
Tematyka wykładów
Podstawy funkcjonowania agroekosystemu
Krajobraz rolniczy jako ekosystem
Powstanie krajobrazu kulturowego i skutki tego procesu
Wpływ czynników siedliskowych na plonowanie roślin uprawnych
Autekologia chwastów
Znaczenie różnorodności w krajobrazie rolniczym
Gradacje szkodników i epifitozy jako zjawisko ekologiczne
Ekologiczne skutki intensyfikacji produkcji rolniczej
a) nawożenie i sposób uprawy roli
b) chemiczna ochrona roślin
Systemy programowania i wykorzystania zasobów ekologicznych
Godziny
2
3
2
6
2
4
4
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Bilans obrotu materią i energią w wybranych typach agroekosystemów
Przetrwanie niekorzystnych pór roku przez organizmy. Przegląd zimowy sadów. Progi
zagrożenia, prognozowanie. Rozpoznawanie stadiów zimujących szkodników w sadzie.
Znaczenie czynników siedliskowych dla plonowania roślin uprawnych. Analiza wpływu
zadrzewień śródpolnych na ograniczenie prędkości wiatru, porawę bilansu wodnego
środowiska, rozkład pokrywy śnieżnej, ochronę wód.
Znaczenie infrastruktury ekologicznej agroekosystemów dla organizmów pożytecznych
ograniczających występowanie agrofagów. Analiza składu gatunkowego entomofauny związanej
z zadrzewieniami śródpolnymi.
Rola i znaczenie owadów zapylających dla plonowania roślin. Trzmiele, pszczoły porobnicowate,
murarka ogrodowa – przegląd najważniejszych gatunków, metody ochrony biernej i czynnej.
Hodowla. Szlaki pokarmowe dla zapylaczy. Rozpoznawanie ważniejszych gatunków krajowych
trzmieli.
Zależności między organizmami w agroekosystemie. Rola drapieżców i parazytoidów - przegląd
rzędów i rodzin owadów. Analiza zależności międy organizmami na przykładzie entomofauny
związanej z warzywami kapustowatymi.
Analiza wpływu zmian w asortymencie roślin uprawnych i systemów uprawy na zachwaszczenie
i pozostałe składniki agrocenozy
Analiza wpływu pestycydów na aktywność mikroorganizmów glebowych
Historia roślinnych krajobrazów Polski (wycieczka do Instytutu Botaniki PAN w Krakowie)
RAZEM
2
2
3
30
Godziny
4
4
3
4
2
3
4
2
4
30
44
Literatura:
1. Ilnicki P. 2004. Polskie rolnictwo a ochrona środowiska. AR w Poznaniu.
2. Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej (internet).
3. Listowski A. 1983. Agroekologiczne podstawy uprawy rośłin. PWN Warszawa.
4. Mackenzie A., Ball A.S., Virdee S.R. 2005. Ekologia. Krótkie wykłady. PWN Warszawa.
5. Prończuk J. 1982. Podstawy ekologii rolniczej. PWN W-wa.
6. Tischler W. 1971. Agroekologia. PWRiL Warszawa.
45
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Forma zakończenia:
Biofizyka
(Biophysics)
dr Elżbieta Markowska-Kozak
Zakład Biochemii
15 w./0 ćw.
wykłady
studia I stopnia, przedmiot podstawowy obowiązkowy dla specjalności Bioinżynieria
w ogrodnictwie
I
15/0
3
II
III
IV
V
VI
VII
Omówienie wybranych zagadnień dotyczących mechanizmów funkcjonowania
żywych organizmów w oparciu o metodykę biofizyki, oraz omówienie wybranych
biofizycznych metod badawczych.
Kwantowo-mechaniczne podstawy budowy atomów i cząsteczek, oraz ich
właściwości, mechanizmy oddziaływań wewnątrz i – międzycząsteczkowych
prowadzących do powstawania struktur biologicznych, oraz wybrane metody
spektroskopowe jako narzędzia w badaniach budowy i własności struktur
biologicznych. Szczególna uwaga zostanie poświęcona zagadnieniom biofizyki
aparatu fotosyntetycznego, błon biologicznych, oraz wolnych rodników.
egzamin
Tematyka wykładów
Wprowadzenie: kwantowo-mechaniczne podstawy budowy atomów i cząsteczek, poziomy
elektronowe (równanie Schödingera, zakaz Pauliego, reguły Hundta, równanie Bohra. Rodzaje i
własności wiązań w cząsteczce (wiązania kowalentne, polarne, podwójne, orbitale
zlokalizowane i zdelokalizowane), hybrydyzacja - wpływ na własności biofizyczne cząsteczek.
Podstawy i zastosowanie w badaniach biologicznych wybranych metod spektroskopowych
(omówienie widm rotacyjnych, oscylacyjnych i elektronowych, EPR).
Schemat Jabłońskiego (pojęcie multipletowości, stany singletowe, trypletowe, przejścia
wzbronione i dozwolone, przejścia promieniste i bezpromieniste). Omówienie procesów, jakim
ulegają wzbudzone elektronowo cząsteczki. Wyjaśnienie procesów przekazywania energii
między antenami w aparacie fotosyntetycznym, oraz ochronnej i antenowej roli karotenoidów.
Mechanizm powstawania i własności wiązań wewnątrz i –międzycząsteczkowych (jonowych,
mostków wodorowych, Van der Waalsa, hydrofobowych, polarnych). Powstawanie struktur
biologicznych na skutek omawianych oddziaływań.
Biofizyka błon biologicznych – mechanizm powstawania dwuwarstwy lipidowej, model błony
biologicznej, rodzaje ruchliwości w błonie (pojęcie płynności), przejście fazowe, własności i
funkcje błon. Błony zastępcze (modelowe) i ich zastosowanie w badaniach nad właściwościami
błon biologicznych (przykłady).
Wolne rodniki – rodzaje, mechanizmy powstawania i strategie wygaszania w organizmie.
Reakcje z udziałem wolnych rodników – wpływ na struktury biologiczne.
RAZEM
Godziny
2
3
3
2
3
2
15
Literatura:
1. Bartosz G. 1995. Druga twarz tlenu.. PWN, Warszawa.
2. Bryszewska M., Leyko W. (red.) 1997. Biofizyka dla Biologów. PWN, Warszawa.
3. Glazer R. 1975. Wstęp do biofizyki. Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich. Warszawa.
46
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biologia komórki
(Cell biology)
prof. dr hab. Maria Klein
15 w./15 ćw.
Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
15/15
5
II
III
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów ze strukturą komórek roślinnych jako podstawową jednostką
budowy organizmów wielokomórkowych, przystosowanych do pełnienia wysoko
wyspecjalizowanych funkcji.
Struktury komórkowe będą omawiane na poziomie mikroskopii świetlnej i
elektronowej z uwzględnieniem nowoczesnych technik stosowanych do analizy
procesów życiowych zachodzących w komórce. Treścią wykładów będzie: budowa
komórki prokariotycznej i eukariotycznej, cytoplazma podstawowa, organizacja i rola
cytoszkieletu. Budowa błon cytoplazmatycznych i transport przez błony. Połączenia
międzykomórkowe. Organizacja i funkcja układu wakuolarnego. Jądro komórkowe –
organizacja i funkcja, realizacja informacji genetycznej. Transformatory energii w
komórce: mitochondria i chloroplasty. Cykl komórkowy i jego genetyczna regulacja,
apoptoza. Mitoza i mejoza.
egzamin
Tematyka wykładów
Pochodzenie i ewolucja komórek, komórki pro- i eukariotyczne, teoria komórkowa i jej
konsekwencje.
Mikroskopia świetlna, elektronowa, skaningowa, techniki histochemiczne, immunologiczne,
autoradiograficzne stosowane w cytologii. Organizmy modelowe do badań procesów
życiowych komórki.
Cytoplazma podstawowa, cytoszkielet, struktura i funkcja błon cytoplazmatycznych, błona
komórkowa, glikokaliks, ściana komórkowa.
Połączenia międzykomórkowe, transport jonów i substancji odżywczych. Transport bierny,
wspomagany, aktywny, fagocytoza, pinocytoza, transcytoza.
Jądro komórkowe struktura i funkcja; zachowanie, przekazywanie i realizacja informacji
genetycznej.
Struktura i funkcja systemu wakuolarnego. Siateczka śródplazmatyczna gładka i szorstka.
Biosynteza białka.
Aparat Golgiego, segregacja produktów komórki. Lizosomy, sferosomy, peroksysomy.
Mitochondria i plastydy - struktura i funkcja.
Cykl komórkowy, wzrost i podział komórki somatycznej (mitoza) apoptoza.
Gametogeneza u roślin i zwierząt (mejoza).
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Mikroskopia świetlna i fluorescencyjna (historia mikroskopii, budowa mikroskopu, zasada
działania). Pobranie i utrwalenie materiału roślinnego do analiz cytologicznych
Wybrane techniki wykonywania preparatów mikroskopowych z materiału roślinnego
Rozpoznawanie różnych typów komórek roślinnych (komórki żywe, martwe, składniki ścian
komórkowych – wykrywanie za pomocą reakcji barwnych)
Analiza mitozy u roślin na wybranych preparatach rozgniotowych
Podział mejotyczny u roślin na przykładzie mikrosporogenezy
Identyfikacja organelli gromadzących materiały zapasowe – reakcje barwne wykrywające
skrobię, białka i tłuszcze zapasowe.
Godziny
1
2
2
2
2
1
1
1
1
2
15
2
2
2
2
2
2
47
Tematyka ćwiczeń
Najnowsze metody dokumentacji badań stosowane w cytologii (analiza komputerowa
obrazów mikroskopowych, mikrofotografie, technika audio-video)
Godziny
3
RAZEM
15
Literatura:
1. Alberts B., Bray D., Hopkin K., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. 2005. Podstawy biologii
komórki. PWN, Warszawa.
2. Wojtaszek P., Woźny A., Ratajczak L. 2006. Biologia komórki roślinnej PWN, Warszawa.
3. Woźny A., Michejda J., Ratajczak L. 2000. Podstawy biologii komórki roślinnej., UAM.
48
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biologia rozwoju roślin
(Biology of plant development)
15 w./15 ćw.
I
II
15/15
6
III
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z biologią rozwoju roślin oraz ich genetyczną kontrolą.
Wykłady obejmują całokształt przemian związanych ze wzrostem i rozwojem roślin,
tworzeniem się tkanek i organów przystosowanych do pełnienia wyspecjalizowanych
funkcji. Omówione zostaną cykle rozmnażania występujące w świecie roślin.
sprawdzian pisemny
egzamin
Tematyka wykładów
Cykl życiowy roślin okrytonasiennych
Charakterystyka różnych systemów rozmnażania roślin – amiksja, amfimiksja, apomiksja.
Ewolucja organów płciowych u roślin , powstawanie gamet i zapłodnienie
Rozwój zarodka i nasion
Kiełkowanie nasion, rozwój siewki, merystemów - wierzchołka wzrostu pędu i korzenia,
łodygi, liści i kwiatów
Genetyczne podłoże procesu embriogenezy
RAZEM
Godziny
2
2
3
3
Tematyka ćwiczeń
Budowa organów generatywnych na przykładzie wybranych gatunków roślin uprawnych
– obserwacje makro- i mikroskopowe
Budowa zarodków zygotycznych i somatycznych na przykładach roślin ogrodniczych.
Kiełkowanie nasion i budowa siewek, obserwacja merystemów wierzchołkowych pędu i
korzenia.
Organogeneza – różnicowanie się komórek, tkanek i organów
Przegląd bazy danych dotyczących mutantów rozwojowych Arabidopsis
RAZEM
Godziny
3
2
15
4
3
3
2
3
15
Literatura:
1. Lack A.J., Evans D.E. 2003. Biologia roślin.. PWN, Warszawa.
2. Twyman R.M. 2003. Biologia rozwoju. PWN, Warszawa.
49
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy kultur in vitro
(Introduction to in vitro culture)
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy obowiązkowy dla specjalności Bioinżynieria
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Przekazanie słuchaczom podstawowych wiadomości o sposobach prowadzenia
roślinnych kultur in vitro ze szczególnym uwzględnieniem możliwości ich
wykorzystania w hodowli roślin.
Omówione zostaną różne rodzaje kultur in vitro oraz ich wykorzystanie w hodowli
roślin. Słuchacze zapoznają się ze sposobami haploidyzacji roślin, poszerzaniem i
ochroną zmienności genetycznej i znaczeniem tych zagadnień dla hodowli nowych
odmian. Na ćwiczeniach studenci poznają laboratorium in vitro, sposób zakładania
kultur i zasady pracy w warunkach sterylnych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Historia kultur in vitro, genetyczne podłoże, totipotencja komórek.
Rodzaje eksplantatów i technik in vitro. Kultury komórek, zawiesin komórkowych i kalusa.
Kultury protoplastów i ich fuzja
Kultury in vitro w poszerzaniu zmienności genetycznej, mieszańce międzygatunkowe, metoda
embryo rescue
Mikropropagacja i jej zastosowanie w hodowli. Odmiany klonalne. Uwalnianie roślin od
patogenów
Otrzymywanie roślin haploidalnych, kultury mikrospor i zalążków.
Banki genów – ochrona gatunków ex situ
RAZEM
Godziny
2
2
2
Tematyka ćwiczeń
Laboratorium in vitro – urządzenia, narzędzia, sprzęt laboratoryjny. Bezpieczeństwo i higiena
pracy w laboratorium. Pożywki – skład, dobór komponentów i ich działanie
Techniczne aspekty pracy w sterylnych warunkach
Zakładanie kultur in vitro z różnych tkanek i organów roślin warzywnych
Pasaże i aklimatyzacja otrzymanych regenerantów
Podsumowanie obserwacji rozwoju kultur i organogenezy
RAZEM
Godziny
2
2
3
2
15
3
2
6
2
2
15
Literatura:
1. Malepszy S. (red). 2001. Biotechnologia roślin - praca zbiorowa pod red. PWN Warszawa.
3. Zenkteler M. (red.). 1984. Hodowla komórek i tkanek roślinnych - PWN, Warszawa.
50
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Genetyka molekularna
(Molecular genetics)
dr Marek Szklarczyk
30 w./ 30 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy, obowiązkowy dla specjalności Bioinżynieria
w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
30/30
5
VII
Zapoznanie studentów z genetycznymi podstawami zjawisk genetycznych na
poziomie cząsteczkowym oraz podstawowymi metodami analizy kwasów
nukleinowych: preparatyka, techniki elektroforetyczne i hybrydyzacyjne, amplifikacja
DNA oraz analiza danych sekwencyjnych.
Zaplecze strukturalne, powielanie i ekspresje informacji genetycznej w komórkach
pro- i eukariotycznych - aspekt regulacyjny i ewolucyjny omawianych procesów.
Genetyczno-molekularne uwarunkowania wybranych zjawisk jak embriogeneza u
Drosophila, morfogeneza kwiatu u Arabidopsis i nowotworzenie. Znaczenie
organizmów modelowych we współczesnej biologii.
ustne i pisemne kolokwia cykliczne
egzamin
Tematyka wykładów
Budowa i własności makrocząsteczek biologicznych.
Organizacja genomów.
Replikacja DNA.
Transkrypcja u organizmów prokariotycznych.
Transkrypcja u organizmów eukariotycznych.
Translacja.
Mutageneza i reparacja DNA.
Rekombinacja i ruchome elementy genetyczne.
Dziedziczenie pozajądrowe.
Podstawy genetyczne procesów rozwojowych.
Molekularne aspekty wybranych procesów i zjawisk.
Molekularne podstawy ewolucji.
Praktyczne wykorzystanie osiągnięć biologii molekularnej.
Metodyka biologii molekularnej.
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Zasady bezpieczeństwa i higiena pracy w laboratorium. Preparatyka genomowego DNA z tkanki
roślinnej.
Elektroforeza DNA w poliakrylamidzie w warunkach niedenaturujących.
Plazmidy bakteryjne – izolacja i własności elektroforetyczne.
Transformacja bakterii Escherichia coli plazmidowym DNA.
Mutagenne działanie promieniowania UV na komórki bakteryjne.
Technika PCR – powielenie wybranych sekwencji pochodzenia roślinnego.
Hybrydyzacja Southern – transfer kapilarny i detekcja sygnałów.
Komputerowa analiza sekwencji nukleotydowych i aminokwasowych.
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
4
30
Godziny
4
4
4
4
4
4
4
2
30
Literatura:
1. Brown T.A., 2001. Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN
2. White R.J. 2001. Gene transcription – mechanisms and control. Blackwell Science
3. Węgleński P. (red.), 1996. Genetyka molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN
4. Trends in Genetics - Elsevier
51
WYDZIAŁ OGRODNICZY
PRZEDMIOTY PODSTAWOWE
DO WYBORU
(WG JEDNOSTEK REALIZUJĄCYCH PROGRAM)
52
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zaliczenia:
Elementy biotechnologii środowiska
(Elements of environmental biotechnology)
dr Paweł Kaszycki
Zakład Biochemii
20 w./10 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy do wyboru dla specjalności Bioinżynieria w
ogrodnictwie (sem. III) oraz Agroekologia i ochrona roślin (sem. VII)
I
II
III
20/10
2
IV
V
VI
VII
20/10
2
poznanie nowoczesnych kierunków prac nad ochroną środowiska naturalnego wykorzystanie osiągnięć współczesnej biotechnologii.
Zagrożenia ekologiczne związane z rolniczą i przemysłową działalnością człowieka.
Metody biologiczne w działaniach na rzecz ochrony i rekultywacji środowiska
naturalnego. Ksenobiotyki i ich metabolizm - wykorzystanie rzadkich szlaków
biochemicznych do detoksykacji i biodegradacji skażeń przemysłowych.
Biotransformacja i bioremediacja metali ciężkich, zanieczyszczeń obecnych w
ściekach i odpadach poprodukcyjnych, biooczyszczanie zaolejonej gleby.
Bioindykatory i biosensory zanieczyszczeń. Biopreparaty i ich wykorzystanie w
praktyce środowiskowej. Metody pozyskiwania oraz optymalizacji pracy biocenoz
stosowanych do rekultywacji biologicznej wód i gruntów: ukierunkowane
modyfikacje aktywnej mikroflory, techniki izolacji i doboru szczepów, ich selekcja,
adaptacja i mutageneza. ocena stabilności genetycznej mutantów.
sprawozdania z ćwiczen i sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Zagrożenia ekologiczne związane z rolniczą i przemysłową działalnością człowieka.
Nowoczesne kierunki prac nad ochroną środowiska naturalnego - wykorzystanie osiągnięć
współczesnej biotechnologii.
Pojęcie bioremediacji i biooczyszczania jako biochemicznego przetwarzania odpadów biosorpcja, bioekstrakcja i bioakumulacja skażeń, detoksyfikacja i biotransformacja
zanieczyszczeń środowiskowych; Pojęcie ksenobiotyku, testy toksyczności, bioindykatory i
biosensory zanieczyszczeń;
Wykorzystanie enzymatycznych procesów charakterystycznych dla organizmów pro- i
eukariotycznych. Przykłady rzadkich szlaków biochemicznych i metabolizm wybranych
ksenobiotyków.
Fitoremediacja zanieczyszczeń, biodegradacja składników ścieków przemysłowych, procesy
biologicznej detoksyfikacji odpadów poprodukcyjnych, biosorpcja i bioremediacja metali
ciężkich.
Biorekultywacja skażonej ziemi –biodegradacja zanieczyszczeń przemysłu petrochemicznego i
tłuszczowego, pestycydów, aromatycznych związków organicznych z grupy PCB, WWA;
omówienie metod oczyszczania gruntu in situ oraz ex situ.
Biotechnologia w oczyszczalnictwie ścieków: nowoczesne oczyszczalnie biologiczne,
charakterystyka osadu czynnego, optymalizacja jego pracy i specjalizacja; ukierunkowane
modyfikacje składu aktywnej mikroflory.
Beztlenowa fermentacja metanowa w utylizacji odpadów: charakterystyka procesu i
pozyskiwanie biogazu.
Kompostowanie oraz wykorzystanie rolnicze osadów ściekowych i nadmiarowych.
Metody pozyskiwania wyspecjalizowanych biocenoz aktywnie rozkładających określone
ksenobiotyki. Biopreparaty. Otrzymywanie mutantów o zdefiniowanych modyfikacjach szlaków
metabolicznych, metody selekcji i adaptacji, ocena stabilności genetycznej mutantów.
Praktyka działań na rzecz unieszkodliwiania skażeń przemysłowych - przykłady rozwiązań
technologicznych i wdrożeń osiągnięć badawczych Zakładu Biochemii AR:
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
20
53
Tematyka ćwiczeń
Biologiczna detoksyfikacja ścieków poprodukcyjnych: biodegradacja metanolu i formaldehydu
przez drożdże metylotroficzne w układach modelowych ścieków przemysłowych
Izolacja, selekcja i adaptacja szczepów mikroorganizmów glebowych, posiadających aparat
enzymatyczny degradacji związków ropopochodnych.
RAZEM
Godziny
5
5
10
Literatura:
1. Buraczewski G. 1994. Biotechnologia osadu czynnego. PWN Warszawa.
2. Klimiuk E., Łebkowska M. 2003. Biotechnologia w ochronie środowiska. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
3. Leahy J.G., Colwell R.R. 1990. Microbial degradation of hydrocarbons in the environment. Microbiol. Rev.
54: 305-315.
4. Lovley DR, Coates JD. 1997. Bioremediation of metal contamination. Curr Opinion Biotechnol. 8, 285 - 289.
5. Surygała J. (red.) 2000. Zanieczyszczenia naftowe w gruncie. Oficyna Wyd. Politechniki Wrocławskiej,
Wrocław.
6. Tyszka M., Kaszycki P., Kołoczek H. 1998, 1999. Metody współczesnej biotechnologii w procesach
biodegradacji zanieczyszczeń. 1. Ukierunkowane modyfikacje biocenozy osadu czynnego z biologicznych
oczyszczalni ścieków. Ekologia i Technika 6: 175-179. 2. Drobnoustroje metylotroficzne oraz ich mutanty perspektywy wykorzystania w procesach biologicznego utleniania jednowęglowych ksenobiotyków.
Ekologia i Technika 1: 15-19.
54
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin :
Rodzaje zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zaliczenia:
Analiza instrumentalna produktów pasiecznych
(Instrumental analysis of bee products)
dr Adam Świderski, dr Paweł Kaszycki
Zakład Biochemii
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy do wyboru dla specjalności Ogrodnictwo z
marketingiem
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie się z metodami analizy instrumentalnej produktów pasiecznych i ich
cechami fizycznymi oraz składem chemicznym. Poznanie wartości biochemicznej,
dietetycznej i farmakologicznej produktów pasiecznych.
Metody analizy instrumentalnej produktów pasiecznych. Zmienność składu
biochemicznego i własności fizykochemicznych produktów pasiecznych: miodów i
ziołomiodów, propolisu, mleczka pszczelego, pyłku kwiatowego pszczelego (obnóży) i
pierzgi, wosku i jadu pszczelego. Związki chemiczne wpływające na wartość
dietetyczną i farmakologiczną produktów pasiecznych. Własności antyoksydacyjne
oraz metody ekstrakcji związków aktywnych biologicznie. Pozostałości antybiotyków i
innych związków chemicznych w produktach pasiecznych a bezpieczeństwo
żywieniowe człowieka.
sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Instrumentalne metody analizy stosowane do standaryzacji biochemicznego składu produktów
pasiecznych.
Wykrywanie zmienności własności fizykochemicznych miodów, ziołomiodów i innych
produktów pasiecznych.
Badanie pozostałości antybiotyków, jonów metali ciężkich pestycydów i innych toksycznych
związków chemicznych w produktach pasiecznych a bezpieczeństwo żywieniowe człowieka.
Metody badania pyłku kwiatowego pszczelego (obnóży) i pierzgi. Związki chemiczne wpływające
na wartość dietetyczną i farmakologiczną, oraz metody ekstrakcji związków aktywnych
biologicznie.
Skład chemiczny, metody analizy i badania aktywności biochemicznej propolisu
Znaczenie biochemiczne mleczka pszczelego oraz jadu pszczelego, i metody badania
biochemicznych różnic. Elektroforeza białek.
Skład chemiczny i aktywność biochemiczna miodów a ich własności antyoksydacyjne, oraz
pochodzenie fitogeograficzne pożytków.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Pyłek kwiatowy pszczeli (obnóża) i pierzga. Wykrywanie związków chemicznych wpływających
na ich wartość dietetyczną i farmakologiczną, z zastosowaniem różnych metod ekstrakcji.
Badanie swoistości mleczka pszczelego metodą elektroforezy białek na żelu
poliakrylamidowym.
Analiza zawartości chloramfenikolu jako niedozwolonego antybiotyku w miodach. Ekstrakcja w
fazie stałej (SPE) i analiza metodą wysokosprawnej chromatografii cieczowej (HPLC).
Porównywanie zawartości antyoksydantów z grupy flawonoidów i innych fenoli w różnych
miodach odmianowych i ekstrakcie propolisu, metodą wysokosprawnej chromatografii
cieczowej (HPLC)
Aktywność miodu, propolisu i kwiatowego pyłku pszczelego w zmiataniu wolnych rodników
badana metoda elektronowego rezonansu paramagnetycznego (EPR)
RAZEM
Godziny
3
2
2
2
2
2
2
15
3
3
3
3
3
15
Literatura:
1. Cygański A. 2002. Metody spektroskopowe w chemii analitycznej, WNT, Warszawa.
55
2.
3.
4.
Harborne J.B.1997. Ekologia biochemiczna, PWN, Warszawa.
Kozik A. 200. Analiza instrumentalna w biochemii, Wydawnictwo: Wyd. UJ Kraków.
Witkiewicz Z. 2005. Podstawy chromatografii, WNT Warszawa.
56
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaje zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zaliczenia:
Barwa i barwniki roślinne
(Color and plant pigments)
dr Adam Świderski
Zakład Biochemii
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot podstawowy do wyboru dla specjalności Ogrodnictwo
z marketingiem i Sztuka ogrodowa (sem. VII) oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
(sem. V)
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
15/15
2
Zapoznanie się z klasyfikacją i budową chemiczną barwników roślinnych
charakterystycznych dla roślin ozdobnych. Poznanie sposobów badania i
porównywania barwy tkanek roślinnych. Poznanie wpływu uwarunkowań
genotypowych i fenotypowych oraz klimatycznych na biosyntezę barwników u roślin.
Klasyfikacja barwników ze względu na budowę chemiczną i występowanie u roślin.
Wpływ zawartości i lokalizacji barwników w tkankach na barwę. Barwa a
biochemiczne przemiany barwników. Związek sezonowej fluktuacji biosyntezy z
wypadkową barwą różnych tkanek roślinnych. Starzenie się roślin a barwa ich tkanek
i trwałość kwiatów. Metody badania barwy i zawartości barwników: kolorymetria
refleksyjna i absorpcyjna. Ocena koloru przy pomocy różnych współrzędnych np. L a
b. Analiza składu barwników metodami spektrofotometrycznymi (Vis) i chromatograficznymi (HPLC).
sprawozdania z ćwiczeń i sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Rozwój badań barwy i barwników - od fotografii przez spektrofotometrię absorpcyjną i
refleksyjną do chromatografii cieczowej barwników. Barwa i barwniki kwiatów liści
i kory.
Podstawowe pojęcia i definicje dotyczące barwy (koloru), barwników i pigmentów. Absorpcja i
rozpraszanie światła. Widmo światła białego i barwnych obiektów, charakterystyka spektralna
światła naturalnego i sztucznego.
Obiektywność i subiektywność barwy. Wpływ oświetlenia na percepcję wzrokową człowieka i
zwierząt oraz odbiór barwy przez człowieka. Różne sposoby analizy barwy. Widma absorpcyjne i
refleksyjne, sposoby przedstawienia parametrycznego i obiektywizacji przy charakterystyce i
porównywaniu barwy tkanek roślinnych.
Budowa chemiczna barwników roślinnych charakterystycznych dla roślin ozdobnych, owoców i
warzyw. Klasyfikacja barwników ze względu u na różne kryteria: układ chromoforowy, barwę i
występowanie u roślin.
Wpływ zawartości, rozpuszczalności i lokalizacji barwników w tkankach i zjawiska
kopigmentacji, na barwę różnych organów roślinnych. Zmienność barwy tkanek roślinnych.
Wpływu uwarunkowań genotypowych i szlaki biosyntezy podstawowych barwników.
Fazy rozwoju, stres i warunki klimatycznych a biosynteza barwników u roślin. Wpływ
środowiska, warunków glebowych i nawożenia na obecność barwników.
Dojrzewanie i starzenie się organów i tkanek roślinnych oraz trwałość kwiatów. Znaczenie
barwy produktów ogrodniczych dla ich odbioru przez człowieka.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Ekstrakcja barwników roślinnych rozpuszczalnych w tłuszczach lub w wodzie. Analiza składu
chlorofili i karotenoidów oraz antocyjanów w tkankach metodami spektrofotometrycznymi
(Vis).
Otrzymywanie widm absorpcyjnych in vivo tkanek korony kwiatów i liści, oraz badanie wpływu
kopigmentacji na barwę kwiatów.
Otrzymywanie widm refleksyjnych in vivo różnych tkanek roślinnych i porównywanie ich z
widmami absorpcyjnymi.
Godziny
3
2
2
2
2
2
2
15
3
3
3
57
Tematyka ćwiczeń
Ocena barwy produktów ogrodniczych przy pomocy różnych współrzędnych np. L a b.
Badanie barwy i barwników w różnych stadiach wzrostu, dojrzewania i starzenia się tkanek.
Chemiczne sposoby spowalniania starzenia się kwiatów.
RAZEM
Godziny
3
3
15
Literatura:
1. Harborne J.B. 1997. Ekologia biochemiczna, PWN, Warszawa.
2. Kączkowski J. 1992. Biochemia roślin, PWN Warszawa.
58
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Praktikum z florystyki
(Practical training in floristics)
dr inż. Ewa Hanus-Fajerska
0 w./30 ćw.
ćwiczenia laboratoryjne
studia I stopnia, przedmiot podstawowy do wyboru dla studentów specjalności
Sztuka ogrodowa oraz Agroekologia i ochrona roślin
I
II
III
0/30
2
IV
V
VI
VII
Rozszerzenie wiadomości dotyczących wybranych grup roślin naczyniowych, co
umożliwi lepsze przygotowanie do studiowania przedmiotów podstawowych oraz
kierunkowych w następnych semestrach
Cechy diagnostyczne poszczególnych grup roślin naczyniowych. Gatunki flory Polski
jako materiał wyjściowy do tworzenia form użytkowanych jako rośliny rolnicze,
warzywne, przyprawowe, zielarskie, miododajne, ozdobne oraz użytkowanych w
leśnictwie.
sprawozdania z ćwiczeń
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Oznaczanie pospolicie występujących w Polsce gatunków skrzypów i paproci
Oznaczanie dwuliściennych roślin okrytonasiennych, które nie zostały ujęte w podstawowym
kursie botaniki, w stadium kwitnienia
Oznaczanie traw w stadium kwitnienia oraz w stadium bezkwiatowym
Oznaczanie siewek drzew i krzewów oraz pospolitych roślin zielnych flory Polski
Cechy diagnostyczne charakteryzujące rośliny półpasożytnicze i pasożytnicze
Modyfikacje organów roślinnych ważne w diagnozowaniu roślin
Rozpoznawanie rodzajów i gatunków na podstawie ich organów podziemnych
Rośliny dziko rosnące w Polsce, od których wyprowadzono formy uprawne
RAZEM
Godziny
2
8
4
6
2
2
4
2
30
Literatura:
1. Falkowski M. Trawy polskie. PWRiL
2. Król S. Siewki drzew i krzewów. Klucz do oznaczania. PWRiL
3. Mirek Z. Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki
PAN
4. Mowszowicz J. Flora jesienna. Wyd. Szkolne i Pedagogiczne
5. Rejment-Grochowska I. Skrzypy. Klucz do oznaczania krajowych gatunków i odmian. PWN
6. Rostafiński J., Seidl O. Przewodnik do oznaczania roślin. PWRiL
7. Szafer W., Kulczyński S., Pawłowski B. Rośliny polskie. PWN
59
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Limit miejsc:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Szata roślinna Wyżyny Małopolskiej
(Vegetation cover of the Małopolska Upland)
dr inż. Ewa Sitek, dr Piotr Stolarczyk
10 w./20 ćw.
45 osób w semestrze
wykłady, ćwiczenia terenowe
Ogrodnictwo z marketingiem (sem. IV), Agroekologia i ochrona roślin oraz Sztuka
ogrodowa (sem. VI)
I
II
III
IV
10/20
2
V
VI
10/20
2
VII
zapoznanie studentów z różnorodnością flory i zbiorowisk roślinnych na Wyżynie
Małopolskiej z uwzględnieniem aktualnych problemów ochrony przyrody.
Kurs obejmuje cykl wykładów oraz dwie wycieczki terenowe. Omówione zostaną
klimatyczno-geograficzne i antropogeniczne czynniki kształtujące florę i roślinność na
Wyżynie Małopolskiej. Podczas wycieczek terenowych zaprezentowane zostaną
najbardziej specyficzne dla rozpatrywanego obszaru elementy szaty roślinnej (w
szczególności roślinność naskalna, kserotermiczna, psammofilna i galmanowa).
aktywność na zajęciach, opracowanie krótkich prelekcji dotyczących poszczególnych
obiektów przyrodniczych
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Uwarunkowania klimatyczno - geograficzne i antropogeniczne kształtujące florę i roślinność
Wyżyny Małopolskiej.
Charakterystyka ważniejszych zbiorowisk roślinnych Wyżyny Małopolskiej oraz model ich
rozmieszczenia a przykładzie typowej dolinki jurajskiej.
Aktualne problemy ochrony przyrody Wyżyny Małopolskiej. Formy ochrony biernej i czynnej.
Obszary chronione Krakowa i okolic: rezerwaty florystyczne, parki narodowe i krajobrazowe,
użytki ekologiczne.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń terenowych
Roślinność kserotermiczna rezerwatów stepowych Ponidzia: 1. Skorocice (Stipa joannis, Serratula
lycopifolia), 2. Skowronno (unikatowe stanowisko Reseda phyteuma, Adonis vernalis), 3. Polana
Polichno (Orchis purpurea, Lathyrus pannonicus, Cerasus fruticosa), 4. Przęślin (Scorzonera
purpurea, Erysimum pannonicum, Linum hirsutum), 5. ostoja Kalina-Lisiniec (Cypripedium
calceolus, Orchis pallens, Ophrys muscifera).
Osobliwości botaniczne Wyżyny Olkuskiej: 1. roślinność psammofilna Pustyni Błędowskiej
(historia i perspektywy rozwoju), 2. stanowisko zastępcze endemicznej Cochlearia polonica w
wywierzysku rzeki Centurii, 3. rezerwat Smoleń (fragmenty jaworzyny górskiej z najobfitszym na
Jurze stanowiskiem Phyllitis scolopendrium, buczyna storczykowa), 4. projektowany rezerwat
Pazurek (żyzna buczyna sudecka z Dentaria enneaphyllos i Lunaria rediviva, roślinność naskalna),
5. roślinność galmanowa zwałowisk poprzemysłowych ZGH Bolesław koło Olkusza (stanowiska
Biscutella laevigata, Armeria maritima ssp. halleri)
RAZEM
Godziny
2
4
4
10
10
10
20
Literatura:
1. Babczyńska-Sendek B., Barć A., Błońska A. i in. (red.) 2006. Zagrożenia i ochrona różnorodności biologicznej
Województwa Śląskiego. KBiOP-UŚ, Katowice
2. Kondracki J. Geografia regionalna Polski, PWN, Warszawa.
3. Mirek Z., Wójcicki J. (red.). 1995. Szata Roślinna Parków Narodowych i Rezerwatów Polski Południowej.
Przewodnik Sesji Terenowych 50 zjazdu PTB. Polish Botanical Studies- Guidebook Series Nr 12.Instytut
Botaniki PAN, Kraków.
4. Partyka J. (red.). 2004. Zróżnicowanie i przemiany środowiska przyrodniczo-kulturowego Wyżyny
Krakowsko-Częstochowskiej. Tom 1: Przyroda, Ojców.
5. Szafer W.(red.).1972. Szata roślinna Polski, tom I i II. PWN, Warszawa
60
6.
7.
Urbisz A. Konspekt flory naczyniowej Wyżyny Krakowsko-Częstochowskiej, Wydawnictwo UŚ, Katowice.
Zając M., Zając A., Zemanek B. (red.). 2007. Flora Cracoviensis Secunda (Atlas). Instytut Botaniki UJ,
Kraków.
61
Tytuł przedmiotu :
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Fitosocjologia
(Phytosociology)
dr inż. Ewa Sitek
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot do wyboru dla studentów specjalności Ogrodnictwo z
marketingiem, Agroekologia i ochrona roślin, Bioinżynieria w ogrodnictwie (sem. IV),
Sztuka ogrodowa (sem. VI)
I
II
III
IV
15/15
2
V
VI
15/15
2
VII
Nabycie umiejętności wykonywania zdjęć fitosocjologicznych i ich wykorzystania w
ocenie warunków siedliskowych i waloryzacji przyrodniczej, zapoznanie z
różnorodnością i funkcjonowaniem zbiorowisk roślinnych na terenie Polski.
Podczas wykładów zostaną wprowadzone podstawowe pojęcia stosowane w
fitosocjologii, założenia szkół fitosocjologicznych oraz scharakteryzowane ważniejsze
typy zbiorowisk roślinnych z uwzględnieniem ich struktury, funkcjonowania, zagrożeń
i rozmieszczenia na terenie Polski. Ćwiczenia terenowe zostaną poświęcone
praktycznemu wykonywaniu zdjęć fitosocjologicznych w różnych typach roślinności
oraz ich interpretacji i możliwości wykorzystania.
sprawdzian końcowy, sprawozdania pisemne z ćwiczeń terenowych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Godziny
Podstawy fitosocjologii: historia, zadania, zespół pojęć – flora a roślinność, zespół a zbiorowisko
roślinne, płat zespołu, siedlisko. Uwarunkowania biotyczne i abiotyczne łączenia się roślin w
1
zbiorowiska. Główne założenia szkół fitosocjologicznych. System fitosocjologiczny Braun-Blanquet`a.
Nomenklatura fitosocjologiczna. Podstawy syntaksonomii.
Zdjęcie fitosocjologiczne jako podstawowa metoda badania zbiorowisk roślinnych. Cechy
analityczne zdjęć fitosocjologicznych – warstwowość, ilościowość, towarzyskość, żywotność,
2
fenologia. Cechy syntetyczne – stałość, wierność fitosocjologiczna, syntetyczne ujęcie ilościowości.
Zasady konstruowania tabel fitosocjologicznych.
Przegląd i rozmieszczenie ważniejszych zbiorowisk roślinnych Polski. Zbiorowiska
naturalne, półnaturalne i antropogeniczne. Zbiorowiska leśne i zaroślowe: grądy, buczyny,
2
łęgi, olsy.
Zbiorowiska leśne i zaroślowe c.d.: bory sosnowe, świerkowe i jodłowe. Zbiorowiska
2
wysokogórskie.
Zbiorowiska wydm nadmorskich i śródlądowych, roślinność halofilna.
2
Łąki, murawy kserotermiczne i galmanowe.
Zbiorowiska wodne zbiorników wodnych o zróżnicowanej trofii: oligo-, mezo- i eutroficznych.
2
Torfowiska wysokie, niskie, przejściowe.
Roślinność synantropijna: zbiorowiska segetalne i ruderalne. Synantropizacja szaty roślinnej. Wpływ
2
gatunków inwazyjnych na rodzimą florę
Zbiorowisko roślinne jako układ dynamiczny. Procesy ekologiczne: sukcesja pierwotna i wtórna
(szlaki sukcesyjne), regresja, degeneracja, regeneracja, fluktuacja. Zagrożenia i formy ochrony
1
rożnych typów roślinności w Polsce.
Podstawy kartografii geobotanicznej. Interpretacja i możliwość wykorzystania map roślinności
1
aktualnej i potencjalnej.
RAZEM
15
Praktyczne wykonywanie zdjęć fitosocjologicznych w różnych typach zbiorowisk roślinnych na
Wyżynie Małopolskiej
grąd (Tilio-Carpinetum)
ciepłolubna buczyna storczykowa (zespół Carici –Fagetum)
łąka rajgrasowa (zespół Arrhenatheretum elatioris)
łąka trzęslicowa (związek Molinion)
Godziny
2
2
2
2
62
Godziny
murawka kserotermiczna (zespół Inuletum ensifoliae)
2
roślinność segetalna (zespół Vicietum tetraspermae)
2
Fitosocjologiczne kryteria doboru roślin do terenów zieleni. Podstawy waloryzacji przyrodniczej.
3
Ocena warunków siedliskowych w oparciu o wskaźniki ekologiczne.
RAZEM
15
Literatura:
1. Z. Dzwonko. 2007. Przewodnik do badań fitosocjologicznych. Vademecum Geobotanicum, Sorus PoznańKraków.
2. F. Fukarek. 1967. Fitosocjologia. PWRiL, Warszawa.
3. W. Matuszkiewicz. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN, Warszawa.
4. A. Scamoni. 1967. Wstęp do fitosocjologii stosowanej. PWRiL, Warszawa.
5. W. Szafer, K. Zarzycki (red.). 1972. Szata Roślinna Polski. PWN, Warszawa.
6. C. Wysocki, P. Sikorski. 2002. Fitosocjologia stosowana. SGGW, Warszawa.
63
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Rośliny zarodnikowe
(Cryptogamous plants)
dr inż. Zbigniew Gajewski
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
15/15
2
V
VI
VII
Rozszerzenia wiadomości o roślinach zarodnikowych i ich znaczeniu w środowisku i
gospodarce człowieka
Rośliny zarodnikowe jako istotny składnik środowiska. Charakterystyka ważniejszych
jednostek taksonomicznych roślin zarodnikowych pod kątem cech morfologicznych,
znaczenia w środowisku i możliwości użytkowania przez człowieka.
aktywność na ćwiczeniach i sprawozdania z ćwiczeń
zaliczenie
Tematyka wykładów
Podstawowe pojęcia. Miejsce roślin zarodnikowych w systematyce organizmów. Podział
systematyczny roślin zarodnikowych.
Poziomy organizacji roślin zarodnikowych. Sposoby rozmnażania
Zarodnie. Typy zarodników i ich budowa morfologiczna
Charakterystyka mykobiontu jako komponentu porostów
Przegląd gromad i podgromad roślin zarodnikowych
Znaczenie roślin zarodnikowych w przyrodzie.
Godziny
2
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Budowa submikroskopowa organizmów prokariotycznych. Prokaryotyczne i eukariotyczne
organizmy wchodzące w układy symbiotyczne z roślinami wyższymi.
Grupy morfologiczne glonów. Rozpoznawanie przedstawicieli poszczególnych gromad glonów
Grzyby workowe i podstawkowe jako komponent porostów. Typy owocników
Porosty. Cechy diagnostyczne. Metodyka oznaczania. Oznaczanie gatunków epifitycznych,
naskalnych i naziemnych
Mszaki: cechy diagnostyczne. Oznaczanie wybranych wątrobowców
Mszaki: cechy diagnostyczne. Oznaczanie mchów właściwych
Paprotniki: cechy diagnostyczne. Podział skrzypów i paproci na podstawie budowy zarodni i
zarodników.
RAZEM
2
2
3
4
2
15
Godziny
1
2
2
2
2
2
4
15
Literatura:
1. Bystrek J. – Podstawy lichenologii
2. Lipnicki L., Wójciak H.- Porosty. Klucz – atlas
3. Wójciak H. – Porosty, mszaki, paprotniki
4. Podbielkowski Z., Rejment-Grochowska I., Skirgiełło A. – Rośliny zarodnikowe
64
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Wirusologia ogólna
(General virology)
dr Teresa Cybularz-Urban
15 w./15 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem, Agroekologia i ochrona roślin oraz Bioinżynieria w
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
umiejętność odróżnienia infekcji o charakterze wirusowym (metody diagnostyki),
ocena zagrożenia związanego z obecnością wirusa (wirusów) obecnego w uprawie i
dobór odpowiednich sposobów prewencji lub terapii.
Podstawy budowy i klasyfikacji wirusów, namnażanie wybranych wirusów, stadia
rozwoju choroby wirusowej, epidemiologia. Wykrywanie wirusów oraz zapobieganie
chorobom wirusowym.
pisemna praca zaliczeniowa
zaliczenie
Tematyka wykładów
Historia badań wirusów. Wirusy na tle innych mikroorganizmów. Definicja wirusa.
Struktura i budowa fizyko-chemiczna wirusów.
Wirusy jako niezależne układy genetyczne. Budowa genomu. Kwasy nukleinowe i białka wirusa.
Przechowywanie i ekspresja informacji genetycznej. Strategie replikacji. Zróżnicowanie
genetyczne wirusów.
Nomenklatura i klasyfikacja wirusów. Biologiczne, strukturalne i serologiczne kryteria
przynależności do jednostek taksonomicznych. Zasady nazewnictwa. Przegląd systematyczny
poszczególnych grup wirusów roślinnych.
Patogeneza ważnych ekonomicznie chorób wirusowych roślin i zwierząt lub istotnych
epidemiologicznie wirusów ludzkich. Inicjacja infekcji, drogi zakażenia. Przemieszczanie się
wirusów. Symptomatologia.
Metody diagnostyczne. Testy biologiczne, testy serologiczne i molekularne. Mikroskopia
elektronowa.
Metody prewencji. Laboratoryjne techniki terapeutyczne: chemio i termoterapia, kultury
merystemów. Hodowla odpornościowa.
Epidemiologia chorób wirusowych. Wektory zwierzęce, roślinne, grzybowe. Zakażenie przez
kontakt, wodę, powietrze. Wirusy krążeniowe i niekrążeniowe.
RAZEM
Godziny
1
1
Tematyka ćwiczeń
Zasady bezpieczeństwa i higiena pracy w laboratorium. Test biologiczny. Sposoby mechanicznej
inokulacji wirusów roślinnych.
Opis objawów porażenia wirusowego na poziomie morfologii (zapis za pomocą symboli) i
anatomii (obserwacja liścia z mozaiką w mikroskopie).
Badanie właściwości wirusów w soku rośliny (TIP, DEP, LIV).
Znaczenie zmian cytologicznych w diagnostyce (inkluzje cytoplazmatyczne ToMV w komórkach
włosków tytoniu obserwowane w mikroskopie świetlnym). Technika wykonywania preparatów
metodą szybkiego zanurzania skrawków (quick dip). Pomiary cząstek wirusowych na
elektronogramach.
DAS ELISA. Podstawy teoretyczne metody. Przygotowanie próbek i interpretacja wyników.
Metody usuwania wirusów roślinnych za pomocą kultur in vitro, termoterapii, chemioterapii
oraz ich łączenie.
Rozdział mieszaniny wirusów.
