1 Warszawa, 21 czerwca 2015 r. Pani Iwona Śledzińska

1 Warszawa, 21 czerwca 2015 r. Pani Iwona Śledzińska

Warszawa, 21 czerwca 2015 r.
Pani
Iwona Śledzińska-Katarasińska
Przewodnicząca
Komisji Kultury i Środków Przekazu
Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej
Szanowna Pani Przewodnicząca!
Ze zdumieniem i oburzeniem przyjęliśmy treść e-maila, jaki – wraz z wzorem petycji – skierował
12 czerwca br. Instytut Monitorowania Mediów sp. z o.o. (dalej IMM) do Stowarzyszenia Gazet Lokalnych, Stowarzyszenia Prasy Lokalnej, a także do nieokreślonej liczby wydawców prasy lokalnej
i branżowej, w związku z trwającymi pracami nad nowelizacją prawa autorskiego (e-mail z petycją
w załączeniu).
IMM posługuje się nieprawdziwymi argumentami, budując opinię służącą wyłącznie osiągnięciu
jego lobbystycznego celu, jakim jest niedopuszczenie do przyjęcia przez Sejm projektu nowelizacji
ustawy o prawie autorskim, a w szczególności art. 30 tej ustawy.
Nasz zdecydowany sprzeciw budzi fakt, że przyjęta przez IMM forma tego działania zakłada
wykorzystanie niewiedzy wielu małych wydawców prasy lokalnej i branżowej, którzy nagle zostają
włączeni w postępowanie sprzeczne z ich interesami, ale co najważniejsze, biorą na siebie odpowiedzialność za wprowadzenie – w sposób niezawiniony – w błąd Sejmu.
Odnosząc się do treści petycji zauważamy:
Po pierwsze, IMM przeciwstawia sobie działania dużych i małych wydawców, w celu wywołania
nieistniejącego tu konfliktu interesów. Nasze środowisko, wbrew temu, co sugeruje IMM, współpracuje w wielu podstawowych kwestiach, takich jak likwidacja art. 212 kk, zakaz wydawania przez
samorządy czasopism lokalnych, zmiana przepisów o autoryzacji, utrzymania 5% stawki VAT na
prasę, w tym dla e-wydań, ochrony treści prasowych, czy też narzucania nierównoprawnych warunków współpracy przez kolporterów (w tym Pocztę Polską).
1
Po drugie, art. 30 prawa autorskiego odnosi się do dozwolonego użytku publicznego, który może
być realizowany w sposób analogowy, tj. artykuł prasowy może być kopiowany z papieru na papier,
która to forma wykorzystywania występuje w coraz mniejszym i niewiele znaczącym zakresie.
Po trzecie, usługa monitoringu prasy, która wiąże się m.in. z dostarczaniem użytkownikom tzw.
„wycinków prasowych” w formie cyfrowej, nie pozostaje bez wpływu na przychody wydawców z
prenumeraty, która w coraz większym stopniu ograniczana jest przez urzędy, przedsiębiorców i inne
podmioty.
Po czwarte, nieprawdziwa jest ocena spadku czytelnictwa. Postępująca zmiana sposobu konsumpcji mediów, w tym prasy, stopniowe przechodzenie od prasy drukowanej do wydań cyfrowych
i prasy w internecie, przy wykorzystaniu różnorodnych nośników treści, powoduje łączny wzrost
czytelnictwa prasy drukowanej i cyfrowej, przy spadku tej pierwszej, ale wzroście czytelnictwa tej
drugiej.
Po piąte, nie jest prawdą, że opłaty reprograficzne nie są transferowane do uprawnionych. Na rynku
organizacji zbiorowego zarządu, związanych z ochroną praw autorskich w zakresie realizacji art. 30 pa,
działają dwie organizacje: Stowarzyszenie KOPIPOL, reprezentujące autorów dzieł naukowych i technicznych, oraz Stowarzyszenie Wydawców REPROPOL, reprezentujące wydawców prasy.
KOPIPOL na podstawie art. 30 ust. 2 prawa autorskiego inkasuje dla autorów tzw. opłatę reprograficzną od IMM w zryczałtowanej kwocie rocznej ok. 40 tys. zł, którą przekazuje autorom. REPROPOL, wyłącznie na podstawie zawartych dobrowolnych umów licencyjnych z 50 wydawcami,
w tym 18 prasy lokalnej i branżowej, udziela firmom monitorującym media licencji niewyłącznych
na zwielokrotnianie w formie cyfrowej i rozpowszechnianie publikacji prasowych do celu monitoringu prasy.
