VI P 323/09 - Sąd Rejonowy w Białymstoku

VI P 323/09 - Sąd Rejonowy w Białymstoku

WYROK SĄDU REJONOWEGO SĄDU PRACY W BIAŁYMSTOKU
z dnia 19 marca 2010 r., Sygn. akt VI P 323/09
Przewodniczący: SSR Karolina Szerel
Ławnicy:
Bogumiła Borowska
Barbara Zajkowska
Sąd Rejonowy Sąd Pracy w Białymstoku VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych po
rozpoznaniu w dniu 12 marca 2010 roku w Białymstoku na rozprawie sprawy z powództwa X
przeciwko Y spółce akcyjnej z siedzibą w W.
I.
II.
Oddala powództwo.
Zasądza od powoda X na rzecz pozwanego Y Spółki Akcyjnej z siedzibą w W.
kwotę 467 zł tytułem zwrotu kosztów zastępstwa procesowego.
UZASADNIENIE
Powód X w pozwie skierowanym przeciwko Y Spółce Akcyjnej z siedzibą w W.
wniósł o zasądzenie kwoty 4500 zł tytułem odszkodowania za bezprawne rozwiązanie
stosunku pracy w trybie art. 52 § 1 pkt 1 kp oraz o zasądzenie kosztów procesu. Podniósł, że
w czasie zatrudnienia u pozwanego nigdy nie otrzymał żadnego upomnienia i szybko
awansował. Rozwiązanie umowy o pracę w trybie art. 52 §1 pkt 1 z lakonicznym powołaniem
się na utratę zaufania było dla niego zaskoczeniem.
Pozwana Y Spółka Akcyjna z siedzibą w W. wniosła o oddalenie powództwa i
zasądzenie kosztów zastępstwa procesowego według norm przepisanych. Podniosła, że
powód będąc zatrudnionym na stanowisku kierowniczym, został wspólnikiem spółki o nazwie
„Z i Wspólnicy Spółka Jawna”. Zakres działalności tej spółki pokrywa się z zakresem
działalności spółki Y. Powód swą działalnością stworzył zagrożenie dla interesów swego
pracodawcy, zaniechał dbałości o dobro pracodawcy, co skutkowało utratą zaufania i
rozwiązaniem stosunku pracy.
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
Umową o pracę z dnia 30 marca 2007 r. powód został zatrudniony w pozwanej spółce
początkowo na podstawie umowy o pracę na czas określony , a następnie na czas
nieokreślony na stanowisku kierownika sprzedaży – sektor telekomunikacyjny (k.10 akt
osobowych, część B). Porozumieniem zmieniającym od dnia 1 września 2008 r. powoda
zatrudniono na stanowisku dyrektora sprzedaży – dostęp multimedialny (k.16 akt osobowych,
część B). W roku 2008 r. powód został wspólnikiem spółki jawnej „Z” z siedzibą w B.
(wyjaśnienia powoda k.87, 38-39). Spółka ta – w okresie zatrudnienia powoda w Y Spółce
Akcyjnej - wykonała na rzecz M.N. prowadzącego działalność gospodarczą pod nazwą
Zakład Instalacji Elektrycznych w B. instalację systemów SSWiN i P.Poż. w budynku O. P.
K. W.P w B. za kwotę 37 210 zł (faktura VAT - 42) oraz wykonała systemy teletechniczne w
budynku BSW w Białymstoku za kwotę 168 604 zł (faktura VAT – 43). Nadto, już po ustaniu
zatrudnienia powoda w Y S.A.- spółka ta wykonała instalację teletechniczną w budynku CE
w Białymstoku (zeznania M. N. k.86).
W dniu 5 czerwca 2009 r. powód otrzymał na piśmie oświadczenie woli pracodawcy
w przedmiocie rozwiązania z nim umowy o pracę bez wypowiedzenia z powodu ciężkiego
naruszenia obowiązków pracowniczych, co spowodowało całkowitą utratę zaufania. W
piśmie tym wskazano, że ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych polegało na:
1
- podjęciu działalności konkurencyjnej w stosunku do pracodawcy w ramach „Z i Wspólnicy
Spółka Jawna” jako wspólnik tej spółki,
- naruszeniu obowiązku lojalności wobec pracodawcy,
- wykorzystywaniu informacji poufnych pracodawcy w celu osiągnięcia własnych korzyści,
co stanowiło naruszenie art. 100 § 2 pkt 4 kp, § 5 ust. 1 pkt a oraz § 8 umowy o pracę (k. 1 akt
osobowych powoda, część C).
Powyższe okoliczności były bezsporne. Bezspornym było także to, że powoda nie
łączyła z pozwaną spółką umowa o zakazie konkurencji.