Ćwiczenia zaliczeniowe
RAZEM
Godziny
2
3
2
2
2
2
15
2
2
2
2
2
2
2
1
15
65
Literatura:
1. Kryczyński S., 2005. Zasady identyfikacji i klasyfikacji wirusów roślin. Fundacja SGGW.
2. Piekarowicz A. 2004. Podstawy wirusologii molekularnej. PWN.
3. Goździcka-Józefiak A., 2004. Wirusologia molekularna. Wydawnictwo naukowe UAM, Poznań
4. Kryczyński S., 2010. Wirusologia roślinna. PWN.
5. Kozłowska A., 1980. Wirusy roślinne. PWN.
66
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biomonitoring
(Environmental biomonitoring)
dr Piotr Stolarczyk
15 w./ 15 ćw.
wykłady, ćwiczenia terenowe, ćwiczenia laboratoryjne
Sztuka ogrodowa oraz Agroekologia i ochrona roślin
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Umiejętność oceny stopnia zanieczyszczenia środowiska przy użyciu wybranych
biowskaźników; ocena i analiza stopnia zanieczyszczenia środowiska.
Monitoring biologiczny - zastosowanie metod biologicznych do oceny stopnia
skażenia środowiska; tolerancja ekologiczna a bioindykacja, klasyfikacja
biowskaźników; różne rodzaje bioindykatorów, bioindykacja gatunkowa i
ekosystemalna; przykłady stosowania bioindykacji w Polsce i na świecie; ocena stanu
środowiska na podstawie występowania gatunków wskaźnikowych oraz zmian
ilościowych składników biocenozy.
zaliczenie.
Tematyka wykładów
Historia badań nad monitoringiem biologicznym. Bioindykacja – kryteria doboru organizmów
wskaźnikowych; wymagania stawiane bioindykatorom; klasyfikacja bioindykatorów.
Techniki pomiarowe stosowane w monitoringu. Podział substancji toksycznych pod kątem ich
oddziaływania na organizmy: pierwiastki, związki nieorganiczne i organiczne; mechanizmy
oddziaływania substancji toksycznych: biochemiczne i fizjologiczne.
Podstawowe wskaźniki i dopuszczalne normy stanu środowiska: powietrza, wody i gleby.
Dyrektywy Unii Europejskiej w dziedzinie środowiska i okresy przejściowe. Metody oceny stanu
środowiska w świetle dyrektyw Unii Europejskiej. Monitoring powietrza, wód podziemnych
i powierzchniowych, osadów i gleb.
Bioindykatory roślinne: porosty – lichenoindykacja i metody stosowane w lichenoidykacji
Bioindykatory roślinne: mchy i rośliny naczyniowe, rośliny drzewiaste
Bioindykatory roślinne i zwierzęce: okrzemki, glony, sinice, nicienie, skorupiaki oraz wybrani
przedstawiciele kręgowców
Inspekcja Ochrony Środowiska. Państwowy Monitoring Środowiska. Zintegrowany Monitoring
Środowiska Przyrodniczego. Sieć monitoringu polskiego – powiązanie z monitoringiem
europejskim i światowym. Gromadzenie
i opracowywanie danych z monitoringu. Bank materiałów środowiskowych.
Monitoring biologiczny obszaru miasta Krakowa i województwa małopolskiego. Znaczenie
biomonitoringu.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Lichenoindykacja wybranego obszaru miasta Krakowa w oparciu o wybrane metody
lichenoindykacyjne /skala porostowa, metoda florystyczna, metoda udziału form
morfologicznych porostów/ TEREN
Analiza i opracowanie wyników badań lichenoindykacyjnych
Wycieczka do Małopolskiego Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska w Krakowie
TEREN
Podsumowanie zajęć i zaliczenie kursu
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
3
2
15
7
2
5
1
15
Literatura:
1. Dećkowska A. i in. 2008. Wybrane gatunki roślin jako wskaźniki zmian w środowisku. Ochrona Środowiska
i Zasobów Naturalnych nr 37
67
2.
Czyżewska K., Fałtynowicz W. 1996. Porosty i mszaki, (w:) Symonides E., (red.), Monitoring przyrody
ożywionej, Mscr, Warszawa.
3. Fałtynowicz W. 1995. Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczenia powietrza. Zasady, metody,
klucze do oznaczania wybranych gatunków. Fundacja Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno, 141 ss.
4. Grodzińska K. 1997. Ocena skażenia środowiska Polski metalami ciężkimi przy użyciu mchów jako
biowskaźników. Biblioteka Monitoring Środowiska: 10-34. Warszawa.
5. Kiszka. J. 1991. Strefy lichenoindykacyjne województwa krakowskiego. [w] V Zjazd Lichenologów Polskich.
Gorzów Wlk., Inst.. Bad. i Ekspert. Nauk., s. 87-93.
6. Nałęcz-Jawecki G. 2000. Bioindykacja. Biologiczne metody badania toksyczności środowiska. Akademia
Medyczna. Warszawa.
7. Raporty o stanie środowiska w województwie małopolskim (2004-2008). Małopolski Wojewódzki
Inspektorat Ochrony Środowiska.
8. Symonides E. 2000a. Historia prac nad monitoringiem przyrody. Biul. Monit. Przyr. 1: 7–11.
9. Symonides E. 2000b. Koncepcja kompleksowego programu Monitoring przyrody. Biul. Monit. Przyr. 1: 12–
15
10. Zimny H. 2006. Ekologiczna ocena stanu środowiska. Bioindykacja i Biomonitoring. Warszawa.
68
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Rachunek ekonomiczny
(Financial accounting)
dr Janina Marzec, dr Jerzy Kurzawiński,
dr Anna Magdalena Ambroszczyk
15 w./15 ćw.
Agroekologia i ochrona roślin oraz Sztuka ogrodowa
I
II
III
15/15
2
IV
V
VI
VII
Wykształcenie umiejętności posługiwania się metodami ekonomicznymi, które
określają wielkość i efektywność produkcji oraz umożliwią podjęcie trafnych decyzji
inwestycyjnych. Wprowadzenie podstaw rachunkowości stosowanej w rolnictwie UE
Badanie zmian cen produktów ogrodniczych i środków produkcji. Prowadzenie
rachunkowości. Wycena majątku i kosztów. Metodyka liczenia nadwyżki
bezpośredniej. Efektywność ekonomiczna przedsięwzięć inwestycyjnych.
kontrola umiejętności posługiwania się metodami ekonomicznymi umożliwiającymi
podjęcie trafnych decyzji
zaliczenie
Tematyka wykładów
Badanie zmian cen produktów ogrodniczych i środków produkcji
Podstawowe dokumenty finansowe (rachunek wyników, bilans, przepływy pieniężne)
Wycena majątku i kosztów
Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej i zasady typologii gospodarstw rolniczych w UE
Ocena ekonomiczna projektu inwestycyjnego
Ocena zdolności gospodarstw do sfinansowania rozwoju
RAZEM
Godziny
2
2
2
3
4
2
15
Tematyka ćwiczeń
Szacunki, wielkość produkcji i sprzedaży oraz nakładów na wybrane działalności ogrodnicze
Wyznaczanie indeksu nożyc cen dla wybranych działalności
Rachunek wartości pieniądza (oprocentowanie, spłaty kredytów)
Wyznaczenie nadwyżki bezpośredniej
Analiza wskaźnikowa do oceny płynności finansowej, rentowności, struktury finansowania i
poziomu zadłużenia
Określenie ekonomicznej efektywności przedsięwzięć inwestycyjnych przy zastosowaniu metod
dyskontowych – aktualna wartość netto, wewnętrzna stopa zwrotu.
RAZEM
Godziny
2
2
5
2
2
2
15
Literatura:
1. Jarugowa A. 1986. Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem. PWE. Warszawa.
2. Jarugowa A. i in.1991. Metody kalkulacji. PWE. Warszawa.
3. Metodyka liczenia nadwyżki bezpośredniej i zasady typologii gospodarstw rolnych. 2000. Wyd. FAPA.
Warszawa.
4. Sobków C. i in. 1991. Rachunek ekonomiczny w rolnictwie. Wyd. ZPUMK. Toruń.
5. Soczyniec A., Worzyński Z. 1995. Finanse w mojej firmie. Wyd. Epsillond. Kraków.
6. Wawrzyniak J. 1999. Rachunek kosztów a zarządzanie w przedsiębiorstwach ogrodniczych. Wyd. PRODRUK.
Poznań.
1. Ustawa o rachunkowości – aktualny stan prawny
69
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Prawo rolne i doradztwo
(Agricultural law and extension service)
dr Jerzy Kurzawiński, dr Janina Marzec,
24 w./6 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem oraz Agroekologia i ochrona roślin (sem. VII)
I
II
III
IV
V
VI
VII
24/6
2
Opanowanie podstawowych wiadomości prawnych koniecznych do prowadzenia
działalności gospodarczej z zakresu ogrodnictwa
Podstawowe wiadomości z zakresu prawa cywilnego dotyczącego praw rzeczowych,
obrotu nieruchomościami rolnymi, prawa żywnościowego Wspólnej Polityki Rolnej
Unii Europejskiej
sprawdzenie posiadanych wiadomości z zakresu podstaw prawnych prowadzenia
ogrodnictwa (np. opracowanie umowy z zakresu ogrodniczej działalności
gospodarczej)
zaliczenie
Tematyka wykładów
Źródła prawa, osoba fizyczna, osoba prawna, zdolność do czynności prawnych
Miejsce prawa rolnego w polskim systemie prawa. Ingerencja państwa w stosunki agrarne
(uwłaszczenie, reformy rolne, kolektywizacja, ewolucja zmian ustroju rolnego
Gospodarstwo rolne jako zjawisko społeczno – ekonomiczne i prawne, jako kategoria prawna,
ewolucja od gospodarstwa rolnego do przedsiębiorstwa rolnego
Założenia i zasady Wspólnej Polityki Rolnej, definicja produktów rolnych i producenta rolnego,
instrumenty prawne polityki rynkowo – dochodowej w rolnictwie UE
Materialnoprawne podstawy nabycia nieruchomości rolnych, obrót nieruchomościami rolnymi
na gruncie kodeksu cywilnego (własność, przeniesienie własności, zasiedzenie, użytkowanie
wieczyste, służebność gruntowa, prawo zastawu i hipoteki)
Dziedziczenie ustawowe i testamentowe gospodarstw rolnych, dział spadku obejmującego
gospodarstwo rolne, spadki, zachowek, wydziedziczenie
Formy testamentu (własnoręczny, notarialny, allograficzny), testamenty szczególne, odwołanie
testamentu, interpretacja testamentu, nieważność testamentu
Przepisy kodeksu cywilnego dotyczące dzierżawy gruntów rolnych. Dzierżawa gruntów
wchodzących w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa. Zasady restrukturyzacji i
prywatyzacji rolnictwa państwowego, Agencja Własności Rolnej Skarbu Państwa
Formy prawne dysponowania Zasobem Własności Rolnej Skarbu Państwa (sprzedaż, dzierżawa,
przekazanie w zarząd, zamiana nieruchomości), rejestry publiczne (kataster nieruchomości,
ewidencja gruntów, księgi wieczyste)
Planowanie przestrzeni rolniczej, ochrona gruntów rolnych, scalanie i wymiana gruntów
Formy prawne organizacji producentów rolnych, normy prawne regulujące status zawodowy
rolnika, reprezentacja zawodowa rolników w UE
Organizacja ubezpieczenia społecznego rolników, ubezpieczenia wypadkowe, chorobowe i
macierzyńskie, świadczenia z ubezpieczenia emerytalno-rentowego
Prawo międzynarodowe i wspólnotowe w hodowli nasion i nasiennictwie
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej
Prawo żywnościowe na tle prawa rolnego, zakres i charakterystyka prawa żywnościowego,
wspólnotowe prawo żywnościowe, podstawowe zagadnienia polskiego prawa żywnościowego
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Sporządzanie umów cywilno - prawnych
Sporządzanie ekspertyzy przez biegłego sądowego
Godziny
3
3
6
RAZEM
1
2
2
2
1
2
1
2
2
1
2
1
2
1
24
70
Literatura:
1. Ban A.W., Hawkins H.S.1997. Doradztwo rolnicze. Tłum. Kania J., Michalik A. Wyd. Małop. Stowarz. Roln.
AR. Kraków.
2. Górski W., Wesołowski K. 2000. Prawo dla ekonomistów. Zach. Centr. Organ. Zielona Góra.
3. Opala H. 2003. Spadki, dziedziczenie, zachowek, wydziedziczenie. Zach. Centr. Organ. Zielona Góra.
4. Stelmachowski A. (red.). 2003. Prawo Rolne. LexisNexis. Warszawa
5. Kodeks cywilny (aktualny stan prawny)
71
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Fizjologia plonowania roślin ogrodniczych
(Crop physiology of horticultural plants)
dr hab. Renata Wojciechowska
20 w./10 ćw.
ogrodnictwie
I
II
III
IV
20/10
2
V
VI
VII
Poszerzenie wiedzy na temat czynników wewnętrznych i zewnętrznych kształtujących
plon roślin ogrodniczych
Fizjologiczne wskaźniki produktywności roślin. Donory i akceptory substancji
pokarmowych w roślinach. Powiązania metabolizmu węgla i azotu. Produktywność
roślin a czynniki stresowe.
opracowanie tematów wyszczególnionych w instrukcji do ćwiczeń
zaliczenie
Tematyka wykładów
Wprowadzenie. Definicja plonu i fizjologii plonowania. Produktywność a plon roślin
ogrodniczych. Fizjologiczne wskaźniki produktywności roślin. Zestawienie czynników
wewnętrznych i zewnętrznych kształtujących wielkość i jakość plonu.
Odbiór bodźców środowiskowych przez rośliny. Wewnętrzne mechanizmy regulacji procesów
fizjologicznych rośliny. Wykorzystanie wiedzy na temat czynników wewnętrznych i
środowiskowych w praktyce ogrodniczej.
Asymilacja węgla. Wytwarzanie organicznych związków pokarmowych w roślinie. Struktura i
skład chemiczny floemu i ksylemu. Roślina jako integralny zespół donorów i akceptorów
substancji pokarmowych.
Mechanizm transportu organicznych związków pokarmowych na małe i duże odległości.
Załadunek i rozładunek floemu. Alokacja asymilatów w roślinie. Czynniki regulujące dystrybucję
organicznych substancji pokarmowych w roślinie.
Udział procesów dysymilacyjnych w kształtowaniu plonu. Rola oddychania i fotooddychania.
Powiązanie podstawowych procesów fizjologicznych na poziomie komórki i całej rośliny.
Roślinne metabolity wtórne.
Nieorganiczne związki pokarmowe roślin. Żywienie roślin a kształtowanie wielkości i jakości
plonu roślin ogrodniczych. Azot jako wybitny pierwiastek plonotwórczy. Wykorzystanie azotu z
różnych źródeł przez rośliny.
Asymilacja azotu. Czynniki wpływające na akumulację azotu w różnych organach roślin. Bilans
energetyczny pobierania i asymilacji jonów azotanowych i amonowych przez rośliny.
Powiązanie metabolizmu azotu i węgla.
Reakcje roślin na niekorzystne czynniki środowiska. Produktywność roślin a gospodarka wodna.
Stosunki wodne w komórce i na poziomie całej rośliny. Wpływ niezrównoważonego bilansu
wodnego na wzrost i plonowanie roślin.
Stres środowiskowy (oksydacyjny, termiczny) a produktywność roślin. Wpływ zanieczyszczeń
pochodzenia antropogenicznego. Oddziaływania allelopatyczne i ich rola w kształtowaniu
wielkości oraz jakości plonu roślin ogrodniczych.
Podsumowanie. Fizjologiczne podstawy modelowania wzrostu i prognozowania plonów.
Zaliczenie przedmiotu.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Temat: Wewnętrzne czynniki plonowania roślin. Możliwości regulacji czynnikami
hormonalnymi. Eksperyment: Wpływ cytokinin na hamowanie rozkładu chlorofilu.
Temat: Wpływ czynników agrotechnicznych na produktywność fotosyntetyczną roślin.
Eksperymenty: Wykrywanie skrobi asymilacyjnej w liściach. Zależność intensywności
fotosyntezy od rodzaju folii stosowanej w uprawie roślin.
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
20
2
2
72
Tematyka ćwiczeń
Temat: Udział procesów dysymilacyjnych w kształtowaniu plonu i utrzymaniu jego wartości
pozbiorczej. Eksperymenty: Wykrywanie enzymów biorących udział w oddychaniu. Wpływ
uszkodzeń mechanicznych na oddychanie organów użytkowych roślin.
Temat: Wpływ czynników zewnętrznych na przemiany azotu w roślinie. Wpływ N na wielkość i
jakość plonu. Eksperyment: Wpływ dokarmiania dolistnego azotem na aktywność reduktazy
azotanowej i zawartość azotanów w liściach wybranych gatunków roślin.
Temat: Wpływ stresu abiotycznego na rośliny – możliwości naprawcze a produktywność roślin.
Eksperyment: Wpływ stresu temperaturowego na przepuszczalność błon cytoplazmatycznych.
Wykazanie stresu fotooksydacyjnego.
RAZEM
Godziny
2
2
2
10
Literatura:
1. Górecki J., Grzesiuk S. 2002. Fizjologia plonowania roślin. Wyd. UWM, Olsztyn.
2. Kopcewicz J., Lewak S. 2005. Fizjologia roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
3. Kozłowska M. 2007. Fizjologia roślin. Wyd. UAM, Poznań.
4. Piskornik Z. 1994. Fizjologia roślin dla wydziałów ogrodniczych, Wyd. AR Kraków.
5. Starck Z. 2003. Transport i dystrybucja substancji pokarmowych w roślinach. Wyd. SGGW, Warszawa.
73
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Fizjologia roślin sadowniczych
(Physiology of orchard plants)
prof. dr hab. Maria Leja
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
20/10
2
V
VI
VII
Kurs obejmuje wybrane zagadnienia fizjologii roślin, uwzględniające specyfikę roślin
sadowniczych.
Fotosynteza, specyfika tego procesu w roślinach sadowniczych, podstawy biologii
zapylania, regulatory wzrostu i ich zastosowanie w sadownictwie, fizjologiczne
przemiany zachodzące w owocach .
sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Fotosynteza, chemizm, wpływ endo i egzogennych czynników na intensywność tego procesu
Specyfika fotosyntezy w roślinach sadowniczych, fotosynteza a produktywność
Biologia zapylania, interakcje pomiędzy zapylaczem a rośliną, czynniki wpływające na
efektywność zapylania (związki zapachowe, barwniki, skład chemiczny nektaru i pyłku)
Reakcje roślin sadowniczych na czynniki stresowe (stres ujemnych temperatur) odporność i
tolerancja na mróz)
Stres zasolenia i jego skutki fizjologiczne, reakcja roślin sadowniczych na zasolenie
Regulatory wzrostu, budowa i mechanizm działania, zastosowanie w sadownictwie
Przemiany fizjologiczne podczas rozwoju, dojrzewania i starzenia owoców
Aktywne formy tlenu i antyoksydacyjne mechanizmy roślin
Owoce jako źródło prozdrowotnych składników diety
Razem
Godziny
2
2
Tematyka ćwiczeń
Pomiar enzymatycznego ciemnienia i oznaczanie zawartości składników fenolowych w jabłkach
Pomiar przepuszczalności błon biologicznych w wyniku stresu temperatur ujemnych
Pomiar intensywności fotosyntezy za pomocą automatycznego analizatora podczerwieni
Oznaczanie zdolności neutralizowania wolnego rodnika DPPH przez ekstrakty z różnych
gatunków owoców
RAZEM
Godziny
3
2
2
2
2
2
4
2
2
2
20
3
10
Literatura:
1. Kozłowska M. 2008. Fizjologia roślin, PWN.
2. Jankiewicz S. (red.). 1997.Regulatory wzrostu., PWN 1997.
3. Program autorski w oparciu o artykuły publikowane w czasopismach naukowych.
74
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Fizjologia roślin ozdobnych
(Physiology of ornamental crops)
dr hab. Renata Wojciechowska
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
20/10
2
Poszerzenie wiedzy na temat czynników wewnętrznych i zewnętrznych wpływających
na wzrost i rozwój oraz dekoracyjność roślin ozdobnych.
Czynniki kształtujące architekturę korony i części podziemnych rośliny. Fizjologiczne
aspekty rozmnażania wegetatywnego. Zakwitanie i trwałość kwiatów ciętych.
Praktyczne zastosowanie regulatorów wzrostu w uprawie roślin ozdobnych.
Fizjologiczne podstawy zabiegów pielęgnacyjnych. Optymalizacja warunków wzrostu
i rozwoju roślin ozdobnych.
opracowanie tematów wyszczególnionych w instrukcji do ćwiczeń oraz dwa zadania
sytuacyjne (ilustracja wzrostu roślin pod wpływem czynników antropogenicznych).
zaliczenie
Tematyka wykładów
Odbiór bodźców środowiskowych przez rośliny. Wpływ różnych czynników na architekturę
części nadziemnych i podziemnych roślin. Udział światła w zjawiskach fotomorfogenetycznych
roślin ozdobnych.
Stosunki wodne w komórce i na poziomie całej rośliny. Wpływ niezrównoważonego bilansu
wodnego na procesy fizjologiczne roślin ozdobnych. Odporność roślin na warunki suszy i
zalania.
Temperatura jako czynnik wzrostu i stresu. Zimotrwałość a mrozoodporność. Uszkodzenia roślin
powodowane chłodem. Reakcja i wrażliwość na zanieczyszczenia atmosferyczne. Zima i lato w
mieście – zagrożenia dla roślin w nasadzeniach miejskich.
Allelopatia – znaczenie w doborze gatunków sąsiadujących ze sobą.
Aspekty fizjologiczne rozmnażania wegetatywnego roślin ozdobnych. Cechy okresu
juwenilnego. Ukorzenianie. Zjawiska korelacyjne w rozwoju roślin.
Zakwitanie roślin. Czynniki stymulujące i hamujące ten proces. Trwałość i starzenie się kwiatów
ciętych oraz fizjologiczne podstawy ich przechowywania. Starzenie się liści i innych organów
roślin. Regulacja hormonalna tych procesów.
Zastosowanie regulatorów wzrostu i rozwoju roślin ozdobnych w praktyce ogrodniczej.
Fizjologiczne podstawy zabiegów pielęgnacyjnych.
Podsumowanie: Optymalizacja warunków wzrostu i rozwoju roślin ozdobnych ze szczególnym
uwzględnieniem ich walorów dekoracyjnych.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Badanie intensywności fotosyntezy wybranych gatunków drzew i krzewów. Światło jako czynnik
kształtujący architekturę korony. Wzrost i rozwój roślin na stanowiskach nasłonecznionych i
zacienionych. Charakterystyka wzrostu i fotosyntezy roślin zimozielonych.
Oznaczanie zawartości barwników w liściach różnobarwnych oraz w liściach zebranych z
nasłonecznionych i zacienionych części roślin.
Przedłużanie trwałości kwiatów ciętych i zieleni ciętej – aspekty fizjologiczne. Hamowanie
rozkładu chlorofilu przez cytokininy.
Wykazanie stresu fotooksydacyjnego. Pomiar stopnia uszkodzeń błon cytoplazmatycznych pod
wpływem stresu termicznego metodą konduktometryczną.
RAZEM
Godziny
2
2
3
1
2
3
4
2
1
20
4
2
2
2
10
Literatura:
1. Jankiewicz L.S. 1997. Regulatory wzrostu i rozwoju roślin. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa.
2. Kozłowska M. 2007. Fizjologia roślin. Wyd. UAM, Poznań.
75
3.
4.
Piskornik Z.1994. Fizjologia roślin dla wydziałów ogrodniczych, Wyd. AR Kraków.
Szczepanowska H.B. 2001. Drzewa w mieście. Wyd. Hortpress, Warszawa.
76
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Fizjologia odporności
(Physiology of resistance)
prof. dr hab. Maria Leja
20 w./10 ćw.
Agroekologia i ochrona roślin oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
Zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi mechanizmu reakcji
odpornościowych roślin w odniesieniu do abiotycznych i biotycznych czynników ze
szczególnym uwzględnieniem patogenów i szkodników.
Tematyka obejmuje charakterystykę związków wtórnych uczestniczących w reakcjach
odpornościowych, reakcje roślin na stresy środowiskowe wywołane czynnikami
abiotycznymi ( stres wodny, termiczny, radiacyjny, solny, oksydacyjny), reakcje roślin
na działanie patogenów i szkodników, wzajemne oddziaływanie roślin i owadów,
zjawiska allelopatii.
pisemny sprawdzian
zaliczenie
Tematyka wykładów
Charakterystyka związków wtórnych uczestniczących w reakcjach odpornościowych
Pojęcie stresu, unikanie i tolerancja stresu, ogólne reakcje roślin na stresy, stres wodny
Mechanizmy odporności i tolerancji na stres termiczny, radiacyjny, zasolenia, oksydacyjny oraz
zanieczyszczenie środowiska
Ogólna charakterystyka odporności roślin na czynniki biotyczne. Odporność bierna i odporność
indukowana
Indukowane mechanizmy obronne. Reakcja nadwrażliwości Charakterystyka fitoaleksyn i białek
PR. Bariery strukturalne.
Wzajemne oddziaływanie patogen-roślina. Elicytory, supresory, cząsteczki sygnałowe. Enzymy i
toksyny wydzielane przez patogen
Oddziaływanie wzajemne roślin wyższych, podstawy allelopatii
Mechanizmy odporności roślin na szkodniki. Odporność bierna i czynna
Interakcje pomiędzy rośliną a szkodnikiem, oddziaływanie hormonalne w relacji roślina-owad.
RAZEM
Godziny
2
2
Tematyka ćwiczeń
Oznaczanie przepuszczalności błon lipidowo-białkowych w wyniku stresu temperatur ujemnych.
Przygotowanie doświadczenia dotyczącego stresu uszkodzenia mechanicznego korzeni marchwi
Oznaczenie związków fenolowych i zawartości izokumaryny (fitoaleksyny) w mechanicznie
uszkodzonych korzeniach marchwi.
Pomiar zawartości proliny w tkance roślinnej poddanej stresowi zasolenia
RAZEM
Godziny
3
2
3
3
2
2
1
20
3
3
4
10
Literatura
1. Kozłowska M., Konieczny G. 2003. Biologia odporności roślin na patogenny i szkodniki..AR, Poznań.
2. J.B. Harborne. 1997. Ekologia biochemiczna, PWN.
3. Wójcik-Wojtkowiak D, Politycka B, Weyman-Kaczmarkowa W. 1998. Allelopatia, AR Poznań.
77
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Bioakumulacja azotanów i metali ciężkich
(Bioacumulation of nitrates and heavy metals)
prof. dr hab. Stanisław Rożek
20 w./10 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem i Agroekologia i ochrona roślin (sem. VII) oraz
Bioinżynieria w ogrodnictwie (sem. V)
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
20/10
2
Zapoznanie studentów z najnowszymi osiągnięciami agroekologii w odniesieniu do
produkcji warzyw i owoców o najwyższej wartości biologicznej i konsumpcyjnej ze
szczególnym uwzględnieniem możliwości efektywnego obniżenia bioakumulacji
azotanów oraz metali ciężkich, zwłaszcza kadmu i ołowiu.
Przedstawienie jednolitego systemu uprawy, nawożenia, doboru gatunków w
dostosowaniu do czynników glebowo-klimatycznych oraz reakcji fizjologicznej roślin,
szczególnie warzyw, pozwalającej na uzyskanie plonu o niskiej zawartości azotanów,
azotynów metali ciężkich, szkodliwych dla zdrowia konsumentów.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Informacja o toksyczności azotanów i azotynów dla zdrowia różnych grup konsumentów
(niemowlęta, młodzież, ludzie zdrowi i chorzy, kobiety ciężarne oraz normy dopuszczające
maksymalną zawartość tych związków w produktach żywnościowych, w tym w warzywach
świeżych, obowiązujące w Polsce i w innych krajach. Czynniki genetyczne, glebowe,
nawożeniowe (szczególnie nawożenie azotem) oraz klimatyczne mające wpływ na pobieranie
azotanów przez rośliny.
Mechanizm pobierania, dystrybucji i metabolizm azotanów w roślinie, ze szczególnym
uwzględnieniem metabolizmu węgla (fotosynteza, odddychanie) oraz jego wpływu na syntezę
organicznych związków azotowych u roślin.
Normy dopuszczające maksymalną zawartość metali ciężkich w produktach żywnościowych
obowiązujące w Polsce i innych krajach. Negatywny wpływ metali ciężkich na organizmy
roślinne i zdrowie konsumenta. Czynniki genetyczne, glebowe i nawożeniowe mające istotny
wpływ na bioakumulację metali ciężkich, a zwłaszcza kadmu i ołowiu przez rośliny.
Markery określające tolerancję i jej brak u roślin na podwyższoną zawartość metali ciężkich.
Podstawy prognozowania plonów, szczególnie warzyw z obniżoną zawartością metali ciężkich, a
zwłaszcza kadmu i ołowiu.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Metody oznaczania zawartości azotanów w roślinach: paski wskaźnikowe, metoda
kolorymetryczna, potencjometryczna.
Oznaczanie zawartości azotanów w różnych częściach użytkowych wybranych przez studentów
warzyw i owoców metodą potencjometryczną.
Zmiany aktywności reduktazy azotanowej w liściach wybranych warzyw liściowych w zależności
od czynników wewnętrznych (miejsce na roślinie) oraz zewnętrznych (doświetlanie, nawożenie
azotem).
RAZEM
Godziny
6
5
6
3
20
2
4
4
10
Literatura:
1. Kopcewicz J., Lewak S. 2002. Fizjologia roślin, PWN, Warszawa.
2. Kabata-Pendias A., Mukherjee A.B. 2007. Trace elements from soil to human, Springer.
3. Oryginalne prace naukowe dostępne w Katedrze Fizjologii Roślin oraz w Katedrze Uprawy Roli i Nawożenia
Roślin Ogrodniczych Wydziału Ogrodniczego UR w Krakowie.
78
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biologia komórki
(Cell biology)
15 w./15 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem oraz Agroekologia i ochrona roślin
I
II
III
IV
15/15
2
V
VI
VII
Zapoznanie studentów ze strukturą komórek roślinnych jako podstawową jednostką
budowy organizmów wielokomórkowych, przystosowanych do pełnienia wysoko
wyspecjalizowanych funkcji.
Struktury komórkowe będą omawiane na poziomie mikroskopii świetlnej i
elektronowej z uwzględnieniem nowoczesnych technik stosowanych do analizy
procesów życiowych zachodzących w komórce. Treścią wykładów będzie: budowa
komórki prokariotycznej i eukariotycznej, cytoplazma podstawowa, organizacja i rola
cytoszkieletu. Budowa błon cytoplazmatycznych i transport przez błony. Połączenia
międzykomórkowe. Organizacja i funkcja układu wakuolarnego. Jądro komórkowe –
organizacja i funkcja, realizacja informacji genetycznej. Transformatory energii w
komórce: mitochondria i chloroplasty. Cykl komórkowy i jego genetyczna regulacja,
apoptoza. Mitoza i mejoza.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Pochodzenie i ewolucja komórek, komórki pro- i eukariotyczne, teoria komórkowa i jej
konsekwencje.
Mikroskopia świetlna, elektronowa, skaningowa, techniki histochemiczne, immunologiczne,
autoradiograficzne stosowane w cytologii. Organizmy modelowe do badań procesów
życiowych komórki.
Cytoplazma podstawowa, cytoszkielet, struktura i funkcja błon cytoplazmatycznych, błona
komórkowa, glikokaliks, ściana komórkowa.
Połączenia międzykomórkowe, transport jonów i substancji odżywczych. Transport bierny,
wspomagany, aktywny, fagocytoza, pinocytoza, transcytoza.
Jądro komórkowe struktura i funkcja; zachowanie, przekazywanie i realizacja informacji
genetycznej.
Struktura i funkcja systemu wakuolarnego. Siateczka śródplazmatyczna gładka i szorstka.
Biosynteza białka.
Aparat Golgiego, segregacja produktów komórki. Lizosomy, sferosomy, peroksysomy.
Mitochondria i plastydy - struktura i funkcja.
Cykl komórkowy, wzrost i podział komórki somatycznej (mitoza) apoptoza.
Gametogeneza u roślin i zwierząt (mejoza).
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Mikroskopia świetlna i fluorescencyjna (historia mikroskopii, budowa mikroskopu, zasada
działania). Pobranie i utrwalenie materiału roślinnego do analiz cytologicznych
Wybrane techniki wykonywania preparatów mikroskopowych z materiału roślinnego
Rozpoznawanie różnych typów komórek roślinnych (komórki żywe, martwe, składniki ścian
komórkowych – wykrywanie za pomocą reakcji barwnych)
Analiza mitozy u roślin na wybranych preparatach rozgniotowych
Podział mejotyczny u roślin na przykładzie mikrosporogenezy
Identyfikacja organelli gromadzących materiały zapasowe – reakcje barwne wykrywające
skrobię, białka i tłuszcze zapasowe.
Godziny
1
2
2
2
2
1
1
1
1
2
15
2
2
2
2
2
2
79
Tematyka ćwiczeń
Najnowsze metody dokumentacji badań stosowane w cytologii (analiza komputerowa
obrazów mikroskopowych, mikrofotografie, technika audio-video)
Godziny
3
RAZEM
15
Literatura:
1. Alberts B., Bray D., Hopkin K., Johnson A., Lewis J., Raff M., Roberts K., Walter P. 2005. Podstawy biologii
komórki. PWN, Warszawa.
2. Wojtaszek P., Woźny A., Ratajczak L. 2006. Biologia komórki roślinnej. PWN, Warszawa.
3. Woźny A., Michejda J., L. Ratajczak L. 2000. Podstawy biologii komórki roślinnej. UAM.
80
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biologia rozwoju roślin
(Biology of plant development)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z biologią rozwoju roślin oraz ich genetyczną kontrolą.
Wykłady obejmują całokształt przemian związanych ze wzrostem i rozwojem roślin,
tworzeniem się tkanek i organów przystosowanych do pełnienia wyspecjalizowanych
funkcji. Omówione zostaną cykle rozmnażania występujące w świecie roślin.
pisemny sprawdzian
zaliczenie
Tematyka wykładów
Cykl życiowy roślin okrytonasiennych
Charakterystyka różnych systemów rozmnażania roślin – amiksja, amfimiksja, apomiksja.
Ewolucja organów płciowych u roślin , powstawanie gamet i zapłodnienie
Rozwój zarodka i nasion
Kiełkowanie nasion, rozwój siewki, merystemów - wierzchołka wzrostu pędu i korzenia,
łodygi, liści i kwiatów
Genetyczne podłoże procesu embriogenezy
RAZEM
Godziny
2
2
3
3
Tematyka ćwiczeń
Budowa organów generatywnych na przykładzie wybranych gatunków roślin uprawnych –
obserwacje makro- i mikroskopowe
Budowa zarodków zygotycznych i somatycznych na przykładach roślin ogrodniczych.
Kiełkowanie nasion i budowa siewek, obserwacja merystemów wierzchołkowych pędu i
korzenia.
Organogeneza – różnicowanie się komórek, tkanek i organów
Przegląd bazy danych dotyczących mutantów rozwojowych Arabidopsis
RAZEM
Godziny
3
2
15
4
3
3
2
3
15
Literatura:
1. Lack A., J., Evans D., E. 2003. Biologia roślin. PWN, Warszawa.
2. Twyman R., M. 2003. Biologia rozwoju. PWN, Warszawa.
81
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy genetyki molekularnej
(Introduction to molecular genetics)
dr hab. Dariusz Grzebelus
30 w./0 ćw.
wykłady
I
II
III
IV
V
VI
30/0
2
VII
Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami z zakresu genetyki
molekularnej a także możliwościami jej praktycznych zastosowań dla podniesienia
efektywności produkcji rolniczej.
Molekularne podstawy dziedziczności, w tym budowa i funkcja DNA, organizacja
genomu, mechanizmy transkrypcji i translacji, regulacja ekspresji genów. Aspekty
techniczne badań z zakresu genetyki molekularnej i praktyczne zastosowania, np. w
biotechnologii roślin.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Podstawowe pojęcia: gen, chromosom, dziedziczenie, rekombinacja, mutacja
DNA – budowa i właściwości
Replikacja DNA
Organizacja genomów prokariotycznych i eukariotycznych (genom jądrowy, mitochondrialny
i plastydowy)
Kod genetyczny, transkrypcja
Zmiany posttranskrypcyjne, translacja, biosynteza białek
Struktura i działanie genów prokariotycznych i eukariotycznych
Narzędzia badawcze genetyki molekularnej (enzymy restrykcyjne, ligazy, polimerazy,
wektory)
Klonowanie molekularne
Sekwencjonowanie DNA
Mutageneza
Zmienność epigenetyczna
Molekularne podstawy ewolucji
Genetyka molekularna a biotechnologia roślin
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
4
2
2
2
2
2
2
2
30
Literatura:
1. Brown T.A. 2001. Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
2. Węgleński P. (red.).1996. Genetyka molekularna. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
82
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zastosowania użytkowe technik multimedialnych
(Applications of multimedia techniques)
0 w./30 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem (sem. VII), Agroekologia i ochrona roślin, Sztuka
ogrodowa oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie (III)
I
II
III
0/30
2
IV
V
VI
VII
0/30
2
Nauka tworzenia animacji i posługiwania się grafiką oraz multimediami w działaniach
prezentacyjnych, marketingowych, komercyjnych.
Tworzenie, edycja i animacja grafiki w programach pakietu CorelDraw,
eksportowanie animowanych elementów do formatu Macromedia Flash (swf);
projektowanie strony internetowej z użyciem w/w obiektów. Wstawianie i
sterowanie odtwarzaniem grafiki, obiektów dźwiękowych, klipów multimedialnych w
prezentacji Power Point.
samodzielne opracowanie projektu z wykorzystaniem programów graficznych
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Rodzaje grafiki, programy do tworzenia i edycji grafik. Pakiet CorelDRAW Graphics Suite 11.
Terminologia, pojęcia, elementy okien w programach Corel.
Praca z grafiką rastrową w programie Corel PHOTO PAINT:
Skanowanie obrazów, opcje skanowania, właściwości bitmap.
Polepszanie jakości zdjęć: kadrowanie, zszywanie, dopasowywanie kolorów i odcieni, zmiana
wymiarów, rozdzielczości, retuszowanie.
Dodawanie efektów specjalnych.
Eksport i optymalizacja obrazów do publikacji w Internecie.
Tworzenie rysunku wektorowego statycznego w programie Corel DRAW: Rysowanie
podstawowych obiektów przy pomocy narzędzi z przybornika, opcje i właściwości narzędzi.
Praca z obiektami: zaznaczanie, duplikowanie, skalowanie, obracanie, odbicia lustrzane,
wyrównywanie, przyciąganie do siatki, grupowanie, łączenie.
Modyfikacja obiektów: pochylanie, rozciąganie, efekty specjalne, zniekształcenia.
Dodawanie wypełnienia, koloru, modyfikowanie przezroczystości obiektów.
Tworzenie symboli, współdzielenie symboli między wieloma rysunkami.
Praca z warstwami.
Praca z tekstem.
Animacja w programie Corel R.A.V.E.:
Praca z układem sceny i widokami.
Animacje obiektów: wydłużanie czasu życia obiektów, przekształcenia tween obiektów, ruch po
linii prostej, wzdłuż ścieżki, zmiana skali obiektu w czasie, obrót obiektu w czasie.
Tworzenie animowanych efektów tekstowych.
Tworzenie filmów interakcyjnych: tworzenie i edycja przejść, dodawanie dźwięku do przejść,
tworzenie hiperłączy.
Eksport filmu do formatu swf lub gif, i publikowanie filmu w Internecie.
Postawy języka HTML: struktura programu, znaczniki, projektowanie struktury strony lub witryny
WWW przy pomocy tabeli lub ramek wstawianie i formatowanie tekstu, wstawianie tła,
elementów multimedialnych, odnośników. Publikowanie w Internecie.
Grafika prezentacyjna: techniki umieszczania obiektów w prezentacji PowerPoint: osadzanie,
łączenie, wklejanie jako obraz. Wstawianie i sterowanie odtwarzaniem plików dźwiękowych i
filmów w prezentacji PowerPoint.
RAZEM
Godziny
2
4
8
8
4
4
30
Literatura:
1. Benicewicz-Miazga A. 2004., Grafika w biznesie. Projektowanie elementów tożsamości wizualnej –
logotypy, wizytówki oraz papier firmowy, Helion.
83
2.
3.
4.
5.
Maćkuś B. 2007. Ćwiczenia z CorelDRAW 12 CorelPHOTOPAINT 12 wersja polska, WN PWN S.A.
Ogórek A. 2002. CorelRAVE Ćwiczenia praktyczne, Helion.
Ogórek A. 2003. CorelDRAW Graphics Suite 11 PL. Kompendium Helion.
Tomaszewska-Adamarek A., Zimek R. 2007. ABC grafiki komputerowej i obróbki zdjęć, Helion.
Ponadto:
84
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zasoby informacyjne dla nauk przyrodniczych
(Informatic resources for life sciences)
0 w./30 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem i Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
0/30
2
VII
Zapoznanie studentów z zasobami informacji naukowej w sieci Internet oraz zdobycie
umiejętności organizowania własnych danych w relacyjną bazę, aktualizacji
zawartości bazy, wybierania informacji z bazy danych.
Przeszukiwanie internetowych baz danych, logika relacyjnej bazy danych,
projektowanie, tworzenie i obsługa bazy danych MS Access na potrzebę prowadzonej
działalności badawczej lub komercyjnej
samodzielne opracowanie projektu bazy danych
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Przegląd naukowych i komercyjnych baz danych oraz informatorów dla nauk przyrodniczych i
stosowanych, techniki wyszukiwania informacji, zasoby WWW jako nieograniczona baza
informacji skatalogowanej i rozproszonej, tryby dostępu do baz danych
Internetowe serwisy informacyjne, giełdy rynku rolniczego – przegląd
Baza danych dla zastosowań osobistych: w pracy naukowej, firmie: zasada budowy i
funkcjonowania relacyjnej bazy danych i pojęcia związane z relacyjną bazą danych: tabele, pola,
formaty pól, relacje, rodzaje relacji, kwerendy, typy kwerend, makra, raporty.
Projekt tematyczny bazy danych w MS Access:
Projektowanie i tworzenie struktury bazy: tabel, pól w tabelach i określanie formatów pól.
Tworzenie relacji między danymi, tworzenie tabel łącznikowych dla relacji typu „wiele do
wielu”.
Projektowanie formularzy i wprowadzanie danych do bazy przy pomocy formularzy
Projektowanie kwerend do wyszukiwania, wybierania informacji.
Projektowanie raportów, przedstawianie wyszukanych informacji w formie raportu.
Tworzenie makr uruchamiających różne typy kwerend
Projektowanie panelu przełączania.
Obsługa bazy danych: aktualizacja zawartości, wybieranie informacji z bazy.
RAZEM
Godziny
4
4
2
6
4
6
2
2
30
Literatura:
1. Elmasri R., Navathe S.B. 2005. Wprowadzenie do systemów baz danych., Helion.
2. Mendrala D., M. Szeliga M. 2006.Access 2003 PL. Ćwiczenia praktyczne. Helion.
Ponadto:
85
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Rysunek odręczny i techniczny
(Technical and hand-made drawing)
dr inż. arch. Michał Uruszczak
0 w./30 ćw.
ćw. audytoryjne
Sztuka ogrodowa
I
II
III
IV
V
0/30
2
VI
VII
Poznanie zasad rysunku i doskonalenie rysunku odręcznego i technicznego, technik
tworzenia projektów terenów zieleni
Perspektywa, aksonometria, martwa natura, rzuty, widoki, przekroje
wykonywanie rysunków tematycznych, kolokwium zaliczeniowe
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Podstawowe informacje o rysunku technicznym, narzędziach, wykonywanie tabeli w
projektach, graficzne oznaczenia w projektowaniu, przedstawienie literatury
Pismo techniczne, wymiarowanie w projektach, normatywy projektowe, ćwiczenia projektowe i
z zakresu oznaczeń w rysunku technicznym
Aksonometria: rodzaje i sposoby rysowania, ćwiczenie aksonometrii „wojskowej”.
Kompozycja roślin doniczkowych
Perspektywa – „Aleja parkowa”
Studium zieleni (rzut i widok perspektywiczny ogrodu)
„Dwór polski” -rysunek budynku z wyobraźni w oparciu o szczegółowe wskazówki
„Turystyczna tablica informacyjna” -projekt elementu małej architektury wykonany w formie
rysunku w technice ołówkowej.
Kolokwium rysunkowe (klauzura)
Zajęcia plenerowe-Okolice wzgórza Salwator w Krakowie. Rysunek z natury architektury i
zieleni.
RAZEM:
Godziny
3
3
3
3
3
3
3
3
3
3
30
Literatura:
1. Neufert P. 1995. Podręcznik projektowania architektoniczno – budowlanego. Wyd. Arkady, Warszawa.
2. Patoczka P. 1997. Uwagi o projektowaniu ogrodzeń. Wyd. PK, Kraków.
3. Patoczka P.1996. Uwagi o rysowaniu wnętrz krajobrazowych. Wyd. PK, Kraków.
4. Rylke J. 1996. Rysunek odręczny dla architektów krajobrazu. Wyd. SGGW, Warszawa.
5. Simblet S. 2006. Rysunek- podręcznik. Wyd. Arkady, Warszawa.
86
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Budownictwo
(Garden construction)
dr inż arch. Piotr Herbut
Katedra Budownictwa Wiejskiego (WISiG)
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia audytoryjne, ćwiczenia terenowe
Sztuka ogrodowa
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie z terminologią i podstawowymi zagadnieniami z zakresu budownictwa a
w szczególności elementów „małej architektury”
Prawo budowlane. Rysunek techniczny. Statyka elementarna. Zasady konstruowania
budowli ogrodowych. Technologia i zasady robót budowlanych i instalacyjnych.
Zasady organizacji budowy. Architektura ogrodowa.
cykliczne kolokwia, projekt zaliczeniowy
zaliczenie
Tematyka wykładów
Prawo budowlane i rozporządzenia dotyczące tematyki projektowania obiektów budowlanych
Zawartość projektu budowlanego. Lokalizacja obiektu w terenie. Projektowanie, wykonanie i
eksploatacja obiektu budowlanego.
Wiadomości ogólne o rozwiązaniach konstrukcyjnych podstawowych elementów konstrukcyjnych
budowli ogrodowych.
Obciążenia budowli (stałe, zmienne). Zasady ustalania obciążeń stałych, technologicznych oraz
środowiskowych. Fundamenty
Projektowanie i wykonawstwo pionowych przegród budowlanych
Projektowanie i wykonawstwo konstrukcji dachowych
Zasady wbudowywania i łączenia ze sobą materiałów budowlanych w przegrodach obiektów
ogrodowych.
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Uczestnicy procesu inwestycyjnego. Projekt budowlany. Procedura uzyskania pozwoleń na
budowę. Technologia i organizacja budowy.