Na podstawie umów licencyjnych zawartych z sześcioma firmami monitoringu mediów (Newton
Media, GLOB, Panmedia, Newspoint, e-Prasa.com, Pharma) REPROPOL w roku 2014 wypłacił
50 wydawcom wynagrodzenia licencyjne w wysokości 215 tys. zł.
Po szóste, nieprawdą jest, że REPROIPOL odmawia podpisania umowy z IMM. W październiku
2010 r. REPROPOL zaproponował IMM podpisanie umowy licencyjnej na cyfrowe zwielokrotnianie
i rozpowszechnianie utworów prasowych dla celów monitoringu prasy. Umowa ta była przedmiotem
podejmowanych kilkakrotnie wstępnych uzgodnień z IMM; ostatnia taka propozycja była skierowana
do IMM w połowie roku 2014. IMM systematycznie odmawia podpisania umowy, wykorzystując
różnorodne procedury prawne.
Po siódme, nieprawdą jest, że REPROPOL nie wystąpił do Komisji Prawa Autorskiego przy
MKiDN o tabele wynagrodzeń. W maju 2013 r. KPA zatwierdziła stawki dla REPROPOL-u z tytułu
licencjonowania korzystania z publikacji periodycznych oraz mających samodzielne znaczenie utworów składających się na zawartość publikacji periodycznych, w związku z usługami monitoringu
prasy. Tabele te weszły w życie w styczniu 2014 r.
Po ósme, nieprawdą jest, że REPROPOL skupia się wyłącznie na walce z firmami monitoringu
mediów. REPROPOL wykonując swe obowiązki statutowe, postawił do wypłaty i wypłacił za lata
2007–2013 kwotę 7,4 mln zł tzw. opłat reprograficznych, zainkasowanych na podst. art. 20 i 20’
prawa autorskiego od SAiW „Copyright Polska”. Kwoty te przekazano wydawcom blisko 8,7 tys.
tytułów prasowych (wykaz dostępny na stronie internetowej www.swrepropol.pl).
2
REPROPOL dochodzi roszczeń w imieniu reprezentowanych przez niego wydawców, z którymi
podpisał umowy licencyjne. W przypadku IMM roszczenie to dotyczy kwoty ok. 900 tys. zł rocznie.
Po dziewiąte, nieprawdą jest, że wynagrodzenia licencyjne po ich pozyskaniu, nie dotrą do małych wydawców. REPROPOL w 2014 r. wypłacił tzw. małym wydawcom tytułów takich, jak: Panorama Leszczyńska, Co Tydzień Jaworzno, Co Tydzień Mysłowice, Pałuki, Pałucka Wkładka Magazynowa, Pałuki i Ziemia Mogileńska, Tygodnik Siedlecki, Dziennik Pomorza, Gazeta Kociewska, Gazeta Malborska, Gazeta Tczewska, Głos Kaszub, Kurier Kwidzyński, Tygodnik Podhalański, Hej Mazury, Nasz Olsztyniak, Nasz Ełk, Głos Pojezierza, Strzelec Opolski, Gazeta Podlasia, Gazeta Powiatowa - Wiadomości Oławskie, Głos Wągrowiecki, 7 Dni Częstochowa, Auto Moto Serwis, Doradca
Energetyczny, Elektroinstalator, Polski Instalator, Poradnik Serwisowy, Arteon, n.p.m., RowerTour,
Gabinet Prywatny, Lek w Polsce, Medyk, Gazeta Transportowa, Auto Transport, Europejski Doradca
Samorządowy, Finansowanie Nieruchomości, Kurier Finansowy, Miesięcznik finansowy BANK, Nowoczesny Bank Spółdzielczy, Dyrektor Szkoły, Europejski Przegląd Sądowy, Finanse Komunalne,
Glosa. Przegląd Prawa Gospodarczego, Kancelaria, Krajowa Rada Sądownictwa - Kwartalnik,
Orzecznictwo w Sprawach Samorządowych, Państwo i Prawo, Personel Plus, Przegląd Podatkowy,
Przegląd Prawa Handlowego, Samorząd Terytorialny – łączną kwotę 1139 zł. Kwota ta byłaby
znacznie wyższa, gdyby firmy IMM i Press-Service podpisały umowy licencyjne z REPROPOL-em.