W myśl art. 52 § 1 pkt 1 kp pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez
wypowiedzenia z winy pracownika w razie ciężkiego naruszenia przez pracownika
podstawowych obowiązków pracowniczych.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Sądu Najwyższego ( np. wyrok z dnia
23.09.1997 r., I PKN 274/97, OSNAP 98/13/396 ) przyczyną rozwiązania umowy o pracę na
podstawie art. 52 § 1 pkt 1 kp mogą być szczególnego rodzaju, zawinione uchybienia
pracownicze, które spowodowały zagrożenie interesów lub istotną szkodę w mieniu
pracodawcy. Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia jako nadzwyczajny sposób
rozwiązania stosunku pracy musi być przez pracodawcę stosowany wyjątkowo i z
ostrożnością, działanie pracownika stanowiące podstawę rozwiązania umowy o pracę bez
wypowiedzenia powinno też być rezultatem złej woli pracownika w postaci winy umyślnej
lub rażącego niedbalstwa a nie jedynie zwykłym zaniedbaniem pracownika lub działaniem
poniżej oczekiwań pracodawcy ( tak wyroki SN z dnia 2.06.1997 r., I PKN 191/97, OSNAP
1998/9/268; 2.06.1997 r., I PKN 193/97, OSNAP 1998/9/269 ).
Czyn pracownika uznaje się za bezprawny, gdy jest sprzeczny z jego obowiązkami
wynikającymi ze stosunku pracy. Winę można przypisać pracownikowi zarówno wtedy, gdy
jego stosunek psychiczny do czynu (stanowiącego działanie lub zaniechanie) jest świadomy,
jak i wówczas, gdy pracownik, mając świadomość szkodliwości skutku swojego
postępowania, celowo do niego zmierza lub co najmniej na ów skutek się godzi. W
konsekwencji o zakwalifikowaniu działania lub zaniechania pracownika jako
odpowiadającego art. 52 § 1 pkt 1 k.p. nie decyduje wysokość szkody majątkowej (chociaż w
pewnych sytuacjach nie jest ona bez znaczenia), lecz okoliczność, że postępowanie
pracownika przedmiotowo bezprawne i podmiotowo zawinione - stanowi zagrożenie
interesów pracodawcy (Komentarz do art. 52 kodeksu pracy [w:] U. Jackowiak (red.), M.
Piankowski, J. Stelina, W. Uziak, A. Wypych-Żywicka, M. Zieleniecki, Kodeks pracy z
komentarzem, Fundacja Gospodarcza, 2004, wyd. IV).
W orzecznictwie za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych
uznano utworzenie konkurencyjnej spółki i prowadzenie przez nią działalności. Zgodnie
bowiem z art. 100 § 2 pkt 4 k.p. pracownik ma obowiązek dbania o dobro zakładu pracy,
chronienia jego mienia oraz zachowania w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby
narazić pracodawcę na szkodę. Prowadzenie interesów konkurencyjnych w stosunku do
spółki, w której pracownik jest zatrudniony stanowi podstawę uzasadniającą rozwiązanie
stosunku pracy (uzasadnienie wyroku Sądu Najwyższego z dnia 14 lutego 2001, I PKN
263/00, Lex 551039).
Analiza okoliczności sprawy doprowadziła Sąd do wniosku, że powództwo nie
zasługiwało na uwzględnienie. Trzeba bowiem zgodzić się z pozwanym pracodawcą, że
działalność powoda w spółce jawnej „Z i Wspólnicy” było zachowaniem nielojalnym wobec
pracodawcy, godzącym w jego dobro i stanowiącym istotne zagrożenie jego interesów.
Potwierdzają to zeznania świadka M.N.(k.86), który trzykrotnie zlecił w/w spółce wykonanie
różnego rodzaju instalacji. Jak wynika z tych zeznań, prace te mogłaby wykonać spółka Y ale
spółka „Z i Wspólnicy” zaproponowała najniższą cenę. Wcześniej świadek podobne prace
zlecił spółce Y. Dodatkowo z zeznań tych płynie wniosek, że gdy to spółka Y zlecała
2
świadkowi różne prace, to powód wraz ze swoim bratem reprezentował tę spółkę, negocjował
ich zakres oraz cenę.
Zeznania te uprawniają konkluzję, że to z racji zatrudnienia w pozwanej spółce i
reprezentowania jej w kontaktach handlowych z M.N., powodowi znane były ceny
poszczególnych prac. Stąd właśnie powód był w stanie później przedstawić świadkowi taką
ofertę, która mogła wzbudzić jego zainteresowanie.
Nie można się zgodzić z powodem, że podjęte przez niego prace w ramach spółki
jawnej nie mogły być z punktu widzenia pozwanej intratne z uwagi na ich niską wartość.
Wszak kwota 168 604 zł tytułem budowy systemów teletechnicznych (faktura –k.43) nie jest
bagatelna.