Zasady rysunku budowlanego (linie rysunkowe i oznaczenia graficzne oraz techniczne, zasady
wykonywania rzutów poziomych i pionowych). Czytanie rysunków budowlanych.
Wydanie i omówienie ćwiczeń projektowych.
Wycieczka na teren ogrodów wystawowych z elementami małej architektury
Korekta ćwiczeń projektowych i kolokwium zaliczeniowe
RAZEM
Godziny
3
2
2
2
2
2
15
3
3
2
3
4
15
Literatura:
1. Lenkiewicz W., Pyrak S. 1989. Konstrukcja domów jednorodzinnych i małych budynków. Arkady.
Warszawa.
2. Pawłowski P. 1983.Budownictwo ogólne. PWN. Warszawa.
3. Plessner H. 1993. Bądź architektem swojego ogródka. Arkady. Warszawa.
87
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekologia zapylania roślin
(Pollination ecology)
dr hab. Krystyna Czekońska, prof. UR
15 w./15 ćw.
Bioinżynieria w ogrodnictwie (sem. III), Ogrodnictwo z marketingiem oraz
Agroekologia i ochrona roślin (sem. V)
I
II
III
15/15
2
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie studentów ze zwierzętami dokonującymi zapylenia roślin i
charakterystyczną budową kwiatów zapylanych roślin.
Koewolucja kwiatów i zwierząt zapylających. Przystosowania owadów do pobierania
pokarmu. Sposoby przenoszenia pyłku. Zwierzęta dokonujące zapylania roślin.
Dostępność kwiatów dla zapylaczy. Podział kwiatów ze względu na strategię
zapylania. Strategia zdobywania pokarmu przez owady. Efektywność pracy
zapylającej owadów. Wykorzystanie pszczoły miodnej i dzikich zapylaczy w produkcji
ogrodniczej.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Ewolucja zapylania roślin
Atrakcyjność kwiatów dla owadów. Przystosowania owadów do pobierania pokarmu
Sposoby przenoszenia pyłku. Zwierzęta dokonujące zapylania roślin
Dostępność kwiatów dla zapylaczy. Podział kwiatów ze względu na strategię zapylania (oferujące
pokarm, naśladowcze, pułapkowe)
Strategia zdobywania pokarmu przez owady (wierność kwiatowa, rozpoznawanie kwiatów, zasięg
lotu, aktywność lotna, temperatura itd.)
Efektywność pracy zapylającej pszczoły miodnej i dziko żyjących pszczołowatych
Wykorzystanie pszczoły miodnej i dzikich zapylaczy w produkcji ogrodniczej
Zagrożenia i ochrona dziko żyjących Apoidea
RAZEM
Godziny
1
2
2
Tematyka ćwiczeń
Morfologiczne przystosowania owadów do przenoszenia pyłku kwiatowego i zapylania roślin
Rozpoznawanie źródeł pokarmu na podstawie klasyfikacji ziaren pyłku pochodzącego z obnóży
pszczelich lub kału owadów
Ocena potrzeb pokarmowych dziko żyjących pszczołowatych w zależności od liczby wychowywanego
potomstwa
Główni zapylacze upraw roślin przyprawowych, zielarskich itd.
Praca zapylająca dziko żyjących pszczołowatych na roślinach (wycieczka do ogrodu)
Konsekwencje niedostatecznego zapylenia kwiatów
Zaliczenie
RAZEM
Godziny
2
2
3
1
2
2
15
3
2
2
4
1
1
15
Literatura:
1. Banaszak, J. 1993. Ekologia pszczół. PWN Warszawa-Poznań.
2. Jabłoński B.1998. Wiadomości z botaniki pszczelarskiej. (w) Prabucki J. (red.) Pszczelnictwo, Wydawnictwo
Promocyjne „Albatros” Szczecin.
3. Wilkaniec Z. 1998. Dziko żyjące pszczołowate – chów i użytkowanie, (w) Prabucki J. (red.) Pszczelnictwo,
Wydawnictwo Promocyjne „Albatros” Szczecin.
88
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Bioróżnorodność
(Biodiversity)
dr Adam Tofilski
15 w./15 ćw.
Bioinżynieria w ogrodnictwie (sem. III), Agroekologia i ochrona roślin oraz Sztuka
ogrodowa (sem. V)
I
II
III
15/15
2
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z różnorodnością biologiczną i sposobami jej ochrony.
Podstawowe zagadnienia z bioróżnorodności roślin i zwierząt. Zagrożenia
bioróżnorodności i metody ochrony przyrody. Ochrona bioróżnorodności w
środowisku rolniczym i zachowanie ginących ras zwierząt i odmian roślin.
zaliczenie
Tematyka wykładów
RAZEM
Godziny
2
2
4
2
2
3
15
RAZEM
Godziny
2
2
4
6
1
15
Biologiczne podstawy bioróżnorodności
Znaczenie bioróżnorodności roślin i zwierząt
Zmiany różnorodności gatunkowej w czasie i przestrzeni
Główne zagrożenia bioróżnorodności
Metody ochrony bioróżnorodności
Ochrona bioróżnorodności w rolnictwie
Tematyka ćwiczeń
Rozpoznawanie gatunków przy pomocy klucza taksonomicznego
Przygotowanie prostego klucza taksonomicznego
Automatyczne rozpoznawanie gatunków
Przygotowanie rysunku do klucza taksonomicznego
Zaliczenie
Literatura:
1. Weiner, J. 1999. Życie i ewolucja biosfery. Podręcznik ekologii ogólnej. PWN Warszawa.
89
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Gospodarka i ochrona wód
(Water management and protection)
prof. dr hab. inż. Stanisław Krzanowski, dr inż. Andrzej Wałęga
Katedra Inżynierii Sanitarnej i Gospodarki Wodnej (WIŚG)
24 w./6 ćw.
wykłady, ćwiczenia audytoryjne
I
II
III
IV
V
VI
VII
24/6
2
Zapoznanie studentów z zasadami racjonalnej gospodarki wodnej w rolnictwie (jako
jednym z istotnych warunków rozwoju produkcji rolniczej) w oparciu o posiadane
zasoby wodne oraz bilans wodny. Rozpoznanie wpływu czynników przyrodniczych i
antropogenicznych na wody powierzchniowe i podziemne, określenie ich stanu oraz
przedsięwzięcie działań zmierzających do likwidacja oddziaływań w skutków
negatywnych.
Krążenie wody w przyrodzie (cykl hydrologiczny; duży i mały obieg wody). Elementy
przyrodniczego bilansu wodnego. Cele i zadania gospodarki wodnej, problemy
gospodarki wodnej związane z zaopatrzeniem ludności w wodę, suszą i powodzią,
bilans wodno-gospodarczy, przyczyny i źródła zanieczyszczenia wód, degradacja wód,
ochrona wód. Ustawodawstwo z zakresu gospodarki wodnej i ochrony wód.
zaliczenie
Szczegółowy program przedmiotu
Tematyka wykładów
Obieg wody w przyrodzie. Obserwacje zjawisk i pomiary elementów cyklu hydrologicznego.
Zlewnia rzeczna. Miary odpływu i przepływu.
Bilans wody zlewni. Rodzaje bilansu i metody opracowania
Zadania i cele gospodarki wodnej w rolnictwie
Potrzeby wodne roślin oraz metody ich ustalania (niedobory wodne, zapotrzebowanie wody do
nawodnień)
Ilościowe metody określania zasobów wód powierzchniowych i podziemnych
Jakościowe metody określania zasobów wód powierzchniowych i podziemnych
Techniczne sposoby sterowania obiegiem wody w zlewniach użytkowanych rolniczo: melioracje
odwadniające, melioracje nawadniające, retencja zbiornikowa,rolnicze wykorzystanie ścieków,
osadów ściekowych i gnojowicy
Ochrona wód: obwiązujące akty prawne w zakresie ochrony wód, źródła zanieczyszczeń
środowiska wodnego (punktowe, obszarowe i liniowe), sposoby zapobiegania zanieczyszczeniu
wód (urządzenia do magazynowania i wstępnego podczyszczenia ścieków, metody oczyszczania
ścieków w terenach wiejskich)
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Obliczenie niedoborów wodnych, dawek nawodnieniowych i wydajności pompowni w
nawodnieniach kroplowych
Opracowanie koncepcji odprowadzania i oczyszczania ścieków bytowych z zabudowy
indywidualnej na wsi (ilościowo-jakościowy bilans ścieków, obliczenie urządzeń do
magazynowania i wstępnego oczyszczania ścieków, biologiczne oczyszczanie ścieków w
warunkach naturalnych i sztucznych z podaniem efektów redukcji zanieczyszczeń organicznych,
zawiesiny ogólnej i związków biogennych)
RAZEM
Godziny
2
2
1
4
2
2
6
5
24
2
4
6
Literatura:
1. Błażejewski R. 2003. Kanalizacja wsi. Wydawnictwo PZiTS, Poznań.
2. Chełmecki W. 2001. Woda-zasoby, degradacja, ochrona. PWN, Warszawa.
3. Ciepielowski A. 1999. Podstawy gospodarowania wodą. Wydawnictwo SGGW, Warszawa.
4. Kutera J.1988. Wykorzystanie ścieków w rolnictwie. PWRiL, Warszawa.
90
5.
Mioduszewski W. 1999. Ochrona i kształtowanie zasobów wodnych w krajobrazie rolniczym. Wydawnictwo
IMUZ, Falenty.
91
WYDZIAŁ OGRODNICZY
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
(STANDARD)
92
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Uprawa roli i żywienie roślin
(Soil cultivation and plant nutrition)
prof. dr hab. Włodzimierz Sady
30 w./30 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy obowiązkowy dla studentów wszystkich
specjalności
I
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
II
III
30/30
6
7 (A)
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z technologiami przygotowania roli oraz metodami oceny
wymagań pokarmowych i potrzeb nawozowych roślin
Rola jako czynnik środowiska, teoretyczne podstawy uprawy roli, wpływ uprawy roli
na właściwości fizyczne, chemiczne i biologiczne. Czynności uprawowe: cel, terminy i
sposoby wykonania. Zabiegi uprawowe oraz zespoły uprawek w cyklach produkcji
roślinnej. Odżywianie roślin składnikami mineralnymi, właściwości gleb związane z
żywieniem i nawożeniem, ustalanie potrzeb nawożenia roślin. Nawozy organiczne,
naturalne i mineralne: skład, właściwości, wpływ ich stosowania na właściwości
fizyczne, chemiczne i biologiczne gleby. Sposób, dawki, termin ich stosowania.
cykliczne sprawdziany pisemne, wykonanie zadanych ćwiczeń tematycznych
egzamin
Tematyka wykładów
Teoretyczne podstawy uprawy roli:
elementy składowe roli, układ gleby i jego znaczenie w świetle wymagań roślin względem
środowiska, czynniki wpływające na ten układ (porowatość i zagęszczenie).
Wpływ uprawy roli na:
właściwości fizyczne roli: stosunki powietrzno wodne, właściwości cieplne i pojemność cieplną,
zwięzłość i lepkość gleby, strukturę gleby, zawartość próchnicy i składników pokarmowych,
działalność organizmów glebowych, zwalczanie roślinności konkurencyjnej, mieszanie resztek
pożniwnych i nawozów. Sprawność, kultura i żyzność gleby.
Technologia, cele i zadania uprawy roli:
uprawa tradycyjna i kierunki jej modyfikacji, rodzaje uprawek: odwracające rolę i uprawki
zastępujące orkę, spulchniające i wyrównujące rolę, uprawki ugniatające, zespoły uprawek
(pożniwne, przedsiewne, przedzimowe, wiosenne, pielęgnacyjne), uprawa uproszczona,
zminimalizowana i zerowa.
Podstawy żywienia mineralnego roślin:
skład mineralny roślin i rola składników pokarmowych w żywieniu roślin, pobieranie składników
pokarmowych przez rośliny, żywienie i plonowanie roślin.
Środowisko glebowe a mineralne żywienie roślin:
gleba jako źródło mineralnych składników pokarmowych, skład chemiczny gleb, zawartości
całkowite i formy przyswajalne makro i mikroskładników oraz pierwiastków śladowych, czynniki
decydujące o rozpuszczalności tych składników, zależności pomiędzy plonem roślin a
składnikami mineralnymi w glebie, prawa nawozowe, wymagania pokarmowe roślin. Wpływ
nawożenia na jakość i wartość biologiczną plonów.
Właściwości gleby związane z żywieniem roślin i nawożeniem:
znaczenie sorpcji w żywieniu roślin, odczyn i kwasowość gleb (aktualna, wymienna i
hydrolityczna); wpływ odczynu na niektóre właściwości gleb i pobieranie składników
pokarmowych przez rośliny, wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe roślin; metody
ustalania potrzeb nawozowych: polowe, wazonowe, mikrobiologiczne, analityczne.
Nawozy organiczne i naturalne:
podział i zużycie nawozów, nawozy naturalne, organiczne oraz ich stosowanie (obornik,
gnojowica, pomiot ptasi, nawozy zielone, słoma, sztuczny obornik, komposty, torf, węgiel
brunatny, niekonwencjonalne nawozy organiczne odpady, ścieki itp.). Wpływ nawozów
organicznych na właściwości gleb.
Godziny
2
4
4
2
3
3
4
93
Tematyka wykładów
Nawozy mineralne:
nawozy wapniowe i wapniowo-magnezowe; pochodzenie, podział zasady wapnowania, wybór
nawozu, termin i sposób wapnowania, nawozy azotowe, fosforowe, potasowe, magnezowe,
siarkowe, wieloskładnikowe, mikronawozy (otrzymywanie, podział, właściwości,
przechowywanie, przydatność). Ekologiczne skutki stosowania nawozów
Technika stosowania nawozów:
organicznych i naturalnych w postaci stałej i płynnej, mineralnych (jedno- i wieloskładnikowych
w formie stałej i płynnej, fertygacja, dokarmianie dolistne).
Płodozmian:
Funkcja płodozmianu., zasady planowania płodozmianu, płodozmian w warzywnictwie,
sadownictwie, szkółkarstwie.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Omówienie zasad bezpieczeństwa pracy w laboratorium chemicznym. Technika pobierania
próbek gleb w uprawach polowych oraz próbek podłoży i roztworów odżywczych w uprawach
pod osłonami.
Oznaczanie odczynu i kwasowości gleb. Ustalanie potrzeb wapnowania. Wyznaczanie krzywej
neutralizacji dla podłoży. Zasady wapnowania. Zakwaszanie gleb i podłoży.
Metody chemiczne oznaczania potrzeb nawozowych gleb i podłoży. Oznaczanie N, P, K, Ca, Mg
– metoda uniwersalna.
Analiza materiału roślinnego jako wskaźnik stanu odżywienia mineralnego roślin. Pobieranie
części wskaźnikowych. Metody mineralizacji mat. roślinnego. Metody oznaczania zawartości
makro i mikroskładników. Wykonanie oznaczeń metodą uniwersalną.
Nawozy mineralne – charakterystyka właściwości chemicznych i fizycznych. Rozpoznawanie
nawozów.
Sumaryczna zawartość soli rozpuszczalnych w glebie i roztworach odżywczych, pomiar
koncentracji soli.
Zastosowanie podłoży w uprawie. Przygotowanie do uprawy substratu torfowego, słomy, wełny
mineralnej.
Metody określania potrzeb nawozowych gleb oraz liczby graniczne i zasady obowiązujące przy
interpretacji wyników analizy chemicznej gleby i części wskaźnikowych roślin. Rozwiązywanie
zadań.
RAZEM
Godziny
4
2
2
30
2
4
6
6
2
2
4
4
30
Literatura:
1. Gorlach E., Mazur T. 2001. Chemia rolna PWN, Warszawa.
2. Roszak W. 1997. Ogólna uprawa roli i roślin. PWN, Warszawa.
3. Starck J.R. 1997. Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. PWRiL, Warszawa.
94
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Sadownictwo
(Fruit production)
dr hab. Jan Skrzyński
45 w./ 45 ćw.
specjalności
I
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
II
III
IV
15/15
3
V
30/30
5
6 (S)
VI
VII
Przygotowanie studentów do rozumienia i interpretacji procesów biologicznych
roślin sadowniczych oraz ich wykorzystania w technologiach produkcji owoców.
Technologia uprawy drzew ziarnkowych i pestkowych oraz roślin krzewów
jagodowych. Formowanie i wzrost zawiązków owoców. Podstawowe składniki
organiczne i mineralne owoców, ich funkcja w owocu oraz rola w odżywianiu
człowieka. Zasady odżywiania organicznego i mineralnego roślin sadowniczych.
praktyczne sprawdziany ustne
egzamin
Tematyka wykładów
Produkcja owoców w świecie. Historia sadownictwa w Polsce, stan obecny i perspektywy
rozwoju.
Pochodzenie i rozmieszczenie gatunków roślin sadowniczych.
Warunki glebowe rozwoju sadownictwa (czynniki glebowe-przydatność gleb pod uprawy
sadownicze, podział genetyczny gleb, bonitacja; zmęczenie gleby)
Warunki klimatyczne rozwoju sadownictwa w Polsce (strefy klimatyczne, temperatura, opady,
usłonecznienie, zastoiska mrozowe, osłony przeciwwiatrowe, przymrozki wiosenne i jesienne,
strefy gradowe). Rejonizacja upraw.
Budowa drzewa i funkcje poszczególnych organów (rodzaje systemów korzeniowych, funkcje
liści, reakcje drzewa na zabiegi agrotechniczne).
Czynniki warunkujące rozstawę drzew w sadzie. Modele sadów.
Zasady formowania przewodnikowych koron drzew (podstawy fizjologiczne formowania koron
drzew).
Zasady formowania koron szpalerowych (szpaler swobodny, regulowany i in.).
Cięcie letnie, zasady terminy – uwarunkowania.
Mechanizm starzenia się drzewa owocowego (cięcie prześwietlające, odnawiające,
szczegółowe).
Gospodarka mineralna drzew i krzewów owocowych
Ogólne zasady określania potrzeb nawozowych i pokarmowych w sadach i jagodnikach
Spoczynek zimowy roślin sadowniczych hartowanie roślin – uszkodzenia mrozowe.
Czynniki warunkujące uprawę krzewów jagodowych i owoców miękkich
Mechanizm pobierania i transportu składników mineralnych do drzewa i owocu
Redystrybucja składników pokarmowych w drzewie i jego organach.
Wzrost i rozwój zawiązków oraz owoców, drzew ziarnkowych i pestkowych.
Kształtowanie się cech zewnętrznych owoców.
Synteza i akumulacja podstawowych metabolitów w owocach, rola owoców w żywieniu
człowieka.
Podstawy formowania i prowadzenia krzewów winorośli.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie terenu pod sad (z uwzględnieniem warunków siedliskowych: gleba-mikroklimattopografia); rozplanowanie kwater, drogi wewnętrzne i zewnętrzne).
Praktyczne zakładanie sadu (wytyczanie miejsc pod drzewka, rozmiary dołków, technika
sadzenia, paliki; terminy sadzenia, rozmieszczenie zapylaczy, zabezpieczanie przed mrozami i
gryzoniami).
Godziny
2
1
2
2
2
2
4
3
2
2
3
2
2
4
3
1
2
2
2
2
45
2
3
95
Tematyka ćwiczeń
Praktyczne formowanie koron drzew w I roku po posadzeniu (wrzeciono szerokie, wąskie,
korona osiowa, szpaler swobodny, V – Güttingen, klamerki, obciążniki, sznurki).
Formowanie koron w II i III roku wzrostu drzewa, korekta wzrostu.
Systemy uprawy gleby (w oparciu o poletka doświadczalne – murawa, ugór herbicydowy,
mechaniczny, folia odblaskowa, agrowłóknina, ściółka).
Praktyczne określanie potrzeb nawożenia sadu, lustracja
Systemy pielęgnacji gleby w sadzie, nawożenie plantacji z uwzględnieniem wymagań
gatunkowych – zajęcia praktyczne.
Cięcie letnie (terminy, zasady, konsekwencje)
Cięcie prześwietlające drzew
Cięcie odnawiające drzew starych (podstawowe, szczegółowe)
Praktyczne zakładanie plantacji roślin jagodowych (porzeczki, agrest, maliny, truskawki,
terminy, uwarunkowania, systemy sadzenia)
Zakładanie sadów drzew pestkowych (sadzenie, rozstawa drzew, formy koron, praktyczne
formowanie i cięcie).
Uprawa brzoskwiń w tunelach foliowych (zasady prowadzenia, cięcie).
Cięcie prześwietlające drzew pestkowych.
Podstawowe odmiany drzew ziarnkowych.
Podstawowe odmiany drzew pestkowych.
Podstawowe odmiany drzew jagodowych.
Ręczne przerzedzanie kwiatów i zawiązków (terminy, zasady)
Chemiczne przerzedzanie zawiązków (stosowane środki, zasady, terminy-uwarunkowania)
RAZEM
Godziny
6
2
2
2
2
2
2
2
4
2
2
2
2
2
2
2
2
45
Literatura:
1. European Journal of Horticultural Science (anglojęzyczne)
2. Erwerbsobstbau (niemieckojęzyczny)
3. Hort Science (anglojęzyczny)
4. Journal of the American Society of Hotriculture Science (anglojęzyczny)
5. Mineral Nutrition of Higher Plants – podręcznik (anglojęzyczny)
96
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Warzywnictwo
(Field and greenhouse vegetable crops)
prof. dr hab. Andrzej Libik, prof. dr hab. Stanisław Cebula,
prof. dr hab. Edward Kunicki, dr hab. Piotr Siwek
45 w./45 ćw.
specjalności
I
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
II
III
IV
30/30
4
5 (S)
V
15/15
VI
VII
4
Zapoznanie z podstawami warzywnictwa ogólnego oraz biologią, technologią uprawy
i odmianami warzyw. Zapoznanie z typami pomieszczeń uprawnych, wyposażeniem
oraz możliwościami sterowania warunkami mikroklimatu.
Charakterystyka warzywnictwa, rejonizacja upraw w oparciu o wymagania
środowiska, zmianowanie, rozmnażanie, zabiegi pielęgnacyjne, dojrzewanie i zbiór
warzyw. Omówienie pochodzenia, znaczenia gospodarczego, wartości odżywczych,
wymagań klimatycznych, glebowych, nawozowych, integrowanych metod uprawy i
pielęgnacji podstawowych gatunków warzyw, zbioru i przygotowania do sprzedaży,
wymagań w stosunku do surowca przy różnych sposobach wykorzystania.
Omówienie mechanicznej pielęgnacji, zbioru i maszyn czyszczących oraz
przygotowujących warzywa do sprzedaży. Omówienie technologii uprawy
podstawowych gatunków warzyw pod osłonami,
okresowe sprawdziany pisemne
egzamin
Tematyka wykładów
Charakterystyka warzywnictwa, definicja warzyw, stan produkcji warzywnej i zielarskiej w
Polsce i na świecie oraz kierunki jego rozwoju
Historia uprawy, ośrodki pochodzenia i klasyfikacja roślin warzywnych
Wartość biologiczna warzyw i ziół
Warunki środowiska w uprawie warzyw (temperatura, światło, woda, dwutlenek węgla, gleba)
Rejonizacja produkcji warzywniczej
Zmianowanie i płodozmian w uprawie warzyw
Rozmnażanie generatywne (siew i produkcja rozsady) oraz wegetatywne warzyw
Zabiegi pielęgnacyjne w uprawie warzyw
Dojrzewanie i zbiór warzyw
Przygotowanie do obrotu i przechowywania warzyw
Omówienie zagadnień określonych w w.w. tematyce dla następujących gatunków:
Psiankowate: pomidor, papryka
Dyniowate: ogórek
Bobowate: fasola, groch
Rzepowate: rzodkiewka
Kapustowate: kapusta gł. biała, kalafior, brokuł, kapusta pekińska
Selerowate: marchew, seler, pietruszka
Komosowate: burak, szpinak
Astrowate: sałata głowiasta
Cebulowe: cebula, por
Rodzaje pomieszczeń do uprawy warzyw, skala produkcji warzyw pod osłonami w Polsce i na
świecie. Lokalizacja obiektów szklarniowych i wysokich tuneli foliowych
Technologia uprawy pomidorów pod osłonami wysokimi
Technologia uprawy ogórków pod osłonami wysokimi
Technologia uprawy papryki pod osłonami wysokimi
Technologia uprawy sałaty pod osłonami wysokimi
RAZEM
Godziny
2
1
2
3
1
1
1
2
1
1
2
1
2
1
3
2
1
1
2
3
5
3
3
1
45
97
Tematyka ćwiczeń
Systematyka warzyw, przegląd grup użytkowych warzyw.
Rozmnażanie roślin warzywnych: generatywne i wegetatywne, materiał siewny i jego ocena
Rozpoznawanie siewek roślin warzywnych.
Produkcja rozsady warzyw, sposoby, cele, miejsca, materiały do produkcji, zabiegi, nowoczesne
technologie produkcji, w tym automatyczne linie do wysiewu, maszyny do pikowania i sadzenia
rozsady
Nawadnianie roślin warzywnych, wymagania wodne warzyw, terminy i dawki nawodnień,
charakterystyka i montaż systemów nawadniających w uprawie polowej
Chwasty w uprawach warzywnych, podział chwastów, wrażliwość warzyw na zachwaszczenie,
rozpoznawanie
Ustalanie potrzeb nawozowych warzyw - wprowadzenie
Odmiany warzyw, źródła informacji o odmianach. Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin
Uprawnych – sieć doświadczalna, rejestr odmian. Wizyta w Stacji Doświadczalnej Oceny
Odmian w Węgrzcach - zapoznanie się z kolekcją odmian poszczególnych gatunków warzyw.
Kapusta głowiasta biała (Brassica oleracea var. capitata), kapusta pekińska (Brassica pekinensis)
- biologia i cechy odmianowe, podział odmian kapusty głowiastej ze względu na przeznaczenie
(na świeży rynek, dla przetwórstwa, na przechowanie), charakterystyka wymienionych grup
odmian.
Kalafior (Brassica oleracea var. botrytis), brokuł (Brassica oleracea var. italica) – biologia i cechy
odmianowe, podział odmian ze względu na termin uprawy i przeznaczenie.
Ogórek gruntowy (Cucumis sativus) - biologia i cechy odmianowe, podział odmian ze względu
na sposób użytkowania (korniszony, konserwowe, kwaszeniaki, sałatkowe), charakterystyka
wymienionych grup odmian.
Pomidor gruntowy (Lycopersicon esculentum) - biologia i cechy odmianowe, podział odmian ze
względu na sposób wzrostu (karłowe i tyczne, wiotko- i sztywnołodygowe), cechy owocu
(wielkoowocowe, średnioowocowe, cherry), kolor owocu i in., charakterystyka wymienionych
grup odmian.
Marchew (Daucus carota), pietruszka (Pertoselinum crispum), seler korzeniowy (Apium
graveolens) – biologia, cechy odmianowe i kierunki hodowli wymienionych gatunków, podział
odmian marchwi na typy użytkowe: paryski, baby, amsterdamski, nantejski, berlicum, flakkee,
imperator, chantenay, kuroda. Charakterystyka wymienionych typów.
Fasola zwyczajna (Phaseolus vulgaris), groch siewny (Pisum sativum) - biologia i cechy
odmianowe, podział odmian fasoli ze względu na sposób wzrostu (karłowe, biczykowe i tyczne),
cechy strąka (szparagowe, na suche nasiona, flageolet), cechy nasion (wielkość nasion, kształt,
kolor) i in., charakterystyka wymienionych grup odmian; podział odmian grochu ze względu na
cechy strąka i nasion oraz długość okresu wegetacji.
Burak ćwikłowy (Beta vulgaris var. esculenta), szpinak (Spinacia oleracea) - biologia i cechy
odmianowe buraka, podział odmian ze względu na kształt korzenia (spłaszczony, kulisty,
cylindryczny), wybarwienie, cechy rozety liściowej i in., charakterystyka wymienionych grup
odmian, charakterystyka odmian szpinaku.
Sałata gruntowa (Lactuca sativa) - biologia i cechy odmianowe, podział na formy uprawne
(sałata głowiasta, rzymska, listkowa, łodygowa), charakterystyka wymienionych form.
Cebula (Allium cepa), por (Allium porrum) - biologia i cechy odmianowe, podział odmian cebuli
ze względu na kolor, kształt i wielkość zgrubienia, przeznaczenie odmian do określonego
sposobu uprawy (z dymki, z siewu wiosennego, z siewu letniego), charakterystyka
wymienionych grup odmian; cechy różnych grup odmian pora.
Typy pomieszczeń uprawnych, elementy budowy szklarni i tunelu foliowego, zapoznanie z
rodzajami materiałów stosowanych do budowy i pokrycia, typy konstrukcji standartowych i
lokalnych szklarni oraz tuneli wysokich
Wyposażenie pomieszczeń uprawnych, stoły, systemy ogrzewania,
systemy wentylacji, lampy do doświetlania i technika doświetlania
Osłony niskie w uprawie warzyw, zapoznanie z materiałami do
ściółkowania, osłaniania bezpośredniego oraz budową i typami tuneli niskich, stosowane
materiały
Przygotowanie rozsady pomidora, ogórka i papryki do uprawy
pod osłonami, szczepienie rozsady, możliwości mechanizacji procesów
Zapoznanie z biologią i cechami odmianowymi pomidorów, ogórków, papryki i sałaty w uprawie
pod osłonami, uzyskanie umiejętności właściwego wyboru odmiany pod kątem oczekiwanych
cech użytkowych
Godziny
2
2
2
3
2
2
2
2
2
1
1
2
2
2
1
1
1
4
2
2
2
2
98
Tematyka ćwiczeń
Praktyczne zapoznanie z zabiegami cięcia i prowadzenia roślin
pomidorów, ogórków i papryki
Biologia kwitnienia i zawiązywania owoców u pomidorów, ogórków
i papryki pod osłonami, wspomaganie zapylania u pomidorów, zapoznanie
z techniką stosowania owadów zapylających pod osłonami
Godziny
2
1
RAZEM
45
Literatura:
1. Chroboczek E. (red.) 1977. Odmianoznawstwo roślin warzywnych, PWRiL.
2. Knaflewski M. (red.) 2007. Ogólna uprawa warzyw, PWRiL.
3. Kunicki E., Sękara A., Kalisz A. 2006. Skrypt do ćwiczeń z warzywnictwa ogólnego. Wydawnictwo AR w
Krakowie.
4. Kurpaska S. 2008. Szklarnie i tunele foliowe – inżynieria i procesy, PWRiL.
5. Odmiany warzyw uprawy pod osłonami, Plantpress.
6. Odmiany warzyw uprawy polowe, Plantpress.
7. Orłowski M. (red.) 2000. Polowa uprawa warzyw, Brasika.
8. Pudelski T. (red.). 2005. Uprawa warzyw pod osłonami, PWRiL.
9. Siwek P. 2004. Warzywa pod folią i włókniną. Hortpress.
99
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Rośliny ozdobne
(Ornamental plants)
prof. dr hab. Anna Bach
45 w./45 ćw.
wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, terenowe
specjalności
I
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
II
III
IV
30/30
4
5 (S)
V
15/15
4
5 (S)
VI
VII
Poznanie ogólnych zasad uprawy, podstawowego doboru i walorów zielnych roślin
ozdobnych
Stan i kierunki rozwoju kwiaciarstwa w Polsce, roślinność z różnych stref
klimatycznych, pojemniki i podłoża, rozmnażanie roślin ozdobnych, warunki
zewnętrzne upraw, spoczynek, pędzenie i trwałość kwiatów ciętych, dobór roślin
ozdobnych i zasady uprawy w gruncie i pod osłonami
cykliczne sprawdziany pisemne, opracowanie 30 kart zielnikowych z zakresu
roślinoznawstwa gruntowego, rozpoznawanie roślin z natury
egzamin
Tematyka wykładów
Stan i kierunki rozwoju produkcji roślin ozdobnych w Polsce
Znaczenie roślin ozdobnych w życiu człowieka Cechy charakterystyczne roślin ozdobnych w
aspekcie okresowości ich rozwoju: rośliny mono- i polikarpiczne
Warunki naturalnego występowania roślin ozdobnych jako podstawa ich zastosowania w
ogrodnictwie ozdobnym w Polsce: lasy tropikalne, lasy twardo- i laurolistne, stepy, prerie, lasy
liściaste i iglaste, półpustynie i pustynie
Systemy uprawy roślin ozdobnych: otwarty grunt, osłony foliowe, szklarnie
Czynniki agronomiczne uprawy roślin ozdobnych: wymagania ekologiczne
Czynniki agronomiczne uprawy roślin ozdobnych: gleba i podłoża
Czynniki agronomiczne uprawy roślin ozdobnych: naczynia i pojemniki
Rośliny gruntowe: cechy biologiczne gruntowych roślin ozdobnych (jednoroczne, byliny)
Walory dekoracyjne i cechy plastyczne zielnych roślin ozdobnych
Zastosowanie i zasady doboru gruntowych roślin ozdobnych: rośliny okrywowe, skalne,
kobiercowe, wodne i nadwodne, rabatowe, kwietnikowe i balkonowe, runo parkowe
Rośliny szklarniowe: sterowanie procesem kwitnienia
Rośliny szklarniowe: spoczynek i pędzenie roślin ozdobnych
Rośliny szklarniowe: trwałość kwiatów ciętych i doniczkowych
Zastosowanie substancji wzrostowych w produkcji kwiaciarskiej
Rośliny szklarniowe: szczegółowe wymagania siedliskowe i zasady uprawy pod osłonami roślin
doniczkowych (cyklamen, azalia, anturium, poinsecja) lub z przeznaczeniem na kwiaty cięte
(gerbera, goździk, chryzantema, róże, anturium
Podstawowy dobór, wykorzystanie i zasady pędzenia ozdobnych roślin cebulowych, bulwiastych
i kłączowych
Krzewy w produkcji kwiaciarskiej
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Zasady rozmnażania generatywnego roślin ozdobnych.
Zasady rozmnażania wegetatywnego roślin ozdobnych.
Zabiegi uprawowe i pielęgnacyjne: sadzenie i przesadzanie, podlewanie, cieniowanie, zasady
nawożenia.
Roślinoznawstwo roślin ozdobnych: rośliny doniczkowe szklarniowe.
Roślinoznawstwo roślin ozdobnych: rośliny gruntowe jednoroczne i dwuletnie.
Roślinoznawstwo roślin ozdobnych: byliny.
Roślinoznawstwo roślin ozdobnych : paprocie, trawy, rośliny wodne
Godziny
3
6
2
4
2
2
2
2
2
2
8
2
2
2
2
4
3
2
45
3
7
6
9
6
100
Tematyka ćwiczeń
Roślinoznawstwo roślin ozdobnych: ozdobne rośliny cebulowe
RAZEM
Godziny
5
45
Literatura:
1. Chmiel H. (red.) 2000. Uprawa roślin ozdobnych. PWRiL, Warszawa.
2. Jerzy M., Krzymińska A. 2005. Rozmnażanie wegetatywne roślin ozdobnych. PWRiL Poznań.
3. Krause J., Lisiecka A., Szczepaniak S. 2004. Ozdobne rośliny jednoroczne i dwuletnie. Uprawa w gruncie.
Wydawnictwo AR im. A. Cieszkowskiego w Poznaniu.
4. Marcinkowski J. 2002. Byliny ogrodowe. PWRiL Warszawa.
101
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Zagospodarowanie terenów zieleni – Dendrologia
(Green area management – Dendrology)
dr hab. inż. Piotr Muras
18 w./27 ćw.
specjalności
I
Punkty ECTS:
II
III
18/27
5
6 (S, B)
IV
V
VI
VII
Cel kursu:
Poznanie morfologii, systematyki, wymagań siedliskowych oraz walorów
dekoracyjnych ozdobnych roślin drzewiastych.
Tematyka:
Rośliny drzewiaste rodzime i podstawowe gatunki obce rosnące w terenach zieleni –
cechy morfologiczne, wymagania siedliskowe, mrozoodporność, dekoracyjność.
Kryteria oceny: cykliczne sprawdziany pisemne, opracowanie 30 kart zielnikowych
Forma zakończenia:
egzamin
Tematyka wykładów
Godziny
Wprowadzenie do przedmiotu. Wiadomości ogólne: jednostki systematyczne, nazewnictwo
botaniczne, pojęcie gatunku, proweniencja, introdukcja drzew i krzewów. Podstawowe terminy
1
morfologiczne. Wymagania siedliskowe.
Ginkgoaceae, Taxaceae, Taxodiaceae
1
Pinaceae (cz. I)
1
Pinaceae (cz. II)
1
Cupressaceae
1
Salicaceae, Juglandaceae
1
Betulaceae, Fagaceae
1
Ulmaceae, Ranunculaceae
1
Corylaceae, Berberidaceae
1
Magnoliaceae, Platanaceae,
1
Hydrangeaceae, Grossulariaceae
1
Rosaceae (cz. Maloideae)
1
Rosaceae (cz. Prunoideae, Rosoideae), Fabaceae
1
Buxaceae, Anacardiaceae, Celastraceae, Vitaceae, Araliaceae, Aceraceae
1
Tiliaceae, Hippocastanaceae, Rhamnaceae, Tamaricaceae, Thymelaceae, Elaeagnaceae,
1
Cornaceae
Ericaceae, Oleaceae, Apocynaceae
1
Caprifoliaceae, Bignoniaceae
1
Zastosowanie wybranych gatunków drzew i krzewów w terenach zieleni.
1
RAZEM
18
Tematyka ćwiczeń
Ginkgoaceae, Taxaceae, Taxodiaceae.
Pinaceae (cz.I) – rodzaj: Abies i Picea .
Pinaceae (cz.II) – rodzaj: Pseudotsuga, Tsuga, Larix, Pinus.
Cupressaceae.
Salicaceae, Juglandaceae, Fagaceae, Ulmaceae.
Betulaceae, Corylaceae, Ranunculaceae, Berberidaceae.
Magnoliaceae, Platanaceae, Hydrangeaceae, Grossulariaceae.
Pinaceae (cz.II) – rodzaj: Pseudotsuga, Tsuga, Larix, Pinus.
Rosaceae (cz.I) – podrodzina: Spiraeoideae, Maloideae.
Rosaceae (cz.II) – podrodzina: Prunoideae, Rosoideae, Fabaceae.
Buxaceae, Anacardiaceae, Celastraceae, Vitaceae, Araliaceae, Araceae.
Tiliaceae, Hippocastanaceae, Rhamnaceae, Tamaricaceae, Thymelaceae, Eleagnaceae,
Cornaceae
Ericaceae, Oleaceae, Apocynaceae
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
102
Tematyka ćwiczeń
Caprifoliaceae, Bignoniaceae
Rozpoznawanie roślin w terenie
Godziny
2
1
RAZEM
27
Literatura:
1. Aichele D. I. R., Schwegler A. 1998. Jakie to drzewo? PWRiL.
2. Bugała W. 2000. Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL.
3. Muras P., Frazik–Adamczyk M. 2002. Żywopłoty 2002.
4. Seneta W., Dolatowski J. Dendrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa.
5. Seneta W. 1981. Drzewa i krzewy iglaste. PWN.
6. Rocznik Dendrologiczny. Rocznik sekcji Dendrologicznej Polskiego Towarzystwa Botanicznego.
103
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zagospodarowanie terenów zieleni - Szkółkarstwo ozdobne
(Green area management – Ornamental nursery)
dr hab. inż. Piotr Muras
15 w./15 ćw.
specjalności
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
3
Zapoznanie studentów ze sposobami rozmnażania drzew, krzewów i bylin, oraz
podstawowymi metodami produkcji szkółkarskiej.
Podstawowe metody wegetatywne i generatywne rozmnażania oraz pielęgnacji
szkółkarskiej drzew krzewów ozdobnych i bylin. Materiały, urządzenia i obiekty
produkcji szkółkarskiej, prowadzenie szkółki.
samodzielne wykonanie podstawowych sposobów rozmnażania wybranych
gatunków drzew, krzewów ozdobnych i bylin
egzamin
Tematyka wykładów
Urządzenia służące produkcji szkółkarskiej. Mnożarki (szklarnie, namioty foliowe inspekty).
Przechowalnie, chłodnie, cienniki szkółkarskie.
Wybór miejsca i organizacja szkółki gruntowej i pojemnikowej drzew krzewów i bylin.
Pojemniki i podłoża w uprawie pojemnikowej.
Technologia sadzenia i przesadzania
Zimowanie roślin w uprawie pojemnikowej
Nawadnianie w szkółkach. Zamknięte obiegi wody, oczyszczanie wody.
Rozmnażanie generatywne. Produkcja, zbiór, obróbka i przechowywanie nasion
Technologia produkcji siewek w pojemnikach i w gruncie.
Rozmnażanie wegetatywne. Ukorzenianie sadzonek pod osłonami - mateczniki, podłoża,
podlewanie, doświetlanie, dokarmianie CO2, hormonizacja. Przechowywanie sadzonek.
Szczepienie taksonów iglastych.
Szczepienie taksonów liściastych
Mikrorozmnażanie drzew i krzewów ozdobnych.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Poznanie budowy pojemników (PVC, Root Baag, Roottraners, kontenerów szczelinowych,
ekologicznych-rozkładalnych ), mat szkółkarskich, cieniówek, folii, włóknin i podłoży.
Zbiór nasion i owoców, czyszczenie nasion, skaryfikacja, stratyfikacja.
Wysiewy nasion gatunków drzewiastych i bylin. Pikowanie i przesadzanie siewek.
Sadzonkowanie gatunków liściastych.
Sadzonkowanie liściastych roślin zimozielonych.
Sadzonkowanie gatunków drzew i krzewów iglastych.
Szczepienie gatunków liściastych.
Szczepienie gatunków iglastych.
Pielęgnacje siewek, sadzonek i szczepów.
Pikowanie, pielęgnacja i wysadzanie ukorzenionych mikrosadzonek.
Formowanie drzew i krzewów w szkółce.
Zapoznanie się z produkcją szkółkarską w terenie.
RAZEM
Godziny
2
1
1
1
1
1
2
1
2
1
1
1
15
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
4
15
Literatura:
1. Bärtels A. 1982. Rozmnażanie drzew i krzewów ozdobnych. PWRiL.
2. Hrynkiewicz-Sudnik J., Sękowski B., Wilczkiewicz M. 1991. Rozmnażanie drzew i krzewów nagozalążkowych
PWN, Warszawa.
104
3.
4.
5.
Hrynkiewicz-Sudnik J., Sękowski B., Wilczkiewicz. 1987. Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych. PWN
Warszawa. Tom I-III.
Ślaski J., Sękowski B. 1988. Szkółkarstwo szczegółowe drzew i krzewów ozdobnych. PWRiL.
Szydło W. 2006. Szkółkarstwo ozdobne – wybrane zagadnienia. Agencja Promocji Zieleni. Warszawa.
105
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zagospodarowanie Terenów Zieleni – Sztuka ogrodowa
(Development of green areas – Art of garden design)
dr inż. Zofia Malinowska
15 w./0 ćw.
wykłady
specjalności
I
II
15/0
1
III
IV
V
VI
VII
Omówienie podstawowych pojęć i zagadnień związanych ze sztuką ogrodową
historyczną i współczesną.
Rodzaje terenów zieleni i kryteria ich przeznaczenia, formy małej architektury
ogrodowej, funkcje zieleni w historycznych ogrodach, podstawy urządzania i
pielęgnacji małych form zieleni ogrodowej.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Klasyfikacja i funkcje społeczne terenów zieleni
Mała architektura ogrodowa oraz urządzanie i pielęgnacja form roślinnych w ogrodach:
starożytnych
średniowiecznych
renesansowych
barokowych
dalekiego wschodu
krajobrazowych
kolonialnych
współczesnych
Konserwacja i rewaloryzacja terenów zieleni, normatywy przestrzenne i techniczne, zasady
planowania przestrzennego i projektowanie terenów zieleni
RAZEM
Godziny
2
2
1
1
1
2
1
1
1
3
15
Literatura:
1. Bogdanowski J. 1999. Polska sztuka Ogrodowa.
2. Czerwieniec M., Lewińska J. Zieleń w mieście.
3. Urządzanie Terenów Zieleni.
106
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ochrona roślin – Fitopatologia z techniką ochrony roślin
(Plant protection – Phytopathology with plant control techniques)
prof. dr hab. Jan Kućmierz
20 w./25 ćw.
specjalności
I
II
III
IV
20/25
5
V
VI
VII
Zapoznanie z przebiegiem infekcyjnego procesu chorobowego u roślin, metodami
diagnozowania chorób i ich czynników na podstawie konkretnych chorób i ich
czynników sprawczych z różnych grup (wirusy, fitoplazmy, bakterie, grzyby).
Podstawowe pojęcia z epidemiologii chorób oraz zapoznanie z zasadami i metodami
zapobiegania i zwalczania chorób
Przebieg infekcyjnego procesu chorobowego u roślin (infekcja, in okulacja, choroba
właściwa, wyzdrowienie i wyrównanie) oraz wpływ warunków zewnętrznych na jego
przebieg. Infekcyjne i nieinfekcyjne czynniki chorobotwórcze. Udział pasożytów i
roślin gospodarzy w procesie chorobowym. Epidemiologia (warunki powstawania
epidemii, jej rodzaje i warunki wygasania). Podstawowe zasady: metody
zapobiegania i zwalczania chorób. Przegląd ważniejszych gospodarczo chorób
wywoływanych przez poszczególne grupy czynników chorobotwórczych (wirusy,
fitoplazmy, bakterie grzyby).
egzamin
Tematyka wykładów
Pojęcie, cel i zadania fitopatologii.
Symptomatologia (główne typy objawów chorobowych u roślin).
Etiologia: nie infekcyjne i infekcyjne czynniki chorobotwórcze. Uzdolnienia pasożytnicze
czynników chorobotwórczych (pasożyty bezwzględne, pasożyty okolicznościowe, saprofity
okolicznościowe)
Przebieg infekcyjnego procesu chorobowego u roślin:
- infekcja (bierna, czynna, drogi infekcji, mechanizm infekcji, wpływ warunków na przebieg
infekcji)
- inkubacja (okresy trwania, wpływ warunków zewnętrznych na przebieg infekcji)
- choroba właściwa (ważniejsze zjawiska w jej przebiegu),
- wyzdrowienie i wyrównanie.
Sposoby pasożytowania patogenów (pasożyty zewnętrzne, pasożyty wewnętrzne, zakażenie
miejscowe, zakażenie ogniskowe, zakażenie systemiczne).
Zdolności pasożytnicze czynników chorobotwórczych (powinowactwo, agresywność,
patogeniczność, wirulencja).
Udział rośliny gospodarza w rozwoju choroby infekcyjnej:
1. Odporność wrodzona
- bierna (przed infekcyjna, oporność, aksenia)
- czynna (po infekcyjna, obronność, rezystencja)
2. Odporność nabyta.
Podstawowe wiadomości z epidemiologii chorób roślin:
1. Źródła pierwotnych infekcji.