Tu uwaga: wysokość wynagrodzenia przy jednolitej stawce cennikowej wg tabeli zatwierdzonej
przez Komisję Prawa Autorskiego przy MKiDN, zależna jest od liczby pobrań artykułów prasowych
i udostępniania ich użytkownikom monitoringu prasy, wyliczanych na podstawie szczegółowej sprawozdawczości firm monitoringowych dla REPROPOL-u.
Po dziesiąte, nieprawdą jest, że likwidacja art. 30 prawa autorskiego ograniczy działalność firm
monitoringu mediów, co miałoby negatywnie wpłynąć na budżety reklamowe prasy lokalnej i branżowej. Działalność analityczna realizowana przez IMM na podstawie przeglądów prasy jest poza
sferą zainteresowania REPROPOL-u, chyba, że przepisy prawa autorskiego regulują to szczególnie.
Oferta monitoringu prasy IMM operuje na bazie ok. 1300 tytułów prasowych, z ponad 7,8 tys.
wydawanych w Polsce. Prasa lokalna posiada od wielu lat wypracowane własne narzędzia, promujące
ją wśród agencji reklamowych i reklamodawców, m.in. w postaci produktu pn. „Tygodnik Lokalny”,
który skupia ponad 100 tytułów prasowych. Produkt ten prezentuje zasięgowe jak i jakościowe badania czytelnika – odbiorcy reklamy i posiada dużą siłę konkurencyjną w stosunku do innych mediów. Zindywidualizowana siła prasy branżowej opiera się na specyfice, potrzebach i zasięgu danej
branży. Im większa znajomość rynku branżowego u wydawcy, tym lepsze efekty nakładowe i reklamowe. IMM obejmuje monitoringiem prasy zaledwie 1300 tytułów prasowych, pozostawiając większość tytułów prasowych poza iluzoryczną sferą swego oddziaływania.
Po jedenaste, nieprawdą jest, że art. 30 prawa autorskiego zlikwiduje ramy prawne funkcjonowania firm monitoringu mediów. Artykuł ten obejmuje wyłącznie działalność analogową i dozwolone nim rozpowszechnianie ograniczone jest do egzemplarzy utworów utrwalonych na materialnych
nośnikach – nie pozwala firmom monitoringu prasy na przesyłanie utworów za pomocą sieci komputerowej. Szczegółowe przepisy art. 25, 26, 27, 28 i 29 prawa autorskiego zawierają wystarczające
umocowanie dla prowadzenie działalności firm monitoringu mediów.
3
Przedstawiając powyższą ocenę, z ubolewaniem musimy stwierdzić, że akcja lobbingowa IMM
narusza dobre obyczaje oraz pomawia wielu wydawców o stosowanie nieuczciwych praktyk rynkowych. Organizacje nasze stanowczo protestują przeciwko stanowisku przyjętemu przez IMM, wprowadzając w błąd wydawców, mogło skłonić niektórych z nich do sygnowania sprzecznej z faktami
i interesami wydawców „petycji”.
Organizacje nasze popierają projekt nowelizacji ustawy o prawie autorskim, przedłożony przez
Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, wraz z uwagami, jakie skierowaliśmy do Pani
Przewodniczącej.
Alicja Molenda
Prezes Stowarzyszenia Gazet Lokalnych
Jerzy Mianowski
Prezes Stowarzyszenia Prasy Lokalnej
Robert Cholewa
Przewodniczący Sekcji Prasy Branżowej IWP
Wiesław Podkański
Prezes Izby Wydawców Prasy
Do wiadomości:
1. Posłanki i Posłowie członkowie Podkomisji ds. nowelizacji prawa autorskiego Komisji Kultury i Środków Przekazu
Sejmu RP
2. Andrzej Wyrobiec, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego
3. Karol Kościński, Dyrektor Departamentu Własności Intelektualnej i Mediów w MKiDN
4. Stowarzyszenie KOPIPOL
5. Redakcje prasowe: „Gazeta Wyborcza”, „Rzeczpospolita”, „Dziennik Gazeta Prawna”, „Puls Biznesu”, „Polska The
Times”
4