Analizując przedmiotową sprawę nie można było tracić z pola widzenia tego, że
powód w pozwanej spółce zajmował stanowisko dyrektora. Pracodawca od pracowników
zajmujących wysokie stanowiska ma prawo wymagać i oczekiwać więcej aniżeli od
pracowników szeregowych. Powód w umowie o pracę zobowiązał się do dbania o interesy
pracodawcy, art. 100 § 2 pkt 4 kp nałożył na pracowników obowiązek dbałości o dobro
zakładu pracy. Zdaniem Sądu powód naruszył te obowiązki.
Okoliczności sprawy uzasadniają przypisanie powodowi winy w stopniu co najmniej
rażącego niedbalstwa. Powód podjął się bowiem działalności w spółce, której zakres
działalności pokrywał się z działalnością pozwanej spółki i w ramach tej spółki trzykrotnie
wykonywał prace, podobne do tych, jakie wykonywał jego pracodawca. Trudno w takiej
sytuacji jest przyjąć, że powód nie miał świadomości szkodliwości swego działania z punktu
widzenia pracodawcy. W ocenie Sądu powód godził się na to, że swoim postępowaniem
stworzy zagrożenie dla interesów pracodawcy. Przy podobnych profilach działalności obu
spółek i tym samym kliencie trudno o inny wniosek.
Trzeba się zgodzić ze stanowiskiem S.K. (k.87), że prowadzenie przez powoda z M.N.
negocjacji z ramienia spółki Y i jednocześnie z ramienia spółki Z i Wspólnicy kolidowało ze
sobą. Takie zachowanie ewidentnie godziło w interesy pozwanej. Działalność powoda w
istocie stanowiła konkurencję dla pozwanej. Nie da się ukryć, że powód wykorzystał zdobytą
u pozwanej wiedzę i kontakty dla własnych spraw. Takie zachowanie nie mogło się spotkać z
aprobatą pracodawcy.
Okoliczność braku związania powoda umową o zakazie konkurencji nie mogła
zmieniać powyższej oceny. Obowiązek dbałości o dobro pracodawcy, wyrażony w art. 100 §
2 pkt 4 kp ciąży na pracowniku niezależnie od umowy o zakazie konkurencji. Jednym z
przejawów tego obowiązku jest niepodejmowanie przez pracownika działalności
konkurencyjnej wobec działalności pracodawcy. Jeżeli umowy o zakazie konkurencji nie
zawarto, to w kontekście naruszenia pracowniczego obowiązku dbałości o dobro zakładu
pracy należy ocenić, czy podjęcie przez pracownika działalności konkurencyjnej wobec
pracodawcy stanowi naruszenie jego interesów, godzi w dobro zakładu pracy lub wyrządza
(może wyrządzić) szkodę.
Sąd Najwyższy w orzeczeniu z 25 sierpnia 1998r I PKN 265/98 uznał, że po
ujawnieniu dodatkowego zatrudnienia u innego pracodawcy, gdy nie zawarto umowy o
zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy , są podstawy do rozwiązania umowy o
pracę bez wypowiedzenia ( art.52 par.1 kp) jeżeli zostało wykazane, że pracownik nie
wywiązał się z tego powodu ze swoich obowiązków pracowniczych, a kwestia jego
dodatkowego zatrudnienia miała niekorzystny wpływ dla interesów pracodawcy. Rozwiązanie
umowy o pracę w trybie art. 52 par.1 kp jest zasadne wtedy, gdy oprócz wskazanych w
przepisie przesłanek zachowanie pracownika jest zagrożeniem dla interesów pracodawcy
(pogląd SN wyrażony w sprawie I PK 153/2004).
Okoliczności przedmiotowej sprawy nie mogły budzić wątpliwości, że działalność
powoda była sprzeczna z interesami pozwanej spółki, godziła w jej dobro. Zdaniem Sądu nie
3
można wykluczyć, że to wskutek konkurencyjnych działań powoda, pozwana nie zyskała
zlecenia na budowę systemów teletechnicznych od M.N. Wszak wcześniej pozwana z nim
współpracowała, a przeszkodą do kolejnych zleceń okazała się niższa cena zaproponowana
przez powoda.
Ostatecznie, w ocenie Sądu, brak jest w tej sprawie podstaw do przyjęcia, że
rozwiązanie stosunku pracy z powodem w trybie art. 52 § 1 pkt1 kp było bezprawne czy
nieuzasadnione.
Z powyższych motywów powództwo oddalono.
O kosztach procesu orzeczono na mocy art. 98 kpc. Na koszty te składają się koszty
zastępstwa procesowego ustalone na mocy § 11 ust. 1 pkt 2 w zw. z § 6 pkt 3
Rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. w sprawie opłat za
czynności radców prawnych oraz ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów pomocy prawnej
udzielonej przez radcę prawnego ustanowionego z urzędu (Dz.U.2002, nr 163, poz. 1349)
oraz opłata od pełnomocnictwa w kwocie 17 zł.
4