2. Warunki powstawania epidemii.
3. Rodzaje epidemii (endemia, pandemia).
Podstawowe zasady i metody zwalczania chorób:
1. Kwarantanna roślin. Metody agrotechniczne (gospodarcze: uprawa roli, płodozmian,
nawożenie, gęstość i głębokość siewu lub sadzenia, terminy siewu i sadzenia oraz zbioru,
niszczenie chwastów – żywicieli pośrednich i ubocznych patogenów roślin uprawnych.
Metody mechaniczno-fizyczne. Metody hodowlano-selekcyjne. Metody biologiczne.
Godziny
0,5
1,5
2
3
1
1,5
2
1,5
3
107
Tematyka wykładów
2. Metody chemiczne (kryteria oceny fungicydów, toksyczności fungicydów dla człowieka i
zwierząt, fitotoksyczności fungicydów, efektywność ekonomiczna, sposoby stosowania
fungicydów – wady i zalety, ogólne zasady działania fungicydów na patogeny, odporność
grzybów na fungicydy).
BHP w ochronie roślin. Organizacja ochrony roślin w uprawach polowych, pod osłonami oraz w
terenach zieleni.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Choroby wywoływane przez wirusy, wiroidy i fitoplazmy: mozaika tytoniu na pomidorze,
pstrość tulipana, ospowatość śliw, proliferacja jabłoni.
Choroby wywoływane przez bakterie: bakterioza obwódkowa fasoli, guzowatość korzeni.
Choroby wywoływane przez grzyby:
- Plasmodiophoromycota: kiła kapusty, Oomycetes: zaraza ziemniaka na pomidorze, mączniak
rzekomy ogórka, zgorzel siewek, mączniak rzekomy winorośli
- Ascomycota: antraknoza orzecha włoskiego, biała plamistość liści truskawki i poziomki,
obwódkowa plamistość goździka, parch jabłoni, zamieranie pędów malin, mączniak
prawdziwy jabłoni, róży, mączniak amerykański agrestu, gruzłek cynobrowy, antraknoza
porzeczki, szara pleśń różnych roślin, zgnilizna twardzikowa, kędzierzawość liści brzoskwiń,
torbiel śliw
- Basidiomycotina: opieńka miodowa, srebrzystość liści drzew owocowych. Rdza wejmutkowoporzeczkowa, rdza róży, rdza grochu. Głownia kukurydzy.
- Fungi imperfecti: biała zgnilizna cebuli, rizoktonioza, szara pleśń tulipana, cebuli, brunatna
plamistość liści pomidora, alternarioza pomidora, dziurkowatość liści drzew pestkowych,
fuzariozy różnych roślin, werticiliozy roślin, antraknoza fasoli, septorioza selera.
RAZEM
Godziny
2
2
20
2
2
3
8
4
6
25
Literatura:
1. Borecki Z. 1996. Nauka o chorobach roślin, PWRiL, Warszawa.
2. Fiedrorow Z., Gołębniak B., Weber Z. 1999. Fitopatologia Ogólna, Skrypt AR Poznań.
3. Kochman J. 1973. Fitopatologia, PWRiL, Warszawa.
4. Kryczyński S. 2003. Choroby roslin w uprawach ogrodniczych. Wyd. SGGW Warszawa.
5. Kućmierz J. 1994. Fitopatologia. Cz. I. Ogólna. Wyd. AR Kraków.
6. Kućmierz J., Bartyńska M. 1993. Choroby i szkodniki roślin ogrodniczych. Cz. II. Choroby. Wyd. AR Kraków.
108
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ochrona roślin – Entomologia z techniką ochrony roślin
(Entomology with plant protection technics)
prof. dr hab. Kazimierz Wiech
20 w./25 ćw.
specjalności
I
II
III
IV
20/25
5
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z ważniejszymi szkodnikami roślin ogrodniczych. Poznanie ich
bionomii, sposobu żerowania i metodami ich zwalczania.
Podstawy systematyki i morfologii owadów, praktyczne zapoznanie studentów z
diagnostyką ważniejszych szkodników warzyw, roślin sadowniczych i ozdobnych
cykliczne sprawdziany pisemne, przygotowanie zbioru szkodników i powodowanych
przez nie uszkodzeń (30 sztuk szkodników i 30 sztuk okazów uszkodzeń roślin)
egzamin
Tematyka wykładów
Wiadomości wstępne – pojęcia szkodnik, szkoda, strata. Zbieranie , preparowanie owadów,
przygotowanie zbiorów szkodników i uszkodzonych roślin.
Elementy ekologii owadów: przyczyny masowych wystąpień szkodników, gradacje. Wpływ
czynników abiotycznych i biotycznych na występowanie szkodnikow.
Podział metod zwalczania szkodników. Kwarantanna.
Definicja i podział metod biologicznego zwalczania: introdukcja, kolonizacja, metody
protekcyjne i kompensacyjne. Przykłady praktycznego wykorzystania organizmów pożytecznych
(biopreparaty, drapieżce,parazytoidy). Rola roślin dziko rosnących.
Metody uprawowe i hodowlane w zwalczaniu szkodników, metody mechaniczno-fizyczne w
ograniczaniu szkodników
Podstawy chemicznego zwalczania szkodników, zoocydy w ochronie roślin przed szkodnikami,
bezpieczeństwo i higiena pracy
Metody integrowane w uprawach polowych i pod osłonami, prognozowanie i sygnalizacja
szkodnikow
Organizacja ochrony roślin w terenach zieleni
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Typy i gromady szkodników: nicienie, stawonogi- pajęczaki, owady, wije
Budowa owada. Rzędy. Typy larw i poczwarek. Rozwój. Rodzaje uszkodzeń.
Szkodniki buraka ćwikłowego, marchwi, pomidora, ziemniaka (śmietka burakowa, mszyca
burakowa, płaszczyniec, tarczyki, omarlice, połyśnica, stonka ziemniaczana, mszyce na
zieniakach, mątwiki)
Szkodniki strączkowych (strąkowce, pachówka, oprzędziki, śmietka kiełkówka, wciornastki,
paciornica grochowianka)
Szkodniki warzyw kapustnych (smietka kapuściana, mszyca kapuściana, bielinki, tantniś,
piętnówki, pchełki ziemne)
Szkodniki liliowatych i szparagów (śmietka cebulanka, wgryzka chowacz szczypiorak, niszczyk
zjadliwy, miniarka porówka, poskrzypki, trzep)
Szkodniki roślin ozdobnych uprawianych pod osłonami
Szkodniki złocieni, róży, tulipana
Szkodniki wielożerne drzew i krzewów w parkach i w sadach (przędziorki, czerwce, duże
gąsienice, zwójki liściowe, trociniarki)
Szkodniki jabłoni (kwieciak jabłkowiec, miodówka, mszyce, namiotnik, owocówka jabłkóweczka,
owocnica jabłkowa)
Szkodniki gruszy, wiśni, śliwy (kwieciak gruszowiec, szpeciele wzdymacz i podskórnik, owocnice
śliwowe, nasionnica trześniówka, mszyce)
Godziny
2
3
3
3
1
3
3
2
2
3
20
3
2
3
2
1
2
1
2
2
109
Tematyka ćwiczeń
Szkodniki krzewów i krzewinek owocowych ( wielkopąkowce, krzywiki, brzęczak, piłecznica
agrestowa, przezierniki, kwieciak malinowiec, roztocz truskawkowy, mszyce)
RAZEM
Godziny
2
25
Literatura:
1. Boczek J. 1995. Nauka o szkodnikach roślin uprawnych, Wyd.II SGGW.
2. Boczek J. 1992. Niechemiczne metody zwalczania szkodników, Wyd. SGGW.
3. Czyżewski Z. 1972.Choroby i szkodniki roślin ozdobnych. PWRiL.
4. Kochman J., Węgorek W. 1999. Ochrona roślin. Plantpress.
5. Łęski Z. (koor.). 1985. Szkodniki i choroby rośłin sadowniczych. Wyd. III, PWRiL.
6. Robak J., Wiech K. 1995. Choroby i szkodniki warzyw. Plantpress.
7. Wiech K. 1999. Szkodniki drzew owocowych. Plantpress.
8. Wnuk A. 1990, 1999. Entomologia dla rolników . Cz. 1 - Ogólna. Cz. 2. Szczegółowa. Skrypt AR w Krakowie.
9. Inne pozycje z literatury przedmiotu zostaną podane na pierwszym wykładzie.
110
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekonomika i organizacja produkcji ogrodniczej
(Economics and organization of horticulture crops production)
dr Jerzy Kurzawiński, dr Janina Marzec
12 w./18 ćw.
specjalności
I
II
12/18
4
III
IV
V
VI
VII
Opanowanie podstawowej wiedzy z zakresu ekonomiki ogrodnictwa, funkcjonowania
podmiotów gospodarczych na tle ekonomicznych uwarunkowań.
Skala produkcji i tendencje w ogrodnictwie. Otoczenie, struktura organizacyjna i
funkcjonalna gospodarstw ogrodniczych. Czynniki produkcji. Rachunek kosztów.
Efektywność wykorzystania środków. Wybrane zagadnienia z finansów(podatek
rolny, zdolność kredytowa, spłata zobowiązań). Ocena ekonomiczna wyników
działalności gospodarczej.
końcowy sprawdzian pisemny (sprawdzenie zasobów podstawowych wiadomości
dotyczących zarządzania przedsiębiorstwem ogrodniczym)
egzamin
Tematyka wykładów
Ogrodnictwo w gospodarce narodowej
Skala produkcji i tendencje rozwojowe w ogrodnictwie polskim i światowym
Otoczenie w ogrodnictwie – instytucjonalne, społeczne i ekonomiczne
Struktura organizacyjna i funkcjonalna podmiotów gospodarczych – działalność produkcyjna,
usługowa, obrót towarowy
Znaczenie organizacji producenckich dla rozwoju nowoczesnego ogrodnictwa
Ocena ekonomiczna wyników działalności gospodarczej
RAZEM
Godziny
1
4
2
Tematyka ćwiczeń
Analiza czynników produkcji w ogrodnictwie: waloryzacja rolniczej przestrzeni
produkcyjnej,analiza czasu pracy, wydajność pracy, wprowadzenie zmian w organizacji dnia
pracy, majątek trwały, klasyfikacja środków trwałych, metody amortyzacji
Podstawowe problemy rachunku kosztów: koszty jako element kontroli i wyceny produkcji,
koszty do podejmowania decyzji i programowania produkcji, analiza kosztów w układzie
rodzajowym i kalkulacyjnym
Rachunek efektywności wykorzystania środków: analiza progu rentowności, wybór technologii
produkcji, efektywność procesu produkcji
Wybrane zagadnienia z finansów: wyznaczanie podatków w rolnictwie (podatek rolny od
gruntów, podatek z działów specjalnych produkcji rolnej), badanie zdolności kredytowej
wnioskodawców, spłata zobowiązań, wyznaczanie poziomu dopłat np.: bezpośrednich
RAZEM
Godziny
2
1
2
12
3
3
5
7
18
Literatura:
1. Fereniec J. 1999. Ekonomika i organizacja rolnictwa. Wyd.Key Text. Warszawa.
2. Makosz E. (red.) 1997. Strategia rozwoju polskiego ogrodnictwa do 2010 roku. Wyd. Agrosans.c.
Sandomierz.
3. Siekierski J. 2002. Rolnictwo i wieś polska wobec współczesnych wyzwań rozwojowych i integracyjnych.
Wyd. Małop. Wyższa Szkoła Ekonom. Tarnów.
4. Wawrzyniak J. 1999. Rachunek kosztów a zarządzanie w przedsiębiorstwach ogrodniczych. Wyd. PRODRUK.
Poznań.
5. Woś A. 1996. Agrobiznes makroekonomika. Wyd. Key Text. Warszawa.
6. Woś A. 1996. Agrobiznes mikroekonomika Wyd. Key Text. Warszawa.
7. Żmija J., Strzelczak L. (red.). 1996. Podstawy ekonomiki rynku i marketingu w gospodarce żywnościowej.
Wyd. AR. Kraków.
111
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Nasiennictwo i szkółkarstwo
(Seed and nursery production)
dr inż. Barbara Jagosz, dr inż. Maciej Gąstoł
30 w./30 ćw.
specjalności
I
II
III
IV
V
30/30
5
VI
VII
Zapoznanie studentów z przebiegiem produkcji i kwalifikacji materiału siewnego oraz
sposobami uszlachetniania i przechowywania nasion. Zapoznanie z tematyką
związaną z otrzymywaniem sadzonek, krzewów i drzewek roślin sadowniczych.
Podstawy produkcji materiału siewnego, rejonizacja produkcji nasiennej, przepisy i
normy w nasiennictwie, kwalifikacja polowa i laboratoryjna materiału siewnego,
uszlachetnianie materiału siewnego, przechowywanie, magazynowanie i obrót
materiałem siewnym. Rozmnażanie drzew, szczepienie, okulizacja, przepisy prawne.
cykliczne sprawdziany pisemne, wykonanie projektu gospodarstwa szkółkarskiego
egzamin
Tematyka wykładów
Wprowadzenie do nasiennictwa, sposoby rozmnażania roślin, wyradzanie i odnawianie
materiału siewnego
Funkcjonowanie firm nasiennych, kontraktacja materiału siewnego, gospodarstw i plantacji
nasiennych, stopnie kwalifikacji materiału siewnego oraz jego oznaczanie
Polowa kwalifikacja materiału siewnego, izolacja przestrzenna i selekcja negatywna plantacji
nasiennych, czynności kwalifikatora, lustracja plantacji nasiennych
Laboratoryjna kwalifikacja materiału siewnego: próbki i próbobranie, badania organoleptyczne,
oznaczanie czystości nasion, zdolności kiełkowania, żywotności metodami biochemicznymi,
wilgotności, wigoru, zdrowotności, tożsamości gatunkowej i odmianowej, badanie nasion
powlekanych, badania specjalne nasion
Przepisy prawne w nasiennictwie, obrót materiałem siewnycm, świadectwa kwalifikacji nasion,
dokumentacja w nasiennictwie
Morfologia i anatomia nasion i roślin nasiennych
Uszlachetnianie nasion; metody agrotechniczne, technologiczne, fizjologiczne, nasiona sztuczne
Przechowywanie i magazynowanie nasion
Agrotechniczne podstawy produkcji nasiennej i rejonizacja produkcji nasiennej
Znaczenie szkółkarstwa, stan obecny szkółkarstwa w Polsce, Rys historyczny rozwoju
szkółkarstwa, Przyrodnicze podstawy szkółkarstwa
Rozmnażanie generatywne i wegetatywne roślin, podkładki generatywne i wegetatywne
Prowadzenie szkółki w poszczególnych latach, cięcie i formowanie drzewek w szkółce,
wymaganie pokarmowe i nawożenie szkółki
Przygotowanie szkółki do wykopywania, wykopywanie, sortowanie, przechowywanie, pakowanie
i transport materiału szkółkarskiego
Rozmnażanie roślin jagodowych, leszczyny i orzecha włoskiego, przepisy prawne regulujące
produkcję szkółkarską
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Ocena zdolności kiełkowania nasion roślin ogrodniczych; porównanie kiełkowania epigeicznego i
hypogeicznego
Ocena żywotności nasion metodami biochemicznymi; metoda tetrazolinowa i indygokarminowa
Ocena czystości nasion
Ocena zdolności kiełkowania kłębków buraka ćwikłowego; obliczanie masy 1000 kłębków i liczby
kłębków w 1 gramie
Przegląd nasion uszlachetnianych różnymi metodami, omówienie sposobów pakowania nasion
Godziny
1
2
2
3
1
1
2
1
2
3
3
3
3
3
30
4
2
2
4
3
112
Tematyka ćwiczeń
Rozmnażanie generatywne roślin sadowniczych. Wydobywanie nasion, badanie czystości i
żywotności nasion, stratyfikacja i wysiew nasion
Rozmnażanie roślin poprzez sadzonki zielne, zdrewniałe, podział roślin, szczepienie i okulizacja
podkładek.
Ścinanie podkładek w szkółce, czopowe i bezczopowe wyprowadzanie okulantów, pielęgnacja,
cięcie i formowanie okulantów w szkółce.
Sadzenie podkładek w szkółce, cięcie i formowanie drzewek dwuletnich, wyprowadzanie
drzewek dwuletnich z jednoroczną koronką.
Inwentaryzacja szkółki, przygotowanie szkółki do kwalifikacji, prowadzenie dokumentacji
szkółkarskiej, praktyczne prowadzenie kwalifikacji materiału szkółkarskiego.
RAZEM
Godziny
3
3
3
3
3
30
Literatura:
1. Black M., Bewley J.D., Halmer P. 2006. The Encyclopedia of Seeds: Science, Technology and Uses, CABI,
London,UK.
2. ISTA (International Seed Testing Association). 2004. International Rules for Seed Testing. ISTA Zűrich,
Switzerland.
3. Don R. 2003. ISTA Handbook for seedling evaluation. ISTA, Zűrich, Switzerland.
4. Duczmal K.W. 1993. Nasiennictwo ogrodnicze. Wydawnictwo Akademii Rolniczej w Poznaniu, Poznań.
5. Duczmal K.W., Tucholska H. 2000. Nasiennictwo. Tom 1. Część ogólna. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i
Leśne, Poznań.
6. Dziennik Ustaw 2007. Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych
wymagań dotyczących wytwarzania oraz jakości materiału siewnego. Dz.U. Nr 29, poz.189.
7. Rejman A. Szkółkarstwo roślin sadowniczych.
8. Ślaski J., Sękowski B. Szkółkarstwo szczegółowe.
9. Hrynkiewicz-Sudnik J., Sękowski B., Wilczkiewicz M. Rozmnażanie drzew i krzewów liściastych.
113
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ćwiczenia terenowe
(Practical training)
dr inż. Bożena Szewczyk-Taranek
0 w./10 ćw.
ćwiczenia terenowe
studia I stopnia, przedmiot obowiązkowy kierunkowy dla studentów specjalności
Sztuka ogrodowa
I
II
III
IV
V
VI
0/10
2
VII
Zapoznanie z praktycznymi aspektami produkcji ogrodniczej z zakresu uprawy
warzyw w gruncie i pod osłonami, roślin ozdobnych w gruncie i pod osłonami oraz
szkółkarstwa drzew i krzewów ozdobnych.
Etapy produkcji ogrodniczej, agrotechnika, nawożenie, nawadnianie, zagrożenia
agrofagami i możliwości ich zwalczania, technologia zbioru, wybrane elementy
przechowywania warzyw i roślin ozdobnych, formy organizacji produkcji ogrodniczej.
opracowanie sprawozdania z ćwiczeń
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Szkółka roślin ozdobnych w Mnikowie: wyposażenie techniczne gospodarstwa, maszyny i
urządzenia stosowane w produkcji roślin, odkażanie podłoża, kompostowanie materiału
roślinnego, wyposażenie tuneli foliowych i szklarni służących do uzyskania materiału
nasadzeniowego, kontenerowa uprawa roślin ozdobnych, zabiegi stosowane przed
wysadzaniem roślin, sposoby pielęgnacji i ochrony roślin, przygotowanie roślin do spedycji,
metody przechowywania materiału szkółkarskiego, zasady bhp obowiązujące w szkółkach drzew
i krzewów
Wybrane gospodarstwa ogrodnicze w gminie Igołomia-Wawrzeńczyce: nowoczesne sposoby
przygotowania rozsady warzyw i roślin ozdobnych, rodzaje osłon stosowanych w uprawie
warzyw i roślin ozdobnych, zapoznanie ze sprzętem uprawowym (sprzęt do uprawek gleby,
opryskiwacze, sadzarki, siewniki, instalacje deszczujące, kombajny do zbioru warzyw), , przykłady
płodozmianów, agrotechnika i specyficzne metody prowadzenia roślin, sposoby nawadniania i
nawożenia, praktyczne możliwości ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami, zbiór i
przygotowanie towaru do spedycji oraz przechowywania, zasady bhp pod osłonami wysokimi
oraz podczas wykonywania zabiegów ochrony roślin i nawożenia mineralnego
RAZEM
Godziny
5
5
10
114
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ćwiczenia terenowe
dr inż. Jacek Nawrocki
0 w./10 ćw.
ćwiczenia terenowe
I
II
III
IV
V
VI
0/10
2
VII
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
i krzewów
RAZEM
Godziny
5
5
10
115
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ćwiczenia terenowe
dr hab. Piotr Siwek
0 w./10 ćw.
ćwiczenia terenowe
I
II
III
IV
V
VI
0/10
2
VII
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
i krzewów
RAZEM
Godziny
5
5
10
116
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ćwiczenia terenowe
dr inż. Maria Wesołowska
0 w./10 ćw.
ćwiczenia terenowe
I
II
III
IV
V
VI
0/10
2
VII
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
i krzewów
RAZEM
Godziny
5
5
10
117
WYDZIAŁ OGRODNICZY
GRUPA TREŚCI KIERUNKOWYCH
(POZA STANDARDEM)
DLA RÓŻNYCH SPECJALNOŚCI
118
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Pszczelnictwo
(Apiculture)
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy obowiązkowy dla studentów specjalności
Ogrodnictwo z marketingiem, Agroekologia i ochrona roślin oraz Sztuka ogrodowa
I
II
15/15
3
III
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z biologią, użytkowaniem i wykorzystaniem pszczoły miodnej
w produkcji ogrodniczej.
Charakterystyka rodzaju Apis. Rozwój osobniczy matki, trutnia i robotnicy.
Morfologia i anatomia trzech postaci pszczół w nawiązaniu do ich funkcji w rodzinie
pszczelej. Biologia pszczoły miodnej. Naturalne źródła pokarmowe pszczół. Zasady
obchodzenia się z pszczołami. Podstawy gospodarki pasiecznej i metody
pozyskiwania produktów pszczelich. Wykorzystanie pszczoły miodnej w produkcji
rolniczej. Pszczelarstwo na świecie.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Pochodzenie i charakterystyka rodzaju Apis
Biologia pszczoły miodnej
Hodowla pszczoły miodnej
Pszczelarstwo na Świecie
RAZEM
Godziny
1
6
6
2
15
RAZEM
Godziny
3
2
2
2
2
3
1
15
Tematyka ćwiczeń
Anatomiczne i morfologiczne przystosowania pszczoły miodnej do zdobywania pokarmu
Organizacja gniazda pszczelego, budowa plastra, typy uli
Ogólne zasady sterowania rozwojem rodzin pszczelich
Typy pasiek i kierunki produkcji pasiecznej
Zasady obchodzenia się z pszczołami. Technika przeglądów rodzin pszczelich
Zajęcia w pasiece przy otwartym ulu
Zaliczenie
Literatura:
1. Prabucki J. 1998. Pszczelnictwo. Wydawnictwo Promocyjne „Albatros” Szczecin.
119
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zielarstwo
(Herbs, spices and medicinal plants)
dr hab. Ewa Capecka, dr hab. Edward Kunicki, prof. UR
15 w./15 ćw.
I
II
III
15/15
4
IV
V
VI
VII
Zapoznanie z podstawowymi gatunkami roślin i surowcami wykorzystywanymi
w zielarstwie i ogrodnictwie ozdobnym. Omówienie związków biologicznie czynnych
występujących w roślinach pod kątem ich wykorzystania w przemyśle spożywczym,
farmaceutycznym, kosmetycznym i w lecznictwie.
Wiadomości ogólne dotyczące roślin zielarskich jako odrębnej grupy roślin
użytkowych. Prezentacja ważniejszych gatunków roślin zielarskich, ich biologia
i znaczenie w ogrodach oraz lecznictwie, przemyśle spożywczym i gospodarstwie
domowym
zaliczenie
Tematyka wykładów
Wprowadzenie do przedmiotu. Definicja roślin zielarskich i substancji swoistych. Kryteria
podziału surowców zielarskich. Postacie leku roślinnego
Charakterystyka, występowanie, właściwości, wykorzystanie głównych roślinnych substancji
swoistych:
1. olejki eteryczne i związki siarkowe
2. związki gorzkie, śluzy roślinne, antranoidy
3. saponiny, garbniki
4. flawonoidy, karotenoidy oraz mniej powszechne barwniki roślinne
Rośliny zawierające substancje silnie działające
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Rośliny olejkodajne z rodziny jasnotowatych
Rośliny olejkodajne rodziny selerowatych
Rośliny olejkodajne z rodziny astrowatych
Rośliny zawierające glukozynolany i olejki czosnkowe
Rośliny dostarczające przypraw egzotycznych
Rośliny zawierające związki gorzkie, śluzy, antranoidy
Rośliny zawierające saponiny i garbniki
Rośliny zawierające związki należące do barwników roślinnych
Godziny
2
2
1
1
2
2
2
3
15
RAZEM
2
4
2
2
3
2
15
Literatura:
1. Kohlmünzer S.1993. Farmakognozja, PZWL, Warszawa.
2. Rumińska A., Ożarowski A. (red.). 1990. Leksykon roślin leczniczych. PWRiL, Warszawa.
3. Senderski M.E. 2004. Prawie wszystko o ziołach. Wyd. M.E. Senderski, Podkowa Leśna.
4. Strzelecka H., Kowalski J. (red.). 2000. Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. PWN, Warszawa.
120
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Przechowalnictwo ogrodnicze
(Storage of horticultural products)
dr hab. Maria Gawęda, dr hab. Jan Skrzyński
15w./15ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
4
VII
Zapoznanie się z podstawami przechowalnictwa warzyw i owoców, technikami
przechowalniczymi, elementami fizjologii pozbiorczej produktów ogrodniczych.
Systemy przechowywania produktów ogrodniczych, wartość przechowalnicza
poszczególnych grup warzyw i owoców, najważniejsze czynniki przechowywania:
temperatura, wilgotność względna, skład atmosfery, etylen.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Cele poznawcze przechowalnictwa. Przechowalnictwo warzyw w Polsce i na świecie.
Podział warzyw na grupy o różnym okresie przechowywania.
Określanie dojrzałości zbiorczej warzyw
Wpływ czynników biologicznych, klimatycznych, agrotechnicznych, pozbiorczych na wartość
przechowalniczą warzyw
Oddychanie przechowywanych warzyw
Transpiracja przechowywanych warzyw
Znaczenie przechowalnictwa dla zagospodarowania owoców i materiału szkółkarskiego
Przemiany w dojrzewającym owocu oraz podczas przechowywania
Wymagania technologiczne dla obiektów do przechowywania owoców
Ogólne zasady przechowywania materiału szkółkarskiego
RAZEM
Godziny
1
2
1
Tematyka ćwiczeń
Traktowanie pozbiorcze warzyw
Tradycyjne metody przechowywania warzyw
Polskie Normy dla przechowywania warzyw
Opakowania w przechowywaniu, transporcie i marketingu warzyw
Sortowanie i pakowanie warzyw
Sprzęt i organizacja zbioru owoców w sadzie
Praktyczne posługiwanie się podstawowymi wskaźnikami dojrzałości
Warunki przechowywania owoców
Najważniejsze choroby przechowalnicze
Godziny
1
3
1
1
1
2
2
2
2
15
RAZEM
2
1
1
1
2
3
1
15
Literatura:
1. Adamicki F. Czerko Z. 2002. Przechowalnictwo warzyw i ziemniaka. PWRiL.
2. Gajewski M. 2001. Przechowalnictwo warzyw. Wydawnictwo SGGW.
3. Lange, Ostrowski. Przechowalnictwo owoców.
121
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zarządzanie w ogrodnictwie
(Management in horticulture)
12 w./18 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
12/18
3
Przygotowanie słuchaczy do pełnienia funkcji kierowniczych podwładnych w
przedsiębiorstwie. Umiejętność podejmowania decyzji, metody negocjacyjne w
transakcjach.
Podstawowe zasady kierowania zespołami ludzkimi. Motywacja. Sztuki negocjacji i
kształtowania stosunków międzyludzkich. Przygotowanie do podejmowania decyzji
dotyczących bieżącej działalności przedsiębiorstwa i jego organizacji. Zagadnienia
optymalizacyjne, m.in.: struktury produkcji, zarządzania zapasami, rozdział zadań.
sprawdzenie predyspozycji studenta do pełnienia funkcji kierowniczych w
przedsiębiorstwie ogrodniczym
zaliczenie
Tematyka wykładów
Przedmiot i zakres nauki organizacji i zarządzania
Szkoły zarządzania. Style i techniki zarządzania
Otoczenie przedsiębiorstwa i jego wpływ na postawy kierownika
Współczesny manager, jego rola i zadania
Zasady sprawnego działania dotyczące pracy własnej kierownika i motywowania podwładnych
Metody usprawnień organizacji
Planowanie strategiczne – rodzaje planów, zasady planowania, instrumenty planowania
Rola informacji w podejmowaniu decyzji
RAZEM
Godziny
1
3
1
1
1
2
1
2
12
Tematyka ćwiczeń
Test na predyspozycje kierownicze, cechy dobrego kierownika
Studia przypadków zarządzania
Autoprezentacja, zasady pisania CV, listy motywacyjne, rekrutacja
Techniki negocjacji, rozwiązywanie konfliktów
Techniki pomocne w podejmowaniu decyzji (arkusze danych, karty procesu, histogram, diagram
ryby, diagram Pareto)
Zagadnienia optymalizacyjne (badania operacyjne): ustalanie struktury produkcji, zarządzanie
zapasami, rozdział zadań produkcyjnych, planowanie przewozów
RAZEM
Godziny
2
3
3
3
3
4
18
Literatura:
1. Bednarski A.1998. Organizacja i zarządzanie. Materiały do ćwiczeń. Wyd. Toruńska Szkoła Zarządzania.
Toruń.
2. Karczmarek B., Sikorki Cz. 1996. Podstawy zarządzania. Absolwent. Łódź.
3. Mikołajczyk Z. 1995. Techniki organizatorskie w rozwiązywaniu problemów zarządzania. PWN. Warszawa.
4. Obój K. 1994. Miniszkółka Zarządzanie. PWE. Warszawa.
5. Penc J.1994. Strategie Zarządzania. Placet. Warszawa.
6. Robbins S.P.1998. Zachowania w organizacji. Tłum. Ehrlich A. PWE. Warszawa.
7. Stoner J.A.F., Wankel Ch. 1997. Kierowanie. PWE. Warszawa.
8. Webber R.A. 1994. Zasady zarządzania organizacjami. PWE. Warszawa.
122
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Budowa terenów zieleni
(Construction of green areas)
dr Małgorzata Frazik - Adamczyk
15 w./ 15 ćw.
Sztuka ogrodowa
I
II
III
IV
V
VI
15/15
6
VII
Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z zakładaniem
terenów zieleni, przekazanie umiejętności niezbędnych przy budowie ogrodów
Kształtowanie terenu, umacnianie skarp, układ komunikacyjny w ogrodzie,
konstrukcje dla pnączy, zbiorniki wodne, ogrody na dachach, zakładanie trawników,
sadzenie drzew i krzewów, kosztorysowanie wykonawstwa
wykonanie prac rysunkowych i kosztorysu
egzamin
Szczegółowy konspekt przedmiotu:
Tematyka wykładów
Układy komunikacyjne (ścieżki, place, podjazdy, schody) – technologia budowy, normatywy
techniczne
Budowa murków oporowych i kwiatowych
Konstrukcje dla pnączy
Podstawowe technologie budowy zbiorników wodnych
Charakterystyka gatunków traw stosowanych do mieszanek trawnikowych – morfologia,
biologia, cechy użytkowe
Trawniki ekstensywne, umiarkowanie intensywne i intensywne – zastosowanie, przygotowanie
terenu, dobór mieszanki, eksploatacja
Podstawowe problemy zakładania ogrodów na dachach
Zabezpieczanie powierzchni skarp przed erozją
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Układ komunikacyjny – materiały nawierzchniowe
Układ komunikacyjny – projekt techniczny schodów ogrodowych
Sadzenie drzew i krzewów. Mechanizacja tych procesów
Zasady zakładania żywopłotów – aspekty praktyczne
Technologia zakładania trawnika metodą siewu, darniowania, z zastosowaniem suchej maty
trawiastej
Kosztorysowanie wykonawstwa na przykładzie technologii zakładania trawnika
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
15
2
5
15
Literatura:
1. Bartosiewicz A. 1984.Urządzanie terenów zieleni. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
2. Głowacki P., Niemirski A. 1986. Ogrodzenia, murki. PWRiL.
3. Głowacki P., Niemirski A. 1986. Ścieżki, drogi. PWRiL.
4. Głowacki P., Niemirski A. 1988.Baseny, wodotryski, brodziki. PWRiL.
5. Plessner H. 1992.Bądź architektem swojego ogródka. Wydawnictwo Arkady.
6. Rutkowska B., Hempel A. 1986.Trawniki. PWRiL.
123
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Pielęgnacja terenów zieleni
(Cultivation of plants in green area)
15 w./ 15 ćw.
Sztuka ogrodowa
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
3
Nabycie umiejętności praktycznego wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych w
ogrodzie
Poznanie biologicznych podstaw pielęgnacji zieleni: wykonywania cięć, formowania
pnączy, sadzenie i uprawa roślin ogrodowych, zabezpieczanie na okres zimy
praktyczne sprawdziany umiejętności wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych
zaliczenie
Tematyka wykładów
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
3
2
2
15
RAZEM
Godziny
2
3
2
2
2
2
2
15
Kalendarz prac w ogrodzie
Żywopłoty – zasady formowania
Rodzaje cięcia krzewów
Sadzenie roślin w terenach zieleni
Pnącza - pielęgnacja
Pielęgnacja krzewów liściastych
Zabezpieczenia roślin na zimę
Tematyka ćwiczeń
Cięcie krzewów swobodnie rosnących
Formowanie żywopłotów liściastych
Formowanie żywopłotów iglastych
Pielęgnacja róż
Pielęgnacja trawnika
Pielęgnacja roślin zielnych w ogrodzie
Okrywanie roślin na zimę
Literatura:
1. Baumann R. 1991. Domy w zieleni. Arkady.
2. Gottschyalk W. 1991. Poradnik dla miłośników róż. PWRiL.
3. Rutkowska B. 1996. Trawniki. PWRiL.
4. Squire D. 2004. Cięcie roślin. Arkady.
5. Wałęza W. 2002. Żywopłoty. PWRiL.
124
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Integrowane systemy ochrony roślin ogrodniczych przed chorobami
(Integrated methods of plant protection)
prof. dr hab. Stanisław Mazur
prof. dr hab. Marek Grabowski
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
4
VII
Zapoznanie się z aktualnie obowiązującymi zasadami ochrony w integrowanych
systemach produkcji ogrodniczej.
Szkodliwość i występowanie najważniejszych gospodarczo chorób w systemach
produkcji integrowanej oraz omówienie metod ich zwalczania.
sprawozdania z opracowanych metodyk ochrony dla wybranych gatunków roślin
egzamin
Tematyka wykładów
Zasady integrowanej ochrony warzyw w uprawie polowej i pod osłonami
Zasady prognozowania i sygnalizacji w ochronie roślin przed chorobami
Profilaktyka dyspozycyjna w ochronie warzyw przed chorobami
Dobór fungicydów i preparatów biologicznych w integrowanej ochronie przed chorobami
Zdrowotność podłoży stosowanych w produkcji warzyw a zdrowotność roślin ( dezynfekcja
pożywek stosowanych w uprawach bezglebowych, dezynfekcja termiczna, chemiczna)
Integrowane metody ochrony przed chorobami w uprawach sadowniczych
Metody niechemiczne w ochronie roślin przed chorobami
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
Tematyka ćwiczeń
Przegląd ważniejszych gospodarczo chorób występujących w uprawie polowej i pod osłonami,
zapoznanie się z symptomatologią i etiologią sprawców
Opracowywanie metod zwalczania chorób pomidora, ogórka, cebuli, fasoli i kapustnych z
uwzględnieniem zasad zalecanych w systemach integrowanej ochrony
Programy ochrony najważniejszych chorób w uprawach sadowniczych
Metody ograniczenia występowania chorób w integrowanej produkcji roślin sadowniczych
Opracowywanie programów integrowanej ochrony roślin dla poszczególnych upraw
RAZEM
Godziny
2
2
3
15
2
3
4
3
3
15
Literatura:
1. Grabowski M. 2007. Choroby drzew owocowych. Plantpress.
2. Boczek J. i inni. 1985. Szkodniki i choroby roślin warzywnych, PWRiL, Warszawa.
3. Metodyki Integrowanej Produkcji opracowane przez Główny Inspektorat Ochrony Roślin i Nasiennictwa
(http://www.piorin.gov.pl/)
125
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Integrowane systemy ochrony roślin ogrodniczych przed szkodnikami
dr hab. Elżbieta Wojciechowicz-Żytko
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
4
VII
Zapoznanie się z aktualnie obowiązującymi zasadami ochrony przed szkodnikami w
integrowanych systemach produkcji ogrodniczej.
Szkodliwość i występowanie najważniejszych gospodarczo szkodników w systemach
egzamin
Tematyka wykładów
Integrowana ochrona roślin - definicja, historia, zasady prowadzenia, organizacja gospodarstwa z
integrowaną produkcją roślinną
Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej w odniesieniu do ochrony roślin
Zasady prognozowania szkodników warzyw oraz upraw sadowniczych
Dobór preparatów w integrowanej ochronie roślin przed szkodnikami
Zasady integrowanej ochrony warzyw przed szkodnikami w uprawach pod osłonami
Integrowana ochrona warzyw w polu przed szkodnikami
Integrowana ochrona upraw sadowniczych przed szkodnikami
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Praktyczne posługiwanie się urządzeniami do prognozowania szkodników (montaż pułapek w
warunkach polowych)
Określanie progów zagrożenia na podstawie liczebności owadów odłowionych na tablicach
lepowych i w pułapkach feromonowych
Rozpoznawanie organizmów pożytecznych, szkodników oraz uszkodzeń roślin w warunkach
polowych
Opracowywanie programów integrowanej ochrony roślin przed szkodnikami dla poszczególnych
upraw
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
3
15
4
3
5
3
15
Literatura:
126
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Praktikum z ochrony roślin
(Plant pathology-practicum)
prof. dr hab. Halina Kurzawińska
6 w./24 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
6/24
4
Zapoznanie studentów z praktycznym prowadzeniem eksperymentów z zakresu
ochrony roślin
Metody oceny porażenia roślin przez patogeny. Sposoby prowadzenia
eksperymentów polowych, laboratoryjnych. Zasady przygotowania podłoży do
hodowli grzybów. Metody izolowania grzybów z roślin, ryzosfery i gleby. Ocena
skuteczności działania pestycydów pestycydów warunkach in vitro. Podstawowe
analizy środków ochrony roślin (zwilżalności, napięcia powierzchniowego).
zaliczenie
Tematyka wykładów
Zastosowanie progów szkodliwości dla chorób. Sposoby prowadzenia lustracji uprawy w celu
wykrycia chorób.
Metody oceny stanu zdrowotnego materiału roślinnego.
Ocena aktywności grzybobójczej fungicydów.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie materiału do wykonania laboratoryjnej oceny aktywności grzybobójczej
fungicydów metodą Kowalika i Krechniaka.
Założenie w/w doświadczenia.
Ocena w/w testu, obliczenie otrzymanych wyników i ich interpretacja. Podstawowe analizy
związane ze sporządzaniem cieczy roboczej pestycydów.
Podstawy taksonomii i morfologii w oznaczaniu grzybów
Badanie skuteczności fungicydów na wybranych roślinach
Podział, rodzaje i budowa opryskiwaczy wykorzystywanych w ochronie roślin.
Kalibracja opryskiwaczy polowych, sadowniczych i plecakowych
Okresowe badanie techniczne opryskiwaczy
Urządzenia wykorzystywane do ochrony roślin w szklarniach i pomieszczeniach zamkniętych.
Urządzenia stosowane podczas likwidacji upraw szklarniowych
Sposoby, inkrustracji i zaprawiania nasion.
Mechanizm działania insektycydów o działaniu kontaktowym, wgłębnym i systemicznym na
wybrane gatunki
RAZEM
Godziny
2
2
2
6
2
2
2
1
2
4
2
2
3
2
2
24
Literatura:
1. Gajtkowski A. 1993. Technika ochrony roślin. AR Poznań.
2. Dryński T. 1967. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. PWN Warszawa.
3. Pruszyński S., Wolny S. 2007. Przewodnik Dobrej Praktyki Ochrony Roślin. IOR, Poznań.
127
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Organizmy genetycznie modyfikowane (GMO)
(Genetically modified organisms)
14 w./16 ćw.
studia stacjonarne I stopnia, przedmiot kierunkowy obowiązkowy dla studentów
specjalności Bioinżynieria
I
II
III
IV
V
14/16
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z modyfikacją genetyczną drobnoustrojów, roślin i zwierząt
oraz ich wykorzystaniem.
Omówione zostaną podstawowe techniki stosowane do transferu genów, sposoby
uzyskiwania organizmów GM a także ich wykorzystanie w praktyce (przemyśle,
rolnictwie, medycynie i ochronie środowiska). W czasie ćwiczeń zaprezentowana
zostanie technika transformacji roślin z użyciem Agrobacterium.
egzamin
Tematyka wykładów
Wykorzystanie produktów genetycznie modyfikowanych na świecie
Budowa konstruktów genowych do transformacji
Przegląd metod stosowanych do transferu genów i uzyskiwania GMO
Zastosowanie genetycznie modyfikowanych mikroorganizmów
Odmiany transgeniczne roślin w uprawie i komercji.
Zwierzęta transgeniczne i perspektywy ich wykorzystania do celów hodowlanych i medycznych.
Organizacyjne, prawne i etyczne aspekty transgenezy
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
14
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie pożywek i kultura Agrobacterium
Porównanie rozwoju szczepów Agrobacterium z genami oporności na antybiotyki w obecności
czynnika selekcyjnego
Transformacja tytoniu z użyciem genów reporterowych
Detekcja i selekcja materiału transgenicznego
RAZEM
Godziny
4
4
4
4
16
Literatura:
1. Biotechnologia roślin. S. Malepszy. PWN, Warszawa, 2009
2. Agrobacterium tumefaciens. Nester E, Gordon MP, Kerr A. APS Press, St. Paul, 2005
3. Biotechnologia molekularna. Buchowicz J. PWN, Warszawa, 2006
128
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Inżynieria genetyczna
(Genetic engineering)
dr Marek Szklarczyk
30 w./30 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy, obowiązkowy dla specjalności Bioinżynieria
I
II
III
IV
V
VI
30/30
5
VII
Zapoznanie studentów się z aktualnym stanem wiedzy w zakresie technik
zrekombinowanego DNA.
Podstawy biochemiczne manipulacji genetycznych oraz ich specyfika w odniesieniu
do komórek bakteryjnych i roślinnych. Strategie i metody klonowania molekularnego
w zależności od charakteru i wyjściowej informacji na temat docelowej sekwencji.
Charakterystyka klonów rekombinantowych ze szczególnym uwzględnieniem
alternatywnych metod sekwencjonowania, analiza ekspresji na poziomie RNA oraz
analiza oddziaływań międzycząsteczkowych.
W czasie ćwiczeń studenci wykonują pełny zakres czynności związanych ze
standardowym klonowaniem w komórkach Escherichia coli: przygotowanie komórek
kompetentnych oraz DNA wektora (pazmidu) i DNA klonowanego, ligację i
transformację bakterii, różne metody selekcji klonów rekombinantowych.
egzamin
Tematyka wykładów
Zakres i podstawowe pojęcia inżynierii genetycznej.
Enzymy wykorzystywane do manipulacji genetycznych.
Manipulacje biochemiczne cząsteczek DNA w toku klonowania molekularnego.
Klonowanie w Escherichia coli.
Inżynieria genetyczna komórek roślinnych.
Strategie klonowania molekularnego.
Metody selekcji klonów rekombinantowych.
Zastosowanie metody PCR do izolacji nowych genów.
Identyfikacja i klonowanie genów o zróżnicowanej ekspresji.
Metody izolacji genów o określonej funkcji.
Charakterystyka klonów rekombinatowych – techniki sekwencjonowania DNA i mapowanie
transkrypcyjne.
Charakterystyka klonów rekombinatowych – analiza interakcji białko – białko oraz białko – kwas
nukleinowy.
Mutageneza in vitro klonowanych genów.
Produkcja białek rekombinantowych.
Perspektywy technologii zrekombinowanego DNA.
Społeczna percepcja manipulacji genetycznych.
RAZEM
Godziny
1
2
2
2
2
2
2
2
2
2
Tematyka ćwiczeń
Produkcja kompetentnych komórek Escherichia coli. Kontrola kompetencji otrzymanych
komórek poprzez transformację plazmidowym DNA.
Izolacja DNA wektora plazmidowego. Izolacja klonowanego DNA. Kontrolna elektroforeza
wyizolowanych preparatów DNA. Trawienie DNA wektora i klonowanego DNA enzymem
restrykcyjnym.
Kontrolna elektroforeza strawionych preparatów DNA. Defosforylacja wektora. Preparatywna
elektroforeza DNA wektora – izolacja formy liniowej z żelu. Ligacja wektora z klonowanym DNA.
Przygotowanie stałych i płynnych podłoży do hodowli bakterii. Transformacja mieszaniny
ligacyjnej i kontrolnych preparatów DNA do komórek Escherichia coli.
Minipreparatyka plazmidowego DNA klonów rekombinantowych. PCR kolonijny. Przeniesienie
kolonii z szalek na błony nylonowe. Hybrydyzacja kolonijna z sondą DNA.
Godziny
2
2
2
2
2
1
30
5
5
5
5
5
129
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie reakcji sekwencjonowania DNA. Standardowy rozdział produktów reakcji
sekwencjonowania, barwienie srebrowe żelu. Rozdział produktów w sekwenatorze
automatycznym.
Godziny
5
RAZEM
30
Literatura:
1. Old R., Primrose S. 1989. Principles of Gene Manipulation. Blackwell Scientific Publications.
2. Brown T.A. 2001. Genomy. Wydawnictwo Naukowe PWN.
3. Primrose S.B., Twyman R.M. 2003. Principles of Genome Analysis and Genomics. Third Edition. Blackwell
Publishing.
4. Sambrook J., Russell D.W. 2001. Molecular cloning – a laboratory manual. Cold Spring Harbor Laboratory
Press.
130
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Produkcja nasion roślin ogrodniczych
(Production of horticultural seeds)
dr inż. Barbara Jagosz
20 w./10 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy obowiązkowy dla specjalności Bioinżynieria w
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
VII
20/10
3
Zapoznanie studentów z zasadami agrotechnicznymi uprawy roślin nasiennych, oraz
specyfiką produkcji materiału siewnego wybranych gatunków roślin warzywnych i
ozdobnych. Wykształcenie umiejętności rozpoznawania roślin nasiennych.
