JESIEŃ

JESIEŃ
Jesień zwykła nam się kojarzyć z ciągiem rocznic i imprez z historią w tle, począwszy od
wrześniowych, związanych z II wojną światową, po listopadowe obchody Dnia
Niepodległości. Warto jednak wykorzystać ten czas do przyjrzenia się historii równieŜ w
wymiarze lokalnym, przypomnieć, Ŝe wraz z 11 listopada walka o kształt niepodległej
Polski nie zakończyła się. Jesienna „historyczna” atmosfera to dobra okazja, by zwrócić
uwagę na to, jak waŜna jest konsekwentna walka, aŜ do zwycięstwa.
Temat: „Pieśń wędrowna, wzdłuŜ powstańczych dróg...”
Cel: Poszerzenie wiedzy na temat powstań śląskich,
pobudzenie patriotyzmu w wymiarze lokalnym,
rozwijanie umiejętności strategicznego myślenia,
konsekwentnego działania
MoŜna zwrócić uwagę na: niezłomność,
wytrwałość,
poczucie
toŜsamości,
upór,
konsekwentne dąŜenie do celu wśród powstańców,
historię regionu.
Wprowadzenie:
Harcerze przychodzący na zbiórkę zastają zamkniętą harcówkę – czeka na nich jedynie list,
włoŜony w szparę w drzwiach. W kopercie znajduje się zapisana atramentem sympatycznym
informacja, Ŝe w związku z nadchodzącym początkiem działań zbrojnych kwatera główna
została przeniesiona w bezpieczne miejsce. Do listu dołączona jest mapka z miejscem ukrycia
dalszych wskazówek. W drodze na miejsce zbiórki harcerze zbierają kolejne listy – zawarte
są w nich informacje o przygotowaniach do powstania oraz materiały do późniejszej gry –
karty z miejscowościami i marki polskie (pierwsza waluta II RP). W ostatniej kopercie
znajduje się hasło (związane z tematyką powstańczą), które muszą podać, aby wejść do
„kwatery głównej” (moŜe to być mieszkanie druŜynowego lub przybocznego, albo inne
„zaprzyjaźnione” miejsce, znajdujące się w pobliŜu).
Schemat zbiórki:
1. Rozpoczęcie zbiórki zgodnie ze zwyczajem panującym w druŜynie
2. Przedstawienie sytuacji oraz zasad prowadzenia działań zbrojnych – wprowadzenie do
gry, rozdzielenie materiałów.
3. Gra – „Monopol”.
4. Piosenka – „Czuwajcie”
5. Mapa powstańcza – podsumowanie zdobytych wiadomości.
6. Zakończenie zbiórki zgodnie ze zwyczajem panującym w druŜynie.
Opis gry:
Gra odbywa się na podobnych zasadach i planszy jak „Monopol” (wzór „historycznej”
planszy w załączniku). Harcerze poruszają się jednak po miejscowościach, w których
rozgrywały się waŜne wydarzenia powstań śląskich i plebiscytów. Są dowódcami oddziałów,
które zajmują poszczególne miasta (koszty operacji, podane w markach polskich, opisane są
na poszczególnych polach). Zamiast „hoteli” i innych budynków, w zdobytych miastach
mogą pozostawić swoje oddziały (koszty ustawienia oddziałów i całego batalionu, jak i koszt
„postoju” na tych polach innych oddziałów ustala druŜynowy – w zaleŜności od tego, ile
środków pienięŜnych mają do dyspozycji gracze)..
Oprócz tego po drodze napotykają pola oznaczone znakiem zapytania – w zaleŜności od
koloru są to pytania lub zadania. Po zatrzymaniu się na danym polu, losują odpowiednią kartę
z napisem „Szansa”. Karty zawierają pytania dotyczące przebiegu walk oraz najwaŜniejszych
bohaterów powstań śląskich, oraz zadania – np. rozpoznanie powstańczych symboli,
zaśpiewanie fragmentu piosenki, dopasowanie zdjęć do postaci. Karty moŜna od zewnętrznej
strony ozdobić zdjęciami z okresu powstań śląskich.
Potrzebne materiały:
1. Plansza do gry w odpowiednim rozmiarze
2. Figurki symbolizujące oddziały (do ustawienia w zdobytych miastach)
3. Karty z pytaniami i zadaniami
4. Kostka do gry
5. Pieniądze – „marki polskie”
6. Zasady gry „Monopol”
Mapa powstańcza:
Na zakończenie gry harcerze dostają kilkanaście zdjęć z okresu powstań śląskich. KaŜdy
zastęp losuje jedno wydarzenie (I, II, III powstanie śląskie, plebiscyt). Z otrzymanego
zestawu zdjęć zastępy mają za zadanie wybrać te, które ilustrują wylosowane przez nich
wydarzenie. Zdjęcia naklejają w odpowiednich miejscach na wielkiej powstańczej mapie,
zaznaczając w nawiasie właściwą datę. Mapa pozostaje w harcówce do następnej zbiórki z
cyklu.