Agrotechnika produkcji nasiennej, szczegółowa produkcja materiału siewnego
podstawowych warzyw 1-rocznych i 2-letnich, oraz niektórych gatunków roślin
ozdobnych, budowa morfologiczna roślin nasiennych.
egzamin
Tematyka wykładów
Agrotechnika w produkcji nasiennej roślin warzywnych z uwzględnieniem różnic w stosunku do
uprawy na konsumpcję
Produkcja materiału siewnego wybranych warzyw 1-rocznych
Produkcja materiału siewnego wybranych warzyw 2-letnich
Specyfika agrotechniki w produkcji nasiennej roślin ozdobnych
Produkcja materiału siewnego podstawowych gatunków roślin ozdobnych, rośliny 1-roczne
uprawiane z siewu wprost do gruntu, oraz z rozsady, rośliny 2-letnie, byliny, rośliny szklarniowe
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Wizyta w firmie hodowlano-nasiennej „POLAN” KHNO w Krakowie – zapoznanie studentów z
technologią porozbiorczej obróbki i uszlachetnia nasion
Wizyta w Wojewódzkim Inspektoracie Ochrony Roślin i Nasiennictwa w Krakowie – zapoznanie
studentów z metodami oceny jakości nasion
Ocena morfologii nasienników i nasion wybranych gatunków roślin ogrodniczych
RAZEM
Godziny
1
6
6
1
6
20
4
4
2
10
Literatura:
London,UK.
3. Duczmal K.W., Tucholska H. 2000. Nasiennictwo. Tom 2. Rozmnażanie materiału siewnego. Państwowe
Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań.
5. Korohoda J. 1974. Produkcja nasion roślin warzywnych. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,
Warszawa.
6. Michalik B., Weiner W. 2004. Wybrane zagadnienia z nasiennictwa roślin ogrodniczych. Drukrol, Kraków
131
WYDZIAŁ OGRODNICZY
PRZEDMIOTY KIERUNKOWE
DO WYBORU
(WG JEDNOSTEK REALIZUJĄCYCH PROGRAM)
132
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Roślinność terenów zdegradowanych
(Vegetation of degraded areas)
dr inż. Ewa Hanus-Fajerska
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla studentów specjalności
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Student w czasie kursu nabywa wiedzę pozwalającą na umiejętność określenia roli
roślinności w przeciwdziałaniu zjawiskom degeneracyjnym w przyrodzie oraz udziału
określonych grup roślin naczyniowych w procesach rekultywacji bądź renaturalizacji.
Proces rewitalizacji nieużytków jako integracja działań technicznych, środowiskowych oraz działań związanych z rozwojem gospodarczo-społecznym i
zachowaniem dziedzictwa kulturowego. Przekazywanie umiejętności poprawnego
posługiwania się znaną i poznaną terminologią.
sprawozdanie z ćwiczeń terenowych poparte wiadomościami teoretycznymi z
wykładów oraz zdobytymi w wyniku przeglądu danych literaturowych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Podstawy międzynarodowej ochrony biosfery
Charakterystyka terenów zdegradowanych oraz możliwości ich rewitalizacji
Zastosowanie roślin ogrodniczych i rolniczych w celu utrwalania skarp oraz w trakcie procesu
rekultywacji biologicznej
Działania na rzecz renaturalizacji nieużytków
Specyfika środowiska miejskiego
RAZEM
Godziny
3
3
Komponenty i elementy krajobrazu oraz różnorodność florystyczna rejonu poeksploatacyjnego
Krzemionki Podgórskie w Krakowie.
Wzorcowy przykład zagospodarowania nieużytków na przykładzie parku Bednarskiego.
RAZEM
Godziny
3
3
3
15
15
15
Literatura:
1. Maciak F. 2003. Ochrona i rekultywacja środowiska. Wydawnictwo SGGW.
2. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając A., Zając M. 2002. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut
Botaniki PAN.
3. Poskrobko B., Poskrobko T., Skiba K. 2007. Ochrona biosfery. Polskie Wydawnictwo Ekonomiczne.
4. Stawicka J., Szymczak-Piątek M., Wieczorek J. 2004. Wybrane zagadnienia ekologiczne. Wydawnictwo
SGGW.
5. Strzałko J. (red.) 2006. Słownik terminów biologicznych. Wydawnictwo naukowe UAM.
6. Żarska B. 2005. Ochrona krajobrazu. Wydawnictwo SGGW.
133
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Organizmy genetycznie modyfikowane (GMO)
(Genetically modified organisms)
14 w./16 ćw.
studia stacjonarne I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla studentów
specjalności Ogrodnictwo z marketingiem
I
II
III
IV
V
14/16
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z modyfikacją genetyczną drobnoustrojów, roślin i zwierząt
oraz ich wykorzystaniem.
Omówione zostaną podstawowe techniki stosowane do transferu genów, sposoby
uzyskiwania organizmów GM a także ich wykorzystanie w praktyce (przemyśle,
rolnictwie, medycynie i ochronie środowiska). W czasie ćwiczeń zaprezentowana
zostanie technika transformacji roślin z użyciem Agrobacterium.
egzamin
Tematyka wykładów
Wykorzystanie produktów genetycznie modyfikowanych na świecie
Budowa konstruktów genowych do transformacji
Przegląd metod stosowanych do transferu genów i uzyskiwania GMO
Zastosowanie genetycznie modyfikowanych mikroorganizmów
Odmiany transgeniczne roślin w uprawie i komercji.
Zwierzęta transgeniczne i perspektywy ich wykorzystania do celów hodowlanych i medycznych.
Organizacyjne, prawne i etyczne aspekty transgenezy
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
14
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie pożywek i kultura Agrobacterium
Porównanie rozwoju szczepów Agrobacterium z genami oporności na antybiotyki w obecności
czynnika selekcyjnego
Transformacja tytoniu z użyciem genów reporterowych
Detekcja i selekcja materiału transgenicznego
RAZEM
Godziny
4
4
4
4
16
Literatura:
1. Biotechnologia roślin. S. Malepszy. PWN, Warszawa, 2009
2. Agrobacterium tumefaciens. Nester E, Gordon MP, Kerr A. APS Press, St. Paul, 2005
3. Biotechnologia molekularna. Buchowicz J. PWN, Warszawa, 2006
134
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Roślinne zasoby genowe
(Plant genetic resources)
9 w./6 ćw.
studia stacjonarne I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla specjalności
Bioinżynieria
I
II
III
IV
V
VI
9/6
VII
Zapoznanie z problematyką znaczenia zasobów genowych roślin i metodami ich
zachowania oraz sposobami analizy zmienności w kolekcjach.
Znaczenie, ochrona i wykorzystanie roślinnych zasobów genowych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Znaczenie bioróżnorodności, zagrożenia i działania na rzecz ochrony zasobów genowych na
świecie i w Polsce
Ochrona bioróżnorodności ex situ – przechowywanie długoterminowe
Krioprezerwacja i przechowywanie w kulturach in vitro
Znaczenie i tworzenie kolekcji podstawowych
Molekularne aspekty analizy zmienności w kolekcjach zasobów genowych
Godziny
2
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Przegląd instytucji i ich baz danych związanych z kolekcjami zasobów genowych (sala
komputerowa)
Tworzenie kolekcji podstawowej (sala komputerowa)
Omówienie stanu kolekcji zasobów genowych wybranych gatunków zebranych w bankach
genów
RAZEM
2
2
2
1
9
Godziny
2
2
2
6
Literatura:
1. Johnson RC, Hodgkin T. 1999. Core collections for today and tomorrow, IPGRI, Rome.
2. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. Nr 463 (1998), 497 (2004), 517 (2007).
135
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Metody hodowli roślin
(Plant breeding methods)
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
Rozszerzenie wiadomości o metodach hodowli roślin. Metody konwencjonalne oraz
nowoczesne, wykorzystujące metody biotechnologiczne
Źródła zmienności genetycznej wykorzystywane w hodowli roślin. Konwencjonalne i
nowoczesne metody hodowli nowych odmian. Aktualny stan hodowli twórczej
warzyw w Polsce i na świecie
egzamin
Tematyka wykładów
Źródła zmienności genetycznej wykorzystywane w hodowli roślin:
- krzyżowanie wewnątrzgatunkowe – segregacja i rekombinacja
- cechy ilościowe i jakościowe, odziedziczalność cech
Krzyżowania międzygatunkowe i międzyrodzajowe – mieszańce generatywne i somatyczne
Inne źródła zmienności: indukowanie mutacji, zmienność somaklonalna, transformacje genetyczne
Metody otrzymywania odmian konwencjonalnych, selekcja, selekcja wspomagana markerami
Metody otrzymywania odmian F1, chów wsobny i metody alternatywne
Aktualny stan hodowli twórczej warzyw w Polsce i na świecie. Ochrona własności intelektualnej
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Obliczanie współczynników odziedziczalności i ich interpretacja
Gametyczne systemy wykorzystywane w programach hodowlanych wybranych gatunków warzyw
– samoniezgodność, męska sterylność
Analiza izoenzymatyczna (PGI) – przykład selekcji molekularnej materiałów hodowlanych
RAZEM
Godziny
4
4
4
2
4
4
2
20
4
2
10
Literatura:
1. Niemirowicz – Szczytt K. (red.). 1993. Wydawnictwo SGGW, Warszawa, 1993.
2. Poehlman J.M., Sleper D.A., 1995. Breeding Field Crops. Iowa State University Press/Ames.
3. Simmonds N.W. 1987. Podstawy hodowli roślin, Wydawnictwo PWRiL.
136
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Gametyczna embriogeneza
(Gametic embryogenesis)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Rozszerzenie wiadomości o sposobach otrzymywania i możliwościach wykorzystania
systemów haploidalnych
Metody otrzymywania roślin haploidalnych, cytologiczne i molekularne podstawy
haploidyzacji, sposoby diploidyzacji genomów, wykorzystanie linii DH
egzamin
Tematyka wykładów
Metody otrzymywania roślin haploidalnych
Eliminacja chromosomów w wyniku krzyżowań międzyrodzajowych i międzygatunkowych
Rozwój sporofityczny męskich i żeńskich komórek linii generatywnej
Cytologiczne i molekularne podstawy androgenezy i gynogenezy
Agamospermia. Apomiksja sporofitowa i gametofitowa
Metody diploidyzacji i potwierdzenia gametycznego rozwoju roślin
Zastosowanie gametycznej embriogenezy w programach hodowli nowych odmian
Godziny
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie pożywek do zakładania doświadczeń – różny skład zw. mineralnych, witamin i
substancji wzrostowych
Androgeneza – stadium rozwojowe mikrospor w pąkach różnej wielkości u warzyw kapustnych,
ustalenie kryterium pobierania pąków odpowiednich do angrogenezy
Kultur pylnikowe – zakładanie doświadczeń
Zawiesina mikrospor kapusty, oznaczanie gęstości, obserwacje rozwoju kultury mikrospor w
mikroskopie odwróconego pola
Gynogeneza – kultury pąków kwiatowych i izolowanych zalążków cebuli
Indukowana partenogeneza u marchwi – zapylanie pyłkiem obcego gatunku oraz kultury
izolowanych zalążków
Porównanie efektywności zastosowanych technik in vitro
RAZEM
2
2
2
4
2
3
15
Godziny
2
3
2
3
2
2
1
15
Literatura:
1. Chupeau Y., Caboche M., Henry Y. (eds). 1998. Androgenesis and Haploid Plants – Springer-Verlag, Berlin,
Heidelberg, New York, INRA Paris.
2. Maluszynski M, Kasha K. J., Forster B.P., I. Szarejko I. (eds.). 2003. Doubled Haploid Production in Crop
Plants, A Manual. Kluwer Academic Publishers, Dedrecht, Boston, Londyn.
3. Malepszy (red.). 2001. Biotechnologia roślin - praca zbiorowa, Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa.
137
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Biologia nasion
(Seed biology)
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
20/10
2
Szczegółowe zapoznanie studentów z zagadnieniami biologii nasion, oraz znaczenia
materiału siewnego w przyrodzie oraz w gospodarce człowieka. Przedstawienie
wpływu wartości siewnej nasion na późniejszy rozwój roślin. Zapoznanie studentów z
budową morfologiczną nasion roślin ogrodniczych.
Zagadnienia związane z biologią nasion roślin ogrodniczych w aspekcie ich produkcji,
przechowywania i uszlachetniania. Znaczenie nasion dla człowieka oraz dla przyrody.
Wpływ jakości nasion na rozwój i plonowanie roślin ogrodniczych.
praktyczna umiejętność rozpoznawania nasion różnych gatunków roślin
ogrodniczych, umiejętność oceny stopnia wykształcenia, żywotności i zdrowotności
nasion, sprawdzian pisemny
egzamin
Tematyka wykładów
Znaczenie nasion w przyrodzie i gospodarce człowieka, nasiennictwo a nasionoznawstwo
Powstawanie i rozwój nasion, morfologia, anatomia i skład chemiczny nasion, przemiany
zachodzące w rozwijających się i dojrzewających nasionach
Rola wody w życiu nasion
Oddychanie tlenowe i beztlenowe nasion, zależność oddychania od budowy i składu
chemicznego nasion, oddychanie nasion o różnym stopniu dojrzałości oraz nasion kiełkujących
Mechanizmy spoczynku nasion, rodzaje i przyczyny spoczynku głębokiego, zależność spoczynku
nasion od warunków ich formowania i przechowywania, ustępowanie i przerywanie spoczynku
nasion
Typy kiełkowania nasion, przemiany zachodzące w kiełkujących nasionach, kiełkowanie nasion o
różnym wieku i stopniu dojrzałości, wpływ wielkości, stopnia wykształcenia, warunków
dojrzewania oraz uszkodzeń nasion na ich kiełkowanie, allelopatia, kiełkowanie nasion w
symbiozie z mikroorganizmami, wpływ różnych substancji chemicznych na kiełkowanie nasion
Czynniki wpływające na długość życia nasion w warunkach sztucznych i w glebie, długość życia
nasion różnych grup użytkowych, przyczyny starzenia się i zamierania nasion
Sposoby przechowywania nasion, procesy zachodzące w nasionach składowanych
Nasiona jako przenośniki chorób i szkodników, wpływ mikroflory chorobotwórczej na
właściwości nasion, szkodniki nasion, określanie stanu zdrowotności nasion
Wpływ jakości nasion na późniejszy rozwój roślin, jakość nasion i ich zmienność, zależność
wzrostu, rozwoju i plonowania roślin od jakości wysiewanych nasion, wpływ pochodzenia nasion
na późniejszy rozwój i plonowanie roślin
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Charakterystyka nasion i owoców wybranych gatunków roślin, sporządzanie „atlasów” nasion
Zapoznanie się z budową wewnętrzną nasion wybranych gatunków roślin
Morfologia kiełkowania nasion
Badanie zjawiska allelopatii podczas kiełkowania nasion
Oznaczanie wigoru nasion
Ocena spoczynku oraz starzenia się nasion
RAZEM
Godziny
4
2
1
1
1
1
10
1
1
1
2
4
2
2
2
3
20
Literatura:
1. Adkins S.W., Navie S.C., Ashmore S. 2007. Seeds. CABI, London,UK.
138
2.
3.
4.
5.
Black M., Bewley J.D., Halmer P. 2006. The Encyclopedia of Seeds: Science, Technology and Uses, CABI,
London,UK.
Grzesiuk S., Kulka K. 1981. Fizjologia i biochemia nasion. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,
Warszawa.
Kopcewicz J., Lewak S. 2005. Fizjologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
Nicolas G., Bradford K.J., Come D., Pritchrd H. 2003. The Biology of Seeds, CABI, London,UK.
139
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Genetyka populacji
(Population genetics)
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia audytoryjne
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Poznanie praw warunkujących zmiany w populacjach i metod oceny zachodzących
zmian
Prawa i zmiany zachodzące w populacjach
sprawozdania z poszczególnych ćwiczeń, przygotowanie prezentacji na temat
wybranych aspektów genetyki populacji
egzamin
Tematyka wykładów
Kojarzenie losowe i preferencyjne
Prawo Hardego-Weinberga, czestość alleli, genotypów i fenotypów
Zjawiska naturalne wpływające na zmianę częstości alleli i genotypów
Cechy rodzinne i dziedziczne
Wariancja genotypowa, fenotypowa i środowiskowa
Zdolność adaptacyjna i selekcja naturalna
Metody molekularne analizy zmian w populacji
RAZEM
Godziny
1
3
4
1
2
2
2
15
RAZEM
Godziny
4
4
4
3
15
Tematyka ćwiczeń
Obliczanie parametrów populacji
Symulacje zmiany rozkładu genotypów i fenotypów w populacji
Analiza frekwencji alleli metodami molekularnymi
Omówienie mechanizmów ewolucji i specjacji
Literatura:
1. Griffiths A. J. F. i in. An introduction to genetic analysis. Wydawnictwo Freeman and Company, New York
2. Winter P. C., Hickey G.I., Fletcher H.L. 2004. Genetyka, Krótkie wykłady. PWN.
140
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Agrotechnika produkcji nasiennej
(Technique of seeds production)
30 w./ 0 ćw.
wykłady
I
II
III
IV
V
VI
VII
30/0
2
Zapoznanie studentów z zasadami agrotechnicznymi uprawy roślin nasiennych,
przedstawienie specyfiki produkcji nasiennej, szczegółowe omówienie produkcji
materiału siewnego podstawowych gatunków roślin warzywnych i ozdobnych,
omówienie wybranych zagadnień z biologii nasion.
Prowadzenie plantacji nasiennych, zasady agrotechniki produkcji nasiennej,
szczegółowa produkcja materiału siewnego podstawowych warzyw 1-rocznych i 2letnich, oraz gatunków roślin ozdobnych, wybrane zagadnienia z biologii nasion.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Specyfika agrotechniki w produkcji nasiennej roślin ogrodniczych z uwzględnieniem różnic w
stosunku do uprawy na konsumpcję
Prawidłowe prowadzenie plantacji nasiennych uwzględniające wymagania dla poszczególnych
gatunków ze szczególnym uwzględnieniem izolacji przestrzennej
Specyfika i zasady produkcji materiału siewnego gatunków o dwuletnim cyklu rozwoju oraz
odmian mieszańcowych
Pielęgnacja plantacji nasiennych oraz prowadzenie selekcji negatywnej
Przechowywanie wysadków gatunków o dwuletnim cyklu rozwoju
Uprawa nasienna metodą bezwysadkową
Zasady zbioru materiału siewnego
Omłot i przerób nasion
Szacowanie wielkości zbioru i dokumentacja dotycząca wytwarzania materiału siewnego
Agrotechnika produkcji materiału siewnego wybranych gatunków warzyw
Agrotechnika produkcji nasiennej roślin ozdobnych oraz traw gazonowych
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
6
6
30
Literatura:
London,UK.
3. Duczmal K.W., Tucholska H. 2000. Nasiennictwo. Tom 1. Część ogólna. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i
Leśne, Poznań.
4. Duczmal K.W., Tucholska H. 2000. Nasiennictwo. Tom 2. Rozmnażanie materiału siewnego. Państwowe
Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, Poznań.
6. Korohoda J. 1974. Produkcja nasion roślin warzywnych. Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne,
Warszawa.
7. Michalik B., Weiner W. 2004. Wybrane zagadnienia z nasiennictwa roślin ogrodniczych. Drukrol, Kraków.
141
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekologia owadów
(Insect ecology)
20 w./10 ćw.
I
II
III
20/10
2
IV
V
VI
VII
Zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi ekologii owadów – ogólnej i
szczegółowej
Zagadnienia ogólne dotyczące rozwoju badań ekologicznych, wpływ czynników
biotycznych i abiotycznych na występowanie owadów, ekologia populacji,
pasożytnictwo i drapieżnictwo, konkurencja, bioróżnorodność świata owadów na tle
innych składników królestwa zwierząt i roślin, patologia owadów, owady jako
szkodniki roślin uprawnych, podstawy integrowanej ochrony roślin
zaliczenie
Tematyka wykładów
Rys historyczny oraz zakres tematyczny ekologii owadów
Ekologia ewolucyjna
Owady w ekosystemach (miejsce owadów w sieci powiązań troficznych, wpływ na gospodarkę
rolną)
Bioróżnorodność świata owadów, metody ochrony bioróżnorodności
Owady i klimat (oddziaływanie czynników abiotycznych na owady ze szczególnym
uwzględnieniem warunków pogodowych)
Czynniki wpływające na ograniczenie liczebności owadów (pokarm, czynniki biotyczne)
Ekologia owadów roślinożernych
Wrogowie naturalni i ich wpływ na dynamikę populacji owadów, sterowanie populacjami
owadów
Owady i choroby (owady jako wektory chorób człowieka, choroby owadów pochodzenia
wirusowego, grzybowego, bakteryjnego oraz inne)
RAZEM
Godziny
2
2
Tematyka ćwiczeń
Czynniki wpływające na ograniczenie liczebności owadów (pokarm, czynniki biotyczne)
Podstawowe wskaźniki pozwalające opisać występowanie, liczebność, zagęszczenie oraz
dynamiki populacji owadów
Behawior oraz efektywność organizmów pożytecznych wykorzystywanych w ochronie roślin
Zajęcia terenowe z zakresu bioróżnorodności owadów
RAZEM
Godziny
2
2
2
3
3
2
3
1
20
2
2
4
10
Literatura:
1. Hempel - Zawitkowska J. (red). 2001, 2004. Zoologia dla uczelni rolniczych. PWN, Warszawa.
2. Kawecki Z. 1976. Zoologia stosowana. PWN, Warszawa.
3. Mackenzie A., Ball A., Virdee S. 2005. Ekologia. PWN, Warszawa.
4. Naumow N.P. 1961. Ekologia zwierząt. PWRiL, Warszawa.
5. Speight M., Hunter M., Watt A. 1999. Ecology of insects. Blackwell Science.
142
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Choroby i szkodniki kwarantannowe i inwazyjne
(Quarantine pests and diseases)
prof. dr hab. Stanisław Mazur, dr hab. Irena Łuczak, prof. UR
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z najważniejszymi grupami agrofagów kwarantannowych,
poznanie ich biologii, metod wykrywania i identyfikacji. Omówienie stosowanych
zabiegów kwarantannowych w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się agrofagów.
Omówienie poszczególnych gatunków agrofagów objętych kwarantanną w Polsce
dwa sprawdziany pisemne dotyczące poznanych agrofagów kwarantannowych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Kwarantanna roślin - wprowadzenie i geneza kwarantanny. Definicje — „organizm
kwarantannowy" i „organizm szkodliwy = agrofag" wg. Międzynarodowej Konwencji Ochrony
Roślin
Kwarantanna - jako metoda ochrony roślin przed chorobami i szkodnikami
Europejska lista agrofagów kwarantannowych ( A l i A 2 EPPO). Lista agrofagów (Aneks I i II UE)
i specjalnych wymagań kwarantannowych (Aneks IV)
Polityka fitosanitarna i regulacje prawne w państwach członkowskich EPPO i EC
Harmonizacja przepisów kwarantannowych w ramach wspólnoty europejskiej. Aktualizacja
ulotek i list kwarantannowych
Podstawy organizacyjno - prawne i zakres działalności kwarantanny w Polsce
Szkodniki inwazyjne ( opis inwazji owadów oraz innych zwierząt, przyczyny zwiększania zasięgu
terytorialnego: zmiany klimatyczne, dostępność źródeł pokarmu, brak niektórych czynników
ograniczających populacje zwierząt)
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Choroby i szkodniki kwarantannowe znane na terytorium UE i podlegające obowiązkowi
zwalczania w Polsce
Choroby i szkodniki kwarantannowe, których wprowadzanie oraz rozprzestrzenianie na
terytorium RP jest zabronione
Zapoznanie studentów z metodami realizacji kwarantanny wewnętrznej i zewnętrznej na
przykładzie pracy granicznej kontroli fitosanitarnej (Inspektorat Nasiennictwa i Ochrony Roślin)
Rozpoznawanie gatunków inwazyjnych
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
3
15
2
10
2
1
15
Literatura:
1. Kwarantannowe Agrofagi Europy. Inspektorat Kwarantanny Roślin Warszawa 1994, ss. 1068
2. Aktualne Rozporządzenia dotyczące obiektów kwarantannowych, procedury fitosanitarne, wzory
dokumentów itp. zamieszczane na stronach Państwowej Inspekcji Roślin i Nasiennictwa:
http://www.piorin.gov.pl/
143
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy biotechnologii w ochronie roślin
(Basis of biotechnology in plant protection)
prof. dr hab. Maria Kowalik, dr inż. Michał Pniak
20 w./10 ćw.
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
20/10
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z możliwościami zastosowania biotechnologii w ochronie
roślin przed patogenami i szkodnikami.
Omówienie mechanizmów walki biologicznej, możliwości zwalczania chorób i
szkodników z wykorzystaniem antagonistycznych organizmów oraz substancji przez
nie wytwarzanych. Zakażenia mikrobiologiczne w kulturach in vitro powodowane
przez wirusy, bakterie i grzyby oraz metody ich eliminowania.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Zwalczanie chorób roślin z wykorzystaniem mikroorganizmów
Biopreparaty stosowane do ochrony roślin przed czynnikami
Zanieczyszczenia mikrobiologiczne w kulturach tkankowych
Biotyzacja kultur in vitro
Monitoring mikrobiologiczny w kulturach in vitro
Zakażenia mikrobiologiczne w kulturach in vitro i możliwości ich eliminacji
Interakcje biochemiczne roślin i owadów:
oddziaływania między roślinami i owadami
oddziaływania między owadami oraz mikroorganizmami
oddziaływania między owadami
Czynniki biotechniczne wykorzystywane w ochronie roślin
Odmiany transgeniczne stosowane w ochronie roślin
Potencjalne zagrożenie dla środowiska związane z uprawą GMO
Rośliny transgeniczne a organizmy drapieżne i pasożytnicze
Zastosowanie chemicznych informatorów owadów w ochronie roślin
Zastosowanie oraz sposoby produkcji preparatów biotechnicznych opartych o patogeniczne
grzyby i wirusy
RAZEM
Godziny
2
1
2
1
2
2
Tematyka ćwiczeń
Charakterystyka i poznanie drobnoustrojów powodujących zanieczyszczenia mikrobiologiczne
eksplantatów in vitro
Praktyczna ocena zdrowotności eksplantatów w kulturach in vitro
Wykorzystanie biopreparatów do zwalczania chorób roślin (na przykładzie guzowatości korzeni
drzew owocowych i chorób fyllosfery)
Zastosowanie i hodowla entomofilnych nicieni
Działanie toksycznego białka Bacillus thuringensis
Metody stosowania i hodowli wrogów naturalnych szkodników roślin
RAZEM
Godziny
4
1
1
1
1
1
1
20
2
2
1
1
2
2
10
Literatura:
1. Cassells A. C. 1997. Pathogen and Microbial Contamination Management in Micropropagation. Kluver
Academic Publishers, Dordecht.
2. Malepszy S. (red). 2002. Biotechnologia roślin. Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa.
3. Michalik B. (red). 1996. Zastosowanie metod biotechnologicznych w hodowli roślin. Wyd AR w Krakowie.
144
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Mikrobiologia i biochemia gleby
(Microbiology and biochemistry of soil)
prof. dr hab. Maria Kowalik
20 w. /10 ćw.
przedmiot kierunkowy do wyboru dla specjalności: Agroekologia i ochrona roślin,
Sztuka ogrodowa, Ogrodnictwo z marketingiem
I
II
III
IV
V
20/10
VI
VII
Poznanie aspektów mikrobiologicznych i biochemicznych środowiska gleby i podłoży
ogrodniczych, z podaniem charakterystyki i roli bakterii, pierwotniaków, wiciowców,
ameb, glonów, organizmów grzybopodobnych, grzybów i zwierząt.
Tematyka obejmuje zagadnienia związane z glebą i podłożami ogrodniczymi jako
komponentami środowiska przyrodniczego, z uwzględnieniem występowania,
rozmieszczenia i roli organizmów glebowych.
znajomość tematyki
przygotowanie referatu lub końcowy sprawdzian pisemny
Tematyka wykładów
Mikrobiologia i biochemia gleb w przeszłości, aktualnie i perspektywy jej rozwoju
Gleba jako wielofunkcyjny komponent środowiska przyrodniczego. Organizmy żywe jako czynnik
glebotwórczy, Gleba i podłoża ogrodnicze jako środowisko życia organizmów glebowych.
Organizmy glebowe. Charakterystyka bakterii, pierwotniaków, wiciowców, ameb i glonów,
organizmów grzybopodobnych, grzybów i zwierząt.
Występowanie i rozmieszczenie organizmów glebowych. Geograficzne i geologiczne
zróżnicowanie organizmów. Mikroorganizmy występujące w profilu glebowym i ich związki
z rośliną. Mikroorganizmy bytujące w różnych typach podłoży. Wpływ sposobu użytkowania
gleby i podłoży ogrodniczych na organizmy glebowe. Aktywność mikrobiologiczna gleby.
Rozpoznanie potencjału infekcyjnego gleb i podłoży.
Procesy glebowe i biochemiczne. Dynamika rozkładu resztek i obieg glebowej substancji
organicznej. Udział mikroorganizmów w cyklu krążenia węgla, amonifikacji i nitryfikacji.
Mikroorganizmy a przemiany fosforu, siarki i metali w glebie.
Komercjalizacja organizmów glebowych. Ekologiczne oddziaływania z wprowadzonymi
mikroorganizmami. Biokontrola, bioremediacja, kompostowanie.
RAZEM
Godziny
1
Tematyka ćwiczeń
Metody badań mikroorganizmów glebowych
Pobieranie próbek glebowych i mikroskopia
Oznaczanie populacji mikroorganizmów glebowych
Badanie interakcji pomiędzy mikroorganizmami w hodowlach na pożywkach
Godziny
1
1
4
4
10
RAZEM
3
4
6
4
2
20
Literatura:
1. Bednarek U. (red), 2005. Badania ekologiczno-gleboznawcze. PWN, Warszawa
2. Gołębiowska J., 1995. Mikrobiologia rolnicza. PWRiL, Warszawa.
3. Paul E.A., Clark F.E., 2000.Mikrobiologia i biochemia gleb. Wydawnictwo Uniwersytetu M. CurieSkłodowskiej, Lublin.
145
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Praktikum z ochrony roślin
(Plant pathology-practicum)
6 w./24 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem, Sztuka ogrodowa oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
VII
6/24
2
Zapoznanie studentów z praktycznym prowadzeniem eksperymentów z zakresu
ochrony roślin
Metody oceny porażenia roślin przez patogeny. Sposoby prowadzenia
eksperymentów polowych, laboratoryjnych. Zasady przygotowania podłoży do
hodowli grzybów. Metody izolowania grzybów z roślin, ryzosfery i gleby. Ocena
skuteczności działania pestycydów pestycydów warunkach in vitro. Podstawowe
analizy środków ochrony roślin (zwilżalności, napięcia powierzchniowego).
zaliczenie
Tematyka wykładów
Zastosowanie progów szkodliwości dla chorób. Sposoby prowadzenia lustracji uprawy w celu
wykrycia chorób.
Metody oceny stanu zdrowotnego materiału roślinnego.
Ocena aktywności grzybobójczej fungicydów.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie materiału do wykonania laboratoryjnej oceny aktywności grzybobójczej
fungicydów metodą Kowalika i Krechniaka.
Założenie w/w doświadczenia.
Ocena w/w testu, obliczenie otrzymanych wyników i ich interpretacja. Podstawowe analizy
związane ze sporządzaniem cieczy roboczej pestycydów.
Podstawy taksonomii i morfologii w oznaczaniu grzybów
Badanie skuteczności fungicydów na wybranych roślinach
Podział, rodzaje i budowa opryskiwaczy wykorzystywanych w ochronie roślin.
Kalibracja opryskiwaczy polowych, sadowniczych i plecakowych
Okresowe badanie techniczne opryskiwaczy
Urządzenia wykorzystywane do ochrony roślin w szklarniach i pomieszczeniach zamkniętych.
Urządzenia stosowane podczas likwidacji upraw szklarniowych
Sposoby, inkrustracji i zaprawiania nasion.
Mechanizm działania insektycydów o działaniu kontaktowym, wgłębnym i systemicznym na
wybrane gatunki
RAZEM
Godziny
2
2
2
6
2
2
2
1
2
4
2
2
3
2
2
24
Literatura:
1. Gajtkowski A. 1993. Technika ochrony roślin. AR Poznań.
2. Dryński T. 1967. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. PWN Warszawa.
3. Pruszyński S., Wolny S. 2007. Przewodnik Dobrej Praktyki Ochrony Roślin. IOR, Poznań.
146
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Integrowane systemy ochrony roślin ogrodniczych przed chorobami
prof. dr hab. Stanisław Mazur
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie się z aktualnie obowiązującymi zasadami ochrony w integrowanych
systemach produkcji ogrodniczej.
Szkodliwość i występowanie najważniejszych gospodarczo chorób w systemach
egzamin
Tematyka wykładów
Zasady integrowanej ochrony warzyw w uprawie polowej i pod osłonami
Zasady prognozowania i sygnalizacji w ochronie roślin przed chorobami
Profilaktyka dyspozycyjna w ochronie warzyw przed chorobami
Dobór fungicydów i preparatów biologicznych w integrowanej ochronie przed chorobami
Zdrowotność podłoży stosowanych w produkcji warzyw a zdrowotność roślin (dezynfekcja
pożywek stosowanych w uprawach bezglebowych, dezynfekcja termiczna, chemiczna)
Integrowane metody ochrony przed chorobami w uprawach sadowniczych
Metody niechemiczne w ochronie roślin przed chorobami
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
Tematyka ćwiczeń
Przegląd ważniejszych gospodarczo chorób występujących w uprawie polowej i pod osłonami,
zapoznanie się z symptomatologią i etiologią sprawców
Opracowywanie metod zwalczania chorób pomidora, ogórka, cebuli, fasoli i kapustnych z
uwzględnieniem zasad zalecanych w systemach integrowanej ochrony
Programy ochrony najważniejszych chorób w uprawach sadowniczych
Metody ograniczenia występowania chorób w integrowanej produkcji roślin sadowniczych
Opracowywanie programów integrowanej ochrony roślin dla poszczególnych upraw
RAZEM
Godziny
2
2
3
15
2
3
4
3
3
15
Literatura:
2. Grabowski M. 2007. Choroby drzew owocowych. Plantpress
147
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Integrowane systemy ochrony roślin ogrodniczych przed szkodnikami
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie się z aktualnie obowiązującymi zasadami ochrony przed szkodnikami w
integrowanych systemach produkcji ogrodniczej.
Szkodliwość i występowanie najważniejszych gospodarczo szkodników w systemach
egzamin
Tematyka wykładów
Integrowana ochrona roślin - definicja, historia, zasady prowadzenia, organizacja gospodarstwa z
integrowaną produkcją roślinną
Kodeks Dobrej Praktyki Rolniczej w odniesieniu do ochrony roślin
Zasady prognozowania szkodników warzyw oraz upraw sadowniczych
Dobór preparatów w integrowanej ochronie roślin przed szkodnikami
Zasady integrowanej ochrony warzyw przed szkodnikami w uprawach pod osłonami
Integrowana ochrona warzyw w polu przed szkodnikami
Integrowana ochrona upraw sadowniczych przed szkodnikami
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Praktyczne posługiwanie się urządzeniami do prognozowania szkodników (montaż pułapek w
warunkach polowych)
Określanie progów zagrożenia na podstawie liczebności owadów odłowionych na tablicach
lepowych i w pułapkach feromonowych
Rozpoznawanie organizmów pożytecznych, szkodników oraz uszkodzeń roślin w warunkach
polowych
Opracowywanie programów integrowanej ochrony roślin przed szkodnikami dla poszczególnych
upraw
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
3
15
4
3
5
3
15
Literatura:
148
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ochrona przed chorobami roślin ozdobnych uprawianych w gruncie i pod osłonami
(Protection of diseases ornamental plant cultivated under field’s and glasshouse’s
conditions)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie z programami ochrony przed chorobami zielnych roślin ozdobnych
Zapoznanie z programami ochrony przed infekcyjnymi chorobami zielnych roślin
ozdobnych. Sposoby zapobiegania przed chorobami nieinfekcyjnymi roślin
ozdobnych.
egzamin
Tematyka wykładów
Choroby nieinfekcyjne roślin ozdobnych – sposoby zapobiegania.
Ochrona roślin ozdobnych przed chorobami wnoszonymi z nasionami i sadzonkami.
Ochrona kłączy, bulw i cebul przed chorobami.
Ochrona roślin ozdobnych przed chorobami pochodzenia infekcyjnego:
a) wirozy
b) bakteriozy.
Ochrona przed gospodarczo ważnymi patogenami glebowymi (Fusarium spp., Verticillium spp.,
Phytophthora spp.).
Ochrona roślin ozdobnych przed patogenami nalistnymi (Botrytis spp., Oidium spp., Erysiphe
spp., Peronospora spp., Alternaria spp., Colletotrichum spp., Ascochyta spp.).
RAZEM
Godziny
2
2
2
Tematyka ćwiczeń
Sposoby ochrony przed gospodarczo ważnymi chorobami niektórych roślin ozdobnych
uprawianych pod osłonami (rośliny doniczkowe i na kwiat cięty) – cyklamen, chryzantema.
Sposoby ochrony przed chorobami występującymi na róży w uprawie polowej i pod osłonami.
Sposoby ochrony przed chorobami ozdobnych roślin rabatowych.
Sposoby ochrony przed chorobami roślin balkonowych.
Sposoby ochrony przed chorobami bylin, pnączy.
Praktyczna ocena zagrożenia roślin ozdobnych przez patogeny.
RAZEM
Godziny
2
2
2 godz.
2
3
15
2
2
3
2
2
4
15
1,5 godz.
1,5 godz.
Literatura:
1. Gabarkiewicz R., Łabanowski G., Orlikowski L., Saniewska A., Skrzypczak C., Soika G. 1995. Ochrona
ozdobnych roślin cebulowych. Plantpress, Kraków.
2. Gabarkiewicz R., Łabanowski G., Orlikowski L., Wojdyła A. 1995. Ochrona róż. Plantpress, Kraków.
3. Kamińska M., Łabanowski G., Orlikowski L., Strojny Z., Wojdyła A. 1995. Ochrona chryzantem. Plantpress,
Kraków.
4. Łabanowski G., Orlikowski L., Skrzypczak C., Soika G., Wojdyła A. 2005. Ochrona bylin. Plantpress, Kraków.
5. Łabanowski G., Orlikowski L., Soika G., Wojdyła A. 2000. Ochrona ozdobnych pnączy. Plantpress, Kraków.
6. Łabanowski G., Orlikowski L., Wojdyła A. 2000. Pielęgnowanie roślin doniczkowych. Choroby i szkodniki.
Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
7. Łabanowski G., Wojdyła A. 2003. Ochrona roślin ozdobnych ( rośliny jednoroczne i dwuletnie). Działkowiec,
Warszawa
8. Sobiczewski P., Schollenberger M. 2002. Bakteryjne choroby roślin ogrodniczych. PWRiL, Warszawa.
149
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ochrona przed szkodnikami roślin ozdobnych uprawianych w gruncie i pod
osłonami
(Pest protection of ornamental plant cultivated under field’s and glasshouse’s
conditions)
dr inż. Michał Pniak
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie z programami ochrony zielnych roślin ozdobnych
Zapoznanie z programami ochrony przed szkodnikami zielnych roślin ozdobnych.
Sposoby zapobiegania występowaniu i zwalczania szkodliwych stawonogów oraz
innych fitofagów roślin ozdobnych.
egzamin
Tematyka wykładów
Szkodniki pnączy i ozdobnych roślin wodnych.
Szkodniki roślin ozdobnych uprawianych na kwiat cięty pod osłonami.
Szkodniki roślin ozdobnych doniczkowych w uprawie pod osłonami.
Szkodniki roślin ozdobnych cebulowych uprawianych w gruncie.
Szkodniki roślin ozdobnych jednorocznych i dwuletnich uprawianych w gruncie.
Szkodniki bylin uprawianych w ogrodach.
Szkodniki róż.
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Konwencjonalne metody ochrony roślin ozdobnych przed szkodnikami, uprawianych w
szklarniach i tunelach foliowych na skalę przemysłową.
Możliwości zastosowania niechemicznych metod zwalczania szkodników w produkcyjnej uprawie
roślin ozdobnych w szklarniach.
Sposoby ochrony roślin ozdobnych przed szkodnikami, uprawianych w obiektach zamkniętych i
kolekcjach roślin ozdobnych (hotele, restauracje, oranżerie, ogrody botaniczne itp.)
Sposoby ochrony roślin gruntowych uprawianych na rabatach, balkonach, tarasach przed
szkodnikami.
Inne stawonogi związane z założeniami kwitnących roślin ozdobnych
RAZEM
Godziny
1
3
3
2
2
2
2
15
Godziny
3,5
3
1,5 godz.
3
3,5
2
15
Literatura:
1. Gabarkiewicz R., Łabanowski G., Orlikowski L., Saniewska A., Skrzypczak C., Soika G. 1995. Ochrona
ozdobnych roślin cebulowych. Plantpress, Kraków.
2. Gabarkiewicz R., Łabanowski G., Orlikowski L., Wojdyła A. 1995. Ochrona róż. Plantpress, Kraków.
3. Kamińska M., Łabanowski G., Orlikowski L., Strojny Z., Wojdyła A. 1995. Ochrona chryzantem. Plantpress,
Kraków.
4. Łabanowski G., Orlikowski L., Skrzypczak C., Soika G., Wojdyła A. 2005. Ochrona bylin. Plantpress, Kraków.
5. Łabanowski G., Orlikowski L., Soika G., Wojdyła A. 2000. Ochrona ozdobnych pnączy. Plantpress, Kraków.
6. Łabanowski G., Orlikowski L., Wojdyła A. 2000. Pielęgnowanie roślin doniczkowych. Choroby i szkodniki.
Multico Oficyna Wydawnicza, Warszawa.
7. Łabanowski G., Wojdyła A. 2003. Ochrona roślin ozdobnych (Rośliny jednoroczne i dwuletnie). Działkowiec,
Warszawa
150
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekologia i zwalczanie chwastów
(Ecology and weeds control)
prof. dr hab. Zbigniew Burgieł, dr Zbigniew Gajewski
Katedra Botaniki
20 w./10 ćw.
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
Zapoznanie z biologią i ekologią chwastów, ich rolą w agrocenozie, sposobami
regulacji zachwaszczenia, praktycznymi aspektami stosowania herbicydów
Rola chwastów w agrocenozie. Ekologiczne kryteria klasyfikacji chwastów.
Charakterystyka botaniczna najpospolitszych gatunków. Biologia populacji chwastów.
Ekologia zbiorowisk chwastów polnych. Wymagania siedliskowe chwastów.
Podstawy klasyfikacji fitosocjologicznej zespołów chwastów w różnych uprawach.
Metody regulacji zachwaszczenia. Przegląd herbicydów, ich mechanizm działania i
sposoby stosowania.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Ekologia chwastów:
Definicje chwastów. Relacje chwast-roślina uprawna. Rola chwastów w agrocenozach, ich
pochodzenie i amplituda ekologiczna.
Ekologiczne kryteria klasyfikacji chwastów. Charakterystyka botaniczna najpospolitszych
gatunków.
Biologia populacji chwastów: strategie życiowe, sposoby rozmnażania, różnorodność form
życiowych.
Biologia populacji chwastów: cykle życiowe i ich modyfikacje w warunkach antropopresji;
zagęszczenie a morfologia osobników, biomasa, rozrodczość i śmiertelność. Ekotypy.
Ekologia zbiorowisk chwastów polnych: udział gatunków krótkotrwałych i wieloletnich w
zbiorowiskach chwastów towarzyszących różnym typom upraw. Znaczenie różnych sposobów
rozmnażania w odtwarzaniu składu gatunkowego zbiorowisk chwastów w kolejnych sezonach
wegetacyjnych.
Ekologia zbiorowisk chwastów polnych: fenologia kwitnienia i owocowania. Sposoby rozsiewania
diaspor w zbiorowiskach segetalnych i ich ekologiczne konsekwencje. Źródła zachwaszczenia
upraw.
Wymagania siedliskowe chwastów a ich właściwości wskaźnikowe.
Podstawy klasyfikacji fitosocjologicznej zespołów chwastów polnych w uprawach roślin
okopowych, warzywnych oraz zbóż (zespoły Echinochloo-Setarietum oraz Vicietum
tetraspermae). Gatunki charakterystyczne. Gatunki rodzime i obce we florze segetalnej.
Znaczenie roślinności segetalnej w krajobrazie. Ubożenie flory segetalnej a ochrona
bioróżnorodności. Przyczyny zanikania gatunków chwastów oraz całych zespołów roślinnych.
Sposoby ich ochrony.
Zwalczanie chwastów. Metoda agrotechniczna
Zwalczanie chwastów. Metoda chemiczna
Klasyfikacja herbicydów, pobieranie, przemieszczanie się w roślinie i mechanizm działania
Przegląd herbicydów
Metody stosowania herbicydów
Czynniki wpływające na skuteczność i selektywność herbicydów
Odporność chwastów na herbicydy
RAZEM
Godziny
1
1
1
1
1
1
1
2
1
2
1
4
1
1
1
20
151
Tematyka ćwiczeń
Typy morfologiczne chwastów. Ocena wschodów siewek z aktywnego banku nasion w różnych
typach upraw.
Opracowanie programu zwalczania chwastów w uprawie warzyw, w sadach; dobór herbicydów
RAZEM
Godziny
5
5
10
Literatura:
1. Aldrich. R.J., 1997. Ekologia chwastów w roślinach uprawnych. Podstawy zwalczania chwastów. Tow,
Chemii i Inż. Ekologicznej. Opole.
2. Chwasty krajowe – interaktywny system identyfikacji gatunków i atlas. 2003. Cortex Nova, Bydgoszcz
3. Kornaś J. 1972. Zespoły synantropijne. W: Szafer W., Zarzycki K. (red.) Szata roślinna Polski, tom I, pp. 442465, PWN, Warszawa
4. Praczyk T., Skrzypczak G., 2004. Herbicydy. PWRiL Poznań.
5. Ratyńska H. 2003. Zanim zginą chabry i kąkole. Wydawnictwo Gdańskie
6. Tymrakiewicz 1959. Atlas chwastów. PWRiL, Warszawa
7. Wójcik Z. 1983. Charakterystyka i ocena siedlisk polnych metodami biondykacyjnymi. Wydawnictw SGGW
– AR, Warszawa
8. Wysocki C., Sikorski P. 2002. Zbiorowiska synantropijne. W: Wysocki C., Sikorski P.: Fitosocjologia
stosowana. Wydawnictwo SGGW, Warszawa
152
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ochrona roślin przed szkodnikami w terenach zieleni miejskiej
(Plant protection against pests in urban greeny areas)
20 w./10 ćw.
wykłady, ćw. terenowe
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
zaznajomienie studentów z najważniejszymi szkodnikami roślin w terenach zieleni
oraz metodami ich zwalczania
biologia i szkodliwość najgroźniejszych szkodników drzew, krzewów ozdobnych i
leśnych, pielęgnacja i ochrona trawników, technika ochrony roślin ozdobnych w
terenach zieleni
sprawdzian z zakresu rozpoznawania szkodników oraz z zakresu bionomii i metod
zwalczania owadów i roztoczy występujących w terenach zieleni.
egzamin
Tematyka wykładów
Podstawy integrowanej ochrony i pielęgnacji terenów zieleni (opis czynników wpływających
negatywnie na stan zieleni w miastach)
Aspekty szkodliwości roślinożernych owadów i roztoczy występujących w środowisku miejskim
w tym oddziaływanie na człowieka
Szkodniki wielożerne w terenach zieleni, przykłady gradacji
Pluskwiaki równo- i różnoskrzydłe jako szkodniki drzew i krzewów ozdobnych, różne aspekty
szkodliwości
Szkodniki drzew i krzewów iglastych - przegląd gatunków wraz z oceną szkodliwości oraz
sposobami zabezpieczania przed roślinożernymi roztoczami i owadami
Szkodniki drzew i krzewów liściastych- przegląd gatunków wraz z oceną szkodliwości
Szkodniki żywopłotów oraz trawników - metody ochrony oraz zabiegi pielęgnacyjne
zapobiegające występowaniu szkodników
Sprzęt wykorzystywany do ochrony zieleni w miastach
Metody ochrony roślin w terenach zieleni (zakres stosowania metody chemiczne - iniekcje,
opryski, wykorzystanie lepów, sposoby mechaniczne i agrotechniczne w zwalczaniu szkodników,
metody sygnalizacji szkodników)
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Rozpoznawanie szkodników w terenach zieleni - ćwiczenia terenowe
Diagnostyka nicieni, roztoczy i owadów oraz powodowanych przez nie uszkodzeń –
rozpoznawanie w warunkach laboratoryjnych
Praktyczne zastosowanie metod ochrony roślin w terenach zieleni (zakres stosowania metody
chemiczne - iniekcje, opryski, wykorzystanie lepów, sposoby mechaniczne i agrotechniczne w
zwalczaniu szkodników, metody sygnalizacji szkodników
RAZEM
Godziny
3
3
2
2
2
2
2
2
2
3
20
4
3
10
Literatura:
1. Baranowski T.1992. Ochrona róż. Hortppress Sp. z o.o., Warszawa.
2. Burdajewicz S., Glaser T. 1978. Atlas chorób i szkodników roślin ozdobnych. PWRiL, Warszawa.
3. Chachulski Z. 2000. Chirurga i pielęgnacja drzew. Poradnik. Legraf, Józefów-Michalin.
4. Gajda M., Hempel A. 1997. Trawniki. Porady praktyków o zakładaniu i pielęgnacji. Plantpress, Kraków.
5. Novotný J., Zúbrik M. i współpr. 2000. Bioticki škodcovia lesov Slovenska. Lesnicka sekcja Ministerstwa
pôdohospodárstva SR, Bratislava.
6. Rutkowska B., Hempel A. 1986. Trawniki. PWRiL, Warszawa.
7. Schnaider Z. 1976. Atlas uszkodzeń drzew i krzewów. PWRiL, Warszawa.
8. Szujecki A.1995. Entomologia leśna. T. I. Wyd. SGGW, Warszawa.
153
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ochrona roślin przed chorobami w terenach zieleni miejskiej
(Plant protection against diseases in urban greeny areas)
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
Zapoznanie studentów z najważniejszymi chorobami roślin w terenach zieleni oraz
metodami ich zwalczania
Choroby roślin ozdobnych w terenach zieleni. Prowadzenie i organizacja ochrony
roślin w terenach zieleni. Przyczyny chorób roślin.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Przyczyny chorób roślin w terenach zieleni
Abiotyczne czynniki chorobotwórcze (niska i wysoka temperatura, deficyt wody zasolenie,
niedobór składników pokarmowych, zanieczyszczenie środowiska)
Biotyczne czynniki chorobotwórcze i możliwości ich zwalczania z wykorzystaniem metod
niechemicznych
Choroby trawników
Zasady ochrony roślin w terenach zieleni
Mikoryza w systemie ochrony roślin
Godziny
4
4
5
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Rozpoznawanie i oznaczanie:
chorób odglebowych bylin i roślin jednorocznych
chorób krzewów i krzewinek
chorób kory drzew liściastych i iglastych
chorób liści i igieł
Środki ochrony roślin stosowane w terenach zieleni
Rozpoznawanie i oznaczanie chorób – ćwiczenia terenowe
2
3
2
20
Godziny
RAZEM
1
2
2
2
1
2
10
Literatura:
1. Burdajewicz S., Glaser T. 1978. Atlas chorób i szkodników roślin ozdobnych. PWRiL, Warszawa.
2. Mańka K. 2005. Fitopatologia leśna. PWRiL Warszawa.
3. Nienhaus F., Butin H., Boehmer B. 1996. Farbatlas Gehoelzkrankheiten. Ulmer Verlag, Stuttgart.
4. Orlikowski L., Wojdyła A. 2003. Choroby ozdobnych drzew liściastych. Plantpress Kraków.
154
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Choroby drzew i krzewów ozdobnych
(Diseases of ornamental trees and bushes)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Cel kursu:
Tematyka:
Diagnostyka, biologia patogenów i zwalczanie chorób drzew i krzewów ozdobnych.
Symptomatologia i etiologia chorób drzew i krzewów ozdobnych. Możliwości
zapobiegania i zwalczania w szkółkach oraz w parkach i ogrodach.
Kryteria oceny: końcowy sprawdzian pisemny
Forma zakończenia:
zaliczenie
Tematyka wykładów
Przyczyny infekcyjnych i nieinfekcyjnych chorób roślin
Integrowane metody ochrony roślin
Potencjał inokulacyjny patogenów i znaczenie sąsiedztwa roślin
Choroby systemiczne i systemu korzeniowego
Choroby roślin w szkółkach
Zgnilizny drewna
RAZEM
Godziny
4
2
2
2
3
2
15
RAZEM
Godziny
6
5
3
1
15
Tematyka ćwiczeń
Ochrona drzew i krzewów iglastych
Ochrona drzew i krzewów liściastych
Ochrona i leczenie drzew parkowych i leśnych
Metody ochrony roślin
Literatura:
1. Chachulski Z. 1992. Chirurgia drzew. Lerovil Warszawa.
2. Łabanowski G., Orlikowski L., Soika G., Wojdyła A. 2001. Ochrona drzew i krzewów iglastych. Plantpress
Kraków.
3. Mańka K. 2005. Fitopatologia leśna. PWRiL Warszawa.
4. Nienhaus F., Butin H., Boehmer B. 1996. Farbatlas Gehoelzkrankheiten. Ulmer Verlag Stuttgart.
155
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Choroby i szkodniki roślin rolniczych
(Diseases and pests of agricultural crops)
prof. dr hab. Maria Kowalik, dr hab. Elżbieta Wojciechowicz - Żytko
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
Zapoznanie z chorobami i szkodnikami roślin rolniczych
Choroby i szkodniki najważniejszych gospodarczo roślin rolniczych: zbóż, kukurydzy,
okopowych: buraków i ziemniaków, przemysłowych: rzepaku i tytoniu, pastewnych:
motylkowatych drobno i grubonasiennych.
zaliczenie
Tematyka wykładów
System integrowanej ochrony roślin rolniczych przed chorobami (na przykładzie chorób zbóż)
Zasady ochrony roślin rolniczych przed chorobami wirusowymi, bakteryjnymi i grzybowymi
Ochrona zbóż przed chorobami. Terminarz ochrony zbóż
Ochrona plantacji motylkowatych pastewnych i nasiennych
Ochrona plantacji roślin przemysłowych
Ochrona przechowywanych płodów rolnych w magazynach
Integrowana ochrona roślin a integrowana produkcja rolnicza. Kontrole polowe stanu
zagrożenia upraw przez szkodniki. Miejsca zimowania szkodliwych stawonogów
Ochrona zbóż przed szkodnikami - wykorzystanie zabiegów agrotechnicznych w ograniczaniu
liczebności szkodników. Biocenotyczne powiązania na polach zbóż. Powiązania fauny traw dziko
rosnących z fauną pól
Szkodniki kukurydzy
Ochrona plantacji nasiennych koniczyny i lucerny przed szkodnikami. Geograficzna
różnorodność entomofauny. Powiązania pokarmowe. Zapylanie kwiatów
Ochrona rzepaku – okresy zagrożenia przez szkodniki, terminy ich zwalczania. Szkodniki tytoniu
Szkodniki ziemniaków, rejony zamknięte – ochrona przed wektorami chorób wirusowych.
Biocenotyczne powiązania na polu ziemniaków. Szkodniki buraków
RAZEM
Godziny
1
1
5
1
1
1
2
2
2
2
1
1
20
Tematyka ćwiczeń
Godziny
Choroby zbóż i traw pastewnych
Choroby motylkowatych roślin pastewnych (drobno i grubonasiennych)
Choroby okopowych (ziemniak i burak)
Szkodniki zbóż i traw pastewnych
Szkodniki motylkowych drobno i grubonasiennych
Szkodniki rzepaku i tytoniu
Szkodniki ziemniaków i buraków
RAZEM
1
2
2
2
1
1
1
10
Literatura:
1. Borecki Z. 2001. Nauka o chorobach roślin. PWRiL. Warszawa.
2. Kochman J. Fitopatologia PWRiL. Warszawa.
3. Kochman J., Węgorek W. 1997. Ochrona roślin. Kraków Plant Press.
4. Wnuk A. 1987. Entomologia dla rolników. Cz. II Szczegółowa. AR Kraków.
5. Zalecenia Ochrony Roślin na 2008-2009, IOR, Poznań.
156
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Choroby produktów w przechowalniach
(Diseases of products in storage)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Zapoznanie z podstawowymi chorobami przechowywanych owoców, warzyw
korzeniowych, bulw ziemniaka i ozdobnego materiału rozmnożeniowego.
Omówienie najważniejszych chorób w przechowalniach. Sposoby wykrywania i
metody ich zwalczania.
sprawdziany cykliczne
zaliczenie
Tematyka wykładów
Choroby owoców ziarnkowych.
Choroby przechowywanych warzyw korzeniowych.
Choroby bulw ziemniaka występujące w trakcie przechowywania.
Choroby cebuli i kapustnych występujące w trakcie przechowywania.
Choroby przechowywanego materiału rozmnożeniowego roślin ozdobnych (cebule, bulwy,
kłącza).
RAZEM
Godziny
4
3
3
2
Tematyka ćwiczeń
Identyfikacja chorób owoców ziarnkowych.
Identyfikacja chorób warzyw korzeniowych.
Identyfikacja chorób występujących na bulwach ziemniaka.
Identyfikacja chorób występujących na cebuli i kapuście.
Identyfikacja chorób materiału rozmnożeniowego roślin ozdobnych.
Godziny
4
3
3
2
3
15
RAZEM
3
15
Literatura:
1. Borecki Z. 1990. Diagnostyka chorób roślin. Choroby drzew owocowych i roślin jagodowych. Wyd. SGGW
AR Warszawa.
2. Chochriakow M., Dobrozrakowa T., Stiepanow K., Letowa M. 1973. Klucz do oznaczania chorób roślin.
PWRiL Warszawa.
3. Fiedorow Z., Weber Z. 1994. Diagnostyka chorób roślin. Choroby buraka i ziemniaka. Wyd. AR Poznań.
4. Filipowicz A., Łacic B., Machowicz-Stefaniak Z. 1993. Diagnostyka chorób roślin warzywnych. Wyd. AR
Lublin.
5. Grabowski M. 1999. Choroby drzew owocowych. Plantpress, Kraków.
6. Kochman J., Węgorek W. 1997. Ochrona roślin. Plantpress, Kraków.
7. Robak J., Wiech K., 1998. Choroby i szkodniki warzyw. Plantpress, Kraków.
157
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Szkodniki produktów w przechowalniach
(Insects of products in storage)
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
20/10
2
Zapoznanie ze szkodnikami produktów spożywczych, tkanin, skóry, wełny oraz
konstrukcji drewnianych.
Omówienie morfologii, biologii i szkodliwości najważniejszych gatunków owadów,
roztoczy, ssaków niszczących produkty w magazynach, przechowalniach i pod
osłonami. Sposoby wykrywania, progi szkodliwości i metody zwalczania istotnych
gospodarczo gatunków.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Szkodniki produktów spożywczych
Organizmy uszkadzające tkaniny, skórę i wełnę
Szkodniki pomieszczeń i urządzeń przechowalnianych
Owady niszczące konstrukcje drewniane
Szkodniki sanitarne w przechowalniach – zagrożenie i możliwości ich zwalczania
Gryzonie występujące w przechowalniach
Sposoby wykrywania i metody zwalczania szkodników w magazynach i przechowalniach
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Identyfikacja uszkodzeń powodowanych przez szkodniki produktów spożywczych
Identyfikacja uszkodzeń pomieszczeń przechowalnianych i konstrukcji drewnianych
powodowanych przez owady
Szkodniki produktów mącznych i ich identyfikacja (wycieczka do młynów przy ul. Wieczystej)
Identyfikacja szkodników sanitarnych – wycieczka do Sanepidu
RAZEM
Godziny
4
3
3
2
3
2
3
20
Godziny
2
2
3
3
10
Literatura:
1. Boczek J. 1980. Zarys akarologii rolniczej. PWN Warszawa.
2. Boczek J., Brzeski M., Kropczyńska - Linkiewicz D. 1978. Wybrane działy zoologii. PWN Warszawa.
3. Kochman J., Węgorek W. 1997. Ochrona roślin. Plantpress, Kraków.
4. Nawrot J., Winiecki Z. 1993. Ochrona produktów magazynowych przed szkodnikami. IOR Poznań.
5. Robak J., Wiech K. 1998. Choroby i szkodniki warzyw. Plantpress, Kraków.
6. Wnuk A. 1987. Entomologia dla rolników cz. II Szczegółowa. Wyd. AR Kraków
158
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Uwaga:
Wprowadzenie do ekotoksykologii
(Introduction to ecotoxicology)
prof. dr hab. Stanisław Mazur, prof. dr hab. Zbigniew Burgieł
dr Adam Świderski
Katedra Ochrony Roślin, Zakład Biochemii
20 w./10 ćw.
Agroekologia i Ochrona Roślin oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
VII
20/10
2
Zapoznanie się z klasyfikacją, budową chemiczna i oddziaływaniem biochemicznym
toksyn obecnych w środowisku, oraz drogami detoksykacji.
Klasyfikacja toksyn ze względu na budowę chemiczną i sposoby przedostawania się
do środowiska oraz rodzaj i poziom zagrożenia. Biochemiczne szlaki detoksykacji u
człowieka, zwierząt i roślin. zanieczyszczenia przemysłowe i komunikacyjne,
pestycydy, dioksyny, sole metali, ksenobiotyki. Skażenie lądu, wody i atmosfery.
Czynniki wpływajace na toksyczność, kancerogeneza i mutageneza. Toksyczne
mikroorganizmy w budynkach. Sposoby bioremediacji i biodegradacji.
końcowysprawdzian pisemny
zaliczenie
10 godzin zajęć prowadzi Katedra Ochrony Roślin, 20 godzin prowadzi Zakład
Biochemii
Tematyka wykładów
Zanieczyszczenie powietrza i gleby (przemysłowe i komunikacyjne) a zdrowie człowieka
Zagrożenie skażeniem metalami ciężkimi i związkami organicznymi wód gruntowych, zbiorników
wody i ujęć wody pitnej
Toksyczne mikroorganizmy w budynkach, magazynach i żywności
Skażenie roślin w trakcie wegetacji i pozostałości toksyn w pożywieniu ludzi i zwierząt
Znaczenie ekologiczne toksyn, procesy mutagenezy w środowisku
Pestycydy w środowisku i ich biochemiczne przemiany
Dioksyny i ksenobiotyki w środowisku oraz ich biochemiczne przemiany
Bioremediacja metali ciężkich
Kancerogeneza a zanieczyszczenie środowiska
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Objawy zatruć toksynami, pierwsza pomoc przy zatruciach
Bioremediacja chromu na przykładzie akumulacji chromu w tkankach roślin – analiza EPR
Analiza chromatograficzna GC pozostałości pestycydów w owocach
Kluczowe związki biochemicznych szlaków detoksykacji u człowieka
Analiza wybranych dioksyn metodą HPLC
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
4
2
2
2
2
20
Godziny
2
2
2
2
2
10
Literatura:
1. Banaszkiewicz T. 2003. Chemiczne środki ochrony roślin – zagadnienia ogólne. Wydawnictwo Uniwersytetu
Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn.
2. Nikonorow W. (red.).1979. Pestycydy w świetle toksykologii środowiska, PWRiL Warszawa.
3. Sadowska A., Obidowska G., Rumowska M. 2000. Ekotoksykologia. Toksyczne czynniki środowiskowe i
metody ich wykrywania. Wyd. SGGW Warszawa.
4. Walker C., Hopkin S., Sibly R., Peakall D. 2002. Podstawy ekotoksykologii. PWN Warszawa.
159
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekologia lasu
(Forest ecology)
dr inż. Józef Barszcz
Katedra Ekologii Lasu (WL)
24 w./6 ćw.
wykłady, ćwiczenia projektowe, ćwiczenia laboratoryjne
I
II
III
IV
V
VI
VII
24/6
2
Poznanie istoty lasu i jego zróżnicowania z ekologicznego punktu widzenia oraz
wymagań ekologicznych drzew leśnych Polski. Charakterystyka drzewostanów.
Znaczenie czynników siedliskowych w środowisku leśnym i metody oceny siedlisk.
Regionalizacja warunków produkcji leśnej w Polsce. Funkcje lasu i antropopresja.
Przypomnienie podstawowych pojęć, praw i zasad ekologicznych na przykładach
leśnych. Las i jego granice naturalne, zróżnicowanie strefowe i różnorodność
biologiczna. Funkcje lasu a zrównoważony rozwój. Zasięgi i wymagania ekologiczne
rodzimych drzew leśnych. Cechy, budowa, struktura, dynamika i fazy rozwojowe
drzewostanów. Czynniki siedliskowe oraz ich znaczenie dla drzew i lasu. Kryteria
wyróżniania i oceny siedlisk. Regionalizacja przyrodniczo-leśna Polski. Wpływ
antropopresji na lasy.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Przypomnienie podstawowych pojęć i praw ekologicznych. Las i jego budowa. Biocenozy i
ekosystemy leśne oraz ich dynamika. Powiązania pokarmowe i chorologiczne, cykle
biogeochemiczne i przepływ energii oraz produktywność lasów.
Las jako kompleks bioekologioczny i zjawisko geograficzne. Ogólne prawidłowości limitujące
istnienie lasu i kształtowanie się jego granic naturalnych.
Ogólny podział, rozmieszczenie i charakter głównych formacji leśnych (biomów) na Ziemi.
Pionowe rozmieszczenie lasów ze szczególnym uwzględnieniem Polski. Podział i funkcje lasów.
Drzewostany naturalne i gospodarcze. Cechy drzewostanu. Fazy i okresy rozwojowe
drzewostanu w powiązaniu z zabiegami hodowlanymi.
Budowa, struktura i dynamika rozwoju drzewostanu.
Bioróżnorodność w ekosystemie leśnym. Znaczenie martwych drzew w lesie dla jego
różnorodności. Ekologizacja gospodarki leśnej w Polsce. Siedlisko i środowisko leśne oraz
znaczenie drzewostanu w ich kształtowaniu.
Znaczenie położenia ogólnego i lokalnego i czynników klimatycznych jako części składowych
siedliska i ich rola w życiu drzew i lasu.
Glebowe czynniki siedliska i ich znaczenie w życiu drzew i lasu. Kompleksowość działania
czynników siedliskowych w środowisku leśnym.
Zależność między siedliskiem a składem gatunkowym drzewostanu, zabiegami hodowlanymi i
celami produkcyjnymi oraz pozaprodukcyjnymi. Wpływ jakości siedliska na cechy drzew i
drzewostanu. Ogólne kryteria podziału siedlisk leśnych.
Położenie Polski i ogólny rys jej rzeźby, budowy geologicznej oraz zróżnicowania gleb i warunków
klimatycznych w aspekcie ich wpływu na charakter szaty leśnej. Regionalizacja przyrodniczoleśna Polski.
Przyczyny i skutki zmian zachodzących w środowisku naturalnym Polski pod wpływem czynników
antropogenicznych i ich wpływ na lasy. Zagrożenia lokalne, regionalne i globalne ekosystemów
leśnych. Monitoring ekologiczny lasów.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Metody oceny żyzności siedlisk leśnych i zastosowanie pomiarów biometrycznych drzew do
przybliżonej oceny trofizmu gleb.
Godziny
2
2
2
2
2
4
2
2
2
2
2
24
2
160
Tematyka ćwiczeń
Ocena intensywności obiegu biologicznego w lesie na podstawie analizy ilościowej składu opadu
organicznego i ektopróchnicy.
Ocena drzew i drzewostanu pod względem wybranych cech na przykładzie danych z powierzchni
badawczych.
RAZEM
Godziny
2
2
6
Literatura:
1. Białobok S. Monografie gatunków. PAN, Instytut Dendrologii, Warszawa-Poznań.
2. Dengler A., v.: Bonnenmann A., Rőhring E. 1971. Der Wald als Vegationstyp und seine Dedeutung fűr den
Menschen. Paul, Parey, Hamburg-Berlin.
3. Dengler A.1971. Waldbau auf Ökologischer Grundlage. Paul, Parey, Hamburg-Berlin.
4. Jaworski A. 1995. Hodowla Lasu – Charakterystyka hodowlana drzew leśnych, Kraków.
5. Jaworski A. 2004. Podstawy przyrostowe i ekologiczne odnawiania oraz pielęgnacji drzewostanów. PWRiL,
Warszawa.
6. Puchalski T., Prusinkiewicz Z. 1975. Ekologiczne podstawy siedliskoznawstwa leśnego, PWRiL, Warszawa.
7. Szymański S. 2000. Ekologiczne podstawy hodowli lasu, PWRiL, Warszawa.
8. Włoczewski T.1968. Ogólna hodowla Lasu PWRiL, Warszawa.
9. Zasady Hodowli Lasu, 2003. Siedliskowe Podstawy Hodowli Lasu, 2004 załącznik do Zasad Hodowli Lasu.
161
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Dendrologia szczegółowa cz. I
(Detailed dendrology I)
dr inż. Małgorzata Frazik-Adamczyk
15 w./15 ćw.
Studia I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla studentów wszystkich
specjalności
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Przedmiot ma za zadanie przygotowanie studentów do rozpoznawania i świadomego
stosowania roślin drzewiastych. Studenci zapoznają się głównie z roślinami
drzewiastymi iglastymi i bezpłatkowymi roślinami liściastymi przystosowanymi do
uprawy w Polsce oraz asortymentem odmian dostępnych w krajowej produkcji
szkółkarskiej.
Zrejonizowany dobór drzew i krzewów do uprawy w Polsce, zasięgi naturalnego
występowania gatunków krajowych, zasady taksonomii roślin uprawnych wg
Międzynarodowego Kodeksu. Przegląd wybranych odmian roślin drzewiastych
cykliczne sprawdziany pisemne, rozpoznawanie roślin z kart zielnikowych i okazów
żywych, opracowanie 15 kart zielnikowych
egzamin
Tematyka wykładów
Informacje organizacyjne (zakres tematyczny przedmiotu, warunki zaliczenia,literatura itp.)
Szata jesienna roślin drzewiastych – zajęcia terenowe w Ogrodzie Botanicznym
Strefy klimatyczne w uprawie roślin drzewiastych
Taksonomia roślin drzewiastych w świetle Międzynarodowego Kodeksu Roślin Uprawnych
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków z rodzaju Picea, prezentacja ważniejszych
odmian uprawnych
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków z rodzaju Pinus, prezentacja ważniejszych
odmian uprawnych
Charakterystyka odmian Thuja occidentalis, Thuja x plicatoides, Platycladus orientalia
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków z rodzaju Juniperus
Rodzina Juglandaceae – Juglans sp., Carya sp., Pterocarya fraxinifolia
Charakterystyka odmian Fagus sylvatica, szczegółowe wymagania uprawowe
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków z rodzaju Betula, prezentacja ważniejszych
odmian uprawnych
Charakterystyka gatunków z rodzaju Clematis, Paeonia suffruticosa
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków z rodzaju Magnolia, prezentacja
ważniejszych odmian
Rodzaj Philadelphus – charakterystyka grup kultywarowych, prezentacja wybranych gatunków i
odmian z rodzaju Hydrangea
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Szata jesienna roślin drzewiastych – zajęcia terenowe w Ogrodzie Botanicznym
Zasięgi naturalnego występowania drzew w Polsce – wykreślanie map
Zasoby dendrologiczne kolekcji przy Wydziale Ogrodniczym – zajęcia terenowe
Wybrane gatunki i odmiany rodzaju: Abies, Tsuga. Rodzaj Larix - charakterystyka odmian,
porównanie cech morfologicznych Larix – Cedrus
Wybrane gatunki z rodziny Taxodiaceae, rodzina Taxaceae – charakterystyka odmian
kolokwium (rodzina Pinaceae)
Porównanie Cupressus sempervirens z Thuja sp. i Chamaecyparis sp., rodzaj Chamaecyparis wybrane odmiany
Juniperus sp. – odmiany, charakterystyka Microbiota decussata
Kolokwium (rodzina Taxodiaceae, Taxaceae, Cupressaceae)
Wybrane gatunki i odmiany rodzaju Salix
Godziny
2
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
15
1
2
1
1
1
162
Tematyka ćwiczeń
Rodzaj Quercus, Castanea, Ulmus – wybrane gatunki i odmiany
Rodzaj Corylus, Carpinus, Alnus, Morus, Viscum – wybrane gatunki i odmiany
Rodzaj Berberis, Mahonia – wybrane gatunki i odmiany, charakterystyka
Cercidiphyllum japonicum, kolokwium z bezpłatkowych
Godziny
1
1
1
RAZEM
15
*szczegółowy wykaz taksonów u prowadzącego zajęcia
Literatura:
2. Chojnowska E. 2000. Iglaki w ogrodzie. Multico Oficyna Wydawnicza.
3. Frazik-Adamczyk M. 2002. Najpiękniejsze iglaki. Wydawnictwo Działkowiec.
4. Marosz A. 2006. Drzewa i krzewy iglaste. Officina Botanica.
5. Seneta W. 1987. Drzewa i krzewy iglaste. PWN.
6. Seneta W., Dolatowski J. 2004. Dendrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
163
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Uwagi:
Podstawy projektowania małych form ogrodowych
(Basis of design – small garden forms)
dr arch. Tatiana Tokarczuk
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia projektowe
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla studentów specjalności Sztuka
ogrodowa i Ogrodnictwo z marketingiem
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Przygotowanie do samodzielnego projektowania małych form ogrodowych.
Ogólne podstawy kompozycji, symetria, rytm, akcent, dominanta. Relacje i wzajemne
uwarunkowania elementów kompozycji, skala, proporcje. Wnętrze. Definicja,
elementy kompozycji wnętrza ogrodowego, typy wnętrz. Sekwencja wnętrz, strefy
funkcjonalne. Świadome kształtowanie przestrzeni. Małe formy ogrodowe –
podstawowe pojęcia, definicje. Historia rozwoju a współczesne tendencje. Rola
małych form ogrodowych w kształtowaniu przestrzeni
– uwarunkowania
funkcjonalne a rozwiązania kompozycyjne.
końcowy sprawdzian pisemny, prezentacja i obrona projektów tematycznych
zaliczenie
ćwiczenia powinien poprzedzać blok wykładów, najpierw teoria, potem ćwiczenia
projektowe, ćwiczenia powinny trwać 1, 5 godziny
Tematyka wykładów
Podstawy kompozycji. Symetria, rytm, akcent, dominanta.
Relacje i wzajemne uwarunkowania elementów kompozycji, skala, proporcje.
Wnętrze. Definicja, elementy kompozycji wnętrza ogrodowego. Typy wnętrz.
Sekwencja wnętrz. Strefy funkcjonalne. Świadome kształtowanie przestrzeni.
Małe formy ogrodowe – podstawowe pojęcia, definicje. Historia rozwoju a współczesne
tendencje.
Rola małych form ogrodowych w kształtowaniu przestrzeni – uwarunkowania funkcjonalne a
rozwiązania kompozycyjne.
Kolokwium
RAZEM
Godziny
2
2
3
2
Tematyka ćwiczeń
Wprowadzenie do problematyki, projekt logo projektanta, layout plansz
Model wnętrza
Wizja w terenie i rejestracja stanu istniejącego - perspektywy
z poziomu oczu człowieka. Analiza kompozycyjna, funkcjonalna, widokowa
Wstępna koncepcja zagospodarowania – plan, perspektywy z poziomu oczu człowieka
Projekt wybranych elementów małej architektury ogrodowej - szkice
Obrona projektu
Godziny
2
3
2
3
1
15
2
RAZEM
3
3
2
15
Literatura:
1. Böhm A., Zachariasz A. 1997 (2000, 2005). Architektura krajobrazu i sztuka ogrodowa, Ilustrowany słownik
angielsko-polski (A – D, E- J, K- Q). Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa.
2. Hobhouse P. 2005. Historia ogrodów. Arkady, Warszawa.
3. Majdecki L. 1978. Historia Ogrodów. PWN, Warszawa.
4. Patoczka P. 2000. Ściany i bramy w krajobrazie, Monografia 268. Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej,
Kraków.
5. Siewniak M. i Mitkowska A. 1998. Tezaurus sztuki ogrodowej. Oficyna Wydawnictwa Rytm, Warszawa.
164
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy projektowania terenów zieleni
(Designing of green areas – basic information)
dr inż. arch. Jadwiga Środulska-Wielgus
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia projektowe
ogrodowa
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
zapoznanie z problematyką projektowania terenów zieleni miejskiej, ich rozwojem i
uwarunkowaniami prawnymi,
Zieleń miejska-historyczny rozwój, klasyfikacja i funkcje terenów zieleni, współczesne
tendencje w projektowaniu zieleni miejskiej.
końcowy sprawdzian pisemny, prezentacja i obrona projektu tematycznego
zaliczenie
Tematyka wykładów
Tereny zieleni miejskie– podstawowe pojęcia i definicje, wprowadzenie do problematyki
Zieleń miejska – historyczny rozwój terenów zieleni miejskiej.
idee urbanistyczne a systemy zieleni.
Współczesne tendencje w projektowaniu zieleni miejskiej. Wiodące kierunki w architekturze
krajobrazu i ich wpływ na kształtowanie terenów zieleni.
Klasyfikacje i funkcje terenów zieleni. Tereny zieleni w miejscowych planach zagospodarowania
przestrzennego, Tereny zieleni jako element krajobrazu.
Elementy kompozycji parku, skweru, placu miejskiego jako elementów systemu zieleni miejskiej
Liniowe formy zieleni - greenway, parkway, korytarze ekologiczne
Kraków – rozwój i kształtowanie systemu terenów zieleni. Współczesne parki krakowskie.
Problemy konserwatorskie wybranych ogrodów i parków krakowskich
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Wizja w terenie i rejestracja stanu istniejącego- perspektywy z poziomu oczu człowieka
Analiza kompozycyjna, funkcjonalna, widokowa
Wstępna koncepcja zagospodarowania – plan
Wstępna koncepcja zagospodarowania – perspektywy z poziomu oczu człowieka
Projekt ogrodzenia , projekt schodów terenowych ławka, kosz na śmieci - szkice
Wizualizacja projektu
Obrony projektów
Godziny
2
2
2
2
2
2
3
15
RAZEM
2
2
2
2
2
2
1
15
Literatura:
1. Karta ateńska, zasady planowania miast przyjęte przez Europejską Radę Urbanistów, Warszawa 1998
2. Łukaszewicz A.,Łukaszewicz S. 2000. Rola i kształtowanie zieleni miejskiej. AR Poznań.
3. Orzeszkowa B.1982. Kształtowanie terenów zieleni w miastach, Warszawa.
4. Skalski J.2003. Krajobraz miasta w przestrzeni wzrokowej. Patrzeć, widzieć i rozumieć przestrzeń publiczną
Warszawy, Warszawa.
5. Szulczewska B. 1995. Kształtowanie systemów przyrodniczych miasta, Warszawa.
6. Wejchert K. 1984. Elementy kompozycji urbanistycznej, Warszawa.
7. Zachariasz A.2006. Zieleń jako współczesny czynnik miastotwórczy, ze szczególnym uwzględnieniem
parków publicznych. Kraków.
8. Zimny H.2005. Ekologia miasta. Warszawa.
165
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Budowa terenów zieleni
(Construction of green areas)
dr Małgorzata Frazik - Adamczyk
15 w./ 15 ćw.
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie studentów z podstawowymi zagadnieniami związanymi z zakładaniem
terenów zieleni, przekazanie umiejętności niezbędnych przy budowie ogrodów
Kształtowanie terenu, umacnianie skarp, układ komunikacyjny w ogrodzie,
konstrukcje dla pnączy, zbiorniki wodne, ogrody na dachach, zakładanie trawników,
sadzenie drzew i krzewów, kosztorysowanie wykonawstwa
wykonanie prac rysunkowych i kosztorysu
egzamin
Tematyka wykładów
Układy komunikacyjne (ścieżki, place, podjazdy, schody) – technologia budowy, normatywy
techniczne
Budowa murków oporowych i kwiatowych
Konstrukcje dla pnączy
Podstawowe technologie budowy zbiorników wodnych
Charakterystyka gatunków traw stosowanych do mieszanek trawnikowych – morfologia,
biologia, cechy użytkowe
Trawniki ekstensywne, umiarkowanie intensywne i intensywne – zastosowanie, przygotowanie
terenu, dobór mieszanki, eksploatacja
Podstawowe problemy zakładania ogrodów na dachach
Zabezpieczanie powierzchni skarp przed erozją
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Układ komunikacyjny – materiały nawierzchniowe
Układ komunikacyjny – projekt techniczny schodów ogrodowych
Sadzenie drzew i krzewów. Mechanizacja tych procesów
Zasady zakładania żywopłotów – aspekty praktyczne
Technologia zakładania trawnika metodą siewu, darniowania, z zastosowaniem suchej maty
trawiastej
Kosztorysowanie wykonawstwa na przykładzie technologii zakładania trawnika
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
15
2
5
15
Literatura:
1. Bartosiewicz A. 1984. Urządzanie terenów zieleni. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne.
2. Plessner H. 1992.Bądź architektem swojego ogródka. Wydawnictwo Arkady.
3. Głowacki P., Niemirski A. 1986. Ogrodzenia, murki. PWRiL.
4. Głowacki P., Niemirski A. 1988. Baseny, wodotryski, brodziki. PWRiL.
5. Głowacki P., Niemirski A. 1986. Ścieżki, drogi. PWRiL.
6. Rutkowska B., Hempel A. 1986.Trawniki. PWRiL.
166
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Dendrologia szczegółowa cz. II
(Detailed dendrology II)
dr inż. Małgorzata Frazik-Adamczyk
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla studentów wszystkich
specjalności
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Przedmiot ma za zadanie przygotowanie studentów do rozpoznawania drzew
liściastych w stanie ulistnionym i bezlistnym oraz świadomego stosowania tej grupy
roślin. Studenci zapoznają się z roślinami drzewiastymi liściastymi (wolnopłatkowe i
zrosłopłatkowe) przystosowanymi do uprawy w Polsce oraz asortymentem odmian
dostępnych w krajowej produkcji szkółkarskiej.
Prezentacja wybranych gatunków oraz ważniejszych odmian uprawnych roślin
drzewiastych liściastych dostępnych w krajowej produkcji szkółkarskiej
cykliczne sprawdziany pisemne, rozpoznawanie roślin z kart zielnikowych i okazów
żywych, opracowanie 15 kart zielnikowych
egzamin
Tematyka wykładów
Charakterystyka porównawcza gatunków z rodzaju Spiraea, prezentacja ważniejszych odmian
uprawnych
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków i odmian z rodzaju Prunus
Obce gatunki z rodzaju Sorbus, Crataegus, Pyrus przydatne do uprawy w Polsce
Charakterystyka wybranych gatunków róż botanicznych
Charakterystyka gatunków z rodziny Fabaceae – Gymnocladus dioicus, Cercis siliquastrum,
Sophora japonica oraz odmian Gleditsia triacanthos, Robinia pseudoacacia
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków z rodzaju Acer
Rodzaj Acer – charakterystyka odmian
Charakterystyka porównawcza wybranych gatunków z rodzaju Aesculus, prezentacja
ważniejszych odmian uprawnych
Charakterystyka gatunków i odmian z rodzaju Cornus
Charakterystyka gatunków z rodzaju Syringa
Charakterystyka wybranych gatunków i odmian uprawnych z rodzaju Sambucus i Viburnum
Charakterystyka ważniejszych gatunków z rodzaju Rhododendron
Charakterystyka wybranych gatunków z rodziny Ericaceae
Szata wiosenna roślin drzewiastych – zajęcia terenowe w Ogrodzie Botanicznym
Praktyczne rozpoznawanie gatunków i odmian podczas zajęć w terenie
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Wybrane gatunki i odmiany z rodzaju Ribes, Hamamelis, Fothergilla, Liquidambar
Wybrane gatunki i odmiany z rodzaju: Malus, Aronia, Pyracantha, Cotoneaster, Amelanchier,
Cydonia
kolokwium (rodzaje Aristolochia – Liquidambar)
Wybrane gatunki i odmiany z rodzaju: Rubus, Kerria, Rhodotyphos, Potentilla, Dryas
Wybrane gatunki i odmiany z rodzaju: Colutea, Amorpha, Caragana,
Halimodendron, Cytisus, Sarothamnus
Rodzaj Tilia – charakterystyka odmian
kolokwium (rodzina Rosaceae)
Wybrane gatunki i odmiany rodzaju: Ptelea, Phellodendron, Ailanthus, Rhus, Cotinus,Staphylea,
Rhamnus
Wybrane gatunki i odmiany z rodzaju: Pachysandra, Ilex, Euonymus, Hibiscus,Tamarix
kolokwium (rodzina Fabaceae – Aceraceae)
Wybrane gatunki i odmiany z rodzaju: Fraxinus, Forsythia, Buddleja, Catalpa
Godziny
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
15
2
1
1
1
1
1
1
167
Tematyka ćwiczeń
Wybrane gatunki i odmiany rodzaju: Symphoricarpos, Kolkwitzia, Lonicera
Kolokwium (rodzaje Ptelea – Lonicera), zaliczenia poprawkowe
Szata wiosenna roślin drzewiastych – zajęcia terenowe w Ogrodzie Botanicznym
Praktyczne rozpoznawanie gatunków i odmian podczas zajęć w terenie
RAZEM
Godziny
1
1
2
2
15
*szczegółowy wykaz taksonów u prowadzącego zajęcia
Literatura:
2. Muras P. 2005. Różaneczniki i azalie. Wydawnictwo Działkowiec.
3. Seneta W. 1991-1996. Drzewa i krzewy liściaste A-H. Wydawnictwo Naukowe PWN.
4. Seneta W., Dolatowski J. 2004. Dendrologia. Wydawnictwo Naukowe PWN.
168
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Pielęgnacja terenów zieleni
(Cultivation of plants in green area)
15 w./ 15 ćw.
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Nabycie umiejętności praktycznego wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych w
ogrodzie
Poznanie biologicznych podstaw pielęgnacji zieleni: wykonywania cięć, formowania
pnączy, sadzenie i uprawa roślin ogrodowych, zabezpieczanie na okres zimy
praktyczne sprawdziany umiejętności wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych
zaliczenie
Tematyka wykładów
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
3
2
2
15
RAZEM
Godziny
2
3
2
2
2
2
2
15
Kalendarz prac w ogrodzie
Żywopłoty – zasady formowania
Rodzaje cięcia krzewów
Sadzenie roślin w terenach zieleni
Pnącza - pielęgnacja
Pielęgnacja krzewów liściastych
Zabezpieczenia roślin na zimę
Tematyka ćwiczeń
Cięcie krzewów swobodnie rosnących
Formowanie żywopłotów liściastych
Formowanie żywopłotów iglastych
Pielęgnacja róż
Pielęgnacja trawnika
Pielęgnacja roślin zielnych w ogrodzie
Okrywanie roślin na zimę
Literatura:
1. Baumann R. 1991.Domy w zieleni. Arkady.
2. Gottschyalk W. 1991. Poradnik dla miłośników róż. PWRiL.
3. Rutkowska B. 1996. Trawniki. PWRiL.
4. Squire D. 2004.Cięcie roślin. Arkady.
5. Wałęza W. 2002. Żywopłoty. PWRiL.
169
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzinowy:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zaliczenia:
Byliny ogrodowe
(Garden perennials)
dr inż. Zofia Włodarczyk
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie studenta ze sposobami i terminami rozmnażania i uprawy dekoracyjnych
roślin gruntowych oraz podstawowym doborem roślin do założeń ogrodowych.
Rozmnażanie i pielęgnacja bylin. Zasady projektowania rabat bylinowych i
umiejętność czytania i realizowania tych projektów.
cykliczne sprawdziany pisemne, rozpoznawanie roślin z natury i kart zielnikowych,
wykonanie projektu szaty bylinowej
egzamin
Tematyka wykładów
Organizacja szkółki bylinowej
Nowoczesna produkcja bylin w pojemnikach
Obrót bylinami, przechowywanie i traktowanie po posadzeniu
Zasady projektowania rabaty bylinowej
Dobór bylin pod względem warunków siedliskowych
Dobór bylin pod względem dekoracyjnym
Charakterystyka ogrodów tematycznych: zapachowe, wiejskie, ziołowe, pszczelarza, biblijne.
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Przygotowywanie podłoża do wysiewu nasion, siew nasion, pikowanie
Poznawanie budowy cebul, bulw i kłączy
Rozmnażanie bylin: podział, sadzonki
Roślinoznawstwo: byliny wiosenne
Roślinoznawstwo: byliny letnie
Roślinoznawstwo: byliny jesienne
Prezentacja projektów rabat bylinowych
RAZEM
Godziny
2
2
1
2
3
3
2
15
Godziny
2
2
2
2
3
2
2
15
Literatura:
1. Brooks J. 1994. Planting the Country Way. BBC Books, Londyn.
2. Hertle B., Kiermeier P., Nickig M. 1994. Najpiękniej kwitnące kwiaty ogrodów. Delta, Warszawa.
3. Jerzy M., Krzymińska A. 2005. Rozmnażanie wegetatywne roślin ozdobnych. PWRiL, Warszawa.
4. Lacey S. 1991. Scent in your Garden. Frances Lincoln, Londyn.
5. Marcinkowski J. 2002. Byliny ogrodowe. PWRiL, Warszawa.
6. Musgrave T. 2006. Sielskie ogrody. Romantyczne ogrody w mieście i na wsi. Muza, Warszawa.
7. Radziul E. 2002. Byliny. PWRiL, Warszawa.
8. Urban H. 2000. Pachnący ogród. Elipsa, Warszawa.
170
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Doniczkowe rośliny ozdobne
(Ornamental pot plants)
dr inż. Małgorzata Malik
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Przegląd ozdobnych roślin doniczkowych oraz zapoznanie z technologią ich uprawy.
Produkcja doniczkowych roślin ozdobnych w Polsce i na świecie. Charakterystyka
szklarni i innych typów osłon w uprawie doniczkowych roślin ozdobnych. Uprawa
kwitnących roślin doniczkowych. Uprawa roślin doniczkowych o dekoracyjnych
liściach, sukulentów oraz pnączy.
cykliczne sprawdziany pisemne, rozpoznawanie roślin z natury
egzamin
Tematyka wykładów
Produkcja doniczkowych roślin ozdobnych w Polsce i na świecie.
Charakterystyka szklarni i innych typów osłon w uprawie doniczkowych roślin ozdobnych
Technologia uprawy kubłowych roślin ozdobnych
Technologia uprawy kwitnących roślin doniczkowych
Metody uprawy hortensji pod osłonami
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Technologia uprawy roślin doniczkowych o dekoracyjnych liściach
Uprawa pnączy doniczkowych
Uprawa, rozmnażanie i zastosowanie sukulentów
Zapoznanie studentów z organizacją i technologią całorocznej i sezonowej produkcji roślin
doniczkowych - wycieczka do gospodarstwa szklarniowego (PLANTPOL Sp. Z o. o. lub
Specjalistyczne Gospodarstwo Ogrodnicze SARA, lub Zakład Produkcji Sadzonek i Roślin
Doniczkowych POLSELEKT)
RAZEM
Godziny
1
2
2
8
2
15
Godziny
5
4
3
3
15
Literatura:
1. Chmiel H. (red.) 2000. Uprawa roślin ozdobnych. PWRiL, Warszawa.
2. Fleischer Z., Schulz B. 1986. Kaktusy. PWRiL, Warszawa.
3. Heitz H. Palmy. 2000. WiŻ, Warszawa.
4. Oszkinis K. 2004. Storczyki. PWRiL, Warszawa.
171
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Trawy w terenach zieleni
(Grasses in green areas )
dr inż. Anna Kapczyńska
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Poznanie zasad uprawy, pielęgnacji, walorów dekoracyjnych i zastosowania
wybranych gatunków traw ozdobnych
Uprawa, walory dekoracyjne i zastosowanie traw ozdobnych w terenach zieleni
wykonanie projektu rabaty z udziałem traw ozdobnych, rozpoznawanie kart
zielnikowych traw ozdobnych
egzamin
Tematyka wykładów
Zróżnicowanie morfologiczne i biologia traw (Poaceae) oraz gatunków trawopodobnych z rodzin:
turzycowatych (Cyperaceae) i sitowatych (Juncaceae)
Rozmnażanie traw – generatywne i wegetatywne
Zasady uprawy traw rabatowych, choroby i szkodniki
Zastosowanie traw ozdobnych w terenach zieleni.
Charakterystyka gatunków z podrodziny Bambusoideae
Charakterystyka wybranych gatunków wieloletnich traw rabatowych
Charakterystyka wybranych gatunków jednorocznych traw rabatowych
Charakterystyka ozdobnych turzyc i sitów
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Naturalne polskie zbiorowiska trawiaste i turzycowate - gatunki dziko rosnące – zajęcia
terenowe
Trawy ozdobne w polskich szkółkach (praktyczne zagadnienia związane z rozmnażaniem, uprawą
i ochroną traw ozdobnych w szkółkach bylinowych) – zajęcia terenowe
Gatunki i odmiany traw oraz turzyc o cechach roślin okrywowych
Trawy do ogrodów stepowych i wydmowych
Trawy w sąsiedztwie zbiorników wodnych
Wybrane gatunki bambusów do dekoracji wnętrz
Trawy ozdobne w kompozycji ogrodu – projekt „ogrodu traw”
Prace pielęgnacyjne w kolekcji traw Katedry Roślin Ozdobnych
RAZEM
Godziny
2
1
1
2
2
4
1
2
15
4
2
1
1
1
1
4
1
15
Literatura:
1. Cook I. 2005. Trawy i bambusy – praktyczny poradnik. Elipsa, Warszawa.
2. Falkowski M. (red.). 1982. Trawy polskie. PWRiL, Warszawa.
3. Haber Z. 1989. Trawy rabatowe dla naszych parków i ogrodów. Oficyna Wydawnicza Atena, Poznań.
4. Majtkowska G., Majtkowski W. 2007.Trawy ozdobne. Wydawnictwo Działkowiec, Warszawa.
5. Urbański P. 2001. Trawy ozdobne, turzyce i sity. PWRiL, Warszawa.
172
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Dekoracje okolicznościowe
(Occasional and event plant decorations)
dr inż. Bożena Pawłowska
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Opanowanie umiejętności przygotowania materiału roślinnego i wykorzystania go w
kompozycjach ozdobnych.
Poznanie zasad kompozycji i warsztatu florysty dekoratora, omówienie
współczesnych stylów i wpływu ikebany na florystykę. Dekoracje okolicznościowe i
dekoracje we wnętrzach
umiejętność zestawiania roślin ozdobnych w różne kompozycje – wykonanie
kompozycji tematycznych, cykliczne sprawdziany pisemne
egzamin
Tematyka wykładów
Historia florystyki, omówienie wpływu ikebany na współczesne bukieciarstwo
Poznanie warsztatu florysty dekoratora
Zasady tworzenia kompozycji roślinnych
Współczesne bukiety i kompozycje
Metody suszenia i utrwalania roślin
Możliwości wykorzystania suchych roślin we florystyce
Dekoracje okolicznościowe na ślub i pierwszą komunię
Zasady organizacji wystaw, korsa kwiatowe i owocowe
Kompozycje z roślin ozdobnych doniczkowych we wnętrzach
Godziny
2
1
2
1
3
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Wykonywanie dekoracji okolicznościowych – bukiet klasyczny w ręku i wiązanka paralelna
Dekoracje ślubne – bukiety, przypinki, dekoracje samochodów
Dekoracje na pierwszą komunię – wianki, przypinki
Wykonywanie dekoracji suszonych roślin
Wykonanie kompozycji z roślin ozdobnych doniczkowych we wnętrzach budynków
Kompozycje we wnętrzach w stylu dekoracyjnym, wegetatywnym i linearno-graficznym
RAZEM
3
1
2
15
Godziny
2
3
2
3
2
3
15
Literatura:
1. Granow G. 2005. Układanie i wiązanie kompozycji roślinnych. Podstawowy kurs florystyki. KDC Warszawa
2. Łukaszewska A., Skutnik E. 2003 Przewodnik florysty. Wydawnictwo SGGW
3. Miczyńska I. Szarkowska – Hofmann J. 1987. Dekoracje roślinne. Skrypt dla studentów WO AR w Krakowie
4. Nizińska A. 2004. Bukieciarstwo i dekoracje roślinne. Hortpress Sp. z o o Warszawa
5. Pryke P. 2006. Szkoła układania kwiatów. Muza SA Warszawa
6. Ravenel C. 2007 Ikebana. Sztuka ukladnia kwiatów. Wydawnictwo RM Warszawa
173
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Prawo w terenach zieleni
(Law of green areas)
mgr inż. Jadwiga Thiel
30 w./0 ćw.
wykłady
ogrodowa
I
II
III
IV
V
30/0
2
VI
VII
Zapoznanie z uregulowaniami prawnymi dotyczącymi procesu projektowania,
budowy i pielęgnacji terenów zieleni
Zagadnienia planowania, ochrony, projektowania i pielęgnacji terenów zieleni w
przepisach prawa; prawne formy ochrony przyrody, prawna ochrona drzew i
krzewów na terenach inwestycyjnych, obowiązki projektanta zieleni, postępowanie
przed organami administracji samorządowej
zaliczenie
Tematyka wykładów
Ustawa Prawo ochrony środowiska – ogólne zasady ochrony elementów środowiska, udział
społeczeństwa w postępowaniu w sprawie ochrony środowiska, dostęp do informacji o
środowisku, zasada zrównoważonego rozwoju
Ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym – studium uwarunkowań i kierunków
zagospodarowania przestrzennego gmin, miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego,
zagadnienie ochrony środowiska w tworzeniu ww. dokumentów, decyzje o warunkach zabudowy
i o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
Ustawa o ochronie przyrody w zakresie terenów zieleni – pojęcie tereny zieleni, ochrona zieleni
na terenach inwestycyjnych, warunki wydawania zezwoleń na usunięcie drzew i krzewów w
trybie pielęgnacyjnym i inwestycyjnym
Ustawa o ochronie przyrody w zakresie terenów zieleni c.d. – środki ekonomiczne w ochronie
zieleni; obwieszczenia w sprawie stawek opłat za usuwanie drzew lub krzewów; warunki
stosowania i rodzaje kar pieniężnych za usuwanie drzew i krzewów bez zezwolenia oraz za
niszczenie drzew i krzewów
Ustawa o ochronie przyrody w zakresie prawnych form ochrony przyrody – ich omówienie,
występowanie form chronionych prawem w procesie projektowania zieleni, zasady
obowiązujące przy projektowaniu na terenach ich występowania ze szczególnym
uwzględnieniem pomników przyrody i ochrony gatunkowej roślin, zwierząt, grzybów
Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami – formy zieleni zabytkowej, rejestry
obiektów zabytkowych, specyfika sporządzania dokumentacji na terenach wpisanych do rejestru
zabytków; rozporządzenie w sprawie projektowania, nadzorowania i kierowania pracami na
terenach zieleni zabytkowej
Ustawa o drogach publicznych i rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim
powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie – w zakresie zieleni w pasach drogowych
– sadzenie, projektowanie, pielęgnacja.
Decyzja o ustaleniu lokalizacji drogi i zasady jej stosowania
Odległości w zabudowie i zagospodarowaniu terenu – normy ustawowe, zwyczajowe, stosowne
rozporządzenia
Ustawa Prawo budowlane – decyzja pozwolenia na budowę lub zgłoszenia robót budowlanych,
charakterystyka ww. decyzji i dokumenty niezbędne do jej uzyskania, najważniejsze obiekty
wymagające ww. decyzji lub zgłoszenia, rodzaje uprawnień projektowych, obowiązki
projektanta.
Rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy projektu budowlanego; stadia ( etapy)
projektowania i ich zależność od rodzaju projektu
Zieleń na poszczególnych etapach projektowania inwestycji; rodzaje uzgodnień i zatwierdzanie
projektów, nadzór autorski i inwestorski; umowy o prace projektowe
Zasady sporządzania przedmiaru i obmiaru robót; przykłady wycen prac projektowych, podstawy
kosztorysowania robót z zakresu zieleni
Godziny
2
4
4
4
2
2
2
4
2
2
174
Tematyka wykładów
Kodeks postępowania administracyjnego; postępowanie przed organami administracji
samorządowej; wzory uzgodnień, zezwoleń, tryb przygotowania wniosków, procedury
Godziny
2
RAZEM
30
Literatura:
1. Aktualne przepisy prawne z zakresu zieleni ( ustawy, rozporządzenia, obwieszczenia ) – Program LEX.
2. Chachulski Z. 2000. Poradnik chirurgia i pielęgnacja drzew, Warszawa.
3. Komentarze, orzeczenia, wykładnie prawne, biuletyny Wydziału Kształtowania Środowiska, materiały z
konferencji naukowych.
4. Majdecki L. 1993. Ochrona i konserwacja zabytkowych założeń ogrodowych – Wydawnictwo Naukowe
PWN, Warszawa.
5. Wzory dokumentów , udostępnione przez Urząd Miasta Krakowa – strona internetowa BIULETYN
INFORMACJI PUBLICZNEJ.
175
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Rośliny balkonowe i kwietnikowe
(Ornamental annual and balcony plants)
dr inż. Bożena Pawłowska
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Poznanie gatunków i odmian roślin rabatowych i balkonowych oraz zasad ich uprawy
oraz możliwości wykorzystania w terenach zieleni
Morfologia, walory dekoracyjne, zasady produkcji roślin jednorocznych i bylin
niezimujących. Wykorzystanie roślin jednorocznych w terenach zieleni.
cykliczne sprawdziany pisemne, rozpoznawanie roślin z natury, sporządzenie
projektu kwietnika
egzamin
Tematyka wykładów
Możliwości wykorzystania roślin jednorocznych i bylin niezimujących w terenach zieleni
Technologia rozmnażania i uprawy wybranych gatunków roślin rośliny balkonowych ozdobnych
z kwiatów
Technologia rozmnażania i uprawy wybranych gatunków roślin rośliny balkonowych ozdobnych
z liści
Rodzaje kwietników, zegary kwiatowe, herby - zasady projektowania i zakładania
Zastosowanie roślin jednorocznych w pojemnikach i na tarasach
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Roślinoznawstwo:
Rośliny jednoroczne na kwietniki
Rośliny dwuletnie na kwietniki
Rośliny jednoroczne uprawiane na susz
Trawy jednoroczne uprawiane na susz
Pnącza jednoroczne do dekoracji balkonów
Wykonanie projektu kwietnika
Godziny
RAZEM
5
2
4
2
15
4
1
3
1
2
4
15
Literatura:
1. Jantra H. 2000. Kwitnące balkony i tarasy. Multico Oficyna Wydawnicza Warszawa.
2. Heitz H. 1998. Pięknie kwitnące kwiaty na balkonie, tarasie, patio, oknie, schodach… Delta W-Z Warszawa.
3. Krause J. 2006. Uprawa roślin balkonowych i tarasowych. Plantpres Sp. z o o, Kraków
4. Majorowski M. 2006. Kompozycje roślinne na balkon i taras. Multico Oficyna Wydawnicza Warszawa.
5. Mayer J. 2005. Rośliny balkonowe. Wiedza i Życie Warszawa.
176
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Szklarniowe rośliny ozdobne na kwiat cięty
(Ornamental cut flower production)
dr inż. Bożena Szewczyk-Taranek
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Poznanie technologii uprawy najważniejszych gospodarczo roślin przeznaczonych na
kwiat cięty
Charakterystyka szklarni i innych typów osłon w uprawie roślin ozdobnych.
Omówienie najnowszych technologii uprawy podstawowych gatunków kwiatów
ciętych, roślin cebulowych i zieleni ciętej. Wizyta w specjalistycznym gospodarstwie
szklarniowym.
egzamin
Tematyka wykładów
Omówienie technologii uprawy roślin na kwiat cięty. Typy osłon, systemów nawadniania,
podłoży
Uprawa chryzantem na kwiat cięty. Najważniejsze odmiany, sterowanie uprawą. Technologia
uprawy
Uprawa róż na kwiat cięty. Uprawa w Polsce i na świecie, najważniejsze odmiany, podstawowe
systemy upraw: polowa i szklarniowa
Uprawa anturium na kwiat cięty. Produkcja wielkopowierzchniowa.
Uprawa goździków na kwiat cięty. Najważniejsze odmiany i sposoby uprawy
Uprawa eustomy na kwiat cięty jako przykład upraw niskonakładowych
Uprawa cantedeskii na kwiat cięty oraz zieleń ciętą
Uprawa gerbery na kwiat cięty. Odmiany miniaturowe i wielkokwiatowe
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Uprawa polowa i pod osłonami tulipana i narcyza
Uprawa lilii, frezji, kosaćca, alstromerii, hipeastrum
Uprawa gipsówki
Uprawa różnych gatunków szparaga wykorzystywanych w zieleni ciętej
Uprawa innych gatunków wykorzystywanych jako „zieleń cięta” eukaliptusa, rumory
adiantowatej, ruszczyka, pospornicy japońskiej
Zapoznanie studentów z nowoczesną technologią. Wycieczka do dwóch specjalistycznych
gospodarstw – ćwiczenia terenowe
Godziny
2
4
1
2
1
2
2
2
2
2
2
2
15
2
4
RAZEM
15
Literatura:
1. Chmiel H. 2000. Uprawa roślin ozdobnych. PWRiL Warszawa.
2. Czekalski M. 2006. Rośliny uprawiane na zieleń ciętą. PWRiL Poznań.
3. Jerzy M. 2006. Kwiaty cięte uprawiane pod osłonami. PWRiL Poznań.
177
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Dekoracje świąteczne (Traditional festival decoration)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Opanowanie umiejętności wykonywania kompozycji świątecznych
Dekoracje świąteczne w ujęciu historycznym, motyw roślinny w sztuce ludowej,
europejskie bukiety stylowe, dekoracje na Boże Narodzenie, Wielkanoc i Święto
Zmarłych
sporządzenie kompozycji świątecznych, końcowy sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Historia dekoracji roślinnych, europejskie bukiety stylowe
Wieńce i wiązanki zaduszkowe
Dekoracje z okazji Bożego Narodzenia
Tradycje dekoracji roślinnych – Muzeum Etnograficzne
Dekoracje wielkanocne
RAZEM
Godziny
5
2
3
3
2
15
RAZEM
Godziny
4
3
2
3
3
15
Tematyka ćwiczeń
Europejskie bukiety stylowe – płaskie kompozycje
Wykonywanie wieńców i wiązanek zaduszkowych
Wykonywanie dekoracji tradycyjnych na Boże Narodzenie
Wykonywanie dekoracji nowoczesnych z okazji Bożego Narodzenia
Wykonywanie palm wielkanocnych i dekoracji wielkanocnych
Literatura:
1. Miczyńska I. Szarkowska-Hofmann J. 1987. Dekoracje roślinne. Skrypt dla studentów WO AR w Krakowie.
2. Nizińska A. 2004. Bukieciarstwo i dekoracje roślinne. Hortpress Sp. z o o Warszawa.
3. Pryke P. 2006. Szkoła układania kwiatów. Muza SA Warszawa.
178
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy kompozycji ogrodowych
(Garden’s arrangement - basic information)
prof. dr hab. Lucjan Orzech
0 w./30 ćw.
ogrodowa (sem. VII)
I
II
III
IV
V
VI
VII
0/30
2
Zdobycie sprawności warsztatowej w realizacji koncepcji kompozycyjnej ogrodu
poprzez celowe operowanie plamą, formą i barwą
Intencjonalizm wizualny, światło i kolor oraz rytm i materia w komponowaniu
ogrodów
oryginalność koncepcji, perfekcyjność wykonania projektu
zaliczenie
Tematyka ćwiczeń
Koncepcja kompozycyjna ogrodu w określonej gamie kolorystycznej i w transpozycji walorowej z
uwzględnieniem intencjonalizmu percepcji wizualnej
Współdziałanie konturu, rytmu i plamy kolorystycznej w kompozycji
Sposoby wykorzystania plamy analitycznej i syntetycznej w projektowaniu ogrodu
Działanie faktury i materii, ich rodzaje i zastosowania w kompozycji ogrodowej
Horyzontalizm i wertykalizm oraz pojęcie diagonali w komponowaniu ogrodu
RAZEM
Godziny
6
4
6
6
8
30
Literatura:
1. Arnheim R. 1978. Sztuka i percepcja wzrokowa, WAF, Warszawa.
2. Zeugner G. 1965. Barwa i człowiek, Arkady, Warszawa.
179
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ogrody owocowe
(Fruit ornamental gardens)
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia terenowe, ćwiczenia projektowe
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z możliwościami zastosowania gatunków roślin sadowniczych
w ogrodach owocowych
Ozdobne odmiany i formy gatunków sadowniczych, możliwość wykorzystania w
projektach ogrodów
wykonanie i obrona projektu ogrodu ozdobnego z udziałem gatunków roślin
sadowniczych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Ogrody owocowe Europy Świata
Mało znane gatunki sadownicze wykorzystanie w ogrodach
Ozdobne korony drzew i krzewów
Formy ozdobne i użytkowe gatunków z rodzaju Malus i Pyrus
Formy ozdobne i użytkowe gatunków z rodzaju Prunus
Walory zdobnicze krzewów owocowych
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Gatunki owocowe w parkach Krakowa ćwiczenia terenowe
Zasady projektowania zieleni miejskiej i ogrodów przydomowych z wykorzystaniem drzew i
krzewów owocowych
Formowanie ozdobnych koron jabłoni i gruszy
Projektowanie i ogrodów owocowych
RAZEM
Godziny
2
3
2
2
2
4
15
Godziny
3
2
3
7
15
Literatura:
1. Hobhaus P. Historia ogrodów.
180
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ocena jakości owoców
(Fruit quality evaluation)
dr hab. Jan Skrzyński, dr inż. Ewa Dziedzic
15 w./15 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem oraz Bioinżynieria ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Przedstawienie studentom podstawowych wiadomości o ocenie jakości owoców
Zasady przeprowadzania oceny jakości owoców zgodnie z współczesnymi
tendencjami na świecie. Metody zarządzania jakością owoców (EUREPGAP i HACCP).
Podstawowe metody oceny jakości owoców. Wprowadzenie do przeprowadzania
praktycznej oceny jakości owoców.
umiejętność praktycznej oceny jakości wskazanych okazów owoców
zaliczenie
Tematyka wykładów
Współczesne zasady i trendy oceny jakości owoców.
Systemy oceny jakości owoców w Europie i na Świecie
Zarządzanie jakością owoców (EUREPGAP i HACCP).
Kryteria oceny jakości owoców ziarnkowych.
Kryteria oceny jakości owoców pestkowych.
Kryteria oceny jakości owoców jagodowych.
Kryteria oceny jakości owoców cytrusowych.
Kryteria oceny jakości owoców egzotycznych.
RAZEM
Godziny
1
2
2
2
2
2
2
2
15
RAZEM
Godziny
2
3
2
2
2
4
15
Tematyka ćwiczeń
Wprowadzenie do przeprowadzania analizy sensorycznej.
Testy wrażliwości sensorycznej.
Przeprowadzenie analizy sensorycznej owoców.
Sporządzanie dokumentacji z wykonanej analizy sensorycznej.
Pobieranie prób do oceny jakości dla potrzeb systemu EUREPGAP i HACCP.
Praktyczna ocena jakości wybranych gatunków owoców.
Literatura:
Aktualne normy
181
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Specjalistyczne urządzenia w sadownictwie
(Specialistic devices in fruit growing)
dr inż. Jan Błaszczyk
15 w./15 ćw.
wykłady, ćwiczenia terenowe, ćwiczenia laboratoryjne
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie studentów z nowoczesnymi urządzeniami i maszynami stosowanymi w
uprawie roślin sadowniczych.
Możliwości usprawnienia prac związanych z uprawą i pielęgnacją sadów, zbiorem i
przechowywaniem owoców. Poznanie zasady działania i regulacji specjalistycznych
urządzeń.
sprawozdania z ćwiczeń terenowych, praktyczna znajomość zasad działania
specyficznych urządzeń i maszyn stosowanych w uprawach sadowniczych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Maszyny i urządzenia do pielęgnacji gleby, sadzenia drzew oraz cięcia roślin sadowniczych, bhp.
Urządzenia do nawożenia, nawadniania, fertygacji i uzdatniania wody.
Maszyny i urządzenia do ochrony drzew i krzewów owocowych, bhp.
Urządzenia do nanoszenia herbicydów i niszczenia chwastów, bhp.
Urządzenia do zbioru owoców, bhp.
Środki transportu wykorzystywane w sadownictwie, bhp.
Urządzenia do sortowania i kalibrowania owoców.
Urządzenia i techniczne metody zapobiegania uszkodzeniom mrozowym.
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
1
15
Tematyka ćwiczeń
Zasady działania, obsługa oraz regulacja urządzeń do pielęgnacji gleby, cięcia roślin i zbioru
owoców.
Kalibracja, regulacja i obsługa opryskiwaczy.
Określenie potrzeby nawadniania roślin sadowniczych, regulacja i obsługa urządzeń
nawadniających. Zasady eksploatacji urządzeń do wysiewu nawozów.
Obsługa i regulacja urządzeń do sortowania i kalibrowania owoców.
RAZEM
Godziny
4
4
4
3
15
Literatura:
1. Kowalczuk J., Bieganowski F. Mechanizacja ogrodnictwa. WSiP Warszawa
2. Materiały firm produkujących specjalistyczne urządzenia dla sadownictwa.
182
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Sadownictwo tradycyjne
(Alternative pomology)
dr inż. Maciej Gąstoł
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie studentów z zasadami sadownictwa tradycyjnego, zrównoważonego jako
alternatywy dla intensywnej, konwencjonalnej uprawy sadowniczej.
System ochrony produktów tradycyjnych/regionalnych/ekologicznych w UE ze
szczególnym uwzględnieniem owoców i ich przetworów. W trakcie zajęć
praktycznych słuchacze poznają zasady audytu i certyfikacji gospodarstw
sadowniczych i przetwórni. Podczas wyjazdu terenowego zapoznają się z zakładami
produkującymi przetwory regionalne, problematyką sprzedaży i marketingu.
Omówione zostaną nurty alternatywne w sadownictwie i enologii.
wykonanie projektu gospodarstwa tradycyjnego z własną przetwórnią, względnie
agroturystyką.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Intensywne sadownictwo konwencjonalne – jego ograniczenia i zagrożenia jakie niesie dla
środowiska, bezpieczeństwa żywności i człowieka
Ekologiczne skutki stosowania chemicznych środków produkcji – możliwość ograniczenia zużycia
agrochemikaliów w sadownictwie
Alternatywne systemy produkcji sadowniczej – metody ekologiczne (biodynamiczne, organiczne,
biologiczne, organiczno-biologiczne). Stan sadownictwa ekologicznego i jego perspektywy
Regulacje prawne dotyczące producentów i przetwórców oferujących produkty regionalne,
tradycyjne i ekologiczne – chroniona: nazwa pochodzenia, oznaczenie geograficzne i
gwarantowana tradycyjna specjalność. Rejestracja, certyfikacja i kontrola producentów.
Właściwy dobór gatunków i odmian do upraw tradycyjnych
Marketing produktów regionalnych/tradycyjnych/ekologicznych
Jakość żywności tradycyjnej, standardy jakościowe (NOP, JAS) Ruchy i organizacje wspierające
tradycyjne metody produkcji.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Metody biodynamiczne w sadownictwie. Kalendarz biodynamiczny. Preparaty biodynamiczne,
ich sporządzanie, terminy i sposób stosowania.
Preparaty ekologiczne i szczepionki mikoryzowe zwiększające żyzność gleby w sadzie
Audyt gospodarstwa/przetwórni produkującego produkty tradycyjne/regionalne/ekologiczne.
Katalog niezgodności, niedociągnięć i sankcji.
Wyjazd terenowy do gospodarstw i przetwórni oferujących produkty tradycyjne i regionalne
Opracowanie założeń projektowych dla gospodarstwa posiadającego sad tradycyjny/przetwórnię
przydomową/agroturystykę
RAZEM
Godziny
2
2
3
2
2
2
2
15
2
1
4
5
3
15
Literatura:
1. Ferree D.C., Warrington I. 2003. Apples: Botany, Production and Uses. CABI Publishing, Wallingford, UK.
2. Lind K., Lafer G., Schloffer G., Innerhoffer G., Meister H. 2003. Organic Fruit Growing. CABI Publishing,
Wallingford, UK.
3. Thun M. 2009. Kalendarz biodynamiczny. Otylia sp. z o.o., Nakło nad Notecią.
4. Materiały z witryn internetowych: www.ifoam.org oraz www. fibl.org
183
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Sadownicze rośliny tropikalne i subtropikalne
(Tropical and subtropical fruit crops)
30 w./0 ćw.
wykłady
I
II
III
IV
V
VI
VII
30/0
2
Zapoznanie studentów z cechami i zastosowaniem owoców stref tropikalnych i
subtropikalnych
Omówienie owoców stref tropikalnych i subtropikalnych. Czas dojrzewania, warunki
transportu, podaż
badanie rynku pod kątem asortymentu owoców tropikalnych przetworzonych i
świeżych (przygotowanie opracowania)
zaliczenie
Tematyka wykładów
Warunki klimatyczne i glebowe terenów tropikalnych i subtropikalnych.
Rośliny cytrusowe wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne cz I.
Rośliny cytrusowe wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne cz. II.
Wybrane rośliny z rodziny różowatych uprawiane w strefie subtropikalnej.
Wybrane rośliny z rodziny flaszowcowatych, wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne.
Wybrane rośliny z rodziny mydleńcowatych i okrętnicowatych (liczi, rambutan, mangostan
właściwy) wartości biologiczne.
Wybrane rośliny przyprawowe (kakaowiec, kawa, herbata, wanilia) wartość biologiczna oraz
wymagania klimatyczne.
Wybrane rośliny uprawiane w południowych USA (mango, papaja, avocado). Wartość
biologiczna oraz wymagania klimatyczne.
Rośliny, których owoce są orzechami wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne.
Owoce kaktusów wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne
Wybrane rośliny z rodziny męczennicowatych, hebankowatych, psiankowatych (tmarillo,
hurma).
Mało znane gatunki owoców Australii wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne.
Mało znane gatunki owoców Ameryki Południowej wartość biologiczna oraz wymagania
klimatyczne.
Mało znane gatunki owoców Azji wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne.
Mało znane gatunki owoców Afryki wartość biologiczna oraz wymagania klimatyczne.
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
30
Literatura:
1. Nakasone H.Y., Paull R.E. Tropical Fruits.
2. Coronel E. R. Promising Fruits of the Philippines.
3. Pieniążek S. Owoce krain dalekich. PWRi L.
184
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Przechowalnictwo ogrodnicze
(Storage of horticultural products)
dr hab. Maria Gawęda, dr hab. Jan Skrzyński
15w./15ćw.
Agroekologia i ochrona roślin oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie się z podstawami przechowalnictwa warzyw i owoców, technikami
przechowalniczymi, elementami fizjologii pozbiorczej produktów ogrodniczych.
Systemy przechowywania produktów ogrodniczych, wartość przechowalnicza
poszczególnych grup warzyw i owoców, najważniejsze czynniki przechowywania:
temperatura, wilgotność względna, skład atmosfery, etylen.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Cele poznawcze przechowalnictwa. Przechowalnictwo warzyw w Polsce i na świecie.
Podział warzyw na grupy o różnym okresie przechowywania.
Określanie dojrzałości zbiorczej warzyw
Wpływ czynników biologicznych, klimatycznych, agrotechnicznych, pozbiorczych na wartość
przechowalniczą warzyw
Oddychanie przechowywanych warzyw
Transpiracja przechowywanych warzyw
Znaczenie przechowalnictwa dla zagospodarowania owoców i materiału szkółkarskiego
Przemiany w dojrzewającym owocu oraz podczas przechowywania
Wymagania technologiczne dla obiektów do przechowywania owoców
Ogólne zasady przechowywania materiału szkółkarskiego
RAZEM
Godziny
1
2
1
Tematyka ćwiczeń
Traktowanie pozbiorcze warzyw
Tradycyjne metody przechowywania warzyw
Polskie Normy dla przechowywania warzyw
Opakowania w przechowywaniu, transporcie i marketingu warzyw
Sortowanie i pakowanie warzyw
Sprzęt i organizacja zbioru owoców w sadzie
Praktyczne posługiwanie się podstawowymi wskaźnikami dojrzałości
Warunki przechowywania owoców
Najważniejsze choroby przechowalnicze
Godziny
1
3
1
1
1
2
2
2
2
15
RAZEM
2
1
1
1
2
3
1
15
Literatura:
1. Adamicki F., Czerko Z. 2002. Przechowalnictwo warzyw i ziemniaka.
2. Gajewski M. 2001. Przechowalnictwo warzyw. SGGW.
3. Lange, Ostrowski. Przechowalnictwo owoców.
185
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Wybrane zagadnienia z przechowalnictwa owoców
(Selected topics in postharvest technology of fruits)
dr hab. Jan Skrzyński
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla specjalności Ogrodnictwo z
marketingiem
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Przekazanie studentom wiedzy o wybranych zagadnieniach przechowywania
owoców.
Przedstawienie współczesnych metod i technologii postępowania z ważniejszymi
owocami strefy cieplejszej zapewniającymi przedłużanie ich trwałości w obrocie oraz
w handlu. Sposoby przygotowania owoców do transportu na duże odległości oraz
konieczne wyposażenie i technologie dla zapewnienia należytej ochrony przed
szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Tendencje współczesnego przechowywania owoców stref ciepłych. Wykorzystanie powłok
ochronnych w przechowalnictwie.
Idea zintegrowanego łańcucha chłodniczego.
Przedłużanie trwałości i przechowywanie bananów.
Przedłużanie trwałości i przechowywanie winogron i kiwi.
Przedłużanie trwałości i przechowywanie owoców cytrusowych.
Przedłużanie trwałości wybranych owoców strefy tropikalnej.
Przechowywanie orzechów.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie sprzętu i urządzeń do pomiaru warunków przechowywania. Standaryzacja
termometrów, wilgotnościomierzy itp.
Organizacja przechowywania i obrotu owocami strefy ciepłej.
Działalność dojrzewalni bananów – ćwiczenia terenowe
Przygotowanie owoców przeznaczonych do bezpośredniego spożycia. Próby ich
przechowywania.
Wykonanie procesu modelowania przebiegu przechowywania na podstawie pomiarów
parametrów warunków w chłodni.
Praktyczne stosowanie folii różnego rodzaju do przechowywania owoców.
Zabiegi zwiększające trwałość owoców podczas przechowywania
RAZEM
Godziny
2
2
2
3
2
2
2
15
2
2
3
2
2
2
2
15
Literatura:
1. Postharvest Biology and Technology – miesięcznik angielskojęzyczny
186
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Uwaga:
Przetwórstwo owoców
(Fruit processing)
dr hab. Jan Skrzyński, dr inż. Ewa Dziedzic
15 w./15 ćw.
studia I stopnia, przedmiot kierunkowy do wyboru dla specjalności Ogrodnictwo z
marketingiem oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Przedstawienie podstawowych wiadomości o przetworach owocowych.
Przetwory i ich globalne znaczenie w zagospodarowaniu owoców oraz w prawidłowym odżywianiu człowieka. Tradycyjne i nowe metody utrwalania owoców.
Aktualnych sposoby zarządzania jakością przetworów oraz praktyczna ocena
typowych przetworów owocowych.
ocena na podstawie wykonanego sprawozdania z przeprowadzonych ćwiczeń
zaliczenie
przedmiot jest kontynuacją przedmiotu Ocena jokści owoców
Tematyka wykładów
Przetwory, znaczenie w zagospodarowaniu owoców oraz w prawidłowym odżywianiu człowieka.
Przemysłowe przetwarzanie owoców- historia, stan obecny i perspektywy.
Podstawowe systemy utrwalania przetworów.
Tradycyjne i nowe sposoby przetwarzania owoców.
Współczesne systemy nadzorowania jakości przetworów.
Instytucje sprawujące nadzór nad jakością przetworów.
Kodeks dobrej praktyki produkcyjnej w przetwórstwie.
RAZEM
Godziny
1
2
2
4
2
2
2
15
Tematyka ćwiczeń
Otrzymanie surowych soków owocowych oraz ich ocena sensoryczna
Otrzymywanie przecierów owocowych wybranych gatunków roślin oraz ocena uzyskanego
produktu
Ocena przydatności różnych gatunków owoców do mrożenia
Wyznaczanie krzywej suszenia wybranych gatunków owoców oraz ocena suszów owocowych
Wykonanie kompotów z owoców wybranych gatunków oraz ocena uzyskanego produktu
Ocena przydatności przetwórczej owoców mniej znanych gatunków roślin
Przydatność owoców wybranych gatunków do otrzymywania przetworów owocowych o
specjalnym przeznaczeniu
Zaliczenie
RAZEM
Godziny
3
2
2
2
2
2
2
1
15
Literatura:
1. Pijanowski, Mrożewski, Horubała. Technologia produktów owocowych i warzywnych
2. Czasopismo: Przemysł fermentacyjny i owocowo-warzywny (miesięcznik)
187
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Uprawy sterowane w sadownictwie
(Special cultural systems in fruit production)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Zapoznanie studenta z możliwościami sterowania owocowaniem drzew i krzewów
Możliwości sterowania uprawą drzew i krzewów owocowych
zaliczenie
Tematyka wykładów
Sterowana uprawa truskawek
Sterowana uprawa porzeczki
Sterowana uprawa maliny i jeżyny
Uprawa winorośli pod osłonami
Uprawa brzoskwini i moreli pod osłonami
Gatunki wymagające wysokiej temperatury do uszlachetnienia
RAZEM
Godziny
4
2
3
2
2
2
15
RAZEM
Godziny
2
2
11
15
Tematyka ćwiczeń
Ocena przyspieszania plonowania truskawki
Ocena przyspieszenia sterowania maliny
Problemy gospodarstw prowadzących sterowaną uprawę roślin sadowniczych
Literatura:
1. Jankiewicz. Fizjologia roślin sadowniczych, PWRiL.
2. Radajewska B. Uprawa Brzoskwini i moreli pod osłonami.
3. Żurawicz E. Sterowana uprawa truskawek.
188
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekologia owadów społecznych
(Ecology of social insects)
dr Adam Tofilski
30 w./0 ćw.
wykłady
Ogrodnictwo z marketingiem oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
30/0
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z podstawami biologii owadów społecznych.
Powstanie zachowań społecznych u owadów. Porównanie owadów społecznych z
owadami samotnymi. Podział pracy w społeczeństwach owadów zależny od kasty i
wieku. Porozumiewanie się owadów: alarm, rekrutacja i rozpoznawanie. Efekty
grupowe i wzajemne oddziaływanie osobników w gnieździe. Biologia pszczoły
miodnej, trzmieli, os i mrówek. Znaczenie owadów społecznych w rolnictwie.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Ewolucja zachowań społecznych owadów
Biologia pszczół społecznych
Biologia os społecznych
Biologia mrówek
Inne owady społeczne
Polietyzm kastowy
Polietyzm wiekowy
Organizacja gniazda owadów społecznych
Rozpoznanie członków kolonii i obrona gniazda
Porozumiewanie się owadów społecznych
Współpraca i konflikty w społeczeństwach owadów
Znaczenie owadów społecznych w rolnictwie
Zaliczenie
RAZEM
Godziny
2
2
2
2
2
2
2
4
2
3
2
4
1
30
Literatura:
1. Wilson E.O. 1979. Społeczeństwa owadów. PWN Warszawa.
189
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Pożytki pszczele
(Bee pasture)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie studentów z podstawowymi źródłami pokarmu dla owadów
zapylających.
Definicja pożytków pszczelich i ich klasyfikacja. Stan pożytków pszczelich w kraju i
stopień ich wykorzystania. Wzbogacanie pożytków pszczelich poprzez sterowane
uprawy roślin. Poprawa stopnia wykorzystania pożytków poprzez dobór
odpowiednich ras i linii pszczół. Zagęszczenie owadów zapylających w środowisku.
Charakterystyka roślin kwalifikujących się jako nowe źródła pokarmu dla owadów.
Ważniejsze rośliny, występujące na terenie kraju, stanowiące źródło nektaru do
produkcji miodów odmianowych.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Definicja pożytków pszczelich i ich klasyfikacja
Stan pożytków pszczelich w kraju i stopień ich wykorzystania
Wzbogacanie pożytków pszczelich poprzez uprawy sterowane roślin
Poprawa stopnia wykorzystania pożytków poprzez dobór odpowiednich ras i linii pszczół
Zagęszczenie owadów zapylających w miejscach ich przeżycia i na plantacjach uprawnych
Wpływ intensywnej ochrony roślin na liczebność pszczół w środowisku
Charakterystyka roślin kwalifikujących się jako nowe źródło pokarmu dla pszczół
Charakterystyka ważniejszych roślin, występujących na terenie kraju, stanowiących źródło nektaru do
produkcji miodów odmianowych
RAZEM
Godziny
1
2
2
2
1
2
2
Tematyka ćwiczeń
Ocena zasobów pokarmowych pastwiska pszczelego – ćwiczenia w terenie
Rośliny zielarskie, o ozdobnych owocach, kwiatach i innych walorach dekoracyjnych
stanowiących źródło pokarmu dla owadów – ćwiczenia w terenie
Ogród jako źródło pokarmu dla owadów – ćwiczenia w terenie
Rośliny niebezpieczne dla pszczelarza oraz trujące dla pszczół
Struktura dominacji gatunkowej owadów na polach uprawnych i nieużytkach
Badanie zagęszczenia pszczół na nieużytkach i polach uprawnych - ćwiczenia w terenie
Zaliczenie
Godziny
2
3
15
2
RAZEM
2
2
3
3
1
15
Literatura:
1. Prabuski J. 1998. Pszczelnictwo. Wydawnictwo Promocyjne „Albatros” Szczecin.
2. Lipiński M. 1982. Pożytki pszczele. PWRiL Warszawa.
190
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Produkty pszczele
(Bee products)
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Zapoznanie studentów z produktami pszczelimi i ich wykorzystaniem.
Powstawanie, pozyskiwanie, pakowanie i przechowywanie miodu, pyłku kwiatowego,
wosku, mleczka pszczelego, jadu i kitu pszczelego. Wymagania jakościowe stawiane
produktom pszczelim. Wykorzystanie produktów pszczelich.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Miód: powstawanie i pozyskiwanie, klasyfikacja miodów, pobieranie próbek do badań, skład
chemiczny, właściwości fizyczne i odżywcze. Pakowanie, przechowywanie, transport i
zafałszowania miodu.
Pyłek kwiatowy - obnóża - pozyskiwanie, pobieranie próbek do badań, pakowanie,
przechowywanie, skład chemiczny i zastosowanie.
Wosk pszczeli: powstawanie, surowiec woskowy, pozyskiwanie wosku, pobieranie próbek do
badań, właściwości fizyczne i chemiczne wosku, wykorzystanie wosku. Pakowanie
przechowywanie i transport.
Mleczko pszczele: powstawanie i pozyskiwanie, właściwości fizyczne i skład chemiczny.
Przechowywanie i wykorzystanie.
Jad pszczeli: powstawanie i pozyskiwanie, właściwości fizyczne i skład chemiczny.
Przechowywanie i wykorzystanie.
Kit pszczeli (propolis): powstawanie i pozyskiwanie, właściwości fizyczne i skład chemiczny.
Pakowanie i przechowywanie. Wykorzystanie.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Organoleptyczne cechy miodów odmianowych (barwa, konsystencja, zapach i smak).
Analiza cechy fizykochemicznych miodów (zawartość wody, przewodność elektryczna itp.).
Pyłek kwiatowy – obnóża. Analiza pyłkowa miodów (wymagania ogólne - kształt, barwa, smak,
zapach).
Wosk pszczeli (wymagania - barwa, zapach konsystencja, struktura itd., zastosowanie w
przemyśle i gospodarce pasiecznej.
Mleczko pszczele - wymagania organoleptyczne (barwa, zapach, konsystencja, smak).
Kit pszczeli - wymagania organoleptyczne (barwa, zapach konsystencja).
RAZEM
Godziny
2
2
3
3
3
2
2
2
15
4
4
2
1
15
Literatura:
1. Prabuski J. 1998. Pszczelnictwo. Wydawnictwo Promocyjne „Albatros” Szczecin.
191
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Integrowane metody uprawy i nawożenia roślin warzywnych
(Integrated nutrient management in vegetable production)
prof. dr hab. Włodzimierz Sady, dr I. Domagała-Świątkiewicz,
24 w./6 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem, Agroekologia i ochrona roślin, oraz Bioinżynieria w
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
24/6
2
VII
Zapoznanie z systemem integrowanej produkcji rolnej oraz metodami integrowanych
metod uprawy warzyw jako sposobem gospodarowania umożliwiającym osiąganie
celów ekologicznych i ekonomicznych.
Zasady, metody i cele ekologiczne i ekonomiczne oraz grupy zagadnień integrowanej
produkcji rolniczej. Integrowana produkcja warzyw jako droga do zapewnienia
gwarantowanej jakości surowca (żywności). Systemy i praktyki związane z
zarządzaniem bezpieczeństwem zdrowotnym żywności. Ustalanie parametrów
jakości warzyw (surowca), jako „Wymagań Jakościowych” odbiorcy. Warunki
zapewnienia pożądanej jakości warzyw.
końcowy pisemny sprawdzian
zaliczenie
Tematyka wykładów
Godziny
Zasady, metody i cele ekologiczne i ekonomiczne oraz grupy zagadnień integrowanej produkcji
rolniczej.
2
Dyrektywy Unijne związane z bezpieczeństwem zdrowotnym żywności, zarys strategii
bezpieczeństwa żywności, cechy składowe jakości.
4
Integrowana produkcja warzyw jako droga do zapewnienia gwarantowanej jakości surowca
(żywności).
2
Systemy i praktyki związane z zarządzaniem bezpieczeństwem zdrowotnym żywności. Dobra
Praktyka Produkcyjna, Dobra Praktyka Higieniczna, Analiza Zagrożeń i Krytyczne Punkty
Kontrolne (HACCP).
5
Punkty Kontrolne Zagwarantowania Jakości (QACP). Ustalanie parametrów jakości warzyw
(surowca), jako „Wymagań Jakościowych” odbiorcy.
Warunki zapewnienia pożądanej jakości warzyw - etapy od planowania uprawy poprzez
produkcję warzyw, zbiór plonu, przechowalnictwo, dostawę.
Organizacja, kontrola i dokumentacja związana z integrowaną produkcją i zapewnieniem jakości
warzyw.
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Potrzeby pokarmowe i nawozowe roślin warzywnych na tle technologii uprawy i miejsca w
płodozmianie. Bilansowanie potrzeb nawozowych w oparciu o wyniki analiz chemicznych gleby.
Nawożenie a zawartość metali ciężkich w roślinach warzywnych. Ustalanie potrzeb nawozowych
oraz wykonanie bilansu wprowadzonych do gleby metali ciężkich z nawozami mineralnymi i
organicznymi.
Nawożenie a zawartość azotanów w roślinach warzywnych. Bilans substancji organicznej w
glebie. Zaliczenie pisemne
RAZEM
3
4
4
24
Godziny
2
2
2
6
Literatura:
1. Kijowski J., Sikora T. (red.). Zarządzane jakością i bezpieczeństwem żywności.
2. Kołożyn- Krajewska D., Sikora T. 1999. Koncepcja i system zapewnienia bezpieczeństwa zdrowotnego
żywności. SJ. TPS- NOT. Warszawa.
192
3.
4.
Turlejska H. 2003. Zasady GHP/GMP oraz system HACCP jako narzędzia zapewnienia bezpieczeństwa
zdrowotnego żywności. FPPR, Warszawa.
Wytyczne Systemu Integrowanej Produkcji Rolniczej. Fundacja, Rozwój SGGW, Warszawa 1995.
193
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Uprawa roślin rolniczych
(Agricultural plant cropping)
dr hab. Iwona Kowalska, dr Iwona Domagała-Świątkiewicz,
dr Agnieszka Lis-Krzyścin
24 w./6 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem (sem. V) oraz Agroekologia i ochrona roślin (sem. III)
I
II
III
24/6
2
IV
V
24/6
2
VI
VII
Zapoznanie studentów z głównymi gatunkami roślin rolniczych uprawianych w
Polsce.
Wykłady obejmują systematykę, charakterystykę biologiczną, wymagania
klimatyczno-glebowe, agrotechnikę oraz znaczenie gospodarcze roślin: zbożowych,
okopowych bulwiastych i korzeniowych, motylkowatych drobno i grubonasiennych,
roślin oleistych i włóknistych oraz chmielu, tytoniu i traw.
końcowy sprawdzian pisemny, umiejętność rozpoznawania nasion lub owoców
poznanych roślin
zaliczenie
Tematyka wykładów
Struktura upraw rolniczych w Polsce i na świecie.
Biologia rozwoju roślin zbożowych. Systematyka użytkowa i botaniczna zbóż.
Pszenica. Systematyka i charakterystyka botaniczna, wymagania glebowe
i klimatyczne, agrotechnika. Właściwości technologiczne plonu i wartość odżywcza.
Żyto i pszenżyto. Systematyka i charakterystyka botaniczna, wymagania glebowe i klimatyczne,
agrotechnika. Właściwości technologiczne plonu i wartość odżywcza.
Jęczmień i owies. Systematyka i charakterystyka botaniczna, wymagania glebowe i klimatyczne,
agrotechnika. Właściwości technologiczne plonu i wartość odżywcza.
Kukurydza – pochodzenie i historia uprawy. Znaczenie gospodarcze i kierunki użytkowania.
Systematyka i charakterystyka botaniczna, wymagania glebowe
i klimatyczne, agrotechnika.
Proso zwykłe i gryka siewna. Znaczenie gospodarcze. Charakterystyka biologiczna. Agrotechnika.
Rośliny okopowe bulwiaste (ziemniak i słonecznik bulwiasty). Znaczenie gospodarcze.
Systematyka i charakterystyka botaniczna, wymagania glebowe i klimatyczne, agrotechnika.
Kierunki użytkowania
Rośliny okopowe korzeniowe (burak cukrowy, burak pastewny, cykoria, marchew, brukiew,
rzepa). Znaczenie gospodarcze. Charakterystyka biologiczna. Agrotechnika.
Rośliny strączkowe grubonasienne (łubin, groch, bobik, wyka, soczewica, soja i fasola). Klasyfikacja
botaniczna: typy kiełkowania, typy systemu korzeniowego, współżycie z bakteriami
azotowymi, budowa łodygi. Znaczenie gospodarcze. Charakterystyka biologiczna.
Agrotechnika.
Rośliny motylkowe drobnonasienne (koniczyny, lucerna, nostrzyk, komonica, esparceta).
Znaczenie gospodarcze. Charakterystyka biologiczna. Agrotechnika.
Rośliny oleiste (mak siewny, słonecznik, len i konopie). Znaczenie gospodarcze. Charakterystyka
biologiczna. Agrotechnika.
Rośliny specjalne (chmiel i tytoń). Znaczenie gospodarcze. Charakterystyka biologiczna.
Agrotechnika.
Trawy w uprawie polowej. Agrotechnika. Właściwości technologiczne plonu i wartość odżywcza.
Klasyfikacja botaniczna. Poplony, międzyplony, siew z rośliną główną – płodozmian.
RAZEM
Godziny
1
1
Tematyka ćwiczeń
Ocena wartości siewnej ziarna: czystość, zdolność kiełkowania, masa 1000 ziaren, zawartość
wody, wartość użytkowa nasion.
Godziny
1
2
2
1
1
2
3
2
2
3
1
2
24
1
194
Tematyka ćwiczeń
Zapoznanie z morfologią wybranych roślin rolniczych – zboża, okopowe, motylkowate, oleiste,
włókniste, specjalne i trawy.
Rozpoznawanie nasion oraz siewek roślin z omówionych gatunków.
RAZEM
Godziny
4
1
6
Literatura:
1. Jakubicz A, Nelken D. 1998. Produkcja roślinna. PWRiL.
2. Jasińska Z., Kotecki A. 1999. Szczegółowa uprawa roślin. Tom I i II. Wrocław.
3. Kotecki A., Parylak D., Zimny L. 1999. Zagadnienia uprawy roli i roślin. Wrocław.
4. Krzywy E. 2000. Nawożenie gleb i roślin. AR Szczecin.
5. Ziółek E., Grzywnowicz I., Lipińska M. 1981. Szczegółowa uprawa roślin. Skrypt AR Kraków
195
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel Kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Uwaga:
Bezglebowe technologie uprawy roślin
(Soilless technologies of plant cropping)
dr hab. Iwona Kowalska
15 w./15 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem, Agroekologia i ochrona roślin, Bioinżynieria w
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zaznajomienie studenta z najnowszymi technikami uprawy roślin pod osłonami,
stosowanymi podłożami, zasadami nawożenia roślin w uprawach bezglebowych
Właściwości fizyczne i chemiczne podłoży celem właściwego doboru do wybranych
technik uprawy i rośliny. Słuchacze kursu zapoznają się z technikami bezglebowych
metod uprawy roślin i nabywają umiejętność samodzielnego sporządzenia pożywki i
dostosowania jej składu do fazy rozwojowej roślin. Po zakończeniu cyklu nauczania
słuchacze powinni umieć przygotowywać szklarnię do uprawy bezglebowej ze
szczególnym uwzględnieniem wełny mineralnej.
zadanie projektowe lub sprawdzian pisemny
zaliczenie
maksymalna liczba uczestników 45 osób
Tematyka wykładów
Wymagania techniczne szklarni przeznaczonej do upraw bezglebowych. Rodzaje i charakterystyka
podłoży do bezglebowych technik uprawy.
Przegląd bezglebowych metod uprawy roślin. Uprawa metodą CKP, stołów zalewowych,
aeroponiczna, w rynnach uprawowych
Systemy nawodnieniowe w produkcji pod osłonami (zraszanie, nawadnianie kroplowe,
nawadnianie podsiąkowe, nawadnianie zalewowe). Nawadnianie kroplowe – dobór dozowników,
kroplowników, częstotliwość nawodnień. Metody sterownia dozowaniem pożywki w nawadnianiu
kroplowym.
Przygotowanie szklarni do uprawy na wełnie mineralnej.
Nawozy stosowane w uprawach z fertygacją.
Zagadnienia związane z uprawą, nawożeniem i fertygacją wybranych gatunków roślin. Sterowanie
rozwojem roślin poprzez fertygację. Ocena wzrostu i rozwoju roślin pod osłonami –
fitomonitoring. Zaburzenia fizjologiczne związane z nieprawidłowym odżywianiem roślin i
warunkami uprawy.
Właściwości fizyczne i chemiczne wód przeznaczonych do fertygacji i nawadniania roślin pod
osłonami. Pobieranie próbek wody do analizy. Metody uzdatniana wody. Dobór filtrów.
Czyszczenie instalacji nawadniającej.
Przyczyny występowania oraz postępowanie przy nieprawidłowym odczynie i zasoleniu w trakcie
uprawy na podłożach inertnych.
Metody dezynfekcji pożywki.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Analiza chemiczna wody (oznaczanie pH, EC, chlor, siarczany, zasadowość).
Sposoby ustalania wielkości czynnika zakwaszającego wodę. Wyznaczanie krzywej zakwaszania
wody. Przygotowanie pożywek.
Obliczanie i ustalanie składu chemicznego pożywek dla wybranych gatunków roślin.
Obsługa mieszalnika nawozowego i programu komputerowego sterującego pracą mieszalnika demonstracja.
Oznaczanie składu chemicznego pożywki metodą testową.
Zapoznanie z alternatywnymi systemami w uprawach bezglebowych - zwiedzanie obiektów
(wycieczka do wybranego gospodarstwa ogrodniczego: Bory Malinowskie, Brzezie, Krzeszowice).
RAZEM
Godziny
4
3
2
2
2
4
1
1
15
2
4
2
3
15
196
Literatura:
1. Chmiel H. 1994. Uprawa roślin ozdobnych. PWRiL.
2. Chochura P. 2007. Podłoża ogrodnicze. Plantpress. Warszawa.
3. Pudelski T. (praca zb.). 1993. Uprawa warzyw pod osłonami. PWRiL Warszawa.
4. Wysocka-Owczarek M. 2001. Pomidory pod osłonami. Hortpress Warszawa.
197
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Nawożenie roślin sadowniczych
(Mineral nutrition of fruit trees )
dr hab. I. Kowalska, dr I. Domagała-Świątkiewicz,
24 w./6 ćw.
I
II
III
IV
V
24/6
2
VI
VII
Zapoznanie z zasadami nawożenia organicznego i mineralnego w uprawie roślin
sadowniczych.
Wymagania pokarmowe roślin sadowniczych. Wpływ właściwości fizycznych,
chemicznych i biologicznych gleby na pobieranie składników mineralnych w różnych
okresach prowadzenia sadu czy plantacji roślin jagodowych. Objawy niedoboru lub
nadmiaru składników pokarmowych. Gospodarka wodna roślin sadowniczych.
Fertygacja upraw sadowniczych. Diagnostyka potrzeb nawozowych roślin
sadowniczych (analiza gleby, analiza części wskaźnikowych roślin (liście i owoce),
metoda wizualna). Nawożenie pozakorzeniowe w aspekcie poprawy jakości owoców.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Pobieranie składników pokarmowych przez rośliny sadownicze (specyfika pobierania w
zależności od budowy systemu korzeniowego, technologii uprawy). Wymagania pokarmowe.
Wpływ właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby na pobieranie składników
mineralnych w różnych okresach prowadzenia sadu czy plantacji roślin jagodowych.
Przygotowanie stanowiska glebowego przed założeniem sadu lub plantacji roślin jagodowych.
Wpływ sposobu utrzymania gleby w sadzie w konwencjonalnej, integrowanej i organicznej
produkcji na właściwości fizyczne i chemiczne gleby.
Gospodarka wodna roślin sadowniczych. Systemy nawadniania sadu. Metody oceny potrzeb
nawadniania. Wpływ nawadniania na właściwości fizyko-chemiczne gleby oraz na rośliny z
uwzględnieniem jakości owoców. Fertygacja upraw sadowniczych.
Przygotowanie stanowiska glebowego przed założeniem szkółki. Wybór terenu. Uprawa roli i
nawożenie w szkółkach. Zmianowanie w aspekcie zapobiegania zmęczeniu gleby.
Żywienie mineralne roślin sadowniczych. Objawy niedoboru lub nadmiaru składników
pokarmowych. Nawożenie pozakorzeniowe w aspekcie poprawy jakości owoców.
Ocena potrzeb nawozowych roślin sadowniczych:
- analiza gleby (metoda uniwersalna, Egnera-Riehma i Schachtschabela) i jej interpretacja
- analiza części wskaźnikowych roślin (liście i owoce) i jej interpretacja
- metoda wizualna
- bilansowanie potrzeb nawożenia roślin sadowniczych
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Bilansowa metoda obliczania potrzeb nawozowych na wybranych przykładach gatunków roślin w
uprawach .
Bilansowa metoda obliczania potrzeb nawozowych na wybranych przykładach gatunków roślin
na plantacjach roślin jagodowych.
RAZEM
Godziny
3
3
3
2
3
2
4
7
24
3
6
Literatura:
1. Pieniążek S.A. Praca zbiorowa. 2000. Sadownictwo. PWRiL. Warszawa.
2. Starck J.R. 1997. Uprawa roli i nawożenie roślin ogrodniczych. PWRiL Warszawa.
198
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Proekologiczna uprawa roli i roślin
(Sustainable agriculrural systems)
dr I. Domagała-Świątkiewicz,
20 w./10 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem i Agroekologia i ochrona roślin (sem. V) oraz
Bioinżynieria w ogrodnictwie (sem. VII)
I
II
III
IV
V
20/10
2
VI
VII
20/10
2
Uwarunkowania i podstawy proekologicznych systemów gospodarowania rolniczego.
Prototypy proekologicznych systemów, wielofunkcyjne metody w proekologicznych
systemach produkcji roślinnej, proekologiczna produkcja rolna w Polsce i w
wybranych krajach świata.
Środowisko przyrodnicze a uprawa roli i roślin. Zrównoważone zarządzanie
nawożeniem w gospodarstwie i na polu w różnych systemach użytkowania pól i na
różnych typach gleb. Współdziałanie nawożenia organicznego i mineralnego.
Zrównoważone nawożenie roślin z uwzględnieniem nowych generacji nawozów
stałych i ciekłych. Innowacje w zakresie stosowania nawozów. Doradztwo nawozowe
w rolnictwie zrównoważonym.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Rozwój idei proekologicznych na świecie i w Polsce. Określenie i zdefiniowanie kierunków i
systemów. Znaczenie rolnictwa ekologicznego.
Charakterystyka proekologicznych systemów gospodarowania rolniczego: uwarunkowania i
podstawy, prototypy proekologicznych systemów, wielofunkcyjne metody w proekologicznych
systemach produkcji roślinnej, proekologiczna produkcja rolna w Polsce i w wybranych krajach
świata.
Środowisko przyrodnicze a uprawa roli i roślin: wpływ środowiska glebowego oraz warunków
klimatycznych na wzrost i rozwój roślin oraz modyfikacja tych czynników pod wpływem uprawy
roli. Cykle biogeochemiczne.
Uprawa roli w rolnictwie integrowanym:
- uprawa roli a dynamika zmian właściwości fizycznych, chemicznych i biologicznych gleby,
- zasady uprawy roli w rolnictwie integrowanym,
- możliwe modyfikacje i uproszczenia uprawy,
- nakłady energetyczne na uprawę roli.
Bilans substancji organicznej w glebie przy różnych systemach uprawy i nawożenia.
Równoważniki nawozowe nawozów naturalnych i organicznych.
Problematyka zakwaszenia gleb w Polsce w aspekcie zrównoważonego rozwoju
rolnictwa.
Bilans składników pokarmowych – zrównoważone zarządzanie nawożeniem w gospodarstwie i
na polu w różnych systemach użytkowania pól i na różnych typach gleb.
Doradztwo nawozowe w rolnictwie zrównoważonym. Komputerowy system doradztwa
nawozowego. Określanie bieżących potrzeb nawożenia w oparciu o analizę materiału roślinnego
z wykorzystaniem programu komputerowego „INFOPLANT”.
Współdziałanie nawożenia organicznego i mineralnego. Stopień wykorzystania przez rośliny i
działanie następcze składników pokarmowych z nawozów w zależności od typu gleby, gatunku
rośliny i stosowanej technologii.
Płodozmiany a nawożenie - wpływ zmianowania na siedlisko. Kompleksy glebowe przydatności
rolniczej. Specyficzne wymagania roślin i ich wpływ na opracowanie zmianowań. Dobór
stanowisk. Rozmieszczenie poplonów w zmianowaniu. Typy płodozmianów.
Godziny
2
2
2
2
2
2
1
1
2
2
199
Tematyka wykładów
Wpływ uprawy roli i nawożenia na wielkość i jakość plonu roślin. Uprawa roli i nawożenie, a
zawartość azotanów i metali ciężkich w roślinach. Zmiany zawartości składników odżywczych w
plonie pod wpływem nawożenia. Zrównoważone nawożenie roślin z uwzględnieniem
nowych generacji nawozów stałych i ciekłych. Innowacje w zakresie stosowania
nawozów.
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Analiza porównawcza gospodarstw ekologicznych i konwencjonalnych
z uwzględnieniem czynników ekonomicznych i ekologicznych na tle stosowanych systemów
gospodarowania rolniczego.
Ocena jakości gleby w oparciu o próbę szpadlową
Ocena stopnia degradacji gleby oraz bilans glebowej materii organicznej
w różnych systemach uprawy, nawożenia i zmianowania. Oznaczenie glebowej substancji
organicznej metodą Tiurina
Obliczanie zapotrzebowania gospodarstwa na nawozy organiczne i mineralne (NPK) metoda
bilansową.
Zaliczenie pisemne.
RAZEM
Godziny
2
20
2
3
2
2
1
10
Literatura:
1. Mazur T., Mineev M., Debreczeni B. 1993. Nawożenie w rolnictwie biologicznym.
2. Siebeneicher G.E. 1997. Podręcznik rolnictwa ekologicznego. PWN Warszawa.
3. Upowszechnianie dobrej praktyki rolniczej. 2003. Cz. 1. IUNG Puławy.
200
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, Zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Nawożenie roślin ozdobnych
(Ornamental plant fertilization)
dr inż. Agnieszka Lis-Krzyścin
24 w./6 ćw.
Ogrodnictwo z marketingiem i Sztuka ogrodowa
I
II
III
IV
V
VI
24/6
2
VII
Zapoznanie z wymaganiami (pokarmowe, wodne itp.) roślin, przygotowaniem gleby i
podłoży oraz nawożeniem w uprawie poszczególnych grup roślin ozdobnych.
Przygotowywanie terenu, gleby i podłoży do uprawy roślin w różnych technologiach
uprawy. Wymagania nawozowe i zasady nawożenia roślin ozdobnych z
uwzględnieniem wpływu na środowisko. Ustalanie potrzeb nawozowych oraz
techniki nawożenia poszczególnych grup roślin (trawy, drzewa i krzewy, rośliny
jednoroczne, dwuletnie, byliny i rośliny uprawiane na kwiat cięty) w różnych
warunkach i sposobach uprawy.
samodzielne przygotowanie programu nawożenia dla wybranej rośliny i wyników
analizy podłoża, końcowy sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Ogólne zasady nawożenia roślin ozdobnych uprawianych w gruncie i pod osłonami (odkwaszanie
i zakwaszanie podłoży, ogólne stężenie soli w podłożu, pobieranie prób podłoży i materiału
roślinnego, diagnostyka, wymagania pokarmowe i potrzeby nawozowe, nawożenie organiczne i
mineralne, nawożenie podstawowe i pogłówne).
Ziemie pomocnicze, materiały organiczne, mineralne i syntetyczne wykorzystywane w uprawie
roślin ozdobnych, dobór zgodnie z wymaganiami roślin i przygotowanie do uprawy.
Tradycyjne i zamknięte systemy uprawy roślin ozdobnych (uprawy prowadzone w gruncie, na
parapetach, stołach i podłogach zalewowych, matach podsiąkowych, uprawy rynnowe,
hydroponiczne, NFT, aeroponika).
Nawożenie trawników (przygotowanie terenu i gleby pod trawnik, uprawki, nawożenie
organiczne i mineralne, nawożenie pogłówne).
Nawożenie w ogrodach na dachach (podłoża i fertygacja).
Nawożenie drzew i krzewów ozdobnych w szkółkach oraz na miejscach stałych (przygotowanie
gleby w szkółkach gruntowych, płodozmian, następstwo roślin, odczyn, stężenie soli w
podłożach, nawożenie organiczne i mineralne, nawozy o spowolnionym działaniu, techniki
nawożenia, wymagania pokarmowe i nawozowe, przygotowanie miejsc stałych
do sadzenia).
Nawożenie roślin jednorocznych i dwuletnich (odczyn podłoża, wymagania roślin, oraz
nawożenie rozsady roślin rabatowych i balkonowych przygotowywanych pod osłonami).
Nawożenie bylin w szkółkach, na miejscach stałych (m.in. kwietniki, ogródki skalne i wodne) oraz
plantacjach produkcyjnych z przeznaczeniem na cebule, bulwy, nasiona (uprawa w szkółkach
gruntowych i kontenerowych, przygotowanie gleby, płodozmian, nawożenie podstawowe i
pogłówne, schematy nawożenia, nawożenie mieczyka, lilii, kosaćca cebulowego, narcyza i
tulipana).
Różne podłoża, jak np. wełna mineralna, włókno kokosowe, keramzyt, gąbka poliuretanowa, i
różne systemy uprawy, wymagania pokarmowe i nawozowe roślin, objawy niedoboru i nadmiaru
składników mineralnych, nawożenie podstawowe i pogłówne, nawożenie organiczne i
mineralne, stosowanie nawozów o spowolnionym działaniu, standardowe pożywki, programy
nawożenia, dokarmianie dwutlenkiem węgla:
- w uprawie róży (produkcja podkładek, uprawa polowa i pod osłonami na kwiat cięty).
- w uprawie złocienia.
- w uprawie gerbery.
- w uprawie goździka.
- w uprawie anturium.
- w uprawie frezji.
Godziny
3
3
2
1
1
3
2
2
1
1
1
1
1
1
201
Tematyka wykładów
- w uprawie storczyków.
RAZEM
Tematyka ćwiczeń
Metody ustalania potrzeb nawożenia w uprawie roślin ozdobnych.
Interpretacja wyników analizy podłoża i opracowywanie zaleceń nawozowych.
Zapoznanie z nowoczesnymi technologiami produkcji roślin ozdobnych (stoły zalewowe) zwiedzanie gospodarstwa ogrodniczego (Specjalistyczne Gospodarstwo Ogrodnicze A.
Niemczewski, Zielonki)
Godziny
1
24
Godziny
1
2
3
RAZEM
6
Literatura podstawowa:
1. Bartosiewicz A. 1977. Urządzenie terenów zieleni. WSiP, Warszawa.
2. Chmiel H. 2002. Uprawa roślin ozdobnych. PWRiL, Warszawa.
3. Strojny Z. 1993. Nawożenie roślin ozdobnych pod osłonami. Skierniewice.
4. Terpiński Z. 1984. Szkółkarstwo ozdobne. PWRiL, Warszawa.
1. Publikacje naukowe i popularno-naukowe polskie i zagraniczne
202
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, Zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ochrona i rekultywacja gleb
(Soil protection and reclamation)
dr inż. Agnieszka Lis-Krzyścin
20 w./10 ćw.
ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
VII
20/10
2
Zapoznanie z problemami dotyczącymi utrzymania zdolności produkcyjnej gleb, ich
degradacji a także odtwarzania środowiska glebowego.
Zwiększenie urodzajności gleb zabiegami melioracyjnymi, agromelioracyjnymi.
Zmęczenie gleby. Metody zwiększania kompleksu sorpcyjnego gleb, poprawa
stosunków wodnych zróżnicowanymi technologiami w zależności od przeznaczenia
terenu. Ogólne zasady rekultywacji terenów zdegradowanych – aspekt prawny,
klasyfikacje terenów zdegradowanych. Fizyczne i chemiczne procesy zachodzące przy
tworzeniu gleb na terenach zdegradowanych. Biotechniczne zabiegi związane z
rekultywacją terenów zdegradowanych i odtwarzanie ich zdolności produkcyjnych w
kierunku kształtowania środowiska z korzyścią dla człowieka np. terenów zieleni,
tereny poprzemysłowe.
samodzielne opracowanie planu rekultywacji lub optymalizacji urodzajności gleby,
zaliczenie
Tematyka wykładów
Funkcje gleby: produkcyjne, sanitarne, magazynowania i zasilania, estetyczno-krajobrazowe.
Charakterystyka zabiegów zwiększających urodzajność gleb: zabiegi melioracyjne,
agromelioracyjne, fitoremediacyjne.
Metody zwiększające urodzajność gleb lekkich i ciężkich: Wzbogacanie gleb w koloidy organiczne
i mineralne oraz zwiększanie poziomu próchnicznego, regulacje odczynu. Poprawa stosunków
wodnych poprzez melioracje lub zastosowanie zróżnicowanych technologii nawadniania w
zależności od użytkowania terenu.
Zjawiska degradacyjne w przyrodzie. Oczyszczanie ścieków przez ich rolnicze wykorzystanie,
klasy czystości wód powierzchniowych i sposoby zapobiegania zanieczyszczeniom.
Degradacja gleb, ich ochrona i rekultywacja. Degradacja gleb wywołana przez czynniki naturalne
i w trakcie użytkowania rolniczego. Degradacja wywołana tzw. zmęczeniem gleb. Degradacja
gleb spowodowana związkami chemicznymi i substancjami toksycznymi. Ubytki gleb w wyniku
wyłączenia z produkcji rolniczej.
Ogólne zasady rekultywacji terenów zdegradowanych: Wiadomości wprowadzające, podstawy
prawne. Klasyfikacja terenów zdegradowanych.
Fizyczne i chemiczne procesy zachodzące przy tworzeniu gleb na terenach zdegradowanych.
Biotechniczne zabiegi rekultywacyjne terenów zdegradowanych: Faza rekultywacji
przygotowawczej. Faza rekultywacji technicznej. Faza rekultywacji szczegółowej czyli
biologicznej. Rekultywacja terenów zdegradowanych przez kopalnictwo węgla, rud i torfu oraz
zakłady przemysłowe.
Rekultywacja terenów zdegradowanych przez imisję zanieczyszczeń chemicznych: Wpływ
zakładów produkcyjnych i motoryzacji na środowisko glebowe. Toksyczne oddziaływanie
zanieczyszczeń chemicznych na glebę. Formy chemicznej degradacji gleb i sposoby rekultywacji.
Odtworzenie zdolności produkcyjnej gleb zdegradowanych przez najczęściej występujące
czynniki degradacji i kształtowania środowiska w kierunku korzystnym dla człowieka.
Zagospodarowanie odpadów komunalnych i przemysłowych w rolnictwie.
RAZEM
Godziny
2
1
2
4
2
1
2
2
2
2
20
203
Tematyka ćwiczeń
Opracowanie fragmentu mapy sozologicznej i części opisowej dotyczącej wody, powietrza i gleby
(studium glebowe).
Opracowanie planu rekultywacji lub optymalizacji urodzajności gleb.
Wycieczka do kompostowni miejskiej (Zastosowanie teorii w praktyce – zapoznanie z utylizacją
odpadów komunalnych w Krakowie).
RAZEM
Godziny
6
2
2
10
Literatura:
1. Maciak F.1996. Ochrona i rekultywacja środowiska. Wydawnictwo SGGW.
2. Ilnicki P. 2004. Polskie rolnictwo a ochrona środowiska. Wydawnictwo AR w Poznaniu.
3. Kowalik S. 2007. Zagadnienia z gleboznawstwa. Dla studentów inżynierii środowiska. AGH Uczelniane
Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne
204
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Warzywnictwo w terenach podgórskich
(Vegetable crops in submontaine regions)
prof. dr hab. Stanisław Cebula
Warzywnictwa z Ekonomiką Ogrodnictwa
20 w./10 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
20/10
2
VII
Zapoznanie studentów ze specyficznymi uwarunkowaniami przyrodniczymi i
społeczno-ekonomicznymi produkcji warzywniczej w terenach podgórskich z
uwzględnieniem zaleceń w zakresie technologii uprawy wybranych gatunków warzyw
polowych i pod osłonami.
Charakterystyka regionu podgórskiego, jego odrębność na tle innych obszarów,
specyfika uprawy warzyw w tym rejonie.
udział w ćwiczeniach terenowych, końcowe sprawdzian pisemny
zaliczenie
Tematyka wykładów
Charakterystyka regionu podgórskiego
Przyrodnicze podstawy produkcji warzyw w terenach podgórskich
Uwarunkowania społeczno-ekonomiczne rozwoju warzywnictwa w terenach podgórskich
Specyfika uprawy warzyw polowych i pod osłonami w tym rejonie
Omówienie gatunków i odmian warzyw przydatnych dla tych warunków
Zalecenia uprawowe z uwzględnieniem odrębności tych terenów w zakresie podstawowych
czynników wzrostu i rozwoju roślin warzywnych (dostosowanie do warunków klimatycznych i
glebowych, terminy uprawy, zabiegi pielęgnacyjne)
RAZEM
Godziny
2
4
4
3
3
Tematyka ćwiczeń
Ćwiczenia terenowe – wyjazd do omawianego obszaru celem zapoznania się z problemami
produkcji w wybranych gospodarstwach warzywniczych. Zapoznanie się ze specjalistycznymi
maszynami i urządzeniami do produkcji w terenach podgórskich.
RAZEM
Godziny
4
20
10
10
Literatura:
1. Artykuły w Problemach Zagospodarowania Ziem Górskich PAN.
2. Publikacje z zakresu problematyki podgórskiej prowadzącego przedmiot.
205
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zielarstwo
(Herbs, spices and medicinal plants)
dr hab. Ewa Capecka, dr hab. Edward Kunicki, prof. UR
15 w./15 ćw.
Agroekologia i ochrona roślin (sem. III) oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie (sem. V)
I
II
III
15/15
2
IV
V
15/15
2
VI
VII
Zapoznanie z podstawowymi gatunkami roślin i surowcami wykorzystywanymi
w zielarstwie i ogrodnictwie ozdobnym. Omówienie związków biologicznie czynnych
występujących w roślinach pod kątem ich wykorzystania w przemyśle spożywczym,
farmaceutycznym, kosmetycznym i w lecznictwie.
Wiadomości ogólne dotyczące roślin zielarskich jako odrębnej grupy roślin
użytkowych. Prezentacja ważniejszych gatunków roślin zielarskich, ich biologia
i znaczenie w ogrodach oraz lecznictwie, przemyśle spożywczym i gospodarstwie
domowym
zaliczenie
Tematyka wykładów
Wprowadzenie do przedmiotu. Definicja roślin zielarskich i substancji swoistych. Kryteria
podziału surowców zielarskich. Postacie leku roślinnego
Charakterystyka, występowanie, właściwości, wykorzystanie głównych roślinnych substancji
swoistych:
1. olejki eteryczne i związki siarkowe
2. związki gorzkie, śluzy roślinne, antranoidy
3. saponiny, garbniki
4. flawonoidy, karotenoidy oraz mniej powszechne barwniki roślinne
Rośliny zawierające substancje silnie działające
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Rośliny olejkodajne z rodziny jasnotowatych
Rośliny olejkodajne rodziny selerowatych
Rośliny olejkodajne z rodziny astrowatych
Rośliny zawierające glukozynolany i olejki czosnkowe
Rośliny dostarczające przypraw egzotycznych
Rośliny zawierające związki gorzkie, śluzy, antranoidy
Rośliny zawierające saponiny i garbniki
Rośliny zawierające związki należące do barwników roślinnych
Godziny
2
2
1
1
2
2
2
3
15
RAZEM
4
2
2
3
2
15
Literatura:
1. Kohlmünzer S. 1993. Farmakognozja, PZWL, Warszawa.
2. Rumińska A. Ożarowski A. 1990. Leksykon roślin leczniczych. PWRiL, Warszawa 1990.
3. Senderski M.E. 2004. Prawie wszystko o ziołach. Wyd. M.E. Senderski, Podkowa Leśna.
4. Strzelecka H., Kowalski J. (red.) 2000. Encyklopedia zielarstwa i ziołolecznictwa. PWN, Warszawa.
206
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Polimery w ogrodnictwie
(The polymers in horticulture)
dr hab. Piotr Siwek
15 w./15 ćw.
wykłady i ćwiczenia laboratoryjne, ćwiczenia terenowe
I
II
III
IV
V
VI
15/15
2
VII
Zapoznanie z możliwościami wykorzystania materiałów polimerowych w ogrodnictwie, sytuacją i perspektywami zastosowania w Polsce i na świecie. Student
nabywa umiejętności doboru osłon do poszczególnych upraw, zapoznaje się z
technologią stosowania osłon, efektami oraz problemami w produkcji roślin
ogrodniczych metodą przyspieszoną. Zdobywa wiedzę na temat różnych zastosowań
polimerów syntetycznych i biodegradowalnych w dziedzinie rolnictwa.
Typy osłon i materiałów z tworzyw sztucznych i biodegradowalnych. Kształtowanie
mikroklimatu pod osłonami, specyfika przyspieszonej uprawy warzyw. Recykling
tworzyw sztucznych i zastosowanie produktów recyklingu w ogrodnictwie.
Biodegradowalne polimery i ich zastosowanie w ogrodnictwie.
Sprawdzian pisemny, przygotowanie projektu uprawy przyspieszonej z uwzględnieniem płodozmianu
zaliczenie
Tematyka wykładów
Historia stosowania polimerów w ogrodnictwie, produkcja, rodzaje materiałów i sposoby
stosowania, skala wykorzystania w ogrodnictwie
Zapoznanie z polimerami, cechy fizyko-chemiczne polimerów i materiałów polimerowych
stosowanych w rolnictwie
Recykling materiałów polimerowych i wykorzystanie produktów z surowców recyklingowych w
ogrodnictwie
Osłony stosowane w ogrodnictwie i ich właściwości: ściółki, osłony bezpośrednie, niskie i
wysokie tunele – kształtowanie mikroklimatu pod osłonami
Specyfika uprawy roślin z zastosowaniem oslon: zasady uprawy przyspieszonej, odmiany,
agrotechnika, jakość warzyw spod folii i włókniny
Uprawa wybranych gatunków roślin ogrodniczych: kapusta, kalafior, brokuł, kapusta pekińska,
ogórki, pomidory, papryka, sałata, marchew, truskawki, wybrane rośliny ozdobne
RAZEM
Godziny
Tematyka ćwiczeń
Wytwarzanie i zasady użytkowania osłon – przechowywanie, łączenie, naprawy (ćwiczenia w
zakładzie produkcyjnym i gospodarstwie ogrodniczym)
Rozpoznawanie i właściwości fizyko-chemiczne oraz użytkowe osłon stosowanych w
ogrodnictwie wykonanych z polietylenu, polipropylenu, polichlorku winylu, etylen/octanu
winylu, poliestru oraz polimerów biodegradowalnych
Układanie płodozmianów dla roślin ogrodniczych w przyspieszonej uprawie
Technika osłaniania gleby i roślin, przygotowanie materiałów i wykonanie testów osłaniania w
przyspieszaniu wschodów i początkowym okresie wzrostu roślin warzywnych (ćwiczenia w
terenie)
Lustracja pól z uprawą pod osłonami z folii i włókniny (ćwiczenia w terenie)
RAZEM
Godziny
1
2
1
2
2
7
15
4
3
2
4
2
15
Literatura:
1.
2.
3.
4.
Bordes P. 1992. Les Plasiques en Agriculture, CPA – Revue Horticole, Paris .
Knaflewski M. 2007. Ogólna uprawa warzyw. PWRiL, Poznań.
Lopez J., Perez Parra J., Morales M. 2009. Plastics in Agriculture, CEPLA Almeria
Papaset P., Badiola, Armengol E. 1997. Plastics in Agriculture, Horticultura, Reus
207
5. Rumpel J., Grudzień K. 1985. Folia w warzywnictwie gruntowym. PWRiL, Warszawa
6. Siwek P. 2004. Warzywa pod folią i włókniną. Hortpress, Warszawa
208
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Produkty ogrodnicze w dietetyce
(Horticultural products in dietetics)
dr inż. Elżbieta Jędrszczyk
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Podkreślenie roli warzyw i owoców w prawidłowym żywieniu człowieka.
Rola substancji odżywczych: białek (aminokwasów), cukrów, błonnika, tłuszczów,
witamin, soli mineralnych w odżywianiu i właściwym funkcjonowaniu organizmu
ludzkiego. Ocena wartości pokarmowej produktów ogrodniczych na tle innych
produktów żywnościowych. Zapotrzebowanie dzienne człowieka na składniki
odżywcze.
opracowanie własnej diety dziennej, jej ocena i propozycje sposobu jej poprawy
egzamin
Tematyka wykładów
Potrzeby energetyczne organizmu i wartość energetyczna pożywienia
Węglowodany, ich rola w organizmie człowieka, zapotrzebowanie oraz zawartość w warzywach i
owocach na tle innych grup pokarmów.
Tłuszcze, ich rola w organizmie człowieka, zapotrzebowanie oraz zawartość w warzywach i
Białka, ich rola w organizmie człowieka, zapotrzebowanie oraz zawartość w warzywach i
Składniki mineralne, ich rola w organizmie człowieka, zapotrzebowanie oraz zawartość w
warzywach i owocach na tle innych grup pokarmów.
Witaminy, ich rola w organizmie człowieka, zapotrzebowanie oraz zawartość w warzywach i
Rodzaje diet i ich ocena pod kątem zgodności z zasadami prawidłowego żywienia
RAZEM
Godziny
2
Tematyka ćwiczeń
Odtworzenie dziennego jadłospisu z przeciętnego dnia studenta. Bilans energetyczny dnia,
zmiana masy ciała
Oszacowanie wielkości przemiany materii na podstawie własnego przeciętnego dnia studenta.
Ocena spożycia białka ogółem i zwierzęcego, węglowodanów, tłuszczów i błonnika na podstawie
ułożonego jadłospisu i odniesienie ich do norm żywieniowych.
Wartość energetyczna pożywienia wg przeliczników Atwatera
Ocena pokrycia zapotrzebowania organizmu na witaminy A, E, B1, B2, C i PP, główne źródła
witamin w diecie.
Ocena zaopatrzenia organizmu w makroelementy w odniesieniu do obowiązujących norm.
Obliczenie ilości spożytego i przyswojonego żelaza.
Określenie równowagi kwasowo-zasadowej pożywienia
Ocena własnego stylu żywienia studenta i propozycje zmian w diecie.
RAZEM
Godziny
2
2
2
3
3
1
15
2
2
2
1
2
2
1
1
2
15
Literatura:
1. Cichoń R., Wądołowska L. 1994. Podstawy Żywienia człowieka –przewodnik do ćwiczeń. ART., Olsztyn.
2. Gawędzki J., Hryniewiecki L. (red.).1998. Żywienie człowieka – podstawy nauki o żywieniu, PWN,
Warszawa.
3. Kunachowicz H., Nadolna I., Iwanow K., Przygoda B. 2008. Wartość odżywcza wybranych produktów
spożywczych i typowych potraw. PZWL, Warszawa.
4. Pisulewski M., Pysza M. (red.). 2005. Żywienie człowieka. AR, Kraków.
209
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Przetwórstwo warzyw
(Processing of vegetables)
dr hab. Maria Gawęda
24 w./6 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
24/6
2
Zapoznanie się z podstawowymi technologiami przetwórczymi w zastosowaniu do
surowców warzywnych i grzybów oraz rodzajami przetworów warzywnych.
Podział produktów warzywnych, metody utrwalania surowców warzywnych,
technologia produkcji najważniejszych przetworów z warzyw i grzybów.
zaliczenie
Tematyka wykładów
Cele przetwórstwa, charakterystyka przetwórstwa warzyw w Polsce.
Podział przetworów warzywnych
Przydatność przetwórcza warzyw i grzybów
Fizyczne, chemiczne i biologiczne metody utrwalania surowców warzywnych
Przeciery warzywne
Zagęszczone soki warzywne
Kiszenie warzyw, cechy i wady kiszonek
Konserwy warzywne i grzybowe, marynaty
Mrożonki warzywne, produkcja, składowanie, rozmrażanie
Susz warzywny i grzybowy, metody suszenia, sposoby przechowywania suszu
RAZEM
Godziny
1
1
1
2
1
1
4
5
4
4
24
RAZEM
Godziny
2
2
2
6
Tematyka ćwiczeń
Przygotowanie kapusty białej do zakiszenia
Przygotowanie warzyw i wykonanie z nich mrożonek
Wykonanie konserwy warzywnej zwykłej lub marynaty z przygotowanych warzyw
Literatura:
1. Pijanowski E., Mrożewski S., Horubała A., Jarczyk A. Technologia produktów owocowych i warzywnych.
2. Jarczyk A., Berdowski J. B. Przetwórstwo owoców i warzyw.
210
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Ekonomika ochrony roślin
(Economic aspects of plant protection)
dr Jerzy Kurzawiński, dr Janina Marzec, dr Anna Ambroszczyk
24 w./6 ćw.
I
II
III
IV
V
24/6
2
VI
VII
Nabycie wiedzy dotyczącej kosztów ochrony roślin, wartości uratowanego plonu,
organizacji zabiegów ochronnych, efektywności ekonomicznej zabiegów ochronnych i
organizacji ochrony roślin.
Następstwa gospodarcze szkodliwego działania czynników chorobotwórczych. Koszty
chemicznych zabiegów ochrony roślin. Ekonomiczna efektywność zabiegów ochrony
roślin (mierniki ekonomicznej efektywności, czynniki wpływające na efektywność,
orientacyjne wskaźniki opłacalności). Problemy ochrony roślin w organizacji i
ekonomice gospodarstw rolnych
kontrola umiejętności kalkulacji kosztów i efektywności ekonomicznej ochrony roślin
zaliczenie
Tematyka wykładów
Spadek produkcji roślinnej w wyniku działania czynników chorobotwórczych
Charakterystyka efektywności metod walki z chorobami roślin uprawnych, szkodnikami i
chwastami
Koszty chemicznych zabiegów z zakresu ochrony roślin z uwzględnieniem czynników
kształtujących ich wysokość
Mierniki efektywności ekonomicznej zabiegów z zakresu ochrony roślin
Czynniki wpływające na efektywność ekonomiczną zabiegów
Orientacyjne wskaźniki opłacalności chemicznych zabiegów z zakresu ochrony roślin
Podstawy prawne ochrony roślin
Ocena ekonomiczna wdrożenia zasad dobrej praktyki ochrony roślin w gospodarstwach
ogrodniczych
Integrowana produkcja i system euregap w ogrodnictwie
Godziny
2
2
4
2
4
2
4
2
RAZEM
Tema tyka ćwiczeń
Obliczanie wydajności pracy w ochronie roślin warzywniczych i sadowniczych
Rachunki pomocnicze kosztów ochrony roślin
2
24
Godziny
2
2
Rachunki główne kosztów ochrony roślin
RAZEM
2
6
Literatura:
1. Golinowska M. 2005. Ocena ekonomiczna wdrożenia dobrej praktyki ochrony roślin w gospodarstwach
wielkoobszarowych. Postępy w ochronie roślin Vol.45. Poznań.
2. Golinowska M. 2002. Efektywność ochrony roślin w indywidualnych gospodarstwach rolnych południowozachodniej Polski. Zesz. Nauk. AR. Wrocław.
3. Mierzejewska W.1971. Ekonomika i organizacja ochrony roślin. PWRiL. Warszawa.
4. Pruszyński S., Wolny S. 2007. Przewodnik Dobrej Praktyki Ochrony Roślin. Inst. Ochr. Rośl. Poznań.
5. Śleszyński J.2000. Ekonomiczne problemy ochrony środowiska. Agencja Wydawn. ARIES.
211
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Podstawy biznesu w ogrodnictwie
(Business in horticulture)
dr Janina Marzec, dr Jerzy Kurzawiński,
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Zapoznanie słuchaczy z kompleksowym podejściem do prowadzenia działalności
gospodarczej
Zasady prowadzenia działalności gospodarczej. Wybór kierunku produkcji i usług w
zależności od zasobów produkcyjnych Kryteria czynników rynkowych. Zarządzanie
finansami (struktura kapitału, planowanie finansowe, prawo podatkowe, formy
rozliczeń)
sporządzenie biznesplanu dla własnego przedsięwzięcia gospodarczego
zaliczenie
Tematyka wykładów
Agencje i instytucje działające na rzecz rolnictwa
Przedsiębiorczość w obszarach wiejskich
Planowanie finansowe (preliminarz obrotów gotówkowych, analiza progu zysku itd.)
Prawo podatkowe w Polsce (podatki dochodowe, VAT, akcyza, podatki i opłaty lokalne)
Księgi rachunkowe w przedsiębiorstwach (księga przychodów rozchodów, księgi handlowe)
Leasing – opłacalność w porównaniu z zakupem majątku
Umowy cywilno-prawne w praktyce gospodarczej
RAZEM
Godziny
2
3
2
3
2
1
2
15
Tematyka ćwiczeń
Wybór kierunku produkcji i usług w zależności od zasobów produkcyjnych i wymagań rynku
Badanie zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań decyzji finansowych przedsiębiorstwa
Kształtowanie struktury kapitału w przedsiebiorstwie
Sporządzanie biznesplanu dla przedsięwzięcia gospodarczego specjalizującego się w różnych
gałęziach produkcji ogrodniczej:
planowanie produkcji i inwestycji
wycena majątku trwałego
zestawienie kosztów produkcji
kalkulacja przewidywanych wpływów
zestawienie przepływów pieniężnych
analiza sytuacji rynkowej przedsiębiorstwa i głównych konkurentów – metoda SWOT
RAZEM
Godziny
3
2
2
8
15
Literatura:
1. Jarugowa A. 1986. Rachunek kosztów w zarządzaniu przedsiębiorstwem. PWE.Warszawa.
2. Makarski S. 2000. Przedsiębiorczość w agrobiznesie. Wyd.JRWiR.PAN. Warszawa.
3. Makosz E. (red.).1997. Strategia rozwoju polskiego ogrodnictwa do 2010 roku. Wyd. Agrosan s.c..
Sandomierz.
4. Pałas Z. (red.).1997. Agrobiznes i obszary wiejskie wobec integracji z UE. Wyd. PHARE. Szczecin.
5. Soczyniec A., Worzyński L.1995. Finanse w mojej firmie. Wyd. Epsillond. Kraków.
6. Wawrzyniak J.1999. Rachunek kosztów a zarządzanie w przedsiębiorstwach ogrodniczych. Wyd. PRODRUK.
Poznań.
1. Biuletyny informacyjne ARiMR, FAPA.
2. Dzienniki Ustaw.
3. Kodeks cywilny.
212
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Zarządzanie w ogrodnictwie
(Management in horticulture)
12 w./18 ćw.
Agroekologia i ochrona roślin, Sztuka ogodowa oraz Bioinżynieria w ogrodnictwie
I
II
III
IV
V
VI
VII
12/18
2
Przygotowanie słuchaczy do pełnienia funkcji kierowniczych podwładnych w
przedsiębiorstwie. Umiejętność podejmowania decyzji, metody negocjacyjne w
transakcjach.
Podstawowe zasady kierowania zespołami ludzkimi. Motywacja. Sztuki negocjacji i
kształtowania stosunków międzyludzkich. Przygotowanie do podejmowania decyzji
dotyczących bieżącej działalności przedsiębiorstwa i jego organizacji. Zagadnienia
optymalizacyjne, m.in.: struktury produkcji, zarządzania zapasami, rozdział zadań.
sprawdzenie predyspozycji studenta do pełnienia funkcji kierowniczych w
przedsiębiorstwie ogrodniczym
zaliczenie
Tematyka wykładów
Przedmiot i zakres nauki organizacji i zarządzania
Szkoły zarządzania. Style i techniki zarządzania
Otoczenie przedsiębiorstwa i jego wpływ na postawy kierownika
Współczesny manager, jego rola i zadania
Zasady sprawnego działania dotyczące pracy własnej kierownika i motywowania podwładnych
Metody usprawnień organizacji
Planowanie strategiczne – rodzaje planów, zasady planowania, instrumenty planowania
Rola informacji w podejmowaniu decyzji
RAZEM
Godziny
1
3
1
1
1
2
1
2
12
Tematyka ćwiczeń
Test na predyspozycje kierownicze, cechy dobrego kierownika
Studia przypadków zarządzania
Autoprezentacja, zasady pisania CV, listy motywacyjne, rekrutacja
Techniki negocjacji, rozwiązywanie konfliktów
Techniki pomocne w podejmowaniu decyzji (arkusze danych, karty procesu, histogram, diagram
ryby, diagram Pareto)
Zagadnienia optymalizacyjne (badania operacyjne): ustalanie struktury produkcji, zarządzanie
zapasami, rozdział zadań produkcyjnych, planowanie przewozów
RAZEM
Godziny
2
3
3
3
3
4
18
Literatura:
1. Bednarski A.1998. Organizacja i zarządzanie. Materiały do ćwiczeń. Wyd. Toruńska Szkoła Zarządzania.
Toruń.
2. Karczmarek B, Sikorski Cz.1996. Podstawy zarządzania. Absolwent. Łódź.
3. Mikołajczyk Z.1995. Techniki organizatorskie w rozwiązywaniu problemów zarządzania. PWN. Warszawa.
4. Obój K.1994. Miniszkółka Zarządzanie. PWE. Warszawa.
5. Penc J.1994. Strategie Zarządzania. Placet. Warszawa.
6. Robbins S.P.1998. Zachowania w organizacji. Tłum. Ehrlich A. PWE. Warszawa.
7. Stoner J.A.F., Wankel Ch.1997. Kierowanie. PWE. Warszawa.
8. Webber R.A.1994. Zasady zarządzania organizacjami. PWE. Warszawa.
213
Tytuł przedmiotu:
Prowadzący:
Katedra, zakład:
Wymiar godzin:
Rodzaj zajęć:
Status zajęć:
Semestry:
Godziny:
Punkty ECTS:
Cel kursu:
Tematyka:
Kryteria oceny:
Forma zakończenia:
Marketing warzyw
(Marketing of vegetables)
dr Anna M. Ambroszczyk, dr Jerzy Kurzawiński, dr Janina Marzec
15 w./15 ćw.
I
II
III
IV
V
VI
VII
15/15
2
Przedstawienie strategii, taktyki marketingu warzyw oraz metod marketingowych
Strategia i taktyka marketingu warzyw. Rola marketingu w kształtowaniu spożycia
żywności. Produkt jako instrument marketingu. Standardy jakościowe dla warzyw,
korzyści ze stosowania norm oraz kontrola jakości. Funkcje opakowań dla warzyw.
Polityka cenowa. Metody aktywizacji sprzedaży.
wykazanie się znajomością uwarunkowań popytu, podaży i dystrybucji warzyw
zaliczenie
Tematyka wykładów
Charakterystyka rynku warzyw w wybranych krajach
Wybrane informacje o konsumpcji warzyw świeżych i przetworzonych
Czynniki kształtujące poziom spożycia żywności i wpływ marketingu na zwiększenie wśród
konsumentów zapotrzebowania na warzywa
Działania promocyjne wpływające na zmianę przyzwyczajeń i struktury żywieniowej wśród
wybranych grup społeczno-ekonomicznych
Przepływ informacji w biznesie oraz zadania badań marketingowych
Produkt i jego jakość jako instrument marketingu żywności
Funkcje marketingowe opakowań żywności
Polityka cenowa producentów żywności i dystrybutorów
Standardy jakościowe na warzywa obowiązujące na Wspólnym Rynku oraz na rynkach
światowych. Korzyści marketingowe ze stosowania norm i kontroli jakości
Kierunki rozwoju rynków hurtowych, detalicznych dla warzyw i ich przetworów w Polsce i w
wybranych krajach
RAZEM
Godziny
1
1
Tematyka ćwiczeń
Analiza problemów rynku ogrodniczego
Tworzenie wartości dodanej i uszlachetnianie warzyw zgodnie z aktualnymi wymaganiami
konsumentów i możliwościami inwestycyjnymi producentów
Analiza czynników, które wpływają na powstanie bariery popytowej
Analiza metod aktywizujących sprzedaż warzyw
Godziny
4
2
2
1
1
1
2
2
2
15
4
RAZEM
2
5
15
Literatura:
1. Baker J. 1993. Marketing rolniczy. Wyd. AR, Poznań.
2. Kimball B.1991. Metody aktywnej sprzedaży. PWE Warszawa.
3. Makosz E. 2001. Marketing w ogrodnictwie. AR, Lublin.
4. Marzec–Wołczyńska T. 1997. Marketing produktów ogrodniczych. Wyd. Hortpress, Warszawa.
5. Tracy M.1997. Polityka rolno–żywnościowa w gospodarce rynkowej. Wyd. Olympus, Warszawa.
6. Żmija J., Strzelczak L.1996. Podstawy ekonomiki rynku i marketingu w gospodarce żywnościowej. Wyd. AR,
Kraków.
214

pobierz - Wydział Biotechnologii i Ogrodnictwa

Transkrypt

Podobne dokumenty

przedmioty ogólne i humanistyczne

spis treści - Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

Programy nauczania sylabusy - II stopien BS